Xây dựng các giải pháp quản lý chất thải rắn sinh hoạt

CHÖÔNG V XAÂY DÖÏNG CAÙC GIAÛI PHAÙP QUAÛN LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT 5.1 Giaûi phaùp kyõ thuaät Qua quaù trình khaûo saùt thöïc teá vaø tìm hieåu thaønh phaàn raùc thaûi hieän nay cuûa thaønh phoá Long Xuyeân. Em ñeà suaát phöông aùn vôùi nhöõng giaûi phaùp kyõ thuaät nhö sau : 5.1.1 Phaân loaïi chaát thaûi raén taïi nguoàn Theo nhòp ñoä phaùt trieån cuûa neàn kinh teá ñaát nöôùc, ñôøi soáng ngöôøi daân ngaøy moät naâng cao theo ñoù laø löôïng raùc thaûi ngaøy caøng taêng. Coâng taùc thu gom raùc nhö theá naøo ñeå baûo ñaûm veä sinh moâi tröôøng ñoàng thôøi ñem laïi hieäu quaû kinh teá nhaát ñaõ trôû thaønh vaán ñeà böùc xuùc ôû caùc thaønh phoá, trong ñoù coù thaønh phoá Long Xuyeân. Theo quan ñieåm Kinh Teá - Moâi Tröôøng hieän nay, raùc thaûi khoâng phaûi laø vöùt boû ñi hoaøn toaøn maø chuùng ta coù theå taän duïng chuùng döôùi nhieàu hình thöùc nhaèm taêng hieäu quaû söû duïng taøi nguyeân. Caùc quoác gia treân theá giôùi vaø caùc thaønh phoá lôùn ôû nöôùc ta ñaõ vaø ñang tieán ñeán xöû lyù raùc thaûi theo nguyeân taéc “taøi nguyeân hoaù raùc thaûi”. Söû duïng laïi phaàn raùc thaûi coù theå söû duïng ñöôïc, xöû lyù baèng phöông phaùp kyõ thuaät taùi sinh chuùng trôû thaønh nguoàn nguyeân lieäu taùi cheá. Muoán laøm ñöôïc ñieàu naøy, vieäc ñaàu tieân laø phaûi phaân loaïi raùc taïi nguoàn, hình thaønh ngay trong yù thöùc cuûa ngöôøi daân vieäc ñoå raùc ñuùng loaïi vaøo töøng thuøng vaø ñuùng nôi quy ñònh. Vieäc phaân loaïi raùc thaûi taïi nguoàn seõ kích thích söï phaùt trieån ngaønh ngheà taùi cheá pheá lieäu (thuûy tinh, nhöïa, kim loaïi, cao su, giaáy…), qua ñoù goùp phaàn giaûi quyeát vieäc laøm, taïo theâm thu nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng. Vôùi thaønh phaàn chaát höõu cô ñeán 81% trong raùc thaûi sinh hoaït nhö hieän nay, neáu ñem choân laáp seõ toán nhieàu chi phí xöû lyù moâi tröôøng vaø dieän tích baõi choân laáp. Vì vaäy, taùi söû duïng caùc thaønh phaàn höõu cô trong raùc thaûi sinh hoaït ñeå saûn xuaát phaân compost thoâng qua vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn ñöôïc thöïc hieän toát seõ goùp phaàn naâng cao hieäu quaû saûn xuaát, chaát löôïng cuõng nhö tính oån ñònh cuûa saûn phaåm phaân compost. Goùp phaàn ñöa saûn phaåm compost ñeán vôùi noâng nghieäp trong tænh An Giang vaø khu vöïc ñoàng baàng soâng Cöõu Long trong höôùng töông lai. Phaân loaïi raùc thaûi taïi nguoàn laø phaân chia caùc vaät chaát thaûi sinh hoaït bao goàm voâ cô vaø höõu cô trong töøng hoä gia ñình, tröôùc khi chuùng ñöôïc ñöa vaøo thu gom vaø vaän chuyeån. Phaân loaïi raùc taïi nguoàn laø giaûi phaùp höõu hieäu trong vieäc thu hoài taøi nguyeân vaø taùi cheá töø chaát thaûi raén. Giaûi phaùp naøy coù theå taïo ra thoùi quen, aùp duïng taïi töøng gia ñình vaø chung cho coäng ñoàng thöïc hieän. Phöông phaùp naøy aùp duïng cho töøng hoä gia ñình. Coù 2 thuøng raùc khaùc maøu duøng chöùa raùc voâ cô vaø höõu cô rieâng bieät. Ñieàu kieän ñeå coâng taùc phaân loaïi raùc sinh hoaït taïi nguoàn ñöôïc thöïc hieän thaønh coâng bao goàm 3 yeáu toá : khaû naêng quaûn lyù cuûa caùc caù nhaân, taäp theå vaø coâng ty Moâi Tröôøng Ñoâ Thò thaønh phoá Long Xuyeân, hieåu bieát vaø uûng hoä töø phía coäng ñoàng, cuoái cuøng môùi ñeán kyõ thuaät. Töø ñoù cho thaáy giaûi phaùp naøy chuù trong yeáu toá quaûn lyù vaø tính coäng ñoàng raát lôùn. Vì theá, chuùng ta caàn neâu ra nhöõng vaán ñeà cô baûn, deå hieåu nhaèm muïc ñích thöïc hieän coâng taùc tuyeân truyeàn phoå bieán kieán thöùc ñaïi traø phaân loaïi raùc sinh hoaït ñeán töøng hoä gia ñình. Moãi hoä gia ñình ñöôïc trang bò 1 thuøng chöùa raùc goàm 2 ngaên coù 2 naép ñaäy khaùc maøu nhau ñeå phaân bieät. Ngaên coù naép maøu cam duøng chöùa raùc voâ cô, chaát khoù phaân huûy : Kim loaïi, thuûy tinh, hoäp thöùc aên, tuùi nhöïa... ngaên coøn laïi naép maøu xanh laù duøng chöùa raùc thaûi höõu cô ñeã phaân huûy : thöïc phaàn thöøa, voû traùi caây... 2 ngaên naøy ñöôïc giöõ chaët baèng 2 maáu giöõa 2 ngaên nhaèm coá ñònh chuùng laïi nhöng raát deå thao taùc thaùo ra khi laáy raùc, hay veä sinh. Caùc khu nhaø cao taàng, chung cö aùp duïng 2 phöông aùn. Phöông aùn thöù nhaát : seõ ñöôïc caáp 2 thuøng raùc vôùi naép maøu töông töï nhö taïi moãi hoä gai ñình ngay taïi loái ñi beân caïnh thang maùy hay thang boä taïi moãi taàng vaø seõ coù ngöôøi thu gom raùc theo thôøi gian nhaát ñònh, muïc ñích laø thoáng nhaát taïo thoùi quen khoâng gaây nhaàm laãn. Phöông aùn thöù 2 laø thieát keá heä thoáng oáng daãn raùc goàm 2 ngaên töø taàng treân cuøng xuoáng ñeán 2 hoá chöùa raùc ñaëc trong taàng ngaàm ôû nôi thuaän tieän cho vieäc laáy raùc. Heä thoáng oáng daãn naøy coù nhöõng nhaùnh nhoû ngay taïi moãi taàng cuûa toøa nhaø hay chung cö cuõng vôùi 2 naép ñaäy maøu cam cho raùc voâ cô khoù phaân huûy, xanh cho raùc höõ cô deã phaân huûy. Ñoái vôùi coâng ty , xí nghieäp, tröôøng hoïc, beänh vieän...nôi coâng coäng boá trí 2 thuøng raùc khaùc coù maøu töông töï xanh laù cho raùc höõu cô deå phaân huûy, laù caây, thöïc phaåm thöøa... Thuøng raùc maøu cam ñöôïc taùch laøm 2 ngaên phaân caùch bôûi vaùch ngaên ôû giöûa 1 phaàn chöùa raùc thaûi ñoäc haïi : boùng ñeøn, pin chì, chai loï döïng hoùa chaát ( chaát taåy röûa, acid...), phaàn coøn laïi chöùa raùc thaûi khoù phaân huûy nhö : tuùi nhöïa, giaáy, kim loaïi, vaûi,... beân ngoaøi moãi thuøng coù baûng chæ daãn chöùc naêng cuûa moãi thuøng chöùa raùc. 5.1.2 YÙ thöùc coäng ñoàng Ñeå thöïc hieän ñöôïc coâng vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn ñeàu quan trong laø phaûi coù söï uûng hoä töø phí coäng ñoàng. Do ñoù coâng taùc tuyeân truyeàn phaûi roäng raõi, deå hieåu , keát hôïp ñoàng boä giöõa caùc ban ngaønh : Sôû Taøi Nguyeân Moâi Tröôøng, Phoøng Taøi Nguyeân Moâi Tröôøng, Uûy Ban Nhaân Daân tænh, thaønh phoá, coâng ty Moâi Tröôøng Ñoâ Thò thaønh phoá Long Xuyeân ñeán Uûy Ban Nhaân Daân phöôøng, xaõ. Thaønh laäp nhoùm truyeàn thoâng moâi tröôøng töø caáp tænh, caáp thaønh phoá ñeán caáp ñòa phöông cuûa moãi phöôøng xaõ, trang bò kyõ naêng giao tieáp, kieán thöùc töø cô baûn ñeán naâng cao veà moâi tröôøng : caùc thaønh phaàn moâi tröôøng, phaân loaïi raùc taïi nguoàn, taùi cheá, taùi söû duïng, caùc kyõ thuaät caàn thieát khaéc phuïc söï coá moâi tröôøng. Keát hôïp ñoàng boä giöõa caùc caáp laõnh ñaïo, ñòa phöông , ñoaøn theå  cuûa töøng phöôøng xaõ, khoùm, aáp, cho ñeán toå daân phoá, nhaàm taïo thuaän lôïi cho coâng taùc tuyeân truyeàn. Aùp duïng caùc giôøi hoïc ngoaïi khoùa veà moâi tröôøng trong tröôøng hoïc töø maãu giaùo, tieåu hoïc, ñeán baäc sau phoå thoâng. Coù nhöõng bieän phaùp tuyeân truyeàn cuï theå phuø hôïp vôùi moïi löùa tuoåi. Söû duïng coâng phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng nhö : truyeàn hình, ñaøi phaùt thanh, baùo chí... tuyeân truyeàn kieán thöùc moâi tröôøng. Coâng vieäc cuûa nhoùm tuyeân truyeàn phaûi laøm thöôøng xuyeân, coù lòch sinh hoaït ñònh kyø ñeå ñaùnh giaù toång keát nhöõng gì ñaõ laøm ñöôïc hay nhöõng khoù khaên gaëp phaûi ñeå töø ñoù coù yù kieán trao ñoåi vôùi caùc nhaø quaûn lyù. Traùnh tö töôûng chuû quan, duy yù chí, töï maõn. Beân caïnh ñoù, cuõng caàn coù nhöõng khen thöôûng ñoái vôùi nhöõng thaønh coâng cuûa nhoùm tuyeân truyeàn. Baûng 5.1 : Danh muïc raùc thaûi cho moãi loaïi thuøng chöùa STT Phaân loaïi Thuøng Maøu Xanh Laù ( raùc höõu cô deã phaân huûy) Thuøng maøu Cam Raùc voâ cô khoù phaân huûy Raùc ñoäc haïi 1 Rau quaû Cao su Pin 2 Thöïc phaåm Da Bình ñieän 3 Laù caây Chaát deûo Loï hoaù chaát 4 Giaáy vuïn Vaûi, haøng deät Thuoác taây 5 Buøn, caën coáng Kim loaïi, thuyû tinh Caùc chaát taåy röûa 6 Laù caây, goã Thuoác BVTV 7 Nylon, nhöïa, giaáy Ñoái vôùi caùc hoä gia ñình vieäc thu gom raùc töø 1 ñeán 2 laàn trong ngaøy, Ñoái vôùi Coâng ty, cô quan, tröôøng hoïc… cuõng ñöôïc thu gom nhö hoä gia ñình. Vôùi caùc nhaø cao taàng, chung cö… boá trí thôøi ñieãm laáy raùc nhö sau: vôùi raùc höõu cô thu gom 2laàn/ngaøy, vôùi raùc voâ cô, raùc ñoäc haïi thu gom töø 2 ñeán 3 laàn trong tuaàn. Vaán ñeà caàn löu yù ôû ñaây laø taát caø caùc thuøng raùc ñeàu thoáng nhaát 2 maøu xanh laù vaø cam, moãi thuøng ñeàu coù naép ñaäy nhaàm traùnh tình traïng raùc bò bôùi tung leân. 5.1.3 Raùc ñöôøng phoá Nhìn chung raùc ñöôøng phoá goàm : laù, caønh caây töø caây troàng hai beân ñöôøng, caùt, buïi, xaùc cheát ñoäng vaät, chaát thaûi vaät nuoâi trong nhaø( choù meøo), thöïc phaàm thöøa, tuùi nhöïa… cuûa khaùc boä haønh. Laø vaán ñeà khoù khaêng cho coâng nhaân queùt, thu gom raùc ñöôøng phoá. Giaûi quyeát tình traïng treân vôùi giaûi phaùp nhö sau: ñoái xaùc ñoäng vaät cheát, chaát thaûi vaät nuoâi( choù , meøo…) ñöôïc cho vaøo tuùi giaáy tuùm chaëc mieäng coâng nhaân thu gom raùc hoä gia ñình ñaûm nhieäm theâm thu gom nhöõng tuùi ñoù trong moät ngaên rieâng. Ngöôøi boä haønh, khaùch vaõng lai töï phaân loaïi raùc vaøo caùc thuøng chöùa treân phaàn væa heø vôùi 2 thuøng chöùa raùc coù maøu töông töï nhö thuøng raùc hoä gia ñình, nhö vaäy coâng nhaân veä hinh ñöôøng phoá chæ queùt , thu gom : laù caây, caønh caây, caùt, buïi treân væa heø vaø döôùi loøng ñöôøng. Caùc coâng trình coâng coäng, khu vui chôi, giaûi trí cuõng ñöôïc boá trí 2 thuøng raùc töông töï coù naép ñaäy taïi caùc vò trí nhaïy caûm taïo caûm giaùc thuaän tieän cho moïi ngöôøi. 5.1.4 Khu vöïc chôï Raùc chôï thaønh phaàn chuû yeáu laø raùc thaûi höõu cô chieám ñeán 85%, raùc voâ cô, nguy haïi chieám tæ leä raát thaáp. Vì vaäy, caên cöù vaøo thôøi gian nhoùm vaø tan chôï boá trí coâng nhaän thu gom raùc, caùc chôï nhoùm 1 laàn trong ngaøy tieán haønh queùt, thu gom vaøo thôøi ñieåm 12h30, caùc chôï nhoùm 2 laàn trong ngaøy thôøi ñieåm queùt vaø thu gom buoåi chieàu baét ñeàu töø sau 17h45. coâng nhaân söû duïng 2 thuøng khaùc maøu trong coâng taùc thu gom, trong tröôøng hôïp naøy can coù söï hôïp taùc cuûa tieåu thöông, ngöôøi baùn haøng trong chôï vôùi coâng nhaân veä sinh. Tieåu thöông, ngöôøi baùn haøng töï phaân loaïi ngay taïi saïp baøi baùn cuûa mình tröôùc khi coâng nhaân ñi thu gom raùc. Ñaëc 2 thuøng raùc khaùc maøu taïi nhöõng vò trí thuaän tieân nhaát trong chôï ñeå tieåu thöông, ngöôøi ñi chôï deå daøng boû raùc vaùo caùc thuùng theo töøng loaïi khaùc nhau. Taïi khu vöïc thöïc phaåm thòt caù, thuûy , haûi saûn boá trí thuøng raùc 2 ñaùy ñeå loaïi boû nöôùc ra khoûi raùc thaûi, phaàn nöôùc loaïi boû thoaùt ra töø phaàn ñaùy thuøng vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc baèng caùc möông nhoû trong khu vöïc, nhö vaäy möông thoaùt nöôùc naøy phaûi truõng nhieàu so vôùi maët ñöôøng trong khu vöïc vaø chôï, coâng nhaân thöôøng xuyeân naïo veùt loøng möông. 5.2 Thu gom raùc thaûi Hieän nay, thaønh phoá Long xuyeân ñang môû roäng caùc tuyeán ñöôøng cuû vaø môû theâm caùc tuyeán ñöôøng laøm gia taêng caùc tuyeán thu gom, phaïm vi laøm vieäc cuûa coâng nhaân veä sinh moâi tröôøng, thöïc teá khaûo saùt cho thaáy coøn raát nhieàu hoä gia ñình hieän nay chöa ñöôïc thu gom raùc treân ñòa baøn caùc phöôøng Myõ Phöôùc, Myõ Quí, Myõ Thôùi cho ñeán caùc xaõ Myõ Khaùnh, Myõ Hoøa Höng, Myõ Hoøa, nhieàu hoä gia ñình soáng chung vôùi raùc, nhieàu ñieåm trung chuyeån, chöa thu gom hoaøn toaøn laøm oâ nhieãm khu vöïc tuyeán daân cö, coâng ty Moâi Tröôøng Ñoâ Thò thaønh phoá Long Xuyeân chöa ñaûm traùc heát trong coâng taùc thu gom raùc. Vì vaäy, trong thôøi gian tôùi coâng ty caàn phaûi taêng theâm nguoàn nhaân söï môû roäng phaïm vi thu gom vaø laäp theâm caùc tuyeán thu gom môùi cho moät soá tuyeán ñöôøng môùi môû. caàn phaûi ñaàu tö theâm phöông tieän thieát bò ñeå phuïc vuï cho coâng taùc thu gom vaø vaän chuyeån. Caûi tieán phöông tieän thu gom raùc theo höôùng cô giôùi hoaù ôû nhieàu tuyeán ñöôøng trong ñieåm, caùc tuyeán coù daân cö ñoâng. Neáu thöïc hieän ñöôïc nhö vaäy seõ giaûm ñöôïc löôït xe coä thu gom raùc löu ñoäng thöôøng ñoå ñaäu gaây trôû gaïi giao thoâng, keùm myõ quan ñoâ thò. Caàn xaây döïng laïi moät soá ñieåm heïn ôû caùc phöôøng xaõ trong vaø ngoaïi thaønh hôïp lyù , ñeå haïn cheá quaûng ñöôøng vaän chuyeån raùc cuûa coâng nhaân thu gom cuõng nhö tính thuaän tieän veà sau. Caàn phaûi khöû truøng, khöû muøi hoâi taïi ñieåm heïn sau moãi laàn laáy raùc trong ngaøy vaø phun ñònh kyø haèng thaùng. Coâng nhaân tröïc tieáp laøm vieäc trong caùc khaâu thu gom, vaän chuyeån, xöû lyù raùc phaûi ñöôïc xeáp ôû ngaønh lao ñoäng naëng vaø ñoäc haïi ñeå ñöôïc trang bò baûo hoä lao ñoäng, coù cheá ñoä tieàn löông vaø phuï caáp, chính saùch öu ñaõi phuø hôïp ñaûm baûo coâng nhaân hoaït ñoäng tích cöïc khoâng boû coâng vieäc . Coâng taùc vaän chuyeån vaø trung chuyeån 5.3.1 Coâng taùc vaän chuyeån Taêng cöôøng trang thieát bò maùy moùc phuïc vuï cho coâng taùc thu gom vaän chuyeån taïi caùc ñieåm heïn, sao cho thôøi gian döøng ôû moãi ñieåm heïn trong khoaûng 30 phuùt ñeå khoâng gaây caûn trôû giao thoâng, tieát kieäm nhieân lieäu. thay ñoåi coâng ngheä vaän chuyeån, thu gom cuûa ngaønh veä sinh moâi tröôøng cho phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån chung laø moät ñieàu taát yeáu. Vì noù giuùp giaûm bôùt nhieàu coâng ñoaïn, giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng, raùc seõ khoâng coøn rôi rôùt treân ñöôøng khi vaän chuyeån do ñoù ñöôøng phoá seõ saïch hôn, taïo myõ quang cho caùc ñieåm heïn. thuøng raùc coâng coäng nhieàu hôn nöõa treân caùc tuyeán ñöôøng khaùc trong thaønh phoá, ñaëc bieät caùc truïc giao thoâng chính: Traàn Höng Ñaïo ( Quoác Loä 91), Nguyeãn Traõi, Hai Baø Tröng, Lyù Thaùi Toå, Nguyeãn Hueä, Leâ Lôïi,… thöôøng xuyeân coù maät ñoä ngöôøi löu thoâng nhieàu, nhöõng nôi coâng trình coâng coäng, khu vöïc haønh chính. Saép xeáp laïi thôøi gian, tuyeán vaän chuyeån nhaèm traùnh söï caûn trôû giao thoâng trong giôø cao ñieåm. Haïn cheá löu thoâng trong khoaûng thôøi gian coù nhieàu phöông tieän löu thoâng trong ngaøy nhaát laø vaøo cuoái tuaàn.Vaïch laïi caùc tuyeán vaän chuyeån thích hôïp traùnh laõng phí veà thôøi gian vaø nguyeân nhieân lieäu. Giaùo duïc yù thöùc baûo veä taøi saûn coâng ñoái vôùi caùc coâng nhaân tham gia vaän chuyeån. 5.3.2 Coâng taùc trung chuyeån Ñoái vôùi coâng taùc trung chuyeån chuùng ta caàn phaûi chuù yù nhöõng vaán ñeà sau : Phun xòt caùc cheá phaåm khöû muøi vaø dieät coân truøng thöôøng xuyeân, coù phöông phaùp giaùm saùt vieäc söû duïng, thöïc teá coâng vieäc naøy chöa tieán haønh moät caùch ñaày ñuû. Ñieàu chænh thôøi gian vaän chuyeån raùc töø caùc ñieåm trung chuyeån treân caùc tuyeán thu gom trong vaø ngoaøi thaønh phoá ñeán baõi choân laáp traùnh tình traïng keït xe. Hieän nay, nhieàm ñieåm trung chuyeån raùc ñôn thuaàn, neân chöa coù heä thoáng thu gom nöôùc ræ raùc cuõng nhö caùc thieát bò coâng ngheä khaùc theo ñuùng nghóa cuûa moät traïm trung chuyeån. Caàn phaûi coù söï ñaàu tö hôn nöõa vaøo ñieåm trung chuyeån raùc. Trong thôøi ñieåm hieän nay chuùng ta caàn phaûi ñaàu tö xaây döïng môùi hoaëc gia coá laïi moät soá traïm trung chuyeån ñeå coù theå chòu taûi vôùi coâng suaát nhieàu hôn so vôùi möùc chòu taõi thöïc teá trong nhieàu tröôøng hôïp phaùt sinh nhö leã, teát vaø veà sau. 5.4 Giaûi Phaùp Xöû Lyù Hieän nay, Bieän phaùp choân laáp hôïp veä sinh vaø thieâu ñoát chaát thaûi nguy haïi vaãn ñöôïc aùp duïng cho raùc thaûi sinh hoaït treân ñòa baøn thaønh phoá Long Xuyeân. Nhöng trong töông lai lieäu bieän phaùp treân coøn phuø hôïp hay khoâng ? Vôùi tình hình phaùt trieån kinh teá toaøn caàu, toác ñoä gia taêng daân soá töï nhieân, vaø caùc luoàn di cö töø noâng thoân ra thaønh thò ñang ngaøy moät nhieàu thì ñoøi hoûi moät baõi choân laáp qui moâ nhö theá naøo ? caàn phaûi thu heïp dieän tích ñaát canh taùc vaø ñaát ñoâ thi ñeå môû moät baõi raùc taàm côû lieäu coù ñaùng khoâng ? ñoù laø vaán ñeà ñoøi hoûi ngöôøi laøm coâng taùc moâi tröôøng phaûi tìm ra höôùng giaûi phaùp phuø hôïp. 5.4.1 Coâng ngheä saûn xuaát phaân Compost Giaûi phaùp cheá bieán phaân compost ra ñôøi seõ giaûi quyeát ñöôïc thöïc traïng hieän nay taïi thaønh phoá Long Xuyeân vaø söï quaù taûi cuûa baõi raùc Bình Ñöùc ñaõ leân ñeán möùc baùo ñoäng. baõi raùc Bình Ñöùc toàn taïi trong nhöõng naêm qua haàu nhö khoâng coù coâng trình xöû lyù naøo. Söï phaân huûy raùc haàu nhö laø töï nhieân vaø chæ ñôn giaûn laø phun cheá phaåm EM khöû muøi vaø ñoát lôùp raùc treân maët vaøo muøa khoâ. Söï toàn ñoïng lôùn löôïng raùc höõu cô gaây oâ nhieãm nghieâm troïng moâi tröôøng xung quanh. Nhaø maùy xöû lyù raùc coøn cho ra saûn phaåm phuïc vuï noâng nghieäp raát höõu hieäu vaø coù hieäu quaû kinh teá nhaát ñònh. Vì vaäy, ñaây laø moät döï aùn vöøa mang tính xaõ hoäi, vöøa mang tính kinh teá. Döïa vaøo thaønh phaàn raùc thöïc teá cuûa thaønh phoá, ta choïn kyû thuaät uû compost vì coù ñeán 81% löôïng raùc thaûi sinh hoaït laø raùc höõu cô, ñaây laø nguoàn nguyeân lieäu phong phuù laøm phaân boùn cung caáp cho ngaønh noâng nghieäp. Vaät lieäu ñoän trong phöông phaùp uû goàm maïc cöa, sô döøa, traáu, coû khoâ… coù raát nhieàu. Keát hôïp nhieät ñoä, ñoä aåm taïi ñaây khaù oån ñònh taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho coâng ngheä compost phaùt trieån. Coâng ngheä uû raùc thöïc chaát laø moät quaù trình phaân giaûi phöùc taïp gluxit, lipit, protein, xenlulo,… vôùi söï tham gia cuûa vi sinh vaät hieáu khí, kî khí. Caùc ñieàu kieän pH, ñoä aåm, thoaùng khí ( vôùi vi khuaån hieáu khí) caøng toái öu, vi sinh vaät caøng hoaït ñoäng maïnh vaø thôøi gian uû phaân caøng ruùt ngaén. Tuyø theo coâng ngheä maø vi sinh vaät kî khí hoaëc vi sinh vaät hieáu khí chieám öu theá. Coâng ngheä uû coù theå laø uû ñoáng tónh thoaùng khí cöôõng böùc, uû luoáng coù ñaûo ñònh kyø hoaëc vöøa thoåi khí vöøa ñaûo. Cuõng coù theå uû döôùi hoá hay trong haàm kín thu khí meâtan. Baûn chaát cuûa quaù trình naøy laø söû duïng khaû naêng sinh soáng cuûa vi sinh vaät hieáu khí phaân giaûi raùc höõu cô deã bò phaân huyû thaønh muøn baõ höõu cô vaø sinh khoái vi sinh vaät(VSV). Caùc muøn baõ höõu cô vaø sinh khoái VSV seõ ñöôïc taùch ra, pha troän vôùi NPK sau ñoù tinh cheá thaønh phaân höõu cô. Phaàn coøn laïi bao goàm caùc raùc voâ cô vaø höõu cô khoù phaân huyû seõ ñöôïc mang ñi choân laáp. Quaù trình coâng ngheä naøy dieãn ra trong hai giai ñoaïn : Giai ñoaïn I : Giai ñoaïn phaân huyû dieäp luïc (mesophyllic). Noù thích hôïp ôû nhieät ñoä döôùi 40oC vaø vi khuaån mesophyllic chieám öu theá. Hoaït ñoäng cuûa VSV ôû giai ñoaïn mesophyllic laøm cho moâi tröôøng chuyeån daàn sang moâi tröôøng axit nheï. Giai ñoaïn II : Giai ñoaïn naøy nhieät ñoä taêng leân hôn 40oC, hoãn hôïp pheá thaûi böôùc sang phaân giaûi nhieät (thermophyllic), VSV mesophyllic cheát haøng loaït vaø VSV phaân giaûi nhieät chieám öu theá. VSV thermophyllic hoaït ñoäng ñaõ laøm cho moâi tröôøng chuyeån töø moâi tröôøng axit sang moâi tröôøng kieàm qua söï taïo ra amonia. Khi quaù trình phaân giaûi nhieät gaàn ñaõ keát thuùc, hoãn hôïp pheá thaûi trôû neân gaàn trung tính vaø bieán thaønh chaát dinh döôõng (daïng ñaïm NO3-, NH4+, …). Quaù trình phaân giaûi nhieät taïo ra nhieät ñoä treân 55oC, ôû khoaûng nhieät ñoä naøy moät soá vi khuaån ñoäc haïi trong hoãn hôïp pheá thaûi bò tieâu dieät. Ñaây cuõng laø moät trong nhöõng öu ñieåm cuûa quy trình coâng ngheä naøy. Ñeå ñaûm baûo chaéc chaén quaù trình phaân huyû pheá thaûi traûi qua hai giai ñoaïn phaân huyû dieäp luïc vaø phaân giaûi nhieät, caàn cung caáp ñaày ñuû khoâng khí (oxy) vaø ñoä aåm cho vi sinh vaät. 5.4.2 Taùi cheá chaát thaûi voâ cô Löôïng raùc thaûi voâ cô trong raùc thaûi sinh hoaït hieän nay ngaøy moät nhieàu, do chaát löôïng cuoäc soáng ngaøy caøng cao. Chuùng ta coù theå nhìn nhaän vaãn coù theå laøm giaøu töø raùc thaûi neáu bieát söû duïng ñuùng caùch, khoâng phaûi raùc thaûi laø boû, neáu bieát söû duïng chuùng vaãn luoân mang laïi lôïi nhuaän trong kinh teá. Taêng cöôøng thu hoài saûn phaåm ñaõ söû duïng ñeå duøng laïi cho cuøng moät muïc ñích, hoaëc tìm ra moät muïc ñích söû duïng khaùc. Taùi söû duïng taäp trung chuû yeáu vaøo caùc loaïi chai ñöïng ñoà uoáng, caùc loaïi bao bì vaän chuyeån thoâng qua khaâu löu thoâng döôùi daïng ñaët coïc ñeå kheùp kín moät chu trình : saûn xuaát – löu thoâng – tieâu duøng – löu thoâng – saûn xuaát. Khuyeán khích caùc cô sôû taùi cheá chaát thaûi raén baèng caùch thu hoài caùc saûn phaåm ñaõ qua söû duïng, xöû lyù hoaëc cheá bieán laïi ñeå ñöa vaøo thò tröôøng döôùi daïng caùc saûn phaåm ban ñaàu hoaëc taïo ra caùc saûn phaåm môùi. Moät soá loaïi chaát thaûi coù theå taùi cheá, taùi söû duïng sau ñaây: Baûng 5.2 : caùc loaïi chaát thaûi taùi cheá STT Loaïi chaát thaûi 1 Lon nhoâm, nhoâm caùc loaïi 2 Nhöïa caùc loaïi, tuùi nylon 3 Saét vuïn 4 Giaáy baùo, giaáy taäp, bìa carton 5 Nhôùt caën 6 Thuyû tinh 7 saét 8 Ñoàng 9 Cao su Taùi söû duïng vaø taùi cheá chaát thaûi raén coù theå thöïc hieän toát ôû caùc khu coâng nghieäp taäp trung treân cô sôû hình thaønh moät heä thoáng thoâng tin ñeå trao ñoåi chaát thaûi vì trong soá moät tröôøng hôïp chaát thaûi caàn phaûi loaïi boû ôû nôi naøy ñeå trôû thaønh nguyeân lieäu ñaàu vaøo ôû nôi khaùc. Thaønh phoá hoaït ñoäng taùi cheá chæ mang tính chaát rieâng leû chöa coù heä thoáng, chuû yeáu vaãn mang tính töï phaùt vaø thaønh phaàn tham gia chæ laø nhöõng ngöôøi soáng baèng ngheà nhaët raùc vaø moät soá cô sôû taùi cheá vaãn ôû quy moâ nhoû neân coâng ngheä coøn laïc haäu chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu hieän taïi. Hieän nay, soá löôïng ñaùng keå nhöõng ngöôøi kieám soáng baèng ngheà nhaët raùc, ñang ñöôïc xaõ hoäi thöøa nhaän. Do tính chaát töï phaùt, thieáu toå chöùc neân ñaõ naûy sinh nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi caàn quan taâm giaûi quyeát. Coâng vieäc cuûa hoï raát coù yù nghóa ñoái vôùi coâng taùc thu gom chaát thaûi. Ñaây laø nguoàn nhaân löïc trong coâng taùc thu gom vaø taùi cheá , neáu ñöôïc söï hoå trôï töø chính quyeàn ñòa phöông. Töø thöïc teá treân chuùng ta caàn phaûi quy hoaïch moät caùch cuï theå söï löu chuyeån cuûa caùc doøng taùi cheá raùc thaûi treân ñòa baøn thaønh phoá nhaèm phuïc vuï cho coâng taùc quaûn lyù raùc thaûi sinh hoaït toát hôn. Sô ñoà ñeà xuaát quaûn lyù caùc doøng löu chuyeån raùc thaûi treân ñòa baøn thaønh phoá 5.4.3 Sô ñoà ñöôøng ñi cuûa caùc nguyeân lieäu taùi cheá Ngöôøi thu gom pheá lieäu Ngöôøi nhaët raùc Ngöôøi thu gom mua pheá lieäu Ngöôøi mua pheá lieäu Cô sôû taùi cheá Ngöôøi mua pheá lieäu Nguoàn phaùt sinh raùc Thu gom Vaän chuyeån Baõi choân laáp 5.4.4 Sô ñoà taùi cheá caùc loaïi nguyeân lieäu a. Taùi cheá thuûy tinh Thuûy tinh pheá thaûi Röûa saïch Thaønh phaåm Thoåi khuoân Naáu chaûy Phaân loaïi Taùi söû duïng Giaáy pheá thaûi Phaân loaïi Taåy traéng Ngaâm Nghieàn thaønh boät Cuoän thaønh truïc Xaáy khoâ Traùng moûng Thaønh phaåm Loïc ly taâm Vuïn giaáy b. Taùi cheá saûn xuaát giaáy c. Taùi cheá kim loaïi Kim loaïi pheá thaûi Laøm saïch Thaønh phaåm Ñuùc khuoân Naáu chaûy Phaân loaïi Giaûm khoái löôïng Pheá phaåm d. Taùi cheá nhöïa vaø nguyeân lieäu saûn xuaát nhöïa Nhöïa pheá thaûi Nghieàn thaønh boät Thaønh phaåm Ñuùc khuoân Gia nhieät loaïi boû taïp chaát Troän vôùi chaát phuï gia Phaân loaïi Taùi söû duïng 5.5 Sô ñoà thu gom raùc sinh hoaït coâng taùc thu gom vaø phaân loaùi raùc taïi nguoàn thöïc hieän toát nhaát thieát phaûi coù sô ñoà thu gom raùc, sau ñaây laø sô ñoà moâ phoûng caùc böôùc thu gom raùc taïi nguoàn aùp duïng cho caùc tuyeán daân cö, tröôøng hoïc, raùc ñöôøng phoá, raùc coâng nghieäp, raùc chôï... Raùc Ñöôøng Phoá Xe keùo tay Laøm compost Cô sôû taùi cheá Ñieåm heïn Xe eùp raùc Noâng nhieäp caây caûnh Raùc voâ cô coù theå taùi cheá Raùc höõu cô Baõi choân laáp Xe eùp raùc Xe eùp raùc Xe eùp raùc Ñieåm heïn Ñieåm heïn tröôùc chôï Xe keùo tay Xe keùo tay Raùc Khu Daân Cö, Tröôøng Hoïc Ñaõ phaân loaïi Raùc coâng nghieäp ñaõ ñöôïc phaân loaïi Raùc Chôï Traïm taäp trung keát hôïp vôùi nhaø maùy cheá bieán phaân compost Traïm Phaân loaïi 5.6 Giaûi phaùp quaûn lyù Giaûi phaùp quaûn lyù cho coâng taùc quaûn lyù CTR sinh hoaït bao goàm : caùc coâng cuï phaùp lyù, coâng cuï kinh teá, söï tham gia cuûa coäng ñoàng. Xaõ hoäi hoaù coâng taùc veä sinh moâi tröôøng Moät soá loaïi hình xaõ hoäi hoaù moâi tröôøng coù theå thöïc hieän vôùi phöông chaâm “Nhaø nöôùc chæ ñaûm traùch khaâu hoaïch ñònh khung phaùp lyù, coøn laïi giao cho caùc löïc löôïng trong xaõ hoäi thöï hieän” thì chuùng ta coù moät soá moâ hình sau ñaây coù theå aùp duïng ñöôïc. 5.6.1 Moâ hình giao khoaùn Treân cô sôû nhöõng quy ñònh cuï theå veà tieâu chuaån, ñònh möùc, khoái löôïng phaïm vi quy caùch cho caùc dòch vuï veä sinh moâi tröôøng (queùt doïn, thu gom, vaän chuyeån, xöû lyù raùc thaûi), toå chöùc löïa choïn vaø giao khoaùn cho caùc ñôn vò coù naêng löïc nhaát. Söû duïng phöông thöùc ñaáu thaàu ñeå löïa choïn ñôn vò giao khoaùn. Chæ tieâu löïa choïn bao goàm nhöõng noäi dung cô baûn sau : Phöông aùn toå chöùc thöïc hieän dòch vuï vôùi quy trình coâng ngheä vaø trang thieát bò hieän ñaïi, aùp duïng phöông thöùc quaûn lyù hieäu quaû; + Coù naêng löïc veà voán vaø nhaân löïc tham gia; + Coù tö caùch phaùp nhaân vaø ngaønh ngheà phuø hôïp vôùi dòch vuï veä sinh moâi tröôøng. 5.6.2 Moâ hình ñaáu thaàu caïnh tranh Toå chöùc ñaáu thaàu caïnh tranh, khoâng haïn cheá caùc thaønh phaàn tham gia (doanh nghieäp nhaø nöôùc, tö nhaân, hôïp taùc xaõ, lieân doanh, Cty TNHH,…) treân cô sôû nhöõng quy ñònh veà tieâu chuaån, ñònh möùc, quy ñònh, quy caùch ñoái vôùi töøng loaïi dòch vuï (queùt doïn, thu gom, vaän chuyeån, xöû lyù raùc thaûi). Quy ñònh ñoái vôùi caùc ñôn vò tham gia ñaáu thaàu Coù phöông aùn toå chöùc thöïc hieän quy trình coâng ngheä, trang thieát bò, nguoàn nhaân löïc, nguoàn voán ñaàu tö (ñoái vôùi nhöõng goùi thaàu caàn coù söï goùp voán); Ñeà xuaát caùc phöông aùn giaù thaønh dòch vuï treân cô sôû giaù traàn do Nhaø nöôùc quy ñònh; Chöùng minh naêng löïc, khaû naêng ngaønh ngheà, khaû naêng veà nhaân löïc ñaùp öùng yeâu caàu cuûa dòch vuï. Vieäc giao thaàu ñöôïc thöïc hieän thoâng qua hôïp ñoàng haønh chính giöõa beân A laø cô quan ñaïi dieän Nhaø nöôùc vôùi beân B laø ñôn vò truùng thaàu; quy ñònh roõ traùch nhieäm, nghóa vuï vaø quyeàn lôïi cuûa hai beân treân cô sôû tuaân thuû quy ñònh cuûa phaùp luaät. 5.6.3 Coâng cuï kinh teá Aùp duïng coâng cuï kinh teá trong vieäc quaûn lyù moâi tröôøng cuõng mang laïi nhieàu hieäu quaû khi cô cheá thò tröôøng laø caïch tranh seõ giuùp cho ngöôøi tieâu duøng vaø nhaø saûn xuaát coù söï löïa choïn trong vieäc söû duïng saûn phaåm vaø söû duïng nguyeân nhieân lieäu. Phí saûn phaåm, thueá nguyeân lieäu, phí ngöôøi tieâu duøng phaûi traû… seõ ñoùng goùp phaàn naøo trong vieäc taïo yù thöùc baûo veä thieân nhieân trong xaõ hoäi ñang phaùt trieån nhö hieän nay. a. Heä thoáng kyù quyõ hoaøn chi Kyù quyõ hoaøn chi laø moät coâng cuï kinh teá khaù hieäu trong vieäc thu hoài laïi caùc saûn phaåm sau khi ñaõ söû duïng ñeå taùi cheá hoaëc taùi söû duïng, ñoàng thôøi cuõng taïo ra ñöôïc moät nguoàn kinh phí ñaùng keå ñeå chi traû cho vieäc xöû lyù caùc chaát thaûi loaïi boû sau khi söû duïng. Kyù quyõ hoaøn chi coù nghóa laø ngöôøi söû duïng sau khi mua saûn phaåm phaûi chi traû theâm moät khoaûn tieàn theá chaân cho bao bì saûn phaåm, neáu sau khi söû duøng saûn phaåm maø ngöôøi tieâu duøng ñem traû laïi bao bì cho ngöôøi baùn hoaëc moät toå chöùc naøo ñoù chòu traùch nhieäm thu hoài caùc saûn phaåm sau khi söû duïng thì soá tieàn theá chaân seõ ñöôïc hoaøn traû laïi. Soá tieàn coù ñöôïc töø vieäc ngöôøi tieâu duøng khoâng hoaøn traû laïi saûn phaåm seõ ñöôïc chi duøng cho coâng taùc thu gom vaän chuyeån vaø xöû lyù chaát thaûi. Hieän taïi, chuùng ta coù theå aùp duïng heä thoáng naøy cho moät soá saûn phaåm nhö : saûn phaåm ñoùng chai, lon ñoà hoäp, lon ñoà uoáng, bình aéc quy xe gaén maùy, caùc saûn phaåm coù bao bì ñoùng goùi lôùn nhö bao ximaêng, bao ñöïng thöùc aên gia suùc, ñöïng thöïc phaåm nhö gaïo, boät caùc loaïi, … b. Caùc khoaûn trôï caáp Caùc khoaûn trôï caáp ñöôïc cung caáp cho caùc cô quan vaø khu vöïc tö nhaân tham gia vaøo caùc lónh vöïc quaûn lyù vaø xöû lyù CTR. Hieän nay, chuùng ta coù theå aùp duïng ñoái vôùi moät soá boä phaän sau : + Trôï caáp cho caùc nhaø saûn xuaát ñeå khuyeán khích vieäc phaùt trieån vaø laép ñaët coâng ngheä saûn sinh ít chaát thaûi hôn hoaëc taùi söû duïng chaát thaûi. + Trôï caáp cho caùc cô sôû saûn xuaát söû duïng caùc saûn phaåm töø nguoàn nguyeân lieäu laø raùc thaûi ñeå khuyeán môû roäng hoaït ñoäng saûn xuaát cuõng nhö khuyeán khích moïi thaønh phaàn tham gia. c. Caùc loaïi thueá vaø phí Phí saûn phaåm Phí saûn phaåm ñöôïc ñaùnh vaøo caùc saûn phaåm maø sau khi söû duïng seõ sinh ra chaát thaûi maø khoâng traû laïi ñöôïc. Phí saûn phaåm seõ ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi caùc bao bì, daàu nhôøn, tuùi nhöïa, phaân boùn, thuoác tröø saâu, loáp xe, nguyeân vaät lieäu. Caùc phí saûn phaåm seõ ñöôïc söû duïng cho caùc chöông trình ñöôïc vaïch ra ñeå ñoái phoù vôùi caùc taùc ñoäng moâi tröôøng tieâu cöïc cuûa caùc saûn phaåm thu phí. Nhìn chung, phí saûn phaåm ít coù taùc duïng kích thích giaûm thieåu chaát thaûi, tröø khi möùc phí ñöôïc naâng cao ñaùng keå. Ñieàu naøy cuõng gioáng nhö tröôøng hôïp thu leä phí thu gom ôû ñòa baøn thaønh phoá, laø phí thu gom thaáp khoâng ñuû ñeå thöïc hieän caùc coâng taùc xöû lyù vaø nhaø nöôùc vaãn coøn phaûi bao caáp chi phí cho coâng taùc quaûn lyù CTR sinh hoaït Thueá nguyeân lieäu Ngöôøi phaûi chi traû loaïi thueá naøy laø caùc nhaø saûn xuaát khi söû duïng caùc nguyeân nhieân lieäu laøm moâi nhieãm moâi tröôøng hay khai thaùc khoaùng saûn ñeå laøm nguyeân nhieân lieäu trong saûn xuaát. Möùc thueá caên cöù vaøo taùc ñoäng ñoái vôùi moâi tröôøng cuûa saûn xuaát vaø tieâu thuï, coù tính ñeán khaû naêng taùi cheá vaø taùi söû duïng. 5.6.4 Taêng cöôøng trang bò cô sôû vaät chaát + Daân soá ngaøy caøng taêng laøm cho löôïng raùc phaùt sinh ngaøy caøng nhieàu do ñoù caàn ñaàu tö theâm phöông tieän thieát bò ñeå phuïc vuï toát coâng taùc thu gom vaø vaän chuyeån. + Taêng cöôøng trang thieát bò baûo hoä lao ñoäng cho coâng nhaân tröïc tieáp laøm vieäc taïi caùc khaâu thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù raùc. + Trang bò maùy moùc, duïng cuï cho vieäc laáy raùc sao cho nhanh choùng, tieát kieäm nhieân lieäu. + Boá trí thuøng raùc traûi daøi treân caùc tuyeán ñöôøng taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho ngöôøi daân thaûi boû raùc vaø thuaän lôïi cho coâng taùc thu gom, vaân chuyeån. + Taïi caùc traïm trung chuyeån, baõi xöû lyù raùc Bình Ñöùc thöôøng xuyeân taêng cöôøng trang thieát bò cô sôû vaät chaát vaø aùp duïng nhöõng kyõ thuaät tieân tieán. 5.6.5 Giaùm saùt moâi tröôøng Chöông trình giaùm saùt moâi tröôøng chuû yeáu laø ñoái vôùi caùc baõi choân laáp hieän coù treân ñòa baøn thaønh phoá. Ñeå ñaûm baûo theo doõi hoaït ñoäng cuûa ñieåm trung chuyeån cuõng nhö baõi choân laáp khoâng taùc ñoäng laøm oâ nhieãm nguoàn nöôùc ngaàm, nöôùc maët trong khu vöïc do nöôùc roø ræ raùc, coù bieän phaùp ngaên chaën kòp thôøi, nhaát thieát laø phaûi coù heä thoáng gieáng giaùm saùt ñoái vôùi baõi choân laáp. Tình traïng chaát löôïng nguoàn nöôùc phaûi ñöôïc theo doõi thöôøng xuyeân, soâ slieäu phaûi ñöôïc löu tröõ moät caùch khoa hoïc ñeå laøm thoâng tin cô baûn ñeå ñaùnh giaù veà hieäu qua cuûa caùc bieän phaùp choáng roø ræ nöôùc töø raùc. Chöông trình giaùm saùt moâi tröôøng khoâng khí do khí thaûi phaùt sinh trong quaù trình phaân huyû raùc, cuõng nhö do caùc phöông tieän vaän chuyeån gaây ra caàn phaûi ñöôïc thöïc hieän. Chöông trình giaùm saùt phaûi ñöôïc thöïc hieän lieân tuïc (ñoái vôùi baõi choân laáp thì phaûi giaùm saùt trong suoát thôøi gian hoaït ñoäng). Moät soá tieâu chí giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng nhö sau : Baûng 5.3 : Caùc chæ tieâu giaùm saùt chaát löôïng nguoàn nöôùc maët pH TSD Ñoä kieàm Ñoä axit SS DO BOD5 COD N-NH3 Nitrat Nitô toång Photpho toång Coliform Phenol Daàu môõ Thuyû ngaân Croâm Asen Chì Niken Baûng 5.4: Caùc chæ tieâu giaùm saùt chaát löôïng nguoàn nöôùc ngaàm pH TSD Ñoä kieàm Ñoä cöùng toång CO2 TOC N-NH3 Nitrat Toång nitô Phenol Photpho toång Cl SO42- Coliform Daàu môõ Niken Thuyû ngaân Croâm Asen Chì Baûng 5.5: Caùc chæ tieâu giaùm saùt chaát löôïng nguoàn nöôùc roø ræ pH BOD5(20OC) Chaát raén lô löûng COD Nitô toång TOC Daàu môõ Photpho toång Chì Niken Thuyû ngaân colifoûm Baûng 5.6 Chæ tieâu giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí vaø tieáng oàn Buïi lô löûng NO2 SO2 CO NH3 H2S Möùc oàn CH4 Noäi dung giaùm saùt a. Giaùm saùt chaát löôïng nöôùc maët Taàn suaát giaùm saùt : 3laàn/naêm (laáy maãu vaøo ba thaùng ; thaùng 1; 6; 12). Tieâu chuaån giaùm saùt : TCVN 5942-1995 coät B. b. Giaùm saùt chaát löôïng nöôùc ngaàm Ñeà xuaát caùc phöông aùn giaùm saùt sau Gieáng saâu 40 m xung quanh caùc oâ choân laáp : taàn suaát 3laàn/naêm; vò trí laáy maãu laø 3; soá maãu taïi moät ñieåm laø 2; soá löôïng maãu trong naêm :18 maãu/naêm. Gieáng saâu 40m ; 01 gieáng veà phía taäp trung nöôùc cuûa khu vöïc choân laáp : taàn suaát 3laàn/naêm; vò trí laáy maãu 1; soâ maãu taïi moät ñieåm 1; soá löôïng maãu trong naêm 6maãu/naêm. c. Giaùm saùt chaát löôïng nöôùc roø ræ Vò trí laáy maãu : ñaët 4 traïm giaùm saùt trong toaøn boä khu vöïc choân laáp, hai ñaït ôû ñaàu höôùng gioù, 2 traïm ñaët ôû cuoái höôùng gioù chuû ñaïo taïi thôøi ñieåm giaùm saùt, vôùi 6maãu/naêm cho moãi vò trí. Taàn suaát giaùm saùt : 3 laàn/naêm vaøo ba thaùng : thaùng 1; 6; 12). Tieâu chuaån giaùm saùt : TCVN 5937 – 1995; TCVN 5938 – 1995; TCVN 5949 – 1995. 5.6.7 Coâng cuï phaùp lyù Coâng cuï phaùp lyù caàn ñöôïc vaän duïng toái ña ñeå ñieàu chænh caùc haønh vi khoâng toát ñoái vôùi moâi tröôøng ñaõ toàn taïi khaù laâu trong xaõ hoäi. Luaät phaùp phaûi tham gia vaøo moïi quaù trình trong quaûn lyù vaø xöû lyù raùc thaûi khoâng chæ aùp duïng cho hieän taïi maø phaïm vi ñieàu chænh cho caû töông lai vaø tuyø theo ñieàu kieän cuûa töøng giai ñoaïn maø coù söï ñieàu chænh phuø hôïp. Söû duïng phaùp luaät ñeå uoán naén nhöõng haønh vi sai traùi ñeå baûo veä toát nhaát cho moâi tröôøng – moâi sinh vaø thoâng qua ñoù hình thaønh daàn yù thöùc töï nguyeän, töï giaùc. Phaùp luaät phaûi söû duïng ñuùng ba yeáu toá + Nghieâm chænh trong thöïc hieän. + Ñuùng vaø ñuû trong vaän duïng. + Laâu daøi xaây döïng thoùi quen. Moâi tröôøng ôû ñoâ thò noùi chung vaø trong khu daân cö noùi rieâng ñang laø vaán ñeà noùng vaø böùc xuùc ñoøi hoûi chuùng ta phaûi coù thôøi gian, kinh phí, nhaân löïc, … ñeå nghieân cöùu tìm bieän phaùp giaûi quyeát. Coâng cuï phaùp lyù cho coâng taùc quaûn lyù CTR sinh hoaït cuõng chæ nhaèm caùc muïc ñích chính sau : + Giaûm thieåu chaát thaûi töø caùc cô sôû saûn xuaát, cuõng nhö khuyeán khích caùc doanh nghieäp aùp duïng caùc coâng ngheä thaân thieän vôùi moâi tröôøng coù söï hoã trôï cuûa nhaø nöôùc neáu caàn. + Quy ñònh phaân loaïi taïi nguoàn. + Quy ñònh caùc tieâu chuaån thaûi boû CTR sinh hoaït. + Xöû phaït haønh chính ñoái vôùi nhöõng haønh ñoäng khoâng thöïc hieän ñuùng caùc quy ñònh veà thaûi boû CTR sinh hoaït. Caùc ñieàu treân ñaõ ñöôïc cuï theå trong Luaät Moâi tröôøng söû ñoåi 2005, cuï theå laø Chöông VIII veà Quaûn lyù chaát thaûi raén vaø Nghò ñònh 121/2004/NÑ-CP ngaøy 12/5/2004 veà xöû phaït vò phaïm haønh chính trong lónh vöïc moâi tröôøng. KEÁT LUAÄN – KIEÁN NGHÒ Trong suoát quaù trình thöïc hieän ñeà taøi “Nghieân cöùu hieän traïng vaø xaây döïng caùc giaûi phaùp quaûn lyù raùc thaûi sinh hoaït taïi thaønh phoá Long Xuyeân – tænh An Giang”. Em coù keát luaän nhö sau : Hieän traïng quaûn lyù chaát thaûi sinh hoaït taïi thaønh phoá Long Xuyeân töông ñoái hoaøn taát ôû giai ñoaïn thu gom ,choân laáp vôùi nhieàu maët khoù khaên vaø coøn ñeán 30% löôïng raùc thaûi chöa thu gom ñöôïc taäp trung taïi caùc phöôøng ngoaïi thaønh vaø cuïm daân cö doïc theo caùc keânh raïch vôùi trình ñoä nhaân thöùc cuûa ngöôøi daân chöa cao neân ñaõ laøm oâ nhieãm nguoàn nöôùc maët, nhieàu khu vöïc coâng coäng chöa ñöôïctrang bò thuøng raùc. Ñaây laø vaán ñaà caàn ñöôïc quan taâm kòp thôøi. Coâng ty Moâi Tröôøng Ñoâ Thò thaønh phoá Long Xuyeân trong thôøi gian qua cuõng ñaõ coá gaén phaán ñaáu ñaït ñöôïc muïc tieâu môû roäng phaïm vi thu gom raùc hoä gia ñình vaø veä sinh coâng trình coâng coäng nhöng vôùi trang thieát bò laïc haäu gaây khoù khaên khoâng ít cho coâng nhaân trong coâng vieäc, vì vaäy coâng ty chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu thöïc teá ñang ngaøy caøng gia taêng. Coâng ty caàn tham khaûo caùc giaûi phaùp quaûn lyù raùc thaûi töø caùc thaønh töïu trong nöôùc vaø quoác teá, tranh thuû nguoàn voán töø caùc döï aùn khu coâng nghieäp cuûa tænh ñeå xaây döïng coâng ngheä tieân tieán nhaèm phuïc vuï cho coâng taùc quaûn lyù chaát thaûi raén. Soá löôïng coâng nhaân veä sinh coøn thieáu daãn ñeán vieäc soá tuyeán thu gom raùc trong ngaøy ít vaø phaïm vi chöa ñöôïc môû roäng, coâng taùc veä sinh coâng coäng chöa toát, taäp trung laø taïi caùc khu vöïc chôï trong vaø ngoaøi thaønh phoá vaà coøn dô vaø coù muøi hoâi naëng khoù chòu laøm aûnh höôûng ñeán myõ quang ñoâ thò. Caàn phaûi naâng cao yù thöùc ngöôøi daân thoâng qua vieäc tuyeân truyeàn giaùo duïc töø hoïc ñöôøng, hoä gia ñình, phöôøng xaõ, nôi coâng coäng baèng caùc phöông tieän ñaïi chuùng nhö : ñaøi phaùt thanh, truyeàn hình, internet, tuaàn leã moâi tröôøng… ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù tröôùc tieân ñoøi hoûi ngöôøi daân phaûi naâng cao trình ñoävaên hoùa, theo thoáng keâ töø phieáu tham khaûo ña soá caùc chuû hoä gia ñình treân ñòa baøn thaønh phoá ñeàu coù trình ñoä caên hoùa töø caáp Trung Hoïc Cô Sôû trôû xuoáng neân chöa coù nhaän thöùc ñuùng veà baûo veä moâi tröôøng soáng vaø myõ quang chung cuûa thaønh phoá. Töø ñoù cho thaáy caàn phaûi ñöa coâng taùc giaùo duïc yù thöùc baûo veä moâi tröôøng vaøo hoïc ñöôøng vaø phaûi mang tính töï nguyeän ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù caàn phaûi giaùo duïc yù thöùc töï giaùc ngay ôû ñoä tuoåi maàn non keát hôïp vôùi gia ñình. Tröôùc maét caàn thöïc hieän caùc giaûi phaùp nhö : Thöïc hieän coâng taùc phaân loaïi raùc taïi nguoàn ñoái vôùi töøng hoä gia ñình, nhaø maùy rau quaû, thuûy saûn. Thu hoài taùi söû duïng caùc pheá lieäu töø raùc voâ cô. Ñaàu tö maët baèng, coâng ngheä laøm compost vì coù ñeán 81% raùc höõu cô trong raùc sinh hoaït laø nguoàn nguyeân lieäu phong phuù cho phaân boùn vi sinh trong noâng nghieäp. Xaây döïng baõi choân laáp hoaøn chænh, coù haønh lang phaân caùch giöõa baõi raùc vaø khu vöïc xung quanh laäp baûng thaønh phaàn hoùa hoïc nöôùc ræ raùc töø baõi choân laáp. Xaõ hoäi hoùa coâng taùc quaûn lyù thu gom raùc thaûi sinh hoaït, khuyeán kích tö nhaân tham gia. Taêng cöôøng cô sôû vaät chaát, hoå trôï hoä gia ñình trong coâng taùc phaân loaïi taïi nguoàn. Ñaåy maïnh coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc nhaän thöùc veà moâi tröôøng. Aùp duïng caùc coâng cuï kinh teá: phí saûn phaåm, phí ngöôøi söû duïng phaûi traû, thueá nguyeân lieäu, phí xaû thaûi… Aùp duïng coâng cuï phaùp luaät ñoái vôùi töøng tröôøng hôïp vi phaïm.