Tài liệu Việt Nam bị ảnh hưởng nặng nề do biến đổi khí hậu: Việt Nam bị ảnh hưởng nặng nề do biến đổi khí hậu
(Dân trí) - Việt Nam là 1 trong 5 quốc gia trên thế giới bị ảnh hưởng nặng nề nhất do biến đổi khí hậu. Riêng năm 2007, tổng thiệt hại do thiên tai gây ra trên toàn quốc ước tính lên tới 11.600 tỷ đồng.
73% dân số bị ảnh hưởng
Tại hội thảo liên quan đến vấn đề biến đổi khí hậu do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) tổ chức, Bộ trưởng Cao Đức Phát nhận định: 73% dân số, chủ yếu là người nghèo (liên quan đến 6 lĩnh vực chính trong ngành NN&PTNT là: nông nghiệp, lâm nghiệp, diêm nghiệp, thuỷ sản thuỷ lợi và phát triển nông), là đối tượng chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu nhiều nhất.
Hiện tượng El Nino đã gây ra hạn hán nghiêm trọng tại các tỉnh Tây Nguyên, Nam Bộ với thiệt hại 312 triệu USD. Ở Trung Bộ, những năm có La Nina, số lượng trận lũ tăng 1,4 lần, hạn hán đông xuân thường xảy ra nghiêm trọng.
Trong 5 năm gần đây, các tỉnh thuộc Đồng bằng sông Hồng liên tục phải đối phó với hạn hán gay gắt do mực nước sông Hồng...
73 trang |
Chia sẻ: hunglv | Lượt xem: 1453 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Việt Nam bị ảnh hưởng nặng nề do biến đổi khí hậu, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Việt Nam bị ảnh hưởng nặng nề do biến đổi khí hậu
(Dân trí) - Việt Nam là 1 trong 5 quốc gia trên thế giới bị ảnh hưởng nặng nề nhất do biến đổi khí hậu. Riêng năm 2007, tổng thiệt hại do thiên tai gây ra trên toàn quốc ước tính lên tới 11.600 tỷ đồng.
73% dân số bị ảnh hưởng
Tại hội thảo liên quan đến vấn đề biến đổi khí hậu do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) tổ chức, Bộ trưởng Cao Đức Phát nhận định: 73% dân số, chủ yếu là người nghèo (liên quan đến 6 lĩnh vực chính trong ngành NN&PTNT là: nông nghiệp, lâm nghiệp, diêm nghiệp, thuỷ sản thuỷ lợi và phát triển nông), là đối tượng chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu nhiều nhất.
Hiện tượng El Nino đã gây ra hạn hán nghiêm trọng tại các tỉnh Tây Nguyên, Nam Bộ với thiệt hại 312 triệu USD. Ở Trung Bộ, những năm có La Nina, số lượng trận lũ tăng 1,4 lần, hạn hán đông xuân thường xảy ra nghiêm trọng.
Trong 5 năm gần đây, các tỉnh thuộc Đồng bằng sông Hồng liên tục phải đối phó với hạn hán gay gắt do mực nước sông Hồng liên tục xuống thấp đến mức lịch sử.
10 năm qua, nhiều đợt hạn hán đã hoành hành gây thiệt hại nặng nề đối với sản xuất nông lâm nghiệp. Trong khi đó, bão lũ lại liên tiếp xảy ra ở các địa phương khác.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, chỉ riêng trong năm 2007, tổng thiệt hại do thiên tai gây ra ở 50 tỉnh thành phố trên cả nước ước tính lên tới 11.600 tỷ đồng. Cùng với đó là gần 440 người chết, mất tích; hàng trăm nghìn ha lúa bị hư hại; hàng chục nghìn công trình dân sinh, thủy lợi bị phá hủy; tình trạng thiếu đói xảy ra liên miên;...
Trận lụt lịch sử ở nước ta năm vừa qua. (Ảnh: Việt Hưng)
Bộ Tài nguyên - Môi trường chính thức thông báo: trong thập kỷ tới, khoảng từ năm 2010-2020, nhiệt độ trung bình của Việt Nam sẽ tăng không dưới 1,5 độ C; số trận lũ lụt trên cả nước sẽ tăng khoảng 20%.
TS Nguyễn Hữu Ninh cảnh báo: Việt Nam có hai thành phố ven biển lớn nhất là Hải Phòng và TP Hồ Chí Minh nằm trong danh sách 10 thành phố trên thế giới sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu trong vòng 20-50 năm tới. Như những trận triều cường lịch sử ở TPHCM cuối năm qua, chủ yếu là do ảnh hưởng của nước biển dâng và gia tăng nhiệt độ toàn cầu.
12% diện tích đất có nguy cơ biến mất
Theo kết quả nghiên cứu của thế giới, Việt Nam là một trong 5 quốc gia chịu ảnh hưởng tồi tệ nhất trước tình hình thay đổi và mực nước biển dâng.
“Sau nhiều năm cùng các nhà khoa học trên toàn cầu nghiên cứu về biến đổi khí hậu, chúng tôi đã đưa ra kết luận cực kỳ quan trong: 90% hậu quả chúng ta đang phải gánh chịu về nước biển dâng, nhiệt độ nóng lên là do ngươi gây ra, chỉ có 10% do thiên nhiên” - TS Ninh khẳng định.
Các nhà khoa học Australia cũng cho biết: Từ nay đến năm 2050, hiện tượng khí hậu ấm lên trên toàn thế giới cũng ảnh hưởng mạnh mẽ đến Việt Nam.
Theo báo cáo của uỷ ban Tham vấn nghiên cứu nông nghiệp quốc tế : Nước ta sẽ xảy ra hiện tượng nước mưa bị axít hoá do lượng CO tăng dẫn đến sản lượng hải sản và lúa gạo giảm nghiêm trọng. Các đầm hồ trong đất liền bị nhiễm mặn sẽ ảnh hưởng đến đa dạng sinh học, nhiều loài có giá trị kinh tế hoặc ý nghĩa khoa học sẽ bị chết hoặc di cư.
Biến đổi khí hậu cũng làm ảnh hưởng sâu sắc đến nguồn tài nguyên nước, dẫn đến ảnh hưởng dòng chảy, lưu lượng đỉnh lũ, độ bốc thoát hơi đều tăng khiến nguồn nước ngọt cũng giảm đi đáng kể.
Dự báo trong tương lai, khí hậu Việt Nam sẽ nóng lên, mùa đông ít đi, mưa phùn giảm đi rõ rệt ở Bắc Bộ và Trung Bộ.
UNDP thông báo: mực nước biển chỉ cần tăng lên 1m thì Việt Nam sẽ tác động tiêu cực tới 5% đất đai; 11% tổng dân số; 7% nông nghiệp; giảm 10% GDP. Với dự lượng tăng 3m-5m có nghĩa là “thảm hoạ có thể xảy ra”. Chính vì vậy, Việt Nam cần thu thập và đầu tư có hiệu suất trong nghiên cứu để có thêm những thông tin chính xác hơn nhằm giảm rủi ro do biến đổi khí hậu gây ra. Vấn đề này cũng cần sự hiểu biết sâu rộng ở các cấp lãnh đạo địa phương để cùng giải quyết vấn đề.
P. Thanh
Việt Nam chịu ảnh hưởng ra sao bởi biến đổi khí hậu?
14-01-2008
10 tỉnh bị ngập nước nặng nhất theo kịch bản nước biển dâng 1m - Đánh giá của Jeremy Carew-Reid - Giám đốc Trung tâm quốc tế về Quản lý môi trường (ICEM). (Ảnh: Jeremy Carew-Reid)
Các nhà khoa học Việt Nam đang lúng túng trong việc lựa chọn kịch bản biến đổi khí hậu nhằm xây dựng kế hoạch ứng phó với vấn đề này ở Việt Nam…
Nhằm ứng phó với vấn đề biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã nhanh chóng thành lập ban chỉ đạo "Chương trình hành động thích ứng với biến đổi khí hậu" và lập đề cương xin ý kiến các nhà khoa học xây dựng chương trình hành động.Tuy nhiên, tại Hội thảo "Hướng tới Chương trình hành động của ngành NN&PTNT nhằm giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu" do Bộ NN&PTNT tổ chức tại Hà Nội vào ngày 11/01, các nhà khoa học đã rất lúng túng và có nhiều ý kiến khác nhau giữa hai kịch bản dự báo của Ngân hàng Thế giới (WB) mực nước biển dâng là 1m và của Ủy ban liên chính phủ về thay đổi khí hậu (IPCC) là... 69cm!Theo đánh giá của Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc (UNDP), Việt Nam nằm trong top 5 nước đứng đầu thế giới dễ bị tổn thương nhất đối với biến đổi khí hậu. Nếu mực nước biển tăng 1 mét ở VN sẽ sẽ mất 5% diện tích đất đai, 11% người mất nhà cửa, giảm 7% sản lượng nông nghiệp và 10% thu nhập quốc nội GDP. Nếu mực nước biển dâng lên là 3-5m thì điều này đồng nghĩa với "có thể xảy ra thảm họa" ở Việt Nam.Cần xây dựng một kịch bản cho Việt NamĐể xây dựng được một chương trình hành động chuẩn xác, tạo nền tảng đi đúng hướng, ông Hoàng Mạnh Hòa, điều phối viên biến đổi khí hậu (Vụ Hợp tác quốc tế) - Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) cho rằng: "Chúng ta cần phải xây dựng một kịch bản cho Việt Nam".Ông tỏ ra băn khoăn với các kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học trên thế giới hiện nay. Theo kết quả nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, mực nước biển dâng là 1m, nhưng kết quả nghiên cứu của IPCC mực nước biển dâng là... 69cm kèm theo trong điều kiện băng tan không đột biến (!). Vậy câu hỏi đặt ra là nếu băng tan ở các vùng cực Nam hay cực Bắc của Trái đất, mực nước biển dâng cao có nơi lên tới 5-10m, Việt Nam sẽ ra sao? Trong bối cảnh nào thì băng tan đột biến và con số là bao nhiêu thì chúng ta phải trả lời và chúng ta phải xây dựng kịch bản cho Việt Nam. Bởi vì, theo ông Hòa, vấn đề khí hậu và biến đổi khí hậu ở mỗi quốc gia lại có diễn biến khác nhau. Hơn nữa, vấn đề biến đổi khí hậu không chỉ đơn giản là của ngành nông nghiệp mà nó còn liên quan đến nhiều vấn đề kinh tế, xã hội khác nữa.Do vậy, Việt Nam phải xây dựng kịch bản chi tiết cho từng thập niên: năm 2020, 2030, 2050, 2070... và đến năm 2100. Từ đó, các nhà hoạch định chính sách, các bộ, ngành mới có thể xây dựng chương trình hành động đúng.Tuy nhiên, TS Hoàng Minh Hiền - Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý, phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai - Bộ NN&PTNT cho rằng chúng ta cần phải tham khảo các kịch bản khác nhau, đặc biệt là kịch bản của Ngân hàng Thế giới. TS Hiền lý giải, có thể các nhà khoa học trên thế giới đưa ra các con số khác nhau, họ có những hướng giải quyết khác nhau. Kịch bản chuẩn hiện nay mà chúng ta có thể theo là kịch bản của IPCC. Tuy nhiên, các nhà khoa học VN của chúng ta phải vào cuộc bởi vì nếu mực nước biển dâng 1m hay 5m thì VN vẫn là một trong những nước bị ảnh hưởng nặng nhất. Theo TS Hiền, khi Trái đất nóng lên, băng ở đỉnh núi Himalaya tan và Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) sẽ là nơi hứng chịu mực nước ấy, hay Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) sẽ hứng chịu mực nước của dãy núi Vân Nam (Trung Quốc). Khi đó, nếu chúng ta theo kịch bản của IPCC thì ĐBSH và ĐBSCL sẽ phải hứng chịu thiên tai rất nhiều. Do vậy, các nhà khoa học phải chỉ rõ vùng nào của Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng nhiều nhất của băng tan, phân tích cụ thể diện tích vùng bị ngập, vùng phải di chuyển và ảnh hưởng đến các vùng khác chưa được đề cập tới. Từ đó, Việt Nam mới có thể xây dựng được kế hoạch hành động và khai thác nguồn vốn cũng như sự hỗ trợ trong và ngoài nước.
Bản đồ các vùng chịu ảnh hưởng nước biển dâng ở Đồng bằng sông Hồng:
Theo dự báo, nhiều vùng thuộc ĐBSH như Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình sẽ ngập chìm từ 2-4m trong vòng 100 năm tới (Nguồn: ICEM)
Bản đồ các vùng chịu ảnh hưởng nước biển dâng ở Đồng bằng sông Cửu Long:
Theo dự báo, nhiều vùng thuộc ĐBSCL như An Giang, Đồng Tháp, Tiền Giang, Vĩnh Long, Cà Mau... sẽ ngập chìm từ 2-4m trong vòng 100 năm tới (Nguồn: ICEM)
Trong khi đó, KS Nguyễn Ty Niên - nguyên Cục trưởng Cục Đê điều Phòng chống lụt bão - Bộ NN&PTNT: "Còn quá sớm để chúng ta xây dựng tầm nhìn đối với ngành nông nghiệp". Theo ông, biến đổi khí hậu là vấn đề gặm nhấm, mỗi năm, nhiệt độ và mực nước biển tăng dần lên. Do vậy, cách tiếp cận của chúng ta là tiệm cận dần với những biến đổi. Chúng ta không thể hành động sớm cũng như quá muộn mà chúng ta phải hành động đúng lúc, hành động phù hợp và thích ứng với nó. Tháng 06/2008, sẽ trình Chính phủ...Trước những ý kiến tranh luận khác nhau về kịch bản cũng như đưa ra các giải pháp xây dựng chương trình hành động, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Đào Xuân Học cho biết: "Trong chỉ đạo của Bộ NN&PTNT đã xây dựng chương trình hành động với cả hai kịch bản dự báo của Ngân hàng Thế giới với mực nước biển dâng là 1m và của IPCC là 69cm. Mặc dù, còn rất nhiều ý kiến tranh cãi, nhưng chúng ta phải tiến hành hành động đúng như các khuyến cáo của Liên hợp quốc tại Hội nghị Bali".Thứ trưởng cho biết thêm: "Trong thời gian sắp tới, Ban chỉ đạo sẽ đưa ra định hướng cụ thể". Theo Thứ trưởng Học, cho dù là kịch bản nào thì vấn đề biến đổi khí hậu đã xảy ra và tác động mạnh mẽ đến đất nước chúng ta ở tất cả các ngành, đặc biệt là ngành sản xuất nông nghiệp. Bởi vì, chúng ta đang quản lý 74% diện tích đất nông nghiệp, gần 80% người nông dân đang sinh sống ở vùng nông thôn và sống nhờ vào sản xuất nông nghiệp. Do vậy, song song với việc nghiên cứu, xây dựng chương trình hành động, chúng ta vẫn tiếp tục tiến hành những việc liên quan đến giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu như: trồng rừng, sử dụng công nghệ sạch, vấn đề giảm khí thải vào không khí... Đồng thời, Thứ trưởng Học cũng yêu cầu các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu đưa ra các giải pháp cụ thể ví dụ như: đối với ngành thủy lợi, chúng ta phải xây dựng lại tất cả những quy trình, quy chuẩn, quy phạm về thiết kế..., đối với ngành nông nghiệp, chúng ta phải nghiên cứu giống cây có thể thích ứng với vùng ngập mặn và cho năng suất cao... Liên quan đến kế hoạch thực hiện sắp tới, chị Nguyễn Phước Bình Thanh - Đại sứ quán Vương quốc Hà Lan đưa ra ý kiến: "Chúng ta phải làm rõ tầm nhìn trong từng giai đoạn: 10 năm, 20 năm... Làm rõ hơn về cách tiếp cận trong khu vực, quốc gia không chỉ làm giảm thiểu mà cả vấn đề thích ứng, ngăn chặn... Cần có sự tham gia của Nhà nước và nhân dân cùng làm". Còn theo ông Rolf Samuelsson - Đại sứ quán Thụy Điển thì: "Chúng ta cần quán triệt và kết hợp với nhau hơn nữa để giải quyết vấn đề này. Chính phủ phải là người đứng đầu trong việc phối hợp vấn đề này và đặt ra mục tiêu hành động cụ thể. Một vấn đề quan trọng nữa là chúng ta phải nâng cao nhận thức của các nhà lãnh đạo và người dân. Chúng ta giáo dục cho con cháu chúng ta lãnh trách nhiệm này trong tương lai và không làm cho con cháu chúng ta hoảng sợ". Liên quan đến lộ trình thực hiện và kinh phí, Thứ trưởng Học cho biết: "Dự kiến, đến tháng 6 tới, Ban chỉ đạo sẽ hoàn thành báo cáo trình lên Bộ và Thủ tướng Chính phủ cùng với các vấn đề biến đổi khí hậu chung của cả nước. Trên cơ sở đó, chúng ta sẽ hình thành kinh phí và lộ trình thực hiện, trở thành chương trình hành động chung của cả nước".
Nội dung, nhiệm vụ đề cương Chương trình hành động giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu ngành NN&PTNT:
- Thiết lập hệ thống thông tin, website về biến đổi khí hậu (BĐKH).
- Tổ chức các hội nghị, hội thảo chuyên đề, các lớp đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn, thu thập, xử lý thông tin.
- Xây dựng Trung tâm lưu trữ BĐKH, triển khai thực hiện chương trình nghiên cứu về tác động của BĐKH, đề xuất các giải pháp thích ứng với BĐKH.
- Ứng dụng các công nghệ hiện đại trong sử dụng, bảo vệ và phát triển bền vững tài nguyên như rừng, đất, nước.
- Tiếp tục tiến hành rà soát, đối chiếu có hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật, các chính sách của ngành.
- Xây dựng mới quy trình, quy phạm quản lý chuyên ngành, các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật trong quy hoạch, thiết kế, xây dựng các hệ thống cơ sở hạ tầng nông nghiệp và nông thôn.
- Xây dựng cơ chế phối kết hợp giữa các bộ, ngành, Trung ương và địa phương, cơ chế quản lý các chương trình, dự án.
- Rà soát việc quy hoạch các hệ thống hạ tầng cơ sở nông nghiệp, nông thôn, các hệ thống canh tác sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, hệ thống phòng chống giảm nhẹ thiên tai...
- Tổ chức các hoạt động kinh tế, chuyển giao công nghệ để bảo vệ, quản lý, phát triển và sử dụng tổng hợp các loại tài nguyên đất, nước, rừng. Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giảm nhẹ tác động và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Hợp tác để thích ứng và giảm nhẹ biến đổi khí hậu
31-12-2008
Biến đổi khí hậu đang gây nên những ảnh hưởng nghiêm trọng (Ảnh: Vietbao.vn)
ThienNhien.Net – Ngày 29/12, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt nội dung "Hiệp định giữa Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam và Chính phủ Vương quốc Đan Mạch về Thích ứng và Giảm nhẹ biến đổi khí hậu giai đoạn 2009-2013".
Biến đổi khí hậu (BĐKH) không chỉ là vấn đề môi trường, mà còn là vấn đề về phát triển. BĐKH ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người, gây dịch bệnh, đói nghèo, thiếu đất canh tác, suy giảm đa dạng sinh học... Việt Nam đã đề ra nhiều biện pháp ứng phó với BĐKH. Ngày 3/12/2007, Chính phủ đã ra Nghị quyết số 60/2007/NQ-CP giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với BĐKH toàn cầu. Ứng phó với BĐKH mang tính quốc gia, khu vực, toàn cầu nên phải được tiến hành trên nguyên tắc phát triển bền vững, tổng hợp, liên ngành, liên vùng. Cùng ngày, Thủ tướng Chính phủ cũng phê duyệt Hiệp định tín dụng đối với dự án "Khu xử lý rác thải và Nhà máy chế biến phân hữu cơ từ rác thải sinh hoạt tại Hà Tĩnh" với Ngân hàng Fortis Bank của Bỉ. Thủ tướng giao Bộ Tài chính ký Hiệp định tín dụng trên với Ngân hàng Fortis Bank.
Theo Cổng TTĐT Chính phủ, 30/12/2008
MÔI TRƯỜNG
Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến nông nghiệp và an ninh lương thực
18:24' 9/12/2008
Biến đổi khí hậu làm cho tài nguyên nước khan hiếm. (Nguồn: Khoahoc.com)
(TCTG) - Hội thảo ''Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến nông nghiệp và an ninh lương thực'' tại Hà Nội đã diễn ra ngày 9/12.
Theo GS Nguyễn Trọng Hiệu (Trung tâm Khí tượng thủy văn nông nghiệp), biến đổi khí hậu sẽ làm cho tài nguyên nước, cụ thể là các dòng chảy giảm từ 2% đến 25% và dòng chảy lũ gia tăng từ 5% đến 15%, đặc biệt là tình trạng nước biển dâng sẽ dẫn đến việc xâm nhập mặn tại các vùng trồng lúa và các cây hoa màu. Ngoài ra, biến đổi khí hậu cũng làm phạm vi thích nghi của cây nhiệt đới mở rộng và cây á nhiệt đới bị thu hẹp; tình trạng hạn hán và lũ lụt gia tăng, sản xuất lương thực giảm sút. học cho rằng, để đối phó với ảnh hưởng của biến đổi khí hậu trong nông nghiệp, cần tăng cường hơn nữa vai trò của chính quyền địa phương, các nhóm cộng đồng và xã hội dân sự trong việc phát triển, thực hiện và giám sát các biện pháp thích ứng với thay đổi khí hậu; tăng ngân sách cho nông nghiệp để cải thiện hạ tầng cơ sở, tạo các nguồn vốn trong dịch vụ nông nghiệp cho các hộ tiểu nông. Nhất là xây dựng các mạng lưới quản lý rủi ro khí hậu an toàn trong việc thực hành nông nghiệp bền vững đảm bảo trọng tâm an ninh lương thực, hỗ trợ nền nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu là chìa khóa thúc đẩy nông dân gia tăng an ninh lương thực.
Hội thảo do Tổ chức Hành động viện trợ Actionaid tổ chức. Đây là một tổ chức phi lợi nhuận quốc tế, hoạt động vì mục tiêu xóa đói giảm nghèo trên phạm vi toàn cầu. Trong suốt 30 năm qua Actionaid đã trợ giúp cho hơn 13 triệu người thuộc tầng lớp nghèo khổ và điều kiện sống khó khăn nhất tại 42 quốc gia trên thế giới. PV
Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến sản xuất nông nghiệp.
Với mục tiêu phát triển kinh tế bằng mọi giá, từ hàng thế kỷ nay, loài người đã và đang khai thác kiệt quệ, tàn phá nguồn tài nguyên sinh thái dẫn đến hậu quả là môi trường sống của chính con người đang bị đe doạ nghiêm trọng và khí hậu đang ngày càng bị biến đổi nhanh.
Với mục tiêu phát triển kinh tế bằng mọi giá, từ hàng thế kỷ nay, loài người đã và đang khai thác kiệt quệ, tàn phá nguồn tài nguyên sinh thái dẫn đến hậu quả là môi trường sống của chính con người đang bị đe doạ nghiêm trọng và khí hậu đang ngày càng bị biến đổi nhanh. Đồng thời với các hành động tàn phá trực tiếp thiên nhiên, hàng ngày con người đã trực tiếp và gián tiếp thải vào môi trường hàng chục triệu tấn chất thải rắn, lỏng và khí, mà trong số đó có nhiều chất gây biến đổi hiệu ứng nhà kính. Bão tố, động đất, lũ lụt với sức tàn phá ghê gớm là hậu quả tất yếu do cách đối xử tàn bạo của con người đối với thiên nhiên. Theo dự báo của các nhà khoa học, hậu quả của biến đổi khí hậu (BĐKH) sẽ không dừng lại ở đó mà sẽ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đến nhiều lĩnh vực kinh tế và đời sống, trong đó có sản xuất nông nghiệp.
BĐKH sẽ khiến nhiệt độ trái đất tăng và băng ở bắc cực tan dẫn đến nước biển dâng cao và lúc đó một phần diện tích vùng đồng bằng của nước ta sẽ bị ngập trong nước biển. Dự báo diện tích rộng lớn của đồng bằng sông Mê Công, sông Hồng và ven biển Miền Trung sẽ bị ngập lụt. Trước hết là các khu vực rừng ngập mặn của Cà Mau, thành phố Hồ Chí Minh, Vũng Tàu và Nam Định sẽ bị nhấn chìm trong nước biển. Thay đổi chế độ mưa có thể gây lũ nghiêm trọng vào mùa mưa và hạn hán vào mùa khô; gia tăng về cường độ và tần suất các cơn bão, giông tố gây lũ lớn và ngập lụt, lũ quét, trượt lở đất và xói mòn; gia tăng thiếu hụt nước và tăng nhu cầu dùng nước, đòi hỏi đáp ứng cấp nước và mâu thuẫn trong sử dụng nước.
Năng suất và sản lượng cây trồng và vật nuôi có thể bị giảm do biên độ giao động của nhiệt độ, độ ẩm và các yếu tố ngoại cảnh khác tăng lên. Nguồn cung cấp thức ăn chăn nuôi giảm hạn chế phát triển chăn nuôi. Nhiệt độ tăng cùng với biến động về các yếu tố khí hậu và thời tiết khác có thể làm giảm sức đề kháng của vật nuôi, đồng thời tạo môi trường thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh phát triển bùng phát, gây ra những đại dịch trên gia súc, gia cầm. Đa dạng sinh học bị ảnh hưởng mạnh mẽ của BĐKH, thành phần và phân bố địa lý của các hệ sinh thái sẽ thay đổi. Vùng khô hạn và bán khô hạn sẽ trở lên khắc nghiệt hơn. Hầu hết các vùng đất cát ven biển miền Trung sẽ trở lên nóng và khô hạn hơn làm tình trạng sa mạc hoá diễn ra trầm trọng. Đến năm 2070 các loại cây trồng có thể lên đến độ cao 550 mét và hướng lên phía bắc 100-200 km so với hiện tại, cây á nhiệt đới giảm. Phân bố ranh giới các kiểu rừng nguyên sinh, thứ sinh có thể dịch chuyển, tăng nguy cơ tiệt chủng của động thực vật, nguồn gien quí hiếm. Nhiệt độ tăng làm nguồn thủy, hải sản bị phân tán. Các loài cá nhiệt đới (kém giá trị kinh tế trừ cá ngừ) tăng lên, các loài cá cận nhiệt đới (giá trị kinh tế cao) giảm, trữ lượng các loài hải sản kinh tế bị giảm sút.
BĐKH tăng một số nguy cơ đối với sức khoẻ con người làm thay đổi đặc tính trong nhịp sinh học của con người. Sẽ xuất hiện nhiều bệnh mới lạ và đang "toàn cầu hóa" nhiều loại bệnh trước đây chỉ khu trú trong một khu vực địa lý nhỏ. Thế giới đã ghi nhận 30 căn bệnh mới xuất hiện trong 3 thập kỷ qua, sự bùng nổ bệnh mới chưa từng thấy kể từ khi cuộc cách mạng công nghiệp đưa con người sống tập trung các đô thị. Theo WHO, trái đất nóng lên có thể sẽ làm hơn 150.000 người chết và 5 triệu người bị mắc các chứng bệnh khác nhau. Con số trên có thể sẽ tăng gấp đôi vào năm 2030.
Trước nguy cơ tiềm ẩn của BĐKH, loài người phải có các hành động thiết thực, cụ thể và khẩn trương để cứu lấy môi trường sống của chính mình. Các hoạt động giảm thiểu và thích ứng với BĐKH của ngành NN&PTNT sẽ là bộ phận quan trọng của Chiến lược quốc gia về thích ứng và giảm thiểu tác động BĐKH. Để phát triển bền vững ngành NN&PTNT trong bối cảnh BĐKH, vấn đề xây dựng và triển khai thực hiện Chương trình Hành động thích ứng và giảm thiểu BĐKH của ngành NN&PTNT là hết sức cần thiết. Đối với ngành chăn nuôi, đồng thời với sự phát triển ồ ạt các loại vật nuôi, cần phải có chiến lược giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bởi vì chất thải chăn nuôi không được xử lý là một trong những “thủ phạm” gây biến đổi hiệu ứng nhà kính do các loại khí CO2, NH4… có trong phân và nước tiểu của động vật phát tán vào bầu khí quyển./.
Nguyễn Quỳnh Hoa - Cục Chăn nuôi.
Theo báo cáo của Chương trình Phát triển - Liên hiệp quốc (UNDP), đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long sẽ bị ảnh hưởng nặng nhất bởi biến đổi khí hậu.
Báo cáo trên đã được đưa ra tại "Hội thảo Quốc gia về biến đổi khí hậu và phòng chống, giảm nhẹ thiên tai tại Việt Nam" do Văn phòng Ban chỉ đạo Phòng chống lụt bão Trung Ương tổ chức vào ngày 22/11 tại Hà Nội.
Hội thảo đã tập trung vào việc đánh giá ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với thiên tai tại Việt Nam.
Quang cảnh hội thảo. Ảnh Ngọc Huyền.
Trong những năm gần đây bão, lũ lụt ở nước ta có chiều hướng gia tăng và biến động rất thất thường. Một trong những nguyên nhân chính của hiện tượng này đã được các nhà khoa học chỉ ra là do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
Các báo cáo cũng đã tập trung đưa ra những nghiên cứu về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến các điều kiện tự nhiên, môi trường, kinh tế, sức khoẻ, phát triển nông nghiệp... ở nước ta. Đặc biệt là ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến thiên tai bão lụt ở nước ta trong những năm gần đây.
Theo báo cáo của Liên hiệp quốc UNDP, biến đổi khí hậu sẽ làm cho 22 triệu người không có nhà ở, lũ lụt và hạn hán sẽ diễn ra nhiều hơn ở một số vùng Đông Nam Á. Việt Nam có hai vùng bị ảnh hưởng nặng nhất đó là đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long.
Các nhà khoa học đã thảo luận về việc đảm bảo gắn kết và thông suốt thông tin từ Trung Ương đến địa phương để gắn kết, thích ứng và đối phó với tình trạng thiên tai.
Tại Hội thảo, các nhà quản lý cũng đã giới thiệu Chiến lược quốc gia của Việt Nam về Phòng chống và Giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020 trong bối cảnh biến đổi khí hậu vừa được Chính phủ phề duyệt.
Hội thảo đã thu hút hàng trăm chuyên gia, cán bộ quản lý, các nhà khoa học cùng đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thông, Bộ Tài nguyên và Môi trường, đại diện UNDP tại Việt Nam, Đại sứ quán Đan Mạch, Uỷ ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu, đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn các tỉnh Thừa Thiên Huế, Quảng Nam... tham dự.
Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến liên lạc qua vệ tinh
Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến liên lạc qua vệ tinh
Cập nhật: 30/11/2006 - 10:04 - Nguồn TienPhong.vn
... lý khí quyển Praha cho biết tình trạng biến đổi khí hậu có thể sẽ ảnh hưởng đến họat động thông tin liên lạc qua vệ tinh. Công trình nghiên cứu cho biết biến đổi khí hậu không chỉ ảnh hưởng đến... tác động đến tầng khí quyển ở độ cao tới 50 km. Trên bề mặt Trái đất, nhiệt độ tăng lên do ảnh hưỏng của các loại khí gây hiệu ứng nhà kính. Nhưng ở tầng khí quyển, ảnh hưởng của các loại khí này,... hưởng của các loại khí này, nhất là khí CO2, lại có tác dụng làm lạnh khiến các tầng khí quyển co lại, tác động tới hoạt động của các hệ thống định vị qua vệ tinh... TTXVN...
Nghiên cứu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với người nghèo
Cập nhật: 17/12/2007 - 07:01 - Nguồn TienPhong.vn
... Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) và Cơ quan phát triển quốc tế Anh (DFID). Thông qua việc nghiên cứu bối cảnh Việt Nam cùng với thực trạng thích ứng biến đổi khí hậu và người nghèo cũng... như những biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu tại Việt Nam hiện nay, Chương trình đã đề xuất 3 phần về những tác động có khả năng xảy ra của biến đổi khí hậu tại các cộng đồng vùng duyên... đổi của tình hình thời tiết hiện nay, bởi nước ta là một trong 5 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu. Theo TTXVN...
Biến đổi khí hậu tác động đến bữa ăn hàng ngày
Cập nhật: 29/11/2007 - 21:45 - Nguồn TienPhong.vn
... về nông nghiệp và biến đổi khí hậu vừa kết thúc tại Hyderabad (Ấn Độ) kết luận mọi thứ được dùng trên bàn ăn của thế giới dường như đang bị ảnh hưởng do tình trạng biến đổi khí hậu. Bữa ăn của... ăn của mỗi giai đình đều chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu Các nhà nghiên cứu đang cố gắng xác minh mức độ mà sự ấm lên của khí hậu trên toàn cầu sẽ tác động đến gia súc, đời sống thực vật... truyền sang cừu, bò, lạc đà và con người - đang bị gia tăng bởi khí hậu biến đổi. Loại virus này đang xuất hiện ở những vạt cỏ rộng hơn của Đông Phi và Trung Đông do sự biến đổi khí hậu ở các khu vực...
Giảm thiểu tác hại biến động khí hậu đến VN
Cập nhật: 07/06/2007 - 04:34 - Nguồn TienPhong.vn
... trình Lễ mít tinh quốc gia hưởng ứng ngày Môi trường Thế giới (5/6) với chủ đề Băng tan – một vấn đề nóng bỏng. Đây cũng là năm đầu tiên, Bộ TN-MT giao quyền đăng cai tổ chức hoạt động hưởng ứng... ngày MTTG cho Đoàn TN. Đà Nẵng được chọn làm nơi tổ chức sự kiện quan trọng này.Lễ mít tinh diễn ra từ 6 giờ 30 ngày 5/6 trước tiền sảnh Nhà hát Trưng Vương, với sự tham gia của đại diện lãnh đạo... thất ở mức khủng khiếp, 17 tỷ USD/năm. Đây là vấn đề mà Việt Nam cần đặc biệt quan tâm để giảm thiểu tác hại từ biến động của thời tiết... Từ tác hại của thời tiết, khoảng một phần năm dân số...
Biến đổi khí hậu: 22 triệu người VN sẽ bị mất nhà cửa
Cập nhật: 03/12/2007 - 08:11 - Nguồn TienPhong.vn
... hoặc các cơn bão nhiệt đới. Biến đổi khí hậu cũng làm nảy sinh các nguy cơ đối với sức khỏe, khiến thêm 400 triệu người phải đối mặt với nguy cơ bị sốt rét. “Biến đổi khí hậu sẽ là mối đe dọa tới... bị mất nhà cửa Cũng theo ông O’Callaghan, biến đổi khí hậu sẽ gây ra những thiệt hại lớn cả về tài sản và môi trường. Một số mô hình dự báo biến đổi khí hậu cho thấy khi nhiêt độ tăng 3- 4 độ C,... tác động của biến đổi khí hậu, các tác giả bản báo cáo kêu gọi các nước phát triển thể hiện vai trò đi đầu bằng cách tới năm 2050 cắt giảm phát thải khí nhà kính ít nhất 80% và đến năm 2020 ít...
Hiểm họa của biến đổi khí hậu đối với VN và nhìn từ VN
Cập nhật: 17/03/2007 - 10:03 - Nguồn TienPhong.vn
... “xấu đi” nhanh chóng của bầu khí quyển trái đất, được coi là nguyên nhân chủ yếu của sự gia tăng hiểm họa. Tổ chức nghiên cứu liên chính phủ về biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc (IPCC) đã được... hiệp định khung về khí hậu, phiên họp thứ 2 của các bên tham gia Nghị định thư Kyoto đã được Liên Hiệp Quốc tổ chức tại Nairobi, thủ đô Kênya. Bài viết này đề cập đến các mối liên quan giữa nhiệt...Trong mấy thập kỷ qua, nhân loại đã chứng kiến và các nhà khoa học trên khắp thế giới đã liên tục báo động về những biến động bất thường của khí hậu toàn cầu. Người dân chống...
Biến đổi khí hậu tác động mạnh kinh tế Châu Âu
Cập nhật: 17/01/2007 - 01:46 - Nguồn TienPhong.vn
... của Liên minh Châu Âu (EU) vừa được công bố tại Brúcxen đã mô tả tình trạng đáng sợ của quá trình biến đổi khí hậu đối với sự phát triển kinh tế ở Châu Âu. ảnh : istockphoto Do khí hậu biến đổi... các diễn đàn về khí hậu. Để hạn chế nguyên nhân làm khí hậu trái đất nóng lên, các chuyên gia EU đòi phải thực hiện gấp và nghiêm ngặt trên phạm vi toàn cầu mục tiêu giảm 15% lượng khí thải độc... hoạch, từ nay đến năm 2050, EU sẽ giảm 20% lượng khí thải CO2, xuống dưới mức của năm 1999. Bên cạnh đó, EC cũng đưa ra mục tiêu chuyển đổi sang sử dụng các nguồn năng lượng sản sinh lượng khí thải...
Đảm bảo liên lạc ứng phó với bão số 6
Cập nhật: 26/09/2008 - 11:33 - Nguồn vnMedia.vn
... cấp 13 (tức là từ 134 đến 149 km một giờ), giật trên cấp 14, biển động dữ dội. Dự báo đến chiều và tối nay, bão sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến vịnh Bắc Bộ; có khả năng tâm bão đi qua gồm các tỉnh: Quảng... báo khả năng tâm bão số 6 đi qua đang ráo riết chuẩn bị phương án ứng phó hạn chế tối đa thiệt hại, đảm bảo thông tin liên lạc. Theo dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương,... đảm bảo sẵn sàng thông tin liên lạc của các đơn vị trực thuộc phục vụ chỉ đạo điều hành của các cơ quan Đảng, chính quyền địa phương các cấp. Tại các tỉnh từ Quảng Ninh đến Thái Bình, tăng cường...
Trạm BTS không ảnh hưởng tới sức khoẻ con người
Cập nhật: 11/08/2008 - 18:16 - Nguồn vnMedia.vn
... nằm trong giới hạn cho phép không gây ảnh hưởng bất lợi tới sức khoẻ con người. Phát triển BTS gặp khó vì người dân lo ngại vấn đề sức khoẻ Trong những năm qua, mạng thông tin di động đã có sự... sĩ Phạm Ngọc Châu, Phó chủ nhiệm khoa Vệ sinh y học môi trường Học viện Quân y, cho biết: Người dân hay tập trung sự chú ý đến các trạm BTS, thay vì chú ý đến những nguồn bức xạ điện từ khác,... không thể gây ra tác hại lớn đến sức khoẻ như thay đổi công thức máu hay tác động vào hệ thần kinh thực vật. Ông Nguyễn Xuân Hiên, cán bộ Viện Y học lao động và Vệ sinh môi trường, Bộ Y tế, người...
Những điều cần lưu ý về bảo quản máy tính
Cập nhật: 01/04/2008 - 23:16 - Nguồn vnMedia.vn
... thống quạt chạy liên tục nhằm làm mát máy. Cần tránh không cho ánh nắng chiếu trực tiếp vào máy hay đặt máy tính ở nơi có nhiều bụi. 2. Nếu ở trong môi trường nhiều bụi hay khí hậu ẩm thấp, nhất... của hệ thống quạt giải nhiệt trong máy, nếu quạt quay quá chậm hay có tiếng kêu bất thường thì phải tháo máy để làm vệ sinh bằng cách dùng đồ nén khí (bán ở các cửa hàng thiết bị máy tính) hay... không ổn định, bạn cần mua máy ổn áp hoặc lưu điện để giữ cho máy của mình không bị ảnh hưởng khi dòng điện thay đổi, hay mất điện đột ngột. (Theo ICTNews)...
Máy tính tiêu thụ chậm vì ảnh hưởng của Đề án 112
Cập nhật: 29/12/2007 - 23:50 - Nguồn vnExpress.net
... mảng dự án xuống tới 30%. Gần Tết Nguyên đán, người tiêu dùng quan tâm nhiều hơn đến các sản phẩm kỹ thuật số, thờ ơ với PC. Ảnh: Hoàng Hà. "Thời điểm cuối năm, việc bán hàng thường rất tốt... bán lẻ cũng không được đánh giá khả quan hơn: hiện tại sức tiêu thụ giảm xuống hơn 15% so với các tháng 10, 11. Mặc dù vậy, thương nhân ngành IT vẫn rất lạc quan vì cho rằng thị trường sẽ phục... rằng qua Tết Nguyên đán, tức là khoảng tháng 3, sức mua sẽ tăng ở mức 30%, bù lại đúng bằng sự sụt giảm nhất thời hiện nay. Còn từ giờ cho đến hết tháng 1-2/2008, chỉ có các thiết bị như máy ảnh...
Bắc Cực không còn băng tuyết vào năm 2012?
Cập nhật: 22/12/2007 - 06:30 - Nguồn TienPhong.vn
... sẽ tan chảy nhanh đến mức nó có thể sẽ hoàn toàn biến mất vào mùa hè năm 2040. Những gì xảy ra ở Bắc Cực đều có sự liên quan của toàn thế giới. Sự tan chảy nhanh chóng dẫn đến mực nước biển tăng... Michael MacCracken của Học viện Khí hậu Hoa Kỳ cho biết. 552 tỷ tấn băng Bắc Cực đã tan chảy vào mùa hè 2007 từ khối băng ở Greenland, đây là dữ liệu sơ bộ từ vệ tinh nhân tạo được NASA công bố.... chảy của băng biển và khối băng ở Greenland là dấu hiệu cảnh báo các nhà khoa học. Ông Zwally cho hay, những khối băng trắng ảnh hưởng đến 80% nhiệt độ của Mặt trời xuống Trái đất. Khi không còn...
'Vũ khí tối thượng' của plasma trong cuộc đấu với LCD
Cập nhật: 23/10/2007 - 19:33 - Nguồn vnExpress.net
... gần đây phải nhường chỗ cho sự phổ biến mạnh mẽ của sản phẩm tinh thể lỏng. Nhưng mọi thứ sẽ thay đổi khi yếu tố "lumen trên mỗi watt điện" được cải thiện. Ảnh minh họa: VisionOne. LCD và... thay đổi mật độ hỗn hợp khí trong tấm nền plasma, thay đổi cấu trúc các khoang chứa plasma và sử dụng những thành phần phosphors khác nhau. Một số công ty như Panasonic, Hitachi, Pioneer đã liên... thụ. Hiện nay, những chiếc TV plasma "xịn" nhất có hiệu suất từ 2 đến 2,5 lumen mỗi watt. So sánh mở rộng hơn, một bóng đèn huỳnh quang sử dụng trong gia đình có hiệu năng tỏa sáng là 80 lument...
Hiểm họa của biến đổi khí hậu toàn cầu đối với VN và nhìn từ VN (kỳ 2)
Cập nhật: 19/03/2007 - 09:50 - Nguồn TienPhong.vn
... Lowcok, quan chức của Bộ Phát triển quốc tế Anh đã đến thăm Việt Nam và có buổi thuyết trình về “báo cáo Stern” do các nhà khoa học Anh xây dựng, được Chính phủ Anh công bố về vấn đề biến đổi khí hậu... chính sách ứng phó với vấn đề biến đổi khí hậu. Về phía Việt Nam chúng ta thấy gì và nghĩ gì về những hiểm họa này trước thực tế và thực tiễn Việt Nam? Tôi cho rằng những biến
Khí hậu biến đổi ảnh hưởng nghiêm trọng đến người nghèo
Người nghèo là đối tượng chịu ảnh hưởng nghiêm trọng trước sự biến đổi khí hậu do tình trạng ấm dần lên của trái đất. Đây là nhận định của nhà khoa học hàng đầu thế giới nghiên cứu về biến đổi khí hậu - ông Rajendra Pachauri, hiện giữ chức Chủ tịch Ủy ban Liên chính phủ về Thay đổi Khí hậu của Liên hợp quốc (LHQ).
Theo ông Pachauri, khí hậu biến đổi sẽ tác động đến hai lĩnh vực là y tế và nông nghiệp. Đối với lĩnh vực y tế, các đợt thời tiết nóng bức làm giảm sức khoẻ con người, thậm chí dẫn đến tử vong. Tình hình này đặc biệt nghiêm trọng ở những nước nghèo, nơi các cơ sở hạ tầng y tế vẫn còn yếu kém hay thiếu các phương tiện cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho người dân khi nhiệt độ tăng cao. Trong lĩnh vực nông nghiệp, ông Pachauri nhấn mạnh, 2/3 dân số trên thế giới hiện đang sống ở các khu vực nông thôn, đa số tại các nước đang phát triển, và phần lớn việc canh tác đều phải phụ thuộc vào thời tiết, cụ thể là nguồn nước mưa. Biến đổi khí hậu sẽ gây ra tình trạng mất cân bằng về khí hậu, mưa nhiều ở các khu vực khí hậu ôn hòa nhưng lại gây ra hạn hán ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Hạn hán sẽ tác động tiêu cực đến hoạt động nông nghiệp làm giảm sản lượng lương thực và đẩy giá lương thực tăng cao. Ông Pachauri nhận định, châu Phi là châu lục dễ bị ảnh hưởng nhất khi lượng mưa giảm. Sản lượng nông nghiệp đang giảm sút, gây ra nạn đói kém. Trong khi đó, giá lương thực tăng cao đẩy những khu vực này lâm vào tình trạng không đủ khả năng tài chính để nhập khẩu số lượng lương thực cần thiết để nuôi sống người dân. Theo TTXVN, Ủy ban Liên chính phủ về khí hậu thay đổi của LHQ dự kiến vào cuối thế kỷ này, mực nước biển sẽ dâng cao từ 18 đến 59 cm và các đảo quốc nhỏ thuộc vùng châu thổ Mega ở châu Á nằm trong số những nơi bị đe dọa nghiêm trọng nhất.
Theo Báo điện tử Người Lao động, 09/07/2007
Khí hậu biến đổi, nước nghèo chịu ảnh hưởng nhất
23:44' 07/02/2007 (GMT+7)
Các nước đang phát triển và các đảo quốc sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất từ sự biến đổi khí hậu, mặc dù các nước này không phải là tác nhân chính gây ra tình trạng nóng lên của Trái đất. Việt Nam là một trong những quốc gia đó.
Việt Nam: Mất 12% diện tích
Mực nước biển dâng lên 1m, 12% diện tích Việt Nam biến mất. (Nguồn: www.danang.gov.vn)
Các chuyên gia Anh cảnh báo, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng tồi tệ nhất trước tình hình khí hậu thay đổi và mực nước biển.
"Rất có khả năng Việt Nam là một trong những quốc gia sẽ phải chịu ảnh hưởng sâu sắc. Gần một phần tư dân số nước này sẽ bị tấn công trực tiếp," Mark Lowcock, quan chức cao cấp của văn phòng Phát triển Quốc tế Vương quốc Anh cho biết (Britain's Department for International Development)
Theo ông Lowcock, trong khi nhiều nhà dự báo thời tiết tiên đoán Bangladesh sẽ là nước hứng chịu những hậu quả tàn khốc vì thấp hơn mực nước biển, Việt Nam cũng sẽ trở thành khu vực bị tàn phá trầm trọng.
Theo một báo cáo của Anh về khí hậu biến đổi, Stern Review, nếu mức nước biển dâng lên cao một mét, 12% diện tích đất đai của Việt Nam, ngôi nhà của 23% dân số, sẽ biến mất vĩnh viễn.
Khí hậu thay đổi cũng có thể đem lại nhiều "trận bão dữ dội và thường xuyên hơn." Nhiệt độ tăng và sự thay đổi kiểu mưa cũng sẽ ảnh hưởng đến ngành nông nghiệp và nguồn nước của Việt Nam.
Trả lời phỏng vấn của hãng AFP, ông Nguyễn Khắc Hiếu, một quan chức cao cấp của Bộ Tài nguyên và Môi trường, cũng nhấn mạnh Việt Nam đang đối đầu với mối đe doạ nghiêm trọng.
"Nếu cộng đồng thế giới không có những biện pháp tích cực hơn trong việc cắt giảm khí thải nhà kính, nhiệt độ toàn cầu sẽ gia tăng và mực nước biển dâng cao hơn. Việt Nam, một quốc gia có miền duyên hải vừa dài vừa thấp, sẽ chịu nhiều ảnh hưởng," Ông Hiếu lo ngại.
Việt Nam, với dân số trên 84 triệu, có 3.200 km bờ biển.
Trong năm 2006, Việt Nam đã hứng chịu 10 trận bão cuồng phong, hầu hết tập trung vào khu vực sản xuất lương thực, vùng trũng đồng bằng sông Mê Kông.
Tuy nhiên, song song với sự phát triển kinh tế 8% hồi năm ngoài, lượng khí thải gây ô nhiễm môi trường cũng nhiều hơn. Lượng khí thải nhà kính thải ra từ các nhà máy xí nghiệp trong giai đoạn 1994 - 2020 tăng 2,3 lần.
Nước nghèo: Nạn nhân của khí hậu thay đổi
Ô nhiễm môi trường, một trong nững tác nhân làm khí hậu toàn cầu ấm lên. (Nguồn: www.sciam.com)
Trong hội nghị các Bộ trưởng Môi trường, do Chương trình Môi trường Liên hiệp Quốc (United Nations Environment Program - UNEP) tổ chức tại Kenya ngày 5/2, Tổng thư ký Liên hiệp quốc Ban Ki-moon cảnh báo các nước đang phát triển và các quốc đảo sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất từ sự biến đổi khí hậu.
Trong khi đó, các nước này không phải là những quốc gia chính gây ra tình trạng nóng lên của Trái đất.
Sự đe dọa đối với môi trường và biến đổi khí hậu vẫn tiếp diễn, nguồn tài nguyên thiên nhiên đang bị sử dụng lãng phí và không bền vững.
Một thí dụ cụ thể, trong thập niên tới, theo nhiều dự báo, Trung Quốc có thể sẽ vượt qua Mỹ để trở thành quốc gia hàng đầu trong việc phát thải khí nhà kính. Điều đó khiến nước này trở thành một khu vực khủng hoảng trong khi cả thế giới nỗ lực gia giảm mọi tác động của việc khí hậu biến đổi.
Qin Dahe, giám đốc của Cục quản lý Khí tượng học Trung Quốc (China Meteorological Administration), đã thừa nhận "sự lạc hậu so với châu Âu và Mỹ" trong kỹ thuật đốt than sạch hơn, đã khiến ngành công nghiệp khai thác than nước này thải ra một lượng khí gây ô nhiễm nhiều hơn đến 69%.
Vào mùa đông, ngay chính tại Trung Quốc, nhiệt độ đã tăng lên cao nhất trong vòng 30 năm qua. Theo tờ China Daily, nhiệt độ Bắc Kinh vào thứ bảy, ngày 3/2, là 12,8oC. Một mùa xuân đến sớm hơn mọi năm, các hồ băng đang tan và hoa nở rộ.
Trung Quốc cũng lo lắng về tình trạng toàn cầu đang ấm lên, nhưng lại thiếu tiền và các phương tiện kỹ thuật để cắt giảm hiệu quả khí thải nhà kính.
Không chỉ Trung Quốc, tất cả các quốc gia đều chịu tác động xấu từ hiện tượng Trái đất ấm lên. Đặc biệt, các nước nghèo sẽ chịu những tác động nặng nề nhất.
"Các nước nghèo, đặc biệt là châu Phi và nhiều quốc đảo nhỏ khác, là những nạn nhân chịu sự tổn thương nhiều nhất, cho dù họ chịu ít trách nhiệm nhất trong việc khí hậu toàn cầu đang ấm lên," ông Ban Ki-moon nhận xét.
Theo các chuyên gia, châu Phi là nơi ít thải khí nhà kính, nhưng nghèo, kém phát triển và địa lý học sẽ khiến cho hầu hết các nước trong khu vực này bị thiệt hại với sự thay đổi nghiêm trọng của các kiểu khí hậu.
Hương Cát (Nguồn: The Scotsman, AFP, ShanghaiDaily)
Biến đổi khí hậu và những ảnh hưởng đến đời sống của con người
17:41', 21/3/ 2003 (GMT+7)
Khí hậu là yếu tố sống còn cho sự sinh tồn trên trái đất vì nó ảnh hưởng đến sự an toàn thực phẩm, cuộc sống, tài sản, nguồn nước và sự phát triển bền vững. Ngoài ra, trong một phạm vi nhất định, khí hậu còn có tác động đến tâm trạng, tính cách, thậm chí cả tư duy và văn hóa của con người. Tuy nhiên, đã có những bằng chứng ngày càng rõ nét là con người đã và đang làm thay đổi những đặc tính của lớp khí quyển mỏng manh bao quanh trái đất có liên quan đến khí hậu mà nó tạo ra.
Chúng ta đã biết đến những biến đổi khí hậu đã xảy ra trong quá khứ. Tuy nhiên, những biến đổi đó là do những nguyên nhân tự nhiên. Những biến đổi gần đây theo số liệu đo đạc được trong hơn một thế kỷ qua cho thấy nhiệt độ trên toàn cầu tăng lên 0,60C. Sự nóng lên này được ghi nhận có mối liên quan với sự tăng nồng độ khí CO2 lên 32% về thể tích tính từ năm 1750 đến cuối năm 2001. Cùng thời gian đó nồng độ khí Mê-tan trong khí quyển tăng 151%, Ô-xít-ni-tơ tăng 170%. Kết quả là độ dày lớp băng ở Bắc Băng Dương và ở Nam Cực giảm 40% làm cho mực nước biển trên toàn cầu được nâng lên 10-20 cm.
Hơn 30 năm qua, những hiện tượng thời tiết cực đoan như bão, lụt, hạn hán,... đã xảy ra nhiều nơi trên thế giới mà điển hình là thập niên 90 của thế kỷ 20, đe dọa nghiêm trọng đến đời sống của 1,2 tỉ người dân sống dựa vào đất đai, kèm theo đó là những biến đổi nghiêm trọng của hệ động, thực vật trên khắp hành tinh của chúng ta. Sự biến đổi khí hậu cũng làm ảnh hưởng đến sức khỏe của con người bằng nhiều đường bởi các loại truyền bệnh trung gian (vi trùng, côn trùng), các tác nhân gây bệnh, chất lượng nước và không khí,...
Các nhà khoa học đã tính được rằng, trong tương lai nhiệt độ bề mặt trung bình toàn cầu sẽ tăng 1,4 – 5,80C, mực nước biển sẽ dâng từ 9 – 88 cm trong thời kỳ từ năm 1990-2100, làm ảnh hưởng đáng kể đến nền kinh tế, xã hội ở những vùng đất thấp duyên hải, các hải cảng, một số vùng đất nông nghiệp, nguồn nước ngọt và các khu du lịch. Cũng trong thế kỷ 21 mưa sẽ tăng mạnh mẽ hơn ở vùng vĩ độ vừa và cao, ngược lại ở vùng có vĩ độ thấp mưa sẽ giảm ở một số khu vực này nhưng lại tăng mạnh ở một số khu vực khác, làm cho tình hình hạn hán, lũ lụt ngày càng trở nên phức tạp hơn.
Tỉnh Bình Định cũng nằm trong xu thế biến đổi khí hậu như trên. Theo các tài liệu thống kê có được ở Bình Định từ những năm 60 của thế kỷ trước trở lại đây đã cho thấy sự tăng trưởng nhiệt độ trung bình tháng giêng là 0,50C, trong tháng 7 là 0,70C. Những hiện tượng thời tiết cực đoan như bão, lụt, hạn hán, diễn biến phức tạp và khốc liệt hơn, mức độ thảm họa gây ra cho nhân dân trong tỉnh nhiều hơn; điển hình là các trận lụt trong các năm 1996, 1999, các trận bão ở các năm 1995, 2001 đã gây thiệt hại cho nền kinh tế của tỉnh hàng nghìn tỉ đồng và hàng trăm người thiệt mạng. Tình trạng ít mưa kéo dài trong những năm 1993, 1997, 1998, 2001 gây hạn hán, ảnh hưởng lớn đến nền sản xuất của nhân dân. Sự ô nhiễm nguồn nước đưa đến sự biến đổi hệ sinh thái của vật nuôi, cây trồng và sức khỏe của nhân dân ngày càng thể hiện rõ nét ở Bình Định.
Trong tương lai, tốc độ phát triển công nghệ tiên tiến sẽ dẫn đến giảm độ bất định của khí hậu và có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống của chúng ta. Các nhà khoa học đang nghiên cứu các giải pháp công nghệ để giải quyết mối quan hệ giữa hoạt động kinh tế của con người với các yếu tố môi trường, ví dụ sử dụng năng lượng sạch trong đời sống.
Loài người cần thiết bảo vệ khí hậu như là một nguồn phúc lợi cho thế hệ hiện tại và tương lai.
BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU: TỪ NHẬN THỨC ĐẾN HÀNH ĐỘNG
Thùy Linh - Trúc Lâm
(Cập nhật: 15/12/2008)
Khủng hoảng kinh tế là rất nghiêm trọng, song khi kết hợp cùng với những ảnh hưởng từ tình trạng biến đổi khí hậu, cái giá mà chúng ta phải trả cao hơn rất nhiều. Tác động từ khủng hoảng khí hậu ảnh hưởng trực tiếp tới sự thịnh vượng và cuộc sống của các dân tộc, cả hiện tại và trong tương lai xa.
Biến đổi khí hậu: nước nghèo càng có nguy cơ nghèo hơn
Biến đổi khí hậu có thể dẫn đến 5 nguy cơ lớn: Giảm năng suất nông nghiệp; gia tăng tình trạng thiếu nước; thời tiết cực đoan gia tăng; các hệ sinh thái tan vỡ và bệnh tật gia tăng. Các khu rừng trên thế giới, nhất là các khu rừng ở vùng núi cao, rừng nhiệt đới khô, và cuộc sống của 1 tỉ người đang sống dựa vào rừng sẽ chịu sự tác động nghiêm trọng của biến đổi khí hậu.
Tại cuộc họp cấp cao quan trọng nhất trong khuôn khổ Hội nghị Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 14 ở Pô-dơ-nan, Ba Lan, Tổng Thư ký Liên hợp quốc, ông Ban Ki Mun nói: "Khủng hoảng kinh tế là rất nghiêm trọng, song khi kết hợp cùng với những ảnh hưởng từ tình trạng biến đổi khí hậu, cái giá mà chúng ta phải trả cao hơn rất nhiều. Tác động từ khủng hoảng khí hậu ảnh hưởng trực tiếp tới sự thịnh vượng và cuộc sống của các dân tộc, cả hiện tại và trong tương lai xa".
Cuộc khủng hoảng tài chính đang diễn ra trên quy mô toàn cầu và sự suy thoái của nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới đang đặt ra những khó khăn mới trong cuộc chiến chống đói nghèo và làm cho việc đạt được Mục tiêu Thiên niên kỷ đối với nhiều quốc gia, càng trở nên xa vời. Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu tác động chủ yếu tới tầng lớp người nghèo nhất, những người không có đất đai và những hộ gia đình do nữ giới làm chủ hộ. Theo đánh giá của FAO, khoảng 40 triệu người trên thế giới bị lâm vào cảnh thiếu đói triền miên trong năm 2008 do giá lương thực trên toàn cầu tăng mạnh, đưa tổng số người, ước tính, bị đói trên thế giới lên hơn 960 triệu người.
Một tác động nữa cũng dồn chủ yếu vào những quốc gia nghèo, những người nghèo, là biến đổi khí hậu. Khi nhiều nước đang phát triển bắt đầu quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì môi trường thế giới đã “kịp” ô nhiễm khá nặng nề do hậu quả của những nước tiến hành công nghiệp hóa trước đó. Vậy nên, gánh nặng được đặt thêm lên vai những quốc gia "đi sau" là vừa phải tiến hành công nghiệp hóa, vừa phải giải quyết những vấn đề ô nhiễm môi trường do chính quá trình công nghiệp hóa của mình, đồng thời giải quyết những vấn đề ô nhiêm môi trường chung của thế giới.
Theo một nghiên cứu mới được công bố của ActionAid, một tổ chức quốc tế về chống đói nghèo, nông dân ở các nước đang phát triển không được quan tâm một cách đúng mức trong các hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu, trong khi họ là những đối tượng chịu tác động mạnh nhất của hiện tượng này. Do biến đổi khí hậu, Nam Phi có thể mất 30% sản lượng ngô và các cây lương thực khác vào năm 2030; khu vực Bắc Á sản lượng gạo, ngô và kê có thể giảm đến 10%.
Còn theo báo cáo mới nhất của Tổ chức môi trường và phát triển GermanWatch (Đức) về chỉ số rủi ro khí hậu toàn cầu, trong số 10 nước chịu thiệt hại nặng nhất do thiên tai, có tới 9 nước thuộc nhóm nước đang phát triển. Và, kết luận rút ra từ bản báo cáo này là: các nước nghèo chịu tác động của thiên tai nhiều hơn các nước giàu. Người dân các nước nghèo ít có khả năng đối phó với thiên tai bất thường hơn người dân các nước giàu!
Việt Nam trong bản đồ thiệt hại do biến đổi khí hậu
Cơn bão số 9 khốc liệt tháng 12-2006 tại Bến Tre; các huyện ven biển tỉnh Nghệ An thời gian gần đây đang bị nước biển xâm lấn đến mức báo động, nhiều xã nằm cách bờ biển từ 5 đến 10km nhưng đang bị nước mặn tấn công; những đợt rét bất thường vào cuối năm 2007; trận lụt bất thường xảy ra vào tháng 10-2007 tại Quảng Trị; những trận mưa lớn gây ngập lụt một số nơi tại Hà Nội trong thời gian vừa qua; hay những đợt triều cường tại Thành phố Hồ Chí Minh... đã cho thấy vấn đề trái đất nóng lên, nước biển dâng cao và khí hậu đang biến đổi một cách khắc nghiệt đến nay không còn là chuyện của thế giới, mà đang đe doạ trực tiếp đến Việt Nam và ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn của con người lẫn nền kinh tế.
Theo tính toán của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam là nước thứ 2 trong 5 quốc gia (Ai Cập, Việt Nam, Băng-la-đét, Su-ri-nam và Ba-ha-mát) chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do biến đổi khí hậu. Báo cáo về phát triển con người 2007-2008 của UNDP cho biết, nếu nhiệt độ trên trái đất tăng thêm 2 độ C, và nước biển dâng lên 1 mét thì 22 triệu người ở Việt Nam sẽ mất nhà; và 70% đến 90% diện tích đất nông nghiệp ở vùng đồng bằng sông Cửu Long sẽ ngập chìm trong nước biển, thiệt hại ước tính trên 17 tỉ USD/năm (20% GDP); và kéo theo hậu quả sẽ mất 12-15 triệu tấn gạo/năm. Trường hợp xấu nhất xảy ra khi nước biển dâng cao khoảng 5 mét từ năm 2050 đến năm 2080 thì toàn bộ đồng bằng sông Cửu Long sẽ biến mất trên bản đồ thế giới...Hội nghị Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 14 tại Ba Lan vừa qua, công bố báo cáo mới nhất về chỉ số rủi ro khí hậu toàn cầu, trong đó Việt Nam đứng thứ 8 trong số 10 nước chịu thiệt hại nặng nhất do thiên tai năm 2007, với 346 người thiệt mạng và tổn thất 1.639 triệu USD.
Oxfam thực sự bất bình khi cộng đồng nghèo ở Việt Nam đang phải trả giá cho tình thế mà họ ít hoặc không chịu trách nhiệm gây ra. Hiện tượng trái đất ấm dần lên phần lớn là do khí nhà kính (GHG) tạo ra bởi than, dầu và khí đốt từ các cuộc cách mạng công nghiệp ở châu Âu và châu Mỹ từ giữa thế kỷ XIX đến nay. Tính đến năm 2000, Việt Nam chỉ phải chịu trách nhiệm cho 0,35% lượng khí gây hiệu ứng nhà kính trên thế giới, đây là một trong những tỷ lệ thấp nhất trên toàn cầu. Tuy nhiên, Việt Nam lại thường được liệt vào 10 quốc gia trên thế giới được dự đoán bị ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu.
Nguồn: Báo cáo của Oxfam “Việt Nam: Biến đổi khí hậu, sự thích ứng và người nghèo”, tháng 10-2008 (tr7).
Những số liệu và thứ hạng nêu trên cho thấy, kết quả của việc xóa đói, giảm nghèo của Việt Nam sẽ bị giảm đi không ít trước những biến động của thời tiết, trước thiên tai bất thường do biến đổi khí hậu. “... Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất trên thế giới do sự biến đổi của khí hậu... Đây là một trong số ít các quốc gia đi đúng hướng trong việc đạt được các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ vào năm 2015. Việt Nam đã giảm tỷ lệ đói nghèo từ khoảng 58% vào năm 1993 xuống 18% vào năm 2006. Tuy nhiên, những thành quả này giờ đây đang bị đe dọa bởi biến đổi khí hậu”(1).
Nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề này, Việt Nam đã sớm tham gia và phê chuẩn Công ước của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu và Nghị định thư Ky-ô-tô; triển khai một số chương trình, dự án nghiên cứu tình hình diễn biến và tác động của biến đổi khí hậu về tài nguyên, môi trường, sự phát triển kinh tế - xã hội cũng như đưa ra những đề xuất và bước đầu thực hiện các giải pháp ứng phó.
Tại Diễn đàn các Nghị sỹ về dân số và phát triển châu Á họp tại Hà Nội từ 13 đến 14-12-2008, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng đã khẳng định, Quốc hội Việt Nam đã ban hành Luật Bảo vệ môi trường, Luật Đa dạng sinh học và đang chuẩn bị sửa đổi Bộ luật Hình sự theo hướng tăng nặng hình phạt đối với các tội danh gây ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, một số văn bản Luật khác cũng tạo thêm cơ sở pháp lý và tăng nguồn lực giúp cho người dân tham gia bảo vệ và phát triển rừng ngay tại cộng đồng, thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa gia đình để hạn chế áp lực gia tăng dân số đối với nguồn tài nguyên thiên nhiên. Hiện nay, Chính phủ Việt Nam đang xây dựng Chương trình Mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng.
Những nỗ lực của Việt Nam trong bảo vệ môi trường, đối phó với biến đổi khí hậu đã được Oxfam khẳng định “Chính phủ Việt Nam xem xét vấn đề biến đổi khí hậu rất nghiêm túc và rất đáng được hoan nghênh vì nỗ lực đó”.
Trách nhiệm và việc thực thi trách nhiệm của các nước giàu
Người nghèo sống tại các vùng ven biển đặc biệt dễ bị tổn thương với hiện tượng thời tiết cực đoan xảy ra hàng năm. Với 3.000km bờ biển, Việt Nam là một trong những nước phải gánh chịu ảnh hưởng của bão nhất trên thế giới.
Các quốc gia đang phát triển không có đủ ngân sách cho các hoạt động thích ứng trên toàn quốc, và các quốc gia này cũng không thể chịu những chi phí này một mình - đó là kết luận của Oxfam. Các quốc gia có lượng khí thải lớn và thu nhập cao phải chịu trách nhiệm về việc gây ra biến đổi khí hậu, và họ cũng có khả năng hỗ trợ các quốc gia khác trong việc giải quyết những tác động của biến đổi khí hậu. Đây là khoản hỗ trợ tài chính mới thêm vào cam kết từ lâu của họ là sẽ dành 0,7% thu nhập quốc dân cho Hỗ trợ phát triển chính thức (ODA). Tuy nhiên, tới nay, những quốc gia chịu trách nhiệm chính về việc hỗ trợ cho các hoạt động thích ứng, mới chỉ hỗ trợ một phần rất nhỏ so với yêu cầu. Những cam kết của các quốc gia này cần được khẩn trương thực hiện để cộng đồng quốc tế thực hiện nghiêm túc công tác hỗ trợ phát triển phục hồi do tác động của biến đổi khí hậu.
Báo cáo của ActionAid kêu gọi chính phủ các nước và cộng đồng quốc tế nhanh chóng hành động để giúp người nông dân ở các nước đang phát triển, nhấn mạnh trách nhiệm của các nước phát triển trong việc bảo đảm an ninh lương thực bằng cách tăng cường đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp và thực hiện cam kết cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Ước tính, để giúp các nước đang phát triển thích ứng với tình trạng biến đổi khí hậu cần phải có khoản tiền lên tới 67 đến 86 tỷ USD. Số tiền này, theo ActionAid, chủ yếu thuộc trách nhiệm của các nước phát triển - thủ phạm chính gây ra tình trạng biến đổi khí hậu hiện nay. Tổng Giám đốc FAO đã kêu gọi Tổng thống đắc cử Mỹ B.Ô-ba-ma tổ chức hội nghị cấp cao thế giới về lương thực vào nửa đầu năm 2009 với ưu tiên hàng đầu là xóa đói, giảm nghèo. Nga cũng đề xuất tổ chức một hội nghị cấp cao thế giới bàn về ngũ cốc vào đầu tháng 6-2009, tập trung thảo luận những vấn đề khó khăn nhất mà người tiêu dùng cũng như các nhà sản xuất ngũ cốc và lương thực trên thế giới đang phải đối mặt.
Tại Hội nghị Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 14, nhiều nước đã bày tỏ sự thất vọng đối với thực trạng hoạt động kém hiệu quả của Quỹ cho các nước kém phát triển (LCD Fund), và với việc các nước phát triển không thực hiện đầy đủ cam kế tài chính hỗ trợ các nước đang phát triển đối phó với tình hình biến đổi khí hậu hiện nay. Nếu các nước nghèo không được giúp đỡ để thích nghi với những thách thức về môi trường và công nghệ, thì những nỗ lực để giải quyết sự biến đổi khí hậu sẽ thất bại.
Để cộng đồng trách nhiệm trong đối phó với biến đổi khí hậu, nhiều đề xuất đã được đưa ra. Chẳng hạn: Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã nhắc lại quan điểm "trách nhiệm chung nhưng có phân chia và theo năng lực" trong hợp tác quốc tế ứng phó với biến đổi khí hậu, đồng thời khẳng định các nước phát triển có trách nhiệm hàng đầu trong việc cắt giảm khí nhà kính, thúc đẩy các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu và hỗ trợ hiệu quả cho các nước đang phát triển trong lĩnh vực này. Các nước phát triển có thể chia việc đóng góp tài chính cho các quỹ hỗ trợ các nước đang phát triển ứng phó với biến đổi khí hậu thành nhiều giai đoạn để vừa giảm bớt gánh nặng tài chính, vừa sớm có thể đưa các quỹ này vào hoạt động. Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã đưa ra sáng kiến và nhận được sự hưởng ứng của các đại biểu tham dự là thành lập Chương trình hỗ trợ đặc biệt theo đó, 10 nước có lượng khí thải lớn nhất trong Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), chiếm hơn 40% tổng lượng khí thải toàn cầu, có trách nhiệm giúp đỡ 5 nước chịu tác động lớn nhất của hiện tượng nước biển dâng cao, trong đó có Việt Nam.
Từ nhận thức đến hành động là một khoảng cách. Khoảng cách này càng ngắn, thì nỗ lực chung của tất cả các quốc gia để ngăn chặn, giảm thiểu tác hại của biến đổi khí hậu, cải thiện môi trường sống chung, trong đó có điều kiện sống của những người dân nghèo ở các nước nghèo càng mau chóng thành hiện thực./.
(1) Báo cáo của Oxfam “Việt Nam: Biến đổi khí hậu, sự thích ứng và người nghèo”, tháng 10-2008, tr.7.
Tài liệu tham khảo:
- Báo cáo của Oxfam “Việt Nam: Biến đổi khí hậu, sự thích ứng và người nghèo”, tháng 10-2008
- "Ngành nông nghiệp thế giới giữa hai gọng kìm" - Báo Nhân Dân điện tử
- Bản tin TTXVN
- Báo cáo của Ngân hàng thế giới
Nông nghiệp sẽ ảnh hưởng nặng nề do biến đổi khí hậu
Gia đình xã hội, ngày 17/1/2008
Theo dự báo của Trung tâm Quốc tế về Quản lý Môi trường (ICEM), nhiều vùng như Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, An Giang, Đồng Tháp, Tiền Giang, Vĩnh Long, Cà Mau... của Việt Nam sẽ ngập chìm từ 2- 4m trong vòng 100 năm tới. Theo đánh giá của Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc (UNDP): Việt Nam nằm trong top 5 nước đứng đầu thế giới dễ bị tổn thương nhất đối với biến đổi khí hậu và khi mực nước biển tăng 1 mét ở VN sẽ mất 5% diện tích đất đai, 11% người mất nhà cửa, giảm 7% sản lượng nông nghiệp (tương đương 5 triệu tấn thóc) và 10% thu nhập quốc nội GDP.
Để xây dựng một chương trình hành động chuẩn xác và đi đúng hướng, hầu hết các chuyên gia về môi trường cho rằng: Cần phải xây dựng một kịch bản cho Việt Nam, bởi kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học trên thế giới về lĩnh vực này còn có nhiều sự khác biệt. Cụ thể, Ngân hàng Thế giới (WB) tính toán mực nước biển sẽ dâng là 1m, nhưng kết quả nghiên cứu của Ủy ban liên chính phủ về Thay đổi khí hậu (IPCC) mực nước biển dâng là 69cm kèm theo trong điều kiện băng tan không đột biến; sự tan băng ở các vùng cực của trái đất cũng khác nhau và vấn đề khí hậu và biến đổi khí hậu ở mỗi quốc gia cũng có những diễn biến khác nhau.
Hơn nữa, vấn đề biến đổi khí hậu không chỉ đơn giản là của ngành nông nghiệp mà nó còn liên quan đến nhiều vấn đề kinh tế, xã hội khác nữa. Do vậy, các nhà khoa học phải chỉ rõ vùng nào của Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng nhiều nhất của băng tan, phân tích cụ thể diện tích vùng bị ngập, vùng phải di chuyển và ảnh hưởng đến các vùng khác chưa được đề cập tới.
Hiện nay, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã xây dựng chương trình hành động với cả hai kịch bản dự báo của WB và IPCC. Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đào Xuân Học: Cho dù là kịch bản nào thì vấn đề biến đổi khí hậu đã xảy ra và sẽ tác động mạnh mẽ đến nước ta, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp. Bởi vì, Việt Nam có 74% diện tích đất nông nghiệp, gần 80% người dân đang sinh sống ở vùng nông thôn và sống nhờ vào sản xuất nông nghiệp. Song song với việc nghiên cứu, xây dựng chương trình hành động, Việt Nam vẫn cần tiếp tục tiến hành những việc liên quan đến giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu như: trồng rừng, sử dụng công nghệ sạch, vấn đề giảm khí thải vào không khí...
Dự kiến, đến tháng 6/2008, Bộ NN & PTNT sẽ hoàn thành báo cáo trình lên Thủ tướng Chính phủ cùng với các vấn đề biến đổi khí hậu chung của cả nước. Trên cơ sở đó, Việt Nam sẽ hình thành kinh phí và lộ trình thực hiện, trở thành chương trình hành động chung của cả nước.
Phương Anh
Việt Nam hành động ứng phó với biến đổi khí hậu
Dạng tài liệu
:
Bài trích bản tin
Ngôn ngữ tài liệu
:
vie
Tên nguồn trích
:
Môi trường và phát triển bền vững
Dữ liệu nguồn trích
:
2007/Số 24/Quản lý môi trường
Đề mục
:
87.33 Thiên tai và thảm hoạ. Sự cố môi trường
Từ khoá
:
Biến đổi khí hậu ; Ứng phó ; An ninh lương thực ; Hiệu ứng nhà kính
Nội dung:
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN & PTNT) mới thành lập Ban chỉ đạo chương trình hành động thích ứng với biến đổi khí hậu. Sau Ấn Độ, Việt Nam là nước đứng thứ 2 chịu ảnh hưởng nặng nhất bởi biến đổi khí hậu. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cao Đức Phát đã ký quyết định số: 3665/QĐ-BNN-KHCN về việc thành lập Ban chỉ đạo chương trình hành động thích ứng với biến đổi khí hậu của ngành Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Nhiệm vụ của Ban chỉ đạo là chỉ đạo tổ chức xây dựng và triển khai chương trình hành động thích ứng với biến đổi khí hậu của ngành Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Ban chỉ đạo gồm 14 thành viên là các cán bộ đầu ngành của Bộ NN & PTNT, Viện Khoa học Thủy lợi, Viện quy hoạch, Viện Khoa học Nông nghiệp VIệt Nam do Thứ trưởng Bộ NN & PTNT làm trưởng Ban. Thứ trưởng Bộ NN & PTNT cho biết: "Theo đánh giá của các nhà khoa học trên thế giới, biến đổi khí hậu đã xảy ra và đã được khẳng định. Trong đó Việt Nam là nước chịu ảnh hưởng đứng thứ 2 sau Ấn Độ. Do vậy chúng ta cần có sự chuẩn bị trước để giảm tác động và thích ứng. Biện pháp giảm tác động là tăng cường trồng rừng đầu nguồn, rừng ven biển, sử dụng các công nghệ sạch tránh phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính. Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến toàn bộ ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn. Vùng nông thôn Việt Nam có hai vùng là đồng bằng sông hồng và đồng bằng Cửu Long. Nhưng đồng bằng sông Hồng còn có hệ thống đê điều, đồng bằng Nam bộ là vùng đất thấp. Theo kịch bản của Ngân hàng Thế giới (World Bank), biến đổi khí hậu sẽ làm cho Việt Nam mất 1/2 diện tích canh tác và 22 triệu dân bị mất nhà cửa. Ảnh hưởng đến đất canh tác là ảnh hưởng đến vấn đề an ninh lương thực, đời sống của người dân và các hệ thống công trình khác. Ngoài ra, hai thành phố sẽ bị ảnh hưởng nhiểu nhất của biến đổi khí hậu là TP. Hồ Chí Minh và TP. Hải Phòng. Tại cuộc họp về biến đổi khí hậu do Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc (UNDP) tổ chức gần đây, Phó ban chỉ đạo thực hiện công ước khí hậu và nghị định thư Kyoto của Việt Nam cũng cho rằng: "Sinh kế của hàng chục triệu người Việt Nam đang bị đe dọa với những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Vấn đề này và những hệ quả của nó đang khiến cho cuộc sống người nghèo và những người cận nghèo Việt Nam ở vùng núi, vùng biển, vùng đồng bằng bị đe dọa". Theo báo cáo mới nhất của Liên Hiệp Quốc, nguyên nhân của hiện tượng biến đổi khí hậu chiếm tới 90% do con người gây ra, 10% là do tự nhiên gây ra. Biến đổi khí hậu là do nồng độ của khí hiệu ứng nhà kính tăng lên trong khí quyển ở mức độ cao, làm cho Trái đất ấm lên, nhiệt độ bề mặt Trái đất nóng lên. Nhiệt độ trái đất nóng lên tạo ra các biến đổi đối với các vấn đề thời tiết hiện nay. Hiện vấn đề này đang được bàn thảo tại hội nghị về biến đổi khí hậu do Liên hiệp quốc tổ chức tại Nusa Dua, Bali (Indonesia) với sự tham dự của khoảng 10.000 người đại diện cho các nhà quản lý và khoa học trên thế giới. Trước đó, Bộ NN & PTNT cũng đã có Quyết định số: 2708/QĐ-BNN-KHCN thành lập "Ban xây dựng chương trình Nghiên cứu ảnh hưởng biến đổi khí hậu đến Nông nghiệp và PTNT và các giải pháp thích ứng của ngành Nông nghiệp và PTNT do biến đổi khí hậu". Nhiệm vụ của Ban xây dựng là tổ chức xây dựng và trình Bộ đề cương chi tiết các giải pháp thích ứng của ngành nông nghiệp do nước biển dâng cao. Nguồn: khoahọc.com.vn, 15/12/2007
Trung tâm Thông tin Khoa học Công nghệ Quốc gia
Băng tan cả ở khu vực "không thể tan"
Cập nhật: 4:19 PM, 22/08/2008
Tảng băng Petermann bị vết nứt lớn.
Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) ngày 21.8 công bố hình ảnh mới nhất chụp từ vệ tinh cho thấy, tại khu vực phía Bắc Bắc Cực - Greenland, đã xuất hiện thêm nhiều vết nứt lớn.
Như vậy, băng tan ở Bắc Cực ngày càng nguy hiểm khi tiến dần lên phía Bắc.
Điều không thể tránh khỏi Khu vực Greenland, phần cực Bắc Bắc Cực - nơi vẫn được cho là "miễn nhiễm" với tình trạng nóng lên của khí hậu toàn cầu - nay cũng có băng bắt đầu tan chảy. Những hình ảnh mới nhất từ vệ tinh cho thấy, vết nứt mới nằm trên tảng băng mang tên Petermann có diện tích 28,5km2, gần tảng băng lớn nhất của khu vực này. Ngoài ra, còn nhiều vết nứt khác nhỏ hơn.
Nhiều giáo sư cho biết, với đà này, chỉ trong năm nay, một phần quan trọng của tảng băng lớn nhất Bắc Cực sẽ tan chảy hết. Như vậy, nếu phần băng ở phía Bắc Greenland tan nhanh thì mực nước biển sẽ dâng cao thêm, sau khi phần phía Nam Greenland đã tan trước đó.
Tảng băng Petermann là một trong 130 tảng băng nằm ở Greenland. Petermann từng bị nứt một mảng lớn rộng 0,86km2 trong giai đoạn 2000-2001. Với các vết nứt mới xuất hiện, có thể sẽ có thêm một mảng băng rộng 160km2 tách rời Petermann.
Giáo sư Jason Box, chuyên gia về băng tại Đại học Ohio (Mỹ), nói: "Những hình ảnh này đã nói lên tất cả. Giờ đây chỉ là vấn đề thời gian cho tới khi tảng băng lớn nhất của Bắc Cực tan rã. Điều đó không thể tránh khỏi".
Cũng theo giáo sư Box, tảng băng nứt ra khỏi Bắc Cực từ ngày 10 - 24.7 vừa qua có diện tích bằng khu phố Manhattan ở New York nhưng cũng không đáng lo ngại bằng các vết nứt mới phát hiện. Theo Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu trái đất từ vũ trụ, thuộc Đại học Colorado (Mỹ), Waleed Abdalati, điều đáng ngại hơn là các vết nứt ngày càng tiến gần về phía cực Bắc Bắc Cực.
Bắc Cực sẽ hết băng?
Trong năm 2007, diện tích băng tan tại Greenland đã lớn bằng diện tích nước Mỹ. Theo các nhà khoa học Mỹ, vùng Bắc Cực có thể sẽ không còn băng trong một thời gian ngắn nữa. Các nhà khoa học cho hay, lớp băng bao phủ phần trên vùng biển Bắc Cực sẽ tan biến nhanh nhất.
Nhà nghiên cứu chủ chốt của Trung tâm Mark Serreze nói, lớp băng bình thường rất dày bao phủ Bắc Cực đã bị thay thế phần lớn bằng lớp băng mới, mỏng manh hơn nên rất dễ tan chảy. Nhà nghiên cứu này cho hay, năm ngoái lớp băng ở vùng biển Bắc Cực đã thu nhỏ lại đến mức độ chưa từng có trước đây. Serreze quy lỗi cho tình trạng tăng nhiệt toàn cầu đã làm băng tan chảy nhanh hơn.
Các nhà khoa học cho biết, Bắc Cực là khu vực rất nhạy cảm với sự thay đổi khí hậu trái đất. Trung tâm nghiên cứu trên cho biết, việc mất đi lớp băng trên mặt biển có thể càng đẩy nhanh chiều hướng nóng lên toàn cầu và làm thay đổi mô hình khí hậu.
Theo các nhà khoa học, cần phải có thêm nhiều nghiên cứu để xác định chính thức các vết nứt mới có phải do hiện tượng nóng lên toàn cầu. Tảng băng Jakobshavn đã tách ra khỏi Bắc Cực trước đây đang trôi với tốc độ rất nhanh về đất liền phía Nam. Đây được xem là tảng băng trôi xa nhất khỏi Bắc Cực trong suốt 150 năm quan sát và theo ước tính của các nhà khoa học, đó có thể là tảng băng trôi xa nhất trong vòng 4.000 - 6.000 năm qua.
Nước biển dâng 1m, Việt Nam thiệt hại 17 tỉ USD/năm
Lao Động số 167 Ngày 23/07/2008 Cập nhật: 8:24 AM, 23/07/2008
(LĐ) - Ông Cao Đức Phát - Bộ trưởng Bộ NNPTNT - hôm qua (22.7), tại 2 cuộc hội thảo ở TPHCM về quy hoạch thuỷ lợi ĐBSCL và củng cố nâng cấp đê biển, đã công bố cảnh báo của Liên Hợp Quốc như vậy đối với VN, 1/5 dân số chịu ảnh hưởng nghiêm trọng khi nước biển dâng...
Theo ông Phát, Liên Hợp Quốc cảnh báo, nếu mực nước biển tăng thêm 1m thì Việt Nam sẽ đối mặt với mức thiệt hại lên tới 17 tỉ USD/năm; 1/5 dân số mất nhà cửa; 12,3% diện tích đất trồng trọt biến mất; 40.000km2 diện tích đồng bằng, 17km2 bờ biển ở khu vực các tỉnh lưu vực sông Mêkông sẽ chịu tác động của lũ ở mức độ không thể dự đoán.Viện Quy hoạch thuỷ lợi Miền Nam còn dẫn đánh giá gần đây của Ngân hàng Thế giới cho hay, nếu nước biển dâng lên 1m, tổn thất GDP khoảng 10%, dâng 3m tổn thất lên đến 25%. Trong khoảng 50 năm qua, ở Việt Nam, nước biển đã dâng lên 20cm, nhiệt độ trung bình năm đã tăng khoảng 0,70C. "Vì vậy, Bộ NNPTNT phải nhanh chóng hoàn thiện DA để trình Chính phủ xem xét phê duyệt triển khai việc xây dựng đê biển" - ông Phát nói.Theo báo cáo của Viện Khoa học thuỷ lợi Miền Nam, DA nâng cấp và hoàn thiện hệ thống đê biển, đê cửa sông của 15 tỉnh, thành phố từ Quảng Ngãi đến Kiên Giang, tổng chiều dài gần 900km. Bởi thực trạng hệ thống đê hiện nay khó bảo toàn tài sản, tính mạng dân - nhất là trong trường hợp triều dâng, gió bão, nước biển dâng. Cụ thể, từ Quảng Ngãi đến BRVT có tới 219/309km đê thường bị sạt lở, không có rừng phòng hộ. Đoạn từ TPHCM đến mũi Cà Mau dài hơn 327km, nhiều đoạn đã bị hư hỏng nặng. Đoạn từ mũi Cà Mau đến Hà Tiên có 260km, dù có rừng phòng hộ nhưng bị lún nhiều. Tính toán của Viện Khoa học thuỷ lợi Miền Nam, tổng đầu tư cho DA hết gần 20.000 tỉ đồng. Chia thành 2 giai đoạn thực hiện: Giai đoạn 1 từ nay đến năm 2015, tập trung đầu tư cho tuyến đê xung yếu có nguy cơ bị hỏng khi gặp gió bão. Khối lượng công việc còn lại sẽ đầu tư tiếp giai đoạn 2 đến hết năm 2020.
NGÔ SƠN
Trái Đất ấm lên - thảm họa đối với sinh vật nhiệt đới
Lao Động Điện tử Cập nhật: 4:43 PM, 06/05/2008
(LĐĐT) - Hiện tượng Trái Đất ấm dần lên là mối đe dọa lớn nhất đối với các loài sinh vật ở vùng nhiệt đới. Các nhà khoa học thuộc trường Đại học California và Washington (Mỹ) đã đưa ra kết luận này.
Theo các nhà khoa học, do đặc tính quen sống tại khu vực có sự thay đổi nhiệt độ tương đối nhỏ, các loài nhiệt đới không thể thích ứng với việc nhiệt độ môi trường tăng, dù chỉ là vài độ.
Bởi cũng giống con người, chức năng sinh lý của các loài nhiệt đới và môi trường sống có mối liên hệ khăng khít với nhau. Khi chúng sống trong điều kiện nhiệt độ phù hợp, nhiệt độ giúp chúng phát triển tốt. Song khi nhiệt độ của môi trường sống tăng lên, sự sinh sôi của các loài nhiệt đới sẽ giảm đi nhanh chóng.
Mặc dù mối lo ngại về tình trạng biến đổi khí hậu tập trung vào sự sống của các loài sinh vật ở hai cực Trái Đất, nhưng theo các nhà khoa học trên, những sinh vật ở những vùng này, vốn đã quen sống trong môi trường có sự biến động lớn về nhiệt độ nên hoàn toàn có thể biến đổi để thích nghi với môi trường sống.
Trong khi đó, các số liệu cho thấy các loài sinh vật nhiệt đới cực kỳ nhạy cảm với nhiệt độ môi trường sống, điều này có nghĩa môi trường sống hiện tại của chúng là gần đạt mức lý tưởng và bất kỳ sự tăng nhiệt độ nào cũng sẽ là thảm họa đối với chúng...
H.L (Theo TTXVN)
BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU: ẢNH HƯỞNG MẠNH ĐẾN CÁC TỈNH VEN BIỂN VIỆT NAM
Ngày 10/12/2007. Cập nhật lúc 18h 22'
(ĐCSVN) - Biến đổi khí hậu (BĐKH) là mối đe doạ thực sự đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, đặc biệt, các vùng ven biển Việt Nam chịu ảnh hưởng nhiều nhất do BĐKH gây ra như hạn hán, bão, lũ lụt , gây thiệt hại rất lớn về người và của. Đây là nguyên nhân làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế của khu vực kém, tỷ lệ nghèo gia tăng, làm giảm khả năng ứng phó đối với các thiên tai do BĐKH gây ra. Việt Nam có lịch sử lâu dài đối phó với thiên tai và có nhiều biện pháp ứng phó khi có thiên tai xảy ra. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, BĐKH khiến nhiệt độ trung bình năm tăng khoảng 0,1C/ thập kỷ, mực nước biển dâng cao,lượng mưa tăng vào mùa mưa gây nên lũ lớn đặc biệt và giảm vào mùa khô gây nên hạn hán, tần suất thiên tai ngày càng cao đã gây nhiều thiệt hại cho nhiều vùng ở Việt Nam. Các vùng ven biển Việt Nam có dân số khỏang 18 triệu người, chiếm gần ¼ dân số cả nước trong đó diện tích đất sử dụng chỉ chiếm 16% tổng diện tích cả nước. 58% dân cư vùng ven biển chủ yếu sống dựa và nông nghiệp và đánh bắt thuỷ sản, khoảng 480.000 người trực tiếp làm nghề đánh bắt hải sản, 10.000 người chế biến hải sản và 2.140.000 người cung cấp các dịch vụ liên quan đến nghề cá. BĐKH đã gây ảnh hưởng trực tiếp đến việc phát triển kinh tế ở các cùng ven biển Việt Nam. Nuôi trồng thuỷ sản ở vùng ven biển được coi là ngành có tăng trưởng quan trọng, có giá trị xuất khẩu cao và cũng là ngành chịu nhiều thiệt hại nhất do BĐKH. Theo Bộ NN&PTNT, năm 2006, kim ngạch xuất khẩu thuỷ hải sản đạt 3,2 tỷ USD và tính đến hết tháng 11/2007, tổng sản lượng thuỷ, hải sản xuất khẩu ước đạt 3.684 nghìn tấn, đạt 96,93% kế hoạch năm và tăng 7,96% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, sản lượng khai thác tăng 0,6%, đạt 1.898 nghìn tấn; sản lượng nuôi trồng đạt 1.786 nghìn tấn, tăng 17%. ước giá trị kim ngạch xuất khẩu thủy sản tháng 11 đạt 350 triệu USD, nâng tổng giá trị kim ngạch XKTS 11 tháng năm 2007 đạt 3.427 triệu USD, bằng 95,19% kế hoạch và tăng 11,8% so với cùng kỳ 2006. Mặc dù, đạt những kết quả như vậy, nhưng do ảnh hưởng của BĐKH như áp thấp nhiệt đới, bão, lũ lụt ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc phát triển của ngành nuôi trồng và chế biến thuỷ sản ở các vùng ven biển Việt Nam. Chỉ tính riêng năm 2006, hai cơn bão Chanchu và cơn bão Xangsane đã ảnh hưởng trực tiếp và gây thiệt hại nặng nề cho ngành chế biến thuỷ sản các tỉnh ven biển miền Trung: 3.974 ha đầm nuôi cá, tôm bị ngập kéo theo 494 tấn cá tôm bị phá huỷ, 951 tầu thuyền đánh cá bị chìm, ước tính thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng. Tháng 11/2007, do ảnh hưởng của bão số 7, áp thấp nhiệt đới trên biển Đông và ảnh hưởng của gió mùa đông bắc hoạt động mạnh đã làm hạn chế các hoạt động khai thác thuỷ sản. Tại các tỉnh miền Trung như Quảng Bình, Khánh Hoà, Phú Yên, đây là những nơi có sản lượng nuôi tôm thẻ chân trắng, tôm sú, cá biển, nhuyễn thể, cua, ghẹ lớn …Do ảnh hưởng của thời tiết, khí hậu thay đổi trong thời gian vừa qua, mưa nhiều khiến cho dịch bệnh phát triển, nguồn nước thay đổi nhanh khiến cho các đối tượng nuôi khác như tôm hùm, rong sụn tại một số địa phương như Khánh Hoà, Phú Yên bị chết, khiến cho nhiều bà con nông, ngư dân bỗng chốc trắng tay. Ngoài việc ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc nuôi trồng thuỷ sản của các vùng ven biển Việt Nam, BĐKH mà cụ thể là mực nước biển dâng cao còn làm cho tình trạng xâm mặn ở các vùng ven biển ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn. Nó đã trở thành một trong những vấn đề nan giải tại một số địa phương. Đồng bằng sông Cửu Long với 1,77 triệu ha đất nhiễm mặn, chiếm 45% diện tích và đây là địa phương có diện tích đất nhiễm mặn lớn nhất. Nếu mực nước biển sẽ tiếp tục dâng cao lên 30cm theo kịch bản BĐKH năm 2050, tình trạng nước mặn kèm theo mất đất và xâm mặn ở đồng bằng sông cửu long và một số khu vực đồng bằng sông hồng, là những khu vực nông nghiệp quan trọng là nơi cung cấp một lượng gạo xuất khẩu lớn nhất cả nước. Nếu tình trạng này xảy ra, nó sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh lương thực quốc gia. Ngoài ra, nếu mực nước biển dâng cao, các trại nuôi trồng thuỷ sản phải di dời và xâm mặn, diện tích rừng ngập mặn giảm sẽ làm mất nơi cư trú của các sinh vật nứơc ngọt. BĐKH khiến cho thiên tai như lũ lụt, bão xuất hiện với tần suất nhiều hơn, xâm mặn, hạn hán và bão, cả nền nông nghiệp lẫn các hệ sinh thái thiên nhiên chắc chắn còn bị ảnh hưởng do nhiệt độ tăng tối thiểu, số ngày có nhiệt độ dưới 20 C giảm đi (0-50 ngày vào năm 2070) và số ngày có nhiệt độ trên 25C tăng lên (0-80 ngày vào năm 2070). Sự thay đổi này sẽ ảnh hưởng xấu đến các thời kỳ sinh trưởng, thời vụ và phân bố cây trồng, làm tăng hoạt động của sâu hại và vi-rút . Theo dự báo, BĐKH sẽ làm sản lượng lúa hè thu giảm từ 3 đến 6% vào năm 2070 so với giai đoạn 1960-1998, sản lượng vụ lúa đông xuân có thể giảm tới 17% vào năm 2070 đối với miền Bắc, giảm 8% vào năm 2070 đối với miền Nam, sản lượng ngô đông xuân có thể giảm 4% ở miền Trung và 9% ở miền Nam. BĐKH còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khảo của dân cư sống tai các vùng ven biển Việt Nam. Nhiệt độ tăng sẽ tạo điều kiện cho các vi rút, vật mang bệnh khác nhau sinh trưởng và phát triển làm cho tỷ lệ các bệnh truyền nhiễm như sốt rét, bệnh Denga cao hơn. Hơn nữa, thời tiết khắc nghiệt và tăng tần suất, tăng cường độ thiên tai như bão và lũ lụt, sẽ đe doạ tính mạng người dân và có thể dẫn đến nhiều tử vong hơn, nếu không áp dụng các biện pháp giảm thiểu và thích ứng quan trọng. Theo Báo cáo BĐKH và Phát triển con người ở Việt Nam, các vụ thiên tai lớn gần đây đã ảnh hưởng rất lớn đến sự tăng trưởng kinh tế cũng như thiệt hại về con người. Cụ thể như tính từ năm 1996 đến năm 2005, các trận lũ ở Đồng bằng sông Hồng và ảnh hưởng của các cơn bão ở miền Bắc và Bắc Trung Bộ đã làm chết gần 100 người, làm đổ và hư hỏng 197.696 căn nhà, gần 2,3 triệu ha lúa bị ngập úng, gần 67.000 ha đất nông nghiệp bị thiệt hại, 830.000 ha tôm, cá nuôi trồng bị thiệt hại kéo theo gần 180 tấn cá, tôm bị thiệt hại. Ngoài ra, trong năm 2000-2001, các trận lũ ở đồng bằng sông Cửu Long đã làm chết 874 người, làm sập và hư hỏng 1.240.737 căn nhà, 422.032 ha ruộng lúa bị ngập và phá huỷ, 87.106 ha đất nông nghiệp bị thiệt hại, 20.795 ha đầm nuôi tôm, cá bị ngập thiệt hại 3.453 tấn cá tôm. Thiệt hại nặng nề nhất do thiên tai gây ra phải kể đến các tỉnh Miền Trung chịu ảnh hưởng của cơn bão Chanchu và bão Xangsane năm 2006. Hai cơn bão này đổ bộ vào miền Trung làm 91 người chết, 349.348 ngôi nhà bị đổ và ngập, 5263 lớp học bị huỷ hoại, 21.548 ha lúa bị nhập và thiệt hại, 3.974 ha đầm nuôi cá tôm bị ngập, 494 tấn cá tôm bị phá huỷ và 951 tàu thuyền bị chìm… Việc nghiên cứu các tác động của BĐKH ở các vùng ven biển miền Trung và hai Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long gần đây đã được khởi xướng với nhiều dự án nghiên cứu bắt đầu triển khai. Các dự án thích ứng với BĐKH chủ yếu được áp dụng tại Miền Trung, nơi phải hứng chịu nhiều thiệt hại do thiên tai mang đến. Hầu hết các hoạt động của dự án tập trung ở cấp địa phương và được gắn kết hoặc lồng ghép với những dự án hỗ trợ đang được triển khai của các nhà tài trợ và các Tổ chức phi chính phủ (NGO) quốc tế dành cho các thực thể quốc gia và các cộng đồng về lĩnh vực sẵn sàng và ứng phó với hạn hán, lũ lụt và bão. Gần đây, Uỷ ban châu Âu hỗ trợ, khuyến khích việc Việt Nam áp dụng các nguyên tắc chống chịu bão đối với các nhà ở hiện nay của nhân dân các vùng có nguy cao chịu ảnh hưởng của thiên tai ở miền Trung. Việt Nam từ lâu đã có hệ thống và các biện pháp để ứng phó với thiên tai như bão lụt, hạn hán. Các hoạt động quản lý rủi ro thiên tai chủ yếu do Ban Chống lụt bão Trung ương (CCFSC) điều phối và Bộ trưởng Bộ NN&PTNT làm trưởng ban. Các thành viên trong Ban gồm các bộ ngành liên quan, Cục chống lụt bão và quản lý đê điều, Trung tâm Quản lý thiên tai, Trung tâm Khí tượng thuỷ văn và Hội Chữ thập đỏ Việt Nam (VNRC). Đối tác giảm thiểu thiên tai (NDM-P) được xây dựng với sự tham gia của Chính phủ, các tổ chức NGO và các nhà tài trợ để khuyến khích đối thoại và thống nhất các cách thức hoạt động, hỗ trợ điều phối việc thực hiện Chiến lược quốc gia lần thứ hai và Kế hoạch hành động giảm thiểu và quản lý thiên tai./.
Khánh Lan
Biến đổi khí hậu - Nguy cơ và giải pháp29.10.2008
Biến đổi khí hậu đã và đang là vấn đề thời sự nóng bỏng nhất, nó không chỉ đơn thuần là vấn đề về môi trường mà còn là vấn đề về phát triển, thu hút sự quan tâm của nhiều quốc gia, nhiều nhà khoa học, nhiều nhà quản lý và các chính khách trên thế giới. Kofi Annan đã ví biến đổi khí hậu như một mối đe doạ đối với hoà bình và an ninh toàn cầu, có mức độ nguy hiểm xếp ngang hàng với xung đột vũ trang, buôn lậu vũ khí hay nghèo đói.
Biến đổi khí hậu đang đe doạ nghiêm trọng đến lợi ích sống còn của nhiều dân tộc, nhiều quốc gia trên khắp hành tinh này, trong đó có Việt Nam. Biểu hiện rõ nét nhất là hiện tượng thời tiết bất thường, trái đất đang nóng lên; hậu quả làm băng tan, mực nước biển dâng cao, mưa lũ, bão lốc, giông tố gia tăng. Con người đã và đang phải đối mặt với những tác động khôn lường của biến đổi khí hậu như dịch bệnh, đói nghèo, mất nơi ăn chốn ở, thiếu đất canh tác, sự suy giảm đa dạng sinh học... Báo cáo phát triển con người 2007/2008 của Chương trình phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) nhận định: Biến đổi khí hậu gây ra cho nhân loại 5 bước thụt lùi: (1) Biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến lượng mưa, nhiệt độ và nước dùng cho nông nghiệp. Năm 2008, thế giới sẽ có thêm khoảng 600 triệu người bị suy dinh dưỡng. (2) đến năm 2080, sẽ có khoảng 1,8 tỉ người sống trong tình trạng khan hiếm nước, đặc biệt là Bắc Trung Quốc, Trung Đông, Nam Mỹ và Bắc Nam Á. (3) Khoảng 330 triệu người sẽ mất chỗ ở tạm thời hoặc vĩnh viễn do lũ lụt nếu nhiệt độ trái đất tăng thêm 30C - 40C. (4) Tốc độ tuyệt chủng của các loài sẽ tăng lên nếu nhiệt độ ấm lên khoảng 20C. (5) Các căn bệnh chết người sẽ lan rộng. Có thể có thêm 400 triệu người bị bệnh sốt rét
Các số liệu quan trắc cho thấy nhiệt độ trái đất đã tăng lên 10C từ năm 1920 đến năm 2005. Dự báo đến năm 2035 nhiệt độ trái đất sẽ tăng thêm 20C và đến thế kỷ XXI sẽ tăng thêm từ 1,40C - 40C. Nhiệt độ bề mặt trái đất tăng lên sẽ làm tan băng và mực nước biển dâng cao. Hệ quả là nhiều vùng sản xuất lương thực trù phù, các khu vực đông dân cư, các đồng bằng lớn, các đảo thấp trên trái đất có thể bị ngập chìm trong nước biển. Theo đánh giá của UNDP, Việt Nam nằm trong tốp 5 nước đứng đầu thế giới dễ bị tổn thương nhất và tổn thương trực tiếp do quá trình biến đổi khí hậu: nếu mực nước biển tăng 1m thì Việt Nam sẽ mất 5% diện tích đất đai, khoảng 11% dân số mất nhà cửa, giảm 7% sản lượng nông nghiệp và 10% thu nhập quốc nội, gần 50% đất nông nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long bị ngập chìm không còn khả năng canh tác. Vùng đồng bằng sông Hồng và toàn bộ dân cư sống dọc theo 3200Km bờ biển cũng bị ảnh hưởng lớn. Bộ Tài nguyên và Môi trường tổng kết: khoảng 10 năm trở lại đây, Việt Nam đã phải gánh chịu tác động lớn của biến đổi khí hậu, bằng chứng là các hiện tượng thời tiết cực đoan: thiên tai liên tục xảy ra, gia tăng về cường độ, quy mô và mức độ, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Tính riêng năm 2006, thiệt hại do bão gây ra ở Việt Nam lên đến 1,2 tỉ USD. Đặc biệt, mùa đông năm 2007-2008, thời tiết rét đậm, rét hại kéo dài 38 ngày đã làm chết hơn 53.000gia súc, khoảng 34.000 hécta lúa xuân đã cấy và hàng chục nghìn hécta mạ ở tất cả miền núi phía Bắc và Bắc Trung bộ bị mất trắng. Thiệt hại ước tính hơn 11.600 tỉ đồng và 723.900 lượt hộ với hơn 3triệu nhân khẩu rơi vào cảnh thiếu ăn. Dịch cúm gia cầm, bệnh lợn tai xanh....đã bùng phát ở nhiều nơi và tái diễn dai dẳng.
Các nhà khoa học khẳng định: nguyên nhân trực tiếp của sự biến đổi khí hậu là do phát thải quá mức khí nhà kính, đặc biệt là CO2 từ việc đốt một khối lượng lớn chưa từng có các nhiên liệu hoá thạch như than đá, dầu mỏ, khí đốt trong quá trình phát triển công nghiệp. Tình trạng phá rừng và khai thác gỗ thiếu bền vững cũng là nguyên nhân tạo ra hơn 20% phát thải khí nhà kính trên toàn cầu. Một số hình thức canh tác, chăn nuôi, giao thông vận tải, thói quen sử dụng năng lượng nhiên liệu không tái tạo và các sản phẩm từ rừng đã làm tăng đáng kể lượng khí nhà kính, làm cho nhiệt độ trái đất nóng lên tạo ra các biến đổi khí hậu trên toàn cầu.
Trước các nguy cơ của sự biến đổi khí hậu toàn cầu mà nguyên nhân chủ yếu là do các hoạt động của con người gây ra, tại Hội nghị Thượng đỉnh về môi trường và phát triển họp tại Rio de Janero, Braxin năm 1992, các Quốc gia trên Thế giới đã thông qua Công ước khung của Liên hiệp Quốc về biến đổi khí hậu. Đến năm 1997, các Quốc gia đã nhất trí thông qua Nghị định thư Kyoto về cắt giảm khí thải nhà kính. Đến nay, đã có 165 quốc gia phê chuẩn Nghị định thư này, trong đó có Việt Nam. Sự cam kết ghi rõ rằng tất cả các bên ký vào Nghị định thư phải tuân thủ một số bước bao gồm: Thiết kế và triển khai các chương trình giảm thiểu và thích nghi với sự thay đổi khí hậu. Chuẩn bị một số liệu thống kê quốc gia về loại bỏ các phát thải bằng giảm cacbon. Khuyến khích chuyển giao công nghệ thân thiện với khí hậu. Thúc đẩy sự hợp tác trong nghiên cứu và quan sát thay đổi khí hậu, các tác động và các chiến lược đối phó.
Để phát triển bền vững, trong kế hoạch phát triển kinh tế xã hội trước mắt và lâu dài của cả nước và từng vùng, chúng ta phải sớm đặt vấn đề biến đổi khí hậu toàn cầu là một yếu tố quan trọng để cân nhắc một cách nghiêm túc. Phải chú ý cả việc giảm nhẹ và phòng chống và cả thích nghi.
Nhằm giải quyết vấn đề cấp bách nêu trên, Hội thảo:"Biến đổi khí hậu toàn cầu và giải pháp ứng phó của Việt Nam" đã được tổ chức vào tháng 2 năm 2008 và đề ra một số giải pháp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu như sau:
- Tăng cường thực thi và phê duyệt các dự án và các hoạt động nhằm giảm phát thải khí nhà kính.
- Đánh giá che phủ rừng về mặt hấp thụ cacbon và thương mại.
- Xây dựng năng lực để điều tiết, quản lý và thúc đẩy thị trường cacbon.
- Xây dựng năng lực: Nghiên cứu phát thải, nâng cao hiệu quả năng lực.
- Rà soát mục tiêu phát thải khí nhà kính .
- Thay đổi hành vi tiêu dùng giảm cacbon của người tiêu dùng, khu vực tư nhân và công nghiệp.
Cụ thể, chúng ta cần phải tăng cường nâng cao nhận thức của người dân về biến đổi khí hậu thông qua các chiến dịch truyền thông, thông tin công cộng và giáo dục để thay đổi hành vi của cộng đồng; bảo vệ lá phổi xanh của nhân loại bằng cách phủ xanh đồi núi trọc, chống phá rừng; bảo tồn, phục hồi và phát triển rừng ngập mặn, xây dựng và củng cố hệ thống đê điều để ngăn ngừa hiện tượng nước biển dâng cao; khuyến khích sử dụng nguồn năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, năng lượng gió, thuỷ điện,...chuyển giao và ứng dụng công nghệ tiên tiến thân thiện với môi trường...
Trách nhiệm của cộng đồng và của mỗi chúng ta là đoàn kết, đồng lòng giữ cho hành tinh này mãi mãi mang màu xanh của biển, của núi rừng và của lòng người.
KHÔNG CÒN THỜI GIANCHO SỰ SUY THOÁI ĐA DẠNG SINH HỌC
Chúng ta đều biết rất rõ là từ giữa thế kỷ 19 đến nay, nhiệt độ Trái đất đã tăng khoảng 0,60C và dự báo đến năm 2100 nhiệt độ Trái đất sẽ tiếp tục tăng từ 1,40C - 5,80C. Nếu xảy ra kịch bản nhiệt độ Trái đất tăng 2,50C sẽ làm cho khoảng 3 tỷ người sống thiếu nước; 50 triệu người phải đối mặt với nạn đói và khoảng 1 triệu loài sinh vật không có khả năng thích nghi với những biến đổi khí hậu có nguy cơ tuyệt chủng.
Đó là một trong những nội dung quan trọng được nhấn mạnh tại Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Đa dạng sinh học thế giới và khai mạc Hội thảo Đa dạng sinh học và Biến đổi khí hậu - Mối liên quan đến đói nghèo và phát triển bền vững do Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam (MONRE) phối hợp với Tổ chức hợp tác kỹ thuật Đức (GTZ) và Tổ chức hỗ trợ phát triển Đức (DED), Ban thư ký Công ước về Đa dạng sinh học quốc tế (SCBD Montreal) và Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên thế giới (IUCN) đồng tổ chức. Chủ đề của ngày Đa dạng sinh học thế giới năm 2007 là: “Đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu” với mục tiêu nhấn mạnh về mối quan hệ hữu cơ giữa đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu đe dọa đến đa dạng sinh học, ảnh hưởng đến hầu hết các hệ sinh thái như hệ sinh thái vùng cực, hệ sinh thái nông nghiệp, hệ sinh thái khô hạn và bán khô hạn, hệ sinh thái rừng, hệ sinh thái vùng nước nội địa, hệ sinh thái đảo, hệ sinh thái biển và ven biển, hệ sinh thái vùng núi. Ngược lại, nếu quản lý hợp lý đa dạng sinh học có thể giảm thiểu những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.Phát biểu khai mạc Lễ mít tinh, TS. Phạm Khôi Nguyên - Thứ trưởng thường trực Bộ TN&MT khẳng định: Việt Nam đã tham gia Công ước Đa dạng sinh học từ năm 1994 và hàng năm đều tổ chức các hoạt động hưởng ứng kỷ niệm Ngày Đa dạng sinh học thế giới. Trong những năm qua, tình hình biến đổi thời tiết, khí hậu đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống nhân dân và sự phát triển kinh tế, xã hội của Việt Nam, tác động tiêu cực đến môi trường nói chung và đa dạng sinh học nói riêng. Đặc biệt, với những dự báo về sự nóng lên của bề mặt Trái đất, sự dâng lên của mực nước biển sẽ ảnh hưởng rất lớn đến đa dạng sinh học ven biển và hai vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long, cũng như ảnh hưởng rất lớn đến đời sống nhân dân và sự phát triển của các vùng ven biển và hai vùng đồng bằng châu thổ.Theo một tài liệu mới đây của Ngân hàng thế giới, Việt Nam được xác định là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu với hơn 1/3 dân số và khoảng 16% diện tích đất sẽ bị ảnh hưởng nếu mực nước biển dâng lên 5m. Biến đổi khí hậu cũng đồng thời là một trong những mối đe dọa chính đối với đa dạng sinh học của hành tinh, vì khoảng 20 - 30% số loài đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng cao. Chỉ tính riêng ở Việt Nam, khoảng 700 loài đang bị đe dọa và con số này sẽ tiếp tục tăng khi các rạn san hô biển đang thu hẹp, những vùng đầm và các cánh rừng ngập mặn bị giảm dần và diện tích rừng nhiệt đới ẩm đang bị xuống cấp. Mặt khác, biến đổi khí hậu và sự suy giảm đa dạng sinh học cũng đồng thời có ảnh hưởng tiêu cực tới sinh kế của hàng trăm triệu người dân trên toàn thế giới và cản trở tới việc hoàn thành mục tiêu Thiên niên kỷ của Liên hợp quốc.Hãy hành động vì đa dạng sinh họcHưởng ứng Ngày Đa dạng sinh học thế giới năm 2007, nhiều hoạt động đã được tổ chức nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của biến đổi khí hậu và ảnh hưởng của nó đến đa dạng sinh học.Ngày 18/5, tại Vườn hoa Lý Thái Tổ (Hoàn Kiếm, Hà Nội) đã diễn ra Lễ phát động “Hành trình sinh viên tình nguyện về với Tam Đảo”. Hơn 200 sinh viên đã khởi hành bằng xe đạp đi đến Vườn Quốc gia (VQG) Tam Đảo. Không phải ngẫu nhiên mà loại phương tiện giao thông không gây ô nhiễm này được lựa chọn. Đó là sự hưởng ứng thiết thực chủ đề “Biến đổi khí hậu”.Ngày 19/5, Ngày hành động vì đa dạng sinh học đã được tổ chức tại VQG Tam Đảo. Một chương trình kéo dài 24 giờ gồm nhiều sự kiện được tổ chức tại các Trạm đa dạng sinh học như cung cấp chi tiết về sự đa dạng sinh học của thiên nhiên trong vùng, thi vẽ tranh về đa dạng sinh học cùng với các họa sỹ, tham quan hệ động thực vật quý hiếm của VQG… Ngoài ra, hơn 300 cây bản địa đã được trồng mới tại khu vực VQG và vùng đệm. Cũng nhân dịp này, các khách sạn tại Tam Đảo đã phục vụ các món ăn “thân thiện với môi trường”.Hội thảo chuyên đề về “Đa dạng sinh học và Biến đổi khí hậu - Mối liên quan đến đói nghèo và phát triển bền vững” đã được tổ chức vào ngày 22 -23/5, tại Hà Nội. Mục tiêu của Hội thảo là cùng trao đổi kinh nghiệm, kết quả nghiên cứu về biến đổi khí hậu và mối liên hệ qua lại giữa biến đổi khí hậu và đa dạng sinh học; giới thiệu những biện pháp và chiến lược ứng phó với biến đổi khí hậu của quốc gia và khu vực, đồng thời thảo luận về những ưu tiên hành động và khuyến nghị các giải pháp liên quan đến đa dạng sinh học, biến đổi khí hậu, xóa đói giảm nghèo và phát triển bền vững. Trong khuôn khổ của Hội thảo, đã diễn ra Lễ ký kết công bố Chương trình Đếm ngược 2010 - một mạng lưới các đối tác năng động cùng hướng tới mục đích bảo tồn đa dạng sinh học. GS. Manfred Niekisch (IUCN) là đại sứ cho Chương trình Đếm ngược 2010 tại Việt Nam. Cũng nhân dịp này, tại Viện Gớt Hà Nội đã chiếu phim miễn phí về đa dạng sinh học: Cuộc hành trình của chim cánh cụt (Pháp) đạt giải Oscar và Thảm kịch xanh (Ấn Độ) thể hiện tính dễ tổn thương của hệ sinh thái.
Duy Đức – Nguyễn Hằng
Rừng và biến đổi khí hậu
Dạng tài liệu
:
Bài trích bản tin
Ngôn ngữ tài liệu
:
vie
Tên nguồn trích
:
Môi trường và phát triển bền vững
Dữ liệu nguồn trích
:
2006/Số 11/Đa dạng sinh học
Đề mục
:
87.35 Sử dụng hợp lý và tái tạo tài nguyên thiên nhiên 87.31 Bảo tồn thiên nhiên. Các vùng thiên nhiên được bảo tồn
Từ khoá
:
Rừng ; Biến đổi khí hậu
Nội dung:
Quản lý tốt tài nguyên rừng có vai trò quan trọng trong việc đối phó với tình trạng biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu và những cánh rừng thực chất có mối liên quan mật thiết với nhau. Những thay đổi khí hậu toàn cầu đang gây ảnh hưởng đến các khu rừng, do nhiệt độ hàng năm của trái đất tăng cao hơn đã làm thay đổi mô hình lượng mưa và các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt và xảy ra với tần suất nhiều hơn. Tuy nhiên, những cánh rừng và cây giúp thu giữ cácbon điôxít (CO2), giữ vai trò chủ yếu trong việc giảm nhẹ biến đổi khí hậu. Và ngược lại, khi rừng bị phá huỷ hoặc bị khai thác quá mức và bị đốt cháy, chúng sẽ trở thành nguồn phát thải khí nhà kính và CO2.
FAO đã cảnh báo rằng, chúng ta phải hành động ngay bây giờ để quản lý rừng bằng các biện pháp thích hợp hơn.
Theo ông Wulf Killmann, trưởng nhóm nghiên cứu liên ngành về biến đổi khí hậu của FAO, chúng ta cần phải ngăn chặn tình trạng chặt phá rừng và mở rộng diện tích đất trồng rừng, nhưng chúng ta cũng cần thay thế nhiên liệu hoá thạch bằng các loại nhiên liệu sinh học, như nhiên liệu gỗ khai thác từ rừng được quản lý thích hợp, để giảm phát thải cácbon và nên sử dụng các sản phẩm gỗ lâu bền để giữ cácbon khỏi thoát vào khí quyển trong một thời gian dài.
Bằng cách nào những cánh rừng lưu giữ được một nghìn tỷ tấn cácbon?
Khi nhiên liệu hoá thạch được đốt, chúng thải ra khí quyển loại khí cácbon điôxít, góp phần làm tăng lượng CO2 trong khí quyển, dần dần gây nóng lên toàn cầu và biến đổi khí hậu. Cây và rừng giúp giảm những thay đổi này bằng cách loại bỏ CO2 trong khí quyển và biến đổi chúng nhờ quá trình quang hợp cácbon, sau đó được lưu giữ trong gỗ và thực vật, một quá trình được gọi là “cô lập cácbon”. Nhìn chung, cây rừng hấp thụ khoảng 20% lượng cácbon, chính cây rừng là toàn bộ sinh khối rừng cũng có vai trò như “bể chứa cácbon”. Ví dụ, đất mùn được sinh ra do quá trình phân huỷ các cây đã chết.
Theo kết quả nghiên cứu của Tổ chức Nông Lương Liên Hợp Quốc (FAO), rừng lưu giữ một lượng lớn cácbon: Trong tổng số các khu rừng và đất rừng trên thế giới hiện nay đang lưu giữ hơn một nghìn tỷ tấn cácbon - gấp đôi lượng cácbon tồn tại tự do trong khí quyển.
Mặt khác, việc phá huỷ các cánh rừng, mỗi năm sẽ làm tăng thêm 6 tỷ tấn CO2 vào trong khí quyển, việc ngăn ngừa lượng cácbon đang lưu giữ khỏi thoát vào khí quyển có ý nghĩa quan trọng trong việc cân bằng và bảo vệ môi trường.
Có thể sử dụng rừng hiệu quả hơn trong việc chống biến đổi khí hậu
Chúng ta thể đạt được mục tiêu này không chỉ bằng cách ngăn chặn tình trạng chặt phá rừng mà thông qua hoạt động trồng cây gây rừng (trồng rừng mới) và tái trồng rừng (trồng lại các khu rừng đã bị chặt phá) trên diện tích đất trống, đặc biệt ở các vùng nhiệt đới, nơi thực vật phát triển nhanh, vì vậy có thể loại bỏ lượng lớn cácbon khỏi khí quyển nhanh hơn, trong một thời gian tương đối ngắn. Ở các vùng nhiệt đới, rừng có thể lưu giữ 15 tấn cácbon trên mỗi hécta/năm ở dạng sinh khối và gỗ.
FAO và các chuyên gia ước tính rằng, việc duy trì lượng cácbon trên toàn cầu nhờ quá trình giảm chặt phá rừng, tăng hoạt động tái trồng rừng, tăng diện tích đất trồng cây và đất nông lâm nghiệp có thể bù đắp lại khoảng 15% lượng phát thải cácbon từ các loại nhiên liệu hoá thạch trong hơn 50 năm. Gỗ bị đốn hạ cũng là bể chứa cácbon, như gỗ dùng để xây dựng hoặc làm đồ dùng trong gia đình có thể lưu giữ hiệu quả cácbon trong nhiều thập kỷ. Các vật liệu xây dựng đòi hỏi năng lượng cao được sử dụng thay gỗ như các loại chất dẻo, nhôm hoặc xi măng, đòi hỏi một lượng lớn nhiên liệu hoá thạch trong quá trình sản xuất. Vì vậy, việc thay thế chúng bằng gỗ làm tăng thêm lợi ích dưới dạng giảm phát thải cácbon. Tương tự, việc sử dụng nhiên liệu gỗ, khai thác từ rừng được quản lý bền vững thay cho dầu, than và khí thiên nhiên trên thực tế có thể giảm tình trạng biến đổi khí hậu, mặc dù đốt gỗ và sinh khối cũng thải CO2 vào không khí, nhưng sự phát thải cácbon này có thể được bù lại bằng cách tái trồng rừng. Quả thực, nếu được quản lý thích hợp, các cánh rừng có thể cung cấp năng lượng sinh học mà hầu như không gây phát thải khí nhà kính vào khí quyển.
Nguồn: FAO, 3/2006
Trung tâm Thông tin Khoa học Công nghệ Quốc gia
Việt Nam bị ảnh hưởng nặng bởi sự thay đổi khí hậu
Một hội nghị nhằm đánh giá tác động của thay đổi khí hậu đối với đa dạng sinh học của Việt Nam và khu vực, đồng thời đưa ra những chiến lược ứng phó đã được tổ chức ngày 22/5 tại Hà Nội.
Theo một nghiên cứu gần đây của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam được dự báo là một trong số quốc gia chịu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu khiến mực nước biển dâng cao sẽ có một diện tích lớn đất canh tác mầu mỡ nhất bị ngập nước, gây ảnh hưởng đến con người, đất nông nghiệp và Tổng sản phẩm quốc nội (GDP).
Với bờ biển dài và những đồng bằng có nhiều sông, ngòi, Việt Nam là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi sự thay đổi khí hậu. Hơn một phần ba dân số và khoảng 16% diện tích đất sẽ bị ảnh hưởng nếu mực nước biển dâng lên 5m. Hàng trăm loài sẽ bị đe doạ tuyệt chủng bởi sự suy giảm các dải san hô ngầm hay sự thu hẹp các khu rừng đước và vùng ngập mặn.
Việt Nam là một trong số các quốc gia có đa dạng sinh học thuộc loại cao trên thế giới với nhiều hệ sinh thái đặc thù, nhiều giống, loài đặc hữu có giá trị khoa học và kinh tế cao và nhiều nguồn gien quý hiếm. Tuy nhiên, trong những năm gần đây đa dạng sinh học của Việt Nam đã bị suy giảm mạnh. Nguyên nhân chủ yếu là do cháy rừng, chuyển đổi mục đích sử dụng đất dẫn tới làm thu hẹp nơi cư trú của giống loài; khai thác và đánh bắt quá mức, tình trạng buôn buôn bán trái phép động vật, thực vật quý hiếm; ô nhiễm môi trường.
Để bảo vệ đa dạng sinh học, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản pháp luật liên quan, trong đó có Luật Bảo vệ môi trường, Pháp lệnh về bảo vệ giống cây trồng và bảo vệ các giống vật nuôi... Việt Nam đã tham gia hầu hết các công ước quốc tế liên quan đến đa dạng sinh học.
Nhiều văn bản quan trọng liên quan đến đa dạng sinh học cũng đã được xây dựng như định hướng chiến lược phát triển biền vững ở Việt Nam; chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2010 và định hướng năm 2020; chiến lược quản lý hệ thống khu bảo tồn thiên nhiên Việt Nam đến năm 2010; kế hoạch hành động đa dạng sinh học của Việt Nam; kế hoạch hành động quốc gia về tăng cường kiểm soát buôn bán động vật, thực vật hoang dã đến năm 2010; kế hoạch hành động quốc gia về bảo tồn và phát triển bền vững các vùng đất ngập nước.
Nhờ có những khuôn khổ luật pháp định hướng cùng những cố gắng hành động của chính phủ và người dân, nên Việt Nam đã hạn chế một phần sự suy giảm đa dạng sinh học. Bên cạnh đó, diện tích rừng của Việt Nam cũng được khôi phục, độ phủ rừng đã tăng từ 27,8% năm 1990 lên 36,7% vào năm 2006.
Hội nghị do Tổ chức hợp tác kỹ thuật Đức (GTZ), Tổ chức hỗ trợ phát triển Đức (DED), Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam, Ban thư ký công ước vê Đa dạng sinh học quốc tế (SCBD Montreal) và Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên thế giới đã phối hợp cùng tổ chức hội thảo trên hưởng ứng Ngày đa dạng sinh học Thế giới 22/5.
Cũng trong hội nghị này, một chương trình Hướng tới năm 2010, các sáng kiến cho Việt Nam sẽ được khởi động với việc ký kết Tuyên bố Hướng tới năm 2010.
Để nâng cao nhận thức của người Việt Nam về tầm quan trọng của đa dạng sinh học và thay đổi khí hậu, Việt Nam đã phối hợp với các tổ chức quốc tế tổ chức một số hoạt động cụ thể như khai mạc chiến dịch "Vì một Tây Thiên không có rác" ở tỉnh Vĩnh Phúc ngày 19/5; chiếu phim "Cuộc hành trình của chim cánh cụt" và phim tài liệu ngắn "Thảm kịch xanh" với nội dung thể hiện tính dễ tổn thương của hệ sinh thái.
(Theo TTXVN)
[TT: N.K.T]
Những vùng xa xôi nhất trong rừng sâu Amazon cũng không tránh khỏi tác động của biến đổi môi trường: những loài cây mọc nhanh nhất nay đang mọc nhanh hơn, lấn át các loài khác. Một nhóm nhà nghiên cứu Panama vừa thông báo như vậy.
Những hoạt động của con người như đốn gỗ, đốt rừng và phát quang hẳn nhiên tác động đến mối cân bằng mong manh giữa hàng nghìn loài trong rừng nhiệt đới. Nhưng phát hiện gần đây nhất cho thấy những cộng đồng này cũng không được an toàn ngay cả khi chúng ở rất xa con người.
William Laurance, thuộc Viện nghiên cứu Nhiệt đới Smithsonian ở Balboa, và cộng sự tình cờ phát hiện ra xu hướng này khi đang nghiên cứu ảnh hưởng của quá trình phát quang rừng. Họ theo dõi độ tăng trưởng của cây trong hơn 2 thập kỷ trên 65 khoảnh rừng nhỏ, mỗi khoảnh rộng 1 hecta.
Laurance phát hiện thấy tất cả các nhóm cây có xu hướng phong phú lên là những cây mọc nhanh nhất tạo nên vòm rừng trên cùng, trong khi một nửa trong số những cây suy giảm về số lượng là các cây dưới tán. "Đây rõ ràng không phải là sự biến đổi ngẫu nhiên", Laurance nói.
Theo các nhà nghiên cứu, nếu xu hướng này tiếp tục, những loài cây mọc chậm hơn có thể bị đánh bật khỏi cuộc cạnh tranh, dẫn tới viễn cảnh xấu về đa dạng sinh học
Điều gì đã dẫn đến thay đổi này? Laurance phỏng đoán CO2 chính là thủ phạm. Loại khí này là một yêu cầu cơ bản cho sự tăng trưởng của thực vật, và khi hàm lượng CO2 trong khí quyển tăng lên (do quá trình đốt cháy nhiên liệu hoá thạch), dường như những loài cây mọc nhanh nhất đã chớp lấy cơ hội thuận lợi và bắt đầu thống trị rừng.
Oliver Phillips, một chuyên gia về rừng nhiệt đới tại Đại học Leeds, Anh, cũng đồng ý CO2 là nguyên nhân hợp lý nhất. Bởi chẳng hạn nếu hiện tượng này là do sự thay đổi lượng mưa, các nhà nghiên cứu sẽ phải ghi nhận được sự tăng hoặc giảm số loài chịu hạn.
Xu hướng này là một tin xấu đối với các nhà bảo tồn. "Nó gợi nên mối lo ngại rằng thậm chí những vùng hoang dã nguyên sơ nhất trên thế giới cũng bị ảnh hưởng bởi CO2", Phillips nói. Những thay đổi tương tự có thể đang diễn ra trên khắp các cánh rừng mưa trên thế giới.
B.H. (theo Nature)
Việt Báo (Theo_VnExpress.net)
Nguồn tài nguyên rừng của thế giới hiện đang lâm nguy
(03/12/2008-02:11:00 PM)
Back In
(Agroviet-3/12/2008): Các khu rừng rất dễ bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu do hiện tượng này làm tăng nguy cơ cháy rừng và lũ lụt. Do vậy, các hành động ứng phó khẩn cấp cần được tiến hành nhằm trợ giúp hàng triệu người nghèo sống phụ thuộc vào rừng.
Đó là nội dung của bản báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Rừng quốc tế (CIFOR) có trụ sở tại Jakarta. Báo cáo này kêu gọi các đại biểu tham dự cuộc họp của Liên hợp quốc về khí hậu tổ chức tại Poznan, Ba Lan, từ 01 đến 12/12 tìm ra giải pháp mới để bảo vệ rừng tại các quốc gia đang phát triển.
Báo cáo có đoạn viết “Nếu không tiến hành các biện pháp ứng phó khẩn cấp, biến đổi khí hậu có thể gây tác động nghiêm trọng đến nguồn tài nguyên rừng thế giới và gây ảnh hưởng đến gần một tỷ người sống phụ thuộc vào nguồn tài nguyên này do rừng mang lại sinh kế cho họ. Những biện pháp được đề xuất là cách thức phòng chống cháy rừng hiệu quả hơn, lựa chọn các loại cây trồng thích nghi với biến đổi khí hậu và bảo vệ hành lang rừng. Người dân sống phụ thuộc vào rừng cần được trợ giúp để thích nghi với những thay đổi”.
Rừng là nguồn cung cấp thực phẩm, vật liệu xây dựng và thuốc chữa bệnh cho hàng triệu người. Tổng giám đốc CIFOR ông Frances Seymour nói “Những biện pháp cấp bách cần tiến hành nhằm bảo vệ rừng và các cộng đồng người dân sống dựa vào rừng trước tác động của biến đổi khí hậu rất ít được đề cập trong các chính sách quốc gia và tại các cuộc họp mang tầm quốc tế”. Những vấn đề được bàn thảo tại Ba Lan bao gồm cả việc trả tiền cho người nghèo để họ thực hiện công tác bảo tồn rừng nhiệt đới nhằm làm chậm lại quá trình biến đổi khí hậu – do cây cối họ trồng sẽ hút một phần lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính.
(Linh Giang – Theo Agriculturenews)
Rừng giúp giảm nhẹ biến đổi khí hậu
21/12/2007 9:47 am
Theo báo cáo của
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- MT (7).doc