Viêm trào ngược dạ dày-thực quản trên nội soi ở bệnh nhân Việt Nam có biểu hiện dyspepsia: Tần suất, đặc điểm lâm sàng và nội soi

Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 VIEÂM TRAØO NGÖÔÏC DAÏ DAØY-THÖÏC QUAÛN TREÂN NOÄI SOI ÔÛ BEÄNH NHAÂN VIEÄT NAM COÙ BIEÅU HIEÄN DYSPEPSIA: TAÀN SUAÁT, ÑAËC ÑIEÅM LAÂM SAØNG VAØ NOÄI SOI Quaùch Troïng Ñöùc*, Traàn Kieàu Mieân* TOÙM TAÉT Muïc tieâu nghieân cöùu: xaùc ñònh taàn suaát vaø bieåu hieän laâm saøng cuûa vieâm traøo ngöôïc daï daøy-thöïc quaûn treân noäi soi (VTNDDTQ) ôû beänh nhaân coù bieåu hieän dyspepsia. Phöông phaùp vaø ñoái töôïng nghieân cöùu: Moâ taû caét ngang ñöôïc tieán haønh treân caùc beänh nhaân coù bieåu hieän dyspepsia ñeán khaùm vaø noäi soi taïi Beänh Vieän Ñaïi Hoïc Y Döôïc TP HCM trong khoaûng thôøi gian töø thaùng 10/2003-04/2004. Trieäu chöùng cô naêng vaø döõ lieäu noäi soi (theo phaân loaïi Los Angeles-LA) ñöôïc thu thaäp vaø phaân tích theo bieåu hieän laâm saøng, noäi soi vaø tình traïng nhieãm Hp. Keát quaû: Treân 3302 beänh nhaân trong loâ nghieân cöùu, taàn suaát VTNDDTQ laø 15,4% (Khoaûng tin caäy 95% (KTC), 14,2-16,7) so vôùi taàn suaát cuûa loeùt daï daøy laø 8,2% (KTC 95%, 7,3-9,2) vaø loeùt taù traøng laø 6,7% (KTC 95%, 5,9-7,6). Ñoä naëng VTNDDTQ theo phaân loaïi LA laàn löôït laø ñoä A 65,3% (KTC 95%, 61-69,4), ñoä B 28% (KTC 95%, 24,2-32,2), ñoä C 5,9% (KTC 95%, 4,1-8,4%) vaø ñoä D 0,8% (KTC 95%, 0,3-2,1%). Loeùt thöïc quaûn vaø thöïc quaûn Barrett’s ôû beänh nhaân VTNDDTQ chieám tyû leä laàn löôït laø 1,4% (KTC 95%, 0,6-2,9%) vaø 1,6% (KTC 95%, 0,7-3,2). Khoâng coù tröôøng hôïp naøo bi heïp thöïc quaûn. Nam giôùi vaø lôùn tuoåi töông quan thuaän vôùi ñoä naëng VTNDDTQ (p<0,05). Tuoåi trung bình cuûa VTNDDTQ laø 45 ± 14. Tyû leä nam: nöõ laø 2,6:1 (tyû soá cheânh 3,1). Caùc than phieàn thöôøng gaëp nhaát laø ñau thöôïng vò vaø ñaày buïng. ÔÏ noùng vaø trôù gaëp ôû 63% tröôøng hôïp (KTC 95%, 53,1-72,1) vaø laø than phieàn chính trong 19,4% tröôøng hôïp (KTC 95%, 12,2-28,2). Keát luaän: VTNDDTQ thöôøng gaëp hôn loeùt daï daøy vaø loeùt taù traøng ôû caùc beänh nhaân coù bieåu hieän dyspepsia. Tuy nhieân, hieám gaëp caùc bieán chöùng cuûa VTNDDTQ ôû beänh nhaân Vieät Nam. Beänh thöôøng gaëp vaø cuõng thöôøng naëng hôn ôû ngöôøi giaø vaø nam giôùi. Trieäu chöùng traøo ngöôïc ñieån hình coù theå khoâng phaûi laø than phieàn chính cuûa ngöôøi beänh trong nhieàu tröôøng hôïp vaø vì vaäy beänh deã bò boû soùt. SUMMARY ENDOSCOPIC ESOPHAGITIS IN VIETNAMESE PATIENTS WITH DYSPEPSIA SYMPTOMS: PREVALENCE, SPECTRUM AND SYMPTOMS Quach Trong Duc, Tran Kieu Mien * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 35 – 39 Aims: To determine the prevalence, spectrum and clinical characteristics of erosive esophagitis and the complications of gastro-esophageal reflux disease (GERD) in Vietnamese patients with dyspepsia symptoms undergoing upper gastrointestinal endoscopy. Methods: This is a cross-sectional study conducted between October 2003 and April 2004 at the University Medical Center in Hochiminh City, Vietnam. Symptoms and endoscopic data were collected from patients with endoscopic esophagitis (EE) graded according to the Los Angeles (LA) system and analyzed according to their clinical presentation, endoscopic details, Helicobacter pylori status. Results: 3302 patients underwent endoscopy for a variety of upper gastrointestinal symptoms. Of these, 15.4% (95% confidence interval (CI), 14.2-16.7) had EE compared with gastric ulcer in 8.2% (95% * Boä Moân Noäi Ñaïi Hoïc Y Döôïc TP Hoà Chí Minh 35 CI, 7.3-9.2) and duodenal ulcer in 6.7% (95% CI, 5.9-7.6). The severity of GERD was graded A, B, C, D in 65.3% (95% CI, 61-69.4), 28% (95% CI, 24.2-32.2), 5.9% (95% CI, 4.1-8.4%) and 0.8% (95% CI, 0.3-2.1%) respectively. Esophageal ulcer and Barrett’s esophagus were found in 1.4% (95% CI, 0.6-2.9%) and 1.6% (95% CI, 0.7-3.2) respectively among patients with EE.There was no benign esophageal stricture. Advanced age and male correlated significantly with the severity of esophagitis (p<0.05). The mean age of patients with EE was 45 ± 14 (Mean ± SD). The male-to-female ratio was 2.6:1 (odd ratio=3.1). Epigastric pain and bloating were the most common chief complaints. Typical reflux symptoms (heartburn and/or acid regurgitation) were presented in 63% (95% CI, 53.1-72.1) and were the chief complaints in 19.4% (95% CI, 12.2-28.2). Conclusions: Endoscopic esophagitis is more common than peptic ulcer disease among Vietnamese patients with dyspepsia symptoms. Nevertheless, complicated GERD is rare. The disease is more common and more severe among men and elderly patients. Typical reflux symptoms may be not the chief complaints and easy to be missed. ÑAËT VAÁN ÑEÀ Beänh traøo ngöôïc daï daøy-thöïc quaûn raát thöôøng gaëp ôû caùc nöôùc phöông Taây ñeán 44% coù bieåu hieän naøy ít nhaát moät laàn trong thaùng 8,14. Tröôùc ñaây beänh thöôøng ñöôïc cho laø ít gaëp hôn ôû caùc nöôùc chaâu AÙ. Moät nghieân cöùu so saùnh taàn suaát vieâm traøo ngöôïc daï daøy- thöïc quaûn treân noäi soi (VTNDDTQ) ôû Anh vaø Singapore cho thaáy tyû leä naøy laø 25% taïi Anh vaø 6% taïi Singapore 5. Caùc nghieân cöùu khaùc ôû Chaâu AÙ cuõng cho thaáy taàn suaát VTNDDTQ vaøo khoaûng 5% 1,6. Caùc soá lieäu dòch teã hoïc veà vaán ñeà naøy ôû ngöôøi Vieät Nam hieän vaãn coøn raát hieám hoi. Nghieân cöùu naøy ñöôïc tieán haønh nhaèm (1) Xaùc ñònh taàn suaát cuûa VTNDDTQ vaø caùc bieán chöùng (2) ñaùnh giaù moái töông quan cuûa beänh vôùi tuoåi, giôùi vaø tình traïng nhieãm Helicobacter pylori (Hp) (3) Khaûo saùt bieåu hieän laâm saøng ôû caùc beänh nhaân Vieät Nam bò VTNDDTQ. PHÖÔNG PHAÙP VAØ ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU Caùc döõ kieän laâm saøng vaø noäi soi ñöôïc thu thaäp töø caùc beänh nhaân ngoaïi truù coù bieåu hieän dyspepsia ñeán khaùm vaø noäi soi taïi Beänh Vieän Ñaïi Hoïc Y Döôïc TP Hoà Chí Minh töø thaùng 10/2003 – 04/2004. Trieäu chöùng cô naêng ñöôïc ñaùnh giaù baèng moät baûng 9 caâu hoûi (ñau thöôïng vò, ñaày buïng, ôï noùng, trôù, ñau ngöïc, nuoát ñau, nuoát khoù, khaøn tieáng vaø taêng tieát nöôùc boït). Trong nghieân cöùu naøy chuùng toâi chæ trình baøy trieäu chöùng cô naêng ôû nhöõng beänh nhaân chæ bò VTNDDTQ khoâng keøm loeùt daï daøy-taù traøng vaø ung thö ñöôøng tieâu hoaù treân. Caùc trieäu chöùng traøo ngöôïc ñieån hình ñöôïc giaûi thích kyõ cho beänh nhaân ñeå ñaûm baûo beänh nhaân coù theå hieåu vaø traû lôøi ñuùng: • Ôï noùng: caûm giaùc noùng töø vuøng buïng treân lan leân theo höôùng doïc sau xöông öùc. • Trôù: ôï chua, hoaëc ôï ñoà aên leân mieäng xuaát hieän ít nhaât moät laàn trong moãi thaùng. • Toån thöông thöïc quaûn ñöôïc ñaùnh giaù döïa theo heä thoáng phaân loaïi Los Angeles. Thöïc quaûn Barrett’s laø söï hieän dieän cuûa nieâm maïc maøu hoàng saãm gioáng nieâm maïc daï daøy vöôït qua ranh giôùi ñöôøng Z veà höôùng thöïc quaûn ñoaïn gaàn. Hình aûnh noäi soi naøy giuùp chaån ñoaùn chính xaùc thöïc quaûn Barrett’s trong 90% caùc tröôøng hôïp 17. Chaån ñoaùn nhieãm Hp: baèng thöû nghieäm Urease nhanh do Boä Moân Sinh lyù beänh-Mieãn dòch hoïc, Ñaïi Hoïc Y Döôïc TP HCM saûn xuaát. Phaân tích thoáng keâ: Quûan lyù soá lieäu baèng Epi-Info 2002. Söû duïng kieåm χ2 vaø ANOVA. Trong nghieân cöùu naøy, giaù trò P < 0.05 ñöôïc xem laø coù yù nghóa thoáng keâ. KEÁT QUAÛ Taàn suaát Ñaëc ñieåm nhaân khaåu hoïc cuûa nhoùm nghieân cöùu ñöôïc trình baøy trong baûng 1. Taàn suaát loeùt daï daøy-taù traøng thaáp VTNDDTQ (p<0.005) 36 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 Ñoä naëng vaø bieán chöùng cuûa vieâm thöïc quaûn treân noäi soi Töông quan giöõa giôùi tính vaø ñoä naëng vieâm thöïc quaûn: Kieåm χ2 cho thaáy vieâm traøo ngöôïc ñoä C, D thöôøng gaëp ôû nam hôn laø ôû nöõ (p<0.001). Töông quan giöõa tuoåi vaø ñoä naëng vieâm thöïc quaûn: so saùnh phöông sai cho thaáy tuoåi coù töông quan thuaän vôùi ñoä naëng vieâm thöïc quaûn (p<0.05). Tình traïng nhieãm Hp Kieåm χ2 cho thaáy tyû leä nhieãm Hp ôû beänh nhaân bò loeùt daï daøy-taù traøng cao hôn ôû beänh nhaân bò VTNDDTQ(p<0.001). Töông quan giöõa nhieãm Hp vaø VTNDDTQ Khoâng coù söï khaùc bieät veà tình traïng nhieãm Hp giöõa 2 nhoùm beänh nhaân bò vaø khoâng bò VTNDDTQ (p>0.05). Nhieãm Hp vôùi ñoä naëng cuûa vieâm thöïc quaûn: khoâng coù söï khaùc bieät veà ñoä naëng cuûa vieâm thöïc quaûn giöõa nhöõng ngöôøi nhieãm vaø khoâng nhieãm Hp trong nhoùm beänh nhaân bò VTNDDTQ (p>0.05). Bieåu hieän laâm saøng Keát quaû ñöôïc trình baøy ôû bieåu ñoà 1, bieåu ñoà 2 vaø baûng 2. 0% 10% 20% 30% 40% 50% ÑAU THÖÔÏNG VÒ ÑAÀY BUÏNG TRÔÙ ÔÏ NOÙNG NUOÁT KHOÙ BUOÀN NOÂN / NOÂN ÑAU NGÖÏC NUOÁT ÑAU Bieåu ñoà 1. Than phieàn chính cuûa caùc beänh nhaân VTNDDTQ 0% 20% 40% 60% 80% ợ nóng Trớ ợ nóng / trớ Tự khai Khi hỏi Bieåu ñoà 2: Trieäu chöùng ôï noùng & trôù ôû caùc beänh nhaân VTNDDTQ Baûng 1: Ñaëc ñieåm nhaân khaåu hoïc vaø noäi soi cuûa beänh nhaân trong nghieân cöùu Maãu nghieân cöùu Nhoùm beänh nhaân VTNDDTQ N (%) (KTC 95%) 3302 510 (15,4%)(14,2- 16,7) Giôùi (Nam/Nöõ) Nam 1516 (45,9) 370 (72,5) Nöõ 1786 (54,1) 140 (27,5) Tuoåi (Naêm)(Trung bình±1 ñoä leäch chuaån) 43 ± 16 45 ± 14 Nhieãm H pylori (%, KTC 95%) 43,1 (41,4-44,8) 43,3 (39-47,7) Vieâm thöïc quaûn treân noäi soi (%)(KTC 95%) 15,4 (14,2-16,7) A 65,3 (61-69,4) B 28 (24,2-32,2) C 5,9 (4,1-8,4) Phaân ñoä theo heä thoáng Los Angeles (%) D 0,8 (0,3-2,1) Caùc baát thöôøng khaùc (%) (KTC 95%) Thöïc quaûn Barrett’s 0,5 (0,3-0,9) 1,6 (0,7-3,2) Loeùt thöïc quaûn Taïi vò trí ñöôøng Z 1,4 (0,6-2,9) 1,4 (0,6-2,9) Taïi caùc vò trí khaùc 0,1 (0-0,3) - Loeùt daï daøy 8,2 (7,3-9,2) 9,2 (6,9-12,1) Loeùt taù traøng 6,7 (5,9-7,6) 8,6 (6,4-11,5) Vieâm chôït taù traøng 6,9 (6,1-7,8) 8,2 (6,1-11,1) Ung thö daï daøy 0,4 (0,2-0,7) 0,4 (0,1-1,6) Phaãu thuaät noái daï daøy-ruoät 0,4 (0,2-0,7) 0,4 (0,1-1,6) Baûng 2: Trieäu chöùng cô naêng ôû caùc beänh nhaân bò VTNDDTQ Trieäu chöùng* N (%) (KTC 95%) Ñau thöôïng vò ôï noùng Ñaày buïng 63 44 44 58,3 (48,5-67,7) 40,7 (31,4-50,6) 40,7 (31,4-50,6) 37 Trieäu chöùng* N (%) (KTC 95%) Trôù Khoù nuoát Buoàn noân/noân Ñau ngöïc Tieát nöôùc boït Nuoát ñau Khaøn tieáng 40 5 4 2 2 1 1 37 (27,9-46,9) 4,6 (1,5-10,5) 4,1 (1,1-10,1) 1,9 (0,2-6,5) 1,9 (0,2-6,5) 0,9 (0-5,1) 0,9 (0-5,1) * Moãi beänh nhaân coù theå bieåu hieän nhieàu hôn moät trieäu chöùng BAØN LUAÄN Taàn suaát VTNDDTQ trong nghieân cöùu naøy laø 15,4%. Tyû leä naøy ôû Ñaøi Loan laø 5-14,5%(2,20), ôû Singapore laø 6%(5), ôû Hoàng Koâng laø 3,8%(19). Nhö vaäy VTNDDTQ ôû Vieät Nam tröôùc ñaây ít ñöôïc nghe nhaéc ñeán coù theå do (1) tröôùc ñaây beänh chöa ñöôïc chuù yù ñuùng möùc (2) taàn suaát cuûa beänh taêng daàn trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Moät nghieân cöùu noäi soi treân 91 beänh nhaân coù bieåu hieän dyspepsia ôû mieàn Baéc naêm 2002 cho thaáy tyû leä naøy laø 1,1%(15) khaùc bieät quaù nhieàu so vôùi nghieân cöùu naøy. Vôùi khoaûng tin caäy 95%, döõ lieäu veà taàn suaát beänh trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi coù ñoä taäp trung khaù cao: 14,2%-16,7%. Taàn suaát VTNDDTQ cao hôn haún so vôùi caùc beänh nhaân bò loeùt daï daøy taù traøng. Nhö vaäy caùc thaày thuoác laâm saøng caàn löu yù nhieàu hôn ñeán daïng beänh naøy, nhaát laø khi beänh nhaân khoâng ñöôïc noäi soi tieâu hoaù treân, vì lieàu löôïng vaø thôøi gian duøng caùc thuoác öùc cheá toan ôû daïng beänh naøy thöôøng caàn cao hôn lieàu chuaån ñieàu trò loeùt daï daøy-taù traøng. Moät nghieân cöùu coâng boá naêm 1997 cuõng taïi beänh vieän ÑHYD cho thaáy tyû leä loeùt daï daøy vaø loeùt taù traøng laø 7,8% vaø 25,1%(9). Nghieân cöùu taïi Singapore cho thaáy taàn suaát VTNDDTQ taêng daàn trong khi taàn suaát loeùt taù traøng giaûm daàn trong thôøi gian töø 1992 ñeán 1999(3). Nhìn laïi keát quaû cuûa 2 nghieân cöùu ôû Vieät Nam coù theå nhaän thaáy tyû leä loeùt taù traøng hieän nay ñang giaûm ñi moät caùch ñaùng keå. Ñaùng tieác laø chuùng ta khoâng coù ñöôïc soá lieäu veà VTNDDTQ naêm 1997 ñeå so saùnh vôùi nghieân cöùu hieän taïi, tuy nhieân, tình huoáng töông töï nhö ôû Singapore coù theå xaûy ra. Tyû leä nam: nöõ ôû beänh nhaân bò VTNDDTQ laø 2,6:1. Nghieân cöùu taïi Ñaøi Loan vaø Hoàng Koâng cuõng chöùng toû VTNDDTQ gaëp nhieàu hôn ôû nam giôùi(19,20). Tyû leä thöïc quaûn Barrett’s laø 1,6% ôû nhoùm beänh nhaân VTNDDTQ. Caùc nghieân cöùu khaùc ôû chaâu AÙ cho thaáy tyû leä naøy vaøo khoaûng 0,06-2 %(19,20). Nghieân cöùu taïi caùc nöôùc phöông Taây cho tæ leä cao hôn nhieàu: töø 10-15% ôû caùc beänh nhaân coù trieäu chöùng traøo ngöôïc ñieån hình vaø leân ñeán 36% ôû nhöõng ñoái töôïng coù VTNDDTQ(7,18). Gaàn ñaây, caùc nghieân cöùu cho thaáy trong caùc daïng moâ hoïc ôû vò trí nieâm maïc chuyeån saûn (bao goàm daïng phình vò, daïng taâm vò, vaø daïng ruoät) thì chæ coù daïng ruoät ñöôïc xem laø thöïc quaûn Barrett’s vì caùc daïng chuyeån saûn moâ hoïc khaùc khoâng phaûi laø toån thöông tieàn ung thö(11-13). Do vaäy neân laøm xeùt nghieäm moâ hoïc ñeå chaån ñoaùn thöïc quaûn Barrett’s. Ñoä naëng cuûa vieâm thöïc quaûn vaø bieán chöùng cuûa VTNDDTQ 93,3% caùc tröôøng hôïp VTNDDTQ trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi laø daïng vieâm nheï (ñoä A, B). Nghieân cöùu taïi Hoàng Koâng naêm 2002 cuõng cho keát quaû töông töï 19. Ñaây laø ñieåm khaùc bieät so vôùi caùc nöôùc phöông Taây voán thöôøng coù tæ leä vieâm thöïc quaûn naëng vaø bieán chöùng nhieàu hôn. Nghieân cöùu naøy cho thaáy ñoä naëng cuûa vieâm thöïc quaûn töông quan thuaän vôùi tuoåi vaø giôùi tính nam (p<0,05). Moái töông quan giöõa tuoåi vaø ñoä naëng cuûa vieâm thöïc quaûn cuõng ñaõ ñöôïc nhaän thaáy trong moät soá caùc nghieân cöùu tröôùc ñaây(4,19,20). Tuy nhieân vaán ñeà ñoä naëng vieâm thöïc quaûn coù töông quan vôùi giôùi tính nam laø ñieåm môùi trong nghieân cöùu naøy. Tình traïng nhieãm Hp vaø söï hieän dieän cuûa VTNDDTQ Khoâng coù moái töông quan giöõa nhieãm Hp vôùi VTNDDTQ. Vaøi nghieân cöùu thaäm chí coøn cho thaáy coù moái töông quan nghòch giöõa nhieãm Hp vaø ñoä naëng VTNDDTQ(10,16). Bieåu hieän laâm saøng Beänh nhaân VTNDDTQ thöôøng ñeán khaùm vì caùc trieäu chöùng khoâng ñieån hình cuûa chöùng traøo ngöôïc daï daøy thöïc quaûn (bieåu ñoà 1). Than phieàn thöôøng nhaát laø ñau thöôïng vò vaø ñaày buïng. Caùc trieäu chöùng traøo ngöôïc ñieån hình ít khi laø than phieàn chính cuûa beänh nhaân. Beänh nhaân thaäm chí khoâng töï khai caùc bieåu hieän ñieån hình (bieåu ñoà 2). Hoûi beänh söû kyõ löôõng giuùp phaùt hieän ôï noùng vaø/hoaëc trôù ôû beänh nhaân 38 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 VTNDDTQ 63% (KTC 95% 53,1-72,1). Vì vaäy, hoûi caùc trieäu chöùng ñieån hình cuûa chöùng traøo ngöôïc khi tieáp caän moät beänh nhaân coù bieåu hieän dyspepsia, thaäm chí khi beänh nhaân khoâng töï khai, seõ giuùp naâng ñoä nhaïy laâm saøng. 8. Nebel OT, Fornes MF, Castell DO: Symptomatic gastroesophageal reflux: Incidence and precipitating factors. Am J Dig Dis 21:953-956, 1976 9. Phiet H. Pham, Hoi D. Nguyen, Mien K. Tran, Trung B. Truong, nhieãm Helicobacter pylori trong beänh lyù vieâm loeùt daï daøy-taù traøng, Noäi Khoa, 1996; 2:16-20 10. Schenk BE, Kuipers EJ, Klinkenberg Knol EC, Eskes SA, Meuwissen SG. Helicobacter pylori and the efficacy of omeprazole therapy for gastroesophageal reflux disease. Am J Gastroenterol 1999; 94: 884–7. KEÁT LUAÄN VTNDDTQ coù taàn suaát cao hôn loeùt daï daøy-taù traøng ôû caùc beänh nhaân ñeán khaùm vì bieåu hieän dyspepsia. Tuy vaäy, vieâm thöïc quaûn naëng vaø caùc bieán chöùng thöôøng hieám gaëp. Tuoâæ vaø nam giôùi laø hai yeáu toá coù moái töông quan thuaän vôùi ñoä naëng VTNDDTQ. Beänh nhaân thöôøng chæ ñeán khaùm vì caùc trieäu chöùng khoâng ñieån hình cuûa chöùng traøo ngöôïc, thöôøng gaëp nhaát laø vì ñau thöôïng vò vaø ñaày buïng. Caùc trieäu chöùng ôï noùng vaø trôù thöôøng khoâng ñöôïc töï keå. Thaùi ñoä nghi ngôø cao vaø hoûi beänh söû kyõ löôõng giuùp laøm taêng ñaùng keå ñoä nhaïy cuûa laâm saøng trong phaùt hieän beänh. 11. Spechler SJ. Short and ultrashort Barrett's esophagus—what does it mean? Semin Gastrointest Dis. 1997; 8: 59 – 67. 12. Spechler SJ. The columnar-lined esophagus. History, terminology, and clinical issues. Gastroenterol Clin North Am. 1997; 26:455 – 66. 13. Spechler SJ. The columnar-lined esophagus: a riddle wrapped in a mystery inside an enigma. Gut. 1997; 41: 710 – 1. 14. Thompson WG, Heaton KW: Heartburn and globus in apparently healthy people. Can Med Assoc J 126:46- 48, 1982 15. Vinh T. Nguyen et al, The prevalence of Helicobacter pylori infection in Vietnam and in Australia, The 4th Congress on Gastroenterology of South-East Asia Nations, 2002 in Hanoi; 08-14. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 16. Weston AP, Badr AS, Topalovski M, Cherian R, Dixon A, Hassanein RS. Prospective evaluation of the prevalence of gastric Helicobacter pylori infection in patients with GERD, Barrett’s esophagus, Barrett’s dysplasia, and Barrett’s adenocarcinoma. Am J Gastroenterol 2000; 95: 387–94. 1. Chang CS, Poon SK, Lien HC, Chen GH. The incidence of reflux esophagitis among the Chinese. Am J Gastroenterol 1997; 92: 668–71. 2. Chang CS, Poon SK, Lien HC, Chen GH. The incidence of reflux esophagitis among the Chinese. Am J Gastroenterol 1997; 92: 668–71. 17. Winters C Jr, Orland RC, Bryson JC, et al. Barrett’s esophagus. A prevalence, occult complication of gastroesophageal reflux disease. Gastroenterology 1987; 92: 118-124. 3. Ho KY, Gwee KA, Yeoh KG, Lim SG, Kang JY. Increasing frequency of reflux esophagitis in Asian patients. gastroenterology 2000; 118: A5704 18. Winters C, Spurling TJ, Chobanian SJ, et al: Barrett’ s esophagus: A prevalent, occult complication of gastroesophageal reflux disease. Gastroenterology 92:118-124, 1987 4. Huang X, Zhu HM, Deng CZ, Porro GB, Sangaletti O, Pace F, Gastroesophageal reflux: the features in elderly patients, World J Gastroenterol 1999; Oct 5(5): 421-423 19. Wong W. M. et al, Long-term prospective follow-up of endoscopic esophagitis in southern Chinese-prevalence and spectrum of the disease, Aliment Pharmacol Ther 2002; 16:2037–2042. 5. Kang JY, Ho KY. Different prevalences of reflux oesophagitis and hiatus hernia among dyspeptic patients in England and Singapore. Eur J Gastroenterol Hepatol 1999;11:845-850. 20. Yeh C, Hsu CT, Ho AS, Sampliner RE, Fass R. Erosive esophagitis and Barrett’s esophagus in Taiwan: a higher frequency than expected. Dig Dis Sci 1997; 42: 702–6. 6. Kang JY, Tay HH, Yap I, Guan R, Lim KP, Math MV. Low frequency of endoscopic esophagitis in Asian patients. J Clin Gastroenterol 1993; 16: 70–3. 7. Mann NS, Tsai MF, Nair PK: Barrett’ s esophagus in patients with symptomatic reflux esophagitis. Am J Gastroenterol 84:1494-1496, 1989 39