Việc làm và tăng truởng ngành dịch vụ theo ngành, vùng, hình thức sở hữu

Ch­¬ng I : ViÖc lµm vµ t¨ng truëng ngµnh dÞch vô theo ngµnh, vïng, h×nh thøc së h÷u. I.Lêi më ®Çu: ViÖt Nam trong nh÷ng thµnh tùu cña 20 n¨m ®æi míi võa qua cã sù ®ãng gãp quan träng cña khu vùc dÞch vô. Sù t¨ng tr­ëng khu vùc dÞch vô kh«ng nh÷ng cã ®ãng gãp quan träng trong viÖc t¨ng tr­ëng GDP mµ cßn trong rÊt nhiÒu lÜnh vùc x· héi kh¸c : ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi th«ng qua nhãm dÞch vô qu¶n lý hµnh chÝnh c«ng; ph¸t triÓn khu vùc dÞch vô cã t¸c ®éng râ rÖt ®Õn b¶o vÖ m«i tr­êng, ®­îc coi nh­ mét ngµnh c«ng nghiÖp s¹ch. §Æc biÖt h¬n, khu vùc dÞch vô còng cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn v¨n ho¸ th«ng qua c¸c dÞch vô v¨n ho¸ nh­ : xuÊt b¶n, ®iÖn ¶nh, th­ viÖn, nghÖ thuËt biÓu diÔn,… H¬n n÷a ngµnh dÞch vô n­íc ta lµ mét ngµnh cã nhiÒu tiÒm n¨ng, lµ khu vùc kinh tÕ lín nhÊt trong viÖc huy ®éng, liªn kÕt & ph¸t huy mäi nguån lùc cña nÒn kinh tÕ ®Ó t¹o ra gi¸ trÞ gia t¨ng míi . Bªn c¹nh nh÷ng lîi Ých trªn, khu vùc dÞch vô cßn lµ ngµnh gi¶i quyÕt ®­îc ®«ng ®¶o lùc l­îng lao ®éng d«i d­ trong nÒn kinh tÕ, gi¶i quyÕt mét phÇn ®¸ng kÓ ¸p lùc thÊt nghiÖp trong nÒn kinh tÕ, n©ng cao chÊt l­îng ®êi sèng nh©n d©n. NhÊt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay, n­íc ta ®· nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO th× vai trß ngµnh dÞch vô cµng træ nªn quan träng. NhËn thøc ®­îc vai trß quan träng cña ngµnh dÞch vô còng nh­ vÊn ®Ò viÖc lµm ®Ì nÆng trong nÒn kinh tÕ, t«i xin nghiªn cøu ®Ò tµi: “T¨ng tr­ëng viÖc lµm vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ ngµnh dÞch vô theo ngµnh,vïng vµ h×nh thøc së h÷u trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ViÖt nam”. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn tËn t×nh cña PGS. TS Mai Quèc Ch¸nh. Tuy nhiªn do kiÕn thøc cßn h¹n chÕ nªn bµi cña em cßn mét sè sai sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý & söa ch÷a cña thÇy. II. Kh¸i niÖm chung vÒ viÖc lµm: 1. Kh¸i niÖm viÖc lµm: Theo Bé luËt Lao ®éng n­íc Céng hoµ x· h«i chñ nghÜa ViÖt Nam : “ Mäi ho¹t ®éng lao ®éng t¹o ra thu nhËp, kh«ng bÞ ph¸p luËt ng¨n cÊm gäi lµ viÖc lµm.” Theo nh÷ng quy ®Þnh trong Bé luËt: “ Ng­êi cã viÖc lµm lµ ng­êi tham gia vµo ho¹t ®éng lao ®éng t¹o ra thu nhËp, kh«ng bÞ ph¸p luËt cÊm vµ ng­êi ®ã cã thÓ tù lµm viÖc , lµm c«ng ¨n l­¬ng hoÆc lµm viÖc gia ®×nh nh­ng kh«ng h­ëng tiÒn c«ng , tiÒn lu¬ng.” “ T¨ng tr­ëng lµ sù gia t¨ng sè l­îng viÖc lµm trong nÒn kinh tÕ xÐt trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh.” 2. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ viÖc lµm. 2.1. TØ lÖ (sè ng­êi) lao ®éng cã viÖc lµm tõ 15 tuæi trë nªn trong nÒn kinh tÕ. - TØ lÖ chung = Sè l® cã viÖc lµm 15 tuæi trë nªn/ lùc l­îng lao ®éng. - TØ lÖ theo ngµnh, vïng, HTSH = Sè viÖc lµm trong tõng ph©n ngµnh, tõng vïng, tõng HTSH/ tæng sè viÖc lµm c¶ n­íc ph©n theo ngµnh, vïng HTSH t­¬ng øng. 2.2. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ t¨ng tr­ëng viÖc lµm: - XÐt tØ lÖ: Sè viÖc lµm n¨m sau/ sè viÖc lµm n¨m tr­íc ®ã Theo thèng kª tõng vïng, ngµnh, h×nh thøc së h÷u. III. Kh¸i niÖm chung vÒ t¨ng truëng dÞch vô. 1. Kh¸i niÖm t¨ng tr­ëng dÞch vô. Dùa vµo c¸ch tiÕp cËn lµ c¨n cø sù kh¸c biÖt gi÷a dÞch vô vµ hµnh ho¸, nhµ nghiªn cøu TS . Hå V¨n VÜnh ®­a ra kh¸i niÖm: “ DÞch vô lµ toµn bé c¸c ho¹t ®éng nh»m ®¸p øng nh­u cÇu nµo ®ã cña con ng­êi mµ s¶n phÈm cña nã tån t¹i d­íi h×nh th¸i phi vËt thÓ.” “ T¨ng tr­ëng dÞch vô lµ sù gia t¨ng tØ träng ngµnh dÞch vô trong GDP trong mét kho¶ng thêi gian hay thêi k× nhÊt ®Þnh.” Tuy nhiªn cã nhiÒu c¸ch tiÕp cËn ®Ó ®¸nh gi¸ t¨ng tr­ëng dÞch vô. 2. C¸c chØ tiªu ®o l­êng t¨ng truëng dÞch vô 2.1. TØ lÖ % ngµnh dÞch vô trong c¬ cÊu ngµnh: c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, dÞch vô. TÝnh tØ träng ngµnh dÞch vô trong c¬ cÊu 3 ngµnh n«ng c«ng nghiÖp. Tõ tØ träng n¨m sau- tØ träng n¨m tr­íc ®Ó tÝnh sù gia t¨ng ngµnh dÞch vô trong nÒn kinh tÕ. 2.2. TØ lÖ ®ãng gãp cña ngµnh dÞch vô vµo GDP trong c¬ cÊu 3 ngµnh chÝnh: n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, dÞch vô. TÝnh theo % hoÆc tØ ®ång ®Ó ®¸nh gi¸ thu nhËp cña ngµnh dÞch vô vµo GDP cña c¶ n­íc theo tõng n¨m. 2.3. Tèc ®é t¨ng tr­ëng hµng n¨m vµ b×nh qu©n giai ®o¹n cña ngµnh dÞch vô. Tèc ®é t¨ng tr­ëng hµng n¨m = (tØ träng trong GDP n¨m sau- tØ träng trong GDP n¨m tr­íc)/ tØ träng trong GDP n¨m tr­íc. - Tèc ®é t¨ng tr­ëng giai ®o¹n = Tèc ®é t¨ng tr­ëng hµng n¨m c¶ giai ®o¹n/ sè n¨m. IV. Mèi quan hÖ t¨ng truëng viÖc lµm vµ t¨ng tr­ëng ngµnh dÞch vô. 1. T¸c ®éng t¨ng truëng dÞch vô tíi t¨ng tr­ëng viÖc lµm. - T¨ng tr­ëng dÞch vô t¸c ®éng lµm t¨ng sè l­îng viÖc lµm: t¨ng tr­ëng ngµnh dÞch vô, ®a d¹ng ho¸ c¸c ngµnh dÞch vô hÊp thu phÇn lín lao ®éng d«i d­ cña khu vùc n«ng nghiÖp & c«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, ®« thÞ ho¸ vµ t¸i c¬ cÊu doanh nghiÖp c¸c quèc gia, gi¶m bít ¸p lùc t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp gia t¨ng trong nÒn kinh tÕ. + N«ng nghiÖp n«ng th«n: xuÊt hiÖn nhiÒu ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp ®ßi hái ph¶i cã c¸c dÞch vô ®Çu vµo nh­ vËn t¶i, kho b·i, viÔn th«ng , th­¬ng m¹i,…Sù ®a d¹ng ®ã dÉn ®Õn sù ®a d¹ng ho¸ nghÒ nghiÖp cu¶ ng­êi d©n n«ng th«n, sè ng­êi n«ng th«n kh«ng lµm n«ng nghiÖp gia t¨ng c¶ vÒ sè l­îng & tØ träng. Qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch lao ®éng cã viÖc lµm nµy lµ tÊt yÕu & ch¾c ch¾n ®­îc diÔn ra m¹nh mÏ trong thêi gian tíi. + Ngµnh c«ng nghiÖp: khu vùc dÞch vô gi¶i quyÕt rÊt nhiÒu viÖc lµm cho lao ®éng d«i d­ ph¸t sinh tõ qu¸ tr×nh t¸i c¬ cÊu c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ, nhÊt lµ víi khu vùc DNNN cã nÒn kinh tÕ ®ang chuyÓn ®æi. Mét sè ngµnh dÞch vô cã chi phÝ gia nhËp thÞ tr­êng thÊp, ®é linh ho¹t cao nh­ b¸n lÎ, söa ch÷a ®éng c¬, ®å dïng c¸ nh©n, vËn t¶i…vµ sù ra ®êi cña rÊt nhiÒu doanh nghiÖp dÞch vô trong ®ã cã 3/4 sè doanh nghiÖp d­íi 5 lao ®éng & 1/2 doanh nghiÖp dÞch vô cã vèn ®Çu t­ d­íi 1 tû ®ång t¹o ra rÊt nhiÒu viÖc lµm & thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. - T¨ng tr­ëng dÞch vô t¸c ®éng lµm t¨ng chÊt l­îng viÖc lµm: t¨ng tr­ëng chÊt l­îng viÖc lµm thÓ hiÖn qua thu nhËp cña ng­êi lao ®éng tõ viÖc lµm ®ã còng nh­ tr×nh ®é n¨ng lùc cña ®éi ngò lao ®éng, DÞch vô ph¸t triÓn ®i kem víi ph¸t triÓn c¸c ph©n ngµnh y tÕ, gi¸o dôc,…n©ng cao tr×nh ®é lao ®éng c¶ vÒ thÓ lùc vµ trÝ lùc. §ång thêi sù chuyÓn dÞch lao ®éng sang ng¸nh phi n«ng nghiÖp sÏ n©ng cao thu nhËp tõ viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Bªn c¹nh ®ã trong ngµnh dÞch vô víi sù ra ®êi cña c¸c ngµnh dÞch vô chÊt l­îng cao kh«ng nh÷ng ®em l¹i thu nhËp cao cho ng­êi lao ®éng mµ cßn cho GDP c¶ n­íc. 2. T¸c ®éng t¨ng truëng viÖc lµm tíi t¨ng tr­ëng ngµnh dÞch vô. - T¨ng tr­ëng viÖc lµm & t¨ng tr­ëng dÞch vô cã mèi quan hÖ chÆt chÏ, khi nh­u cÇu t×m kiÕm viÖc lµm trong lùc l­îng lao ®éng t¨ng th× thóc ®Èy s¸ng t¹o nhiÒu ngµnh nghÒ míi ra ®êi, ®Æc biÖt trong giai ®o¹n hiÖn nay th× chñ yÕu lµ ngµnh dÞch vô: trung t©m t­ vÊn viÖc lµm, héi chî viÖc lµm,.. c¸c ngµnh nghÒ kh¸c phuch vô nh­u cÇu ng­êi d©n. Bªn c¹nh ®ã, sù gia t¨ng viÖc lµm , nhiÒu ng­êi lao ®éng co thu nhËp cao h¬n nªn nh­u cÇu ch¨m sãc còng t¨ng lªn kÐo theo sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÕ sè lù¬ng & chÊt l­îng ngµnh dÞch vô ®Ó ®¸p øng nh­u cÇu x· héi nh­ : y tÕ, gi¸o dôc, giao th«ng vËn t¶i, viÔn th«ng, ng©n hµng,... 3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng t¨ng tr­ëng viÖc lµm & t¨ng tr­ëng kinh tÕ ngµnh dÞch vô. 3.1.ChiÕn l­îc t¨ng tr­ëng. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn do §¶ng & Nhµ n­íc ®Ò ra cã vai trß quan träng trong viÖc ®Þnh h­íng ®i kÌm víi c¸c chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®Ò ra. - Theo V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII ®Ò ra môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô trong giai ®o¹n 1996-2000 tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c, th­¬ng m¹i, du lÞch, c¸c dÞch vô tµi chÝnh, ng©n hµng, c«ng nghÖ, ph¸p lý,.. Tèc ®é t¨ng gi¸ trÞ dÞch vô b×nh qu©n hµng n¨m 12-13%, chiÕm tØ träng 45-46%. - Theo v¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX ®· ®Ò ra ph­¬ng h­íng, môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô & gi¶i quyÕt viÖc lµm giai ®o¹n 2001- 2005: + Gi¸ trÞ dÞch vô t¨ng 7.5%/ n¨m. + TØ träng ngµnh dÞch vô 41-42% §a d¹ng ho¸ c¸c ngµnh dÞch vô, më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm dÞch vô. Ph¸t triÓn th­¬ng m¹i c¶ néi th­¬ng & ngo¹i th­¬ng, t¹o liªn kÕt gi÷a c¸c vïng trong n­íc, t¨ng tæng møc b¸n lÓ hµng ho¸ 11-14%/n¨m. §ång thêi chó träng ph¸t triÓn mét sè ph©n ngµnh chÝnh: n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng du lÞch, n©ng cao chÊt l­îng, t¨ng khèi l­îng an toµn cho vËn t¶i hµnh kh¸ch & hµng ho¸, nhÊt lµ ë c¸c thµnh phè lín Hµ Néi, Tp Hå ChÝ Minh. N©ng cao chÊt l­îng b­u chÝnh viÔn th«ng. N¨m 2005 ®¹t 7- 8 m¸y/100 d©n. - Theo chØ thÞ sè 49/2004/CT_TTg n¨m 2004 cña thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ ph¸t triÓn dÞch vô trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m 2006-2010 ghi râ: PhÊn ®Êu ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng dÞch vô cao h¬n tèc ®é t¨ng tr­ëng chung cña nÒn kinh tÕ mµ c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Þa ph­¬ng m×nh ®Ó ®­a ra môc tiªu thÝch hîp, t¨ng dÇn tØ träng dÞch vô trong GDP, tiÕn tíi n¨m 2010 ®¹t 45%. Tèc ®é t¨ng trung b×nh cña khu vùc dÞch vô t¨ng h¬n khu vùc s¶n xuÊt 1.46 lÇn, nhanh h¬n tèc ®é t¨ng trung b×nh GDP lµ 1.22 lÇn. TØ träng khu vùc dÞch vô ®¹t 42-43%. Sè lao ®éng gi¶i quyÕt viÖc lµm hµng n¨m kho¶ng 1.7- 2.0 tr ng­êi. Trong ®ã 0.9 tr lao ®éng ph¶i do khu vùc dÞch vô t¹o viÖc lµm nh­ng tèc ®é t¨ng tr­ëng hiÖn nay th× mçi n¨m còng thu hót thªm kho¶ng 0.5 tr lao ®éng. Muèn thu hót thªm 0,9 tr lao ®éng th× ph¶i ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng 11-12%/n¨m. 3.2. Vèn ®Çu t­. Muèn t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, sö dông tèi ®a vµ cã hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc ®ßi hái ph¶i lùa chän m« h×nh t¨ng tr­ëng & ph¸t triÓn kinh tÕ cho phï hîp. ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay m« h×nh “®Çu t­ – t¨ng tr­ëng kinh tÕ” lµ rÊt ®óng ®¾n. V× n­íc ta thu nhËp quèc d©n cßn Ýt , tèc ®é t¨ng tr­ëng chËm trong khi tèc ®é t¨ng tr­ëng d©n sè cßn cao, tØ lÖ tÝch lòy tõ thu nhËp qu«c d©n ch­a ®¸ng kÓ nªn ph¶i t¹o vèn , thu hót vèn ®Çu t­ tõ bªn ngoµi n÷a. NhÊt lµ trong khu vùc dÞch vô cÇn nguån vèn t­¬ng ®èi lín cho c¸c ngµnh dÞch vô n©ng cao quy m« & ch©t l­îng. Bªn c¹nh ®ã m« h×nh “®Çu t­ – t¨ng tr­ëng kinh tÕ ’’ t¹o ®­îc nhiÒu vÖc lµm do mèi liªn hÖ chÆt chÏ gi÷a vèn & nh©n lùc. Tèc ®é t¨ng quy m« cña vèn ®Çu t­ sÏ thóc ®Èy trùc tiÕp tèc ®é & quy m« cña viÖc thu hót c¸c nguån nh©n lùc vµo ho¹t ®éng kinh tÕ. + C«ng thøc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ : Tû träng vèn ®Çu t­/ tû träng ®ãng gãp GDP HÖ sè ®Çu t­/ Gi¸ trÞ gia t¨ng. Trong giai ®o¹n 2001-2005, ®Çu t­ cho mét sè nh©n ngµnh dÞch vô chiÕm 43% theo dù tÝnh tæng sè vèn ®Çu t­ toµn x· héi. 3.3. §Çu t­ nguån lùc con ng­êi Trong m« h×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ hiÖn ®¹i Y= F( K,L,R,T) th× con ng­êi lµ nh©n tè kh«ng thÓ thiÕu cho ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng vµ ngµy cµng trë nªn v« cïng quan träng. NhÊt lµ trong thêi k× héi nhËp hiÖn nay, ngµnh dÞch vô muèn n©ng cao c¶ vÒ sè l­îng & chÊt l­îng kh«ng chØ ®ßi hái nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao mµ cßn ph¶i cã kÜ n¨ng giao tiÕp tèt nªn viÖc ®Çu t­ cho ®µo t¹o lµ v« cïng cÇn thiÕt. Bªn c¹nh ®ã, viÖc n©ng cao ®Çu t­ cho nguån nh©n lùc cã thÓ lùc, trÝ lùc tèt h¬n më ra nhiÒu c¬ héi viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng h¬n, gi¶i quyÕt ¸p lùc viÖc lµm trong nÒn kinh tÕ. Ch­¬ng 2: Ph©n tÝch viÖc lµm & t¨ng tr­ëng dÞch vô trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt nam. I. Thùc tr¹ng viÖc lµm & t¨ng truëng dÞch vô trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam. 1. Thùc tr¹ng t¨ng tr­ëng viÖc lµm & t¨ng tr­ëng dÞch vô theo vïng . 1.1. B¶ng ph©n tÝch sè liÖu: 1.2.NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ t¨ng tr­ëng ngµnh dÞch vô & t¨ng tr­ëng viÖc lµm. * T¨ng tr­ëng ngµnh dÞch vô: Ph©n tÝch sè liÖu trªn t¨ng tr­ëng ngµnh tÝnh theo doanh thu trong GDP cña ngµnh dÞch vô theo tïng vïng kh¸c nhau, NhËn thÊy trong 10 n¨m võa qua, ngµnh dÞch vô ®¹t ®­îc t¨ng tr­ëng ®¸ng kÓ, Tèc ®é t¨ng tr­ëng c¸c vïng trong giai ®o¹n gÇn ®©y tï 2000-2006 cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao v­ît bËc so vãi giai ®o¹n tr­íc ®ã: b×nh qu©n ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng19.65 so víi gia ®o¹n 1996-2000 chØ ®¹t 10.59%. Trong giai ®o¹n nµy, tèc ®é t¨ng tr­ëng c¸c vïng t­¬ng ®èi ®ång dÒu nhau, vïng cao nhÊt §«ng b¾c ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng 27.67, vïng thÊp nhÊt B¾c trung bé lµ17.63. §©y lµ dÊu hiÖu ®¸ng mõng cho sù ph¸t triÓn ®ång ®Òu c¸c vïng, b­íc tiÕn h¬n h¼n so víi giai ®o¹n tr­¬c ®ã cã sù t¨ng tr­ëng chªnh lÖch ®¸ng kÓ gi÷a vïng tèc ®é t¨ng tr­ëng cao nhÊt & thÊp nhÇt gÇn 20%. Trong sè c¸c vïng th× vïng , §bs. Hång, §«ng nam bé , §Bs, Cöu long lµ nh÷ng vïng chÝnh chiÕm tØ träng lín trong doanh thu cña ngµnh, h¬n thÕ n÷a tèc ®é t¨ng tr­ëng c¸c vïng nµy rÊt cao, cã sù t¨ng tr­ëng m¹nh mÏ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cho thÊy sù ®ãng gãp quan träng cña nh÷ng vïng nµy cho sù ph¸t triÓn cña nh÷ng vïng nµy cho sù ph¸t triÓn cña c¶ ngµnh mµ cÇn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy. Ngoµi ra, cã nh÷ng vïng tuy chiÓm tØ träng thÊp nh­ng trong vµi n¨m gÇn ®©y tèc ®é t¨ng tr­ëng rÊt cao nh­: §«ng b¾c, T©y B¾c, T¨y Nguyªn , cao h¬n c¶ 3 vïng cã tØ träng lín nh­ ®· kÓ trªn cho thÊy xu h­íng ngµnh dÞch vô ®ang h­íng ®Çn lªn c¶ vïng cao, mäi vïng cña c¶ n­íc. Tuy nhiªn tØ träng ®ãng gãp cña nh÷ng ngµnh n¸y qu¸ thÊp nªn víi tèc ®é t¨ng tr­ëng cao kh«ng thóc ®Èy ®­îc nhiÒu cho t¨ng tr­ëng ngµnh dÞch vô mµ ®ang rÊt cÊn cã c¸c ch×nh s¸ch ®Ó t¨ng c­êng.Ng­îc l¹i nh­ Duyªn h¶i Nam trung bé. tØ träng ®ãng gãi cho doanh thu lµ kh«ng nhá nh­ng tèc ®ä t¨ng tr­ëng kh¸ thÊp cÇn t×m hiÓu nguyªn nh©n ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr­ëng. *T¨ng tr­ëng viÖc lµm: Tèc ®é t¨ng tr­ëng viÖc lµm trong ngµnh kh«ng ®­îc m¹nh mÏ, trong giai ®o¹n gÇn ®©y, kh«ng ®ång ®Òu, cã nh÷ng vïn tiÕp tôc t¨ng tr­ëng trong giai ®o¹n 2000-20006 nh­ng còng cß nhiÕu vïng tèc ®é t¨ng viÖc lµm gi¶m. Trong ®ã ph¶I kÓ ®Õn vïng cã tØ träng viÖc lµm lín còng nh­ tèc ®é t¨ng tr­ëng viÖc lµm ®Òu ®Æn vµ t­¬ng ®èi cao lµ §Bs Hång cho thÊy tiÒm n¨ng gi¶I quyÕt viÖc lµm rÊt lín cña khu vùc n¸y. Trong khi §Bs. Cöu Long & §«ng nam bé, Tèc ®é t¨ng tr­ëng viÖc lµm tuy thÊp nh­ng do d©n c­ ®«ng, diÖn tÝch réng lín nªn vÉn cã tØ träng cao trong viÖc lµm c¶ n­íc trong ngµnh dÞch vô. Ng­îc l¹i T©y nguyªn & mét sè vïng kh¸c, Tèc ®ä t¨ng tr­ëng cao nhÊt 11.41% trong 10 n¨m qua nh­ng do d©n c­ cßn Ýt v× lµ vïng nói nªn ch­a gi¶I quyÕt nhiÒu viÖc lµm cho ngµnh minh chøng tØ träng nhá trong viÖc lµm c¶ n­íc trong ngµnh. * Mèi quan hÖ t¨ng tr­ëng ngµnh dÞch vô & t¨ng tr­ëng viÖc lµm. Thèng kª, tÝch to¸n cho thÊy r»ng sù t¨ng tr­ëng viÖc lµm cßn qu¸ thÊp hay thùc sù ch­a t­¬ng xøng víi sù t¨ng tr­ëng cña ngµnh. Trong 10 n¨m qua, tèc ®é t¨ng tr­ëng cña ngµnh 23.32% theo doanh thu th× tèc ®é t¨ng tr­ëng viÖc lµm 6.08% tøc lµ 1% t¨ng tr­ëng ngµnh t¹o ra 0.26 % t¨ng tr­ëng viÖc lµm. §Æc biÖt trong nh÷ng n­m gÇn ®© th× thùc tÐ nµy cµng nghiªm träng. HÖ sè co gi·n viÖc lµm- t¨ng tr­ëng ngµnh cµng nhá, sù t¨ng tr­áng cµng chªnh lÖch. XÐt riªng tõng vïng, §bs hång & T©y nguyªn lµ 2 vïng cã tèc ®é t¨ng tr­ëng ngµnh & t¨ng tr­ëng viÖc lµm cã sù t­¬ng xøng lín nhÊt trong sè tÊt c¶ c¸c vïng, Cho thÊy c¸c vïng nµy ph¸t triÓn c¸c ngµnh dÞch vô thu hót ®­îc nhiÒu lao ®éng còng nh­ viÖc ®¸p øng nh­u cÇu c«ng viÖc tèt h¬n.C¸c vïng cã sù chªnh lÖch lín nhÊt nh­ §«ng nam bé , §Bs.Cöu Long. Thùc tr¹ng trªn cho thÊy trong c¸c vïng nµy, ngµnh dÞch vô ch­a gi¶I quyÕt ®­îc nhiÒu c«ng ¨n, viÖc lµm do ®Æc thï ph©n ngµnh cÇn Ýt lao ®éng hoÆc tr×nh ®é lao ®éng cßn ch­a ®¸p øng ®­îc nh­u cÇu. 2. Thùc tr¹ng t¨ng tr­ëng viÖc lµm & t¨ng tr­ëng dÞch vô theo h×nh thøc së h÷u: . 2.1. B¶ng ph©n tÝch sè liÖu: 2.2.NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ t¨ng tr­ëng ngµnh dÞch vô & t¨ng tr­ëng viÖc lµm. T¨ng tr­ëng ngµnh dÞch vô: T¨ng tr­ëng ngµnh cña c¸c h×nh thøc së h­u trong giai ®o¹n võa qua ®Òu co sù t¨ng tr­ëng m¹nh & ®ång ®Òu, giai ®o¹n 2000-2005 t¨ng tr­ëng m¹nh mÏ h¬n giai ®o¹n tr­íc ®ã. Trong ®ã khu vùc KT cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cã sù t¨ng tr­ëng m¹nh mÏ trong giai ®o¹n. Tõ, ®Æc biÖt trong thêi gian gÇn ®©y2000-2005, doanh thu t¨ng víi tèc ®é t¨ng tr­ëng 61.02%/ n¨m cho thÊy ngµnh dÞch vô n­íc ta ngµy cµng thu hót sù quan t©m cña n­íc ngoµi. Tuy nhiªn dï tèc ®é t¨ng tr­ëng rÊt cao nh­ng do thµnh phÇn nµy ch­a cã thêi k× ph¸t triÓn l©u dµi nªn sù t¨ng tr­ëng nµy ®ãng gãp kh«ng ®¸ng kÓ cho t¨ng tr­ëng chung cña ngµnh, tØ täng doanh thu t­¬ng ®èi nhá nh­ng trong thêi k× héi nhËp hiÖn nay, khu vùc nµy sÏ ®­îc l¹o ®iÒu kiÖn & trë thµnh thµnh phÇn kinh tÕ rÊt cã tiÒm n¨ng rÊt lín trong t­¬ng lai. Sau ®ã lµ sù t¨ng tr­ëng kh«ng kÐm & còng chiÕm tØ träng lín nhÊt trong doanh thu ngµnh cña khu vùc KT t­ nh©n cµng kh¼ng ®Þnh : trong thêi kÝ qu¸ ®é n­íc ta hiÖn nay, ngµnh dÞch vô ®ang h­íng rÊt nhiÒu vµo khu vùc nµy- trë thµnh khu vùc kinh tÕ chñ ®¹o & cã vÞ trÝ rÊt quan träng cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh. Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc cã qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi, tuy nhiªn ph©n tÝch sè liÖu cho thÊy tèc ®é t¨ng tr­ëng dÞch vô khu vùc n¸y thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi sù t¨ng tr­ëng cña 2 khu vùc cßn l¹i nªn tØ träng doanh thu gi¶m nhanh chãng nªn xu h­íng ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô kh«ng h­íng, kh«ng phï hîp víi viÖc lµm ¨n theo thµnh phÇn kinh tÕ nµy mµ cÇn sù linh ho¹t cña 2 thµnh phÇn kinh tÕ cãn l¹i. * T¨ng tr­ëng viÖc lµm: ViÖc lµm t¹o ra trong ngµnh còng cã sù gia t¨ng m¹nh mÏ, cã xu h­íng t¨ng trong vßng 10 n¨m. Tèc ®é t¨ng viÖc lµm 2006/2000 rÊt lín ®¹t 10.67 % /n¨m nh­ng vÉn cßn chËm h¬n giai ®o¹n tr­íc ®ã t¨ng 23.51%/ n¨m tøc lµ t¨ng gÊp 2 lÇn & trong vßng 10 n¨m t¨ng tr­ëng ®¹t 25.46%/n¨m t­¬ng ®­¬ng t¨ng gÇn 4 lÇn. §è còng lµ xu h­íng vËn ®éng chung cña c¶ 3 khu vùc thµnh phÇn kinh tÕ, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tèc ®é t¨ng tr­ëng viÖc lµm ®ang gi¶m nhanh chãng, Thµnh phÇn KT cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cã sù t¨ng tr­ëng viÖc lµm m¹nh mÏ vµ v­ît bËc, ®Õn n¨m 2006/1996, ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng 247.9%/ n¨m .Tuy nhiªn thùc tÕ lµ chiÕm tØ träng qu¸ nhá t­¬ng øng 3 n¨m 1996, 2000, 2006 lµ 0.49, 1.48% vµ 3.55%. Nh­ vËy lµ khu vùc nµy ch­a ®ãng gãp ®­îc nhiÒu cho gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. Khu vùc kinh tÕ t­ nh©n cã tèc ®é t¨ng tr­ëng viÖc lµm tuy kh«ng cao so víi khu vùc cßn l¹i nh­ng chiÕm tØ träng kh«ng nhá trong viÖc lµm c¶ ngµnh trong c¶ n­íc . Tuy nhiªn nã vÉn lµ khu vùc cã nh÷ng ®ãng gãp v« cïng quan träng cho gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngµnh dÞch vô. Khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc tuy tØ träng cã gi¶m trong n¨m 2000 nh­ng l¹i cã sù t¨ng lªn trong n¨m 2006 & tèc ®é t¨ng tr­ëng trong 10 vÉn rÊt m¹nh mÏ 27.89/n¨m % ®øng thø 2 sau KV cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cho thÊy vÞ trÝ & tÇm quan träng cña khu vùc nµy trong nÒn kinh tÕ n­íc ta rÊt lín. Mèi quan hÖ t¨ng tr­ëng ngµnh dÞch vô & t¨ng tr­ëng viÖc lµm. NhËn thÊy tèc ®é t¨ng tr­ëng ngµnh & t¨ng tr­ëng viÖc lµm n­íc ta kh¸ t­¬ng øng trong c¶ giai ®o¹n 10 n¨m qua: cø 1% t¨ng tr­ëng ngµnh t­¬ng øng1.20% t¨ng tr­ëng viÖc lµm. Tuy nhiªn trong giai ®o¹n 1996-2000: 1% t¨ng tr­ëng ngµnh kÐo theo 2.32% t¨ng tr­ëng viÖc lµm nh­ng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cã xu h­êng gi¶m xuèng ®¸ng kÓ cßn 0.64%/n¨m cho thÊy xu h­íng ngµnh nµy cµng ®µo th¶i nhiÒu lao ®éng , ®ßi hái lao ®éng tr×nh ®é thùc sù ®¸p øng yªu cÇu míi tèt h¬n. Trong giai ®o¹n gÇn ®©y, Khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc víi tèc ®é t¨ng tr­ëng ngµnh kh«ng cao nh­ng tèc ®é t¨ng tr­ëng viÖc lµm kh¸ cao cã thÓ thÊy trong ngµnh dÞch vô cßn rÊt nhiÒu ph©n ngµnh thuéc qu¶n lý nhµ n­íc nh­ng ch­a ®ùoc ph¸t triÓn thùc sù m¹nh mµ thùc tÕ lµ chØ sö dông nhiÒu lao ®éng nªn víi tØ träng lín, khu th× 1% t¨ng tr­ëng khu vùc nµy t­¬ng øng víi 3.13% t¨ng tr­ëng viÖc lµm nªn vÉn ®ãng vai trß rÊt quan träng trong t¨ng tr­ëng viÖc lµm ngµnh dÞch vô, Hai k hu vùc cßn l¹i , chØ ®Æc biÖt khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµi, tèc ®é t¨ng tr­ëng ngµnh & viÖc lµm rÊt m¹nh mÏ theo xu h­íng ngµy cµng gi¶I quyÕt Ýt viÖc lµm cho thÊy thùc tr¹ng khu vùc nµy ®ang ®­îc ®Çu t­ rÊt nhiÒu vãi tèc ®é t¨ng tr­ëng rÊt cao nh­ng kh«ng cÇn nhiÒu lao ®éng mµ nã ngµy c¸ng ®ßi hái n h÷ng lao ®éng tr×nh ®é cao. 3. Thùc tr¹ng t¨ng tr­ëng viÖc lµm & t¨ng tr­ëng dÞch vô theo ph©n ngµnh chÝnh 1.1. B¶ng ph©n tÝch sè liÖu: 1.2.NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ t¨ng tr­ëng ngµnh dÞch vô & t¨ng tr­ëng viÖc lµm. * T¨ng tr­ëng ngµnh dÞch vô. Theo diÔn biÕn t¨ng tr­ëng ngµnh dÞch vô trong c¸c n¨m qua t­¬ng tù nh­ t¨ng tr­ëng kinh tÕ nãi chung. C¸c ph©n ngµnh dÞch vô cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸ cao trong giai ®o¹n 1990-1995, sau ®ã gi¶m t­¬ng ®èi m¹nh trong giai ®o¹n 1995-2000 vµ cã dÊu hiÖu phôc håi trong giai ®o¹n gÇn ®©y. Theo sè liÖu thèng kª cho thÊy, nh÷ng ngµnh dÞch vô chÝnh hay lµ nh÷ng ph©n ngµnh dÞch vô chiÕm tØ träng cao trong GDP ®Òu lµ nh÷ng ngµnh cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸ cao, cã dÊu hiÖu phôc håi nhanh chãng sau giai ®o¹n 1996-2000, cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao h¬n hoÆc t­¬ng ®­¬ng so víi tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP. Cô thÓ ë mét sè ngµnh nh­ sau: ph©n ngµnh th­¬ng m¹i, söa ch÷a tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n trong 2000-2005 lµ 7.5%/ n¨m, chiÕm 16.3% trong GDP; ph©n ngµnh kh¸ch s¹n & nhµ hµng, gi¸o dôc ®µo t¹o, y tÕ .Tuy nhiªn cã mét sè ngµnh dÞch vô chiÕm tØ träng kh¸ cao song tèc ®é t¨ng tr­ëng thÊp nh­: kinh doanh bÊt ®éng s¶n & vËn t¶i kho b·i víi con sè t­¬ng øng 3.8% & 3.9%, ph©n ngµnh vËn t¶I kho chøa, viÔn th«ng. Ng­îc l¹i mét sè ngµnh tuy chiÕm tØ träng thÊp nh­ng mét vµ n¨m gÇn ®©y l¹i cã tèc ®é t¨ng tr­áng kh¸ cao nh­: khoa häc c«ng nghÖ & tµi chÝnh tÝn dông tèc ®é t¨ng trung b×nh 8.6%/n¨m nh­ng chØ chiÕm 0.6 % trong GDP, ngµnh dÞch vô tµi chÝnh. Thùc tr¹ng cho thÊy chØ nh÷ng ph©n ngµnh dÞch vô chiÕm tñ träng lín trong GDP & tèc ®é t¨ng tr­ëng cao míi ®ãng gãp cho tÝch cùc cho sù ph¸t triÓn chung cña khu vùc dÞch vô . Cßn nh÷ng ngµnh nh­ y tÕ, c¸c dÞch vô c«g céng kh¸c tØ träng thÊp mµ tèc ®é t¨ng tr­ëng thÊp lµm gi¶m tèc ®é t¨ng tr­ëng toµn ngµnh.Bªn c¹nh ®ã nh÷ng ngµnh cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao nh­ng tØ träng qu¸ thÊp trong GDP th× ch­a ®ãng gãp g× nhiÒu mµ vÉn thÓ hiÖn lµ nh÷ng ngµnh tiÌm n¨ng chñ yÕu lµ nh÷ng ngµnh dÞch vô cao cÊp nh­: vËn t¶i, viÔn th«ng, khoa häc c«ng nghÖ, kinh doanh nhµ ®Êt, gi¸o dôc , y tÕ cÇn ®­îc quan t©m nhiÌu h¬n. * T¨ng tr­ëng viÖc lµm: Nh×n chung trong giai ®o¹n t¨ng dÇn tõ n¨m 1996 ®Õn 2005. Tuy nhiªn tèc ®é t¨ng viÖc lµm n¨m 200o-2005 thÊp h¬n so víi n¨m 1996-2000 t­¬ng ®èi lín tõ 7.78%/n¨m xuèng 3.13%/n¨m .Còng tu¬ng tù nh­ t¨ng tr­ëng trong GDP, mét sè ph©n ngµnh cã tØ träng viÖc lµm & tèc ®é t¨ng viÖc lµm t­¬ng øng nh­:, kh¸ch s¹n, th­¬ng m¹i & söa ch÷a, Tuy nhiªn, cã nh÷ng ngµnh tuy tØ träng viÖc lµm cao nh­ng tèc ®é t¨ng tr­ëng kh«ng cao & cã xu h­íng gi¶m trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y: gi¸o dôc ®µo t¹o, vËn t¶i kho chøa. Ng­îc l¹i mét sè ngµnh tuy viÖc lµm cßn thÊp nh­ng tèc ®é t¨ng tr­ëng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y rÊt cao: kinh doanh B§S, dÞch vô y tÕ tuy nhiªn do tØ träng qu¸ thÊp nªn kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc nhiÒu viÖc lµm trong nÒn kinh tÕ. * NhËn xÐt mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr­ëng dÞch vô & t¨ng tr­ëng viÖc lµm. Trong 2 giai ®o¹n t¨ng tr­ëng, hÖ sè co gi·n t¨ng tr­ëng ngµnh & viÖc lµm cña c¸c ph©n ngµnh trong ngµnh dÞch vô kh«ng ®ång ®Òu nhau. Trong giai ®o¹n gÇn ®©y, mét sè ngµnh tèc ®é t¨ng tr­ëng ¶nh h­ëng kh«ng m¹nh ®Õn t¹o viÖc lµm trong ngµnh : tµi ch×nh tÝn dông & gi¸o dôc ®µo t¹o. V× ®©y ®Òu lµ nh÷ng ngµnh dÞch vô chÊt luîng. T¨ng tr­ëng ngµnh t­¬ng øng víi t¨ng tr­ëng viÖc lµm chñ yÕu nh÷ng ngµnh cã tØ träng lín trong GDP, nh­ th­¬ng m¹i söa ch÷a. khoa häc c«ng nghÖ cã hÖ sè co gi·n gÇn 1 trong giai ®o¹n võa qua.Bªn c¹nh ®ã cã nh÷ng ngµnh hÖ sè co gi·n qu¸ lín nh­ kinh doanh bÊt ®éng s¶n 6.74%/ n¨m cho thÊy thùc tr¹ng ngµnh nµy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y thu hót rÊt nhiÒu lao ®éng mÆc dï tèc ®é t¨ng tr­ëng kh«ng cao. II, §¸nh gi¸ chung vÒ thùc tr¹ng viÖc lµm & t¨ng tr­ëng dÞch vô trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þng h­íng XHCN. 1, NhËn xÐt chung vÒ viÖc lµm & t¨ng tr­ëng dÞch vô xÐt trong mèi quan hÖ ngµnh ,vïng, h×nh thøc së h÷u. §¬n vÞ: % N¨m Thêi k× 1995-2000 2000-2005 Tèc ®é tt TØ träng Tèc ®é tt TØ träng ChiÕn l­îc 12-13 45-46 7.5 41-42 Thùc hiÖn 5.7 38.74 6.97 38.5 Nguån :Ph¸t triÓn khu vùc dÞch vô. TS: §inh V¨n ¢n- Hoµng Thu Hoµ MÆc dï khu vùc dÞch vô ®· cã nh÷ng b­íc t¨ng tr­ëng to lín trong c¶ ®ãng gãp trong GDP & c¶ t¨ng tr­ëng viÖc lµm, Tuy nhiªn so víi chØ tiªu ®Æt ra cßn ch­a thùc hiªn ®­îc, ®Æc biÖt trong giai ®o¹n 1995-2000 cã sù chªnh lÖch qu¸ lín nh­ng trong giai ®o¹n sau ®ã n¨m 2000-2005 ®· cã dÊu hiÖu phôc håi, Tuy nhiªn vÉn ch­a ®¹t ®­îc møc kÕ ho¹ch ®­a ra mµ trong giai ®o¹n tiÕp theo cÇn ph¶i ®¹t ®­îc. §iÒu ®ã phô thuéc kh«ng chØ vµo chiÕn l­îc ®Ò ra mµ cßn ë: Vèn ®Çu t­, nguån lùc con ng­êi, gi¸o dôc & ®µo t¹o. *Tån t¹i vÒ c¶ sè l­îng & chÊt l­îng viÖc lµm.: chÝnh t¨ng tr­ëng ngµnh ¶nh h­ën rÊt lín ®Õn t¨ng tr­ëng viÖc lµm trong ngµnh dÞch vô. Theo sè liÖu cña ViÖt nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, chØ cã 25% lao ®éng lµm viÖc trong ngµnh dÞch vô so víi c¸c n­íc ph¸t triÓn lµ 30-35% còng nh­ tèc ®é t¨ng 5%/ n¨m cña ViÖt nam lµ qu¸ thÊp. NÕu vÊn ®Ò nµy ®­îc gi¶i quyÕt th× t¹o thªm ®­îc chç lµm cho 4-5 tr lao ®éng n÷a chø kh«ng ph¶i chØ cã 10tr lao ®éng nh­ hiÖn nay. Lóc ®ã khu vùc thµnh thÞ sÏ thu hót thªm ®­îc 1-1.3tr lao ®éng , gi¶m thÊt nghiÖp thµnh thÞ tõ 5.6% xuèng 3-4% cßn thêi gian sö dông lao ®éng ë n«ng th«n t¨ng tõ 78.3% lªn 80%. Muèn ®¹t ®­îc chØ tiªu nµy phôc thuéc vµo 4 yÕu tè nh­ ®· kÓ trªn. 2, Nguyªn nh©n nh÷ng tån t¹i cÇn gi¶i quyÕt vÒ viÖc lµm & t¨ng tr­ëng dÞch vô. - Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o: Do ®Æc thï cña ngµnh dÞch vô nªn lao ®éng ®ßi hái c¶ kÜ n¨ng chuyªn m«n & kÜ n¨ng giao tiÕp x· héi vµ kÜ n¨ng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò trong giao dÞch víi kh¸ch hµng mµ møc ®é ®¸p øng c¶ hai kÜ n¨ng trªn cña lao ®éng viÖt nam ®Òu thÊp. Trong khi ®ã nhµ n­íc ch­a cã ch­¬ng tr×nh còng nh­ kÕ ho¹ch ®Çu t­ cho n©ng cao ®éi ngò lao ®éng còng nh­ nhËn thøc tÇm quan träng cña viÖc nµy. - ChiÕn l­îc: ViÖt Nam ch­a cã chiÕn l­îc hay quy ho¹ch tæng thÓ vÒ ph¸t triÓn khu vùc dÞch vô bao gåm nh÷ng ph©n ngµnh dÞhc vô chñ chèt & quan träng vµ cam kÕt tù do ho¸ cña c¸c ph©n ngµnh nµy. Trong nh÷ng n¨m qua. Mét sè Bé ®· x©y dùng chiÕn l­îc , quy ho¹ch ph¸t triÓn cho méi sè ph©n ngµnh dÞch vô nh­ng trªn thùc tÕ chóng kh«ng theo kÞp ®­îc thùc tÕ do sù thay ®æi nhanh chãng cña bèi c¶nh KTXH, ®ång thêi ch­a tÝnh ®Õn c¸c cam kÕt héi nhËp & ch­a cã sù phèi hîp chÆt chÏ. + ChÝnh s¸ch më cöa thÞ tr­êng; tÝnh ®Õn n¨m 2004, ®· ban hµnh trªn 70 v¨n b¶n luËt vµ trªn 60 ph¸p lÖnh cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn lÜnh vùc dÞch vô. HiÖn t¹i cã 19 lÜnh vùc víi 60 ngµnh vµ p h©n ngµnh dÞch v ô ®­îc khuyÕn khÝch ®Çu t­ víi 14 h×nh thøc ­u ®·i nh­ miÔn gi¶m tiÒn sö dông ®Êt , thÕu ®Êt , thÕu thu nhËp doanh nghiÖp , hç trî vèn …Mét sè dÞch vô tr­íc ®©y chØ do Nhµ n­íc cung cÊp nh­ : y tÕ, gi¸o dôc, th­¬ng m¹i, x©y dùng…nay ®· më réng cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia. Tuy nhiªn chÝnh s¸ch hiÖn hµnh vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp nh­ sau: + Ch­a cã mét chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh chung cho lÜnh vùc dÞch vô , mÆc dï cã chÝnh s¸ch cho tõng ngµnh dÞch vô riªng lÎ , nh­ng ch­a cã sù g¾n bã chÆt chÏ víi nhau. + Néi dung c¸c chÝnh s¸chtrong lÜnh vùc dÞch vô cßn thiÕu tÝnh ®ång bé , tÝnh minh b¹ch , ch­a râ rµng , nhiÒu quy ®Þnh ®· kh«ng cßn phï hîp víi thùc tiÔn trong khi nhiÒu chÝnh s¸ch quan träng ch­a ®­îc ®Ò cËp. + ViÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch thiÕu biÖn ph¸p kiÓm tra, gi¸m s¸t, chÕ tµi,… C¸c chÝnh s¸ch mang tÝnh truyÒn thèng; phÝ, lÖ phÝ,… ch­a cã chÝnh s¸ch ®ét biÕn + Më cöa thÞ tr­êng ch­a triÖt ®Ó, t×nh tr¹ng ®éc quyÒn vÉn cßn tËp trung nhiÒu trong c¸c lÜnh vùc quan träng: nhÊt lµ trong c¸c DNNN trong rÊt nhiÒu ngµnh chÝnh nh­ vËn t¶i, viÔn th«ng, hµng kh«ng, ®iÖn lùc,… - §Çu t­: c¶ n­íc ta kh«ng cã nhiÒu siªu thÞ, c¬ së gi¸o dôc ®µo t¹o , y tÕ kh¸ch s¹ ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ. Cßn trong c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc ®¹i häc, vËn t¶i , th­¬ng m¹i , bÊt ®éng s¶n ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ hÇu nh­ ch­a cã. Trong khi thùc tr¹ng ®Çu t­ cho ngµnh n­íc ta cßn qu¸ thÊp c¶ trong n­íc & nguån vèn FDI. B7: B¶ng ®Çu t­ FDI giai ®o¹n 2000-2005 So s¸nh FDI trong dÞch vô ViÖt nam vµ thÕ giíi ViÖt Nam Tèc ®é t¨ng FDI Hçu nh­ kh«ng t¨ng, duy tr× kho¶ng 300-400 tr USD/ n¨m. Tû träng FDI dÞch vô/Tæng FDI(%) 13 55 Nguån FDI vµo dÞch vô Chñ yÕu tõ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ch©u ¸. PhÇn lín tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn Nguån: H­íng tíi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc; mét sè lý thuyÕt vµ øng dông. Ch­¬ng III: Ph­¬ng h­íng, gi¶i ph¸p cho viÖc lµm & t¨ng truëng dÞch vô trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þng h­íng XHCN ViÖt nam. I, Ph­¬ng h­íng cho viÖc lµm & t¨ng tr­ëng dÞch vô . 1. Dù b¸o tæng qu¸t vÒ h­íng ph¸t triÓn viÖc lµm& t¨ng truëng dÞch vô. 1.1. §¸nh gi¸ cña mét sè tæ chøc vÒ t¨ng tr­ëng ngµnh dÞch vô ViÖt nam. - Theo c¸c chuyªn gia dù b¸o: tèc ®é t¨ng tr­ëng khu vùc dÞch vô ViÖt nam t¨ng trªn 9.0%/n¨m. - Theo ngiªn cøu Ng©n hµng thÕ giíi: tèc ®é t¨ng tr­ëng khu vùc dÞch vô ®¹t 9.5%/ n¨m. - Theo uû ban quèc gia vÒ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ: tèc ®é t¨ng cña khu vùc dÞch vô p h¶i nhanh h¬n tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ 1,1 lÇn. - Theo ®Ò ¸n: Mét sè lùa chän & kiÕn nghÞ vÒ chiÕn l­îc t¨ng tr­ëng khu vùc dÞch vô ViÖt nam trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ cña dù ¸n VIE: ®¹t trªn 10%/n¨m. TØ träng khu vùc dÞch vô ®¹t 42-43%. Sè lao ®éng gi¶i quyÕt viÖc lµm hµng n¨m kho¶ng 1.7- 2.0 tr ng­êi. Trong ®ã 0.9 tr lao ®éng ph¶i do khu vùc dÞch vô t¹o viÖc lµm nh­ng tèc ®é t¨ng tr­ëng hiÖn nay th× mçi n¨m còng thu hót thªm kho¶ng 0.5 tr lao ®éng. Muèn thu hót thªm 0,9 tr lao ®éng th× ph¶i ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng 11-12%/n¨m. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c tæ chøc, chuyªn gia vÒ t¨ng tr­ëng dÞch vô n­íc ta trong giai ®o¹n tíi cã nh÷ng ph­¬ng h­íng tÝch cùc ®Ó ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng ®i ®«I víi gi¶I quyÕt viÖc lµm trong giai ®o¹n tíi ®Ó ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng v­ît bËc. 1.2. Dù kiÕn c¸c ph­¬ng ¸n t¨ng tr­ëng dÞch vô Ph­¬ng ¸n 1 Ph­¬ng ¸n 2 Ph­¬ng ¸n 3 T¨ng tr­ëng GDP(%) Tæng GDP 7.7 8.7 9.8 Khu vùc s¶n xuÊt 7.3 8.1 8.4 Khu vùc dÞch vô 8.6 9.6 11.8 Tèc ®é t¨ng khu vùc SXSPDV so víi tèc ®é t¨ng khu vùc SXSPDV(lÇn) 1.2 1.2 1.4 Møc ®é tho¶ m·n c¸c yªu cÇu cña tõng ph­¬ng ¸n Phï hîp quy luËt chung , khu vùc dÞch vô t¨ng nhanh h¬n khu vùc s¶n xuÊt Phï hîp Phï hîp Phï hîp Thùc hiÖn chØ thÞ 49 Kh«ng thùc hiÖn ®­îc Thùc hiÖn ®­îc Kh«ng thùc hiÖn ®­îc Thùc hiÖn chiÕn l­îc 10 n¨m GÇn thùc hiÖn ®­îc Thùc hiÖn ®­îc GÇn thùc hiÖn ®­îc Gi¶i quyÕt viÖclµm cho x· héi Ch­a gi¶i quyÕt hÕt viÖclµm Gi¶i quyÕt gÇn hÕt viÖc lµm Gi¶i quyÕt hÕt viÖc lµm ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia & tæ chøc quèc tÕ ThÇp h¬n nhiÒu T­¬ng ®­¬ng Cao h¬n *Lùa chän ph­¬ng ¸n thÝch hîp: Víi c¸c ph­¬ng ¸n ®­a ra nh­ trªn , gi¶ ®Þnh tèc ®é t¨ng cña khu vùc dÞch vô gÊp 1,2 lÇn khu vùc s¶n xuÊt th×: PA 1: GDP c¶ n­íc ®¹t t¨ng tr­ëng 7.7%/ n¨m. PA 2: GDP c¶ n­íc t¨ng tr­ëng trung b×nh 8.7%/n¨m. PA 3: víi thªm ®iÒu kiÖn khu vùc dÞch vô thu hót thªm ®­îc 0.9tr lao ®éng mçi n¨m. Khi ®ã GDP khu vùc dÞch vô ®¹t trung b×nh 11.8%/n¨m vµ tæng GDP c¶ n­íc ®¹t trung b×nh9.8%/ n¨m. Tõ ®ã nhËn thÊy trong 3 PA trªn, trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ s©u h¬n, thu hót m¹nh mÏ GDP th× ph­¬ng ¸n 2 lµ thÝch hîp nhÊt. 2, Ph­¬ng h­íng chñ yÕu ph¸t triÓn viÖc lµm & t¨ng truëng dÞch vô n­íc ta. 2.1. Ph¸t triÓn ph©n ngµnh dÞch vô ­u tiªn 2.1.1.¦u tiªn ph¸t triÓn tr­íc 1 b­íc c¸c ngµnh dÞch vô h¹ tÇng. C¸c dÞch vô h¹ tÇng ®­îc hiÓu lµ c¸c dÞch vô lu«n cã mÆt trong tÊt c¶ c¸c nhãm ngµnh dÞch vô, ®ãng vai trß nh­ yÕu tè ®Çu vµo quan träng cña tÊt c¶ tÊt c¶ c¸c ngµnh s¶n xuÊt & dÞch vô nh­ c¸c dÞch vô viÔn th«ng, tµi chÝnh vµ vËn t¶i . Trong ®ã cã thÓ dÞch vô vËn t¶i ch­a thùc sù ph¸t triÓn ®ñ m¹nh nh­ng dÞch vô viÔn th«ng & t¸i chÝnh ph¶i thùc sù ph¸t triÓn ®ñ m¹nh th× nã míi lµm tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn nhanh toµn bé lÜnh vùc dÞch vô, sau ®ã lµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. 2.1.2.¦u tiªn ph¸t triÓn c¸c ngµnh dich vô c¬ b¶n mang gi¸ trÞ cao C¸c ngµnh dÞch vô c¬ b¶n lµ c¸c ngµnh dÞch vô cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao, ®ãng gãp cho GDP lín .Theo sè liÖu ®iÒu tra trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tØ träng nh÷ng ngµnh nµy chiÕm 46% ngµnh dÞch vô vµ 18.6 % nÒn kinh tÕ ViÖt nam. Trong nh÷ng n¨m tíi cÇn chó träng ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh nµy m¹nh mÏ h¬n : kh¸ch s¹n & nhµ hµng, vËn t¶i kho b·i & th«ng tin liªn l¹c, tµi chÝnh du lÞch, kinh doanh tµi s¶n & dÞch vô t­ vÊn, khoa häc & c«ng nghÖ, gi¸o dôc & c«ng nghÖ , gi¸o dôc & ®µo t¹o, y tÕ & vµ c¸c ho¹t ®éng cøu trî x· héi. 2.1.3.¦u tiªn ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô cßn nhiÒu d­ ®Þa D­ ®Þa t¨ng tr­ëng cña mét ngµnh dÞch vô lµ quy m« gi¸ trÞ cã thÓ t¨ng thªm ®­îc cña ngµnh ®ã nhê t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch Nhµ n­íc lµ chñ yÕu cô thÓ ë n­íc ta ®ã lµ nh÷ng ngµnh møc ®é khai th¸c tiÒm n¨ng cßn thÊp & nh÷ng ngµnh dÞch vô ch­a ®­îc xuÊt hiÖn mÆc dï cã tiÒm n¨ng , ®Æc biÖt nh÷ng ngµnh ®· khai th¸c kho¶ng 20-30% tiÒm n¨ng, kh«ng cÇn ®Çu t­ nhiÒu mµ chØ cÇn n©ng cao nhËn thøc, c¶i c¸ch chÝnh s¸ch ®Ó t¹o sù ph¸t triÓn v­ît bËc. Trong giai ®o¹n 2006-2010 ph¸t triÓn c¸c ngµnh; dÞch vô t­ vÊn, ph¸p lý, kÕ to¸n, kiÓm to¸n, dÞch vô m¸y tÝnh, nghiªn cøu ph¸t triÓn, kinh doanh bÊt ®éng s¶n, dÞch vô qu¶ng c¸o, nghiªn cøu thÞ tr­êng…. 2.1.4.¦u tiªn ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô cã nhiÒu lîi thÕ. N­íc ta hiÖn nay cã rÊt nhiÒu ngµnh dÞch vô cã nhiÒu lîi thÕ nh­ng trong giai ®o¹n tíi cÇn tËp trung ph¸t triÓn du lÞch & vËn t¶i biÓn- ngµnh n­íc ta cã rÊt nhiÒu lîi thÕ vÒ c¶ danh lam th¾ng c¶nh & ®­êng bê biÓn dµi nh­ dÞch vô vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, dÞch vô b¶o d­ìng & söa ch÷a tµu thuû… 2.1.5.¦u tiªn ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô chÊt l­îng cao. C¸c ngµnh dÞch vô chÊt l­îng cao ph¶i ®¶m b¶o tiªu chuÈn quèc tÕ thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt : chÊt l­îng dÞch vô, tr×nh ®ä phôc vô vµ kÕt qu¶, hiÖu qu¶ phôc vô. Trong tõng ph©n ngµnh dÞch vô chÊt l­îng cao ph¶i chän ®­îc nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô cã thÓ ®¹t chÊt l­îng cao nhÊt , nã cã thÓ ®¹t hiÖu qu¶ cao gÊp 5 hay hµng tr¨m lÇn dÞch vô th«ng th­êng. Trong giai ®¹i ®äan 2006-2010, chó träng ph¸t triÓn dÞch vô chÊt l­îng c¸o t¹i c¸c khu vùc ®« thÞ nh­ c¸c thµnh phè lín; Hµ Néi, Tp Hå ChÝ Minh, §µ N½ng, H¶i Phßng. Cßn c¸c ngµnh dÞch vô kh¸c vÉn ®­îc tiÕp tôc ph¸t triÓn ë c¸c vïng kh¸c ®Ó lµm tiÒn ®Õ cho ngµnh dÞch vô chÊt l­îng cao. 2.2. Ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô theo ®Þa bµn l·nh thæ 2.2.1. TiÕp tôc ph¸t triÓn nhanh c¸c dÞch vô chñ lùc t¹i c¸c ®« thÞ, ®Æc biÖt lµ t¹i 4 thµnh phè lín. Trong thêi k× hiÖn nay cña n­íc ta , tØ lÖ ®« thÞ ngµy cµng chiÕm tØ träng cao lªn ®Õn 26%(2004) vµ môc tiªu ®¹t 2010 lµ 33% t¹o ®iÒu kiÖn rÊt lín cho ngµnh dÞch vô. Trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2006-2010 , cÇn tiÕo tôc ph¸t triÓn nhanh dÞch vô, ®Æc biÖt lµ dÞch vô chñ lùc t¹i c¸c thµnh phè lín nh­ Hµ Néi, Tp Hå ChÝ Minh, §µ N½ng, H¶i Phßng; c¸c ®« thÞ cã hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng, nguån nh©n lùc chÊt l­îng cao sÏ thuËn lîi h¬n h¼n trong ph¸t triÓn dÞch vô, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngµnh dÞch vô chÊt l­îng cao nh­: dÞch vô tµi chÝnh, viÔn th«ng, vËn t¶i c¶ng biÓn, gi¸o dôc & ch¨m sãc y tÕ , kinh doanh bÊt ®éng s¶n, dÞch vô t­ vÊn,…. 2.2.2. Ph¸t triÓn m¹nh mÏ dÞch vô phôc vô s¶n xuÊt n«ng l©m ng­ nghiÖp , sinh ho¹t n«ng th«n. Ngoµi viÖc tËp trung ph¸t triÓn dÞch vô t¹i khu vùc n«ng th«n & khu vùc miÒn nói vïng s©u vïng xa. Tr­íc m¾t nh÷ng khu vùc nµy tËp trung chñ yÕu ph¸t triÓn dÞch vô th«ng th­êng & tèi thiÓu phôc vô cho s¶n xuÊt sinh ho¹t & ®êi sèng. 2.2.3. ¦u tiªn ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô ®Æc thï t¹i mét sè ®Þa ®iÓm thÝch hîp. Bªn c¹nh ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh dÞch vô t¹i c¸c ®« thÞ, thµnh phè lín cÇn ­u tiªn ph¸t triÓn mét sè dÞch vô ®Æc thï t¹i c¸c ®Þa ®iÓm sau: ph¸t triÓn dÞch vô du lÞch t¹i ®¶o Phó Quèc, C¸t Bµ, C«n §¶o & t¹i c¸c khu du lÞch quèc gia; ph¸t triÓn c¸c dÞch vô gi¶i trÝ cao cÊp thu ngo¹i tÖ, c¸c dÞch vô th­¬ng m¹i t¹i c¸c cöa khÈu quèc tÕ trªn bé & trªn biÓn.  II. Gi¶i ph¸p cho viÖc lµm & t¨ng tr­ëng dÞch vô trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þng h­íng XHCN ViÖt nam 1. Bæ sung, hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« vÒ viÖc lµm & t¨ng tr­ëng dÞch vô. . T¹o ra m«i tr­êng thuËn lîi cho ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô. M«i tr­êng kinh doanh ë ViÖt nam trong nh÷ng n¨m qua ®· cã nhiÒu c¶i thiÖn nh­ng vÉn ch­a thùc sù t¹o ®­îc nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Nªn cÇn cã ho¹t ®éng cô thÓ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n n÷a cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng: T¹o sù æn ®Þnh vµ ®ång bé hÖ thèng ph¸p luËt: gi¶i ph¸p nµy rÊt quan träng, trong ®ã ®Æc biÖt chó träng t¹o sù ®ång bé nhÊt qu¸n gi÷a LuËt doanh nghiÖp & c¸c LuËt liªn quan ®Õn c¸c ph©n ngµnh dÞch vô. Nh­ viÖc ban hµnh LuËt doanh nghiÖp ®­îc phÐp kinh doanh nh÷ng g× ph¸p luËt kh«ng cÊm Rµ so¸t c¸c v¨n b¶n ph¸p quy xem c¸i nµo ch­a hîp lý ®Ó gi¶i thÝch, bæ sung, ®iÒu chØnh nh»m tr¶ l¹i sù th«ng tho¸ng cho m«i tr­êng kinh doanh, t¹o sù th©n thiÖn gi÷a ngµnh chøc n¨ng & c¸c doanh nghiÖp. Cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó lo¹i trõ hiÖn t­îng kh«ng lµnh m¹nh ®ang kh¸ phæ biÕn nh­ rÊt nhiÒu doanh nghiÖp dïng tiÒn ®Ó b«i tr¬n chÝnh s¸h t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho m×nh. 1.2. ChuyÓn dÞch nhanh chãng c¬ cÊu ®Çu t­ trong ngµnh dÞch vô theo h­íng ­u tiªn vèn, ­u ®·i chÝnh s¸ch cho ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô c¬ b¶n, dÞch vô h¹ tÇng, dÞch vô chÊt l­îng cao vµ dÞch vô cã nhiÒu lîi thÕ. C¸c dÞch vô h¹ tÇng : tµi chÝnh, vËn t¶i, viÔn th«ng.HiÖn t¹i c¸c dÞch vô nµy do c¸c tæng c«ng ty nhµ n­íc cung cÊp, viÖc ®Çu t­ cho c¸c ngµnh nµy ch­a cã b­íc ®ét ph¸, chñ yÕu do t¸i c¬ cÊu ®Çu t­ do nµh n­íc cung cÊp. C¸c dÞch vô kh¸c nh­ y tÕ, gi¸o dôc, … cÇn xem xÐt kh¶ n¨ng tiÕn hµnh x· héi ho¸ cao h¬n ®Ó t¹o thªm nguån vèn ®Çu t­. C¸c ngµnh dÞch vô chÊt l­îng cao thùc chÊt lµ c¸c ngµnh dÞch vô ®· tån t¹i nh­ng ®­îc ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao, ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ, h­íng v¸o nhãm kh¸ch hµng cã thu nhËp cao , ®em l¹i lîi nhuËn lín. Do ®ã ngµnh nµy ®ßi hái ®éi ngò qu¶n lý chuyªn nghiÖp còng nh­ sù ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ. ChÝnh v× vËy còng ®ßi hái l­îng vèn ban ®Çu rÊt lín. §Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ vµo khu vùc nµy nhµ n­íc ph¶i cã chÝnh s¸ch hç trî vÒ vèn nh­ miÔ gi¶m thuÕ ®Çu ra, ®Çu vµo, phÊn ®Êu ®¹t 30% dÞch vô chÊt l­îng cao. §Æc biÖt sau khi ra nhËp WTO, ngµnh dÞch vô còng ph¶i ®­¬ng ®Çu víi sù c¹nh tranh tõ bªn ngoµi nªn cÇn tËp trung ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh cã lîi thÕ so s¸nh: vËn t¶i, du lÞch… 1.3. T¨ng c­êng thu hót FDI cho khu vùc dÞch vô NhËn thÊy nguån vèn FDI thùc sù rÊt quan träng víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh dÞch vô. Sù héi nhËp cµng s©u réng th× thu hót FDI quy m« cµng lín, chÊt l­îng cµng cao. Gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi t¹o ®iÖu kiÖn rÊt thuËn lîi cho thu hót FDI nh­ng cÇn ®i kÌm víi c¸c gi¶i ph¸p sau: ph¶i tiÕn hµnh m¹nh h¬n, triÖt ®Ó h¬n, c¶i c¸ch c¸c thñ tôc hµnh chÝnh bít r­êm rµ, mÊt nhiÒu thêi gian & tiÒn b¹c. Ngoµi ra còng cÇn cã c¸c biÖn ph¸p hç trî kh¸c nh­ thµnh lËp c¬ quan chuyªn tr¸ch ®Çu t­, ®­a ra chÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ, tµi chÝnh, l·i suÊt, thuª m¹t b»ng, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc…§Ó ®¹t ®­îc tèc ®ä t¨ng truëng dÞch vô 9.6%/n¨m trong gia ®o¹n tíi cÇn thu hót 1.5-2 tû USD/ n¨m, ®¶m b¶o tû lÖn FDI vµo khu vùc dÞch vô trªn 30% vµo n¨m 2010. 1.4. Héi nhËp s©u m¹nh vµ thùc hiÖn nghiªm chØnh lé tr×nh më cöa thÞ tr­êng dÞch vô theo c¸c cam kÕt quèc tÕ . Trong giai ®o¹n võa qua, viÖc më cöa thÞ tr­êng gi¶m bít ®éc quyÒn, mang l¹i sù ph¸t triÓn v­ît bËc cho ngµnh dÞch vô. Tuy nhiªn vÉn cßn rÊt nhiÒu ngµnh chiÕm vÞ trÝ ®éc quyÒn nh­ VNPT trong ngµnh viÔn th«ng. §èi víi ngµnh viÔn th«ng, c¬ chÕ hiÖn t¹i chØ cho phÐp n­íc ngoµi tham gia nép kh«ng qu¸ 40% vèn liªn doanh. §èi víi c¸c dÞch vô tµi chÝnh, tæ chøc tÝn dông ViÖt nam chiÕm h¬n 90%, riªng ngo¹i tÖ chiÕm 85%, thÞ phÇn nhá nhoi cßn l¹i lµ cña c¸c chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi. Nªn cÇn tæ chøc nghiªn cøu ®¸nh gi¸ t¸c ®éng më cöa thÞ tr­êng, tù do ho¸ th­¬ng m¹i theo hiÖp ®Þnh WTO, BTA ViÖt Nam- Hoa Kú, AFTA, kÓ c¶ ACFTA .., vµ so s¸nh víi c¸c n­íc ®Ó thÊy nh÷ng lîi Ých vµ h¹n chÕ. CÇn thùc hiÖn c¸c cam kÕt héi nhËp, ph©n biÖ râ tù do ho¸ th­¬ng m¹i hµng ho¸ & th­¬ng m¹i dÞch vô. Rµo c¶n cña th­¬ng m¹i dÞch vô phô thuéc chñ yÕu vµo ®iÒu tiÕt cña chÝnh phñ, th­¬ng m¹i hµng ho¸ lµ do thuÕ quan nghiÖp, lÜnh vùc chÕ t¹o. 1.5. X· héi ho¸ nhanh chãng c¸c ngµnh dÞch vô theo c¬ chÕ thÞ truêng, ®Æc biÖt lµ c¸c ngµnh dÞch vô v¨n ho¸, y tÕ, thÓ dôc thÓ thao, dÞch vô viÖc lµm. ViÖc x· héi ho¸ c¸c dÞch vô nµy lµm gi¶m nhÑ g¸nh nÆng ng©n s¸ch nhµ n­íc ®ång thêi n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô nµy.VÝ dô nh­ viÖc x· héi ho¸ dÞch vô y tÕ kh¸m ch÷a bÖnh chÊt l­îng cao víi nhiÒu phßng kh¸m t­ nh©n ®· gi¶ quyÕt viÖc kh¸m ch÷a bÖnh cho rÊt nhiÒu bÖnh nh©n, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho rÊt nhiÒu y b¸c sÜ ®ång thêi cßn c©n ®èi thu chi ng©n s¸ch c¸c bÖnh viÖn v× thùc tÕ nhµ n­íc chØ ®¸p øng 40% nh­u cÇu chi cña c¸c bÖnh viÖn cßn 60% bÖnh viÖn tù chi tr¶. Tõ thùc tÕ ®ã nªn cÇn ®Èy nhanh h¬n x· héi ho¸ dÞch vô, khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t­ ph¸t triÓn dÞch vô v¨n ho¸ , y tÕ, thÓ dôc thÓ tao, viÖc lµm… 1.6. §æi míi ph©n cÊp qu¶n lý nhµ n­íc c¸c ngµnh dÞch vô t¹o sù liªn kÕt phèi hîp chÆt chÏ ®ång bé c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ dÞch vô. VÊn ®Ò cèt lâi nhËn thøc ®óng ®¾n vai trß cña ngµnh dÞch vô còng nh­ n¾m b¾t ®­îc tÝnh quy luËt ®Ó ph¸t triÓn dÞch vô toµn x· héi lµ rÊt quan träng ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô. NhËn thø ®­îc vÊn ®Ò ®ã nhµ n­íc & c¸c cÊp l·nh ®¹o ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p ph©n chia tr¸ch nhiÖm râ rµng ®Ó qu¶n lý ngµnh. Tr¸nh t×nh tr¹ng hiÖn nay qu¶n lý theo sù ph©n chia tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng vµ c¸c cÊp chÝnh quyÒn g©y ra nhiÒu nh­îc ®iÓm: ngµnh cã sù chång chÐo trong qu¶n lý, ngµnh th× ch­a cã c¬ quan nµo qu¶n lý hoÆc c¬ chÕ chñ qu¶n hiÖn nay dÉn ®Õn t×nh tr¹ng cá quan qu¶n lý can thiÖp s©u & lµm sai lÖch c¸c quan hÖ kinh tÕ, bãp mÐo quan hÖ c¸c quan hÖ giao dÞch dÞch vô 1.7. §µo t¹o bµi b¶n nguån nh©n lùc cho ngµnh dÞch vô. §Ó thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn dÞch vô ®Õn n¨m 2010 nh­ trªn cÇn cã nguån nh©n lùc m¹nh. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¶ n­íc ®Æt ra môc tiªu nguån nh©n lùc ®· qua ®µo t¹o cña c¶ n­íc ®Õn n¨m 2010 lµ trªn 40% th× ®èi víi ngµnh dÞch vô còng ®¹t tØ lÖ t­¬ng ®­¬ng. §µo t¹o nguån nh©n lùc tËp trung gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¶ vÕ sè l­îng cu¶ c¶ 3 nhãm nguån nh©n lùc: - Lùc l­îng ra quyÕt ®Þnh & qu¶n lý - Lùc l­îng tham m­u nghiªn cøu - Lùc l­îng thùc hiÖn quyÕt ®Þnh N­íc ta hiÖn nay ®ang trong thêi k× héi nhËp , ph¸t triÓn dÞch vô chÊt l­îng cao, viÖc ®µo t¹o nguån nh©n lùc lµ rÊt quan träng ®ßi hái chó träng ®µo t¹o c¶ vÒ chuyªn m«n vµ kÜ n¨ng giao tiÕp. 1.8. X©y dùng c¬ së d÷ liÖu , ch­¬ng tr×nh nghiªn cøu tæng hîp cho toµn ngµnh dÞch vô. Cho ®Õn thêi ®iÓm nµy, ch­a cã chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn nµo cho ngµnh dÞch vô, nh÷ng b¸o c¸o tæng hîp vÕ lÜnh vùc dÞch vô còng kh«ng ®­îc tæng hîp nhiÒu nh­ trong ngµnh n«ng c«ng nghiÖp. Trong lÜnh vùc dÞch vô , míi chØ cã mét sè ph©n ngµnh dÞch vô b¸o c¸o chiÕn l­îc & quy ho¹ch , tuy nhiªn nã mang tÝnh chÊt côc bé, thiÕu tÝnh liªn kÕt trong ngµnh thµnh khèi thèng nhÊt . Vµ chØ khi cã ®­îc mét nghiªn cøu tæng thÓ th× míi x¸c ®Þnh ®­îc c¸c ngµnh mòi nhän, ngµnh ­u tiªn, quy m« vµ tèc ®é ph¸t triÓn ngµnh…  tµi liÖu tham kh¶o. 1. Bé LuËt Lao §éng. Nhµ xuÊt b¶n Lao §éng & X· héi 2. Ph¸t triÓn khu vùc dÞch vô. Nxb Thèng kª Hµ Néi. 3. T¹p chÝ Khoa häc & Th­¬ng m¹i. Sè 18/2007. 4. Ts. Hå V¨n VÞnh. H­íng tíi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. Mét sè l‎í thuyÕt & øng dông. Nxb Thèng kª Hµ Néi. 5. Thèng kª lao ®éng viÖc lµm ViÖt Nam 1996, 1999, 2005. Bé Lao ®éng Th­¬ng binh & x· héi. 6. V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn VIII, IX. Nxb ChÝnh trÞ quèc gia. 7. Website Tæng côc thèng kª. môc lôc Tăng trưởng việc làm và tăng trưởng kinh tế ngành dịch vụ theo ngành, vùng và hình thức sở hữu trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Việt nam. Bảng thống kê tăng trưởng ngành dịch vụ & tăng trưởng việclàm theo khu vực Đơn vị: Triệu đồng (%) Năm Vùng 1996 2000 2006 Tốc độ tăng trưởng1996-2000 Tốc độ tăng trưởng 2000-2006 Tốc độ tăng trưởng 1996-2006 Hệ số co giãn tăng trưởng ngành - việc làm TT tăng trưởng TT việclàm TT tăng trưởng TT việclàm TT tăng trưởng TT việclàm Trong ngành Việc làm Trong ngành Việc làm Trong ngành Việc làm Gđ 1996-2000 Gđ 2000- 2006 Gđ 1996- 2006 Tổng số 144102.6 6849124 220410.6 8791820 480293.5 11016782 10.51 4.42 19.65 4.22 23.32 6.08 0.42 0.21 0.26 Đb s.Hồng 18.76 18.01 19.56 19.6 20.08 22.27 11.88 3.59 19.16 4.78 25.65 5.18 0.30 0.25 0.02 Đông Bắc 5.85 8.30 5.14 8.21 6028 7.63 6.87 1.45 27.67 0.87 25.74 1.28 0.22 0.03 0.05 Tây Bắc 1.12 1.10 093 1.28 1.03 1.25 5.46 5.23 23.42 1.76 20.63 3.95 0.96 0.08 0.19 Bắc Trug Bộ 6.87 8.53 6.74 9.23 6.25 8.72 9.47 3.46 17.63 1.16 20.33 2.55 0.36 0.07 0.13 DH. Nam Trung bộ 8.52 9.17 7.77 9.02 7.88 8.9 7.89 1.33 20.13 1.95 20.80 1.91 0.19 0.09 0.092 Tây Nguyên 2.53 2.42 3.45 2.57 3.62 4.22 21.76 3.02 21.49 14.32 37.80 11.41 0.14 0.67 0.32 Đông Nam Bộ 37.26 27.16 36.66 26.36 34.57 24.47 10.09 1.04 17.57 0.85 20.92 1.06 0.11 0.05 0.05 ĐB.s Cửu Long 19.09 25.28 19.74 23.75 20.30 22.54 11.64 037 20.68 1.24 24.55 0.94 0.94 0.06 0.04 Nguồn: Website Tổng Cục Thống kê Niên giám Thống kê lao động việclàm 1996, 2000.2006. Tác giả tính: Trần Thị Thu Huyền Bảng thống kê tăng trưởng ngành dịch vụ & tăng trưởng việclàm theo hình thức sở hữu Đơn vị: Triệu đồng (%) Năm Vùng 1996 2000 2005 Tốc độ tăng trưởng1996-2000 Tốc độ tăng trưởng 2000-2005 Tốc độ tăng trưởng 1996-2005 Hệ số co giãn tăng trưởng ngành - việc làm TT tăng trưởng TT việclàm TT tăng trưởng TT việclàm TT tăng trưởng TT việclàm Trong ngành Việc làm Trong ngành Việc làm Trong ngành Việc làm Gđ 1996-2000 Gđ 2000- 2006 Gđ 1996- 2006 Tổng số 14584 1934424 4208540 480293.5 7353642 7353642 10.21 23.51 16.84 10.67 20.84 25.46 2.32 0.64 1.20 KT nhà nước 21.3 56.13 53.66 12.9 60.08 60.08 5.19 21.59 8.37 13.66 9.07 27.89 4.17 1.64 3.13 KT tư nhân 77.5 43.38 44.86 83.3 36.32 36.32 11.47 24.99 17.84 5.92 23.08 19.84 2.17 0.33 0.86 KT có vốn đầu tư nước ngoài 1.2 0.49 1.48 3.8 3.55 18.64 18.64 113.1 61.02 46.39 83.52 247.9 6.25 0.75 3.23 Nguồn: Website Tổng cục thống kê Thực trạng Lao động- việc làm ở Việt làm ở Việt Nam 1996, 2000.2005. Bộ Lao Động thương binh & XH. Tác giả tính: Trần Thị Thu Huyền. Bảng thống kê tăng trưởng ngành dịch vụ & tăng trưởng việc làm theo phân ngành Đơn vị : % Năm Phân ngành chính 1996 2000 2005 Tốc độ tăng trưởng1996-2000 Tốc độ tăng trưởng 2000-2005 Tốc độ tăng trưởng 1996-2005 Hệ số co giãn tăng trưởng ngành - việc làm TT tăng trưởng TT việclàm TT tăng trưởng TT việclàm TT tăng trưởng TT việclàm Trong ngành Việc làm Trong ngành Việc làm Trong ngành Việc làm Gđ 1996-2000 Gđ 2000- 2006 Gđ 1996- 2006 Tổng số 48.3 19.38 41.3 24.83 40.5 25.36 5.7 7.78 6.97 3.13 6.25 6.06 1.36 0.45 0.96 Khách sạn & nhà hàng 3.4 1.2 3.2 1.32 3.4 1.61 5.6 3.85 8.7 7.62 7.15 6.47 0.63 0.87 0.90 Khoa học & công nghệ 0.6 .05 0.6 0.05 0.6 0.05 5.5 1.68 8.6 2.65 7.05 2.27 0.31 0.31 0.32 Giáo dục & đào tạo 2.0 0.31 2.1 0.27 2.1 0.41 7.5 1.11 7.7 14.39 7.6 6.24 0.15 1.87 0.82 Thương mại & sửa chữa thiết bị 3.6 1.87 3.3 2.39 3.3 2.84 5.6 7.71 7.5 6.91 6.55 8.64 1.38 0.92 1.32 Y tế & các dịch vụ xã hội 17.2 9.35 16.3 10.73 16.3 11.55 5.9 4.88 7.5 4.38 6.7 5.16 0.83 0.58 0.77 Vận tải, kho chứa & viễn thong 1.5 0.66 1.4 0.7 1.4 0.83 5.0 2.99 7.4 6.85 6.2 5.44 0.59 0.93 0.88 Dịch vụ kinh doanh & bất động sản 4.9 2.16 3.9 2.93 3.9 3.21 6.5 9.41 7.4 4.81 6.95 8.24 1.44 0.65 1.18 Các dv khác 5.0 0.17 4.5 0.23 3.8 0.54 4.7 2.21 3.9 22.46 4.3 29.00 0.47 5.57 6.74 6.5 3.6 6.1 3.69 5.5 4.23 8.9 3.85 7.78 5.96 5.9 4.42 0.43 0.77 0.74 Nguồn: Sách tham khảo: Phát triển khu vực dịch vụ Nhà xuẩt bản thống kê Hà Nội- 2007 Số liệu thống kê việc làm- thất nghiệp Việt Nam giai đoạn 1995- 2005. Bộ LĐTB&XH.