Vấn đề an toàn điện

Chöông 6 AN TOAØN ÑIEÄN 6.1 Caùc khaùi nieäm cô baûn veà an toaøn ñieän: 6.1.1 Hieän töôïng ñieän giaät: Khi tieáp xuùc vôùi ñieän aùp, con ngöôøi coù theå chòu moät doøng ñieän naøo ñoù ñi qua ngöôøi (Ingöôøi). Neáu trò soá cuûa doøng Ingöôøi ñuû lôùn vaø thôøi gian toàn taïi ñuû laâu con ngöôøi coù theå bò töû vong. Doøng Ingöôøi seõ gaây ra caùc taùc haïi veà maët sinh hoïc ñoái vôùi cô theå ngöôøi nhö: co giaät, phoûng, roái loaïn heä hoâ haáp, heä thaàn kinh, tim ngöøng ñaäp… daãn ñeán töû vong. Caùc taùc haïi naøy phuï thuoäc vaøo raát nhieàu yeáu toá: bieân ñoä doøng Inguôøi, thôøi gian toàn taïi, ñöôøng ñi cuûa doøng ñieän qua ngöôøi, traïng thaùi söùc khoeõ, moâi tröôøng xung quanh,… 6.1.2 Chaïm ñieän tröïc tieáp: Ñaây laø traïng thaùi ngöôøi tieáp xuùc tröïc tieáp vaøo caùc phaàn töû mang ñieän aùp, nguyeân nhaân do baát caån, voâ tình, thao taùc ñoùng caét thieát bò sai, hoaëc do hö hoûng caùch ñieän. 6.1.3 Chaïm ñieän giaùn tieáp: Khi caùc thieát bò ñieän coù hieän töôïng chaïm voû hoaëc coù doøng ñieän roø trong ñaát, trong saøn nhaø, töôøng, con ngöôøi seõ tieáp xuùc vôùi ñieän aùp thoâng qua ñaát, saøn, töôøng, voû thieát bò nhieãm ñieän. 6.1.4 Ñieän aùp tieáp xuùc cho pheùp: Laø ñieän aùp giôùi haïn maø nguôøi tieáp xuùc seõ khoâng bò nguy hieåm ñeán tính maïng. Uchopheùp (V) Vieät Nam IEC Ñöùc Myõ AC DC AC DC AC DC AC DC Nôi khoâ raùo 42 80 50 120 50 120 50 120 Nôi aåm öôùt 24 50 25 60 25 60 25 60 Nôi ñaëc bieät nguy hieåm 12/6 12/6 12/6 12/6 6.2 Caùc bieän phaùp baûo veä: 6.2.1 Bieän phaùp baûo veä choáng chaïm ñieän tröïc tieáp: Vì chaïm ñieän tröïc tieáp raát nguy hieåm, neân vieäc baûo veä choáng chaïm ñieän tröïc tieáp laø yeâu caàu cô baûn cuûa moät maïng ñieän, moät thieát bò ñieän. Khi cheá taïo daây daãn hoaëc thieát bò ñieän, nhaø saûn xuaát phaûi ñaûm baûo ñieän trôû caùch ñieän thích hôïp vôùi töøng caáp ñieän aùp. Khi thi coâng caùc heä thoáng ñieän, caàn thöïc hieän caùc bieän phaùp baûo veä choáng chaïm ñieän tröïc tieáp nhö : Söû duïng caùc thieát bò ñieän coù ñieän trôû caùch ñieän ñuùng theo caáp ñieän aùp yeâu caàu. Laép ñaët caùc phaàn mang ñieän treân cao, che chaén traùnh ngöôøi söû duïng coù theå chaïm tôùi. Laép ñaët caùc phaàn mang ñieän khoâng ñöôïc boïc caùch ñieän trong tuû kín coù khoùa vaø chìa khoùa ñöôïc giao cho ngöôøi coù chöùc naêng. Thieát keá vaø laép ñaët maïng laáy nguoàn sau bieán aùp caùch ly ñaëc bieät vaø ñaûm baûo möùc caùch ñieän cuûa maïng theo ñuùng yeâu caàu an toaøn ñieän, thöïc hieän noái ñaúng theá voû thieát bò. Ngoaøi ra, trong khi söû duïng hoaëc vaän haønh caùc thieát bò ñieän, do baát caån, do caùch ñieän bò hö hoûng, hoaëc do thao taùc nhaàm, con ngöôøi vaãn coù theå tieáp xuùc vôùi ñieän aùp. Hieän nay, IEC vaø moät soá nöôùc qui ñònh baét buoäc söû duïng caùc bieän phaùp baûo veä caùc nôi coù nguy cô chaïm ñieän cao, nhö caùc oå caém ñieän coù Iñm 30 (A) (U 1000 (V)) hoaëc nôi aåm öôùt, ñoái vôùi caùc thieát bò ñieän di ñoäng. Bieän phaùp baûo veä phuï ñöôïc thöïc hieän thoâng qua vieäc söû duïng thieát bò choáng doøng roø RCD (Residual Current Device) ôû ñaàu nguoàn vaøo. Sô ñoà nguyeân lyù cuûa RCD Sô caáp goàm daây pha vaø daây trung tính Thöù caáp ñöôïc quaán treân maïch töø Ñaàu ra cuûa cuoän thöù caáp ñöa vaøo maïch khueách ñaïi ñeå coâng suaát ñaàu ra ñuû taùc ñoäng môû thieát bò caét nguoàn ( ví duï CB haï theá) Minh hoaï hoaït ñoäng cuûa thieát bò choáng doøng roø RCD: Khi laøm vieäc bình thöôøng: Ip = - In Do ñoù: Is = Ip + I n = 0 Khi khoâng coù doøng caûm öùng ñi qua thöù caáp hình xuyeán, RCD khoâng taùc ñoäng Khi coù ngöôøi sôø vaøo daây: I’p = Itaûi + Ingöôøi In = - Itaûi Do ñoù: I’p + In = Ingöôøi Tröôøng hôïp naøy phía thöù caáp seõ caûm öùng Ithöù  tæ leä vôùi Ingöôøi, doøng ñieän naøy coù trò soá töông ñoái beù ( ví duï: U = 220 (V); Rngöôøi = 2000 (W) thì Ingöôøi = = 110 (mA) neân ta caàn boä phaän khueách ñaïi ñeå taêng coâng suaát ñaàu ra ñuû ñeå taùc ñoäng cô caáu caét nguoàn. Ñeå baûo veä choáng chaïm ñieän tröïc tieáp phuï baèng RCD, tieâu chuaån IEC yeâu caàu söû duïng thieát bò ñoùng coù doøng ngöôõng taùc ñoäng caét: I= 30 (mA). Sô ñoà taùc ñoäng cuûa RCD 6.2.2 Baûo veä choáng chaïm ñieän giaùn tieáp: 6.2.2.1 Hieän töôïng chaïm voû: Tình traïng chaïm ñieän giaùn tieáp xaûy ra khi coù söï coá veà caùch ñieän khieán caùc phaàn mang ñieän aùp chaïm vaøo voû kim loaïi cuûa thieát bò ñieän. Trong tröôøng hôïp naøy neáu khoâng coù bieän phaùp baûo veä, ngöôøi sôø vaøo voû kim loaïi cuûa thieát bò seõ tieáp xuùc vôùi ñieän aùp coù trò soá lôùn töông ñöông vôùi chaïm tröïc tieáp vaøo maïch ñieän. Caùc sô ñoà an toaøn: Caùc kieåu sô ñoà noái ñaát (TT, TN vaø IT) ñöôïc kyù hieäu baèng 2 chöõ caùi : Chöõ thöù nhaát : Chæ tình traïng cuûa trung tính nguoàn so vôùi ñaát. T : Noái tröïc tieáp trung tính vôùi ñaát. I : Khoâng noái tröïc tieáp trung tính vôùi ñaát, trung tính caùch ly hoaëc noái trung gian qua moät toång trôû. Chöõ caùi thöù nhì : Chæ tình traïng noái ñaát cuûa voû thieát bò. T : Voû thieát bò noái ñaát rieâng bieät vôùi trung tính N. N : Voû thieát bò noái maùt chung vôùi trung tính N. Chöõ caùi thöù ba : Chæ duøng vôùi noái ñaát TN. TN-C : Gheùp chung vôùi daây trung tính N vaø daây baûo veä PE (goïi laø daây PEN). TN-S : Maéc rieâng reõ daây trung tính N vaø daây baûo veä PE. Sô Ñoà Noái Ñaát Kieåu TT: Rn Voû kim loai Trung tính Ñaát Ñaát L1 L2 L3 N PE Rm Trong ñoù : Rn : Ñieän trôû noái ñaát cuûa trung tính. Rm : Ñieän trôû noái ñaát cuûa maùt. Ñöôøng neùt ñöùt : Laø ñöôøng ñi cuûa doøng ñieän söï coá Isc. Töø hình treân ta thaáy ñieän trôû ñöôøng daây raát beù so vôùi ñieän trôû noái ñaát Rn vaø Rm neân taác ñònh ñöôïc : Isc = = Uc = Rm.Isc Trong ñoù : Isc : Doøng söï coá ngaén maïch pha-voû. Uc : Ñieän aùp tieáp xuùc. Khi doøng söï coá nhoû nhaát so vôùi doøng taûi bình thöôøng qua maïch. Ñieàu ñoù coù nghóa laø vôùi caùc thieát bò baûo veä bình thöôøng nhö CB hay caàu chì seõ khoâng theå phaùt hieän vaø ngaét kòp doøng söï coá do ngaén maïch pha-voû naøy. Bieän phaùp höõu hieäu ñeå ngaét maïch luùc naøy laø duøng thieát bò baûo veä so leäch (ELCB hay DDR) coù ñoä nhaïy thoaû maõn yeâu caàu sau : Isc < IDn = Trong ñoù : IDn : Laø ngöôõng so leäch caàn chænh ôû thieát bò baûo veä DDR. Sô ñoà noái ñaát kieåu TN: Trong sô ñoà naøy, trung tính nguoàn tröïc tieáp noái ñaát; trong khi voû thieát bò ñöôïc noái vôùi trung tính. Ta phaân bieät 2 daïng noái ñaát kieåu TN laø TNC vaø TNS ñöôïc trình baøy trong caùc hình sau : Sô ñoà TNC: L3 L1 L2 PEN Rn Rm ÔÛû cheá ñoä TN, daây tung tính vaø daây PE keát hôïp vôùi nhau trong moät daây goïi laø daây PEN. Tuy coù lôïi laø tieát kieäm ñöôïc 1 cöïc vaø 1 daây daãn nhöng vì lyù do an toaøn, sô ñoà TNC caám duøng vôùi daây ñoàng coù tieát dieän S < 10mm2 vaø vôùi daây nhoâm coù tieát dieän S < 16mm2. Sô ñoà TNS L2 N L1 L3 PE Rn Sô ñoà tuy toán keùm theâm 1 cöïc vaø 1 daây daãn, nhöng buø laïi seõ taêng tính an toaøn cho löôùi vaø cho ngöôøi vaän haønh. Sô ñoà TNS baét buoäc phaûi duøng ñoái vôùi löôùi coù daây ñoàng coù tieát dieän S < 10mm2 vaø vôùi daây nhoâm coù tieát dieän S < 16mm2. Sô ñoà TN-C-S L3 L1 L2 N Rn PE PEN TN-C TN-S 16 mm2 6 mm2 Sô ñoà TN-C vaø TN-S coù theå ñöôïc cuøng söû duïng. Trong sô ñoà TN-C-S, sô ñoà TN-C (4 daây) khoâng bao giôø ñöôïc söû duïng sau sô ñoà TN-S. Ñieåm phaân daây PE taùch khoûi daây PEN thöôøng laø ñieåm ñaàu cuûa löôùi. Xaùc ñònh doøng söï coá ôû sô ñoà TN : Ta coù : Isc = Duøng maïch töông ñöông 1 pha ta xaùc ñònh ñöôïc ñoä lôùn cuûa doøng ngaén maïch Isc vaø ñieän aùp tieáp xuùc Uc. Tính Uc : Utx = ISC . RPEN Utx = Nhaän xeùt : Söï coá pha-voû sô ñoà TN : Söï coá töông ñöông ngaén maïch giöõa pha vaø trung tính. Doøng ñieän chæ bò haïn cheá baèng ñieän trôû cuûa caùp nguoàn noái taûi bò söï coá. Do Isc raát lôùn, ta coù theå baûo veä baèng CB hay caàu chì (xem nhö söï coá ngaén maïch). Treân thöïc teá do daây PE khoâng phaûi laø daây taûi neân tieát dieän SPE coù theå nhoû hôn tieát dieän daây Sph cuûa daây pha vì lyù do kinh teá. Sô ñoà noái ñaát kieåu IT Sô ñoà noái ñaát IT coù trung tính nguoàn caùch ly hay noái qua toång trôû ñoái vôùi ñaát, coøn voû thieát bò ñöôïc noái tröïc tieáp xuoáng ñaát qua coïc noái ñaát. Coù 2 tröôøng hôïp : IT trung tính caùch ly vaø IT coù trung tính noái qua toång trôû. Sô ñoà IT trung tính caùch ly Trung tính Caùch ly hoaëc noái ñaát qua ñieän trôû Ñaát Voû kim loaïi loaïiloaïi Maïng coù trung tính noái ñaát tröïc tieáp: Maïng U 1000 (V) coù trung tính noái ñaát tröïc tieáp hoaëc löôùi ñieän moät chieàu ba daây trong ñoù coù ñieåm giöõa noái ñaát tröïc tieáp, voû baèng kim loaïi cuûa thieát bò trong maïng phaûi ñöôïc noái tröïc tieáp vaøo trung tính noái ñaát naøy: Maïng coù trung tính noái ñaát tröïc tieáp Khi xaûy ra chaïm voû, doøng chaïm voû ñöôïc tính baèng coâng thöùc: Ichaïm voû = Up : ñieän aùp pha cuûa löôùi ñieän Ztoaønphaàn = Rtp + jXtp : toång trôû toaøn phaàn trong maïch voøng giöõa daây pha vaø daây trung tính khi xaûy ra chaïm voû Rtp = Li : chieàu daøi phaàn maïng thöù i Si : tieát dieän daây daãn phaàn maïng thöù i : ñieän trôû suaát vaät lieäu laøm daây daãn Xtp = Neáu daây daãn baèng kim loaïi maøu thì ñieän khaùng coù theå ñöôïc laáy baèng 0.06 (W/km). Zbieántheá = RB + j XB : toång trôû cuûa maùy bieán theá nguoàn, chæ xeùt ñeán Zbieántheá trong coâng thöùc treân neáu maïng ñang xeùt ñöôïc laáy qua maùy bieán aùp ba pha coù toå ñaáu daây Y/Y0 -12 hoaëc /Y0 – 11 Yeâu caàu Ichaïmvoû > 1.5 Itaùcñoängnhah cuûa CB ñaàu cöïc thieát bò > 3 Iñònhmöùc cuûa caàu chì ñaàu cöïc thieát bò Thôøi gian caét 0.2s tính töø thôøi ñieåm phaùt sinh doøn chaïm voû Qui ñònh: Snguoàn (maùy phaùt hoaëc maùy bieán aùp) > 100 kVA thì RnñHT 4 W 100 kVA thì RnñHT 10 W Daây trung tính phaûi ñöôïc noái daát laëp laïi taïi caùc coät cuoái cuûa ñöôøng daây vaø taïi caùc coät reõ nhaùnh, khoaûng caùch thöïc hieän noái ñaát laëp laïi töø 200 ñeán 250 m Rll taïi moãi ñieåm 10 W Rll 30 W neáu coù 3 ñieåm noái ñaát laëp laïi vaø neáu Rnoáiñaátnguoàn 10 W Nhieäm vuï cuûa Rnñll ñaûm baûo trung tính nguoàn luoân ñöôïc noái ñaát, ñeà phoøng tröôøng hôïp daây trung tính bò ñöùt taïi caùc ñieåm reõ hoaëc ñoä leäch trung tính cao taïi ñieåm cuoái. Khoâng cho pheùp ñaët caàu chì hoaëc CB treân daây trung tính. Caùc phöông phaùp thöôøng duøng ñeå xaùc ñònh Ichaïmvoû Phöông phaùp toång trôû: I = Trong ñoù: Upha ñieän aùp pha ñònh möùc toång caùc ñieän khaùng toång caùc ñieän trôû cuûa maïch voøng chaïm voû (xeùt daây pha, daây PEN, PE, maùy bieán aùp) Phöông phaùp tính Ichamvoû naøy töông töï caùch tính theo tieâu chuaån Vieät Nam. Trong thöïc teá caùc thoâng soá veà ñieän trôû vaø ñieän khaùng cuûa maïng ñieän khoù xaùc ñònh. Phöông phaùp toång hôïp: cho pheùp xaùc ñònh doøng ngaén maïch ôû cuoái maïch voøng ngaén maïch khi bieát doøng ngaén maïch ôû ñaàu nguoàn: Ichaïm = Vôùi Up : ñieän aùp pha ñònh möùc ZNM : toång trôû maïch voøng ngaén maïch INM : doøng chaïm voû xeùt söï coá xaûy ra ôû ñaàu nguoàn Trong phöông phaùp naøy caùc thaønh phaàn toång trôû seõ ñöôïc coäng soá hoïc vôùi nhau. Do ño,ù keát quaû tính Ichamvoû seõ beù hôn so vôùi tröôøng hôïp treân vaø beù hôn so vôùi doøng chaïm voû thöïc teá. Vì vaäy, neáu thieát bò baûo veä ñöôïc theo doøng chaïm voû naøy, khi xaûy ra chaïm voû thöïc teá chuùng seõ taùc ñoäng chaéc chaén hôn Kieåm tra khaû naêng caét chaïm voû cuûa thieát bò baûo veä: Baûo veä choáng chaïm voû baèng CB Baûo veä choáng chaïm baèng caàu chì Trong moät soá tröôøng hôïp ñaëc bieät, khi Ichaïm < Icaét cuûa CB hoaëc caàu chì, caàn thöïc hieän caùc bieän phaùp cuï theå sau: Söû duïng CB coù boä phaän caét nhanh vôùi doøng caét beù: 2Iñm Icaét nhanhCB 4IñmCB Trong tröôøng hôïp naøy caàn kieåm tra nhaèm ñaûm baûo CB khoâng caét nhaàm khi khôûi ñoäng ñoäng cô hoaëc xuaát hieän caùc doøng lôùn. 6.3 Heä thoáng ñieän trôû noái ñaát: Caùc yeâu caàu khi thieát keá heä thoáng noái ñaát: Heä thoáng noái ñaát coù ñieän trôû taûn caøng beù caøng thöïc hieän ñöôïc toát nhieäm vuï taûn doøng ñieän söï coá trong ñaát vaø giöõ ñöôïc möùc ñieän theá thaáp treân caùc phaàn töû ñöôïc noái ñaát. Tuy nhieân, vieäc giaûm thaáp ñieän trôû taûn gaén lieàn vôùi söï tieâu hao nhieàu kim loaïi laøm coïc ñaát. Do ñoù, vieäc giôùi haïn trò soá ñieän trôû taûn vaø löïa choïn caùc phöông aùn noái ñaát phaûi hôïp lyù veà kinh teá vaø kyõ thuaät. Trò soá ñieän trôû cho pheùp cuûa loaïi noái ñaát an toaøn phaûi ñöôïc choïn sao cho caùc trò soá ñieän aùp böôùc vaø ñieän aùp tieáp xuùc trong moïi tröôøng hôïp khoâng vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp, gaây nguy hieåm cho ngöôøi vaän haønh. Ñieän trôû noái ñaát cuûa daây thu seùt hay coät choáng seùt trong caùc coâng trình daân duïng khoâng ñöôïc vöôït quaù 10 . 6.4 Thieát keá baûo veä an toaøn cho chung cö cao caáp HORIZON: 6.4.1 Choïn sô ñoà noái ñaát: Döïa vaøo caùc sô ñoà an toaøn treân vaø do ñaêïc ñieåm cuûa chung cö ta choïn sô ñoà an toaøn kieåu TN_S ñeå baûo veä an toaøn. 6.4.2 Choïn daây N theo tieâu chuaån IEC: Khi: Spha 16 mm2 (Cu) ( 25 mm2 (Al)) SN = Spha 16 mm2 < Spha 35 mm2 (Cu) SN = 16 mm2 25 mm2 < Spha 50 mm2 (Al) SN = 25 mm2 SN > 0.5 Spha cho caùc tröôøng hôïp coøn laïi. 6.4.3 Töï ñoäng ngaét nguoàn ñoái vôùi maïng noái ñaát kieåu TT : Töï ñoäng ngaét nguoàn ñoái vôùi maïng noái ñaát kieåu TT ñöôïc thöïc hieän coù hieäu quaû nhôø caùc RCD coù ñoä nhaïy Inhaïy RndTB : Ñieän trôû ñieän cöïc noái thieát bò Ucp (50V): Ngöôõng ñieän aùp nguy hieåm thaáp nhaát ñoái vôùi ngöôøi Nguyeân taéc : Trong sô ñoà naøy baét buoäc taát caû phaàn voû kim loaïi cuûa caùc thieát bò phaûi ñöôïc noái vôùi cöïc ñaát noùi chung. Ñieåm noái ñaát trung tính cuûa nguoàn thöôøng naèm ngoaøi aûnh höôûng ñoái vôùi caùc cöïc noái ñaát an toaøn cuûa maïng. Toång trôû cuûa maïch voøng söï coá chaïm ñaát bao goàm chuû yeáu caû hai loaïi ñieän cöïc noái ñaát maéc noái tieáp (cuûa nguoàn vaø cuûa maïng ñieän vì ñieän trôû cuûa daây khoâng ñaùng keå so vôùi troång ñieän trôû cuûa RngHT vaø RndTB). Vì vaäy, bieân ñoä cuûa doøng chaïm thöôøng quaù nhoû ñeå caùc CB coù theå taùc ñoäng ñöôïc. Do ñoù, vieäc duøng caùc rôle so leäch ñeå baûo veä laø caàn thieát. Baûo veä töï ñoäng ñoái vôùi maïng noái ñaát kieåu TT Ñaûm baûo ñoä nhaïy baèng caùch söû duïng RCD coù : RndTB : Ñieän trôû ñieän cöïc noái thieát bò (an toaøn) Inhay :Doøng ñieän so leäch taùc ñoäng ñònh möùc cuûa RCD Ñoái vôùi baûo veä thuïc hieän coù tính taïm thôøi (ví duï caùc coâng tröôøng) vaø khu vöïc noâng nghieäp, laøm vöôøn, giaù trò Ucp trong coâng thöùc phaûi ñöôïc thay baèng 25V. 6.4.4 Choïn thieát bò RCD baûo veä choáng chaïm ñieän : Ñieän trôû noái ñaát cuûa traïm laø RndHT = 3.7.Ñieän trôû noái ñaát cuûa maïng choïn baèng RndTB = 20. Doøng ñieän chaïm ñaát : (A) (Vôùi doøng ñieän naøy thì CB khoâng theå taùc ñoäng) Ñieän aùp tieáp xuùc : > Ucp = 50 (V) vaø ñaây laø trò soá nguy hieåm. Vieäc phoái hôïp nhaèm caét söï coá choïn loïc ñöôïc thöïc hieän baèng caùch taïo thôøi gian treå hoaëc baèng caùch chia nhoû caùc maïch. Theo ñoù, moãi phaàn töû hoaëc moãi nhoùm ñöôïc baûo veä rieâng. Tính choïn loïc chæ ñaûm baûo khi chæ coù CB phía tröôùc vò trí söï coá laø taùc ñoäng. 6.4.5 Tính choïn loïc giöõûa caùc RCD: Söï choïn loïc ñöôïc thöïc hieän baèng vieäc söû duïng nhieàu RCD coù ñoä nhaïy khaùc nhau. ÔÛ ñaây, ta choïn theo 4 möùc : Taïi Tuû phaân phoái chính : Choïn RCD vigi 3(A) (tra treân trang chuû Merlin Gerlin) vôùi doøng nhaïy 3(A), thôøi gian taùc ñoäng chaäm nhaát laø 500(ms) ñeå caét nguoàn. Taïi caùc Tuû phaân phoái khaùc : Choïn RCD vigi 1(A) (tra treân trang chuû Merlin Gerlin) vôùi doøng nhaïy 1(A), thôøi gian taùc ñoäng chaäm nhaát laø 300(ms) ñeå caét nguoàn. Taïi caùc Tuû phaân phoái khu vöïc : Choïn RCD vigi 300(mA) (tra treân trang chuû Merlin Gerlin) vôùi doøng nhaïy 1(A), thôøi gian taùc ñoäng chaäm nhaát laø 300ms ñeå caét nguoàn. Taïi caùc Tuû phaân phoái cho moãi phoøng : Choïn RCD DPN vigi 30(mA) (tra treân trang chuû Merlin Gerlin) vôùi doøng nhaïy 1(A), thôøi gian taùc ñoäng chaäm nhaát laø 300ms ñeå caét nguoàn Vaäy,khi xuaát hieän Uchaïm > 50(V) ôû phaàn bò chaïm voû, caùc thieát bò naøy seõ taùc ñoäng caét nguoàn moät caùch chaéc chaén. Tuyø theo thieát bò ba pha hay moät pha maø ta seõ choïn RCD cho thích hôïp Neáu laø thieát bò moät pha ta seõ maéc caùc RCD nhö sau : Caùch maéc naøy seõ ñöôïc thöïc hieän taïi CB cuûa caùc hoä gia ñình vaø caùc tuû moät pha Neáu laø thieát bò ba pha ba daây(thieát bò ba pha ñaáu tam giaùc) thì seõ maéc RCD nhö sau: Caùch maéc naøy seõ ñöôïc aùp duïng taïi CB cuûa ñoäng cô bôm nöôùc Neáu laø thieát bò ba pha boán cöïc (ba pha ñaáu sao) ta seõû maéc RCD nhö sau : Caùch maéc naøy seõ ñöôïc aùp duïng taïi CB cuûa ñoäng cô thang maùy. 6.4.6 Tính toaùn vaø thöïc hieän heä thoáng ñieän trôû noái daát: Thöïc teá chung cö khoâng caàn noái ñaát laëp laïi ôû cuoái ñöôøng daây 380/220V maø chæ noái ñaát trung tính cuûa traïm bieán aùp, ñieän trôû noái ñaát khoâng vöôït quaù 4 W. 6.4.6.1 Noái ñaát trung tính: Choïn loaïi maïch voøng phöùc hôïp thanh coïc: Coïc : theùp goùc 40 x 4 (mm) , daøi lc = 3 (m) Thanh ngang : 40 x 4 (mm), daøi lth = 18 (m) Choïn = 100 () Khoaûng caùch giöõa 2 coïc a = 6 (m) Coïc choân saâu t0 =0.8 (m) Tra baûng PL 03 saùnh baøi taäp Kyõ Thuaät Ñieän Cao Aùp_ Hoà Vaên Nhaät Chöông, ta coù heä soá theo muøa : Km (coïc) = 1.4 ; Km (thanh) = 1.6 Ñieän trôû cuûa moät coïc laø: R1coïc = ( ln) Vôùi t = t0 + = 0.8 + 1.5 = 2.3 (m) R1coïc = ) = 40.09 () Do tæ soá = 2 ,ta choïn heä soá söû duïng cho coïc = 0.9 (PL12) Ñieän trôû noái ñaát Rnñaát = 4 . Vaäy soá coïc sô boä : Rnñaát = nsb = = =11.12 Ta choïn n = 12 (coïc). Vôùi tæ soá = 2 vaø soá coïc laø n = 12 (coïc), Tra PL05, ta ñöôïc heä soá söû duïng cuûa coïc : = 0.66 Ñieän trôû 4 thanh ngang 40 x 4 (mm) laép thaønh maïch voøng: L = 4 x18 = 72 (m), b= 40 (mm) Rth = Tra baûng PL19 taøi lieäu 3 ta coù : K = 5.53 (do ) Rth = = 5.09 () Ta coù : = 2 , tra baûng PL07, ta ñöôïc heä soá söû duïng xoay chieàu cuûa thanh khi coïc boá trí theo maïch voøng öùng vôùi 12 coïc : = 0.38 Vaäy ñieän trôû thöïc cuûa coïc vaø thanh noái ñaát: Rtñ = = = 3.67 () < 10 () Keát luaän: Vôùi Rtñ = 3.67() < 4 () söû duïng noái ñaát taïi traïm bieán aùp thoûa yeâu caàu veà ñieàu kieän an toaøn noái ñaát cuûa heä thoáng ñieän. 6.4.6.2 Noái ñaát voû thieát bò: Ta thöïc hieän noái ñaát voû thieát bò ôû töøng caáp + Taïi Tuû phaân phoái chính : Rnñ max = 16 R1coïc = ) = 40.09 () Ta duøng heä thoáng 3 coïc // nhau Rtd = = 13.63 () < 16 thoûa ñieàu kieän + Taïi caùc Tuû phaân phoái khaùc : Rnñ max = 50 R1coïc = ) = 40.09 () Ta duøng 1 coïc Rtd = 40.09 < 50 ()thoûa ñieàu kieän + Taïi caùc Tuû phaân phoái khu vöïc : Rnñ max =166 R1coïc = ) = 40.09 () Ta duøng 1 coïc Rtd = 40.09 < 166 ()thoûa ñieàu kieän + Taïi caùc Tuû phaân phoái cho moãi phoøng Rnñ max =1666 R1coïc = ) = 40.09 () Ta duøng 1 coïc Rtd = 40.09 < 1666()thoûa ñieàu kieän . Noái ñaúng theá cho toaøn toaø nhaø: Thöïc hieän vieäc noái ñaúng theá cho toaøn toaø nhaø baèng caùch noái trung tính cuûa maùy bieán aùp vaø caùc thieát bò khaùc vaøo caùc hoá tieáp ñaát nhö hình veõ.