Tài liệu Ung thư vú Vater: Kết quả điều trị phẫu thuật tại Bệnh viện Chợ Rẫy: Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 8 * Phụ bản của Số 3 * 2004 Nghiên cứu Y học
UNG THƯ NHÚ VATER: KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT
TẠI BỆNH VIỆN CHỢ RẪY
Nguyễn Tấn Cường*, Võ Tấn Long*, Nguyễn Minh Hải**, Trần Đình Quốc***
TÓM TẮT
Đặt vấn đề: Mục đích của nghiên cứu này là khảo sát yếu tố lâm sàng, chẩn đoán và kết quả điều trị của
ung thư nhú Vater tại bệnh viện Chợ Rẫy.
Phương pháp: Từ năm 1995 đến 2004, có 107 bệnh nhân bị ung thư nhú Vater được điều trị tại bệnh viện
Chợ Rẫy. Chẩn đoán chủ yếu dựa vào nội soi mật- tụy ngược dòng và siêu âm; CT-scan chỉ để đánh giá tình
trạng di căn trước mổ.
Kết quả: Bệnh nhân có độ tuổi trung bình là 60,3 tuổi, trong đó nam chiếm 39% và nữ chiếm 61%%.
Bệnh nhân trên 50 tuổi chiếm 79,6%%. Triệu chứng chủ yếu bao gồm: vàng da (83,5%), đau bụng(72,8%),
chán ăn (82,5%), sụt cân(67%). Có 75 bệnh nhân được làm n...
9 trang |
Chia sẻ: Đình Chiến | Ngày: 05/07/2023 | Lượt xem: 220 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Ung thư vú Vater: Kết quả điều trị phẫu thuật tại Bệnh viện Chợ Rẫy, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004 Nghieân cöùu Y hoïc
UNG THÖ NHUÙ VATER: KEÁT QUAÛ ÑIEÀU TRÒ PHAÃU THUAÄT
TAÏI BEÄNH VIEÄN CHÔÏ RAÃY
Nguyeãn Taán Cöôøng*, Voõ Taán Long*, Nguyeãn Minh Haûi**, Traàn Ñình Quoác***
TOÙM TAÉT
Ñaët vaán ñeà: Muïc ñích cuûa nghieân cöùu naøy laø khaûo saùt yeáu toá laâm saøng, chaån ñoaùn vaø keát quaû ñieàu trò cuûa
ung thö nhuù Vater taïi beänh vieän Chôï Raãy.
Phöông phaùp: Töø naêm 1995 ñeán 2004, coù 107 beänh nhaân bò ung thö nhuù Vater ñöôïc ñieàu trò taïi beänh vieän
Chôï Raãy. Chaån ñoaùn chuû yeáu döïa vaøo noäi soi maät- tuïy ngöôïc doøng vaø sieâu aâm; CT-scan chæ ñeå ñaùnh giaù tình
traïng di caên tröôùc moå.
Keát quaû: Beänh nhaân coù ñoä tuoåi trung bình laø 60,3 tuoåi, trong ñoù nam chieám 39% vaø nöõ chieám 61%%.
Beänh nhaân treân 50 tuoåi chieám 79,6%%. Trieäu chöùng chuû yeáu bao goàm: vaøng da (83,5%), ñau buïng(72,8%),
chaùn aên (82,5%), suït caân(67%). Coù 75 beänh nhaân ñöôïc laøm noäi soi maät tuïy ngöôïc doøng, thaáy u nhuù Vater vaø
sinh thieát. Phaãu thuaät trieät ñeå ñöôïc thöïc hieän ôû 49 beänh nhaân trong soá 88 beänh nhaân ñöôïc phaãu thuaät (55%),
hoaëc caét khoái taù tuïy (44 beänh nhaân), hoaëc caét toaøn boä tuïy (1 beänh nhaân), hoaëc môû taù traøng khoeùt boû u (4 tröôøng
hôïp). Phaãu thuaät taïm bôï chieám 45%. Tæ leä töû vong sau moå trieät ñeå laø 12,2% (6 beänh nhaân), tæ leä bieán chöùng sau
moå chieám 44,4%.
Keát luaän:Ung thö nhuù Vater coù tæ leä phaãu thuaät trieät ñeå cao hôn vaø keát quaû soáng coøn toát hôn ung thö tuïy.
Phaãu thuaät Whipple laø phöông phaùp ñieàu trò löïa choïn, tuy nhieân ñoái vôùi nhöõng beänh nhaân lôùn tuoåi, nguy cô
phaãu thuaät cao thì môû taù traøng khoeùt boû u höùa heïn keát quaû soáng toát hôn phaãu thuaät taïm bôï. Caàn phaûi theo doõi
laâu daøi hôn ñeå coù theå ñaùnh giaù keát quaû soáng coøn.
SUMMARY
ADENOCARCINOMA OF THE AMPULLA OF VATER : SURGICAL RESULT
AT CHORAY HOSPITAL
Nguyen Tan Cuong, Vo Tan Long, Nguyen Minh Hai, Tran Ñinh Quoc * Y Hoc TP. Ho Chi Minh *
Vol. 8 * Supplement of No 3 * 2004: 125 - 133
Background: The aims of this study were to review the clinical factors, diagnosis and treament of
adenocarcinoma of the ampulla of Vater at Cho Ray hospital.
Methods: From 1995 to 2004, 107 patients with adenocarcinoma of the ampulla of Vater were managed
at Cho Ray hospital. Primary diagnosis were based on ERCP and ultrasound; CT-scan was indicated only for
evaluating distant metastasis.
Results: The patients had a mean age of 60,3 years, with 39% male and 61% female. There were 79,6% of
patient over 50 years old. Predominant symtoms included: jaundice(83,5%), abdominal pain(72,8%),
anorexia(82,5%), weight loss(67%). There were 75 patients who had a mass occupying the ampulla of Vater
seen on endoscopic retrograde cholangio-pancreatography (ERCP) then biopsied. Resection was performed in
49 patients (55%) either with pancreatoduodenal resection(n= 44), total pancreatectomy (n= 1), or
ampullectomy (n=4). The palliative surgical treament was 45%. Overall mortality after resection was 12,2%
*Boä moân Ngoaïi TQ ÑHYD TPHCM
**Khoa Ngoaïi TQ bv Chôï Raãy
***BS noäi truù Ngoaïi TQ bv Chôï Raãy,
Chuyeân ñeà Beänh lyù & Chaán thöông Taù - Tuïy 125
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004
(n= 6) and morbidity after resection was 42,9%.
Conclusions: Ampullary cancer had a higher rate of resection and better survival rate than pancreatic
cancer. Whipple operation was the procedure of choice for resection, however in poor risk and elderly patients
ampullectomy seemed to be safer. Long term follow-up should be carried out for the accurate assessement of
the long-term survival rate.
ÑAËT VAÁN ÑEÀ
Ung thö nhuù Vater laø moät beänh lyù ít gaëp. Taïi Hoa
Kyø, tæ leä môùi maéc haøng naêm ít hôn 2000 ca moãi naêm
vaø chieám khoaûng 0,2% trong taát caû caùc loaïi ung thö
cuûa ñöôøng tieâu hoaù. Theo y vaên chuùng ñöùng haøng thöù
hai (chieám 7- 10%) trong ung thö quanh nhuù Vater,
sau ung thö ñaàu tuïy(3). Tuy nhieân, do vò trí giaûi phaãu
cuûa nhuù Vater lieân quan vôùi ñöôøng maät neân beänh
thöôøng bieåu hieän laâm saøng sôùm hôn so caùc loaïi ung
thö quanh boùng khaùc. Hieän nay, vôùi söï phaùt trieån cuûa
noäi soi maät tuïy ngöôïc doøng neân beänh caøng ñöôïc chaån
ñoaùn sôùm hôn nöõa. Vì vaäy, beänh nhaân coù cô hoäi ñöôïc
ñieàu trò trieät ñeå hôn.
Ñieàu trò ung thö nhuù Vater chuû yeáu vaãn laø phaãu
thuaät. Do vieäc phaùt hieän sôùm neân tæ leä beänh nhaân
ñöôïc laøm phaãu thuaät trieät ñeå raát cao vaø tieân löôïng
soáng coøn toát hôn so vôùi ung thö quanh nhuù
khaùc(1,3,4,8,11,14). ÔÛ nhieàu trung taâm ngoaïi khoa lôùn treân
theá giôùi tæ leä phaãu thuaät trieät ñeå laø 80-96%. Tæ leä bieán
chöùng vaø töû vong sau moå thaáp.
ÔÛ nöôùc ta, chöa coù coâng trình naøo vôùi côõ maãu lôùn
maø chæ coù vaøi baùo caùo ca laâm saøng hay loàng chung
trong ung thö quanh nhuù Vater. Coâng trình naøy
nhaèm khaûo saùt caùc ñaëc ñieåm beänh lyù, phöông phaùp
chaån ñoaùn, ñieàu trò töø ñoù ruùt ra chæ ñònh cuûa töøng
phöông phaùp ñieàu trò nhaèm haïn cheá tæ leä bieán chöùng
vaø töû vong sau moå.
TÖ LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU
Chuùng toâi tieán haønh nghieân cöùu hoài cöùu taát caû
caùc beänh nhaân ung thö nhuù Vater ñaõ ñöôïc chaån ñoaùn
vaø ñieàu trò taïi beänh vieän Chôï Raãy trong 9 naêm (1995-
2004), ghi nhaän caùc yeáu toá cuûa beänh lyù nhö: tuoåi, giôùi,
laâm saøng, caän laâm saøng, phaãu thuaät vaø haäu phaãu.
Chuùng toâi choïn nhöõng beänh nhaân ñöôïc chaån
ñoaùn ung thö nhuù Vater döïa vaøo:
Chaån ñoaùn giaûi phaãu beänh sau moå.
Chaån ñoaùn luùc moå
Chaån ñoaùn giaûi phaãu beänh maãu sinh thieát qua noäi
soi ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp khoâng phaãu thuaät.
Khoâng tính vaøo loâ nghieân cöùu nhöõng beänh nhaân
sau:
-Nhöõng beänh nhaân bò ung thö quanh nhuù Vater
khaùc nhö: ung thö ñaàu tuïy, ung thö taù traøng, ung thö
ñoaïn cuoái oáng maät chuû.
-Nhöõng beänh nhaân bò: u tuyeán nhung mao cuûa
nhuù Vater (villous adenoma of the ampulla), xô heïp
Oddi, carcinoid nhuù Vater, nhöõng khoái u hieám gaëp
khaùc cuûa boùng.
Vieäc theo doõi beänh nhaân ñöôïc thöïc hieän sau xuaát
vieän baèng caùch gôûi thö môøi taùi khaùm hoaëc lieân laïc qua
ñieän thoaïi.
KEÁT QUAÛ
Trong thôøi gian nghieân cöùu, chuùng toâi ghi nhaän
ñöôïc toång coäng 107 beänh nhaân(BN) bò ung thö nhuù
Vater, trong ñoù coù 88 tröôøng hôïp phaãu thuaät, goàm 49
phaãu thuaät trieät ñeå, 39 phaãu thuaät taïm bôï
Tuoåi vaø giôùi tính
Nam coù 42 BN chieám tæ leä 39%
Nöõ coù 65 BN chieám tæ leä 61%
Tæ leä nam/ nuõ= 2/3
Tuoåi nhoû nhaát laø 30
Tuoåi lôùn nhaát laø 89
Tuoåi trung bình laø 60,3
Tuoåi treân 50 chieám 79,6%
Thôøi gian khôûi beänh
<= 2 thaùng: chieám 80%
> 2 thaùng: chieám 20%
126
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004 Nghieân cöùu Y hoïc
Trieäu chöùng laâm saøng
Caùc trieäu chöùng laâm saøng gaëp trong ung thö nhuù
Vater ñöôïc ghi nhaän:
Trieäu chöùng laâm saøng Soá bn Tæ leä %
Vaøng da 89 83,5
Chaùn aên 88 82,5
Ñaày buïng, chaäm tieâu 84 78,6
Ñau buïng aâm æ haï söôøn phaûi, thöôïng vò 78 72,8
Suït caân 72 67
Soát 55 51,5
Buoàn noân, noân 4 3,9
Tieâu phaân ñen 5 4,9
Sôø ñöôïc tuùi maät to 25 23,3
Sôø ñöôïc gan to 21 19,4
Sôø ñöôïc u 3 2,8
Vaøng da laø daáu hieäu noåi baät, chuû yeáu laø vaøng da
ngaøy caøng taêng daàn (88 BN), ñoâi khi gaëp vaøng da
töøng ñôït (1 BN)
Caùc xeùt nghieäm caän laâm saøng
Dung tích hoàng caàu
Soá beänh nhaân bò thieáu maùu Hct< 30% laø 53 BN
(51,4%)
Bilirubin toaøn phaàn(mg%):
-Bilirubin trung bình: 15,2 ± 12,1 mg%
-Nhoû nhaát: 0,3 mg%
-Lôùn nhaát: 58,5 mg%
-Trong ñoù Bilirubin maùu taêng (> 2mg%): 86 BN
(83,4%)
-Bilirubin maùu khoâng taêng: 17 BN
Sieâu aâm buïng
Thöïc hieän trong 99 BN
Toái thieåu Toái ña Trung bình
Kích thöôùc OMC (mm) 8 30 17,01
Kích thöôùc Wirsung9(mm) 3 11 5,43
Phaùt hieän u: 54 BN (chieám 53%)
Soûi OMC: 8 BN (8,2%)
OÁng Wirsung daõn(>= 4mm): 35 ca (34%)
CT-Scan buïng
Thöïc hieän trong 37 BN
Phaùt hieän u: 10 BN (28%)
ERCP
Thöïc hieän treân 75 BN
Veà ñaïi theå: chuû yeáu laø theå u suøi
Giaûi aùp maät luùc noäi soi:
Caét 1 phaàn cô voøng
Oddi
Xeû OMC phoàng
vaøo TT
Ñaët stent
Soá BN 7 6 13
Tæ leä % 6,5 8 17,3
Keát quaû sinh thieát qua ERCP:
Keát quaû Soá bn Tæ leä %
Sinh thieát döông tính 72 95,8
Keát quaû khaùc 3 4,2
Chuùng toâi ghi nhaän 72 tröôøng hôïp coù keát quaû laø
carcinoâm tuyeán vuøng nhuù Vater (95,8%) vaø 3 tröôøng
hôïp coøn laïi:
+ Böôùu tuyeán khoâng ñieån hình möùc ñoä naëng
+ Böôùu nhuù tuyeán coù hình aûnh loaïn saûn
+ Böôùu tuyeán nghòch saûn vuøng nhuù Vater
Caû 3 tröôøng hôïp naøy keát quaû giaûi phaãu beänh sau
moå ñeàu traû lôøi laø carcinoâm tuyeán vuøng nhuù Vater
Keát quaû giaûi phaãu beänh cuûa khoái u qua
sinh thieát
Giaûi phaãu beänh Soá bn Tæ leä %
Carcinoâm tuyeán bieät hoaù cao 12 16,9
Carcinoâm tuyeán bieät hoaù vöøa 17 24
Carcinoâm tuyeán bieät hoaù keùm 2 2,8
Khoâng moâ taû ñoä bieät hoaù 37 52,1
Loaïi khaùc 3 4,2
TOÅNG SOÁ 71 100
Soá tröôøng hôïp phaãu thuaät
Trong soá 107 BN, chæ coù 88 BN ñöôïc phaãu thuaät
coøn 19 BN khoâng ñoàng yù moå.
Caùc phöông phaùp phaãu thuaät
45%
55%
Phaãu thuaät
taïm bôï
Phaãu thuaät
trieät ñeå
Chuyeân ñeà Beänh lyù & Chaán thöông Taù - Tuïy 127
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004
Kích thöôùc u
Kích thöôùc toái thieåu: 1 cm
Kích thöôùc toái ña: 5cm
Kích thöôùc trung bình: 2,6 cm
Phaãu thuaät taïm bôï
Khi khoâng thöïc hieän ñöôïc PT Whipple, chuùng toâi
duøng phöông phaùp noái taét, coù theå laø noái OMC – taù
traøng, hoaëc noái tuùi maät – hoãng traøng, hoaëc noái OMC -
hoãng traøng (ghi nhaän 1 tröôøng hôïp), keøm theo noái vò
traøng.
Noái
OMC- TT
Noái TM – HT kieåu
Roux-en-Y
Noái TM – HT keøm
mieäng noái Braunn
Khaùc *
Soá BN 14 6 17 2
Tæ leä % 35,9 15,4 43,6 5,1
* 1 noái OMC – hoãng traøng kieåu Roux-en-Y. 1 noái
vò traøng khoâng noái ñöôøng maät vì ñaõ ñaët stent tröôùc ñoù
qua ERCP
Lyù do noái4 taét
Lyù do Soá bn
Lôùn tuoåi (67 – 88 tuoåi) 16
Xô gan 4
Theå traïng keùm 4
Di caên gan 3
Baùng buïng nhieàu 2
Thaám maät phuùc maïc 3
Beänh tim maïch 1
Khoái u to xaâm laán 1
Tieåu ñöôøng khoù kieåm soaùt 1
Ñaët stent 2 laàn caùch 5 thaùng 1
Khoâng moâ taû 3
TOÅNG SOÁ 39
Phöông phaùp moå
PT Whipple ñöôïc laøm theo nhieàu caùch khaùc
nhau:
Caét hang vò Baûo toàn moân vò Caét toaøn boä tuïy
Soá ca 23 21 1
Tæ leä % 51,1 46,7 2,2
1 BN PT caét toaøn boä tuïy vì tuïy bò hoaïi töû toaøn boä
sau ERCP, beänh nhaân töû vong sau moå
* Trong PT trieät ñeå coù:
36 BN < 60 tuoåi
13 BN ≥ 60 tuoåi, söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ
(p< 0,05)
Beänh nhaân < 60 tuoåi ñöôïc phaãu thuaät trieät ñeå
nhieàu hôn
Phaãu thuaät trieät ñeå* Phaãu thuaät noái taét**
Kích thöôùc u <= 3cm 36 29
Kích thöôùu > 3 cm 5 7
* 4 tröôøng hôïp khoâng ghi kích thöôùc
** 3 tröôøng hôïp khoâng ghi kích thöôùc
Söï khaùc bieät khoâng coù yù nghóa thoáng keâ(p >
0,05)
Noái moûm tuïy - daï daøy: 4 tröôøng hôïp
Noái moûm tuïy – hoãng traøng: 40 tröôøng hôïp
Caét toaøn boä tuïy: 1 tröôøng hôïp
Khoeùt boû u: 4 tröôøng hôïp
Lyù do noái taét nhieàu nhaát laø yeáu toá lôùn tuoåi: 16 BN
(41%)
Tai bieán trong moå
Chaûy maùu gaëp 3 tröôøng hôïp
Haäu phaãu
Toái thieåu Toái ña Trung bình
Trung tieän(ngaøy) 2 7 3,6
Thôøi gian naèm vieän (ngaøy) 7 43 14,6
Truyeàn maùu(ñôn vò) 0 12 3,4
Thôøi gian moå(giôø, phuùt) 3,30 9,30 5,4
-Trung tieän ngaøy haäu phaãu thöù 7 gaëp ôû 1 BN baûo
toàn moân vò, söï khaùc bieät giöõa 2 nhoùm PT Whipple coù
caét hang vò vaø nhoùm baûo toàn moân vò khoâng coù yù nghó
a thoáng keâ (p > 0,05)
-Ña soá beänh nhaân coù thieáu maùu töø tröôùc moå do
ñoù trong 45 ca phaãu thuaät Whipple, coù 38 ca phaûi
truyeàn maùu. Truyeàn maùu nhieàu gaëp ôû nhöõng tröôøng
hôïp coù tai bieán (3 tröôøng hôïp) vaø bieán chöùng chaûy
maùu sau moå.
Bieán chöùng sau moå
Bieán chöùng N Xöû trí Töû vong
Roø mieäng noái tuïy 6 5 Ñieàu trò noäi
(Sandostatin)
1 BN moå laïi 2 laàn
3
Chaûy maùu (oáng daãn löu, xuaát
huyeát tieâu hoùa)
3 Truyeàn maùu
1 BN moå laïi
0
Xì mieäng noái:
+ Taù – hoãng traøng
+ OÁng maät chuû – hoãng traøng
1
1
Moå laïi
Moå laïi
0
0
128
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004 Nghieân cöùu Y hoïc
Bieán chöùng N Xöû trí Töû vong
+ Daï daøy – hoãng traøng qua
veát moå
1 Huùt lieân tuïc 0
Tuï dòch oå buïng 2 Noäi khoa 0
Truïy maïch sau moå 3 Thuoác vaän maïch 3
Nhieãm truøng ñöôøng maät 1 Noäi khoa 0
Nhieãm truøng veát moå 1 Noäi khoa 0
Taéc mieäng noái taù - hoãng traøng 1 Moå laïi 2 laàn 0
TOÅNG SOÁ 20 6
Tæ leä bieáân chöùng sau PT trieät ñeå: 20 BN chieám
40,8%; Tæ leä roø tuïy laø 6 tröôøng hôïp (12,2%); Tæ leä bieán
chöùng chaûy maùu laø 3ø: (6,1%); Tæ leä töû vong: 6 BN
chieám 12,2%
Khoâng bieán chöùng Coù bieán chöùng
< 60 tuoåi 23 4
≥ 60 tuoåi 16 5
Söï khaùc bieät naøy khoâng coù yù nghóa thoáng keâ (p >
0,05)
Khoâng töû vong Töû vong
< 60 tuoåi 33 3
≥ 60 tuoåi 10 3
Söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ(p < 0,05)
Caét hang vò Baûo toàn moân vò Caét boû toaøn boä tuïy
Khoâng 21 14 0
Töû vong 0 5 1
Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa thoáng keâ vôùi p=
0,003 < 0,05
Môû taù traøng, khoeùt boû u nhuù Vater
Töø thaùng 7-2004, chuùng toâi maïnh daïn ñöa vaøo aùp
duïng phöông phaùp môû taù traøng, caét boû u nhuù Vater,
sau ñoù khaâu taùi taïo laïi cô voøng oáng maät chuû vaø cô
voøng oáng tuïy, vaø ñaõ aùp duïng thaønh coâng 4 tröôøng hôïp
(TH). Ñaây laø caùc TH beänh nhaân lôùn tuoåi (trung bình
69,25 tuoåi) khoâng thích hôïp cho PT Whipple, coù
nhieàu beänh ñi keøm, hoaëc töø choái laøm PT Whipple (sau
khi nghe giaûi thích).
Giôùi Tuoåi Beänh keøm Lyù do chæ ñònh
TH 1 Nöõ 69 Beänh maïch
vaønh, hôû van tim
Ñaõ caét cô voøng, ñaët
stent 2 laàn (9 thaùng)
TH 2 Nöõ 72 Khoâng Suy kieät
TH 3 Nam 62 Khoâng Töø choái laøm PT
Whipple
TH 4 Nam 74 Lao phoåi, vieâm
gan C
Ñaõ caét cô voøng, ñaët
stent 1 thaùng
Caû 4 tröôøng hôïp naøy trong moå thaáy u coøn khu
truù, chöa lan qua thaønh taù traøng chung quanh, 1
tröôøng hôïp coù haïch to ñaàu tuïy ñaõ ñöôïc naïo haïch. Haäu
phaãu khoâng bieán chöùng.
Di caên haïch
Coù 28 tröôøng hôïp phaãu thuaät trieät ñeå coù gôûi haïch
thöû giaûi phaãu beänh vaø ghi nhaän 7 tröôøng hôïp di caên
haïch baïch huyeát.
Vò trí haïch di caên: haïch vuøng ñaàu tuïy vaø cuoáng
gan.
Theo doõi laâu daøi
Tình traïng hieän taïi Thôøi gian soáng
(naêm)
Soá bn
Soáng Töû vong
1 3 3 0
2 9 6 3
3 9 6 3
4 1 1 0
5 1 1 0
TOÅNG SOÁ 23 17 6
BAØN LUAÄN
Ung thö nhuù Vater laø moät beänh lyù hieám gaëp vaø
thöôøng coù döï haäu toát hôn ung thö ñaàu tuïy neáu ñöôïc
phaãu thuaät trieät ñeå. Döï haäu toát hôn naøy ñöôïc cho laø
do beänh nhaân nhaäp vieän sôùm hôn vì vaøng da xuaát
hieän sôùm, vaø do ñoä bieät hoaù toát hôn ung thö ñaàu tuïy.
Beänh thöôøng xaûy ra ôû löùa tuoåi 60 vôùi trieäu chöùng vaøng
da ñoät ngoät taêng daàn, keøm theo ñau buïng, suït caân,
chaùn aên, thieáu maùu, maùu aån trong phaân vaø ngöùa.
Trong caùc thoáng keâ veà moå töû thi Howard vaø
Jordan gaëp khoaûng 0,02-2%. Ung thö nhuù Vater
chieám khoaûng 1-2% caùc loaïi ung thö ñöôïc phaãu
thuaät. Hoäi ngoaïi khoa Phaùp baùo caùo ung thö nhuù
Vater chieám khoaûng 8% caùc ung thö ñöôøng maät ñöôïc
phaãu thuaät. Edmonson (Myõ) xaùc ñònh ñöôïc tæ leä caùc
ung thö ñöôøng maät nhö sau: ung thö tuùi maät 81%,
ung thö ñöôøng maät 10%, ung thö nhuù Vater 9%(7).
Treân theá giôùi ñaõ coù nhieàu coâng trình nghieân cöùu
veà loaïi ungthö naøy vôùi côû maãu lôùn nhö: 459 BN töø 57
trung taâm taïi Nhaät Baûn töø 1949-1974, 120 BN taïi
beänh vieän Johns Hopkins töø naêm 1969-1996, 123 BN
töø trung taâm ung thö Memorial Sloan- Kettering töø
1983-1995(8). Taïi beänh vieän Chôï Raãy töø 1995-2002
gaëp 107 BN. Nhö vaäy, ung thö naøy khoâng phaûi laø ít
Chuyeân ñeà Beänh lyù & Chaán thöông Taù - Tuïy 129
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004
gaëp, ñaëc bieät hieän nay söï phaùt trieån cuûa ERCP giuùp
cho vieäc phaùt hieän beänh sôùm vaø nhieàu hôn nöõa.
Caùc baùo caùo trong nöôùc lieân quan ñeán ung thö
nhuù Vater raát ít vaø thöôøng mang tính thoâng baùo ca
laâm saøng, ï Nguyeãn Ñöùc Ninh (beänh vieän Vieät Ñöùc -
1971) thoâng baùo 4 tröôøng hôïp chaån ñoaùn trong moå,
Nguyeãn vaên Taán (beänh vieän C- 1973) thoâng baùo 1
tröôøng hôïp, Ñoã Kim Sôn (beänh vieän Vieät Ñöùc- 1993)
thoâng baùo 4 tröôøng hôïp(5). Gaàn ñaây coù caùc baùo caùo vôùi
soá lieäu nhieàu hôn, nhö Vaên Taàn (beänh vieän Bình Daân-
1995) toång keát 54 tröôøng hôïp moå Whipple trong giai
ñoaïn töø 1980-1995, trong ñoù coù 23 ung thö ñaàu tuïy,
26 ung thö nhuù Vater, 2 tröôøng hôïp u taù traøng, 3
tröôøng hôïp ung thö oáng maät chuû(6)û. Nguyeãn minh Haûi
(beänh vieän Chôï Raãy - 2002) toång keát 72 tröôøng hôïp
phaãu thuaät Whipple, trong ñoù coù 28 ung thö ñaàu tuïy,
36 ung thö nhuù Vater, 4 ung thö taù traøng vaø 4 vieâm
tuïy maïn tính(9). Caùc baùo caùo naøy ñeàu khoâng cho bieát tæ
leä coù theå phaãu thuaät trieät ñeå ung thö nhuù Vater laø bao
nhieâu vaø thôøi gian soáng sau moå laø bao laâu
Theo soá lieäu cuûa caùc taùc giaû nöôùc ngoaøi thì BN
nam thöôøng gaëp nhieàu hôn BN nöõ, tæ leä nam/nöõ= 1/1
ñeán 3/2, tuoåi trung bình laø 65 tuoåi. Theo chuùng toâi thì
nöõ gaëp nhieàu hôn nam, tæ leä nam/nöõ= 2/3, tuoåi trung
bình laø 60,3 tuoåi, trong ñoù tuoåi > 50 chieám 79,6%
Phaàn lôùn beänh nhaân ñeán khaùm sau khi khôûi phaùt
trieäu chöùng ñaàu tieân < 2 thaùng (79,6%). Moät soá beänh
nhaân ñeán khaùm sôùm trong voøng 1 thaùng chieám tæ leä
1/5. So saùnh vôùi caùc taùc giaû khaùc, thôøi gian khôûi phaùt
beänh thay ñoåi töø 2 – 4 thaùng.
Vaøng da laø trieäu chöùng thöôøng gaëp (83,5%), tæ leä
naøy cuõng baèng vôùi tæ leä cuûa caùc taùc giaû nöôùc ngoaøi. Keá
ñeán laø trieäu chöùng chaùn aên (82,5%), ñau buïng
(72,8%), Suït caân(67%). Ñoâi khi cuõng gaëp trieäu chöùng
tieâu phaân ñen (gaëp ôû 5 BN). Moät soá beänh nhaân vaøng
da coù keøm theo soûi oáng maät chuû, ñöôïc moå môû oáng
maät chuû thaùm saùt, trong moå phaùt hieän ra u nhuù
Vater, thaäm chí sau moät thôøi gian môùi phaùt hieän
beänh. Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, coù 3 tröôøng
hôïp ñöôïc chaån ñoaùn tröôùc moå laø soûi oáng maät chuû, moå
ra laø u nhuù Vater keøm soûi oáng maät chuû, xaùc laõi trong
oáng maät chuû; 1 tröôøng hôïp ñöôïc moå môû oáng maät chuû
laáy soûi sau ñoù 1 thaùng môùi phaùt hieän laø u nhuù Vater.
Do ñoù, neân thaän troïng ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp vaøng
da coù soûi hoaëc laõi trong oáng maät chuû vì coù theå boû soùt
beänh lyù aùc tính cuûa vuøng nhuù Vater.
Trieäu chöùng tuùi maät to chieám tæ leä 23,3%. Ñieàu
naøy do bôûi beänh ñöôïc chaån ñoaùn sôùm neân khoâng ñuû
thôøi gian daøi gaây taéc ngheõn laøm taêng aùp löïc ñöôøng
maät.
Trieäu chöùng thieáu maùu gaëp ôû 53 BN (Hct < 30%)
do K nhuù Vater chuû yeáu laø theå u suøi gaây hoaïi töû loeùt vaø
chaûy maùu ræ raû, ñoâi khi nhieàu gaây trieäu chöùng tieâu
phaân ñen. Vì vaäy, treân moät BN coù vaøng da, tuùi maät to
vaø thieáu maùu hoaëc vaøng da vaø thieáu maùu thì phaûi neân
noäi soi daï daøy-taù traøng ñeå quan saùt nhuù taù lôùn. Trong
nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, coù 45 BN vöøa coù trieäu
chöùng vaøng da vöøa coù thieáu maùu (chieám 43,7%).
Veà phöông tieän chaån ñoaùn, sieâu aâm laø phöông
tieän ñaàu tieân giuùp taàm soaùt ôû BN bò vaøng da taéc maät.
Theo chuùng toâi, tæ leä phaùt hieän u treân sieâu aâm laø
53,6%, oáng tuïy daõn chieám 34%, OMC daõn(> 10mm)
chieám 96,9%.
Noäi soi daï daøy- taù traøng vaø ERCP cho pheùp quan
saùt tröïc tieáp nhuù Vater vaø bôm thuoác giuùp quan saùt
OMC. Ngoaøi ra, coøn giuùp sinh thieát neáu coù toån thöông
vaø giaûi aùp ñöôøng maät. Chuùng toâi thöc hieän ERCP treân
75 BN, veà ñaïi theå chuû yeáu laø u suøi (91,6%). Tæ leä
sinh thieát döông tính raát cao (95,8%), giaûi aùp maät
(28%) baèng caét cô voøng Oddi, xeû ñoaïn cuoái oáng maät
chuû phoàng vaøo taù traøng hoaëc ñaët stent qua noäi soi
maät- tuïy ngöôïc doøng giuùp caûi thieän chöùc naêng gan
tröôùc moå.
Coøn CT-scan buïng: phaùt hieän u 28%, giuùp
ñaùnh giaù giai ñoaïn tröôùc moå vaø tieân ñoaùn khaû naêng
caét boû trieät ñeå u. Veà phöông dieän chaån ñoaùn, CT-
scan coù tæ leä xaùc ñònh sang thöông thaáp hôn sieâu
aâm vaø giaù thaønh cao hôn neân khoâng theå laø phöông
tieän chaån ñoaùn ñaàu tay.
Trong nhöõng tröôøng hôïp BN coù nguy cô cao
khoâng theå phaãu thuaät thì ñaët stent vónh vieãn qua noäi
soi giuùp giaûi aùp ñöôøng maät caûi thieän chaát löôïng soáng
130
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004 Nghieân cöùu Y hoïc
vaø giaûm maát nöôùc vaø ñieän giaûi (2 BN). Baát lôïi chính laø
khaû naêng ngheït stent, phaûi thay stent nhieàu laàn, chi
phí ñieàu trò cao vaø vieäc vaøng da taùi phaùt, vieâm ñöôøng
maät nhieàu laàn laøm cho chaát löôïng soáng keùm hôn
phaãu thuaät noái taét maëc duø thôøi gian soáng cuûa hai
nhoùm töông ñöông nhau.
PTBD coøn laø phöông phaùp ñieàu trò taïm bôï khoâng
phaãu thuaät, söû duïng cho nhöõng tröôøng khoâng theå ñaët
stent qua noäi soi do nhuù taù lôùn bò chít heïp khoâng theå
thoâng ñöôïc, maëc duø coù nhöôïc ñieåm gaây maát nöôùc vaø
roái loaïn ñieän giaûi do maát dòch maät. Trong loâ nghieân
cöùu cuûa chuùng toâi coù 1 BN laøm PTBD vónh vieãn.
Ñieàu trò chuû yeáu ung thö nhuù Vater laø phaãu thuaät
caét khoái taù tuïy. Theo soá lieäu cuûa caùc taùc giaû nöôùc
ngoaøi thì tæ leä phaãu thuaät trieät ñeå raát cao: 77% trong
459 BN töø 57 trung taâm taïi Nhaät Baûn töø naêm 1949-
1974, 83% trong 69 BN taïi trung taâm ung thö
Memorial-Sloan Kettering, 88% trong 120 BN taïi
beänh vieän Johns Hopkins(7). Trong loâ nghieân cöùu cuûa
chuùng toâi, tæ leä phaãu thuaät trieät ñeå chieám 55%. Tæ leä
naøy cao so vôùi ung thö quanh nhuù Vater khaùc, nhöng
so vôùi nhieàu trung taâm treân theá giôùi vaãn coøn thaáp.
Caùc trung taâm ngoaïi khoa treân theá giôùi ñaõ môû roäng
chæ ñònh moå trieät ñeå treân BN > 60 tuoåi thaäm chí treân
70 tuoåi maø khoâng taêng tæ leä bieán chöùng vaø töû
vong(11,12,13).
Nhöõng tröôøng hôïp beänh nhaân lôùn tuoåi, khoái u
xaâm laán, di caên hoaëc coù yeáu toá nguy cô cao phaãu
thuaät thì chuùng toâi chæ ñònh noái taét. Trong loâ nghieân
cöùu cuûa chuùng toâi, chæ ñònh noái taét chuû yeáu do yeáu toá
lôùn tuoåi (> 67 tuoåi) chieám 41%, khoái u di caên hoaëc
xaâm laán chieám 17,9%, ngoaøi ra beänh nhaân coù keøm
theo caùc beänh lyù noäi khoa khaùc: nhö xô gan, beänh tim
maïch, tieåu ñöôøng. Phöông phaùp noái taét chuùng toâi
thöôøng söû duïng laø noái tuùi maät – hoãng traøng chieám
59%, keøm theo mieäng noái Braun (43,6%). Ngoaøi ra,
chuùng toâi coøn söû duïng phöông phaùp noái oáng maät chuû
– taù traøng (35,9%), noái oáng maät chuû – hoãng traøng,
choïn phöông phaùp naøo tuøy thuoäc kinh nghieäm cuûa
moãi phaãu thuaät vieân.
Taïi beänh vieän Johns Hopkins, tæ leä bieán chöùng
giaûm töø 70% (tröôùc 1992) xuoáng coøn 38% (sau
1992)vaø tæ leä töû vong giaûm töø 3,8% xuoáng 0% sau naêm
1992.â Loâ nghieân cöùu cuûa chuùng toâi ghi nhaän tæ leä bieán
chöùng 44,4%, tæ leä töû vong 12,2%. Roõ raøng vaãn coøn
cao so vôùi taùc giaû khaùc. Ñieàu naøy phaûn aùnh söï tieán boä
veà phöông dieän chaån ñoaùn sôùm, ñieàu kieän gaây meâ hoài
söùc, chaêm soùc sau moå khoâng baèng caùc nôi treân theá
giôùi.
Loâ nghieân cöùu cho thaáy phaãu thuaät Whipple coù tæ
leä bieán chöùng nhö nhau ôû nhoùm tuoåi
60 tuoåi, nhöng töû vong ôû nhoùm tuoåi > 60 cao hôn.
Ñieàu naøy cho thaáy trong ñieàu kieän beänh nhaân khoâng
ñeán sôùm vaø ñieàu kieän hoài söùc taïi nöôùc ta, phaãu thuaät
trieät ñeå caàn phaûi caân nhaéc ñoái vôùi beänh nhaân > 60
tuoåi.
Bieán chöùng sau moå hay gaëp laø roø tuïy 13,3%,
khoâng khaùc so vôùi caùc taùc giaû khaùc. Theo moät thaêm
doø ôû 4622 ca caét khoái taù tuïy töø 1960- 1983, tæ leä töû
vong trung bình laø 17,7%(8). Trong thôøi kyø 1960-1970
tæ leä töû vong töø 20-40% vaø tæ leä bieán chöùng töø 40-60%
ñaõ khieán cho nhieàu taùc giaû neân queân ñi phaãu thuaät
naøy. Trong voøng 10 naêm gaàn ñaây tæ leä töû vong ñaõ
giaûm ñaùng keå < 5% ôû nhieàu trung taâm, nhöng tæ leä
bieán chöùng sau moå vaãn coøn cao töø 30-50%(2,7,8). Tæ leä
töû vong vaø bieán chöùng gaàn nhö töông töï ñoái vôùi caùc
loaïi ung thö quanh nhuù Vater(7). Bieán chöùng ñaùng sôï
nhaát trong phaãu thuaät caét khoái taù tuïy laø xì mieäng noái
tuïy, ñoàng thôøi cuõng laø nguyeân nhaân chính gaây töû
vong. Trong nghieän cöùu cuûa chuùng toâi bieán chöùng
naøy gaây töû vong 50%.
Töø tröôùc ñeán nay, chuùng ta thöôøng chæ coù hai
choïn löïa: hoaëc phaãu thuaät trieät ñeå, hoaëc daãn löu
ñöôøng maät (baèng phaãu thuaät taïm bôï hay ñaët stent
qua noäi soi, giai ñoaïn muoän nöõa thì daãn löu maät
xuyeân gan qua da). Treân thöïc teá laâm saøng chuùng toâi
ghi nhaän coù nhöõng tröôøng hôïp beänh nhaân khoâng
thích hôïp vôùi phaãu thuaät trieät ñeå (lôùn tuoåi, toång traïng
yeáu, nhieàu beänh ñi keøm, töø choái laøm phaãu thuaät
Whipple v.v..) nhöng sang thöông qua ERCP thaáy
coøn khu truù chöa xaâm laán moâ chung quanh. Trong
nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, so saùnh giöõa hai nhoùm
beänh nhaân treân 60 vaø döôùi 60 tuoåi ñöôïc caét khoái taù-
Chuyeân ñeà Beänh lyù & Chaán thöông Taù - Tuïy 131
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004
tuïy, khoâng coù khaùc bieät coù yù nghóa veà tæ leä bieán chöùng,
nhöng töû vong trong nhoùm treân 60 tuoåi cao hôn haún
nhoùm döôùi 60 tuoåi, söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ
(p<0,05). Do ñoù trong nhoùm 4 beänh nhaân lôùn tuoåi
naøy, chuùng toâi ñaõ chæ ñònh moå môû taù traøng khoeùt boû
u, taùi taïo cô voøng oáng maät chuû vaø cô voøng oáng tuïy. Caû
4 ñeàu thích öùng ñöôïc vôùi phaãu thuaät, trong ñoù ñaùng
löu yù coù 3 tröôøng hôïp tröôùc kia cho laø quaù chæ ñinh
phaãu thuaät trieät ñeå neân ñaõ chæ ñònh caét cô voøng ñaët
stent qua ERCP (1 tröôøng hôïp ñaõ ñaët stent ñeán 9
thaùng), coù 2 beänh nhaân ñaõ bò taéc stent phaûi quay trôû
laïi ñeå thay stent raát phieàn toaùi. Caùc beänh nhaân naøy
chuùng toâi ñang theo doõi neân chöa theå keát luaän gì veà
thôøi gian soáng theâm sau moå.
Khoeùt boû u nhuù Vater taïi choã ñaõ ñöôïc Halsted
thöïc hieän ñaàu tieân naêm 1899 cho 1 polyp ung thö
hoaù. Chiappetta ñaõ hoài cöùu laïi 1894 phaãu thuaät
Whipple vaø 61 khoeùt boû u nhuù vater, ghi nhaän töû
vong giöõa hai nhoùm laàn löôït laø 14% vaø 3%, tæ leä soáng 5
naêm giöõa hai nhoùm laø 21% vaø 23% (neáu haïch chöa bò
di caên thì tæ leä soáng 5 naêm laø 39%). Beger(Ñöùc) ()
nghieân cöùu 171 beänh nhaân u nhuù Vater (1982-1997),
coù 45 laønh tính vaø 126 aùc tính; 40/45 u nhuù laønh tính
ñöôïc khoeùt boû taïi choã, 5/45 caét khoái taù-tuïy, töû vong laø
0%. Coù 98/126 ung thö nhuù Vater ñöôïc caét khoái taù-
tuïy (töû vong 3,1%), 10 beänh nhaân ñöôïc khoeùt boû taïi
choã khoâng coù töû vong, 18 tröôøng hôïp coøn laïi ñöôïc
khoeùt boû u coäng vôùi naïo haïch. Taùc giaû keát luaän raèng
ñoái vôùi u laønh nhuù Vater vaø ung thö giai ñoaïn sôùm, coù
theå caét u taïi choã coäng vôùi naïo haïch cuõng cho keát quaû
toát. Park () nghieân cöùu treân 17 beänh nhaân ung thö
nhuù Vater, 13 ñöôïc caét khoái taù- tuïy, 4 khoeùt boû khoái u,
theo doõi ñeán 33 thaùng thì chæ coù 1 tröôøng hôïp trong
nhoùm caét khoái taù- tuïy bò di caên haïch beïn. Taùc giaû keát
luaän raèng môû taù traøng khoeùt boû khoái u nhuù Vater cho
keát quaû cuõng toát nhö caét khoái taù- tuïy, mieãn laø trong
moå phaûi xaùc ñònh ñoä saâu cuûa khoái u vaø maët caét phaûi
khoâng coù teá baøo aùc tính. Nhö vaäy phaãu thuaät môû taù
traøng khoeùt boû ung thö nhuù Vater laø moät höôùng
nghieân cöùu coù trieãn voïng, coù theå aùp duïng treân ñoái
töôïng beänh nhaân lôùn tuoåi coù toång traïng keùm, nguy cô
phaãu thuaät cao, bieán chöùng vaø töû vong sau moå thaáp
hôn caét khoái taù- tuïy vaø khaû naêng soáng sau moå toát hôn
phaãu thuaät noái taét- maät- ruoät vaø noái vò- traøng.
Trong soá 107 beänh nhaân, chuùng toâi chæ theo doõi
ñöôïc 36 tröôøng hôïp (33,6%), trong ñoù soá beänh nhaân
theo doõi ñöôïc sau phaãu thuaät trieät ñeå laø 27/39 beänh
nhaân chieám 69,2% (coù 6 tröôøng hôïp töû vong sau moå)
vaø sau phaãu thuaät noái taét 6/39 chieám 15%, sau
phöông phaùp taïm bôï khoâng moå 3 beänh nhaân.
Sôû dó chuùng toâi khoâng theo doõi ñöôïc taát caû vì ñaây
laø moät nghieân cöùu vöøa hoài cöùu, vöøa tieàn cöùu neân
chuùng toâi gaëp khoù khaên trong vieäc lieân laïc vôùi beänh
nhaân, moät soá tröôøng hôïp gôûi thö nhöng khoâng coù hoài
aâm, moät soá tröôøng hôïp thö bò traû laïi do ñòa chæ ghi
trong beänh aùn khoâng chính xaùc.
Trong quaù trình theo doõi, coù 6 tröôøng hôïp taùi phaùt
taïi choã, di caên haïch phaûi nhaäp vieän trôû laïi vì vaøng da,
soát ñeå laøm daãn löu ñöôøng maät xuyeân gan qua da vaø ñaõ
töû vong (3 tröôøng hôïp soáng ñöôïc 3 naêm, 3 tröôøng hôïp
soáng ñöôïc 2 naêm). Coøn laïi 17 tröôøng hôïp hieän vaãn
coøn ñang soáng khoeû maïnh.
Do thôøi gian theo doõi chöa nhieàu vaø soá beänh
nhaân theo doõi coøn ít neân thôøi gian soáng theâm trung
bình cuõng nhö tæ leä soáng 5 naêm sau phaãu thuaät trieät
ñeå coøn thaáp hôn nhieàu so vôùi caùc taùc giaû khaùc. Vì vaäy,
chuùng toâi theo doõi tieáp nhöõng beänh nhaân naøy vaø boå
sung theo doõi nhöõng beänh nhaân môùi thì chaéc chaén
thôøi gian soáng theâm seõ keùo daøi hôn raát nhieàu. Theo
caùc taùc giaû treân theá giôùi ñaõ theo doõi ñuû 5 naêm thì tæ leä
soáng theâm 5 naêm töø 30% ñeán 50%, cao nhaát 58,8%
nhö ñaõ ñöôïc Trede baùo caùo.
Trong loâ theo doõi 6 beänh nhaân ñöôïc phaãu thuaät
noái taét vaø 3 beänh nhaân ñöôïc ñieàu trò taïm bôï khoâng
moå thì haàu heát thôøi gian soáng theâm khoâng quaù 1
naêm, tröø 1 tröôøng hôïp soáng theâm 27 thaùng.
Böôùc ñaàu theo doõi nhöõng tröôøng hôïp ung thö
nhuù Vater ñöôïc ñieàu trò phaãu thuaät, chuùng toâi nhaän
thaáy thôøi gian soáng theâm sau moå trieät ñeå toát hôn haún
so vôùi phöông phaùp ñieàu trò taïm bôï (moå vaø khoâng
moå). Chuùng toâi tieáp tuïc nghieân cöùu ñeå ñöa ra soá lieäu
soáng coøn sau phaãu thuaät trieät ñeå khaû quan hôn.
Thôøi gian soáng theâm trung bình sau phaãu thuaät
132
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004 Nghieân cöùu Y hoïc
trieät ñeå cuûa chuùng toâi laø 29,7 thaùng. Chuùng toâi theo
doõi ñöôïc 1 tröôøng hôïp soáng 5 naêm (4,3%), caùc tröôøng
hôïp coøn laïi chöa theo doõi ñuû 5 naêm vaø hieän vaãn coøn
ñöôïc theo doõi
6. Hoà Nam, Vaên Taàn. Keát quaû moå tích cöïc caùc ung thö
vuøng taù- tuïy vaø ñöôøng maät thaáp baèng phaãu thuaät
Whipple caûi tieán taïi beänh vieän Bình Daân. Sinh hoaït
khoa hoïc kyõ thuaät beänh vieän Bình Daân 1995-1996 (8):
96-102
7. James R.Howe,MD; David S.Klimstra,MD; Roger
D.Moccia, BA.. KEÁT LUAÄN 8. Factors predictive of survival in ampullary carcinoma.
Ann Surg 1998;228:87-94. Ung thö nhuù Vater thöôøng gaëp ôû beänh nhaân >
50 tuoåi vôùi vaøng da laø trieäu chöùng thoâng thöôøng nhaát.
Noäi soi maät tuïy ngöôïc doøng vaø sinh thieát laø phöông
phaùp chaån ñoaùn xaùc ñònh toát nhaát. Phaãu thuaät
Whipple laø phöông phaùp ñieàu trò trieät ñeå nhaát vôùi tæ leä
bieán chöùng vaø töû vong chaáp nhaän ñöôïc, töû vong cao
hôn neáu beänh nhaân > 60 tuoåi. Phaãu thuaät môû taù
traøng khoeùt boû khoái u coù theå aùp duïng cho ñoái töôïng
beänh nhaân lôùn tuoåi, nhieàu beänh ñi keøm, khoái u coøn
khu truù vôùi bieán chöùng phaãu thuaät thaáp. Thôøi gian
soáng sau moå hieän ñang ñöôïc theo doõi, caûm töôûng
chung laø ung thö nhuù Vater coù tæ leä phaãu thuaät trieät
ñeå cao hôn vaø tæ leä soáng sau moå toát hôn ung thö ñaàu
tuïy.
9. Mark A. Talamini, M.D; Robert C. Moesinger, M,D;
Henry A. Pitt, M.D.
10. Adenocarcinoma of the ampulla of Vater: A 28-year
experience.Ann Surg 1997;225:590-600.
11. Nguyeãn Minh Haûi, Hoà Só Minh, Hoà Cao Vuõ. Phaãu
thuaät caét khoái taù-tuïy cho beänh lyù ôû ñaàu tuïy vaø quanh
nhuù Vater taïi beänh vieän Chôï Raãy: 72 tröôøng hôïp. Y
hoïc TP. Hoà Chí Minh, taäp 6, phuï baûn cuûa soá 3, 2002:
355-360.
12. Nguyeãn Vaên Taán, Traàn Taán Bình. Nhaân moät tröôøng
hôïp ung thö nhuù Vater. Noäi khoa 1973 (8): 5-11.
13. Oliver F. Bathe,M.D, M.Sc, David Levi, M.D,
Humberto Caldera, M.D
14. Radical resection of periampullary tumors in the
elderly: Evaluation of long-term results. Word J.Surg
2000;24:353-358.
15. Thomas C. Bottger, Ph.D, Theo Junginger, Ph.D.
Factors influcing morbidity and mortality after
pancreaticoduodenectomy: Crirical anlysis of 221
resections. World J. Surg 1999:23:164-172 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO: 16. Thomas C. Bottger, Ph.D, Jorg Boddin, M.D.
Clinicopathologic study for the assessment for
ampullary carcinoma. World J. Surg 1997;21:379-383.
1. AllemaJH, Reinders ME, van Gulik TM, et al. Results
of pancreaticoduodenectomy for ampullary carcinoma
and analysisof prognotic factors for survival. Surgery
1995; 117:247-253.
17. Walsh DB, Eckhauser FE, Cronenwett JL, et al.
Adenocarcinoma of the ampullary of Vater: diagnosis
and treatment. Ann Surg 1982;195:152-157. 2. B.Rumstadt, M.D, M. Schwab, M.D, P.Korth, M.D.
Hemorrhage after panceratoduodenectomy. Ann Surg
1998; Vol.227, No.2,236-241.
18. Willet CG, Warshaw AL, Convery K, et al. Patterns of
failure after panceraticodudenectomy for ampullary
carcinoma. Surg Gynycol Obstet 1993;176:33-38. 3. B.Chareton, M.D, J.Coiffic,M.D, S.Landen,M.D.
Diagnosis and therapy for ampullary tumors: 63 cases.
World 1996;20:707-712.
19. Beger HG, Treitschke F, Gansauge F, Harada N, Hiki
N, Mattfeldt T. Tumor of the ampulla of Vater:
experience with local or radical resection in 171
consecutively treated patients.Arch Surg. 1999
May;134(5):526-32.
4. Charles J. Yeo, M.D; John L Cameron, M.D, Taylor A
Sohn, M.D. Six hundred fifty consecutive
pacreaticoduodenectomies in the 1990s pathology,
complications, and outcomes. Ann Surg 1997;226:248-
260.
20. Park JS, Yoon DS, Park YN, Lee WJ, Chi HS, Kim
BR. Transduodenal Local Resection for Low Risk
Group Ampulla of Vater Cancer Patients. J Korean
Surg Soc. 2004 May;66(5):404-408.
5. Ñoã Kim Sôn. Keát quaû böôùc ñaàu ñieàu trò phaãu thuaät caét
boû ung thö nhuù Vater. Y hoïc Vieät Nam 1993, taäp 173,
soá 7: 51-53
Chuyeân ñeà Beänh lyù & Chaán thöông Taù - Tuïy 133
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- ung_thu_vu_vater_ket_qua_dieu_tri_phau_thuat_tai_benh_vien_c.pdf