Ứng dụng business strategy game (BSG) trong giảng dạy các học phần về quản trị kinh doanh tại khoa kinh tế - Trường Đại học Quảng Nam

ỨNG DỤNG BUSINESS STRATEGY GAME (BSG) TRONG GIẢNG DẠY CÁC HỌC PHẦN VỀ QUẢN TRỊ KINH DOANH TẠI KHOA KINH TẾ - TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG NAM Nguyễn Văn1 Tóm tắt: Việc sử dụng các phần mềm mô phỏng trong giảng dạy thực hành về quản trị kinh doanh và kinh doanh quốc tế ở các trường đại học trong nước và trên thế giới hiện nay khá phổ biến. Một số phần mềm đang được sử dụng như: BSG, Competitive or Non – competitive, Interactive or Nointeractive, Functional or Total enterprise,.. Trong các phần mềm mô phỏng đó, BSG - Business Strategy Game là phần mềm phổ biến nhất, được trên 600 trường đại học tại Hoa Kỳ, Anh, và trên 56 nước sử dụng với khoảng 500.000 sinh viên mỗi năm. Business Strategy Game (BSG) là chương trình mô phỏng các hoạt động của doanh nghiệp (đầu tư sản xuất, định giá, marketing, quản lý tài chính) trên thị trường kinh doanh quốc tế nhằm giúp sinh viên rèn luyện và thực hành các kỹ năng phân tích các số liệu, từ đó đưa ra các quyết định và chiến lược kinh doanh phù hợp nhất.   1. Đặt vấn đề Việc sử dụng các phần mềm mô phỏng quản lý và kinh doanh là một bước phát triển và mở rộng của phương pháp dạy và học dựa trên phân tích tình huống (case study). Với phương pháp phân tích tình huống, người học đặt mình vào vị trí của các nhân vật quan trọng trong doanh nghiệp như giám đốc điều hành (CEO), giám đốc nhân sự (CHRO), giám đốc tài chính (CFO), giám đốc sản xuất (CPO), giám đốc marketing (CMO), và phân tích các tình huống sẵn có. Từ đó, người học sẽ đánh giá và đưa ra các quyết định để giải quyết những vấn đề quản lý và kinh doanh của doanh nghiệp. Khi sử dụng phần mềm mô phỏng quản lý và kinh doanh, người học cũng đóng vai trò các nhà quản lý và kinh doanh trong doanh nghiệp để ra các quyết định giải quyết những tình huống trong kinh doanh và quản lý của mình. Phần mềm mô phỏng đã làm cho môi trường kinh doanh sống động và “thực tế” hơn nhờ có ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông, từ đó làm cho các yếu tố môi trường kinh doanh, các quyết định và kết quả gần với thực tế hơn, chứ không chỉ là thảo luận các quyết định và kết quả như trong các bài tập nhóm. Nhờ ứng dụng công nghệ thông tin và các phần mềm mô phỏng, khả năng tính toán của các mô hình kinh doanh cho phép giảng 1 ThS, khoa Kinh tế, trường Đại học Quảng Nam NGUYỄN VĂN  116 viên và sinh viên xử lý các tình huống sát với thực tế quản lý và kinh doanh hơn. Hơn nữa, sinh viên có thể kết hợp học và thực hành trên môi trường mô phỏng giống như trong môi trường quản lý và kinh doanh thực. Trong điều kiện sinh viên ngành Quản trị kinh doanh nói riêng và sinh viên Khoa kinh tế nói chung ít được tiếp xúc thực tế (ngoài thực tập tốt nghiệp) như hiện nay, việc ứng dụng các phần mềm mô phỏng như BSG trong giảng dạy để tạo cơ hội cho sinh viên trải nghiệm các quyết định kinh doanh là hết sức cần thiết. 2. Tổng quan về Business Strategy Game (BSG) BSG-Online là game online thực hành chiến lược kinh doanh hàng đầu thế giới, Trung bình, mỗi năm khoảng 500.000 sinh viên sử dụng Business Strategy Game, tại trên 3.000 lớp học ở trên 600 trường đại học và cao đẳng ở 56 nước khác nhau. Danh sách các trường gần đây nhất sử dụng BSG được đăng tại website của BGS Online (https://www.bsg- online.com/stats/adoption-list.html). Tại Việt Nam, đã có một số trường sử dụng BSG trong giảng dạy môn học Quản trị chiến lược, gồm: trường Đại học Ngoại thương, Đại học Thăng Long, Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh và Đại học Duy Tân. Mỗi game có khoảng 20-60 sinh viên tham gia, chia thành các nhóm, mỗi nhóm từ 2-6 sinh viên. Số lượng nhóm từ 4-12, thời gian chạy mỗi game từ 6 ngày đến 2 tháng. Mỗi vòng trong game 1 năm được thể hiện bằng một hay nhiều giờ trên thực tế (do giảng viên cài đặt). Mỗi nhóm học viên được giao quản lý một nhà máy sản xuất giày, ban đầu có 2 nhà máy tại Bắc Mỹ và châu Á Thái Bình Dương, kinh doanh trên 4 thị trường là Bắc Mỹ , Châu Âu-Phi, Châu Á- Thái Bình Dương và Châu Mỹ La Tinh. Nhà máy ban đầu có công suất 2 triệu và 4 triệu đôi/năm, có thể sản xuất thêm ngoài giờ 20%. Các nhóm tiến hành quản lý, vận hành nhà máy, nâng cấp, mở rộng nhà máy, vay vốn, phát hành cổ phiếu, mua lại cổ phiếu, ra các quyết định sản xuất, phân phối, định giá, quảng cáo, bán buôn, bán lẻ online, đấu thầu gia công, cạnh tranh trực tiếp với các nhóm còn lại. Sau mỗi vòng đấu hệ thống tổng kết và cho điểm xếp hạng các nhóm căn cứ vào nhiều yếu tố, trong đó 5 yếu tố chính là: lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu - EPS (Earning per share), lợi nhuận trên tổng tài sản – ROE (return on equity), xếp hạng ứng dụng (Credit Rating), xếp hạng ứng dụng (Image Rating) và giá cổ phiếu (Stock Price). Nhóm nào đạt tổng điểm cao nhất của các vòng thi là thắng cuộc. Kết thúc mỗi vòng, hệ thống tổng hợp các báo cáo, kết quả kinh doanh của các nhóm và cho điểm xếp hạng các nhóm. Kết thúc tất cả các vòng, nhóm thắng chung cuộc được trao giải Industry Champion và được tham dự thi đấu quốc tế, nếu thắng vòng thi quốc tế sẽ được tặng danh hiệu Grand Champion. ỨNG DỤNG BUSINESS STRATEGYGAME (BSG) TRONG GIẢNG DẠY     117 Nguồn: BSG – Online. Trường Đại học Ngoại thương, 2014 Business Strategy Game, đã được công ty phần mềm Glo-Bus, Giáo sư Arthur A. Thompson và Nhà xuất bản Mc Graw Hill xây dựng và tổ chức thực hiện như một phần thực hành chính của các khóa học quản trị kinh doanh, quản trị chiến lược, quản trị sản xuất tại các trường Đại học và Cao đẳng từ năm 2008. Từ năm 2008 BSG được liên tục cập nhật, hoàn thiện để giúp các học viên đại học, cao học có kinh nghiệm thực hành và được trải nghiệm những vấn đề cốt lõi trong quản trị chiến lược, quản trị kinh doanh và quản trị sản xuất thông qua một môi trường mô phỏng và sự trải nghiệm cạnh tranh giữa các nhóm tham gia thực hành. BSG là bản nâng cấp của phần mềm Business Strategy Game trước đây được xây dựng từ năm 1990 với nhiều mô-đun mới. Khi tham gia mỗi thành viên, mỗi nhóm đóng vai trò các vị trí nòng cốt trong doanh nghiệp, bao gồm CEO, CFO, CPO, CMO, CHRO, CIO để ra các quyết định cho các lĩnh vực chuyên trách và quyết định chiến lược của công ty hàng năm nhằm đạt hiệu quả kinh doanh cao nhất so với các đối thủ cạnh tranh. 3. Các nội dung chính trong thực hành BSG 3.1. Tổ chức quản lý công ty Nhiệm vụ của học viên được cụ thể hóa trong các bài thực hành từ thấp đến cao NGUYỄN VĂN  118 trong doanh nghiệp. Bắt đầu bằng việc lựa chọn tên, thương hiệu cho doanh nghiệp, đến phân công nhiệm vụ các các thành viên trong nhóm với vai trò các nhà quản lý cấp cao về tài chính, nhân sự, sản xuất, marketing, thương mại điện tử đến các hoạt động cụ thể như quản trị tài chính, vốn, chứng khoán, tổ chức sản xuất, các quyết định về nguyên liệu, chất lượng sản phẩm, số lượng, kiểu dáng, mẫu mã, lựa chọn thị trường, quyết định sản lượng, marketing, PR cho sản phẩm và bán hàng trên mạng. Hình 2. Minh họa giao diện đăng nhập BSG Bên cạnh mô phỏng các quyết định kinh doanh và sản xuất, BSG cho phép minh họa các lý thuyết về chiến lược kinh doanh và chiến lược cạnh tranh. Các tư tưởng lý thuyết QTKD kinh điển có thể được học viên vận dụng sáng tạo trong thực hành như: khách hàng là số một (Peter Drucker), biết mình biết người (Tôn Tử), lợi thế kinh tế theo quy mô (Bruce Henderson), kế hoạch chiến lược (Sgor ansoff), chuỗi giá trị và năng lực cạnh tranh (Michael Porter), phân tích SWOT (Philip selznich), phân bố các nguồn lực, năng lực cạnh tranh nòng cốt, 3.2. Thực hành quản lý hoạt động sản xuất và kinh doanh quốc tế Học viên được thực hành ra các quyết định sản xuất và kinh doanh quốc tế. Bắt đầu thực hành mỗi nhóm sinh viên được giao quản lý 1 công ty đã hoạt động được 10 năm và đang hoạt động tốt. ỨNG DỤNG BUSINESS STRATEGYGAME (BSG) TRONG GIẢNG DẠY     119 Hình 3. Minh họa thị trường Học viên bắt đầu với việc nghiên cứu và quản lý hoạt động của công ty trên thị trường toàn cầu: Bắc Mỹ , Châu Âu, Châu Phi, Châu Mỹ Latin, Châu Á-Thái Bình Dương. Học viên sẽ được thực hành điều hành công ty như trong thực tế với các quyết định: - Phân tích, dự báo lượng bán, lượng cầu sản phẩm trên toàn cầu, tại các khu vực - Phân tích quyết định quy mô sản xuất, sản lượng - Quản lý sản xuất, chất lượng, số lượng - Tổ chức phân phối toàn cầu, vận chuyển, thuế - Quyết định chiến lược Marketing, bán hàng Online - Quản trị nhân sự - Trách nhiệm xã hội - Quyết định thầu gia công NGUYỄN VĂN  120 Hình 4. Minh hoạ quyết định sản xuất và thương hiệu Học viên sẽ trải nghiệm các quyết định cạnh tranh và đối mặt nhiều đối thủ trong thị trường biến động. Học viên sẽ thực hành các quyết định về: - Hành động, chiến thuật, chiến lược của các đối thủ - Lựa chọn thị trường mục tiêu, thị trường trọng điểm - Phân tích xu hướng thị trường - Tăng giảm quy mô sản xuất, nhân lực - Cạnh tranh bằng chi phí hay chất lượng, sự khác biệt - Giảm giá thành hay tăng giá trị - Quyết định ngân sách, chiến thuật quảng cáo, PR Hình 5. Minh họa về quyết định chính sách marketing ỨNG DỤNG BUSINESS STRATEGYGAME (BSG) TRONG GIẢNG DẠY     121 Sau mỗi vòng thực hành, học viên sẽ phải cải thiện hoặc nâng cao kết quả kinh doanh dựa trên phân tích các báo cáo kinh doanh từ hệ thống bao gồm: - Đọc và phân tích báo cáo thị trường, báo cáo hoạt động doanh nghiệp - Điều chỉnh chiến thuật, chiến lược để tăng lợi nhuận và các chỉ số cạnh tranh. - Hướng tới chiến thắng dài hạn sau 6-10 năm. Hình 6. Minh họa về phân tích các các công ty 4. Hướng dẫn khai thác BSG trong giảng dạy các học phần quản trị kinh doanh 4.1. Đối với Bộ môn và Giảng viên phụ trách các học phần về quản trị kinh doanh Nghiên cứu xây dựng nội dung thực hành BSG để lồng ghép vào các học phần Quản trị sản xuất, Quản trị chiến lược, Kinh doanh quốc tế, Quản trị marketing, Thương mại điện tử, một cách phù hợp (bài tập nhóm). Chỉ lồng ghép nội dung thực hành BSG khi sinh viên đã được trang bị các kiến thức ngành và kỹ năng sau: - Các kiến thức ngành như: marketing, tài chính doanh nghiệp, quản trị vận hành (sx), quản trị chiến lược, - Các kỹ năng như: + Kỹ năng làm việc nhóm (bàn bạc, thảo luận để ra quyết định, phân công và NGUYỄN VĂN  122 phối hợp hành động), giúp tận dụng mặt mạnh và khắc phục hạn chế của từng cá nhân, tạo nên một nhóm làm việc hiệu quả. + Ra quyết định trong điều kiện thiếu thông tin, một thực tế của môi trường kinh doanh (biết sử dụng hiệu quả những thông tin có được, khả năng phân tích và dự báo). + Lập kế hoạch kinh doanh (ngắn và dài hạn, dựa trên những khuôn mẫu sẵn có) + Thực hiện kế hoạch (tổ chức triển khai, điều chỉnh do những thay đổi của môi trường kinh doanh, của đối thủ cạnh tranh và của khách hàng). Đề xuất lãnh đạo Khoa, Lãnh đạo trường tài trợ kinh phí đăng ký tài khoản trên hệ thống BSG với giá 42 USD/tài khoản. Tập huấn thực hành trên phần mềm mô phỏng đối với các giảng viên (giảng viên là người hướng dẫn và quản lý các nhóm thi đấu). Giới thiệu và hướng dẫn sinh viên thực hành trong khuôn khổ môn học và thi đấu trên hệ thống BSG (nếu có khả năng) tại địa chỉ: theo quy trình: - Cài đặt hệ thống dành cho giảng viên - Giới thiệu cho học viên tổng quan về BSG - Quản lý công ty trong hệ thống mô phỏng - Các quyết định chiến lược cần thực hiện trong BSG - Chiến lược cạnh tranh thành công - Kết quả và vị trí của các công ty được xử lý trong phần mềm mô phỏng - Thời gian và yêu cầu đối với học viên - Giải thích cách tính điểm cho từng công ty - Bài thuyết trình về kinh nghiệm và tổng kết kiến thức từ BSG 4.2. Đối với sinh viên Cần nhận thức việc thực hành trên phần mềm mô phỏng là một cơ hội để mình được trải nghiệm các quyết định trong kinh doanh. Xem như bài tập của môn học do giảng viên yêu cầu thực hiện. Thành lập nhóm và đăng ký tài khoản qua giảng viên hoặc trực tiếp qua hệ thống. Thực hành thi đấu giữa các nhóm trong lớp dưới sự hướng dẫn của giảng viên và đề xuất giảng viên hướng dẫn tham gia thi đấu quốc tế trên hệ thống BSG (nếu có khả năng). ỨNG DỤNG BUSINESS STRATEGYGAME (BSG) TRONG GIẢNG DẠY     123 5. Lợi ích của việc ứng dụng BSG trong giảng dạy Việc giao cho mỗi nhóm sinh viên một công ty để quản lý và cạnh tranh trực tiếp với các nhóm, công ty khác trong lớp sẽ đem lại một kinh nghiệm học tập thực sự “mạnh mẽ”, tạo động lực để sinh viên thực hành các vai trò quản lý mà họ yêu thích trong tương lai. Sinh viên đóng vai trò các giám đốc trong doanh nghiệp sẽ chịu trách nhiệm đánh giá điều kiện thị trường, quyết định phản ứng với các hành động của đối thủ như thế nào, xây dựng một chiến lược dài hạn, dự đoán lượng cầu, các quyết định về nhân sự, nhà máy, mở rộng quy mô, phân phối sản phẩm, quản lý kho, định giá, marketing, tài chính và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Môi trường cạnh tranh trong game tạo động lực cho tất cả các nhóm tham gia tích cực và chủ động, vì quyết định rất khách quan, không phải từ phía giảng viên mà từ nỗ lực của các nhóm. Các nhóm có động lực để nghiên cứu, phân tích, ra quyết định và hơn nữa, các quyết định thuộc về nhiều vấn đề chuyên môn, các thành viên nhóm có nhiều kiến thức và cơ hội để tham gia và đóng góp vào nhóm. Động lực học tập sẽ gia tăng khi các nhóm nỗ lực cải thiện thứ hạng và duy trì để nhóm không bị vượt qua bởi các đối thủ cạnh tranh. Kinh nghiệm và trải nghiệm khi ra các quyết định cho những vòng cuối cùng để chiếm thứ hạng cao nhất là rất đặc biệt và hiếm khi có thể đạt được trong các hình thức học tập khác. Hơn nữa, khi ra các quyết định, các nhóm sẽ không hoàn toàn chắc chắn thành công bởi các nhóm khác cũng cố gắng để đạt vị trí cao nhất. Kết thúc khóa học thường là học viên nhận thấy không chỉ họ đã có những bài học thực sự vui, thích thú mà còn học được rất nhiều từ kinh nghiệm, trải nghiệm rất gần và hữu ích trong cuộc sống kinh doanh sau này. Môi trường tự động hóa của BSG giảm thiểu nhiều công việc tác nghiệp giúp giảng viên, từ việc quản lý lớp, nhắc việc và chấm điểm. Riêng việc đọc các báo cáo, phân tích thị trường, thảo luận để lựa chọn chiến lược phù hợp, nhập dữ liệu vào phần mềm sau mỗi vòng đấu đã thu hút sinh viên dành 1-3 giờ để làm việc nhóm, trực tiếp trên phần mềm. Việc tổng hợp kết quả và điểm số của từng vòng và toàn khóa được hệ thống tự động cập nhật và giảng viên dễ dàng xuất và tích hợp, tính toán với các điểm số khác của học viên. Chính vì những lợi ích nổi bật này, Business Strategy Game đã được hàng nghìn giảng viên, hàng trăm nghìn sinh viên trong nước và trên thế giới sử dụng. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Nguyễn Văn Thoan (2014), Chiến lược kinh doanh & Kinh doanh quốc tế trên phần mềm mô phỏng Business Strategy Game của Glo-Bus và MC Graw Hill, Đại học Ngoại thương [2] Chương trình giảng dạy Chiến lược Kinh doanh, M A, Nice University, Thăng Long University, Foreign Trade University NGUYỄN VĂN  124 [3] Danh sách các trường đã sử dụng BSG Online (2014), https://www.bsg- online.com/stats/adoption-list.html [4] Giới thiệu Glo-Bus (2014), [5] Hệ thống mô phỏng chiến 1ược kinh doanh BSG Online (2014), https://www.bsg- online.com [6] Kinh nghiệm chiến thắng trong BSG Online (2014), [8] Phim hướng dẫn BSG Online (2014) Title: THE APPLICATION OF BUSINESS STRATEGY GAME (BSG) IN TEACHING BUSINESS ADMINISTRATION MODULE IN THE FACULTY OF ECONOMICS – QUANG NAM UNIVERSITY NGUYEN VAN Quang Nam University Abstract: Usage of the simulation software in the teaching practice of business administration and international business in national and international universities is rather popular now. Some software used includes BSG, Competitive or Non – competitive, Interactive or Nointeractive, Functional or Total enterprise and so on. Of the simulation software, BSG, which is used over 56 countries with 500.000 students each year, especially more than 600 universities in US, England, is one of the most popular. BSG is a software that simulates enterprise activities (invest in production, pricing, marketing, financial management) in a global market arena, aims to help students practice data analysis skills, thereby helping to make the best decision on business strategies.