Tuyển chọn vi sinh vật đối kháng cao với nấm Phytophthora sp. Gây bệnh chết nhanh, Fusarium sp. Gây bệnh chết chậm và Colletotrichum sp. Gây bệnh thán như cây hồ tiêu - Lê Thị Thay Thủy

KHOA HC CƠNG NGH N¤NG NGHIƯP Vµ PH¸T TRIĨN N¤NG TH¤N - kú 1 - Th¸ng 3/2018 44 TUY2N CHMN VI SINH VNT  I KHÁNG CAO VI NM Phytophthora sp. GÂY BNH CH1T NHANH, Fusarium SP. GÂY BNH CH1T CHNM VÀ Colletotrichum sp. GÂY BNH THÁN TH CÂY H+ TIÊU Lê Th Thanh ThPy1, Lê Nh2 Ki5u1, Hk Tuyên2 TĨM TT Tr23c tình trng bnh chUt nhanh, chUt ch7m và thán th2 trên cây hk tiêu di„n biUn rDt phc tp, gây thit hi cho ng2Xi s<n xuDt, tồn t]nh Qu<ng Tr cĩ 400 ha hk tiêu nhi„m bnh chUt nhanh, cĩ n_i chUt 50 - 70% din tích cPa v2Xn (n#m 2017). Bin pháp hĩa h…c và sinh h…c -ã -2>c sl dRng nh2ng hiu qu< ch2a cao. Nhcm b^ sung bin pháp sinh h…c -áp ng vic phịng trg hiu qu< bnh trên cây hk tiêu, bài báo trình bày kUt qu< tuy5n ch…n các chPng vi sinh v7t vga cĩ hot tính cT -nh nit_, sinh IAA, gibberellin, siderophore và c chU mnh nDm gây bnh v3i mRc -ích sl dRng -5 s<n xuDt chU phEm vi sinh phịng bnh chUt nhanh, chUt ch7m và thán th2 trên cây hk tiêu. 2 chPng Azotobacter, 2 chPng Bacillus và 3 chPng nDm Trichoderma cĩ hot tính sinh h…c cao, an tồn sinh h…c, c chU nDm Phytophthora sp., Fusarium sp., Colletotrichum sp. gây bnh cây hk tiêu -ã -2>c tuy5n ch…n. ChPng A. vinelandii AV2 -a hot tính sinh h…c (cT -nh nit_, sinh IAA, gibberellin, sinh siderophore, c chU nDm gây bnh), chPng B. subtilis BS5 (sinh IAA, phân gi<i kitin, sinh siderophore, c chU nDm gây bnh), chPng T. harzianum TH6 (phân gi<i kitin, sinh siderophore, c chU nDm gây bnh). Các chPng này cĩ tiBm n#ng sl dRng s<n xuDt chU phEm vi sinh phịng bnh cây hk tiêu. Tg khĩa: Bnh chUt nhanh, chUt ch7m, thán th2, vi sinh v7t -Ti kháng. 1. T VN  6 Hk tiêu là cây trkng cĩ giá tr kinh tU G Vit Nam, kim ngch xuDt khEu hk tiêu -t h_n 1,35 tJ USD n#m 2016, cao nhDt tg tr23c -Un nay. Tuy nhiên, cây hk tiêu rDt d„ b nDm hi tDn cơng, -c bit là 3 loi nDm ph^ biUn Phytophthora, Fusarium, Colletotrichum cĩ <nh h2Gng rDt l3n -Un n#ng suDt cPa v2Xn tiêu và chi phí -iBu tr bnh rDt tTn kém. Bnh chUt nhanh do nDm Phytophthora spp. gây ra, nDm bnh cĩ ngukn gTc tg -Dt, nDm bnh hot -6ng mnh vào mùa m2a, khi -iBu kin Em -6 trong v2Xn cao (>80%). Bnh vàng lá chUt ch7m hk tiêu là bnh phc h>p gi0a các lồi sâu hi trong -Dt (tuyUn trùng hi r„, rp sáp) và m6t sT nDm bnh trong -Dt: Fusarium, Pythium,do -ĩ cing là -Ti t2>ng bnh hi nguy hi5m và rDt khĩ phịng trg. Bnh thán th2 do do nDm Colletotrichum gloeosporioides gây nên, khi thXi tiUt cĩ -6 Em l3n 90%, nhit -6 khơng khí cao khiUn nDm sinh sơi và lây lan khi trXi m2a xuTng, giĩ hoc theo -2Xng n23c t23i, bnh th2Xng xuDt hin G nh0ng cây yUu kém, khơng cĩ -9y -P chDt dinh d2†ng nên sc chTng chu thDp. NhiBu 1 Viện Thổ nhưỡng Nơng hĩa 2 Viện Cơng nghệ Sinh học bin pháp phịng trg các bnh này -ã -2>c áp dRng nh2 sl dRng hĩa chDt: Fosetyl aluminium, dimetylmocphin, axit photphoric; chU phEm sinh h…c cha nDm Trichoderma sp., vi khuEn Pseudomonas fluorescens, v.vTuy nhiên ch2a cĩ chU phEm sinh h…c nào th`c s` n^i tr6i và -2>c áp dRng r6ng rãi. Chính vì v7y, vic phân l7p, tuy5n ch…n các chPng vi sinh v7t (vsv) vga cĩ kh< n#ng -Ti kháng cao v3i vi sinh v7t gây bnh cây hk tiêu vga cĩ các hot tính sinh h…c khác -5 hn tr> cây trkng trong phịng bnh là c9n thiUt. 2. V#T LI$U VÀ PHNG PHÁP NGHIÊN CU 2.1. V7t liu nghiên cu Ba chPng nDm gây bnh hk tiêu là Phytophthora sp. gây bnh chUt nhanh, Fusarium sp. gây bnh chUt ch7m và Colletotrichum sp. gây bnh thán th2 do H…c vin Nơng nghip Vit Nam cung cDp. 24 chPng vi sinh v7t chi Azotobacter, 22 chPng chi Bacillus và 10 chPng nDm Trichoderma -ã -2>c cơng bT tr23c -ây. ThiUt b, hĩa chDt thu6c B6 mơn Vi sinh v7t - Vin Th^ nh2†ng Nơng hĩa. 2.2. Ph2_ng pháp nghiên cu
nh l2>ng kh< n#ng cT -nh N cPa vi khuEn Azotobacter bcng ph2_ng pháp Kjeldahl (theo KHOA HC CƠNG NGH N¤NG NGHIƯP Vµ PH¸T TRIĨN N¤NG TH¤N - kú 1 - Th¸ng 3/2018 45 Ridvan Kizilkaya, 2009), sau khi nuơi cDy vi khuEn Azotobacter trên mơi tr2Xng Ashby dch th5 trong 72 giX. Xác -nh khp IAA thơ theo TCVN 10784:2015; xác -nh khp Gibberellin thơ theo ph2_ng pháp cPa Horace D. Graham (1961); xác -nh kh< n#ng sinh Siderophore theo ph2_ng pháp cPa Adriane M. F. Milagres và cs. (1999); xác -nh hot tính -Ti kháng nDm theo TCVN 8566-2010; xác -nh kh< n#ng -Ti kháng Phytophthora sp., Fusarium sp. và Colletotrichum sp. cPa nDm Trichoderma trong -iBu kin in vitro. Sl dRng mơi tr2Xng thch 1/2 PDA trên -ya petri. CDy nDm Trichoderma và nDm gây bnh -Ti xng trên cùng m6t -ya mơi tr2Xng.
o -2Xng kính t<n nDm gây bnh và nDm Trichoderma sau 5 ngày nuơi cDy -5 tính % c chU và -ánh giá mc -6 -Ti kháng theo 4 cDp: -Ti kháng cao (+++): NDm Trichoderma c chU nDm gây bnh ≥60%; -Ti kháng trung bình (++): NDm Trichoderma c chU nDm gây bnh ≥40-59%; -Ti kháng yUu (+): NDm Trichoderma c chU nDm gây bnh S. rolfsii ≤40-20%; khơng -Ti kháng (-): NDm Trichoderma c chU nDm gây bnh S. rolfsii ≤19%; khc xác -nh bcng ph2_ng pháp -o kích th23c vịng phân gi<i kitin (vịng trịn trong suTt bao quanh ln thch nhs sinh khTi vsv) trên mơi tr2Xng thch kitin. 2.3. ThXi gian và -a -i5m nghiên cu: 6- 12/2016, ti Vin Th^ nh2†ng Nơng hĩa. 3. KT QU VÀ TH O LU#N 3.1. Tuy5n ch…n các chPng vi sinh v7t -Ti kháng chi Azotobacter, Bacillus và Trichoderma Tg các chPng vi sinh v7t chi Azotobacter, chi Bacillus và nDm Trichoderma -ã tuy5n ch…n -2>c 2 chPng AV2 và AT4 (Hình 1) thu6c chi Azotobacter cĩ kh< n#ng cT -nh nit_ và c chU c< 3 loi nDm gây bnh ph^ biUn trên cây hk tiêu là Fusarium sp., Phytophthora sp. và Colletotrichum sp., trong -ĩ c chU nDm Fusarium sp. mnh h_n so v3i Phytophthora sp. và Colletotrichum sp. (B<ng 1). 22 chPng vi sinh v7t chi Bacillus -ã -2>c -ánh giá kh< n#ng c chU nDm Phytophthora sp., Fusarium sp. và Colletotrichum sp. KUt qu< cho thDy, tDt c< các chPng -Bu cĩ kh< n#ng c chU nDm Fusarium sp., 12/22 chPng cĩ kh< n#ng c chU nDm Phytophthora sp. và 18/22 chPng cĩ kh< n#ng c chU nDm Colletotrichum sp 2 chPng trong -ĩ cĩ hot tính c chU c< 3 loi nDm bnh, -ĩ là: BS5 và
K14 (Hình 1) cĩ hot tính c chU nDm Phytophthora sp., Fusarium sp. và Colletotrichum sp. cao nhDt, -2Xng kính vịng c chU -t 12-20 cm (B<ng 1). B<ng 1.
c -i5m hình thái khuEn lc và kh< n#ng c chU nDm Phytophthora sp., Fusarium sp. và Colletotrichum sp. cPa các chPng vi sinh v7t tuy5n ch…n
2Xng kính c chU nDm bnh cPa các chPng VSV tuy5n ch…n (D-d, mm) TT Ký hiu chPng
c -i5m hình thái khuEn lc Phytophthora sp. Fusarium sp. Colletotrichum sp. 1 Azotobacter AV2 Trịn, lki, nh9y, to, vàng nht 8 12 10 2 Azotobacter AT4 Trịn, lki, nh9y, kích c† trung bình, trfng -Rc 8 10 10 3 Bacillus BS5 Hình hoa, mép r#ng c2a, khơ, nh#n nheo, gi0a cĩ nhân lki, kích th23c trung bình 15 16 20 4 Bacillus
K14 Khơng -nh hình, mép to -2Xng viBn trfng lki lên, khơ, kích th23c trung bình 13 15 12 5 Trichoderma TH3 KhuEn lc ban -9u cĩ màu trfng, sau chuy5n màu xanh lá cây -7m, mt d23i nâu sQm. 8 12 10 6 Trichoderma TH6 KhuEn lc ban -9u cĩ màu trfng, sau chuy5n màu xanh lá cây -7m, mt d23i vàng. 12 15 10 KHOA HC CƠNG NGH N¤NG NGHIƯP Vµ PH¸T TRIĨN N¤NG TH¤N - kú 1 - Th¸ng 3/2018 46 Hình 1. Hình thái khuEn lc cPa các chPng vi khuEn Azotobacter tuy5n ch…n trên mơi tr2Xng Ashby, Bacillus - mơi tr2Xng King B, Trichoderma - mơi tr2Xng PDA KUt qu< -ánh giá kh< n#ng c chU nDm gây bnh cPa 10 chPng nDm Trichoderma cho thDy: 6/10 chPng c chU c< 3 loi nDm Phytophthora sp., Fusarium sp. và Colletotrichum sp.; 3/10 chPng ch] cĩ kh< n#ng c chU nDm Fusarium sp. hoc Colletotrichum sp.; 1/10 chPng cĩ kh< n#ng c chU nDm Fusarium sp. và Colletotrichum sp. Trong sT 6 chPng nDm Trichoderma cĩ hot tính c chU v3i c< 3 loi nDm bnh thì chPng TH3 và TH6 (Hình 1) cĩ hot tính c chU cao nhDt, -2Xng kính vịng c chU -t 10-15 cm (B<ng 1). Nh2 v7y, chPng AV2 và AT4, BS5 và
K14, TH3 và TH6 -2>c ch…n cho các nghiên cu tiUp theo. 3.2.
ánh giá hot tính sinh h…c cPa các chPng vi sinh v7t tuy5n ch…n 3.2.1. Vi khuEn Azotobacter và Bacillus Các chPng vi khuEn chi Azotobacter tuy5n ch…n là AV2, AT4 và chi Bacillus - BS5 và
K14, cĩ kh< n#ng c chU mnh nDm Phytophthora sp., Fusarium sp. và Colletotrichum sp. Các chPng này tiUp tRc -2>c -ánh giá các hot tính sinh h…c khác (B<ng 2). B<ng 2. Hot tính sinh h…c cPa các chPng Azotobacter và Bacillus tuy5n ch…n Hot tính sinh h…c Ký hiu chPng vi sinh v7t Hàm l2>ng N t^ng sT (µg/ml) Hàm l2>ng IAA (µg/ml) Hàm l2>ng Gibberellin (µg/ml) Sinh Sidero- phore
2Xng kính VPG kitin (D-d, mm)
2Xng kính V­C Phytophthora sp. (D-d, mm)
2Xng kính V­C Fusarium sp. (D-d, mm)
2Xng kính V­C Colletotric hum sp. (D-d, mm) AV2 5,62 89 0,1 + - 8 12 10 AT4 4,26 35 0,05 + - 8 10 10 BS5 - 145 - + 29 15 16 20
K14 - 120 - + 12 13 15 12 Chú thích: VPG: Vịng phân gi<i; V­C: Vịng c chU ST liu G b<ng 2 cho thDy, 2 chPng vi khuEn Azotobacter tuy5n ch…n cĩ kh< n#ng cT -nh nit_, hàm l2>ng N t^ng sT trong dch nuơi cDy -t 4,26 — 5,62 µg/ml; cĩ kh< n#ng sinh chDt kích thích sinh tr2Gng, l2>ng IAA hình thành -t 35 - 89 µg/ml, l2>ng Gibberellin -t 0,05 - 0,1 µg/ml. C< 2 chPng vi khuEn -Bu cĩ kh< n#ng sinh siderophore, c chU c< 3 loi nDm gây bnh cây hk tiêu (-2Xng kính vịng c chU 8-12 mm). Trong -ĩ chPng AV2 th5 hin các hot tính sinh h…c (cT -nh nit_, sinh chDt kích thích sinh tr2Gng và -Ti kháng nDm gây bnh) mnh h_n chPng AT4. KUt qu< nghiên cu cPa m6t sT tác gi< cho thDy, vi khuEn chi Azotobacter cĩ kh< n#ng cT -nh nit_ và sinh các hot chDt sinh h…c cĩ l>i cho sinh tr2Gng, phát tri5n cây trkng nh2 vi khuEn A. beijerinskii V4.2 cĩ kh< n#ng cT -nh nit_ -t 4,18 mg/ml NH4+, vga cĩ kh< n#ng phân gi<i phTt phát khĩ tan (Nguy„n Th Thúy Nga, 2016). Vi khuEn cT -nh nit_ A. chroococcum cĩ kh< n#ng c chU nDm gây bnh F. graminerueam (Mohammed Abdulkareem và cs., 2014). 2 chPng vi khuEn Bacillus BS5 và
K14 cĩ kh< n#ng sinh IAA -t 120- 145 µg/ml. C< 2 chPng -Bu cĩ kh< n#ng sinh siderophore và c chU c< 3 loi nDm gây bnh (-2Xng kính vịng c chU -t 12-20 mm) (Hình 2). Trong -ĩ chPng BS5 th5 hin các hot tính sinh h…c (sinh chDt kích thích sinh tr2Gng và -Ti kháng nDm gây bnh) mnh h_n chPng
K14. Hình 2.
ánh giá kh< n#ng c chU nDm Fusarium sp. và Colletotrichum sp. cPa các chPng vi khuEn Bacillus tuy5n ch…n 3.2.2. NDm Trichoderma 2 chPng nDm Trichoderma là TH1 và TH6 cĩ kh< n#ng c chU mnh nDm Phytophthora sp., Col BS 5 ĐK1 BS Fusariu TH 6 BS5 AV 2 KHOA HC CƠNG NGH N¤NG NGHIƯP Vµ PH¸T TRIĨN N¤NG TH¤N - kú 1 - Th¸ng 3/2018 47 Fusarium sp. và Colletotrichum sp.. Các chPng này tiUp tRc -2>c -ánh giá hot tính sinh h…c (B<ng 3). B<ng 3. Hot tính sinh h…c cPa các chPng nDm Trichoderma tuy5n ch…n Ký hiu chPng nDm Trichoderma TT Hot tính sinh h…c TH1 TH6 1 Phân gi<i kitin 13 11 2 Sinh siderophore + + 3 Kh< n#ng c chU nDm Phytophthora sp. ++ +++ 4 Kh< n#ng c chU nDm Fusarium sp. +++ +++ 5 Kh< n#ng c chU nDm Colletotrichum sp. ++ ++ Chú thích:
Ti kháng cao (+++): NDm Trichoderma c chU nDm gây bnh ≥60%; -Ti kháng trung bình (++): NDm Trichoderma c chU nDm gây bnh ≥40-59%. KUt qu< G b<ng 3 cho thDy, 2 chPng nDm Trichoderma tuy5n ch…n cĩ kh< n#ng phân gi<i kitin, sinh siderophore và c chU c< 3 loi nDm gây bnh cây hk tiêu (kh< n#ng c chU tg 40% -Un trên 60%, khi nuơi cDy trên cùng -ya mơi tr2Xng). KUt qu< này cing t2_ng t` kUt qu< cPa Sally K. M. (2011), khi -ánh giá kh< n#ng hn chU nDm gây bnh Phytophthora capsici trên cây hk tiêu cPa các chPng nDm -Ti kháng T. viride, T. harzianum và T. pseudokoningii trong -iBu kin invitro, -2Xng kính vịng c chU -t 64,4 - 65,6%. ChPng nDm cĩ -2Xng kính vịng c chU cao nhDt là nDm n6i sinh T. viride và cing cho hiu qu< ki5m sốt bnh cao nhDt khi sl dRng phịng chTng bnh trong -iBu kin -kng ru6ng (tJ l cây b bnh do Phytophthora capsici ch] cịn 16,66%, trong khi -ĩ -Ti chng là 83,33%). 3.3. Xác -nh tên lồi, -6c tính cPa vi khuEn và nDm Trình t` gien mã hĩa 16S ARN ribosom -2>c tiUn hành ti Vin Cơng ngh Sinh h…c - Vin Hàn lâm Khoa h…c Cơng ngh Vit Nam. KUt qu< so sánh trình t` -on ARN 16S cPa các chPng vi sinh v7t cho thDy, chPng Azotobacter AV2 là Azotobacter vinelandii, Bacillus BS5 là Bacillus subtilis, Trichoderma TH6 là Trichoderma harzianum. Các chPng này -Bu thu6c nhĩm an tồn cDp 1 (Theo American Biological Safety Association và Sciencetific Institute of Public Health). Nh2 v7y, 3 chPng vi sinh v7t l`a ch…n trên -ã -2>c phân loi, -ánh giá an tồn sinh h…c theo danh mRc -2>c cơng bT, kUt qu< c< 3 chPng Azotobacte vinelandii AV2, Bacillus subtilis BS5, Trichoderma harzianum TH6 -Bu cĩ -P -iBu kin -5 s<n xuDt chU phEm sinh h…c sl dRng trong phịng bnh r„ cây hk tiêu. 4. KT LU#N VÀ KIN NGH' 4.1. KUt lu7n Hai chPng Azotobacter, 2 chPng Bacillus và 3 chPng nDm Trichoderma cĩ hot tính sinh h…c cao, an tồn sinh h…c, c chU nDm Phytophthora sp., Fusarium sp., Colletotrichum sp. gây bnh cây hk tiêu -ã -2>c phân l7p và tuy5n ch…n. ChPng A. vinelandii AV2 -a hot tính sinh h…c (cT -nh nit_, sinh IAA, gibberellin, sinh siderophore, c chU nDm gây bnh), chPng B. subtilis BS5 (sinh IAA, phân gi<i kitin, sinh siderophore, c chU nDm gây bnh), chPng T. harzianum TH6 (phân gi<i kitin, sinh siderophore, c chU nDm gây bnh). Các chPng này cĩ kh< n#ng sl dRng -5 s<n xuDt chU phEm sinh h…c phịng trg bnh chUt nhanh, chUt ch7m cây hk tiêu. 4.2. KiUn ngh TiUp tRc nghiên cu -5 s<n xuDt chU phEm sinh h…c tg các chPng vi sinh tuy5n ch…n -2>c nhcm sl dRng trong phịng trg bnh cây hk tiêu. L¥I CœM ¦N Xin chân thành c<m _n -B tài: “¨ng dRng cơng ngh nano s<n xuDt chU phEm sinh h…c dng dch th5 tg vi sinh v7t và th<o m6c phịng trg tuyUn trùng và bnh r„ cây hk tiêu G Tây Nguyên” -ã cDp kinh phí và to -iBu kin -5 chúng tơi hồn thành bài báo này. TÀI LI$U THAM KH O 1. Horace D. Graham, 1961. Rapid, simple colorimetric method for the determination of micro quantities of gibberellic acid. Journal of Pharmaceutical Sciences. Volume 50, Issue 1 January, pages 44-48. 2. Mohammed Abdulkareem, Hadi M. Aboud, Hutham M. Saood, Mohammed K. Shibly, 2014. Antagonistic activity of some plant growth rhizobacteria to fusarium graminearum. Int. J. Phytopathol. 03 (01), pp. 49-54. 3. Nguy„n Th Thúy Nga, 2016. Nghiên cu c_ sG khoa h…c s<n xuDt chU phEm vi sinh v7t -a chPng -5 gieo 2_m và trkng Thơng nh`a (Pinus merkusii KHOA HC CƠNG NGH N¤NG NGHIƯP Vµ PH¸T TRIĨN N¤NG TH¤N - kú 1 - Th¸ng 3/2018 48 Jungh. Et de Vriese) trên -Dt thối hố G miBn Bfc Vit Nam. Lu7n án TiUn sy Lâm nghip, Vin Khoa h…c Lâm nghip Vit Nam. 4. Ridvan Kizilkaya, 2009. Nitrogen fixation capacity of Azotobacter spp. strains isolated from soils in different ecosystems and relationship between them and the microbiological properties of soils. J. Environ. Biol. 30(1), pp. 73-82. 5. Sally K. M., C. F. Gleena M., K. Surendra G. and D. Girija, 2011. Antagonistic activity of endophytic Trichoderma against Phytophthora rot of black pepper (Piper nigrum L.). Journal of Biological Control, 25 (1), pp. 48-50. 6. TCVN 10784:2015, TCVN 8566-2010. SELECTION OF HIGHLY ANTAGONISTIS MICROORGANISM TO Phytophthora sp. CAUSING FASTLY DEATH, Fusarium sp. SLOWLY DISEASE AND Colletotrichum sp. CAUSING ANTHRACNOSE DISEASE ON PEPPER Le Thi Thanh Thuy, Le Nhu Kieu, Ho Tuyen Summary In the face of rapid death, slow death and anthracnose diseases on pepper plants are very complex, that causing damage to producers, 400 hectares of pepper in the Quang Tri province has infected with quick death disease, a place 50 - 70% garden area death (2017). Chemical and biological methods used but not effective. To supplement effective biological measures to prevent pepper diseases that is the scope of this study. The authors present the results of the selection of microbial isolates that with high bioactivity, biosafety level 1 to produce new biological products that used in the control of quick death, decline death, anthracnose diseases of pepper. Including 2 strains of Azotobacter, 2 strains of Bacillus and 3 strains of Trichoderma with high biological activity, as inhibition Phytophthora sp., Fusarium sp., Colletotrichum sp. Of which A. vinelandii AV2 is a biologically multi-active species (nitrogen fixation, IAA biosynthesis, gibberellin, siderophore biosynthesis, pathogenic fungi inhibition), B. subtilis BS5 (IAA biosynthesis, chitin decompose, siderophore biosynthesis, pathogenic fungi inhibition), strain T. harzianum TH6 (chitin decompose, siderophore biosynthesis, pathogenic fungi inhibition). These microorganisms strains have the potential to produce of microbial preparations for prevent pepper disease. Keywords: Fast death, slow death, anthracnose, antagonistic microorganism. Ng2Xi ph<n bin: PGS.TS. Nguy„n V#n ViUt Ngày nh7n bài: 10/11/2017 Ngày thơng qua ph<n bin: 11/12/2017 Ngày duyt -#ng: 18/12/2017