Triển vọng phát triển châu á 2006

Tri͛n vͥng Phát tri͛n Châu Á 2006 1 Tài li͟u này ÿ́ͻc dͣch t΃ nguyên b̻n ti͗ng Anh vͳi mͽc ÿích phͽc vͽ ÿông ÿ̻o b̹n ÿͥc. Tuy nhiên, ti͗ng Anh v̓n là ngôn ng· chính cͿa Ngân hàng Phát tri͛n Châu Á và ch͡ có nguyên b̻n ti͗ng Anh cͿa tài li͟u này mͳi ÿáng tin cͅy (nghƭa là ch͡ nguyên b̻n ti͗ng Anh ÿ́ͻc chính th΁c công nhͅn và có hi͟u lΉc). Do vͅy, các trích d̓n c̿n dΉa vào nguyên b̻n ti͗ng Anh cͿa tài li͟u này. Ngân hàng Phát tri͛n Châu Á không ÿ̻m b̻o tính chính xác cͿa b̻n dͣch và không chͣu trách nhi͟m n͗u có sΉ sai l͟ch t΃ b̻n gͩc. ViӋt Nam NӅn kinh tӃ tiӃp tөc phát triӇn mҥnh mӁ vӟi mӭc tăng trѭӣng trên 8% trong năm 2005 nhӡ ÿҫu tѭ tѭ nhân và nhu cҫu trong nѭӟc tăng mҥnh. NӅn kinh tӃ ÿѭӧc lӧi nhӡ giá dҫu trên thӃ giӟi ngày càng cao trong nhӳng năm gҫn ÿây, tuy rҵng lҥm phát cNJng tăng lên. Thâm hөt tài khoҧn vãng lãi vүn trong tҫm kiӇm soát vӟi luӗng tiӅn chuyӇn tӯ nѭӟc ngoài vӅ và khoҧn thu tӯ du lӏch giӳ ӣ mӭc cao. Ĉӝng lӵc thúc ÿҭy phát triӇn chӫ yӃu bҳt nguӗn tӯ quá trình chuyӇn ÿәi әn ÿӏnh sang cѫ chӃ thӏ trѭӡng và sӵ tham gia nhiӅu hѫn vào thӏ trѭӡng thӃ giӟi. Nhӳng yӃu tӕ này có thӇ tiӃp tөc góp phҫn thúc ÿҭy quá trình cҧi cách và tӕc ÿӝ phát triӇn cao hѫn trong tѭѫng lai. Tình hình phát tri͛n kinh t͗ Mӭc tăng trѭӣng năm 2005 dӵ tính ÿҥt 8,1% (sӕ liӋu ѭӟc tính cӫa chính phӫ là 8,4%). Ĉây là năm thӭ sáu tăng liên tiӃp. NӅn kinh tӃ phát triӇn lành mҥnh bҩt chҩp nhӳng tác ÿӝng tiêu cӵc cӫa dӏch cúm gia cҫm, nҥn hҥn hán xҧy ra trong năm, thӏ trѭӡng xuҩt khҭu hàng may mһc gһp khó khăn hѫn trѭӟc, và giá nhұp khҭu tăng ӣ mӝt sӕ sҧn phҭm ÿҫu vào chӫ yӃu. Nhu cҫu trong nѭӟc là nhân tӕ chính cho sӵ phát triӇn (xem 2.29.1); xuҩt khҭu cNJng vүn ÿҥt mӭc cao. Tәng ÿҫu tѭ cӕ ÿӏnh tiӃp tөc tăng, cho thҩy môi trѭӡng kinh doanh ÿѭӧc cҧi thiӋn. Tӹ lӋ ÿҫu tѭ – GDP tăng lên chiӃm 37,6% GDP so vӟi mӭc 29% năm 1998 (xem 2.29.2). Tiêu dùng tăng ÿáng kӇ trong năm 2005 do thu nhұp cӫa nông dân ÿѭӧc cҧi thiӋn nhӡ giá các nông sҧn chӫ lӵc tăng, lao ÿӝng viӋc làm trong các ngành sҧn xuҩt và dӏch vө tăng mҥnh, luӗng tiӅn chuyӇn vӅ nѭӟc tăng, và do mӭc lѭѫng trong các cѫ quan nhà nѭӟc tăng. Trong lƭnh vӵc sҧn xuҩt, các ngành công nghiӋp và dӏch vө tiӃp tөc là ÿӝng lӵc tăng trѭӣng (xem 2.29.3). Tӹ trӑng sҧn xuҩt công nghiӋp vүn tăng và chiӃm 41% GDP trong năm 2005, chӫ yӃu nhӡ sӵ phát triӇn cӫa khu vӵc tѭ nhân. Công nghiӋp phát triӇn là cNJng nhӡ chi phí lao ÿӝng thҩp và cѫ sӣ hҥ tҫng ÿѭӧc cҧi thiӋn. ChӃ tҥo, chiӃm khoҧng mӝt nӱa giá trӏ gia tăng cӫa công nghiӋp, là nhân tӕ chính tҥo nên nhӳng thành quҧ ÿҥt ÿѭӧc vӅ sҧn lѭӧng và viӋc làm, trong ÿó sҧn lѭӧng tăng 13% trong năm 2005. Trong tәng sӕ các mһt hàng sҧn xuҩt xuҩt khҭu thì tӹ lӋ hàng nӝi thҩt và ÿiӋn tӱ tăng nhanh, còn hàng may mһc và da giày mһc dù có tӕc ÿӝ tăng trѭӣng giҧm nhѭng vүn ÿóng vai trò quan trӑng. Nhìn chung, tӹ lӋ sҧn xuҩt công nghiӋp nhҽ trong tәng giá trӏ xuҩt khҭu ÿã tăng tӯ 36% năm 2001 lên khoҧng 40% năm 2005. Tri͛n vͥng Phát tri͛n Châu Á 2006 2 So vӟi toàn bӝ sҧn xuҩt công nghiӋp, ngành khai khoáng, ngoҥi trӯ sҧn xuҩt hydrocarbon, có tӕc ÿӝ tăng trѭӣng thҩp nhҩt do tác ÿӝng ÿӗng thӡi cӫa các hҥn chӃ trong quy ÿӏnh vӅ ÿҫu tѭ nѭӟc ngoài vào lƭnh vӵc này, công nghӋ lҥc hұu và do các nӛ lӵc cӫa chính phӫ trong viӋc bҧo vӋ tài nguyên thiên nhiên. Các quy ÿӏnh vӅ ngành khai khoáng ÿã ÿѭӧc ÿiӅu chӍnh lҥi vào năm ngoái và ngành này có thӇ sӁ thu hút thêm ÿҫu tѭ. Sҧn lѭӧng dҫu thô giҧm khoҧng 8% năm 2005 do các giӃng mӟi chѭa hoҥt ÿӝng trong khi trӳ lѭӧng các giӃng dҫu hiӋn tҥi giҧm. Lƭnh vӵc dӏch vө tăng trѭӣng ÿҥt 8,2% trong năm 2005, ÿây là mӭc tăng cao nhҩt kӇ tӯ cuӝc khӫng hoҧng tài chính châu Á 1997-1998, nhӡ sӵ phát triӇn mҥnh mӁ cӫa các lƭnh vӵc tài chính, du lӏch, giao thông và viӉn thông. Phát triӇn trong lƭnh vӵc tài chính trong nhӳng năm gҫn ÿây ÿã góp phҫn nâng cao chҩt lѭӧng tài chính. Tӹ lӋ tәng cung tiӅn (M2) – GDP tăng tӯ 58% năm 2001 lên khoҧng 80% năm 2005. Trong lƭnh vӵc du lӏch, lѭӧng khách ÿӃn ViӋt Nam trong hѫn 4 năm qua ÿã tăng hѫn 1 triӋu và ÿҥt 3,5 triӋu lѭӧt. Tӹ trӑng sҧn xuҩt nông nghiӋp trong nӅn kinh tӃ tiӃp tөc giҧm xuӕng còn khoҧng 20% GDP trong năm 2005, mһc dù ngành này vүn sӱ dөng phҫn lӟn lao ÿӝng viӋc làm. Sҧn xuҩt nông nghiӋp tăng 3,7%, mһc dù bӏ hҥn chӃ do hҥn hán và dӏch cúm gia cҫm. Tuy nhiên, giá nông sҧn tăng lên ÿã hӛ trӧ ÿa dҥng hoá và thѭѫng mҥi hoá sҧn xuҩt. Sҧn xuҩt và xuҩt khҭu cà phê, cao su và hҥt ÿiӅu cNJng nhѭ thuӹ hҧi sҧn ÿҥt tӕc ÿӝ tăng cao. Thâm hөt mұu dӏch năm 2005 giҧm xuӕng còn 4,5 tӹ ÿô la Mӻ sau giai ÿoҥn tăng ÿáng kӇ trong nhӳng năm qua (xem 2.29.4). Tәng giá trӏ xuҩt khҭu hàng hoá tăng 20%, thҩp hѫn mӭc tăng nhҧy vӑt 30% trong năm 2004 nhѭng vүn khá ҩn tѭӧng và cao hѫn mӭc tăng nhұp khҭu. Xuҩt khҭu dӋt may năm 2005 tăng ӣ mӭc khiêm tӕn là 9,6% so vӟi mӭc tăng trung bình hàng năm ÿҥt khoҧng 30% trong các năm 2002-2004. Xuҩt khҭu ÿӗ gӛ, hàng ÿiӋn tӱ và dҫu thô ÿҥt mӭc cao (xem 2.29.5), trong ÿó giá dҫu quӕc tӃ tăng mҥnh ÿã bù cho lѭӧng dҫu xuҩt khҭu sөt giҧm. (ViӋt Nam là nѭӟc xuҩt siêu vӅ dҫu, xuҩt khҭu dҫu thô khai thác ÿѭӧc nhѭng thiӃu năng lӵc lӑc dҫu nên phҧi nhұp khҭu các sҧn phҭm xăng dҫu; xem 2.29.1). Nhӡ luӗng kiӅu hӕi cӫa tѭ nhân chuyӇn vӅ và nhӡ các khoҧn thu tӯ du lӏch tiӃp tөc tăng mҥnh, thâm hөt tài khoҧn vãng lai năm 2005 ÿã giҧm xuӕng chiӃm 3,6% GDP, ngѭӧc hҷn xu hѭӟng nhӳng năm gҫn ÿây. KiӅu hӕi cӫa tѭ nhân tăng tӟi gҫn 1 tӹ ÿô la Mӻ, ÿҥt 3,2 tӹ ÿô la Mӻ. Luӗng vӕn ÿҫu tѭ nѭӟc ngoài (FDI) ÿҥt 2,4 tӹ ÿô la Mӻ cNJng giúp cân bҵng cán cân thanh toán, khiӃn tәng dӵ trӳ chính thӭc tăng lên 7,7 tӹ ÿô la Mӻ (tѭѫng ÿѭѫng kim ngҥch nhұp khҭu trong khoҧng 2,6 tháng). Mӭc dӵ trӳ ÿã tăng lên gҩp ÿôi trong vòng ba năm qua. 2.29.1 Tác ÿӝng kép cӫa giá dҫu tăng cao Dҫu thô ÿã trӣ thành nguӗn thu tӯ xuҩt khҭu chӫ yӃu cӫa ViӋt Nam. Trong năm 2005 thu tӯ xuҩt khҭu dҫu thô tính bҵng ÿô la Mӻ tăng 30% mһc dù giҧm 8% vӅ khӕi lѭӧng xuҩt khҭu, khiӃn tӹ trӑng thu tӯ dҫu thô trong tәng kim ngҥch xuҩt khҭu tăng lên hѫn 20%. Sau khi trӯ ÿi kim ngҥch nhұp khҭu sҧn phҭm lӑc dҫu, kim ngҥch xuҩt khҭu dҫu thô ròng ÿã tăng tӯ 3,5% GDP năm 2003 lên 4,8% năm 2005. Giá dҫu tăng cao cNJng góp phҫn cân bҵng tài chính; thu thuӃ xăng dҫu tăng 46% năm 2005, chiӃm 4,6% GDP và chiӃm 21% tәng thu ngân sách cӫa chính phӫ. Tăng thu ngân sách ÿã vѭӧt chi phí trӧ giá nhiên liӋu mà theo ѭӟc tính vào khoҧng 1,5% GDP năm 2005. Tri͛n vͥng Phát tri͛n Châu Á 2006 3 Ngѭӧc lҥi, giá dҫu tăng cao ÿã làm trҫm trӑng thêm sӭc ép lҥm phát. Giá các sҧn phҭm xăng dҫu trong nѭӟc ÿã bӏ ÿiӅu chӍnh tăng ba lҫn trong năm 2005 nhҵm giҧm chi phí trӧ giá và khuyӃn khích sӱ dөng năng lѭӧng hiӋu quҧ. Mһc dù tác ÿӝng trӵc tiӃp ÿӃn lҥm phát chӍ ӣ mӭc hҥn chӃ do xăng dҫu chӍ chiӃm 3,3% trong giӓ chӍ sӕ giá tiêu dùng, nhѭng tác ÿӝng gián tiӃp cӫa giá dҫu tăng cao là lӟn. Ví dө chi phí vұn tҧi ÿã tăng 9%. Tính chung thì giá dҫu ӣ mӭc hiӋn nay là có lӧi cho nӅn kinh tӃ. Tuy nhiên, ÿiӅu này có thӇ thay ÿәi nӃu tác ÿӝng kinh tӃ cӫa giá dҫu ÿӕi vӟi các ÿӕi tác ÿҫu tѭ và thѭѫng mҥi cӫa ViӋt Nam vѭӧt quá tác ÿӝng khiêm tӕn nhѭ dӵ báo hiӋn nay. Các cѫ quan chӭc năng ÿã thӵc hiӋn chính sách thҧ nәi có kiӇm soát Ĉӗng (Ĉ), mһc dù tӹ giá so vӟi ÿӗng ÿô la Mӻ ít dao ÿӝng trong hai năm qua, và tӹ giá danh nghƭa năm 2005 tăng 1,0% (xem 2.29.6). Do lҥm phát trong nѭӟc cao, tӹ giá thӵc ÿã giҧm trong năm 2005. Mӝt chính sách tӹ giá linh hoҥt hѫn sӁ tҥo ÿiӅu kiӋn thӵc hiӋn các ÿiӅu chӍnh cѫ cҩu cҫn thiӃt ÿӇ ÿӕi phó vӟi tình hình kinh tӃ thӃ giӟi thay ÿәi. Giá lѭѫng thӵc tăng cao ÿã khiӃn chӍ sӕ lҥm phát tăng trong nhӳng năm gҫn ÿây, năm 2005 tăng trung bình 8,3% (xem 2.29.7). Các yӃu tӕ khác dүn ÿӃn tăng lҥm phát là giá nhұp khҭu các sҧn phҭm xăng dҫu, thép, xi măng và phân bón cao, và giá nӝi ÿӏa các loҥi nhiên liӋu cNJng tăng. ViӋc giá nӝi ÿӏa cӫa các loҥi nhiên liӋu tăng dүn ÿӃn tăng chi phí vұn tҧi. Nhu cҫu lao ÿӝng trong các ngành công nghiӋp và dӏch vө tăng nhanh ÿã ÿҭy mӭc lѭѫng cho chuyên gia và công nhân lành nghӅ (và mӝt sӕ lao ÿӝng bán lành nghӅ) tăng lên. Tăng lѭѫng trong khu vӵc nhà nѭӟc (mӭc lѭѫng tăng khoҧng 30% trong tháng 10 năm 2004) cNJng tác ÿӝng ÿӃn chӍ sӕ lҥm phát. Các tính toán cho thҩy chӍ sӕ lҥm phát chính thӭc có thӇ không tính ÿҫy ÿӫ ÿӃn sӭc ép giá cҧ do giá năng lѭӧng và vұn tҧi chӏu sӵ kiӇm soát cӫa Chính phӫ. Sӵ phát triӇn cӫa lƭnh vӵc tài chính và tӕc ÿӝ tăng trѭӣng kinh tӃ cao ÿã góp phҫn tăng mҥnh cân ÿӕi tiӅn tӋ, gây lo ngҥi vӅ ҧnh hѭӣng cӫa tӕc ÿӝ tín dөng tăng nhanh ÿӕi vӟi lҥm phát và chҩt lѭӧng cho vay. Trong mҩy năm qua Ngân hàng Nhà nѭӟc ViӋt Nam, ngân hàng trung ѭѫng, ÿã áp dөng chính sách tiӅn tӋ thҳt chһt hѫn bҵng cách tăng tӹ lӋ dӵ trӳ cӫa các ngân hàng vào tháng 7 năm 2004, tăng lãi suҩt tái chiӃt khҩu và lãi suҩt tái cҩp vӕn mӛi loҥi 50 ÿiӇm vào tháng 1 và tháng 4 năm 2005, và tăng lãi suҩt cѫ bҧn thêm 25 ÿiӇm vào tháng 2 năm 2005. Các ѭӟc tính ban ÿҫu cho thҩy tӕc ÿӝ phát triӇn tín dөng ÿã giҧm tӯ 40% năm 2004 xuӕng khoҧng 25% năm 2005. ĈiӅu này ÿѭӧc phҧn ánh qua tӕc ÿӝ tăng tәng cung tiӅn giҧm tӯ 30% năm 2004 xuӕng còn 27% năm 2005. Tәng thâm hөt tài chính trong hai năm qua ӣ mӭc khoҧng hѫn 2% GDP (xem 2.29.8). Thu ngân sách ÿҥt mӭc cao, chiӃm khoҧng 22% GDP nhӡ tăng thu tӯ dҫu mӓ, cҧi thiӋn công tác quҧn lý thuӃ, và sӕ doanh nghiӋp chính thӭc gia tăng. Tuy nhiên, khҧ năng tài chính có thӇ ÿã ÿѭӧc ÿánh giá quá cao do mӝt sӕ khoҧn chi, nhѭ chi cӫa Quӻ Hӛ trӧ Phát triӇn và các quӻ khác cho cѫ sӣ hҥ tҫng không ÿѭӧc tính trong ngân sách, và các ngân hàng thѭѫng mҥi quӕc doanh (NHTMQD) vүn còn thӵc hiӋn cho vay chӍ ÿӏnh nhѭ là mӝt công cө chính sách. Ngoài ra, thu ngân sách tӯ các khoҧn thuӃ mұu dӏch trong thӡi gian tӟi có thӇ còn giҧm nӳa theo các cam kӃt giҧm thuӃ ÿӃn cuӕi năm 2006 cӫa ViӋt Nam trong Khu vӵc Mұu dӏch Tӵ do Ĉông Nam Á (AFTA), và do nhӳng thay ÿәi vӅ thuӃ theo yêu cҫu khi gia nhұp Tә chӭc Thѭѫng mҥi ThӃ giӟi (WTO). Tri͛n vͥng Phát tri͛n Châu Á 2006 4 Các cҧi cách trong lƭnh vӵc tài chính ÿã cҧi thiӋn hoҥt ÿӝng cӫa nhiӅu ngân hàng và nâng cao lòng tin cӫa ngѭӡi dân vào hӋ thӕng ngân hàng. Năm ngoái, các cѫ quan chӭc năng ÿã ban hành quy ÿӏnh mӟi ÿҧm bҧo phân loҥi nӧ cӫa ViӋt Nam theo các tiêu chuҭn quӕc tӃ. Mӝt sӕ ngân hàng cә phҫn ÿã bán cә phiӃu cho ngân hàng nѭӟc ngoài. Chính phӫ ÿang thӵc hiӋn các biӋn pháp tái cҩp vӕn và “cә phҫn hóa” (tѭ nhân hóa mӝt phҫn) mӝt sӕ NHTMQD. Trong tháng 11, Ngân hàng Ngoҥi thѭѫng ViӋt Nam (Vietcombank), mӝt trong bӕn NHTMQD lӟn nhҩt (bӕn ngân hàng này chiӃm tӟi khoҧng 70% tәng tài sҧn cӫa cҧ hӋ thӕng ngân hàng), ÿã phát hành trái phiӃu chuyӇn ÿәi nhҵm tăng thêm vӕn trѭӟc khi cә phҫn hóa vào cuӕi năm nay (xem 2.29.2). ViӋc chính thӭc công nhұn ÿóng góp cӫa khu vӵc kinh tӃ tѭ nhân vào các hoҥt ÿӝng kinh tӃ ngày càng trӣ nên rõ ràng, mӣ thêm khҧ năng tiӃp tөc ÿәi mӟi hѭӟng tӟi mӝt nӅn kinh tӃ thӏ trѭӡng. Trong năm 2005, Quӕc hӝi ÿã thông qua Luұt Doanh nghiӋp thӕng nhҩt và Luұt Ĉҫu tѭ chung, vӟi nӝi dung thúc ÿҭy ÿҫu tѭ tѭ nhân bҵng cách giҧm các trӣ ngҥi hành chính ÿӕi vӟi phát triӇn kinh doanh và tҥo ÿiӅu kiӋn gia nhұp WTO. Trong sӕ các biӋn pháp ÿѭӧc thӵc hiӋn, nhӳng luұt mӟi này có hiӋu lӵc tӯ giӳa năm nay sӁ tăng cѭӡng công tác quҧn trӏ doanh nghiӋp trong các doanh nghiӋp quӕc doanh; tҥo mӝt sân chѫi bình ÿҷng cho các doanh nghiӋp quӕc doanh, tѭ nhân và nѭӟc ngoài; và khuyӃn khích tѭ nhân tham gia các ngành không nҵm trong danh sách “bӏ cҩm” (rõ ràng hѫn là danh sách các ngành mà nhà ÿҫu tѭ “ÿѭӧc phép tham gia” trѭӟc kia). Các nӛ lӵc cҧi thiӋn môi trѭӡng kinh doanh ÿã giúp tҥo sӵ tăng trѭӣng mҥnh mӁ trong cҧ ÿҫu tѭ tѭ nhân trong nѭӟc và ÿҫu tѭ trӵc tiӃp nѭӟc ngoài. Trong năm 2005 ÿã có khoҧng 38.100 doanh nghiӋp tѭ nhân ÿăng ký mӟi, so vӟi con sӕ 14.400 doanh nghiӋp trong năm 2000. HiӋn nay có khoҧng 200.000 doanh nghiӋp tѭ nhân hoҥt ÿӝng vӟi tәng sӕ vӕn ÿăng ký khoҧng 19 tӹ ÿô la Mӻ. 2.29.2 Thӏ trѭӡng chӭng khoán trong nѭӟc Tháng 10 năm 2005 lҫn ÿҫu tiên Chính phӫ phát hành trái phiӃu ra quӕc tӃ (750 triӋu ÿô la Mӻ) vӟi lãi suҩt (7,125%), cao hѫn trái phiӃu 10 năm cӫa Mӻ 256 ÿiӇm. Lãi suҩt này thҩp hѫn mӝt chút so vӟi trái phiӃu tѭѫng tӵ cӫa Inÿônêxia và Philíppin. TriӇn vӑng cҧi cách әn ÿӏnh cӫa ViӋt Nam thӇ hiӋn rõ hѫn khi tháng 10 năm 2005 Standard & Poor’s thay ÿәi triӇn vӑng xӃp hҥng tín dөng tӯ әn ÿӏnh sang tích cӵc. Thӏ trѭӡng chӭng khoán và trái phiӃu ÿang dҫn phát triӇn mһc dù có xuҩt phát ÿiӇm thҩp. Giao dӏch trái phiӃu chính phӫ ÿang tăng lên, trong năm 2005 tәng giá trӏ các chӭng khoán này tăng tѭѫng ӭng khoҧng 3% GDP. (Ngѭӧc lҥi, thӏ trѭӡng trái phiӃu doanh nghiӋp lҥi ít hoҥt ÿӝng). Công ty sӳa Vinamilk ÿã niêm yӃt chӭng khoán tҥi Trung tâm Giao dӏch Chӭng khoán thành phӕ Hӗ Chí Minh, góp phҫn tăng sӕ lѭӧng các công ty niêm yӃt tӯ 24 công ty vào cuӕi năm 2004 lên 34 công ty vào ÿҫu năm 2006. Vinamilk là công ty niêm yӃt lӟn nhҩt vӟi giá trӏ khoҧng 530 triӋu ÿô la Mӻ. Năm ngoái Trung tâm giao dӏch chӭng khoán ÿã ÿѭӧc hình thành ӣ Hà Nӝi ÿӇ phөc vө huy ÿӝng vӕn cho các công ty nhӓ, có doanh thu ít. Các ÿӅ xuҩt chính sách nhҵm thúc ÿҭy sӵ phát triӇn cӫa thӏ trѭӡng chӭng khoán bao gӗm quyӃt ÿӏnh nâng tӹ lӋ nҳm giӳ cә phҫn cӫa nhà ÿҫu tѭ nѭӟc ngoài trong các công ty niêm yӃt tӯ 30% lên 49%, ban hàng tháng 10 năm 2005 và quyӃt ÿӏnh nhҵm niêm yӃt 180 doanh nghiӋp quӕc doanh khác ÿã cә phҫn hóa và nhӳng cҧi cách theo các luұt ÿҫu tѭ mӟi. Tri͛n vͥng Phát tri͛n Châu Á 2006 5 Chính phӫ vүn tiӃp tөc chѭѫng trình cҧi cách các doanh nghiӋp quӕc doanh và cho biӃt 600 doanh nghiӋp quӕc doanh ÿã ÿѭӧc cә phҫn hóa trong năm 2005, 100 doanh nghiӋp khác ÿѭӧc bán, sát nhұp hoһc giҧi thӇ. Trong giai ÿoҥn 2001-2005, trong sӕ 5.655 doanh nghiӋp quӕc doanh thì 3.590 doanh nghiӋp ÿã ÿѭӧc tái cѫ cҩu, trong ÿó có 2.347 doanh nghiӋp cә phҭn hóa. Cә phiӃu cӫa các doanh nghiӋp cә phҭn hóa thѭӡng ÿѭӧc bán cho công nhân, cán bӝ quҧn lý hoһc cho các cá nhân khác có quan hӋ tӕt vӟi doanh nghiӋp, mһc dù tӹ lӋ cә phiӃu phát hành ra ngoài ngày càng tăng. Cҧi cách doanh nghiӋp quӕc doanh cho ÿӃn nay chӫ yӃu là các doanh nghiӋp nhӓ, chӍ tiӃn hành cҧi cách rҩt ít ÿӕi vӟi sӕ các doanh nghiӋp lӟn (nhӳng doanh nghiӋp có sӕ vӕn ÿăng ký lên trên 1,3 triӋu ÿô la Mӻ). Do vұy, viӋc cә phҫn hóa Vietcombank và công ty viӉn thông MobiFone – cҧ hai ÿӅu là doanh nghiӋp lӟn – trong năm nay có thӇ sӁ là mӝt bѭӟc tiӃn lӟn. Khu vӵc kinh tӃ tѭ nhân ÿã trӣ thành nguӗn viӋc làm chӫ yӃu kӇ tӯ ÿҫu nhӳng năm 1990. ViӋc tҥo công ăn viӋc làm này cNJng nhѭ tӕc ÿӝ phát triӇn kinh tӃ bӅn vӳng nói chung ÿã góp phҫn giҧm nghèo mӝt cách ÿáng kӇ. ĈiӅu tra Mӭc sӕng Hӝ gia ÿình ViӋt Nam 2004 cho thҩy tӹ lӋ nghèo ÿã giҧm tӯ 58% năm 1993 xuӕng còn 19,5% năm 2004. NhiӅu chӍ sӕ xã hӝi nhѭ chӍ sӕ giáo dөc và tӹ lӋ trҿ sѫ sinh tӱ vong cNJng ÿã ÿѭӧc cҧi thiӋn, thӇ hiӋn qua xӃp hҥng cao hѫn cӫa ViӋt Nam vӅ chӍ sӕ phát triӇn con ngѭӡi trong Chѭѫng trình Phát triӇn Liên hiӋp quӕc. (Tuy nhiên, tӹ lӋ giҧm nghèo ӣ hҫu hӃt các dân tӝc thiӇu sӕ miӅn núi thҩp hѫn rҩt nhiӅu so vӟi tӹ lӋ giҧm nghèo cӫa dân sӕ nói chung). Tri͛n vͥng kinh t͗ Các dӵ báo kinh tӃ ngҳn và trung hҥn cho thҩy Chính phӫ sӁ tiӃp tөc thӵc hiӋn cҧi cách theo ÿӏnh hѭӟng thӏ trѭӡng bҵng các biӋn pháp nhѭ duy trì trұt tӵ kinh tӃ vƭ mô và tiӃp tөc cҧi thiӋn môi trѭӡng ÿҫu tѭ trong ÿó có viӋc thӵc thi các luұt ÿҫu tѭ mӟi. Sӵ thұn trӑng tài chính sӁ ÿòi hӓi nhiӅu nӛ lӵc hѫn nӳa nhҵm tăng thu ngân sách và tăng cѭӡng tính minh bҥch cӫa các khoҧn chi vѭӧt ngân sách. Hy vӑng là tiӃn bӝ trong quá trình tái cѫ cҩu và tái cҩp vӕn các NHTMQD cùng vӟi viӋc cҧi cách các doanh nghiӋp quӕc doanh sӁ giúp phân bә tín dөng hiӋu quҧ hѫn và kiӅm chӃ tăng trѭӣng tín dөng, nhӡ ÿó giҧm sӭc ép lҥm phát. ViӋt Nam sӁ gia nhұp WTO trong nhӳng năm tӟi, có thӇ là trong năm 2006. Riêng các dӵ báo vӅ nông nghiӋp dӵa trên giҧ ÿӏnh là ViӋt Nam sӁ không gһp phҧi hҥn hán kéo dài và trên phҥm vi rӝng, và sӵ lây lan cӫa dӏch cúm gia cҫm sӁ ÿѭӧc hҥn chӃ. Tri͛n vͥng phát tri͛n trong năm 2006 và 2007 Tăng trѭӣng GDP dӵ tính sӁ ÿҥt khoҧng 8% trong hai năm tӟi (xem 2.29.9). Ĉӝng lӵc cho nhu cҫu trong nѭӟc có thӇ sӁ ÿѭӧc duy trì thông qua tăng trѭӣng bӅn vӳng cӫa luӗng vӕn FDI, luӗng kiӅu hӕi và các khoҧn thu tӯ du lӏch. Vӕn thӵc hiӋn FDI sӁ ÿѭӧc ÿҧm bҧo vӟi mӭc tăng 38% vӕn cam kӃt 6 tӹ ÿô la Mӻ cӫa năm 2005 và cҧ 300 triӋu ÿô la Mӻ ÿҫu tѭ vào nhà máy lҳp ráp bán dүn ÿҫu tiên ӣ ViӋt Nam theo tuyên bӕ cӫa tұp ÿoàn Intel ÿҫu năm 2006. Các luұt ÿҫu tѭ mӟi sӁ tҥo thêm ѭu ÿãi cho các doanh nghiӋp. Tri͛n vͥng Phát tri͛n Châu Á 2006 6 Hѫn nӳa, viӋc cә phҫn hóa Vietcombank và MobiFone nӃu thành công sӁ là dҩu hiӋu thӇ hiӋn sӵ cam kӃt cӫa Chính phӫ trong viӋc tăng cѭӡng hiӋu quҧ kinh doanh và phát triӇn khu vӵc kinh tӃ tѭ nhân. Trong lƭnh vӵc sҧn xuҩt, các ngành công nghiӋp và dӏch vө sӁ tiӃp tөc thúc ÿҭy các hoҥt ÿӝng kinh tӃ (xem 2.29.10) vӟi tӕc ÿӝ phát triӇn dӵ tính lҫn lѭӧt ÿҥt 10% và 8%. Sӵ ÿóng góp ngày càng gia tăng cӫa ngành sҧn xuҩt công nghiӋp bao gӗm cҧ các mһt hàng giá trӏ gia tăng cao nhѭ máy tính và các sҧn phҭm ÿiӋn tӱ xuҩt khҭu khác. Ngành dӋt may sӁ tiӃp tөc chӏu sӵ cҥnh tranh gay gҳt tӯ Trung Quӕc và các ÿӕi thӫ cҥnh tranh khác cho tӟi khi ViӋt Nam gia nhұp WTO, khi ÿó ViӋt Nam sӁ không phҧi chӏu các hҥn chӃ vӅ hҥn ngҥch xuҩt khҭu sang Mӻ (xem 2.29.3). Lƭnh vӵc xây dӵng có thӇ sӁ phát triӇn vӟi tӕc ÿӝ mҥnh mӁ do mӭc ÿӝ ÿҫu tѭ lӟn tұp trung vào phát triӇn công nghiӋp, du lӏch và bҩt ÿӝng sҧn cNJng nhѭ ÿҫu tѭ vào cѫ sӣ hҥ tҫng. Dӏch vө sӁ có them ÿӝng lӵc tăng trѭӣng tác ÿӝng bӣi viӋc Hӝi nghӏ cҩp cao DiӉn ÿàn Hӧp tác Kinh tӃ Châu Á – Thái Bình Dѭѫng tә chӭc vào tháng 11 năm nay. Lƭnh vӵc nông nghiӋp dӵ tính sӁ tăng 2,7% trong hai năm tӟi, thҩp hѫn so vӟi bӕn năm trѭӟc do giá mӝt sӕ nông sҧn có thӇ sӁ giҧm xuӕng. Xuҩt khҭu có thӇ sӁ tiӃp tөc tăng trѭӣng thҩp hѫn chút ít so vӟi mӭc tăng gҫn ÿây do giá cҧ trên thӏ trѭӡng thӃ giӟi cӫa mӝt sӕ mһt hàng nhѭ gҥo sӁ giҧm (xem 2.29.11). ThuӃ chӕng bán phá giá ÿӕi vӟi xe ÿҥp, giày dép và ÿӗ gӛ xuҩt khҭu do Liên minh châu Âu áp dөng sӁ tác ÿӝng tӟi xuҩt khҭu. Xuҩt khҭu hàng may mһc sang Mӻ có thӇ sӁ tiӃp tөc chӏu áp lӵc. Năm nay giá nhұp khҭu cӫa mӝt sӕ mһt hàng ÿҫu vào sҧn xuҩt, ÿһc biӋt là thép và phân bón, dӵ ÿoán sӁ giҧm, nhӡ ÿó tăng trѭӣng tәng kim ngҥch nhұp khҭu sӁ ÿѭӧc kiӇm soát nhѭ trong năm 2005. Cùng vӟi luӗng kiӅu hӕi và khoҧn thu tӯ du lӏch tăng ÿáng kӇ, nhӳng xu hѭӟng trên có thӇ sӁ giúp kiӇm soát thâm hөt tài khoҧn vãng lai. Nguӗn vӕn FDI sӁ cӫng cӕ thêm cán cân thanh toán, giúp tăng dӵ trӳ ngoҥi tӋ chính thӭc. ViӋc tiӃp tөc thӵc hiӋn các nӛ lӵc hҥn chӃ tăng tín dөng cӝng vӟi dӵ báo giá cҧ trên thӏ trѭӡng thӃ giӟi cӫa mӝt sӕ mһt hàng sӁ giҧm xuӕng, ÿһc biӋt là gҥo và các lѭѫng thӵc khác, có thӇ góp phҫn hҥn chӃ sӭc ép lҥm phát. Sӭc ép lҥm phát này do giá nhiên liӋu trong nѭӟc tăng và khҧ năng tăng lѭѫng gây ra. Lҥm phát năm 2006 và 2007 dӵ tính sӁ ӣ mӭc 5%-6% (xem 2.29.12). Chính sách tài khóa hy vӑng sӁ tiӃp tөc hӛ trӧ tăng trѭӣng kinh tӃ. Trong tѭѫng lai gҫn, giá dҫu thӃ giӟi tăng cao sӁ tiӃp tөc góp phҫn tăng thu ngân sách, mһc dù thu thuӃ mұu dӏch sӁ giҧm khi ViӋt Nam thӵc hiӋn các cam kӃt cӫa cҧ AFTA và WTO. Trong thӡi gian trung và dài hҥn, viӋc thu thuӃ thu nhұp doanh nghiӋp, thuӃ thu nhұp cá nhân và thuӃ giá trӏ gia tăng cҫn ÿѭӧc cӫng cӕ nhҵm hҥn chӃ thâm hөt tài chính. Nhѭng thu tӯ thuӃ có thӇ sӁ tăng do sӕ lѭӧng và quy mô doanh nghiӋp tѭ nhân ÿăng ký tiӃp tөc tăng nhanh chóng, nhӡ ÿó mӣ rӝng diӋn nӝp thuӃ. Ĉҥi hӝi Ĉҧng lҫn thӭ 10 sӁ ÿѭӧc tә chӭc trong nӱa ÿҫu năm 2006, tiӃp ÿó là bҫu Quӕc hӝi mӟi. Các kǤ ÿҥi hӝi ÿҧng thѭӡng ÿѭӧc tә chӭc 5 năm mӝt lҫn ÿӇ thông qua các ÿӏnh hѭӟng chính sách và mөc tiêu cѫ bҧn cho giai ÿoҥn tiӃp theo. Dӵ thҧo kӃ hoҥch phát triӇn kinh tӃ xã hӝi 5 năm trình lên Quӕc hӝi cho thҩy ViӋt Nam tiӃp tөc tұp trung vào quá trình chuyӇn sang nӅn kinh tӃ xã hӝi chӫ nghƭa theo ÿӏnh hѭӟng thӏ trѭӡng. So vӟi các kӃ hoҥch trѭӟc, dӵ thҧo lҫn này công nhұn cө thӇ hѫn vai trò cӫa khu vӵc kinh tӃ tѭ nhân và sӵ hӝi nhұp kinh tӃ quӕc tӃ. Tri͛n vͥng Phát tri͛n Châu Á 2006 7 Tri͛n vͥng phát tri͛n kinh t͗ t̿m trung h̹n KӃ hoҥch phát triӇn kinh tӃ 2006-2010 dӵ ÿoán GDP bình quân hàng năm tăng 7,5-8,0%, trong ÿó nông lâm ngѭ nghiӋp tăng 3,0-3,2%; công nghiӋp tăng 10,0-10,2%; và dӏch vө tăng 7,7-8,2%. Mӝt trong các mөc tiêu là giҧm sӕ hӝ nghèo, theo phѭѫng pháp tính mӟi căn cӭ vào thu nhұp tӕi thiӇu, tӯ 24% năm 2004 xuӕng còn 15-16% hӝ năm 2010. Căn cӭ vào các giҧ ÿӏnh nêu trên thì nhӳng mөc tiêu này dѭӡng nhѭ có thӇ thӵc hiӋn ÿѭӧc. Lҥm phát trong giai ÿoҥn này ѭӟc tính trung bình ӣ mӭc trên 5% và thâm hөt tài khoҧn vãng lai vào khoҧng 3% GDP. Cҫn nâng cao năng lӵc cҥnh tranh ÿӇ có thӇ vѭӧt qua nhӳng thách thӭc do cҥnh tranh ngày càng gay gҳt khi thӵc hiӋn các cam kӃt trong AFTA (và tiӃp ÿó là cam kӃt trong WTO), trong ÿó có viӋc cho phép các doanh nghiӋp nѭӟc ngoài hoҥt ÿӝng tҥi ViӋt Nam. ĈiӅu này ÿòi hӓi tiӃp tөc loҥi bӓ các yӃu kém vӅ cѫ chӃ trong các doanh nghiӋp quӕc doanh và trong lƭnh vӵc ngân hàng, phát triӇn ÿҫy ÿӫ cѫ sӣ hҥ tҫng và nguӗn nhân lӵc, giҧm chi phí quҧn lý trong kinh doanh, nâng cao hiӋu quҧ cӫa dӏch vө hành chính công và tiӃp tөc әn ÿӏnh kinh tӃ vƭ mô. NӅn kinh tӃ sӁ cҫn nhanh chóng chuyӇn dӏch lao ÿӝng sang các lƭnh vӵc công nghiӋp và dӏch vө ÿӇ có thӇ ÿҥt ÿѭӧc các mөc tiêu trong kӃ hoҥch 5 năm. HiӋn nay, 57% lӵc lѭӧng lao ÿӝng ÿang làm viӋc trong lƭnh vӵc nông nghiӋp, chiӃm 20% GDP. Cҫn tăng năng suҩt sҧn xuҩt nông nghiӋp nӃu không muӕn thu nhұp cӫa lao ÿӝng nông nghiӋp bӏ giҧm thêm, tuy nhiên có thӇ sӁ ngày càng có nhiӅu lao ÿӝng trong lƭnh vӵc nông nghiӋp chuyӇn sang làm viӋc trong các lƭnh vӵc khác. Vӟi tәng lӵc lѭӧng lao ÿӝng tăng hѫn 1 triӋu ngѭӡi mӝt năm (xem 2.29.13), viӋc tҥo ra công ăn viӋc làm thӵc sӵ là mӝt thách thӭc trong tѭѫng lai trung hҥn. Trong giai ÿoҥn 2006-2010, tәng ÿҫu tѭ dӵ tính sӁ chiӃm trung bình là 38,5% GDP, trong ÿó quá nӱa sӁ là ÿҫu tѭ cӫa khu vӵc tѭ nhân trong nѭӟc và nѭӟc 2.29.3 Xóa bӓ hҥn ngҥch xuҩt khҭu hàng dӋt may ViӋc xóa bӓ hҥn ngҥch dӋt may trên toàn cҫu là mӝt trӣ ngҥi cho các ngành này ӣ ViӋt Nam. Các thành viên cӫa Tә chӭc Thѭѫng mҥi ThӃ giӟi trong ÿó có Trung Quӕc và Ҩn Ĉӝ có thӇ tăng xuҩt khҭu sang Mӻ, thӏ trѭӡng tiêu thө mӝt nӱa lѭӧng xuҩt khҭu hàng dӋt may cӫa ViӋt Nam, do ViӋt Nam và mӝt sӕ nѭӟc khác không phҧi là thành viên WTO và do ÿó bӏ áp hҥn ngҥch xuҩt khҭu cӫa Mӻ. Hұu quҧ là tăng trѭӣng xuҩt khҭu hàng dӋt may cӫa ViӋt Nam trong nӱa ÿҫu năm 2005 chӳng xuӕng chӍ còn 0,1%. Kim ngҥch xuҩt khҭu ÿã phөc hӗi trong nӱa cuӕi năm, mӝt phҫn nhӡ Mӻ và EU áp dөng trӣ lҥi các hҥn chӃ ÿӕi vӟi xuҩt khҭu tӯ Trung Quӕc, và mӝt phҫn nhӡ hӋ thӕng phân bә hҥn ngҥch trong nѭӟc ÿѭӧc quҧn lý hiӋu quҧ hѫn. Tính cҧ năm 2005, xuҩt khҭu hàng dӋt may tăng 9,6% (tăng 9% xuҩt khҭu vào EU do bӓ hҥn ngҥch, nhѭng chӍ tăng 1,2% xuҩt khҭu sang Mӻ). Ĉây là các ngành công nghiӋp chӫ chӕt cӫa ViӋt Nam, chiӃm 17% tәng kim ngҥch xuҩt khҭu năm 2004 và là các ngành sӱ dөng nhiӅu lao ÿӝng. ViӋc mӣ rӝng sҧn xuҩt dӋt may trong các năm 2002-2004 ÿã tăng gҩp ÿôi sӕ lѭӧng viӋc làm lên 2 triӋu ngѭӡi, tѭѫng ӭng 17% tәng viӋc làm trong sҧn xuҩt công nghiӋp trong năm 2004. ĈiӅu này cho thҩy viӋc gia nhұp WTO và nhӡ ÿó là mӣ rӝng khҧ năng tiӃp cұn các thӏ trѭӡng sӁ mang lҥi lӧi ích ÿáng kӇ cҧ vӅ sҧn lѭӧng và viӋc làm. Tri͛n vͥng Phát tri͛n Châu Á 2006 8 ngoài. (Trong giai ÿoҥn 2001-2005 ÿҫu tѭ cӫa khu vӵc tѭ nhân là 46%). Nhӳng cҧi cách trong môi trѭӡng kinh doanh cҫn tҥo ÿiӅu kiӋn tăng ÿҫu tѭ và viӋc làm cӫa khu vӵc tѭ nhân. Do ÿҫu tѭ ÿóng vai trò quan trӑng nhѭ vұy trong nӅn kinh tӃ, viӋc ÿҧm bҧo chҩt lѭӧng ÿҫu tѭ là mӝt vҩn ÿӅ chính sách quan trӑng và càng thҩy rõ tҫm quan trӑng cӫa viӋc cҧi thiӋn trung gian tài chính thông qua cҧi cách các NHTMQD và phát triӇn thӏ trѭӡng chӭng khoán và trái phiӃu. Tӹ trӑng ÿҫu tѭ tѭ nhân cao hѫn sӁ góp phҫn tăng hiӋu suҩt vӕn ÿҫu tѭ do các công ty tѭ nhân vì lӧi nhuұn sӁ xem xét dӵ án ÿҫu tѭ chһt chӁ hѫn. Trong khu vӵc công, chҩt lѭӧng ÿҫu tѭ (chӫ yӃu là cѫ sӣ hҥ tҫng) sӁ ÿѭӧc cҧi thiӋn nӃu ngân sách ÿѭӧc phân bә minh bҥch hѫn vӟi sӵ giám sát chһt chӁ hѫn cӫa Quӕc hӝi và hӝi ÿӗng nhân dân. ViӋc tái cѫ cҩu các doanh nghiӋp quӕc doanh hy vӑng sӁ nâng cao năng suҩt cӫa các doanh nghiӋp này. Các sӕ liӋu cho thҩy trong năm 2003, 1.004 doanh nghiӋp quӕc doanh (chiӃm 23% tәng sӕ doanh nghiӋp quӕc doanh) ÿã hoһc làm ăn thua lӛ hoһc không có khҧ năng trҧ nӧ. 1.153 doanh nghiӋp khác (27%) có tӹ lӋ lãi trên vӕn tӯ 10% trӣ lên. ĈiӅu này cho thҩy chi phí ÿӇ cҧi cách các doanh nghiӋp quӕc doanh này, bҵng cách hoһc cho phá sҧn hoһc ÿѭa các doanh nghiӋp yӃu kém tiӃp cұn tұp quán kinh doanh hiӋu quҧ hѫn, là rҩt lӟn. Mӝt nghiên cӭu vӟi sӵ tham gia cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi cho thҩy năng suҩt và doanh thu cӫa các doanh nghiӋp ӣ ViӋt Nam thѭӡng tăng lên ÿáng kӇ sau cә phҫn hóa. Các cam kӃt trong AFTA và WTO có lӁ sӁ là ÿӝng lӵc thúc ÿҭy cҧi cách trong nѭӟc. ViӋc bӓ thuӃ quan và các hàng rào phi thuӃ và các rào cҧn FDI sӁ tҥo ÿiӅu kiӋn ӭng dөng công nghӋ mӟi, tăng năng suҩt và góp phҫn phát triӇn mӝt nӅn kinh tӃ có khҧ năng cҥnh tranh hѫn. Hѫn thӃ, khi ÿã gia nhұp WTO, ViӋt Nam sӁ ÿѭӧc hѭӣng ÿӕi xӱ tӕi huӋ quӕc tӯ các thành viên WTO và sӁ không bӏ áp hҥn ngҥch – mӝt vҩn ÿӅ hӃt sӭc quan trӑng ÿӕi vӟi ngành dӋt may (và ӣ mӭc ÿӝ nào ÿó vӟi ngành da giày cNJng vұy). Các rӫi ro trong nѭӟc ÿӕi vӟi triӇn vӑng phân tích ӣ trên còn bao gӗm viӋc Chính phӫ có thӇ không thӵc hiӋn các cam kӃt cҧi cách và kiӇm soát tham nhNJng, và ÿiӅu này sӁ không khuyӃn khích ÿҫu tѭ. HiӋn nay khҧ năng xҧy ra rӫi ro này khá ít nӃu xét ÿӃn các cam kӃt trong AFTA và WTO, viӋc thúc ÿҭy tái cѫ cҩu các doanh nghiӋp quӕc doanh trong nhӳng năm gҫn ÿây, viӋc phát triӇn lƭnh vӵc tài chính, xúc tiӃn khu vӵc kinh tӃ tѭ nhân và các hoҥt ÿӝng kiӇm soát tham nhNJng hiӋn nay. Các cѫ quan quҧn lý cNJng công nhұn mӝt cách rõ ràng hѫn lӧi ích mà cҧi cách theo ÿӏnh hѭӟng thӏ trѭӡng mang lҥi, thӇ hiӋn qua các chính sách trong dӵ thҧo KӃ hoҥch phát triӇn kinh tӃ xã hӝi 2006-2010. Mӝt rӫi ro khác là các cѫ quan quҧn lý có thӇ cӕ gҳng ÿҥt ÿѭӧc tăng trѭӣng bҵng cho vay có ÿӏnh hѭӟng qua các NHTMQD. Tín dөng tăng nhanh có thӇ sӁ tăng sӭc ép lҥm phát, dүn ÿӃn tăng tӹ lӋ vӕn vay không ÿѭӧc sӱ dөng, ÿһc biӋt khi năng lӵc quҧn lý rӫi ro cӫa các ngân hàng và Quӻ Hӛ trӧ Phát triӇn cӫa nhà nѭӟc còn hҥn chӃ. Vҩn ÿӅ tiӅm ҭn thӭ ba là thiӃu năng lѭӧng do nhu cҫu hàng năm dӵ ÿoán tăng khoҧng 14%-15%. ViӋc phө thuӝc vào thӫy ÿiӋn, vӕn cung cҩp 56% tәng nguӗn ÿiӋn, khiӃn lƭnh vӵc năng lѭӧng dӉ bӏ ҧnh hѭӣng. Hҥn hán kéo dài trong năm 2005 ÿã khiӃn các nhà máy thӫy ÿiӋn chӍ ÿѭӧc sӱ dөng khoҧng 20% công suҩt. ViӋc không ÿáp ӭng ÿѭӧc nhu cҫu vӅ ÿiӋn và không hҥn chӃ ÿѭӧc sӵ phө thuӝc vào nguӗn cung cҩp ÿiӋn này có thӇ sӁ cҧn trӣ sӵ tăng trѭӣng.