Tài liệu Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học chủ đề “nước” ở Trung học Cơ sở: TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 23/2018 185
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO
TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “NƯỚC” Ở TRUNG HỌC CƠ SỞ
Nguyễn Thị Thuần
Trường Đại học Thủ đô Hà Nội
Tóm tắt: Chương trình giáo dục phổ thông mới đã ban hành, ngoài các môn học còn có
nội dung hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Hoạt động “trải nghiệm sáng tạo” được xem là
một trong những điểm nhấn của đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục hiện nay và là một
ưu thế vượt trội để phát triển năng lực của học sinh. Bài báo dựa trên việc phân tích một
số nội dung: hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong chương trình giáo dục phổ thông mới;
tầm quan trọng, phương thức và biện pháp nhằm triển khai hoạt động trải nghiệm sáng
tạo...; từ đó nghiên cứu đề xuất tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học
sinh qua dạy học chủ đề “Nước” ở trường Trung học cơ sở nhằm bồi dưỡng cho học sinh
ý thức trách nhiệm với cá nhân, xã hội và cộng đồng.
Từ khoá: Chương trình; giáo dục phổ thông, trải nghiệm sáng tạo, nướ...
11 trang |
Chia sẻ: quangot475 | Lượt xem: 361 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học chủ đề “nước” ở Trung học Cơ sở, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 23/2018 185
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO
TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “NƯỚC” Ở TRUNG HỌC CƠ SỞ
Nguyễn Thị Thuần
Trường Đại học Thủ đô Hà Nội
Tóm tắt: Chương trình giáo dục phổ thông mới đã ban hành, ngoài các môn học còn có
nội dung hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Hoạt động “trải nghiệm sáng tạo” được xem là
một trong những điểm nhấn của đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục hiện nay và là một
ưu thế vượt trội để phát triển năng lực của học sinh. Bài báo dựa trên việc phân tích một
số nội dung: hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong chương trình giáo dục phổ thông mới;
tầm quan trọng, phương thức và biện pháp nhằm triển khai hoạt động trải nghiệm sáng
tạo...; từ đó nghiên cứu đề xuất tổ chức một số hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học
sinh qua dạy học chủ đề “Nước” ở trường Trung học cơ sở nhằm bồi dưỡng cho học sinh
ý thức trách nhiệm với cá nhân, xã hội và cộng đồng.
Từ khoá: Chương trình; giáo dục phổ thông, trải nghiệm sáng tạo, nước.
Nhận bài ngày 26.4.2018; gửi phản biện, chỉnh sửa, duyệt đăng ngày 20.5.2018
Liên hệ tác giả: Nguyễn Thị Thuần; Email: ntthuan@daihocthudo.edu.vn
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Chương trình giáo dục phổ thông mới có 2 hoạt động giáo dục chính là: dạy học
các môn và trải nghiệm sáng tạo. Mục tiêu của hoạt động trải nghiệm sáng tạo (HĐTNST)
là hình thành và bồi dưỡng cho học sinh (HS) các năng lực cần thiết, như năng lực giải
quyết vấn đề; năng lực tư duy sáng tạo... Học sinh được trực tiếp thực hiện các hoạt động
trong, ngoài nhà trường dưới sự hướng dẫn của giáo viên hoặc các nhà giáo dục. Quá trình
HS hoạt động trong môi trường sẽ kích thích và phát triển sự sáng tạo của các em.
Tuy nhiên, trong bối cảnh xã hội thời đại công nghệ 4.0, ngoài việc bồi dưỡng và hình
thành năng lực, việc giáo dục trách nhiệm xã hội cho HS cũng là một điều hết sức cần
thiết. Vấn đề đặt ra ở đây là lựa chọn các chủ đề nào để có thể bồi dưỡng trách nhiệm xã
hội cho HS thông qua tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học các môn khoa
học tự nhiên? Hiện nay, nhiều chủ đề mới đã được đưa vào trong trường học như: tiết kiệm
năng lượng, giảm khí thải cacbonic, sử dụng vật liệu tái sinh, sử dụng năng lượng mặt trời,
cải thiện nguồn nước sinh hoạt, phòng chống AIDS...
186 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI
Nước là chủ đề gần gũi, quen thuộc với đời sống, nhiều kiến thức có thể tích hợp dạy
học trong chủ đề này, thiết kế được các nhiệm vụ phù hợp có nhiều cơ hội bồi dưỡng trách
nhiệm xã hội cho HS. Vì vậy, trong phạm vi của bài báo, nghiên cứu của chúng tôi quan
tâm đến việc dạy học chủ đề “Nước” thông qua hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở
trường Trung học cơ sở.
2. NỘI DUNG
2.1. Mục tiêu, tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Theo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể (Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành
chính thức ngày 18.7.2017), thì khi tham gia hoạt động trải nghiệm sáng tạo, HS được trực
tiếp thực hiện các hoạt động trong và ngoài nhà trường dưới sự hướng dẫn của giáo viên
hoặc nhà giáo dục. Quá trình hoạt động trong môi trường cuộc sống sẽ kích thích và phát
triển sự sáng tạo cho HS, HS sẽ tự học qua trải nghiệm để hình thành, phát triển năng lực
cho chính mình.
Như thế, mục tiêu của HĐTNST là nhằm hình thành và phát triển phẩm chất nhân
cách, các năng lực tâm lí, xã hội..., giúp học sinh tích luỹ kinh nghiệm riêng cũng như phát
huy tiềm năng sáng tạo cá nhân, làm tiền đề để mỗi cá nhân tạo dựng nền tảng tri thức, sự
nghiệp và cuộc sống hạnh phúc sau này. Ở giai đoạn giáo dục cơ bản (từ lớp 1 đến lớp 9),
chương trình HĐTNST tập trung vào việc hình thành các phẩm chất nhân cách, những thói
quen, kĩ năng sống cơ bản như: tích cực tham gia, kiến thiết và tổ chức các hoạt động; biết
cách sống tích cực, khám phá bản thân, điều chỉnh bản thân; biết cách tổ chức cuộc sống
và biết làm việc có kế hoạch, có trách nhiệm. Đặc biệt, ở giai đoạn này, mỗi học sinh cũng
bắt đầu xác định được năng lực, sở trường, và chuẩn bị một số năng lực cơ bản cho người
lao động tương lai và người công dân có trách nhiệm.
Ở bậc THCS, HĐTNST nhằm hình thành lối sống tích cực, biết cách hoàn thiện bản
thân, biết tổ chức cuộc sống cá nhân, biết làm việc có kế hoạch, tinh thần hợp tác, có trách
nhiệm, có ý thức công dân... và tích cực tham gia các hoạt động xã hội. Nội dung
HĐTNST gắn bó với đời sống, địa phương, cộng đồng, đất nước và dễ vận dụng vào thực
tế; được tích hợp từ nhiều lĩnh vực giáo dục, môn học và thiết kế thành các chủ đề mang
tính chất mở và tương đối độc lập với nhau để học sinh và nhà trường lựa chọn, tổ chức
thực hiện một cách phù hợp, hiệu quả.
Có thể khẳng định HĐTNST là hoạt động giáo dục mà trong đó, dưới sự
hướng dẫn của người dạy, người học được tham gia trực tiếp vào các hoạt động khác
nhau của đời sống, trong nhà trường cũng như ở ngoài xã hội với tư cách là chủ thể của
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 23/2018 187
hoạt động; qua đó phát triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân cách và tiềm năng sáng tạo
của mỗi cá nhân, từ đó, thay đổi thái độ và có ý thức trách nhiệm với bản thân, xã hội,
cộng đồng.
Là một bộ phận thiết yếu của chương trình giáo dục phổ thông sau năm
2018, HĐTNHN làm cho nội dung giáo dục không bị bó hẹp trong sách vở, mà gắn liền
với thực tiễn. HĐTNHN là con đường gắn lí thuyết (các môn học) với thực tiễn, tạo nên sự
thống nhất giữa nhận thức với hành động, góp phần phát triển phẩm chất, tư tưởng, ý chí,
tình cảm, giá trị, kĩ năng sống, niềm tin đúng đắn ở học sinh, hình thành những năng lực
cần có của con người trong xã hội hiện đại. HĐTNHN là con đường để phát triển toàn diện
nhân cách học sinh, đáp ứng mục tiêu giáo dục phổ thông của Việt Nam.
HĐTNHN có vai trò rất lớn đối với việc thực hiện mục tiêu giáo dục, có thể tóm tắt
vai trò và tầm quan trọng như sau:
+ Cầu nối nhà trường, kiến thức các môn học... với thực tiễn cuộc sống mộtcách có tổ
chức, có định hướng... góp phần tích cực vào hình thành và củng cố năng lực và phẩm chất
nhân cách của người học.
+ Giúp giáo dục thực hiện được mục đích tích hợp và phân hoá của mình nhằm phát
triển năng lực thực tiễn và cá nhân hoá, đa dạng hoá tiềm năng sáng tạo.
+ Nuôi dưỡng và phát triển đời sống tình cảm, ý chí; tạo động lực hoạt động, tích cực
hoá bản thân, giúp lựa chọn, định hướng nghề nghiệp tương lai.
+ Giúp hoàn thành mục tiêu giáo dục.
2.2. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo công cụ hiệu quả để bồi dưỡng trách
nhiệm xã hội ở người học
Trách nhiệm xã hội là nhiệm vụ mà một cá nhân cần phải thực hiện để duy trì sự cân
bằng giữa nền kinh tế và hệ sinh thái. Có trách nhiệm đối với xã hội là tăng đến mức tối đa
các tác dụng tích cực và giảm tới tối thiểu các hậu quả tiêu cực đối với xã hội. Trong quá
trình dạy học, trách nhiệm xã hội của người học là sự cam kết của người học tham gia vào
các hoạt động đóng góp cho sự phát triển bền vững của xã hội, thông qua việc hiểu biết và
tuân thủ các chuẩn mực về môi trường, bình đẳng giới, an toàn lao động, sinh thái..., theo
cách có lợi cho sự phát triển chung của xã hội. Đó cũng chính là giá trị của việc học.
Việc đưa người học tham gia vào các hoạt động trải nghiệm như thiết kế, chế tạo các
dụng cụ tạo ra nước sạch, kiểm tra nguồn nước địa phương ô nhiễm, tìm ra nguyên nhân,
đề xuất biện pháp... là cần thiết và là một phần quan trọng trong các hoạt động giáo dục
của nhà trường.
188 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI
Bồi dưỡng trách nhiệm xã hội của bao gồm hai khía cạnh: các kiến thức và kĩ năng để
vận hành hoạt động nhận thức và các thái độ, tình cảm diễn ra trong tiến trình học. Hai
khía cạnh này cùng với các tình huống cần giải quyết và các sản phẩm hoặc kết quả học
mong muốn sẽ qui định tiến trình học của người học. Mối quan hệ giữa các yếu tố này
được chúng tôi thể hiện ở sơ đồ dưới đây:
Khi tổ chức nội dung hoạt động trải nghiệm sáng tạo, cần tính đến các yếu tố sau:
Người học phải được đặt trong tình huống phức hợp, các tình huống cần phải gắn
liền với các vấn đề thời sự của cuộc sống, xuất phát từ nhu cầu của cộng đồng, của cá nhân
học sinh và tiến trình giải quyết vấn đề bao gồm cả hoạt động nhận thức và hoạt động tình
cảm, nhằm thúc đẩy động cơ giải quyết vấn đề.
Trong quá trình giải quyết các vấn đề, học sinh phải được tự khám phá và thưởng
thức thành quả học tập, qua đó giáo dục học sinh nhận biết được các tác động của tiến bộ
khoa học kĩ thuật đối với đời sống cũng như có trách nhiệm với bản thân và đối với xã hội
trong việc giải quyết các vấn đề thực tiễn.
Để bồi dưỡng trách nhiệm xã hội cho học sinh, việc tổ chức hoạt động trải nghiệm
sáng tạo có thể thực hiện theo các bước sau:
Phân tích các nhu cầu xã hội, văn hoá và kinh tế của cộng đồng cũng như các nhu
cầu và nguyện vọng của học sinh, phụ huynh học sinh.
Tiến hành phân tích chi tiết để làm rõ ý định, mục đích giáo dục và để xác định các
giá trị, các nhu cầu cần ưu tiên trong dạy học nhằm đáp ứng nguyện vọng để khuyến khích
hoạt động giải quyết các vấn đề của cuộc sống, phục vụ xã hội.
Thiết lập những mục tiêu cụ thể của hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Tình huống
Vấn đề cần giải quyết
Hoạt động nhận thức Tiến trình của học sinh Hoạt động tình cảm
(Giá trị)
Sản phẩm hoặc kết quả
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 23/2018 189
Xác định các chiến lược để đưa người học vào hoạt động tìm tòi nghiên cứu để bồi
dưỡng trách nhiệm xã hội cho họ.
Lựa chọn và chuẩn bị các thiết bị thí nghiệm, các nguồn tài nguyên cần thiết, phù
hợp với hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Thiết kế, xây dựng các công cụ đánh giá học sinh dựa trên các mục tiêu của hoạt động
Như vậy, trách nhiệm xã hội gắn với nhu cầu giải quyết các tình huống phức hợp của
cuộc sống xã hội, đòi hỏi HS phải tích cực tham gia vào các hoạt hoạt động trải nghiệm; từ
đó thay đổi thái độ và có trách nhiệm với xã hội, cộng đồng.
2.3. Bồi dưỡng trách nhiệm xã hội cho người học thông qua chủ đề “Nước”
Nội dung “Bảo tồn nước” bao gồm các vấn đề cơ bản như sơ đồ dưới đây:
Theo đó, để HĐTNST thực sự có hiệu quả, cả phía người dạy và người học cần tích
cực xây dựng, thống nhất một quy trình chung. Có nhiều công việc, sản phẩm minh hoạ, bổ
trợ cần chuẩn bị. Riêng về các bước triển khai, nội dung và các nhiệm vụ cần tìm tòi khám
phá trong chủ đề “Bảo tồn nước”, chúng tôi thiết kế như sau:
Giai đoạn Nội dung Các nhiệm vụ tìm tòi khám phá
1: Hoạt
động khởi
động
Tình huống
xuất phát
Tổ chức tình huống học tập gắn với thực tiễn Phát hiện
vấn đề
Lựa chọn chủ đề cho HĐTNST
2: Hoạt
động tìm tòi
khám phá
để giải quyết
vấn đề
Nước trên trái đất
Tìm hiểu phân bố nguồn nước trên trái đất qua quan sát
bản đồ phân bố
Thí nghiệm mô hình sự phân bố nguồn nước trên trái đất
Thí nghiệm giải thích mực nước biển dâng khi băng tan
Ô nhiễm môi
trường nước
Thí nghiệm thử độ pH của một số nguồn nước
Thí nghiệm sử dụng nguồn nước khác nhau để theo dõi sự
sinh trưởng của cây
190 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI
Giai đoạn Nội dung Các nhiệm vụ tìm tòi khám phá
Thí nghiệm lọc nước để theo dõi mức độ cặn
Dự án thiết kế slogan, poster, tờ rơi, băng rôn tuyên truyền
vận động người dân sử dụng hợp lí nguồn nước.
Các biện pháp tạo
ra nước sạch
Quan sát, tìm hiểu, xem mô hình...về nguyên tắc hoạt
động của nhà máy nước.
Dự án thiết kế các dụng cụ làm sạch nước
Xử lí độ đục, độ màu của nước
Nước nhiễm phèn
Chế tạo máy lọc nước
Thiết kế poster tiết kiệm nước bảo vệ môi trường nước
3: Hoạt
động đánh
giá và suy
ngẫm về các
giải pháp
Kết luận, tổng quát
hoá
Sự phân bố nguồn nước
Nguồn nước ô nhiễm và nguyên nhân
Biện pháp chống ô nhiễm
Các biện pháp tạo ra nước sạch
Trình bày kết quả
thu được và cách
thức NC để đi đến
kết quả
Các sản phẩm về hoạt động thiết kế slogan, poster, tờ rơi,
băng rôn tuyên truyền vận động người dân sử dụng hợp lí
nguồn nước.
Các dụng cụ, thiết bị xử lí, chế tạo nước sạch...
Học thông qua trải nghiệm sáng tạo hoàn toàn khác so với học lí thuyết trên lớp. Do
đó, không chỉ người dạy phải chuẩn bị tích cực, chu đáo các kiến thức, nội dung, sản phẩm
cần làm rõ, mà người học cũng phải tham gia tích cực vào nó. Học sinh cũng cần có ý thức
sưu tầm hoặc trực tiếp tham gia vào quá trình nghiên cứu, thí nghiệm, làm ra sản phẩm sơ
bộ. Tương ứng với ba giai đoạn trên, chúng tôi đã thiết kế, hướng dẫn học sinh tham gia
vào các hoạt động sau:
Hoạt động 1. THIẾT KẾ MÔ HÌNH TÀU THUỶ MÔI TRƯỜNG
Mục tiêu:
+ HS huy động kiến thức về sự nổi, lực đẩy Ác si mét.
+ HS chế tạo thành công và trình bày báo cáo sản phẩm 1 cách khoa học
Đối tượng và thời gian: HS lớp 8; Bài 10: Lực đẩy Ác si mét; Bài 12: Sự nổi
Năng lực hình thành: Năng lực chung: năng lực hợp tác, sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề, năng
lực giao tiếp và phẩm chất sống trách nhiệm. Năng lực chuyên biệt: kinh nghiệm về cách phòng
chống ô nhiễm nguồn nước.
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 23/2018 191
Các bước tổ chức:
+ Bước 1: Tìm kiếm thông tin:
Thông tin từ SGK về bài 10: Lực đẩy Ác si met và bài 12: Sự nổi.
Thông tin từ các nguồn khác như mạng internet, sách báo...
+ Bước 2: Xử lí thông tin:
HS phân tích, tổng hợp thông tin sau khi đã thu tập được. Sau đó thống nhất vẽ sơ đồ tư duy thể
hiện yếu tố về sự nổi và các cách chống ô nhiễm nguồn nước.
+ Bước 3: Xây dựng ý tưởng về bộ dụng cụ tàu thuỷ xử lí rác trên mặt nước: Đề xuất ra phương án
và cách bố trí các dụng cụ.
+ Bước 4: Chuẩn bị dụng cụ và lắp ráp thiết bị.
+ Bước 5: Vận hành thử nghiệm thiết bị vừa lắp đặt.
HS vận hành thử nghiệm tàu thuỷ môi trường xem có thu gom được rác trên mặt nước không và áp
dụng vào trong cuộc sống hàng ngày.
+ Bước 6: Hoàn thiện và trình bày báo cáo sản phẩm.
Hoạt động 2. MỘT SỐ BIỆN PHÁP LÀM SẠCH NƯỚC ĐƠN GIẢN
Cách 1: Vải và 2 bình đựng
Đổ nước đục vào một bình và đặt bình trống ở bên
cạnh. Đặt một đầu của mảnh vải/dây giày/... sạch
vào bình nước bẩn, đầu còn lại thả tự do vào bình
trống.
Nước sẽ chuyển dần từ bình bẩn sang bình trống,
mảnh vải sẽ hấp thụ bùn và các chất bẩn, lọc các vật
cặn lại và cho nước sạch chảy vào bình trống.
192 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI
Cách 2: Chai nước, đá, cát, vải và than củi
Cắt phần đáy của một chai nước lớn, thay thế nút chai
bằng một lớp vải sạch được cố định chắc chắn. Đặt chai
lên trên mộc bình trống sao cho cổ chai chúc xuống dưới.
Cho cát, than, đá lần lượt theo thứ tự vào chai.
Khi đổ nước đục vào chai từ phần đáy, nước sẽ lần lượt
qua các lớp lọc và chảy xuống bình trống đựng ở dưới.
Cách 3: Lắng đọng
Đây là cách được sử dụng để làm giảm độ đục của nước.
Có nhiều cách để làm lắng đọng chất bẩn xuống đáy bình
đựng, đơn giản nhất là cứ để tự nhiên nhưng sẽ mất rất nhiều thời gian. Để đẩy nhanh tốc độ lắng
đọng, ta có thể dùng các hoá chất đặc biệt như Phèn chua hoặc các cây thực vật như rau mồng tơi
được hoà vào nước. Chúng giúp cát, bùn... dính lại với nhau và hình thành cụm lớn, lắng đọng
nhanh xuống đáy bình.
Với phèn chua: dùng khoảng 1g cho 20l nước, khuấy đều cho phèn tan rồi đợi khoảng 30 phút
để lắng cặn
Cách 4: Chưng cất
Có nhiều cách để chưng cất nước, ví dụ như 2 cách sau:
1: Dùng 2 chai nhựa, một đoạn ống nhựa: Dùng keo hay
cách khác để dính 2 nắp chai với nhau, khoét lỗ cho hơi
nước đi qua ở cả hai mặt nắp. Cố định đoạn ống nhựa vào
bên trong một trong hai chai (dính ở phần nắp chai).
Cho nước đục vào chai không có ống nhựa và đặt nó đứng
trên mặt phẳng, dưới ánh mặt trời. Khi nước nóng lên sẽ
bay hơi lên bình trên và bị ngưng tụ ở thành bình, ống
nhựa.
Đá
than
Cát mịn
Cát to
Vải
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 23/2018 193
2. Dùng một cái nồi, bát đựng nước, đá lạnh hoặc tuyết và
cần nguồn nhiệt: Đổ nước đục vào nồi, đặt một cái bát
đựng sạch vào trong nồi. Lật ngược nắp nồi và cho đá
hoặc tuyết lên trên. Đặt nồi lên bếp. Nước bị làm nóng sẽ
bay hơi và bị ngưng tụ ở nắp nồi nên rơi xuống bát đựng.
Hoạt động 3. HÃY SỬ DỤNG NGUỒN NƯỚC HỢP LÍ
1. Mở đầu
Nước là nguồn tài nguyên quan trọng
đối với tất cả sinh vật. Nhu cầu sử dụng
nước ngày càng tăng. Thế nhưng lại
chưa có cách sử dụng hợp lí. Nguyên
nhân do đâu?
2. Nguyên nhân
Quên khoá vòi nước bồn rửa mặt, bồn
rửa bát hoặc máy lọc nước, máy bơm
làm nước chảy lênh láng gây lãng phí.
Chậm sửa thiết bị rò rỉ nước. Có thể
bạn không biết, một chiếc vòi chảy nhỏ
giọt cũng làm thất thoát 30l nước mỗi
ngày.
bát hoặc máy lọc nước, máy bơm làm
nước chảy lênh láng gây lãng phí.
3. Biện pháp
Khoá van nước sau mỗi buổi tối, thường xuyên kiểm tra
các thiết bị và khắc phục rò rỉ nước
Rửa đồ tập trung trong chậu
để tiết kiệm được nhiều
nước hơn.
Tiết kiệm trong việc chăm
sóc cây cỏ. Tưới cây bằng
nước rửa rau, vo gạo. Cung
cấp nhiều dưỡng chất cho
cây hơn và còn tiết kiệm
một lượng nước đáng kể.
Sử dụng các thiết bị điện
nước đúng cách. Tập thói
quen cho trẻ tiết kiệm nước.
Bảo vệ nguồn nước để bảo vệ sự sống
194 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI
Tưới cây bằng nước sạch
Sử dụng các thiết bị điện nước sai
cách:
+ Giặt ít đồ nhưng nhiều nước.
+ Lãng phí nước xả bồn cầu.
+ Chọn máy bơm sai cách.
Từ các ý tưởng, hoạt động và sản phẩm mà HS thể hiện, cùng tiến hành dưới sự hướng
dẫn của giáo viên, các em không những học được những kiến thức, kĩ năng trong quá trình
tham gia HĐTNST của chính mình mà còn lĩnh hội được những kiến thức và kinh nghiệm
mà các nhóm HĐTNST khác thực hiện và trình bày trong buổi thuyết trình và giới thiệu
sản phẩm.
Sản phẩm của HĐTNST được trình bày dưới dạng một báo cáo khoa học có phân tích
xung quanh chủ đề đã lựa chọn. Chính từ các sản phẩm cũng như các trao đổi, tranh luận
giữa các học sinh cho phép đánh giá được trách nhiệm xã hội của học sinh, đồng thời cũng
là cơ hội để bồi dưỡng, nhấn mạnh ý thức, trách nhiệm xã hội cho họ.
3. KẾT LUẬN
Tổ chức HĐTNST cho HS trong giai đoạn hiện nay hoàn toàn phù hợp với mục tiêu
đổi mới, đồng thời cũng là một trong những nhiệm vụ quan trọng của giáo viên để đáp ứng
chương trình giáo dục phổ thông mới.
Trách nhiệm xã hội là một trong những nhiệm vụ cần được bồi dưỡng cho HS trong
dạy học, trách nhiệm xã hội được thể hiện qua nhận thức và qua hành động. Các HĐTNST
xung quanh chủ đề “Nước” giúp học sinh đánh giá được nguồn nước, tiến hành phân tích
nguyên nhân về chất lượng nguồn nước, ô nhiễm nguồn nước, sự khan hiếm nước sạch...,
từ đó có những hành động cụ thể để khắc phục, ngăn chặn, bảo tồn nguồn tài nguyên này.
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 23/2018 195
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Thị Liên, Nguyễn Thị Hằng, Tưởng Duy Hải, Đào Thị Ngọc Minh (2016), Tổ chức
hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường phổ thông, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
2. Đinh Thị Kim Thoa, Bùi Ngọc Diệp (2014), Tổ chức các hoạt động giáo dục trong trường
trung học theo định hướng phát triển năng lực học sinh, Tài liệu tập huấn theo chương trình
của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
3. Đinh Thị Kim Thoa (2015), “Xây dựng chương trình hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong
chương trình giáo dục phổ thông mới”, Kỉ yếu Hội thảo Quốc tế, Học viện Quản lí Giáo dục,
tháng 5/2015.
4. Bùi Gia Thịnh (1995), “Lí thuyết kiến tạo, một hướng phát triển mới của lí luận dạy học hiện
đại”, Tạp chí Thông tin Khoa học Giáo dục, số 52, tháng 1112/1995.
5. Kolb, D. (1984), “Experiential Learning: experience as the source of learning and
development”, Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
ORGANIZING CREATIVE EXPERIENCES BY TEACHING
ON “WATER” THEME AT HIGH SCHOOLS
Abstract: The new general education curriculum has been issued, in addition to the
subjects which are subject to experiential learning. Experiential learning is one of the
highlights of the current, comprehensive education reform, and this is a great advantage
for developing the capacity of students. The article is based on an analysis of some of the
content: experiential learningin the new general education curriculum, importance,
methods and measures to implement experiential learning, from which research
proposals organize a number of experiential learning for students by teaching the topic
“Water” in junior high to foster student responsibility for individuals, society and the
community.
Keywords: Curiculum; general education; experiential learning, water.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 40_3246_2208439.pdf