Tìm hiểu tính toán và thiết kế hệ thống xử lý nước thải

Chöông 4 TÍNH TOAÙN VAØ THIEÁT KEÁ HEÄ THOÁNG XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI 4.1 ÑEÀ XUAÁT DAÂY CHUYEÀN COÂNG NGHEÄ 4.1.1 Noàng ñoä nhieãm baån cuûa nöôùc thaûi taïi nhaø maùy - Möùc ñoä nhieãm baån cuûa nöôùc thaûi saûn xuaát taïi nhaø maùy ñöôïc trình baøy trong baûng 4.1. Baûng 4.1: Noàng ñoä nhieãm baån cuûa nöôùc thaûi saûn xuaát STT Thoâng soá Ñôn vò Keát quaû TCVN 5945:1995 (loaïi A) 1 pH - 6,96 6-9 2 Nhu caàu Oxy sinh hoùa BOD5 mg O2/l 250 20 3 Nhu caàu Oxy hoùa hoïc COD mg O2/l 350 50 4 Toång chaát raén lô löûng mg/l 350 50 5 Toång Nitô mg/l 1,93 30 6 Toång Photpho mg/l 0,05 4 7 Cadimi(Cd) mg/l 0.15 0.01 8 Chì(Pb) mg/l 0.03 0.1 9 Saét(Fe) mg/l 0.25 1 Nguoàn: vieän taøi nguyeân vaø moâi tröôøng Ghi chuù: Thôøi gian thhu maãu: 11 giôø ngaøy 19/07/2006 Nhaän xeùt: - Nöôùc thaûi saûn xuaát taïi nhaø maùy bò oâ nhieãm chính laø oâ nhieãm höõu cô vaø kim loaïi naëng (chuû yeáu laø Cadimi vaø Saét) Ñeà xuaát daây chuyeàn coâng ngheä: SCR Beå tieáp nhaän Beå ñieàu hoøa Beå troän Beå phaûn öùng keát hôïp laéng 1 Aerotank Beå laéng 2 Saân phôi buøn Khöû truøng pH controller Na2CO3 NT vaøo Baõi choân laáp Clo Buøn tuaàn hoaøn NT ra Ghi chuù: ñöôøng nöôùc ñöôøng buøn ñöôøng hoùa chaát Hình 4.1: Sô ñoà khoái daây chuyeàn coâng ngheä. 4.1.3 Thuyeát minh daây chuyeàn coâng ngheä Nöôùc thaûi töø caùc coâng ñoaïn saûn xuaát trong nhaø maùy ñöôïc thu gom vaøo heä thoáng coáng daãn vaø ñi vaøo heä thoáng xöû lyù. Töø coáng, nöôùc thaûi qua song chaén raùc ñeå loaïi boû caùc raùc coù kích thöôùc lôùn toàn taïi trong nöôùc thaûi, roài vaøo haàm tieáp nhaän. Taïi ñaây ta duøng bôm ñònh löôïng bôm nöôùc thaûi leân beå ñieàu hoøa. Taïi beå ñieàu hoaø doøng nöôùc thaûi ñöôïc oån ñònh löu löôïng vaø noàng ñoä caùc chaát baån, taïo ñieàu kieän vaän haønh toát vaø giuùp giaûm theå tích cho caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi phía sau. Nöôùc thaûi tieáp tuïc ñöôïc ñöa vaøo beå troän ñeå troän ñeàu nöôùc thaûi vôùi dung dòch Na2CO3 nhaèm taêng hieäu quaû xöû lyù kim loaïi naëng. Nöôùc thaûi tieáp tuïc cho qua beå phaûn öùng taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình tieáp xuùc vaø keát dính taïo neân nhöõng boâng caën ñuû lôùn vaø ñöôïc giöõ laïi trong beå laéng 1, haøm löôïng chaát lô löûng vaø caùc hôïp chaát keát tuûa töø beå phaûn öùng khaù cao, nöôùc thaûi seõ giaûm ñaùng keå SS, hôïp chaât keát tuûa sau khi qua beå laéng 1. Nöôùc thaûi töø beå laéng I sẽ được trung hoøa ñoä pH vaøo khoaûng 6.5 – 7.5 thích hôïp cho vi sinh vaät sinh tröôûng vaø phaùt trieån Haøm löôïng chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi ñöôïc xöû lyù ôû beå Aeroten. Haøm löôïng chaát höõu cô trong nöôùc thaûi ñaàu ra cuûa Aeroten ñaõ ñaït hieäu quaû xöû lyù mong muoán. Buøn sau Aeroten ñöôïc laéng ôû beå laéng II, phaàn nöôùc trong ñöôïc ñöa qua beå tieáp xuùc ñeå khöû truøng tröôùc khi xaû ra nguoàn tieáp nhaän. Moät löôïng buøn thoâ vaø buøn sinh hoïc coù töø caùc coâng ñoaïn laéng cuûa beå laéng1 vaø laéng 2 seõ taùch nöôùc ôû saân phôi buøn. Buøn sau khi taùch nöôùc ñöôïc ñem ñi thaûi boû. Öôùc tính hieäu suaát xöû lyù - Nöôùc thaûi ñaàu vaøo coù löu löôïng Q = 300 m3/ngaøy ñeâm, BOD = 250 mg/l, SS = 350 mg/l. - Hieäu suaát xöû lyù cuûa töøng coâng trình ñôn vò trong daây chuyeàn coâng ngheä ñöôïc trình baøy trong baûng 4.2. Baûng 4.2: Hieäu suaát xöû lyù cuûa töøng coâng trình ñôn vò STT Coâng trình Hieäu suaát xöû lyù (%) Keát quaû xöû lyù Ñôn vò BOD SS BOD SS 1 Haàm bôm tieáp nhaän 4 4 240 336 mg/l 2 Beå ñieàu hoaø 5 10 228 319,2 mg/l 3 Beå troän cô hoïc 5 10 228 319,2 mg/l 4 Beå phaûn öùng keát hôïp laéng 1 15 80 193,8 63,84 mg/l 5 Beå Aerotank 90 15 19,38 63,84 mg/l 6 Beå laéng 2 20 40 15,5 32,58 mg/l 7 Beå tieáp xuùc 20 40 15,5 32,58 mg/l 4.1.5 Moâ taû coâng ngheä: 4.1.5.1 Haàm tieáp nhaän coù song chaén raùc Nöôùc thaûi töø caùc phaân xöôûng saûn xuaát vaø nöôùc thaûi sinh hoaït theo heä thoáng coáng daãn chaûy vaøo caùc hoá ga. Töø ñaây nöôùc thaûi ñöôïc daãn ñeán haàm tieáp nhaän. Tröôùc khi vaøo beå, nöôùc thaûi seõ ñi qua song chaén raùc coù caùc khe hôû. Neáu khoâng loaïi boû, raùc seõ gaây taéc ngheõn ñöôøng oáng, möông daãn hoaêïc laøm hö hoûng bôm. Löôïng raùc naøy thöôøng xuyeân ñöôïc laáy ñi baèng thuû coâng. Sau ñoù raùc ñöôïc taäp trung laïi vaø ñöôïc xe gom raùc ñöa ñeán baõi raùc ñeå xöû lyù. Phaàn nöôùc coøn laïi ta söû duïng 2 maùy bôm hoaït ñoäng luaân phieân theo cheá ñoä töï ñoäng ñeå bôm nöôùc vaøo beå ñieàu hoøa. 4.1.5.2 Beå ñieàu hoøa Nöôùc thaûi ñöôïc bôm leân beå ñieàu hoøa. Do tính chaát nöôùc thaûi thay ñoåi theo töøng giôø saûn xuaát vaø phuï thuoäc nhieàu vaøo loaïi nöôùc thaûi cuûa töøng coâng ñoaïn. Vieäc xaây döïng beå ñieàu hoøa laø raát caàn thieát. Beå ñieàu hoøa coù nhieäm vuï ñieàu hoøa löu löôïng vaø noàng ñoä cuûa nöôùc thaûi. Beå ñieàu hoøa giuùp laøm giaûm kích thöôùc vaø taïo cheá ñoä laøm vieäc oån ñònh cho caùc coâng trình phía sau, traùnh hieän töôïng quaù taûi. 4.1.5.3 Beå troän Nöôùc thaûi töø beå ñieàu hoaø ñöôïc daãn qua beå troän ñeå troän hoùa chaát vaø khoái löôïng nöôùc thaûi. Vì hoùa chaát ñöa vaøo so vôùi khoái löôïng nöôùc caàn xöû lyù chieám tæ leä raát nhoû neân vieäc xaùo troän ñeàu hoùa chaát vaøo nöôùc laø raát caàn thieát. Maët khaùc phaûn öùng giöõa nöôùc vaø hoùa chaát xaûy ra raát nhanh, ngay sau khi chuùng tieáp xuùc vôùi nhau. Do ñoù vôùi muïc ñích laø ñaït ñöôïc ñoä ñoàng ñeàu vaø phaù vôõ traïng thaùi oån ñònh cuûa heä keo, caàn ñeán cöôøng ñoä khuaáy cao. Cöôøng ñoä khuaáy troän phuï thuoäc tröïc tieáp vaøo naêng löôïng tieâu hao ñeå taïo ra doøng chaûy. Vì cöôøng ñoä khuyaát troän cao, thôøi gian khuaáy troän thöôøng vaøo khoaûng 30 ñeán 120 giaây. Neáu thôøi gian khuaáy troän keùo daøi coù theå seõ gaây aûnh höôûng ñeán caùc phaûn öùng tieáp theo. 4.1.5.4 Beå phaûn öùng keát hôïp laéng 1 Beå phaûn öùng ñaët sau beå troän, coù chöùc naêng hoaøn thaønh noát quaù trình keo tuï taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình tieáp xuùc vaø keát dính giöõa caùc haït keo vôùi caën baån trong nöôùc ñeå taïo neân nhöõng boâng caën ñuû lôùn thuaän lôïi cho quaù trình laéng. Caùc haït caën coù theå töï laéng rieâng bieät khoâng coù taùc ñoäng qua laïi vôùi nhau döïa treân löïc troïng tröôøng, caùc haït coù tæ troïng lôùn nhö haït caùt, soûi, …seõ töï ñoäng laéng xuoáng ñaùy beå vôùi khoaûng thôøi gian löu nhaát ñònh, caùc chaát coù tæ troïng nheï hôn tæ troïng cuûa nöôùc seõ noåi leân maët nöôùc seõ ñöôïc thieát bò gaït caën taäp trung ñeán saân phôi buøn 4.1.5.5 Aerotank Nöôùc thaûi töø beå phaûn öùng-laéng 1 ñöôïc bôm sang beå Aerotank. Taïi ñaây dieãn ra quaù trình oxy hoaù sinh hoaù caùc chaát höõu cô hoøa tan vaø daïng keo trong nöôùc thaûi vôùi söï tham gia cuûa caùc vi sinh vaät hieáu khí trong beå Aerotank. Ta boá trí heä thoáng suït khí treân khaép dieän tích beå, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vi sinh vaät hieáu khí phaân giaûi chaát höõu cô. Ñeå cho beå hoaït ñoäng oån ñònh, ta coù theå laép theâm löu löôïng keá ñeå kieåm tra löu löôïng hoaït ñoäng beå. Vi sinh vaät hieáu khí seõ söû duïng caùc chaát höõu cô daïng keo vaø hoaø tan trong nöôùc laøm thöùc aên ñeå sinh tröôûng vaø phaùt trieån. Khi ñoù vi sinh vaät seõ phaùt trieån thaønh quaàn theå coù kích thöôùc lôùn deã laéng goïi laø boâng buøn hoaït tính. Khi vi sinh vaät phaùt trieån maïnh, sinh khoái taêng taïo thaønh buøn hoaït tính dö. Haøm löôïng buøn hoaït tính neân duy trì noâng ñoä MLSS = 2500-4000mg/l. Do ñoù taïi beå Aerotank, moät phaàn buøn dö töø beå laéng 2 phaûi ñöôïc daãn hoaøn löu veà ñeå baûo ñaûm noàng ñoä buøn hoaït tính nhaát ñònh trong beå. 4.1.5.6 Beå laéng 2 Hoãn hôïp nöôùc vaø buøn hoaït tính hình thaønh töø beå Aerotank ñöôïc daãn veà beå laéng 2. Beå naøy coù nhieäm vuï laéng vaø taùch buøn hoaït tính ra khoûi nöôùc thaûi. Buøn sau khi laéng, moät phaàn seõ ñöôïc tuaàn hoaøn laïi beå Aerotank nhaèm duy trì noàng ñoä MLSS, phaàn coøn laïi daãn sang beå neùn buøn. Ñoù laø quaù trình laéng cuûa caùc haït keát tuï trong hoãn hôïp huyeàn phuø, caùc haït raén naøy lieân keát laïi vôí nhau laøm taêng khoái löôïng haït laéng vaø do ñoù seõ laéng nhanh hôn. Beå laéng 2 seõ loaïi boû moät phaàn chaát raén lô löûng sau caùc coâng trình xöû lyù sô caáp thaäm chí caùc loaïi boâng keo tuï hoaù hoïc cuõng ñöôïc khöû. 4.1.5.7 Beå tieáp xuùc Clo: Phaàn nöôùc trong töø beå laéng 2 chaûy sang beå tieáp xuùc ñeå tieán haønh khöû truøng. Muïc ñích cuûa khöû truøng laø tieâu dieät caùc loaïi vi khuaån gaây beänh cho con ngöôøi vaø ñoäng vaät nhôø caùc chaát oxy hoaù maïnh tröôùc khi xaû nöôùc thaûi ra nguoàn tieáp nhaän. Chaát khöû truøng ñöôïc choïn laø Clo (vì giaù thaønh reû, phoå bieán) haøm löôïng 10mg/l. Thieát bò Clorator ñöôïc söû duïng ñeå ñònh löôïng Clo cho vaøo nöôùc. Nöôùc thaûi sau khi ñöôïc hoaø troän vôùi Clo phaûi coù ñuû thôì gian löu ñeå tieâu dieät hoaøn toaøn caùc vi khuaån gaây beänh coù trong nöôùc tröôùc khi thaûi vaøo nguoàn tieáp nhaän. 4.1.5.8 Saân phôi buøn Saân phôi buøn coù nhieäm vuï xaõ nöôùc, taùch buøn tröôùc khi vaän chuyeån ñeán nôi khaùc. 4.2 TÍNH TOAÙN CAÙC COÂNG TRÌNH ÑÔN VÒ Giaù trò löu löôïng duøng tính toaùn thieát keá. - Sau khi qua beå ñieàu hoøa caùc coâng trình xöû lyù laøm vieäc 20 giôø/ngaøy vaø beå ñieàu hoøa suït khí 24/24. Löu löôïng thieát keá cho song chaén raùc, haàm bôm tieáp nhaän, beå ñieàu hoøa - QTB=300 m3/ngaøyñeâm - QhTB=300/24=12,5 m3/h - QsTB= QhTB/3600=3,47*10-3 m3/s - Qhmax = K x QhTB = 1.44 x 12.5 m3/h = 18 m3/h - Qsmax = Qhmax / 3600s = = 0,005 m3/s K: Heä soá khoâng ñieàu hoøa, K=13.5, choïn K=1.44 (Baûng 1-4:Tính toaùn thieát keá xöû lyù nöôùc thaûi TS. Trònh Xuaân Lai) Löu löôïng thieát keá cho caùc coâng trình ñôn vò sau beå ñieàu hoøa - QTB = 300 m3/ngaøyñeâm - QhTB= 300 m3/20h = 15 m3/h - QsTB= QhTB / 3600s = = 4,17*10-3 m3/s = 0,0042 (m3/s) Song chaén raùc 4.2.1.1 Chöùc naêng - Nhieäm vuï cuûa song chaén raùc laø giöõ laïi caùc taïp chaát coù kích thöôùc lôùn (chuû yeáu laø raùc). Ñaây laø coâng trình ñaàu tieân trong heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. 4.2.1.2 Tính möông daãn - Choïn toác ñoä chaûy trong möông laø v = 0,5 (m/s) - Choïn ñoä saâu ñaùy cuoái cuøng cuûa maïng löôùi thoaùt nöôùc baån laø H = 0,5 (m) - Choïn kích thöôùc möông theo chieàu roäng vaø chieàu saâu B x H= 0.3m x 0.5 m - Chieàu cao lôùp nöôùc trong möông: (m) 4.2.1.3 Tính song chaén raùc - Soá khe cuûa song chaén raùc: n= khe Trong ñoù: Qsmax: löu löôïng lôùn nhaát = 0,005 m3/s V: vaän toác nöôùc thaûi qua song chaén raùc = 0,5 m/s k0: heä soá tính toaùn möùc ñoä caûn trôû doøng chaûy = 1.05 h1=hn: chieàu saâu lôùp nöôùc möông daãn - Chieàu roäng buoàn ñaët song chaén raùc Bs=S*(n-1) + bn = (32-1)*0.008 + 0.01*32 = 0,56 (m) Vôùi S: chieàu daøy thanh chaén raùc = 0.008 m - Chieàu daøi ñoaïn môû roäng (goùc 200): L1= 1.73*(Bs-Bk) = 1.73*(0.56-0.3) = 0.45 (m) - Chieàu daøi ñoaïn thu heïp sau song chaén: L2 = 0.5*L1 = 0.45*0.5 = 0.225 (m) - Toån thaát khi qua song chaén raùc: hs = (m) = 60 mm < 150mm thoûa ñieàu kieän ( theo Laâm Minh Trieát-Xöû Lyù Nöôùc Thaûi Ñoâ Thò Vaø Coâng Nghieäp ) Trong ñoù: K: heä soá tính toaùn söï taêng toån thaát do vöôùng raùc K = 3 : heä soá söùc khaùng cuïc boä cuûa song chaén raùc = (m) : goùc nghieâng ñaët song chaén raùc = 600 : heä soá laáy phuï thuoäc vaøo loaïi thanh chaén raùc = 2.42 (laáy theo taøi lieäu xöû lyù nöôùc thaûi cuûa taùc giaû PGS.TS Hoaøng Hueä) - Chieàu daøi xaây döïng song chaén raùc: L = L1 + L2 + Ls = 0.45 + 0.225 + 1 = 1,675 (m) Vôùi Ls = 1m : chieàu daøi ñaët song chaén raùc - Chieàu saâu xaây döïng cuûa möông: H = hn + hs + 0,5 = 0,033 + 0,06 + 0,5 = 0,593 (m) - Sau khi qua song chaén raùc, hieäu quaû xöû lyù laø: + Haøm löôïng BOD giaûm 4%, BOD coøn laïi: BOD = 250*(1-0,04) = 240 (mg/l) + Haøm löôïng SS giaûm 4%, SS coøn laïi laø: SS = 350*(1-0,04) = 336 (mg/l) Haàm bôm tieáp nhaän 4.2.2.1 Chöùc naêng Haàm bôm tieáp nhaän ñaët chìm döôùi maët ñaát, coù taùc duïng taäp trung, thu gom nöôùc thaûi töø caùc nguoàn trong nhaø maùy ñeå tieáp chuyeån leân beå ñieàu hoøa nhôø bôm 4.2.2.2 Kích thöôùc haàm bôm tieáp nhaän - Theå tích haàm bôm (m3) Trong ñoù t : Thôøi gian löu nöôùc ôû haàm bôm t = 10 – 30ph, choïn t = 10 ph - Choïn chieàu saâu höõu ích h = 1,5m, chieàu saâu an toaøn laáy baèng chieàu saâu ñaùy oáng cuoái cuøng hf = 0,5m - Chieàu saâu toång coäng - •Choïn haàm bôm coù tieát dieän ngang laø hình troøn treân maët baèng, ñöôøng kính haàm bôm tieáp nhaän: cho D = 1,4 m 4.2.2.3 Choïn bôm - Choïn loaïi bôm nhuùng chìm ñaët taïi haàm bôm coù Qb = Qhmax = 18 m3/h. - Coâng suaát cuûa maùy bôm: Trong ñoù: Q: löu löôïng nöôùc thaûi trung bình ngaøy; m3/h H: coät aùp cuûa bôm; mH2O, cho H =5 : khoái löôïng rieâng cuûa chaát loûng Nöôùc: = 1000kg/m3 Buøn: = 1006 kg/m3 g: gia toác troïng tröôøng; m/s2 : hieäu suaát cuûa bôm = 0,73÷0,93 choïn = 0,7 - Coâng suaát thöïc teá cuûa bôm: (Kw) Trong ño: laø (heä soá döï tröõ töø 1 ÷ 2,5) Ñaët 2 bôm coù coâng suaát 1 kw, moät bôm laøm vieäc, moät bôm döï phoøng. 4.2.3 Beå ñieàu hoøa 4.2.3.1 Chöùc naêng Beå ñieàu hoøa coù nhieäm vuï ñieàu hoøa nöôùc thaûi veà löu löôïng vaø noàng ñoä, giuùp laøm giaûm kích thöôùc vaø taïo cheá ñoä laøm vieäc oån ñònh cho caùc coâng trình phía sau , traùnh hieän töôïng quaù taûi. 4.2.3.2 Kích thöôùc beå - Thôøi gian löu nöôùc trong beå ñieàu hoøa 4 – 8h choïn t = 6h - Theå tích beå ñieàu hoøa - Choïn chieàu cao laøm vieäc h = 2,5m, chieàu cao baûo veä hbv = 0,5m - Chieàu cao xaây döïng - Dieän tích maët baèng beå - Kích thöôùc beå ñieàu hoøa : L x B x H = 9 x 4 x 3 4.2.3.3 Tính heä thoáng xaùo troän traùnh laéng caën - Cöôøng ñoä suït khí cho 1 m daøi oáng laø 2m3/h theo TCXD 51-84.• Caùc oáng suït khí ñaët theo phöông naèn ngang doïc theo beå treân caùc giaù ñôõ ôû ñoä cao 10 cm so vôùi ñaùy beå. - Caùc oáng ñöôïc ñaët caùch nhau 1 m - Chieàu daøi moãi oáng laø 3,5 m - Soá oáng caàn ñaët laø - Löu löôïng khoâng khí caàn caáp laø Q = 8*3,5*2 = 56 (m3/h ) - Choïn ñöôøng kính loã phaân phoái d=5 mm, caùc loã caùch nhau 0,07 m - Soá loã treân 1 oáng laø (4/0,07)-1 = 49 loã - Oáng daãn khí caáp cho beå choïn oáng phaân phoái daïng hình xöông caù. Tính oáng phaân phoái chính - Choïn vaän toác khí ñi trong oáng laø v=10 m/s - Dieän tích oáng: - Ñöôøng kính: Tính oáng nhaùnh - Caùc oáng nhaùnh ñöôïc phaân boá ñeàu vaø ñoái xöùng vôùi nhau töøng caëp qua oáng chính, moãi caëp oáng nhaùnh caùch nhau 1 m, soá oáng nhaùnh treân oáng daãn chính laø n=8 caëp, chieàu daøi cuûa moõi oáng laø 1,75 m. - Vaän toác khí treân oáng nhaùnh v=10 m/h - Dieän tích oáng - Ñöôøng kính : Tính maùy thoåi khí: - AÙp löïc caàn thieát cho heä thoáng oáng khí neùn xaùc ñònh theo coâng thöùc: Hd = hd + hc + hf + H Trong ñoù: hd: toån thaát aùp löïc do ma saùt doïc theo chieàu daøi treân ñöôøng oáng daân (m). hc: toån thaát qua thieát bò phaân phoái (m). hf: toån thaát qua thieát bò phaân phoái (m) Giaù trò naøy khoâng vöôït quaù 0,5 m Toång toån thaát hd vaø hc khoâng vöôït quaù 0,4m - Vaäy aùp löïc caàn thieát laø: Hd = 0,4 + 0,5 + 4,5 = 5,4 - AÙp löïc khoâng khí : P = (10,33 + Hd)/10,33 = 1,52 atm - Coâng suaát maùy neùn : - Choïn hieäu suaát maùy khí neùn la 80% ==> n =0,8 - Coâng suaát thöïc cuûa maùy neán khí: - Vaäy choïn maùy neùn khí coù coâng suaát 2 kw, moät maùy söû duïng vaø moät maùy döï phoøng. Tính maùy bôm - Choïn loaïi bôm nhuùng chìm ñaët taïi haàm bôm coù Qb = Qhmax = 18 m3/h. - Coâng suaát cuûa maùy bôm: Trong ñoù: Q: löu löôïng nöôùc thaûi trung bình ngaøy; m3/h H: coät aùp cuûa bôm; mH2O, cho H = 3 m : khoái löôïng rieâng cuûa chaát loûng Nöôùc: = 1000kg/m3 Buøn: = 1006 kg/m3 g: gia toác troïng tröôøng; m/s2 : hieäu suaát cuûa bôm = 0,73÷0,93 choïn = 0,7 - Coâng suaát thöïc teá cuûa bôm: (Kw) Trong ñoù: laø (heä soá döï tröõ töø 1 ÷ 2,5) Ñaët 2 bôm coù coâng suaát 1 Hp, moät bôm laøm vieäc, moät bôm döï phoøng. - Sau khi qua beå ñieàu hoøa, hieäu quaû xöû lyù laø: + Haøm löôïng BOD giaûm 5%, BOD coøn laïi: BOD = 240*(1-0,05) = 228 (mg/l) + Haøm löôïng SS giaûm 10%, SS coøn laïi laø: SS = 336*(1-0,1) = 319,2 (mg/l) Beå troän cô hoïc Löu löôïng vaøo : Q = 300 m3/ng.ñ. Thôøi gian löu t = 30 – 60 (s) . Choïn thôøi gian löu laø 60 s . 4.2.1.1 Theå tích beå troän : - Chọn bể hình troøn coù ñöôøng kính D = 0,6, chieàu cao H = 0.7 ( m ) . - Choïn chieàu cao baûo veä laø: hbv = 0,5 (m ). - Chieàu cao thaät cuûa beå laø: H = 0,7 + 0,5 = 1,2 (m). - Kích thöôùc thaät cuûa beå : D*H = 0,6*1,2 (m) - Theå tích thöïc V = 0.34 (m3) - Oáng daãn nöôùc ñi vaùo ñaùy beå . Dung dòch Na2CO3 cho vaøo ngay ôû cöûa oáng nöôùc vaøo beå. Troän vaø ñi töø döôùi leân qua maùng traøn ñi vaøo beå phaûn öùng. - Duøng caùnh khuaáy tuabin 4 caùnh phaúng - Khoaûng caùch meùp ngoaøi cuûa caùnh khuaáy so vôùi töôøng laø 0,1m. - Naêng löôïng khuaáy : Baûng : Caùc giaù trò G cho troän nhanh. Thôøi gian troän t (s). Gradien G (s-1). 0,5 ( troän ñöôøng oáng ) 3500 10 – 20 1000 20 – 30 900 30 – 40 800 >40 700 Trong ñoù: Gradien vaän toác choïn baèng 750 (s-1), do thôøi gian troän laø 60s ÔÛ 25oC tra = 0,789.10-3 (N.s/m2). Suy ra: P = 0,789.10-3.7502.0,34 P = 150,9 (w). Heä soá truyeàn ñoäng ( hieäu suaát khuaáy ) = 80%. Neân coâng suaát cuûa moteur: Ñöôøng kính caùnh khuaáy khi khoâng coù taám chaën: Baûng giaù trò Kt : Loaïi caùnh Giaù trò Kt Chaân vòt 3 löôõi 0,32 Tua bin 4 caùnh phaúng 6,3 Tua bin 6 caùnh phaúng 6,3 Tua bin 6 caùnh cong 4,8 Tua bin quaït 6 caùnh. 1,65 Baûn phaúng, 2 caùnh D/W = 4 2,25 Baûn phaúng, 2 caùnh D/W = 6 1,6 Baûn phaúng, 2 caùnh D/W = 8 1,15 Trong ñoù: P = 188,625 (w). K = 6,3 ñoái vôùi loaïi tuabin quaït 4 caùnh. - Ñieàu kieän : Ñöôøng kính caùnh khuaáy D ½ chieàu roäng beå. D ½ . 0,6 = 0,3 Trong beå ñaët 4 taám chaën, nhaèm ngaên chuyeån ñoäng xoaùy cuûa nöôùc: cao 1,2 m , roäng 0,06 m ( baèng 1/10 ñöôøng kính beå ). Choïn soá voøng quay caùnh khuaáy n = 200 (v/ph) = 3,3 (v/s). = 0,3(m). - Maùy khuaáy ñaët caùch ñaùy h = D = 0,3 (m). Chieàu roäng caùnh: R = 1/5.D = 1/5 . 0,3 = 0,06 (m). Chieàu daøi caùnh khuaáy: d = ¼ . D = ¼ . 0,3 = 0,075 (m). - Nöôùc töø beå troän qua beå phaûn öùng vôùi vaän toác töø 0,8 – 1 m/s. Do coù troän hoùa chaát keo tuï neân nöôùc töø beå troän sang beå phaûn öùng khoâng vöôït quaù moät phuùt. Neân choïn thôøi gian di chuyeån laø t = 8 (s). - Theå tích oáng daãn : Vaän toác trong oáng daãn laø 0,8 (m/s). Dieän tích maët caét ngang oáng daãn: Ñöôøng kính oáng : Choïn D = 73 mm 4.2.5 Beå phaûn öùng xoaùy hình truï keát hôïp vôùi beå laéng ñöùng 4.2.5.1 Chöùc naêng - Coù nhieäm vuï hoaøn thaønh quaù trình keo tuï, toïa ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình tieáp xuùc giöõa caùc haït keo vôùi caën baån - Nhieäm vuï cuûa beå laéng I laø laoïi boû caùc taïp chaát lô löõng coøn laïi trong nöôùc thaûi sau khi qua song chaén raùc. Ôû ñaây caùc chaát lô löõng coù tyû troïng lôùn hôn tyû troïng cuûa nöôùc seõ laéng xuoáng ñaùy, caùc chaát tyû troïng nhoû hôn seõ noåi leân maët nöôùc seõ ñöôïc thieát bò gaït caën taäp trung ñeán saân phôi buøn. 4.2.5.2 Phaàn phaûn öùng - Chieàu cao vuøng laéng: h1 = V1*t = 0,0007*7200 = 5 (m) Trong ñoù • V1: vaän toác nöôùc daâng trong vuøng laéng, V1 = 0,7mm/s = 0,0007 m/s • t: thôøi gian löu nöôùc trong beå laéng, choïn t = 2giôø = 7200 giaây - Dieän tích ngaên phaûn öùng xoaùy hay dieän tích oáng trung taâm: (m2) Trong ñoù: Hf chieàu cao tính toaùn cuûa beå phaûn öùng, laáy = 0,9 chieàu cao vuøng laéng Hf = 0,9*5 = 4,5 (m) T: thôøi gian löu nöôùc trong beå phaûn öùng, choïn t = 15 phuùt - Ñöôøng kính beå phaûn öùng hay ñöôøng kính oáng trung taâm: d = (m) - Choïn ñöôøng kính oáng daãn nöôùc vaøo beå laø D = 75 mm. kieåm tra laïi vaän toác nöôùc: V = (m/s) Vaän toác nöôùc ñi trong oáng laø V = 0,85 m/s thuoäc phaïm vi (0,8 – 1 m/s) - Ñöôøng kính mieäng voøi phun: (m) = 50 (mm) Trong ñoù: : heä soá löu löôïng ñoái vôùi mieäng phun hình noùn coù goùc noùn =250, laáy = 0,908 vf : vaän toác nöôùc qua voøi phun vf = 2,5 m/s - Toån thaát aùp löïc ôû mieäng voøi phun : h = 0,06*vf2 = 0,06*2,52 = 0,375 (m) 4.2.5.3 Tính phaàn laéng - Chieàu cao tính toaùn cuûa phaàn laéng h1 = 5 m, ñöôøng kính oáng trung taâm baèng ñöôøng kính ngaên phaûn öùng d = 1 m. - Oáng loe Ñöôøng kính oáng loe: dl = 1,3*d = 1,3*1 = 1,3 (m) Chieàu cao oáng loe: h2 = 1,3*d = 1,3*1 = 1,3 (m) - Taám chaén oáng trung taâm Ñöôøng kính taám chaén: dtc = 1,3*dl = 1,3*1,3 = 1,69 (m) Choïn goùc nghieâng giöõa ñöôøng sinh noùn vôùi phöông ngang laø=170, suy ra ñöôøng cao hình noùn: hn = (m) Khoaûng caùch töø oáng trung taâm tôùi taám chaén choïn baèng 0,5 m - Theå tích vuøng laéng: V = Q*t = 15*2 = 30 (m3) Trong ñoù: Q: löu löôïng nöôùc thaûi; m3/h t: thôøi gian löu nöôùc trong beå, choïn t = 2 giôø - Dieän tích vuøng laéng: (m2) - Dieän tích toång coäng beå: Fb = F + fb = 6 + 0,75 = 6,75 (m2) - Ñöôøng kính beå: (m) - Theå tích phaàn chöùa caën: (m3) Trong ñoù: D: ñöôøng kính beå;m d: ñöôøng kính oáng trung taâm;m hn: chieàu cao hình choùp cuït;m - Chieàu cao phaàn hình noùn cuûa beå laéng ñöôïc tính theo coâng thöùc: hn = h2 + h3 = (m) : goùc nghieâng cuûa ñaùy beå laéng so vôùi phöông ngang, laáy khoâng nhoû hôn 500 ( Ñieàu 6.5.9 – TSXD – 51 – 84 ). Choïn = 600 - Thôøi gian löu nöôùc giöõa hai laàn xaû caën: T = (giôø) Trong ñoù: T: thôøi gian giöõa hai laàn xaû caën;giôø Wc: dung tích phaàn neùn caën;m3 N: soá beå laéng ñöùng laáy theo oáng trung taâm, N=1 : noàng ñoä trung bình cuûa caën ñaï neùn (laáy theo baûng 3-3 Xöû lyù nöôùc caáp – Nguyeãn Ngoïc Dung ). g/m3 (sau thôøi gian 12 giôø). Q: löu löôïng nöôùc thaûi ;m3/h C: haøm löôïng caën coøn laïi trong nöôùc thaûi (laáy theo TCVN 5945-1995 nöôùc thaûi ñoå vaøo nguoàn loïai ). C = 50 mg/l Cmax: haøm löôïng caën trong nöôùc ñöa vaøo beå laéng (keå caû löôïng caën töï nhieân vaø löôïng hoùa chaát ñöa vaøo trong nöôùc);mg/l - Haøm löôïng caën trong nöôùc ñöa vaøo beå laéng: Cmax = Cn + P = 319,2 + 0,623 = 320 (mg/l) Trong ñoù: Cn: haøm löôïng caën cuûa nöôùc nguoàn = 319,2 mg/l P: löôïng hoùa chaát ñöa vaøo trong nöôùc;mg/l Giaû söû Na2CO3 ñöa vaøo phaûn öùng hoaøn toaøn vôùi Cd2+; Fe2+; Pb+. Ta coù phöông trình: Na2CO3 + Cd2+ 2OH- CdCO3 + 2NaOH 112 ? 0,15*10-3 Na2CO3 + Fe2+ 2OH- FeCO3 + 2NaOH 106 56 ? 0,25*10-3 Na2CO3 + 2Pb+ 2OH- Pb2CO3 + 2NaOH 106 2*207 ? 0,03*10-3 = 0,623 (mg/l) - Sau khi qua beå phaûn öùng , hieäu quaû xöû lyù laø: + Haøm löôïng BOD giaûm 15%, BOD coøn laïi: BOD = 228*(1-0,15) = 193,8 (mg/l) + Haøm löôïng SS giaûm 80%, SS coøn laïi laø: SS = 319,2*(1-0,8) = 63,84 (mg/l) 4.2.6 Beå Aerotank 4.2.6.1 Caùc thoâng soá tính toaùn : - Löu löôïng Q = 300 m3/ngaøy - Thôøi gian löu buøn trung bình (qc) : 3 – 15 ngaøy. Choïn qc =15 ngaøy - Nöôùc thaûi sau laéng II chöùa 25 mg/l caën sinh hoïc, trong ñoù coù 65% caën deã phaân huyû sinh hoïc - BOD5 : BODL = 0,68 - Tæ soá MLVSS : MLSS = 0,8 - Haøm löôïng buøn trong beå laø MLSS = 5000 mg/l - Haøm löôïng buøn hoaït tính cuûa beå laø MVLSS = 5000*0,8 = 4000 mg/l (trong khoaûng 2500 – 4000 mg/l) - Heä soá sinh tröôûng cöïc ñaïi( mg/l buøn hoaït tính/ mg BOD5 tieâu thuï) Y = 0,5 - Heä soá phaân huûy noäi baøo: Kd = 0,05. - Haøm löôïng buøn hoaït tính tuaàn hoaøn : Xu=10000 mg/l; - Ñoä tro cuûa caën laø z = 0,3 - Giaû söû caùc chaát dinh döôõng ña löôïng cuõng ñuû cho sinh tröôûng teá baøo. - Tæ soá F/M : 0,2 – 0,6 kg/kg.ngaøy; - Taûi troïng theå tích : 0,3– 1,6 kg BOD5 /m3.ngaøy - BOD5 cuûa nöôùc thaûi vaøo beå Aerotank laø 193,8 mg /l. 4.2.6.2 Xaùc ñònh hieäu quaû xöû lyù: Löôïng caën höõu cô trong nöôùc thaûi ñi ra khoûi beå laéng: b = a . BOD5 ra = 0,65 * 20 = 13 (mg/l). vôùi a = 65% caën höõu cô. Löôïng caën höõu cô tính theo COD: c = 1,42 * b * (1-z) = 1,42 * 13 * 6,7 = 12,922 (mg/l) 1.42 laø löôïng O2/ 1 ñôn vò teá baøo bò phaân huûy. c. löôïng BOD5 coù trong caën ñi ra khoûi beå laéng. d = f . c = 0,6 * 13 = 7,8 mg/l f laø heä soá chuyeån ñoåi BOD5 ra COD. (f = 0,45 -> 0,68) d. löôïng BOD5 hoøa tan coøn laïi ra khoûi beå laéng: S = BOD5 cho pheùp – d = 20 – 7,8 = 12,2 (mg/l) e. Hieäu quaû xöû lyù: Theo BOD5 hoøa tan: Theo BOD toøan phaàn: 4.2.6.3 Kích thöôùc beå aerotank - Theå tích beå (m3) Trong ñoù: Q: löu löôïng nöôùc thaûi ;m3/ngaøy Y: heä soá saûn sinh teá baøo, Y = 0,5 S0: löôïng BOD5 vaøo;mg/l S: löôïng BOD5 ra;mg/l X: noàng ñoä buøn hoaït tính;mg/l Kd: heä soá phaân huûy noäi baøo, Kd = 0,05 ngaøy-1 - Choïn chieàu cao laøm vieäc h = 2 m, chieàu cao baûo veä hbv = 0,5m - Chieàu cao xaây döïng (m) - Dieän tích maët baèng beå - Kích thöôùc beå ñieàu hoøa : L x B x H = 9 x 3 x 2,5 (m) - Theå tích thöïc V = 67,5 m3 4.2.6.4 Tính löôïng caën dö - Naêng suaát söû duïng chaát neàn: - Löôïng buøn hoaït tính sinh ra do khöû BOD Px = Yb * Q*(S0 – S)= 0,286 * 300*(193,8 – 12,2)*10-3= 15,58 (Kg/ngaøy) Trong ñoù: S0: löôïng BOD5 vaøo;mg/l S: löôïng BOD5 ra;mg/l - Löôïng caën lô löûng sinh ra theo ñoä tro cuûa caën ( kg/ngaøy) - Löôïng caën dö haøng ngaøy phaûi xaû ra: Pxaõ = Pxt – Q*25 mg/l*10-3 = 22,26 – 25*300*10-3 = 14,76 (kg/ngaøy) - Löôïng buøn xaû ra haøng ngaøy Qxaõ=(m3/ngaøy) Trong ñoù: Qxaõ: löôïng buøn dö xaõ ra haøng ngaøy;m3/ngaøy V: theå tích beå;m3X: noàng ñoä buøn hoaït tính trong beå;mg/l Xt: noàng ñoä buøn hoaït tính tuaàn hoaøn;mg/l Xra: noàng ñoä buøn hoaït tính trong nöôùc thaûi sau beå laéng II;mg/l : thôøi gian löu buøn trong beå;ngaøy 4.2.6.5 Heä soá tuaàn hoaøn 4.2.6.6 Löu löôïng buøn tuaàn hoaøn Qt = *Q = 0,67*300 = 201 (m3/ngaøy) 4.2.6.7 Thôøi gian löu nöôùc trong beå ngaøy = 5,4 (giôø) 4.2.6.8 Kieåm tra tyû soá F/M F/M=(naèm trong giôùi haïn cho pheùp F/M = 02 – 0,6) 4.2.6.9 Löu löôïng khoâng khí caàn cho beå - Löôïng BOD20 tieâu thuï trong quaù trình sinh hoïc buøn hoaït tính cuûa vi khuaån leân men. (kgBOD20/ngaøy) - Nhu caàu Oxi cho quaù trình: (kgO2/ngaøy) - Giaû söû trong khoâng khí coù 32% troïng löôïng Oxi vaø khoái löôïng rieâng cuûa khoâng khí laø 1,2 kg/m3. Vaäy löôïng khoâng khí caàn thieát cho quaù trình laø: Mkk=(m3/ngaøy) - Kieåm tra löôïng khí xaùo troän hoaøn toaøn Choïn hieäu suaát chuyeån hoùa Oxi cuûa thieát bò khueách taùn khoâng khí laø E = 9%, heä soá an toaøn laø f = 2 (l/m3.phuùt) naèm trong khoaûng cho pheùp (q = 20 – 40 l/m3.phuùt) - Löôïng khoâng khí caàn cung caáp (m3/ngaøy)= 0,05 (m3/giaây) fan toøan töø 1.5 -> 2 (saùch TTTK – CTXLNT/107). Choïn 1.5. 4.2.6.10 Heä thoáng phaân phoái khí A Ñöôøng kính oáng daãn khí chính - Choïn vaän toác khí ñi trong oáng laø v = 10 m/s B Ñöôøng kính oáng daãn khí phuï Trong ñoù : vk : toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa khoâng khí trong maïng löôùi, trong oáng daãn phaân phoái vk = 10 – 15 m/s choïn v = 10 m/s. - Söû duïng thieát bò phaân phoái khí daïng ñóa phaân phoái ñöôïc laøm baèng saønh moãi ñóa coù kích thöôùc 0.2 x 0.03 m Nhö vaäy soá ñóa caàn thieát seõ laø : (ñóa)  :löu löôïng rieâng cuûa khoâng khí. Khi choïn ñóa xoáp : 80¸120 l/phuùt. Choïn 80(l/phuùt) Coù 35 ñóa phaân phoái ñöôïc boá trí naèm treân 3 oáng phuï trong heä thoáng daãn khí. Vaäy moãi oáng daãn ñöôïc gaén 12 ñóa phaân phoái naèm doïc theo chieàu daøi beå. C Maùy neùn khí: - Löôïng khoâng khí caàn thieát ñeå choïn maùy neùn khí: q=3355,6/3600 = 0,932 m3/s - AÙp löïc maùy neùn: - Vaän toác khí thoaùt ra khoûi khe hôû: 5-10m/s - AÙp löïc caàn thieát cho heä thoáng oáng neùn: Trong ñoù: Hd: toån thaát aùp löïc do ma saùt doïc thei chieàu daøi ñöôøng oángdaãn khí(m) hc :toån thaát qua thieát bò phaân phoái hf : toån thaát qua giaù trò phaân phoái, giaù trò naøy khoâng vöôït quaù 0.5m H : chieàu cao höõu ích cuûa beå 2.5 m Toång toån thaát hd vaø hc khoâng vöôït quùa 0.4 m - Vaäy aùp löïc caàn thieát laø: - Aùp löïc khoâng khí neùn laø: (atm) Trong ñoù: 10.03 laø aùp suaát khí quyeån tính baèng meùt nöôùc - Coâng suaát maùy neùn ñöôïc xaùc ñònh laø: (Kw) - Coâng suaát thöïc cuûa maùy neùn khí: - Vaäy choïn maùy neùn khí coù coâng suaát 1,5 KW, moät maùy söû duïng vaø moät maùy döï phoøng. - Sau khi qua beå Aerotank , hieäu quaû xöû lyù laø: + Haøm löôïng BOD giaûm 90%, BOD coøn laïi: BOD = 193,8*(1-0,9) = 19,38 (mg/l) + Haøm löôïng SS giaûm 15%, SS coøn laïi laø: SS = 63,84*(1-0,15) = 54,3 (mg/l) Beå laéng II 4.2.7.1 Chöùc naêng Nhieän vuï cuûa beå laéng II laø laéng hoãn hôïp nöôùc-buøn töø beå Aerotank daãn ñeán vaø buøn laéng ôû ñaây ñöôïc xem laø buøn hoaït tính. 4.2.7.2 Tính toaùn kích thöôùc beå - Dieän tích öôùt oáng trung taâm cuûa beå laéng ñôït II . f = ( m2) Trong ñoù : Q = 15 m3/h löu löôïng tính toaùn , Q= 0,0042 ( m3 /s ) vt = toác ñoä doøng chaûy trong oáng trung taâm , Vtt = 30 mm/s = 0,03 m/s ( Ñieàu 6.5.9 a – Beå laéng ñöùng – TCXD -51-84) - Dieän tích tieát dieän öôùt cuûa phaàn laéng cuûa beå ñöôïc tính theo coâng thöùc : F0 = (m2) Trong ñoù : v2 = toác ñoä chaûy trong beå laéng ñöùng ( sau beå Aerotank ) v2 = 0.5 mm/s = 0,0005 m/s ( Ñieàu 6.5.6 – TCXD – 51-84 ) - Dieän tích toång coäng cuûa beå laéng ñöùng ñôït II seõ laø : F = F0 + f = 8,4 + 0,14 = 8,54 ( m2) - Ñöôøng kính beå laéng laø: D = choïn D = 3,4 (m) - Ñöôøng kính cuûa oáng trung taâm : d = (m) - Chieàu saâu lôùp nöôùc trong beå laéng ñöùng ñôït II : H1 = V2 * t = 0,0005 * 1 * 36000 = 1,8 ( m) Trong ñoù : t : thôøi gian laéng cuûa beå laéng ñöùng ñôït II sau Aeroten , t = 1h ( Ñieàu 6.5.6 – TCXD – 51-84) - Chieàu cao phaàn hình noùn cuûa beå laéng ñöôïc tính theo coâng thöùc: hn = h2 + h3 = (m) Trong ñoù: : chieàu cao lôùp trung hoøa (m) : chieàu cao giaû ñònh cuûa lôùp caën laéng trong beå (m) D : ñöôøng kính trong cuûa beå laéng D = 3,4 (m) : ñöôøng kính ñaùy nhoû cuûa hình noùn cuït, laáy d = 0,5 (m) : goùc nghieâng cuûa ñaùy beå laéng so vôùi phöông ngang, laáy khoâng nhoû hôn 500 ( Ñieàu 6.5.9 – TSXD – 51 – 84 ). Choïn = 600 - Theå tích vuøng chöùa buøn (m3) - Chieàu cao cuûa oáng trung taâm: htt = 0,9*HL = 1,8*09 =1,6 (m) - Ñöôøng kính möông loe cuûa oáng trung taâm laáy baèng 1,35 ñöôøng kính oáng trung taâm. dl = hl = 1,35 x 0,42 = 0,57 (m) - Ñöôøng kính taám chaén baèng 1,3 ñöôøng kính möông loe = 1,3 x 0,57 = 0,74 (m) - Goùc nghieâng giöõa beà maët taám haét so vôùi maët phaúng ngang laáy baèng 170 . - Khoaûng caùch giöõa meùp ngoaøi cuøng cuûa mieäng loe ñeán meùp ngoaøi cuøng cuûa beà maët taám chaén theo maët phaúng qua truïc ñöôïc tính theo coâng thöùc: L= Trong ñoù : Vk : toác ñoä doøng nöôùc chaûy qua khe hôû giöõa mieäng loe oáng trung taâm vaø beà maët taám haét , Vk <20 mm/s , choïn Vk= 20 mm/s = 0,02 m/s . - Chieàu cao toång coäng cuûa beå laéng ñöùng ñôït II H= Trong ñoù h4 : khoaûng caùch töø möïc nöôùc ñeán thaønh beå , h4= 0,3 m Vaäy kích thöôùc beå laéng 2: DxH = 3,4 m x 4,6 m 4.2.7.3 Kieåm tra laïi thôøi gian löu nöôùc, thôøi gian löu buøn vaø taûi troïng maùng traøn - Theå tích phaàn laéng: VL = (3,42 – 0,422)m2 × 1,8m = 16,09 (m3) - Thôøi gian löu nöôùc: t= - Tính toaùn maùng traøn: Dm =0,8*D = 0,8*3,4 = 2,72 (m) - Chieàu daøi maùng traøn: L = = 2,72*3,14 = 8,54 (m) - Taûi troïng treân moät meùp daøi maùng traøn: (m3/mdai.h) < 5,2 (m3/mdai.h) - Taûi troïng buøn (kg/m2.h) - Noàng ñoä buøn trung bình trong beå - Löôïng buøn chöùa trong beå laéng (m3) - Löôïng buøn caàn thieát cho beå Aerotank (kg) 4.2.7.4 Tính maùy bôm buøn Taïi beå laéng 2 coù ñaët 2 bôm ñeå bôm buøn tuaàn hoaøn veà beå Aerotank vaø saân phôi buøn - Coâng suaát cuûa maùy bôm buøn tuaàn hoaøn: N = (kw) Trong ñoù: Q: löu löôïng nöôùc thaûi trung bình ngaøy; m3/h H: Coät aùp toaøn phaàn cuûa maùy bôm buøn tuaàn hoaøn veà beå Aerotank: : khoái löôïng rieâng cuûa chaát loûng Nöôùc: = 1000kg/m3 Buøn: = 1006 kg/m3 g: gia toác troïng tröôøng; m/s2 : hieäu suaát cuûa bôm = 0,73÷0,93 choïn = 0,8 - Coät aùp toaøn phaàn cuûa maùy bôm buøn tuaàn hoaøn veà beå Aerotank: H = 1,5m +4m = 5,5m - Coâng suaát thöïc teá cuûa bôm: (Kw) Trong ño: laø (heä soá döï tröõ töø 1 ÷ 2,5) - Coät aùp toaøn phaàn cuûa maùy bôm buøn dö veà saân phôi buøn H = 5m - Coâng suaát cuûa maùy bôm buøn dö: N = (kw) - Coâng suaát thöïc teá cuûa bôm: (Kw) choïn bôm coù coâng suaát 1 Hp. Trong ño: laø (heä soá döï tröõ töø 1 ÷ 2,5) - Sau khi qua beå laéng II, hieäu quaû xöû lyù laø: + Haøm löôïng BOD giaûm 17%, BOD coøn laïi: BOD = 19,38*(1-0,17) = 16 (mg/l) + Haøm löôïng SS giaûm 40%, SS coøn laïi laø: SS = 54,3*(1-0,4) = 32,5 (mg/l) 4.2.8 Tính toaùn khöû truøng baèng Clorua voâi Theo tieâu chuaån thieát keá xaây döïng (Ñieàu 6.20.1-TCXD-51-84), nöôùc thaûi sau khi xöû lyù ñeàu phaûi khöû truøng tröôùc khi thaûi vaøo nguoàn. Tính kích thöôùc thuøng hoøa troän vaø hoøa tan a) Löôïng Clo hoaït tính lôùn nhaát duøng ñeå khöû truøng G = a*Q = 3*15 = 45 (g/h) = 0,045 (kg/h) Trong ñoù: Q: löu löôïng nöôùc thaûi a: lieàu löôïng Clo hoaït tính, vôùi nöôùc thaûi sau xöû lyù sinh hoïc hoaøn toaøn, a = 3 g/m3 (Ñieàu 6.20.3-TCXD-51-81) b) Löôïng Clorua voâi (g/h) söû duïng Trong ñoù: P: Haøm löôïng Clo hoaït tính (%) trong Clorua voâi, choïn P = 30% coù tính ñeán toån thaát trong khaâu baûo quaûn (theo Hoaøng Hueä-Thoaùt nöôùc taäp II-Xöû lyù nöôùc thaûi ) - Dung tích höõu ích cuûa thuøng hoøa tan Trong ñoù: b: Noàng ñoä dung dòch Clorua voâi, choïn b = 2,5% n: soá laàn hoøa troän dung dòch Clorua voâi, choïn n = 1 Theå tích toång coäng cuûa thuøng hoøa tan tính caû theo theå tích phaàn laéng Wtc = 1,15*W = 6*1,15*10-3 = 6,9*10-3 (m3) = 6,9 (lít) - Vôùi dung dòch naøy ta choïn thuøng nhöïa 10 lít coù baùn treân thò tröôøng. Theå tích thuøng hoøa troän Wt = 0,4*Wtc = 0,4*6,9*10-3 = 2,8*10-3 m3 = 2,8 (lít) - Choïn thuøng nhöïa coù theå tích laø 5 lít laøm thuøng hoøa troän , thuøng hoøa troän ñöôïc boá trí treân thuøng hoøa tan ñeå coù theå thaùo heát dung dòch xuoáng thuøng hoøa tan. Löôïng dung dòch Clorua voâi 2,5% lôùn nhaát cung caáp qua bôm ñöôïc xaùc ñònh: - Bôm ñònh löôïng hoùa chaát ñöôïc choïn coù trong daõy thang ñieàu chænh löu löôïng trong khoaûng 0,3-0,9 l/phuùt 4.2.9 Beå tieáp xuùc 4.2.9.1 Chöùc naêng Nhieäm vuï cuûa beå tieáp xuùc laø thöïc hieän quaù trình tieáp xuùc Clo vaø nöôùc thaûi töø beá laéng II. Thôøi gian tieáp xuùc giöõa Clo vaø nöôùc thaûi laø 30 phuùt tính caû thôøi gian nöôùc thaûi chaûy töø beå tieáp xuùc ñeán mieäng xaõ vaø nguoàn tieáp nhaän 4.2.9.2 Tính toaùn Theå tích coâng taùc cuûa beå tieáp xuùc W = Q*t = 15*0,5 = 7,5 (m3) Trong ñoù: Q: löu löôïng nöôùc thaûi T: thôøi gian löu nöôùc trong beå; t= 30 phuùt= 0,5 giôø Kích thöôùc beå Choïn chieàu cao tieáp xuùc H = 1m Chieàu daøi beå laø L = 6m Chieàu roäng beå B = choïn B = 1,35 (m) Chieàu cao baûo veä h = 0,5m Chieàu cao xaây döïng: Ht = 1,5m Xaùc ñònh khoaûng caùch giöõa caùc vaùch ngaên Choïn chieàu daøi vaùch ngaên baèng 2/3 chieàu roäng beå: Soá ngaên laø n = L/l = 6/0,9 = 7 Soá vaùch ngaên m = n-1 = 7-1 = 6 Choïn khe cuûa vaùch ngaên laø b = 0,25 (m) 4.2.10 Ngaên chöùa buøn tuaàn hoaøn 4.2.10.1 Nhieäm vuï - Laø nôi chöùa buøn sau laéng II - Laø nôi ñaït bôm buøn tuaàn hoøa trôû laïi beå Aerotank. Löôïng buøn dö seõ ñöôïc chuyeån ñeán saân phôi buøn 4.2.10.2 Tính toaùn - Ngaên chöùa buøn tuaàn hoaøn ñöôïc tính toaùn coù theå chöùa moät löôïng buøn ñuû caáp cho beå Aerotank ngay töø ñaàu vì moät lyù do naøo ñoù beå ngöng hoaït ñoäng hay coù söï coá veà buøn trong beå Aerotank laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng buøn hoaït tính. - Noàng ñoä buøn hoaït tính trong beå Aerotank X = 4000 mg/l = 4 kg/m3- Theå tích beå Aerotank V = 67,5 m3 - Khoái löôïng buøn caàn thieát m = X*V = 4*67,5 = 270 kg - Noàng ñoä buøn trung bình trong beå laéng II, Xtb = 7500 mg/l = 7,5 kg/m3- Theå tích chöùa buøn caàn thieát : (m3) - Kích thöôùc beå L*B*H = 9*2*2 (m) - Chieàu cao baûo veä hbv = 0,3 - Chieàu cao xaây döïng H = 2,3 m 4.2.11 Saân phôi buøn 4.2.11.1 Nhieäm vuï - Saân phôi buøn coù nhieäm vuï laø raùo nöôùc buøn Tính toaùn - Choïn löôïng buøn phaùt sinh trong quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi laø 1% - Löôïng caën ñöa ñeán saân phôi buøn sau 1 giôø laø W1 = 1%*15 = 0,15 (m3/h) - Theå tích buøn sau laøm khoâ Trong ñoù: W1: theå tích buøn caën ñöa vaøo;m3 P1: ñoä aåm caën ñaàu vaøo; P1 = 95% P2: ñoä aåm caën ñaàu ra; P2 = 75% - Dieän tích höõu ích cuûa saân phôi buøn - Choïn thôøi gian laøm vieäc cuûa khu vöïc saûn xuaát trong 1 naêm laø 30 ngaøy, moãi ngaøy xaõ 1 laàn buøn. S= Trong ñoù: Vb: theå tích buøn;m3/naêm K: taûi troïng beà maët saân phôi buøn, choïn K = 1 (saân phôi buøn töï nhieân) - Dieän tích phuï saân phôi buøn laáy baèng 20% dieän tích saân phôi buøn F = 0,2*45 = 9 (m2) - Dieän tích toång coäng Ftc = 45+9 = 54 (m2) - Choïn kích thöôùc saân phôi buøn L x B = 9 x 6 m - Khoaûng 10-20 ngaøy gom buøn 1 laàn, buøn khoâ ñöôïc gom baèng thuû coâng. 4.3 DÖÏ TOAÙN GIAÙ THAØNH4.3.1 Chi tieát caùc coâng trình cô baûn- Chi tieát caùc coâng trình ñôn vò trong heä thoáng xöû lyù ñöôïc trình baøy trong baûng 4.3. Baûng 4.3: Kích thöôùc caùc coâng trình ñôn vò STT Coâng trình Kích thöôùc L X B X H (m) Dieän tích maët baèng (m2) Soá ñôn nguyeân 1 Song chaén raùc 1,68 x 0,35 x 0,5 0,6 1 2 Ngaên tieáp nhaän D = 1,4; H = 2 1,54 1 3 Beå ñieàu hoaø 9 x 4 x 3 36 1 4 Beå troän D = 0,6; H = 1,2 0,3 1 5 Beå phaûn öùng – Laéng 1 D = 3; H = 6,2 7 1 6 Beå Aerotank 9 x 3 x 2,5 27 1 7 Beå laéng 2 D = 3,4; H = 4,6 9 1 8 Beå khöù truøng 6 x 1,35 x 1 8,1 1 9 Saân phôi buøn L = 9; B = 6 54 1 TOÅNG COÄNG 143,54 Khi xeùt ñeán khoaûng caùch cuûa nhöõng coâng trình ñôn vò vaø caùc coâng trình phuï coù lieân quan thì toång dieän tích maët baèng toaøn boä traïm xöû lyù coù theå öôùc tính: Stoång = S x 2 = 143,54 x 2 = 287 (m2) Döï truø kinh phí ñaàu tö toái thieåua) Phaàn xaây döïng Beå ñöôïc xaây döïng phaàn lôùn laø beâ toâng coát theùp neân chi phí xaây döïng phuï thuoäc vaøo kích thöôùc beå. Kinh phí xaây döïng cho töøng coâng trình ñöôïc trình baøy trong baûng 4.4. Baûng 4.4: Kinh phí ñaàu tö cho phaàn xaây döïng. STT Coâng trình Vaät lieäu Theå tích (m3) Ñôn giaù (trieäu) Thaønh tieàn (trieäu) 1 Song chaén raùc BTCT 0,3 2 0,6 2 Ngaên tieáp nhaän BTCT 3 2 6 3 Beå ñieàu hoaø BTCT 108 2 216 4 Beå troän Composite 0,36 0,5 0,2 5 Beå phaûn öùng-Laéng 1 BTCT 43,4 2 86,8 6 Beå Aerotank BTCT 67,5 2 135 7 Beå laéng 2 BTCT 41,4 2 82,8 8 Beå khöû truøng BTCT 8,1 2 16,2 9 Saân phôi buøn BTCT 16,2 2 32,4 10 Nhaø ñieàu haønh Gaïch 15 0,8 12 TOÅNG COÄNG (A) 588 b) Phaàn thieát bò Baûng 4.5: Kinh phí ñaàu tö cho phaàn thieát bò. STT Coâng trình Ñôn vò Soá löôïng Ñôn giaù (trieäu) Thaønh tieàn (trieäu) 1 Bôm chìm nöôùc thaûi Boä 4 15 60 2 Bôm buøn Boä 3 10 30 3 Maùy neùn khí Boä 2 35 70 4 pH controller Boä 1 30 30 4 Bôm ñònh löôïng hoaù chaát Boä 3 5 15 5 Thuøng ñöïng hoaù chaát Boä 3 0,05 0,15 6 Caàu thang, saøng coâng taùc Boä 4 1 4 7 Valve, phuï tuøng, ñöôøng oáng kyõ thuaät 30 TOÅNG COÄNG 239,15 TOÅNG CHI PHÍ ÑAÀU TÖ: 588 + 239,15 = 827,15 (trieäu) Chi phí xöû lyù cho 1 m3 nöôùc thaûi Chi phí xöû lyù cho 1 m3 nöôùc thaûi bao goàm caùc chi phí sau: Hoùa chaát: Hoùa chaát duøng ñeå khöû truøng nöôùc laø Clo Khoái löôïng Clo söû duïng trong moät giôø: ø = 0,180 kg/ giôø 4,32 kg/ ngaøy = 1576,8 kg / naêm Qn: Löu löôïng nöôùc thaûi trong moät giôø ,Qn = 18 m3/h a: haøm löôïng Clo: a = 3 g/m3 P: Haøm löôïng Clo hoaït tính, trong Clorua voâi, thöôøng laáy baèng 30% coù tính ñeán toå thaát trong baûo quaûn. Giaù thaønh moät kg Clo 4.000 VNÑ, soá tieàn söû duïng Clo trong moät naêm: 1576,8 * 4.000 = 6,31 trieäu VNÑ. Ñieän Vôùi soá löôïng bôm nhö treân, coäng vôùi nhu caàu thaáp saùng vaø hoaït ñoäng sinh hoïat cuûa nhaân vieân vaän haønh traïm, öôùc tính ñieän naêng tieâu thuï haøng ngaøy khoaûng 150 KWh. Giaù ñieän cho saûn xuaát 1.200 KWh. Vaäy chi phí ñieän cho moät naêm P = 150 * 365 * 1200 = 65700000 = 65,7 trieäu VNÑ Löông coâng nhaân: Vôùi moät heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi nhö vaäy caàn phaûi coù moät kyõ sö vaø moät coâng nhaân vaän haønh vôùi möùc löông nhö sau: Kyõ sö: 2 trieäu VNÑ/thaùng Coâng nhaân: 1,2 trieäu VNÑ/ thaùng Soá tieàn phaûi traû trong moät naêm S = 12 *[ (2*2) + (1,2* 4)] = 105,6 trieäu VNÑ Chi phí baûo döôõng ñònh kyø Quaù trình vaän haønh nhaø maùy khoâng theå khoâng tính ñeán chi phí baûo döôõng ñònh kyø, coù theå öôùc tính chi phí baûo döôõng 15 trieäu VNÑ /naêm. Toång chi phí xöû lyù: S = 6,31 + 65,7 + 105,6 + 15 = 192,61 (trieäu Ñoàng) - Vaäy giaù thaønh cho 1 m3 xöû lyù nöôùc thaûi cho 1 ngaøy laø Ñoàng PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM TRA HEÄ THOÁNG XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI Kieåm tra söï laøm vieäc cuûa töøng coâng trình ñôn vò Ñeå traïm xöû lyù laøm vieäc toát vaø coù tuoåi thoï laâu daøi thì ta [phaûi thuyeàn xuyeân kieåm tra vaø baûo quaûn caùc coâng trình baèng caùch xem xeùt: - Löu löôïng nöôùc thaûi chaûy qua töøng coâng trình vaø toaøn traïm- Löôïng caën, caùt, buøn thu ñöôïc taûi song chaén raùc, beå laéng 1, beå laéng 2.- Naêng löôïng ñieän tieâu thuï cho caùc nhu caàu xöû lyù.- Löu löôïng khí cung caáp cho beå Aerotank, beå ñieàu hoaø.- Löôïng hoaù chaát tieâu thuï taïi beå troän vaø beå tieáp xuùc.- Hieäu suaát laøm vieäc cuûa caùc coâng trình ñôn vò theo soá lieäu phaân tích chæ soá hoaù sinh cuûa nöôùc thaûi tröôùc vaø sau xöû lyù. 4.4.2 Caùc chæ tieâu caàn kieåm tra cuûa tuøng coâng trình- Ñoái vôùi song chaén raùc: caàn phaûi xem löôïng raùc thaûi ra.- Ñoái vôùi beå troän: kieåm tra lieàu löôïng, noàng ñoä hoaù chaát cho vaøo nöôùc thaûi.- Ñoái vôùi beå laéng: ñaùnh giaù haøm löôïng chaát lô löõng bò giöõ laïi trong beå vaø troâi theo nöôùc thaûi.- Ñoái vôùi beå Aerotank: ñaùnh giaù haøm löôïng chaát höõu cô ñaõ ñöôïc xöû lyù vaø löôïng Oxi hoaø tan.- Ñoái vôùi beå khöû truøng: ñaùnh giaù löôïng vi sinh vaät gaây beänh coøn laïi coù ñaït tieâu chuaån cho pheùp thaûi vaøo nguoàn tieáp nhaän.Vieäc phaân tích caùc chæ tieâu phaûi ñöôïc tieán haønh thöôøng xuyeân, coù soå theo doõi, caùc soá lieäu veà phaân tích ñaët tröng cho hieäu suaát laøm vieäc cuõng nhö hieän töôïng baát thöôøng xaåy ra ñeå coù bieän phaùp khaéc phuïc kieäp thôøi. 4.5 CAÙC SÖÏ COÁ COÙ THEÅ XAÅY RA VAØ BIEÄN PHAÙP KHAÉC PHUÏC4.5.1 Caùc söï coá cuûa heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi Nöôùc thaûi sau khi xöû lyù ñöôïc thaûi tröïc tieáp ra moâi tröôøng phaûi ñaùp öùng yeâu caàu nöôùc thaûi loaïi A. vì vaäy phaûi baûo quaûn toát caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi. Trong quaù trình vaän haønh coù theå coù nhöõng söï coá baát ngôø caûn trôû cheá ñoä laøm vieäc bình thöôøng cuûa traïm xöû lyù nöôùc thaûi. - Caùc coâng trình bò quaù taûi - Löu löôïng nöôùc thaûi ñoät xuaát taêng cao vöôït möùc thieát keá - Nguoàn ñieän bò taét trong quaù trình traïm ñang hoaït ñoäng - Khoâng kieäp thôøi söûa chöõa, ñaïi tu caùc coâng trình vaø thieát bò ñieän - Caùn boä, coâng nhaân vaän haønh khoâng tuaân theo qui taéc quaûn lyù kyõ thuaät. Caùc bieän phaùp khaéc phuïc Caàn thieát coù taøi lieäu höôùng daãn veà sô ñoà coâng ngheä cuûa toaøn boä traïm xöû lyù vaø caáu taïo cuûa töøng coâng trình. trong ñoù ngoaøøi caùc soá lieäu veà kyõ thuaät caàn ghi roõ löu löôïng thöïc teá vaø löu löôïng thieát keá. Ñeå choáng hieän töôïng nöôùc thaûi vôùi löu löôïng lôùn ñoät xuaát, caàn thöïc hieän caùc qui ñònh: - Nöôùc thaûi saûn xuaát phaûi ñöôïc daãn tröïc tieáp tôùi traïm xöû lyù, khoâng neân hoaø troän vôùi caùc loaïi nöôùc thaûi khaùc. - Khi song chaén raùc hö hoûng, cuõ phaûi thay theá kip thôøi. - Söû duïng hai bôm nöôùc thaûi ñeå ñeà phoøng söï coá. - Traùnh taét nguoàn ñieän ñoät ngoät neân söû duïng hai nguoàn ñieän ñoät ngoät - Baûo trì vaø truøng tu traïm kòp thôøi, hôïp lyù thöôøng xuyeân theo doõi tuoåi thoï vaø hieäu suaát laøm vieäc cuûa caùc coâng trình. 4.6 TOÅ CHÖÙC QUAÛN LYÙ VAØ AN TOAØN LAO ÑOÄNG 4.6.1 Toå chöùc quaûn lyù Quaûn lyù traïm xöû lyù phaûi coù phoøng kyõ thuaät, traùch nhieäm phoøng kyõ thuaät laø quaûn lyù caùc maët: - Kyõ thuaät an toaøn, hoaû hoaïn, caùc bieän phaùp taêng naêng suaát - Ñoái vôùi taát caû caùc coâng trình phaûi giöõ nguyeân khoâng ñöôïc thay ñoåi veà cheá ñoä coâng ngheä - Tieán haønh söûa chöõa ñaïi tu ñuùng kyõ thuaät - Nhaéc nhôõ coâng nhaân thöôøng xuyeân ghi ñuùng soå saùch vaø kieäp thôøi söûa chöõa söï coá. - Haøng thaùng laäp baùo caùo kyõ thuaät veà quaûn lyù coâng trình - Toå chöùc cho coâng nhaân hoïc taäp kyõ thuaät ñeå naâng cao tay ngheà vaø laøm vieäc quaûn lyù coâng trình toát hôn, höôùng daãn veà kyõ thuaät an toaøn lao ñoäng. 4.6.2 An toaøn lao ñoäng - Khi coâng nhaân môùi vaøo laøm vieäc caàn löu yù hoï veà an toaøn lao ñoäng, giao cho töøng ngöôøi baûng höôùng daãn veà an toaøn lao ñoäng, traât töï goïn gaøng nôi laøm vieäc, höôùng daãn söû duïng caùc maùy moùc thieát bò, hoaù chaát, traùnh tieáp xuùc vôùi nöôùc thaûi vaø caën. - Coâng nhaân phaûi ñöôïc trang bò quaàn aùo vaø caùc phöông tieän baûo hoä lao ñoäng. KEÁT LUAÄN 1. Nöôùc thaûi saûn xuaát taïi nhaø maùy bò oâ nhieãm chuû yeáu laø oâ nhieãm höõu cô vaø kim loaïi naëng. 2. Vôùi tính chaát nöôùc thaûi nhö vaäy neân coâng ngheä xöû lyù ñöôïc aùp duïng trong tröôøng hôïp naøy laø söû duïng phöông phaùp xöû lyù sinh hoïc keát hôïp vôùi hoaù lyù (beå troän, phaûn öùng taïo boâng caën vaø beå Aerotank-buøn hoaït tính) laø caùc coâng trình xöû lyù chính trong daây chuyeàn coâng ngheä. 3. Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taïi nhaø maùy ñoøi hoûi phaûi vaän haønh ñuùng quaù trình vaø thöïc hieän caùc bieän phaùp hoã trôï neâu trong phaàn 4.4, 4.5, 4.6. KIEÁN NGHÒ 1. Thöôøng xuyeân theo doõi, toång keát, ñöa ra phöông aùn giaûi quyeát neáu coù vaán ñeà khoâng an toaøn. 2. Traïm xöû lyù nöôùc thaûi taïi nhaø maùy caàn coù nhaân vieân vaän haønh heä thoáng coù ñaøo taïo chuyeân moân vaø kyõ thuaät. 3. Caàn naâng cao nhaän thöùc veà moâi tröôøng cho nhaân vieân, giuùp caûi taïo moâi tröôøng, taïo moâi tröôøng trong laønh ñeå nhaân vieân Coâng Ty coù caûm giaùc thoaûi maùi trong saûn xuaát giuùp coâng nhaân laøm vieäc ñaït naêng suaát cao.  TAØI LIEÄU THAM KHAÛO GS. TS Laâm Minh Trieát, 2004, Xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp tính toaùn vaø thieát keá coâng trình, NXB Ñaïi Hoïc Quoác Gia tp. Hoà Chí Minh. GS. TS Laâm Minh Trieát, 2003, Baûng tra thuyû löïc maïng löôùi caáp - thoaùt nöôùc, NXB Ñaïi Hoïc Quoác Gia tp. Hoà Chí Minh. PGS.TS Hoaøng Hueä, 1996, Xöû lyù nöôùc thaûi, NXB Xaây Döïng, Haø Noäi. PGS.TS Hoaøng Hueä, 1994, Caáp thoaùt nöôùc, NXB Xaây Döïng, Haø Noäi. PGS.TS. Hoaøng Vaên Hueä, 2004, Coâng ngheä moâi tröôøng – Taäp 1: xöû lyù nöôùc thaûi, NXB Xaây Döïng, Haø Noäi. Traàn Hieáu Nhueä, 1978, Thoaùt nöôùc vaø xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp, NXB Khoa hoïc Kyõ thuaät, Haø Noäi. TS. Trònh Xuaân Lai, 2000, Tính toaùn vaø thieát keá caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi, Coâng ty tö vaán caáp thoaùt nöôùc soá 2, NXB Xaây Döïng, Haø Noäi. Traàn Ñöùc Haï, 2002, Xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït quy moâ vöøa vaø nhoû, NXB Khoa hoïc Kyõ thuaät, Haø Noäi. Löông Ñöùc Phaåm, Coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp sinh hoïc, NXB Khoa hoïc Kyõ thuaät, Haø Noäi. Trung taâm ñaøo taïo ngaønh nöôùc vaø moâi tröôøng, 1999, Soå tay xöû lyù nöôùc taäp 1,2, NXB Xaây Döïng, Haø Noäi. Ñònh möùc ñôn giaù môùi trong xaây döïng cô baûn, NXB Thoáng keâ, 1999. Boä xaây döïng, Tieâu chuaån xaây döïng TCXD – 51 – 84 –, 2003. Thoaùt nöôùc maïng löôùi beân ngoaøi vaø coâng trình, TP.HCM. Vaø moät soá luaän vaên ñaõ nghieân cöùu nhöõng naêm tröôùc.