Tiểu luận Tìm hiểu tổng quan về IPTV

MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU……………………………………………………………………………..2 I. KHÁI NIỆM VỀ IPTV…………………………..……………………………………...3 1. Lịch sử IPTV……...……...……………………………………………………………..3 2. Định nghĩa về IPTV………………..…………………………………………………...4 II. TỔ CHỨC MẠNG CUNG CẤP DỊCH VỤ IPTV……………………..……………...4 1. Mô hình kiến trúc hệ thống cung cấp IPTV……………………………..……………...4 2. Các dịch vụ IPTV………………..……………………………………………………...8 3. Một số đặc tính của IPTV…………………………………………………………......11 4. Sự khác biệt của IPTV và truyền hình internet………………………………………..12 5. Ưu điểm của IP và sự lựa chọn IP cho IPTV………………………………………….14 III.KHẢ NĂNG ƯNG DỤNG IPTV Ở VIỆT NAM…………………………………….15 1. Khả năng ứng dụng IPTV ở Việt Nam………………………………………………..15 2. Những yếu điểm của IPTV……………………………………………………………16 IV. KẾT LUẬN………………………………………………………………………….16 TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………………………………………17 LỜI NÓI ĐẦU Ngày này, Khi internet băng rộng phát triển mạnh mẽ, đã tạo nên sự thay đổi mạnh mẽ trong lĩnh vực truyền hình. Hiện nay bên cạnh truyền hình tương tự, truyền hình số, truyền hình vệ tinh, truyền hình cáp, truyền hình internet, chúng ta còn biết đến IPTV. IPTV thường được cung cấp cùng với dịch vụ Video-on-Demand (VoD) và cũng có thể cung cấp cùng với các dịch vụ Internet khác như truy cập Web và VoIP, do đó còn được gọi là “Triple Play” và được cung cấp bởi nhà khai thác dịch vụ băng rộng sử dụng chung một hạ tầng mạng. IPTV có cơ hội rất lớn để phát triển nhanh chóng khi mà mạng băng rộng đã có mặt ở khắp mọi nơi và hiện nay đã có trên 100 triệu hộ gia đình sử dụng dịch vụ băng rộng trên toàn cầu. Rất nhiều nhà cung cấp dịch vụ viễn thông lớn trên thế giới đang triển khai thăm dò IPTV và xem như một cơ hội mới để thu lợi nhuận từ thị trường hiện có của họ và coi đó như một giải pháp tự bảo vệ trước sự lấn sân của các dịch vụ truyền hình cáp. Tại thị trường cung cấp dịch vụ ở Việt Nam, dịch vụ IPTV đã bắt đầu được cung cấp với một số dịch vụ cơ bản. Điều này xem như là cơ hội kinh doanh dịch vụ mới của các nhà cung cấp dịch vụ tại Việt Nam, khi mà cơ sở hạ tầng mạng băng rộng đã và đang phát triển mạnh mẽ cùng với sự đòi hỏi nhu cầu của khách hàng ngày càng cao. Nội dung bài viết sẽ cho chúng ta thấy rõ tiềm năng to lớn của dịch vụ IPTV trong mạng băng rộng và khả năng ứng dụng triển khai IPTV trên trường viễn thông Việt Nam. Trong bài tiểu luận này tác giả trình bày tổng quan về IPTV, các khái niệm cơ bản, các dịch vụ ứng dụng của IPTV, triển khai trên thực tế và xu hướng phát triển của IPTV ở Việt Nam cũng như trên toàn thê giới. Nhóm Sinh Viên TỔNG QUAN VỀ IPTV I. KHÁI NIỆM VỀ IPTV 1. Lịch sử IPTV Năm 1994, World News Now của ABC đã có buổi trình chiếu truyền hình quảng bá qua mạng Internet đầu tiên, sử dụng phần mềm CU-SeeMe videoconferencing. Tổ chức liên quan đến IPTV đầu tiên xuất hiện là vào năm 1995, với sự thành lập Precept Software bởi Judith Estrin và Bill Carrico. Họ đã thiết kế và xây dựng một sản phầm internet video gọi là "IP/TV". IP/TV là một MBONE tương thích với các ứng dụng trên Windows và Unix, thực hiện truyền âm thanh, hình ảnh thông qua cả giao thức unicast và IP multicast RTP/RTCP. Phần mềm này được viết bởi Steve Casner, Karl Auerbach, và Cha Chee Kuan. Hệ thống này đã được Cisco Systems mua vào năm 1998 và Cisco đã giữ lại tên "IP/TV". AudioNet bắt đầu tiến hành nghiên cứu live webcasts với WFAA-TV trong tháng năm 1998, và KCTU-LP vào mùng 10 tháng 1 năm 1998. Kingston Communications, một nhà cung cấp dịch vụ viễn thông ở UK, triển khai KIT (Kingston Interactive Television), và IPTV qua mạng băng rộng DSL vào tháng 9 năm 1999 sau khi thử nghiệm dịch vụ TV và VoD. Nhà cung cấp này đã thêm dịch vụ VoD vào hệ thống trong tháng 10 năm 2001 với hệ thống Yes TV. Kingston là một trong những công ty đầu tiên trên thế giới triển khai IPTV và IP VoD qua mạng ADSL. Hiện nay, IPTV đã phát triển hầu khắp các nơi trên thế giớ, từ châu Mỹ, châu Âu, châu Á. Nhất là tại châu Á, với các thị trường như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc và cả Việt Nam, một trong những nước đang đi đầu đã có nhiều công ty khai thác công nghệ IPTV, dịch vụ này ngày càng phát triển với lượng thuê bao ngày càng tăng. Tại thời điểm này ở Việt Nam có ba nhà mạng cung cấp dịch vụ IPTV là www.mytv.com.vn - 1 sản phẩm của VNPT, hay www.tv.fpt.vn của FPT và cuối cùng là sản phẩn IPTV của VTC. 2. Định nghĩa về IPTV IPTV là tên viết tắt của internet protocol television: truyền hình qua giao thức internet. IPTV đươc định nghĩa là một giao thức triple play ( thực hiện ba chức năng): truyền hình ảnh, tiếng nói, dũ liệu dựa trên IP để quản lý cung cấp các mức chất lượng dịch vụ, bảo mật, tính tương tác, tính tin cậy chất lương cao và theo yêu cầu. Có thể thấy, IPTV là dịch vụ số có khả năng cung cấp những tính năng vượt trội hơn khả năng của bất kỳ cơ chế phân phối truyền hình khác. Ví dụ với một set – top box IPTV có thể thông qua phần mèm để cho phép đồng thời bốn chương trình truyền hình ở bốn cửa sổ khác nhau trên màn hình hiển thị, hay có thể nhận tin nhắn SMS, nhận e-mail trong khi vẫn đang xem tivi. II. TỔ CHỨC MẠNG CUNG CẤP DỊCH VỤ IPTV 1. Mô hình kiến trúc hệ thống cung cấp IPTV Mô hình kiến trúc hệ thống cung cấp dịch vụ IPTV - Mạng truy nhập băng rộng: Hạ tầng mạng IP băng rộng để truyền dịch vụ từ nhà cung cấp dịch vụ IPTV đến khách hàng. Mạng truy nhập sẽ tận dụng phần hạ tầng mạng xDSL có sẵn. Để cung cấp dịch vụ với chất lượng tốt và tiêu thụ ít băng thông khi có đồng thời nhiều truy nhập đến hệ thống, mạng truy nhập băng rộng (B-RAS/MSS và DSLAM) cần phải được hỗ trợ multicast. Đối với DSLAM, ngoài hỗ trợ multicast, DSLAM còn cần hỗ trợ IGMP version 2. Ngoài ra, B-RAS/MSS và DSLAM cũng cần hỗ trợ các giao tiếp Ethernet chuẩn (FE, GE). Mạng cũng phải có khả năng hỗ trợ QoS từ đầu cuối đến đầu cuối, đảm bảo được băng thông cần thiết và độ ưu tiên cho các kênh truyền hình quảng bá cũng như các phiên Video theo yêu cầu đang sử dụng (phải đạt được độ mất gói và jitter tối thiểu). Băng thông xDSL do các DSLAM cung cấp đến khách hàng phải có khả năng lên đến 4-5 Mbps. - Hệ thống cung cấp nguồn dữ liệu: Thu, nhận và xử lý các dữ liệu chương trình từ các nguồn khác nhau như vệ tinh, truyền hình mặt đất và các nguồn khác để chuyển sang hệ thống Video Headend. - Hệ thống Video Headend: Thu, điều chế và giải mã nội dung hình ảnh và âm thanh từ các nguồn khác nhau và sử dụng các thiết bị mã hóa (encoder) để chuyển đổi nội dung này thành các luồng IP multicast ở khuôn dạng mã hóa mong muốn. Yêu cầu phải có thiết bị đầu cuối cho việc phát nội dung quảng bá. Thiết bị đầu cuối này có khả năng mã hoá một chuỗi các hình ảnh theo thời gian thực bằng kỹ thuật nén dùng MPEG-4 Part 10 hoặc H.264. Hình ảnh mã hoá có thể lấy từ vệ tinh, truyền hình cáp, hệ thống truyền hình mặt đất, máy chủ video, tape playout, v.v... Sau khi mã hoá, các chuỗi (định dạng ASI, SPTS) truyền MPEG sẽ được đóng gói bằng cách sử dụng IP Streamer. Sau đó sẽ truyền những chuỗi gói IP bằng cách sử dụng giao thức UDP/IP. Đầu vào của hệ thống Video Headend là các chương trình truyền hình quảng bá, các kênh truyền hình mua bản quyền thu từ vệ tinh, các kênh truyền hình cáp, các phim từ các nguồn khác như tự sản xuất, từ các thiết bị VCD/DVD player, v.v… - Hệ thống Middleware: Cung cấp khả năng quản lý thuê bao, nội dung và báo cáo hoàn chỉnh cùng với các chức năng quản lý EPG và STB, đồng thời vẫn duy trì tính mở cho việc tích hợp các dịch vụ trong tương lai. Middleware là một giao diện của hệ thống cung cấp dịch vụ IPTV với người sử dụng, nó xác định danh tính cho người dùng. Hiển thị một danh sách các dịch vụ mà thuê bao đó có thể sử dụng và trợ giúp lựa chọn dịch vụ này sau khi đã xác thực danh tính của người dùng. Middleware lưu lại một profile cho tất cả các dịch vụ. Middleware đảm bảo các hoạt động bên trong của dịch vụ truyền hình một cách hoàn hảo. Middleware sẽ không giới hạn bất kỳ hoạt động riêng rẽ nào trong hệ thống, nhưng sẽ giao tiếp trực tiếp với mỗi thành phần được hệ thống hỗ trợ. Middleware hỗ trợ API cho phép mở rộng các chức năng mới và truyền dữ liệu giữa các hệ thống. - Hệ thống phân phối nội dung: Bao gồm các cụm máy chủ VoD và hệ thống quản lý VoD tương ứng, cho phép lưu trữ các nội dung đã được mã hóa và thiết lập các chính sách phân phối nội dung một cách mềm dẻo. Hệ thống này cũng cho phép nhà khai thác mở rộng một cách kinh tế, phù hợp với tải và yêu cầu dịch vụ của các thuê bao. Máy chủ VoD sẽ lưu nội dung thực và cung cấp cho thuê bao khi nó nhận được sự xác thực danh tính từ Middleware. Nó cho phép các thuê bao đặt và xem những bộ phim chất lượng cao và chương trình theo yêu cầu (chương trình này được lưu trên máy dịch vụ và truyền tải theo yêu cầu). Hệ thống này cũng cung cấp những chức năng điều khiển VCR như fast-forward, pause, và rewind. - Hệ thống quản lý bản quyền số (DRM): DRM giúp nhà khai thác bảo vệ nội dung của mình, như trộn các tín hiệu truyền hình hay mã hóa nội dung VoD, khi truyền đi trên mạng Internet và tích hợp với tính năng an ninh tại STB ở phía thuê bao. DRM dùng để bảo mật nội dung các khóa giải mã của các thuê bao. Những nội dung được tải trên những máy chủ nội dung sẽ được mã hóa trước bằng hệ thống DRM và nó cũng cũng chỉ mã hóa nội dung broadcast để bảo mật sự phân bố đến Set-top Box (ST. Hệ thống có khả năng hỗ trợ chức năng mã hoá trong các Headend tương ứng và cung cấp khoá mật mã cho các Headend này. Hệ thống DRM chứa khoá cho phần nội dung của một cơ sở dữ liệu khoá đồng thời bí mật phân phối cơ sở dữ liệu này tới STB. Hệ thống DRM cũng sẽ hỗ trợ thêm vào phần nội dung các chức năng thủ thuật trong khi xem (tua nhanh, tua lại, v.v...). Hệ thống DRM sẽ dựa trên các khái niệm của hệ thống cơ sở hạ tầng khoá công cộng (Public Key Infrastructure, PKI). PKI dùng các thẻ kỹ thuật số X.509 để xác nhận mỗi thành tố trong hệ thống DRM đồng thời để mã hoá an toàn dữ liệu có dùng các khoá chung/riêng. - Hệ thống quản lý mạng và tính cước: Hệ thống này quản lý và tính cước dịch vụ truy cập của thuê bao IPTV - M¹ng gia ®×nh: M¹ng gia ®×nh kÕt nèi víi mét sè thiÕt bÞ kÜ thuËt sè bªn trong mét diÖn tÝch nhá. Nã c¶i tiÕn viÖc truyÒn th«ng vµ cho phÐp chia sÎ tµi nguyªn gi÷a c¸c thiÕt bÞ kÜ thuËt sè ®¾t tiÒn cña c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh. Môc ®Ých cña m¹ng gia ®×nh lµ cung cÊp kh¶ n¨ng truy cËp th«ng tin, sö dông c¸c dÞch vô tho¹i, ©m thanh, d÷ liÖu, gi¶i trÝ, gi÷a nh÷ng thiÕt bÞ kh¸c nhau trong nhµ. Víi m¹ng gia ®×nh, ng­êi dïng cã thÓ tiÕt kiÖm tiÒn vµ thêi gian bëi v× c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi nh­ lµ m¸y in vµ m¸y scan, còng nh­ kÕt nèi Internet b¨ng réng, cã thÓ ®­îc chia sÎ mét c¸ch dÔ dµng. - ThiÕt bÞ ng­êi dïng IPTV: ThiÕt bÞ ng­êi dïng IPTV (IPTVCD) lµ thµnh phÇn quan träng trong viÖc cho phÐp mäi ng­êi cã thÓ truy xuÊt vµo c¸c dÞch vô IPTV. ThiÕt bÞ nµy kÕt nèi vµo m¹ng b¨ng réng, cã nhiÖm vô gi¶i m· vµ xö lý d÷ liÖu video göi ®Õn. ThiÕt bÞ ng­êi dïng hç trî c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó cã thÓ tèi thiÓu hãa hay lo¹i bá hoµn toµn ¶nh h­ëng cña lçi, sù cè m¹ng khi ®ang xö lý néi dung IPTV. Trong đó Set-top Box (ST: Thiết bị đầu cuối phía khách hàng, cho phép thu, giải mã và hiển thị nội dung trên màn hình TV. STB cần hỗ trợ các chuẩn MPEG-4/H.264. Ngoài ra, STB cũng có thể hỗ trợ HDTV, có khả năng kết nối với các thiết bị lưu trữ bên ngoài, video phone, truy nhập web (Walled garden), v.v... STB cung cấp các ứng dụng truyền thông và giải trí. STB sẽ hỗ trợ kết nối giữa thiết bị tivi và mạng điện thoại, cũng như Internet và thư viện ảnh ảo của nhà cung cấp dịch vụ. Nó có thể giải mã những chuỗi dữ liệu và hình ảnh đến dựa vào địa chỉ IP, đồng thời thể hiện các hình ảnh này trên TV. STB sẽ hỗ trợ chuẩn H.264/MPEG-4 Part 10 và phần mềm client Middleware của nó sẽ được dựa trên một cấu trúc thick client, điều đó có nghĩa là ứng dụng và dữ liệu thể hiện sẽ lưu trên STB. Môt set-box thực hiện 3 chức năng: + Nối tiếp vào mạng băng tần rộng, thu phát và xử lý số liệu IP và luồng video. + Tiến hành giải mã luồng video MPEG-2, MPEG-4, WMV, Real... đảm bảo video VOD hiển thị lên màn hình ti vi các số liệu… + Tiến hành giải mã luồng video MPEG-2, MPEG-4, WMV, Real... đảm bảo video VOD hiển thị lên màn hình ti vi các số liệu… 2. Các dịch vụ của IPTV - Dịch vụ truyền hình: các nội dung truyền hình được quảng bá theo lịch trình thời gian cố định như truyền hình truyền thống. Sự lựa chọn các gói kênh theo yêu cầu của khách hàng có thể bao gồm các kênh truyền hình công cộng (public), các kênh truyền hình trả tiền (pay TV), các kênh truyền hình được ưa thích, các kênh về mua sắm, các kênh về thời trang, v.v… - Dịch vụ truyền hình theo yêu cầu: việc phát các nội dung truyền hình được lựa chọn bắt đầu khi người sử dụng lựa chọn nội dung đó. Thông thường, nội dung là các bộ phim hay các phim đã được ghi lại từ một thư viện. Dịch vụ này có thể được sử dụng trong một thời gian giới hạn. Các chức năng thường giống như chức năng của máy ghi hình (VCR) hay đầu DVD (DVD player): phát hình (play), dừng hình (pause), tua hình (fast forward), v.v…. - Máy ghi hình các nhân (Personal Video Recorder, PVR): PVR là một thiết bị điện tử dân dụng cho phép ghi lại các nội dung quảng bá để xem lại ở một thời điểm sau đó. -Máy ghi hình cá nhân qua mạng (Network PVR, NPVR): đây là phiên bản sử dụng trên mạng của PVR. Nó có thể được xem như là một VCR ảo với việc lưu trữ và các chức năng khác cung cấp từ mạng. Nội dung truyền hình quảng bá có thể được ghi và xem lại sau đó. -Hướng dẫn chương trình điện tử (Electronic Program Guide, EPG): một hướng dẫn để cung cấp cho người sử dụng các thông tin về các chương trình IPTV đang và sắp phát. Có thể nói một EPG là phương thức để người sử dụng tìm kiếm các nội dung của nhà cung cấp. - Các dịch vụ thông tin: các dịch vụ thông tin có thể bao gồm tin tức thời sự, tin thể thao, dự báo thời tiết, thông tin về các chuyến bay, các sự kiện trong khu vực/địa phương, v.v.. -Truyền hình tương tác: “kênh phụ” (back-channel) IP không chỉ cung cấp khả năng lấy thông tin mà còn cho phép tương tác với các show truyền hình hoặc khởi tạo các ứng dụng liên kết đến các chương trình đang chạy. Các ví dụ điển hình của truyền hình tương tác là tham dự vào các trò chơi truyền hình, bình chọn qua truyền hình, phản hồi của người xem truyền hình, các chương trình thương mại, v.v… - Các ứng dụng tương tác: sự tương tác không chỉ được liên kết đến một chương trình truyền hình truyền thống. Đấu giá, mua sắm, dịch vụ ngân hàng là các ứng dụng truyền hình được sử dụng rộng rãi, tạo ra sự hội tụ của thiết bị và sự phát triển các giao diện người sử dụng mới. Truyền hình khiến cho việc sử dụng các ứng dụng tương tác (giống như việc sử dụng Internet) trở thành một trong những thành phần chiếm ưu thế của IPTV/VoD tương lai. Đây cũng là một yếu tố khác biệt chủ yểu nhất so với truyền hình quảng bá truyền thống vốn không có một “kênh phụ” nào (có chăng là một đường điện thoại). - Các ứng dụng băng rộng: các ứng dụng dùng cho người tiêu dùng và doanh nghiệp cũng có thể được thực hiện thông qua hạ tầng IPTV/VoD như hội nghị truyền hình, đào tạo từ xa, giám sát an ninh, v.v… - Pay-per-View (PPV): là hình thức trả tiền để xem một phần chương trình truyền hình, ví dụ: trả tiền để xem một sự kiện thể thao hay trả tiền để nghe một bản nhạc. Hệ thống cung cấp một kênh phim truyền hình theo hình thức PPV cho các thuê bao. Đây là một trong những dịch vụ phát triển nhất hiện nay, khi các dịch vụ giải trí và thể thao ngày càng trở thành một nhu cầu thiết yếu của mọi người, mọi gia đình. - Trò chơi theo yêu cầu (Games on Demand): dịch vụ này sẽ cung cấp nhiều loại game tùy chọn đến thuê bao từ một danh sách có sẵn. IPTV yêu cầu game đơn giản dựa trên HTML. - Âm nhạc theo yêu cầu (Muics on Demand): các thuê bao có thể xem những clip ca nhạc theo yêu cầu, giống như dịch vụ VoD, có thể tìm và nghe bất cứ khi nào những bản nhạc mà bạn mong muốn, có thể xem rất nhiều kênh truyền hình âm nhạc trong và ngoài nước đươc cập nhật liên tục. - Truyền hình của hôm trước (TV of Yesterday, TVoY): dịch vụ này cho phép thuê bao xem phim truyền hình đã được phát những ngày trước. Bạn có thể xem lại chương trình trong vòng 48 tiếng trước đó. Với IPTV bạn có thể thao tác như một người dựng phim, bạn có thể tua xem đi xem lại, có thể ghi ra đĩa DVD, có thể upload lên mạng. - Karaoke theo yêu cầu (Karaoke on Demand): các thuê bao có thể chọn và xem các bài Karaoke qua Set-top Box (ST trên TV. Từ list các bài karaoke đã được giới thiệu, thuê bao có thể mua một hoặc nhiều bài hát cùng lúc. Đây là dịch vụ bạn phải trả tiền. Từ menu trên Tivi bạn lựa chọn bài hát yêu thích, và chương trình sẽ đưa về cho bạn một bản DVD karaoke chất lượng âm thanh và hình ảnh chất lượng cao. Bạn có thể đăng ký tài khoản để lưu trữ các bài hát yêu thích và số điểm mình đạt được. 3. Mét sè ®Æc tÝnh cña IPTV Hç trî truyÒn h×nh t­¬ng t¸c: Kh¶ n¨ng hai chiÒu cña hÖ thèng IPTV cho phÐp nhµ cung cÊp dÞch vô ph©n phèi toµn bé c¸c øng dông truyÒn h×nh t­¬ng t¸c. C¸c lo¹i dÞch vô ®­îc truyÒn t¶i th«ng qua mét dÞch vô IPTV cã thÓ bao gåm truyÒn h×nh trùc tiÕp chuÈn (SDTV), truyÒn h×nh chÊt l­îng cao (HDTV), trß ch¬i t­¬ng t¸c, vµ kh¶ n¨ng truy nhËp Internet tèc ®é cao. Sù dÞch thêi gian: IPTV kÕt hîp víi mét m¸y ghi video kÜ thuËt sè cho phÐp dÞch thêi gian néi dung ch­¬ng tr×nh - mét c¬ chÕ cho viÖc ghi vµ l­u tr÷ néi dung c¸c ch­¬ng tr×nh truyÒn h×nh yªu thÝch ®Ó xem sau. C¸ nh©n hãa: Mét hÖ thèng IPTV tõ ®Çu cuèi ®Õn ®Çu cuèi hç trî truyÒn th«ng tin hai chiÒu vµ cho phÐp ng­êi dïng c¸ nh©n hãa nh÷ng thãi quen xem TV cña hä b»ng c¸ch cho phÐp hä quyÕt ®Þnh néi dung vµ thêi gian hä muèn xem. Yªu cÇu vÒ b¨ng th«ng thÊp: Thay v× ph©n phèi trªn mäi kªnh ®Ó tíi mäi ng­êi dïng nh­ trong truyÒn h×nh qu¶ng b¸ th«ng th­êng, c«ng nghÖ IPTV cho phÐp nhµ cung cÊp dÞch vô chØ truyÒn trªn mét kªnh mµ ng­êi dïng yªu cÇu. §Æc ®iÓm hÊp dÉn nµy cho phÐp nhµ ®iÒu hµnh m¹ng cã thÓ tiÕt kiÖm b¨ng th«ng cña m¹ng. Hç trî nhiÒu lo¹i thiÕt bÞ ®Çu cuèi: ViÖc xem néi dung IPTV b©y giê kh«ng chØ giíi h¹n thiÕt bÞ ®Çu cuèi lµ TV. Ng­êi dïng cã thÓ sö dông m¸y tÝnh c¸ nh©n hay thiÕt bÞ di ®éng ®Ó truy xuÊt vµo c¸c dÞch vô IPTV. 4. Sù kh¸c biÖt gi÷a IPTV vµ truyÒn h×nh Internet Do ®Òu ®­îc truyÒn trªn m¹ng dùa trªn giao thøc IP, ng­êi ta ®«i lóc hay nhÇm IPTV lµ truyÒn h×nh Internet. Tuy nhiªn, 2 dÞch vô nµy cã nhiÒu ®iÓm kh¸c nhau: §­îc truyÒn t¶i trªn nÒn m¹ng kh¸c nhau: TruyÒn h×nh Internet sö dông m¹ng Internet c«ng céng ®Ó ph©n ph¸t c¸c néi dung video tíi ng­êi sö dông cuèi. IPTV sö dông m¹ng trªn nÒn IP t­¬ng tù nh­ m¹ng Internet, song ®ã lµ c¸c m¹ng riªng ®­îc b¶o mËt ®Ó truyÒn c¸c néi dung video ®Õn kh¸ch hµng. C¸c m¹ng riªng nµy th­êng ®­îc tæ chøc vµ vËn hµnh bëi nhµ cung cÊp dÞch vô IPTV. VÒ mÆt ®Þa lÝ C¸c m¹ng do nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng së h÷u vµ ®iÒu khiÓn kh«ng cho phÐp ng­êi sö dông Internet nãi riªng vµ nh÷ng ng­êi kh«ng sö dông dÞch vô IPTV nãi chung truy cËp. C¸c m¹ng nµy chØ giíi h¹n trong c¸c khu vùc ®Þa lÝ cè ®Þnh. Trong khi, m¹ng Internet kh«ng cã giíi h¹n vÒ mÆt ®Þa lÝ, ng­êi dïng Interet nµo còng cã thÓ xem truyÒn h×nh Internet ë bÊt k× ®©u trªn thÕ giíi. QuyÒn së h÷u h¹ tÇng m¹ng Khi néi dung video ®­îc göi qua m¹ng Internet c«ng céng, c¸c gãi sö dông giao thøc Internet cã thÓ bÞ trÔ hoÆc mÊt khi nã di chuyÓn. Do ®ã, nhµ cung cÊp c¸c dÞch vô truyÒn h×nh ¶nh qua m¹ng Internet kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng truyÒn h×nh nh­ víi dÞch vô truyÒn h×nh mÆt ®Êt, truyÒn h×nh c¸p hay truyÒn h×nh vÖ tinh. Thùc tÕ lµ c¸c néi dung video truyÒn qua m¹ng Internet khi hiÓn thÞ trªn mµn h×nh TV cã thÓ bÞ giËt vµ chÊt l­îng h×nh ¶nh thÊp. Trong khi, IPTV chØ ®­îc ph©n phèi qua mét h¹ tÇng m¹ng cña nhµ cung cÊp dÞch vô. Do ®ã ng­êi vËn hµnh m¹ng cã thÓ ®iÒu chØnh ®Ó cã thÓ cung cÊp h×nh ¶nh víi chÊt l­îng cao h¬n. C¬ chÕ truy cËp Mét set-top box sè th­êng ®­îc sö dông ®Ó truy cËp vµ gi¶i m· néi dung video ®­îc ph©n ph¸t qua hÖ thèng IPTV, trong khi PC th­êng ®­îc sö dông ®Ó truy cËp c¸c dÞch vô Internet. C¸c lo¹i phÇn mÒm ®­îc sö dông trong PC th­êng phô thuéc vµo lo¹i néi dung truyÒn h×nh Internet. VÝ dô nh­, ®Ó download c¸c ch­¬ng tr×nh TV tõ trªn m¹ng Internet, ®«i khi cÇn ph¶i cµi ®Æt c¸c phÇn mÒm cÇn thiÕt ®Ó xem ®­îc néi dung ®ã, hay hÖ thèng qu¶n lÝ b¶n quyÒn còng cÇn ®Ó hç trî c¬ chÕ truy cËp. Gi¸ thµnh PhÇn tr¨m néi dung ch­¬ng tr×nh ®­îc ph©n ph¸t qua m¹ng Internet c«ng céng tù do thay ®æi. §iÒu nµy khiÕn c¸c c«ng ty truyÒn th«ng ®­a ra c¸c lo¹i dÞch vô dùa trªn møc gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh c¸c lo¹i dÞch vô IPTV còng gÇn gièng víi møc phÝ hµng th¸ng cña truyÒn h×nh truyÒn thèng. C¸c nhµ ph©n tÝch mong r»ng truyÒn h×nh Internet vµ IPTV cã thÓ hîp l¹i thµnh mét lo¹i h×nh dÞch vô gi¶i trÝ. 5. ¦u ®iÓm cña IP vµ sù lùa chän IP cho IPTV TruyÒn h×nh sè ®­îc ®Þnh thêi mét c¸ch chÝnh x¸c, lµ dßng d÷ liÖu liªn tôc cã tèc ®é bit kh«ng ®æi, th­êng ho¹t ®éng trªn c¸c m¹ng mµ mçi tÝn hiÖu ®­îc truyÒn ®Òu phôc vô cho môc ®Ých truyÒn h×nh. Tr¸i víi truyÒn h×nh, m¹ng IP truyÒn nh÷ng lo¹i d÷ liÖu kh¸c nhau tõ rÊt nhiÒu nguån trªn mét kªnh chung, bao gåm th­ ®iÖn tö, trang web, tin nh¾n trùc tiÕp, tiÕng nãi qua IP (VoIP) mµ nhiÒu lo¹i d÷ liÖu kh¸c. §Ó truyÒn ®ång thêi nh÷ng d÷ liÖu nµy, M¹ng Internet ph©n th«ng tin thµnh c¸c gãi. Nh­ vËy, râ rµng lµ IP vµ truyÒn h×nh kh«ng ph¶i lµ mét sù kÕt hîp hoµn h¶o (lý t­ëng) vÒ c«ng nghÖ. MÆc dï kh«ng t­¬ng thÝch vÒ c¨n b¶n, nh­ng thÞ tr­êng IPTV vÉn bïng næ. VËy lý do t¹i sao l¹i chän c¸c m¹ng dùa trªn IP ®Ó truyÒn tÝn hiÖu truyÒn h×nh? C©u tr¶ lêi cã thÓ tãm t¾t thµnh bèn ®iÓm sau: M¹ng b¨ng réng trªn nÒn IP ®· v­¬n tíi rÊt nhiÒu gia ®×nh ë nhiÒu n­íc, c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô truyÒn h×nh cã thÓ sö dông nh÷ng m¹ng nµy ®Ó ph¸t c¸c dÞch vô truyÒn h×nh mµ kh«ng cÇn x©y dùng hÖ thèng m¹ng riªng cña hä. Gi¸ thµnh cña m¹ng IP tiÕp tôc gi¶m do sè thiÕt bÞ ®­îc s¶n xuÊt mçi n¨m rÊt lín vµ viÖc chuÈn thiÕ bÞ, giao diÖn còng nh­ c«ng nghÖ thèng nhÊt trªn toµn thÕ giíi. M¹ng IP ®· cã mÆt trªn toµn thÕ giíi vµ sè ng­êi dïng m¹ng Internet tèc ®é cao tiÕp tôc t¨ng rÊt nhanh. IP lµ c«ng nghÖ hoµn h¶o cho nhiÒu øng dông kh¸c nhau, bao gåm sù trao ®æi d÷ liÖu, m¹ng côc bé, chia sÎ tÖp tin, l­ít web vµ nhiÒu øng dông kh¸c n÷a… IP cung cÊp c¬ chÕ ®Ó ®Þnh h­íng truyÒn gãi gi÷a c¸c thiÕt bÞ ®­îc liªn kÕt trong m¹ng. IP lµ mét giao thøc phæ biÕn ®­îc sö dông kh¾p c¸c m¹ng Internet vµ hµng triÖu c¸c m¹ng kh¸c cã sö dông IP. Víi viÖc sö dông c¸c m¹ng IP ®Ó truyÒn dÉn tÝn hiÖu truyÒn h×nh, viÖc xem truyÒn h×nh hiÖn ®¹i sÏ rÊt kh¸c so víi xem truyÒn h×nh tr­íc ®©y. C¸c tÝn hiÖu truyÒn h×nh b©y giê kh«ng kh¸c g× nh÷ng d÷ liÖu kh¸c. Nhê ®ã, ngoµi c¸c kªnh truyÒn h×nh qu¶ng b¸ truyÒn thèng, chóng ta sÏ cã thªm nh÷ng kªnh truyÒn h×nh riªng biÖt, t­¬ng t¸c ®Ó tháa m·n nhu cÇu riªng cña tõng ng­êi. III. KHẢ NĂNG ÚNG DỤNG CỦA IPTV TẠI VIỆT NAM 1. Khả năng ứng dụng của IPTV ở Việt Nam Với mạng băng hẹp truyền thống, chỉ một số dịch vụ đơn giản của IPTV là có thể thực hiện được. Còn để có thể triển khai thành công dịch vụ IPTV thì mạng băng rộng đóng vai trò tiên quyết, bởi vì chỉ với mạng băng rộng mới có thể bảo đảm cung cấp đầy đủ băng thông theo yêu cầu cho các dịch vụ IPTV (như truyền hình, Video, Games, v.v...). Cho đến nay, thị trường băng rộng tại Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển bùng nổ nhu cầu và còn rất nhiều tiềm năng. Số lượng thuê bao băng rộng của Việt Nam đã hàng triệu thuê bao (trên 60% thị số thuê bao internet với sự tham gia của các nhà cung cấp dịch vụ VNPT, FPT Telecom, Viettel, SPT,EVN telecom ... Dự kiến trong những năm tới tiếp nối di động, ỉnternet băng rộng cũng sẽ phát triển dầm dộ, không chỉ tập chung ở thành thì mà còn ở cả các địa phương. Đồng thời với việc triển khai các công nghệ hữu tuyến xDSL/PON và công nghệ vô tuyến băng rộng (WiFi/WiMAX, CDMA, ...) của các nhà cung cấp dịch vụ ở Việt Nam, thì IPTV lại càng có cơ hội phát triển mạnh mẽ và bảo đảm cho sự thành công của loại hình dịch vụ mới này. Hiện nay trên thị trường đã có hai đơn vị cung cấp dịch vụ IPTV, là VNPT và FPT với chất lượng rất cao và đang dần trở thành một xu thế mới cạnh tranh về chất lượng và dịch vụ. Dịch vụ IPTV đã được FPT triển khai trên toàn bộ khu vực có mạng internet của mình, còn VNPT đã triển khai trên toàn quốc. Việc chuyển đổi cấu trúc mạng lưới từ chuyển mạch kênh truyền thống theo thời gian sang mạng NGN với công nghệ chuyển mạch gói là một sự chuyển đổi mạnh mẽ về công nghệ, phù hợp với xu thế phát triển chung của các nước phát triển trên thế giới. Do vậy, các nhà cung cấp dịch vụ của Việt Nam đã chọn NGN làm bước phát triển tiếp theo trong việc tìm kiếm các giải pháp phát triển mạng. Mạng NGN sẽ cho phép triển khai các dịch vụ đa dạng với giá thành thấp, giảm thiểu thời gian đưa dịch vụ mới ra thị trường, giảm chi phí khai thác mạng và dịch vụ, đồng thời nâng cao hiệu quả đầu tư và tạo nguồn doanh thu mới ngoài doanh thu từ các dịch vụ truyền thống. NGN cho phép tăng cường khả năng kiểm soát, bảo mật thông tin và tin cậy trong khi giảm thiểu được chi phí vận hành. NGN được xây dựng trên tiêu chí mở, các giao thức chuẩn và giao diện thân thiện. NGN thống nhất mạng hữu tuyến truyền thống và chuẩn truyền tải âm thanh, hình ảnh, dữ liệu không dây. 2. Những yếu điểm của IPTV Ngoài những lời ích mà dịch vụ IPTV mang lại, dịch vụ này cũng còn tồn tại một số yếu điểm như sau: Về kỹ thuật: do IPTV yêu cầu truyền nội dung theo thời gian thực và sử dụng Internet Protocol, nó sẽ rất dễ bị mất gói tin hay trễ. Nếu kết nối IPTV không đủ nhanh, việc mất hay vỡ hình có thể xảy ra. Băng thông còn bị hạn chế, do đường truyền chưa đảm bảo, chi phí lắp đặt ban đầu là khá cao.Mặt khác do mới khai thác dịch vụ nên các ứng dụng chưa được đáp ứng được nhiều nhu cầu, các chương trình chưa được phong phú, sự tính tương tác chưa đạt được mức cao. VI. KẾT LUẬN Xét trên khía cạnh công nghệ, xu hướng công nghệ hiện nay là sự hội tụ của nhiều công nghệ để đưa ra những loại hình dịch vụ tổng hợp (như kết hợp các dịch vụ thoại, số liệu và băng rộng) cho khách hàng, đồng thời tận dụng được những cơ sở hạ tầng sẵn có để giảm thiểu chi phí đầu tư nâng cấp. Dịch vụ IPTV chính là một sản phẩm của sự hội tụ đó khi mà chỉ với một thiết bị đầu cuối khách hàng có thể sử dụng rất nhiều các loại hình dịch vụ con (truyền hình quảng bá, truyền hình theo yêu cầu, điện thoại thông thường, điện thoại IP, điện thoại truyền hình, truy cập Internet, v.v...). Hơn nữa việc áp dụng công nghệ để triển khai những dịch vụ với các chi phí nhỏ, tối ưu hoá hạ tầng viễn thông sẵn có sẽ tăng sức cạnh tranh. Trong thời kỳ kinh tế thị trường, khi Việt Nam đang dần hội nhập với thế giới, những dịch vụ có chất lượng cao với giá thành phù hợp với đời sống người dân sẽ ngày một trở thành một phần thiết yếu của xã hội. Với nhiều tiện ích mang lại dựa trên hạ tầng có sẵn, trong tương lai IPTV sẽ ngày một phổ biến hơn, cách dịch vụ và chương trình ngày một phong phú hơn đáp ứng nhu cầu của khách hàng, góp phần thúc đẩy phát triển xã hội. Đồng thời có thể khẳng định với hạ tầng mạng truy nhập hữu tuyến và vô tuyến băng rộng trên cơ sở mạng NGN hiện đại mà các nhà khai thác cung cấp dịch vụ của Việt Nam đã và đang hướng tới xây dựng thì việc triển khai dịch vụ IPTV là hợp lý và khả năng bảo đảm đáp ứng yêu cầu triển khai dịch vụ này là hoàn toàn khả thi TÀI LIỆU THAM KHẢO Wes Simpson and Howard Greenfield, (2007), IPTV and Internet Video Expanding the Reach Television Broadcasting, Focal Press. Glibert Help, Understanding IPTV, Auerbach Publictions.