Tiểu luận Quân sự rađa phòng không

I.MỞ ĐẦU Tác động của KHCN đến sự phát triển của các PT TCĐK Nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kØ 20, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kÜ thuËt bïng næ trªn toµn cÇu ®· ®em l¹i cho nÒn v¨n minh thÕ giíi mét sù thay ®æi kh¸ lín c¶ vÒ l­îng vµ chÊt, t¹o ra nh÷ng biÕn ®éng lín trªn mäi lÜnh vùc ®êi sèng x· héi cña con ng­êi.Nh÷ng t¸c ®éng cña khoa häc kÜ thuËt c«ng nghÖ ®­îc thÓ hiÖn trong nhiÒu mÆt thuéc lÜnh vùc qu©n sù kh¸c nhau, nh­ng cã lÏ, râ rµng nhÊt, m¹nh mÏ nhÊt vÉn lµ ¸p dông cho c¸c ph­¬ng tiÖn tÊn c«ng ®­êng kh«ng vµ tõ ®ã ¶nh h­ëng sang lÜnh vùc phßng kh«ng. Nhê cã øng dông cña khoa häc kÜ thuËt míi vµo trong c¸c ph­¬ng tiÖn tiÕn c«ng ®­êng kh«ng mµ tÇm xa cña chóng ®· ®­îc t¨ng lªn ®¸ng kÓ. VÒ uy lùc s¸t th­¬ng ®­îc t¨ng ®¸ng kÓ nhê viÖc ¸p dông nh÷ng thµnh tùu míi trong lÜnh vùc thuèc phãng thuèc næ. Uy lùc ph¸t b¾n cßn ®­îc t¨ng ®¸ng kÓ nhê t¨ng tèc ®é cña ®Çu nßng cña ®¹n. Nh÷ng viªn ®¹n cã tèc ®é cao cã kh¶ n¨ng xuyªn thÐp cßn lín h¬n c¶ nh÷ng ®Çu ®¹n chøa thuèc næ nâm. HiÖn nay c¸c n­íc ®ang nghiªn cøu c¸c lo¹i ph¸o ®iÖn tö. Ph¸o ®iÖn tö sö dông lùc ®iÖn tõ ®Ó t¨ng tèc ®é cho ®Çu ®¹n thay cho dïng thuèc phãng trong c¸c lo¹i ph¸o th«ng th­êng. Trong lÜnh vùc vò khÝ chiÕn l­îc: xuÊt hiÖn vò khÝ nhiÖt h¹ch, vò khÝ h¹t nh©n ( bom A, bom H, tªn löa cã mang ®Çu ®¹n h¹t nh©n..) cã søc c«ng ph¸ cùc kú lín vµ cßn cã kh¶ n¨ng g©y hËu qu¶ rÊt l©u. Khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ cao ®· chÕ t¹o ra c¸c ph­¬ng tiÖn mang vò khÝ h¹t nh©n ®­îc tµng h×nh. Kh¶ n¨ng tµng h×nh gióp cho c¸c ph­¬ng tiÖn tiÕn c«ng ®­êng kh«ng tr¸nh ®­îc sù ph¸t hiÖn vµ tiªu diÖt cña ®èi ph­¬ng, mÆt kh¸c cßn lµm cho chóng trë nªn linh ho¹t h¬n trong t¸c chiÕn trªn kh«ng. Sù xuÊt hiÖn cña vÖ tinh ®· ®­a tÇm quan s¸t kh«ng cã giíi h¹n.Víi hÖ thèng nµy ng­êi ta cã thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c vÞ trÝ cña mét vËt thÓ trªn mÆt ®Êt víi sai sè kho¶ng 15 m. C¸c vÖ tinh cña GPS cung cÊp chi tiÕt thêi gian vµ ®Þa ®iÓm cña môc tiªu 1000 lÇn mçi gi©y. XuÊt hiÖn kÜ thuËt m· ho¸ th«ng tin, chØ xö lý b»ng hai con sè 0 vµ 1, ®¶m b¶o th«ng tin tuyÖt ®èi an toµn vµ bÝ mËt. KÜ thuËt sè ho¸ cßn t¹o cho c¸c ph­¬ng tiÖn tiÕn c«ng ®­êng kh«ng mét kh¶ n¨ng chèng nhiÔu cao, vµ v× thÕ, cã thÓ nhËn tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn tõ së chØ huy hoµn toµn chÝnh x¸c, vµ tiªu diÖt môc tiªu víi x¸c suÊt tèi ­u. TÊt c¶ c¸c lo¹i vò khÝ, trang bÞ cña qu©n ®éi, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc Phßng kh«ng - Kh«ng qu©n - lÜnh chñ yÕu cña chiÕn tranh hiÖn ®¹i ngµy cµng ®­îc hoµn thiÖn h¬n vÒ tÝnh n¨ng kü thuËt, chiÕn thuËt nhê vµo sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña lÜnh vùc §iÖn Tö ViÔn Th«ng, Tù ®éng ho¸, tin häc, C«ng nghÖ vËt liÖu, C«ng nghÖ sinh häc, ho¸ häc... hay gäi chung lµ sù ph¸t triÓn cña KH - KT. Sự phát triển của rađa trên thế giới Ra®ar lµ mét trong nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt vÜ ®¹i nhÊt trong thêi ®¹i ngµy nay. Trong c¸c lo¹i vò khÝ, khÝ tµi c«ng nghÖ cao th× Ra§a lµ mét trong c¸c khÝ tµi cã nhiÒu c¸c øng dông ®Æc biÖt. Ra®ar ®­îc øng dông vµo rÊt nhiÒu nghµnh kü thuËt vµ ®êi sèng. Do viÖc nghiªn cøu , ph¸t triÓn ra®ar ®Òu ®­îc c¸c n­íc trªn thÕ giíi quan t©m chó träng Ngµy 7 th¸ng 5 n¨m 1895, nhµ B¸c häc Nga Popop ®· ph¸t minh ra mét dông cô cã thÓ thu vµ ghi l¹i c¸c hiÖn t­îng phãng ®iÖn trong kh«ng gian ë c¸ch xa 30m. Trong phÇn kÕt luËn b¸o c¸o cña m×nh, Pop ®· dù b¸o dông cô Êy cã thÓ c¶i tiÕn ®Ó göi tÝn hiÖu ®i xa. Th¸ng 3-1896, Popop ®· göi ®i bøc v« tuyÕn ®iÖn tin ®Çu tiªn trong lÞch sö khoa häc gåm mÊy ch÷ “Henry Hetz” – tªn nhµ b¸c häc ®· ph¸t minh ra sãng ®iÖn tõ n¨m 1987 b»ng thùc nghiÖm. N¨m 1865 Maxoen ®· dù ®o¸n lý thuyÕt vÒ sãng ®iÖn tõ. Nh­ vËy, ngµy 7 th¸ng 5 n¨m 1895 ®· ghi l¹i trong lÞch sö khoa häc mét ph¸t minh to lín nhÊt cña nh©n lo¹i: ®ã lµ viÖc ph¸t minh ra v« tuyÕn ®iÖn. V« tuyÕn ®iÖn ®· trë thµnh nghµnh kü thuËt cã øng dông réng r·i vÒ nhiÒu mÆt: trong sinh ho¹t hµng ngµy cña con ng­êi, trong ®êi sèng v¨n hãa, trong khoa häc kü thuËt, trong c«ng nghiÖp vµ nhiÒu lÜnh vùc kh¸c. Mét trong nh÷ng øng dông quan träng cña v« tuyÕn ®iÖn vµo trong qu©n sù lµ v« tuyÕn ®Þnh vÞ hay lµ ra®ar ( ViÕt t¾t cña Radio Detection and Ranging cã nghÜa lµ ph­¬ng tiÖn dïng sãng v« tuyÕn ®iÖn ®Ó ph¸t hiÖn vµ x¸c ®Þnh vÞ trÝ môc tiªu, tªn nµy do H¶i qu©n Mü ®Æt ra trong chiÕn tranh thÕ giíi II). Ng­êi ph¸t hiÖn ra v« tuyÕn ®iÖn còng chÝnh lµ ng­êi ph¸t hiÖn ra hiÖn t­îng mµ vÒ sau ®­îc dïng lµm c¬ së cho Ra®ar _ hiÖn t­îng ph¶n x¹ sãng ®iÖn tõ. N¨m 1897, trong khi tiÕn hµnh thÝ nghiÖm vÒ liªn l¹c v« tuyÕn ®iÖn, Popop ®· ph¸t hiÖn ra hiÖn t­îng ph¶n x¹ cña sãng ®iÖn tõ vµ ®· ¸p dông hiÖn t­îng ®ã ®Ó kiÓm tra tµu bÌ, x¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c môc tiªu, dÉn ®­êng vµ ®Þnh h­íng cho tµu bÌ vµo ban ®ªm hoÆc khi cã s­¬ng mï. Tuy nhiªn trong thêi gian Êy vµ c¶ hai ba chôc n¨m sau, tr×nh ®é lý thuyÕt vµ kü thuËt ch­a cho phÐp øng dông réng r·i ph¸t minh ®ã. N¨m 1935, n­íc Anh chÕ t¹o ®­îc ra®ar c¶nh giíi cã thÓ ph¸t hiÖn ®­îc m¸y bay ë xa 80 Km, ®µi nµy c«ng t¸c ë d¶i sãng mÐt, qu©n ®éi Anh cßn ®­îc trang bÞ c¸c ra®ar ng¾m b¾n cho ph¸o cao x¹ vµ c¸c ®µi l­u ®éng. Nh÷ng hÖ thèng nµy ®· gióp Anh b¾n h¹ ®­îc rÊt nhiªï m¸y bay cña §øc ®¸nh ph¸ London, buéc §øc ph¶i chuyÓn sang hµnh ®éng ban ®ªm. Do tÝnh ­u viÖt cña ra®ar nªn nhiÒu n­íc ®· tËp trung nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn Ra®ar. ë §øc n¨m 1936, ®µi ra®ar ph¸t sãng mÐt ®Çu tiªn ®· ra ®êi. Khái quát lịch sử phát triển rađa Việt Nam và vai trò của bộ độ ra đa trong cuộc chiến tranh chống Mỹ,chiến tranh công nghệ cao ë ViÖt nam, ra®ar ®­îc øng dông ®Çu tiªn trong lÜnh vùc qu©n sù. Th¸ng 8 n¨m 1958, c¸c líp häc ®Çu tiªn vÒ ra®ar ®· ®­îc tæ chøc. Ngµy 1/3/1959, c¸c ®µi ra®ar cña ta chÝnh thøc phñ sãng trªn bÇu trêi. Ngµy 3/3/1959, Ra®ar cña ta ph¸t hiÖn ®­îc chiÕc m¸y bay C17 kh«ng qu©n Mü-nguþ x©m ph¹m bÇu trêi phÝa T©y tØnh Thanh Hãa. Ngµy 5/8/1964, Ra®ar phßng kh«ng ®· ph¸t hiÖn m¸y bay Mü vµo ®¸nh ph¸ miÒn B¾c, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ háa lùc ®¸nh tr¶ cã hiÖu qu¶ cña c¸c m¸y bay ph¶n lùc Mü. Tuy ch­a chÕ t¹o ®­îc ra®ar nh­ng ng­êi ViÖt nam víi trÝ th«ng minh vµ lßng yªu n­íc ®· biÕt khai th¸c sö dông ph¸t huy tÝnh n¨ng, lµm chñ ®­îc c¸c ®µi Ra®ar ®­îc trang bÞ khiÕn kÎ thï bÊt ngê vµ bÌ b¹n cña ta _ nh÷ng ng­êi chÕ t¹o Ra®ar kh©m phôc. Kü thuËt Ra®ar ph¸t triÓn rÊt nhanh chãng. Lóc ®Çu lµ c¸c Ra®ar sãng mÐt, tiÕp theo lµ c¸c Ra®ar sãng dm vµ cm. Cù ly còng ®­îc n©ng lªn tõ 70km thµnh 250km. NhiÒu lo¹i Ra®ar phôc vô cho c¸c môc ®Ých kh¸c nhau ®· ra ®êi: Ra®ar ng¾m b¾n, Ra®ar ®iÒu khiÓn háa lùc, Ra®ar lµm nhiÖm vô khÝ t­îng, th¸m kh«ng, Ra®ar dÉn ®­êng cho m¸y bay, tªn löa, c¸c lo¹i Ra®ar c¶nh giíi… Vai trò của bộ đội rađa trong chiến tranh chống Mỹ,chiến tranh công nghệ cao được thể hiện ở việc: -Phát hiện được hướng bay,thời điểm và quy mô của địch. -Phát hiện kịp thời phương tiện tấn công đường khồng của đối phương. -Thông báo kịp thời tình huống trên không cho các sở chỉ huy. -Đảm bảo chiến đấu của bộ đội tên lửa phòng không và pháo phòng không. -Trinh sát rađa chính xác liên tục ngày đêm để bảo vệ vùng trời tổ quốc. -Trong tình hình mới với sự phát triển của vũ khí công nghệ cao,bộ đội rađa cần chủ động phát hiện địch,phân tích âm mưu thủ đoạn của chúng,thường xuyên nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật,sử dụng vũ khí công nghệ cao cùng các âm mưu và thủ đoạn xảo quyệt nhằm gây bất ngờ cho đối phương. II.NỘI DUNG 1.Cơ sở kỹ thuật xây dựng đài rađa phòng không Ra®ar lµ hÖ thèng thiÕt bÞ thuéc lÜnh vùc kü thuËt v« tuyÕn ®iÖn. Thùc hiÖn viÖc ph¸t ®i (bøc x¹) nh÷ng sãng v« tuyÕn ®iÖn trong m«i tr­êng kh«ng khÝ vµ thu l¹i tÝn hiÖu ph¶n x¹ cña sãng ®iÖn tõ tõ môc tiªu råi ®o ®¹c xö lý cho ta nhËn biÕt ®­îc tin tøc vÒ môc tiªu cÇn quan s¸t. Sù ph¶n x¹ sãng ®iÖn tõ ®­îc x¶y ra ë giíi h¹n cña hai m«i tr­êng cã tÝnh chÊt ®iÖn tõ kh¸c nhau. H×nh sau cho biÕt c¸c tham sè täa ®é môc tiªu trong kh«ng gian: e b Z y x 0 M M’ O: Ra®ar M: môc tiªu OM: cù ly tõ ®µi Ra®ar tíi môc tiªu th­êng ký hiÖu lµ D e: gãc lµ cña môc tiªu b: gãc ph­¬ng vÞ cña môc tiªu MM’: §é cao cña môc tiªu = H = D.sine T¹i thêi ®iÓm to: Ho, Ro, bo T¹i thêi ®iÓm tn: H, R, x¸c ®Þnh ®­îc ®­êng bay cña môc tiªu Oxyz lµ hÖ täa ®é ®Ò c¸c x¸c ®Þnh vÞ trÝ M trong kh«ng gian cÇn 1 trong 2 bé 3 th«ng sè: - Cù ly D - Cù ly D b,e - Gãc ph­¬ng vÞ b - Gãc ph­¬ng vÞ b - Gãc lµ e - §é cao H = D.sine trong ®ã: (D,,H) dïng x¸c ®Þnh môc tiªu gÇn tr¸i ®Êt (D,,) dïng x¸c ®Þnh môc tiªu xa tr¸i ®Êt TËp hîp c¸c täa ®é cña môc tiªu theo thêi gian sÏ cho ta quÜ ®¹o S cña môc tiªu. a.Mục tiêu: TÊt c¶ c¸c vËt thÓ bay trong ph¹m vi ph¸t hiÖn cña ra®ar gäi lµ môc tiªu Ra®ar. §èi víi bÊt cø môc tiªu nµo cã thÓ ph¶n x¹ l¹i sãng ®iÖn tõ ®Òu gäi lµ nguån ph¸t x¹ thø cÊp. Thùc chÊt cña viÖc ph¶n x¹ d­íi t¸c ®éng cña sãng ®iÖn tõ t¹i c¸c môc tiªu ph¶n x¹ sÏ xuÊt hiÖn trªn bÒ mÆt ph¶n x¹ dßng ®iÖn xoay chiÒu. Dßng ®iÖn xoay chiÒu nµy chÝnh lµ nguån ph¸t x¹ thø cÊp. TÝnh chÊt ph¶n x¹ môc tiªu Ra®ar phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau: -KÝch th­íc bÒ mÆt ph¶n x¹ cña môc tiªu. -TÝnh dÉn ®iÖn cña bÒ mÆt ph¶n x¹. -KÕt cÊu h×nh häc, møc ®é låi lâm cña bÒ mÆt môc tiªu. -B­íc sãng lµm viÖc cña Ra®ar. -MÆt ph©n cùc nguån ph¸t x¹. -Gãc tíi cña sãng ph¶n x¹. Sù ph¶n x¹ cña sãng ®iÖn tõ cã thÓ chia thµnh 3 lo¹i: -Ph¶n x¹ g­¬ng. -Ph¶n x¹ ph©n t¸n. -Ph¶n x¹ kÕt hîp. Ph¶n x¹ g­¬ng x¶y ra khi sãng tíi t¸c ®éng tíi bÒ mÆt ph¼ng cña vËt ph¶n x¹. §Æc ®iÓm cña lo¹i ph¶n x¹ nµy lµ gãc tíi b»ng gãc ph¶n x¹. Ph¶n x¹ ph©n t¸n: sãng tíi ph¶n x¹ theo nhiÒu h­íng kh¸c nhau. Ph¶n x¹ kÕt hîp: võa cã ph¶n x¹ g­¬ng, võa cã ph¶n x¹ ph©n t¸n, thùc tÕ th­êng gÆp lo¹i nµy.VÝ dô : T¹i O cã nguån ph¶n x¹ sãng ®iÖn tõ cã c«ng suÊt P1 qua anten cã hÖ sè tæn hao n1, hÖ sè khuyÕch ®¹i G1. Gäi A1 lµ mËt ®é n¨ng l­îng ph¸t x¹ tõ S1. A1 = P1.G1.n1/(4.pi.R.R) T¹i bÒ mÆt ph¶n x¹ c«ng suÊt ph¶n x¹ lµ: P2 = S1.A1.D D: hÖ sè nãi lªn tÝnh chÊt cña môc tiªu. MËt ®é nguån n¨ng l­îng ph¶n x¹: A2 A2 = S1.A1.D/(16.pi.pi.R.R.R.R) C«ng suÊt tÝn hiÖu ph¶n x¹ nhËn ®­îc ë m¸y thu:P2 P2 = A2.Sa.n2.gama Sa: bÒ mÆt hiÖu dông cña anten gama: hÖ sè cã tÝnh ®Õn sù thya ®æi mÆt ph©n cùc cña sãng ph¶n xạ 0<gama<1 n2: hÖ sè tæn hao khi thu P2 = S.Ds.P1.G1.n1.n2.Sa/(16.pi.pi.R.R.R.R) §Æt So = S.Ds So: nãi lªn ®Æc ®iÓm chñ yÕu cña vËt thÓ ph¶n x¹ hiÖu dông cña môc tiªu. D­íi ®©y xÐt kü h¬n ®¹i l­îng So trong vÝ dô sau: Khi chiÕu ¸nh s¸ng vµo mét vËt thÓ, ë bÒ mÆt vËt thÓ cã nh÷ng ®iÓm s¸ng chãi lªn, ta gäi ®ã lµ c¸c ®iÓm “lãe s¸ng”. T­¬ng tù ®èi víi môc tiªu Ra®ar cã h×nh thï phøc t¹p, cho nªn ë ®µi ra®ar ta còng chØ thu ®­îc tÝn hiÖu ph¶n x¹ ë nh÷ng ®iÓm “lãe s¸ng” ( tøc lµ nh÷ng ®iÓm n»m th¼ng gãc víi tia tíi). VÝ dô 2: Cã 2 ®iÓm “lãe s¸ng” 1 vµ 2. Gi¶ thiÕt ®iÓm 1 vµ 2 n»m ngoµi kh¶ n¨ng ph©n biÖt cña ®µi. §é s¸ng 2 ®iÓm nh­ nhau. Uo = Um.cos(wt) U1 = Um1.cos(wt+w1) U2 = Um2.cos(wt+w2) Ubx = U1 + U2 Sau cïng cã kÕt qu¶: S0 : Nãi lªn ®Æc ®iÓm chñ yÕu cña vËt ph¶n x¹, gäi lµ bÒ mÆt ph¶n x¹ hiÖu dông cña môc tiªu. S1: DiÖn tÝch mÆt c¾t cña môc tiªu l :B­íc sãng lµm viÖc q :Tia tíi Nh­ vËy bÒ mÆt ph¶n x¹ cã hiÖu qu¶ cña môc tiªu thay ®æi tõ gi¸ trÞ cùc ®¹i 4S1 -> 0. b.Xác định toạ độ của đài rađa xung Ph­¬ng ph¸p ®o cù ly môc tiªu D. Dùa trªn c¬ së ®o thêi gian cÇn thiÕt ®Ó tÝn hiÖu tõ Radar ph¸t ®i sau ®ã ph¶n x¹ vÒ tõ môc tiªu. Cù ly D cña môc tiªu ®­îc x¸c ®Þnh: D = C.t/2 t: Thêi gian gi÷ chËm tÝn hiÖu tõ khi ph¸t xung ®Õn khi ®µi thu ®­îc tÝn hiÖu ph¶n x¹. C: VËn tèc ¸nh s¸ng. §Ó x¸c ®Þnh t, ta biÕn ®æi tiÕp: D = C/(2.f). C¸c ®µi ra®ar xung dïng tÇn sè chuÈn 75khz chia theo c¸c hÖ sè chia cÇn thiÕt vµ biÕn ®æi thµnh c¸c xung ®¹i diÖn cho kho¶ng c¸ch 10;50 vµ 100Km ®­a ®Õn hiÖn sãng biªn ®é ®Ó t¹o thµnh l­íi täa ®é cù ly. C¨n cø vµo vÞ trÝ tÝn hiÖu ph¶n x¹ tõ môc tiªu trªn biªn trªn l­íi täa ®é trªn hiÖn sãng ®Ó x¸c ®Þnh cù ly môc tiªu. ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ chØ cÇn 1 anten, hiÖn sãng ®¬n gi¶n, cïng mét lóc cã thÓ ph¸t hiÖn nhiÒu môc tiªu. *Ph­¬ng ph¸p tÇn sè: Dùa trªn nguyªn t¾c thêi gian gi÷ chËm cña tÝn hiÖu ph¶n x¹ tõ môc tiªu ®­îc ®o b»ng ®é lín cña sù thay ®æi cña tÇn sè ph¸t. Ta cã : DFM: §é lÖch tÇn sè cña dao ®éng cao tÇn TM: Chu kú lÆp l¹i cña tÇn sè biÕn ®iÖn m¸y ph¸t. *Ph­¬ng ph¸p pha : Dùa trªn nguyªn t¾c thêi gian gi÷ chËm tÝn hiÖu ph¶n x¹ tõ môc tiªu ®­îc ®o b»ng ®é dÞch pha cña dao ®éng biÕn ®iÖn. Cù ly tíi môc tiªu ®­îc x¸c ®Þnh: Fh: tÇn sè biÕn ®iÖn dao ®éng cao tÇn. Ph­¬ng ph¸p ®o ph­¬ng vÞ môc tiªu b: Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®o ph­¬ng vÞ. Trong thùc tÕ th­êng dïng ph­¬ng ph¸p xung vµ ph­¬ng ph¸p pha. a) Ph­¬ng ph¸p pha: thùc chÊt lµ so s¸nh pha cña tÝn hiÖu nhËn ®­îc tõ 2 anten thu kh¸c nhau vµ ®Æt c¸ch nhau 1 kho¶ng nhÊt ®Þnh. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao vµ cã kh¶ n¨ng tù ®éng theo dâi môc tiªu, song ph©n biÖt ph­¬ng vÞ kÐm. ThiÕt bÞ cång kÒnh nªn Ýt ®­îc sö dông. b) Ph­¬ng ph¸p xung: hay cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p biªn ®é ®· kh¾c phôc nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p trªn nªn ®­îc sö dông. Cã nhiÒu c¸ch ®o theo ph­¬ng ph¸p cùc ®¹i, cùc tiÓu, so s¸nh vµ c©n b»ng tÝn hiÖu. Thùc chÊt cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ x¸c ®Þnh b theo trôc ®èi xøng cña c¸nh sãng trong mÆt ph¼ng ngang.NghÜa lµ tÝn hiÖu lín nhÊt trªn hiÖn sãng ph­¬ng vÞ-cù ly øng víi ®iÓm gi÷a cña môc tiªu. Néi dung ®­îc m« t¶ trªn h×nh sau: 0 N M S U b M 450 Ph­¬ng ph¸p ®o ®é cao H: Radar cã nhiÖm vô x¸c ®Þnh ®é cao H cña môc tiªu so víi mÆt ®Êt kÓ c¶ khi chóng cßn ë xa. Môc tiªu ë xa mÆt ®Êt cã ®é cong cña mÆt ®Êt. HM H’’ H’ e Rtg .DM Rtg: §­êng kÝnh tr¸i ®Êt lÊy b»ng 6500Km. X¸c ®Þnh HM chÝnh x¸c lµ x¸c ®Þnh e sau ®ã tÝnh to¸n bï phÇn cong cña tr¸i ®Êt dùa trªn cù ly D ®· biÕt. Radar c¶nh giíi th­êng sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p ®o cao: - Ph­¬ng ph¸p dïng c¸nh sãng ch÷ V. - Ph­¬ng ph¸p quÐt c¸nh sãng trong mÆt ph¼ng ®øng. - Ph­¬ng ph¸p Ganhomet. a) Ph­¬ng ph¸p dïng c¸nh sãng ch÷ V: §é cao b) Ph­¬ng ph¸p quÐt c¸nh sãng trong mÆt ph¼ng ®øng: §é cao c) Ph­¬ng ph¸p Ganhomet: thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh cù ly D sau ®ã b»ng Ganhomet x¸c ®Þnh gãc tµ vµ gi¶I ph­¬ng tr×nh ®é cao ®· biÕt. 2.Nguyên lý làm việc cơ bản của rađa Ho¹t ®éng cña Radar ®­îc khëi ph¸t b»ng bé t¹o ®ång bé.M¸y ph¸t qua bé chuyÓn m¹ch chuyÓn t¬i anten. Anten biÕn ®æi n¨ng l­¬ng siªu cao tÇn thµnh n¨ng l­îng sãng ®iÖn tõ bøc x¹ trong kh«ng gian theo h×nh vµ h­íng nhÊt ®Þnh.Sãng ®iÖn tõ gÆp môc tiªu ph¶n x¹ l¹i anten ®îc dÉn qua chuyÓn m¹ch tíi m¸y thu. M¸y thu lµm nhiÖm vô chän läc ,biÕn ®æi khuÕch ®¹i xö lý tÝn hiÖu thu ®­îc thµnh tÝn hiÖu h×nh tÇn ®­a ®Õn mµn h×nh hiÓn thÞ môc tiªu. Sơ đồ hoạt động Nguyªn lý làm việc của rađa cã thÓ ®­îc biÓu diÔn b»ng gi¶n ®å ®iÖn ¸p sau: Udb Up Upx Ura t t t t Mµn h×nh hiÓn thÞ môc tiªu cã thÓ lµ c¸c chÊm s¸ng hoÆc lµ hiÓn thÞ sè nh­ trong c¸c Radar hiÖn ®¹i ngµy nay. Trong c¸c Radar phßng kh«ng cña ta chñ yÕu lµ hiÓn thÞ b»ng tËp hîp c¸c chÊm s¸ng trªn mµn h×nh, ®iÒu nµy g©y bÊt lîi cho tr¾c thñ trong chiÕn ®Êu khi gÆp ph¶i c¸c t×nh huèng phøc t¹p, nhiÒu môc tiªu tèc ®é xö lý yªu cÇu lín. 3.Xử lý tín hiệu rađa Xử lý tín hiệu bao gồm các hoạt động thao tác điều chỉnh tín hiệu rađa nhằm phát song và thu sóng để đạt được hiệu quả cao nhất trong việc phát hiện được mục tiêu của địch,phát huy khả năng hỗ trợ cho các phương tiện tác chiến đường không. Hiệu quả này được đánh giá thông qua cự ly phát hiện xa nhất của ra đa: Pp :C«ng suÊt ph¸t t : §é réng xung ph¸t Ga:hÖ sè khuÕch ®¹i anten l: B­íc sãng c«ng t¸c cña ®µi S0: DiÖn tÝch ph¶n x¹ hiÖu dông cña môc tiªu Pmim: §é nh¹y cña m¸y thu trªn Radar Hµm f (b,e) Nãi lªn mèi quan hÖ gi÷a cù ly ph¸t hiÖn lín nhÊt víi kh«ng gian n¬i dÆt ®µi ,hµm nµy ®­îc x¸c ®Þnh cô thÓ t¹i tõng vÞ trÝ thùc tÕ . Mong muèn cña nhµ chÕ t¹o lµ cã ®­îc c¸c Radar cã cù ly ph¸t hiÖn DMAX cµng lín cµng tçt vÒ mÆt to¸n häc ta cã thÓ t¨ng c¸c gi¸ trÞ ë tö sè gi¶m gi¸ trÞ ë mÉu sè,trong c¨n bËc 4. Song trong thùc tÕ cã ®­îc cù ly ph¸t hiÖn xa nhÊt ng­êi thiÕt kÕ ph¶i gi¶i mét bµi to¸n tèi ­u dùa trªn c¸c th«ng sè trong c«ng thøc víi ý nghÜa vËt lý, kh¶ n¨ng kü thuËt, c«ng nghÖ vµ yÕu tè t©m sinh lý cña con ng­êi khi sö dông ®µi. Gi÷a c¸c tham sè kü chiÕn thuËt vµ chiÕn thuËt cã liªn quan mËt thiÕt víi nhau.Trong qu¸ tr×nh lùa chän thiÕt kÕvµ ®Æt ra yªu cÇu cho c¸c tham sè cña mét ®µi Radar kh«ng chØ ®¬n thuÇn ®¸p øng yªu cÇu chiÕn thuËt mµ cßn ph¶i xÐt ®Õn kh¶ n¨ng thùc hiÖn nã vÒ ph­¬ng diÖn kü chiÕn thuËt. Trë vÒ víi c«ng thøc Radar Gi¶ thiÕt muèn t¨ng DMAX lªn 2 lÇn th× cÇn t¨ng c«ng suÊt ph¸t Pp lªn 16 lÇn .Khi t¨ng c«ng suÊt lªn kÐo theo ph¶i thay ®æi c¸c ®iÒu kiÖn lµm cho ®Ìn c«ng suÊt lµm viÖc b×nh th­êng nh­ hÖ thèng lµm m¸t,kÝch th­íc khèi ph¸t sÏ t¨ng lªn ,mÆt kh¸c c«ng suÊt t¨ng qu¸ l¬n sÏ lµm nhiÖt ®é trªn ®µi t¨ng cao ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ cña ng­êi lµm viÖc trªn ®µi.ViÖc chÕ t¹o ®Ìn c«ng suÊt lín còng gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ mÆt c«ng nghÖ. T¨ng t còng dÉn tíi t¨ng DM¢X nh­ng kh«ng nhanh mÆt kh¸c dÉn ®Õn nh­îc ®iÓm lµ kh¶ n¨ng ph©n biÖt cña ®µi. Xu h­íng tµng h×nh ho¸ dÉn ®Õn sù gi¶m nhá ®¸ng kÓ ®iÖn tÝch ph¶n x¹ hiÖu dông cña môc tiªu lµm cho viÖc ph¸t hiÖn vµ x¸c ®Þnh tÝnh chÊt cña môc tiªu cµng khã kh¨n do ®ã viÖc t¨ng ®« réng xung ph¸t hiÖn còng h¹n chÕ. T¨ng ®é dµi b­íc sãng l còng cã t¸c dông nhanh song viÖc t¨ng b­íc sãng kÐo theo kÝch th­íc cña anten còng ph¶i t¨ng theo dÉn ®Õn nh÷ng nh­îc ®iÓm trªn . MÆt kh¸c khi l thay ®æi kh¶ n¨ng lan truyÒn sèng trong kh«ng gian ,l t¨ng còng lµm gi¶m kh¶ n¨ng ph©n biÖt, viÖc x¸c ®Þnh tÝnh chÊt kiÓu lo¹i cña môc tiªu gÆp khã kh¨n .V× vËy viÖc thay ®æi b­íc sãng cÇn ph¶i c¨n cø vµo nhiÒu yÕu tè. Tõ c«ng thøc ta thÊy r»ng còng cã thÓ t¨ng ®é nh¹y cña m¸y thu thùc chÊt lµ gi¶m Pmim ®©y lµ mét ph­¬ng ¸n kh¶ thi ®ang ®­îc quan t©m chó ý.VÊn ®Ò gi¶m Pmim ®· ®¹t ®­îc nh÷ng b­íc tiÕn kh¶ quan trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nhanh chãngcña kü thuËt vµ c«ng nghÖ chÕ t¹o. ViÖc xuÊt hiÖn c¸c bé khuyÕch ®¹i thuËt to¸n lµm viÖc víi nguån n¨ng l­îng cùc nhá hÖ sè khuyÕch ®¹i cao trë kh¸nh vµo cùc lín ®· cho phÐp c¶i tiÕn ®¸ng kÓ chÊt l­îng m¸y thu. Nguời ta cũng có thể tạo ra các cánh song có cấu tạo khác nhau theo các phương pháp khác nhau tuỳ thuộc vào mục đích sử dụng và vị trí sử dụng rađa: a)Ph­¬ng ph¸p quÐt vßng trßn C¸nh sãng cña quÐt vßng trßn.Khi ®ã anten cña ®µi ®­îc quÐt theo gãc ph­¬ng vÞ tõ 0-v.3600 V:vËn tèc quay cña Radar .Th«ng th­êng v=0-6 v/p Ph­¬ng ph¸p nµy chñ yÕu dïng cho Radar c¶nh giíi ®Ó ph¸t hiÖn môc tiªu trong toµn bé kh«ng gian cña ®µi quan s¸t. b)Ph­¬ng ph¸p quÐt c¸nh sãng theo h×nh d¶i qu¹t. b1 b2 Khi ®ã anten cña ®µi ®­îc quÐt ®i quÐt l¹i trong mét gi¶i qu¹t ®­îc giíi h¹n tõ gãc b1 ®Õn gãc b2 , c¸c gi¸ trÞ gãc nµy ®­îc x¸c ®Þnh bëi t×nh huèng chiÕn thuËt t¹i thêi ®iÓm quan s¸t. Ph­¬ng ph¸p quÐt theo gi¶i qu¹t ®­îc dïng khi cÇn x¸c ®Þnh râ môc tiªu lµm râ sè l­îng kiÓu d¸ng môc tiªu hoÆc khi cã chØ thÞ cÇn tËp trung quan s¸t ph¸t hiÖn trong mét kho¶ng kh«ng gian nhÊt ®Þnh.Trong thùc tÕ cã thÓ quÐt hçn hîp võa gi¶i qu¹t võa trßn. Kh¶ n¨ng ph©n biÖt (KNPB) lµ mét trong nh÷ng tÝnh n¨ng quan träng cña ra®ar. §ã lµ kh¶ n¨ng quan s¸t riªng rÏ 2 hay nhiÒu môc tiªu ë gÇn nhau vµ x¸c ®Þnh täa ®é cña chóng. Qu¸ tr×nh ph©n biÖt cïng x¶y ra víi qu¸ tr×nh ph¸t hiÖn môc tiªu. KNPB vÒ cù ly muèn t¨ng, cÇn gi¶m ®é réng cña xunghoÆc c¶I tiÕn chÊt l­îng cña ®Ìn hiÖn sang. KNPB vÒ ph­¬ng vÞ cña ra®ar cÇn ph¶i gi¶m nhá ®é réng c¸nh sãng ngang. Kh¶ n¨ng PB ®é cao cña ®µi ra®ar lµ ®é cao nhá nhÊt gi÷a 2 môc tiªu mµ ®µi ra®ar cã thÓ ph©n biÖt ®­îc 2 môc tiªu riªng biÖt khi chóng bay víi cïng cù ly vµ cïng ph­¬ng vÞ. §Ó t¨ng KNPB vÒ ®é cao cña ®µi ra®ar, ngoµi viÖc cÇn c¶i thiÖn chÊt l­îng cña hiÖn sãng cßn ph¶i chó ý ®Õn ®é réng cña c¸nh sèng trong mÆt ph¼ng cò. 4.Một số minh chứng về vai trò của rađa phòng không trong sự nghiệp chiến đấu và bảo vệ tổ quốc. Trong nh÷ng n¨m th¸ng cuèi n¨m 1972 trong chiÕn dÞch ®¸nh ph¸ miÒn B¾c giÆc mü ®· sö dông m¸y bay B-52 ®Ó nÐm bom gi¶i th¶m miÒm B¾c quyÕt cho miÒn b¾c chë vÒ thêi kú ®å ®¸. NhiÖm vô cña bé ®éi Radar rÊt nÆng nÒ lµm sao ph¶i biÝet ®­îc h­íng bay ,thêi ®iÓm vµ quy m« cña giÆc .Trong nh÷ng ngµy ®ã bé ®éi Radar ®· ph¸t ®éng phong trµo chèng nhiÔu ph¸t hiÖn b»ng ®­îc B-52 ®Ó phèi hîp víi c¸c lùc l­îng kh¸c ®Ó quyÕt t©m tiªu diÖt B-52 . Sau ngµy 26/10 ®éi h×nh bè chÝ Radar trªn toµn miÒn B¾c ®· ®­îc ®iÒu chØnh. Trung ®oµn Radar H91 tõ Thanh Ho¸ ®­îc lÖnh c¬ ®énh vµo NghÖ An cã nhiÖm vô ph¸t hiÖn chuyÓn tiÕp m¸y bay ®Þch ®Æc biÖt lµ B-52. Trung ®oµn Radar H90 ë Hµ TÜnh ,H92 ë T©y B¾c H93 ë khu vùc ®«ng b»ng B¾c Bé.TiÓu ®oµn 8 lµ tiÓu ®oµn Radar dÉn ®­êng ®­îc gia nhiÖm vô phèi hîp t¸c chiÕn víi lùc l­îng phßng kh«ng .C¸c ®¬n vÞ Radar tiÕn hµnh tËp luyÖn ®ét kÝch chèng nhiÔu ph¸t hiÖn B-52 f¸t hiÖn ra m¸y bay bay thÊp , chèng tªn löa vµ qui tr×nh dÉn ®­êng cho kh«ng qu©n B¾t ®Çu tõ 17-12 ®Þch ®· cho b¾n ph¸ vµ khiªu khÝch lùc l­îng phßng kh«ng cu¶ ta.18-12 møc ®é ®¸nh ph¸ cña ®Þch gi¶m, ®Õn 18h 15’ tÊt c¶ c¸c ®µi Radar ®ang c¶nh giíi ®iÒu bÞ nhiÔu c­êng ®é nhiÔu ph¸t triÓn m¹nh. 18h35 tin tõ ®¹i déi 37 trung ®oµn Radar H92 cã 2 tèp F-111 tõ phÝa T©y nam bªn kia biªn giíi ViÖt Lµo bay th¼ng vÒ phÝa T©y B¾c Hµ Néi 5 phót sau m¸y bay EB-66 b¾t ®Çu g©y nhiÔu ngoµi ®éi h×nh.Sau ®ã trªn mµn h×nh hiÖn sãng Radar cña ®¹i ®éi 16 ë NghÖ An l¹i xuÊt hiÖn 1 sè gi¶i nhiÔu míi vµ ®· kh¼ng ®Þnh lµ m¸y bay B52.NhËn ®­îc b¸o c¸o trung ®oµn tr­ëng H91 lÖnh më t¨ng c­êng ®µi Radar P35 cña ®¹i ®éi 45.Sau khi x¸c ®Þnh nhiÔu B-52 ®¹i tr­ëng cïng c¸c tr¾c thñ thao tac squy tr×nh chèng nhiÔu theo kinh nghiÖm chiÕn ®Êu ®· x¸c ®Þnh ®­îc tÝn hiÖu c¸c tèp B-52 trªn nÒn nhiÔu vµ c¸c t×nh huèng ®­îc th«ng tin kÞp thêi ®Õn së chØ huy ®¹i ®éi.ChiÕc B-52 ®Çu tiªn r¬i ë Phñ Lç-Kim Anh vµo lóc 20h13’.LÞch sö truyÒn thèng b¶o ®¶m cho c¸c lùc l­îng phßng kh«ng kh«ng qu©n ®¸nh th¾ng trËn ®Çu cña bé ®éi Radar ghi thªm mét trang míi vÎ vang.ChiÕn c«ng suÊt s¾c cña bé ®éi Radar trong ®ªm 18/12 vµ trong chiÕn dÞch phßng kh«ng nµy ®· chøng minh sù kÕt hîp cña Radar trong chiÕn tranh b¶o vÖ tæ quèc. Cïng víi sù gãp phÇn cña Radar víi lùc l­îng Phßng kh«ng , Kh«ng qu©n ,Ph¸o Phßng kh«ng vµ c¸c lùc l­îng vò trang nh©n d©n kh¸c trong chiÕn tranh chèng Mü ®· b¾n r¬i 4181 chiÕc m¸y bay c¸c lo¹i. Riªng trong chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ trªn kh«ng tõ 18 ®Õn 30/12/1972 Mü ®· xuÊt ph¸t 663 lÇn chiÕc B52,h¬n 3900 lÇn chiÕc m¸y bay chiÕn thuËt ta ®· b¾n r¬i 34 chiÕc B-52,5 chiªc F-111 b¾t sèng 45 phi c«ng. Gãp phÇn vµo chiÕn th¾ng cña toµn qu©n, toµn d©n , toµn §¶ng. Một số hình ảnh về rađa phòng không: III.KẾT LUẬN Thông qua tiểu luận về rađa phòng không chúng ta đã thấy được lích sử phát triển của rađa phòng không ngày càng hiện đại và tiên tiến ; thấy được ảnh hưởng của KHCN tới sự phát triển của các PT TCĐK ,trong đó ảnh hưởng mạnh mẽ,rõ rang nhất tới rađa phòng không.Cũng thông qua việc tìm hiểu về rađa chúng ta đã hiểu được tính năng kỹ thuật,nguyên lý hoạt động của nó,cách điều chỉnh tin hiệu sóng ra đa để đạt hiệu quả cao nhât trong chiến đấu và phòng thủ.Rađa có tính chất ưu việt,do đó nó đã đóng vai trò rất quan trọng góp phần đắc lực vào việc tiêu diệt máy bay đối phương,bảo vệ không quân,bảo vệ vùng trời tổ quốc. Với sự phát triển của kỹ thuật vi mạch điện tử,kỹ thuật vi xử lý và mánh tính điện tử, ứng dụng trong ra đa đã làm tăng các tính năng kỹ thuật của rađa,việc thay thế phương pháp đo,tỉ lệ thang đo,chống nhiễu,xác định và truyền các tham số đo được tự động hoá hoàn toàn dưới sự điều khiển của máy tính có thể lưu trữ và tái hiện lại toàn bộ diễn biến tình hình trên không của một trận chiến hoặc cả giai đoạn chiến đấu một cách sinh động,tạo thuận lợi cho quá trình tổng kết rút kinh nghiệm chiến đấu. Lµ ng­êi sinh viªn d­íi m¸i tr­êng ĐHBK Hà Nội,là người con của một nước X· Héi Chñ NghÜa mçi mét ng­êi trong chóng em lu«n tù hµo vÒ nh÷ng chiÕn c«ng hµo hïng cña ¤ng, cha ta trong nh÷ng cuéc chiÕn tranh b¶o vÖ tæ quèc vµ trong mçi con ng­êi ®Òu ph¶i cã tr¸ch nhiÖm víi g× mµ nh÷ng ng­êi ®i tr­íc chóng ta ®· lµm, ®· chiÕn ®©u, ®· hy sinh ®Ó b¶o vÖ Tæ quèc ®Ó cho chóng ta cã ngµy h«m nay. Sau khi häc xong ®ît qu©n sù nµy em thÊy mình trưởng thành hơn và có tr¸ch nhiÖm hơn ®èi víi sù nghiÖp b¶o vÖ Tæ quèc. Sinh viªn lµ nh÷ng ng­íi tiÕp cËn trùc tiÕp víi nh÷ng thµnh tÞu khoa häc ,v× thÕ sinh viªn ph¶i ch¨m chØ nghiªn køu n¾m b¾t ®­îc c«ng nghÖ tiÕn tiÕn cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®Ó gióp Ých cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ cña n­íc ta hiÖn nay. ChØ cã khi n­íc ta ®¹t ®Õn mét tr×nh ®é c«ng nghiÖp nhÊt ®Þnh th× ta míi cã thÓ ph¸t chiÓn ®­îc c«ng nghiÖp qu©n sù chØ khi ®ã chóng ta míi chñ ®éng trong viÖc c¶i tiÕn vµ chÕ t¹o vò khÝ khÝ tµi kh«ng phô thuéc vµo n­íc ngoµi, mét yÕu tè quan träng trong chiÕn tranh ®Æc biÖt lµ trong thêi ®¹i chiÕn tranh cã nhiÒu ¸p dông khoa häc kü thuËt ngµy nay . ChÝnh v× lý do trªn tr¸ch nhiÖm cña sinh viªn chúng em ngµy nay ®èi víi sù nghiÖp b¶o vÖ tæ quèc là nâng cao tinh thÇn c¶nh gi¸c ,s½n sµng ra mÆt trËn nÕu tæ quèc cÇn, tin t­ëng vµo ®­êng lèi cña ®¶ng vµ nhµ n­íc, kh«ng giao ®éng tr­íc nh÷ng ©m m­u cña bän ph¶n ®éng thï ®Þch th× sinh viªn cßn nhiÒu c«ng viÖc thiÕt thùc h¬n ®èi víi tæ quèc trong gian ®o¹n ngµy nay.KÎ thï lu«n hiªn ®¹i h¬n ta vÒ kü thuËt v× thÕ ®èi víi nh÷ng ng­íi sinh viªn th× ph¶i lu«n t×m tßi häc hái tiÕp cËn víi khoa häc kü thuËt , nghiªm køu s¸ng t¹o vµ t×m tßi ra nh÷ng c¸i míi ®Ó ¸p dông réng d·i vµo cuéc sèng nãi chung vµ qu©n sù nãi riªng.C¶i tiÕn nh÷ng khÝ tµi hiÖn cã n©ng cao tÝnh n¨ng kü chiÕn thuËt cña chóng, hiÖn ®¹i ho¸ vò khÝ s¸ng t¹o ra nh÷ng laäi vò khÝ khÝ tµi míi. Trong sù nghiÖp b¶o vÖ tæ quèc, ®Æc biÖt lµ qu©n chñng Phßng kh«ng Kh«ng qu©n lu«n ph¶i ®èi phã víi nh÷ng thµnh tùu khoa häc míi cña kÎ thï. ChÝnh v× thÕ ®Ó ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt qu©n sù chóng ta ph¶i tËp chung vµo ®µo t¹o nh÷ng tÇng líp chiÕn sü sÜ quan kh«ng nh÷ng cã tr×nh ®é chuyªn m«n giái mµ cßn ph¶i cã hiÓu biÕt vÒ khoa häc ®Ó tiÕp thu nh÷ng thµnh tÞu khoa häc vµ c«ng nghÖ míi. Do đó chúng em là thế hệ tương lai của đất nước cần phải nhiÖt huyÕt tham gia vµo nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn køu khoa häc qu©n sù ®Ó nÒn khoa häc qu©n sù ngµy cµng ph¸t triÓn . MỤC LỤC Trang I.MỞ ĐẦU 1 -Tác động của KHCN đến sự phát triển của các PT TCĐK 1 -Sự phát triển của rađa trên thế giới 2 -Khái quát lịch sử phát triển rađa Việt Nam và vai trò của bộ đội rađa trong cuộc chiến tranh chống Mỹ và trong chiến tranh công nghệ cao. 2 II.NỘI DUNG 4 1.Cơ sở kỹ thuật xây dựng đài rađa phòng không 4 2.Nguyên lý làm việc cơ bản của rađa 9 3.Xử lý tín hiệu rađa 10 4.Một số minh chứng về vai trò của rađa phòng không trong sự nghiệp chiến đấu và bảo vệ tổ quốc. 13 III.KẾT LUẬN 15