Tiểu luận Công nghệ boot - Rom

LÔØI NOÙI ÑAÀU LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI : Vôùi moät nieàm say meâ vaø ñònh höôùng cho töông lai, vôùi ñeà taøi maø em nghieân cöùu phaàn lôùn ñaõ noùi leân ñöôïc nieàm say meâ nghieân cöùu, tìm hieåu nhöõng coâng ngheä môùi ngaøy moät phaùt trieån ñeå aùp duïng trong coâng ngheä thoâng tin trong cuoäc soáng. Em choïn ñeà taøi vì : Ñònh höôùng cho töông lai. Tìm hieåu coâng ngheä môùi aùp duïng vaøo lónh vöïc tin hoïc trong cuoäc soáng. Coù nieàm say meâ nghieân cöùu. ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU : Ñoái töôïng nghieân cöùu chuû yeáu laø coâng ngheä BOOT-ROM ñeå hieåu bieát quy trình hoaït ñoäng cuûa noù. Beân caïnh ñoù, em coøn nghieân cöùu theâm veà Internet, caùc giao thöùc . . . PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU : Vôùi ñeà taøi cuûa em do khoâng coù taøi lieäu höôùng daãn neân em ñaõ nghieân cöùu baèng caùc phöông phaùp sau: Dòch phaàn HELP trong phaàn meàm Virtual Lan Drive ñeå thöïc haønh Tìm taøi lieäu treân caùc trang Web Tìm thoâng tin ñeå khaûo saùt thöïc teá THÔØI GIAN NGHIEÂN CÖÙU : Thôøi gian laøm ñeà taøi laø moät thaùng röôõi. Trong ñoù, thôøi gian nghieân cöùu BOOT-ROM vaø caùc öùng duïng khaùc laø moät thaùng, thôøi gian coøn laïi ñeå ñaùnh baøi baùo caùo vaø laøm power point. Tuy moät thaùng ñeå nghieân cöùu veà BOOT-ROM thì vaãn coøn nhieàu haïn cheá. GIÔÙI HAÏN ÑEÀ TAØI : Vôùi phaàn meàm Virtual Lan Drive 1.0 söû duïng cho windows 98 thì vaãn coøn nhieàu haïn cheá : chöa truy caäp ñöôïc döõ lieäu töø maùy chuû vaø caùc maùy khaùc, chöa noái keát ñöôïc internet. Vôùi phaàn meàm BXP 2.5 ñaõ hoaøn thaønh ñuû moïi chöùc naêng. Baây giôø chöa coù truïc traëc gì, tuy nhieân vaãn coøn phaûi xem xeùt xem coù loãi gì phaùt sinh sau naøy hay khoâng. Coâng ngheä thoâng tin laø moät ngaønh ñöôïc öùng duïng töø laâu. Nhöng vaøo nhöõng naêm cuoái cuûa theá kyû 20 vaø ñeán nay, coâng ngheä thoâng tin thöïc söï phaùt trieån maïnh meõ trong moïi lónh vöïc. Coâng ngheä thoâng tin khoâng nhöõng phaùt trieån ôû caùc nöôùc coù neàn kinh teá phaùt trieån maø ngay caû caùc nöôùc coù neàn kinh teá ñang phaùt trieån hoaëc chöa kòp phaùt trieån thì cuõng coù söï thaâm nhaäp vaø phaùt trieån cuûa coâng ngheä thoâng tin ôû ñoù. Coâng ngheä thoâng tin khoâng nhöõng chæ phaùt trieån veà phaàn meàm hoaëc nhöõng coâng ngheä môùi, maø song song ñoù thì coâng ngheä maïng maùy tính ñoùng moät vai troø quan troïng khoâng keùm. Nhôø coâng ngheä maïng maùy tính maø moïi ngöôøi treân theá giôùi coù theå trao ñoåi döõ lieäu, tin töùc cho nhau khi hoï tham gia vaøo heä thoáng maïng. Vaø cuõng nhôø vaøo maïng maùy tính maø moãi ngöôøi chuùng ta tieát kieäm ñöôïc söùc löïc, thôøi gian, tieàn cuûa . . . Vôùi heä thoáng maïng söû duïng coâng ngheä BOOT-ROM, moät phaàn ñaõ laøm cho coâng ngheä maïng maùy tính coù nhöõng neùt môùi meû, moät phaàn noù coøn laø moät kyõ thuaät chuyeân moân cuûa nhöõng ngöôøi luoân bò cuoán huùt trong coâng ngheä naøy. Coâng ngheä BOOT-ROM chöa ñöôïc söû duïng roäng raõi vì chöùc naêng cuûa coâng ngheä naøy chöa ñöôïc khai thaùc heát. Do ñoù, chuùng ta caûm thaáy coâng ngheä BOOT-ROM khoù söû duïng vaø troâng coù veû xa laï ñoái vôùi nhöõng ngöôøi böôùc ñaàu laøm quen vôùi coâng ngheä maïng maùy tính söû duïng BOOT-ROM. Theo ñaø phaùt trieån cuûa coâng ngheä thoâng tin, hieän nay ñaõ coù nhöõng phaàn meàm vaø nhöõng BOOT-ROM raát maïnh nhö laø : phaàn meàm Virtual Lan Drive 2.0 söû dung ROM PXE chaïy heä ñieàu haønh win2k, windowns XP , hoaëc phaàn meàm Ventucom söû duïng ROM BXP 2.5 chaïy heä ñieàu haønh win2k, windowns XP. Ngoaøi ra coøn coù caùc phaàn meàm nhö : Litenetx.114, Litenetx.115, Citrix Client, Citrix Metaframe 1.8 for win2k cuõng maïnh khoâng keùm. Neáu chuùng ta nghieân cöùu saâu hôn veà coâng ngheä BOOT-ROM, thì coâng ngheä BOOT-ROM thaät laø tuyeät vôøi trong lónh vöïc maïng maùy tính. PHAÀN I : CAÙC VAÁN ÑEÀ CAØI ÑAËT, CAÁU HÌNH PHAÀN MEÀM Chöông 1 A. THAØNH PHAÀN SÖÛ DUÏNG CHO HEÄ THOÁNG MAÏNG BOOT-ROM Phaàn meàm Windows 2000 Server . Phaàn meàm Windows Windows 98, windows XP, windows 2000 pro Phaàn meàm 3Com Virtual Lan Drive 1.0, BXP 2.5 Caùc phaàn meàm lieân quan Hub hoaëc Switch Rom PXE (Preboot eXecution Enviroment) Card maïng Linkpro 1839(x) Caùp maïng UTP (thöôøng laø loaïi 5, coù 8 maøu phaân bieät) Ñaàu noái RJ45 Kìm baám caùp maïng PHÖÔNG PHAÙP BAÁM DAÂY NOÁI MAÏNG a) Caùp maïng goàm coù moät lôùp nhöïa traéng bao boïc ôû beân ngoaøi, beân trong goàm coù 8 sôïi: caùp nhoû xoaén ñoâi vôùi nhau thaønh 4 caëp. - Caëp thöù nhaát: Xanh laù + traéng xanh laù. - Caëp thöù hai: Xanh döông + traéng xanh döông. - Caëp thöù ba: Cam + traéng cam. - Caëp thöù tö: Naâu + traéng naâu b) Ñeå deã thuaän tieän trong vieäc baám caùp, ngöôøi ta chia chuùng thaønh hai chuaån sau : - Chuaån A theo thöù töï sau : + Traéng cam, cam, traéng xanh laù, xanh döông, traéng xanh döông,xanh laù, traéng naâu,naâu - Chuaån B theo thöù töï sau : + Traéng xanh laù, xanh laù, traéng cam, xanh döông, traéng xanh döông, cam, traéng naâu, naâu Neáu noái giöõa Hub vôùi Hub hoaëc giöõa maùy tính vôùi maùy tính. Moät ñaàu cuûa ñaàu caùp ta söû duïng chuaån A ñeå noái,ñaàu coøn laïi ta duøng chuaån B. Neáu noái giöõa maùy vôùi Hub, ta söû duïng chuaån B cho moãi ñaàu caùp. chuaån A chuaån B Hình chuaån bò baám caùp : Hình caùp ñaõ ñöôïc baám : Chöông 2 CAØI ÑAËT HEÄ ÑIEÀU HAØNH CHO MAÙY CHUÛ Heä ñieàu haønh cho maùy chuû phaûi laø windows server NT hoaëc laø windows server 2000, vì caùc heä ñieàu haønh naøy coù caùc tính naêng ñaày ñuû veà maïng. + Caùc phöông phaùp tieàn haønh : + Khôûi ñoäng voâ CMOS cuûa maùy tính baèng vieäc nhaán DEL , F1 hoaëc F2 ( tuyø theo chöùc naêng cuûa töøng loaïi maùy maø ta vaøo CMOS) + Choïn cheá ñoä First Boot Device [ CDROM ] öu tieân khôûi ñoäng tröôùc vì trong ñóa windows server coù cheá ñoä khôûi doäng. + Nhaán F10, sau ñoù choïn YES ñeå löu laïi caáu hình. + Cho ñóa windows server vaøo, maùy seõ töï ñoäng khôûi ñoäng. Khi khôûi ñoäng ,maøn hình coù doøng chöõ : Boot From CD Press Any Key to Continous . . Ta nhaán moät phím baát kyø ñeå caøi ñaët, ta chôø trong ít phuùt ñeå maùy cheùp caùc taäp tin vaøo oå cöùng. + Sau ñoù, maøn hình xuaát hieän vôùi doøng thoâng baùo: + Caøi ñaët windows 2000, nhaán Enter. + Söûa chöõa vieäc caøi ñaët windows 2000, nhaán R (neáu ñaõ caøi Server roài) + Khoâng muoán caøi nöõa, nhaán F3 + Ô ñaây ta choïn caøi ñaët windows 2000, Nhaán Enter +Khi nhaán Enter xong, moät baûng thoâng baùo cho ta bieát veà thoâng tin cuûa heä ñieàu haønh maø ta ñang tieán haønh caøi ñaët. Neáu ta muoán caøi ñaët, nhaán F8, khoâng muoán caøi ñaët , nhaán ESC. + Tieáp theo, seõ xuaát hieän baûng thoâng baùo veà dung löôïng ñóa: Neáu ñóa ñaõ ñöôïc chia tröôùc roài thì taâ khoâng caàn chia ñóa laïi nöõa maø chæ caàn choïn oå ñóa ñeå caøi ñaët maø thoâi. Neáu muoán taïo phaân vuøng laïi, ta nhaán phím C Xoaù phaân vuøng, ta nhaán phím D + Khi taïo xong phaân vuøng, ta choïn oå ñóa ñeå caøi ñaët heä ñieàu haønh, thoâng thöôøng choïn oå ñóa C. Nhaán Enter. + Tieáp tuïc moät baûng thoâng baùo nöõa xuaát hieän: Neáu tieáp tuïc caøi ñaët, nhaán phím C Neáu choïn phaân vuøng khaùc ñeå caøi, nhaán phím ESC + Khi nhaán phím C ñeå caøi ñaët, moät baûgng thoâng baùo xuaát hieän cho bieát veâ dung löôïng oå ñóa chuûan bò format, ñoàng thôøi coù 2 doøng thoâng baùo: Format the partition using the NTFS file system : ñònh daïng phaân vuøng söû duïng heä thoáng taäp tin NTFS. Format the partition using the FAT file system : ñònh daïng phaân vuøng söû dung heä thoâng taäp tin FAT. + ôû ñaây ta choïn NTFS vì noù coù tính baûo maät toát hôn. Sau khi hcon NTFS, ta format ñóa baêng caùch nhaán phím F. chôø moät khoaûng thôøi gian ñeå maùy ñònh daïng oå ñóa. Khi format xong, ta khôûi ñoäng laïi maùy. + Sau khi khôûi ñoäng laïi, maùy chaïy thaúng vaøo giao dieän cuûa windows server 2000 vaø töï ñoäng caøi caùc phasfn tieáp theo + Trong quaù trình caøi, moät baûng thoâng baùo xuaát hieän baét ñieàn teân cuûa ngöôøi söû duïng vaø teân toå chöùc vaøo ( phaàn naøy ta coù theå ñieàn töôïg tröng, nhöng neáu khoâng ñieàn vaøo maùy seõ khoâng cho caøi tieáp.). khi ñieàn ñaày ñuû, nhaán Next. + Moät baûng thoâng baùo nöõa xuaát hieän, ta coù theå ñeå teân maùy tính maëc ñònh cuõng ñöôïc. Nhöng phaàn maät khaåu chuùng ta neân ñieàn vaøo. Khi ñieàn vaøo ñaày ñuû, nhaán Next. + Keá tieáp theo laø moät baûng lieät keâ caùc dòch vuï maïng xuaát hieän. Ta caàn dòch vuï naøo cho maïng thì ñaùnh daáu check vaøo dòch vuï ñoù. Quan troïng nhaát laø neân choïn muïc Networking Service ( vì troâng dòch vuï naøy chöùa caùc caáu hình caàn thieát cho heä thoáng maïng.). Neáu muoán xem chi tieát ta choïn details. Sau khi choïn xong, ta nhaán Next ñeå cho maùy tieáp tuïc caøi ñaët caùc dòch vuï naøy. + Tieáp theo laø ta thieát laäp heä thoáng ngaøy, giôø cho maùy. Next + Sau ñoù, moät baûng thoâng baùo nöõa xuaát hieän. Taïi baûng naøy ta chojn mieàn cho maùy tính, ta neân choïn mieàn cho maùy tính laø WORKGROUP vho maùy tính. Tuy khoâng mang tính baûo maät baèng DOMAIN nhöng thuaän lôïi cho vieäc ñaêng nhaäp vaøo maùy tính. Nhaán Next. + Tieáp theo, maùy baùo cho ta bieát laø phaûi taïo cho maùy moät ñòa chæ IP tónh ( Baét buoäc phaàn naøy ta phaûi thieát laäp IP cho maùy, neáu khoâng sau naøy ta ADD maùy tính vaøo DHCP ñeå quaûn lyù maùy con, noù seõ khoâng tìm thaáy Ip maùy chuû vaø thay vaøo ñoù ñòa chæ loopback 127.0.0.0 ( ñòa chæ naøy khoâng hôïp leä). Ñeå caøi IP cho maùy chuû, ta nhaán keùp vaøo Internet Protocol( TCP/IP) ñeå thieát laäp IP. Khi khai baùo xong, ta nhaán OK. + Sau ñoù, maùy seõ caøi caùc phaàn coøn laïi nhö : Install start menu item Registers componeùnt Saves setting Removes any temporary files used ? Coâng vieäc caøi ñaët windows server 2000 hoaøn taát. Chöông 3 SÔ LÖÔÏC-CAØI ÑAËT-THIEÁT LAÄP CAÙC DÒCH VUÏ CUÛA VIRTUAL LAN DRIVE 1.0 TREÂN MAÙY CHUÛ PHAÀN MEÀM 3COM VIRTUAL LAN DRIVE ( ÑÓA AÛO MAÏNG CUÏC BOÄ) ? Phaàn meàm 3Com Virtual Lan Drive cho pheùp caùc nhaø quaûn trò maïng taïo vaø quaûn lyù caùc taäp tin (file) oå ñóa cöùng aûo cho caùc maùy khaùch (client) chaïy caùc heä ñieàu haønh windows 95 hoaëc heä ñieàu haønh windows 98. ? Phaàn meàm Virtual Lan Drive chuyeån dôøi nhöõng chöùc naêng maø thoâng thöôøng laøm baèng tay treân nhöõng oå ñóa vaät lyù cuïc boä maø thay vaøo ñoù laø quaûn lyù caùc taäp tin cuûa caùc oå cöùng aûo treân caùc maùy chuû(server) windows 2000 hoaëc windows NT. Heä ñieàu haønh, döõ lieäu vaø caùc chöông trình öùng duïng cuûa maùy khaùch ñöôïc chöùa trong taäp tin oå ñóa cöùng aûo treân maùy chuû (server) nhöng taát caû caùc öùng duïng cuõng nhö heä ñieàu haønh laïi thi haønh nhieäm vuï cuûa chính noù treân maùy khaùch khi chuùng ta khôûi ñoäng maùy khaùch. ? Maëc duø maùy chuû coù caùc chöùc naêng ñeå thöïc hieän ñoái vôùi caùc taäp tin aûnh cuûa caùc oå ñóa cöùng aûo cuõng gioáng nhö caùc taäp tin thoâng thöôøng nhöng maùy khaùch söû duïng caùc taäp tin aûnh cuûa oå ñóa cöùng aûo gioáng nhö caùc oå ñóa cöùng thoâng thöôøng laø coù theå ñònh daïng (format), phaân vuøng, caáu hình vaø löu tröõ moät caùch bình thöôøng. LÔÏI ÍCH KHI SÖÛ DUÏNG VIRTUAL LAN DRIVE ? Virtual Lan Drive thì raát höõu ích trong nhieàu moâi tröôøng nôi maø moãi maùy khaùch coù moät söï thieát laäp vaø caáu hình duy nhaát. Virtual Lan drive cho pheùp : Giaûm chi phí trong vieäc quaûn lyù cuõng nhö vieäc ñaàu tö cho maùy khaùch. Virtual Lan drive laøm giaûm thôøi gian quaûn lyù vaø caøi ñaët bôûi client. Quaûn lyù maùy khaùch maø khoâng caàn ñi ñeán töøng maùy vaø cuõng chaúng caàn khôûi ñoäng maùy khaùch leân. Virtual Lan Drive chuùng ta caäp nhaät heä ñieàu haønh , caùc oå ñóa, caùc taäp tin vaø caùc phaàn meàm öùng duïng ñöôïc söû duïng bôûi maùy khaùch moät caùch deã daøng vaø nhanh choùng. Virtual Lan Drive cung caáp cho moät cô caáu chöù taäp trung do ñoù chuùng ta coù theå back up, ñieàu khieån truy xuaát döõ lieäu, kieâmtra virus vaø duy trì nhöõng coâng vieäc cho taát caû döõ lieäu cuûa maùy khaùch. Taïo ra nhöõng oå ñóa cöùng aûo maø coù theå ñöôïc söû duïng nhö nhöõng oå ñóa chính vaø oå ñóa phuï ngay caû nhöõng oå ñóa cöùng vaät lyù toàn taïi treân maùy khaùch. Baèng thao taùc khôûi ñoäng coù trình töï vaø vieäc leân danh saùch caùc taäp tin aûnh cuûa caùc oå ñóa cöùng aûo cho moãi maùy khaùch trong Virtual Lan Drive Administrator vaø söû duïng moät söï thieát laäp khaùc nhau cuûa öùng duïng. Khôûi ñoäng maïng vaø maùy khaùch nhanh choùng. Caùc nhaø quaûn trò maïng coù theå khôûi ñoäng maùy khaùch, thieát laäp maïng môùi vôùi phaàn cöùng nhö nhau baèng vieäc taïo ra taäp tin aûnh chuû vaø sao cheùp truøng nhau ñeå söû duïng cho caùc maùy khaùch khaùc. Cho pheùp moät maùy khaùch coù toái ña 4 oå ñóa aûo. Ít bò virus taán coâng, deã daøng caøi ñaët laïi cho maùy khaùch khi maùy khaùch bò truïc traëc MAËT HAÏN CHEÁ CUÛA VIRTUAL LAN DRIVE Moãi ñóa aûo chæ coù toái ña laø 2000 MB veà dung löôïng chöùa Neáu heä thoáng maïng coù hôn 10 maùy tính thì caàn coù moät maù chuû thaät toát. Caàn moät nhaø quaûn trò coù kieán thöùc veà coâng ngheä BOOT-ROM Khi maùy chuû bò truïc traëc, thì toaøn boä heä thoáng maïng khoâng hoaït ñoäng ñöôïc CAÁU HÌNH- CHÖÙC NAÊNG CUÛA CAÙC DÒCH VUÏ TRONG VIRTUAL LAN DRIVE caáu hình Virtual Lan Drive 1.0 goàm: Virtual Lan Drive Administrator Virtual Lan Drive Clients File Virtual Lan Drive Configuration Database Virtual Lan Drive IO Service Virtual Lan Drive Login Service Bootstrap File Boot Service Bootptap Editor chöùc naêng cuûa moãi caáu hình trong Virtual Lan Drive 1.0 : Virtual Lan Drive Administrator (quaûn lyù ñóa aûo maïng cuïc boä): Virtual Lan Drive Administrator cho pheùp chuùng ta taïo, söûa ñoûi ,kieåm tra, xoaù vaø xaùc ñònh ñöôc nhöõng moái quan heä giöõa caùc oå ñóa cöùng aûo, maùy khaùch vaø maùy chuû bao goàm trong maïng söû duïng ñóa aûo maïng cuïc boä. Virtual Lan Drive Client file :ñöôïc caøi ñaët treân maùy khaùch. Caùc taäp tin cuûa maùy khaùch naøy coù nhieäm vuï laø laáy, choïn loïc caùc taäp tin caàn thieát trong quaù trình caøi ñaët windows 95 hoaëc windows 98 caøi ñaët treân oå ñóa cöùng aûo. Taát caû nhöõng taäp tin naøy raát caàn thieát cho vieäc keát noái maïng. Virtual Lan Drive Configuration Database (caáu hình cô sôû döõ lieäu ñóa aûo maïng cuïc boä): sau (beân caïnh) Virtual Lan Drive Administrator thì Virtual Lan Drive Configuration Database coù nhieäm vuï laø löu tröõ maùy khaùck, thoâng tin cuûa maùy chuû (nhö laø :teân maùy khaùch, vò trí caùc taäp tin aûnh, caùc ñòa chæ MAC, caùc coång UDP, teân ngöôøi söû duïng, maät khaåu, ñòa chæ IP). Virtual Lan Drive Input/ Output (IO) Servive (dòch vuï thieát bò xuaát, nhaäp ñóa aûo maïng cuïc boä): Virtual Lan Drive IO Servise ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu Virtual Lan Drive redirector hoaït ñoïng treân maùy khaùch ñeå truy caäp taäp tin aûnh oå ñóa cöùng aûo ñöôïc löu tröõ treân maùy chuû. Moät caùch cuï theå laø, caùc keânh ñieàu khieån Virtual Lan Drive IO Service coù nhieäm vuï laø ñoïc vaø vieát caùc yeâu caàu ñeùn sector nôi maø taïo ra caùc taäp tin aûnh. Cuõng ñeàu gioáng nhö caùc oå ñóa cöùng laø giaûi quyeát caùc truy xuaát ngaãu nhieân veà vaán ñeà thay ñoåi döõ lieäu cuõng nhö toaøn boä caùc thieát bò nhaäp xuaát. Virtual Lan Drive IO Service ít nhaát phaûi ñöôïc caøi ñaët treân moät maùy chuû treân heä thoáng maïng. Dòch vuï naøy coù theå ñöôïc khôûi ñoäng hoaëc döøng laïi ñöôïc söû duïng trong danh saùch caùc dòch vuï coù ích cuûa Windows NT Server hoaëc Windows 2000 Server. Noù coù theå ñöôïc tuyø chænh voái öùng duïng Virtual Lan Drive IO Service Preference vaø coù theå truy xuaát thoâng qua Windows Start manu. Virtual Lan Drive Login Service ( dòch vuï ñaêng nhaäp vaøo ñóa aûo maïng cuïc boä): Cho pheùp kieåm tra user name vaø password khi caàn. Noù coøn cho pheùp thieát laäp söï keát noái tôùi caùc oå ñóa cöùng aûo vaø Virtual Lan Drive IO Service. Sau khi caøi ñaët phaàn meàm 3Com Virtual Lan Drive leân Server thì Virtual Lan Drive Login Service xuaát hieän trong danh saùch caùc dòch vuï höõu ích trong windows NT server hoaëc windows 2000 server. Noù coù theå ñöôïc tuyø chænh voái öùng duïng Virtual Lan Drive IO Service Preference vaø coù theå truy xuaát thoâng qua Windows Start manu. Boot Service (dòch vuï khôûi ñoäng).Boot Service goàm coù ba caáu hình laø :TFTP, PXE, BOOTP. Caùc caáu hình naøy raát caàn thieát ñeå khôûi ñoäng caùc maùy khaùch töø xa. Bootstrap Editor : coù nhieäm vuï cheøn caùc maùy khaùch vaøo cô sô döõ lieäu. Chöông 4 CAÁU HÌNH CHO MAÙY CHUÛ VAØ MAÙY TRAÏM YEÂU CAÀU PHAÀN CÖÙNG VAØ PHAÀN MEÀM + Maùy chuû ( Server ) : CPU Pentium, dung löôïng Ram laø 512 MB, dung löôïng ñóa cöùng töø 40 GB trôû leân (tuøy thuoäc vaøo soá löôïng maùy traïm), card maïng, heä ñieàu haønh Windows NT hoaëc Windows 2000 Server vaø dòch vuï DHCP (dòch vuï naøy ñoùng vai troø raát quan troïng cho Virtual Lan Drive hoaït ñoäng) +Maùy traïm (client) : CPU Pentium, dung löôïng Ram toái thieåu laø 64 MB, card maïng coù gaén Boot Rom PXE. Ñaëc ñieåm löu yù khi choïn card maïng cho maùy traïm : neáu söû duïng card maïng duøng chip cuûa haõng 3Com 905c thì khoâng caàn Boot Rom ( vì ñaây laø loaïi Boot Rom on card) , loaïi card naøy raát maéc tieàn. Chuùng ta coù theå söû duïng caùc loaïi card reû tieàn hôn nhö Linkpro/Cnet duøng chíp Realtek 8139 vaø gaén theâm Boot Rom. Phaàn meàm Virtual Lan Drive phieân baûn 1.0 chæ hoã trôï caøi ñaët Windows 98 treân maùy traïm, muoán caøi ñaët Windows 2000 hoaëc cao hôn, thì phaûi söû duïng phieân baûn 2.0 hoaëc 2.5. CAØI ÑAËT PHAÀN MEÀM TREÂN MAÙY CHUÛ + Phaàn meàm 3Com Virtual Lan Drive ñöôïc löu döôùi daïng neùn, ta caàn phaûi giaûi neùn phaàn meàm naøy treân ñóa cöùng. Moät maøn hình töï ñoäng xuaát hieän vôùi giao dieän coù teân laø 3Com Virtual Lan Drive xuaát hieän, ta choïn run Virtual Lan Drive Installation ñeå caøi ñaët. Ta coù theå chaïy taäp tin SETUP.EXE ñeå caøi ñaët. Quaù trình caøi ñaët seõ hoûi baïn moät soá thoâng tin nhö sau : soá serial, kieåu caøi ñaët ta choïn Administrator and Server vaø ñeå cho maùy töï caøi ñaët cuoái cuøng ta baám Next. Sau khi caøi ñaët xong, trong cöûa soå Control Panel coù 3 bieåu töôïng 3Com PXE, 3Com BOOTP, 3Com TFTP. Khi ñoù caùc caáu hình caàn thieát cuûa Virtua Lan Drive naèm ôû ñöôøng daãn sau : Start à Programs à 3Com Virtual Lan Drive. Chöông 5 THIEÁT LAÄP CAÙC CAÁU HÌNH DÒCH VUÏ TREÂN MAÙY CHUÛ 1. CAÁU HÌNH CHO 3COM PXE : Töø bieåu töôïng control panel, nhaán ñuùp leân bieåu töôïng 3Com PXE. Khi ñoù moät thoâng baùo hieån thò nhaéc nhôû dòch vuï naøy(PXE service) chöa chaïy, vaø hoûi baïn coù muoán khôûi ñoäng noù hay khoâng, choïn Yes ñeå ñoàng yù khôûi ñoäng Töø hoäp thoaïi 3Com PXE, choïn tab Options ñeå kieåm tra xem taäp tin BOOTPTAB coù naèm trong thö muïc C:\TFTPBOOT hay khoâng(ñaây laø taäp tin duøng ñeå khôûi ñoäng BOOT-ROM), neáu khoâng ñuùng, thì ta phaûi choïn ñöôøng daãn laïi sao cho ñuùng. Tieáp theo ta choïn Network Adapter vaø ñaùnh daáu check vaøo ñòa chæ IP cuûa maùy chuû Cuoái cuøng ta nhaán OK ñeå löu laïi caáu hình 2. CAÁU HÌNH CHO 3COM TFTP Töông töï: cuõng töø cöûa soå control panel, nhaáp ñuùp vaøo bieåu töôïng 3Com FTPT, ta choïn tab File Transfer, keá tieáp ta ñaùnh daáu check vaøo muïc Transmit secure mode, coù ñöôøng daãn laõ : C:/TFTPBOOT. Beân tab cuûa Network card, ñaùnh daáu check vaøo ñòa chæ IP (bieåu töôïng gioáng card maïng). Nhaáp ok ñeå löu laïi. 3. CAÁU HÌNH CHO 3COM BOOTP Töông töï : cuõng töø cöûa soå control panel, nhaáp ñuùp vaøo bieåu töôïng 3Com BooTP. Ôû tab option, ta choïn ñöôøng daãn laø : C:\TFTPBOOT\BOOTPTAB. Ñaây ñöôøng daãn maëc ñònh trong quaù trình caøi phaàn meàm Virtual Lan Drive. Neáu ñöôøng daãn bò sai, ta nhaán vaøo nuùt Browse ñeå chænh laïi cho ñuùng.Choïn tab Network Adapter, ñaùnh daùu check vaøo oâ ñòa chæ IP cuûa maùy chuû. 4. CAÁU HÌNH CHO VLD LOGIN SERVICE : Nhaán choïn start -> Programs ->3Com Virtual Lan Drive -> Login Service Preferences, hoäp thoaïi Login Services Preferences hieän ra. Taïi ñöôøng daãn kieåm tra laïi. Neáu ñöôøng daãn laø : C:\Programs files\3Com\Virtual Lan Drive\ VLD.MDB thì ñuùng. Neáu ñöôøng daãn sai, ta nhaáp Browse ñeå choïn laïi. Tieáp theo ta ñaùnh daáu check vaøo muïc : Add new clients to database . Vì muïc naøy töï caäp nhaät caùc maùy traïm vaøo cô sôû döõ lieäu trong quaù trình ta taïo taøi khoaûn cho maùy traïm theo phöông phaùp töï ñoäng. 5. CAÁU HÌNH CHO BOOTSTRAP FILE : Töø cöûa soå Administrator, choïn Tools Configuration Bootstrap. Hoäp thoaïi Configure Bootstrap xuaát hieän. Nhaán Browse cho muïc Path laø : C:\TFTPBOOT\Vldrmil13.bin. Ñaùnh daáu check vaøo muïc : use BOOTP/DHCP Resolved. Ñaùnh daáu check vaøo muïc : use Database Values. Ñaùnh daáu check vaøo muïc Verbose Mode neáu ta muoán hieån thò thoâng tin chi tieát quaù trình boot khi khôûi ñoäng maùy cuûa client (ví duï: IP cuûa maùy chuû, maùy client, DHCP). CAÁU HÌNH CHO VIRTUAL LAN DRIVE IO SERVICE : Treân ñóa cöùng cuûa maùy chuû ( coù theå taïo phaân vuøng ñóa baát kyø ñaõ ñöôïc ñònh daïng theo chuaån NTFS), taïo moät thö muïc ñeå löu caùc taäp tin aûnh cuûa ñóa cöùng aûo. Phaûi chaéc chaén raèng dung löôïng ñóa coøn troáng ñeå taïo ra caùc taäp tin aûnh vôùi dung löôïng toái ña cho moãi ñóa cöùng aûo khoaûng 2000 MB. Tieáp ñeán nhaán choïn start -> programs -> 3com Virtual Lan Drive -> IO service Preferences. Hoäp thoaïi xuaát hieän. Taïi Virtual Disk Directory, ta choïn thö muïc ñaõ taïo ban ñaàu ñeå chöùa caùc taäp tin ñóa aûo. Ñaùnh daáu check vaøo ñòa chæ IP cuûa Server, nhaán ok ñeå löu laïi caáu hình. CAÁU HÌNH CHO ADMINISTRATOR + Ta choïn File -> new -> Server hoaëc click vaøo bieåu töôïng new Server. Hoäp thoaïi New IO Server xuaát hieän. + Taïi Name, ta ñieàn teân cuûa maùy chuû ( teân naøy do ta ñaët trong quaù trình caøi ñaët heä ñieàu haønh cho maùy chuû). + Click vaøo Resolve, neáu ñuùng teân cuûa maùy chuû, muïc IP Address seõ töï ñoäng hieån thò IP cuûa maùy chuû (IP naøy do ñöôïc ñaët tröôùc). + Coång maëc ñònh phaûi laø 6911 + Taïi Description, ta coù theå ñieàn vaøo ñeå moâ taû maùy chuû hoaëc ñeå troáng cuõng ñöôïc. + Nhaán ok ñeå löu laïi caáu hình. Ä Khi taát caû caùc dòch vuï treân ñaõ ñöôïc caáu hình ñuùng vaø ñaåy ñuû thì ta baét ñaàu cho cho chuùng hoaït ñoäng ñeå taïo ñóa aûo. Cho caùc dòch vuï hoaït ñoäng nhö sau : + Vaøo Start -> setting -> control panel -> choïn muïc Administrator Tools -> choïn muïc services. Moät baûng caùc dòch vuï caàn thieát xuaát hieän. Caùc dòch vuï naøy luoân luoân naèm ñaàu danh saùch. Caùc dòch vuï ñoù laø : + 3Com BOOTP + 3Com PXE + 3Com TFTP + 3Com VLD IO Service + 3Com VLD Login Service Ä Ta seõ cho caùc dòch vuï naøy hoaït ñoäng nhö sau : Click chuoät vaøo töøng dòch vuï, click phaûi chuoät, choïn properties, baûng caùc thuoäc tính cuûa dòch vuï xuaát hieän. Taïi Startup type ta choïn cheá ñoä Automatic, ta choïn tieáp nuùt start. Chôø trong giaây laùt ñeå dòch vuï khôûi ñoäng xong ta choïn ok, nhö vaäy dòch vuï ñaõ ñöôïc khôûi ñoäng ( caùc dòch vuï coøn laïi laøm töông töï). Ä Khi taát caû caùc dòch vuï ñöôïc khôûi ñoäng, bieåu töôïng New Disk trong caáu hình Administrator cuûa Virtual Lan Drive seõ trôû thaønh maøu xanh luïc. Luùc naøy ta môùi coù theå taïo ñóa Chöông 6 PHÖÔNG PHAÙP TAÏO TAØI KHOAÛN CHO MAÙY TRAÏM Khôûi ñoäng maùy khaùch, khi ñoù treân maùy khaùch coù doøng chöõ : “ press shift-10 to config”. Ta phaûi thöïc hieän caâu leänh naøy ñeå client khôûi ñoäng chính xaùc hôn. Khi nhaán shift-10 thì coù nhöõng doøng leänh xuaát hieän, ta phaûi khai baùo caáu hình ñoù sao cho gioáng vôùi laïi caáu hình nhö sau: Network Boot Protocol PXE Boot Order PnP/BEV (BBS) Show Config Message Enable Show Message Time 3 Second Khi caáu khai baùo xong, nhaùn F4 löu laïi vaø thoaùt khoûi caáu hình. à CAÙC PHÖÔNG PHAÙP TAÏO TAØI KHOAÛN CHO MAÙY TRAÏM : a. Phöông phaùp taïo taøi khoaûn töï ñoäng : + Khôûi ñoäng maùy khaùch, neáu caáu hình treân maùy chuû ñuùng thì ôû maùy khaùch seõ hieän ra caùc thoâng baùo nhö: Client IP ( ñòa chæ IP, ñòa chæ naøy do ta thieát laäp treân maùy chuû, khi maùy khaùch khôûi ñoäng thì DHCP cung caáp IP cho maùy khaùch). MAC ADDRESS ( ñòa chæ vaät lyù goàm 12 kyù töï, ñiaï chæ naøy khoâng bao giôø truøng nhau treân moãi card maïng). Server IP, DHCP IP. . . ngoaøi ra cuõng coù vaøi doøng thoâng baùo cho ta bieát veà phaàn meàm taïo ñóa aûo maø ta ñang söû duïng . . . + Tieáp theo laø coù doøng chöõ xuaát hieän : Client name . . . . . Taïi doøng Client name, ta ñaët teân cho maùy khaùch. Ví duï : user1 Khi taïo xong , ta nhaán Enter. Moät doøng chöõ nöõa xuaát hieän: - Description . . . . . Taïi doøng Description, ta coù theå mieâu taû gì ñoù cho maùy khaùch vöøa taïo hoaëc ñeå troáng cuõng ñöôïc. Nhaán Enter, moät thoâng baùo nöõa xuaát hieän baùo raèng: baïn haõy leân Server taïo ñóa aûo vaø gaùn cho maùy khaùch naøy. Ñeå kieåm tra xem maùy khaùch ñaõ ñöôïc taïo chöa, ta leân maùy chuû vaøo muïc Start -> programs -> 3Com Virtual Lan Drive -> Administrator. Neáu maùy khaùch ñaõ ñöôïc taïo thì beân döôùi doøng chöõ Client coù teân cuûa maùy maø ta vöøa taïo. Phöông phaùp taïo thuû coâng : + Khôûi ñoäng maùy khaùch, khi ñoù treân maùy khaùch seõ xuaát hieän ñòa chæ MAC. + Ghi ñòa chæ naøy laïi moät caùch caån thaän ( moãi maùy moät ñòa chæ MAC khaùc nhau). + Leân maùy chuû ñeå taïo taøi khoaûn cho maùy khaùch. + Taïi maùy chuû, ta choïn Start -> Programs -> 3Com Virtual Lan Drive -> Administrator. Dòch vuï Administrator xuaát hieän. + Taïi ñaây, ta choïn file -> new -> disk (hoaëc ta nhaán vaøo bieåu töôïng new disk) chuù yù: ñeå taïo ñöôïc ñóa aûo thì caùc dòch vuï phaûi caáu hình cho ñuùng. + Khi baûng New Disk xuaát hieän: + Tab Data: Taïi muïc name, ta ñaët teân cho maùy khaùch. Ví duï: may1 Taïi muïc MAC, ta ñaùnh ñòa chæ MAC cuûa maùy khaùch maø ta ñaõ ghi laïi luùc ban ñaàu( maùy naøo thì ñòa chæ MAC cuûa maùy ñoù). Taïi muïc Port, ta khoâng ñöôïc thay ñoåi. Taïi muïc Description, ta coù theå moâ taû cho maùy khaùch vöøa taïo hoaëc ñeå troáng cuõng ñöôïc. + Tab Disk: Ta choïn Virtual Disk First ñeå boot töø ñóa cöùng aûo. + Tab Security: Taïi ñaây ta seõ ñaët maät khaåu cho maùy khaùch Vieäc taïo taøi khoaûn cho caùc maùy khaùch ñaõ xong. Chöông 7 TAÏO ÑÓA CÖÙNG AÛO GAÙN CHO MAÙY TRAÏM Neáu 1 oå ñóa cöùng aûo söû duïng cho nhieàu maùy thì phaàn meàm Virtual Lan Drive 1.0 coøn haïn cheá, khi caùc maùy khaùch hoaït ñoäng noù chaïy khoâng oån ñònh vaø thöôøng bò loãi. Do ñoù, toát hôn heát neân taïo cho moãi maùy khaùch 1 oå ñóa cöùng aûo. Vaø taïo theâm moät ñóa nöõa ñeå duøng chung cho caùc maùy khaùch ( ñóa naøy khoâng ñöôïc caøi windows maø chæ caøi caùc öùng duïng duøng chung cho caùc maùy khaùch). CAÙC BÖÔÙC TAÏO ÑÓA AÛO : + Tröôùc teát, ta taïo ñóa aûo cho Server Taïi muïc Server ñaõ taïo ban ñaàu (luùc naøy bieåu töôïng New Disk ñaõ chuyeån sang maøu xanh luïc). Moät baûng ñeå taïo ñóa aûo xuaát hieân. Ta choïn Option New Taïi muïc ñieàn dung löôïng cuûa ñóa aûo, ta nhaäp toái ña laø 2000 MB Chuù YÙ: ta choïn dung löôïng ñóa cöùng sao cho chöùa ñöôïc heä ñieàu haønh, moät khi ñaõ caøi heä ñieàu haønh vaø caùc chöông trình öùng duïng roài thì ta khoâng ñöôïc chænh söûa ñöôïc nöõa. Neáu muoán chænh söûa, ta phaûi xoaù oå ñóa aûo ñoù vaø taïo laïi töø ñaàu. Moãi maùy khaùch chæ ñöôïc gaùn toái ña laø 4 oå ñóa aûo). àNhaán OK ñeå hoaøn thaønh coâng vieäc taïo ñóa aûo. GAÙN ÑÓA AÛO CHO MAÙY TRAÏM : Voâ Start -> Programs -> 3Com Virtual Lan Drive -> Administrötor khi ñoù dòch vuï Administrator xuaát hieän Treân thanh coâng menu, ta choïn view -> choïn Client-disk. Khi ñoù, cöûa soå beân phaûi cuûa dòch vuï Administrator xuaát hieän caùc teân Client maø ta ñaõ taïo. Nhaáp phaûi chuoät vaøo maùy khaùch -> properties -> chon tab disk -> keá tieáp -> choïn Change. Cöûa soå “ select virtual disk” hieän ra. Khi ñoù, phía beân phaûi cuûa soå hieån thò teân cuûa server aûo maø ta ñaõ taïo ban ñaàu. Tröôùc teân cuûa server aûo coù daáu coäng (+), nhaáp chuoät vaøo ñoù -> caùc ñóa aûo maø ta ñaõ taïo hieân ra. Muoán choïn oå ñóa naøo ñeå khôûi ñoäng, ta nhaáp chuoät vaøo oå ñóa aûo ñoù. Nhaán nuùt Add, keá tieáp ta nhaán OK hai laàn ñeå hoaøn taát vieäc gaùn ñóa cöùng aûo cho maùy traïm. Chöông 8 FORMAT ÑÓA AÛO VAØ CAØI HEÄ ÑIEÀU HAØNH CHO MAÙY TRAÏM FORMAT ÑÓA CÖÙNG AÛO : + Khôûi ñoäng maùy khaùch, neáu maùy khaùch nhaän ñöôïc ñóa aûo thì maùy seõ baùo nhö sau: Virtual Disk Found. Insert System Disk, Press Any Key To Continuos : ñóa aûo ñaõ ñöôc tìm thaáy, boû ñóa heä thoáng vaøo vaø nhaán phím baát kyø ñeå tieáp tuïc . . . + Neáu boû ñóa khôûi ñoäng vaøo maø vaãn baùo nhöõng doøng chöõ nhö treân thì ta tieáp tuïc nhaán phím ESC moät hoaëc hai laàn. + Quaù trình format ñóa aûo cuõng töông töï nhö quaù trình format caùc oå ñóa cöùng thoâng thöôøng. + Khi format ñóa aûo xong, ta taét maùy client vaø chuaån bò caøi heâ ñieàu haønh cho maùy client. CAØI ÑAËT HEÄ ÑIEÀU CHO MAÙY TRAÏM ( Tieán haønh treân maùy chuû ) + Vì caøi heä ñieàu haønh theo phöông phaùp cheùp Source vaøo ñóa aûo neân noù khaùc vôùi vieäc caøi ñaët heä ñieàu haønh thoâng thöôøng. + Ñeå cheùp ñöôïc Source win98 vaøo ñóa aûo. Tröôùc heát ta phaûi aùnh xaï oå ñóa aûo ñoù. Aùnh xaï ñóa aûo nhuû sau: + Start ->Programs -> 3Com Virtual Lan Drive -> Administrator. Treân thanh manu vaøo view ->tools -> Map Virtual Disk ( hoaëc ta nhaán vaøo bieåu töôïng Map Virtual Disk treân thanh coâng cuï). + CHUÙ YÙ : khi aùnh xaï ( map) ñóa aûo, ta phaûi choïn oå ñóa maø ta caàn aùnh xa. Khi ñoù bieåu töôûng Map Virtual Disk ñoåi sang maøu xanh lôït). + Ta môû oå ñóa co teân laø REMOVABLE vaø cheùp source win98 töø ñóa CD-ROM vaøo oå ñóa naøy. + Tieáp theo, ta cheùp taát caû caùc taäp tin trong thö muïc Client Files (programs files -> 3Com -> Virtual Lan Drive -> Client files) vaøo trong Source windows maø ta ñaõ cheùp vaøo oå ñóa REMOVABLE ( vì trong quaù trình caøi ñaët, vì trong quaù trình caøi ñaët, windows thöôøng ñoøi hoûi caùc taäp tin naøy. Neáu khoâng cheùp vaøo, trong quaù trình caì ñaët windows seõ ñoøi hoûi caùc taäp tin naøy.) + Khi cheùp Source xong, ta phaûi ngöng aùnh xa ñóa aûo ( Unmapped) ñeå cho maùy client coù theå nhìn thaáy ñóa aûo ñeå khôûi ñoäng. Ñeå ngöng aùnh xaï, ta chæ vieäc nhaáp chuoät vaøo bieåu töông Virtual Disk laø xong. + Ta seõ chôø ñôïi trong giaây laùt ñeå cho döõ lieäu ñöôïc löu leân ñaõ aûo. + Khôûi ñoäng maùy client , taïi doøng : C:\WIN98 ta chæ caàn ñaùnh theâm leänh SETUP vaø coâng vieäc caøi ñaët ñöôïc tieán haønh nhö vieäc caøi ñaët caùc oå ñóa cöùng thoâng thöôøng. + Khi ta caàn caøi ñaët theâm caùc öùng duïng, thì coâng vieäc cuõng thöïc hieân baèng vieäc Map (aùnh xaï) oå ñóa aûo leân cheùp thö muïc / taäp tin ñoù vaøo ñóa aûo Unmap oå ñóa vöøa cheùp thö muïc vaøo. Khôûi ñoäng laïi maùy khaùch vaø caøi ñaët caùc öùng duïng ñoù bình thöôøng. ? Coâng vieäc caøi ñaët hoaøn taát. Chöông 9 PHAÀN MEÀM BXP 2.5 Phaàn meàm BXP 2.5 laø phaàn meàm môùi nhaát ñeå söû duïng cho heä thoáng maïng BOOT-ROM. Ngoaøi nhöõng tính naêng ñaõ coù gioáng nhö Virtual Lan Drive, noù coøn coù nhöõng chöùc naêng khaùc maø caùc phaàn meàm taïo ñóa aûo khaùc khoâng coù Phaàn meàm naøy cho pheùp ta quaûn lyù tôùi 127 maùy traïm vaø noù duøng ñeå chaïy heä ñieàu haønh windows 2000 vaø win XP treân maùy traïm. CHUAÅN BÒ TRÖÔÙC KHI CAØI ÑAËT : MAÙY CHUÛ : Heä ñieàu haønh cho maùy chuû coù theå laø : Windows XP, Windows 2000 Professional, Windows 2000 Server Family/Advanced. Toát nhaát neân choïn Windows Server 2000. Ñóa cöùng : tuyø theo söû duïng chung oå ñóa aûo cho caùc maùy traïm hoaëc moãi maùy traïm moät ñóa aûo. Neân choïn loaïi ñóa cöùng loaïi toát. MAÙY TRAÏM : Maùy con coù theå chaïy Windows 2000 Professional hoaëc Windows XP Moãi maùy con phaûi coù moät Card maïng vôùi moät boot-rom PXE ( toát nhaát neân söû duïng PXE 2.0). Card maïng phaûi thuoäc moät trong 3 loaïi sau : 3Com905C, Intel Pro/100, RTL8139(x) Maùy chuû : caøi Windows 2000 Server ( ñaõ noùi treân phaàn ñaàu). Maùy traïm : chuaån bò moät maùy traïm coù oå cöùng ( oå cöùng tham khaûo) ñaõ caøi saün win XP hoaëc win 2000 Professional vaø caù öùng duïng caàn thieát : Vietkey, Microsoft Office . . ., taïo moät taøi khoaûn vôùi teân user01 vôùi quyeàn Admin vaø khi khôi ñoäng töï ñoäng log on baèng user naøy. Trong phaàn computer name, ta khai baùo teân cho maùy traïm laø user1. phaàn khai baùo veà maïng, ta khai baùo workgroup nhö maùy chuû. Maùy traïm phaûi coù giao thöùc TCP/IP. Phaûi baûo ñaûm maùy con thoâng maïng vôùi maùy chuû. CAØI ÑAËT BXP 2.5 TREÂN MAÙY CHUÛ : Nhaán hai laàn vaøo file BXP 2.5, ñaây laø file töï giaûi neùn neân chöông trình töï giaûi neùn sao ñoù môùi tieán haønh caøi ñaët. Hoäp thoaïi Setup type xuaát hieän: Choïn Full Server vaø nhaán Next. Tieáp theo hoäp thoaïi Select Componet xuaát hieän Boû daáu check ôû phaàn Tellurian DHCP Server ( phaàn naøy chæ choïn khi maùy chuû khoâng caøi dòch vuï DHCP, ví duï nhö tröôøng hôïp maùy chuû caøi heä ñieàu haønh Windows XP, Windows 2000 Professional ). Caùc böôùc coøn laïi ta chæ caàn nhaán Next, sau ñoù nhaán Finish ñeå hoaøn thaønh vieäc caøi ñaët. Khi caøi ñaët xong, trong control panel chæ coù 3 dòch vuï ñoù laø : 3Com PXE, 3Com BOOTP vaø Venturcom TFTP Service. C. CAÁU HÌNH CAÙC DÒCH VUÏ CUÛA BXP TREÂN MAÙY CHUÛ Caáu hình cho PXE Service: töø start -> setting ->control panel nhaán hai laàn vaøo 3com PXE. Neáu coù thoâng baùo xuaát hieän baùo raèng dòch vuï chöa ñöôïc khôûi ñoäng. Nhaán YES ñeå boû qua vaø tieáp tuïc. Töø tab option, kieåm tra thöû xem ñuùng ñöôøng daãn hay chöa, ñöôøng daãn laø : C:/Program files/venturcom/BXP/TFTPBOOT. Neáu ñöôøng daãn sai, ta choïn laïi baèng vieäc nhaán Browse Click vaøo tab Network Adapter, ta ñaùnh daáu check vaøo ñòa chæ IP cuûa card maïng duøng chaïy dòch vuï naøy ( IP naøy ñöôïc thieát laäp trong quaù trình caøi ñaët maùy chuû) Click ok ñeå löu laïi caáu hình naøy. Caáu hình cho Venturcom TFTP Service Töø control panel, nhaán hai laàn vaøo bieåu töôïng Venturcom TFTP Service. Hoäp thoaïi xuaát hieän. Kieåm tra ñöôøng daãn ôû muïc Transmit (Get) directory ( chæ ñeán file Vldmi13.bin), ñöôøng daãn laø: C:/Program Files -> Venturcom -> BXP -> TFTPBOOT. Choïn tab TFTP Network vaø chon ñòa chæ IP cuûa phaàn card maïng chaïy dòch vuï naøy. Kieåm tra soá cuûa coång laø 69 Click vaøo tab TFTP Logging Do quaù trình hoaït ñoäng BXP TFTP Server seõ log caùc thoâng baùo cuûa mình ñeán System Event log cuûa Windows 2000 Server neân choïn ôû ñaây möùc ñoä cao ñeå taïo ra caùc thoâng itn ñoù, maximum laø All Events . click ok ñeå löu. Caáu hình cho BXP IO Service Töø oå ñìa C hoaëc oå D cuûa maùy chuû ( phaûi ñöôïc ñònh daïng baèng NTFS), taïo moät thö muïc ñeå löu tröõ caùc taäp tin ñóa aûo cuûa caùc maùy traïm. Ví duï : D:\Boot-rom. Töø Start -> Program Files -> Venturcom BXP Service Preference. Hoäp thoaïi xuaát hieän. Click Browse, choïn ñuùng thö muïc ñaõ taïo D:\Boot-rom Ôû phaàn IP setting, choïn card maïng duøng cho dòch vuï naøy baèng caùch click choïn vaøo IP töông öùng. Ôû muïc port phaûi ñuùng laø 6911 Click OK ñeå löu lòa caáu hình naøy. Caáu hình BXP Login Service Töø Start -> Programs -> Venturcom BXP choïn BXP Login Service Preference. Hoäp thoaïi xuaát hieän. Kieåm tra ñöôøng daãn ôû muïc Database chæ ñeán taäp tin laø VLD.MDB laø C:\ -> Program Files -> Venturcom -> BXP -> VLD.MDB Ñaùnh daáu check vaøo muïc Add new clients to database ñeå sau naøy coù theå caøi ñaët client moät caùch töï ñoäng. Choïn IP töông öùng cho dòch vuï naøy. Clich OK löu laïi caáu hình Khôûi ñoäng caùc dòch vuï Khôûi ñoäng cuõng gioáng nhö vieâc khôûi ñoäng caùc dòch vuï trong Virtual Lan Dirve Ñaëc bieät, sau khi khôûi ñoäng dòch vuï BXP Write Cache I/O Server, thì trong thö muïc chöùa caùc taäp tin ñóa aûo ( D:\Boot-rom) seõ taïo ra moät thö muï con laø writeCache) Caáu hình cho BXP Administrator Töø start -> Program ->Venturcom BXP, choïn Administrator, maøn hinh xuaát hieän. Trong phaàn BXP Administrator chuùng ta coù theå caáu hình caùc thaønh phaàn sau: + Caáu hình bootstrap file + Caáu hình IO Server, + Taïo oå cöùng aûo cho client + Format oå cöùng aûo + Ñaêng kyù client vaøo cô sôû döõ lieäu cuûa BXP ( taïo user). + Ñaêng kyù oå cöùng aûo cho client. Caáu hình cho Bootstrap Bootstrap file laø taäp tin chöùa thoâng tin khôûi ñoäng maø boot-rom seõ tìm ñeán ñeå khôûi ñoäng quaù trình ñaàu cho cho caùc client. Vôùi BXP thì file ñoù laø VLDRMIL13.BIN. Ñeå caáu hình cho Bootstrap ta laøm nhö sau : Trong maøn hình BXP Administrator, choïn Tools, choïn tieáp Configure Bootstrap Ôû phaàn Path khai baùo ñöôøng daãn ñeán taäp tinVLDRMIL13.BIN, ñöôøng daàn ñeán taäp tin C:\Program files\Venturcom\BXP\TftpBoot\vldrmil13.bin. Ñaùnh daáu check ôû muïc use BOOTTP/DHCP Resolved Ñaùnh daáu check ôû muïc use database values Ñaánh daáu check vaøo verbose mode neâu muoán hieån thò chi tieát caûu maùy chuû vaø maùy traïm trong khi maùy traïm khôûi ñoäng. Nhaán OK ñeå löu laïi caáu hình vaø thoaùt khoûi hoäp thoaïi Caáu hình cho IO Server ÔÛ maøn hình cuûa BXP Administrator. Töø menu File choïn New -> Server. Hoäp thoaïi New IO Server xuaát hieän Ôû phaàn Name, ta goõ teân cuûa maùy chuû ( phaûi goõ ñuùng teân cuûa may chuû, teân naøy ñöôïc ñaët trong quaù trình caøi heä ñieàu haønh cho maùy chuû). Neuùu goõ ñuùng, khi nhaán Resolve thì ôû muïc IP Address seõ hieän ñuùng IP cuûa maùy chuû maø ta ñaõ thieát laäp ban ñaàu. Neáu goõ sai, khi nhaán vaøo Resolve thì IP cuûa maùy chuû khoâng hieän ra. Coång maëc ñònh laø 6911. Phaàn Description ta coù theå goõ vaøo thoâng tin baát kyø mieâu taû cho IO Server môùi taïo hoaëc ñeå troáng cuõng ñöôïc. Khi tao xong, trong maøn hình cuûa BXP Administrator coù theâm moät bieåu töôïng nöa gioáng IO Server ban ñaàu do BXP ñaõ taïo saün. Nhaán OK löu laïi caáu hình vaø thoaùt khoûi hoäp thoaïi. Taïo oå cöùng aûo – Virtual Disk. Vaãn töø maøn hình cuûa BXP Administrator, töø menu view ta choïn daáu check ôû doøng Server->Disk. Luùc naøy treân maøn hinh cuûa BXP Administrator ta chæ thaáy coù moät Server ñoù laø IO Server môùi ñöôïc taïo. Ñoàng thôøi bieåu töôïng New Disk treân thanh coâng cuï chuyeån sang maøu xanh luïc ( Chuù yù: bieåu töôïng new disk chæ ñoåi sang maøu xanh luïc khi taát caû caùc dòch vuï treân phaûi caáu hình ñuùng. Töø menu File ta choïn New -> Disk, hoäp thoaïi Add Virtual Disk xuaát hieän Ta choïn muïc New Disk. Taïi muïc Directory, ta choïn thö muïc chöùa ñóa aûo maø ta ñaõ taïo saün ban ñaàu ( nhaán Browse ñeå choïn) Ôû muïc Virtual disk size in MB, ta goõ dung löôïng oå ñóa aûo muoán taïo ( Löu yù: tuyø theo baûn maø ta nhaäp dung löôïng ñóa aûo. Neáu phieân baûn ñaày ñuû vaø ñaõ coù crack thì cho pheùp ta taïo ñóa aûo leân tôùi 8GB treân phaân vuøng oå ñóa cöùng taïo ôû cheá ñoä NTFS, coøn ôû cheá ñoä FAT32 thì chæ cho taïo toái ña laø 4GB. Trong khi ñoù coøn cho ta taïo ñöôïc 4 ñóa aûo. Neáu khoâng co phieân baûn chính thöùc thì chæ taïo ñöôïc toái ña laø 2GB . Tuy nhieân trong heä thoâng maïng boot-rom thì 2GB cuõng ñuû söû duïng). Ôû muïc disk name, ta goõ teân oâö ñóa aûo , chaúng haïn VTDISK Ôû phaàn Description ta goõ thoâng tin ñeå moâ taû oå ñóa naøy, ñeå troáng cuõng ñöôïc. Chuù yù : Moät khi oå ñóa aûo ñaõ ñöôïc taïo thì khoâng theå thay ñoåi laïi dung löôïng cuûa noù. Muoán thay ñoåi thì chæ coù caùch xoaù ñi taïo laïi oå ñóa khaùc maø thoâi. Vì vaäy phaûi chuù yù veà dung löôïng döõ lieäu ñeå taï ñóa ñeå khoûi thay ñoåi laïi dung löôïng ñóa sau naøy. Click OK ñeå löu laïi caáu hình. Quaù trình taïo oå ñóa aûo ôû BXP maát vaøi phuùt ( chaäm hôn nhieàu laàn so vôùi vieäc taïo ñóa aûo ôû Virtual Lan Drive). ( phieân baûn chính thöùc cuûa BXP cho pheùp moät maùy traïm coù toái ña laø 4 ñóa aûo, khi ñoù treân maùy traïm seõ coù thöù töï teân oå ñóa laø C,D,E,F D. TAÏO TAØI KHOAÛN CHO MAÙY TRAÏM 1. TAÏO TAØI KHOAÛN BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP TÖÏ ÑOÄNG Vôùi caùch naøy phaûi ñaûm baûo trong phaàn BXP Login Service baïn ñaõ choïn option Add new clieùnt to database. Laàn löôït khôûi ñoäng caùc maùy traïm ( caùc maùy naøy phaûi ñöôïc choïn khôûi ñoäng töø LAN). Luùc ñoù vôùi maùy ñaàu tieân seõ coù moät maøn hình khôûi ñoäng nhö sau : Venturcom BXP bootstrap v2.2 build 23 Copyright (c) 2002 Venturcom, Inc subsidiaries All rights reservd Local MAC : 012101FF2210 Local IP : 169.254.0.2 Subnet mask : 255.255.0.0 Boot server : 169.254.0.1 Login server : 169.254.0.1.:6910 Venturcom BXP could not find an entry for this client PC in its database. This may be because it is a new PC. You can enter the information below for this client PC and it will be added to the BXP database, or you can press the ESC key and the MAC will be used as the client name and description. You can edit this client information later using the BXP Administrator. Client Name: Description : ( khi ôû maùy traïm hieån thò ñöôïc caùc thoâng soá treân chöùng toû raèng ta ñaõ caáu hình ñuùng treân maùy chuû, neáu khoâng hieån thò caùc thoâng soá treân thì ta coi laïi xem coù dòch vuï naøo chöa ñöôïc thieát laäp khoâng.) Taïi muïc client Name, ta goõ teân maùy traïm thöù nhaát. Giaû söû may1 Taïi muïc Description ta goõ thoâng tin cuûa maùy traïm vaøo hoaëc ta boû troáng cuõng ñöôïc. Ta coù theå kieåm tra laïi xem taøi khoaûn maùy traïm ñaõ ñöôïc taïo chöa, ta kieâm tra nhö sau: Voâ maøn hình BXP Administrator, choïn view vaø choïn tieáp client->disk, click tieáp vaøo bieåu töôïng cuûa Client ta seõ thaáy xuaát hieân bieåu töôïng may1. Neáu muoán xem chi tieát ta nhaán phaûi choäut vaøo may1, choïn properties. Hoäp thoaïi New Client xuaát hieän: Caùc maùy coøn laïi ta laøm töông töï 2. TAÏO TAØI KHOAÛN BAÈMG PHÖÔNG PHAÙP THUÛ COÂNG Vôùi caùch naøy, tröôùc tieân phaûi khôûi ñoäng toaøn boä caùc maùy traïm trong maïng, roài töø maøn hình khôûi ñoäng gioáng nhö treân ta ghi lai taát caû caùc ñòa chæ MAC (local MAC) Töø maøn hình BXP Administrator, choïn File->new->client. Hoäp thoaïi New Client xuaát hieän nhö sau: taïi muïc Name goõ vaøo may1 chaúng haïn. Muïc MAC nhaäp vaøo ñòa chæ caûu maùy traïm maø ta ñaõ ghi ban ñaàu. Muïc Description ta coù theå ñeå mieâu ta maùy traïm, ñeå troáng cuõng ñöôïc. Click OK ñeå hoaøn taát. Töông töï ta laøm cho caùc maùy traïm coøn laïi Chuù yù: ta taïo taøi khoaûn baèng caùch naøo cuõng ñöôïc caû, tuy nhieân ta neân choïn caùch taïo taøi khoaûn theo phöông phaùp töï ñoäng vì noù nhanh hôn vaø khoâng xaûy ra sai xoùt trong quaù trình ta taïo taøi khoaûn. 3. GAÙN OÅ ÑÓA CÖÙNG AÛO CHO MAÙY TRAÏM Töø maøn hình BXP Administrator choïn menu view tieáp theo laø choïn vaøo Server->Client->Disk. Nhaán chuoät phaûi vaøo moät Client, chaúng haïn may1 vaø chon Properties Nhaán tab Disk Hoäp thoaïi New Disk xuaát hieän: ÔÛ muïc Boot oder ta choïn Hard Disk First ( ta phaûi choïn nhö vaäy vì sau khi maùy traïm khôûi ñoäng baèn boot-rom seõ keát noái vôùi server cuûa BXP seõ chuyeån tieáp qua khôûi ñoäng heä ñieàu haønh töø oå cöùng tham khaûo cuûa noù. Tieáp tuïc nhaán vaøo nut CHANGE, moät hoäp thaoïi nöõa xuaát hieän. Nhaán vaøo bieåu töôïng maùy chuû ñaõ taïo, seõ xaáut hieän danh saùch caùc oå ñóa aûo ñaõ taïo. Nhaán vaøo bieåu töôïng ñóa aûo, nhaán ADD ? Nhaán OK 2 laàn ñeå hoaøn taát. 4. FORMAT OÅ ÑÓA CÖÙNG AÛO : Vôùi phaàn meàm Virtual Lan Drive vieäc format oå ñóa aûo ñöôïc thöïc hieân ôû maùy traïm vaø duøng leänh format trong Dos ñeå thöïc hieän. Ñoái vôùi BXP 2.5 thì vieäc format ñóa aûo ñöôïc thöïc hieän treân maùy chuû. Töø maøn hình BXP Administrator , click View vaø chon tieáp Serever->Disk Click vaøo bieåu töôïng cuûa maùy chuû, caùc oå cöùng aûo xuaát hieän. Choïn oå cöùng caàn format. Töø menu Tool, choïn Map Virtual Disk. Luùc naøy oå cöùng aûo caàn Map ( aùnh xaï ) chuyeån sang maøu xanh luïc) Chuù yù : trong quaù trình aùnh xaï oå ñóa aûo, caùc maùy traïm phaûi taét. Khi ñoù, ta vaøo MY COMPUTER cuûa maùy chuû. Nhaán hai laàn lieân tieáp vaøo bieåu töôïng Removable Disk(x). Neáu thaáy thoâng baùo laø please insert disk into drive x, chöùng toû ñóa aûo chöa ñöôïc aùnh xa. Ngöôïc laïi maùy seõ hoûi baïn coù muoán format khoâng, ta choïn YES Ñoàng thôøi ta format ñóa aûo ôû cheá ñoä NTFS, thôi gian format ñóa aûo chieám vaøi giaây ñoàng hoà. Sau khi format xong, ta phaûi ngöng aùnh xaï oå ñóa vöøa format, neáu khoâng Un-Map ( ngöøng aùnh xaï) thì hki khôûi ñoäng maùy traïm., maùy traïm seõ khoâng thaáy oå ñóa vöøa aùnh xaï. Un-Map nhö sau : taïi maøn hình BXP Administrator, choïn tool vaø choïn Un-Map Virtual Disk. Hoaëc taïi bieåu töôïng Map Virtual Disk ñang coù maøu xanh luïc, ta click voâ ñoù ñeå ngöng aùnh xaï ñóa aûo. E. CAØI ÑAËT BXP 2.5 TREÂN MAÙY TRAÏM Töø moät maùy traïm baát kyø, chaúng haïn laø may1, gaén oå cöùng tham khaûo ñaõ caøi saün win XP hoaëc win 2000 Professional vaø caùc chöông trình öùng duïng caàn thieát. Trong phaàn workgroup ta phaûi khai baùo cuøng workgroup vôùi maùy chuû ñeå maùy chuû vaø caùc naùy traïm thoâng maïng vôùi nhau Ta phaûi taïo moät taøi khoaûn cho may1 chaúng haïn laø user01 baèng quyeàn Admin. Treân maùy chuû ta cuõng phaûi taïo moät taøi khoaûn laø user01 baèng quyeàn Admin cuûa maùy chuû ( neáu ta khoâng taïo taøi khoaûn treân maùy chuû thì cho duø may traïm thaáy maùy chuû nhöng noù khoâng truy xuaât ñöôïc döõ lieäu töø maùy chuû). Khôûi ñoäng laïi maùy traïm, log vaøo vôùi teân laø user01, ta truy xuaát ñeå laáy phaàn meàm BXP 2.5 ñeå caøi ñaët treân may traïm. Click vaøo BXP 2.5 ñeå tieán haønh caøi ñaët. Hoäp thoaïi xuaât hieän : Ta choïn muïc thöù 3 laø Client ñeå caøi ñaët cho may traïm, nhaán Next Caùc maøn hình keá tieáp ta chæ vieäc nhaán Next. Tieáp theo se xuaát hieän maøn hình Found New Harware Wizard, laøm nhieäm vuï phaùt hieän caùc phaàn cöùng trong Client. Ta chæ caàn nhaán Next hoaëc Continous Anyway Coâng vieäc caøi ñaët hoaøn taát, trong My Computer cuûa maùy traïm seõ xuaát hieän theâm moät oå ñóa môùi, chaúng haïn coù teân laø LocalDisk (E). Thöïc chaát ñaây laø oå ñóa maø noù laáy töø maùy chuû xuoáng ( Removable Disk). Tieáp theo laø quaù trình sao cheùp toaøn boä oå C treân maùy traïm sang oå cöùng aûo treân maùy chuû. Töø Start->program->Venturcom BXP, choïn Image Builder. ÔÛ muïc Destination Path ta goõ oå ñóa vöøa xuaát hieän trong My Computer cuûa maùy traïm vaøo ( chaúng haïn localdisk(E). Ta nhaán Build ñeå tieán haønh sao cheùp. Quaù trìhh sao cheùp dieãn ra khaù laâu. Quaù trình sao cheùp keát thuùc, ôû maùy traïm ta thaùo oå ñóa tham khaûo ra vaø cho maùy traïm khôûi ñoäng ôû cheá ñoä LAN. Coøn ôû maùy chuû ,ta vaøo BXP Administrator, töø menu View choïn Client->Disk, nhaán phaûi chuoät vaøo may1 , voâ tab Disk ôû muïc Boot order ta choïn laïi cheá ñoä khôûi ñoäng laø Virtual Disk First. ? Coâng vieäc hoaøn taát. PHAÀN II : CAÙC VAÁN ÑEÀ VEÀ INTERNET Chöông 10 DHCP DHCP ñöôïc vieát taét bôûi cuïm töø Dynamic Host Configuration Protocol (Giao thöùc caáu hình ñoäng maùy chuû) laø phaàn môû roäng cuûa Boot protocol. DHCP coù nhieäm vuï laø caáp phaùt ñòa chæ IP ñoäng cho caùc maùy khaùch khi ñöôïc yeâu caàu töø maùy khaùch. A. SÖÏ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA DHCP DHCP laøm vieäc theo moâ hình client-server ( maùy khaùch-maùy chuû). Quaù trình töông taùc cuûa DHCP dieãn ra giöõa maùy khaùch vaø maùy chö sau . Khi maùy khaùch khôûi ñoäng, noù seõ töï ñoäng gôûi moät goùi tin yeâu caàu keân maùy chuû, trong goùi tin naøy coøn keøm theo ñòa chæ MAC cuûa maùy khaùch. Maùy server treân maïng nhaän ñöôïc yeâu caàu ñoù lieàn caáp moät ñòa chæ IP cho maùy khaùck trong khoaûng thôøi gian nhaát ñònh ñoàng thôøi cuõng keøm theo 1 subnet mask vaø ñòa chæ IP cuûa server. Server khoâng caáp phaùt 2 ñòa chæ gioáng nhau cuøng moät luùc, vaø ñòa chæ IP ma ømaùy khaùch nhaän töø server laø ñòa chæ duy nhaát trong heä thoáng maïng. Sau ñoù, client seõ gôûi thoâng ñieäp chaáp nhaän IP do maùy chuû caáp, vaø maùy chuû seõ ruùt caùc IP coøn laïi cung caáp cho maùy khaùc. B. CAØI ÑAËT DHCP Vaøo start -->setting-->control panel Double click vaøo add/remove program-->choïn tab add/remove windows components Click vaøo components vaø chôø ñôïi trong giaây laùt vaø moät baûng danh saùch xuaát hieän : Double click vaøo networking service vaø moät baûng danh saùch nöõa hieän ra. Tieáp theo laø ñaùnh daáu check vaøo muïc Dynamic Hots Configuration Protocol (DHCP) Choïn OK, khôûi ñoäng laïi maùy Æ DHCP ñaõ ñöôïc caøi ñaët C. TAÏO SCOPE ÑEÅ QUAÛN LYÙ IP CHO MAÙY TRAÏM TAÏO SERVER + Ñeå quaûn lyù caùc maùy khaùch, ta phaûi taïo cho chuùng moät scope. Trong scope naøy chöùa ñòa chæ IP, caùc ñòa chæ IP naøy töông öùng vôùi caùc maùy khaùch trong heä thoáng maïng. + Tröôc heát, ta add Server vaøo dòch vuï DHCP ñeå quaûn lyù Scope: + Vaøo Start -> Programs ->Administrator Tools -> DHCP ( chuù yù laø DHCP phaûi ñöôïc caøi ). + Nhaáp phaûi vaøo bieåu töôïng DHCP ôû cöûa soå beån traùi ->Add Server. Moät baûng xuaát hieän : + Ta phaûi ñaùnh teân maùy chuû voâ muïc this Server ( ta phaûi ñaùnh ñuùng teân cuûa maùy chuû maø ñöôïc ñaët trong quaù trình caøi ñaët Server), tieáp theo ta nhaán OK. Neáu thieát laäp ñuùng thì seõ coù hình sau: ( Do thieát laáp IP treân maùy ñôn neân khoâng hieän IP maùy chuû maø hieän loopback) + Maùy chuû ñaõ ñöôïc ADD vaøo trong cöûa soå DHCP. Neáu DHCP hoaït ñoäng toát thì seõ coù bieåu töôïng muøa xanh luïc hình muõi teân höôùng leân ( bieåu töôïng naøy saùt phaàn teân cuûa Server khi ADD vaøo cöûa soå DHCP. Neáu khoâng coù bieåu töôïng nhö vaäy, chöùng toû DHCP chöa hoaït ñoäng. Ñeå cho DHCP hoaït ñoäng , ta nhaán chuoät phaûi vaøo Server trong cöûa soå DHCP ->All Tasks -> Start. Æ DHCP ñaõ hoaït ñoäng TAÏO SCOPE + Choïn start -> Programs ->Addministrator Tools -> DHCP. + Nhaán chuoät phaûi leân teân maùy chuû trong cöûa soå DHCP -> New Scope Moät baûng thoâng baùo hieân ra.” Well come to the new scope wizard”. Ta nhaán Next. Moät baûng thoâng baùo nöõa hieân ra: + Taïi muïc Name, ta ñaët teân naøo cuõng ñöôïc mieãn sao cho deã nhôù. + Tai muïc Description, ta mieâu taû hay ñeå troáng cuõng ñöôïc. Taïo xong, nhaán Next + Moät baûng New Scope Wizard xuaát hieän. Baûng naøy cho ta thieát laäp soá löôïng IP ñeå DHCP caáp cho caùc maùy con khi maùy con yeâu caàu. Tuyø theo löôïng maùy con trong heä thoáng maø ta taïo ra löôïng IP caàn thieát. Toát nhaát ta neân laáy ñòa chæ cuoái cuûa maùy chuû ñeå deã quaûn lyù.(Giaû söû IP cuûa maùy chuû laø 169.254.144.148 vaø heä thoáng maïng coù 10 maùy con). Ta taïo nhö sau : Taïi doøng Start IP Address ( ñòa chæ IP baét ñaàu), ta ñieàn vaøo : 169.254.144.149 Taïi doøng End IP Address ( ñòa chæ IP cuoái), ta ñieàn vaøo: 169.254.144.159 ? Vôi ñòa chæ treân, ta ñaõ taïo ra ñöôïc moät löôïng IP ñeå cung caáp cho caùc maùy con töø 169.254.144.149, 169.254.144.150, . . . , 169.254.144.159. Taïo xong. Nhaán Next. Taïi baûng keá tieáp, maùy baét ta ñieàn laïi ñòa chæ vöøa thieát laäp, xong ta nhaán ADD, hoaëc ta chæ caàn nhaán Next taïi baûng naøy, vaø ñòa chæ IP vöøa taïo ñöôïc caäp nhaät. Xong böôùc naøy , ta nhaán Next vaø ta nhaán Next moät laàn nöõa. Ta chon muïc : I want to cofigure these options now ( toâi muoán thieát laäp nhöõng muïc löïa choïn baây giôø), ta nhaán Next. Vaø nhaán Next moät laàn nöõa. Moät baûng thoâng baùo nöõa xuaát hieän : Taïi ñaây ôû doøng Parent Domain, ta ñieàn teân nhoùm laøm vieäc ( hay coøn goïi workgroup), Taïi muïc server name ta goõ teân cuûa maùy chuû ,nhaán Resovle vaø sau ñoù nhaán Next. Taïi baûng thoâng baùo keá tieáp, maùy baùo cho ta ñieàn teân maùy chuû vaø IP cuûa maùy chuû moät laàn nöõa. Ta coù theå ñieàn vaøo hoaëc chæ caàn nhaán Next ñeå cho maùy töï caäp nhaät. Xong ta nhaán Next. Moät baûng thoâng baùo nöõa xuaát hieän. Maùy hoûi : Do you want to activate this scope now ? ( Baïn coù muoán hoaït ñoäng scope baây giôø khoâng?), ta choïn : Yes, I want to activate this scope no,( toâi muoán hoaït ñoäng scope baây giôø ), xong ta nhaán Next. Cuoái cuøng ta chon Finish ñeå hoaøn taát coâng vieâc taïo Scope. + Neáu taïo hoaøn taát thì trong cöûa soå beân traùi cuûa DHCP, tröôùc teân cuûa maùy chuû coù muõi teân maøu xanh luïc höôùng leân treân ( ví duï :tserver1[169.254.0.0]maychu.). Nhö vaäy chöùng toû raèng DHCP ñang hoaït ñoäng + Neáu khoâng coù hình muõi teân maøu xanh höôùng leân, chöùng toû raèng DHCP chöa hoaït ñoäng. Ñeå DHCP hoaït ñoäng ta phaûi khôûi ñoäng laïi cho noù baèng caùch : Taïi thanh menu-> Action -> All Stask -> start. Chöông 11 IP- GIAO THÖÙC MAÏNG Moãi maùy tính khi keát noái vaøo Internet ñeàu coù moät ñòa chæ duy nhaát, ñoù chính laø ñòa chæ IP. Ñòa chæ naøy dung ñeå phaân bieät maùy tính ñoù vôùi caùc maùy tính khaùc treân maïng Internet. Vaäy ñòa chæ IP laø gì : ñòa chæ IP laø moät soá nguyeân 32 bit ñöôïc chia thaønh 4 byte ngaên caùch bôûi daáu chaám, moãi byte coù giaù trò töø 0->255. Moãi ñòa chæ IP goàm hai phaàn laø ñòa chæ maïng (Network) vaø ñòa chæ maùy (Host). Ví duï 1: 45.10.0.1 ( ñòa chæ maïng laø 45,ñòa chæ maùy laø 10.0.1) Ví duï 2: 168.10.45.12 (ñòa chæ maïng laø 168.10, ñòa chæ maùy laø 45.12) A. CAÙC LÔÙP ÑÒA CHÆ IP: Toaøn boä ñòa chæ IP ñöôïc chi thaønh saùu lôùp khaùc nhau : A,B,C,D,E vaø loopback. Moãi lôùp seõ coù caùch xaùc ñònh ñòa chæ Network vaø ñòa ñòa chæ Host khaùc nhau. + Lôùp A: coù bit ñaàu tieân baèng 0, 7 bit coøn laïi N daønh cho ñòa chæ network neân coù toái ña laø 2^7-2=126 treân lôùp A. 24 bit coøn laïi daønh cho ñòa chæ Host neân moãi maïng thuoäc lôùp A coù toái ña laø 2^24-2=17.777.214 maùy. Nguyeân nhaân phaûi tröø ñi 2 vì coù hai ñòa chæ ñöôïc daønh rieâng laø ñòa chæ maïng (x.x.x.0) vaø ñòa chæ broadcast (x.x.x.255). Lôùp A chæ daønh rieâng cho caùc ñòa chæ cuûa caùc toå chöùc lôùn treân theá giôùi. Vuøng ñòa chæ IP cuûa lôùp A laø 1.0.0.1 ñeán 126.0.0.0 + Lôùp B: coù hai bit ñaàu tieân laø 10, 14 bit tieáp theo daønh cho ñòa chæ network, 16 bit coøn laïi daønh cho ñòa chæ host. Toång soá maïng treân lôùp B baèng 2^14-2=16382, moãi maïng chöùa toái ña laø 2^16-2=65.643 maùy. Lôùp daønh cho caùc toå chöùc haïng trung treân theá giôùi. Vuøng ñòa chæ duøng chi lôùp B laø 128.1.0.0 ñeán 191.254.0.0 + Lôùp C: coù ba bit ñaàu tieân laø 110, 22 bit tieáp theo daønh cho ñòa chæ lôùp maïng, 8 bit coøn laïi daønh rieâng cho ñòa chæ host. Soá maïng toái ña treân lôùp C laø 4194302, soá host ( maùy) toái ña treân moãi maïng laø254. Lôùp C ñöôïc söû duïng trong caùc toå chöùc nhoû , trong ñoù coù caû maùy tính cuûa chuùng ta. Vuøng ñòa chæ cuûa lôùp C töø 192.0.1.0 ñeán 223.255.254.0 + Lôùp D: coù 4 bit ñaàu tieân luoân laø 1110, lôùp D ñöôïc daønh cho phaùt caùc thoâng tin (multicast/broadcast), coù ñòa chæ töø 224.0.0.0 ñeán 239.255.255.255 + Lôùp E: coù 4 bit ñaàu tieân luoân laø 1111, lôùp E ñöôïc daønh rieâng cho vieäc nhieân cöùu, lôùp naøy coù ñòa chæ töø 240.0.0.0 ñeán 254.255.255.255 + Loopback : ñòa chæ 127.x.x.x ñöôïc duøng rieâng ñeå kieåm tra voøng laëp quy hoài (loopback) vaø truyeàn thoâng lieân quy trình treân maùy tính cuïc boä, ñaây khong phaûi laø ñòa chæ maïng hôïp leä. e Chuùng ta coù theå döïa vaøo caùc bit hoaëc caùc byte ñaàu tieân ñeå xaùc ñònh lôùp cuûa IP moät caùch nhanh choùng. Ví duï IP laø : 128.7.15.1 Ta coù baûng sau: Heä nhò phaân 10000000 00000111 00001111 00000001 Heä thaäp phaân 128 7 15 1 Ta thaáy hai bit cuûa byte ñaàu tieân laø 10 => IP thuoäc lôùp B Hoaëc ta coù theå nhaän ñöôïc qua byte ñaàu tieân cuûa ñòa chæ IP Ta coù baûng sau : Lôùp Byte ñaàu tieân cuûa ñòa chæ IP A 1-126 B 128-191 C 192-223 D 224-239 E 240-254 Loopback 127 B. SUBNET (MAÏNG CON) Ñeå caáp phaùt ñòa chæ IP cho caùc maïng khaùc nhau moät caùch hieäu quaû vaø deã quaûn lyù, nhaø quaûn trò thöôøng phaân chia maïng cuûa hoï thaønh nhieàu maïng nhoû hôn goïi laø Subnet. Subnet seõ vay möôïn moät soá bit cuûa host ñeå laøm Subnet mask (maët na ïmaïng). Chuù yù: + Subnet mask coù taát caû caùc bit network vaø subnet baèng 1, caùc bit host ñeàu baèng 0. + Taát caû caùc maùy treân cuøng moät maïng phaûi coù cuøng subnet. + Ñeå phaân bieät ñöôïc caùc subnet (maïng con ) khaùc nhau, boä ñònh tuyeán duøng pheùp logic AND. Ví duï: ñòa chæ maïng lôùp C coù subnet 192.10.0.0 coù theå nhö sau : Duøng 8 bit ñaàu tieân cuûa host ñeå laøm subnet. Subnet mask = 255.255.255.0 Network Network Subnet Host 11111111 11111111 11111111 00000000 255 255 255 0 Nhö vaäy, soá bit daønh cho subnet laø 8 bit neân coù taát caû laø 2^8-2=254 subnet (maïng con). Ñòa chæ cuûa caùc subnet laàn löôït laø :192.10.0.1, 192.10.0.2, 19210.0.3, . . ., 192.10.0.254. 8 bit 0 daønh cho daønh cho host neân moãi subnet coù 2^8-2=254 host. Ñòa chæ cuûa caùc host laàn löôït laø : 192.10.xxx.1, 192.10.xxx.2, 192.10.xxx.3, . . . , 192.10.xxx.254 Chæ duøng 7 bit ñaàu tieân cuûa host ñeå laø subnet Subnet mask = 255.255.254.0 Network Network Subnet Host 11111111 11111111 11111110 00000000 255 255 254 0 Nhö vaäy, moãi bit daønh cho subnet laø7, neân coù taát caû laø 2^7-2 = 254 subnet (maïng con). Nhöng buø laïi, moãi subnet coù tôùi 510 host do 9 bit sau ñöôïc daønh cho host. 2^9-2 = 510 host. THEÁ NAØO LAØ IP ÑOÄNG –IP TÓNH Khi maùy tính keát noái vaøo maïng internet thöôøng xuyeân, chaúng haïn nhö 1 web server hoaëc FPT server luoân phaûi coù moät ñòa IP coá ñònh neân goïi laø ñòa chæ IP tónh. Ñoái vôùi caùc maùy tính thænh thoaûng keát noái vaøo internet. Chaúng haïn nhö maùy A quay soá keát noái ñeán ISP (Internet Service Provider : dòch vuï cung caáp internet). Moãi laàn maùy A söû duïng internet, DHCP server cuûa ISP seõ cung caáp cho maùy A moät ñòa chæ IP chaúng haïn 203.162.30.209, vaø neáu laàn sau maùy tính A keát noái vaøo Internet thì DHCP server cuûa nhaø cung caáp dòch vuï internet seõ cung caáp cho maùy tính A moät ñòa chæ IP môùi, chaúng haïn: 230.162.30.168. Nhö vaäy, ñòa chæ IP cuûa maùy tính A laø ñòa chæ IP ñoäng. D. CAÁU TAÏO ÑÒA CHÆ IP BAÈNG TEÂN: Ñeå taïo söï deã daøng cho ngöôøi söû duïng, ngöôøi ta ñaõ ñaët ra ñòa chæ IP baèng teân. Ñòa chæ baèng teân naøy ñöôïc taïo ra sao cho deã nhôù, roõ raøng vaø giuùp ngöôøi söû duïng coù khaùi nieäm sôû höõu vaø vi trí cuûa ñòc chæ ñoù. Thoâng thöôøng ñòa chæ baèng teân ñöôïc caáu taïo nhö sau : aaa.bbb.ccc aaa coù theå teân cuûa moät maùy tính hay teân cuûa moät ngaønh, moät nhoùm. bbb laø teân cuûa moät toå chöùc, moät tröôøng hoïc, moät hoäi ñoaøn . . . vaø ccc töông tröng cho hoäi, vuøng, quoác gia. . . Toùm laïi, ñòa chæ IP baèng teân cho ta bieát ñöôïc phaàn naøo veà nôi choán, khu vuøng cuûa maùy tính. . . Thí duï ñòa chæ sau: dientoan.namsaigon.edu Töø phaûi sang traùi : edu laø heä thoáng giaùo duïc, namsaigon laø teân tröôøng NAM SAØI GOØN, dientoan laø ngaønh ñieän toaùn maùy tính maø tröôøng ñang daïy. Phaàn cuoái cuûa ñòa chæ coù theå ngöôøi ta cho bieát phaàn naøo cho bieát caùc ñòa chæ ôû ñaâu hoaëc thuoäc veà chính quyeàn, toå chöùc naøo . . . EDU : heä thoáng caùc tröôøng ñaïi hoïc COM : haõng xöôûng, thöông maïi. GOV : cô quan chính quyeàn. MIL : quaân ñoäi. NET : nhöõng trung taâm lôùn cung caáp dòch vuï Internet. CA : Canada Chöông 12 PROTOCOL-GIAO THÖÙC A. PROTOCOL ( GIAO THÖÙC ) LAØ GÌ : Vieäc trao ñoåi thoâng tin duø laø ñôn giaûn nhaát cuõng phaûi tuaân theo nhöõng nguyeân taéc nhaát ñònh. Ñôn giaûn nhö hai ngöôøi noùi chuyeän vôùi nhau, muoán cho cuoäc noùi chuyeän coù keát quaû thì ít nhaát caû hai ngöôøi phaûi ngaàm tuaân thuû quy öôùc : Khi moät ngöôøi noùi thì ngöôøi kia phaûi bieát laéng nghe vaø ngöôïc laïi. Vieäc truyeàn thoâng treân maïng cuõng vaäy. Caàn coù caùc quy taéc, quy öôùc truyeàn thoâng veà nhieàu maët : khuoân daïng cuù phaùp cuûa döõ lieäu, caùc thuû tuïc göûi, nhaän döõ lieäu, kieåm soaùt hieäu quaû nhaát chaát löôïng truyeàn thoâng tin. Taäp hôïp nhöõng quy taéc, quy öôùc truyeàn thoâng ñoù ñöôïc goïi laø giao thöùc cuûa maïng (protocol). Moät taäp hôïp tieâu chuaån ñeå trao ñoåi thoâng tin giöõa hai heä thoáng maùy tính hoaëc hai thieát bò maùy tính vôùi nhau ñöôïc goïi laø giao thöùc. Caùc giao thöùc coøn ñöôïc goïi laø caùc nghi thöùc hoaëc ñònh öôùc cuûa maùy tính. B. HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAO THÖÙC : Toaøn boä hoaït ñoäng truyeàn döõ lieäu treân maïng phaûi ñöôïc chia thaønh nhieàu böôùc rieâng bieät coù heä thoáng. Ôû moãi böôùc, moät soá hoaït ñoäng seõ dieãn ra vaø khoâng theå dieãn ra ôû baát kyø böôùc naøo khaùc. Moãi böôùc coù nhöng nguyeân taéc vaø giao thöùc rieâng. Caùc böôùc phaûi ñöôïc thöïc hieän theo moät trình töï nhaát quaùn gioáng nhau treân moãi maùy tính maïng. Ôû maùy tính gôûi, nhöõng böôùc naøy phaûi ñöôïc thöï hieän tu treân xuoáng. Ôû maùy tính nhaän, chuùng phaûi ñöôïc thöïc hieän töø döôùi leân. 1. MAÙY TÍNH GÔÛI: Chia döõ lieäu thaønh thaønh caùc phaàn nhoû hôn (goïi laø goùi) maø giao thöùc coù theå xöû lyù ñöôïc. Theâm thoâng tin ñòa chæ vaøo goùi ñeå maùy tính ñích treân maïng bieát ñöôïc döõ lieäu ñoù thuoäc sôû höõu cuûa noù. Chuaån bò döõ lieäu vaø cho truyeàn thaät söï qua card maïng roài leân caùp maïng. 2. MAÙY TÍNH NHAÄN : Laáy goùi döõ lieäu ra khoûi caùp. Ñöa goùi döõ lieäu vaøo maùy tính thoâng qua card maïng. Töôùc boû khoûi goùi döõ lieäu thoâng tin truyeàn do maùy tính gôûi theâm vaøo. Sao cheùp döõ lieäu töø goùi vaøo boä nhôù ñeäm ñeå taùi laép gheùp. Chuyeån döõ lieäu ñaõ taùi laép gheùp vaøo chöông trình öùng duïng döôùi daïng söû duïng ñöôïc. Caû maùy tính gôûi vaø maùy tính nhaän caàn thöïc hieän töøng böôùc theo cuøng moät caùch ñeå döõ lieäu luùc nhaän luùc gôûi seõ khoâng thay ñoåi so vôùi luùc gôûi. Chaúng haïn, hai giao thöùc coù theå chia thaønh nhieàu goùi vaø boå sung theâm caùc thoâng tin thöù töï, thoâng tin thôøi löôïng vaø thoâng tin kieåm loãi, tuy nhieân moãi giao thöùc laïi thöïc hieän vieäc naøy theo caùch khaùc nhau. Do ñoù, maùy tính duøng giao thöùc naøy seõ khoâng theå giao tieáp thaønh coâng vôùi maùy tính duøng giao thöùc khaùc. C. MOÄT SOÁ GIAO THÖÙC THOÂNG DUÏNG ® IPX (Internetworking Packet eXchange : trao ñoåi goùi döõ lieäu maïng): Laø nghi thöùc cuûa maïng Netware, IPX gioáng IP laø khoâng caàn quan taâm ñeán caáu hình maïng cuûa heä thoáng cuõng nhö vieäc phaân tuyeán döõ lieäu giöõa hai ñaëc ñieåm truyeàn vaø nhaän nhö theá naøo. Tuy nhieân khaùc vôùi IP, IPX coù theå töï caáu hình. Noù coù theå taïo caùc ñòa chæ maïng töø söï keát hôïp giöõu ñòa chæ maïng ñöôïc taïo ra bôûi nhaø quaûn trò maïng vôùi ñòa chæ card maïng ôû lôùp MAC. Tính naêng naøy laøm cho vieäc thieät laäp maïng trôû neân ñôn giaûn vì khi maïng ñöôïc keát noái veà maët vaät lyù, IPX coù theå töï ñoäng caáu hình vaø phaân tuyeán döõ lieäu raát nhanh, nhaø quaûn trò maïng khoâng caàn taïo ra moät ñòa chæ maïng rieâng bieät cho moãi maùy tính. Moät öu ñieåm khaùc nöõa laø goùi döõ lieäu cuûa IPX raát gioáng goùi döõ lieäu cuûa IP neân chuùng ta coù theå chuyeån ñoåi caùc goùi döõ lieäu cuûa IPX sang IP ñeå phaân tuyeán treân internet. Ñaây laø caùch höõu hieäu nhaát ñeå keát noái ngöôøi duøng vôùi internet maø khoâng phaûi caáu hình TCP/IP laïi cho töøng maùy. Tuy nhieân ñieàu baát lôïi laø tính töông thích vôùi internet khoâng haøon haûo vaø phaûi maát moät khoaûng thôøi gian ñeå chuyeån ñoåi töø IPX sang IP cho caùc goùi döõ lieäu. Nhöng noùi chung, IPX coù theå coi laø giaûi phaùp thay theá cho IP neáu heä thoâng maïng khoâng yeâu caàu keát noái internet. ® NETBIOS-NETBEUI IBM ñöa ra nghi thöùc NetBios ñeå söû duïng cho caùc maïng nhoû, coù caáu hình chæ moät Segment. Töông töï nhö Bios cuûa maùy tính caù nhaân chuyeân xöû lyù caùc giao tieáp giöõa heä ñieàu haønh vôùi phaàn cöùng maùy tính. NetBios vaø NetBeui ( NetBios Extended User Interface) laø caùc nghi thöùc hoã trôï cho caùc thao taùc Input/Output (I/O) treân maïng. NetBios (vaø NetBeui) ñöôïc thieát keá vôùi yù ñoà söû duïng cho caùc maïng LAN nhoû neân khoâng theå hoaït ñoäng treân moâi tröôøng WAN. Neáu muoán söû duïng trong WAN, chuùng ta phaûi ñoùng goùi caùc Packet NetBios theâm moät laàn nöõa trong Packet cuûa IPX hoaëc IP thoâng qua quaù trình goïi laø NBT (NetBios treân TCP/IP). NetBios vaø NetBeui coù öu ñieåm hôn IP vaø IPX laø khoâng söû duïng caùch ñaùnh ñòa chæ baèng soá maø bieåu dieãn ñòa chæ theo teân. Ví duï: moät maùy tính teân Kim vaø moät maùy tính teân Moäc. Maùy Kim gôûi ñòa chæ cho maùy Moäc thì ñòa chæ nguoàn laø Kim, coøn ñòa chæ ñích laø Moäc. Vaø cuõng khoâng caàn bieán ñoåi teân cuûa maùy tính töø daïng kyù töï sang daïng soá trong quaù trình truyeàn döõ lieäu. Yeáu ñieåm cuûa phöông phaùp theo ñòa chæ theo teân laø moãi maùy tính maïng phaûi coù caùch naøo ñoù ñeå nhaéc nhôû caùc maùy tính khaùc trong maïng nhaän bieát ñöôïc söï hieän dieän cuûa noù ( ví duï : tieáng ñoäng vaät keâu trong moät khu vöïc naøo ñoù baùo hieäu raèng ñang coù söï hieän dieän cuûa noù). Netbios cuõng chieám moät ít dung löôïng ñöôøng truyeàn khi chuùng thöïc hieän nhaéc nhôû laãn nhau veà söï hieän dieän cuûa caùc maùy tính maïng khaùc. Chính ñaëc tính naøy laø moät trong nhöõng lyù do laøm cho NetBios vaø NetBeui chæ thích hôïp cho maïng nhoû. ® TCP/IP (Transfer Control Protocol / Internet Protocol : Giao thöùc ñieàu khieån truyeàn/ giao thöùc maïng): Neáu coù moät giaûi phaùp naøo ñöôïc goïi laø toång quan cho theá giôùi maïng thì doù chính laø TCP/IP. TCP/IP goàm taäp hôïp moät boä nghi thöùc ñöôïc xaây döïng vaø coâng nhaän bôûi caùc toå chöùc Quoác Teá. TCP/IP laø moät nghi thöùc hoaït ñoäng maø khoâng quan taâm ñeán söï phaân tuyeán giöõa caùc goùi döõ lieäu treân maïng giöõa maùy tính gôûi vaø maùy tính nhaän, ñoù laø lyù do taïi sao TCP/IP ñöôïc söû duïng nhieàu treân Internet. TCP/IP coù theå hoaït ñoäng treân nhieàu maïng coù neàn (phaàn cöùng) heä thoáng khaùc nhau vaø cung caáp moät caùch thöùc caáu hình ñòa chæ maïng khaù hieäu quaû. IP coù haiù khuyeát ñieåm laø: tính phöùc taïp vaø soá löôïng ñòa chæ maïng döï tröõ ngaøy ñang caïn daàn. Tuy nhieân, IP version 6 ( IP v.6) ñaõ giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà naøy vaø ñang ñöôïc chaáp nhaän. Maëc duø phöc taïp nhöng TCP/TP toû ra raát hieäu quaû cho pheùp keát noái nhieàu kieåu maùy tính khaùc nhau chaïy treân caùc heä ñieàu haønh khaùc nhau thaønh moät heä thoáng maïng duy nhaát deã kieåm soaùt veà caáu hình. TCP/IP HOAÏT ÑOÄNG NHÖ THEÁ NAØO ? Internet laø maïng chuyeån maïch boù, nghóa laø khi chuùng gôûi thoâng tin qua internet töø maùy tính cuûa mình ñeán maùy tính khaùc thì döõ lieäu ñöôïc chia thaønh boù nhoû. Chuoãi caùc boä phaän chuyeån maïch ñöôïc goïi laø boä haønh trình gôûi töøng boù qua internet moät caùch rieâng leû. Sau khi taát caû caùc boù ñöôïc gôûi tôùi maùy tính nhaän, chuùng phaûi ñöôïc keát hôïp trôû laïi veà daïng ban ñaàu. Hai nghi thöùc thöïc hieän vieäc phaân chia döõ lieäu thaønh caùc boù, chuyeån taûi caùc boù qua internet vaø keát hôïp caùc boù nôi nhaän ñoù laø TCP/IP. Vì nhieàu lyù do keå caû giôùi haïn phaàn cöùng, döõ lieäu ñöôïc gôûi thoâng qua internet phaûi ñöôïc chia thaønh caùc boù nhoû khoâng quaù 1500 kyù töï. Moãi boù ñeàu chöùa tieâu ñeà cuûa thoâng tin, chaúng haïn thöù töï cuûa caùc boù seõ ñöôïc toå hôïp vôùi caùc boù coù lieân quan. Khi TCP taïo ra töng boù, noù seõ tính toaùn vaø coäng soá kieåm tra vaøo tieâu ñeà laø soá maø TCP söû duïng ôû ñaàu nhaän seõ xaùc ñònh caùc loãi sai coù theånaûy sinh trong quaù trình truyeàn daãn boù döõ lieäu. Soá naøy döïa treân soá löôïng döõ lieäu chính xaùc trong ñoù. Moãi boù ñöôïc ñöa vaøo moät IP rieâng leû chöùa thoâng tin veà nôi gôûi döõ lieäu. Taát caû caùc goùi döõ lieäu cho tröôùc ñeàu coù cuøng thoâng tin ñòa chæ ñeå coù theå gôûi ñeán cuøng vò trí nôi chuùng coù theå ñöôïc toång hôïp toång hôïp laïi. Caùc goùi IP coù tieâu ñeà vôùi thoâng tin ñòa chæ gôûi, ñòa chæ nhaän, thôøi gian duy trì boù thoâng tin tröôùc khi loaïi boû. Khi caùc boù ñöôïc gôûi qua internet, caùc boä haønh trình seõ kieåm tra caùc bao IP vaø tìm ñòa chæ cuûa chuùng. Caùc boä naøy xaùc ñònh hieäu quaû nhaát ñeå gôûi töøng boù ñeán boä haønh trình gaàn ñích nhaát. Sau khi qua caùc boä haønh trình, caùc boù ñeán cuøng ñòa chæ. Do phaûi löu thoâng treân internet thay ñoåi lieân tuïc, caùc boù coù theå gôûi theo nhieàu ñöôøng khaùc nhau vaø coù theå ñích khoâng theo thöù töï. Sau khi caùc boù ñeán ñích,TCP tính toaùn soá kieåm tra töøng boù, so saùnh soá naøy vôùi soá kia ñaõ gôûi trong boù. Neáu hai soá khoâng töông hôïp, TCP bieát döõ lieäu trong ñoù bò toån thaát trong quaù trình truyeàn taûi lieàn loaïi boû goùi naøy vaø yeâu caàu gôûi goùi khaùc. Khi caùc boù nguyeân veïn ñeàu ñeán cuøng ñòa chæ, TCP seõ toång hôïp chuùng laïi thaønh daïng döõ lieäu nhö khi gôûi. HOAÏT ÑOÄNG CUÛA BOÄ HAØNH TRÌNH: boä haønh trình coù caùc coång nhaän caùc boù IP vaø coång Out ñeå gôûi caùc boù. Khi moät boù ñeán coång Input boä haønh trình xem xeùt tieâu ñeà cuûa boù naøy vaø xaùc ñònh ñích ñeán treân baûng haønh trình, cô sôû döõ lieäu baùo cho boä haønh trình veà caùch thöùc gôûi caùc boù ñeán caùc ñíc khaùc nhau. Döïa treân thoâng tin theo baûng haønh trình, boù ñöôïc gôûi ñeán coång Output thích hôïp, coång naøy gôûi boù thoâng tin ñeán boä haønh trình gaén vôùi ñích cuûa boù ñoù. Neáu boù ñeán caùc coång Input nhanh hôn toác ñoä xöû lyù cuûa boä haønh trình, boù naøy ñöôïc giöõ laïi trong thöù töï Input. Boä haønh trình seõ söû lyù caùc boù töø daõy naøy theo thöù töï nhaän caùc boù. Neáu soá löôïng caùc boù nhaän ñöôïc vöôït quaù chieàu daøi daõy thöù töï, caùc boù coù theå bæ thaát, khi ñieàu naøy xaûy ra, nghi thöùc TCP treân maùy tính gôûi vaø nhaän seõ gôûi laïi caùc boù ñoù. ® CSMA/CD – Carier Sense Multiple Access with Collision Detection: (toå chöùc xaâm nhaäp nhieàu moái baèng caûm nhaän soùng maïng coù doø xung ñoät). Khi söû duïng giao thöùc naøy caùc traïm coù quyeàn chuyeån döõ lieäu treân maïng vôùi soá löôïng nhieàu hay ít moät caùch ngaãu nhieân hoaëc baát kyø khi coù nhu caàu truyeàn döõ lieäu ôû moãi traïm. Moãi traïm seõ kieåm tra tuyeán vaø khi naøo tuyeán khoâng baän môùi baét ñaàu chuyeån caùc goùi döõ lieäu. Vôùi phöông phaùp CSMA/CD,thænh thoaûng seõ coù hôn moät traïm ñoàng thôøi truyeàn döõ lieäu vaø taïo ra sö xung ñoät laøm döõ lieäu thu ñöôïc ôû caùc traïm bò sai leäch. Ñeå traùnh söï tranh chaáp naøy, moãi traïm phaûi ñeàu phaûi phaùt hieän ñöôïc söï xung ñoät döõ lieäu. Traïm phaùt phaûi kieåm tra Bus trong khi gôûi döõ lieäu ñeå xaùc ñònh raèng tín hieäu treân Bus thaät suï ñuùng. Nhö vaäy, seõ phaùt hieän ñöôïc baát kyø xung ñoät naøo coù theå xaûy ra. Khi phaùt hieän coù söï xung ñoät, laäp töùc traïm seõ gôûi ñi moät maãu laøm nhieãu ñaõ ñöôïc ñònh tröôùc ñeå baùo cho caùc traïm bieát laø coù söï xung ñoät xaûy ra vaø chuùng seõ boû qua caùc goùi döõ lieäu naøy. Sau ñoù, traïm phaùt seõ trì hoaõn moät khoaûng thôøi gian ngaãu nhieân tröôùc khi phaùt laïi döõ lieäu. Öu ñieåm cuûa CSMA/CD laø ñôn giaûn, meàm deûo, hieäu quaû truyeàn thoâng tin cao khi löu löôïng thoâng tin cuûa maïng thaáp. Vieäc theâm vaøo hay dòch chuyeån caùc traïm treân tuyeán khoâng aûnh höôûng ñeán caùc thuû tuïc cuûa giao thöùc. Ñieåm baát lôïi cuûa CSMA/CD laø hieäu suaát cuûa tuyeán giaûm xuoáng nhanh khi phaûi taûi quaù nhieàu thoâng tin. Chöông 13 MAÏNG ETHERNET Ethernet laø moät trong nhieàu daïng maïng thoâng duïng vaø phoå bieán nhaát hieän nay. Trong maïng Ethernet, caùc maùy ñöôïc noái chung moät caùp theo moâ hình sau : Pc 1 1 Pc 2 Pc (x) Daây caùp chung Taàm hoaït ñoäng cuûa maïng Ethernet khoâng lôùn. Moãi maùy coù theå keát noái vaøo daây chung ôû taàm 400 m (coù theå leân tôùi 2000m hoaëc 4000m). Neáu muoán keát noái xa hôn thì phaûi coù caùc traïm chuyeån tieáp (hup, repeater, switch, router, . . .). Toác ñoä truyeàn cuûa Ethernet cuõng khaù cao. Hieân nay thöôøng duøng laø Mbps ( Fastethernet) vaø cuõng coù 1000Mbps (Gigaethernet). Maïng Ethernet duøng cheá ñoä CSMA/CD (carrier sense media access/ collsion detection :phöông thöùc ña truy caäp caûm nhaän soùng mang tín hieäu xung ñoät ) ñeå xem maïng coù raûnh maø truyeàn thoâng tin ñi khoâng. Vì Ethernet duøng caùp chung, neân moãi maùy tröôùc khi gôûi tín hieäu phaûi xem thöû coi caùp chung coù roãi hay khoâng. Moãi maùy laéng nghe tín hieäu cuûa daây caùp chung ñeå xem xeùt xem luùc naøo daây chung ñang roãi vaø luùc naøo daây chung ñang baän. Neáu maïng ñang baän, maùy ñoù seõ phaûi chôø ( thöôøng laø vaøo khoaûng 10m/s) sau ñoù laéng nghe laïi. Giaû söû, cuøng moät luùc maïng ñang roãi maø coù hai maùy gôûi tín hieäu cuøng moät luùc, seõ xaûy ra hieân töôïng bò chuyeån sai leäch hoaëc tín hieäu naøy ñeø choàng leân tín hieäu khaùc goïi laø collsion ( söï va chaïm ). Phaùt hieän ra ñieàu ñoù, hai maùy phaûi chôø moät thôøi gian ngaãu nhieân. Neáu voâ tình thôøi gian chôø ngaãu nhieân cuûa caùc maùy cheânh leäch khoâng nhieàu thì söï va chaïm ñoù laïi xaûy ra, khi ñoù thôøi gian chôø cuûa hai maùy seõ gaáp ñoâi thôøi gian chôø ban ñaàu. Laàn thöù ba gaáp 4, laàn thöù tö gaáp 8 . . .Söï laëp laïi nhö vaäy daãn tôùi vieäc moät maùy seõ gôûi tín hieäu ñi tröôùc vaø maùy coøn laïi seõ truyeàn tín hieäu ñi sau. Ñoù laø yù töôûng cuûa Carrier Sense Media Access – Collsion Detection (phöông thöùc ña truy caäp caûm nhaän soùng mang tín hieäu xung ñoät). Cuõng chính vì lyù do duøng chung caùp neân moïi thoâng tin gôûi ñi töø moät maùy seõ ñöôïc truyeàn khaép nôi trong maïng. Vieäc nhaän hay boû laø do NIC (Network Interface Card : Card maïng giao tieáp) ñaûm nhaän. Giaû söû maùy A gôûi thoâng ñieäp cho maùy B trong cuøng maïng. Maùy C, neáu ôû trong cuøng maïng ñoù cuõng seõ nhaän ñöôïc tín hieäu do maùy A gôûi. Vaäy laøm sao hai maùy coù theå giöû thoâng ñieäp cho nhau ñöôïc ? Vaán ñeà naøy ñöôïc giaûi quyeát ôû taàng lieân keát döõ lieäu ( Data Link Layer ) cuûa moâ hình OSI. Taàng lieân keát döõ lieäu coù moät sublayer ( lôùp phuï) goïi laø Media Access Control (MAC) sublayer ( lôùp ñieàu khieån ña truy caäp). Lôùp naøy coù nhieäm vuï nhaän vaø gôûi tín hieäu vaøo caùp chung döïa treân ñòa chæ card maïng. Ñòa chæ card maïng hay coøn goïi laø MAC address goàm moät chuoãi bao haøm 12 kyù töï (goàm soá vaø chöõ). Cöù hai kyù töï thì ñöôïc ngaên caùch nhau bôûi moät daáu chaám ( ví du:ï FF.00.FF.E0.01.56) vaø ñöôïc phaân ra laøm hai phaàn. Phaàn ñaàu tieân goàm ba nhoùm ñaàu ñöôïc quy ñònh bôûi IEEE (Institute Electrical and Electronic Engineers : vieän caùc kyõ thuaät ñieän vaø ñieän töû) cho nhaø saûn xuaát. Moãi nhaø saûn xuaát coù ba nhoùm phaân bieät. Ba nhoùm cuoái do nhaø saûn xuaát quyeát ñònh. Ví duï:ñòa chæ MAC : FF.00.FF.E0.01.56 thì phaàn xaùc ñònh cho nhaø saûn xuaát laø FF.00.FF coøn phaàn xaùc ñònh card laø E0.01.56. Vôùi caùch chia ñòa chæ MAC nhö vaäy seõ khoâng coù moät card maïng naøo coù ñòa chæ MAC truøng nhau vôùi moät card maïng naøo treân theá giôùi. Do ñoù , khi moät maùy trong Ethernet maïng gôûi thoâng tin ñeán maùy khaùc, maùy ñoù duøng ñòa chæ MAC cuûa maùy kia. Maùy nhaän so saùnh MAC ñöôïc gôûi ñi vôùi ñòa chæ cuûa card mình. Neáu laø thoâng tin gôûi cho mình thì hai ñòa chæ ñoù gioùng nhau vaø maùy nhaän nhaän thoâng tin ñoù. Neáu khoâng phaûi, maùy nhaän seõ boû qua. Moät maùy A muoán bieát ñòa chæ MAC cuûa maùy khaùc (maùy B chaúng haïn), maùy A gôûi thoâng ñieäp ARP ( Address Resolution Protocol: giao thöùc tra cöùu ñòa chæ, neáu tra cöùu töø IP ra MAC ) vaø neáu tra cöùu töø MAC ra IP thì gôûi thoâng dieäp RARP : Reverse Address Resolution Protocol) ñi khaép subnet, neáu maùy A bieât ñöôïc bieát maùy B trong cuøng subnet. Maùy B seõ traû lôøi maùy A vôùi ñòa chæ MAC cuûa mình vaø cuõng löu laïi ñòa chæ MAC cuûa maùy A ñeå duøng cho sau naøy. Chöông 14 NGHI THÖÙC TÌM ÑÒA CHÆ MAC ADDRESS RESOLUTION PROTOCOL – ARP Ñòa chæ IP ñaõ taïo ra söï deã daøng cho ngöôøi söû duïng vaø coøn deã hôn nöõa khi chuùng ta hieåu bieát söï lieân quan giöõa ñòa chæ IP baèng soá vaø IP baèng teân. Vôùi ñòa chæ IP thì moät maùy tính A muoán lieân laïc vôùi moät maùy tính B thì maùy tính A seõ gôûi moät tuùi tín hieäu ñeán maùy tính B caên cöù vaøo ñòa chæ IP cuûa maùy B. Nhöng thaät ra, maùy A muoán lieän laïc vôùi maùy B thì phaûi bieát ñòa chæ MAC cuûa maùy cuûa baûng truyeàn tin (Communication Adapter) cuûa maùy B. Ñòa chæ MAC cuûa baûng truyeàn tin khaùc haún voùi ñòa chæ IP. Nhö vaäy laøm sao maø maùy A lieân laïc ñöôïc vôùi maùy B trong khi maùy A chæ bieát ñòa chæ IP cuûa maùy B ?. Ta coù moâ hình tìm ñòa chæ nhö sau : Maùy A (201.5.10.1) Traïm X Maùy C (201.5.10.3) Maùy D (201.5.10.4) Maùy B (201.5.10.2) Ví duï nhö hình veõ treân, maùy A muoán lieân laïc vôùi maùy C thí maùy A phaûi bieát ñòa chæ IP cuûa maùy C laø 201.5.10.3 nhöng maùy laïi khoâng bieát bieát ñòa chæ MAC cuûa maùy C. Vì vaäy, maùy A phaûi duøng nghi thöùc tìm ñòa chæ ( ARP) ñeå tìm ñòa chæ MAC cuûa maùy C. Theo nhö hình minh hoaï treân ta thaáy, taát caû caùc maùy A,B,C vaø D cuøng maéc vaøo chung moät maét löôùi laø X vaø ñòa chæ maét löôùi laø 201.5.10.0. Khi maùy A muoán lieân laïc vôùi maùy C laàn ñaàu tieân thì naùy A saõ duøng moät khung tín hieäu theo nghi thöùc tìm ñòa chæ (ARP). Trong khung tín hieäu naøy seõ chöùa ñòa chæ MAC, ñòa chæ IP cuûa maùy gôûi, ñoàng thôøi cuõng gôûi luoân ñòa chæ MAC vaø ñòa chæ IP cuûa maùy caàn tìm ( vuøng ñòa chæ MAC cuûa maùy caàn tìm noù ñeå troáng vì noù chöa bieát ñòa chæ MAC cuûa maùy caàn tìm). Sau khi ñöa caùc thoâng tin vaøo trong khung tín hieäu, maùy A gôûi khung tín hieäu naøy tôùi ñòa chæ maét löôùi X. Khi khung tín hieäu tôùi maét löôùi X, maét löôùi X phaùt ra khung döõ lieäu naøy ra treân maïng. Taát caû caùc maùy treân maïng X (maét luôùi X) so saùnh ñòa chæ IP ñoù vôùi chính IP cuûa mình. Nhö ví duï treân, taát caû caùc maùy B,C vaø D ñeàu so saùnh nhöng trong ñoù chæ coù maùy C laø coù ñòa chæ cuûa mình truøng hôïp vôùi ñòa chæ caàn tìm trong khung tín hieäu maø thoâi. Tuy raèng khoâng truøng hôïp vôùi ñòa chæ cuûa mình nhöng hai maùy naøy seõ caát ñòa chæ IP vaø ñòa chæ MAC vaøo moät boä nhôù ñeå söû duïng sau naøy. Khi maùy C phaùt giaùc ra söï truøng hôïp giöõa ñòa chæ IP caàn tìm va ñòa chæ IP chính noù thì maùy A maùy C seõ bieát laø maùy A ñang caàn ñòa chæ MAC cuûa maùy C ñeå lieân laïc. Khi bieát ñöôïc nhö vaät thì maùy C seõ boû ñòa chæ MAC cuûa noù vaøo khung tín hieäu vaø gôûi tröïc tieáp veà cho maùy A ( maùy C gôûi tröïc tieáp ñòa chæ MAC cuûa noù veà cho maùy A vì trong khung döõ lieäu maø maùy C nhaän ñöôïc ñaõ coù ñòa chæ cuûa MAC cuûa maùy A. Maùy ghi nhôù ñòa chæ naøy vaøo boä nhôù). Sau khi maùy A nhaän ñöôïc khung tín hieäu gôûi veà töø maùy C , trong ñoù mang theo ñòa chæ MAC cuûa maùy C thì maùy A seõ duøng ñòa chæ MAC cuûa maùy naøy ñeå baét ñaàu gôûi nhöõng khung tín hieäu mang döõ lieäu ñeán maùy C. Maùy A cuõng caát ñòa chæ MAC cuûa maùy C vaøo boä nhôù ñeå vieäc truyeàn gôûi seõ nhanh choùng hôn. Khi hai maùy ñaõ bieát ñöôïc ñòa chæ MAC cuûa nhau thì vieäc söû duïng Giao Thöùc Tìm Ñia Chæ ñöôïc hoaøn thaønh. Sô ñoà maùy C gôûi MAC laïi cho maùy A : Maùy A (201.5.10.1) Traïm X Maùy C (201.5.10.3) Maùy D (201.5.10.4) Maùy B (201.5.10.2) Khung tín hieäu MAC Chöông 15 TUYEÁN THUEÂ BAO KYÕ THUAÄT SOÁ BAÁT ÑOÁI XÖÙNG (ADSL :Asynmetric Digital Subscriber Line) Moät trong caùc lôïi ích cuûa ADLS laø khoâng caâfn heä thoáng daây ñaëc bieät, thoâng tin ñöôïc phaân phoái qua caùc tuyeán ñieän thoaïi hieän höõu. Dòch vuï ADSL yeâu caàu caùc modem ADSL ôû hai ñaàu noái keát- trong nhaø chuùng ta vaø toång ñaøi ñieän thoaïi. Caùc modem ADSL hoaøn toaøn khaùc vôùi modem truyeàn thoáng. Modem truyeàn thoáng nhaän tín hieäu kyõ thuaät soá chuyeån ñoåi thaønh tín hieäu töông öùng vaø chuyeån tín hieäu ñoù ñeán tuyeán ñieän thoaïi, modem seõ nhaän caùc tín hieäu naøy vaø chuyeån chuùng trôû laïi daïng kyõ thuaät soá. Coøn modem ADSL thì khaùc, modem ADSL gôûi vaø nhaän toaøn boä döõ lieäu ôû daïng kyõ thuaät soá – khoâng chuyeån ñoåi thaønh tín hieäu analog vaø ngöôïc laïi. Söï chuyeån phaùt tín hieäu analog truyeàn thoâng qua caùc daây ñieän thoaïi baèng ñoàng chæ söû duïng moät phaàn nhoû cuûa baêng thoâng coù theå chuyeån phaùt qua caùc daây ñoù. ADSL cho pheùp ngöôøi noùi chuyeän baèng ñieän thoaïi vaø söû duïng ñoàng thôøi internet toác ñoä cao – taát caû chæ caàn moät tuyeán ñieän thoaïi. ADSL chia tuyeán ñieän thoaïi thaønh 3 keânh : moät keânh duøng ñeå nhaän döõ lieäu, moät keânh gôûi döõ lieäu vaø keânh coøn laïi duøng ñeå noùi chuyeän qua ñieän thoaïi. Ñieàu naøy coù nghóa laø moät tuyeán ñieän thoaïi ñöôïc duøng ñeå duyeät internet ñoàng thôøi ñeå noùi chuyeän qua ñieän thoaïi. Tuyeán ñieän thoaïi thöïc söï khoâng taùch thaønh 3 keânh rieâng leû, thay vaøo ñoù caùc kyõ thuaät ñieàu bieán coù theå ñöôïc duøng ñeå taùch 3 kieåu tính hieäu :noùi, gôûi vaø nhaän. Caùc keânh gôûi vaø nhaän ñöôïc chia thaønh nhieàu toác ñoä khaùc nhau. Daïng ADSL phoå bieán coù khaû naêng nhaän döõ lieäu vôùi toác ñoä laø 1.5MB/s vaø gôûi vôùi toác ñoä laø 640Kb/s. Do ñöôøng gôûi vaø ñöôøng nhaän khoâng töông xöùng vôùi nhau neân goïi laø ñöôøng truyeàn baát ñoái xöùng. Ñeå vaän haønh chuaån xaùc, modem ADSL cuûa chuùng ta phaûi trong phaïm vi khoaûng caùch nhaát ñònh ñoái vôùi modem cuûa coâng ty ñieän thoaïi. Khoaûng caùch chính xaùc thay ñoåi tuyø theo dòch vuï ADSL vaø toác ñoä truyeàn taûi döõ lieäu. ÖU ÑIEÅM CUÛA ADSL : toác ñoä truy nhaäp cao, toác ñoä taûi xuoáng töø 1,5-8Mb/s, nhanh hôn modem quay soá (56Kb/s) laø 140 laàn, nhanh hôn truy nhaäp vaøo dòch vuï ISDN laø 60 laàn. Toác ñoä taûi leân töø 64-640Kb/s. Toái öu cho vieäc truy nhaäp internet , toác ñoä taûi xuoáng cao hôn nhieàu laàn so vôùi toác doä taûi leân. Vöøa truy caäp internet vöøa söû dung ñieän thoaïi. Tín hieäu truyeàn ñoäc laäp ñoái vôùi tín hieäu ñieän thoaïi/fax. Keát noái lieân tuïc, khoâng tín hieäu baän m khoâng tín hieäu chôø. Khoâng phaûi quay soá truy caäp. KHUYEÁT ÑIEÅM CUÛA ADSL: toác ñoä taûi xuoáng, leân phuï thuoäc vaøo khoaûng caùch töø nhaø thueâ bao ñeán ñeán nôi ñaët toång ñaøi ADSL. Khoaûng caùch caøng xa thì toác ñoä taûi döõ lieäu leân xuoáng giaûm vaø ngöôïc laïi. Chöông 16 SÖÏ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA ISDN ISDN (Intergrated Services Digital Network :dòch vuï maïng kyõ thuaät soá tích hôïp) laø phöông phaùp thieát laäp caùc noái keát internet toác ñoä cao söû duïng caùc giaây ñieän thoaïi hieän höõu, khoâng caàn coù daây ñieän thoaïi môùi. Ñeå coù theå söû duïng ISDN, coâng ty ñieän thoaïi phaûi laép boä chuyeån maïch soá ISDN. Trong ISDN, moïi thoâng tin ñöôïc gôûi giöõa maùy tính cuûa baïn vaø internet ôû daïng kyõ thuaät soá. ISDN chöa ñöôïc laëp ñaët roäng raõi, do ñoù coù theå nhieàu vuøng chöa ñöôïc laép ISDN. Ñeå söû duïng ISDN, maùy tính phaûi coù modem ISDN. Modem naøy khoâng phaûi laø modem thoâng thöôøng, coù theå goïi ñoù laø thieát bò ñaàu cuoái. Modem thoâng thöôøng chuyeån thoâng tin trong maùy tính cuûa baïn töø tín hieäu kyõ thuaät soá thaønh tín hieäu töông töï ñeå chuyeån qua caùc tuyeán ñieän thoaïi. ISDN laø coâng ngheä kyõ thuaät soá, do ñoù khoâng caàn chuyeån ñoåi tín hieäu kyõ thuaät soá sang tín hieäu töông töï. Thay vaøo ñoù, modem ISDN gôûi thoâng tin töø maùy tính cuûa baïn qua caùc tuyeán ñieän thoaïi ISDN vaø nhaän daïng thoâng tin töø kyõ thuaät soá töø caùc tuyeán ñieän thoaïi. Khaùc vôùi caùc tuyeán ñieän thoaïi thoâng thöôøng, caùc tuyeán ISDN khoâng nhaän ñieän naêng töø coâng ty ñieän thoaïi. Thay vaøo ñoù, chuùng söû duïng ñieän naêng töø nguoàn beân ngoaøi. Noùi chung, caùc modem ISDN caàn coù nguoàn ñieän rieâng. Do ñoù, neáu coù söï coá veà ñieän thì caùc tuyeán ISDN seõ khoâng hoaït ñoäng. Tuy nhieân, phoå bieán nhaát laø Basic Rate Interface (BRI). Vôùi BRI, tuyeán ñieän thoaïi cuûa baïn ñöôïc chia thaønh 3 keânh logic. Caùc keânh naøy laø phöông tieän ñeå gôûi vaø nhaän döõ lieäu thoâng qua tuyeán ñieän thoaïi cuûa baïn. BRI coù 2 keânh B, moãi keânh coù toác ñoä laø 64kb/s vaø moät keânh D vôùi toác ñoä laø16kb/s. Do ñoù coøn ñöôïc goïi laø 2B+D. Caùc keânh B ñöôïc söû duïng ñeå gôûi döõ lieäu cuûa baïn vaø coù theå söû duïng ñoàng thôøi. Do ñoù, chuùng ta coù theå noùi chuyeän qua ñieän thoaïi thoâng qua moät keânh B vaø khaùm phaù internet thoâng qua keânh B thöù hai. Keânh D ñöôïc duøng ñeå gôûi thoâng tin tín hieäu veà hnaøh trình cuûa döõ lieäu ñang ñöôïc gôûi qua caùc keânh. Moät soá coâng ty ñieän thoaïi chöa coù ñuû khaû naêng söû duïng keânh D ñeå gôûi tín hieäu. Trong caùc tröôøng hôïp keânh D khoâng ñöôïc duøng ñeå gôûi tín hieäu thoâng tin, thoâng tin ñoù ñöôïc phaân phoái qua caùc keânh B. khi ñoù, chæ coù theå gôûi vaø nhaän tín hieäu vôùi toác ñoä laø 56kb/s do phaûi söû duïng 8kb ñeå gôûi thoâng tin tín hieäu. Chöông 17 MOÂ HÌNH OSI (OPEN SYSTEM INTERCONECTION : heä thoáng noái keát môû ) MOÂ HÌNH OSI: Thöïc ra trong quaù khöù, vieäc truyeàn thoâng giöõa caùc maùy tính töø caùc nhaø cung caáp khaùc nhau raát khoù khaên, bôûi leõ chuùng söû duïng caùc giao thöùc vaø ñònh daïng döõ lieäu khaùc nhau. Do ñoù toå chöùc tieâu chuaån hoaù quoác teá ( International Standard Organizations :OSI) ñaõ phaùt trieån moät kieán truùc truyeàn thoâng ñöôïc bieát ñeán nhö laø moâ hình keát noái laãn nhau qua heä thoáng môû-Open System Interconnection (OSI) – moät moâ hình ñònh nghóa caùc tieâu chuaån lieân keát caùc maùy tính töø caùc nhaø cung caáp khaùc nhau. Moâ hình OSI ñöôïc chia laøm 7 lôùp (7 taàng) : Taàng öùng duïng (Application) Taàng bieåu dieãn (Presentation) Taàng hoäi (Session) Taàng vaän chuyeån (Transport) Taàng maïng (Network) Taàng lieân keát döõ lieäu (Data Link) Taàng vaät lyù (Physical) Caùc lôùp ñöôïc ñònh nghóa theo moät caùch thöùc maø nhöõng söï thay ñoåi trong moät lôùp naøy seõ khoâng caàn thieát phaûi daãn ñeán söï thay ñoåi trong caùc lôùp khaùc. Caùc lôùp cao hôn nhö ( 5,6 vaø 7) coù tính naêng maïnh hôn caùc lôùp thaáp hôn. Lôùp öùng duïng coù theå xöû lyù cuøng caùc giao thöùc vaø ñònh daïng döõ lieäu ñöôïc söû duïng bôûi caùc lôùp khaùc vaø nhieàu thöù khaùc. Do vaäy coù söï khaùc bieät lôùn giöõa lôùp vaät lyù vaø lôùp öùng duïng. Vì sao coù suï khaùc bieät giöõa caùc lôùp nhö vaäy ? Ñoù laø do moãi lôùp coù nhieäm vuï rieâng cuûa noù. CHÖÙC NAÊNG VAØ NHIEÄM VUÏ CUÛA MOÃI TAÀNG : 1. TAÀNG VAÄT LYÙ : laø taàng thaáp nhaát cuûa moâ hình OSI. Taàng naøy chi phoái caùch thöùc gôûi, nhaän döõ lieäu thoâ, chöa thaønh caáu truùc coù daïng luoàng bit ( bit-tream) thoâng qua phöông tieän vaät lyù. Taàng vaät lyù moâ taû caùc giao dieän ñieän, quang daønh cho phöông tieän maïng vaät lyù. Taàng vaät lyù truyeàn taûi tín hieäu cho taát caû caùc taàng naèm treân. Hoaït ñoäng maõ hoaù döõ lieäu thay ñoåi maãu hình tín hieäu soá ñôn giaûn ( 0 vaø 1) do maùy tính söû duïng cho phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuûa phöông tieän truyeàn vaät lyù. 2. TAÀNG LIEÂN KEÁT DÖÕ LIEÄU: Taàng lieân keát döõ lieäu cung caáp chuyeån khung döõ lieäu khoâng loãi töø maùy tính naøy ñeán maùy tính khaùc thoâng qua taàng vaät lyù. Caùc taàng naèm treân taàng Data-link coù theå ñaûm traùch vieäc truyeàn döõ lieäu khoâng loãi qua maïng. Thieât laäp vaø keát thuùc moät lieân keát logic giöõa hai maùy tính ñöôïc nhaän dieän theo ñòa chæ card maïng (NIC) khoâng truøng laëp cuûa chuùng Truyeàn vaø nhaän khung döõ lieäu theo thöù töï Cung caáp vaø chôø ñôïi tín hieäu baùo nhaän khung, phaùt hieän vaø phuïc hoài caùc loãi xaûy ra ôû taàng vaät lyù. Kieåm tra loãi ôû khung döõ lieäu ñeå xaùc nhaän tính toaøn veïn cuûa khung döõ lieäu nhaäc ñöôïc Kieåm tra ñòa chæ ñích cuûa moãi khung döõ lieäu nhaän ñöôïc vaø quyeát ñònh coù neân chuyeån khung ñeán taàng treân hay khoâng. 3. TAÀNG MAÏNG : lôùp maïng nhaèm ñaûm baûo trao ñoåi thoâng tin giöõa caùc maïng con trong moät maïng lôùn, lôùp naøy coøn ñöôïc goïi laø lôùp thoâng tin giöõa caùc maïng con vôùi nhau. Trong lôùp maïng caùc goùi döõ lieäu coù theå truyeàn ñi theo töøng ñöôøng khaùc nhau ñeå tôùi ñích. Do vaäy, ôû lôùp naøy phaûi chæ ra con ñöôøng naøo döõ lieäu coù theå ñi vaø con ñöôøng naøo bò caámvaøo thôøi ñieåm ñoù. Thöôøng trong lôùp maïng ñöôïc söû duïng trong tröôøng hôïp maïng coù nbieàu maïng con hoaëc caùc maïng lôùn vaø phaân boå treân moät khoâng gian roäng lôùn vôùi nhieàu nuùt thoâng tin khaùc nhau. Taàng maïng chòu traùch nhieäm thieát laäp, duy trì chaám döùt keát noái vôùi moät hoaëc nhieàu heä thoáng trung gian trong maïng con giao tieáp. Ôû taàng maïng vaø hai taàng beân döôùi, caùc giao thöùc ngang haøng naèm giöõa moãi maùy tính vaø maùy tính ngay beân caïnh noù thöôøng khoâng phaûi laø maùy tính ñích cuoái cuøng. Maùy tính ñòch vaø maùy tính nguoàn coù theå bò chia caùch bôûi nhieàu heä thoáng trung gian. 4. TAÀNG VAÄN CHUYEÅN : Taàng naøy ñaûm baûo thoâng tin truyeàn ñi khoâng bò loãi vaø ñuùng thöù töï, khoâng bò maát maùt hoaëc sao cheùp. Taàng naøy chia thoâng ñieäp daøi thaønh nhieàu goùi nhoû vaø goäp caùc goùi laïi thaønh moät boä. Taïi ñaàu nhaän, taàng naøy môû goùi thoâng ñieäp laép gheùp laïi thaønh thoâng ñieäp goác vaø gôûi tín hieäu baùo nhaän. 5. TAÀNG HOÄI (Coøn goïi laø phieân laøm vieäc): Cho pheùp thieát laäp caùc chöông trình öùng duïng coù chöùc naêng baûo maät. Taàng naøy cho pheùp chöông trình öùng duïng treân hai maùy tính ñöôïc thieát laäp, söû duïng vaø chaám döùt moät keát noái goïi laø phieân laøm vieäc. Taàng naøy cho pheùp thi haønh thuû tuïc nhaän bieát teân vaø thöï hieän caùc chöc naêng caà thieát.( baûo maät). 6. TAÀNG BIEÅU DIEÃN (BOÄ DÒCH MAÏNG) : Taàng Presentation hoaït ñoäng nhö moät boä phieân dòch döõ lieäu cho maïng. Taàng Presentation treân mayù tính truyeàn seõ phieân dòch döõ lieäu töø daïng thöùc do taàng application (öùng duïng ) gôûi ñi sang moät daïng thöùc chung. Taïi maùy tính nhaän, taàng Presentation phieân dòch daïng thöùc chung sang daïng thöùc maø taàng application nhaän bieát. Taàng Presentation cung caáp caùc chöùc naêng sau: + Phieân dòch maõ kyù töï, chaúng haïn töø maõ ASCII sang maõ EBCDIC. + Bieán ñoåi döõ lieäu, chaúng haïn traät töï bit. + Neùn döõ lieäu, nhaèm giaûm soá löôïng bit phaûi truyeàn. + Maõ hoaù döõ lieäu, töùc laø bieåu dieãn döõ lieäu döôùi daïng thöùc khoâng ñoïc ñöôïc cho ñeán khi döõ lieäu ñöôïc maõ hoaù, nhaèm muïc ñích baûo maät döõ lieäu. ( EBCDIC : Extended Binary Coded Decimal Enterchange Code-söï trao ñoåi maõ soá thaäp phaân sang heä nhò phaân môû roäng: ñaây laø moät nguyeân taéc maõ hoùa kyù töï maùy theo tieâu chuaån, thöôøng duøng deå bieåu dieãn 256 kyù töï tieâu chuaån. Caùc maùy tính lôùn cuûa caùc haõng IBM duøng nguyeân taéc maõ hoaù EBCDIC, coøn caùc maùy tính caù nhaân thì duøng maõ hoaù ASCII. Caùc maïng truyeàn thoâng noái maùy tính caù nhaân vôùi maùy tính lôùn IBM phaûi coù moät thieát bò dieãn dòch ñeå laøm trung gian giöõa hai heä thoáng). 7. TAÀNG ÖÙNG DUÏNG : Taàng öùng duïng coù chöùc naêng nhö moät cöûa soå daønh cho ngöôøi duøng vaø caùc chöông trình öùng duïng truy caäp dòch vuï maïng. Taàng öùng duïng coù caùc chöùc naêng sau: + Chia seû taøi nguyeân vaø taùi ñònh höôùng thieát bò. + Truy caäp taäp tin ôû xa. + Hoã trôï truyeàn thoâng lieân quy trình. + Truy caäp giao dòeân in töø xa. + Hoã trôï cuoäc goïi thuû tuïc töø xa. + Quaûn lyù maïng. + Dòch vuï thö muïc. + Gôûi thoâng ñieäp ñieän töû, bao goàm thoâng ñieäp e-mail. + Moâ phoûng caùc terminal aûo. SÖÏ DI CHUYEÅN LUOÀNG DÖÕ LIEÄU CUÛA MOÂ HÌNH OSI: Moâ hình OSI bieåu dieãn kieán truùc luoàng döõ lieäu chuaån. Vôùi nhöõng giao thöùc ñöôïc ñònh roõ theo caùch thöùc, qua ñoù taàng N taïi maùy tính ñích seõ nhaän ñuùng ñoái töôïng ñöôïc gôûi bôûi taàng N taïi maùy tính nguoàn. Quy trình gôûi (Sending process) chuyeån döõ lieäu ñeán taàng Application, taïi ñaây döõ lieäu ñöôïc noái theâm moät ñoaïn ñaàu öùng duïng roài chuyeån xuoáng taàng Presentation. Taàng Presentstion coù theå bieán ñoåi döõ lieäu theo nhieàu caùch khaùc nhau neáu caàn, chaúng haïn bieân dòch döõ lieäu vaø theâm vaøo ñoaïn daàu. Sau ñoù gôûi keát quaû ñeán taàng Session. Taàng Presentation khoâng nhaän bieát ñöôïc phaàn naøo cuûa döõ lieäu nhaän ñöôïc töø taàng Application laø application header (taàng ñaàu öùng duïng), vaø phaàn naøo laø döõ lieäu thaät söï cuûa ngöôøi duøng, bôûi vì thoâng tin ñoù khoâng lieân quan ñeán vai troø cuûa taàng Presentation. Quy trình laëp laïi töø taàng naøy sang taàng kia cho ñeán khi khung döõ lieäu xuoáng ñeáng taàng Data-link. Taïi ñaâyy, ngoaøi moät ñoaïn ñaàu coøn coù theâm moät ñoaïn cuoái döõ lieäu (data trailer) ñöôïc theâm vaøo ñeå hoã trôï hoaït ñoäng ñoàng boä hoaù khung döõ lieäu. Sau ñoù, khung döõ lieäu ñöôïc chuyeån xuoáng taàng vaät lyù-nôi noù thöïc söï ñöôïc chuyeån ñeán maùy tính nhaän. Treân maùy tính nhaän, caùc ñoaïn ñaàu vaø ñoaïn cuoái laàn löôït bò töôùc boû khi khung döõ lieäu ñeán töøng taàng moät vaø cuoái cuøng ñeán ñöôïc quy trình tieáp nhaän. Chöông 18 THIEÁT BÒ SÖÛ DUÏNG TRONG MAÏNG MAÙY TÍNH CARD GIAO TIEÁP MAÏNG ( NETWORK INTERFACE CARD) Caùc boä phaän giao tieáp coù theå ñöôïc thieát keá ngay trong baûng maïch chính (mainboard) cuûa maùy tính hoaëc ôû daïng taám giao tieáp maïng goïi laø card giao tieáp maïng NIC (Network Interface Card) hoaëc laø caùc boä thích nghi ñöôøng truyeàn. Moät NIC coù theå ñöôïc caøi vaøo moät khe caém (slot) cuûa maùy tính. Ñaây laø thieát bò phoå duïng nhaát ñeå noái maùy tính vôùi maïng. Trong NIC coù moät boä thu phaùt (transceiver) vôùi moät soá kieåu ñaàu noái. Boä thu phaùt chuyeån ñoåi caùc tín hieäu beân trong maùy tính thaønh tín hieäu maø maïng ñoøi hoûi. Card giao tieáp phaûi coù moät ñaàu noái hôïp vôùi caùp. Neáu duøng caùp ñoàng truïc loaïi nhoû thì chaéc chaén laø card giao tieáp maïng phaûi coù ñaàu noái BNC, neáu laø caùp xoaén doâi thì card phaûi coù ñaàu noái RJ-45. THIEÁT BÒ TAÄP TRUNG DAÂY (HUB) : Söï khaùc nhau giöõa vieäc dung caùp ñoàng truïc vôùi UTP laø khi duøng UTP coøn phaûi duøng theâm thieát bò Hub. Vôùi caùp UTP seõ deã daøng hôn khi boå sung maùy tính vaøo maïng, di chuyeån maùy tính, tìm vaø söûa chöõa caùc sai hoûng cuûa caùp vaø khi caàn coù theå taùch maùy tính ra khoûi maïng. Hub laø boä chia hay goïi laø boä taäp trung daây duøng ñeå ñaáu noái maïng. Theo hoaït ñoäng vaø chöùac naêng, ngöôøi ta phaân bieät coù caùc loaïi Hub khaùc nhau nhö sau : HUB THUÏ ÑOÄNG : Loaïi hub naøy khoâng chöùa caùc linh kieän ñieän töû vaø cöng khoâng söû lyù caùc tín hieäu döõ lieäu. Caùc hub thuï ñoäng coù chöù naêng duy nhaát laø toå hôïp caùc tín hieäu töø moät ñoaïn caùp maïng, khoaûng caùch giöõa moät maùy tính vaø hub khoâng lôùn hôn moät nöûa khoaûng caùch toái ña cho pheùp giöõa hai maùy tính treân maïng ( ví duï khoaûng caùch toái ña cho pheùp giöõa hai maùy tính treân maïng laø 200 m thì khoaûng caùch toái ña giöõa maùy tính vaø hub laø 100 m). HUB CHUÛ ÑOÄNG : loaïi hub naøy coù caùc linh kieän ñieän töû coù theå khueách ñaïi vaø xöû lyù tín hieäu ñieän töû tryueàn qua giöõa caùc thieát bò maïng. Quaù trình xöû lyù tín hieäu ñöôïc goïi laø taùi sinh tín hieäu, noù laøm cho maïng hoaït ñoäng toát hôn, ít nhaïy caûm vôùi loãi vaø khoaûng caùch giöõa caùc thieát bò coù theå taêng leân. Tuy nhieân nhöõng öu ñieåm ñoù cuõng coù theå keùo theo giaù thaønh cuûa buh chuû ñoäng cao hôn ñaùng keå so vôùi hub bò ñoäng. HUB THOÂNG MINH : ñaây laø hub chuû ñoäng nhöng coù theâm chöùc naêng quaûn trò hub: nhieàu hub hieân nay ñaõ hoã trôï caùc giao thöùc quaûn trò maïng cho pheùp hub gôûi caùc goùi tin veà traïm ñieàu khieån maïng trung taâm. Noù cuõng cho pheùp maïng trung taâm quaûn lyù hub, chaúng haïn ra leänh cho hub huyû boû moät lieân keát ñang gaây roái cho maïng. HUB CHUYEÅN MAÏCH : ñaây laø loaïi hub môùi nhaát bao goàm caùc maïch cho pheùp choïn ñöôøng raát nhanh cho caùc tín hieäu giöõa caùc coång treân hub. Thay vì chuyeån tieáp moät goùi tin tôùi taát caû caùc coång cuûa hub, moät hub chuyeån maïch chæ chuyeån tieáp caùc goùi tin tôùi coång noái vôùi traïm ñích cuûa goùi tin. Nhieàu hun chuyeån maïch coù khaû naêng chuyeån maïch caùc goùi tin theo con ñöôøng nhanh nhaát. Do tính öu vieät nhieàu maïng cuûa hub chuyeån maïch neân noù ñang daàn daàn thay theá caàu noùi vaø boä diinh tuyeán treân nhieàu maïng. BOÄ LAËP (REPEATER) Boä laëp (repeater) laø moät thieât bò noái hai ñaàu ñoaïn caùp vôùi nhau khi caàn môû roäng maïng. Noù ñöôïc duøng khi ñoä daøi toång coäng cuûa caùp vöôït quaù ñoä daøi cöïc ñaïi cho pheùp. Boä laëp chæ duøng vôùi caùc maïng Ethrnet noái vôùi caùp ñoàn truïc, coøn ôû maïng duøng caùp UTP thì chính hub cuõng laø moät boä laëp. pc pc pc pc pc pc pc Boä laëp CAÀU NOÁI (BRIDGE) Caàu noái (Bridge) laø moät thieát bò laøm vieäc ôû lôùp lieân keát döõ lieäu ( Data link layer) cuûa moâ hình OSI. Noù laø moät thieát bò duøng ñeå noái hai maïng sao cho chuùng hoaït ñoäng nhö moät maïng. Caàu noái coù theå chuyeån ñi caùc tín hieäu coù ñích ôû phaàn maïng phía beân kia. Caàu noái laøm ñöôïc ñieàu ñoù vì moãi thieát bò maïng ñeàu coù moät ñòa chæ duy nhaát vaø ñòa chæ ñích ñöôc ñaët trong tieâu ñeà cuûa moãi goùi tin ñöôïc truyeàn. Giaû söû coù hai maïng LAN A vaø LAN B Ta coù moâ hình sau : bridge Pc (x) Pc A Pc B Pc 1 Pc 2 Pc (n) LAN A LAN B Hoaït ñoäng cuûa caàu noái: + Nhaän moïi goùi thoâng tin treân LAN A vaø LAN B. + Kieåm tra caùc ñòa chæ ñích ghi trong goùi ( caùc goùi tin trong LAN A maø coù ñích cuõng ôû treân LAN A thì caùc goùi tin ñoù coù theå ñöôïc gôûi ñeán ñích ma khoâng caàn ñeán caàu noái. Caùc goùi tin trong LAN B coù cuøng ñòa chæ treân LAN B cuõng vaäy. Caùc goùi tin co ñòa chæ ñích treân LAN A hoaëc LAN B cuõng hoaït ñoäng töông töï. Caùc caàu noái theá heä cuõ ñoøi hoûi phaûi caáu hình tröïc tieáp caùc baûng ñòa chæ. Coøn caùc caàu noái theá heä môùi ( goïi laø learning bridge) coù theå caäp nhaät töï ñoäng caùc baûng ñòa chæ cuûa noù khi caùc thieát bò ñöôïc theâm vaøo hoaëc bôùt ñi treân maïng Caàu noái coù theå duøng ñeå noái hai maïng khaùc nhau, chaúng haïn nhö noái maïng Ethernet vaø maïng Token Ring. Nhöng chuùng hay ñöôïc duøng hôn trong vieäc chia moät maïng lôùn thaønh hai maïng nhoû ñeå naâng cao hieäu naêng söû duïng Tính naêng cuûa moät soá loaïi caàu noái : + Loïc vaø chuyeån tieáp chæ ra khaû naêng nhaän vaø kieåm tra döõ lieäu ñeå chuyeån khung tôùi maïng khaùc hay trong cuøng moät maïng. + Hoã trôï nhieàu coång cho pheùp noái nhieàu hôn hai maïng vôùi nhau. + Hoã trôï giao tieáp LAN vaø WAN + Khoâng neán döõ lieäu khi truyeàn. + Phieân dòch khung, chuyeån ñoåi hai khuoân daïng döõ lieäu khac nhau giöõa hai maïng. + Boùc goùi khung: theâm vaøo phaàn tieâu ñeà cho moãi goùi khi ñi qua moãi lôùp. + Phöông thöùc ñònh tuyeán : caàu noái loaïi naøy coù khaû naêng töï ñoâng thay ñoåi baûng ñònh tuyeán coù theå löïa choïn ñöôøng ñi tôùi ñích cuûa döõ lieäu ñöôïc toât nhaát. BOÄ ÑÒNH TUYEÁN (ROUTER) : Boä ñònh tuyeán laø moät thieát bò thoâng minh hôn haún caàu noái vì noù coøn coù theå thöïc hieän caùc giaûi thuaät caùc ñöôøng ñi toái öu ( theo chæ tieâu naøop ñoù). Noùi caùch khaùc, boä ñònh tuyeán töông töï nhö moät caàu noái “ sieâu thoâng minh” cho caùc maïng thöïc söï lôùn. Caàu noái chöùa ñòa chæ cuûa taát caû caùc maùy tính ôûi hai beân caàu vaø coù theå göûi caùc thoâng ñieäp theo ñuùng ñòa chæ. Nhöng caùc boä ñònh tuyeán coøn bieát nhieàu hôn phaïm vi trong maïng, moät boä ñinh tuyeán khoâng nhöõng chæ bieát caùc ñò chæ cuûa taát caû caùc maùy tính maø coøn bieát caùc caàu noái vaø caùc boä ñònh tuyeán khaùc ôû treân maïng vaø coù theå quyeát ñònh loä trình coù hieäu quaû nhaát cho moãi thoâng ñieäp. Caùc boä ñònh tuyeán cuõng ñöôïc duøng ñeå noái caùc maïng caùch xa nhau veà maët ñòa lyù qua caùc boä ñieàu cheá modem maø khoâng theå thöïc hieän ñieàu naøy baèng caàu noái. Veà maët kyõ thuaät phaân bieät giöõa caàu noái vaø boä ñònh tuyeán: caáu noái hoaït ñoäng ôû lôùp ñieàu khieån truy caäp moâi tröôøng MAC (Media Access Control) hay lôùp lieân keát döõ lieäu. Trong khi ñoù boä ñònh tuyeán hoaït ñoäng ôù lôùp maïng. Nhö vaäy, caàu noái coù chöùc naêng töông öùng vôùi hai lôùp thaáp ( lôùp vaät lyù, lôùp lieân keát döõ lieäu) cuûa moâ hình OSI, trong khi caùc boä ñònh tuyeán hoaït ñoäng ôû lôùp maïng cuûa ,oâ hình OSI. Boä ñònh tuyeán cho pheùp noái caùc kieåu maïng khaùc nhau thanh lieân maïng. Chöùc naêng cuûa boä ñònh tuyeán ñoøi hoûi phaûi hieåu moät giao thöùc naøo ñoù tröôùc khi thöïc hieän v