Tiểu luận Bàn về đạo đức kinh doanh

Tiểu luận Đề tài: Đạo đức kinh doanh M C L CỤ Ụ M c l cụ ụ ……………………………………………………………………………………… 1 L i nói đ uờ ầ ………………………………………………………………………………… 2 1 – Đ o Đ c Kinh Doanhạ ứ …………………………………………………………………. 3 1.1 - Khái ni m Đ o Đ c Kinh Doanhệ ạ ứ …………………………………………................ 3 1.2 - Các nguyên t c và chu n m c c a Đ o Đ c Kinh Doanhắ ẩ ự ủ ạ ứ ………………………….. 5 1.2.1 - Tính trung th cự …………………………………………………………………5 1.2.2 - Tôn tr ng con ng iọ ườ …………………………………………………………… 5 1.2.3 - Trách nhi m đ i v i c ng đ ng xã h iệ ố ớ ộ ồ ộ ………………………………………… 5 1.2.4 – Bí m t và trung thành v i các trách nhi m đ c bi tậ ớ ệ ặ ệ ………………………….... 5 1.3 - Ph m vi áp d ng c a Đ o Đ c Kinh Doanhạ ụ ủ ạ ứ ………………………………………… 5 1.4 - S c n thi t c a Đ o Đ c Kinh Doanhự ầ ế ủ ạ ứ …………………………………………....... 6 2 – Vai trò c a Đ o Đ c Kinh Doanh v i Doanh Nghi pủ ạ ứ ớ ệ ………………………………. 7 2.1 - Đ o Đ c Kinh Doanh góp ph n đi u ch nh hành vi c a ch th kinh doanhạ ứ ầ ề ỉ ủ ủ ể ………. 7 2.2 - Đ o Đ c Kinh Doanh góp ph n vào ch t l ng c a Doanh Nghi pạ ứ ầ ấ ượ ủ ệ ………….......... 8 2.3 - Đ o Đ c Kinh Doanh góp ph n vào s cam k t và t n tâm c a nhân viênạ ứ ầ ự ế ậ ủ …............ 9 1 2.4 - Đ o Đ c Kinh Doanh góp ph n làm hài lòng khách hàngạ ứ ầ ………………………... 10 2.5 - Đ o Đ c Kinh Doanh góp ph n t o ra l i nhu n cho Doanh Nghi pạ ứ ầ ạ ợ ậ ệ ……………... 12 2.6 - Đ o Đ c Kinh Doanh góp ph n v ng m nh n n kinh t Qu c Giaạ ứ ầ ữ ạ ề ế ố ………….......... 13 K t lu nế ậ …………………………………………………………………………………… 15 Tài li u tham kh oệ ả ……………………………………………………………………….. 16 Khi nh c t i khái ni m "đ o đ c kinh doanh", ng i ta th ng cho r ng, đó là m tắ ớ ệ ạ ứ ườ ườ ằ ộ y u t r t tr u t ng ho c không th c t . B n thân nh ng ng i ho t đ ng kinh doanh cũngế ố ấ ừ ượ ặ ự ế ả ữ ườ ạ ộ không hi u rõ khái ni m này và không hi u h t vai trò c a y u t đ o đ c trong kinh doanh.ể ệ ể ế ủ ế ố ạ ứ H ch coi đó là y u t “v nhân” (dùng làm ng i) ch không “v l i” (không sinh l i).ọ ỉ ế ố ị ườ ứ ị ợ ợ Trong khi đó, đ o đ c kinh doanh l i có vai trò r t l n đ i v i s phát tri n c a doanhạ ứ ạ ấ ớ ố ớ ự ể ủ nghi p. T th c t , các nhà kinh t đã ch ng minh r ng l i nhu n doanh nghi p g n li n v iệ ừ ự ế ế ứ ằ ợ ậ ệ ắ ề ớ đ o đ c, và m c đ tăng l i nhu n g n v i m c đ tăng đ o đ c. Vì v y, khi không hi uạ ứ ứ ộ ợ ậ ắ ớ ứ ộ ạ ứ ậ ể 2 đ c vai trò c a đ o đ c kinh doanh, không có ý th c xây d ng đa đ c kinh doanh trongượ ủ ạ ứ ứ ự ọ ứ doanh nghi p, các doanh nghi p s r t khó đi t i con đ ng thành công cao nh t. Hi u rõ kháiệ ệ ẽ ấ ớ ườ ấ ể ni m, vai trò và cách th c xây d ng đ o đ c kinh doanh là vô cùng quan tr ng v i các doanhệ ứ ự ạ ứ ọ ớ nghi p. ệ Chính vì đi u này mà nhóm chúng em ch n đ tài: ề ọ ề “T i sao doanh nghi p ph i xâyạ ệ ả d ng Đ o Đ c Kinh Doanh”ự ạ ứ đ có th hi u rõ h n v v n đ này. Trong quá trình làm bàiể ể ể ơ ề ấ ể ti u lu n này ch c ch n s không tránh kh i nh ng thi u sót. Mong nh n đ c s đóng góp ýể ậ ắ ắ ẽ ỏ ữ ế ậ ượ ự ki n c a th y đ cho bài ti u lu n c a chúng em hoàn thi n h n.ế ủ ầ ể ể ậ ủ ệ ơ Chúng em xin chân thành cám n!ơ 1 – Đ O Đ C KINH DOANHẠ Ứ 1.1 – Khái ni m Đ o Đ c Kinh Doanh.ệ ạ ứ 3 Nghiên c u v đ o đ c là m t truy n th ng lâu đ i trong xã h i loài ng i, b tứ ề ạ ứ ộ ề ố ờ ộ ườ ắ ngu n t nh ng ni m tin v tôn giáo, văn hóa và t t ng tri t h c. Đ o đ c liên quan t iồ ừ ữ ề ề ư ưở ế ọ ạ ứ ớ nh ng cam k t v luân lý, trách nhi m và công b ng xã h i. Đ o đ c trong ti ng Anh làữ ế ề ệ ằ ộ ạ ứ ế ethics, t này b t ngu n t ti ng Hy L p ừ ắ ồ ừ ế ạ ethiko và ethos, nghĩa là phong t c ụ ho c ặ t p quán.ậ Nh Aristoteles đã nói, khái ni m trên bao g m ý t ng c v tính ch t và cách áp d ng. Vìư ệ ồ ưở ả ề ấ ụ v y, đ o đ c ph n ánh tính cách c a cá nhân và trong th i đ i ngày nay thì có th nói lên cậ ạ ứ ả ủ ờ ạ ể ả tính ch t c a m t doanh nghi p, vì doanh nghi p chính là t p h p c a các cá nhân.ấ ủ ộ ệ ệ ậ ợ ủ Đ o đ c kinh doanh là m t khái ni m không cũ mà cũng không m i. V i t cáchạ ứ ộ ệ ớ ớ ư là m t khía c nh luân lý trong ho t đ ng th ng m i, đ o đ c kinh doanh đã lâu đ i nhộ ạ ạ ộ ươ ạ ạ ứ ờ ư chính th ng m i v y. Trong b lu t Hammurabi t kho ng 1700 TCN, đã có quy đ nh v giáươ ạ ậ ộ ậ ừ ả ị ề c , thu quan, cách th c ho t đ ng th ng m i và c hình ph t hà kh c cho nh ng k khôngả ế ứ ạ ộ ươ ạ ả ạ ắ ữ ẻ tuân th . Đó có th đ c coi là b ng ch ng cho s n l c đ u tiên c a xã h i loài ng i đủ ể ượ ằ ứ ự ỗ ự ầ ủ ộ ườ ể phân đ nh ranh gi i đ o đ c cho các ho t đ ng kinh doanh. Trong tác ph m “Politics” (ra đ iị ớ ạ ứ ạ ộ ẩ ờ vào kho ng năm 300 TCN), Aristoteles đã ch ra rõ ràng nh ng m i liên h th ng m i khiả ỉ ữ ố ệ ươ ạ bàn v qu n lý gia đình. Giáo lý c a c đ o Do Thái và Thiên Chúa giáo, ví d nh trongề ả ủ ả ạ ụ ư Talmud (năm 200 sau Công nguyên) và M i đi u răn (Exodus 20:2 - 17; Deuteronomy 5:6 -ườ ề 21), đ u đã đ a ra nh ng quy t c đ o đ c đ c áp d ng trong ho t đ ng th ng m i.ề ư ữ ắ ạ ứ ượ ụ ạ ộ ươ ạ Tuy nhiên, v i t cách là m t khái ni m mang tính hàn lâm, đ o đ c kinh doanhớ ư ộ ệ ạ ứ cũng m i ch t n t i đ c kho ng b n ch c năm tr l i đây. Nhà nghiên c u đ o đ c kinhớ ỉ ồ ạ ượ ả ố ụ ở ạ ứ ạ ứ 4 doanh n i ti ng Norman Bowie là ng i đ u tiên đã đ a ra khái ni m này trong m t H i nghổ ế ườ ầ ư ệ ộ ộ ị Khoa h c vào năm 19741. K t đó, đ o đ c kinh doanh đã tr thành m t ch đ ph bi nọ ể ừ ạ ứ ở ộ ủ ề ổ ế trong các cu c tranh lu n c a các lãnh đ o trong gi i kinh doanh, ng i lao đ ng, các cộ ậ ủ ạ ớ ườ ộ ổ đông, ng i tiêu dùng cũng nh các giáo s đ i h c M , và t đó lan ra toàn th gi i. Tuyườ ư ư ạ ọ ở ỹ ừ ế ớ nhiên, không ph i t t c nh ng nhà nghiên c u, các tác gi và di n gi đ u có chung quanả ấ ả ữ ứ ả ễ ả ề đi m v đ o đ c kinh doanh. Tr c h t, gi a kinh doanh và đ o đ c luôn có s mâu thu n.ể ề ạ ứ ướ ế ữ ạ ứ ự ẫ M t m t, xã h i luôn mong mu n các công ty t o ra nhi u vi c làm l ng cao, nh ng m tộ ặ ộ ố ạ ề ệ ươ ư ặ khác, nh ng công ty này l i mong mu n gi m b t chi phí và nâng cao năng su t lao đ ng.ữ ạ ố ả ớ ấ ộ Ng i tiêu dùng luôn mong mu n mua hàng v i giá th p nh t còn các c s th ng m i l iườ ố ớ ấ ấ ơ ở ươ ạ ạ mu n có lãi su t cao nh t. Xã h i mong mu n gi m ô nhi m môi tr ng, còn các công ty l iố ấ ấ ộ ố ả ễ ườ ạ mu n gi m t i đa chi phí phát sinh khi tuân th các quy đ nh v b o v môi tr ng trong ho tố ả ố ủ ị ề ả ệ ườ ạ đ ng s n xu t c a h . Chính t đó đã n y sinh xung đ t không th tránh kh i trong quanộ ả ấ ủ ọ ừ ả ộ ể ỏ ni m v đ o đ c kinh doanh, do khác bi t v l i ích c a công ty v i l i ích c a ng i laoệ ề ạ ứ ệ ề ợ ủ ớ ợ ủ ườ đ ng, ng i tiêu dùng và toàn th xã h i. Vì t t c nh ng đi u đ i l p nói trên là t t y u nênộ ườ ể ộ ấ ả ữ ề ố ậ ấ ế các nhà qu n lý bu c ph i làm sao đ cân b ng l i ích c a công ty v i l i ích c a các c đôngả ộ ả ể ằ ợ ủ ớ ợ ủ ổ (shareholders) và nh ng ng i có quy n l i liên quan (stakeholders), bao g m nhân viên,ữ ườ ề ợ ồ khách hàng và toàn th c ng đ ng.ể ộ ồ Cho đ n nay, các nhà nghiên c u đã đ a ra r t nhi u khái ni m v đ o đ c kinhế ứ ư ấ ề ệ ề ạ ứ doanh, trong đó khái ni m sau có th đ c coi là đ n gi n nh t: ệ ể ượ ơ ả ấ Đ o đ c kinh doanh làạ ứ nh ng nguyên t c đ c ch p nh n đ phân đ nh đúng sai, nh m đi u ch nh hành vi c aữ ắ ượ ấ ậ ể ị ằ ề ỉ ủ các nhà kinh doanh. Đ nh nghĩa này khá chung chung, vì th cũng b qua nhi u nhân t quanị ế ỏ ề ố tr ng, ví d nh : nh ng lo i hành vi nào nh ng nguyên t c đ o đ c có th đi u ch nh; Hayọ ụ ư ữ ạ ữ ắ ạ ứ ể ề ỉ nh ng ai có th đ c coi là “nhà kinh doanh” và hành vi c a h c n đ c đi u ch nh nh thữ ể ượ ủ ọ ầ ượ ề ỉ ư ế nào? Ý th c đ c s ph c t p c a v n đ , giáo s Phillip V. Lewis t tr ng Đ i h cứ ượ ự ứ ạ ủ ấ ề ư ừ ườ ạ ọ Abilene Christian, Hoa Kỳ đã ti n hành đi u tra và thu th p đ c 185 đ nh nghĩa đ c đ a raế ề ậ ượ ị ượ ư trong các sách giáo khoa và các bài nghiên c u t năm 1961 đ n 1981 đ tìm ra “đ o đ c kinhứ ừ ế ể ạ ứ doanh” đ c đ nh nghĩa ra sao trong các tài li u nghiên c uvà trong ý th c c a các nhà kinhượ ị ệ ứ ứ ủ doanh. Sau khi tìm ra nh ng đi m chung c a các khái ni m trên, ông t ng h p l i và đ a raữ ể ủ ệ ổ ợ ạ ư khái ni m v đ o d c kinh doanh nh sau:ệ ề ạ ứ ư 5 “ Đ o đ c kinh doanh là t t c nh ng quy t c, tiêu chu n, chu n m c đ oạ ứ ấ ả ữ ắ ẩ ẩ ự ạ đ c ho c lu t l đ cung c p ch d n v hành vi ng x chu n m c và s trung th cứ ặ ậ ệ ể ấ ỉ ẫ ề ứ ử ẩ ự ự ự (c a m t t ch c) trong nh ng tr ng h p nh t đ nh”ủ ộ ổ ứ ữ ườ ợ ấ ị . 1.2 – Các nguyên t c và chu n m c c a Đ o Đ c Kinh Doanhắ ẩ ự ủ ạ ứ Ho t đ ng kinh doanh luôn g n li n v i l i ích kinh t , nên đ o đ c kinh doanhạ ộ ắ ề ớ ợ ế ạ ứ cũng có nh ng đ c tr ng riêng c a nó. Ch ng h n, tính th c d ng, coi tr ng hi u qu kinh tữ ặ ư ủ ẳ ạ ự ụ ọ ệ ả ế luôn là yêu c u hàng đ u đ t ra đ i v i gi i kinh doanh, thì đ i v i ng i khác đôi khi l i làầ ầ ặ ố ớ ớ ố ớ ườ ạ nh ng bi u hi n không t t. Khi đánh giá đ o đ c kinh doanh, ng i ta th ng d a vào cácữ ể ệ ố ạ ứ ườ ườ ự nguyên t c và chu n m c v : ắ ẩ ự ề 1.2.1 - Tính trung th cự : Không dùng các th đo n gian d i, x o trá đ ki m l i. Gi l i h a, gi ch tínủ ạ ố ả ể ế ờ ữ ờ ứ ữ ữ trong kinh doanh, nh t quán trong nói và làm. Trung th c trong ch p hành lu t pháp c a nhàấ ự ấ ậ ủ n c, không làm ăn phi pháp nh tr n thu , l u thu , không s n xu t và buôn bán nh ng m tướ ư ố ế ậ ế ả ấ ữ ặ hàng qu c c m. Th c hi n nh ng d ch v có h i cho thu n phong m t c, trung th c trongố ấ ự ệ ữ ị ụ ạ ầ ỹ ụ ự giao ti p v i b n hàng (giao d ch, đàm phán, kí k t) và ng i tiêu dùng: không làm hàng gi ,ế ớ ạ ị ế ườ ả khuy n m i gi , qu ng cáo sai s th t, s d ng trái phép nh ng nhãn hi u n i ti ng, vi ph mế ạ ả ả ự ậ ử ụ ữ ệ ổ ế ạ b n quy n, phá giá theo l i ăn c p, trung th c ngay v i b n than, không h i l , tham ô, th tả ề ố ướ ự ớ ả ố ộ ụ két, khi m công vi tế ự 1.2.2 - Tôn tr ng con ng iọ ườ : Đ i v i nh ng ng i c ng s và d i quy nố ớ ữ ườ ộ ự ướ ề : tôn tr ng ph m giá, quy n l iọ ẩ ề ợ chính đáng, tôn tr ng h nh phúc, tôn tr ng ti m năng phát tri n c a nhân viên, quan tâm đúngọ ạ ọ ề ể ủ m c, tôn tr ng quy n t do và các quy n h n h p pháp khác. ứ ọ ề ự ề ạ ợ Đ i v i khách hàng:ố ớ tôn tr ng nhu c u, s thích và tâm lý khách hàng. ọ ầ ở Đ i v i đ i th c nh tranh:ố ớ ố ủ ạ tôn tr ng l i ích c a đ i th .ọ ợ ủ ố ủ 1.2.3 - Trách nhi m v i c ng đ ng, xã h iệ ớ ộ ồ ộ : Luôn g n l i ích c a doanh nghi p v i l i ích c a xã h i. ắ ợ ủ ệ ớ ợ ủ ộ Tích c c góp ph n gi i quy t nh ng v n đ chung c a xã h i, thúc đ y xã h iự ầ ả ế ữ ấ ề ủ ộ ẩ ộ phát tri n. ể 1.2.4 - Bí m t và trung thành v i các trách nhi m đ c bi tậ ớ ệ ặ ệ 6 1.3 - Ph m vi áp d ng c a đ o đ c kinh doanh.ạ ụ ủ ạ ứ Đó là t t c nh ng th ch xã h i, nh ng t ch c. nh ng ng i liên quan, tácấ ả ữ ể ế ộ ữ ổ ứ ữ ườ đ ng đ n ho t đ ng kinh doanh: Th ch chính tr (XHCN). chính ph , công đoàn, nhà cungộ ế ạ ộ ể ế ị ủ ng, khách hàng, c đông, ch doanh nghi p, ng i làm công. ứ ổ ủ ệ ườ . . 1.4 - S c n thi t c a Đ o Đ c Kinh Doanh:ự ầ ế ủ ạ ứ Đ o đ c kinh doanh là r t c n thi t trong ho t đ ng kinh t xã h i ngày nay.ạ ứ ấ ầ ế ạ ộ ế ộ Các doanh nhân càng ý th c rõ ràng v ph m trù đ o đ c c b n, ph bi n trongứ ề ạ ạ ứ ơ ả ổ ế truy n th ng luân lý t t đ p c a dân t c ta t x a nh : s phân bi t thi n và ác, l ng tâm,ề ố ố ẹ ủ ộ ừ ư ư ự ệ ệ ươ nghĩa v , nhân đ o…ụ ạ Các doanh nhân còn c n ti p thu đ o đ c phát sinh trong xã h i m i n c ta, cácầ ế ạ ứ ộ ớ ướ ch un m c đ o đ c m i đ áp d ng vào kinh doanh nh : tính trung th c, tính t p th , yêu laoẩ ự ạ ứ ớ ể ụ ư ự ậ ể đ ng, yêu n c v.v…ộ ướ Các chu n m c đ o đ c kinh doanh là c s tình c m và trí tu c th đ nhẩ ự ạ ứ ơ ở ả ệ ụ ể ị h ng trong các ho ch đ nh và t ch c kinh doanh đ đ m b o đ c s phát tri n kinh t xãướ ạ ị ổ ứ ể ả ả ượ ự ể ế h i cho doanh nghi p c a mình.ộ ệ ủ 2 – VAI TRÒ C A Đ O Đ C KINH DOANH Đ I V IỦ Ạ Ứ Ố Ớ DOANH NGHI PỆ 7 Đ o đ c kinh doanh chính là y u t góp ph n tăng s tin t ng, th a mãn c aạ ứ ế ố ầ ự ưở ỏ ủ khách hàng, tăng s tin t ng, trung thành c a nhân viên, đi u ch nh hành vi c a doanh nhân,ự ưở ủ ề ỉ ủ nâng cao hình nh doanh nghi p và cao l i nhu n c a doanh nghi p. Vì v y, mu n đ t đ cả ệ ợ ậ ủ ệ ậ ố ạ ượ thành công b n v ng, các doanh nghi p ph i xây d ng đ c n n t ng đ o đ c kinh doanhề ữ ệ ả ự ượ ề ả ạ ứ cho doanh nghi p mình. ệ 2.1 - Đ o đ c kinh doanh góp ph n đi u ch nh hành vi c a ch th kinh doanhạ ứ ầ ề ỉ ủ ủ ể Đ o đ c kinh doanh b sung và k t h p v i pháp lu t đi u ch nh các hành vi kinhạ ứ ổ ế ợ ớ ậ ề ỉ doanh theo khuôn kh pháp lu t và qu đ o c a các chu n m c đ o đ c xã h i. Không m tổ ậ ỹ ạ ủ ẩ ự ạ ứ ộ ộ pháp lu t nào. dù hoàn thi n đ n đâu chăng n a cũng có th là chu n m c cho m i hành viậ ệ ế ữ ể ẩ ự ọ c a đ o đ c kinh doanh. Nó không th thay th vai trò c a đ o đ c kinh doanh trong vi củ ạ ứ ể ế ủ ạ ứ ệ khuy n khích m i ng i làm vi c thi n, tác đ ng vào l ng tâm c a doanh nhân. B i vìế ọ ườ ệ ệ ộ ươ ủ ở ph m vi nh h ng c a đ o đ c r ng h n pháp lu t, nó bao quát m i lĩnh v c c a th gi iạ ả ưở ủ ạ ứ ộ ơ ậ ọ ự ủ ế ớ tinh th n, trong khi pháp lu t ch đi u ch nh nh ng hành vi liên quan đ n ch đ nhà n c,ầ ậ ỉ ề ỉ ữ ế ế ộ ướ ch đ xã h i...ế ộ ộ M t khác. pháp lu t càng đ y đ ch t ch và đ c thi hành nghiêm ch nh thì đ oặ ậ ầ ủ ặ ẽ ượ ỉ ạ đ c càng đ c đ cao, càng h n ch đ c s ki m l i phi pháp, tham nhũng, buôn l u, tr nứ ượ ề ạ ế ượ ự ế ợ ậ ố thu , gian l n th ng m i... khi b phát hi n s b pháp lu t đi u ch nh, lúc này ế ậ ươ ạ ị ệ ẽ ị ậ ề ỉ "hi n t ngệ ượ ki n t ng bu c ng i ta ph i c x có đ o đ c".ệ ụ ộ ườ ả ư ử ạ ứ Các m c đ b sung đ o đ c và pháp lu t đ c khái quát qua các "ứ ộ ổ ạ ứ ậ ượ góc vuông” xác đ nh tính ch t đ o đ c và pháp lý c a hành vi. S t n vong c a doanh nghi p không ch doị ấ ạ ứ ủ ự ồ ủ ệ ỉ ch t l ng c a b n thân các s n ph m - d ch v cung ng mà còn ch y u do phong cáchấ ượ ủ ả ả ẩ ị ụ ứ ủ ế kinh doanh c a doanh nghi p. ủ ệ Hành vi kinh doanh th hi n t cách c a doanh nghi p, vàể ệ ư ủ ệ chinh t cách y tác đ ng tr c ti p đ n s thành b i c a t ch c. ư ấ ộ ự ế ế ự ạ ủ ổ ứ Đ o đ c kinh doanh, trongạ ứ chi u h ng y, tr thành m t nhân t chi n l c trong vi c phát tri n doanh nghi p. Ch ngề ườ ấ ở ộ ố ế ượ ệ ể ệ ẳ ph i vô c mà kho ng 15 năm nay m t ng n ng n Đ đ c l u truy n trong gi i doanhả ớ ả ộ ạ ữ ấ ộ ượ ư ề ớ nghi p các n c phát tri n: ệ ở ướ ể “gieo t t ng g t hành vi, gieo hành vi g t thói quen, gieo thóiư ưở ặ ặ quen g t t cách, gieo t cách g t s ph n”ặ ư ư ặ ố ậ 2.2 - Đ o đ c kinh doanh góp ph n vào ch t l ng c a doanh nghi pạ ứ ầ ấ ượ ủ ệ 8 Ph n th ng cho m t công ty có quan tâm đ n đ o đ c là đ c các nhân viên,ầ ưở ộ ế ạ ứ ượ khách hàng và công lu n công nh n là có đ o đ c. Ph n th ng cho trách nhi m đ o đ c vàậ ậ ạ ứ ầ ưở ệ ạ ứ trách nhi m xã h i trong các quy t tình kinh doanh bao g m hi u qu trong các ho t đ ngệ ộ ế ồ ệ ả ạ ộ hàng ngày tăng cao, s t n tâm c a các nhân viên, ch t l ng s n ph m đ c c i thi n, đ aự ậ ủ ấ ượ ả ẩ ượ ả ệ ư ra quy t ánh đúng đ n h n. s trung thành c a khách hàng và l i ích v kinh t l n h n. Cácế ắ ơ ự ủ ợ ề ế ớ ơ t ch c phát tri n đ c m t môi tr ng trung th c và công b ng s gây d ng đ c ngu nổ ứ ể ượ ộ ườ ự ằ ẽ ự ượ ồ l c đáng quý có th m r ng cánh c a d n đ n thành công.ự ể ở ộ ử ẫ ế Các t ch c đ c xem là có đ o đ c th ng có n n t ng là các khách hàng trungổ ứ ượ ạ ứ ườ ề ả thành cũng nh đ i ngũ nhân viên v ng m nh, b i luôn tin t ng và ph thu c l n nhau trongư ộ ữ ạ ở ưở ụ ộ ẫ m i quan h . N u các nhân viên hài lòng thì khách hàng s hài lòng; và n u khách hàng hàiố ệ ế ẽ ế lòng thì các nhà đ u t s hài long. Các khách hàng có xu h ng thích mua hàng c a các côngầ ư ẽ ườ ủ ty liêm chính h n. đ c bi t là khi giá c c a công ty đó cũng b ng v i giá c a các công ty đ iơ ặ ệ ả ủ ằ ớ ủ ố th . Khi các nhân viên cho r ng t ch c c a mình có m t môi tr ng đ o đ c, h s t n tâmủ ằ ổ ứ ủ ộ ườ ạ ứ ọ ẽ ậ h n và hài lòng v i công vi c c a mình h n. Các công ty cung ng th ng mu n làm ăn lâuơ ớ ệ ủ ơ ứ ườ ố dài v i các công ty mà h tin t ng đ qua h p tác h có th xoá b đ c s không hi u qu ,ớ ọ ưở ể ợ ọ ể ỏ ượ ự ệ ả các chi phí và nh ng nguy c đ có th làm hài lòng khách hàng. Các nhà đ u t cũng r t quanữ ơ ể ể ầ ư ấ tâm đ n v n đ đ o đ c, trách nhi m xã h i và uy tín c a các công ty mà h đ u t và cácế ấ ề ạ ứ ệ ộ ủ ọ ầ ư công ty qu n lí tài s n có th giúp các nhà đ u t mua c phi u c a các công ty có đ o đ c.ả ả ể ầ ư ổ ế ủ ạ ứ Các nhà đ u t nh n ra r ng, m t môi tr ng đ o đ c là n n t ng cho s hi u qu . năngầ ư ậ ằ ộ ườ ạ ứ ề ả ự ệ ả su t và l i nhu n. M t khác. các nhà đ u t cũng bi t r ng các hình ph t hay công lu n tiêuấ ợ ậ ặ ầ ư ế ằ ạ ậ c c cũng có th làm gi m giá c phi u, gi m s trung thành c a khách hàng và đe do hìnhự ể ả ổ ế ả ự ủ ạ nh lâu dài c a công ty. Các v n đ v pháp lí và công lu n tiêu c c có nh ng tác đ ng r tả ủ ấ ề ề ậ ự ữ ộ ấ x u t i s thành công c a b t c m t công ty nào. S lãnh đ o cũng có th mang l i các giáấ ớ ự ủ ấ ứ ộ ự ạ ể ạ tr t ch c và m ng l i xã h i ng h các hành vi đ o đ c. Các nhà lãnh đ o nh n th cị ổ ứ ạ ườ ộ ủ ộ ạ ứ ạ ậ ứ đ c b n ch t c a m i quan h trong kinh doanh, nh ng v n đ và mâu thu n ti m n, tìmượ ả ấ ủ ố ệ ữ ấ ề ẫ ề ẩ ra bi n pháp qu n lý kh c ph c nh ng tr ng i có th d n đ n b t đ ng, t o d ng b uệ ả ắ ụ ữ ở ạ ể ẫ ế ấ ồ ạ ự ầ không khí làm vi c thu n l i cho m i ng i hoà đ ng, tìm ra đ c m t h ng chung t o raệ ậ ợ ọ ườ ồ ượ ộ ườ ạ s c m nh t ng h p c a s đ ng thu n, đóng góp cho s phát tri n c a t ch c. ứ ạ ổ ợ ủ ự ồ ậ ự ể ủ ổ ứ S lãnh đ o chú tr ng vào vi c xây d ng các giá tr đ o đ c t ch c v ng m nhự ạ ọ ệ ự ị ạ ứ ổ ứ ữ ạ cho các nhân viên s t o ra s đ ng thu n v chu n t c đ o đ c và đ c đi m c a nh ng m iẽ ạ ự ồ ậ ề ẩ ắ ạ ứ ặ ể ủ ữ ố quan h chung. Các lãnh đ o đ a v có trong t ch c đóng m t vai trò ch ch t trong vi cệ ạ ở ị ị ổ ứ ộ ủ ố ệ 9 truy n bá các tiêu chu n đ o đ c. các chu n t c và quy lính đ o đ c ngh nghi p. S c nề ẩ ạ ứ ẩ ắ ạ ứ ề ệ ự ẩ thi t có s lãnh đ o có đ o đ c đ cung c p c c u cho các giá tr c a t ch c và nh ng ngănế ự ạ ạ ứ ể ấ ơ ấ ị ủ ổ ứ ữ c n đ i v i các hành vi vô đ o đ c đã đ c làm rõ trong nghiên c u n c. ả ố ớ ạ ứ ượ ứ ướ Các nhà lãnh đ o có th cung c p c c u này b ng cách thi t l p các ch ng trìnhạ ể ấ ơ ấ ằ ế ậ ươ đào t o đ o đ c chính th c và không chính th c, cũng nh các h ng d n khác, giúp các nhânạ ạ ứ ứ ứ ư ướ ẫ viên ph i l u tâm đ n khía c nh đ o đ c trong quá trình đ a ra quy t đ nh c a mình. Nh nả ư ế ạ ạ ứ ư ế ị ủ ậ th c c a các nhân viên v công ty c a mình là có m t môi tr ng đ o đ c s mang l i nh ngứ ủ ề ủ ộ ườ ạ ứ ẽ ạ ữ k t qu t t đ p trong ho t đ ng c a t ch c. ế ả ế ẹ ạ ộ ủ ổ ứ Xét v khía c nh năng su t và làm vi c theo nhóm, các nhân viên trong các phòngề ạ ấ ệ ban khác nhau cũng nh gi a các phòng ban c n thi t có chung m t cái nhìn v s tin t ng.ư ữ ầ ế ộ ề ự ưở M c đ tin t ng cao h n có nh h ng l n nh t lên các m i quan h trong n i b các phòngứ ộ ưở ơ ả ưở ớ ấ ố ệ ộ ộ ban hay các nhóm làm vi c. S tin t ng cũng là m t nhân t quan tr ng trong các m i quanệ ự ưở ộ ố ọ ố h gi a các phòng ban trong t ch c. B i v y, các ch ng trình t o ra m t môi tr ng laoệ ữ ổ ứ ở ậ ươ ạ ộ ườ đ ng có lòng tin s làm cho các nhân viên s n sàng hành đ ng theo các quy t đ nh và hànhộ ẽ ẵ ộ ế ị đ ng c a các đ ng nghi p.ộ ủ ồ ệ → Trong m t môi tr ng làm vi c nh th này, các nhân viên có th mong mu nộ ườ ệ ư ế ể ố đ c các đ ng nghi p và c p trên đ i x v i mình v i m t s tôn tr ng và quan tâm sâu s c.ượ ồ ệ ấ ố ử ớ ớ ộ ự ọ ắ Các m i quan h có lòng tin trong m t t ch c gi a các giám đ c và c p d i c a h và banố ệ ộ ổ ứ ữ ố ấ ướ ủ ọ qu n lí c p cao góp ph n vào hi u qu c a quá trình đ a quy t đ nh.ả ấ ầ ệ ả ủ ư ế ị → H u h t các công ty đáng ng ng m nh t trên th gi i đ u chú tr ng vàoầ ế ưỡ ộ ấ ế ớ ề ọ ph ng pháp làm vi c theo nhóm, quan tâm nhi u đ n khách hàng, đ cao vi c đ i x côngươ ệ ề ế ề ệ ổ ử b ng v i nhân viên, và th ng cho các thành lích t t.ằ ớ ưở ố 2.3 - Đ o đ c kinh doanh góp ph n vào s cam k t và t n tâm c a nhân viênạ ứ ầ ự ế ậ ủ S t n tâm c a nhân viên xu t phát t vi c các nhân viên tin r ng t ng lai c aự ậ ủ ấ ừ ệ ằ ươ ủ h g n li n v i t ng lai c a doanh nghi p và chính vì th h s n sàng hy sinh cá nhân vì tọ ắ ề ớ ươ ủ ệ ế ọ ẵ ổ ch c c a mình. Doanh nghi p càng quan tâm đ n nhân viên bao nhiêu thì các nhân viên càngứ ủ ệ ế t n tâm v i doanh nghi p b y nhiêu. Các v n đ có nh h ng đ n s phát tri n c a m tậ ớ ệ ấ ấ ề ả ưở ế ự ể ủ ộ môi tr ng đ o đ c cho nhân viên bao g m: ườ ạ ứ ồ m t môi tr ng lao đ ng an toàn, thù lao thíchộ ườ ộ đáng, và th c hi n đ y đ các trách nhi m đ c ghi trong h p đ ng v i t t c các nhân viênự ệ ầ ủ ệ ượ ợ ồ ớ ấ ả . 10 Các ch ng trình c i thi n môi tr ng đ o đ c có th là ch ng trình "gia t nh vàươ ả ệ ườ ạ ứ ể ươ ỉ công vi c" ho c chia/bán c ph n cho nhân viên. Các ho t đ ng t thi n ho c tr giúp c ngệ ặ ổ ầ ạ ộ ừ ệ ặ ợ ộ đ ng không ch t o ra suy nghĩ tích c c c a chính nhân viên v b n thân h và doanh nghi pồ ỉ ạ ự ủ ề ả ọ ệ mà còn t o ra s trung thành c a nhân viên đ i v i doanh nghi p. S cam k t làm các đi uạ ự ủ ố ớ ệ ự ế ề thi n và tôn tr ng nhân viên th ng tăng s trung thành c a nhân viên đ i v i t ch c và sệ ọ ườ ự ủ ố ớ ổ ứ ự ng h c a h v i các m c tiêu c a t ch c. Các nhân viên s dành h u h t th i gian c a hủ ộ ủ ọ ớ ụ ủ ổ ứ ẽ ầ ế ờ ủ ọ t i n i làm vi c ch không ch y ì. ạ ơ ệ ứ ạ "ch làm cho xong công vi c mà không ỉ ệ có nhi t huy nệ ề ho c làm vi c ặ ệ “qua ngày đo n tháng”, ạ không t n tâm đ i v i nh ng m c tiêu đ ra c a tậ ố ớ ữ ụ ề ủ ổ ch c b i vì h c m th y mình không đ c đ i x công b ng.ứ ở ọ ả ấ ượ ố ử ằ Môi tr ng đ o đ c c a t ch c r t quan tr ng đ i v i các nhân viên. Đa s nhânườ ạ ứ ủ ổ ứ ấ ọ ố ớ ố viên tin r ng: hình nh c a m t công ty đ i v i c ng đ ng là vô cùng quan tr ng, các nhânằ ả ủ ộ ố ớ ộ ồ ọ viên th y công ty c a mình tham gia tích c c vào các công tác c ng đ ng s c m th y trungấ ủ ự ộ ồ ẽ ả ấ thành h n v i c p trên và c m th y tích c c v b n thân h . Khi các nhân viên c m th y môiơ ớ ấ ả ấ ự ề ả ọ ả ấ tr ng đ o đ c trong t ch c có ti n b , h s t n tâm h n đ đ t đ c các tiêu chu n đ oườ ạ ứ ổ ứ ế ộ ọ ẽ ậ ơ ể ạ ượ ẩ ạ đ c cao trong các ho t đ ng hàng ngày. Các nhân viên s n lòng th o lu n các v n đ đ o đ cứ ạ ộ ẵ ả ậ ấ ề ạ ứ và ng h các ý ki n nâng cao ch t l ng trong công ty n u công ty đó cam k t s th c hi nủ ộ ế ấ ượ ế ế ẽ ự ệ các quy đ nh đ o đ c. Th c ch t. nh ng ng i đ c làm vi c trong m t môi tr ng đ o đ cị ạ ứ ự ấ ữ ườ ượ ệ ộ ườ ạ ứ tin r ng h s ph i tôn tr ng t t c các đ i tác kinh doanh c a mình, không k nh ng đ i tácằ ọ ẽ ả ọ ấ ả ố ủ ể ữ ố y bên trong hay bên ngoài công ty. H c n ph i cung c p nh ng giá tr t t nh t có th choấ ở ọ ầ ả ấ ữ ị ố ấ ể t t c các khách hàng và các c đông.ấ ả ổ Cam k t c a nhân viên đ i v i ch t l ng c a công ty có tác đ ng tích c c đ n vế ủ ố ớ ấ ượ ủ ộ ự ế ị th c nh tranh c a công ty nên m t môi tr ng làm vi c có đ o đ c có tác d ng tích c c đ nế ạ ủ ộ ườ ệ ạ ứ ụ ự ế các đi m m u ch t v tài chính. B i ch t l ng nh ng d ch v ph c v khách hàng tác đ ngể ấ ố ề ở ấ ượ ữ ị ụ ụ ụ ộ đ n s hài lòng c a khách hàng, nên nh ng c i thi n trong các d ch v ph c v khách hàngế ự ủ ữ ả ệ ị ụ ụ ụ cũng s có tác đ ng tr c ti p lên hình nh c a công ty, cũng nh kh năng thu hút các kháchẽ ộ ự ế ả ủ ư ả hàng m i c a công ty.ớ ủ 2.4 - Đ o đ c kinh doanh góp ph n làm hài lòng khách hàngạ ứ ầ Các nghiên c u và kinh nghi m hi n th i c a nhi u qu c gia cho th y m i quanứ ệ ệ ờ ủ ề ố ấ ố h ch t ch gi a hành vi có đ o đ c và s hài lòng c a khách hàng. Các hành vi vô đ o đ cệ ặ ẽ ữ ạ ứ ự ủ ạ ứ có th làm gi m lòng trung thành c a khách hàng và khách hàng s chuy n sang mua hàng c aể ả ủ ẽ ể ủ 11 các th ng hi u khác. Ng c l i hành vi đ o đ c có th lôi cu n khách hàng đ n v i s nươ ệ ượ ạ ạ ứ ể ố ế ớ ả ph m c a công ty. Các khách hang thích mua s n ph m c a các công ty có danh ti ng t t,ẩ ủ ả ẩ ủ ế ố quan tâm đ n khách hàng và xã h i. Khách hàng nói r ng h u tiên nh ng th ng hi u nàoế ộ ằ ọ ư ữ ươ ệ làm đi u thi n n u giá c và ch t l ng các th ng hi u nh nhau. Các công ty có đ o đ cề ệ ế ả ấ ượ ươ ệ ư ạ ứ luôn đ i x v i khách hàng công b ng và liên t c c i ti n ch t l ng s n ph m cũng nhố ử ớ ằ ụ ả ế ấ ượ ả ẩ ư cung c p cho khách hàng các thông tin d ti p c n và d hi u, s có l i th c nh tranh t tấ ễ ế ậ ễ ể ẽ ợ ế ạ ố h n và dành đ c nhi u l i nhu n h n. Đi m m u ch t đây là chi phí đ phát tri n m tơ ượ ề ợ ậ ơ ể ấ ố ở ể ể ộ môi tr ng đ o đ c có th có m t ph n th ng là s trung thành c a khách hàng ngày càngườ ạ ứ ể ộ ầ ưở ự ủ tăng. Đ i v i các doanh nghi p thành công nh t, thu đ c nh ng l i nhu n lâu dài thìố ớ ệ ấ ượ ữ ợ ậ vi c phát tri n m i quan h tôn tr ng l n nhau và h p tác cùng nhau v i khách hàng là chìaệ ể ố ệ ọ ẫ ợ ớ khoá m cánh c a thành công. B ng vi c chú tr ng vào s hài lòng c a khách hàng, doanhở ử ằ ệ ọ ự ủ nghi p đó ti p t c làm cho s ph thu c c a khách hàng vào công ty ngày càng sâu s c h n,ệ ế ụ ự ụ ộ ủ ắ ơ và khi ni m tin c a khách hàng tăng lên thì doanh nghi p y s có t m hi u bi t sâu h n về ủ ệ ấ ẽ ầ ể ế ơ ề vi c làm th nào ph c v khách hàng đ phát tri n m i quan h đó. Các doanh nghi p thànhệ ế ụ ụ ể ể ố ệ ệ công mang l i cho khách hàng các c h i góp ý ki n ph n h i, cho phép khách hàng đ cạ ơ ộ ế ả ồ ượ tham gia vào quá trình gi i quy t các r c r i. M t khách hàng c m th y v a lòng s quay l iả ế ắ ố ộ ả ấ ừ ẽ ạ nh ng m t khách hàng không v a ý s nói cho 10 ng i khác v vi c h không hài lòng v iư ộ ừ ẽ ườ ề ệ ọ ớ m t công ty nào đó và b o b n bè h t y chay công ty đó. Các khách hàng là đ i t ng d bộ ả ạ ọ ẩ ố ượ ễ ị t n th ng nh t vì vi c khai thác và ho t đ ng c a các công ty không tôn tr ng các quy nổ ươ ấ ệ ạ ộ ủ ọ ề c a con ng i. S công b ng trong d ch v là quan đi m c a khách hàng v m c đ côngủ ườ ự ằ ị ụ ể ủ ề ứ ộ b ng trong hành vi c a m t công ty. B i v y. khi nghe đ c thông tin tăng giá d ch v thêmằ ủ ộ ở ậ ượ ị ụ và không b o hành thì các khách hàng s ph n ng tiêu c c đ i v i s b t công này. Ph nả ẽ ả ứ ự ố ớ ự ấ ả ng c a khách hàng đ i v i s b t công - ví d nh phàn nàn ho c t ch i không mua bán v iứ ủ ố ớ ự ấ ụ ư ặ ừ ố ớ doanh nghi p đó n a - có th đ c thúc đ y b i nhu c u tr ng ph t và mong mu n h n chệ ữ ể ượ ẩ ở ầ ừ ạ ố ạ ế s b t công trong t ng lai. N u khách hàng ph i mua m t m t hàng đ t h n h n thì c mự ấ ươ ế ả ộ ặ ắ ơ ẳ ả giác không công b ng s tăng lên và có th bùng n thành m t s gi n d .ằ ẽ ể ổ ộ ự ậ ữ M t môi tr ng đ o đ c v ng m nh th ng chú tr ng vào các giá tr c t lõi đ tộ ườ ạ ứ ữ ạ ườ ọ ị ố ặ các l i ích c a khách hàng lên trên h t. Đ t l i ích c a khách hàng lên trên h t không có nghĩaợ ủ ế ặ ợ ủ ế là ph t l l i ích c a nhân viên, các nhà đ u t , và c ng đ ng đ a ph ng. Tuy nhiên. m tớ ờ ợ ủ ầ ư ộ ồ ị ươ ộ môi tr ng đ o đ c chú tr ng đ n khách hàng s k t h p đ c nh ng l i ích c a t t c cácườ ạ ứ ọ ế ẽ ế ợ ượ ữ ợ ủ ấ ả 12 c đông trong các quy t đ nh và ho t đ ng. Nh ng nhân viên đ c làm vi c trong môi tr ngổ ế ị ạ ộ ữ ượ ệ ườ đ o đ c s ng h và đóng góp vào s hi u bi t v các yêu c u và m i quan tâm c a kháchạ ứ ẽ ủ ộ ự ể ế ề ầ ố ủ hàng. Các hành đ ng đ o đ c h ng t i khách hàng xây d ng đ c v th c nh tranh v ngộ ạ ứ ườ ớ ự ượ ị ế ạ ữ m nh có,tác d ng tích c c đ n thành tích c a doanh nghi p và công tác đ i m i s n ph m.ạ ụ ự ế ủ ệ ổ ớ ả ẩ 2.5 - Đ o đ c kinh doanh góp ph n t o ra l i nhu n cho doanh nghi pạ ứ ầ ạ ợ ậ ệ Theo m t nghiên c u ti n hành v i 500 l p đoàn l n nh t M thì nh ng doanhộ ứ ế ớ ậ ớ ấ ở ỹ ữ nghi p cam k t th c hi n các hành vi đ o đ c và chú tr ng đ n vi c tuân th các quy đ nhệ ế ự ệ ạ ứ ọ ế ệ ủ ị đ o đ c ngh nghi p th ng đ t đ c thành công l n v m t tài chính. S quan tâm đ n đ oạ ứ ề ệ ườ ạ ượ ớ ề ặ ự ế ạ đ c đang tr thành m t b ph n trong các k ho ch chi n l c c a các doanh nghi p. đâyứ ở ộ ộ ậ ế ạ ế ượ ủ ệ không còn là m t ch ng trình do các chính ph yêu c u mà đ o đ c đang d n tr thành m tộ ươ ủ ầ ạ ứ ầ ở ộ v n đ qu n lý trong n l c đ dành l i th c nh tranh.ấ ề ả ỗ ự ể ợ ế ạ Trách nhi m công dân c a m t doanh nghi p g n đây cũng đ c đ c p nhi u cóệ ủ ộ ệ ầ ượ ề ậ ề liên h tích c c đ n lãi đ u t , tài s n và m c tăng doanh thu. Trách nhi m công dân c aệ ự ế ầ ư ả ứ ệ ủ doanh nghi p là đóng góp c a m t doanh nghi p cho xã h i b ng ho t đ ng kinh doanh chínhệ ủ ộ ệ ộ ằ ạ ộ c a mình. đ u t xã h i, các ch ng trình mang tính nhân văn và s cam k t c a doanhủ ầ ư ộ ươ ự ế ủ nghi p vào chính sách công, là cách mà doanh nghi p đó qu n lý các m i quan h kinh t . xãệ ệ ả ố ệ ế h i, môi tr ng là cách mà doanh nghi p cam k t v i các bên liên đ i có tác đ ng đ n thànhộ ườ ệ ế ớ ớ ộ ế công dài h n c a doanh nghi p đó.ạ ủ ệ M t doanh nghi p không th tr thành m t công dân t t, không th nuôi d ng vàộ ệ ể ở ộ ố ể ưỡ phát tri n m t môi tr ng t ch c có đ o đ c n u kinh doanh không có l i nhu n. Các doanhể ộ ườ ổ ứ ạ ứ ế ợ ậ nghi p có ngu n l c l n h n. th ng có ph ng ti n đ th c thi trách nhi m công dân c aệ ồ ự ớ ơ ườ ươ ệ ể ự ệ ủ mình cùng v i vi c ph c v khách hàng, tăng giá t nhân viên, thi t l p lòng tin v i c ngớ ệ ụ ụ ư ế ậ ớ ộ đ ng. Nhi u nghiên c u đã tìm ra m i quan h tích c c gi a trách nhi m công dân.v i thànhồ ề ứ ố ệ ự ữ ệ ớ tích công dân. Các doanh nghi p tham gia các ho t đ ng sai trái th ng ph i ch u s gi m lãiệ ạ ộ ườ ả ị ự ả trên tài s n h n là các doanh nghi p không ph m l i. Các nghiên c u cũng ch ra r ng, tácả ơ ệ ạ ỗ ứ ỉ ằ đ ng tiêu c c lên doanh thu không xu t hi n tr c năm th ba t sau khi doanh nghi p viộ ự ấ ệ ướ ứ ừ ệ ph m l i.ạ ỗ Hai Giáo s John Kotter và James Heskeu Tr ng Đào t o qu n lý kinh doanhư ở ườ ạ ả thu c Harvard. tác gi cu n sách " ộ ả ố Văn hóa công ty và ch s ho t đ ngỉ ố ạ ộ h u ữ ích", đã phân tích nh ng k t qu khác nhau các công ty v i nh ng truy n th ng đ o đ c khác nhau. Côngữ ế ả ở ớ ữ ề ố ạ ứ 13 trình nghiên c u c a h cho th y. trong vòng 11 năm, nh ng công ty "đ o đ c cao" đã nângứ ủ ọ ấ ữ ạ ứ đ c thu nh p c a mình lên t i 682% (trong khi nh ng công ty đ i th th ng th ng b cượ ậ ủ ớ ữ ố ủ ườ ườ ậ trung v chu n m c đ o đ c ch đ t đ c 36%). Giá tr c phi u c a nh ng công ề ẩ ự ạ ứ ỉ ạ ượ ị ổ ế ủ ữ ty đ o đ cạ ứ cao" trên th tr ng ch ng khoán tăng t i 901% (còn các đ i th ị ườ ứ ớ ở ố ủ "kém t m" ắ h n. ch s nàyơ ỉ ố ch là 74%). Lãi ròng c a các công ty ỉ ủ "đ o đ c cao" ạ ứ M trong 11 năm đã tăng t i 756%ở ỹ ớ (1%). Nh v y, đ u t vào c s h t ng đ o đ c trong t ch c s mang l i c s choư ậ ầ ư ơ ở ạ ầ ạ ứ ổ ứ ẽ ạ ơ ở t t c các ho t đ ng kinh doanh quan tr ng c a t ch c c n thi t đ thành công. Có nhi uấ ả ạ ộ ọ ủ ổ ứ ầ ế ể ề minh ch ng cho th y. vi c phát tri n các ch ng trình đ o đ c có mang l i nh ng l i thứ ấ ệ ể ươ ạ ứ ạ ữ ợ ế kinh t . M c dù các hành vi đ o đ c trong m t t ch c là r t quan tr ng xét theo quan đi mế ặ ạ ứ ộ ổ ứ ấ ọ ể xã h i và quan đi m cá nhân. Nh ng khía c nh kinh t cũng là m t nhân t quan tr ng khôngộ ể ữ ạ ế ộ ố ọ kém. M t trong nh ng khó khăn trong vi c dành đ c s ng h cho các ộ ữ ệ ượ ự ủ ộ ý t ng đ o đ cườ ạ ứ trong t ch c là chi phí cho các ch ng trình đ o đ c không ch t n kém mà còn ch ng mangổ ứ ươ ạ ứ ỉ ố ẳ l i l i l c gì cho t ch c. ạ ợ ộ ổ ứ Ch mình đ o đ c không thôi s không th mang l i nh ng thànhỉ ạ ứ ẽ ể ạ ữ công v tài chính nh ng đ o đ c s giúp hình thành và phát tri n b n v ng vănề ư ạ ứ ẽ ể ề ữ hóa t ch cổ ứ ph c v cho t t c các c đ ng.ụ ụ ấ ả ổ ộ 2.6 - Đ o đ c kinh doanh góp ph n vào s v ng m nh c a n n kinh t qu c giaạ ứ ầ ự ữ ạ ủ ề ề ố M t câu h i quan tr ng và th ng đ c nêu ra là li u hành đ ng đ o đ c trongộ ỏ ọ ườ ượ ệ ộ ạ ứ kinh doanh có tác đ ng đ n kinh t c a m t qu c gia hay không. Các nhà kinh t h c th ngộ ế ế ủ ộ ố ế ọ ườ đ t câu h i t i sao m t s n n kinh t th tr ng mang l i năng su t cao. công dân có m cặ ỏ ạ ộ ố ề ế ị ườ ạ ấ ứ s ng cao, trong khi đó các n n kinh t khác l i không nh th . Các th ch xã h i, đ c bi t làố ề ế ạ ư ế ể ế ộ ặ ệ các th ch thúc đ y tính trung th c, là y u t vô cùng quan tr ng đ phát tri n s ph n vinhể ế ẩ ự ế ố ọ ể ể ự ồ v kinh t c a m t xã h i. Các n c phát tri n ngày càng tr nên giàu có h n vì có m t hề ế ủ ộ ộ ướ ể ở ơ ộ ệ th ng các th ch , bao g m đ o đ c kinh doanh, đ khuy n khích năng su t. Trong khi đó. t iố ể ế ồ ạ ứ ể ế ấ ạ các n c đang phát tri n, c h i phát tri n kinh t và xã h i b h n ch b i đ c quy n, thamướ ể ơ ộ ể ế ộ ị ạ ế ở ộ ề nhũng. h n ch ti n b cá nhân cũng nh phúc l i xã h i.ạ ế ế ộ ư ợ ộ Ni m tin là cái mà các cá nhân xác đ nh. có c m giác chia s v i nh ng ng i khácề ị ả ẻ ớ ữ ườ trong xã h i. m c đ h p nh t c a ni m tin trong xã h i là lòng tin vào chính mình, r ngộ ở ứ ộ ẹ ấ ủ ề ộ ộ h n n a là thành viên trong gia t nh và h hàng. Các qu c gia có các th ch d a vào ni m tinơ ữ ỉ ọ ố ể ế ự ề s phát tri n môi tr ng năng su t cao vì có m t h th ng đ o đ c giúp gi m thi u các chiẽ ể ườ ấ ộ ệ ố ạ ứ ả ế 14 phí giao d ch, làm c nh tranh tr nên hi u qu h n. Trong h th ng d a vào th tr ng cóị ạ ở ệ ả ơ ệ ố ự ị ườ ni m tin l n nh Nh t B n, Anh Qu c. Canada, Hoa Kỳ. Thu Đi n. các doanh nghi p có thề ớ ư ậ ả ố ỵ ể ệ ể thành công và phát tri n nh có m t tinh th n h p tác và ni m tin.ể ờ ộ ầ ợ ề Chúng ta ti n hành so sánh t l tham nhũng trong các th ch xã h i khác nhế ỷ ệ ể ế ộ ư Nigêria và Nga có t l tham nhũng cao trong khi đó Canada và Đ c có t l tham nhũng th p.ỷ ệ ứ ỷ ệ ấ Ta có th th y đ c đi m khác bi t chính gi a các c p đ v s v ng m nh và n đ nh kinhể ấ ượ ể ệ ữ ấ ộ ề ự ữ ạ ổ ị t c a các n c này chính là v n đ đ o đ c. Đi m khác bi t gi a s v ng m nh và n đ nhế ủ ướ ấ ề ạ ứ ể ệ ữ ự ữ ạ ổ ị v kinh t c a các n c này cho ta m t minh ch ng là đ o đ c đóng m t vai trò ch ch tề ế ủ ướ ộ ứ ạ ứ ộ ủ ố trong công cu c phát tri n kinh t T n hành kinh doanh theo m t cách có đ o đ c và có tráchộ ể ế ấ ộ ạ ứ nhi m t o ra ni m tin và d n t i các m i quan h giúp tăng c ng năng su t và đ i m i.ệ ạ ề ẫ ớ ố ệ ườ ấ ổ ớ 15 K T LU NẾ Ậ Tóm l i, chúng ta có th th y vai trò quan tr ng c a đ o đ c kinh doanh đ i v i các cáạ ể ấ ọ ủ ạ ứ ố ớ nhân. đ i v i doanh nghi p và đ i v i xã h i và s v ng m nh c a n n kinh t qu c gia nóiố ớ ệ ố ớ ộ ự ữ ạ ủ ề ế ố chung. Các c đông mu n đ u t vào các doanh nghi p có ch ng trình đ o đ c hi u qu ,ổ ố ầ ư ệ ươ ạ ứ ệ ả quan tâm đ n xã h i và có danh ti ng t t. Các nhân viên thích làm vi c trong m t công ty màế ộ ế ố ệ ộ h có th tin t ng đ c và khách hàng đánh giá cao v tính liêm chính trong các m i quan họ ể ưở ượ ề ố ệ kinh doanh. Môi tr ng đ o đ c c a t ch c v ng m nh s đem l i ni m tin cho khách hàngườ ạ ứ ủ ổ ứ ữ ạ ẽ ạ ề và nhân viên. s t n tâm c a nhân viên và s hài lòng c a khách hàng, mang l i l i nhu n choự ậ ủ ự ủ ạ ợ ậ doanh nghi p. T cách công dân c a doanh nghi p cũng có m i quan h tích c c v i l iệ ư ủ ệ ố ệ ự ớ ợ nhu n mang l i c a các kho n đ u t . tài s n và tăng doanh thu c a doanh nghi p. Đ o đ cậ ạ ủ ả ầ ư ả ủ ệ ạ ứ còn đ c bi t quan tr ng đ i v i s phát tri n và th nh v ng c a m t qu c gia. Đ o đ c kinhặ ệ ọ ố ớ ự ể ị ượ ủ ộ ố ạ ứ doanh nên đ c t p th quan tâm trong khi l p k ho ch chi n l c nh các lĩnh v c kinhượ ậ ể ậ ế ạ ế ượ ư ự doanh khác, nh s n xu t.tài chính, đào t o nhân viên, và các m i quan h v i khách hàng.ư ả ấ ạ ố ệ ớ M i doanh nghi p c n xây d ng đ c m t ch ng trình đ o đ c hi u qu đ m b oỗ ệ ầ ự ượ ộ ươ ạ ứ ệ ả ả ả t t c các nhân viên đ u hi u và tuân th theo các nguyên t c đ o đ c kinh doanh đ a ra.ấ ả ề ể ủ ắ ạ ứ ư Doanh nghi p h ng d n m i thành viên th c hi n, đ ng th i th ng xuyên ki m tra, đánhệ ướ ẫ ọ ự ệ ồ ờ ườ ể giá ch ng trình đ o đ c, và không ng ng hoàn thi n ch ng trình đ o đ c. Xây d ng vàươ ạ ứ ừ ệ ươ ạ ứ ự phát tri n đ o đ c trong doanh nghi p là c m t quá trình, đòi h i s t n tâm c a m i thànhể ạ ứ ệ ả ộ ỏ ự ậ ủ ọ viên trong doanh nghiệ 16 TÀI LI U THAM KH OỆ Ả 1 - V n đ đ o đ c trong kinh doanh (trong sách kinh t h c intenet NXB tr 2001).ấ ề ạ ứ ế ọ ẻ 2 - Môi tr ng kinh doanh và đ o đ c kinh doanh NXB giáo d c – HN 1997.ườ ạ ứ ụ 3 - Đ o đ c kinh doanh và văn hóa doanh nghi p – Nhà xu t b n Lao Đ ng xã h i – Lu t giaạ ứ ệ ấ ả ộ ộ ậ Ph m Qu c To nạ ố ả 17