Thực trạng và biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường Tiểu học ở thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng - Phan Minh Nam

VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 7/2019, tr 15-20 15 Email: phanminhnam.nn@soctrang.edu.vn THỰC TRẠNG VÀ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÍ CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC Ở THỊ XÃ NGÃ NĂM, TỈNH SÓC TRĂNG Phan Minh Nam - Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng Ngày nhận bài: 07/5/2019; ngày chỉnh sửa: 21/6/2019; ngày duyệt đăng: 23/7/2019. Abstract: Management staff play a decisive role in improving the quality of education. Research aimed at developing management staff to meet the requirements of the current international integration and education reform context is of scientific and practical significance. The article deals with the situation and measures to develop the management staff of primary schools in Nga Nam town, Soc Trang province in order to contribute to improving the quality of primary education of Nga Nam town. Keywords: Development, management staff, primary school. 1. Mở đầu Phát triển đội ngũ cán bộ quản lí (CBQL) nói chung, CBQL tiểu học nói riêng là một trong các giải pháp nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Trong hệ thống giáo dục phổ thông, cấp tiểu học là nền tảng vững chắc cho các cấp học cao hơn; do đó, để đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực tương lai, vấn đề phát triển và nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL tiểu học là một việc làm cần thiết, nhất là trong giai đoạn thực hiện đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp dạy học ở trường phổ thông hiện nay. Trong thời gian qua, đội ngũ CBQL các trường tiểu học ở thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng đã có những cố gắng nhất định trong việc thực hiện nhiệm vụ, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện các cấp học trên địa bàn thị xã. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện công tác chỉ đạo, điều hành, quản lí các nhà trường, đội ngũ CBQL cấp tiểu học cũng đã bộc lộ một số tồn tại, bất cập mà nguyên nhân có cả khách quan lẫn chủ quan về trình độ đào tạo, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ quản lí, khả năng thích ứng với việc đổi mới; việc phân cấp quản lí cán bộ chưa hoàn toàn theo quy định, cán bộ nguồn được đi học bồi dưỡng về nghiệp vụ quản lí, lí luận chính trị còn hạn chế, dẫn đến việc khi bổ nhiệm chưa có đủ các điều kiện theo quy định. Thực tế trên cho thấy những vấn đề về công tác phát triển đội ngũ hiệu trưởng cần phải có những biện pháp mang tính chiến lược và những biện pháp cụ thể nhằm xây dựng và phát triển đội ngũ hiệu trưởng trường tiểu học của thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng đáp ứng theo yêu cầu đổi mới, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học của tỉnh nói chung và của thị xã nói riêng. Bài viết đề cập thực trạng và biện pháp phát triển đội ngũ CBQL các trường tiểu học thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Thực trạng phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường tiểu học thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng Để đánh giá được thực trạng phát triển đội ngũ CBQL các trường tiểu học thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng, chúng tôi tiến hành khảo sát bằng phiếu hỏi, đối tượng khảo sát gồm 96 người là lãnh đạo, chuyên viên Phòng GD-ĐT, CBQL và tổ, khối trưởng ở 14 trường tiểu học vào tháng 04/2019. Kết quả khảo sát thực trạng cho thấy: 2.1.1. Đặc điểm chung về đội ngũ cán bộ quản lí + Về số lượng: Tính đến năm học 2018-2019, số lượng CBQL các trường tiểu học thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng là 30 người; trong đó: hiệu trưởng 14 người (nữ: 01 người), phó hiệu trưởng 16 người (nữ: 04 người). Có thể thấy, CBQL các trường tiểu học thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng có tỉ lệ nữ giới ít hơn nam giới, điều này thể hiện sự mất cân đối về giới trong đội ngũ CBQL các trường tiểu học. Bên cạnh số lượng CBQL, các trường cũng có cơ cấu giới không đồng đều, nhiều trường cả 2 CBQL (hiệu trưởng và phó hiệu trưởng) đều là nam giới. Sự mất cân đối về giới trong các nhà trường tạo nên những khó khăn về tâm lí giới mà các đồng nghiệp cần chia sẻ với CBQL nhà trường để hiểu và tạo điều kiện cho cá nhân hoàn thành tốt nhiệm vụ. + Về chất lượng: Trong những năm qua, phòng GD- ĐT đã xây dựng kế hoạch, quy hoạch và tạo điều kiện để CBQL học tập nâng cao trình độ chuyên môn trên chuẩn và đào tạo trình độ lí luận chính trị. Ở cấp tiểu học, tỉ lệ CBQL đạt trình độ đại học được tăng dần qua các năm. Tính đến cuối năm học 2018-2019, 100% CBQL đạt trình độ chuyên môn trên chuẩn và được đào tạo trung cấp lí luận chính trị - hành chính. Qua đó, có thể thấy, đội ngũ CBQL cấp tiểu học ở thị xã Ngã Năm đã được nâng lên về trình độ chuyên môn và chính trị, cơ bản đáp ứng yêu cầu đổi mới của ngành. Đây là điều kiện thuận lợi VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 7/2019, tr 15-20 16 giúp cho CBQL trong việc quản lí chuyên môn, đặc biệt với chuyên ngành giáo dục tiểu học sẽ giúp đội ngũ CBQL thực hiện tốt nhiệm vụ của trường tiểu học theo điều lệ. + Về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống: Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống của đội ngũ CBQL cấp tiểu học trong thời gian gần đây được đánh giá mức khá tốt và ổn định qua từng năm học, năm học 2018-2019 không có CBQL được đánh giá chính trị, đạo đức, lối sống trung bình, yếu. Có thể nói, đa số CBQL cấp tiểu học thị xã có lập trường chính trị vững vàng, chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, có đạo đức, lối sống lành mạnh là tấm gương cho giáo viên và học sinh noi theo. 2.1.2. Thực trạng về việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường tiểu học thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng - Nhận thức về tầm quan trọng của việc phát triển đội ngũ CBQL: Đa số ý kiến khảo sát (94,8%) đều nhận thức được tầm quan trọng của việc phát triển đội ngũ CBQL. Điều này thể hiện thông qua trình độ chuyên môn nghiệp vụ, phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp của CBQL ngày càng được quan tâm thực hiện, nâng cao. Đội ngũ CBQL có ý thức trong học tập nâng cao trình độ. - Vấn đề quy hoạch, phát triển đội ngũ CBQL (bảng 1): Bảng 1 cho thấy, thực trạng công tác quy hoạch đội ngũ CBQL các trường tiểu học thị xã Ngã Năm mới chỉ được đánh giá ở mức trên trung bình, còn rất nhiều nội dung cần phải được quan tâm, điều chỉnh. Đối với các trường tiểu học thị xã Ngã Năm, muốn có đội ngũ CBQL tốt cần xác định đúng mục tiêu phát triển đội ngũ CBQL, có kế hoạch cụ thể cho từng giai đoạn thực hiện quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL; đồng thời, phải thường xuyên xem xét, bổ sung, điều chỉnh quy hoạch cho phù hợp với tình hình thực tiễn địa phương. - Vấn đề tuyển chọn, sử dụng CBQL (bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, miễn nhiệm): Điểm trung bình của các tiêu chí của công tác tuyển chọn, sử dụng CBQL (xây dựng được tiêu chuẩn về phẩm chất và năng lực của đội ngũ CBQL; thực hiện bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, miễn nhiệm CBQL theo đúng quy định; việc bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, miễn nhiệm thực sự động viên, khích lệ được đội ngũ CBQL; luân chuyển CBQL hợp lí, đúng nguyện vọng và hoàn cảnh của CBQL) là 3,77 - mức trung bình khá. Trong những năm qua, Phòng GD-ĐT đã tham mưu Uỷ ban nhân dân thị xã ban hành quy định về bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, miễn nhiệm và tiêu chuẩn về phẩm chất, năng lực của CBQL. Mặc dù công tác này đã thực hiện tương đối tốt, song đa phần là duy trì theo lối cũ. Việc luân chuyển CBQL đã thực hiện song chưa triệt để. Như vậy, việc tuyển chọn và sử dụng CBQL cần quan tâm và thực hiện tốt hơn nữa. - Hoạt động đào tạo, bồi dưỡng CBQL: Trong những năm qua, Phòng GD-ĐT đã tham mưu UBND thị xã làm khá tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ CBQL (điểm trung bình 4,18), tạo điều kiện cho CBQL và giáo viên tham gia học tập nâng cao trình độ chuyên môn, bồi dưỡng về kiến thức quản lí, đào tạo về trình độ chính trị. Hiện nay, 100% CBQL và khoảng 80% đội ngũ tổ khối trưởng đã được đào tạo về trung cấp Chính trị - Hành chính. Tuy nhiên, hiện nay trên địa bàn thị xã chưa có quy định về chế độ, chính sách hỗ trợ cho CBQL và giáo Bảng 1. Thực trạng quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL TT Tiêu chí Số lượng Điểm trung bình Kém Yếu Trung bình Khá Tốt 1 Xác định đúng mục tiêu phát triển đội ngũ CBQL đến năm 2020 8 12 11 23 42 3,82 2 Xây dựng được kế hoạch phát triển đội ngũ CBQL ở các trường tiểu học 6 10 15 20 45 3,92 3 Xây dựng được tiêu chuẩn giáo viên trong diện quy hoạch CBQL ở các trường tiểu học 6 12 19 20 39 3,77 4 Dự kiến được các nguồn lực thực hiện quy hoạch 5 10 17 20 44 3,92 5 Lựa chọn các giải pháp thực hiện quy hoạch 2 7 14 25 48 4,15 6 Quy hoạch luôn được xem xét, bổ sung, điều chỉnh, đảm bảo tính khoa học và thực tiễn 8 8 12 21 47 3,95 Điểm trung bình các tiêu chí 3,92 VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 7/2019, tr 15-20 17 viên tham gia học tập nhằm nâng cao trình độ chuyên môn và quản lí giáo dục, chi phí học tập 100% do CBQL và GV tự túc nên hiện nay chưa có CBQL mạnh dạn tham gia học tập nhằm nâng cao kiến thức quản lí. Mặt khác, Phòng GD-ĐT chưa có kế hoạch cụ thể, mang tính lâu dài, chưa đào tạo, bồi dưỡng một cách toàn diện; đội ngũ giáo viên trong diện quy hoạch được quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nhưng chưa toàn diện cả trình độ chuyên môn, trình độ lí luận chính trị và quản lí nên dẫn đến tình trạng thiếu nguồn CBQL cục bộ ở một số đơn vị. - Hoạt động kiểm tra, đánh giá CBQL (bảng 2): Bảng 2 cho thấy, công tác này đã được quan tâm thực hiện nhưng chưa tốt, điểm trung bình các tiêu chí là 3,99, có 4/5 tiêu chí đạt khá và 1/5 đạt mức trung bình khá. Với vai trò là cơ quan quản lí, hàng năm, Phòng GD-ĐT có quan tâm xây dựng kế hoạch kiểm tra ngay từ đầu năm học và kế hoạch được triển khai đến các đơn vị trực thuộc. Nội dung kiểm tra chủ yếu là việc thực hiện nhiệm vụ năm học, quản lí hoạt động dạy học và các hoạt động giáo dục khác trong nhà trường. Tuy nhiên, trong thời gian qua, công tác kiểm tra chưa được thực hiện thường xuyên, việc thực hiện kiểm tra chưa đúng theo kế hoạch đề ra, những điều chỉnh sau khi kiểm tra chưa thực sự tốt, chưa có biện pháp phù hợp; công tác kiểm tra còn mang tính “động viên, nhắc nhở”, chưa mạnh dạn kiểm điểm, xử lí những CBQL chưa làm tốt nhiệm vụ; các nội dung, hình thức kiểm tra chưa được phong phú. - Thực hiện chế độ, chính sách đãi ngộ tạo môi trường thuận lợi cho việc phát triển đội ngũ CBQL: Phòng GD-ĐT luôn quan tâm thực hiện cơ bản đầy đủ các chính sách, chế độ đãi ngộ cho đội ngũ CBQL cấp tiểu học (phụ cấp ưu đãi, phụ cấp thu hút, nâng lương, chế độ nghỉ ốm đau, an dưỡng, chế độ nghỉ hưu theo đúng quy định...); cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ công tác quản lí, giảng dạy được đầu tư tương đối đầy đủ; hàng năm, Ủy ban nhân dân thị xã đã phân bổ kinh phí để sửa chữa và mua sắm thêm trang thiết bị. Tuy nhiên, do kinh phí của địa phương còn khó khăn nên việc khen thưởng, đãi ngộ mang tính “động viên” là chính, chưa xây dựng chính sách riêng về đãi ngộ, khen thưởng của thị xã đối với đội ngũ CBQL, việc huy động nguồn lực vật chất để thực hiện chính sách đãi ngộ đối với CBQL chưa được quan tâm đúng mức; từ đó, chưa tạo được động lực và khích lệ đội ngũ CBQL quyết tâm phấn đấu trong thực hiện nhiệm vụ. 2.1.3. Đánh giá chung về thực trạng phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường tiểu học thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng Thời gian qua, công tác phát triển đội ngũ CBQL các trường tiểu học ở thị xã Ngã Năm đã được các cấp lãnh đạo quan tâm; từ đó, giúp cho đội ngũ CBQL các trường tiểu học ngày càng ổn định và phát triển, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học trên địa bàn thị xã. Đội ngũ CBQL các trường tiểu học của thị xã có phẩm chất chính trị vững vàng, đạo đức tốt, ý thức tổ chức kỉ luật cao, gương mẫu và có uy tín với tập thể giáo viên và học sinh, có ý thức phấn đấu khắc phục khó khăn vươn lên hoàn thành nhiệm vụ. Trình độ chuyên môn hầu hết được Bảng 2. Thực trạng kiểm tra, đánh giá CBQL TT Tiêu chí Số lượng Điểm trung bình Kém Yếu Trung bình Khá Tốt 1 Có kế hoạch cụ thể của Phòng GD-ĐT về việc kiểm tra, đánh giá hoạt động quản lí đối với CBQL; công tác kiểm tra được thực hiện thường xuyên, đúng kế hoạch 9 10 12 21 44 3,8 2 Nội dung kiểm tra được Phòng GD-ĐT thực hiện đúng với quy định, phù hợp để đánh giá công tác quản lí, chỉ đạo của CBQL nhà trường 6 7 10 21 52 4,1 3 Có những điều chỉnh bằng các quyết định quản lí và có hiệu lực sau kiểm tra 5 8 15 21 47 4,0 4 Công tác kiểm tra thực sự thúc đẩy, giúp CBQL nâng cao, phát triển về phẩm chất đạo đức và năng lực quản lí, lãnh đạo 5 10 11 22 48 4,0 5 Căn cứ vào kết quả kiểm tra, lấy đó là một trong các tiêu chí đánh giá thi đua, khen thưởng cuối năm học 5 13 10 19 49 4,0 Điểm trung bình các tiêu chí 3,99 VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 7/2019, tr 15-20 18 đào tạo đạt chuẩn và trên chuẩn, năng lực quản lí, chỉ đạo chuyên môn khá vững vàng, có tinh thần trách nhiệm trong công tác. Tuy nhiên, đánh giá tổng thể, đội ngũ CBQL các trường tiểu học của thị xã Ngã Năm chưa đồng bộ về cơ cấu độ tuổi, giới tính; năng lực chuyên môn, nghiệp vụ quản lí có thể đáp ứng được các công việc trước mắt nhưng chưa thực sự ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ trong thời kì đổi mới. Công tác phát triển đội ngũ từ khâu quy hoạch đến đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, thực hiện chưa đồng bộ, còn hạn chế bất cập, đòi hỏi cần phải có sự nhìn nhận, đánh giá toàn diện và sâu sát; đồng thời, đề ra các biện pháp quản lí cần thiết và khả thi trong việc phát triển đội ngũ CBQL. 2.2. Biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường tiểu học thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng 2.2.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường tiểu học - Mục đích, ý nghĩa: Nhằm quán triệt ở các cấp, các ngành, các địa phương và trong đội ngũ CBQL các trường tiểu học về sự cần thiết của công tác phát triển đội ngũ CBQL trường tiểu học là để nâng cao hiệu quả quản lí giáo dục của CBQL; qua đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. - Nội dung: Là một biện pháp có tính nguyên tắc. Các cấp uỷ Đảng lãnh đạo công tác cán bộ, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ thông qua đường lối, chủ trương, chính sách, thông qua các tổ chức Đảng và đội ngũ đảng viên. Tăng cường trách nhiệm các cấp ủy Đảng, chính quyền, vai trò của tổ chức chính trị, xã hội trong việc chỉ đạo, phối hợp với các cơ quan quản lí trong việc nâng cao chất lượng CBQL trường học nói chung và CBQL trường tiểu học nói riêng. - Cách thức thực hiện: Tổ chức các lớp bồi dưỡng, tuyên truyền cho đội ngũ CBQL, giáo viên về Chỉ thị, Nghị quyết của Trung ương Đảng và Quyết định của Chính phủ về Đề án xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục. Bồi dưỡng lí luận chính trị cho đội ngũ kế thừa, theo chương trình trung cấp do trường Chính trị tỉnh Sóc Trăng tổ chức và phối hợp với Trung tâm bồi dưỡng chính trị tổ chức tại thị xã; tăng cường bồi dưỡng, cập nhật thêm kiến thức cho đội ngũ CBQL đương chức về các chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước; những kiến thức về quản lí hành chính Nhà nước, lịch sử địa phương, bản sắc văn hoá dân tộc, kiến thức cơ bản về an ninh quốc phòng... - Điều kiện thực hiện: Các chủ thể quản lí đội ngũ CBQL xây dựng và hoàn thiện các hệ thống văn bản pháp quy về quản lí đội ngũ CBQL theo hướng đổi mới như chiến lược phát triển đội ngũ; các quy định về trình độ đào tạo; các định mức lao động; hướng dẫn tìm minh chứng đánh giá chuẩn nghề nghiệp hiệu trưởng, chuẩn đánh giá phó hiệu trưởng; công tác đào tạo, bồi dưỡng CBQL; chính sách tuyển chọn, đãi ngộ, bồi dưỡng, sử dụng đội ngũ CBQL. 2.2.2. Đổi mới công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường tiểu học - Mục đích, ý nghĩa: Quy hoạch cán bộ là một nội dung quan trọng của công tác cán bộ, thực hiện theo một trình tự hợp lí trong từng thời gian, làm cơ sở lập kế hoạch dài hạn cho công tác cán bộ. Mục đích của việc xây dựng quy hoạch để phát triển đội ngũ CBQL ở các trường tiểu học là nhằm xây dựng đội ngũ CBQL đủ về số lượng, đồng bộ, về cơ cấu, đảm bảo chất lượng về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ quản lí, chính trị, phẩm chất đạo đức nghề nghiệp; góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học, phục vụ nhu cầu phát triển KT-XH của địa phương, đặc biệt đảm bảo theo tiêu chuẩn mà Bộ GD- ĐT quy định. - Nội dung: Nội dung xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL ở các trường tiểu học của thị xã gồm: Dự báo nhu cầu CBQL ở các trường tiểu học trên cơ sở điều tra, khảo sát, đánh giá thực trạng đội ngũ CBQL. Xây dựng các tiêu chí đánh giá, tiêu chuẩn nguồn quy hoạch. Quy hoạch CBQL giáo dục tiểu học phải đảm bảo thực hiện nhiệm vụ chính trị của ngành, của trường và của địa phương. Tổ chức sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm qua đó điều chỉnh và đưa ra khuyến nghị (nếu có) đối với các cơ quan quản lí Nhà nước có liên quan nhằm nâng cao chất lượng quy hoạch. - Cách thức thực hiện: Để có một quy hoạch hợp lí, phù hợp với điều kiện thực tế của ngành và địa phương, có tính khả thi cao, Phòng GD-ĐT với chức năng và nhiệm vụ của cơ quan tham mưu chủ động phối hợp với phòng Nội vụ tham mưu cho Ủy ban nhân dân thị xã hướng dẫn thực hiện và tổ chức thực hiện các bước sau: Xác định số lượng dự nguồn cần có; tuyển chọn, sắp xếp đội ngũ quy hoạch và phê duyệt danh sách; sau mỗi đợt thực hiện quy hoạch, Phòng GD-ĐT cần kiểm tra các bước thực hiện xem đã đảm bảo khoa học, khách quan, đúng quy trình chưa, quy hoạch được bổ sung đầy đủ theo nhu cầu chưa, từ đó có sự điều chỉnh hoặc có khuyến nghị. - Điều kiện thực hiện: Phòng GD-ĐT phải tham mưu Uỷ ban nhân dân thị xã xây dựng được kế hoạch phát triển giáo dục tiểu học của thị xã trong giai đoạn 2020- 2025. Hàng năm, phối hợp với Đảng ủy các xã (phường) phải tổ chức đánh giá đúng thực trạng đội ngũ CBQL các trường tiểu học về số lượng, cơ cấu, chất lượng...; trên cơ sở đó chỉ đạo việc quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch. 2.2.3. Phân công, sử dụng đội ngũ cán bộ quản lí trường tiểu học đúng năng lực VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 7/2019, tr 15-20 19 - Mục đích, ý nghĩa: Góp phần làm tốt công tác phân công, sử dụng (tuyển chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, miễn nhiệm) đội ngũ CBQL trường tiểu học; qua đó có được đội ngũ CBQL đạt chuẩn về trình độ chuyên môn, đảm bảo về năng lực lãnh đạo, có tác phong làm việc khoa học đảm bảo về chất lượng, góp phần xây dựng và nâng cao chất lượng quản lí giáo dục, phát huy tối đa năng lực của từng CBQL, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục ở đơn vị, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay và góp phần vào việc phát triển KT-XH ở địa phương. - Nội dung: Xây dựng tiêu chuẩn đội ngũ CBQL các trường tiểu học trên cơ sở tiêu chuẩn cán bộ, công chức và tiêu chuẩn trong Pháp lệnh cán bộ công chức, Luật Giáo dục, Điều lệ Trường tiểu học, Chuẩn Hiệu trưởng. Đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ CBQL, nắm rõ điều kiện, hoàn cảnh, năng lực, sở trường của từng CBQL trường tiểu học, đồng thời so sánh thực trạng đó với nhu cầu và yêu cầu chất lượng đội ngũ CBQL tại từng trường tiểu học trong thị xã. Bổ sung một số tiêu chuẩn, năng lực thực tiễn: xây dựng các tiêu chí, nội dung, hình thức để đánh giá năng lực thực tiễn; đổi mới quy trình thực hiện lựa chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm hoặc luân chuyển công tác đối với CBQL. - Cách thức thực hiện: Trong quá trình phân công, sử dụng đội ngũ CBQL trường tiểu học, Phòng GD-ĐT phải phối hợp tốt với phòng Nội vụ và Đảng ủy các xã (phường) thực hiện đầy đủ các bước theo quy định. Người được bổ nhiệm phải là người được quy hoạch, đủ các điều kiện, tiêu chuẩn quy định. Khi bổ nhiệm cần quan tâm đến nguyện vọng và môi trường công tác nhằm tạo điều kiện thuận lợi để CBQL hoàn thành tốt nhiệm vụ khi được bổ nhiệm. - Điều kiện thực hiện: Cần có một hệ thống pháp lí hoàn chỉnh, bên cạnh đó được sự ủng hộ và phối hợp thực hiện của các cấp, các ngành. 2.2.4. Đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lí trường tiểu học - Mục đích, ý nghĩa: nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng CBQL, làm cho đội ngũ CBQL cơ sở giáo dục phổ thông ý thức đầy đủ rằng: không đào tạo bồi dưỡng để nâng cao trình độ, năng lực thì không thể hoàn thành được nhiệm vụ của người CBQL trước yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế về giáo dục như hiện nay. - Nội dung: Căn cứ vào thực trạng đội ngũ CBQL ở các trường tiểu học của thị xã Ngã Năm, căn cứ vào yêu cầu đổi mới giáo dục tiểu học, nội dung đào tạo, bồi dưỡng CBQL cần chú ý tập trung: bồi dưỡng nghiệp vụ quản lí; bồi dưỡng kỹ năng quản lí; bồi dưỡng kiến thức chính trị xã hội; bồi dưỡng kiến thức về chuyên môn; bồi dưỡng kĩ năng tin học và ngoại ngữ CBQL muốn có được các kiến thức như trên thì bên cạnh việc các cấp các ngành tổ chức bồi dưỡng, mỗi người CBQL phải tự bồi dưỡng nếu không muốn lạc hậu. - Cách thức thực hiện: Tiến hành khảo sát, đánh giá thực trạng đội ngũ CBQL ở các trường tiểu học của thị xã Ngã Năm về số lượng, chất lượng, cơ cấu; dự báo quy mô, nhu cầu phát triển CBQL ở các trường tiểu học; xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng CBQL và đội ngũ kế thừa. - Điều kiện thực hiện: Cần có sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền đối với ngành và đội ngũ CBQL giáo dục; sự ủng hộ, đồng tình thống nhất tạo điều kiện của đội ngũ giáo viên trong các nhà trường. Hàng năm, Phòng GD-ĐT lập kế hoạch tài chính cho công tác đào tạo, bồi dưỡng; làm tốt công tác tham mưu với Uỷ ban nhân dân thị xã hỗ trợ kinh phí cho công tác này, đầu năm giao kinh phí từ ngân sách cho các trường tiểu học cần quy định rõ số kinh phí chi cho công tác đào tạo, bồi dưỡng. 2.2.5. Cải tiến công tác kiểm tra, đánh giá cán bộ quản lí trường tiểu học - Mục đích, ý nghĩa: Là cơ sở để đưa ra các giải pháp điều chỉnh nhằm nâng cao phẩm chất, năng lực của CBQL, phục vụ tốt hơn cho công tác giáo dục. - Nội dung: Công tác thanh tra, kiểm tra CBQL và các hoạt động chung của nhà trường cần tập trung thực hiện tốt các nội dung như: Việc thực hiện các chức năng quản lí; quản lí hoạt động dạy - học; quản lí tài chính, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học trong nhà trường ... là những nội dung thường xuyên, cơ bản. Song, thanh tra, kiểm tra cần thêm những nội dung khác như: phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp; năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm; năng lực quản lí nhà trường. - Cách thức thực hiện: Công tác kiểm tra cần thực hiện thường xuyên, công tác kiểm tra gắn liền với việc đánh giá, do đó cấp quản lí cần chú ý thực hiện nội dung kiểm tra phải thiết thực; gắn công tác kiểm tra các nhà trường với kiểm tra đội ngũ CBQL, từ đó làm cơ sở để thực hiện công tác thi đua, khen thưởng tập thể và cá nhân; kỉ luật, bổ nhiệm, luân chuyển, miễn nhiệm CBQL. Tiến hành kiểm tra phải đúng quy trình, đồng thời phải đảm bảo tính trung thực, công tâm, khách quan và hiệu quả. - Điều kiện thực hiện: Trên cơ sở các văn bản pháp lí, hướng dẫn của các cấp, phòng Giáo dục kiện toàn tổ chức bộ phận kiểm tra và CBQL được mời tham gia công tác kiểm tra; phải được trang bị đầy đủ các kiến thức về nghiệp vụ công tác kiểm tra, nội dung kiểm tra, nghiệp vụ quản lí; phải là những người có phẩm chất đạo đức, năng lực tốt, có uy tín trong ngành và vững vàng về chuyên môn nghiệp vụ. Để thực hiện phát triển đội ngũ CBQL, các trường tiểu học thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng cần tiến hành đồng thời VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 7/2019, tr 15-20 20 nhiều biện pháp; mỗi biện pháp có vị trí, tầm quan trọng và phạm vi tác động nhất định đến công tác phát triển đội ngũ CBQL các trường tiểu học; mỗi biện pháp là thành phần của một thể thống nhất, tương tác lẫn nhau để thúc đẩy, nâng cao hiệu quả phát triển đội ngũ CBQL các trường tiểu học thị xã Ngã Năm. Nếu đứng độc lập, mỗi biện pháp sẽ bị hạn chế, không thể phát huy được tối đa tác dụng đối với việc xây dựng, phát triển đội ngũ. Các biện pháp trên có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, ràng buộc lẫn nhau, vừa là điều kiện, vừa là kết quả của nhau; biện pháp này là tiền đề, cơ sở, bổ trợ cho biện pháp kia. Để có điều kiện từng bước phát triển đội ngũ CBQL các trường tiểu học thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng đáp ứng yêu cầu đòi hỏi các biện pháp này phải được thực hiện trong mối quan hệ tổng thể và khai thác, vận dụng linh hoạt, phù hợp với thế mạnh của từng trường, phù hợp với điều kiện KT-XH của thị xã Ngã Năm nói riêng và tỉnh Sóc Trăng nói chung. 3. Kết luận Trong những năm qua, ngành GD-ĐT thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng đã có nhiều biện pháp để phát triển đội ngũ CBQL, trong đó có đội ngũ CBQL các trường tiểu học. Do vậy, đội ngũ CBQL nói chung và CBQL các trường tiểu học của thị xã Ngã Năm đã không ngừng phát triển cả về số lượng và chất lượng. Đội ngũ CBQL các trường tiểu học được đào tạo cơ bản về trình độ chuyên môn; có phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống trong sáng, có tinh thần vượt khó và trách nhiệm cao; hầu hết có năng lực chuyên môn tốt, đạt và vượt chuẩn về trình độ đào tạo. Tuy nhiên, từ thực trạng đánh giá công chức, viên chức và chuẩn hiệu trưởng hàng năm, cũng như những khảo sát, đánh giá của các cấp quản lí giáo dục; những nhận định, đánh giá của các cấp ủy Đảng, chính quyền thì đội ngũ CBQL các trường tiểu học thị xã Ngã Năm vẫn còn bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế so với yêu cầu của chuẩn Hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông. Vì vậy, phải có một hệ thống các biện pháp đồng bộ nhất quán từ mục tiêu đến nội dung, phương pháp quản lí, các điều kiện phục vụ phát triển nền giáo dục. Các biện pháp đã đề xuất có mối liên hệ chặt chẽ với nhau; do đó, các biện pháp cần được triển khai một cách đồng bộ. Tài liệu tham khảo [1] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2004). Chỉ thị số 40-CT/TW về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục (ban hành ngày 15/6/2004). [2] Ban Chấp hành Trung ương (2013). Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. [3] Bộ GD-ĐT (2018). Thông tư số 14/2018/TT- BGDĐT về Chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông (ban hành ngày 20/7/2018). [4] Nguyễn Phúc Châu (2010). Quản lí nhà trường. NXB Đại học Sư phạm. [5] Phạm Minh Giản (2013). Quản lí phát triển đội ngũ giáo viên trung học phổ thông các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long. NXB Giáo dục Việt Nam. [6] Chính phủ (2015). Nghị định số 56/2015/NĐ-CP về đánh giá và phân loại cán bộ, công chức, viên chức (ban hành ngày 09/6/2015). [7] Phan Văn Bình (2015). Bảo đảm chất lượng giáo dục ở các trường phổ thông dân tộc nội trú tỉnh Sóc Trăng. Tạp chí Giáo dục, số 352, tr 14-15; 6. THỰC TRẠNG VÀ BIỆN PHÁP ỨNG DỤNG (Tiếp theo trang 24) Tài liệu tham khảo [1] Bùi Minh Hiền (2006). Quản lí giáo dục. NXB Đại học Sư phạm. [2] Bộ GD-ĐT (2001). Chỉ thị số 29/2001/CT-BGDĐT ngày 30/7/2001 về tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành giáo dục giai đoạn 2001-2005. [3] Bộ GD-ĐT (2008). Chỉ thị số 55/2008/CT-BGDĐT ngày 30/9/2008 về tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành giáo dục giai đoạn 2008-2012. [4] Thủ tướng Chính phủ (2012). Quyết định số 711/QĐ- TTg ngày 13/6/2012 về Phê duyệt Chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam giai đoạn 2011-2020. [5] Đỗ Mạnh Cường (2008). Giáo trình ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. NXB Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. [6] Phó Đức Hoà - Ngô Quang Sơn (2008). Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học tích cực. NXB Giáo dục. [7] Đào Thái Lai (2007). Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường phổ thông Việt Nam. Viện Chiến lược và Chương trình giáo dục. [8] Trần Hoàng Đức (2019). Một số biện pháp tăng cường quản lí hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở các trường trung học cơ sở thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị. Tạp chí Giáo dục, số 444; tr 9-13; 8. [9] Quốc hội (2006). Luật Công nghệ thông tin. NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh.