Thực hiện pháp luật, vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý

THỰC HIỆN PHÁP LUẬT, VI PHẠM PHÁP LUẬT VÀ TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ NỘI DUNG BÀI HOC 1- Thực hiện pháp luật a- Khái niệm thực hiện pháp luật b- Các hình thức thực hiện pháp luật 2- Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí a-Vi phạm pháp luật b- Trách nhiệm pháp lý c- Các loại vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý 1- Khái niệm, các hình thức thực hiện pháp luật Tình huống 1 - Trên đường phố , mọi người đi xe đạp, xe máy , ơ tơ tự giác dừng lại đúng nơi qui định, khơng vượt qua ngã ba, ngã tư khi cĩ tín hiệu đèn đỏ. Đĩ là việc các cơng dân thực hiện pháp luật giao thơng đường bộ . Tình huống 2 - Ba thanh niên đèo ( chở) nhau trên một xe máy bị cảnh sát giao thơng yêu cầu dừng xe, lập biên bản phạt tiền. Đĩ là cảnh sát giao thơng áp dụng pháp luật để xử lý hành vi vi phạm pháp luật giao thơng của các cơng dân. Hỏi Câu 1: Chi tiết nào trong tình huống thể hiện hành động thực hiện luật giao thơng đường bộ một cách cĩ ý thức Câu 2: Việc thực hiện đúng pháp luật cĩ mục đích , tác dụng gì ? Câu 3: Cảnh sát làm gì để xử lý vi phạm ? Câu 4: Mục đích của việc xử phạt đĩ là gì ? Thực hiện pháp luật là quá trình hoạt động có mục đích, làm cho những quy định của pháp luật đi vào cuộc sống trở thành những hành vi hợp pháp của cá nhân, tổ chức. a- Khái niệm thực hiện pháp luật Kinh doanh phải nộp thuế Sử dụng pháp luật : Các cá nhân, tổ chức sử dụng đúng đắn các quyền của mình , làm những gì mà pháp luật cho phép làm. Ví dụ : Công dân A gửi đơn khiếu nại Giám đốc Công ty khi bị kỷ luật cảnh cáo nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm. Trong trường hợp này, công dân A đã sử dụng quyền khiếu nại của mình theo quy định của pháp luật, tức là công dân A sử dụng pháp luật. Tự do kinh doanh -Thi hành pháp luật : Các cá nhân , tổ chức thực hiện đầy đủ những nghĩa vụ, chủ động làm những gì mà pháp luật quy định phải làm. Ví dụ : Cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng thu gom và xử lý chất thải theo tiêu chuẩn môi trường. Đây là việc làm của cơ sở sản xuất, kinh doanh chủ động thực hiện công việc mà mình phải làm theo quy định tại khoản 1 Điều 37 Luật Bảo vệ môi trường năm 2005. Thông qua việc làm này, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ đã thi hành pháp luật về bảo vệ môi trường. Thực hiện nghĩa vụ nộp thuế Đi nghĩa vụ quân sự Tuân thủ pháp luật : Các cá nhân , tổ chức kiềm chế để không làm những điều mà pháp luật cấm. Ví dụ : Không tự tiện chặt cây phá rừng ; không săn bắt động vật quý hiếm ; không khai thác, đánh bắt cá ở sông, ở biển bằng phương tiện, công cụ có tính huỷ diệt (ví dụ : mìn, chất nổ,...). Chặt phá rừng Đánh bắt cá ở dưới sơng Áp dụng pháp luật : Các cơ quan, công chức, viên chức nhà nước có thẩm quyền căn cứ vào pháp luật để ra các quyết định làm phát sinh, chấm dứt hoặc thay đổi việc thực hiện các quyền , nghĩa vụ cụ thể của cá nhân, tổ chức. Ví dụ : Chủ tịch UBND tỉnh ra quyết định về điều chuyển cán bộ từ SGD và Đào tạo sang Sở VH - Thông tin. Trong trường hợp này, Chủ tịch UBND tỉnh đã áp dụng PL về cán bộ, công chức. Thứ nhất, cơ quan, công chức nhà nước có thẩm quyền ban hành các quyết định cụ thể. Thứ hai, cơ quan nhà nước ra quyết định xử lý người vi phạm pháp luật hoặc giải quyết tranh chấp giữa các cá nhân, tổ chức. Ví dụ : Toà án ra quyết định tuyên phạt cải tạo không giam giữ và yêu cầu bồi thường thiệt hại người đốt rừng, phá rừng trái phép ; Cảnh sát giao thông xử phạt người không đội mũ bảo hiểm là 100.000 đồng. CSGT xử lý vi phạm những trường hợp không đội mũ BH Hỏi Câu 1: Quyền và nghĩa vụ cơng dân xuất hiện khi nào? Quyền và nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức chỉ xuất hiện khi quan hệ pháp luật được xác lập . Đĩ chính là giai đoạn đầu tiên. Giai đoạn 1 của thực hiện pháp luật Hợp đồng lao động 2. Vi phạm Pháp luật và Trách nhiệm pháp lý 2.1 Vi Phạm pháp luật a. Khái niệm Vi phạm pháp luật : Là hành vi trái pháp luật, cĩ lỗi do chủ thể cĩ năng lực chịu trách nhiệm pháp lý thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ •4 dấu hiệu cơ bản của vi phạm pháp luật : + Vi phạm pháp luật phải là hành vi xác định của con người : gây nguy hiểm hoặc cĩ khả năng gây nguy hiểm cho xã hội. + Hành vi trái pháp luật xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật xác lập và bảo vệ. những quy định vượt quá giới hạn cho phép hoặc những điều cấm nhưng thực hiện, xâm hại đến những quan hệ xã hội  Hành vi làm mọi việc mà pháp luật cấm làm  Hành vi khơng làm mọi việc mà pháp luật bắt phải làm  Thực hiện khơng đúng việc mà pháp luật cho phép làm + Cĩ lỗi của chủ thể hành vi trái pháp luật : Lỗi là trạng thái tâm lý của chủ thể thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Lỗi được xem là thước đo của trách nhiệm pháp lý vì nĩ thể hiện quan hệ, thái độ tâm lý tiêu cực của chủ thể đối với hành vi trái pháp luật của mình và đối với hậu quả của hành vi đĩ. Lỗi chia làm hai loại : Cố ý (trực tiếp, gián tiếp); Vơ ý (tự tin, cẩu thả). Lỗi là dấu hiệu bắt buộc đối với mọi vi phạm, một người thực hiện hành vi trái pháp luật nhưng khơng cĩ lỗi thì khơng vi phạm pháp luật + Chủ thể thực hiện phải cĩ năng lực pháp luật : cá nhân, tổ chức cĩ năng lực chịu trách nhiệm pháp lý • Tổ chức : bất kỳ tổ chức nào đều cĩ năng lực trách nhiệm pháp lý • Cá nhân : cĩ năng lực chịu trách nhiệm pháp lý phải cĩ 2 điều kiện + Cá nhân phải cĩ khả năng nhận thức & khả năng điều khiển hành vi (sức khoẻ bình thường) + Cá nhân phải đến độ tuổi nhất định mà pháp luật quy định Người khơng phải chịu trách nhiệp pháp lý là người đang mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi Hành vi trái pháp luật là dấu hiệu bắt buộc đối với mọi vi phạm pháp luật khơng cĩ hành vi trái pháp luật thì khơng vi phạm pháp luật b. Phân lọai vi phạm pháp luật • Vi phạm hình sự (tội phạm) : là hành vi nguy hiểm cho xã hội, do người cĩ năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện một cách cố ý hoặc vơ ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, tịan vẹn lãnh thổ tồ quốc, xâm phạm chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hĩa, quốc phịng, an ninh, trật tự an tịan xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, xâm phạm tính mạng sức mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tự do, tài sản, các quyền, lợi ích hợp pháp khác của cơng dân, xâm phạm những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa. Chủ thể phạm tội chỉ là những cá nhân cĩ năng lực trách nhiệm hình sự - Vi phạm hành chính : là hành vi do cá nhân, tổ chức thực hiện một cách cố ý hoặc vơ ý, xâm phạm các quy tắc quản lý nhà nước mà khơng phải là tội phạm hình sự và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt hành chính. Chủ thể vi phạm hành chính cĩ thể là cá nhân và cũng cĩ thể là tổ chức. - Vi phạm dân sự là những hành vi trái pháp luật, cĩ lỗi xâm hại tới những quan hệ tài sản, quan hệ nhân thân cĩ liên quan tới tài sản, quan hệ phi tài sản Chủ thể vi phạm dân sự cĩ thể là cá nhân hoặc tổ chức - Vi phạm kỷ luật nhà nước là những hành vi cĩ lỗi trái với những quy chế, quy tắc xác lập trật tự trong nội bộ một cơ quan, xí nghiệp,..khơng thực hiện đúng kỷ luật lao động, học tập, phục vụ được đề ra trong cơ quan, Chủ thể vi phạm : cá nhân , tập thể,.. họ bị ràng buộc với cơ quan, xí nghiệp 2.2 Trách nhiệm Pháp lý a. Khái niệm trách nhiệm pháp lý: là trách nhiệm của các chủ thể vi phạm pháp luật trước nhà nước, thể hiện ở mối quan hệ đặc biệt giữa nhà nước (thơng qua các cơ quan hoặc nhà chức trách cĩ thẩm quyền) với chủ thể vi phạm pháp luật, được các quy phạm pháp luật xác lập và điều chỉnh. Cơ sở pháp lý của việc truy cứu trách nhiệm pháp lý là quyết định cĩ hiệu lực của cơ quan nhà nước cĩ thẩm quyền ban hành. b. Các loại trách nhiệm pháp lý • Trách nhiệm hành chính : là lọai trách nhiệm pháp lý do các cơ quan nhà nước hay nhà chức trách cĩ thẩm quyền áp dụng đối với các chủ thể vi phạm hành chính • Trách nhiệm hình sự: là lọai trách nhiệm pháp lý nghiêm khắc nhất do tịa án áp dụng đối với những người cĩ hành vi phạm tội. Trách nhiệm pháp lý hình sự chỉ áp dụng đối với chủ thể là cá nhân khi họ phạm tội. • Trách nhiệm kỷ luật: là lọai trách nhiệm pháp lý do các cơ quan, xí nghiệp, trường học áp dụng đối với cán bộ cơng chức vi phạm kỷ luật : nội quy cơ quan và phải chịu 6 hình thức kỷ luật : khiển trách, cảnh cáo, hạ bậc lương, hạ ngạch, cách chức, buộc thơi việc. • Trách nhiệm dân sự : là lọai trách nhiệm pháp lý do tịa án áp dụng đối với các chủ thể vi phạm dân sự. Hình ảnh về việc thực hiện pháp luật Nghĩa vụ quân sựNộp thuế Mại dâm Tự do kinh doanh Hình ảnh Hình ảnh Sa thải lao độngHợp đồng lao động kết luận Quá trình thực hiện pháp luật chỉ đạt được hiệu quả khi mỗi cá nhân, tổ chức, đặc biệt là cơ quan, công chức nhà nước, tham gia vào các quan hệ pháp luật đều chủ động, tự giác thực hiện đúng đắn quyền và nghĩa vụ của mình theo hiến pháp và pháp luật