Thiết kế bài giảng điện tử môn lịch sử, địa lý và văn hóa Nga tại Học viện Khoa học quân sự

14 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 20 (7/2019) v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Ngày nay, với sự phát triển nhanh chóng của khoa học kỹ thuật trên thế giới, để chuẩn bị cho thế hệ trẻ có đủ khả năng làm chủ được nền khoa học kỹ thuật hiện đại đòi hỏi phải đổi mới mạnh mẽ, sâu sắc và toàn diện nội dung và phương pháp dạy học, không chỉ trang bị kiến thức mà phải phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của người học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức đã tiếp thu được vào thực tiễn và điều quan trọng không thể thiếu được là cần đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho người học. NGUYỄN THỊ THANH BÌNH*, PHẠM QUANG MINH** *Học viện Khoa học Quân sự,  binhdhnnqs@yahoo.com **Học viện Khoa học Quân sự,  enfraru@gmail.com Ngày nhận bài: 13/3/2019; ngày sửa chữa: 30/4/2019; ngày duyệt đăng: 15/5/2019 THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ MÔN LỊCH SỬ, ĐỊA LÝ VÀ VĂN HÓA NGA TẠI HỌC VIỆN KHOA HỌC QUÂN SỰ TÓM TẮT Bài báo này đề cập đến quy trình thiết kế bài giảng điện tử môn Lịch sử, Địa lý và Văn hóa Nga bao gồm các bước như xác định mục tiêu, yêu cầu bài học; xác định nội dung trọng tâm, lựa chọn kiến thức cơ bản trong bài học cần cung cấp cho học viên; xây dựng tài liệu đa phương tiện cho từng đơn vị kiến thức; xây dựng thư viện tư liệu; lựa chọn các phần mềm trình diễn để xây dựng tiến trình dạy học thông qua các hoạt động cụ thể và bước cuối cùng là chạy thử chương trình, sửa chữa và hoàn thiện. Với việc sử dụng bài giảng điện tử được thiết kế để tổ chức hoạt động học cho học viên, giảng viên giúp học viên tiếp nhận kiến thức nhanh hơn, phát triển tốt các kỹ năng, giờ học trở nên sống động, đạt hiệu quả cao hơn. Từ khóa: thiết kế, bài giảng điện tử, lịch sử Nga, tiến trình dạy học, phần mềm Việc đổi mới phương pháp dạy học nói trên đòi hỏi mỗi giảng viên cần phải nghiên cứu để từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học viên (Nguyễn Thị Thanh Bình, 2016, tr.95). Trong những năm qua, hoạt động ứng dụng công nghệ hiện đại vào giảng dạy các môn học tại Khoa tiếng Nga đã có nhiều chuyển biến tích cực. Thay vì việc thiết kế các dụng cụ trực quan tĩnh như tranh, ảnh, bảng biểu để dạy học thì các giảng viên đã dần dần làm quen và sử dụng các phần mềm máy tính như phần mềm Powerpoint, Adobe presenter để thiết kế bài giảng điện tử, 15KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 20 (7/2019) PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v làm cho giờ học sinh động và sôi nổi, gây hứng thú cho người học hơn. Đặc biệt đối với Bộ môn Văn học - Đất nước học, một bộ môn chuyên ngành rất quan trọng trong chương trình đào tạo cử nhân ngoại ngữ ngành tiếng Nga tại Học viện Khoa học Quân sự, sử dụng bài giảng điện tử đã giúp học viên có thể được hòa nhập vào các tình huống thực thông qua các đoạn phim, các video hình ảnh, có thể hiểu rõ hơn ý nghĩa của các từ mới, các cấu trúc ngữ pháp mới, hiểu về lịch sử, đất nước, con người, văn hóa Nga. Thiết bị dạy học nói chung, bài giảng điện tử nói riêng với các hình ảnh, âm thanh sống động, thu hút được sự chú ý và hứng thú của người học. Thông qua bài giảng điện tử, giảng viên có nhiều thời gian hơn dành cho việc đặt các câu hỏi gợi mở, tạo điều kiện cho học viên hoạt động nhiều hơn trong giờ học. Phương pháp dạy học có ứng dụng công nghệ hiện đại đang dần thuyết phục cả thầy lẫn trò qua hiệu quả thực tế của các giờ lên lớp. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học tiếng Nga nói chung, Bộ môn Văn học - Đất nước học Nga nói riêng tại Học viện Khoa học Quân sự còn một số hạn chế vì những lý do sau: - Các phần mềm dạy học được khai thác sử dụng hiện nay chủ yếu dùng để trình diễn, minh họa kiến thức cho học viên chứ chưa được quan tâm khai thác đầy đủ về mặt phương pháp sử dụng sao cho có thể hỗ trợ một cách có hiệu quả hoạt động nhận thức tự chủ, sáng tạo của học viên trong quá trình dạy học. - Giảng viên gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm, xây dựng nguồn tư liệu đa phương tiện như phim, ảnh để sử dụng trong việc thiết kế các bài giảng điện tử. - Kỹ năng thiết kế bài giảng điện tử của giảng viên chưa tốt do trình độ ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế. - Khả năng vận dụng kỹ thuật dạy học để tổ chức hoạt động học tích cực cho học viên chưa tốt. Vì vậy để việc ứng dụng các phần mềm máy tính trong thiết kế các bài giảng điện tử một cách có hiệu quả, phù hợp với ý đồ dạy học của mình và theo phương pháp dạy học hiện đại, hỗ trợ hoạt động nhận thức tự chủ, sáng tạo của học viên thì giảng viên cần có kỹ năng sử dụng phần mềm, cần biết khai thác nguồn tư liệu hình ảnh và video hỗ trợ trên mạng Internet. 2. QUY TRÌNH THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ Với bài giảng điện tử, hoạt động thuyết giảng của người dạy sẽ được giảm nhẹ, người dùng có thể tăng cường đối thoại, thảo luận với người học, qua đó kiểm soát được người học. Bài giảng điện tử sẽ thu hút, kích thích quá trình khám phá tri thức của người học, và người học có điều kiện quan sát vấn đề, chủ động nêu câu hỏi và nhờ vậy, quá trình học tập trở nên hứng thú, sâu sắc hơn. (Lê Thị Thu Hằng, 2015, tr.52). Tài liệu tập huấn về công nghệ thông tin cho dạy học tích cực của VVOB Việt Nam (2010) có đề cập đến các bước xây dựng bài giảng điện tử. Trên cơ sở đó, chúng tôi đưa ra quy trình thiết kế một bài giảng điện tử gồm 6 bước sau:: Bước 1: Xác định mục tiêu, yêu cầu bài học Trong quá trình dạy học áp dụng phương pháp lấy học viên làm trung tâm, giảng viên phải xác định rõ mục tiêu bài học, nghĩa là phải xác định đích cần đạt tới của cả bài học về kiến thức, kỹ năng, thái độ, phải chỉ rõ khi học xong bài, học viên cần đạt được cái gì, sản phẩm mà học viên có được sau bài học. Bước 2: Xác định nội dung trọng tâm bài học, lựa chọn kiến thức cơ bản trong bài học cần cung cấp cho học viên Trong bước này, giảng viên cần bám sát vào chương trình môn học và giáo trình dạy học. Đây là điều bắt buộc vì giáo trình là tài liệu giảng dạy và học tập chủ yếu; chương trình là pháp lệnh cần 16 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 20 (7/2019) v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY phải tuân theo. Tuy nhiên, để xác định được đúng trọng tâm bài học, kiến thức cơ bản cần cung cấp cho học viên trong mỗi bài thì giảng viên cần phải đọc, phải nghiên cứu thêm nhiều tài liệu, sách tham khảo để mở rộng hiểu biết về vấn đề cần giảng dạy và tạo khả năng lựa chọn đúng kiến thức cơ bản. Việc chọn lọc kiến thức cơ bản của bài giảng có thể gắn với việc sắp xếp lại cấu trúc của bài để làm nổi bật các mối liên hệ giữa các phần kiến thức có trong đó, từ đó xác định rõ thêm trọng tâm, trọng điểm của bài. Bước 3: Xây dựng tài liệu đa phương tiện cho từng đơn vị kiến thức Đây là bước quan trọng trong quá trình thiết kế bài giảng điện tử, là nét đặc trưng cơ bản của bài giảng điện tử để phân biệt với các loại bài giảng truyền thống, hoặc các loại bài giảng có sự hỗ trợ một phần của máy vi tính. Việc xây dựng tài liệu đa phương tiện cho từng đơn vị kiến thức được thực hiện qua các khâu: + Số hoá thông tin kiến thức; + Phân loại kiến thức được khai thác dưới dạng văn bản, bản đồ, đồ hoạ, ảnh tĩnh, phim, âm thanh...; + Tiến hành sưu tập hoặc xây dựng mới nguồn tư liệu sẽ sử dụng trong bài học. Nguồn tư liệu này thường được lấy từ một phần mềm dạy học nào đó hoặc từ Internet... hoặc được xây dựng mới bằng đồ hoạ, bằng ảnh quét, ảnh chụp, quay video, bằng các phần mềm đồ hoạ chuyên dụng như Macromedia Flash.... + Chọn lựa các phần mềm dạy học có sẵn cần dùng đến trong bài học để đặt liên kết. + Xử lý các tư liệu thu được để nâng cao chất lượng về hình ảnh, âm thanh. Khi sử dụng các đoạn phim, hình ảnh, âm thanh cần phải đảm bảo các yêu cầu về mặt nội dung, phương pháp, thẩm mỹ và ý đồ sư phạm. Bước 4: Xây dựng thư viện tư liệu Sau khi có được đầy đủ tư liệu cần dùng cho bài giảng điện tử, giảng viên phải tiến hành sắp xếp tổ chức lại thành thư viện tư liệu, tức là tạo được cây thư mục hợp lý. Cây thư mục hợp lý sẽ tạo điều kiện tìm kiếm thông tin nhanh chóng và giữ được các liên kết trong bài giảng đến các tập tin âm thanh, video clip khi sao chép bài giảng từ ổ đĩa này sang ổ đĩa khác, từ máy này sang máy khác. Bước 5: Lựa chọn các phần mềm trình diễn để xây dựng tiến trình dạy học thông qua các hoạt động cụ thể Sau khi đã có các thư viện tư liệu, giảng viên cần lựa chọn các phầm mềm trình diễn thông dụng để tiến hành xây dựng bài giảng điện tử. Trước hết cần chia quá trình dạy học trong giờ lên lớp thành các hoạt động nhận thức cụ thể. Dựa vào các hoạt động đó để định ra các slide (trong PowerPoint) hoặc các trang trong Frontpage. Sau đó xây dựng nội dung cho các trang (hoặc các slide). Tuỳ theo nội dung cụ thể mà thông tin trên mỗi trang/slide có thể là văn bản, đồ hoạ, tranh ảnh, âm thanh, video clip.... Hiện nay để xây dựng bài giảng điện tử sử dụng phần mềm Adobe presenter chúng ta có thể áp dụng các phần mềm hỗ trợ căn bản như Microsoft PowerPoint, Macromedia Flash, Frontpage, LectureMaker. Bước 6: Chạy thử chương trình, sửa chữa và hoàn thiện. Cuối cùng, sau khi kết thúc thiết kế bài giảng điện tử, giảng viên sẽ tiến hành chạy thử toàn bộ bài giảng của mình theo đúng tiến trình đã dự kiến lên lớp. Từ đó có thể phát hiện ra các lỗi sai, sự bất hợp lý cả về mặt nội dung lẫn tiến trình hoặc là lôgic sắp xếp các đơn vị kiến thức để tiến hành chỉnh sửa lần cuối. Trong trường hợp cần thiết, giảng viên có thể xin ý kiến chuyên gia để có thể tạo ra một sản phẩm hoàn thiện nhất phục vụ cho giờ giảng của mình. 17KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 20 (7/2019) PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v 3. VÍ DỤ VỀ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ DẠY MÔN LỊCH SỬ, ĐỊA LÝ NGA Trong bài viết này, chúng tôi muốn đưa ra một ví dụ về bài giảng điện tử dạy phần Địa lý Nga (Phần: “Các thành phố của Nga” (Города в России), bài “Thành phố Mát-xcơ-va” (Город Москва) Bước 1: Xác định mục tiêu, yêu cầu bài học Mục tiêu bài học “Thành phố Mát-xcơ-va”: giới thiệu cho học viên về thành phố thủ đô nổi tiếng Mát-xcơ-va của Liên bang Nga (lịch sử hình thành và phát triển của thành phố, vị trí địa lý, diện tích, khí hậu, dân số, danh lam thắng cảnh), cung cấp các từ mới, cấu trúc mới liên quan đến chủ đề Thành phố. Yêu cầu sau khi kết thúc giờ học, học viên nắm được những kiến thức cơ bản về thành phố Mát-xcơ-va, biết sử dụng các từ và cấu trúc đã được cung cấp để kể về một thành phố bất kỳ, từ đó học viên có thể phát triển được kỹ năng thực hành tiếng, đặc biệt là kỹ năng nói. Bước 2: Xác định nội dung trọng tâm bài học, lựa chọn kiến thức cơ bản trong bài học cần cung cấp cho học viên Nội dung trọng tâm, kiến thức cơ bản trong bài “Thành phố Mát-xcơ-va” giảng viên cần phải xác định và cung cấp cho học viên, đó là về lịch sử hình thành, quá trình phát triển, vị trí địa lí, diện tích, dân số, khí hậu, các danh lam thắng cảnh nổi tiếng của thành phố. Đồng thời giảng viên cần xác định các từ mới về chủ đề cần cung cấp cho học viên như: территория, площадь, население, плотность населения, климат, достопримечательности ; hay các cấu trúc cơ bản như что где находится? что является чем? что стало чем? что когда кем было основано? что где было построено? , đặc biệt các cấu trúc nói về diện tích, dân số có sử dụng các số từ – một phần kiến thức khá phức tạp đối với học viên, ví dụ như: Численность населения Москвы по данным Росстата составляет 12 615 882 чел. (2019). Плотность населения - 4926,14 чел./км² (2019) hoặc Территория города по состоянию на 1 января 2014 года составляет 2561,5 км² . Bước 3: Xây dựng tài liệu đa phương tiện cho từng đơn vị kiến thức Sau khi đã xác định được trọng tâm bài học và lựa chọn các kiến thức cơ bản, giảng viên xây dựng tài liệu đa phương tiện cho từng đơn vị kiến thức, nghĩa là giảng viên phải sưu tầm, lựa chọn các tranh vẽ, hình ảnh, video hoặc thiết kế các slide, các phần trình chiếu về thành phố Mát- xcơ-va để đưa vào bài giảng điện tử. Việc sử dụng phương pháp trực quan như vậy giúp học viên dễ tiếp thu, dễ nhớ các từ, cấu trúc mới và có thể sử dụng chúng một cách nhanh chóng, hiệu quả. Đây chính là sự khác biệt giữa bài giảng điện tử và bài giảng truyền thống. Tuy nhiên, bước này đòi hỏi người giảng viên phải đầu tư nhiều thời gian và công sức để xây dựng một bài giảng điện tử có nội dung phong phú, sinh động, tạo hứng thú cho học viên và đạt được hiệu quả tối đa của giờ giảng. Hình 1, 2 dưới đây là các slide ví dụ khi dạy về phần danh lam thắng cảnh của thành phố. Giảng viên thiết kế sao cho nội dung chính xác, gắn gọn, dễ hiểu, hình thức đẹp mắt sẽ cuốn hút học viên, giúp học viên ghi nhớ thông tin nhanh hơn. Hình 1. Nhà thờ Uspensky 18 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 20 (7/2019) v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY Hình 2. Thông tin về Nhà thờ Uspensky Bước 4: Xây dựng thư viện tư liệu Có thể nói, trong quy trình thiết kế bài giảng điện tử, bước này tuy là một bước đơn giản nhưng cũng không kém phần quan trọng và có tác động lớn đến thành công chung của cả quá trình. Bởi sau khi giảng viên đã có đầy đủ các dữ liệu ngôn ngữ, các kiến thức chính của bài “Thành phố Mát-xcơ- va” và các tài liệu đa phương tiện ở bước 3, giảng viên sẽ sắp xếp các dữ liệu thành một cây thư mục lôgic phù hợp với tiến trình giảng bài đã xây dựng. Bước 5: Lựa chọn các phần mềm trình diễn để xây dựng tiến trình dạy học thông qua các hoạt động cụ thể Sau khi xây dựng được thư viện tư liệu, giảng viên lựa chọn các dữ liệu đã xây dựng được để đưa vào bài giảng điện tử. Thông thường, tiến trình dạy một bài giảng đặc trưng môn học bao gồm các hoạt động như hoạt động cung cấp kiến thức, hoạt động luyện tập, ghi nhớ kiến thức và hoạt động vận dụng kiến thức để phát triển kỹ năng thực hành tiếng. Sau đây là minh họa tiến trình dạy bài “Thành phố Mát-xcơ-va”, bao gồm các hoạt động sau: Hoạt động 1: Cung cấp kiến thức Giảng viên trình chiếu slide đưa nội dung kiến thức, giảng giải, cung cấp từ và cấu trúc mới trong bài. (Hình 3) Hình 3. Nội dung kiến thức Hoạt động 2: Luyện tập, ghi nhớ kiến thức Sau khi cung cấp kiến thức, giảng viên yêu cầu học viên luyện tập bằng cách thực hiện các bài tập trên phần mềm đã thiết kế. Phần mềm hỗ trợ thiết kế được rất nhiều dạng bài tập khác nhau phù hợp với bộ môn như bài tập chọn đáp án đúng, bài tập chọn Đúng-Sai, bài tập ghép nối (ghép hình ảnh - tên địa danh/danh lam thắng cảnh; nhìn hình ảnh đoán tên địa danh; tìm từ/hình ảnh khác với từ còn lại; những số/ngày tháng liên quan đến địa danh/sự kiện/nhân vật trong lịch sử nước Nga), bài tập điền chỗ trống, bài tập nối tiếp, hoàn thiện thông tin còn thiếu Tùy theo từng nội dung kiến thức giảng viên cần thiết kế dạng bài tập phù hợp, phụ thuộc vào quỹ thời gian lựa chọn những bài tập có thể cho học viên luyện tập trên lớp (giảng viên gọi từng học viên thực hiện bài tập và yêu cầu những học viên còn lại nhận xét, đánh giá), một số bài tập có thể giao cho học viên tự luyện ở nhà. Ví dụ 1: Dạng bài tập chọn đáp án đúng (Hình 4, 5, 6) Hình 4. Yêu cầu bài tập 19KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 20 (7/2019) PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v Hình 5. Học viên trả lời Trong hình 5, học viên đã lựa chọn đáp án đúng. Trên màn hình hiện lên câu khẳng định là học viên đã đúng (Вы правы!), và có phần giải thích rõ đáp án đúng. (В 1147 году на холме в Москве Князь Юрий Долгорукий встретился с Князем Святовставом ...) Hình 6. Học viên trả lời Trong hình 6, học viên lựa chọn đáp án sai. Trên màn hình hiện lên câu thông báo học viên đã sai (Вы не правильно ответили.), và đưa ra đáp án đúng (Правильный ответ: вариант Г) và có giải thích cụ thể (В 1147 году на холме в Москве Князь Юрий Долгорукий встретился с Князем Святовставом ...) Ví dụ 2: Dạng bài tập chọn Đúng-Sai (Hình 7, 8, 9) Hình 7. Yêu cầu bài tập Hình 8. Học viên trả lời Trong hình 8, trương tự như trên, học viên lựa chọn câu trả lời sai. Trên màn hình hiện lên câu thông báo học viên đã chọn sai và đưa ra nội dung thông tin để học viên đọc, nghiên cứu lại. Hình 9. Học viên trả lời 20 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 20 (7/2019) v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY Trong hình 9, học viên lựa chọn đáp án đúng. Trên màn hình thông báo học viên đã đúng và tiếp tục đưa ra nội dung thông tin để học viên ghi nhớ. Hoạt động 3: Hoạt động vận dụng kiến thức Đây là hoạt động sau khi học viên đã được cung cấp kiến thức, được rèn luyện, ghi nhớ thông tin về thành phố Mát-xcơ-va. Giảng viên giao cho học viên các bài tập vận dụng kiến thức đã học để phát triển kỹ năng thực hành tiếng như bài tập kể lại về lịch sử hình thành, về vị trí địa lý, về danh lam thắng cảnh của thành phố, hoặc các bài tập tình huống, yêu cầu học viên hoạt động nhóm, theo cặp, lập hội thoại về nội dung liên quan đến các thành phố lớn . Bước 6: Chạy thử chương trình, sửa chữa và hoàn thiện Bước này là bước chạy thử trước khi lên lớp. Sau khi hoàn thiện, giảng viên đảm bảo chương trình đã chạy tốt theo đúng tiến trình giảng dạy bài về “Thành phố Mát-xcơ-va”. Cứ như vậy, để thiết kế mỗi bài giảng điện tử, giảng viên đều thực hiện theo 6 bước đã nêu. Muốn thực hiện bài giảng một cách thuần thục, giảng viên cần nắm vững các bước, nắm vững nội dung bài học để thiết kế bài tập giao nhiệm vụ một cách cụ thể, rõ ràng. Để tổ chức hoạt động dạy học, từ bước giao nhiệm vụ đến bước đánh giá kết quả hoạt động của học viên, việc thiết kế bài giảng điện tử là rất cần thiết. Với sự hỗ trợ của phần mềm, việc giao nhiệm vụ của người dạy thuận lợi hơn, hấp dẫn hơn và người học tiếp nhận nhiệm vụ một cách thoải mái, hứng thú hơn. Từ đó giờ học trở nên sống động, đạt hiệu quả cao hơn. 4. Kết luận Nhằm nâng cao chất lượng đào tạo ngoại ngữ, đáp ứng hơn nữa nhu cầu của xã hội trong giai đoạn mới, việc ứng dụng công nghệ thông tin nói chung, trong đó thiết kế bài giảng điện tử - một trong những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo tại Học viện Khoa học Quân sự là thực sự cấp thiết. Nhưng ở đây, chúng ta cần nhận thức được rằng, phương tiện kỹ thuật chỉ là công cụ nhằm hỗ trợ việc giảng dạy chứ không thể thay thế vai trò chủ đạo của giáo viên trong giờ lên lớp. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và các phương tiện dạy học hiện đại đúng mức độ và hợp lý sẽ giúp cho bài giảng hay hơn, sinh động hơn, đạt hiệu quả cao hơn. Để đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ngoại ngữ tại Học viện Khoa học Quân sự, chúng tôi thiết nghĩ, trong thời gian tới chúng ta cần phải quan tâm đầu tư kinh phí xây dựng phần mềm dạy học đồng thời tổ chức các hội thảo để phổ biến các phần mềm đã xây dựng được. Để việc khai thác sử dụng các phần mềm một cách có hiệu quả thì ngoài việc phổ biến, hướng dẫn sử dụng các phần mềm về mặt kỹ thuật thì phải bồi dưỡng lý luận về sử dụng phần mềm trong dạy học theo lý luận dạy học hiện đại. Đối với giảng viên thì việc đó được thực hiện thông qua các lớp tập huấn chuyên sâu, trong đó cần phải tập huấn cho giảng viên có khả năng tự thiết kế được các bài giảng điện tử để sử dụng trong quá trình dạy học của mình./. Tài liệu tham khảo: Nguyễn Thị Thanh Bình (2016), “Xây dựng phần mềm tự học tiếng Nga", Tạp chí Khoa học Ngoại ngữ Quân sự, Học viện Khoa học Quân sự, số 5, 95-99. Lê Thị Thu Hằng (2015), "Ứng dụng công nghệ thông tin trong thiết kế bài giảng E-learning", Tạp chí Giáo dục Thủ đô, số 72, 50-62. VVOB Việt Nam (2010), Tài liệu tập huấn về công nghệ thông tin cho dạy học tích cực. Hướng dẫn sử dụng phần mềm Adobe presenter, truy cập ngày 01/3/2019,<https://helpx.adobe.com/presenter/ using/creating-presentations.html>. 21KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 20 (7/2019) PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v DESIGNING ELECTRONIC LESSONS ON RUSSIAN HISTORY, GEOGRAPHY AND CULTURE AT MILITARY SCIENCE ACADEMY NGUYEN THI THANH BINH, PHAM QUANG MINH Abstract: This article presents the designing process of electronic lessons, used in the teaching of Russian history, geography and culture. The design steps include: identifying lesson aims and requirements; identifying main contents and selecting important information to provide to students; creating multimedia contents for each lesson unit; building material libraries; selecting software to construct teaching processes with specific activities; and lastly testing, modifying, and finalizing the lesson plan. With the use of electronic lessons designed to organize learning activities for students, teachers can help students acquire knowledge faster and better develop their skills, while making lessons livelier and more effective. Keywords: design, electronic lesson, Russian history, teaching processes, software Received: 13/3/2019; Revised: 30/4/2019; Accepted: 15/5/2019