Sự phát triển có "Tính bùng nổ" của quan hệ Việt - Hàn (1992-2012) - Nguyễn Tiến Lực

K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H A N V AÊ N ♦85 TOÁM TÙÆT Àaä coá nhiïìu baâi viïët, baâi bònh luêån vïì hiïån tûúång phaát triïín coá “tñnh buâng nöí” cuãa möëi quan hïå Viïåt - Haân. Tuy nhiïn, phêìn lúán caác baâi viïët, baâi bònh luêån àoá chó nïu ra vaâ phên tñch hiïån tûúång theo nhûäng lônh vûåc riïng leã, thiïëu sûå töíng húåp vaâ phên tñch toaân diïån, thiïëu caách nhòn àa chiïìu àïí lyá giaãi möåt caách àêìy àuã nhûäng nguyïn nhên dêîn túái sûå phaát triïín “buâng nöí” cuãa möëi quan hïå giûäa hai nûúác. Baâi viïët naây seä nïu lïn vaâ phên tñch nhûäng nguyïn nhên tûâ caác yïëu töë lõch sûã vaâ vùn hoáa, tûâ hoaân caãnh quöëc tïë vaâ khu vûåc, tûâ chñnh saách cuãa hai chñnh phuã Viïåt Nam vaâ Haân Quöëc... nhùçm lyá giaãi àêìy àuã hún, toaân diïån hún quan hïå cuãa hai nûúác trong nhûäng nùm gêìn àêy. Baâi viïët naây cuäng nïu ra nhûäng vêën àïì do sûå phaát triïín “noáng” cuãa quan hïå Viïåt - Haân vaâ àûa ra nhûäng biïån phaáp àïí phaát triïín nhanh, bïìn vûäng möëi quan hïå Viïåt - Haân trong thúâi àaåi höåi nhêåp vaâ phaát triïín úã khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng. Trong quan hïå quöëc tïë úã chêu AÁ thúâi kyâ sau “chiïën tranh laånh”, sûå phaát triïín cuãa quan hïå Viïåt - Haân laâ möåt hiïån tûúång àùåc biïåt. Trong voâng 20 nùm, tûâ quan hïå àöëi lêåp, nghi kyå, quan hïå Viïåt - Haân àaä chuyïín nhanh sang “quan hïå hûäu nghõ” (1992), “quan hïå àöëi taác toaân diïån” (2001), “quan hïå àöëi taác húåp taác chiïën lûúåc” (2009), trúã thaânh möåt trong nhûäng möëi quan hïå song phûúng phaát triïín nhanh vaâ thaânh cöng nhêët úã chêu AÁ. Sûå phaát triïín quan hïå giûäa hai nûúác coá “tñnh buâng nöí”, “khöng thïí tûúãng tûúång nöíi”, taåo nïn möåt “kyâ tñch Thaái Bònh Dûúng”1. Dûúái àêy laâ nhûäng phên tñch vïì nguyïn nhên nhùçm lyá giaãi àêìy àuã hún, toaân diïån hún quan hïå cuãa hai nûúác trong nhûäng nùm gêìn àêy vaâ coá caái nhòn xa hún vïì tûúng lai. 1. Sûå phaát triïín coá “tñnh buâng nöí” cuãa quan hïå Viïåt - Haân 1.1. Vïì chñnh trõ - ngoaåi giao Ngaây 22/12/1992, Böå trûúãng Ngoaåi giao Viïåt Nam Nguyïîn Maånh Cêìm àaä cuâng Böå trûúãng Böå Ngoaåi giao Haân Quöëc Lee Sang Ok kyá Tuyïn böë chung thiïët lêåp quan hïå ngoaåi giao cêëp Àaåi sûá, múã SÛÅ PHAÁT TRIÏÍN COÁ “TÑNH BUÂNG NÖÍ” CUÃA QUAN HÏå VIÏåT - HAÂN (1992 - 2012). Nguyïîn Tiïën Lûåc* * PGS.TS. Böå mön Nhêåt Baãn hoåc, Trûúâng ÀH KHXH&NV-ÀHQG TP. HCM. 1. Vuä Khoan, Viïåt Nam-Haân Quöëc: Doâng chaãy tûâ con suöëi nhoã, ra söng lúán röìi ra biïín khúi, ngaây 28/12/2011. 86♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H A N V AÊ N àêìu möåt chûúng múái trong möëi quan hïå giûäa hai nûúác. Sau chiïën tranh laånh, khi caác nûúác thûåc thi chñnh saách ngoaåi giao röång múã, thò viïåc thiïët lêåp quan hïå ngoaåi giao giûäa Viïåt Nam vaâ Haân Quöëc, nhûäng nûúác vöën coá quan àiïím khaác nhau trûúác àêy, laâ möåt quyïët àõnh lõch sûã phuâ húåp vúái lúåi ñch cuãa hai nûúác, phuâ húåp vúái xu thïë cuãa thúâi àaåi. Tûâ àoá àïën nay, àaä gêìn 20 nùm tröi qua, quan hïå giûäa hai nûúác àaä phaát triïín vúái töëc àöå nhanh hiïëm thêëy, mang tñnh buâng nöí, trïn hêìu hïët caác lônh vûåc. Haân Quöëc àaä trúã thaânh möåt trong nhûäng àöëi taác chiïën lûúåc quan troång cuãa Viïåt Nam vaâ Viïåt Nam cuäng àaä trúã thaânh àöëi taác chiïën lûúåc haâng àêìu cuãa Haân Quöëc úã Àöng Nam AÁ. Ngay sau khi thiïët lêåp quan hïå ngoaåi giao, hai nûúác àaä duy trò àïìu àùån haâng nùm viïåc trao àöíi àoaân vaâ caác cuöåc tiïëp xuác laänh àaåo cêëp cao. Kïët quaã cuãa möîi lêìn thùm viïëng lêîn nhau úã cêëp cao laâ quan hïå song phûúng giûäa hai nûúác cuäng àûúåc nêng thïm möåt bûúác. Tûâ viïåc bònh thûúâng hoáa quan hïå ngoaåi giao, thiïët lêåp quan hïå hûäu nghõ giûäa hai nûúác nùm 1992, nùm 2001, hai bïn àaä nêng cêëp quan hïå lïn têìm “àöëi taác toaân diïån trong thïë kyã 21”, vaâ gêìn àêy, nùm 2009, tiïëp tuåc àûúåc nêng lïn thaânh àöëi taác húåp taác chiïën lûúåc - möåt têìm rêët cao trong quan hïå song phûúng trong quan hïå quöëc tïë. Trïn cú súã àoá àaä hònh thaânh truyïìn thöëng caác cuöåc tiïëp xuác cêëp cao, caác cuöåc àöëi thoaåi chiïën lûúåc ngoaåi giao - an ninh - quöëc phoâng thûúâng niïn úã cêëp chñnh phuã vaâ cêëp àõa phûúng... Viïåt Nam vaâ Haân Quöëc coân húåp taác vúái nhau trïn caác diïîn àaân quöëc tïë vaâ khu vûåc nhû ASEAN + Haân Quöëc, ASEAN + 3 (Trung Quöëc - Nhêåt Baãn - Haân Quöëc), Höåi nghõ cao cêëp Àöng AÁ (EAS), Diïîn àaân húåp taác kinh tïë chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng (APEC), Töí chûác thûúng maåi thïë giúái (WTO) vaâ Liïn hiïåp quöëc (UN)... Sûå phaát triïín cuãa quan hïå Viïåt - Haân laâ hïët sûác nhanh choáng, mang “tñnh buâng nöí”, laâ kïët quaã têët yïëu cuãa quaá trònh phaát triïín quan hïå song phûúng trong hai thêåp niïn qua, cuäng laâ sûå thïí hiïån quyïët têm cuãa giúái laänh àaåo vaâ nhên dên hai nûúác. Trong lõch sûã quan hïå quöëc tïë, hiïëm coá möëi quan hïå naâo phaát triïín vúái töëc àöå nhanh choáng nhû vêåy. 1.2. Vïì kinh tïë – thûúng maåi Trûúác hïët vïì ODA (Viïn trúå phaát triïín cuãa chñnh phuã), Viïåt Nam laâ möåt trong nhûäng nûúác àûúåc ûu tiïn trong chñnh saách ODA cuãa Haân Quöëc. Giaá trõ cuãa ODA cuãa Haân Quöëc daânh cho Viïåt Nam liïn tuåc tùng lïn. Trong giai àoaån 1993 - 2008, ODA cuãa Haân Quöëc cho Viïåt Nam àaåt 471,4 triïåu USD trong khi chó trong 3 nùm gêìn àêy (2009 - 2011), cam kïët ODA cuãa Haân Quöëc daânh cho Viïåt Nam khoaãng 1 tyã USD. Vúái söë vöën taâi trúå khöíng löì naây, Haân Quöëc àaä trúã thaânh nhaâ taâi trúå ODA lúán thûá hai taåi Viïåt Nam (sau Nhêåt Baãn)2. Nhûäng lônh vûåc àûúåc ûu tiïn daânh ODA cuãa Haân Quöëc daânh cho Viïåt Nam laâ: Chuêín bõ nïìn taãng cuãa sûå tùng trûúãng bïìn vûäng - möi trûúâng vaâ tùng trûúãng xanh; àaâo taåo nguöìn nhên lûåc; xêy dûång cú súã haå têìng laâm nïìn taãng cho sûå tùng trûúãng kinh tïë; caác lônh vûåc àùåc thuâ, trong àoá quan têm nhêët laâ caác dûå aán phaát triïín nöng thön, tùng cûúâng nùng lûåc thïí chïë, y tïë3. Nhû vêåy, khaác vúái Nhêåt Baãn, nûúác têåp trung nhiïìu nhêët vöën ODA vaâo xêy dûång haå têìng cú súã cho Viïåt Nam thò ODA cuãa Haân Quöëc daânh ûu tiïn haâng àêìu cho tùng trûúãng xanh vaâ phaát triïín nguöìn nhên lûåc. Àiïìu àoá giaãi thñch vò sao Haân Quöëc àùåc biïåt quan têm àïën giaáo duåc vaâ àaâo taåo cuãa Viïåt Nam. Vïì FDI (Àêìu tû nûúác ngoaâi trûåc tiïëp), theo Thöëng kï cuãa Cuåc Àêìu tû nûúác ngoaâi (Böå Kïë hoaåch vaâ Àêìu tû), tñnh àïën ngaây 20/7/2012, Haân Quöëc coá túái 3.071 dûå aán àêìu tû vaâo Viïåt Nam, vúái töíng vöën àùng kyá àaåt gêìn 24,2 tyã USD, tùng khoaãng 100 lêìn so vúái thúâi àiïím hai nûúác bònh thûúâng hoáa quan hïå ngoaåi giao nùm 1992. Haân Quöëc trúã thaânh nhaâ àêìu tû nûúác ngoaâi lúán nhêët trong söë caác quöëc gia vaâ vuâng laänh thöí àêìu tû vaâo Viïåt Nam. Àêy cuäng laâ möåt bûúác tiïën coá tñnh buâng nöí. FDI cuãa Haân Quöëc àaä goáp phêìn thuác àêíy quaá trònh cöng nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa cuãa nûúác ta4. Khaác vúái Nhêåt Baãn, trong 2. Theo Trêìn Quang Minh, 20 nùm quan hïå Viïåt Nam - Haân Quöëc: Möåt söë thaânh tûåu nöíi bêåt vaâ triïín voång, ngaây 5/9/2012. 3. Haân Quöëc tùng cûúâng höî trúå ODA cho Viïåt Nam, Baáo Kinh tïë Viïåt Nam: ngaây 9/6/2011. 4. Thuác àêíy hún nûäa àêìu tû cuãa Haân Quöëc vaâo Viïåt Nam, Diïîn àaân doanh nghiïåp, ngaây 24/8/2012. K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H A N V AÊ N ♦87 nhûäng nùm gêìn àêy, coá sûå di chuyïín vöën FDI ra phña Bùæc, Haân Quöëc vêîn àùåt troång àiïím àêìu tû vaâo caác tónh phña Nam, àùåc biïåt laâ TP. Höì Chñ Minh, Baâ Rõa -Vuäng Taâu vaâ Àöìng Nai. Cuâng vúái sûå gia tùng nhanh choáng vöën FDI cuãa Haân Quöëc vaâo Viïåt Nam, söë lûúång caác doanh nghiïåp Haân Quöëc taåi Viïåt Nam cuäng àang tùng lïn. Àïën nùm 2011, àaä coá túái 2.500 doanh nghiïåp Haân Quöëc àêìu tû vaâo Viïåt Nam, thu huát hún 400.000 lao àöång Viïåt Nam. Nhiïìu doanh nhên Haân Quöëc àïën Viïåt Nam sinh söëng vaâ laâm viïåc. Cöång àöìng doanh nhên Haân Quöëc àaä àûúåc hònh thaânh vúái söë thaânh viïn lïn àïën hún 35.000 ngûúâi (trong àoá úã TP. Höì Chñ Minh hún 30.000 ngûúâi vaâ Haâ Nöåi laâ hún 5.000 ngûúâi). Àêy laâ cöång àöìng doanh nhên nûúác ngoaâi lúán thûá hai taåi Viïåt Nam (sau Trung Quöëc). Vïì thûúng maåi, kïí tûâ nùm 1992 sau khi hai nûúác thiïët lêåp quan hïå ngoaåi giao chñnh thûác àïën nay, Haân Quöëc luön laâ àöëi taác thûúng maåi quan troång cuãa Viïåt Nam. Thûúng maåi hai chiïìu giûäa nùm 2011 tùng 26 lêìn so vúái nùm 1992, töëc àöå tùng trûúãng bònh quên 27%/nùm. Àùåc biïåt, sau khi Viïåt Nam gia nhêåp Töí chûác Thûúng maåi thïë giúái (WTO) vaâo nùm 2007, tùng trûúãng thûúng maåi song phûúng Viïåt Nam - Haân Quöëc àaä àaåt bònh quên 42,5%/nùm. Haân Quöëc àaä trúã thaânh àöëi taác thûúng maåi lúán thûá 4 cuãa Viïåt Nam. Kim ngaåch thûúng maåi song phûúng trong nùm 2011 àaåt gêìn 18 tyã USD, tùng trïn 39% so vúái nùm 2010. Hai nûúác àùåt muåc tiïu töíng kim ngaåch thûúng maåi hai chiïìu 20 tyã USD vaâo trûúác nùm 2015, vaâ 30 tyã USD vaâo nùm 20205. Sûå phaát triïín thûúng maåi Viïåt - Haân cuäng mang “tñnh buâng nöí”. Möåt lônh vûåc quan hïå liïn quan àïën caã kinh tïë, xaä höåi vaâ vùn hoáa giûäa hai nûúác laâ húåp taác lao àöång giûäa hai nûúác, chuã yïëu laâ xuêët khêíu lao àöång Viïåt Nam sang Haân Quöëc. Theo Cuåc Quaãn lyá lao àöång ngoaâi nûúác, töíng söë lao àöång Viïåt Nam sang Haân Quöëc theo Chûúng trònh cêëp pheáp viïåc laâm cho lao àöång nûúác ngoaâi àïën nay laâ 75.000 ngûúâi. Lao àöång Viïåt Nam sang Haân Quöëc chuã yïëu laâm viïåc trong ngaânh saãn xuêët chïë taåo (gêìn 90%), ngoaâi ra coân coá caác ngaânh nöng nghiïåp, àaánh caá, xêy dûång. Möîi nùm lûåc lûúång lao àöång Viïåt Nam taåi Haân Quöëc gûãi vïì nûúác khoaãng 600 triïåu USD6. Tuy cuäng coá vêën àïì ngûúâi lao àöång Viïåt Nam boã tröën vaâ cû truá bêët húåp phaáp (coá nguöìn tin khoaãng 8.800 ngûúâi), chñnh phuã Haân Quöëc taåm ngûâng tiïëp nhêån lao àöìng Viïåt Nam, nhûng trong nhiïìu nùm qua húåp taác lao àöång Viïåt - Haân laâ möåt àiïím saáng trong quan hïå giûäa hai nûúác xeát vïì mùåt kinh tïë, vùn hoáa vaâ giao lûu nhên dên. 1.3. Vïì vùn hoáa, giaáo duåc - àaâo taåo Quan hïå Viïåt - Haân trïn caác lônh vûåc vïì vùn hoáa vaâ giaáo duåc - àaâo taåo cuäng phaát triïín hïët sûác nhanh choáng vaâ àaåt nhûäng kïët quaã to lúán. Vïì vùn hoáa: Viïåt Nam vaâ Haân Quöëc àaä kyá Hiïåp àõnh vùn hoáa thaáng 8/1994, Baãn ghi nhúá vïì húåp taác vùn hoáa nghïå thuêåt, thïí thao vaâ du lõch thaáng 10/2008 vaâ nhiïìu thoãa thuêån húåp taác giao lûu thanh niïn vaâ giaáo duåc khaác. Dûåa trïn nhûäng hiïåp àõnh àoá, Viïåt Nam vaâ Haân Quöëc thûúâng xuyïn trao àöíi caác àoaân vùn hoáa - nghïå thuêåt, töí chûác caác hoaåt àöång giao lûu vùn hoáa, nghïå thuêåt, triïín laäm, àiïån aãnh. Nhúâ vêåy maâ nhên dên hai nûúác, nhêët laâ giúái treã hiïíu biïët nhau hún, tön troång nhau hún, gùæn kïët nhau hún. Thöng qua caác taác phêím àiïån aãnh, caác chûúng trònh biïíu diïîn nghïå thuêåt cuãa Haân Quöëc ngûúâi Viïåt Nam hiïíu biïët vaâ kñnh troång vùn hoáa truyïìn thöëng Haân Quöëc. Giúái treã Viïåt Nam cuäng hiïíu biïët, yïu thñch vaâ ngûúäng möå vùn hoáa àûúng àaåi cuãa Haân Quöëc. Thöng qua Hallyu, ngûúâi Haân “trúã thaânh têëm gûúng saáng, vaâ laâ möåt mö hònh gêìn guäi cho Viïåt Nam”7. Vïì giaáo duåc - àaâo taåo: Viïåt Nam àaä choån Haân Quöëc laâm àöëi taác chiïën lûúåc trong giaáo duåc - àaâo 5. Song Linh, Thûúng maåi Viïåt Nam - Haân Quöëc hûúáng túái möëc 20 tyã USD, ngaây 19/7/2012. 6. Khaánh Nguyïîn, Húåp taác lao àöång Viïåt Nam - Haân Quöëc: Lônh vûåc truå cöåt vaâ hiïåu quaã haâng àêìu, http:// tgvn.com.vn, ngaây 15/8/2012. 7. Xem Nguyïîn Ngoåc Thú, Haân lûu vaâ vùn hoáa Viïåt Nam àûúng àaåi, Kyã yïëu Höåi thaão Quöëc tïë: Tòm hiïíu laân soáng vùn hoáa Haân Quöëc úã chêu AÁ, TP. Höì Chñ Minh 2012, tr.234. 88♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H A N V AÊ N taåo. Chñnh phuã, caác trûúâng àaåi hoåc vaâ caác töí chûác cuãa Haân Quöëc àaä taâi trúå nhiïìu dûå aán nêng cêëp cú súã haå têìng giaáo duåc Viïåt Nam nhû dûå aán xêy dûång trûúâng tiïíu hoåc, trûúâng daåy nghïì úã miïìn Trung. Caác quyä hoåc böíng nhû Korea Foundation, Samsung, Kumho, Lotte... cung cêëp nhiïìu suêët hoåc böíng àïí höî trúå caác hoåc sinh vûúåt khoá taåi Viïåt Nam, àaâo taåo nêng cao trònh àöå vïì ngön ngûä vaâ chuyïn mön taåi Haân Quöëc. Söë lûúång sinh viïn Viïåt Nam àang hoåc têåp taåi Haân Quöëc tùng lïn khöng ngûâng vaâ nùm 2012 àaåt hún 3.500 du hoåc sinh. Ngoaâi ra, nghiïn cûáu Viïåt Nam taåi Haân Quöëc vaâ nghiïn cûáu Haân Quöëc taåi Viïåt Nam cuäng coá nhûäng bûúác tiïën nhaãy voåt. Úà Viïåt Nam coá Höåi nghiïn cûáu khoa hoåc vïì Haân Quöëc taåi Viïåt Nam (KRAV), vaâ Höåi chuêín bõ xuêët baãn taåp chñ hoåc thuêåt riïng cuãa mònh. Theo àaánh giaá cuãa GS. Chung Sok-suh thò “Viïåt Nam àûúåc coi laâ trung têm nghiïn cûáu vïì Haân Quöëc úã Àöng Nam AÁ”8. Quan hïå hûäu nghõ nhên dên giûäa hai nûúác diïîn ra thûúâng xuyïn thöng qua caác Höåi Hûäu nghõ Viïåt Nam - Haân Quöëc, Höåi Giao lûu Hûäu nghõ Haân Quöëc - Viïåt Nam. Hai bïn cuäng àaä thaânh lêåp Höåi Nghõ sô hûäu nghõ Haân Quöëc - Viïåt Nam vaâ Höåi Nghõ sô hûäu nghõ Viïåt Nam - Haân Quöëc Trong nhiïìu nùm gêìn àêy, Haân Quöëc tiïëp tuåc laâ möåt trong nhûäng thõ trûúâng cung cêëp nguöìn khaách du lõch troång àiïím cuãa Viïåt Nam: trong nhûäng nùm 2010, 2011 lûúång khaách du lõch Haân Quöëc àïën Viïåt Nam àaåt trïn 400.000 lûúåt, àûáng thûá 2 trong söë caác nûúác coá khaách du lõch àïën Viïåt Nam, sau Trung Quöëc. 2. Nguyïn nhên dêîn túái sûå “phaát triïín buâng nöí” cuãa quan hïå Viïåt - Haân Quan hïå Viïåt - Haân trong hai thêåp niïn qua àaä phaát triïín “coá tñnh buâng nöí” nhû vêåy laâ do nhiïìu nguyïn nhên. Úà àêy, ngûúâi viïët têåp trung phên tñch sêu hún vïì 3 nguyïn nhên dêîn túái sûå phaát triïín “coá tñnh buâng nöí” àoá. 2.1. Phuâ húåp vúái lúåi ñch chiïën lûúåc cuãa hai nûúác Vaâo nhûäng nùm 1990, chiïën tranh laånh chêëm dûát, nhûäng haâng raâo caãn trúã, raâng buöåc àaä àûúåc thaáo gúä, taåo ra àiïìu kiïån thuêån lúåi cho viïåc bònh thûúâng hoáa vaâ phaát triïín quan hïå Viïåt - Haân. Vöën coá nhiïìu yïëu töë tûúng àöìng trong lõch sûã vaâ vùn hoáa, giûäa hai nûúác coá nhûäng tiïìm nùng vö cuâng to lúán cho sûå húåp taác, trong böëi caãnh toaân cêìu hoáa, khu vûåc hoáa vaâ höåi nhêåp kinh tïë quöëc tïë diïîn ra maånh meä kïí tûâ thêåp niïn cuöëi cuâng cuãa thïë kyã XX, nguöìn nùng lûúång cuãa möëi quan hïå Viïåt - Haân nhû àûúåc giaãi phoáng, buâng nöí, àûa möëi quan hïå giûäa hai nûúác phaát triïín vúái töëc àöå chûa tûâng thêëy. Trong nhûäng nùm 1980, Haân Quöëc cöng nghiïåp hoáa thaânh cöng, taåo nïn “kyâ tñch söng Haân”9 nhû thïë giúái ca ngúåi. Cuäng tûâ àoá, Viïåt Nam bùæt àêìu sûå nghiïåp àöíi múái, cêët caánh vaâ bûúác àêìu àaåt àûúåc nhûäng thaânh tñch kyâ diïåu. Nùm 1992, hai nûúác thiïët lêåp quan hïå ngoaåi giao vaâ àêíy nhanh töëc àöå phaát triïín cuãa quan hïå naây lïn nhanh choáng. Àöång lûåc quan troång haâng àêìu laâ sûå phuâ húåp vúái lúåi ñch chiïën lûúåc cuãa hai bïn. Viïåt Nam coi Haân Quöëc laâ àöëi taác húåp taác haâng àêìu vaâ sûå húåp taác vúái Haân Quöëc mang laåi nhûäng lúåi ñch vö cuâng to lúán cho Viïåt Nam trong sûå nghiïåp cöng nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa àêët nûúác. Kyâ tñch cuãa Haân Quöëc trong nhûäng thêåp kyã gêìn àêy vö cuâng hêëp dêîn Viïåt Nam vaâ laâ têëm gûúng saáng vaâ gêìn guäi cho Viïåt Nam hoåc têåp. Haân Quöëc coi Viïåt Nam laâ cûá àiïím àïí tùng cûúâng quan hïå vúái khu vûåc Àöng Nam AÁ, khu vûåc chiïën lûúåc trong chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa mònh10. Àöng Nam AÁ luön luön coá võ trñ chiïën lûúåc àöëi vúái Haân Quöëc tuy nhiïn àêy laâ khu vûåc coá sûå aãnh hûúãng rêët lúán cuãa Nhêåt Baãn vaâ Trung Quöëc. Khi Haân Quöëc phaát triïín vaâ coá thûåc lûåc nhúâ nhûäng thêåp niïn phaát triïín kyâ diïåu thò Nhêåt Baãn vaâ Trung Quöëc xaác lêåp aãnh hûúãng to lúán cuãa mònh úã Àöng Nam AÁ röìi. Nhêåt Baãn gêy àûúåc aãnh hûúãng rêët lúán úã caác nûúác Àöng Nam AÁ haãi àaão, coân caác nûúác Àöng Nam AÁ luåc àõa thò chõu aãnh hûúãng lúán cuãa Trung Quöëc. Viïåt Nam laâ nûúác coá quan hïå vúái Trung Quöëc vaâ Nhêåt Baãn súám hún, nhûng Nhêåt Baãn vêîn coân khaá thêån troång (chêåm chaåp), chûa mùån maâ lùæm vúái thõ trûúâng Viïåt 8. USSH, Viïåt Nam laâ trung têm nghiïn cûáu Haân Quöëc hoåc úã Àöng Nam AÁ, ngaây 30/8/2012. 9. Lêu nay chuáng ta quen àoåc tïn con söng chaãy qua Seoul laâ "söng Haân", kyâ thûåc nïëu àoåc theo êm Haán- Viïåt thò laâ "söng Haán" múái àuáng. Tiïëng Haân àoåc laâ Hangang, tiïëng Anh àoåc laâ Han River hay Hangang River. 10. Nguyïîn Hoaâng Giaáp (Chuã biïn), (2011), Quan hïå Viïåt Nam - Haân Quöëc tûâ nùm 1992 àïën nay vaâ triïín voång phaát triïín àïën nùm 2020, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, tr. 15. K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H A N V AÊ N ♦89 Nam, coân Trung Quöëc thò, Viïåt Nam khöng àùåt ûu tiïn cho haâng hoáa vaâ trònh àöå kyä thuêåt khöng cao cuãa Trung Quöëc. Viïåt Nam coân laâ maãnh àêët maâu múä cho àêìu tû vaâ húåp taác cuãa Haân Quöëc. Sûå lûåa choån Viïåt Nam nhû laâ cûá àiïím àïí tùng cûúâng aãnh hûúãng úã Àöng Nam AÁ laâ sûå lûåa choån coá tñnh chiïën lûúåc vaâ àuáng àùæn. Tûâ àoá, hai nûúác àaä laâm moåi àiïìu coá thïí àïí phaát triïín möëi quan hïå Viïåt - Haân ài tûâ bûúác nhaãy voåt naây àïën bûúác nhaãy voåt khaác vaâ àaåt àïën mûác àöå rêët cao nhû ngaây nay. 2.2. Quyïët têm cao cuãa laänh àaåo hai nûúác Tûâ khi thiïët lêåp quan hïå ngoaåi giao vúái nhau nùm 1992 àïën nay, caác nhaâ laänh àaåo cao cêëp nhêët cuãa hai nûúác àaä thûúâng xuyïn coá nhûäng chuyïën thùm chñnh thûác vaâ caác cuöåc gùåp gúä taåi caác diïîn àaân quöëc tïë. Têët caã caác Töíng thöëng Haân Quöëc àûúåc bêìu sau nùm 1992 àïìu àaä àïën thùm Viïåt Nam. Àoá laâ caác chuyïën thùm cuãa Töíng thöëng Kim Yeong-sam (1996), Töíng thöëng Kim Dae-jung (1998), Töíng thöëng Roh Moo-huyn (2004), Töíng thöëng Lee Myung-bak (2009)... Ngûúåc laåi, caác nhaâ laänh àaåo cao cêëp nhêët cuãa Àaãng, Nhaâ nûúác, Chñnh phuã Viïåt Nam cuäng àaä àïën thùm Haân Quöëc. Àoá laâ caác chuyïën thùm cuãa Töíng Bñ thû Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam Àöî Mûúâi (1995), Töíng Bñ thû Nöng Àûác Maånh (2007), cuãa Chuã tõch nûúác Trêìn Àûác Lûúng (2001, 2005), Chuã tõch nûúác Trûúng Têën Sang (2012), cuãa Thuã tûúáng Voä Vùn Kiïåt (1993), Thuã tûúáng Phan Vùn Khaãi (2003), Thuã tûúáng Nguyïîn Têën Duäng (2012)... Caác nhaâ laänh àaåo cao cêëp nhêët cuãa Haân Quöëc àaánh giaá cao vai troâ cuãa Viïåt Nam trïn trûúâng quöëc tïë, coi quan hïå Viïåt Nam laâ “ngûúâi baån thên thiïët vaâ chên thaânh nhêët, laâ “àöëi taác töët nhêët vaâ thûåc chêët” (Lee Myung-bak) cuãa Haân Quöëc. Caác laänh àaåo Viïåt Nam ca ngúåi “kyâ tñch söng Haân”, coi Haân Quöëc laâ têëm gûúng saáng cho Viïåt Nam trong quaá trònh cöng nghiïåp hoáa vaâ hiïån àaåi hoáa àêët nûúác. Hai bïn àêíy maånh sûå húåp taác chùåt cheä trïn têët caã caác lônh vûåc, caã vïì kinh tïë, thûúng maåi, chñnh trõ, an ninh - quöëc phoâng, giao lûu nhên dên vaâ húåp taác trïn caác diïîn àaân quöëc tïë, khu vûåc. Chñnh quyïët têm maånh meä cuãa laänh àaåo hai nûúác àaä laâm cho quan hïå Viïåt Nam - Haân Quöëc phaát triïín hïët sûác nhanh choáng, nhanh nhêët trong caác quan hïå song phûúng, trúã thaânh möåt têëm gûúng thaânh cöng àiïín hònh vïì quan hïå húåp taác song phûúng trong khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng. 2.3. Giûäa hai nûúác coá nhiïìu neát tûúng àöìng vïì vùn hoáa - lõch sûã Viïåt Nam nùçm úã giûäa ngaä ba àûúâng cuãa Àöng Nam AÁ, núi giao lûu giûäa nhiïìu nïìn vùn hoáa úã Àöng AÁ. Haân Quöëc nùçm úã trung têm Àöng Bùæc AÁ, cuäng laâ núi höåi tuå nhiïìu nïìn vùn hoáa. Thïm vaâo àoá, Viïåt Nam vaâ Haân Quöëc àïìu laâ quöëc gia - baán àaão, vûâa coá búâ biïín daâi, coá biïín röång, taåo àiïìu kiïån giao lûu vúái thïë giúái bùçng con àûúâng biïín. Võ trñ àõa - chñnh trõ àùåc biïåt cuãa hai nûúác, khiïën cho trong lõch sûã, caã hai nûúác coá àiïìu kiïån giao lûu, tiïëp thu caác nïìn vùn hoáa khaác nhau, tiïëp nhêån nhûäng tinh hoa vùn hoáa cuãa nhiïìu dên töåc trong khu vûåc vaâ thïë giúái. Ngûúåc laåi, hai nûúác cuäng hay bõ caác thïë lûåc bïn ngoaâi doâm ngoá, xêm chiïëm. Haân Quöëc vaâ Viïåt Nam àïìu laâ nhûäng quöëc gia thuöåc “vuâng vùn hoáa chûä Haán, vuâng vùn hoáa Nho giaáo”, àïìu tûâng bõ caác àïë chïë Trung Hoa xêm lûúåc, cûúäng chïë àöìng hoáa nhûng àïì khaáng rêët quêåt cûúâng vaâ cuöëi cuâng khöng bõ àöìng hoáa maâ baãn àõa hoáa àûúåc tinh hoa vùn hoáa Trung Hoa. Vïì sau, Viïåt Nam vaâ Haân Quöëc coân tiïëp nhêån nhiïìu nïìn vùn hoáa khaác nhau, àùåc biïåt laâ vùn hoáa phûúng Têy nhûng àïìu biïët tiïëp thu möåt caách coá choån loåc vaâ saáng taåo àïí taåo nïn möåt nïìn vùn hoáa àêåm àaâ baãn sùæc dên töåc11. Möëi tûúng àöìng vùn hoáa vaâ lõch sûã taåo nïn sûå gêìn guäi vaâ hiïíu biïët lêîn nhau, laâ cú súã àïí xêy dûång möëi quan hïå húåp taác vaâ phaát triïín bïìn vûäng giûäa hai dên töåc. Sau khi chiïën tranh laånh chêëm dûát, hai nûúác thiïët lêåp quan hïå ngoaåi giao vúái nhau, vò lúåi ñch chiïën lûúåc cuãa hai nûúác, laänh àaåo hai nûúác quyïët têm phaát triïín quan hïå giûäa hai nûúác nhanh hún thò neát tûúng àöìng vïì lõch sûã vaâ vùn hoáa laåi trúã thaânh möåt yïëu töë taåo nïn cöång hûúãng thuác àêíy sûå phaát triïín “buâng nöí” cuãa quan hïå Viïåt - Haân. 3. Thuác àêíy sûå phaát triïín nhanh choáng vaâ bïìn vûäng cuãa quan hïå Viïåt - Haân 3.1. Nhûäng vêën àïì naãy sinh trong quan hïå Viïåt - Haân Trong hai thêåp niïn qua, quan hïå Viïåt - Haân àaä phaát triïín hïët sûác nhanh choáng vaâ thu àûúåc nhûäng 11. Lyá Xuên Chung, Tiïëp biïën vùn hoáa úã Viïåt Nam vaâ Haân Quöëc: Nhûäng neát tûúng àöìng, ngaây 29-8-2012. 90♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H A N V AÊ N kïët quaã rêët töët àeåp. Baáo Thïë giúái & Viïåt Nam àûa ra nhêån àõnh rêët laåc quan: “Quan hïå Viïåt - Haân khöng phaãi laâ 20+20 maâ laâ 20x20 hoùåc gêìn nhû thïë. Hai mûúi nùm nûäa nïëu theo àaâ quan hïå naây, theo yá chñ cuãa laänh àaåo vaâ nguyïån voång cuãa nhên dên hai nûúác nhû thïë naây, thò Viïåt Nam vaâ Haân Quöëc nhêët àõnh seä trúã thaânh àöi baån, àöi anh em phöìn vinh vaâ huâng maånh trïn búâ Thaái Bònh Dûúng”12. Tuy nhiïn, sûå phaát triïín coá “tñnh buâng nöí” cuãa möëi quan hïå naây naãy sinh rêët nhiïìu vêën àïì, nïëu khöng giaãi quyïët thò coá thïí phaá vúä tñnh bïìn vûäng cuãa noá. Vïì quan hïå chñnh trõ - ngoaåi giao: tònh hònh baán àaão Triïìu Tiïn vêîn luön luön noáng boãng, thïm vaâo nûäa, nhûäng tranh chêëp trïn vuâng biïín Àöng Haãi laâm cho quan hïå Àöng Bùæc AÁ cùng thùèng, coá thïí aãnh hûúãng túái quan hïå Viïåt - Haân. Viïåt Nam, möåt mùåt, thuác àêíy möëi quan hïå àöëi taác húåp taác chiïën lûúåc vúái Haân Quöëc nhûng mùåt khaác gia tùng möëi quan hïå hûäu nghõ truyïìn thöëng àöëi vúái Cöång hoâa Dên chuã Nhên dên Triïìu Tiïn (tûâ àêy trúã ài viïët tùæt laâ Triïìu Tiïn). Múái àêy, Chuã tõch UÃy ban thûúâng vuå Höåi nghõ nhên dên töëi cao Triïìu Tiïn Kim Yong-nam nhêën maånh rùçng “Quan hïå húåp taác Viïåt Nam - Triïìu Tiïn laâ quan hïå húåp taác hûäu nghõ truyïìn thöëng, àûúåc caác thïë hïå laänh àaåo cêëp cao hai nûúác daây cöng vun àùæp vaâ ngaây caâng phaát triïín töët àeåp. Àêy laâ taâi saãn quyá giaá cuãa hai nûúác, hai dên töåc cêìn àûúåc gòn giûä cho caác thïë hïå mai sau”13. Viïåt Nam muöën duy trò möåt quan hïå àa daång vaâ thûåc tïë vúái baán àaão Triïìu Tiïn, quan hïå “Chñnh Bùæc, Kinh Nam” (vïì chñnh trõ: duy trò quan hïå hûäu nghõ truyïìn thöëng vúái phña Bùæc (Triïìu Tiïn), vïì kinh tïë: thuác àêíy quan hïå húåp taác chùåt cheä vúái phña Nam (Haân Quöëc). Möîi khi coá sûå biïën àöång lúán úã baán àaão Triïìu Tiïn thò quan hïå giûäa Viïåt Nam vaâ Haân Quöëc khoá phaát triïín möåt caách bïìn vûäng. Vïì quan hïå kinh tïë - thûúng maåi: trong Chiïën lûúåc húåp taác ODA cuãa Haân Quöëc vúái Viïåt Nam giai àoaån 2011 - 2015 (goåi tùæt laâ CPS), seä coá khoaãng 3 tyã USD ODA cuãa Haân Quöëc àêìu tû cho Viïåt Nam, tùng gêìn 2,5 lêìn so vúái giai àoaån 1995 - 2010 (1,255 tyã USD). Tuy nhiïn so vúái caác nûúác phaát triïín khaác, Haân Quöëc cuäng chûa coá nhiïìu kinh nghiïm giaãi quyïët caác vêën àïì naãy sinh cuãa ODA vaâ viïåc giaãi ngên ODA cuãa Haân Quöëc coân chêåm vaâ tñnh hiïåu quaã khöng nhû mong àúåi. Lônh vûåc FDI cuãa Haân Quöëc úã Viïåt Nam: tñnh luäy kïë àïën ngaây 20/7/2012, Haân Quöëc coá 3.071 dûå aán, vúái töíng vöën àùng kyá 24,24 tyã USD, xïëp thûá hai trong söë caác quöëc gia vaâ vuâng laänh thöí coá vöën àêìu tû FDI vaâo Viïåt Nam. Tuy nhiïn, caác doanh nghiïåp FDI cuãa Haân Quöëc úã Viïåt Nam chuã yïëu laâ gia cöng vaâ bêët àöång saãn. Caác doanh nghiïåp Haân Quöëc nhêåp khêíu möåt lûúång nguyïn liïåu, linh kiïån lúán tûâ Haân Quöëc àïí saãn xuêët, lùæp raáp, baán saãn phêím taåi Viïåt Nam vaâ xuêët khêíu. Àiïìu àoá, gêy mêët cên àöëi, bêët lúåi cho cöng nghiïåp Viïåt Nam nïëu Viïåt Nam khöng taái cêëu truác nïìn kinh tïë, khöng àêíy maånh caác ngaânh cöng nghiïåp böí trúå thò khoá phaát triïín14. Möåt khña caånh khaác naãy sinh trong quan hïå kinh tïë vaâ thûúng maåi Viïåt - Haân laâ sûå àêìu tû öì aåt, noáng keáo theo nhiïìu cöng ty nhoã, thiïëu nùng lûåc vaâ kinh nghiïåm thûúâng gùåp vêën àïì sau khi múái àêìu tû vaâo Viïåt Nam. Úà caác cöng ty nhû vêåy dïî bõ phaá saãn, hoùåc thûúâng xaãy ra xung àöåt vúái ngûúâi lao àöång Viïåt Nam. Theo laân soáng àêìu tû, cöng dên Haân Quöëc sang laâm ùn sinh söëng taåi Viïåt Nam cuäng tùng lïn nhiïìu, keáo theo caã nhûäng ngûúâi coá aão tûúãng dïî thaânh àaåt úã Viïåt Nam vaâ caã nhoám töåi phaåm, nhûäng töåi phaåm quöëc tïë. Trong quan hïå thûúng maåi song phûúng: Viïåt Nam laâ nûúác nhêåp siïu tûâ Haân Quöëc khoaãng 8,46 tó USD, tûúng àûúng 83% töíng giaá trõ nhêåp siïu nùm 2011. Sûå mêët cên àöëi vïì cú cêëu thïí hiïån úã chöî haâng xuêët sang Haân Quöëc chuã yïëu laâ saãn phêím thö nhû dêìu, than, cao su, thuãy haãi saãn, nhûng Viïåt Nam laåi nhêåp caác saãn phêím tinh chïë tûâ dêìu lûãa, linh kiïån àïí doanh nghiïåp Haân Quöëc taåi Viïåt Nam lùæp raáp, nhêåp khêíu tûâ ö tö àïën haâng hoáa tiïu duâng nhû chùn, têëm traãi giûúâng, göëi, nïåm... Àiïìu àaáng noái laâ nguy cú nhêåp siïu àang gia tùng maâ Viïåt Nam khöng súám caãi thiïån thò caâng tùng trûúãng thûúng 12. Dêîn theo Trêìn Quang Minh, 20 nùm quan hïå Viïåt Nam - Haân Quöëc: Möåt söë thaânh tûåu nöíi bêåt vaâ triïín voång, ngaây 5/9/2012. 13. Viïåt Nam coi troång phaát triïín quan hïå húåp taác vúái Triïìu Tiïn, ngaây 7/8/2012. 14. Nguyïîn Duy Nghôa, Nhêåp siïu tûâ Haân Quöëc - Nöîi lo múái, ây 4/3/2012. K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H A N V AÊ N ♦91 maåi, nguy cú nhêåp siïu seä caâng tùng lïn, coá thïí dêîn túái nhûäng hïå luåy nhiïìu mùåt trong quan hïå giûäa hai nûúác. Vêën àïì lao àöång Viïåt Nam úã Haân Quöëc: tûâ àêìu nùm 2011 àïën nay, úã caác cöng ty àaä coá nhiïìu ngûúâi lao àöång Viïåt Nam chuyïín viïåc, boã tröën, àaä giaãm thiïíu hoùåc khöng tuyïín lao àöång Viïåt Nam. Söë lûúång ngûúâi lao àöång Viïåt Nam boã tröën, cû truá vaâ laâm viïåc bêët húåp phaáp taåi Haân Quöëc gia tùng àïën mûác àaáng lo ngaåi, àaä laâm aãnh hûúãng àïën hònh aãnh cuãa lao àöång Viïåt Nam noái chung vaâ quan hïå húåp taác lao àöång giûäa Viïåt Nam vaâ Haân Quöëc. Múái àêy, Haân Quöëc taåm ngûâng tiïëp nhêån lao àöång Viïåt Nam, baáo àöång nguy cú mêët thõ trûúâng lao àöång úã nûúác naây, gêy thiïåt haåi lúán cho Viïåt Nam15. Vêën àïì hön nhên Viïåt - Haân: theo thöëng kï vaâo nùm 2011, söë lûúång cö dêu àïën tûâ Viïåt Nam àaä vûúåt qua Trung Quöëc, xïëp thûá nhêët trong caác cö dêu ngûúâi nûúác ngoaâi cuãa Haân Quöëc. Söë lûúång cö dêu ngûúâi Viïåt úã Haân Quöëc lïn hún 40,000 ngûúâi. Coá nghôa laâ 4 cùåp hön nhên coá yïëu töë nûúác ngoaâi thò coá möåt ngûúâi Viïåt Nam. Viïåc phuå nûä Viïåt Nam kïët hön vúái ngûúâi Haân Quöëc khöng phaãi laâ múái, maâ àaä coá tûâ nhûäng thêåp niïn 1990 vaâ nhiïìu vêën àïì àaä phaát sinh khi caác cö dêu Viïåt Nam öì aåt sang Haân Quöëc16. Sûå “buâng nöí” cuãa hön nhên Haân - Viïåt laâ nhiïìu àaân öng Haân Quöëc cho rùçng Viïåt Nam laâ nûúác Àöng AÁ coá nhiïìu àiïím tûúng àöìng vúái Haân Quöëc, phuå nûä Viïåt Nam “dïî baão” so vúái caác nûúác khaác. Tuy nhiïn, phêìn lúán caác àaân öng Haân Quöëc àïën Viïåt Nam tòm vúå laâ ngûúâi ngheâo, söëng úã nöng thön, khoá kiïëm vúå úã Haân Quöëc trong luác phêìn lúán caác cö dêu Viïåt Nam lêëy chöìng Haân Quöëc vúái möåt suy nghô “àöíi àúâi” hay möåt söë coá suy nghô giuáp gia àònh “àöíi àúâi”. Nhûäng suy nghô khaác nhau àoá, cöång vúái hön nhên khöng tònh yïu, àöi khi laâ vi phaåm phaáp luêåt, nhû möåt loaåi mua baán khiïën cho naãy sinh rêët nhiïìu vêën àïì nhû baáo chñ àûa tin. Phña Haân Quöëc àaä nöî lûåc giaãi quyïët nhùçm caãi thiïån hònh aãnh vïì caác cö dêu Viïåt úã Haân Quöëc, phña Viïåt Nam coá nhûäng àöång thaái giaãi quyïët vêën àïì naây, tuy nhiïn, chûa thêëy hiïåu quaã. Nïëu khöng giaãi quyïët àûúåc, thò vêën àïì naây seä buâng nöí sûå xung àöåt giûäa caách nhòn nhêån “giaá trõ ngûúâi Viïåt” trong ngûúâi Haân Quöëc vaâ loâng tûå troång cuãa ngûúâi Viïåt Nam seä bõ töín thûúng. Trong giao lûu vùn hoáa giûäa hai nûúác, Hallyu cuäng àïí laåi nhûäng thaách thûác cho Viïåt Nam. Hiïån taåi, Hallyu àûúåc cho laâ àang úã giai àoaån ba, àang baäo hoâa vaâ gêy ra phaãn ûáng ngûúåc chiïìu úã Trung Quöëc, Àaâi Loan, Nhêåt Baãn... Riïng taåi Viïåt Nam, hiïån vêîn chûa coá bêët cûá àöång thaái naâo tûâ caác cú quan chûác nùng hay ngûúâi dên, duâ sûå dõ biïåt maâ Hallyu mang laåi vïì phuåc trang, kiïíu toác, caách ûáng xûã... àaä gêy khöng ñt phaãn caãm. 3.2. Àïí phaát triïín bïìn vûäng quan hïå Viïåt - Haân Àïí quan hïå Viïåt - Haân tiïëp tuåc phaát triïín nhanh choáng nhûng bïìn vûäng trong nhûäng thêåp niïn túái, ngoaâi viïåc phaãi giaãi quyïët nhûäng vêën àïì vùn hoáa, xaä höåi nhû vêën àïì ngûúâi lao àöång Viïåt Nam úã Haân Quöëc, vêën àïì hön nhên quöëc tïë Haân - Viïåt, vêën àïì “xêm lùng” cuãa laân soáng vùn hoáa Haân Quöëc, hai nûúác phaãi ûu tiïn giaãi quyïët caác vêën àïì naãy sinh trong quan hïå kinh tïë - thûúng maåi vaâ an ninh giûäa hai nûúác. Vïì kinh tïë - thûúng maåi: Trûúác hïët, hai bïn phaãi coá biïån phaáp giaãm nhêåp siïu tûâ Haân Quöëc cho Viïåt Nam, tiïën túái xêy dûång quan hïå thûúng maåi cöng bùçng. Hai nûúác cêìn tiïën haânh àaâm phaán, kyá kïët Hiïåp àõnh tûå do thûúng maåi song phûúng (FTA) taåo àiïìu kiïån thiïët lêåp quan hïå thûúng maåi giûäa hai nûúác cên bùçng vaâ cuâng coá lúåi. Haân Quöëc phaãi taåo àiïìu kiïån thuêån lúåi cho haâng hoáa Viïåt Nam xuêët khêíu vaâo Haân Quöëc cuäng nhû giuáp Viïåt Nam trong viïåc phaát triïín caác ngaânh cöng nghiïåp höî trúå phuâ húåp, giaãm nhêåp khêíu linh kiïån quaá lúán nhû hiïån nay. Thûá hai laâ àiïìu chónh FDI cuãa Haân Quöëc úã Viïåt Nam theo hûúáng têåp trung vaâo cú súã haå têìng, khai thaác vaâ chïë biïën khoaáng saãn cuãa Viïåt Nam; chuyïín giao cöng nghïå muäi nhoån, àaâo taåo nguöìn nhên lûåc cho Viïåt Nam. Phña Viïåt Nam cêìn tñch cûåc tiïëp nhêån cöng nghïå, kinh nghiïåm cuãa Haân Quöëc trong 15. Duy Quöëc, Nguy cú mêët thõ trûúâng lao àöång Haân Quöëc, ngaây 27/5/2011. 16. Lï Huy Khoa, Lêëy chöìng Haân Quöëc: Chuyïån khöng dïî, ngaây 24/8/2010. 92♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H A N V AÊ N quaá trònh cöng nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa àêët nûúác. Thûá ba vïì an ninh cuãa möîi nûúác, hai bïn cêìn taåo nïn vaâ cuãng cöë niïìm tin chñnh trõ vaâ an ninh lêîn nhau. Cêìn tùng cûúâng húåp taác vïì caã vêën àïì an ninh vúái tû caách laâ àöëi taác húåp taác chiïën lûúåc cuãa nhau. Viïåt Nam cêìn tñch cûåc uãng höå chuã trûúng phi haåt nhên hoáa trïn baán àaão Triïìu Tiïn, Haân Quöëc cêìn uãng höå maånh meä quan àiïím cuãa Viïåt Nam vïì Biïín Àöng. Ngoaâi ra, hai nûúác cêìn húåp taác chùåt cheä hún trong lônh vûåc mang tñnh toaân cêìu nhû möi trûúâng, ûáng phoá vúái biïën àöíi khñ hêåu vaâ giaãi quyïët khuãng hoaãng tiïìn tïå thïë giúái. Kïët luêån Hai mûúi nùm qua, quan hïå giûäa hai nûúác Viïåt Nam vaâ Haân Quöëc àaä tiïën nhûäng bûúác daâi chûa tûâng thêëy tûâ laâ nûúác thuâ àõch trong thúâi kyâ chiïën tranh laånh, thaânh àöëi taác húåp taác chiïën lûúåc trong thúâi àaåi höåi nhêåp quöëc tïë. Sûå phaát triïín quan hïå Viïåt Nam - Haân quöëc mang “tñnh buâng nöí”, àaåt àûúåc nhûäng thaânh tûåu rûåc rúä, laâ kiïíu mêîu, laâ têëm gûúng thaânh cöng cuãa quan hïå song phûúng úã chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng. Vêîn coá thïí nhòn thêëy nhiïìu vêën àïì naãy sinh tûâ sûå phaát triïín coá “tñnh buâng nöí” trong quan hïå giûäa hai nûúác. Nhûäng vêën àïì àoá, têët nhiïn, coá aãnh hûúãng àïën sûå phaát triïín bïìn vûäng cuãa quan hïå giûäa hai nûúác. Hai nûúác cêìn phaãi têåp trung giaãi quyïët caác vêën àïì naãy sinh trïn cú súã tön troång lúåi ñch cuãa nhau theo phûúng chêm “win-win”, tûác laâ hai bïn cuâng coá lúåi.Trong lyá luêån cuãa quan hïå quöëc tïë, nhiïìu ngûúâi thûúâng nhùæc àïën cêu noái nöíi tiïëng cuãa Winston Churchill, Thuã tûúáng Anh thúâi Chiïën tranh thïë giúái lêìn thûá II: “Trïn thïë giúái naây khöng coá baån beâ vônh viïîn hay keã thuâ vônh viïîn chó coá lúåi ñch quöëc gia múái laâ vônh viïîn”. Nïëu cêu noái naây àûúåc thûâa nhêån laâ àuáng thò cuäng cêìn lûu yá thïm möåt àiïím laâ coá thïí phaát triïín quan hïå Viïåt - Haân bïìn vûäng khi quan hïå àoá àûúåc xêy dûång trïn cú súã vaâ xoay xung quanh truåc tön troång lúåi ñch chiïën lûúåc cuãa nhau möåt caách thûåc sûå. TAÂI LIÏåU THAM KHAÃO 1. Haân Quöëc tùng cûúâng höî trúå ODA cho Viïåt Nam, Baáo Kinh tïë Viïåt Nam: ngaây 9/6/2011. 2. Khaánh Nguyïîn, Húåp taác lao àöång Viïåt Nam - Haân Quöëc: Lônh vûåc truå cöåt vaâ hiïåu quaã haâng àêìu, ngaây 15/8/2012. 3. Koizumi Junko-Ito Masako (2010), Betonamu-Kankoku Kankei Saiko – Rekishi teki, chiikiteki shiten kara- (Taái khaão quan hïå Viïåt - Haân – Nhòn tûâ quan àiïím lõch sûã, quan àiïím khu vûåc), Tonan Ajia Kenkyu (Nghiïn cûáu Àöng Nam AÁ), No. 3, Vol. 48, Kyoto. 4. Kyã yïëu Höåi thaão (2009), Quan hïå Viïåt Nam - Haân Quöëc trong lõch sûã, Nxb. Thïë giúái, Haâ Nöåi. 5. Kyã yïëu Höåi thaão (2012), Tòm hiïíu laân soáng vùn hoáa Haân Quöëc taåi caác nûúác chêu AÁ, TP. Höì Chñ Minh. 6. Lï Huy Khoa, Lêëy chöìng Haân Quöëc: Chuyïån khöng dïî, ngaây 24/8/2010. 7. Lee, Miji (2010), Kankoku Seifu ni yoru Tai Tonan Ajia “Hallyu” Shinko Seisaku – Tai, Betonamu Telebi-Drama wo chushin ni (Chñnh saách phaát triïín Hallyu sang Àöng Nam AÁ cuãa chñnh phuã Haân Quöëc – Trûúâng húåp Thailand vaâ Viïåt Nam), Tonan Ajia Kenkyu (Nghiïn cûáu Àöng Nam AÁ), No. 3, Vol. 48, Kyoto. 8. Lyá Xuên Chung, Tiïëp biïën vùn hoáa úã Viïåt Nam vaâ Haân Quöëc: Nhûäng neát tûúng àöìng, ngaây 29-8-2012. 9. Ngö Xuên Bònh - Phaåm Höìng Thaái (chuã biïn - 2007), Tön giaáo Haân Quöëc vaâ Viïåt Nam: Nghiïn cûáu so saánh, Haâ Nöåi. 10. Nguyïîn Duy Nghôa, Nhêåp siïu tûâ Haân Quöëc - Nöîi lo múái, ngaây 4/3/2012. 11. Nguyïîn Hoaâng Giaáp (chuã biïn - 2011), Quan hïå Viïåt Nam - Haân Quöëc tûâ nùm 1992 àïën nay vaâ triïín voång phaát triïín àïën nùm 2020, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi. 12. Nguyïîn Ngoåc Thú (2012), Haân lûu vaâ vùn hoáa Viïåt Nam àûúng àaåi, Kyã yïëu Höåi thaão Quöëc tïë: Tòm hiïíu laân soáng vùn hoáa Haân Quöëc úã chêu AÁ, TP. Höì Chñ Minh 2012. 13. Song Linh, Thûúng maåi Viïåt Nam - Haân Quöëc hûúáng túái möëc 20 tyã USD, ngaây 19/ 7/2012. 14. Thuác àêíy hún nûäa àêìu tû cuãa Haân Quöëc vaâo Viïåt Nam, Diïîn àaân doanh nghiïåp, ngaây 24/8/2012. 15. Trêìn Quang Minh, 20 nùm quan hïå Viïåt Nam - Haân Quöëc: Möåt söë thaânh tûåu nöíi bêåt vaâ triïín voång, ngaây 5/9/2012. K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H A N V AÊ N ♦93 16. USSH, Viïåt Nam laâ trung têm nghiïn cûáu Haân Quöëc hoåc úã Àöng Nam AÁ, ngaây 30/8/2012. 17. Viïåt Nam coi troång phaát triïín quan hïå húåp taác vúái Triïìu Tiïn, ngaây 7/8/2012. 18. Vuä Khoan, Viïåt Nam - Haân Quöëc: Doâng chaãy tûâ con suöëi nhoã, ra söng lúán röìi ra biïín khúi, ngaây 28/12/2011. SUMMARY The "Explosive" Development of Vietnam - Korea Relation in the period 1992 - 2012 . Associate Prof. Dr. Nguyen Tien Luc The 'explosion' of Vietnam - Korea relationship has been mentioned in various articles. However, most of them just narrowly focus on analyzing each single specific area, thus lacking a comprehensive view and full analysis for the causes of this explosion. This paper is aimed to analyze the main causes of the explosion based on historical, social elements; the context of international relations within the region as well as all over the world. The foreign policies of these two countries are also carefully taken into account for understanding the main reason of this phenomenon. Moreover, the paper also points out the problems of this "over heated" development of the relationship between the two countries. Consequently, suggestions will be made for maintaining a fast and stable development of the Vietnam-Korea relationship within the integration context in Asia - Pacific.