Sử dụng E-Learning trong dạy học theo dự án cho học phần quản trị dự án đầu tư

VJE Tạp chí Giáo dục, Số 460 (Kì 2 - 8/2019), tr 47-53 47 Email: nguyenthihue01@dntu.edu.vn SỬ DỤNG E-LEARNING TRONG DẠY HỌC THEO DỰ ÁN CHO HỌC PHẦN QUẢN TRỊ DỰ ÁN ĐẦU TƯ Nguyễn Thị Huệ - Đặng Thị Hương Giang - Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai Ngày nhận bài: 01/4/2019; ngày chỉnh sửa: 13/6/2019; ngày duyệt đăng: 14/6/2019. Abstract: The article presents an overview of project-based teaching and online teaching (E-learning). Based on that, we propose a plan to combine project-based teaching by E-learning and show some initial results achieved when applying this method to teaching investment project management module in Business Administration, Faculty of Economics - Administration, Dong Nai University of Technology. Keywords: Online teaching, project-based teaching, investment project management. 1. Mở đầu Trong chương trình đào tạo ngành Quản trị kinh doanh tại Khoa Kinh tế - Quản trị, Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai, Quản trị dự án đầu tư là học phần chuyên ngành bắt buộc nhằm trang bị cho sinh viên (SV) những kiến thức lí thuyết và hệ thống hóa các dạng bài tập thực hành về thiết lập và quản trị dự án đầu tư; xét trên bình diện thực tiễn, nội dung học phần này mang tính ứng dụng thực tế cao. Trước đây, học phần Quản trị dự án đầu tư được giảng dạy theo phương pháp truyền thống kết hợp giảng dạy theo dự án. Theo đó, giảng viên (GV) yêu cầu SV đọc trước nội dung bài học ở nhà, tìm kiếm tài liệu, chuẩn bị nội dung thuyết trình. Các buổi học trên lớp được tổ chức giảng dạy theo phương pháp truyền thống với phần thuyết trình của SV cùng với phần tóm tắt và tổng kết vấn đề của GV; SV lắng nghe, đặt câu hỏi và lĩnh hội kiến thức. Sau đó, GV hướng dẫn SV thực hiện dự án mẫu và chia nhóm SV về nhà thực hiện dự án theo yêu cầu của GV. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, vấn về đặt ra là GV khó kiểm soát được quá trình thực hiện dự án của SV để hướng dẫn kịp thời. Đến khi SV không nộp bài hoặc không thực hiện được yêu cầu thì GV mới nắm bắt được tình hình, và như vậy, việc hướng dẫn SV thực hiện lại dự án sẽ rất khó khăn, làm cho hiệu quả của việc dạy học bị giảm đi đáng kể. Từ thực tế đó, chúng tôi nghiên cứu và đề xuất phương án cho hoạt động giảng dạy học phần Quản trị dự án đầu tư tại Khoa Kinh tế - Quản trị, Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai: “Sử dụng E-learning trong dạy học theo dự án cho học phần Quản trị dự án đầu tư”. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Hình thức đào tạo trực tuyến (E-learning) Hiện nay, có một số quan điểm về hình thức đào tạo trực tuyến. Theo [1; tr 3] “Đào tạo trực tuyến là một phương pháp đào tạo tiên tiến, toàn diện, có khả năng kết nối và chia sẻ tri thức rất hiệu quả hướng tới thực hiện tốt mục tiêu dạy - học, trong đó có sự tương tác trực tiếp giữa người dạy với người học cũng như công đồng học tập một cách thuận lợi thông qua Công nghệ thông tin và truyền thông”. Cũng trên quan điểm lấy công nghệ thông tin làm nền tảng, tác giả Tô Nguyên Cương (2016) cho rằng “Đây là hình thức tổ chức dạy học ứng dụng các công nghệ mới, đặc biệt là công nghệ thông tin”. Nó có một số ưu điểm chính sau: - Về phía người học: Quá trình học tập không bị giới hạn bởi không gian và thời gian, cho phép học sinh học bất cứ lúc nào, ở đâu và dễ dàng chọn lựa nội dung học phù hợp với mình. Người học có thể tra cứu, tìm kiếm thêm các ấn bản điện tử của tạp chí nghiên cứu chuyên ngành trong nước và trên thế giới. Thông qua học tập trực tuyến, sự phối hợp giữa các học sinh, giữa học sinh và giáo viên và giữa các giáo viên có thể thực hiện cởi mở, dễ dàng. Đặc biệt, học sinh có thể được “quyền” chọn những giáo viên, giáo sư giỏi ở các nước khác nhau trên thế giới. Từ đó, xây dựng được thói quen tự học suốt đời, một xã hội học tập không chỉ ở lứa tuổi đi học mà sẽ là tất cả mọi người, kể cả người lớn; - Về phía nội dung học tập: Khả năng cập nhật nội dung nhanh chóng, từ đó đáp ứng tốt nhất nhu cầu của người học; - Về yếu tố công nghệ: Nội dung kiến thức được trình bày bằng đa phương tiện, trực quan, sinh động nên kích thích được hứng thú học tập của học sinh. Đồng thời với tính tương tác cao dựa trên multimedia sẽ tạo điều kiện cho người học trao đổi thông tin dễ dàng [2; tr 28]. Có thể thấy hình thức tổ chức dạy học trực tuyến có rất nhiều ưu điểm nổi bật so với hình thức tổ chức dạy học truyền thống. Tuy nhiên, nó cũng bộc lộ một số hạn chế như: - Về phía người học: Đòi hỏi phải biết tự định hướng và lập kế hoạch học tập, có khả năng làm việc độc lập và ý thức tự giác cao độ. Bên cạnh đó, cũng cần thể hiện khả năng hợp tác, chia sẻ qua mạng với GV và các thành viên; - Về phía nội dung học tập: Hạn chế đưa ra các nội dung quá trừu tượng, phức tạp. Đặc biệt, hình thức tổ chức dạy học trực tuyến không thể thay thế được VJE Tạp chí Giáo dục, Số 460 (Kì 2 - 8/2019), tr 47-53 48 các hoạt động liên quan tới việc rèn luyện và hình thành kĩ năng thực hành, thí nghiệm, đặc biệt là kĩ năng thao tác và vận động; - Về yếu tố công nghệ: Sự hạn chế về kĩ năng công nghệ của người học sẽ làm giảm đáng kể hiệu quả, chất lượng dạy học. Đồng thời, hạ tầng công nghệ thông tin (mạng internet, băng thông, chi phí) cũng ảnh hưởng đáng kể tới tiến độ, chất lượng học tập [2; tr 27-28]. Để phù hợp với đặc thù môn học, với việc thực hiện dự án được tính toán trên file Excel và điều kiện thực tiễn về hạ tầng công nghệ thông tin tại Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai, chúng tôi lựa chọn mạng xã hội học tập Edmodo và công cụ Google Sheets để tạo lập, triển khai, hướng dẫn, quản lí lớp học trực tuyến đối với học phần Quản trị dự án đầu tư. 2.1.1. Mạng xã hội học tập Edmodo Edmodo là một hệ thống quản lí học tập trực tuyến hoạt động trên nền tảng điện toán đám mây, kết nối các thành viên của hệ thống theo nguyên lí của một mạng xã hội. Có thể chỉ ra một số ưu điểm của hệ thống Edmodo như sau: - Sử dụng hoàn toàn miễn phí; - Không cần người quản trị để vận hành, bảo trì hoạt động của hệ thống; - Không giới hạn quy mô GV và SV đăng kí; - Thời gian để thiết lập và đưa vào hoạt động một lớp học ảo là rất nhanh chóng; - Giao diện thân thiện, dễ sử dụng; - Khả năng truy cập linh hoạt từ nhiều thiết bị, hệ thống có tính ổn định cao; - Quản lí kết nối chặt chẽ; - Không gian lưu trữ trực tuyến dữ liệu lớn, kết nối linh hoạt đến nhiều công cụ lưu trữ dữ liệu đám mây như Microsoft 365, Google Drive, tích hợp công cụ văn phòng tiện ích Microsoft Office online; - Việc kiểm tra, đánh giá, theo dõi sự tiến bộ học tập của người học trở nên dễ dàng hơn với các công cụ hữu dụng: Công cụ giao bài tập (Assignment), bài kiểm tra trắc nghiệm (Quiz), thăm dò ý kiến (Poll), sổ điểm trực tuyến (Gradebook), khen thưởng (Badges)...; - Phụ huynh có thể tham gia vào lớp học để cập nhật thông tin về quá trình học tập của con em mình. Tuy nhiên, Edmodo cũng có một số nhược điểm như không thể phục hồi những thông tin bị mất về một SV, không thể xoá các tài khoản mà bạn đã tạo ra cho mình, nếu muốn xoá thì cần phải gửi yêu cầu về hệ thống” [3; tr 60]. 2.1.2. Công cụ Google Sheets Goolge Sheets là công cụ bảng tính tương tự như phần mềm Excel, nhưng lại có thể sử dụng online ngay trên trình duyệt web. Chính vì đây là một phần mềm online nên Goole Sheets có những chức năng mà những phần mềm khác không có. Những tính năng ưu việt của Google Sheets như: Form dễ dàng nhập liệu, kết nối các bảng tính với nhau, tìm hiểu cú pháp công thức hàm trong khi sử dụng, Add- ons trên Google Sheets, hỗ trợ tốt nhất cho việc cộng tác. 2.2. Dạy học theo dự án (Project based learning) Hiện nay, có nhiều khái niệm “dạy học theo dự án”, theo Chương trình dạy học Intel - Khóa học cơ bản/Intel Teach Essentials (ITE): “Học theo dự án là mô hình dạy học lấy học sinh làm trung tâm. Cách học này phát triển kiến thức và kĩ năng của học sinh thông qua một nhiệm vụ mở rộng, đòi hỏi học sinh phải nghiên cứu và thể hiện kết quả học tập của mình thông qua cả sản phẩm lẫn phương tiện thực hiện” [4; tr 162]. Tác giả Trịnh Văn Biều, Phan Đồng Châu Thủy và Trịnh Lê Hồng Phương cho rằng: “Dạy học theo dự án là một hình thức dạy học hay phương pháp dạy học phức hợp trong đó dưới sự hướng dẫn của GV, người học tiếp thu kiến thức và hình thành kĩ năng thông qua việc giải quyết một bài tập tình huống có thật trong cuộc sống, theo sát chương trình học, có sự kết hợp giữa lí luận và thực hành và tạo ra sản phạm cụ thể” [5; tr 3]. Cũng theo quan điểm như vậy, tác giả Lê Khoa đã xây dựng quan điểm dạy học theo dự án như sau: “Dạy học theo dự án là một phương pháp dạy học, trong đó học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên tự lực giải quyết một nhiệm vụ học tập phức hợp, kết hợp giữa lí thuyết và thực hành, với hình thức làm việc chủ yếu là theo nhóm. Các nhóm tự xác định mục tiêu, lập kế hoạch và thực hiện dự án, tham gia kiểm tra quá trình thực hiện và đánh giá kết quả. Kết quả là các sản phẩm có thể giới thiệu, trình bày” [6; tr 22]. Như vậy, tồn tại nhiều luận điểm khác nhau về hình thức dạy học theo dự án. Tuy nhiên, có những điểm chung cơ bản về hình thức dạy học theo dự án như sau: Dạy học theo dự án là một hình thức dạy học lấy hoạt động của người học làm trung tâm, trong đó người học phải thực hiện một nhiệm vụ học tập gắn liền với thực tiễn để tạo ra sản phẩm cụ thể. Theo Nguyễn Ngọc Bích và Vũ Quang Hưng, tiến trình tổ chức dạy học theo dự án được thực hiện theo 4 bước như sau [7; tr 37]: Bước 1: Xác định mục tiêu của dự án. Trong giai đoạn này, giáo viên và học sinh cùng đề xuất ý tưởng, lựa chọn chủ đề và xác định mục tiêu của dự án. Bước 2: Xây dựng kế hoạch thực hiện dự án. Giáo viên hướng dẫn học sinh lập kế hoạch, học sinh trực tiếp lập kế hoạch và phân công nhiệm vụ. Bước 3: Thực hiện dự án. Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm hoặc cá nhân theo sự phân công. Trong giai đoạn này, mỗi thành viên cần vận dụng linh hoạt các kiến thức đã học vào thực tiễn để đạt được mục tiêu đã đề ra. VJE Tạp chí Giáo dục, Số 460 (Kì 2 - 8/2019), tr 47-53 49 Bước 4: Đánh giá: Trên cơ sở kết quả thu được, học sinh tự đánh giá quá trình và sản phẩm của dự án, sau đó có sự đánh giá chéo của các nhóm dự án khác, cuối cùng là sự đánh giá của giáo viên. Trong bước này, giáo viên cần đưa ra những kết luận và tổng kết rút kinh nghiệm cho những dự án sau. 2.3. Sử dụng E-learning trong dạy học theo dự án cho học phần Quản trị dự án đầu tư tại Khoa Kinh tế - Quản trị, Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai Qua nghiên cứu lí thuyết và xuất phát từ thực trạng hoạt động dạy học theo dự án đối với học phần Quản trị dự án đầu tư, chúng tôi đề xuất phương án sử dụng phương pháp giảng dạy tích hợp lí thuyết và thực hành song song với nhau, đồng thời yêu cầu SV thực hiện xây dựng một dự án đầu tư cụ thể bao gồm các tiểu dự án cơ bản: Thiết lập dự án đầu tư, Phân tích tài chính dự án đầu tư, Quản trị thời gian thực hiện dự án, Quản trị chi phí thực hiện dự án, Quản trị việc bố trí và điều hòa nguồn nhân lực thực hiện dự án. Trong quá trình thực hiện, ngoài các buổi học trên lớp để tiếp thu kiến thức lí thuyết và cách thực hiện bài mẫu, các buổi học còn lại sẽ được bố trí học theo hình thức trực tuyến E-learning qua mạng xã hội học tập Edmodo để trao đổi thông tin và công cụ Google Sheets để thực hiện, kiểm tra, giám sát, chỉnh sửa, hoàn thiện dự án. Tiến trình tổ chức dạy học theo dự án bằng hình thức E- learning cho nội dung “Phân tích tài chính dự án đầu tư” Quản trị dự án đầu tư với đặc thù là học phần chuyên ngành được kết cấu mỗi chương là một nội dung tương ứng với một tiểu dự án và gắn kết với nhau thành dự án hoàn chỉnh. Vì vậy, để xây dựng chương trình giảng dạy cho học phần này, chúng tôi đề xuất phương án mỗi chương sẽ giảng dạy kết hợp đan xen các buổi học lí thuyết trên lớp và học E-learning qua hệ thống Edmodo và công cụ Google Sheets để hoàn thành một tiểu dự án, các tiểu dự án này có mối liên hệ logic với nhau và là một thành phần của dự án hoàn chỉnh. Dựa trên cơ sở lí thuyết về các bước thực hiện giảng dạy theo dự án đã được nêu trên, kết quả áp dụng từ nghiên cứu của Trần Việt Cường, Nguyễn Ngọc Trang, Nguyễn Phúc Binh trong “Tổ chức dạy học theo dự án trong dạy học môn Toán cho học sinh trung học phổ thông” [8] và Nguyễn Ngọc Bích - Vũ Quang Hưng trong “Vận dụng dạy học theo dự án trong dạy chương Tích vô hướng của hai vectơ và ứng dụng” [7]. Nhóm tác giả thiết kế 4 bước thực hiện giảng dạy một tiểu dự án mẫu về “Phân tích tài chính dự án đầu tư” trong dự án “Lập dự án đầu tư chuỗi GAM COFFEE” như sau: - Bước 1: Xác định mục tiêu của dự án GV chia lớp học thành nhiều nhóm, mỗi nhóm 3-5 thành viên thực hiện nhiệm vụ thuyết trình trên lớp theo từng chương. Sau khi nắm vững nội dung lí thuyết, GV đưa ra các câu hỏi định hướng để hướng dẫn SV thành lập dự án và hướng dẫn cách thực hiện bài mẫu. - Bước 2: Xây dựng kế hoạch thực hiện dự án Dưới sự hướng dẫn của GV, SV thảo luận và thống nhất cách thức tiến hành, các nhiệm vụ cần thực hiện, phân chia công việc theo năng lực sở trường của từng SV để thực hiện dự án. - Bước 3: Thực hiện dự án Phần thực hiện dự án, GV sẽ triển khai dạy trên công cụ Goole Sheets theo từng chủ đề. Những buổi học này sẽ được tổ chức dưới dạng thực hành thiết lập dự án trên công cụ Google Sheets nhằm mục đích giúp GV kiểm soát được quá trình thực hiện công việc của SV để hướng dẫn kịp thời. - Bước 4: Đánh giá Tất cả các chương của học phần đều được xây dựng kế hoạch giảng dạy đan xen lí thuyết - thực hành qua các buổi học trên lớp - học trực tuyến qua công cụ Google Sheets cho đến khi tất cả các nội dung được thực hiện xong gắn kết thành một dự án đầu tư hoàn chỉnh. Các nhóm gửi dự án hoàn chỉnh (file Excel, Word, PowerPoint) của nhóm mình trên Edmodo một tuần trước buổi thi vấn đáp để các nhóm khác có thể trao đổi, phản biện, học hỏi lẫn nhau. Cuối cùng, khi dự án đã hoàn chỉnh, GV sẽ tổ chức buổi thi vấn đáp trên lớp để các nhóm trình bày dự án. Trong buổi thi này, SV sẽ thuyết trình dự án của nhóm mình và GV sẽ đặt các câu hỏi, tình huống để kiểm tra, đánh giá mức độ nắm vững kiến thức và thực hành công việc của từng nhóm và của từng thành viên. Điểm tổng hợp cuối cùng không chỉ là điểm đánh giá bài thuyết trình mà còn đánh giá cả quá trình SV thực hiện dự án. Bảng 1. Tiến trình tổ chức dạy học theo dự án bằng hình thức E-learning cho nội dung “Phân tích tài chính dự án đầu tư” Hoạt động của GV Hoạt động của SV Bước 1: Xác định mục tiêu của dự án Giới thiệu những nội dung cơ bản của chương Phân tích tài chính dự án đầu tư Cho SV thuyết trình giới thiệu các nội dung cơ bản về Phân tích tài chính dự án, bao gồm: Lập bảng báo cáo kết quả kinh doanh; xác định điểm hòa SV thuyết trình, thảo luận, tham vấn ý kiến GV để lĩnh hội kiến thức VJE Tạp chí Giáo dục, Số 460 (Kì 2 - 8/2019), tr 47-53 50 vốn; lập báo cáo ngân lưu; tính các chỉ tiêu NPV, IRR, PP, PI. Đề xuất vấn đề thực tế mà SV có thể tiếp cận Đề xuất vấn đề “Phân tích tài chính dự án đầu tư của doanh nghiệp cụ thể” (dự án đã được SV chọn từ đầu môn học) Quyết định nội dung dự án, ví dụ: Phân tích tài chính “Dự án thành lập chuỗi cửa hàng cà phê nhanh GAM COFFEE” Hỗ trợ SV xác định mục tiêu của dự án GV đặt ra các câu hỏi để tìm hiểu tiểu chủ đề như: Có những tiêu chuẩn nào dùng để lựa chọn dự án đầu tư? Ưu, nhược điểm của từng tiêu chuẩn như thế nào? Phương pháp tính toán các tiêu chuẩn và cách thức lựa chọn dự án nào khả thi và hiệu quả? Xác định mục tiêu của dự án: Thẩm định tính khả thi và hiệu quả về mặt tài chính của “Dự án thành lập chuỗi cửa hàng cà phê nhanh GAM COFFEE” theo các tiêu chuẩn đã được thống nhất Tư vấn các sản phẩm nên có sau khi thực hiện dự án Yêu cầu sản phẩm là file Excel tính toán hiệu quả tài chính dự án. File Excel tính toán hiệu quả tài chính “Dự án thành lập chuỗi cửa hàng cà phê nhanh GAM COFFEE” Đưa ra các tiêu chí đánh giá dự án Các tiêu chí đánh giá dự án: Tính toán được các chỉ tiêu điểm hòa vốn, NPV, IRR, PP, xác định thời gian hoàn vốn và tính hiệu quả của dự án. Thông qua các tiêu chí đánh giá dự án. Hướng dẫn SV thực hiện bài mẫu Excel tính toán hiệu quả tài chính dự án. GV thực hiện bài mẫu SV theo dõi cách làm bài mẫu Yêu cầu SV nhận xét, hỏi đáp thắc mắc Giải đáp thắc mắc SV tiếp thu, lĩnh hội kiến thức để thực hiện công việc Chia nhóm và tư vấn các vị trí, nhiệm vụ của dự án được chọn Yêu cầu SV chia thành các nhóm, mỗi nhóm từ 3-5 SV, phân công nhiệm vụ cho các nhóm Phân công nhiệm vụ trong nhóm, xác định tiến độ thực hiện dự án. Bước 2: Xây dựng kế hoạch thực hiện dự án Yêu cầu các nhóm trình bày kế hoạch thực hiện dự án. Yêu cầu các nhóm khác nhận xét. Tư vấn, định hướng cho các nhóm. Các nhóm trình bày kế hoạch thực hiện dự án. Các nhóm tiếp thu, trả lời và lĩnh hội kiến thức. Chỉnh sửa, thống nhất kế hoạch thực hiện dự án. Bước 3: Thực hiện dự án GV tạo trang tính trong Google Sheets gửi bài mẫu để SV tham khảo Yêu cầu SV đăng nhập vào mail đã được GV chia sẻ bài mẫu và xem lại cách làm. SV tham khảo bài mẫu để nắm bắt cách thức thực hiện tiểu dự án. Tổ chức cho các nhóm thực hiện tiểu dự án. Yêu cầu các nhóm tạo Sheets mới làm bài. Các nhóm tạo Sheets mới trên trang tính để thực hiện công việc. Giám sát tiến trình SV thực hiện công việc. Thông qua việc SV làm bài trên Google Sheets, GV có thể kiểm soát quá trình làm việc của SV, góp ý những lỗi sai để SV chỉnh sửa kịp thời và kiểm tra, đôn đốc tiến độ làm việc của SV. Các thành viên thực hiện nhiệm vụ được giao Trao đổi với GV những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án. Chỉnh sửa, hoàn thiện sản phẩm. Bước 4: Đánh giá và nghiệm thu sản phẩm VJE Tạp chí Giáo dục, Số 460 (Kì 2 - 8/2019), tr 47-53 51 Gửi sản phẩm GV yêu cầu SV gửi kết quả dự án qua Edmodo 3 ngày trước buổi trình bày dự án. Các nhóm gửi bài qua Edmodo. Tìm hiểu dự án của nhóm khác để trao đổi, phản biện, học hỏi lẫn nhau. Tổ chức thuyết trình, vấn đáp GV hỗ trợ các nhóm trình bày dự án. Các nhóm trình bày dự án. GV tổ chức thảo luận Đặt câu hỏi cho các nhóm thảo luận và tổng kết các ý kiến. Các nhóm thảo luận và học hỏi rút kinh nghiệm. GV tổng kết, đánh giá dự án và nghiệm thu sản phẩm GV góp ý, đánh giá từng nhóm, từng cá nhân thông qua các câu hỏi kiểm tra kiến thức. Đánh giá dự án dựa trên các tiêu chí đã đưa ra. SV tiếp thu đánh giá của GV. 2.4. Quá trình triển khai thử nghiệm và hiệu quả sử dụng phương pháp giảng dạy dự án qua mạng xã hội Edmodo kết hợp công cụ Google Sheets 2.4.1. Quá trình triển khai thử nghiệm phương pháp giảng dạy dự án qua mạng xã hội Edmodo kết hợp công cụ Google Sheets đối với học phần Quản trị dự án đầu tư Từ năm học 2018-2019, chúng tôi đã triển khai thử nghiệm giảng dạy dự án lồng ghép giữa phương pháp dạy học truyền thống và dạy E-learning qua hệ thống Edmodo kết hợp với công cụ Google Sheets để giảng dạy học phần Quản trị dự án đầu tư cho SV các lớp 16DQT1, 16DQT2 ngành Quản trị kinh doanh tại Khoa Kinh tế - Quản trị, Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai. Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi sẽ đi sâu giới thiệu, phân tích bước 3 trong quy trình thực hiện dự án; bao gồm các bước chính thực hiện giảng dạy trên công cụ Google Sheets để theo dõi, kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện công việc của SV nhằm có sự hướng dẫn kịp thời trong công việc. Hoạt động 1: Tạo trang tính trong Google Sheets gửi bài mẫu để SV tham khảo (bài mẫu đã thực hiện trên lớp). Hình 1. Giao diện trang tính Google Sheets do GV tạo ra để SV tham khảo bài mẫu và thực hiện công việc Hoạt động 2: Tổ chức cho các nhóm thực hiện dự án SV tiến hành tiểu dự án Phân tích tài chính “Dự án thành lập chuỗi cửa hàng cà phê nhanh GAM COFFEE”: Trên cơ sở GV đã tập huấn cho SV sử dụng tài khoản cá nhân đăng nhập vào thực hiện dự án trên trang tính Google Sheets ngay từ buổi học đầu ở trên lớp. Trong buổi học E-learning, SV đăng nhập vào lớp đã được chia sẻ và thực hiện dự án của nhóm mình theo sự phân công công việc giữa các thành viên trong nhóm. Hình 2. Giao diện trang tính Google Sheets do SV tạo ra để thực hiện công việc Hoạt động 3: Giám sát tiến trình SV thực hiện công việc Đây là bước quan trọng nhất trong quá trình giảng dạy E-learning qua công cụ Google Sheets. Qua đó, GV sẽ góp ý, hướng dẫn SV làm bài, chỉnh sửa lỗi sai kịp thời để SV hoàn thành dự án đúng tiến độ và mục tiêu đề ra. Hình 3. GV tương tác, chỉnh sửa dự án của SV trong quá trình thực hiện công việc 2.4.2. Đánh giá chung về hiệu quả của quá trình triển khai thử nghiệm phương pháp dạy học dự án theo mô hình dạy học E-learning Theo phương pháp này, chúng tôi sử dụng Google Sheets như một công cụ để thực hiện, kiểm tra, giám sát và hướng dẫn công việc cho SV kịp thời. VJE Tạp chí Giáo dục, Số 460 (Kì 2 - 8/2019), tr 47-53 52 Sau quá trình triển khai thực hiện giảng dạy thử nghiệm, chúng tôi tiến hành khảo sát 78 SV 2 lớp 16DQT1 và 16DQT2 ngành Quản trị kinh doanh, thuộc Khoa Kinh tế - Quản trị, Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai. Đây là những SV vừa học xong học phần Quản trị dự án đầu tư tại Khoa Kinh tế - Quản trị. Quá trình khảo sát được thực hiện bằng phương pháp bảng hỏi để thu thập ý kiến phản hồi của SV về hiệu quả của phương pháp ứng dụng E-learning trong dạy học dự án đối với học phần Quản trị dự án đầu tư; sau đó, nhóm tác giả dùng phương pháp phỏng vấn sâu để làm rõ kết quả điều tra thu nhận từ bảng hỏi. Bảng hỏi được nhóm tác giả thiết kế dựa trên các câu hỏi trong nghiên cứu của Nguyễn Việt Dũng và Nguyễn Thị Thu Huyền “Sử dụng hệ thống Edmodo hỗ trợ tổ chức hoạt động tự học ngoài giờ lên lớp cho SV trường Cao đẳng Sư phạm Thái Nguyên” [3]. Sau khi tiến hành khảo sát sơ bộ 15 SV đã học xong môn Quản trị dự án đầu tư theo phương pháp dự án kết hợp học E-learning, chúng tôi điều chỉnh câu hỏi để được bảng khảo sát hoàn chỉnh. Tiến hành khảo sát lấy ý kiến phản hồi của SV, chúng tôi thu được kết quả như sau: Kết quả trên cho thấy, sau thời gian học tập theo phương pháp dự án triển khai đối với một số nội dung thực hành được triển khai qua công cụ Google Sheets và trao đổi qua hệ thống Edmodo, đa số SV đều cảm thấy việc thực hiện dự án học tập giúp SV gắn kết kiến thức lí thuyết với thực hành, tư duy và hành động. Cùng với đó, việc học trực tuyến có hiệu quả do công cụ bảng tính Google Sheets cung cấp nhiều tính năng cho việc thực hiện dự án đầu tư; đồng thời qua công cụ này cũng giúp kiểm tra, giám sát và hướng dẫn SV thực hiện dự án một cách kịp thời, tránh được tình trạng SV không làm bài hoặc làm sai đến khi nộp bài mới phát hiện sẽ gặp nhiều khó khăn cho việc xử lí công việc. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn tồn tại một số ít SV chưa cảm thấy phương pháp học tập này có hiệu quả và giúp ích cho mình trong quá trình học tập. Đi sâu vào tìm hiểu, chúng tôi nhận thấy nguyên nhân chủ yếu là do SV chưa thật sự đầu tư thời gian, công sức để tìm hiểu bài; vì vậy, các em gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao. Cùng với đó là kĩ năng ứng dụng công nghệ thông tin của SV vào việc học còn hạn chế nên chưa khai thác được những tiện ích của trang tính Google Sheets để phục vụ cho việc tính toán và phân tích số liệu cũng như khai thác các nguồn học liệu số trên mạng. Trong quá trình thực hiện giảng dạy, ứng dụng mô hình dạy học E-learning, mạng xã hội học tập Edmodo và dạy học theo dự án cho học phần Quản trị dự án đầu tư tại Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai, có một số thuận lợi như sau: Một là, Nhà trường đã ban hành quy chế chính thức về hoạt động giảng dạy E-learning để GV và các bộ phận, phòng ban có cơ sở thực hiện cũng như tạo điều kiện, khuyến khích môi trường học tập trực tuyến trong toàn trường. Hai là, trung tâm thư viện trường đã đưa vào sử dụng cơ sở dữ liệu trực tuyến nổi tiếng như Springer, IEEE Xplore cung cấp tài liệu số để SV có thể khai thác thông tin trực tuyến. Nhà trường cũng đang tập trung phát triển hệ thống internet, hệ thống cơ sở dữ liệu, các phần mềm quản lí hiện đại. Đây là một trong những yếu tố đóng góp rất lớn cho việc áp dụng thành công trong việc dạy và học E-learning nói chung, việc học tập môn Quản trị dự án đầu tư nói riêng tại Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai. Ba là, Nhà trường đã và đang xây dựng, hoàn thiện cơ sở hạ tầng, hệ thống mạng bao gồm 7 đường cáp quang, Cloud Server cùng với hệ thống thiết bị hiện đại Bảng 2. Bảng khảo sát ý kiến SV về hiệu quả phương pháp dạy học dự án kết hợp triển khai qua E-learning TT Nội dung khảo sát Tổng SV Ý kiến của SV Đồng ý Không đồng ý Số lượng Tỉ lệ (%) Số lượng Tỉ lệ (%) 1 Thực hiện dự án học tập giúp SV gắn kết kiến thức lí thuyết với thực hành, tư duy và hành động. 78 73 93,6 5 6,4 2 Học tập theo dự án giúp SV phát huy tính chủ động, tích cực trong học tập và phát huy tối đa các kĩ năng của SV 78 71 91,0 7 9,0 3 Việc thảo luận, trao đổi thông tin trên mạng xã hội Edmodo có sự linh hoạt về thời gian và tính tương tác cao 78 74 94,9 4 5,1 4 Công cụ Google Sheets hỗ trợ tốt cho việc kiểm tra, giám sát, chỉnh sửa dự án kịp thời 78 72 92,3 6 7,7 5 Việc giảng dạy kết hợp ưu điểm của lớp học truyền thống và lớp học trực tuyến giúp SV học tập hiệu quả hơn 78 72 92,3 6 7,7 VJE Tạp chí Giáo dục, Số 460 (Kì 2 - 8/2019), tr 47-53 53 của Cisco, Unifi tạo nên một nền tảng hạ tầng công nghệ thông tin đồng bộ đáp ứng đầy đủ các dịch vụ phục vụ giảng dạy, nghiên cứu, học tập bằng phương pháp E-learning hiệu quả hơn. Bên cạnh những thuận lợi nêu trên, việc ứng dụng mô hình dạy học E-learning, mạng xã hội học tập Edmodo và dạy học theo dự án cho học phần Quản trị dự án đầu tư tại Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai, cũng gặp một số khó khăn như: Thứ nhất, do hoạt động giảng dạy theo hình thức E-learning mới được triển khai trong thời gian ngắn nên các bộ phận trong trường còn chưa có sự thống nhất, đồng bộ dẫn đến việc triển khai hoạt động và quản lí, kiểm tra, đánh giá trong giờ học còn một số bất cập. Thứ hai, hạ tầng công nghệ thông tin tại Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai vẫn đang trong quá trình hoàn thiện nên chưa đáp ứng tốt việc dạy và học trực tuyến. Hệ thống mạng wifi còn yếu nên khi một số lượng lớn SV truy cập vào cùng lúc sẽ gặp hiện tượng khó đăng nhập vào lớp học dẫn đến hiệu quả bị giảm đi đáng kể. Thứ ba, nguồn tài liệu điện tử phục vụ cho việc học tập vẫn còn ít, chưa đáp ứng được nhu cầu của SV do thư viện đang trong quá trình số hóa và cần có thời gian để trang bị hệ thống quản lí bằng một phần mềm chuyên nghiệp, có tổ chức giúp người dùng dễ dàng truy cập, tìm kiếm và xem được nội dung toàn văn tài liệu từ xa thông qua hệ thống mạng thông tin và các phương tiện truyền thông. 3. Kết luận Qua quá trình thực hiện dự án học tập môn Quản trị dự án đầu tư, chúng tôi nhận thấy, SV dần tiếp cận với phương pháp học theo dự án. Việc các nhóm phải tự lên ý tưởng, lập kế hoạch và thực hiện dự án đã thúc đẩy SV chủ động, tích cực và nỗ lực hơn trong việc học tập để tiếp thu tri thức từ đó áp dụng vào thực tế. Việc thiết kế giảng dạy tích hợp giữa lí thuyết và thực hành ngay sau mỗi chương giúp SV dễ nhớ, dễ tiếp thu và hiểu sâu vấn đề, từ đó SV nhận ra mối liên hệ giữa lí thuyết và thực tiễn. Bên cạnh đó, việc kết hợp phương pháp giảng dạy truyền thống và E-learning với sự hỗ trợ của công cụ Google Sheets và mạng xã hội học tập Edmodo, GV đã kiểm soát tốt quá trình thực hiện dự án của SV nhằm hướng dẫn kịp thời; đồng thời, tăng cường sự tương tác giữa GV và SV. Tuy nhiên, để phát huy tối đa hiệu quả của phương pháp học tập này, Nhà trường cần trang bị hạ tầng, môi trường về công nghệ thông tin cho phép GV và SV sử dụng các thiết bị công nghệ cùng với hệ thống thư viện số với nguồn học liệu đa dạng, phong phú và có chất lượng đáp ứng yêu cầu trong học tập và nghiên cứu. Bên cạnh đó, Nhà trường cũng cần khuyến khích việc học tập trực tuyến; đồng thời có cơ chế hỗ trợ, quản lí phù hợp tạo điều kiện cho việc dạy học trực tuyến được thuận lợi; qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả của hoạt động dạy học trực tuyến nói chung, việc dạy học theo dự án học phần Quản trị dự án đầu tư tại Khoa Kinh tế - Quản trị, Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai nói riêng. Tài liệu tham khảo [1] Đỗ Vũ Sơn (2016). Giáo trình dạy học trực tuyến môn địa lí. NXB Đại học Thái Nguyên. [2] Tô Nguyên Cương (2012). Dạy học kết hợp - Một hình thức dạy học tất yếu của một nền giáo dục hiện đại. Tạp chí Giáo dục, số 283, tr 27-28; 38. [3] Nguyễn Việt Dũng - Nguyễn Thị Thu Huyền (2018). Sử dụng hệ thống Edmodo hỗ trợ tổ chức hoạt động tự học ngoài giờ lên lớp cho sinh viên Trường Cao đẳng Sư phạm Thái Nguyên. Tạp chí Giáo dục, số 437, tr 59-63. [4] Intel (2009). Chương trình học theo Intel - Khóa học cơ bản/ Intel Teach Essentials. NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh. [5] Trịnh Văn Biều - Phan Đồng Châu Thủy - Trịnh Lê Hồng Phương (2011). Dạy học dự án - Từ lí luận đến thực tiễn. Tạp chí Khoa học, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, số 28, tr 3-12. [6] Lê Khoa (2015). Vận dụng phương pháp dạy học dự án trong dạy học kiến thức sản xuất và sử dụng điện năng cho học sinh trung học phổ thông. Luận án tiến sĩ Khoa học giáo dục, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên. [7] Nguyễn Ngọc Bích - Vũ Quang Hưng (2018). Vận dụng dạy học theo dự án trong dạy chương Tích vô hướng của hai vectơ và ứng dụng. Tạp chí Giáo dục, số 436, tr 34-39. [8] Trần Việt Cường - Nguyễn Ngọc Trang - Nguyễn Phúc Binh (2014). Tổ chức dạy học theo dự án trong dạy học môn toán cho học sinh trung học phổ thông. Tạp chí Giáo dục, số 325, tr 44-46; 53. [9] Đinh Thị Tình (2013). Vận dụng phương pháp dạy học theo dự án vào môn Giáo dục học hiện nay trong các trường cao đẳng sư phạm. Tạp chí Giáo dục, số 319, tr 44-46. [10] Đỗ Hương Trà (2007). Dự án và tiến trình thực hiện. Tạp chí Giáo dục, số 157, tr 30-32. [11] Bernd Meier - Nguyễn Văn Cường (2014). Lí luận dạy học hiện đại - Cơ sở đổi mới mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học. NXB Đại học Sư phạm. [12] Trịnh Văn Biều (2012). Một số vấn đề về đào tạo trực tuyến E-learning. Tạp chí Khoa học, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, số 40, tr 86-90.