Quản trị nguồn nhân lực - Chương 1: Giới thiệu về quản trị nguồn nhân lực

Chương I GIỚI THIỆU VỀ QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC Lôïi theá caïnh tranh Z 1950 -1960 SAÛN XUAÁT Z 1970 -1980 TAØI CHÍNH Z 1980S MARKETING Z 1990+ CONNGÖÔØI/QUAÛN TRÒ Taøi nguyeân laø höõu haïn- söùc saùng taïo laø voâ haïn (Posco, BMW, GE,Toshiba, Samsung ……..) Quaûn trò coù hieäu quaû nguoàn nhaân löïc = chìa khoùa ñeå giaûi phoùng söùc saùng taïo, naâng cao söùc caïnh tranh Trieát lyù 3P : Person – Product – Profit Caùc caùch tieáp caän veà quaûn trò con ngöôøi trong doanh nghieäp Quaûn trò haønh chính nhaân vieân Quaûn trò treân cô sôû khoa hoïc Quaûn trò theo caùc moái quan heä con ngöôøi Quaûn trò nguoàn nhaân löïc Quaûn trò haønh chính nhaân vieân I@ - Giaûi quyeát caùc vaán ñeà haønh chính, söï vuï theo quy ñònh hoaëc theo yeâu caàu cuûa caáp treân - Boä phaän nhaân söï thuï ñoäng vaø môø nhaït Quaûn trò treân cô sôû khoa hoïc II@ - Chia nhoû quaù trình saûn xuaát, loaïi boû cöû ñoäng thöøa - Ñònh möùc cuï theå, huaán luyeän phöông phaùp laøm vieäc toát nhaát -Tuyeån choïn kyõ caøng, taùch coâng nhaân khoûi chöùc naêng quaûn lyù -Ñaûm baûo ñieàu kieän laøm vieäc phuø hôïp vaø traû löông coù khuyeán khích Quaûn trò theo caùc moái quan heä con ngöôøi III@ - Xaây döïng moái quan heä con ngöôøi döïa treân söï tin caäy, taïo baàu khoâng khí taâm lyù toát ñeïp - Phaùt trieån söï tham gia ñoùng goùp cuûa caáp döôùi vaø vai troø coâng ñoaøn -Hoaøn thieän phong caùch laõnh ñaïo: hieåu bieát taâm lyù, giao tieáp toát vaø bieát caùch ñoäng vieân. Quaûn trò nguoàn nhaân löïc IV@- Nhaân löïc laø taøi saûn quyù cuûa doanh nghieäp caàn ñöôïc quan taâm ñaàu tö vaø phaùt trieån -Muïc tieâu cuûa doanh nghieäp vaø caù nhaân cuøng ñöôïc thoûa maõn -Taïo moâi tröôøng laøm vieäc phuø hôïp -Quaûn trò nguoàn nhaân löïc laø boä phaän quan troïng trong chieán löôïc kinh doanh cuûa doanh nghieäp Quản trị nguồn nhân lực là một hệ thống các kiến thức, các nguyên tắc và các phương pháp khoa học đã được đúc rút và kiểm nghiệm qua thực tế để thực hiện các chức năng quản lý con người, tạo động lực và liên kết phối hợp các hoạt động của họ Quaûn trò nguoàn nhaân löïc laø heä thoáng caùc trieát lyù, chính saùch vaø hoaït ñoäng chöùc naêng veà thu huùt, ñaøo taïo-phaùt trieån vaø duy trì con ngöôøi trong moät toå chöùc nhaèm ñaït ñöôïc keát quaû toái öu cho caû toå chöùc laãn nhaân vieân. Hai muïc tieâu cô baûn Taêng naêng suaát lao ñoäng vaø hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa toå chöùc Ñaùp öùng nhu caàu vaø taïo ñieàu kieän ñeå moãi ngöôøi phaùt huy toái ña naêng löïc caù nhaân Ba nhoùm chöùc naêng cô baûn cuûa QTNNL ƒ T h u h u ù t n g u o à n n h a â n l ö ï c : H o a ï c h ñ ò n h , v a ø t u y e å n d u ï n g ƒ Ñ a ø o t a ï o v a ø p h a ù t t r i e å n : H ö ô ù n g n g h i e ä p , h u a á n l u y e ä n , ñ a ø o t a ï o k y õ n a ê n g , b o à i d ö ô õ n g v a ø n a â n g c a o t r ì n h ñ o ä l a ø n h n g h e à , c a ä p n h a ä t k i e á n t h ö ù c ƒ S ö û d u ï n g v a ø q u a û n l y ù n g u o à n n h a â n l ö ï c : K í c h t h í c h , ñ o ä n g v i e â n , t h i e á t l a ä p v a ø c u û n g c o á c a ù c m o á i q u a n h e ä t o á t ñ e ï p t r o n g d o a n h n g h i e ä p Mô hình quản trị nguồn nhân lực Thu hút nhân lực ĐT-PT nhân lực Duy trì nguồn NL Mục tiêu QTNNL Ñoøi hoûi cuûa ngöôøi lao ñoäng ñoái vôùi doanh nghieäp Möùc toái thieåu Hôn nöõa Traû löông hôïp lyù, ñaày ñuû, ñuùng kyø haïn Ñaûm baûo ñieàu kieän laøm vieäc an toaøn Ñoái xöû ñuùng vôùi quan heä ngöôøi –ngöôøi Ñöôïc tham gia, ñoùng goùp vaøo caùc chính saùch vaø caùc quyeát ñònh quaûn lyù cuûa doanh nghieäp Ñöôïc taïo ñieàu kieän ñeå phaùt trieån caùc naêng löïc caù nhaân Töï khaúng ñònh mình Ñoøi hoûi cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng Möùc toái thieåu Hôn nöõa Hoaøn thaønh nhieäm vuï ñöôïc giao,ñaït tieâu chuaån ñònh möùc quy ñònh Chaáp haønh ñuùng noäi quy, quy cheá cuûa doanh nghieäp Coù traùch nhieäm vôùi coâng vieäc Saùng taïo, caûi tieán Nhieät huyeát, gaén boù, töï giaùc, Chuû ñoäng hoïc hoûi Toái thieåu Toái thieåu Khoâng baát maõn Hôn nöõa Hôn nöõa Thoûa maõn Nhaân vieân thoûa maõn vaø haêng haùi (hôn) Thöïc hieän coâng vieäc toát hôn Khen thöôûng vaø ghi nhaän coâng lao cuûa moãi ngöôøi Naêng suaát vaø hieäu quaû cuûa doanh nghieäp cao hôn • Môi trường bên ngoài: chính trị, văn hoá, xã hội, kinh tế, kỹ thuật, công nghệ (vĩ mô); thị trường, khách hàng, đối thủ cạnh tranh, nhà cung cấp,chính quyền địa phương (tác nghiệp) • Môi trường bên trong: tầm nhìn, sứ mạng, mục tiêu, chiến lược, cơ cấu và văn hoá tổ chức Sự hình thành và cách thức quản trị NNL Ai thöïc hieän caùc hoaït ñoäng veà QTNNL ? ¾Quaûn trò con ngöôøi laø traùch nhieäm cuûa moïi caáp quaûn lyù chöù khoâng chæ cuûa rieâng boä phaän nhaân söï. Vaäy -Caùn boä quaûn lyù ôû moãi boä phaän (quaûn lyù tröïc tuyeán) laøm gì ?ø -Caùn boä phoøng QLNNL (quaûn lyù chöùc naêng) laøm gì ? Ví duï veà söï phoái hôïp giöõa hai phía trong vieäc tuyeån duïng ngöôøi môùi 1. Nhaø quaûn trò tröïc tuyeán ñònh roõ caùc phaåm chaát caàn coù ñeå ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa coâng vieäc. 2. Phoøng nhaân söï thu huùt, khai thaùc caùc nguoàn ÖCV coù chaát löôïng baèng caùch phoûng vaán saøng loïc sô boä vaø thöïc hieän caùc kieåm tra traéc nghieäm caàn thieát 3. Phoøng nhaân söï chuyeån nhöõng ngöôøi toát nhaát cho caùn boä quaûn lyù ôû boä phaän caàn ngöôøi ñeå hoï phoûng vaán vaø löïa choïn laàn cuoái. Vai troø cuûa caùc QTV tröïc tuyeán 1. Saép xeáp ngöôøi vaøo ñuùng choã 2. Hoäi nhaäp nhaân vieân môùi (Ñònh höôùng, höôùng daãn, huaán luyeän) 3. Xaây döïng söï hôïp taùc vaø phaùt trieån quan heä eâm ñeïp trong coâng vieäc 4. Giôùi thieäu vaø giaûi thích caùc chính saùch cuûa coâng ty 5. Kieåm soaùt chi phí veà lao ñoäng trong boä phaän mình 6. Phaùt trieån naêng löïc cuûa moãi nhaân vieân 7. Baûo veä söùc khoûe vaø ñieàu kieän laøm vieäc cuûa nhaân vieân Chöa toát, vì Chöa nhaän thöùc roõ vai troø Quaûn lyù NNL Nhaän thöùc roõ nhöng thieáu kyõ naêng thöïc hieän Coù kyõ naêng nhöng thieáu moâi tröôøng hoã trôï Thöïc teá hieän nay, caùc CBQL tröïc tieáp thöïc hieän vai troø cuûa mình … Vai troø cuûa phoøng QTNNL 1. Thieát laäp hoaëc tham gia thieát laäp caùc chính saùch veà nguoàn nhaân löïc 2. Thöïc hieän hoaëc phoái hôïp thöïc hieän caùc chöùc naêng, caùc hoaït ñoäng veà QTNNL trong coâng ty 3. Coá vaán cho caùc caùn boä quaûn lyù tröïc tuyeán veà caùc kyõ naêng quaûn trò nguoàn nhaân löïc 4. Kieåm tra, ñoân ñoác vieäc thöïc hieän caùc chính saùch, thuû tuïc veà nguoàn nhaân löïc. Chủ doanh nghiệp Bộ phân kinh doanh Bộ phận sản xuất Bộ phân kế toán- tài chính Trong một doanh nghiệp nhỏ Chủ DN Phòng kinh doanh Xưởng sản xuất P. HC - Quản trị Trong một doanh nghiệp vừa P. Kế toán Tài chính Bộ phận nhân sự Nhân viên Nhân viên ... Phoøng nhaân söï Thu huùt nguoàn nhaân löïc --- - Hoaïch ñònh nguoàn nhaân löïc - Phaân tích coâng vieäc - Tuyeån duïng Ñaøo taïo vaø phaùt trieån ---- - Ñònh höôùng ngheà nghieäp - Ñaøo taïo vaø huaán luyeän nhaân vieân - Boài döôõng vaø naâng cao trình ñoä cho laõnh ñaïo vaø caùn boä chuyeân moân Traû coâng lao ñoäng ---- - Ñaùnh giaù naêng löïc nhaân vieân - Quaûn trò löông - - - Khen thöôûng, phuùc lôïi Quan heä lao ñoäng ---- - Kyù keát thoûa öôùc lao ñoäng - Giaûi quyeát khieáu toá - An toaøn lao ñoäng - Y teá, caêng tin, giao teá Vaên thö haønh chính ---- - Vaên thö - Löu giöõ hoà sô, taøi lieäu Chöa toát, vì Chöa hieåu bieát ñaày ñuû veà quaûn lyù vaø phaùt trieån NNL Khoâng coù chuyeân moân veà lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp Thieáu söï hoã trôï cuûa caáp treân Naêng löïc tö vaán, thuyeát phuïc bò haïn cheá ï Thöïc teá hieän nay, Phoøng nhaân löïc thöïc hieän vai troø cuûa mình … Kyõ naêng nhaân söï Tham gia xaây döïng CLKD Caùn boä chieán löôïc Vai troø cuûa phoøng nhaân löïc ñaõ thay ñoåi theo thôøi gian Traùnh vaø giaûi quyeát maâu thuaãn Source: P. Wright, G. McMahan, S. Snell, and B. Gerhart. Strategic Human Resource Management: Building Human Capital and Organizational Capability, Technical Report. Cornell Univeristy, 1998. Nâng cao Hiệu quả HRM Thay đổi về chất (5-15%) Quản lý kiến thức Đổi mới chiến lược Thay đổi văn hóa Phát triển quản lý Truyền thống (15-30%) Tuyển mộ và tuyển lựa Đào tạo Quản lý việc thực hiện nhiệm vụ Đãi ngộ và đền bù Quan hệ nhân sự Nghiệp vụ (65-75%) Quản lý lợi ích, lương bổng Quản lý hồ sơ, tài liệu Dịch vụ người lao động Thuê ngoài Thiết kế lại quá trình, Công nghệ thông tin Center for Excellence in Management Development Moâi tröôøng bieán ñoäng Caïnh tranh gay gaét, phaïm vi caøng roäng Ngöôøi lao ñoäng ñoøi hoûi cao hôn Taïo söùc eùp thay ñoåi Nhaän thöùc Quan ñieåm Phöông phaùp Kyõ naêng Caùn boä quaûn trò nhaân löïc phaûi laø ngöôøi nhö theá naøo ? • Coù kyõ naêng giao tieáp • Coù kyõ naêng giaûi quyeát vaán ñeà • Bieát tuyeån choïn vaø boá trí con ngöôøi • Naém vöõng luaät lao ñoäng • Bieát ñaøo taïo vaø phaùt trieån nhaân vieân • Hieåu bieát veà coâng ngheä • Coù khaû naêng döï baùo • Bieát caùch thieát keá heä thoáng traû löông vaø phuùc lôïi • Bieát caùch löu giöõ hoà sô - Ngöôøi bieát hoã trôï ngöôøi khaùc - Ngöôøi bieát caùch truyeàn ñaït hieäu quaû - Ngöôøi bieát ñaøm phaùn vaø xöû lyù maâu thuaãn - Nhaø tö vaán noäi boä Toùm laïi, laø: Caùc khoù khaên hieän nay trong quaûn trò nhaân löïc • Khoù tuyeån “ñuùng” ngöôøi , khoù giöõ ngöôøi gioûi • Taùc phong laøm vieäc thuï ñoäng, thieáu chuyeân nghieäp • Khoâng laøm vieäc heát söùc mình, laøm khoâng hieäu quaû • Ñöôïc ñaøo taïo xong laø nghæ vieäc • Hay so bì, baát maõn, yù thöùc kyû luaät khoâng cao • Phoái hôïp vôùi nhau chöa toát • Tranh chaáp vaø ñình coâng • Moâi tröôøng khoâng khuyeán khích laøm vieäc • Caùn boä laõnh ñaïo thieáu kyõ naêng quaûn lyù, • Ñoái xöû thieân vò, khoâng coâng baèng • Caùc quy cheá ñaùnh giaù, boå nhieäm, khen thöôûng, kyû luaät,cho nghæ vieäc .. Khoâng ñöôïc quan taâm ñieàu chænh cho phuø hôïp vaø kòp thôøi • Ñôøi soáng khoù khaên, thu nhaäp thaáp Caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc ………………………………………………. Caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh ……………………………………………………… Caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ……………………………………………………………………… Tuyeån duïng, boå nhieäm theo caùc moái quan heä caù nhaân⇒ khoâng tuyeån ñöôïc ngöôøi gioûi Ñaùnh giaù xueâ xoa,hình thöùc, thu nhaäp thaáp vaø caøo baèng. Khen thöôûng kyû luaät khoâng coâng minh⇒ khoâng giöõ ñöôïc ngöôøi taøi Suy giaûm naêng löïc caïnh tranh Ñaøo taïo huaán luyeän theo phong traøo, hình thöùc, khoâng quan taâm ñeán hieäu quaû⇒ khoù naâng cao naêng löïc vaø kyõ naêng Laøm theá naøo ñeå bieát vieäc quaûn lyù nhaân löïc cuûa doanh nghieäp toát hay chöa toát ? Naêng suaát lao ñoäng Giaù trò gia taêng/ ñaàu ngöôøi Chi phí lao ñoäng Möùc ñoä söû duïng quyõ thôøi gian laøm vieäc Tyû leä boû vieäc Soá vuï tai naïn lao ñoäng Soá vuï vi phaïm kyû luaät Caùc chæ tieâu veà hieäu quaû QLNNL Soá vuï khieáu naïi, tranh chaáp Söï thoûa maõn haøi loøng cuûa NLÑ Kinh nghieäm söû duïng ngöôøi ôû moät soá coâng ty Nhaät baûn vaø Haøn Quoác Daewoo: Khoâng naëng huyeát thoáng, troïng duïng baïn hoïc coù taøi Söû duïng keânh thoâng tin môû Sam sung: Xaây döïng tinh thaàn vaø vaên hoùa coâng ty: Sam sung soá 1 Choïn löïa, boài döôõng vaø söû duïng nhaân taøi: quan troïng soá 1 Honda: Toân troïng ngöôøi, yeâu meán ngöôøi vaø duøng ngöôøi hôïp lyù “Muoán laøm” > “Coù theå laøm” Giöõ tyû leä 7% “ngöôøi laïc haäu” Loaïi boû söï baát maõn, khoâng loaïi boû ngöôøi Hitachi Coâng nhaân, nhaân vieân cuõng caàn trình ñoä hoïc vaán cao CBQL toát nghieäp caùc tröôøng danh giaù cuõng phaûi baét ñaàu töø vò trí thaáp nhaát Sony Söû duïng ngöôøi linh hoaït, ñoäc ñaùo Chuû tröông luaân phieân thay ñoåi coâng vieäc Coå vuõ nhaân vieân töï ñeà baït, töï tìm vò trí thích hôïp Sanyo Muoán gioûi hôn ngöôøi phaûi gioûi hôn mình Tinh thaàn laøm vieäc töông öùng vôùi chöùc traùch Quaûn lyù thoâng tin, soá lieäu theo maøu saéc Toyota Chuû nghóa gia toäc Cöï tuyeät moïi laõng phí Hieäu quaû söû duïng con ngöôøi cao nhaát, giaù thaønh xe hôi thaáp nhaát