Quản lý hiệu năng trong NGN

Ch­¬ng 2 Qu¶n lý hiÖu n¨ng trong NGN 2.1 giíi thiÖu chung Những thay đổi lớn trong công nghệ và kiến trúc mạng viễn thông đồng thời với những thay đổi trong môi trường kinh doanh viễn thông đặt ra một yêu cầu tất yếu là cần phải có một hệ thống quản lý mạng và dịch vụ mới, phù hợp với sự thay đổi đó. Có bốn yếu tố chính ảnh hưởng và định hướng đến một hệ thống quản lý mạng và dịch vụ là nhu cầu khách hàng, sự phát triển của mạng và dịch vụ, kiến trúc, công nghệ và các chuẩn quản lý. Xét trong môi trường của NGN, những yếu tố đó kết hợp với nhau tạo nên những yêu cầu và đặc trưng của hệ thống quản lý mạng và dịch vụ NGN. 2.2 §Æc ®iÓm qu¶n lý trong NGN Từ những yêu cầu gắn với mục tiêu kinh doanh cùng với đặc điểm cụ thể của mạng và dịch vụ NGN đặt ra nhiều yêu cầu, thách thức về kỹ thuật đối với hệ thống quản lý mạng và dịch vụ cũng như vấn đề đảm bảo QoS từ đầu cuối đến đầu cuối, vấn đề quản lý xuyên miền, quản lý tích hợp các chức năng…cho mạng này. Phần sau đây sẽ đề cập đến những yêu cầu và thách thức cơ bản về kỹ thuật của hệ thống quản lý mạng và dịch vụ NGN, đồng thời giới thiệu những xu hướng giải quyết các vấn đề đó. 2.2.1 Tuân theo các chuẩn Hệ thống quản lý NGN cũng như các hệ thống quản lý nói chung cần phải tuân theo các chuẩn chung của ngành và/hoặc các chuẩn được sử dụng phổ biến để có thể phối hợp hoạt động với các hệ thống khác. NGN là một hạ tầng mạng viễn thông công cộng, do đó trên cơ sở chuẩn kết nối các hệ thống viễn thông chung, hệ thống quản lý mạng và dịch vụ NGN vẫn tuân theo mô hình phân lớp logic của chuẩn ITU-T TMN. Mô hình phân lớp chức năng logic TMN của ITU-T hình kim tự tháp, từ trên xuống gồm các lớp: Quản lý kinh doanh, Quản lý dịch vụ, Quản lý mạng, Quản lý phần tử mạng và Lớp phần tử mạng. Tuy nhiên, mô hình TMN được tiếp cận từ dưới lên với sự tập trung vào lớp quản lý phần tử mạng và quản lý mạng, do đó rất khó áp dụng để đáp ứng được các nhu cầu về kinh doanh. Để đáp ứng được những đặc điểm và yêu cầu về kinh doanh trong NGN, thì hệ thống quản lý NGN cần tập trung vào các chức năng thuộc lớp quản lý kinh doanh và quản lý dịch vụ. Hệ thống quản lý NGN cũng phải đảm bảo các chức năng quản lý mạng cơ bản FCAPS như trong khuyến nghị M.3400 gồm quản lý lỗi, quản lý cấu hình, quản lý tính cước, quản lý hiệu năng và quản lý an ninh. NGN dựa trên các node chuyển mạch ATM/IP, do bản chất phi kết nối của định tuyến IP nên chức năng quản lý hiệu năng và quản lý lỗi được chú trọng hơn so với các chức năng khác . Ngoài ra, với ảnh hưởng của một xu hướng chung trong ngành viễn thông, các phần mềm quản lý, hệ thống hỗ trợ điều hành trong NGN có xu hướng tái sử dụng thành phần dựa trên các tiêu chuẩn phổ dụng của ngành phần mềm hơn là sử dụng các tiêu chuẩn riêng của ngành viễn thông. 2.2.2 Quản lý hạ tầng NGN với sự phức tạp tăng dần NGN dựa trên hạ tầng mạng IP với rất nhiều các phần tử mạng nhỏ (so với các phần tử mạng lớn như các chuyển mạch trong mạng truyền thống) và phân tán về mặt vật lý. Mặt khác, cùng với sự phát triển của dịch vụ và nhu cầu sử dụng thì số lượng, phạm vi và quy mô của các phần tử này cũng tăng dần. Điều này gây khó khăn và phức tạp cho các hệ thống quản lý NGN, đòi hỏi các hệ thống quản lý phải phối hợp được các phần tử mạng phân tán đó, đồng thời có tính mở cao. Vấn đề làm phức tạp thêm hệ thống quản lý là toàn bộ hạ tầng NGN thường không thuộc về một nhà cung cấp duy nhất. Ví dụ, trong thị trường viễn thông Việt Nam, các phần tử mạng VoIP như bộ định tuyến, gateway, gatekeeper... của các nhà cung cấp như SPT, HTC được kết nối bởi hệ thống truyền dẫn thuê từ VNPT. Do đó, để quản lý một hạ tầng NGN lớn cần phải phối hợp và thống nhất nhiều trung tâm quản lý và điều hành mạng thuộc nhiều nhà cung cấp khác nhau. Vì vậy, các hệ thống quản lý mạng và dịch vụ NGN không những tuân theo một khuôn khổ chung mà còn phải có khả năng mềm dẻo, phù hợp với các đối tượng sử dụng khác nhau. Xu hướng chung để giải quyết vấn đề này là sử dụng các hệ thống thiết kế phân tán, dựa trên thành phần. 2.2.3 Quản lý xuyên miền Trong NGN, các thiết bị, công nghệ phải có khả năng tích hợp để cung cấp dịch vụ trên hạ tầng mạng ATM/IP. Các dịch vụ đã có hoặc sẽ phát sinh trong môi trường ATM/IP đòi hỏi khả năng triển khai dịch vụ trên nhiều nhà cung cấp, nhiều công nghệ khác nhau. Với đòi hỏi của dịch vụ như vậy, vấn đề quản lý mạng cũng phải có khả năng quản lý các phần tử mạng thuộc nhiều nhà cung cấp khác nhau, nhiều công nghệ truy nhập, truyền tải, báo hiệu khác nhau để đáp ứng nhu cầu cung cấp dịch vụ. Hơn nữa việc cung cấp dịch vụ theo những mô hình dịch vụ khác nhau sẽ tác động lớn đến vấn đề quản lý mạng. Do đó, hệ thống quản lý mạng và dịch vụ NGN phải có khả năng quản lý xuyên miền trong đó khái niệm miền để chỉ các module quản lý phần tử mạng thuộc về các nhà cung cấp và cho các công nghệ khác nhau. Ví dụ, để cung cấp một dịch vụ Internet qua đường truy nhập ADSL, hệ thống quản lý phải phối hợp được các miền công nghệ truy nhập DSL, miền công nghệ mạng lõi ATM, miền gateway dịch vụ IP. Mặt khác, trong quá trình chuyển đổi, các mạng cũ vẫn song song tồn tại và phải có một thời gian dài để chuyển đổi sang NGN. Điều này càng làm cho hạ tầng mạng trở nên phức tạp với đa nhà cung cấp, đa lớp, đa giao thức và đa dịch vụ. Để giải quyết được vấn đề này cần thiết phải tạo lập một môi trường quản lý trung lập về công nghệ, đảm bảo sự phối hợp và trao đổi thông tin giữa các miền công nghệ khác nhau, thuộc các nhà cung cấp khác nhau. 2.2.4 Vấn đề đảm bảo QoS trong NGN Một đặc trưng của mạng dựa trên IP đó là sử dụng phương pháp truyền tải trong “nỗ lực tốt nhất” tức là mạng cố gắng truyền tải lưu lượng càng nhanh càng tốt trong giới hạn có thể nhưng không có một đảm bảo nào về các tham số QoS (ví dụ như thông lượng, thay đổi trễ giữa các gói và mất gói). Phương pháp này phù hợp cho các ứng dụng IP với đặc điểm mức độ ưu tiên thấp, độ rộng băng tần yêu cầu không lớn và có thể chấp nhận trễ, thay đổi trễ. Tuy nhiên, các dịch vụ giá trị gia tăng IP như VoIP, các ứng dụng đa phương tiện khác và đặc biệt là các dịch vụ trong NGN thì một yêu cầu nghiêm ngặt là đảm bảo QoS từ đầu cuối đến đầu cuối. Vấn đề này càng phức tạp hơn khi dịch vụ được triển khai trên nhiều nhà cung cấp, sử dụng nhiều công nghệ khác nhau. Ví dụ như khi cung cấp dịch vụ truy nhập băng rộng thì đường truyền băng rộng thường được thuê từ nhà cung cấp truyền tải. Vì vậy, các nhà cung cấp dịch vụ phải quản lý hiệu quả các thỏa thuận mức dịch vụ (SLA) với nhà cung cấp dịch vụ thứ ba. Nhà cung cấp dịch vụ phải đưa ra các giải pháp đảm bảo dịch vụ để bám sát mức độ suy giảm của chất lượng dịch vụ và khắc phục trước khi lỗi xảy ra, chứng minh cho khách hàng thấy các SLA được chú trọng, thông báo bất cứ khi nào SLA bị vi phạm, khi có lỗi xảy ra cần bám sát nguyên nhân để khắc phục nhanh chóng, chính xác, thông báo đến các khách hàng quan trọng trước khi khách hàng gọi. Quản lý dựa trên mô hình, chính sách được xem là các giải pháp hữu hiệu giải quyết vấn đề này. 2.2.5 Xây dựng giao diện quản lý hiệu quả cho nhân viên điều hành Một vấn đề quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả điều hành là cần có giao diện người dùng đồ họa (GUI) trực quan và thân thiện cho nhân viên điều hành. Đặc biệt đối với các chức năng quản lý liên quan đến cấu hình mạng, sự phân bổ tài nguyên mạng...NGN dựa trên nền IP, xây dựng giao diện quản lý dựa trên các công nghệ Internet/Web là phương pháp hữu hiệu để quản lý các phần tử mạng. Khi đó, nhân viên điều hành xem thông tin trạng thái và quản lý thiết bị chỉ đơn giản bằng việc truy cập và sử dụng các công cụ trên trang Web. Phương pháp này mang lại hiệu quả điều hành cao, dễ sử dụng đồng thời chi phí phát triển thấp và khả năng bảo dưỡng cao. Hơn nữa, để hỗ trợ các dịch vụ tự cung cấp, tự quản lý cho khách hàng thì cần có các giao diện chung cho nhân viên điều hành và khách hàng. Khi đó, người sử dụng có thể truy nhập thông tin của nhà cung cấp và trực tiếp quản lý dịch vụ của mình. 2.2.6 Vấn đề đảm bảo an ninh trong NGN Cấu trúc mạng phân lớp dựa trên hạ tầng mạng gói IP của NGN gây ra nhiều thách thức về vấn đề an ninh, bảo mật cho mạng và người sử dụng. Trong mạng truyền thống như PSTN, ISDN, các lệnh và thông tin quản lý được trao đổi trên các kênh hay mạng báo hiệu riêng, do đó về lý thuyết người sử dụng bình thường không thể truy cập được. Tuy nhiên, trong NGN tất cả các gói dữ liệu người dùng cũng như thông tin quản lý đều được các gateway chuyển qua mạng lõi IP (có thể là mạng Internet), do đó rủi ro bị xâm nhập cao hơn rất nhiều. Nếu các gateway và tác nhân xử lý cuộc gọi có thể truy nhập thông qua Internet thì mạng và dịch vụ có thể bị tấn công. Ví dụ trong NGN hay mạng VoIP ngày nay, kẻ tấn công có thể thay đổi các thủ tục xử lý cuộc gọi để thiết lập cuộc gọi, sử dụng dịch vụ mà không phải trả cước. Vấn đề này có thể được giải quyết bằng các công nghệ và cơ chế an ninh, bảo mật IP. Tuy nhiên, vấn đề mà các nhà điều hành mạng lo lắng hơn đó là các gateway và tác nhân xử lý cuộc gọi thường được xây dựng trên nền tảng máy tính chuẩn. Trong khi đó, ngày nay các nền tảng này thường xuyên bị các hacker tấn công bằng cách sử dụng các đặc điểm thiết kế hay lỗi lập trình để kiểm soát các nền đó. Ngoài ra, các dịch vụ tự cung cấp trong NGN cũng làm tăng khả năng rủi ro về an ninh. Vì vậy có thể thấy rằng đảm bảo an ninh, bảo mật cho dịch vụ khách hàng và hạ tầng mạng là một khó khăn lớn trong các hệ thống quản lý mạng và dịch vụ NGN. Để giải quyết vấn đề này, các hệ thống quản lý mạng và dịch vụ NGN cần phải hỗ trợ nhiều giao thức, cơ chế về an ninh IP như chuẩn IPsec, SNMP an ninh phiên bản 3 của IETF, các giao thức quản lý khóa cũng như nhiều biện pháp tiên tiến khác. 2.2.7 Quản lý tích hợp Với hạ tầng mạng phức tạp gồm nhiều lớp chức năng, thiết bị đa công nghệ, đa nhà cung cấp, thì quản lý mạng và dịch vụ tích hợp để đáp ứng được các yêu cầu kinh doanh là một thách thức lớn trong NGN. Quản lý tích hợp được yêu cầu ở các mức độ khác nhau : Mức dữ liệu: đó là yêu cầu tích hợp và thống nhất dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, trong đó các nguồn dữ liệu này liên quan đến các chức năng và hệ thống quản lý riêng biệt. Ví dụ, để tạo một hóa đơn tính cước cần tổng hợp dữ liệu về sự sử dụng của khách hàng từ các kênh lưu lượng, bộ định tuyến... Dữ liệu được tích hợp cần thiết để nhân viên điều hành hay khách hàng có thể truy nhập nhanh, từ đó nâng cao được hiệu quả điều hành. Mức phần tử mạng: để đảm bảo cung cấp dịch vụ thông suốt thì các phần tử mạng cần được phối hợp chặt chẽ với nhau. Trong NGN, cần quản lý tích hợp các phần tử mạng viễn thông cũng như các phần tử mạng máy tính như các máy chủ, bộ định tuyến... Mức chức năng: cần thiết phải phối hợp chặt chẽ hơn giữa các chức năng quản lý vốn độc lập trong các mạng truyền thống như chức năng lập cấu hình, giám sát cảnh báo ở mức mạng, đặt hàng và tính cước ở mức dịch vụ... Tích hợp chức năng quản lý mạng và dịch vụ theo hướng dịch vụ, cũng như tích hợp các chức năng lớp điều khiển và lớp quản lý trong cấu trúc NGN. Mức hệ thống: hệ thống quản lý mạng và dịch vụ NGN phải có khả năng tích hợp với các hệ thống quản lý của các mạng hiện có, đồng thời có thể phối hợp với các hệ thống quản lý của nhà cung cấp khác. Để giải quyết vấn đề về tích hợp, có ba giải pháp thường được sử dụng là giải pháp tổng thể, tích hợp điểm-điểm và khung tích hợp. Trong đó, giải pháp tổng thể được thực hiện bằng cách tạo ra một siêu hệ thống cung cấp hầu như toàn bộ các chức năng quản lý mạng và dịch vụ, giải pháp này không khả thi với một mạng lớn với nhiều chức năng quản lý và hạ tầng mạng phân tán như NGN. Giải pháp tích hợp điểm-điểm cũng không phù hợp với NGN vì số lượng module tích hợp điểm-điểm sẽ quá lớn và phức tạp. Giải pháp khung tích hợp với việc thay các module tích hợp điểm-điểm bằng một bus bản tin chung, cho phép các trao đổi thông tin giữa các thành phần, giải pháp này khả thi và hỗ trợ hiệu quả cho quản lý tích hợp trong NGN. Như vậy, để đáp ứng được những yêu cầu kinh doanh hay đó cũng chính là mục tiêu đối với các hệ thống quản lý mạng và dịch vụ NGN, thì mạng và dịch vụ NGN đem lại những thuận lợi cũng như gây ra nhiều khó khăn, thách thức cho hệ thống quản lý mạng và dịch vụ. Để duy trì, khai thác và phát huy được tối đa những lợi ích to lớn do mạng và dịch vụ NGN mang lại, thì các nhà điều hành mạng, các nhà cung cấp cần thiết phải xây dựng được một hệ thống quản lý mạng và dịch vụ hiệu quả, mà trung tâm của hệ thống đó chính là các hệ thống hỗ trợ điều hành - OSS. 2.3 C¸c môc tiªu c¬ b¶n cho qu¶n lý NGN Trong qu¶n lý m¹ng, ITU ®· ph©n lµm n¨m m¶ng qu¶n lý chÝnh ®ã lµ: Qu¶n lý lçi Qu¶n lý cÊu h×nh Qu¶n lý c­íc Qu¶n lý hiÖu n¨ng Qu¶n lý an ninh Trong ®ã c¸c chøc n¨ng qu¶n lý ®­îc chó träng cho NGN lµ: qu¶n lý m¹ng, qu¶n lý dÞch vô vµ qu¶n lý kinh doanh. C¸c môc tiªu c¬ b¶n trong qu¶n lý m¹ng NGN mµ ITU ®Ò ra lµ: Gi¶m thiÓu c«ng viÖc trung gian gi÷a c¸c c«ng nghÖ m¹ng kh¸c nhau qua sù héi tô m¹ng vµ b¸o c¸o th«ng minh Gi¶m thiÓu thêi gian ph¶n håi qu¶n lý tíi c¸c sù kiÖn m¹ng Gi¶m thiÓu t¶i träng g©y ra bëi l­u l­îng qu¶n lý Cho phÐp ph©n t¸n ®iÒu khiÓn liªn quan qua c¸c khÝa c¹nh cña vËn hµnh m¹ng Cung cÊp c¸c c¬ chÕ c« lËp ®Ó gi¶m thiÓu nh÷ng sù nguy hiÓm b¶o mËt Cung cÊp c¸c c¬ chÕ c« lËp ®Ó x¸c ®Þnh vµ ng¨n chÆn c¸c lçi m¹ng C¶i thiÖn sù trî gióp dÞch vô vµ sù t­¬ng t¸c víi kh¸ch hµng 2.4 Yªu cÇu chung ®èi víi qu¶n lý Qu¶n lý m¹ng thÕ hÖ sau NGN hç trî viÖc gi¸m s¸t vµ ®iÒu khiÓn c¸c dÞch vô trong mạng, phôc vô vµ truyÒn t¶i c¸c thµnh phÇn th«ng qua truyÒn th«ng tin qu¶n lý qua c¸c giao diÖn gi÷a c¸c thµnh phÇn NGN vµ c¸c hÖ thèng qu¶n lý, gi÷a c¸c hÖ thèng qu¶n lý hç trî NGN, gi÷a c¸c thµnh phÇn NGN, c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô c¸ nh©n vµ c¸c nhµ vËn hµnh m¹ng. Qu¶n lý NGN hç trî c¸c môc ®Ých cña m¹ng này bëi: Cung cÊp kh¶ n¨ng ®Ó qu¶n lý suèt toµn bé vßng ®êi cña c¸c thµnh phÇn hÖ thèng NGN bao gåm c¶ thµnh phÇn logic vµ vËt lý. §iÒu nµy bao gåm c¶ c¸c tµi nguyªn trong m¹ng lâi (gåm c¶ Gi¶i ph¸p qu¶n lý tÝch hîp IMS), c¸c m¹ng truy nhËp, c¸c thµnh phÇn kÕt nèi, c¸c m¹ng kh¸ch hµng vµ c¸c ®Çu cuèi cña hä. Cung cÊp kh¶ n¨ng ®Ó qu¶n lý ®éc lËp c¸c thµnh phÇn líp dÞch vô tõ c¸c thµnh phÇn líp truyÒn t¶i bªn d­íi vµ cho phÐp c¸c tæ chøc ®­a ra c¸c dÞch vô NGN ng­êi dïng giíi h¹n (kh¶ n¨ng tõ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô kh¸c nhau) ®Ó t¹o ra c¸c dÞch vô ®Æc biÖt cho kh¸ch hµng. Cung cÊp c¸c kh¶ n¨ng qu¶n lý mµ sÏ cho phÐp c¸c tæ chøc ®­a ra dÞch vô NGN ®Ó cung cÊp nh÷ng sù c¶i thiÖn dÞch vô giíi h¹n ng­êi dïng bao gåm dÞch vô tù ®éng kh¸ch hµng (vÝ dô sù cung cÊp dÞch vô, c¸c lçi th«ng b¸o, c¸c th«ng b¸o thanh to¸n trùc tuyÕn). Ph¸t triÓn mét kiÕn tróc qu¶n lý vµ c¸c dÞch vô qu¶n lý mµ sÏ cho phÐp c¸c nhµ cung c¸p dÞch vô gi¶m thêi gian thiÕt kÕ, t¹o vµ ph©n phèi c¸c dÞch vô míi. §¶m b¶o truy cËp an toµn tíi th«ng tin qu¶n lý bëi nh÷ng ng­êi dïng th«ng tin qu¶n lý hîp ph¸p, bao gåm kh¸ch hµng vµ th«ng tin giíi h¹n ng­êi dïng. Hç trî ®é kh¶ dông cña c¸c dÞch vô qu¶n lý ë bÊt cø ®Þa ®iÓm, thêi gian tíi bÊt cø tæ chøc hay c¸ nh©n nµo (vÝ dô truy cËp tíi c¸c b¶n tin thanh to¸n sÏ kh¶ dông 24/7). Hç trî c¸c m¹ng gi¸ trÞ kinh doanh ®iÖn tö dùa trªn c¸c néi dung cña c¸c vai trß kinh doanh (kh¸ch hµng, nhµ cung cÊp dÞch vô… ). Cho phÐp mét doanh nghiÖp vµ (hoÆc) mét c¸ nh©n ®¶m nhËn nhiÒu vai trß trong c¸c m¹ng gi¸ trÞ kh¸c nhau vµ nhiÒu vai trß trong mét m¹ng gi¸ trÞ cô thÓ (vÝ dô mét vai trß nh­ mét nhµ cung cÊp dÞch vô b¸n lÎ vµ vai trß kh¸c nh­ mét nhµ cung cÊp dÞch vô b¸n bu«n). Hç trî c¸c tiÕn tr×nh Doanh nghiÖp – Doanh nghiÖp (B2B) gi÷a c¸c tæ chøc cung cÊp c¸c dÞch vô vµ c¸c kh¶ n¨ng NGN. Cho phÐp qu¶n lý c¸c m¹ng lai bao gåm c¸c tµi nguyªn NGN vµ kh«ng ph¶i NGN (vÝ dô PSTN, m¹ng c¸p). Quan ®iÓm tÝch hîp vµ ph©n t¸ch trªn c¸c tµi nguyªn (m¹ng, tin häc vµ øng dông) mµ ®ang Èn ®i sù phøc t¹p vµ ®a d¹ng cña c¸c c«ng nghÖ vµ c¸c ph¹m vi trong líp tµi nguyªn. Hç trî sù thu thËp n¹p d÷ liÖu cho ng­êi vËn hµnh m¹ng vÒ viÖc sö dông c¸c tµi nguyªn trong m¹ng còng nh­ sù sö dông sau ®ã b»ng c¸c qu¸ tr×nh qu¶ng c¸o (tÝnh c­íc ngo¹i tuyÕn) hoÆc cho nh÷ng sù ¶nh h­ëng lÉn nhau gÇn thêi gian thùc víi c¸c øng dông ph©n lo¹i (tÝnh c­íc trùc tuyÕn). Kh¶ n¨ng ®Ó cung cÊp c¸c m¹ng tån t¹i trong tr­êng hîp h­ háng Kh¶ n¨ng cã sù gi¸m s¸t khuynh h­íng thùc hiÖn tr­íc Kh¶ n¨ng qu¶n lý c¸c m¹ng kh¸ch hµng Kh¶ n¨ng ®Ó tÝch hîp sù cung cÊp c¸c dÞch vô end-to-end Kh¶ n¨ng cÊp ph¸t c¸c tµi nguyªn m¹ng tù ®éng vµ linh ho¹t Kh¶ n¨ng cã chÊt l­îng dÞch vô dùa trªn sù vËn hµnh m¹ng Kh¶ n¨ng cã sù qu¶n lý ®éc lËp cña c¸c tæ chøc víi nhau, sù qu¶n lý mµ ®ã lµ môc tiªu ®Ó thay ®æi, trong khi duy tr× néi dung cña c¸c danh giíi tæ chøc Cã c¸c giao diÖn qu¶n lý c«ng nghÖ pha t¹p phï hîp trªn c¸c phÇn tö m¹ng cho phÐp mét quan ®iÓm tÝch hîp c¸c tµi nguyªn vµ bao gåm nh÷ng sù thùc hiÖn c«ng nghÖ qu¶n lý kh¶ dông, nh­ mét sù thÝch ®¸ng Mét kiÕn tróc qu¶n lý vµ tËp c¸c dÞch vô qu¶n lý mµ sÏ cho phÐp c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô gi¶m thêi gian ®Ó thiÕt kÕ, t¹o, ph©n phèi vµ vËn hµnh c¸c dÞch vô míi Kh¶ n¨ng vËn dông, ph©n tÝch vµ t¸c ®éng trë l¹i tíi th«ng tin qu¶n lý trong mét kiÓu phï hîp vµ ch¾c ch¾n Kh¶ n¨ng ®Ó ph©n phèi th«ng tin qu¶n lý tíi ng­êi dïng nã vµ kh¶ n¨ng ®Ó thùc hiÖn nã trong mét kiÓu phï hîp 2.5 Tæng quan kiÕn tróc qu¶n lý NGN KiÕn tróc qu¶n lý NGN sÏ ®­îc chia thµnh bèn phÇn kh¸c nhau ®­îc m« t¶ ë H×nh 2.1 d­íi ®©y. Bèn phÇn ®ã lµ: KiÕn tróc qu¸ tr×nh kinh doanh KiÕn tróc chøc n¨ng qu¶n lý KiÕn tróc th«ng tin qu¶n lý KiÕn tróc vËt lý qu¶n lý H×nh 2.1 KiÕn tróc qu¶n lý NGN Bèn kiÕn tróc nµy cßn ®­a vÊn ®Ò b¶o mËt vµo c©n nh¾c. 2.5.1 KiÕn tróc qu¸ tr×nh kinh doanh KiÕn tróc nµy ®­îc dùa trªn c¸c chÝnh s¸ch vµ c¸c néi dung kinh doanh. Nh÷ng néi dung vµ chÝnh s¸ch kinh doanh nµy ®­îc dùa trªn m« h×nh eTOM [lo¹t khuyÕn khÞ ITU-T M.3050] ®­îc ph©n chia vµ tæng hîp bëi c¸c phÇn cã thÓ qu¶n lý, nh­ lµ c¸c nguyªn lý kiÕn tróc ®­îc m« t¶. Nh÷ng nguyªn lý nµy phï hîp víi ng«n ng÷ tù nhiªn vµ h÷u h×nh, nh­ “gi¸ trÞ thÊp” vµ “ph¹m vi réng”, nh÷ng nguyªn lý dÔ hiÓu vµ cßn lµ nh÷ng chñ ®Ò cã ®Æc ®iÓm chung ®Ó gi¶i thÝch. Nh÷ng nguyªn lý nµy cïng víi nh÷ng gi¶ ®Þnh ph¶i ®­îc c©n nh¾c, ­u tiªn vµ ph©n lo¹i d­íi c¸c thø h¹ng kh¸c nhau vµ chóng t¹o thµnh nÒn t¶ng cña kiÕn tróc nµy, vµ t¹o nªn mét khu«n khæ cho quan ®iÓm kiÕn tróc chøc n¨ng. Lo¹t khuyÕn nghÞ M.3050 chØ râ mét lo¹t c¸c vÝ dô cña c¸c qu¸ tr×nh kinh doanh vµ tæ chøc chóng trong khu«n d¹ng cña mét ma trËn nhiÒu møc, s¬ ®å eTOM, vµo trong c¸c khu vùc xö lý, c¸c nhãm xö lý ngang (chøc n¨ng), vµ c¸c nhãm xö lý däc (xuyªn xuèng). Nã cßn cung cÊp nh÷ng sù s¾p xÕp c¬ b¶n gi÷a c¸c qu¸ tr×nh vµ c¸c tËp chøc n¨ng qu¶n lý. M« h×nh m« t¶ bëi eTOM cho bëi h×nh 2.2 ®ùoc sö dông trong kiÕn tróc nµy. eTOM lµ mét khung xö lý kinh doanh mµ ®Ò xuÊt yªu cÇu c¸c qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cho mét nhµ cung cÊp dÞch vô. Tuy nhiªn nã kh«ng ph¶i lµ mét m« h×nh kinh doanh nhµ cung cÊp dÞch vô. H×nh 2.2 M« h×nh eTOM tõ M.3050.1 Trong bèi c¶nh c¸c yªu cÇu kinh doanh, sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a nh÷ng ng­êi thùc hiÖn, c¸c môc tiªu th«ng tin vµ c¸c dÞch vô kinh doanh ph¶i ®­îc m« t¶. Nh÷ng môc tiªu th«ng tin vµ c¸c dÞch vô kinh doanh tõ nh÷ng sù m« t¶ qu¸ tr×nh trong eTOM vµ c¸c dÞch vô kinh doanh ph¶i ®­îc tæ chøc theo thuËt ng÷ eTOM. 2.5.2 KiÕn tróc chøc n¨ng qu¶n lý KiÕn tróc chøc n¨ng qu¶n lý NGN lµ mét khu«n khæ cÊu tróc chung cña chøc n¨ng qu¶n lý m¹ng vµ lµ chñ ®Ò ®Ó chuÈn hãa. Mét néi dung quan träng cña qu¶n lý NGN lµ kiÕn chóc chøc n¨ng cña qu¶n lý c¸c m¹ng thÕ hÖ sau (NGNM). H×nh 2.3 thÓ hiÖn c¸c khèi chøc n¨ng NGNM trong qu¶n lý NGN. KiÕn tróc chøc n¨ng ®­îc cÊu tróc tõ c¸c phÇn tö c¬ b¶n sau ®©y: C¸c khèi chøc n¨ng qu¶n lý Chøc n¨ng qu¶n lý C¸c tËp chøc n¨ng qu¶n lý vµ c¸c chøc n¨ng qu¶n lý Chøc n¨ng phô trî vµ c¸c chøc n¨ng phô trî C¸c ®iÓm tham chiÕu Chøc n¨ng c¬ b¶n ®­îc thùc hiÖn th× cã thÓ ®­îc m« t¶ trong c¸c thuËt ng÷ cña c¸c phÇn tö c¬ b¶n. H×nh 2.3 C¸c khèi chøc n¨ng qu¶n lý NGN 2.5.2.1 C¸c khèi chøc n¨ng qu¶n lý H×nh 2.3 thÓ hiÖn c¸c lo¹i kh¸c nhau cña c¸c khèi chøc n¨ng qu¶n lý vµ chØ ra r»ng chØ c¸c chøc n¨ng mµ ®­îc ®ßi hái trùc tiÕp trong qu¶n lý lµ thµnh phÇn cña môc tiªu chuÈn ho¸. Vµi khèi chøc n¨ng cã phÇn nµo ®ã bªn trong vµ bªn ngoµi c¸c môc tiªu nµy, nh÷ng khèi chøc n¨ng qu¶n lý nµy cßn thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng bªn ngoµi cña ranh giíi chøc n¨ng qu¶n lý nh­ ®Ò cËp vµ ®Þnh nghÜa trong c¸c phÇn nhá d­íi ®©y. Khèi chøc n¨ng qu¶n lý lµ ®¬n vÞ cã thÓ triÓn khai nhá nhÊt cña chøc n¨ng qu¶n lý (chøc n¨ng lµ môc tiªu ®Ó chuÈn hãa). Cã bèn khèi chøc n¨ng lµ: Khèi chøc n¨ng hÖ ®iÒu hµnh OSF Khèi chøc n¨ng phÇn tö SEF Khèi chøc n¨ng phÇn tö truyÒn t¶i TEF Khèi chøc n¨ng tr¹m lµm viÖc WSF 1 Khèi chøc n¨ng hÖ ®iÒu hµnh (OSF) Th«ng tin c¸c quy tr×nh OSF liªn quan ®Õn qu¶n lý c¸c m¹ng thÕ hÖ sau cho môc ®Ých gi¸m s¸t/x¾p sÕp vµ/hoÆc ®iÒu khiÓn c¸c chøc n¨ng c¸c m¹ng thÕ hÖ sau, bao gåm c¸c chøc n¨ng qu¶n lý (vÝ dô, qu¶n lý NGN ®ã). Mét OSF cã thÓ, nh­ng kh«ng cÇn thiÕt t¸ch rêi dÞch vô ( c¸c thµnh phÇn liªn quan SMF, SRMF) vµ t¸ch rêi truyÒn dÉn (c¸c khèi liªn quan NMF, EMF, TRNF). M« h×nh tham chiÕu c¬ së NGN theo khuyÕn nghÞ Y.2011 yªu cÇu sù t¸ch biÖt c¸c dÞch vô tõ truyÒn dÉn, ®Þnh nghÜa líp dÞch vô NGN vµ líp truyÒn dÉn NGN. §Ó ®èi phã víi m« h×nh nµy tõ ®iÓm qu¶n lý tæng quan, OSF t¸ch rêi c¸c chøc n¨ng cña líp dÞch vô vµ c¸c chøc n¨ng cña líp truyÒn dÉn. Tu©n theo hai m« h×nh NGN nµy cã thÓ ®¹t ®­îc bëi sù t¸ch rêi OSF khái mét chøc n¨ng qu¶n lý dÞch vô (SMF), mét chøc n¨ng qu¶n lý tµi nguyªn (SRMF) vµ mét chøc n¨ng qu¶n lý tµi nguyªn truyÒn dÉn (TRMF). Mét sù tuú chän ph©n t¸ch n÷a cña TRMF vµo chøc n¨ng qu¶n lý m¹ng (NMF) vµ chøc n¨ng qu¶n lý phÇn tö (EMF) quan t©m ®Õn sù t­¬ng thÝch tr­íc ®ã. 2. Khèi chøc n¨ng phÇn tö SEF SEF lµ mét khèi thµnh phÇn chøc n¨ng mµ truyÒn th«ng tin qu¶n lý cho môc ®Ých ®iÒu khiÓn vµ/hoÆc gi¸m s¸t hiÖn t¹i. SEF cung cÊp c¸c chøc n¨ng hç trî vµ truyÒn th«ng ®­îc yªu cÇu bëi líp dÞch vô cña NGN ®­îc qu¶n lý hiÖn t¹i. SEF bao gåm c¸c chøc n¨ng cña líp dÞch vô NGN, nh÷ng chøc n¨ng lµ môc tiªu cña viÖc qu¶n lý. 3. Khèi chøc n¨ng phÇn tö truyÒn t¶i TEF TEF lµ khèi chøc n¨ng truyÒn th«ng tin cho môc ®Ých gi¸m s¸t vµ/hoÆc ®iÒu khiÓn hiÖn thêi. TEF cung cÊp c¸c chøc n¨ng hç trî vµ truyÒn th«ng ®­îc yªu cÇu bëi líp truyÒn t¶i cña NGN, nh÷ng chøc n¨ng môc tiªu c¬ b¶n cña sù qu¶n lý. Nh÷ng chøc n¨ng nµy kh«ng thuéc ph¹m vi chuÈn hãa nh­ng ®ù¬c ®¹i diÖn cho hÖ thèng qu¶n lý bëi TEF. 4. Khèi chøc n¨ng tr¹m lµm viÖc WSF Khèi WSF cung cÊp c¸c kh¶ n¨ng ®Ó biªn dÞch th«ng tin qu¶n lý cho ng­êi sö dông vµ ng­îc l¹i. NhiÖm vô cña khèi WSF lµ ®Ó truyÒn ®¹t l¹i gi÷a mét ®iÓm tham chiÕu môc tiªu vµ mét ®iÓm tham chiÕu kh«ng ph¶i môc tiªu. 2.5.2.2 §iÓm tham chiÕu Mét ®iÓm tham chiÕu minh ho¹ mét trong nh÷ng c¸i nh×n bªn ngoµi chøc n¨ng cña mét khèi chøc n¨ng, nã ®Þnh nghÜa danh giíi cña khèi chøc n¨ng ®ã. Mét sù quan s¸t bªn ngoµi cña chøc n¨ng ®­îc gi÷ l¹i trong mét tËp c¸c chøc n¨ng qu¶n lý mµ sÏ cã t×nh tr¹ng cã thÓ tr«ng thÊy tõ khèi chøc n¨ng. C¸c ®iÓm tham chiÕu cã ý nghÜa trong ®Æc ®iÓm chøc n¨ng h­íng dÉn thùc hiÖn. Mét ®iÓm tham chiÕu cã thÓ miªu t¶ nh÷ng sù t­¬ng t¸c gi÷a mét cÆp c¸c khèi chøc n¨ng. B¶ng 1 thÓ hiÖn c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c khèi chøc n¨ng trong c¸c thuËt ng÷ cña c¸c ®iÓm tham chiÕu gi÷a chóng. Néi dung ®iÓm tham chiÕu rÊt quan träng bëi v× nã m« t¶ toµn bé c¸c kh¶ n¨ng mµ mét khèi chøc n¨ng riªng biÖt ®ßi hái khèi chøc n¨ng riªng biÖt kh¸c, hoÆc c¸c khèi chøc n¨ng t­¬ng ®­¬ng. Nã cßn m« t¶ toµn bé sù vËn hµnh vµ/hoÆc c¸c khai b¸o mµ mét khèi chøc n¨ng cã thÓ cung cÊp tíi mét khèi chøc n¨ng yªu cÇu. Mét chøc n¨ng qu¶n lý x¸c ®Þnh ®iÓm tham chiÕu th­êng t­¬ng tù mét chøc n¨ng ®­îc thùc hiÖn giao diÖn vËt lý trong kiÕn tróc vËt lý, nÕu vµ chØ nÕu c¸c khèi chøc n¨ng ®­îc thùc hiÖn trong c¸c khèi vËt lý kh¸c. Nh÷ng phÇn d­íi ®©y m« t¶ c¸c ®iÓm tham chiÕu lµ môc tiªu ®Ó chuÈn ho¸ trong khuyÕn nghÞ ITU-T M.3060. C¸c líp cña c¸c ®iÓm tham chiÕu Bèn líp c¸c ®iÓm tham chiÕu qu¶n lý ®­îc ®Þnh nghÜa, ®ã lµ: q Líp gi÷a OSF, TF vµ NEF f Líp gi÷a OSF vµ mét WSF b2b/c2b Líp gi÷a c¸c OSF cña hai miÒn qu¶n lý hoÆc gi÷a OSF cña miÒn qu¶n lý vµ OSF t­¬ng ®­¬ng – nh­ chøc n¨ng cña m¹ng kh¸c. hmi Líp gi÷a mét WSF vµ ng­êi dïng B¶ng 1- c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c khèi chøc n¨ng logic thÓ hiÖn c¸c ®iÓm tham chiÕu SEF TEF OSFb) WSF non-compliant SEF q TEF q OSFb) q q q, b2b/c2ba) f WSF f hmi non-compliant hmi a) §iÓm tham chiÕu b2b/c2b chØ ¸p dông khi mçi OSF ë trong mét miÒn qu¶n lý kh¸c b) OSF cã thÓ lµ SMF, SRMF, hoÆc TRMF, TRMF lÇn l­ît cã thÓ lµ NMF, hoÆc EMF chó ý: bÊt kú chøc n¨ng nµo cã thÓ truyÒn th«ng ®­îc ë ®iÓm tham chiÕu kh«ng theo ý muèn. Nh÷ng ®iÓm tham chiÕu nµy cã thÓ ®­îc chuÈn ho¸ bëi c¸c nhãm/c¸c tæ chøc kh¸c cho c¸c môc ®Ých liªn quan. M« t¶ ®iÓm tham chiÕu vµ sö dông 1. C¸c ®iÓm tham chiÕu q C¸c ®iÓm tham chiÕu q ®­îc cÊp ph¸t gi÷a c¸c khèi chøc n¨ng NEF vµ OSF, NEF vµ TF, TF vµ OSF , vµ OSF vµ hoÆc trùc tiÕp OSF hoÆc qua DCF. C¸c ®iÓm tham chiÕu q cã thÓ ®­îc biÓu lé bëi kiÕn thøc yªu cÇu ®Ó truyÒn th«ng gi÷a c¸c khèi chøc n¨ng chóng kÕt nèi. NÐt ®Æc biÖt nµy ®Ó nghiªn cøu thªm. 2. C¸c ®iÓm tham chiÕu f C¸c ®iÓm tham chiÕu f ®­îc cÊp ph¸t gi÷a c¸c khèi WSF vµ OSF. 3. C¸c ®iªm tham chiÕu Doanh nghiÖp tíiDoanh nghiÖp/Kh¸ch hµng tíi Doanh nghiÖp (B2B/C2B) C¸c ®iÓm tham chiÕu B2B/C2B ®­îc cÊp ph¸t gi÷a c¸c khèi chøc n¨ng OSF trong c¸c miÒn qu¶n lý kh¸c nhau. Nh÷ng thùc thÓ ®Æt ngoµi ph¹m vi ®iÓm tham chiÕu B2B/C2B cã thÓ lµ phÇn cña mét m«i tr­êng theo ý muèn hiÖn thêi (OSF) hay phÇn cña m«i tr­êng kh«ng theo ý muèn (nh­ OSF). Sù ph©n lo¹i nµy kh«ng râ rÖt ë ®iÓm tham chiÕu B2B/C2B. 4. C¸c ®iÓm tham chiÕu giao diÖn m¸y ng­êi hmi C¸c ®iÓm tham chiÕu hmi ®­îc ®Æt bªn ngoµi môc tiªu chuÈn ho¸ gi÷a nh÷ng ng­êi dïng vµ WSF. Nã kh«ng ®­îc tÝnh to¸n ®Ó thµnh mét phÇn cña môc tiªu chuÈn ho¸ thËm chÝ nã truyÒn th«ng tin qu¶n lý. Mèi quan hÖ cña c¸c ®iÓm tham chiÕu tíi c¸c khèi chøc n¨ng H×nh 2.4 lµ mét vÝ dô cña c¸c ®iÓm tham chiÕu cã kh¶ n¨ng gi÷a c¸c khèi chøc n¨ng. Cô thÓ, nã chøng minh viÖc truyÒn th«ng gi÷a c¸c miÒn qu¶n lý kh¸c nhau nh­ ®­îc thÓ hiÖn bëi m©y m¹ng. §­êng nÐt bao gåm c¸c khèi chøc n¨ng vµ c¸c ®iÓm tham chiÕu trong môc tiªu chuÈn ho¸. C¸c khèi chøc n¨ng chØ bao gåm tõng phÇn ®­êng nÐt chø kh«ng ®Çy ®ñ ph¹m vi chuÈn ho¸. H×nh 2.4 Sù minh ho¹ c¸c ®iÓm tham chiÕu gi÷a c¸c khèi chøc n¨ng 2.5.2.3 C¸c tÇng qu¶n lý trong kiÕn tróc chøc n¨ng qu¶n lý §Ò cËp tíi sù phøc t¹p cña qu¶n lý viÔn th«ng, chøc n¨ng qu¶n lý cã thÓ ®­îc tÝnh to¸n ®Ó ph©n chia thµnh c¸c líp logic. KiÕn tróc ph©n tÇng logic (LLA) lµ mét néi dung cho cÊu tróc cña chøc n¨ng qu¶n lý mµ tæ chøc c¸c chøc n¨ng vµo c¸c nhãm gäi lµ “c¸c tÇng logic” vµ m« t¶ quan hÖ gi÷a c¸c tÇng. Mét tÇng logic ph¶n ¸nh c¸c néi dung riªng biÖt cña qu¶n lý ®­îc s¾p xÕp bëi c¸c møc kh¸i niÖm kh¸c nhau (ch¼ng h¹n tÇng qu¶n lý kinh doanh, tÇng qu¶n lý dÞch vô, tÇng qu¶n lý m¹ng, tÇng qu¶n lý ph©n tö vµ tÇng phÇn tö m¹ng). C¸c tÇng chøc n¨ng qu¶n lý cña kh¸i niÖm Nhãm c¸c chøc n¨ng qu¶n lý ®­a ®Õn c¸c thµnh phÇn chøc n¨ng OSF nhãm trong c¸c tÇng. Mét sù chuyªn m«n ho¸ cña c¸c thµnh phÇn chøc n¨ng OSF dùa trªn c¸c tÇng kh¸c nhau cña kh¸i niÖm lµ: Doanh nghiÖp S¶n phÈm thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng (h­íng vÒ phÝa kh¸ch hµng) Qu¶n lý dÞch vô NGN (h­íng vÒ phÝa tµi nguyªn) Qu¶n lý tµi nguyªn Qu¶n lý phÇn tö truyÒn dÉn vµ dÞch vô Qu¶n lý ®èi t¸c vµ dÞch vô Nh÷ng tÇng cña kh¸i niÖm nµy ®­îc miªu t¶ ë h×nh 2.5. ViÖc thùc hiÖn qu¶n lý cã thÓ bao gåm c¸c OSF doanh nghiÖp mµ liªn quan toµn bé doanh nghiÖp vµ cöa hµng ë tÊt c¶ sù s¾p xÕp kinh doanh. S¶n phÈm thÞ tr­êng vµ c¸c OSF doanh nghiÖp, c¸c OSF qu¶n lý dÞch vô liªn quan víi c¸c dÞch vô cho phÐp bëi mét hoÆc nhiÒu m¹ng vµ sÏ thùc hiÖn b×nh th­êng mét vai trß giao tiÕp kh¸ch hµng. C¸c OSF qu¶n lý tµi nguyªn NGN ®­îc ®Ò cËp qu¶n lý c¸c m¹ng, c¸c OSF qu¶n lý phÇn tö víi sù qu¶n lý sù t¸c ®éng qua l¹i cña c¸c doanh nghiÖp víi c¸c nhµ cung cÊp vµ c¸c ®èi t¸c. Ph©n tÇng cña c¸c OSF thÓ hiÖn trong h×nh 2.5, dï thõa nhËn réng r·i, sÏ kh«ng bÞ xem nh­ chØ gi¶i ph¸p cã thÓ tån t¹i. C¸c tÇng thªm vµo hoÆc cã thÓ thay thÕ cã thÓ ®­îc sö dông ®Ó trë thµnh chøc n¨ng. C¸c phÇn nhá d­íi ®©y m« t¶ mét sù cÊp ph¸t chøc n¨ng ®iÓn h×nh gi÷a c¸c tÇng qu¶n lý dùa trªn m« h×nh tham chiÕu. H×nh 2.5 KiÕn tróc ph©n tÇng qu¶n lý NGN 1. Qu¶n lý s¶n phÈm, thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng S¶n phÈm thÞ tr­êng vµ miÒn kh¸ch hµng lµ tÇng trªn cïng trong kiÕn tróc ph©n tÇng qu¶n lý NGN. Nã ®¶m nhËn vai trß t¹o, qu¶n lý vµ duy tr× c¸c môc tiªu s¶n phÈm. Mét s¶n phÈm thÞ tr­êng vµ môc tiªu kh¸ch hµng lµ sù m« t¶ OSS cña mét s¶n phÈm SP hay ISP. Khi mét kh¸ch hµng ®Æt mua mét s¶n phÈm, mét tr­êng hîp môc ®Ých s¶n phÈm ph¶i ®­îc t¹o ra. C¸c môc ®Ých chÝnh cña s¶n phÈm thÞ tr­êng vµ lÜnh vùc qu¶n lý kh¸ch hµng lµ: Qu¶n lý c¸c tr­êng hîp cña c¸c ®èi t­îng s¶n phÈm trong suèt vßng ®êi cña chóng Cung cÊp chøc n¨ng chung cho qu¶n lý ®¬n ®Æt hµng c¸c s¶n phÈm cña SP vµ ISP Cung cÊp chøc n¨ng ®Ó xö lý ®èi tho¹i víi c¸c kh¸ch hµng qua mét giao diÖn kinh doanh ®­îc x¸c ®Þnh tèt Qu¶n trÞ vµ qu¶n lý chøc n¨ng mµ sö dông th«ng tin tõ ph¹m vi qu¶n lý dÞch vô. VÝ dô xö lý nh·n sù cè, thu thËp vµ xö lý d÷ liÖu tµi kho¶n ë mét s¶n phÈm vµ/hoÆc møc kh¸ch hµng Trong c¸c thuËt ng÷ so s¸nh víi khung M3050 (eTOM), c¸c thuËt ng÷ t­¬ng tù cã thÓ ®­îc biÓu diÔn nh­ sau. H×nh 2.6 Qu¶n lý kh¸ch hµng vµ s¶n phÈm thÞ tr­êng 2. Qu¶n lý dÞch vô SM TÇng qu¶n lý dÞch vô (SM) hç trî c¸c chøc n¨ng ®Ó qu¶n lý ph©n phèi vµ ®¶m b¶o c¸c dÞch vô tíi ng­êi dïng theo nh÷ng sù mong ®îi kh¸ch hµng. Nã bao gåm c¸c chøc n¨ng cho: Qu¶n lý c¸c tiÓu sö v¾n t¾t dÞch vô, mçi tiÓu sö v¾n t¾t dÞch vô biÓu diÔn c¸c yªu cÇu c¸c tµi nguyªn dÞch vô vµ m¹ng cÇn kÝch ho¹t dÞch vô. C¸c miÒn qu¶n lý tµi nguyªn dÞch vô (SRM) vµ qu¶n lý tµi nguyªn truyÒn dÉn (NRM) bªn d­íi s¾p xÕp c¸c yªu cÇu nµy vµo c¸c th«ng sè m¹ng cña c¸c phÇn tö m¹ng n»m d­íi. Qu¶n lý kÕt hîp c¸c thuª bao th«ng th­êng tíi tËp c¸c lý lÞch v¾n t¾t t­¬ng øng hîp ®ång c¸c thuª bao nµy. Qu¶n lý dÞch vô vµ c¸c tµi nguyªn m¹ng yªu cÇu cho phÐp kÝch ho¹t c¸c dÞch vô theo hîp ®ång ng­êi sö dông, bao gåm yªu cÇu kÕt nèi vµ c¸c ®Æc tÝnh kÕt hîp cña nã: b¨ng th«ng, QoS, møc SLA. Gi¸m s¸t c¸c dÞch vô kÝch ho¹t ®Ó b¶o ®¶m héi tô SLA b»ng hîp ®ång vµ sù ¶nh h­ëng cña chi tiÕt kh«ng cô thÓ ë c¸c chøc n¨ng (ph©n phèi th«ng tin tíi ng­êi khai th¸c, gi¶m bít c¸c chØ sè tíi hÖ thèng tÝnh c­íc trong tr­êng hîp QoS qu¸ thÊp, vv…) Trong c¸c thuËt ng÷ so s¸nh víi khung M.3050 (eTOM), c¸c thuËt ng÷ t­¬ng tù cã thÓ ®­îc biÓu diÔn nh­ d­íi ®©y: H×nh 2.7 Qu¶n lý dÞch vô 3. Qu¶n lý tµi nguyªn Trong khi líp qu¶n lý dÞch vô (SLM) cã vai trß qu¶n lý vßng ®êi dÞch vô vµ ph©n phèi, b¶o ®¶m c¸c tr­êng hîp dÞch vô, tÇng qu¶n tµi nguyªn cã vai trß qu¶n lý c¸c c¬ së h¹ tÇng truyÒn dÉn vµ dÞch vô logic. Qu¶n lý tµi nguyªn dÞch vô C¬ së h¹ tÇng dÞch vô logic bao gåm c¸c cÊu h×nh vµ c¸c tµi nguyªn m¹ng yªu cÇu: - §Ó qu¶n lý c¸c øng dông dÞch vô (c¸c phiªn b¶n phÇn mÒm, cËp nhËt..) - §Ó qu¶n lý d÷ liÖu øng dông - Hç trî c¸c øng dông trong m¹ng - §Ó hç trî ®iÒu khiÓn truy cËp c¸c dÞch vô - B¶o ®¶m r»ng c¸c dÞch vô ®­îc ph©n phèi víi c¸c ®Æc tÝnh yªu cÇu. - Cho phÐp ®Þnh tuyÕn vµ thanh to¸n c¸c dÞch vô truy cËp tíi ng­êi dïng yªu cÇu ®­a vµo (take into) m¹ng tµi kho¶n vµ c¸c kh¶ n¨ng kÕt cuèi. Thªm vµo ®ã, c¬ së h¹ tÇng dÞch vô logic bao gåm c¬ së h¹ tÇng th«ng tin ®Ó cho phÐp chøc n¨ng cña c¸c dÞch vô víi c¸c c¬ chÕ kÕt hîp ®­îc sö dông bëi c¸c dÞch vô ®Ó truy cËp d÷ liÖu, sù qu¶n lý cña dÞch vô bao gåm: Qu¶n lý tµi nguyªn truyÒn dÉn Líp qu¶n lý tµi nguyªn truyÒn dÉn cã vai trß thùc hiÖn kÕt nèi vµ cÊu h×nh c¸c vÊn ®Ò liªn quan dÞch vô kh¸c trong m¹ng. §iÒu nµy bao gåm c¸c chøc n¨ng nh­ lùa chän c¸c c«ng nghÖ m¹ng, ®Þnh tuyÕn qu¶n lý c¸c tµi nguyªn m¹ng, kiÕn tróc… MiÒn qu¶n lý tµi nguyªn m¹ng bao gåm chñ yÕu c¸c bé qu¶n lý FCAPS vµ mét b¶n kiÓm kª m¹ng. Sù s¾p xÕp c¸c yªu cÇu miÒn qu¶n lý tµi nguyªn SM vµo c¸c lý lÞch v¾n t¾t dÞch vô m¹ng cã thÓ hiÓu ®­îc víi TEMF, TNMF bªn d­íi. ViÖc qu¶n lý c¸c néi dung kÕt nèi liªn quan tíi kÕt nèi c¸c nhµ khai th¸c hoÆc kÕt nèi qua nhiÒu m¹ng víi thiÕt bÞ cña nhiÒu nhµ cung cÊp. Qu¶n lý c¸c tµi nguyªn trong m¹ng nh­ c¸c c¬ chÕ vµ nh÷ng sù s¾p xÕp QoS ë c¸c biªn liªn m¹ng, NAT/cÊu h×nh t­êng löa, cÊu h×nh m¹ng b¸o hiÖu. B¶n kiÓm kª m¹ng l­u tr÷ th«ng tin vÒ c¸c tµi nguyªn, c¸c mèi quan hÖ víi c¸c vÞ trÝ. B¶n kiÓm kª m¹ng cung cÊp c¸c chøc n¨ng qu¶n lý víi th«ng tin cÇn thiÕt vÒ c¸c m¹ng thùc ®­îc x©y dùng vµ cÊu h×nh thÕ nµo. B¶n kiÓm kª m¹ng ph¶i bao gåm mét sù ®éc lËp c«ng nghÖ m¹ng vµ mét phÇn ®éc lËp c«ng nghÖ m¹ng. PhÇn ®éc lËp qu¶n lý: Th«ng tin m« t¶ tæng quan qu¶n lý Topo m¹ng M« t¶ c¸c ®­êng kÕt nèi cµi ®Æt kÕt nèi cña nã C¸c ®Þa chØ logic Th«ng tin ®Þa lý (n¬i c¸c tµi nguyªn m¹ng vµ c¸c thùc thÓ ®­îc ®Æt) §Æt tªn PhÇn ®éc lËp c«ng nghÖ m¹ng qu¶n lý: Th«ng tin vÒ thiÕt bÞ vËt lý Th«ng tin vÒ thiÕt bÞ logic Topo cña c¸ch c¸c thiÕt bÞ nµy (vËt lý, logic) ®­îc kÕt nèi tíi mçi thiÕt bÞ kh¸c 4. Qu¶n lý phÇn tö Líp qu¶n lý phÇn tö cã mét hoÆc h¬n phÇn tö OSF (mµ cã vai trß riªng lÎ) trªn mét c¬ së chuyÓn giao tõ líp qu¶n lý tµi nguyªn cho vµi tËp con cña c¸c chøc n¨ng phÇn tö m¹ng. Nh­ mét môc tiªu, mét quan ®iÓm ®éc lËp nhµ cung cÊp thiÕt bÞ sÏ ®­îc cung cÊp tíi líp qu¶n lý tµi nguyªn. 5. Qu¶n lý nhµ cung cÊp/ ®èi t¸c Líp qu¶n lý ®èi t¸c nhµ cung cÊp cung cÊp c¸c chøc n¨ng hç trî vµ dÞch vô ®­îc yªu cÇu ®Ó hç trî nhµ cung cÊp chuçi c¸c qu¸ tr×nh/c¸c dÞch vô qu¶n lý hiÖn t¹i. Sù t­¬ng t¸c gi÷a c¸c tÇng qu¶n lý Trong khi OSF sÏ t­¬ng t¸c víi c¸c thµnh phÇn chøc n¨ng qu¶n lý trong c¸c líp qu¶n lý liÒn kÒ logic, c¸c tÝnh to¸n qu¶n lý vµ vËn hµnh cã thÓ hç trî sù cÇn thiÕt cho sù t¸c ®éng gi÷a c¸c líp liÒn kÒ: vÝ dô, tuú thuéc vµo c¸c tÝnh to¸n l­u l­îng qu¶n lý, tÇng qu¶n lý dÞch vô cã thÓ mong muèn t¸c ®éng trùc tiÕp víi líp qu¶n lý phÇn tö cho sù chuyÓn ®æi d÷ liÖu thanh to¸n. Quan hÖ gi÷a nhiÒu kiÕn tróc ph©n tÇng qu¶n lý NGN Trong tr­êng hîp n¬i c¸c doanh nghiÖp mua c¸c tµi nguyªn hay b¸n c¸c s¶n phÈm cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c, c¸c kiÕn tróc ph©n tÇng cña c¸c doanh nghiÖp cÇn ®­îc liªn kÕt víi nhau. C¸c s¶n phÈm b¸n cho kh¸ch hµng sö dông vµ c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®­îc xuÊt qua líp thÞ tr­êng s¶n phÈm vµ kh¸ch hµng. C¸c tµi nguyªn dÞch vô vµ truyÒn t¶i mua b¸n ®­îc nhËp vµo qua líp qu¶n lý nµy. 2.5.3 KiÕn tróc th«ng tin qu¶n lý 2.5.3.1 C¸c nguyªn t¾c Qu¶n lý mét m«i tr­êng viÔn th«ng lµ mét øng dông xö lý th«ng tin. §Ó qu¶n lý hiÖu qu¶ c¸c m¹ng phøc t¹p vµ hç trî c¸c qu¸ tr×nh kinh doanh nhµ cung cÊp khai th¸c/dÞch vô m¹ng th× sÏ lµ cÇn thiÕt ®Ó thay ®æi th«ng tin qu¶n lý gi÷a c¸c øng dông qu¶n lý thùc hiÖn trong nhiÒu hÖ thèng ®· vµ ®ang qu¶n lý. V× vËy qu¶n lý viÔn th«ng lµ mét øng dông ph©n t¸n. KiÕn tróc th«ng tin qu¶n lý dùa trªn c¸c m« h×nh qu¶n lý më chuÈn hãa mµ hç trî m« h×nh chuÈn ho¸ th«ng tin ®Ó ®­îc truyÒn th«ng. C¸c ho¹t ®éng chuÈn ho¸ qu¶n lý sÏ kh«ng ph¸t triÓn mét m« h×nh qu¶n lý cô thÓ nh­ng x©y dùng trªn c¸c gi¶i ph¸p c«ng nghiÖp ®­îc c«ng nhËn tr­íc tiªn tËp trung vµo c¸c kü thuËt h­íng ®èi t­îng. C¸c m« h×nh qu¶n lý x¸c ®Þnh cã thÓ ®­îc sö dông trong c¸c tiªu chuÈn qu¶n lý khi xÐt thÊy ®Çy ®ñ. ChuÈn ho¸ qu¶n lý ñng hé kh¶ n¨ng t¸i sö dông cña c¸c ®Þnh nghÜa th«ng tin chuÈn ho¸ ®Ó qu¶n lý toµn bé nç lùc chuÈn ho¸. C¸c kü thuËt h­íng ®èi t­îng nh­ ®ãng gãi, kÕ thõa, vµ chuyªn m«n ho¸ ®­îc ­u tiªn. Ph¶i chó ý r»ng c¸c kü thuËt, ch¼ng h¹n h­íng ®èi t­îng, ¸p dông ®Ó ®Þnh nghÜa th«ng tin ®­îc thay ®æi sÏ kh«ng b¾t buéc viÖc thùc hiÖn qu¶n lý viÔn th«ng néi bé hoÆc c¸c hÖ thèng qu¶n lý. Khi th«ng tin qu¶n lý vµ c¸c ho¹t ®én lµm c¸c vai trß chñ yÕu cho viÖc qu¶n trÞ, c¸c kü thuËt an ninh ph¶i ®­îc ¸p dông trong m«i tr­êng qu¶n lý ®Ó ®¶m b¶o sù an toµn th«ng tin chuyÓn ®æi qua c¸c giao diÖn vµ tËp trung vµo øng dông qu¶n lý. C¸c c¬ chÕ vµ c¸c nguyªn t¾c b¶o mËt cßn liªn quan tíi ®iÒu khiÓn thø tù truy cËp cña nh÷ng ng­êi sö dông viÖc qu¶n lý tíi th«ng tin kÕt hîp víi c¸c øng dông qu¶n lý. KiÕn tróc th«ng tin qu¶n lý ®­îc cÊu tróc c¸c phÇn tö c¬ b¶n d­íi ®©y: C¸c ®iÓm tham chiÕu, c¸c m« h×nh th«ng tin, c¸c phÇn tö th«ng tin, m« h×nh th«ng tin cña mét ®iÓm tham chiÕu vµ c¸c m« h×nh t­¬ng t¸c. Sù chuyÓn ®æi th«ng tin qu¶n lý ®­îc thùc hiÖn cã thÓ ®­îc m« t¶ trong c¸c thuËt ng÷ cña c¸c phÇn tö c¬ b¶n. 2.5.3.2 M« h×nh t­¬ng t¸c Mét m« h×nh t­¬ng t¸c cung cÊp c¸c quy t¾c vµ c¸c m« h×nh khèng chÕ luång th«ng tin gi÷a c¸c khèi chøc n¨ng qu¶n lý ë mét ®iÓm tham chiÕu. §èi víi sù chuyÓn ®æi th«ng tin qu¶n lý, c¸c qu¸ tr×nh qu¶n lý sÏ ®¶m nhËn mét trong hai vai trß cã kh¶ n¨ng lµ: Vai trß ®· qu¶n lý(managed role): mét qóa tr×nh mµ qu¶n lý c¸c phÇn tö th«ng tin qu¶n lý kÕt hîp víi qu¶n lý c¸c tµi nguyªn. Sù thùc hiÖn quy tr×nh trong vai trß nµy ®¸p l¹i c¸c lêi chØ dÉn ®­îc ®­a ra bëi viÖc thùc hiÖn quy tr×nh trong vai trß ®ang qu¶n lý. Nã cßn mang l¹i viÖc thùc hiÖn quy tr×nh trong vai trß qu¶n lý mét c¸ch tæng quan cu¶ c¸c phÇn tö th«ng tin nµy vµ cung cÊp c¸ch ®èi xö tµi nguyªn (nguån) ph¶n ¸nh th«ng tin (ch¼ng h¹n nguån th«ng tin). Vai trß ®ang qu¶n lý (managing role): mét quy tr×nh mµ ®­îc ®­a ra c¸c chØ dÉn vËn hµnh qu¶n lý vµ nhËn th«ng tin tõ sù thùc hiÖn quy tr×nh trong vai trß qu¶n lý (vÝ dô ng­êi ®­a th«ng tin). Nã lµ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi sö dông th«ng tin ®Ó cã thÓ ®¸nh ®Þa chØ nguån th«ng tin trong mét kiÓu (manner) mµ nguån th«ng tin sÏ ®¸p l¹i mét c¸ch ®óng ®¾n. Thªm vµo ®ã, ng­êi sö dông cã tr¸ch nhiÖm ph©n tÝch nguån th«ng tin cung cÊp c¸i g×. M« h×nh truyÒn th«ng Hai phÇn bao gåm trong mét sù truyÒn th«ng qu¶n lý sÏ chuyÓn ®æi c¸c b¶n tin theo mét m« h×nh truyÒn th«ng. Mét m« h×nh truyÒn th«ng x¸c ®Þnh nh÷ng ng­êi thùc hiÖn vµ vai trß cña hä trong truyÒn th«ng, còng nh­ chuçi vµ sè yÕu tè trong tËp hîp cña c¸c b¶n tin ®· göi vµ/hoÆc ®· nhËn. Mét sù tr¶ lêi yªu cÇu ®¬n gi¶n, nhiÒu ®ît tr¶ lêi, hoÆc khai b¸o, lµ nh÷ng vÝ dô cña c¸c lo¹i h×nh truyÒn th«ng. ViÖc thiÕt kÕ mét ho¹t ®éng kinh doanh sÏ tham chiÕu mét lo¹i h×nh nµy. VÝ dô, cã ®­îc ho¹t ®éng thèng kª sÏ cã thÓ tiÕn hµnh ph©n chia tËp kÕt qu¶ trong vµi ph©n ®o¹n ®Ó h­íng tíi kh¸ch hµng dÞch vô theo mét sù tr¶ lêi nhiÒu ®ît. Bèn m« h×nh truyÒn th«ng kh¸c nhau lµ: Tr¶ lêi ®¬n gi¶n (ph¶n håi) (mé m« h×nh/cÇu khÈn ®¬n gi¶n) Ph¶n håi nhiÒu ®ît (®­îc sö dông ®Ó xö lý tËp d÷ liÖu kÕt qña réng cã ý nghÜa) Ph¶n håi chÝnh Khai b¸o (phæ biÕn th«ng tin tíi c¸c thuª bao) Nh÷ng lo¹i h×nh truyÒn th«ng nµy tr÷ hoÆc lÊy ra nh÷ng sù cÇn thiÕt truyÒn th«ng kh¸c nhau: Trong khi m« h×nh thø ba ®­îc ®Þnh h­íng tíi mét sù chuyÓn ®æi th«ng tin gi÷a hai phÇn trong mét ho¹t ®éng, viÖc truyÒn khai b¸o ®­îc thiÕt kÕ ®Ó phæ biÕn th«ng tin tíi mét tËp hîp ng­êi nhËn (c«ng céng vµ thuª bao), cã thÓ lín h¬n mét. 2.5.3.3 M« h×nh th«ng tin qu¶n lý KiÕn tróc th«ng tin qu¶n lý bao gåm c¸c cÊu tróc gäi lµ c¸c m« h×nh th«ng tin vµ kiÕn thøc qu¶n lý chia sÎ cña khèi chøc n¨ng ®­îc hiÓu bëi c¸c vai trß qu¶n lý cña c¸c khèi chøc n¨ng. Mét m« h×nh qu¶n lý thÓ hiÖn mét kh¸i niÖm cña c¸c néi dung qu¶n lý cña c¸c tµi nguyªn m¹ng vµ c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý hç trî liªn quan. M« h×nh x¸c ®Þnh ph¹m vi cña th«ng tin mµ cã thÓ ®­îc béc lé vµ chuyÓn ®æi trong mét kiÓu chuÈn ho¸. Ho¹t ®éng nµy ®Ó hç trî m« h×nh th«ng tin diÔn ra ë møc øng dông vµ bao gåm mét sù kh¸c nhau cña c¸c øng dông qu¶n lý nh­ lµ l­u tr÷, phôc håi vµ xö lý th«ng tin. 2.5.3.4 PhÇn tö th«ng tin qu¶n lý C¸c m« h×nh th«ng tin qu¶n lý bao gåm c¸c phÇn tö th«ng tin qu¶n lý. C¸c hÖ thèng qu¶n lý chuyÓn ®æi th«ng tin lµm mÉu trong c¸c thuËt ng÷ cña c¸c phÇn tö th«ng tin m¹ng. C¸c phÇn tö th«ng tin qu¶n lý cã thÓ lµ c¸c quan ®iÓm dùa trªn kh¸i niÖm cña c¸c tµi nguyªn m¹ng mµ ®ang ®­îc qu¶n lý hoÆc cã thÓ tån t¹i ®Ó hç trî c¸c chøc n¨ng qu¶n lý nµo ®ã (ch¼ng h¹n, viÖc xóc tiÕn sù viÖc hoÆc kho¸ sù viÖc). V× vËy, mét phÇn tö qu¶n lý lµ kh¸i niÖm trõu t­îng cña mét tµi nguyªn mµ cã thÓ hiÓu c¸c ®Æc tÝnh cña nã nh­ ®­îc thÊy bëi vµ cho c¸c môc ®Ých qu¶n lý. Trong c¸c m« h×nh h­íng ®èi t­îng c¸c phÇn tö th«ng tin qu¶n lý ®­îc lµm mÉu nh­ nh÷ng ®èi t­îng. 2.5.3.5 M« h×nh th«ng tin cña mét ®iÓm tham chiÕu Mét tËp con cña th«ng tin tr×nh bµy nµy mµ cã thÓ ®­îc tÝnh to¸n m« h×nh th«ng tin cña mét ®iÓm tham chiÕu, ®­îc s¾p xÕp tíi mçi ®iÓm tham chiÕu, dùa trªn nh÷ng sù t¸c ®éng qua l¹i chøc n¨ng ®Þnh nghÜa cho ®iÓm tham chiÕu. M« h×nh th«ng tin cña ®iÓm tham chiÕu nµy lµ nhãm th«ng tin qu¶n lý tr­ng bµy nhá nhÊt mµ cã thÓ ®­îc chØ râ trªn mét khèi chøc n¨ng qu¶n lý. 2.5.3.6 C¸c ®iÓm tham chiÕu Th«ng tin qu¶n lý nµy - ®iªm tham chiÕu lý thuyÕt ®Þnh nghÜa thªm néi dung cña ®iÓm tham chiÕu (ngo¹i trõ ®Þnh nghÜa kiÕn tróc chøc n¨ng qu¶n lý), néi dung ®iÓm tham chiÕu hîp nhÊt c¸c kiÕn tróc th«ng tin vµ chøc n¨ng qu¶n lý. C¸c khèi chøc n¨ng qu¶n lý t¸c ®éng lÉn nhau c¸c chø n¨ng qu¶n lý. C¸c khèi chøc n¨ng qu¶n lý t¸c ®éng lÉn nhau cña c¸c chøc n¨ng qu¶n lý qua mét ®iÓm tham chiÕu. Qua mét ®iÓm tham chiÕu, c¸c khèi chøc n¨ng qu¶n lý truyÒn th«ng tin qu¶n lý thÝch hîp ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý theo lý thuyÕt. C¸c ®iÓm tham chiÕu cã ý nghÜa trong chøc n¨ng vµ th«ng tin- chuyÓn ®æi c¸c ®Æc ®iÓm kü thuËt h­íng tíi mét sù thùc hiÖn. Mét ®iÓm tham chiÕu thùc hiÖn nh÷ng g× sù t¸c ®éng qua l¹i chøc n¨ng vµ sù chuyÓn ®æi th«ng tin gi÷a c¸c khèi kh¸c nhau. Néi dung ®iÓm tham chiÕu lµ quan träng bëi v× nã thÓ hiÖn toµn bé c¸c kh¶ n¨ng víi sù chuyÓn ®æi th«ng tin kÕt hîp mµ mét khèi chøc n¨ng riªng biÖt t×m kiÕm tõ khèi chøc n¨ng riªng biÖt kh¸c, hoÆc c¸c khèi chøc n¨ng t­¬ng ®­¬ng. Nã cßn cã thÓ hiÖn toµn bé nh÷ng sù vËn hµnh vµ/hoÆc c¸c khai b¸o. Mét chøc n¨ng qu¶n lý - lý thuyÕt vµ th«ng tin - ®iÓm tham chiÕu lý thuyÕt th­êng t­¬ng ®­¬ng mét giao diÖn vËt lý ®­îc thùc hiÖn, mét kiÓu kiÕn tróc vËt lý qu¶n lý, nÕu c¸c khèi chøc n¨ng ®­îc thùc hiÖn trong c¸c khèi vËt lý kh¸c nhau. 2.5.3.7 KiÕn tróc ph©n tÇng logic qu¶n lý KiÕn tróc ph©n tÇng logic (LLA) lµ mét kh¸i niÖm cho cÊu tróc cña chøc n¨ng qu¶n lý mµ tæ chøc vµo c¸c nhãm gäi lµ “c¸c tÇng logic” vµ m« t¶ mèi quan hÖ gi÷a c¸c tÇng. Mét tÇng logic mang l¹i c¸c kh¸i niÖm riªng biÖt cña sù qu¶n lý ®­îc s¾p xÕp bëi c¸c møc kh¸i niÖm trõu t­îng kh¸c nhau. Nh÷ng t¸c ®éng qua l¹i chøc n¨ng gi÷a c¸c khèi chøc n¨ng OSF trong vßng c¸c tÇng logic kh¸c nhau ®­îc m« t¶ bëi ®iÓm tham chiÕu. Qua ®iÓm tham chiÕu t­¬ng tù, c¸c khèi chøc n¨ng qu¶n lý truyÒn th«ng tin qu¶n lý phï hîp ®Ó ®­îc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý theo lý thuyÕt. Mèi quan hÖ cña kiÕn tróc ph©n tÇng logic vµ kiÕn tróc th«ng tin qu¶n lý cã thÓ ®­îc m« t¶ bëi kiÕn tróc th«ng tin qu¶n lý ®­a ra qua mét lo¹t quan niÖm. Mçi quan niÖm thùc hiÖn c¸c phÇn tö th«ng tin tõ c¸c m« h×nh th«ng tin mµ cã thÓ ®­îc tr­ng bµy hoÆc chuyÓn ®æi ë c¸c ®iÓm tham chiÕu gi÷a c¸c khèi chøc n¨ng trong c¸c tÇng cña LLA. 2.5.4 KiÕn tróc vËt lý qu¶n lý KiÕn tróc vËt lý qu¶n lý ®­îc cÊu tróc tõ c¸c phÇn tö c¬ b¶n sau ®©y: c¸c khèi vËt lý vµ c¸c giao diÖn vËt lý. H×nh 2.8 lµ mét vÝ dô cña mét kiÓu kiÕn tróc vËt lý ®­îc ®¬n gi¶n ho¸ (simplified) cho mét sù thùc hiÖn qu¶n lý. VÝ dô nµy cung cÊp ®Ó hç trî trong viÖc t×m hiÓu biÕt c¸c khèi vËt lý qu¶n lý m« t¶ bªn d­íi. 2.5.4.1 Khèi vËt lý qu¶n lý C¸c chøc n¨ng qu¶n lý cã thÓ ®­îc thùc hiÖn trong sù kh¸c nhau cña c¸c cÊu h×nh vËt lý. Mèi quan hÖ cña c¸c khèi chøc n¨ng tíi thiÕt bÞ vËt lý ®­îc tr×nh bµy ë b¶ng 2. Nã ®Þnh râ c¸c khèi vËt lý qu¶n lý theo tËp c¸c khèi chøc n¨ng mµ mçi khèi nµy ®­îc cho phÐp ®Ó chøa ®ùng. §èi víi mçi khèi vËt lý, cã mét khèi chøc n¨ng mµ lµ ®Æc ®iÓm cña nã vµ cã tÝnh chÊt b¾t buéc ®Ó chøa ®ùng. N¬i ®ã cßn tån t¹i c¸c chøc n¨ng kh¸c mµ lµ tuú chän cho c¸c khèi vËt lý ®Ó chøa ®ùng. B¶ng 2 kh«ng ®­a ra bÊt kú khuyÕn c¸o nµo. B¶ng 2 Mèi quan hÖ cña khèi vËt lý qu¶n lý chØ râ c¸c khèi chøc n¨ng qu¶n lý (note 1, 2) (Notes 2 and 3) TEF SEF OSF WSF NE M* M* O O (Note 3) OS M O WS M M B¾t buéc O Tuú chän H×nh 2.8 VÝ dô mét kiÕn tróc vËt lý PhÇn nhá d­íi ®©y ®­a ra c¸c ®Þnh nghÜa cho viÖc tÝnh to¸n c¸c s¬ ®å thùc hiÖn. HÖ ®iÒu hµnh OS OS lµ hÖ thèng mµ thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng hÖ ®iÒu hµnh OSF. OS cã thÓ cung cÊp tuú chän vµ QAF vµ c¸c WSF. PhÇn tö m¹ng NE PhÇn tö m¹ng NE bao gåm thiÕt bÞ viÔn th«ng (hoÆc c¸c nhãm/c¸c phÇn cña thiÕt bÞ viÔn th«ng) vµ thiÕt bÞ trî gióp hoÆc bÊt kú môc hoÆc c¸c nhãm, c¸c môc tÝnh to¸n liªn quan tíi m«i tr­êng viÔn th«ng mµ thùc hiÖn c¸c NEF. PhÇn tö m¹ng NE cã thÓ bao gåm bÊt kú tuú chän cña c¸c khèi chøc n¨ng qu¶n lý theo c¸c yªu cÇu thùc hiÖn cña nã. NE cã mét hoÆc h¬n c¸c giao diÖn lo¹i Q tiªu chuÈn vµ cã thÓ cã tuú chän c¸c giao diÖn F vµ B2B/C2B. NE tån t¹i, nh­ thiÕt bÞ mµ kh«ng cã mét giao diÖn tiªu chuÈn sÏ giµnh ®­îc sù truy cËp tíi c¬ së h¹ tÇng qu¶n lý th«ng qua mét chøc n¨ng t­¬ng thÝch Q. Chøc n¨ng t­¬ng thÝch Q nµy sÏ cung cÊp chøc n¨ng cÇn thiÕt ®Ó biÕn ®æi gi÷a giao diÖn qu¶n lý tiªu chuÈn vµ kh«ng tiªu chuÈn. Tr¹m lµm viÖc WS WS lµ hÖ thèng mµ thùc hiÖn c¸c WSF. C¸c chøc n¨ng tr¹m lµm viÖc dÞch th«ng tin ë ®iÓm tham chiÕu f tíi mét khu«n d¹ng cã thÓ hiÖn thÞ ë ®iÓm tham chiÕu giao diÖn ng­êi m¸y hmi vµ ng­îc l¹i. NÕu thiÕt bÞ kÕt hîp chÆt chÏ chøc n¨ng qu¶n lý kh¸c tèt nh­ WSF th× nã ®­îc x¸c ®Þnh bëi mét trong nh÷ng tªn kh¸c trong b¶ng 2. 2.5.4.2 M¹ng truyÒn sè liÖu DCN DCN lµ mét dÞch vô hç trî mµ cung cÊp c¸c ®­êng dÉn cho luång th«ng tin gi÷a c¸c khèi vËt lý trong mét m«i tr­êng qu¶n lý. Nã cung cÊp chøc n¨ng trong dÞch vô truyÒn dÉn cña 4 tÇng bªn d­íi cña m«t h×nh tham chiÕu OSI. DCN cã thÓ bao gåm mét sè c¸c m¹ng con ®éc lËp cña c¸c lo¹i kh¸c nhau, kÕt nèi víi nhau. DCN cã thÓ lµ mét ®­êng dÉn néi bé, hoÆc mét kÕt nèi vïng réng gi÷a c¸c khèi vËt lý phËn t¸n. DCN lµ sù ®éc lËp c«ng nghÖ vµ cã thÓ tËn dông bÊt kú sù ®¬n lÎ hoÆc kÕt hîp cña c«ng nghÖ truyÒn dÉn. 2.5.4.3 C¸c khèi vËt lý hç trî Sù biÕn ®æi Sù chuyÓn giao cung cÊp sù chuyÓn ®æi gi÷a c¸c giao thøc kh¸c nhau víi c¸c khu«n d¹ng d÷ liÖu cho sù trao ®æi gi÷a c¸c khèi vËt lý. Cã hai lo¹i biÕn ®æi: t­ong thÝch vµ sù ®iÒu chØnh mµ cã thÓ ¸p dông ë c¸c ®iÓm tham chiÕu q hoÆc B2B/C2B. 1. ThiÕt bÞ t­¬ng thÝch Mét thiÕt bÞ t­¬ng thÝch AD, hoÆc mét bé t­¬ng thÝch, cung cÊp sù chuyÓn ®æi gi÷a thùc thÓ vËt lý phøc t¹p tíi mét NE, tíi OS trong ph¹m vi mét miÒn qu¶n lý. Mét bé t­¬ng thÝch Q (QA) lµ mét khèi vËt lý sö dông ®Ó kÕt nèi nh­ NE hoÆc nh­ c¸c khèi vËt lý OS trong ph¹m vi c¸c giao diÖn kh«ng t­¬ng thÝch (ë c¸c ®iÓm tham chiÕu m) tíi c¸c giao diÖn Q. 2. ThiÕt bÞ trung gian Mét thiÕt bÞ trung gian MD cung cÊp sù biÕn ®æi gi÷a c¸c khèi vËt lý qu¶n lý mµ kÕt hîp chÆt chÏ c¸c c¬ chÕ truyÒn kh«ng t­¬ng thÝch. Mét thiÕt bÞ trung gian Q (QMD) lµ mét khèi vËt lý mµ hç trî c¸c kÕt nèi trong ph¹m vi mét miÒn qu¶n lý. Mét thiÕt bÞ trung gian B2B/C2B lµ mét khèi vËt lý mµ hç trî c¸c kÕt nèi cña c¸c OS trong c¸c miÒu qu¶n lý kh¸c nhau. CÊu tróc ®a phÇn tö ph©n t¸n Mét cÊu tróc ®a phÇn tö ph©n t¸n lµ mét kh¸i niÖm kiÕn tróc mµ thùc hiÖn mét nhãm c¸c phÇn tö m¹ng ®­îc qu¶n lý nh­ mét thùc thÓ ®¬n lÎ cho môc ®Ých (Sake) vËn hµnh hiÖu qu¶. C¸c vÝ dô bao gåm vßng chuyÓn m¹ch dïng song h­íng (BLSR) hoÆc mét m¹ng toµn MPLS khi nh×n tõ sù phèi c¶nh cña mét Router biªn (edge Router). Tuú thuéc vµo sù ph©n t¸n tù nhiªn cña nh÷ng khèi cña chóng vµ sù phøc t¹p cña cÊu t¹o bªn trong cñ© chóng. §«i khi khã ®Ó ph©n biÖt gi÷a cÊu tróc ®a phÇn tö ph©n t¸n vµ mét m¹ng con. 2.5.4.4 C¸c giao diÖn tiªu chuÈn qu¶n lý C¸c quan hÖ nèi liÒn víi nhau ®­îc phÐp cña c¸c giao diÖn tiªu chuÈn nµy trong ph¹m vi mét miÒn qu¶n lý nhÊt ®Þnh cã thÓ ®­îc ®iÓu khiÓn bëi c¶ c¸c giao diÖn hiÖn t¹i cung cÊp vµ/hoÆc bëi sù h¹n chÕ ®Þnh tuyÕn vµ anh ninh cung cÊp trong ph¹m vi c¸c thùc thÓ khèi vËt lý kh¸c nhau (ch¼ng h¹n, mËt khÈu, ®¨ng nhËp, chØ ®Þnh ®Þnh tuyÕn, DCN….) C¸c giao diÖn tiªu chuÈn qu¶n lý ®­îc ®Þnh nghÜa t­¬ng øng tíi c¸c ®iÎm tham chiÕu. Chóng ®­îc ¸ dông ë nh÷ng ®iÓm tham chiÕu nµy khi c¸ kÕt nèi vËt lý bªn ngoµi tíi chóng ®­îc yªu cÇu. Giao diÖn Q Giao diÖn Q ®­îc ¸p dông ë c¸c ®iÓm tham chiÕu q. §Ó cung cÊp tÝnh mÒm dÎo cña sù thùc hiÖn, líp c¸c giao diÖn Q lµ sù h×nh thµnh cña c¸c phÇn tö d­íi ®©y: Giao diÖn Q ®­îc øng dông ë ®iÓm tham chiÕu q Giao diÖn Q ®­îc m« t¶ bëi sù ph©n chia cña c¸c m« h×nh th«ng tin chia sÎ gi÷a OS vµ c¸c phÇn tö qu¶n lý ®ã tíi c¸i mµ nã giao diÖn trùc tiÕp. Giao diÖn F Giao diÖn F ®­îc ¸p dông ë ®iÓm tham chiÕu f. C¸c giao diÖn F kÕt nèi c¸c tr¹m lµm viÖc tíi c¸c khèi tËp vËt lý qu¶n lý bao gåm c¸c OSF, vµ c¸c MF qua mét m¹ng truyÒn dÉn d÷ liÖu bao gåm trong khuyÕn nghÞ nµy. Giao diÖn B2B/C2B Giao diÖn B2B/C2B ®­îc ¸p dông cho ®iÓm tham chiÕu b2b/c2b. Nã sÏ ®­îc sö dông ®Ó nèi liÒn hai miÒn qu¶n lý. Nh­ vËy, giao diÖn nµy cã thÓ yªu cÇu t¨ng b¶o mËt qua møc mµ ®­îc yªu cÇu bëi giao diÖn lo¹i Q. V× vËy, sÏ cÇn thiÕt ®Ó c¸c khÝa c¹nh b¶o mËt ®­îc tr÷ hoÆc lÊy ra ë thêi ®iÓm cña sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c hiÖp héi, ch¼ng h¹n c¸c mËt khÈu vµ c¸c kh¶ n¨ng truy cËp. M« h×nh th«ng tin ë giao diÖn B2B/C2B sÏ thiÕt lËp nh÷ng giíi h¹n trªn kh¶ n¨ng truy cËp tõ bªn ngoµi miÒn qu¶n lý. TËp c¸c kh¶ n¨ng t¹o ®é kh¶ dông ë giao diÖn B2B/C2B cho sù truy cËp tíi miÒn qu¶n lý. C¸c yªu cÇu giao thøc thªm vµo cã thÓ ®­îc yªu cÇu ®Ó giíi thiÖu møc b¶o mËt, sù kh«ng tõ chèi… mµ ®­îc yªu cÇu. 2.5.5 Mèi quan hÖ gi÷a c¸c kiÕn tróc qu¶n lý Mét qu¸ tr×nh kinh doanh cung cÊp mét tËp c¸c yªu cÇu mµ ®Þnh nghÜa chøc n¨ng qu¶n lý trong kiÕn tróc chøc n¨ng. Chøc n¨ng qu¶n lý nµy bao gåm c¸c tËp chøc n¨ng qu¶n lý. C¸c hÖ ®iÒu hµnh thùc hiÖn mét sè c¸c khèi chøc n¨ng, c¸c phÇn cã thÓ triÓn khai cña chøc n¨ng qu¶n lý, trong kiÕn tróc vËt lý. KiÕn tróc vËt lý ®Þnh nghÜa c¸c ®iÓm tham chiÕu mµ bao gåm sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c khèi chøc n¨ng. H×nh 2.9 thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¸c kiÕn tróc qu¶n lý vµ c¸c thµnh phÇn cña nã. Sù thùc hiÖn qu¶n lý ®­îc thùc hiÖn tõ bèn sù kh¸c nhau nh­ng cã quan hÖ víi c¸c kiÕn tróc. §©y lµ c¸c kiÕn tróc qu¸ tr×nh kinh doanh, chøc n¨ng, th«ng tin vµ vËt lý. Ba trong sè nh÷ng m« h×nh nµy (qu¸ tr×nh kinh doanh, chøc n¨ng vµ th«ng tin) cung cÊp mét khu«n khæ mµ cho phÐp c¸c yªu cÇu ®­îc chøng minh vÒ sù thùc hiÖn qu¶n lý sÏ lµm “c¸i g×”. Khu«n khæ kiÕn tróc chøc n¨ng thõa nhËn ®Æc ®iÓm cña chøc n¨ng ph¶i ®¹t ®­îc lµ g× trong viÖc thùc hiÖn qu¶n lý. KiÕn tróc th«ng tin thõa nhËn ®Æc ®iÓm cña th«ng tin (vd. D÷ liÖu) ph¶i ®­îc l­u tr÷ thÕ nµo ®Ó mµ c¸c chøc n¨ng ®· ®Þnh nghÜa trong kiÕn tróc chøc n¨ng cã thÓ ®¹t ®­îc trong sù thùc hiÖn viÖc qu¶n lý. ViÖc thùc hiÖn qu¶n lý mµ héi tô c¸c yªu cÇu cña chøc n¨ng qu¶n lý vµ c¸c ®Æc ®iÓm th«ng tin, cã thÓ rÊt kh¸c nhau tõ mét gi¶i ph¸p qu¶n lý tíi gi¶i ph¸p kh¸c. Nh÷ng sù thùc hiÖn qu¶n lý ph¶i trén lÉn vµ lµm cho t­¬ng xøng mét sè c¸c rµng buéc kh¸c nhau nh­ gi¸ c¶, hiÖu n¨ng, nh÷ng sù triÓn khai s½n cã, còng nh­ chøc n¨ng míi ®­îc ph©n phèi. Khi tÊt c¶ sù thùc hiÖn qu¶n lý sÏ cã c¸c tËp kh¸c nhau, c¸c rµng buéc nµy ®Ó ®èi phã c¸c mÖnh lÖnh thùc tÕ mµ ë n¬i ®ã sÏ lµ nhiÒu sù bæ xung kiÕn tróc vËt lý. Nh÷ng kiÕn tróc bæ xung nµy lµ kÕt qu¶ cña c¸c sù ph©n t¸n kh¸c nhau cña c¸c phÇn tö c¬ b¶n. H×nh 2.9 Mèi quan hÖ gi÷a c¸c kiÕn tróc qu¶n lý vµ c¸c thµnh phÇn cña chóng. 2.6 Qu¶n lý hiÖu n¨ng trong NGN 2.6.1 Tæng quan 2.6.1.1 §Þnh nghÜa hiÖu n¨ng m¹ng Tr­íc khi ®Ò cËp tíi vÊn ®Ò qu¶n lý hiÖu n¨ng NGN, chóng ta ph¶i ®Ò cËp qua ®Þnh nghÜa cña nã. Nh­ ta ®· biÕt, ®èi víi mét m¹ng viÔn th«ng khi xem xÐt chÊt l­îng m¹ng cña nã th× hai tiªu chÝ quan träng, vµ cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau ®­îc ®Ó cËp tíi lµ: HiÖu n¨ng m¹ng NP ChÊt l­îng dÞch vô QoS H×nh 2.10 d­íi ®©y sÏ tr×nh bµy c¸c kh¸i niÖm QoS vµ NP, giíi thiÖu mét c¸ch tæng thÓ vÒ c¸c yÕu tè gãp phÇn ®­a ra mét kh¸i niÖm chÊt l­îng dÞch vô. §ång thêi nã còng thÓ hiÖn ë møc tæng quan mèi quan hÖ gi÷a nh÷ng kh¸i niÖm chÊt l­îng dÞch vô. Nh×n vµo ®©y chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc muèn cã ®­îc chÊt l­îng dÞch vô tèt th× nã ph¶i ®­îc dùa trªn c¬ së hiÖu n¨ng m¹ng ph¶i tèt ®i kÌm. H×nh 2.10 C¸c kh¸i niÖm QoS vµ NP Theo quan ®iÓm cña nhµ cung cÊp dÞch vô, kh¸i niÖm hiÖu n¨ng m¹ng lµ mét chuçi tham sè m¹ng cã thÓ cã ®­îc x¸c ®Þnh, ®o ®­îc vµ ®­îc ®iÒu chØnh ®Ó cã thÓ ®¹t ®­îc møc ®é hµi lßng cña ng­êi sö dông vÒ chÊt l­îng dÞch vô. Nhµ cung cÊp ph¶i cã nhiÖm vô tæ hîp c¸c tham sè chÊt l­îng m¹ng kh¸c nhau thµnh mét bé chØ tiªu ®Ó cã thÓ võa ®¶m b¶o c¸c nhu cÇu lîi Ých kinh tÕ cña m×nh ®ång thêi ph¶i tho¶ m·n mét c¸ch tèt nhÊt cho nh÷ng ng­êi sö dông dÞch vô. Theo khuyÕn nghÞ E.800 cña ITU-T th× hiÖu n¨ng m¹ng ®­îc ®Þnh nghÜa nh­ sau: “HiÖu n¨ng m¹ng (NP) lµ n¨ng lùc mét m¹ng hoÆc lµ phÇn m¹ng cung cÊp c¸c chøc n¨ng cã liªn quan ®Õn kh¶ n¨ng truyÒn th«ng gi÷a nh÷ng ng­êi sö dông” Tõ ®Þnh nghÜa trªn, th× ta cã thÓ hiÓu lµ ®¸nh gi¸ hiÖu n¨ng m¹ng chÝnh lµ ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu, c¸c th«ng sè kü thuËt cã liªn quan tíi kh¶ n¨ng truyÒn th«ng tin cña m¹ng víi c¸c chñng lo¹i thiÕt bÞ thuéc m¹ng ®ã. Qu¶n lý hiÖu n¨ng NGN Tr­íc khi ®Ò cËp ®Õn ®Þnh nghÜa qu¶n lý hiÖu n¨ng th× chóng ta sÏ t×m hiÓu sù cÇn thiÕt còng nh­ t­¬ng lai cña viÖc qu¶n lý nµy ®èi víi c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô trong NGN. Sù cÇn thiÕt cña qu¶n lý hiÖu n¨ng ThÕ giíi qu¶n lý m¹ng viÔn th«ng ®ang tr¶i qua mét cuéc c¸ch m¹ng mµ nã sÏ t¹o ra hoÆc ph¸ vì ho¹t ®éng kinh doanh cña nhµ cung cÊp dÞch vô. Cuéc c¸ch m¹ng nµy, dÉn ®Õn bëi sù bao phñ c¸c kiÕn tróc vµ c¸c c«ng nghÖ m¹ng vµ bëi sù t¨ng yªu cÇu c¸c dÞch vô víi c¸c ®Æc ®iÓm hiÖu n¨ng míi, c¸c yªu cÇu mµ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô tiÕn xa c¸ch tiÕp cËn qu¶n lý lçi truyÒn thèng tíi qu¶n lý hiÖu n¨ng. HiÖn nay c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô ph¶i qu¶n lý c¸c tµi nguyªn m¹ng cña hä ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu n¨ng cña c¸c dÞch vô mµ hä ph©n phèi – mét sù thay ®æi mµ ®ßi hái mét gi¶i ph¸p qu¶n lý hiÖu n¨ng tÝch hîp. C¸c kh¸ch hµng khã tÝnh yªu cÇu c¸c gi¶i ph¸p phøc t¹p, theo ý kh¸ch hµng. §Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu nµy, c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô ph¶i sö dông nhiÒu c«ng nghÖ, bao gåm m¹ng quang ®ång bé (SONET), chÕ ®é truyÒn dÉn kh«ng ®ång bé(ATM), Frame relay, ghÐp kªnh ph©n chia theo thêi gian (TDM), vµ giao thøc Internet (IP). V× vËy, c¸c m¹ng héi tô cã thÓ kh«ng cßn ®­îc qu¶n lý bëi c¸c h×nh th¸p tù trÞ trong tæng quan m¹ng. ChØ mét hÖ thèng qu¶n lý hiÖu n¨ng tÝch hîp ®Ých thùc cã thÓ chøa ®ùng tÊt c¶ c¸c c«ng nghÖ m¹ng liªn quan tõ thÕ giíi tho¹i ®Õn d÷ liÖu. Kh«ng gièng nh­ c¸c m¹ng TDM cè ®Þnh, kÝch th­íc l­u l­îng t¸c ®éng trùc tiÕp tíi hiÖu n¨ng vµ ®Çu ra cña c¸c m¹ng ATM vµ IP. §©y lµ mét sù cÇn thiÕt kh«ng ®æi ®Ó gi¸m s¸t vµ qu¶n lý c¸c møc l­u l­îng vµ sù t¾c nghÏn m¹ng x¶y ra ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu n¨ng cña nã. Víi kh¶ n¨ng ®Ó ®¸nh gi¸ vµ qu¶n lý cè ®Þnh c¸c møc l­u l­îng th× c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô cã thÓ cam kÕt c¸c møc dÞch vô tíi c¸c kh¸ch hµng cña hä. T­¬ng lai cña qu¶n lý hiÖu n¨ng C¸c nhµ cung cÊp dÞch vô ngµy nay ph¶i duy tr× mét sù c¹nh tranh b»ng viÖc triÓn khai thªm thiÕt bÞ ®Ó cung cÊp c¸c yªu cÇu dung l­îng thªm vµ bëi sù cam kÕt chÊt l­îng dÞch vô. Tuy nhiªn, hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô ph¶i ®¸nh gi¸ c¸c øng dông qu¶n lý hiÖu n¨ng ®Ó kiÓm tra nh÷ng nhµ cung cÊp nµy ph¶i cã kh¶ n¨ng ®Ó quan s¸t cã hiÖu qu¶ hiÖu n¨ng m¹ng vËt lý ®ang ph¸t triÓn liªn tôc, ph©n tÝch d÷ liÖu cña nã t­¬ng quan hiÖu n¨ng dÞch vô end-to-end, vµ gi÷ hoat ®éng dùa trªn mét sù am hiÓu toµn diÖn ho¹t ®éng m¹ng. Kh¶ n¨ng ®Ó ®iÒu khiÓn hiÖu qu¶ hiÖu n¨ng m¹ng cã thÓ ®­îc hoµn tÊt víi mét øng dông mµ cho phÐp c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô ®Ó bè trÝ vËn hµnh. øng dông ph¶i gi¸m s¸t hiÖu n¨ng m¹ng, ph©n tÝch d÷ liÖu liªn quan, vµ ®iÒu khiÓn phï hîp ho¹t ®éng m¹ng. ViÖc sö dông mét gi¶i ph¸p qu¶n lý hiÖu n¨ng m¹ng thÝch hîp, c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô cã thÓ chøng minh hiÖu qu¶ kh¶ n¨ng cña hä ®Ó ph©n phèi c¸c dÞch vô hiÖu n¨ng cao trong thuËt ng÷ mµ c¸c kh¸ch hµng cña hä sÏ hiÓu. Tõ trªn ta cã thÓ thÊy ®­îc tÇm quan träng cña qu¶n lý hiÖu n¨ng víi mét nhµ cung cÊp dÞch vô. VËy qu¶n lý hiÖu n¨ng cho NGN lµ g× ? Ta cã thÓ ®Þnh nghÜa nã nh­ sau : Qu¶n lý hiÖu n¨ng cho NGN gåm hai phÇn. PhÇn thø nhÊt lµ tËp c¸c chøc n¨ng mµ ®¸nh gi¸ vµ b¸o c¸o ho¹t ®éng cña thiÕt bÞ m¹ng vµ hiÖu lùc cña m¹ng hoÆc phÇn tö m¹ng. PhÇn thø hai lµ tËp c¸c chøc n¨ng con kh¸c nhau bao gåm th«ng tin thèng kª thu tËp, c¸c b¶n ghi liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh kiÓm tra vµ b¶o tr× trong qu¸ khø, hiÖu n¨ng hÖ thèng x¸c ®Þnh d­íi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ nh©n t¹o vµ c¸c m« h×nh hÖ thèng thay ®æi cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Qu¶n lý hiÖu n¨ng lµ qu¸ tr×nh b¶o d­ìng hiÖu n¨ng m¹ng nh»m ®¸p øng ®­îc yªu cÇu dÞch vô vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ. Chøc n¨ng nµy hç trî c«ng t¸c qu¶n lý m¹ng. Qu¶n lý hiÖu n¨ng cung cÊp mét tËp chøc n¨ng ®Ó b¾t ®Çu vµ t¹m dõng c¸c ho¹t ®éng gi¸m s¸t trªn c¸c tµi nguyªn m¹ng vËt lý, vµ ®Ó thu thËp, xö lý vµ hiÓn thÞ ®å ho¹ d÷ liÖu kh¶ dông. C¸c chøc n¨ng gi¸m s¸t hiÖu n¨ng cho phÐp viÖc thiÕt lËp c¸c ng­ìng cho c¸c tµi nguyªn nµo ®ã vµ ®­a ra mét c¶nh b¸o chÊt l­îng dÞch vô nÕu c¸c ng­ìng bÞ v­ît qua. §iÒu nµy ®­a ra cho nhµ khai th¸c ®éng lùc ®Ó gi¸m s¸t chi tiÕt c¸c cam kÕt møc dÞch vô ®éc lËp víi c¸c kh¸ch hµng kh¸c nhau cña hä. Yªu cÇu cho gi¶i ph¸p qu¶n lý hiÖu n¨ng Mét gi¶i ph¸p qu¶n lý hiÖu n¨ng lý t­ëng cã thÓ ®­îc thùc hiÖn ®éc lËp vµ cã thÓ më réng còng nh­ kh¶ n¨ng ®Ó cung cÊp sù tÝch hîp toµn bé møc ®é bao phñ m¹ng. Gi¶i ph¸p lý t­ëng ph¶i cho phÐp c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô gi¸m s¸t hiÖu n¨ng m¹ng vËt lý ®ang ph¸t triÓn liªn tôc, ph©n tÝch d÷ liÖu cña nã ®Ó t­¬ng quan hiÖu n¨ng dÞch vô end-to-end, vµ cuèi cïng, ®­a ra ho¹t ®éng dùa trªn mét sù hiÓu biÕt toµn diÖn cña ho¹t ®éng m¹ng, nh­ thÓ hiÖn ë h×nh 2.11. §Ó ®¶m b¶o r»ng, c¸c kh¸ch hµng ®ang tr¶ nh÷ng g× mµ hä chi tr¶, c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô hiÓu nh÷ng g× mµ kh¸ch hµng cña hä mong ®îi, vµ, b»ng c¸ch thøc cña hÖ thèng theo dâi h­íng kh¸ch hµng, cã thÓ chøng tá hiÖu qu¶ hiÖu n¨ng. C¸c nhµ cung cÊp dÞch vô thµnh c«ng sÏ lµ ng­êi triÓn khai c¸c dÞch vô mµ thùc hiÖn kiªn ®Þnh ë c¸c møc cao vµ lµ ng­êi truyÒn hiÖu n¨ng tíi kh¸ch hµng cña hä. H×nh 2.11 Mét gi¶i ph¸p qu¶n lý hiÖu n¨ng dÞch vô vµ m¹ng tÝch hîp Qu¶n lý hiÖu n¨ng hoµn toµn ph¶i ®i s©u xuèng qua mét líp cña c«ng nghÖ m¹ng. Víi mét quan ®iÓm tÝch hîp cña c«ng nghÖ triÓn khai, c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô sÏ cã thÓ thõa nhËn sù ¶nh h­ëng cña qu¶n lý hiÖu n¨ng cña kh¸ch hµng cña hä. Víi qu¶n lý hiÖu n¨ng, c¸c kh¸ch hµng sÏ cã thÓ hiÓu c¸c dÞch vô cña hä ®ang vËn hµnh thÕ nµo, trong khi c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô sÏ cã thÓ c¶i thiÖn c¬ së h¹ tÇng m¹ng – kÕ ho¹ch n©ng cÊp ®Ó chøng tá tèt h¬n nh÷ng sù cÇn thiÕt triªn khai cña kh¸ch hµng cña hä. Nh÷ng khã kh¨n mµ nhµ cung cÊp dÞch vô ph¶i ®èi mÆt khi tÝch hîp gi¶i ph¸p qu¶n lý hiÖu n¨ng Cã ba khã kh¨n chñ yÕu mµ nhµ cung cÊp dÞch vô ph¶i ®èi mÆt lµ: Thø nhÊt: M«i tr­êng cña nhµ cung cÊp dÞch vô ph¶i co d·n ®Ó hç trî thªm th«ng th­êng c¸c m¹ng phøc t¹p vµ réng- c¸c m¹ng mµ th­êng hç trî hµng ngh×n kh¸ch hµng ®ßi hái kh¾t khe. Thø hai: M«i tr­êng ph¶i ®ñ mÒm dÎo ®Ó hç trî mau lÑ c¸c c«ng nghÖ thay ®æi vµ c¸c yªu cÇu cña c¸c nhãm ng­êi dïng gåm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau. Thø ba: M«i tr­êng cña nhµ cung cÊp dÞch vô ph¶i cã thÓ tÝch hîp dÔ dµng c¸c øng dông kh¸c nhau ®Ó hç trî gióp gi¶m chi phÝ vËn hµnh vµ tù ®éng c¸c quy tr×nh qu¶n lý m¹ng. Kh¶ n¨ng co d·n Cã hai néi dung quan träng cho c¸c yªu cÇu co d·n kÝch th­íc cña m¹ng ®­îc qu¶n lý vµ sè l­îng ng­êi dïng. C¸c nhµ cung cÊp dÞch vô t¹o c¸c yªu cÇu cao nhÊt ë tÊt c¶ c¸c kÝch th­íc, nh­ thÓ hiÖn ë h×nh 2.12. H×nh 2.12 C¸c yªu cÇu co d·n C¸c m¹ng nhµ cung cÊp dÞch vô cã thÓ so s¸nh víi c¸c lo¹i lín réng h¬n c¸c m¹ng doanh nghiÖp. Mét m¹ng doanh nghiÖp ®iÓn h×nh cã thÓ gi¸m s¸t tÝch cùc hµng chôc hoÆc hµng tr¨m c¸c ®èi t­îng m¹ng, bao gåm c¸c Router vµ c¸c Switch. Tuy nhiªn mét m¹ng doanh nghiÖp sÏ bÞ lu mê khi so s¸nh víi mét m¹ng cña nhµ cung cÊp dÞch vô, m¹ng mµ gi¸m s¸t hµng ngh×n tíi hµng triÖu ®èi t­îng. C¸c m¹ng doanh nghiÖp réng mµ gièng c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô nhá lµ ngo¹i lÖ. C¸c nhµ cung cÊp dÞch vô cã mét d¶i réng c¸c c«ng nghÖ ®Ó qu¶n lý, bao gåm SONET/SDH, ATM, IP vµ Frame Relay. Nh­ mét hÖ qu¶ cña sù phøc t¹p vµ sù quan träng chñ yÕu cña c¸c dÞch vô hä mang l¹i, c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô dµnh nhiÒu c¸c nguån tµi chÝnh vµ nh©n lùc ®Ó gi¸m s¸t hiÖu n¨ng m¹ng cña hä. Trong ph¹m vi mét doanh nghiÖp, th­êng chØ cã giíi h¹n sè ng­êi dïng, nh÷ng ng­êi thu thËp d÷ liÖu tæng hîp vµ thÓ hiÖn nã tíi nh÷ng ng­êi qu¶n lý vµ c¸c c«ng viÖc qu¶n lý cña hä. Nh÷ng ng­êi nµy th­êng tËp trung trong mét nhãm chøc n¨ng c«ng nghÖ th«ng tin (IT). V× vËy, tæng sè ng­êi sö dông trïng lÆp trong mét hÖ thèng doanh nghiÖp cã thÓ tõ mét tíi hai vµ cã thÓ ®¹t tíi m­êi ng­êi. Mét doanh nghiÖp cã mét tr¨m ng­êi dïng trïng lÆp lµ mét ngo¹i lÖ. Tr¸i ng­îc l¹i, hµng tr¨m ng­êi dïng truy cËp bªn trong th«ng tin hiÖu n¨ng m¹ng trong ph¹m vi mét m«i tr­êng cña nhµ cung cÊp dÞch vô. C¸c øng dông m¹ng néi bé më réng(Extranet) ph©n ®èi t­îng th«ng tin hiÖu n¨ng m¹ng tíi c¸c kh¸ch hµng vµ ®¹t hµng tr¨m ngh×n ng­êi dïng trong nhiÒu nhãm trong toµn bé tæ chøc. TÝnh mÒm dÎo C¸c lÜnh vùc IT doanh nghiÖp cã mét tËp c¸c yªu cÇu thèng nhÊt cho mé gi¶i ph¸p qu¶n lý hiÖu n¨ng m¹ng. Tuy nhiªn, c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô ph¶i ®­a ra mét d¶i réng c¸c bªn liªn quan vµo sù tÝnh to¸n nh­ mét kÕt qu¶ cña mét d¶i réng kh¸c th­êng nh÷ng sù cÇn thiÕt qu¶n lý hiÖu n¨ng, bao gåm nh÷ng sù vËn hµnh m¹ng, kÕ ho¹ch vµ øng dông c«ng nghÖ m¹ng ®iÒu khiÓn vµ qu¶n lý, marketing vµ b¸n hµng, vµ kh¸ch hµng. V× vËy,gi¶i ph¸p qu¶n lý hiÖu n¨ng mµ mét nhµ cung cÊp dÞch vô lùa chän ®Ó tÝch hîp víi m«i tr­êng cña nã do vËy mÒm dÎo. Nh÷ng yªu cÇu nhiÒu nhãm t¹o ra lµ kh¸c nhau, trong khi chóng bao gæm sù cÇn thiÕt cho c¶ ph©n tÝch d÷ liÖu trong qu¸ khø vµ thêi gian thùc. Cïng víi sù cÇn thiÕt dù b¸o c¸c xu h­íng hiÖu n¨ng cho c¸c m¹ng hoµn thiÖn, c¸c miÒn con, c¸c c«ng nghÖ cô thÓ vµ c¸c dÞch vô cña c¸c kh¸ch hµng râ rµng. Víi b­íc tiÕn nhanh cña sù thay ®æi trong c«ng nghÖ vµ c¸c tæ chøc cung cÊp dÞch vô, nh÷ng yªu cÇu nµy cã thÓ lµ kh«ng dù ®o¸n ®­îc. ThØnh tho¶ng, c¸c lÜnh vùc lËp triÓn khai c¸c gi¶i ph¸p cho mét môc ®Ých cô thÓ kh«ng cã tÝnh ®Õn tæ chøc-c¸c yªu cÇu réng. Trong khi c¸c øng dông lùa chän cã thÓ tho¶ m·n c¸c yªu cÇu ng¾n h¹n, sù thÊt b¹i sÏ t¨ng lªn qua thêi gian trong khi lÜnh vùc kh¸c trong ph¹m vi tæ chøc kÕ thõa mét øng dông mµ kh«ng ®­îc thiÕt kÕ ®Ó tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n cña mäi ng­êi. Sù tÝch hîp Sù triÓn khai gi¶i ph¸p cã thÓ tho¶ m·n nh÷ng ng­êi dïng kh¸c nhau mµ kh«ng t¨ng c¸c chi phÝ vËn hµnh, yªu cÇu c¸c øng dông mµ cã thÓ ®­îc tÝch hîp s½n sµng vµo m«i tr­êng vËn hµnh. C¸c hÖ thèng doang nghiÖp h­íng vÒ tËp trung nhá h¬n vµ nhiÒu h¬n c¸c ®èi t¸c nhµ cung cÊp dÞch vô, nã sÏ ®­a hä dÔ dµng h¬n ®Ó quan s¸t vµ cho phÐp víi ®iÒu khiÓn c¸c øng dông Ýt sø mÖnh-giíi h¹n hä ph©n phèi trong suèt sù triÓn khai cña mét gi¶i ph¸p míi. PhÇn lín c¸c hÖ thèng trong mét nhµ cung cÊp dÞch vô t¹o ra vÊn ®Ò phøc t¹p h¬n. C¸c nhµ cung cÊp dÞch vô yªu cÇu sù tÝch hîp hoµn h¶o ®Ó triÓn khai c¸c dÞch vô míi kh«ng cã sù can thiÖp thñ c«ng. V× vËy c¸c hÖ thèng qu¶n lý hiÖu n¨ng ph¶i tÝch hîp vµ liªn m¹ng víi ®Æt hµng vµ cung cÊp, thanh to¸n, dßng c«ng viÖc, vµ c¸c hÖ thèng qu¶n lý trôc trÆc, gi÷a nh÷ng c¸i kh¸c. B¶n chÊt mét gi¶i ph¸p qu¶n lý hiÖu n¨ng ®­a ra mét ®Þnh nghÜa chiÕn l­îc giao diÖn tèt, râ rµng dùa trªn c¸c tiªu chuÈn ®­îc chÊp nhËn nh­ CORBA. Tham sè ®¸nh gi¸ hiÖu n¨ng NGN Nh­ ®· nãi ë phÇn trªn, chÊt l­îng dÞch vô QoS vµ hiÖu n¨ng m¹ng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Muèn cã chÊt l­îng dÞch vô tèt th× ph¶i dùa trªn nÒn hiÖu n¨ng m¹ng tèt. Trong NGN cã n¨m gi¸ trÞ ®¸nh gi¸ hiÖu n¨ng m¹ng sau ®©y ®­îc xem nh­ cã ¶nh h­ëng quan träng nhÊt ®Õn QoS ®Çu cuèi - ®Çu cuèi. §é kh¶ dông: lµ ®é s½n sµng phôc vô cña m¹ng. Mét m¹ng lý t­ëng lu«n s½n sµng 100% thêi gian. ThËm chÝ nÕu lµ 99.8% t­¬ng øng kho¶ng 1,5h m¹ng chÕt trong mét th¸ng th× còng cã thÓ kh«ng mét h·ng truyÒn th«ng lín chÊp nhËn. Nh÷ng h·ng truyÒn th«ng uy tÝn lu«n nç lùc cho kh¶ n¨ng s½n sµng 99,999%, t­¬ng øng kho¶ng 2,6s m¹ng chÕt trong vßng mét th¸ng. Th«ng l­îng (Throughtput): §©y lµ tèc ®é truyÒn t¶i d÷ liÖu thùc tÕ ®­îc tÝnh b»ng bit/s. §¹i l­îng nµy hoµn toµn kh¸c víi dung l­îng cùc ®¹i hay tèc ®é trªn ®­êng d©y cña m¹ng vµ th­êng bÞ nhÇm lÉn víi b¨ng th«ng cña m¹ng. ViÖc chia sÎ mét m¹ng sÏ lµm gi¶m th«ng l­îng vµ bÊt cø ng­êi nµo còng cã thÓ nhËn ra, do ®ã ph¶i ®­a thªm vµo tiªu ®Ò cña tÊt c¶ gãi c¸c bit ®Ó nhËn d¹ng vµ cho c¸c môc ®Ých kh¸c. Nhµ cung cÊp dÞch vô ph¶i ®¶m b¶o mét tèc ®é th«ng l­îng tèi thiÓu cho kh¸ch hµng (nhµ cung cÊp dÞch vô còng cßn ph¶i cã mét sù ®¶m b¶o t­¬ng tù nh­ cung cÊp m¹ng). MÊt gãi: C¸c thiÕt bÞ m¹ng, nh­ c¸c chuyÓn m¹ch vµ router, ®«i khi ph¶i gi÷ c¸c gãi d÷ liÖu trong c¸c hµng ®¬Þ khi mét liªn kÕt bÞ nghÏn nÕu liªn kÕt nµy bÞ nghÏn trong mét thêi gian qu¸ dµi th× hµng ®îi sÏ bÞ trµn vµ d÷ liÖu sÏ bÞ mÊt. C¸c gãi bÞ mÊt ph¶i ®­îc truyÒn l¹i vµ tÊt nhiªn sÏ lµm t¨ng thêi gian truyÒn dÉn. Trong mét m¹ng ®­îc qu¶n lý tèt th× tû lÖ mÊt gãi th­êng nhá h¬n 1%/th¸ng. TrÔ: §ã lµ thêi gian ®Ó d÷ liÖu ®i tõ nguån tíi ®Ých. NÕu kh«ng cã tuyÕn truyÒn dÉn vÖ tinh trong kÕt nèi th× trÔ cña mét cuéc gäi tho¹i kho¶ng 5000Km qua m¹ng PSTN lµ kho¶ng 25ms. Víi m¹ng Internet th× trÔ cña mét cuéc gäi tho¹i cã thÓ dÔ dµng bÞ v­ît qu¸ 150ms do ph¶i xö lý b¸o hiÖu (ph©n tÝch sè vµ nÐn tÝn hiÖu tho¹i analog ®Çu vµo) vµ nghÏn (do ph¶i xö lý hµng ®îi). Jitter (rung pha): Jitter x¶y ra do mét sè nguyªn nh©n nh­ c¸c biÕn ®æi ë d¶i hµng ®îi, c¸c biÕn ®éng trong thêi gian xö lý cÇn thiÕt ®Ó x¾p xÕp l¹i c¸c gãi, v× c¸c gãi ®Õn ®Ých kh«ng theo thø tù do chóng ®i theo nh÷ng tuyÕn kh¸c nhau, vµ c¸c biÕn ®éng trong thêi gian xö lý cÇn thiÕt ®Ó kh«i phôc c¸c gãi ®· bÞ nguån göi ph©n m¶nh. Ph­¬ng ph¸p ®o c¸c tham sè hiÖu n¨ng m¹ng §Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng cña thiÕt bÞ, chÊt l­îng dÞch vô vµ m¹ng th× vÊn ®Ò quan träng lµ ph¶i thu thËp c¸c d÷ liÖu ®Çy ®ñ, tiªu biÓu vµ cã ý nghÜa. Nh÷ng sè liÖu nµy phôc vô cho c«ng t¸c ®¸nh gi¸ hiÖu n¨ng m¹ng vµ chÊt l­îng dÞch vô viÔn th«ng ®­îc ®­îc tæng hîp tõ c¸c kÕt qu¶ ®o, tËp hîp tõ c¸c b¸o c¸o vÒ t×nh tr¹ng ho¹t ®éng, b¸o c¸o lçi vµ h­ háng còng nh­ tõ c¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t kh¸ch hµng. ViÖc thu thËp sè liÖu ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu n¨ng m¹ng còng nh­ chÊt l­îng m¹ng cÇn ph¶i cã nh÷ng nguyªn t¾c ®Ó thùc hiÖn, vµ ph¶i cã kÕ ho¹ch thu thËp d÷ liÖu chi tiÕt. Mäi kÕ ho¹ch thu thËp d÷ liÖu ®­îc lËp ra ph¶i nh»m môc ®Ých cung cÊp th«ng tin ®­îc yªu cÇu cho phÐp ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh vµ ch¸c ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c c¸c chØ tiªu c¬ b¶n vÒ QoS hiÖu n¨ng m¹ng ®ª ra. Môc ®Ých cô thÓ cña ph¹m vi thu thËp d÷ liÖu lµ nh»m diÔn ®¹t nh÷ng kh¶ n¨ng thùc hiÖn vµ cung cÊp th«ng tin kh¶o s¸t n¨ng lùc vËn hµnh hiÖn t¹i cña c¸c phÇn tö trong m¹ng phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, khai th¸c, lËp kÕ ho¹ch, hç trî b¶o d­ìng, ... chØ ra sù cÇn thiÕt cho viÖc ph¸t triÓn cña c¸c phÇn tö ®· ®­îc l¾p ®Æt vµ ®ang ho¹t ®éng trªn m¹ng hoÆc c¸c phÇn tö sÏ cã trong t­¬ng lai. D÷ liÖu thu thËp sÏ ®­a ra sù so s¸nh c¸c ®Æc tÝnh riªng hoÆc c¸c ®Æc ®iÓm dù b¸o tr­íc cho c¸c phÇn tö ®ang vËn hµnh, nã còng gióp cho viÖc hoµn thiÖn c¸c thiÕt kÕ m¹ng trong t­¬ng lai. D÷ liÖu thu thËp ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng vËn hµnh cña m¹ng vµ chÊt l­îng dÞch vô cã thÓ lÊy tõ c¸c ho¹t ®éng sau: Ho¹t ®éng ®o kiÓm n©ng cao chÊt l­îng m¹ng vµ dÞch vô C¸c ho¹t ®éng b¶o d­ìng C¸c ho¹t ®éng söa ch÷a (söa ch÷a hoÆc cã khiÕu n¹i) C¸c ho¹t ®éng gi¸m s¸t n¨ng lùc thùc hiÖn (c¸c b¸o c¸o th«ng th­êng, kÕt qu¶ ®o l­u l­îng) Th«ng tin vÒ hiÖn tr¹ng (danh s¸ch dù phßng, danh s¸ch thiÕt bÞ ®· ®­îc l¾p ®Æt vµ ho¹t ®éng, danh s¸ch söa ch÷a, thay ®æi vµ cËp nhËt c¬ së d÷ liÖu nh»m môc ®Ých ®iÒu khiÓn cÊu h×nh m¹ng) Do m¹ng NGN vµ c¸c m¹ng kh¸c vÉn ®ang ®­îc triÓn khai th¸c cïng nhau, môc tiªu chÝnh cña viÖc do kiÓm lµ t×m kiÕm vµ c¶nh b¸o nghÏn, b¸o tr­íc vÒ nh÷ng sù liªn quan ®Õn cuéc gäi mµ cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu n¨ng cña m¹ng vµ x¸c ®Þnh c¸c tham sè ®Ó c¶i thiÖn n¨ng suÊt cña m¹ng. D÷ liÖu hiÖu n¨ng m¹ng ®­îc ®o t¹i nh÷ng ®iÓm ®o MP t¹i c¸c thµnh phÇn m¹ng. C¸c d÷ liÖu nµy sÏ ®­îc truyÒn trªn m¹ng d÷ liÖu DCN ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c thu thËp d÷ liÖu hiÖu n¨ng m¹ng ®­îc hç trî bëi phÇn mÒm qu¶n lý m¹ng. ViÖc ®o QoS vµ hiÖu n¨ng m¹ng NP cña m¹ng cã thÓ ®­îc thùc hiÖn theo hai ph­¬ng ph¸p: Ph­¬ng ph¸p tÝch cùc: Ph¸t l­u l­îng vµo m¹ng råi sö dông c¸c thiÕt bÞ ®o, c«ng cô ®Ó ®o. Cô thÓ h¬n, ph­¬ng ph¸p ®o tÝch cùc cã thÓ thùc hiÖn víi hai lo¹i c«ng cô sau ®©y: Sö dông phÇn mÒm cã kh¶ n¨ng ph¸t l­u l­îng Sö dông thiÕt bÞ ®o cã kh¶ n¨ng ph¸t l­u l­îng Ph­¬ng ph¸p thô ®éng: Sö dông n¨ng lùc gi¸m s¸t cña c¸c thiÕt bÞ trong m¹ng nh­ c¸c router, chuyÓn m¹ch ®Ó gi¸m s¸t c¸c dßng l­u l­îng thùc. C¸c thiÕt bÞ nµy cã thÓ ®­a ra c¸c b¸o c¸o thèng kª vÒ c¸c tham sè liªn quan ®Õn QoS vµ NP nh­ trÔ, mÊt gãi, ®é kh¶ dông..... §Ó ®o kiÓm chÊt l­îng m¹ng IP vµ chÊt l­îng dÞch vô ®­îc cung cÊp trªn nÒn IP, ®iÒu c¬ b¶n ®Çu tiªn lµ ph¶i t¹o ra ®­îc c¸c dßng l­u l­îng media kh¸c nhau. Cô thÓ lµ: L­u l­îng tho¹i L­u l­îng sè liÖu gãi th«ng th­êng (vÝ dô c¸c giao thøc Internet FTP, HTTP) L­u l­îng Video L­u l­îng b¸o hiÖu (BGP, IS-IS). L­u l­îng c¸c th«ng tin khai th¸c b¶o d­ìng (OAM) Cã hai c¸ch t¹o ra c¸c tÝn hiÖu ph¸t vµo ®Çu vµo cña hÖ thèng ®­îc ®o kiÓm: C¸ch thø nhÊt: Cïng mét nguån l­u l­îng ®Êu vµo nh­ng trong c¸c lÇn kh¸c nhau ®­îc g¸n vµo c¸c líp dÞch vô kh¸c nhau (®­îc thùc hiÖn t¹i router biªn cña m¹ng hç trî DiffServ). S¬ ®å tæng qu¸t nh­ ë h×nh 2.13 H×nh 2.13 Sö dông mét nguån ph¸t l­u l­îng ®o kiÓm C¸ch thø hai: T¹o c¸c lo¹i l­u l­îng thùc øng víi tõng lo¹i dÞch vô. §Ó thùc hiÖn ®­îc viÖc nµy, ta cÇn sö dông mét thiÕt bÞ ph¸t l­u l­îng theo t­ng lo¹i dÞch vô (Class of Service). §©y lµ nh÷ng thiÕt bÞ cã kh¶ n¨ng ph¸t nhiÒu d¹ng l­u l­îng ®éc lËp nhau víi c¸c ®Æc tÝnh vµ ®é phøc t¹p kh¸c nhau. Bªn c¹nh c¸c m« h×nh l­u l­îng s½n cã, ng­êi sö dông hoµn toµn cã thÓ ®Þnh nghÜa c¸c m« h×nh l­u l­îng cho riªng m×nh. C¸ch nµy ®­îc minh ho¹ trong h×nh 2.14 d­íi ®©y. H×nh 2.14 Sö dông nhiÒu nguån l­u l­îng ®o kiÓm Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu n¨ng NGN §Ó biÕt ®­îc hiÖu qu¶ cña m¹ng ®ang trong qu¸ tr×nh sö dông, chóng ta cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ hiÖu n¨ng cña nã. C¸c ph­¬ng ph¸p ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu n¨ng cã ba lo¹i: Ph­¬ng ph¸p to¸n häc, ph­¬ng ph¸p m« pháng vµ ph­¬ng ph¸p ®o kiÓm. PhÇn d­íi ®©y sÏ lÇn l­ît giíi thiÖu qua tõng ph­¬ng ph¸p. 2.6.4.1 Ph­¬ng ph¸p to¸n häc Ph­¬ng ph¸p nµy sö dông c¸c c«ng cô to¸n häc ®¸nh gi¸ c¸c ®Æc tÝnh cña hÖ thèng. ¦u nh­îc ®iÓm chÝnh cña c¸c ph­¬ng ph¸p to¸n häc lµ chóng cã thÓ ®­îc sö dông nhanh chãng. Tuy nhiªn yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó gi¶i quyÕt c¸c h¹n chÕ vÒ m« h×nh ho¸ to¸n häc sù ®a d¹ng cña hÖ thèng vµ c¸c ®Æc tÝnh l­u l­îng cña hÖ thèng. NÕu nh­ m« h×nh ph¶i thay ®æi rÊt nhiÒu so víi thùc tÕ v× môc ®Ých ®¬n gi¶n ho¸ th× nã cã thÓ t¹o ra c¸c kÕt qu¶ kh«ng chÝnh x¸c. Do vËy m« h×nh nµy sö dông ®Ó t¹o ra c¸ kÕt qu¶ ph¶i s¸t víi hÖ thèng thùc tÕ. 2.4.6.2 Ph­¬ng ph¸p m« pháng Ph­¬ng ph¸p nµy ng­êi ta x©y dùng hÖ thèng trªn c¬ së ph©n tÝch vµ phÇn mÒm ®Ó m« pháng theo ho¹t ®éng cña hÖ thèng. Sau ®ã víi sù trî gióp cña c¸c hÖ thèng m« pháng ®ã, ng­êi ta cã thÓ ®¸nh gi¸ c¸c tham sè hiÖu n¨ng cña hÖ thèng thùc. §Ó thùc hiÖn ®­îc ph­¬ng ph¸p nµy th× cÇn chi phÝ rÊt lín c¶ vÒ thêi gian lÉn tµi chÝnh ®Ó triÓn khai ®­îc mét ch­¬ng tr×nh m« pháng. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lín nhÊt lµ kh¶ n¨ng xö lý hÖ thèng ë nhiÒu møc vµ nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau. Nã thÝch hîp cho viÖc m« pháng c¸c m¹ng cã kÝch th­íc nhá vµ võa, cßn viÖc m« pháng c¸c m¹ng rÊt lín vµ phøc t¹p lµ kh«ng thùc tÕ. 2.6.4.3 Ph­¬ng ph¸p ®o kiÓm Ph­¬ng ph¸p ®o kiÓm ®ßi hái mét m¹ng thùc tÕ s½n cã ®Ó thùc hiÖn ®o l­êng. ­u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p ®o l­êng hiÖu n¨ng lµ viÖc vËn hµnh m¹ng kh«ng bÞ ¶nh h­ëng. Ho¹t ®éng thùc t¹i cña m¹ng sÏ bÞ gi¸m s¸t vµ ®o l­êng trong khi m¹ng vËn hµnh ho¹t ®éng. Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p nµy ®ßi hái thiÕt bÞ phï hîp vµ chi phÝ lín h¬n so víi ph­¬ng ph¸p m« pháng. ViÖc ®o kiÓm nµy chØ kh¶ dông víi c¸c hÖ thèng ®ang ho¹t ®éng, kh«ng kh¶ dông víi c¸c hÖ thèng cßn ®ang thiÕt kÕ vµ triÓn khai. ViÖc ®o l­êng trùc tiÕp hÖ thèng cã thÓ lµm ¶nh h­ëng ®Õn hÖ thèng cÇn ®o khi ®¹t ®­îc c¸c sè liÖu cÇn thiÕt. §iÒu nµy cã thÓ dÉn ®Õn c¸c sè ®o gi¶. H¬n n÷a, viÖc ®o l­êng møc hiÖu n¨ng tõ ®Çu cuèi ®Õn ®Çu cuèi tr¶i kh¾p trªn tÊt c¶ c¸c ®­êng truyÒn cña m¹ng lµ kh«ng thùc tÕ. KÕt luËn: Ch­¬ng 2 ®· tr×nh bµy tæng quan vÒ lý thuyÕt qu¶n lý m¹ng NGN dùa trªn tµi liÖu lµ khuyÕn nghÞ ITU-T M.3060. §©y lµ tµi liÖu ®­îc ITU-T x©y dùng trªn m« h×nh TMN. Trong phÇn nµy, ®å ¸n ®· tr×nh bµy nh÷ng khã kh¨n, nh÷ng yªu cÇu cïng môc ®Ých trong qu¶n lý NGN, tËp trung nghiªn cøu c¸c kiÕn tróc trong qu¶n lý NGN. Sau cïng, ch­¬ng 2 ®· tËp trung ®i s©u nghiªn cøu Qu¶n lý hiÖu n¨ng trong m¹ng NGN. PhÇn nµy ®· gi¶i quyÕt ®­îc c¸c vÊn ®Ò lµ: Nªu ®­îc c¸c ®Æc ®iÓm, kh¸i niÖm, yªu cÇu...qu¶n lý hiÖu n¨ng NGN Giíi thiÖu c¸c th«ng sè dïng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu n¨ng NGN Giíi thiÖu c¸c ph­¬ng ph¸p ®o dïng ®Ó ®o th«ng sè hiÖu n¨ng Nªu vÊn ®Ò gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ hiÖu n¨ng trong m¹ng