Phương pháp lập trình - Cấu trúc rẽ nhánh - Ngô Hữu Dũng

Phương pháp lập trình Cấu trúc rẽ nhánh TS. Ngô Hữu Dũng TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nội dung Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh  if  switch Câu lệnh if (thiếu) Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh Đ S if () ; Câu lệnh đơn hoặc Câu lệnh phức (kẹp giữa { và }) Trong ( ), cho kết quả (sai = 0, đúng ≠ 0) Câu lệnh if (thiếu) Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. void main() 2. { 3. if (a == 0) 4. printf(“a bang 0”); 5. if (a == 0) 6. { 7. printf(“a bang 0”); 8. a = 2912; 9. } 10.} Câu lệnh if (đủ) Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh Đ S if () ; else ; Câu lệnh đơn hoặc Câu lệnh phức (kẹp giữa { và }) Trong ( ), cho kết quả (sai = 0, đúng ≠ 0) Câu lệnh if (đủ) Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. void main() 2. { 3. if (a == 0) 4. printf(“a bang 0”); 5. else 6. printf(“a khac 0”); 7. if (a == 0) 8. { 9. printf(“a bang 0”); 10. a = 2912; 11. } 12. else 13. printf(“a khac 0”); 14.} Câu lệnh if - Một số lưu ý  Câu lệnh if và câu lệnh if else là một câu lệnh đơn. Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. { 2. if (a == 0) 3. printf(“a bang 0”); 4. } 5. { 6. if (a == 0) 7. { 8. printf(“a bang 0”); 9. a = 2912; 10. } 11. else 12. printf(“a khac 0”); 13. } Câu lệnh if - Một số lưu ý  Câu lệnh if có thể lồng vào nhau và else sẽ tương ứng với if gần nó nhất. Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. if (a != 0) 2. if (b > 0) 3. printf(“a != 0 va b > 0”); 4. else 5. printf(“a != 0 va b <= 0”); 6. if (a !=0) 7. { 8. if (b > 0) 9. printf(“a != 0 va b > 0”); 10. else 11. printf(“a != 0 va b <= 0”); 12.} Câu lệnh if - Một số lưu ý  Nên dùng else để loại trừ trường hợp. Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. if (delta < 0) 2. printf(“PT vo nghiem”); 3. if (delta == 0) 4. printf(“PT co nghiem kep”); 5. if (delta > 0) 6. printf(“PT co 2 nghiem”); 7. if (delta < 0) 8. printf(“PT vo nghiem”); 9. else // delta >= 0 10. if (delta == 0) 11. printf(“PT co nghiem kep”); 12. else 13. printf(“PT co 2 nghiem”); Câu lệnh if - Một số lưu ý  Không được thêm ; sau điều kiện của if. Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. void main() 2. { 3. int a = 0; 4. if (a != 0) 5. printf(“a khac 0.”); 6. if (a != 0); 7. printf(“a khac 0.”); 8. if (a != 0) 9. { 10. }; 11. printf(“a khac 0.”); 12.} Câu lệnh switch (thiếu) switch () { case :;break; case :;break; }  là biến/biểu thức cho giá trị rời rạc.  : đơn hoặc khối lệnh {}. Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh Đ S = = Đ S Câu lệnh switch (thiếu) Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. void main() 2. { 3. int a; 4. printf(“Nhap a: ”); 5. scanf(“%d”, &a); 6. switch (a) 7. { 8. case 1 : printf(“Mot”); break; 9. case 2 : printf(“Hai”); break; 10. case 3 : printf(“Ba”); break; 11. } 12.} Câu lệnh switch (đủ) switch () { :;break; :;break; default: ; } Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh Đ S = = Đ S Câu lệnh switch (đủ) Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. void main() 2. { 3. int a; 4. printf(“Nhap a: ”); 5. scanf(“%d”, &a); 6. switch (a) 7. { 8. case 1 : printf(“Mot”); break; 9. case 2 : printf(“Hai”); break; 10. case 3 : printf(“Ba”); break; 11. default : printf(“Ko biet doc”); 12. } 13.} Câu lệnh switch - Một số lưu ý  Câu lệnh switch là một câu lệnh đơn và có thể lồng nhau. Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. switch (a) 2. { 3. case 1 : printf(“Mot”); break; 4. case 2 : switch (b) 5. { 6. case 1 : printf(“A”); break; 7. case 2 : printf(“B”); break; 8. } break; 9. case 3 : printf(“Ba”); break; 10. default : printf(“Khong biet doc”); 11. } Câu lệnh switch - Một số lưu ý  Các giá trị trong mỗi trường hợp phải khác nhau. Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. switch (a) 2. { 3. case 1 : printf(“Mot”); break; 4. case 1 : printf(“MOT”); break; 5. case 2 : printf(“Hai”); break; 6. case 3 : printf(“Ba”); break; 7. case 1 : printf(“1”); break; 8. case 1 : printf(“mot”); break; 9. default : printf(“Khong biet doc”); 10.} Câu lệnh switch - Một số lưu ý  switch sẽ nhảy đến case tương ứng và thực hiện đến khi nào gặp break hoặc cuối switch sẽ kết thúc. Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. switch (a) 2. { 3. case 1 : printf(“Mot”); break; 4. case 2 : printf(“Hai”); break; 5. case 3 : printf(“Ba”); break; 6. } Câu lệnh switch - Một số lưu ý  switch nhảy đến case tương ứng và thực hiện đến khi nào gặp break hoặc cuối switch sẽ kết thúc. Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. switch (a) 2. { 3. case 1 : printf(“Mot”); break; 4. case 2 : printf(“Hai”); break; 5. case 3 : printf(“Ba”); break; 6. } 7. switch (a) 8. { 9. case 1 : printf(“Mot”); break; 10. case 2 : printf(“Hai”); break; 11. case 3 : printf(“Ba”); break; 12.} Câu lệnh switch - Một số lưu ý  Tận dụng tính chất khi bỏ break; Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. switch (a) 2. { 3. case 1 : printf(“So le”); break; 4. case 2 : printf(“So chan”); break; 5. case 3 : printf(“So le”); break; 6. case 4 : printf(“So chan”); break; 7. } 8. switch (a) 9. { 10. case 1 : 11. case 3 : printf(“So le”); break; 12. case 2 : 13. case 4 : printf(“So chan”); break; 14.} 20  Câu lệnh if  Câu lệnh switch Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh Kinh nghiệm lập trình 1. if (a == 1) 2. printf(“Mot”); 3. if (a == 2) 4. printf(“Hai”); 5. if (a == 3) 6. printf(“Ba”); 7. if (a == 4) 8. printf(“Bon”); 9. if (a == 5) 10. printf(“Nam”); 1. switch (a) 2. { 3. case 1: printf(“Mot”); 4. break; 5. case 2: printf(“Hai”); 6. break; 7. case 3: printf(“Ba”); 8. break; 9. case 4: printf(“Bon”); 10. break; 11. case 5: printf(“Nam”); 12.} 21  Câu lệnh switch  Câu lệnh if Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh Kinh nghiệm lập trình 1. switch (a) 2. { 3. case 3.14: 4. case <10: 5. case 1: printf(“OK”); 6. break; 7. case 2: 8. case 3: printf(“OK”); 9. break; 10.} 1. if (a == 3.14) 2. printf(“OK”); 3. if (a < 10) 4. printf(“OK”); 5. if (a == 1) 6. printf(“OK”); 7. if (a == 2 || a == 3) 8. printf(“OK”); Lệnh tiền xử lý Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh  1. #include 2. #define MAX(A, B) (A > B ? A : B) 3. // preprocessor 4. int largest(int a, int b, int c) 5. { 6. int result; 7. result = MAX(a, b); 8. result = MAX(result, c); 9. return result; 10. } 11. void main() 12. { 13. printf("%d ", MAX(1,4)); 14. printf("%d ", largest(7,3,8)); 15. } Bài tập thực hành 1. Nhập một số bất kỳ. Hãy đọc giá trị của số nguyên đó nếu nó có giá trị từ 1 đến 9, ngược lại thông báo không đọc được. 2. Nhập một chữ cái. Nếu là chữ thường thì đổi sang chữ hoa, ngược lại đổi sang chữ thường. 3. Giải phương trình bậc nhất ax + b = 0. 4. Giải phương trình bậc hai ax2 + bx + c = 0. Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh Bài tập thực hành 5. Nhập 4 số nguyên a, b, c và d. Tìm số có giá trị nhỏ nhất (min). 6. Nhập 4 số nguyên a, b, c và d. Hãy sắp xếp giá trị của 4 số nguyên này theo thứ tự tăng dần. 7. Tính tiền đi taxi từ số km nhập vào. Biết: a. 1 km đầu giá 15000đ b. Từ km thứ 2 đến km thứ 5 giá 13500đ c. Từ km thứ 6 trở đi giá 11000đ d. Nếu trên 120km được giảm 10% tổng tiền. Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh Bài tập thực hành 8. Nhập vào tháng và năm. Cho biết tháng đó có bao nhiêu ngày. 9. Nhập độ dài 3 cạnh 1 tam giác. Kiểm tra đó có phải là tam giác không và là tam giác gì? Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh Bài tập 1 (if) Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. #include 2. void main() 3. { 4. int n; 5. printf(“Nhap mot so nguyen: ”); 6. scanf(“%d”, &n); 7. if (n == 1) 8. printf(“Mot”); 9. else 10. if (n == 2) 11. printf(“Hai”); 12. 13. else 14. printf(“Khong biet doc”); 15.} Bài tập 1 (switch) Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. #include 2. void main() 3. { 4. int n; 5. printf(“Nhap mot so nguyen: ”); 6. scanf(“%d”, &n); 7. switch (n) 8. { 9. case 1: printf(“Mot”); break; 10. case 2: printf(“Hai”); break; 11. case 3: printf(“Ba”); break; 12. 13. default: printf(“Ko biet doc”); 14. } 15.} Bài tập 2 Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. #include 2. void main() 3. { 4. char ch; 5. printf(“Nhap mot ky tu: ”); 6. scanf(“%c”, &ch); 7. if (ch >= ‘a’ && ch <= ‘z’) 8. ch = ch – 32; 9. else 10. if (ch >= ‘A’ && ch <= ‘Z’) 11. ch = ch + 32; 12. printf(“Ky tu sau khi doi: %c”, ch); 13.} Bài tập 3 Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. #include 2. #include 3. void main() 4. { 5. int a, b; 6. printf(“Nhap a, b: ”); 7. scanf(“%d%d”, &a, &b); 8. if (a == 0) 9. if (b == 0) 10. printf(“Phuong trinh VSN”); 11. else 12. printf(“Phuong trinh VN”); 13. else 14. printf(“Nghiem = %f”, float(-b)/a); 15.} Bài tập 4 Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. #include 2. void main() 3. { 4. int a, b, c; 5. printf(“Nhap a, b, c: ”); 6. scanf(“%d%d%d”, &a, &b, &c); 7. if (a == 0) 8. { 9. // Giai PT Bac 1 o day 10. } 11. else 12. { 13. // Giai PT Bac 2 o day 14. } 15.} Bài tập 5 Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. #include 2. void main() 3. { 4. int a, b, c, d, min; 5. printf(“Nhap a, b, c, d: ”); 6. scanf(“%d%d%d%d”, &a, &b, &c, &d); 7. 8. min = a; 9. if (b < min) min = b; 10. if (c < min) min = c; 11. if (d < min) min = d; 12. printf(“So nho nhat la %d”, min); 13.} Bài tập 6 Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh 1. #include 2. void main() 3. { 4. int a, b, c, d, tam; 5. printf(“Nhap a, b, c, d: ”); 6. scanf(“%d%d%d%d”, &a, &b, &b, &d); 7. 8. if (a > b) 9. { tam = a; a = b; b = tam; } 10. 11. printf(“Cac so theo thu tu tang dan: ”); 12. printf(“%d %d %d %d”, a, b, c, d); 13.} Bài tập 7  Nên khai báo hằng số lưu giá tiền và km  #define G1 15000  #define G2 13500  #define G3 11000  Cách tính tiền dựa trên số km n  n = 1  T = G1  2 ≤ n ≤ 5  T = G1 + (n – 1)*G2;  n > 5  T = G1 + 4*G2 + (n – 1 – 4)*G3;  n > 120  T = T*0.9; Phương pháp lập trình - Rẽ nhánh