Phát triển năng lực chuyên môn tại tổng cục thống kê Malaysia

Tổng cục Thống kê Malaysia (TCTKMy) là mộttổ chức quan trọng trực thuộc Văn phòng Thủtướng được giao trách nhiệm thu thập, giải thích, và phổ biến số liệu thống kê mới nhất cho mục tiêu giám sát thực hiện hoạt động kinh tế quốc gia và phát triển xã hội. Nhiệm vụ của TCTKMy thay đổi theo Đạo luật Thống kê năm 1965 (sửa đổi năm 1989). Về cơ cấu tổ chức của TCTKMy tiếp cận theo chức năng, mỗi vụ ở TCTKMy được thiết kế theo chuyên ngành với phạm vi công việc cụ thể. Việc tái cơ cấu TCTKMy đã diễn ra vào năm 2007, với 19 Vụ, 14 phòng thống kê bang, và 28 trung tâm (chủ yếu thực hiện thu thập số liệu ở địa bàn). Do yêu cầu ngày càng cao đối với những số liệu chi tiết và cụ thể hơn, nên TCTKMy đã đề bạt cán bộ cho một số vị trí mới, tạo điều kiện động viên cán bộ cũng như cơ hội để phát triển các lớp cán bộ tinh thông nghiệp vụ. Vào tháng 5/2010, TCTKMy có tổng số 3148 cán bộ, công chức trong đó có 356 chuyên viên thống kê, và 2792 nhân viên. TCTKMy tập trung phát triển theo hướng dịch vụ thống kê. Để duy trì, phát triển và thành công, TCTKMy tập trung vào việc phát triển năng lực chuyên môn cho cán bộ, công chức. Bài viết này giới thiệu về chiến lược phát triển năng lực chuyên môn cho cán bộ, công chức của TCTKMy(1) thông qua tuyển dụng, đào tạo và nâng cao năng lực cán bộ, và một số vấn đề liên quan khác. Đây là những điều kiện cần thiết để TCTKMy sản xuất số liệu thống kê chất lượng cao, chi phí hiệu quả và kịp thời. 1. Tuyển dụng cán bộ và chiến lược phát triển Việc tuyển dụng cán bộ, công chức làm việc tại TCTKMy theo các nguyên tắc và quy định của Ủy Ban dịch vụ công của Malaysia (Điều 144 của Thể chế Liên bang). Những người mới tuyển dụng vào làm việc tại TCTKMy phải tham dự Chương trình đào tạo Hướng nghiệp trong năm đầu tiên để làm quen với nhiệm vụ và chức năng của TCTKMy. Ngoài ra, họ cũng phải tham dự khóa học giới thiệu - trang bị cho cán bộ mới vào nghề về các bước, các thủ tục, các nguyên tắc và quy định về dịch vụ dân sự. Và trong 3 năm đầu làm việc họ cũng phải tham gia các khóa học bắt buộc - trang bị đầy đủ kiến thức cần thiết để thực hiện các công việc, nhiệm vụ và trách nhiệm. TCTKMy hợp tác đào tạo với các trường đại học. Sinh viên khoa thống kê, kinh tế và toán thuộc các trường đại học được tạo cơ hội tham dự các khóa đào tạo thực tế của TCTKMy trong khoảng thời gian từ 2 tuần đến 3 tháng. Là một tổ chức sản xuất thống kê chủ yếu, TCTKMy nhận thức được vai trò quan trọng trong việc cung cấp các dịch vụ thống kê theo các chuẩn mực quốc tế thông qua Tầm nhìn và Sứ mệnh, và các chiến lược phát triển của TCTKMy đưa ra trong Kế hoạch tổng thể 5 năm. Về tầm nhìn TCTKMy phấn đấu trở thành một tổ chức thống kê hàng đầu thế giới vào năm 2020. Sứ mệnh của TCTKMy là cung cấp số liệu thống kê quốc gia bảo đảm tin cậy và toàn vẹn phục vụ công tác xây dựng kế hoạch phát triển quốc gia thông qua: Các phương pháp và thực hành tốt nhất; Thường xuyên nghiên cứu và phân tích thống kê; Sử dụng công nghệ tốt nhất; và Phát triển nguồn lực chuyên môn cao và sáng tạo. 22 THÔNG TIN KHOA HỌC THỐNG KÊ Phát triển năng lực chuyên môn tại TỔNG CỤC THỐNG KÊ MALAYSIA Nguyễn Thái Hà 1 Department of Statistics, Malaysia TCTKMy đã xây dựng Kế hoạch chiến lược phát triển năm 2010 – 2014. Định hướng phát triển của TCTKMy được liên kết với Chương trình Chiến lược quốc gia. Kế hoạch chiến lược phát triển 2010 – 2014 do TCTKMy thực hiện nhằm tăng cường xây dựng năng lực thống kê, tập trung vào: - Nâng cao năng lực cán bộ về nghiên cứu và phân tích; - Đổi mới về sản xuất và phổ biến các sản phẩm và dịch vụ thống kê; - Phát triển nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao, và - Nâng cao năng lực quản lý nguồn nhân lực. Ban kế hoạch đào tạo sẽ xây dựng các chương trình đào tạo toàn diện cho cán bộ thống kê theo định hướng phát triển, sử dụng phương pháp cân đối trong phát triển nguồn nhân lực, và các chương trình hoàn thiện cá nhân. Chương trình đào tạo cùng với chính sách đào tạo của TCTKMy tập trung vào phát triển: các kỹ năng, kiến thức và chuyên môn cần thiết, các khả năng và môi trường văn hóa học tập suốt đời. Mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực thống kê tập trung vào: - Phát triển kỹ năng toàn diện và năng lực để sản xuất các sản phẩm và dịch vụ chất lượng, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế; - Phát triển các chuyên gia thống kê và công nghệ thông tin, trang bị đầy đủ cho cán bộ thống kê kiến thức về tài chính và quản lý dịch vụ hành chính; - Phát triển các cán bộ được đào tạo có kỹ năng; - Phát huy các giá trị tích cực và đạo đức nghề nghiệp; và - Tạo giá trị tăng thêm cho các sản phẩm và dịch vụ. 2. Các chương trình và chính sách đào tạo Từ ngày 1/1/2005, Chính phủ Malaysia ban hành Chính sách đào tạo cho các cán bộ, công chức làm việc tại khu vực công, quy định trong một năm, mỗi cán bộ, công chức phải tham dự tối thiểu 7 ngày đào tạo. Mọi cán bộ phải tự trang bị kiến thức, thái độ, và kỹ năng phù hợp với công việc thông qua đăng ký tham dự các chương trình đã được lập sẵn để phát triển nguồn lực, tập trung vào phát triển toàn diện và quá trình học tập liên tục. Chương trình đào tạo không chỉ giới hạn theo cấu trúc hoặc chương trình do TCTKMy lập sẵn, mà còn bao gồm cả các khóa học chuyên đề chính thức như các khóa học chia sẻ kiến thức và chương trình tự học. Để đảm bảo cho mọi cán bộ đều đảm bảo thực hiện đủ 7 ngày học tối thiểu, TCTKMy đã sử dụng hệ thống sổ nhật ký đào tạo, ghi lại toàn bộ các hoạt động đào tạo và xây dựng năng lực của các cán bộ tham dự. Trong năm 2009, có 115 khóa học trong nước do TCTKMy thực hiện so với 108 khóa học của năm 2008. TCTKMy đã cử cán bộ tham dự 155 khóa học do các tổ chức chính phủ và khu vực tư nhân thực hiện. Cán bộ của TCTKMy được tạo cơ hội tham dự các cuộc họp/hội thảo/đào tạo quốc tế để học hỏi và trao đổi với kinh nghiệm nước ngoài, tham dự các chương trình đào tạo liên kết với các tổ chức nước ngoài để mở mang kiến thức và kỹ năng với đồng nghiệp nước ngoài, trong đó chương trình đào tạo liên kết với các cơ quan thống kê Úc, New Zealand, Indonesia và Hồng Kông. Khi trở lại làm việc, các cán bộ tham dự các chương trình đào tạo phải có trách nhiệm chia sẻ và phổ biến kiến thức với các đồng nghiệp của họ. Hoạt động chia sẻ kiến thức thường được tổ chức theo nhóm nhỏ, trong các cuộc họp chuyên đề. Việc lựa chọn các cán bộ tham dự đào tạo dựa vào yêu cầu công việc cụ thể của họ và phạm vi chủ đề liên quan. Họ là các cán bộ chuyên trách nghiệp vụ liên quan. Việc tham dự các khóa đào tạo theo chủ đề thường được luân phiên giữa cán bộ có kinh nghiệm và cán bộ trẻ để đảm bảo duy trì và kế thừa liên tục. Ngoài ra, các cán bộ được chọn tham gia các khóa học phải có đủ năng lực để tham gia tích cực trong các buổi thảo luận và các hoạt động khác. Các cán bộ này sẽ phải phổ biến kiến thức với các đồng nghiệp sau khi hoàn thành khóa học. 23SỐ 02 - 2011 Phát triển năng lực chuyên môn tại Tổng cục Thống kê Malaysia THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP Hiệu quả đào tạo tại chỗ được đo lường thông qua một chương trình đánh giá. Các cán bộ tham dự đào tạo được giám sát, đánh giá qua công việc, điểm mạnh, điểm yếu cũng như kiến thức và kỹ năng trong vòng 3 tháng sau khi tham dự đào tạo. Các cán bộ sẽ áp dụng các kiến thức từ khóa học vào công việc hàng ngày của họ. Để xây dựng năng lực chuyên môn cho cán bộ, TCTKMy đã thành lập Ủy ban đào tạo do một Phó Tổng cục trưởng phụ trách, thành viên của Ủy ban là các Vụ trưởng, và được họp vào hàng quý. Các nội dung được thảo luận trong cuộc họp của Ủy ban đào tạo gồm có: phân tích nhu cầu đào tạo, tình hình phân bổ ngân sách, kế hoạch đào tạo, và tiến độ thực hiện các khóa đào tạo trong năm. Cuối năm, lãnh đạo tất cả các Vụ phải đưa ra yêu cầu cụ thể về loại hình đào tạo cần thiết cho đơn vị của mình. Những chương trình đào tạo dự kiến sẽ được thảo luận đầy đủ chi tiết trong các cuộc họp của Ủy ban, trong đó có những ưu tiên và thời gian thực hiện. TCTKMy đã xây dựng các chương trình đào tạo toàn diện với 4 chương trình đào tạo cụ thể là: Đào tạo tại chỗ/đào tạo nội bộ, đào tạo bên ngoài, đào tạo quốc tế, và Các chương trình đào tạo liên kết với các cơ quan, tổ chức khác. Vụ Đào tạo Thống kê được ủy quyền quản lý và thực hiện các chương trình đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ. Các chương trình đào tạo tại chỗ tập trung vào Chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng quản lý, Công nghệ thông tin, và Thái độ, hành vi. Các khóa đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ được xây dựng theo modun được chia làm 3 giai đoạn: - Giai đoạn 1 (đào tạo cơ bản) phát triển chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ thống kê, có thời gian công tác từ 1 đến 3 năm, tập trung vào giới thiệu thống kê kinh tế và xã hội, phương pháp nghiên cứu cơ bản, và giới thiệu về kỹ thuật chọn mẫu. - Giai đoạn 2 (đào tạo chuyên sâu) tập trung vào phát triển chuyên môn nghiệp vụ và các kỹ năng theo các chủ đề chuyên môn, và phát triển chuyên môn ở trình độ quốc tế. Giai đoạn đào tạo này giành cho các cán bộ thống kê có thời gian phục vụ từ 4 đến 10 năm. Trong đó có đào tạo về viết báo cáo chuyên môn. - Giai đoạn 3 (đào tạo nâng cao) tập trung vào phát triển nhóm chuyên gia, các cán bộ này sẽ phục vụ như nhóm chuyên gia nghiên cứu chủ chốt của TCTKMy, tư vấn cho các tổ chức khác cũng như các tổ chức quốc tế. Đào tạo nâng cao tập trung vào các cán bộ có thời gian công tác từ 11 năm trở lên. Việc đào tạo do TCTKMy thực hiện trong đó có nghiên cứu điển hình về kỹ thuật chọn mẫu, phân tích dẫy số thời gian, và phân tích đa biến. Một trong số các chiến lược do TCTKMy đưa ra trong Kế hoạch chiến lược 2010 – 2014 là tập trung vào nâng cao năng lực cán bộ về: nghiên cứu và phân tích, đổi mới trong sản xuất số liệu, phổ biến các sản phẩm và dịch vụ, Phát triển nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao, và Tăng cường quản lý nguồn nhân lực. Để nâng cao năng lực chuyên môn và kinh nghiệm làm việc, các cán bộ chuyên môn được chuyển đổi công việc trên cơ sở luân phiên nhằm đa dạng hóa kiến thức và kỹ năng làm việc trong cả hoạt động thu thập và các quy trình hoàn chỉnh của sản xuất số liệu thống kê. - Phát triển sự nghiệp Với tình hình kinh tế thay đổi nhanh, TCTKMy có vai trò quan trọng trong việc trang bị cho cán bộ các kỹ năng chuyên môn cần thiết để đáp ứng yêu cầu hiện nay, những vấn đề mới nổi cũng như yêu cầu về thông tin thống kê tương lai. Để phát triển sự nghiệp của cán bộ, bộ phận quản trị đã thành lập “Ủy ban tìm kiếm” chịu trách nhiệm phát hiện các cán bộ tiềm năng, tạo điều kiện phát triển sự nghiệp của họ, trong đó có kế hoạch phát triển 24 THÔNG TIN KHOA HỌC THỐNG KÊ THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP Phát triển năng lực chuyên môn tại Tổng cục Thống kê Malaysia 2 Personal Digital Assistant (PDA) nhân sự kế thừa. Từ tháng 1/11/2002, bất kỳ một cán bộ nào được đề bạt vị trí cao hơn và tăng lương đều phải tham dự đánh giá về năng lực. Đây là yêu cầu để đáp ứng các vị trí cao hơn, và cũng để công bố cho cán bộ các tiêu chuẩn về chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng quản lý cũng như tinh thần thái độ làm việc, tạo điều kiện cho họ thực hiện công việc hiệu quả. Ngoài việc tạo cơ hội để cán bộ tham dự các khóa học theo các chương trình sẵn có và các chương trình xây dựng năng lực khác, thì TCTKMy cũng khuyến khích cán bộ theo học các trình độ cao hơn trong các lĩnh vực liên quan, đặc biệt là các bậc học thạc sỹ và tiến sỹ TCTKMy luôn động viên khuyến khích cán bộ tham gia vào các hội nghề nghiệp. Tham gia vào các hội nghề nghiệp sẽ tạo cơ hội xây dựng mạng lưới giữa TCTKMy và các hiệp hội liên quan, qua đó cán bộ có thể tham dự vào hoạt động của các hiệp hội, đông thời cũng giúp các cán bộ bắt kịp những yêu cầu phát triển hiện tại, đặc biệt là các vấn đề thống kê. 3. Một số vấn đề khác - Chương trình tin học hóa Chương trình tin học hóa của TCTKMy tiếp tục được phát triển, mở rộng cùng với tiến bộ về công nghệ thông tin truyền thông, và nhu cầu của người sử dụng. Việc sử dụng công nghệ thông tin truyền thông không chỉ giới hạn trong xử lý số liệu và lập bảng biểu, mà còn được ứng dụng vào thu thập số liệu. Từ đầu năm 2008, Máy hỗ trợ kỹ thuật cá nhân(2) (PDA) đã được TCTKMy sử dụng, tạo điều kiện thuận lợi trong việc thu thập giá tiêu dùng và sẽ được mở rộng áp dụng cho các cuộc điều tra khác trong tương lai gần. Mới đây, TCTKMy đã thực hiện những sáng kiến mới để tích hợp các ứng dụng hệ thống khác nhau, đó là Hệ thống thống kê doanh nghiệp quốc gia quy mô lớn(3) (NEWSS). Hệ thống mới được nâng cấp từ các hệ thống gần đây thành một cơ sở dữ liệu trung ương. Phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau như chuẩn hóa, thống nhất, và hoàn thiện hệ thống/ứng dụng sẵn có để hỗ trợ yêu cầu chiến lược và thực hiện hoạt động của TCTKMy. Cùng với sáng kiến tích hợp các ứng dụng hệ thống, TCTKMy cũng bắt đầu thực hiện điều tra điện tử và tổng điều tra điện tử. Chính phủ đã cho phép phân loại lại hệ thống dịch vụ thống kê từ ‘N’ (từ Hệ thống quản lý hành chính và Hỗ trợ) sang ‘E’ (Hệ thống kinh tế). Việc phân loại lại này đã nâng cao vai trò của cán bộ thống kê, tạo phạm vi thống kê rộng hơn, chất lượng, theo hướng sử dụng và kịp thời nhằm hỗ trợ tích cực cho việc xây dựng chính sách. - Năng lực dịch vụ thống kê quốc gia TCTKMy có trách nhiệm thu thập, giải thích và phổ biến số liệu thống kê cho các nhà lập kế hoạch kinh tế, các nhà làm chính sách cũng như khu vực tư nhân. TCTKMy đóng vai trò là nơi lưu giữ toàn bộ số liệu thống kê quốc gia. Nhận thức về vai trò quan trọng của thống kê trong sự thay đổi nhanh của nền kinh tế, nhiều bộ ngành của chính phủ đã thành lập các đơn vị thống kê riêng của họ. TCTKMy đã phối hợp hoạt động chặt chẽ với các tổ chức chính phủ khác để bố trí cán bộ của TCTKMy ở các tổ chức đó qua thông qua chương trình phát triển cán bộ. Nhiệm vụ của các cán bộ thống kê chủ yếu là đáp ứng đầy đủ yêu cầu về thu thập số liệu và phân tích thống kê của các tổ chức này. Để đảm bảo có một nguồn chung, một điểm tham thảo chung cũng như các kỹ thuật được chuẩn hóa, có thể so sánh theo không gian và thời gian. Ngoài ra, các cán bộ thống kê có vai trò như một đại sứ nhỏ của TCTKMy ở các tổ chức đó. - Viện Đào tạo thống kê Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động 25SỐ 02 - 2011 Phát triển năng lực chuyên môn tại Tổng cục Thống kê Malaysia THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP 2 Personal Digital Assistant (PDA) 3 National Enterprise-Wide Statistical System (NEWSS) đào tạo nhân lực thống kê, TCTKMy đã thành lập Viện Đào tạo thống kê(4) (ILSM). Viện đào tạo thống kê sẽ thực hiện các chương trình đào tạo theo mô đun. Mục tiêu của ILSM là tạo cơ hội cho các các bộ, công chức thống kê phát triển chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức về công nghệ thông tin, quản lý hành chính và quản lý tài chính, tinh thần thái độ làm việc, và phát triển toàn diện cả về thể chất và tinh thần. Nguồn nhân lực thống kê sẽ được phát triển theo các định hướng sau: Tạo cơ hội phát triển chuyên môn để trở thành các chuyên gia; Phát triển kỹ năng về công nghệ thông tin; Phát triển cá nhân toàn diện về tư duy, các giá trị thể chất và tinh thần; Nâng cao kiến thức về quản lý hành chính và tài chính; Tính đến cả các kế hoạch tiếp nối; Công bố các chính sách của chính phủ; và Phát huy đạo đức nghề nghiệp và các giá trị thông qua các chương trình như nói chuyện về tôn giáo. Sự phát triển và toàn cầu hóa hiện nay có ảnh hưởng quan trọng đến sự phát triển xây dựng năng lực dịch vụ thống kê. Những vấn đề mới nổi của các lĩnh vực và các ngành kinh tế mới đặt ra những yêu cầu về số liệu thống kê mới. Với các chương trình kế hoạch chiến lược đã đặt ra, TCTKMy tin trưởng rằng năng lực chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng làm việc của cán bộ thống kê thông qua đào tạo sẽ được đảm bảo, TCTKMy sẽ tiếp tục phát triển và thành công. Một số khuyến nghị Để phát triển năng lực chuyên môn của cán bộ, phục vụ cho việc nâng cao chất lượng số liệu thống kê, thì yêu cầu về đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cũng như nâng cao đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ thống kê phải được quan tâm đúng mức. Việc đào tạo năng lực cần thực hiện thường xuyên và là yêu cầu bắt buộc đối với cán bộ thống kê. Để hoạt động đào tạo cán bộ thống kê hiệu quả và chất lượng cần tham khảo kinh nghiệm đào tạo nhân lực thống kê của các nước và các tổ chức quốc tế. Qua kinh nghiệm đào tạo nhân lực thống kê của Malaysia, Tổng cục Thống kê Việt Nam có thể tham khảo và áp dụng các hoạt động, cụ thể là: - Lập kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực (dựa trên yêu cầu của các Vụ nghiệp vụ); - Xây dựng nội dung đào tạo theo yêu cầu về chuyên môn và thời gian phù hợp; - Thực hiện chương trình đào tạo theo các mô đun; - Phát triển công nghệ thông tin; - Mở rộng đối tượng đào tạo (cán bộ thống kê trung ương, địa phương, các bộ ngành, công ty và doanh nghiệp); - Liên kết đào tạo trong nước và đào tạo quốc tế. Để đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ thống kê cần thiết phải giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị có trách nhiệm cũng như tạo các điều kiện cần thiết về nhân lực và tài chính cho các đơn vị thực hiện./. Tài liệu tham khảo: - Introduction Statistical Training Division (pre- sented by Nor Azizi Abu Bakar, Deputive Director, Statis- tical training division, 12 October 2010) - Developing professional capability for national sta- tistical systems (Ninth management Seminar for the Heads of NSO in Asia and the Pacific 31/8-2/9/2010, Tokyo, Japan) - Đinh Thị Thúy Phương (2010), “Nghiên cứu khoa học và đào tạo nguồn nhân lực của Malaysia”. Thông tin Khoa học thống kê Số 6-2010 - Corporate Information - of the Department of Sta- tistics, Malaysia (www.statistics.gov.my/portal/index) 26 THÔNG TIN KHOA HỌC THỐNG KÊ THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP Phát triển năng lực chuyên môn tại Tổng cục Thống kê Malaysia 4 Vụ Đào tạo thống kê được nâng cấp lên thành Viện Đào tạo thống kê