Tài liệu Nghiên cứu xây dựng tình huống gắn với thực tiến dạy học môn cơ sở văn hóa Việt Nam nhằm giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho sinh viên ngành ngôn ngữ Anh: Trần Thị Vân Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 188(12/3): 59 - 64
59
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG TÌNH HUỐNG GẮN VỚI THỰC TIẾN DẠY HỌC
MÔN CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM NHẰM GIÁO DỤC
BẢN SẮC VĂN HÓA DÂN TỘC CHO SINH VIÊN NGÀNH NGÔN NGỮ ANH
Trần Thị Vân Anh*, Nguyễn Hoàng Hà
Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp – ĐH Thái Nguyên
TÓM TẮT
Giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho sinh viên là một nhiệm vụ cấp thiết và quan trọng của các
trường đại học và cao đẳng. Bài báo này tác giả giới thiệu một số con đường cơ bản giáo dục bản
sắc văn hóa dân tộc cho sinh viên ngành Ngôn ngữ Anh, đặc biệt là thông qua dạy học môn Cơ sở
văn hóa Việt Nam. Tác giả nghiên cứu xây dựng một số tình huống gắn với thực tiễn dạy học môn
học Cơ sở văn hóa Việt Nam, qua đó giáo dục sinh viên hiểu sâu sắc một số đặc trưng và bản sắc
văn hóa của người Việt; yêu mến, trân trọng, giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống dân
tộc; tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa của nhân loại, hoàn thiện nhân cá...
6 trang |
Chia sẻ: quangot475 | Lượt xem: 485 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Nghiên cứu xây dựng tình huống gắn với thực tiến dạy học môn cơ sở văn hóa Việt Nam nhằm giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho sinh viên ngành ngôn ngữ Anh, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Trần Thị Vân Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 188(12/3): 59 - 64
59
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG TÌNH HUỐNG GẮN VỚI THỰC TIẾN DẠY HỌC
MÔN CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM NHẰM GIÁO DỤC
BẢN SẮC VĂN HÓA DÂN TỘC CHO SINH VIÊN NGÀNH NGÔN NGỮ ANH
Trần Thị Vân Anh*, Nguyễn Hoàng Hà
Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp – ĐH Thái Nguyên
TÓM TẮT
Giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho sinh viên là một nhiệm vụ cấp thiết và quan trọng của các
trường đại học và cao đẳng. Bài báo này tác giả giới thiệu một số con đường cơ bản giáo dục bản
sắc văn hóa dân tộc cho sinh viên ngành Ngôn ngữ Anh, đặc biệt là thông qua dạy học môn Cơ sở
văn hóa Việt Nam. Tác giả nghiên cứu xây dựng một số tình huống gắn với thực tiễn dạy học môn
học Cơ sở văn hóa Việt Nam, qua đó giáo dục sinh viên hiểu sâu sắc một số đặc trưng và bản sắc
văn hóa của người Việt; yêu mến, trân trọng, giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống dân
tộc; tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa của nhân loại, hoàn thiện nhân cách của bản thân.
Từ khóa: Bản sắc văn hóa dân tộc; giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc; tình huống dạy học; truyền
thống văn hóa; Ngôn ngữ Anh
ĐẶT VẤN ĐỀ*
Giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho sinh viên
Bản sắc văn hóa dân tộc là hệ thống giá trị
bền vững mang tính truyền thống và hiện đại,
gồm các giá trị tinh hoa của dân tộc được vun
đắp nên qua hàng nghìn năm đấu tranh dựng
nước và giữ nước; là quá trình tiếp nhận, bổ
sung, hoàn thiện những giá trị mới, đồng thời
gạt bỏ những giá trị lạc hậu, lỗi thời, để
những giá trị bền vững luôn sống động với
thực tiễn xã hội.
Vấn đề giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa
dân tộc là mối quan tâm của tất cả các nước
trên thế giới. Nghị quyết BCH TW5 khóa
VIII của Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác
định rõ: “Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã
hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy
sự phát triển kinh tế - xã hội; nền văn hóa mà
chúng ta xây dựng là nền văn hóa tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc; nền văn hóa Việt
Nam là nền văn hóa thống nhất và đa dạng
trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam, xây
dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của
toàn dân do Đảng lãnh đạo, trong đó đội ngũ
trí thức giữ vai trò quan trọng; văn hóa là một
mặt trận; xây dựng và phát triển văn hóa là một
sự nghiệp cách mạng lâu dài đòi hỏi phải có ý
chí cách mạng và sự kiên trì, thận trọng” [1].
*
Tel: 0942 974019, Email: vananhsusan@gmail.com
Giáo dục văn hóa, giáo dục bản sắc văn hóa
dân tộc cho sinh viên là một nhiệm vụ cực kỳ
quan trọng, được xem là mũi nhọn của chiến
lược giáo dục. Có nhiều hình thức để thực
hiện nhiệm vụ giáo dục bản sắc văn hóa dân
tộc cho sinh viên, như: Thông qua các đợt
sinh hoạt chính trị của Đoàn, Hội sinh viên;
thông qua các hình thức hoạt động ngoại khóa
theo chuyên đề; thông qua các nội dung học
được lồng ghép, tích hợp vào các môn học
Tâm lí học, Dẫn luận ngôn ngữ học, Lí thuyết
tiếng Việt, Tiếng Việt thực hành,... Đặc biệt
là thông qua môn học Cơ sở văn hóa Việt
Nam, môn học chính khóa trong chương trình
đào tạo của ngành Ngôn ngữ Anh.
Môn học Cơ sở văn hóa Việt Nam cung cấp
cho sinh viên những kiến thức cần thiết cho
việc hiểu một nền văn hóa, giúp họ nắm được
các đặc trưng cơ bản cùng các qui luật hình
thành và phát triển của nền văn hóa Việt
Nam, nhận thức được vai trò có tính chất nền
tảng của nền văn hóa trong sự phát triển toàn
diện và bền vững của đời sống xã hội; yêu
mến, trân trọng, giữ gìn và phát huy những
giá trị truyền thống dân tộc, tiếp thu có chọn
lọc tinh hoa văn hóa của nhân loại qua đó
hoàn thiện nhân cách bản thân [2].
Nội dung môn học Cơ sở văn hóa Việt Nam
có tính chất nặng về kiến thức lí thuyết về lịch
Trần Thị Vân Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 188(12/3): 59 - 64
60
sử, địa lí, kiến thức tổng hợp về văn hóa ở
nhiều lĩnh vực như Ngôn ngữ,Văn chương,
Mỹ thuật, Nghệ thuật, tôn giáo nên đòi hỏi
cả người dạy và người học vừa phải có kiến
thức sâu và rộng, vừa phải có tư duy rõ ràng
để có thể xem xét và nhìn nhận các vấn đề
một cách vừa bao quát vừa cụ thể. Hơn nữa,
lượng kiến thức rộng của môn học còn đến từ
việc tích hợp đa chiều cả kiến thức thực tế và
kiến thức thu thập trong sách vở. Trong khi
thời lượng dành cho học phần là 30 tiết thực
hiện. Như vậy, mặc dù sinh viên nhận thức
khá rõ nét về vai trò và ý nghĩa của môn học,
nhưng không dễ để tiếp nhận một cách hệ
thống yêu cầu và kiến thức của môn học.
Để môn học gần gũi với cuộc sống của sinh
viên, cần vận dụng các phương pháp dạy học
tích cực, như các phương pháp: làm việc
nhóm, nêu vấn đề nghiên cứu, thuyết trình
bằng Slide, sử dụng phim tư liệu trong giảng
dạy, đóng vai – xử lý tình huống. Một trong
những phương pháp được tác giả nghiên cứu
và vận dụng trong quá trình giảng dạy môn
học là phương pháp dạy học tình huống.
Trong bài viết này, tác giả nghiên cứu xây
dựng một số tình huống gắn với thực tiễn dạy
học môn học Cơ sở văn hóa Việt Nam.
MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Tình huống dạy học
Theo Boeherer (1995) thì: “Tình huống là
một câu chuyện, có cốt chuyện và nhân vật,
liên hệ đến một hoàn cảnh cụ thể, từ góc độ
cá nhân hay nhóm, và thường là hành động
chưa hoàn chỉnh. Đó là một câu chuyện cụ
thể và chi tiết, chuyển nét sống động và phức
tạp của đời thực vào lớp học”. [3]
Cấu trúc của tình huống dạy học
Một tình huống trong dạy học tình huống
thường có ba phần:
(1) Phần mở đầu: Nêu vắn tắt bối cảnh của
các sự kiện trong tình huống.
(2) Phần nội dung: Mô tả diễn biến của các
sự kiện trong tình huống (các dữ kiện).
(3) Các vấn đề, các yêu cầu, các đề nghị cần
giải quyết.
Mục đích của việc dạy học dựa trên phương
pháp tình huống
Mục đích chính của các tình huống là để miêu
tả, trao đổi kinh nghiệm về cách thức giải
quyết vấn đề và những mâu thuẫn trong khi
thực hiện công việc được giao. Bằng những
tình huống khác nhau cần phải giải quyết
trong khoảng thời gian định sẵn cùng nguồn
lực có hạn, người học được đặt vào vị trí cần
phải đưa ra quyết định hoặc kêu gọi sự hỗ trợ
của các thành viên cùng nhóm để tìm hướng
giải quyết hợp lý. Sự đa dạng của các tình
huống được đưa lên không chỉ khuyến khích
người học phát huy tính chủ động, óc sáng tạo
mà còn đem đến sự thoải mái, sảng khoái về
mặt tinh thần khi tham dự lớp. Yếu tố này làm
người học có thể tiếp thu nội dung kiến thức
bài giảng dễ dàng, sâu và nhớ lâu hơn các
phương pháp giảng dạy truyền thống (Scholz
và Olaf, 2002).
Thiết kế tình huống dạy học
Nguyên tắc thiết kế tình huống dạy học [4]
- Nguyên tắc 1. Tình huống phải gắn với mục
đích và nội dung dạy học.
- Nguyên tắc 2. Tình huống phải đảm bảo tính
chính xác, tính khoa học.
- Nguyên tắc 3. Tình huống phải mang tính
thực tế, khả thi.
- Nguyên tắc 4. Đảm bảo tính sư phạm.
- Nguyên tắc 5. Đảm bảo tính giáo dục.
Quy trình thiết kế tình huống
Bước 1. Xác định mục tiêu và trọng tâm bài học
Giáo viên căn cứ vào mục tiêu bài học để lựa
chọn tình huống dạy học sao cho phù hợp,
chú ý hơn đến các kiến thức trọng tâm.
Bước 2. Xác định nội dung kiến thức dạy học
gắn với tình huống sẽ sử dụng
Từ nội dung bài dạy, GV xác định những kiến
thức có khả năng thiết kế tình huống. Những
căn cứ để GV lựa chọn tình huống: tính cần
thiết và lợi ích của tình huống đem lại sau khi
giải quyết; tính đơn giản hay phức tạp của
tình huống; mức độ phù hợp với trình độ và
Trần Thị Vân Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 188(12/3): 59 - 64
61
tâm sinh lý của người học; tình huống có dễ
tìm tài liệu không.
Bước 3. Thu thập dữ liệu
Thu thập dữ liệu để thiết kế tình huống bằng
cách tìm kiếm các nguồn như:
- Những mẩu truyện ngắn, sách báo, tài liệu
tham khảo, các báo điện tử,
- Những tình huống bắt gặp trong cuộc sống
hoặc kinh nghiệm bản thân.
- Những kinh nghiệm dân gian trong ca dao,
tục ngữ.
Bước 4. Lựa chọn hình thức mô tả tình huống
Tùy theo nội dung và điều kiện cụ thể, có thể
mô tả tình huống dưới các hình thức sau:
- Mô tả tình huống bằng câu chuyện kể.
- Mô tả tình huống thông qua các câu thơ,
ca dao, tục ngữ
- Sử dụng những đoạn phim ngắn, trích
đoạn clip, các đoạn âm thanh ngắn
- Sử dụng các tranh ảnh, hình vẽ, làm tăng
thêm tính chân thực và thực tiễn của tình huống.
Bước 5. Thiết kế tình huống
Giáo viên thiết kế tình huống trên cơ sở
những thông tin thu thập được và hình thức
mô tả tình huống đã lựa chọn.
XÂY DỰNG MỘT SỐ TÌNH HUỐNG DẠY
HỌC CHO MÔN CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM
Xây dựng tình huống dạy học cho nội dung
văn hóa tổ chức đời sống cộng đồng người
Việt Nam
Mục tiêu: Cung cấp cho sinh viên những kiến
thức cơ bản về văn hóa tổ chức đời sống tập
thể (tổ chức nông thôn, tổ chức quốc gia, tổ
chức đô thị) và văn hóa tổ chức đời sống cá
nhân (tín ngưỡng, phong tục, văn hóa giao
tiếp và nghệ thuật ngôn từ, nghệ thuật thanh
sắc và hình khối).
Giúp sinh viên biết coi trọng, giữ gìn và phát
huy các giá trị bản sắc văn hóa của dân tộc và
vận dụng trong đời sống hàng ngày.
Để giáo dục truyền thống hiếu học, tôn sư
trọng đạo, quan niệm tôn trọng phụ nữ, người
lớn tuổi của dân tộc Việt cho sinh viên, tác
giả đã giao tình huống thực tiễn để sinh viên
chuẩn bị trước cho giờ Thực hành Cơ sở văn
hóa Việt Nam.
Tình huống 1: Giáo viên quỳ gối xin lỗi phụ huynh
Nội dung tình huống: Sáng ngày 28/2/2018,
tại trường Tiểu học Bình Chánh, huyện Bến
Lức, Long An, một nhóm gồm 4 phụ huynh
học sinh đã tới trường (văn phòng thầy Hiệu
trường) lớn tiếng phản ánh cách giáo dục của
cô Bùi Thị T.N, giáo viên chủ nhiệm lớp 4/3
vượt quá chuẩn mực sư phạm. (Do trước đó
cô N. đã phạt cả lớp học sinh lớp chủ nhiệm
quỳ phạt do vi phạm nội quy trường, lớp học
khiến nhiều em sợ không dám đến trường).
Biết mình sai, cô đã nhận lỗi và hứa khắc
phục sai sót. Dù vậy, một phụ huynh, ông Võ
Hòa Thuận – luật sư, không đồng tình. Trước
áp lực lớn từ phía các phụ huynh và sự thờ ơ
của Ban giám hiệu nhà trường, cô N đã quỳ
gối trước mặt 4 phụ huynh trong thời gian 40
phút để xin lỗi phụ huynh học sinh, có sự
chứng kiến của một số giáo viên của trường.
Câu hỏi:
1. Anh (chị) hãy phân tích tình huống và đưa
ra nhận xét, đánh giá về hành vi của phụ
huynh học sinh, giáo viên, thầy hiệu trưởng.
2. Đề xuất giải pháp của bản thân để xử lý
tình huống trên.
Trong tình huống trên, sự việc phụ huynh bắt
giáo viên quỳ xin lỗi là câu chuyện đáng tiếc
và lỗi sai đến từ hai phía. Sai lầm này xuất
phát từ biện pháp giáo dục không hợp lý của
cô giáo, cô đã vi phạm nguyên tắc Tôn trọng
đối tượng giáo dục. Tuy nhiên, việc một số
phụ huynh đến trường, ép giáo viên quỳ xin
lỗi thực sự đẩy câu chuyện nghiêm trọng hơn
nhiều. Khi cha mẹ ép cô giáo phải quỳ xuống
tức họ gạt bỏ cơ hội được quan tâm, dạy dỗ
chu đáo của con mình. Ngoài ra, họ cũng trực
tiếp dạy con bài học xấu về cách ứng xử,
đồng thời hoàn toàn xóa luôn đạo lý “tôn sư
trọng đạo” trong tiềm thức trẻ.
Trong tình huống trên phụ huynh nên bình
tĩnh trao đổi với giáo viên hoặc báo hiệu
Trần Thị Vân Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 188(12/3): 59 - 64
62
trưởng về sự việc bị phạt quỳ của con em
mình để cùng nhau giải quyết vấn đề một hiệu
quả, có văn hóa. Còn về phía cô giáo cần rút
ra bài học cho mình về các biện pháp giáo dục
học sinh tích cực và nhân văn để công tác
giáo dục thực sự hiệu quả và tốt đẹp.
Qua tình huống trên giáo dục sinh viên thấm
nhuần truyền thống Tôn sư trọng đạo của dân
tộc Việt Nam (uống nước nhớ nguồn, ăn quả
nhớ kẻ trồng cây), một truyền thống quý báu
của dân tộc ta.
Nội dung Văn hóa tổ chức đời sống tập thể đề
cập đến ba lĩnh vực: quốc gia, nông thôn, đô
thị. Nông thôn Việt Nam có 2 đặc trưng gốc
cơ bản đó là tính cộng đồng và tính tự trị. Các
giá trị phái sinh điển hình của tính cộng đồng
làng xã là: Tinh thần tập thể; tình đoàn kết;
tính dân chủ làng xã; tính trọng thể diện; tình
yêu quê hương, làng xóm; lòng biết ơn [5].
Để giáo dục sinh viên về đạo Thờ cúng ông bà
tổ tiên, một đạo lý thể hiện Lòng biết ơn của
dân tộc Việt đối với tổ tiên, tác giả nghiên cứu
xây dựng tình huống dạy học như sau:
Tình huống 2: Đập tan bàn thờ tổ tiên để
theo tà đạo ‘Hội thánh đức chúa trời’.
Hiện nay, ở nhiều tỉnh thành trên toàn quốc
xuất hiện nhóm người theo tà đạo Hội thánh
đức chúa trời. Họ đã lôi kéo, dụ dỗ những
người nhẹ dạ như phụ nữ, sinh viên tham gia.
Trong đó có rất nhiều sinh viên đã tham gia
vào tổ chức này và có nhiều biểu hiện lạ như:
bỏ học để đi tuyên truyền đạo; ném bát hương
thờ cúng tổ tiên; không ăn đồ thờ cúng; tin
vào ngày tận thế; chỉ thích ăn thịt chó,
Câu hỏi:
1.Quan điểm của anh chị về hiện tượng trên
như thế nào?
2.Đề xuất biện pháp để giáo dục Tín ngưỡng
thờ cúng tổ tiên cho thế hệ trẻ.
Đập tan bàn thờ tổ tiên là một hành vi trái với
đạo đức, phong tục truyền thống của dân tộc
ta, cần lên án nghiêm khắc.
Trong gia đình, các bậc phụ huynh cần giáo
dục tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên cho thế hệ trẻ
một cách thường xuyên và bằng hoạt động
nêu gương của mình.
Thông qua giải quyết tình huống trên, sinh
viên được củng cố và khắc sâu truyền thống
“uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng
cây”, đạo thờ cúng tổ tiên của dân tộc Việt
Nam; biết kính trọng và tôn thờ tổ tiên và có ý
thức học tập và rèn luyện để trở thành người
công dân có ích cho xã hội nối tiếp truyền
thống quý báu của gia đình và dân tộc.
Xây dựng tình huống dạy học cho nội dung
văn hóa ứng xử với môi trường tự nhiên
Mục tiêu: Cung cấp cho sinh viên những kiến
thức cơ bản về văn hóa và môi trường; giúp
họ nhận thức được vai trò to lớn của môi
trường tự nhiên đối với đời sống con người,
đối với sự phát triển bền vững của đất. Để
giáo dục ý thức bảo vệ môi trường tự nhiên,
môi trường sống cho sinh viên, tác giả đi
nghiên cứu, xây dựng tình huống dạy học:
Tình huống 3: Khách Tây ngưng tham
quan để dọn rác ở vườn quốc gia Núi
Chúa, Ninh Thuận.
Ngày 16/3/2018, anh Lại Hoàng Phi, huấn
luyện viên lướt ván tại Ninh Thuận đưa 10 du
khách nước ngoài từ các nước Anh, Pháp,
Đức, Phần Lan đến vườn Quốc gia Núi Chúa,
Ninh Thuận để tham quan, nghỉ ngơi và bơi
lội. Tuy nhiên, khu vực này ngập trong rác
thải sinh hoạt của những du khách bỏ lại.
Nhóm đã quyết định ngưng tham quan để
nhặt rác, dọn sạch khu vực. Họ đã gom được
nhiều bao rác lớn, chất đầy xe bán tải và chở
đến khu vực thu gom rác.
Câu hỏi:
1. Anh/chị có suy nghĩ gì trước hiện tượng trên?
2. Anh/ chị lý giải vì sao ý thức giữ gìn môi
trường của người phương Tây cao hơn người
phương Đông chúng ta?
Nhóm du khách trên có ý thức rất cao trong
việc giữ gìn cảnh quan thiên nhiên sạch đẹp.
Hành động của họ làm thức tỉnh những người
có hành vi xả rác bừa bãi ra môi trường tự
nhiên, gây ô nhiễm môi trường, phá hỏng
Trần Thị Vân Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 188(12/3): 59 - 64
63
cảnh quan của khu danh lam thắng cảnh.
Người Việt Nam cần thay đổi tư duy, xây
dựng văn hóa bảo vệ môi trường và có hành
động thiết thực để bảo vệ môi trường sống
của chính mình.
Thông qua việc so sánh, đánh giá về cách ứng
xử với môi trường tự nhiên của du khách
nước ngoài và người dân bản địa, sinh viên
được nâng cao ý thức, thái độ và hành vi xây
dựng, giữ gìn, bảo vệ môi trường tự nhiên,
bảo vệ môi trường sống của chính con người.
XÂY DỰNG TÌNH HUỐNG DẠY HỌC
CHO NỘI DUNG TIẾN TRÌNH LỊCH SỬ
VĂN HÓA VIỆT NAM
Mục tiêu: Cung cấp cho sinh viên những kiến
thức cơ bản về các thời kì văn hóa trong tiến
trình văn hóa Việt Nam; vai trò của từng thời
kì trong định hình văn hóa Việt Nam.
Tiến trình lịch sử văn hóa Việt Nam chia
thành 6 giai đoạn tạo thành 3 lớp: Lớp văn
hóa bản địa, lớp văn hóa giao lưu với Trung
Hoa và khu vực và lớp văn hóa giao lưu với
phương Tây.
Để giúp sinh viên hiểu rõ hơn về cội nguồn và
lịch sử phát triển của văn hóa dân tộc, tác giả
đi xây dựng tình huống dạy học như sau:
Tình huống 4: Văn hóa Việt Nam là một bộ
phận của văn hóa Trung Hoa?
Sau khi học xong bài học “Lớp văn hóa giao
lưu với Trung Hoa và khu vực” thuộc chương
3.Tiến trình lịch sử văn hóa Việt Nam, một
bạn sinh viên đưa ra vấn đề thảo luận như sau:
Có người cho rằng do Việt Nam bị Bắc thuộc
hơn 1000 năm, cho nên văn hóa Việt Nam chỉ
là một bộ phận của văn hóa Trung Quốc.
Câu hỏi: Bạn có đồng ý với ý kiến trên
không? Vì sao?
Qua giải quyết tình huống, sinh viên thêm tự
hào về cội nguồn dân tộc Việt, biết trân trọng,
giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt
đẹp của nền văn hóa, văn minh nông nghiệp
trồng lúa nước, mặt khác tiếp thu, chắt lọc
tinh hoa văn hóa của nhân loại làm giàu cho
nền văn hóa Việt Nam.
XÂY DỰNG TÌNH HUỐNG DẠY HỌC
CHO NỘI DUNG VĂN HÓA TỔ CHỨC
ĐỜI SỐNG CÁ NHÂN
Mục tiêu: Cung cấp cho sinh viên những kiến
thức về văn hóa tổ chức đời sống cá nhân thể
hiện ở các khía cạnh: Tín ngưỡng, phong tục,
văn hóa giao tiếp và nghệ thuật ngôn từ, nghệ
thuật thanh sắc và hình khối.
Tình huống 5: Cách xưng hô của giáo viên
và học sinh trên lớp
Vấn đề xưng hô của GV-HS trên lớp sao cho
mang màu sắc học đường khá quan trọng.
Ngày xưa, thầy- trò thường xưng hô theo kiểu
ta- các con. Tại trường THPT nọ, giáo viên
dạy môn Sinh N. dạy rất hay, có nhiều HS
vào đội tuyển cấp thành phố, cấp quốc gia
thuộc bộ môn của cô. Thế nhưng, khi lên lớp,
Cô chỉ vỏn vẹn mấy đại từ nhân xưng sau:
tôi- các anh chị. Trường hợp khác, một giáo
viên khá kỳ cựu thì nói kiểu "mày -tao" với
học sinh cấp 3. Rồi thầy K. mới về trường sau
khi tốt nghiệp thì các bạn- tôi.
Câu hỏi: Anh/ chị nghĩ sao về vấn đề xưng
hô – cách sử dụng ngôn từ trong giao tiếp ở
môi trường sư phạm?
Qua đây, sinh viên củng cố kiến thức về Văn
hóa giao tiếp và nghệ thuật ngôn từ của dân tộc
Việt Nam, vận dụng kiến thức và hiểu biết cá
nhân để ứng xử giao tiếp cho phù hợp với đặc
trưng và truyền thống văn hóa giao tiếp tế nhị, ý
tứ và trọng sự hòa thuận của dân tộc Việt.
TRIỂN KHAI DẠY HỌC TÌNH HUỐNG
VÀ KẾT QUẢ
Tác giả đã triển khai dạy học bằng phương
pháp tình huống cho 2 khóa K52NNA và
K53NNA và đã thu được những kết quả tốt
đẹp. Sinh viên cảm thấy hào hứng, tự giác và
tích cực hơn rất nhiều trong việc nghiên cứu
kiến thức môn học và áp dụng kiến thức để
giải thích các hiện tượng văn hóa, đề xuất các
giải pháp của bản thân trong việc ứng xử các
tình huống có văn hóa, phát huy truyền thống
và bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam trong xu
thế toàn cầu hóa hiện nay.
Trần Thị Vân Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 188(12/3): 59 - 64
64
KẾT LUẬN
Giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho sinh
viên qua nội dung môn Cơ sở văn hóa Việt
Nam là con đường giáo dục cơ bản và quan
trọng trong các nhà trường đại học. Bài viết
đã đề xuất một số tình huống mang tính thời
sự của xã hội hiện đại gắn với thực tiễn dạy
học môn học qua đó góp phần nâng cao chất
lượng dạy và học bộ môn. Bên cạnh đó, để
nâng cao chất lượng và hiệu quả của hoạt
động giảng dạy môn học cần thực hiện đồng
bộ các giải pháp đổi mới phương pháp dạy
học với đổi mới nội dung dạy học, đa dạng
hình thức tổ chức dạy học, phương pháp và
hình thức đánh giá; đồng thời đổi mới cách
dạy của thầy đi đôi với cách học của trò.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn sự hỗ trợ của
trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp – Đại
học Thái Nguyên cho đề tài nghiên cứu khoa
học, mã số T2017-B14.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết BCH
TW5 khóa VIII, 1998.
2. Bộ môn Tâm lý – Giáo dục, khoa Sư phạm Kỹ
thuật (2017), Đề cương học phần Cơ sở văn hóa
Việt Nam, Đại học Kỹ thuật công nghiệp.
3. Boehrer,J (1995), “How to teach a case”,
Kennedy School of government Case Programme,
Case No C18-95-1285.0 available from
4. Trịnh Văn Biều, (2014), Sử dụng phương pháp
tình huống trong dạy học hóa học ở trường trung
học phổ thông, tạp chí Khoa học ĐHSP TP HCM,
số 62, trang 5-16.2.
5.Trần Ngọc Thêm, (2016), Hệ giá trị Việt Nam từ
truyền thống đế hiện đại và con đường tới tương
lai, Nxb Văn hóa – Văn nghệ.
ABSTRACT
CONSTRUCTION RESEARCH OF TEACHING SITUATIONS ASSOCIATED
WITH THE FACTUAL TEACHING OF THE SUBJECT VIETNAM CULTURAL
FOUNDATION TO EDUCATE NATIONAL CULTURAL IDENTITY FOR
STUDENTS IN MAJOR OF ENGLISH LANGUAGE
Tran Thi Van Anh
*
, Nguyen Hoang Ha
University of Technology - TNU
Education of national cultural identity for students is an urgent and important task of universities
and colleges. This article introduces some basic methods of education of national cultural identity
for students in major of English language, through teaching the subject of Vietnamese Cultural
Foundation in particular. Teaching situations associated with the factual teaching of the subject
Vietnamese Cultural Foundation have been developed and studied by the author, thereby educating
students to deeply understand some characteristics and cultural identity of Vietnamese people; to
love, respect, preserve and promote the national traditional values; to selectively acquire cultural
essence of humanity, thereby improving their own personality.
Key words: national ethnic identity; education of national cultural identity; teaching situations;
cultural tradition; English language
Ngày nhận bài: 22/8/2018; Ngày phản biện: 12/9/2018; Ngày duyệt đăng: 12/10/2018
*
Tel: 0942 974019, Email: vananhsusan@gmail.com
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 312_494_1_pb_0599_2127087.pdf