Nghiên cứu ứng dụng, sử dụng chế phẩm nấm ký sinh Metarhizium anisopliae phòng trừ rầy nâu, rầy lưng trắng lúa tại Tuyên Quang - Phạm Thị Mai Trang

Tài liệu Nghiên cứu ứng dụng, sử dụng chế phẩm nấm ký sinh Metarhizium anisopliae phòng trừ rầy nâu, rầy lưng trắng lúa tại Tuyên Quang - Phạm Thị Mai Trang: No.12_June 2019|S 12 – Tháng 6 nm 2019|p.60-66 60 TP CHÍ KHOA HC I HC TÂN TRÀO ISSN: 2354 - 1431 Nghiên cu ng dng, s dng ch phm nm ký sinh Metarhizium anisopliae phòng tr ry nâu, ry lng trng hi lúa ti Tuyên Quang Phm Th Mai Tranga*, Nguyn Th Hoài Anha, Nguyn Th Thu Hina a Trng i hc Tân Trào *Email: maitrang.bvtvtq@gmail.com Thông tin bài vit Tóm tt Ngày nhn bài: 15/5/2019 Ngày duyt ng: 10/6/2019 Ry nâu, ry lng trng (ry) c coi là mt trong nhng loài sâu hi chính trên cây lúa trên th gii nói chung và Vit Nam nói riêng. Ry không nhng gây hi trc tip làm gim nng sut và phm cht lúa, mà còn là môi gii truyn virus gây bnh trên lúa. Do vy phòng tr ry ngi nông dân ã s dng rt nhiu loi thuc hoá hc (BVTV), tuy nhiên thuc BVTV tr ry thng là thuc có c tính cao, chm phân hy có th gi tác dng rt lâu trong sn phm. thay th dn vic s dng thuc hóa hc trong sn...

pdf7 trang | Chia sẻ: quangot475 | Lượt xem: 478 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Nghiên cứu ứng dụng, sử dụng chế phẩm nấm ký sinh Metarhizium anisopliae phòng trừ rầy nâu, rầy lưng trắng lúa tại Tuyên Quang - Phạm Thị Mai Trang, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
No.12_June 2019|S 12 – Tháng 6 nm 2019|p.60-66 60 TP CHÍ KHOA HC I HC TÂN TRÀO ISSN: 2354 - 1431 Nghiên cu ng dng, s dng ch phm nm ký sinh Metarhizium anisopliae phòng tr ry nâu, ry lng trng hi lúa ti Tuyên Quang Phm Th Mai Tranga*, Nguyn Th Hoài Anha, Nguyn Th Thu Hina a Trng i hc Tân Trào *Email: maitrang.bvtvtq@gmail.com Thông tin bài vit Tóm tt Ngày nhn bài: 15/5/2019 Ngày duyt ng: 10/6/2019 Ry nâu, ry lng trng (ry) c coi là mt trong nhng loài sâu hi chính trên cây lúa trên th gii nói chung và Vit Nam nói riêng. Ry không nhng gây hi trc tip làm gim nng sut và phm cht lúa, mà còn là môi gii truyn virus gây bnh trên lúa. Do vy phòng tr ry ngi nông dân ã s dng rt nhiu loi thuc hoá hc (BVTV), tuy nhiên thuc BVTV tr ry thng là thuc có c tính cao, chm phân hy có th gi tác dng rt lâu trong sn phm. thay th dn vic s dng thuc hóa hc trong sn xut nông nghip, gn ây các nhà khoa hc ã nghiên cu ã thành công vic s dng nm Metarhizium anisopliae (M. anisopliae) trong phòng tr sau hi nói chung và phòng tr ry hi lúa nói riêng. Kt qu th nghim ti Tuyên Quang nm 2015, 2016 cho thy: Ch phm M. anisopliae liu lng 8 kg/ha có hiu lc tr ry nâu, ry lng trng hi lúa, hiu lc 10 ngày sau x lý t t n 61,68-65,16% %, va không nh hng n s sinh trng, phát trin, nng sut, cht lng ca cây lúa, va không nh hng n môi trng sinh thái. T khóa: Nm ký sinh Metarhizium sp; ry nâu; ry lng trng. 1. t vn Ry nâu, ry lng trng c coi là mt trong nhng loài sâu hi chính hu ht các vùng sn xut lúa trng im trên th gii. Ti Vit Nam t nhng nm u thp niên 90 n nay ry luôn là i tng dch hi chính trên lúa, din tích lúa nhim ry trung bình mi nm ca các tnh phía Bc là trên 400 nghìn ha, trong ó nhim nng trên 50 nghìn ha và mt trng khong t 300 - 500 ha mi nm. Ry không nhng gây hi trc tip làm gim nng sut và phm cht lúa, mà còn là môi gii truyn virus gây bnh trên lúa: nh ry nâu truyn virus gây bnh vàng lùn, lùn xon lá, ry lung trng, ry nâu nh truyn virus gây bnh lùn sc en, phòng tr ry hi lúa ngi nông dân ã s dng rt nhiu loi thuc hoá hc, tuy nhiên thuc BVTV tr ry thng là thuc có c tính cao, chm phân hy có th gi tác dng rt lâu trong sn phm. c bit nghiêm trng hn là vic lm dng thuc BVTV ca ngi dân dn ti vic bùng phát dch hi mi, dit tr các loài thiên ch, li d lng thuc BVTV trong nông sn cng nh t ai, môi trng, nh hng n sc khe con ngi vt nuôi cng nh môi trng sinh thái. thay th dn vic s dng thuc hóa hc trong sn xut nông nghip, gn ây các nhà khoa hc ã nghiên cu ã thành công trong vic s dng nm gây bnh cho côn trùng phòng tr các loi côn trùng và sâu hi cây trng, in hình nh nm M. anisopliae và Beauveria bassiana ã c ng dng trong phòng tr mi nhà, sâu khoang hi ci xanh, sâu hi u tng và u xanh , ry mm và các loài sâu hi lúa. góp phn vào vic hng ti nn nông nghip sch, bn vng, vic nghiên cu ng dng s dng ch phm nm M. anisopliae trong phòng tr dch hi góp phn gim thiu nh hng thuc BVTV ti môi trng sng ca con ngi, sinh vt có ích khác là vn cn thit. Ti Vit Nam, nm 2006 Cc Bo v thc vt ã có vn bn công nhn vic s dng nm M. anisopliae tr ry nâu, ry lng trng hi lúa là tin P.T.M. Trang et al/ No.12_June 2019|p.60-66 61 b k thut mi ti mt s tnh khu vc phía Nam, hin nay mt s tnh phía Bc ã và ang thc nghim. có c s áp dng m rng vic s dng ch phm nm M. anisopliae trong phòng tr ry hi lúa ti Tuyên Quang chúng tôi ã thc hin nghiên cu ng dng, s dng ch phm nm ký sinh Metarhizium sp phòng tr ry nâu, ry lng trng hi lúa. 2. Thi gian, a im, vt liu, ni dung và phng pháp nghiên cu 2.1. Thi gian và a im - Thi gian: T tháng 7/2014 n tháng 7/2016. - a im: Ti các vùng trng lúa huyn Sn Dng, Yên Sn, Thành ph Tuyên Quang, tnh Tuyên Quang. 2.2. Vt liu nghiên cu Ry nâu, ry lung trng, nm M. anisopliae 2.3. Ni dung nghiên cu Ni dung 1. Nghiên cu din bin qun th ry nâu, ry lng trng Ni dung 2. Th nghim so sánh hiu qu ca nm M. anisopliae trong phòng tr ry nâu, ry lng trng và ánh giá hiu qu phòng tr. 2.4. Phng pháp nghiên cu 2.4.1. B trí thí nghim B trí thí nghim theo quy chun k thut quc gia QCVN 01-29:2010/BNNPTPT v kho nghim trên ng rung hiu lc ca thuc tr ry hi lúa: CT Thuc th nghim Liu lng I Ch phm M.anisopliae 8 kg II BPDYGAN 5.4EC 0,1 lít III EMAAICI 50WG 0,3 kg IV i chng Không phun 2.4.2. Phng pháp nghiên cu Ni dung 1: Nghiên cu din bin qun th ry nâu, ry lng trng - Theo phng pháp iu tra phát hin dch hi cây trng ti Quy chun k thut quc gia QCVN 01-38: 2010/BNNPTNT. - Thi gian iu tra nh k 7 ngày/ ln; iu tra b sung theo tuyn khi mt cao: 7 ngày/ ln - Ch tiêu theo dõi: tng s ry nâu, ry lng trng/ im iu tra - Dng c: khay inox 20x20x5cm, thc 1m, du madut, kính núp cm tay, kinh núp soi ni, túi bt mu, ng hút ry ... Ni dung 2: Th nghim so sánh hiu qu ca nm M. anisopliae trong phòng tr ry nâu, ry lng trng v ánh giá nh hng ca ch phm n cây lúa. - Dng c: ch phm nm M.anisopliae hàm lng 2,5-4,0 x 109 bào t/gam, thuc tr ry BPDYGAN 5.4 EC, thuc tr ry EMAAICI 50 WG. Khay inox 20x20x5, túi ng mu, thc 1m, du madut, kính núp cm tay, kinh núp soi ni, dây nilon, bng công thc thí nghim, bình bm thuc BVTV ... - Thuc c phun khi lúa va b nhim ry mt ry cám khong 20-40 con/khóm ( t 750 – 1.500con/m2 ) - Lng nc: 600 l/ha. - Dng c: bình bm in eo vai. + Din tích ô thí nghim: 300 m²/ô công thc; - Ch tiêu theo dõi và phng pháp iu tra: + Mt ry trc x lý 1, 3,7,10 ngày sau x lý. Dùng khay kích thc 20 x20 cm tráng du xác nh mt ry. Mi ô iu tra 10 im không c nh trên 2 ng chéo góc, mi im iu tra 4 khóm. Nghiêng khay sát vi thân lúa 450 , mi khóm p 2 p, m s ry trong khay Công thc tính: + Hiu lc thuc c hiu ính theo công thc Henderson – Tilton. Trong ó: - H: Là hiu lc ca thuc tính theo phn trm. - Ca: là s lng cá th ry sng công thc i chng sau x lý. - Cb: là s lng cá th ry sng công thc i chng trc x lý. - Ta: là s lng cá th ry sng công thc thí nghim sau x lý. - Tb: là s lng cá th ry sng công thc thí nghim trc x lý * ánh giá nh hng ca thuc vi lúa 1,3,7,10 ngày sau x lý theo phân cp sau ây: Cp c Triu chng nhim c ca cây trng 1 Cây cha có biu hin nhim c 2 Ng c nh, sinh trng ca cây gim nh 3 Có triu chng ng c nh nhìn thy bng mt P.T.M. Trang et al/ No.12_June 2019|p.60-66 62 4 Triu chng ng c nhng cha nh hng n nng sut 5 Cành lá bin màu hoc cháy, thuc gây nh hng n nng sut 6 Thuc làm gim nng sut ít 7 Thuc gây nh hng nhiu n nng sut 8 Triu chng ng c tng dn ti làm cht cây 9 Cây b cht hoàn toàn 2.5. Phng pháp x lý s liu S liu c x lý bng phn mm Excel 2010. 3. Kt qu nghiên cu 3.1. Kt qu nghiên cu din bin qun th ry hi lúa nm 2014 a. Din bin mt qun th ry nâu 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 13 /7 26 /7 2/ 8 16 /8 23 /8 30 /8 13 /9 20 /9 27 /9 11 /1 0 25 /1 0 8/ 11 22 /1 1 Ngy iu tra M t ( co n /m 2 ) Yên Sn TP Tuyên Quang Sn Dng Hnh 1: Din bin mt ry nâu t tháng 7/2014 n 12/2014 Qua hình 1 cho thy: t tháng 7-12 nm 2014 ry nâu có 4 la, la gây hi nng ng vi giai on tr bông n chín sáp t cui tháng 8 n gia tháng 9. Mt ry nâu cao nht Sn Dng là 800 con/m2 tip n Yên Sn 567 con/m2 và thành ph Tuyên Quang 482 con/m2 . b. Din bin mt ry lng trng 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 12 /7 /2 01 4 27 /7 3/ 8 17 /8 24 /8 31 /8 14 /9 23 /9 5/ 10 19 /1 0 2 /1 1 16 /1 1 30 /1 1 14 /1 2 28 /1 2 Ngy iu tra M t ( co n /m 2 ) Yên Sn TP Tuyên Quang Sn Dng Hình 2: Din bin mt ry lng trng t tháng 7/2014 n tháng 12/2014 Ry lng trng có 4 la. T cui tháng 7 mt ry lng trng bt u tng dn và t cao nht vào cui tháng 8 gây cháy ry cc b vào u tháng 9 vi mt ph bin ln lt là 403 con/m2 huyn Sn Dng, tip n 356 con/m2 huyn Yên Sn, và 310 con/m2 thành ph, sau ó gim dn. 3.2. Kt qu nghiên cu din bin qun th ry hi lúa nm 2015 a. Din bin mt qun th ry nâu 0 100 200 300 400 500 600 700 7/ 3/ 20 15 21 /3 28 /3 11 /4 25 /4 2/ 5 16 /5 23 /5 30 /5 13 /6 26 /6 /2 01 5 11 /7 25 /7 1/ 8 15 /8 22 /8 29 /8 12 /9 19 /9 26 /9 10 /1 0 24 /1 0 7/ 11 Ngy iu tra M t c o n /m 2 Yên Sn TP Tuyên Quang Sn Dng Hình 3: Din bin mt ry nâu nm 2015 T hình 3 cho thy nm 2015 ry nâu có 8 la. V xuân ry nâu có 3 la gây hi, La 2 (gia tháng 4) mt bt u tng, la 3 (gia tháng 5) mt ry nâu cao nht (giai on tr bông-chín sa): Huyn Sn Dng có mt ph bin cao nht là 418 con/m2 tip n huyn Yên Sn 355 con/m2 và thành ph Tuyên Quang 315 con/m2 . V mùa ry nâu xut hin 4 la, la 4 (tháng 6) giai on lúa hi xanh - nhánh mt ry thp, la 5 mt tng dn, la 6( cui tháng 8- tháng 9) mt ry t cao nht: huyn Sn Dng mt ry ph bin 642 con/m2 t cao nht tip n huyn Yên Sn 540 con/m2 và thành ph Tuyên Quang 490 con/m2, la 7 gây hi trên trà mun mt ry gim (giai on chín - thu hoch), la 8 ry trú ng ti lúa chét, b c và qua ông. b. Din bin mt ry lng trng 0 100 200 300 400 500 600 700 8/ 3/ 20 15 22 /3 29 /3 12 /4 19 /4 3/ 5 15 /5 22 /5 31 /5 14 /6 27 /6 12 /7 19 /7 2/ 8 16 /8 23 /8 30 /8 13 /9 20 /9 4/ 10 18 /1 0 1 /8 15 /1 1 Ngày iu tra M t ( c o n /m 2 ) Yên Sn TP Tuyên Quang Sn Dng Hnh 4: Din bin mt ry lng trng nm 2015 Nhn xét: Nm 2015 ry lng trng xut hin 8 la: V xuân có 3 la, tháng 3 (la 1) mt thp, tháng 4 (la 2) mt tng dn, cao nht và gây hi nng t cui n gia tháng 5 (la 3); mt ry trung bình là 607 con/m2 Sn Dng, 542 con/m2 Yên Sn và 472 con/m2 thành ph Tuyên Quang sau ó gim dn vào cui v. V mùa: Ry lng trng xut hin 5 la, tháng 7 (la 4) mt thp ry di chuyn t xuân mun sang m mùa sm, lúa hi xanh- nhánh, Tháng 8 (la 5) mt bt u tng, t tháng 8 n cui tháng gia tháng 9 ( la 6) t cao nht , ây là la gây hi nng, mt ln lt 427 con/m2 Sn Dng; 373 con/m2 Yên Sn và 331con/m2 thành ph Tuyên Quang gây hi trên lúa mùa giai on tr n chín sa; la 7 hi trên trà lúa mùa mun mt gim dn. P.T.M. Trang et al/ No.12_June 2019|p.60-66 63 3.3. Kt qu nghiên cu din bin qun th ry hi lúa nm 2016 a. Din bin mt qun th ry nâu 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 5 /3 1 3 /3 1 9 /3 2 6 /3 2 /4 9 /4 1 6 /4 1 8 /4 2 3 /4 2 8 /4 3 0 /4 7 /5 1 4 /5 1 8 /5 2 1 /5 2 5 /5 2 8 /5 4 /6 1 1 /6 1 8 /6 2 4 /6 2 /7 9 /7 1 6 /7 2 3 /7 2 8 /7 3 0 /7 Ngày iu tra M t ( c o n /m 2 ) Yên Sn TP Tuyên Quang Sn Dng Hnh 5: Din bin mt ry nâu t tháng 1/2016 n tháng 8/2016 Nhn xét: V xuân 2016: Ry nâu xut hin 3 la. Tháng 3 (la 1) ry phát sinh mt thp, sau ó tng dn vào cui tháng 4 (la 2) và t cao nht vào gia tháng 5 (la 3) giai on lúa tr bông-chín sa. Mt ph bin ti huyn Sn Dng t cao nht là 396 con/m2, tip n huyn Yên Sn 355 con/m2 và thành ph Tuyên Quang 316 con/m2. Ry nâu (la 4) di chuyn t v xuân sang v mùa trên lúa t giai on lúa hi xanh mt ry thp nht u tháng 7, t cui tháng 7 ry la 5 phát sinh vi mt tng dn ln lt là 431 con/m2 Sn Dng, 384 con/m2 Yên Sn và 351 con/m2 thành ph Tuyên Quang. Ry la 6 chúng tôi d kin phát sinh gây hi vào cui tháng 8 tr i mt ph bin trên 500 con/m2 b. Din bin mt ry lng trng 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 6/ 3/ 20 16 20 /3 3/ 4 17 /4 24 /4 8 /5 1 7/ 5 2 9/ 5 1 2/ 6 2 6/ 6 1 0/ 7 20 /7 27 /7 7 /8 Ngày iu tra M t ( c o n /m 2 ) Yên Sn TP Tuyên Quang Sn Dng Hnh 6: Din bin mt ry lng trng t tháng 01 - 8/2016 - V xuân: Có 3 la ry lng trng gây hi, chúng xut hin mun hn so vi cùng thi im nm trc, tháng 3 mt ry lng trng t thp nht sau ó tng dn t gia tháng 4 (la 2) và tng cao nht vào trung tun tháng 5 (la 3) mt ln lt là 356 Sn Dng, 338 con/m2 Yên Sn và 298 con/m2 thành ph Tuyên Quang, do mt thp nên din tích nhim v xuân nm 2016 cng thp. V mùa trên lúa ry lng trng di chuyn t v xuân giai on hi xanh mt ry thp nht và mt ry phát sinh tng t cui tháng 7 (la 5) tr i. D báo trong tháng 8 ry lng trng s phát sinh gây hi mt ph bin trên 400 con/m2 Kt lun - Ry nâu và ry lng trng xut hin 8 la/ nm. v xuân la 2,3, v mùa la 5, 6 (giai on lúa làm òng n chín sáp) và la 7 trên trà mùa mun là các la có mt cao, thng gây hi nng. La 1,4 là các la u v mt thp, chúng tích ly bùng phát mt cao cho la k tip. La 8 là la qua ông chúng chú ng ch yu trên lúa chét, b c - Các la ry nâu và ry lng trng xut hin trên ng rung gn trùng khp nhau ry lng trng xut hin trc và t cao im trc ry nâu khong 3-5 ngày, chúng cùng gây hi trên lúa. ây chính là nguyên nhân gây hin tng cui v trên ng rung cùng lúc ry có nhiu tui (gi là gi la) gây khó khn trong vic phòng tr. - Vào các la 2, 5 t l bt gp ry lng trng cao hn (50 -60%). - Các la 3, 6, 7 ry nâu và ry lng trng cng hng mt các la cao im t trung bình t 800- 1.200 con/m2 cc b có im lên trên 1.000.000 con/m2 rt d gây cháy ry cc b có khi trên din rng . - a bàn huyn Sn Dng các la ry cng thng ra trc 3-5 ngày so vi huyn Yên Sn, thành ph Tuyên Quang, (nguyên nhân do phn ln din gieo cy lúa ca huyn Sn Dng c thc hin tp chung vào các ngày u ca trà lúa xuân chính v và trà lúa mùa sm) 3.4. Th nghim so sánh hiu lc ca nm ký sinh Metarhizium anisopliae và thuc bo v thc vt có ngun gc sinh hc trong phòng tr ry nâu và ry lng trng, ánh giá nh hng ca ch phm n cây lúa. Thc hin theo quy chun k thut quc gia QCVN 01-29:2010/BNNPTPT v kho nghim trên ng rung hiu lc ca thuc tr ry hi lúa: (bi tính cng hng gây hi cho nên chúng tôi ánh giá mt và hiu lc chung cho c ry nâu và ry lng trng sau ây gi chung là ry) a. Th nghim so sánh hiu lc ca nm ký sinh Metarhizium anisopliae và thuc bo v thc vt có ngun gc sinh hc trong phòng tr ry nâu và ry lng trng * V mùa 2015 Din bin mt ry các công thc th nghim P.T.M. Trang et al/ No.12_June 2019|p.60-66 64 0,00 5,00 10,00 15,00 20,00 25,00 30,00 35,00 40,00 45,00 50,00 TXL 1NSXL 3NSXL 7NSXL 10NSXL Thi im theo dõi M t c o n / k h ó m CT I CT II CT III CT IV Hình 7: Mt ry các công thc th nghim v mùa 2014 Mt ry ti công thc I, II, III 1, 3, 7,10 ngày sau x lý u thp hn so vi công thc IV (i chng không x lý thuc). Mt ry trên các công thc thí nghim có x lý thuc gim dn theo các ngày sau x lý, thp nht 10 ngày sau x lý và t ngng không gây thit hi cho cây lúa (di 20 con/m2). Mt ry CT I gim chm hn CT II và CT III tt c các k iu tra sau x lý. - Hiu lc ca các công thc th nghim 1, 3, 7,10 ngày sau x lý 0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50,00 60,00 70,00 80,00 90,00 1NSXL 3NSXL 7NSXL 10NSXL Thi im theo dõi H i u l c % CT I CT II CT III Hình 8: Hiu lc tr ry các công thc th nghim v mùa 2014 Ghi chú: NSXL: Ngày sau x lý. Nhn xét: theo s liu ca hình 8 chúng tôi thy hiu lc ca các thuc kho nghim u có hiu lc tr ry nâu, ry lng trng hi lúa. Hiu lc tr ry hi lúa 10NSXL ca CT I , CT II, CT III t cao nht có hiu lc ln lt là 63,45%; 81,50% ; 83,95% * V xuân 2016: - Din bin mt ry tr ry các công thc th nghim 0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50,00 60,00 TXL 1NSXL 3NSXL 7NSXL 10NSXL Thi im theo dõi M t c o n / k h ó m CT I CT II CT III CT IV Hình 9: Mt ry các công thc th nghim v xuân 2016 Mt ry ti công thc I, II, III các thi im theo dõi 1, 3,7,10 sau x lý u thp hn so vi công thc IV (i chng không x lý) , thp nht 10 ngày sau x lý và t ngng an toàn i vi cây lúa (di 20 con/khóm) . Mt ry CT I gim chm hn CT II và CT III các thi im theo dõi 1,3,7,10 ngày sau x lý. - ánh giá v hiu lc ca các công thc th nghim 0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50,00 60,00 70,00 80,00 90,00 1NSXL 3NSXL 7NSXL 10NSXL Thi im theo dõi H i u l c % CT I CT II CT III Hình 10: Hiu lc tr ry các công thc th nghim v xuân 2016 Ghi chú: TXL: trc x lý, NSXL: ngày sau x lý. Theo s liu ca hình 10 chúng tôi thy hiu lc ca các thuc kho nghim u có hiu lc tr ry lng trng hi lúa. Hiu lc ca CT I , CT II, CT III u có hiu lc tr ry hi lúa tng t nh v mùa 2014 và ln lt là 65,16%; 81,88%; 83,45%. Ch phm nm M.anisopliae có hiu lc tr ry v xuân 2016 (65,16%) cao hn v mùa 2014 (63,45%). Thi im 1, 3, 7,10 NSXL: Hiu lc tr ry các công thc I, II, III u tng dn tuy nhiên công thc I hiu lc tng chm hn và u thp hn công thc II, III. - nh hng ca ch phm i vi cây trng các ngày sau x lý Bng 1: nh hng ca ch phm i vi cây trng các ngày sau x lý Công thc Cp hi 1 NSXL 3 NSXL 7 NSXL I II III IV 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Ghi chú: NSXL: Ngày sau x lý. Quan sát c hai v cho thy nh hng ca ch phm nm M.anisopliae (CT I) ) dùng liu lng th nghim 8 kg/ ha và các công thc II, III 1, 3, 7 ngày sau x lý u lúa tng ng vi CT II, III, IV không gây nh hng n s sinh trng và phát trin ca cây lúa. P.T.M. Trang et al/ No.12_June 2019|p.60-66 65 Bng 2: Din bin mt s thiên ch chính trong và ngoài mô hình v ma nm 2016 T kt qu bng 2 cho thy mt thiên ch trong mô hình cao hn ngoài mô hình và thành phn loài a dng hn. Do ngoài mô hình s dng thuc hoá hc ã làm nh hng n mt s loài thiên ch trên ng rung. 4. Kt lun v ngh 4.1. Kt lun - Din bin qun th ry nâu, ry lng trng: mt nm xut hin 8 la: v xuân 3 la , v mùa 5 la, các la ry nâu và ry lng trng gn trùng khp. Trong mt la: ry lng trng xut hin trc ry nâu 3-5 ngày, nên gia các la ry có s gi nhau, do có hin tng ry mi n ca cui la trc s trùng vi ry n trc ca la sau, s làm kéo dài thi gian phòng tr. Các la 2,3 gây hi nng vào các thi im cui tháng 4, 5; la 5, 6, 7 gây hi gây hi nng vào các thi im tháng 8,9 ng vi giai on lúa tr bông - chín sa. La 2 và 5, 6 t l bt gp ry lng trng ln hn ry nâu, các la còn li t l bt gp ry nâu ln hn ry lng trng. La 1,4 ry chuyn v mt thp, la 8 qua ông thng c trú trên các ký ch ph, lúa chét mt thp. - Ch phm M.anisopliae liu lng 8 kg/ha có hiu lc tr ry nâu, ry lng trng hi lúa (hiu lc 10 ngày sau x lý t t n 61,68-65,16% %), không gây nh hng n s sinh trng và phát trin ca cây lúa. - Mô hình tng hp phòng tr ry nâu và ry lng trng có s dng ch phm nm M.anisopliae bo v nng sut, sn lng lúa, to ra sn phm an toàn, bo v môi trng và sc kho cng ng. Ngoài ra còn bo v thiên ch trên ng rung, cân bng h sinh thái. 4.2. ngh - Cn c kt qu nghiên cu v din bin qun th ry nâu, ry lng trng ngh c lng nghép vi các chng trình trình tp hun khuyn nông tuyên truyn cho ngi nông dân trng lúa Tuyên Quang, nhn bit c thành phn ry nâu, ry lng trng, din bin qun th và ng dng trong phòng tr ry hiu qu, an toàn. - Mô hình phòng tr tng hp ry nâu và ry lng trng có s dng ch phm nm M.anisopliae d ng dng, có hiu qu cao, gim ô nhim môi trng. ngh c tuyên truyn, khuyn cáo cho các h nông dân nhân rng nhiu im và din tích ng dng ch phm nm xanh M. anisopliae trong phòng tr ry nâu, ry lng trng. TÀI LIU THAM KHO 1. Cc BVTV: Báo cáo tng kt công tác BVTV các tnh phía Bc nm 2013,2014,2015 2. Nguyn Th Lc, và cng s (2002), “nh hng ca nm trng và nm xanh i vi mt s thiên ch ca sâu hi lúa”. Tp chí Nông nghip và Phát trin Nông thôn, S 6-2002 3. Nguyn Th Lc và cng s (2002), Nghiên cu, sn xut và ng dng hai ch phm sinh hc qun lý các loài sâu hi lúa, Vin lúa BSCL 4. Phm Th Thùy và cng s (1996), Nghiên cu công ngh sn xut và ng dng ch phm nm Beauveria v Metarhizium phòng tr mt s sâu hi cây trng (1991- 1995), Tuyn tp công trình nghiên cu bo v thc vt, 1990- 1995. NXB Nông nghip, Hà Ni 5. Nguyn Ngc Tú, Nguyn Cu Th Hng Giang (1997), Bo v cây trng t các ch phm t vi nm, NXB Nông nghip TP. H Chí Minh 6. Vin Bo v thc vt (2001), Nghiên cu áp dng công ngh vi sinh (vi khun, vi nm, virut) sn xut ch phm sinh hc BVTV trong phòng tr sâu hi cây trng, Báo cáo tng kt tài khoa hc cp nh nc KHCN.02.07B giai on 1996-2000 7. Vin Bo v thc vt ã nghiên cu và phân lp nm Metarhizium anisopliae ký sinh trên các loi sâu hi cây trng nh trên ry nâu hi lúa, b cánh cng hi da, b hung hi mía, châu chu hi ngô, mía và mi t hi cây trng Nm 1996 8. Hall F.R and Menn J.J (1999), Biopesticides- Use and delivery, Humana Press Inc P.T.M. Trang et al/ No.12_June 2019|p.60-66 66 9. Milner (1994) Biological control of termites: results and experiences whinin a CSIRO project in australia. Biocontrol Science and Technology 10. Mendoca A.F (1992), Mass production, application and fomulation of Metarhizium anisopliae for control of sugarcane froghopper, Biological control of locust and grasshopper Research and application, using parasitic fungus Metarhizium anisopliae to control brown backed rice plant hopper and white backed rice plant hopper in Tuyen Quang Pham Thi Mai Trang, Nguyen Thi Hoai Anh, Nguyen Thi Thu Hien Article info Abstract Recieved: 15/5/2019 Accepted: 10/6/2019 Brown planhopper and white backed planhopper are considered one of the main pests in rice in the world in general and Vietnam in particular. Planhopper not only directly damage quality and quantitive of rice but also a medium for transmitting disease-causing viruses in rice. Therefore, in order to control planhopper, farmers have used a lot of chemical drugs (pesticides). However, these pesticides are often highly toxic and slow to decompose, which can keep long-lasting effects in products. In order to gradually replace the use of chemical drugs in agricultural production, scientists have recently succeeded in using Metarhizium anisopliae in the prevention the insects in general and the planhopper in particular. Test results in Tuyen Quang in 2015,2016 showed that: Metarhizium anisopliae in 8 kg / ha dosage was effective e for brown planhopper and white backed planhopper, effective 10 days after treatment reached from 61, 68-65.16%%. It does not affect the growth, development, productivity and quality of rice plants and it does not affect the ecological environment. Keywords: Metarhizium anisopliae; Metarhizium sp; brown planhopper; white backed planhopper; nivaparvata lugens Stah; sogatella furcifera.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdf10_pham_thi_mai_trang_5674_2164728.pdf
Tài liệu liên quan