Nghiên cứu khả năng xử lý chất hữu cơ trong nước mặt bằng bể lọc sinh học tiếp xúc BCF - Xây dựng mô hình tại nhà máy nước An Dương - Phùng Thị Linh
Tài liệu Nghiên cứu khả năng xử lý chất hữu cơ trong nước mặt bằng bể lọc sinh học tiếp xúc BCF - Xây dựng mô hình tại nhà máy nước An Dương - Phùng Thị Linh: Nghiên c u T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 23 - n m 2018 23 NGHIÊN C U KH N NG X LÝ CH T H U C TRONG N C M T B NG B L C SINH H C TI P XÚC BCF - XÂY D NG MÔ HÌNH T I NHÀ MÁY N C AN D NG Phùng Th Linh Tr ng i h c Tài nguyên và Môi tr ng Hà N i Tóm t t Ngu n n c m t v i tr l ng l n d khai thác là ngu n c p ch y u cho các nhà máy s n xu t n c s ch ph c v cho các ho t ng s ng c a con ng i, tuy nhiên ây c ng là n i tr c ti p ti p nh n n c th i, ch t th i sinh ho t, công nghi p, nông nghi p t các khu ô th , khu dân c , nông thôn, các làng ngh s n xu t,...v i nhi u lo i ch t h u c . H u h t các nhà máy n c v i ngu n n c m t áp d ng công ngh x lý truy n th ng: keo t - l ng - l c - kh trùng. Tuy nhiên, ây không ph i là bi n pháp hi u qu cao lo i b các h p ch t h u c , b i sau x lý v n còn t n t i r t nhi u ch t h u c b n v ng. X lý ch t h u c trong n c m t b ng bi n pháp s d ng vi sinh v t là m t h ng i m i ...
Bạn đang xem nội dung tài liệu Nghiên cứu khả năng xử lý chất hữu cơ trong nước mặt bằng bể lọc sinh học tiếp xúc BCF - Xây dựng mô hình tại nhà máy nước An Dương - Phùng Thị Linh, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 23 - n m 2018
23
NGHIÊN C U KH N NG X LÝ CH T H U C TRONG
N C M T B NG B L C SINH H C TI P XÚC BCF - XÂY
D NG MÔ HÌNH T I NHÀ MÁY N C AN D NG
Phùng Th Linh
Tr ng i h c Tài nguyên và Môi tr ng Hà N i
Tóm t t
Ngu n n c m t v i tr l ng l n d khai thác là ngu n c p ch y u cho các
nhà máy s n xu t n c s ch ph c v cho các ho t ng s ng c a con ng i, tuy nhiên
ây c ng là n i tr c ti p ti p nh n n c th i, ch t th i sinh ho t, công nghi p, nông
nghi p t các khu ô th , khu dân c , nông thôn, các làng ngh s n xu t,...v i nhi u
lo i ch t h u c . H u h t các nhà máy n c v i ngu n n c m t áp d ng công ngh
x lý truy n th ng: keo t - l ng - l c - kh trùng. Tuy nhiên, ây không ph i là bi n
pháp hi u qu cao lo i b các h p ch t h u c , b i sau x lý v n còn t n t i r t
nhi u ch t h u c b n v ng. X lý ch t h u c trong n c m t b ng bi n pháp s d ng
vi sinh v t là m t h ng i m i trong vi c nâng cao ch t l ng n c. Các vi sinh v t
không ch giúp lo i b các h p ch t h u c m t cách hi u qu mà còn lo i b Mangan
hòa tan, Amoni và các ch t gây mùi. Hi n nay, m t s nhà máy n c trong ó có nhà
máy n c An D ng ã b t u a bi n pháp x lý ch t h u c trong n c ngu n
b ng vi sinh vào ng d ng, c th là thông qua công trình b l c BCF - b l c sinh h c
ti p xúc và thu c nh ng k t qu r t kh quan.
T khóa: Ch t h u c ; N c m t; X lý sinh h c; B l c BCF; Nhà máy n c
An D ng.
Abstract
Research on treatment of organic matter in surface water using BCF - Bio Contact
Filter - pilot study at An Duong water treatment plant
Surface water resources is the main source for water treatment plants to
provide for human activities. However, surface water is also easily contaminated
by wastewater and domestic waste from agricultural, industrial, urban, rural,
residential area, production village containing many types of organic compounds.
Most of water treatment plants use traditional treatment technology such as
fl occulation - sedimentation - fi ltration - sterilization. However, this is not a highly
e ective method to remove organic compounds. Treatment of organic matters in
surface water using microorganisms is a new way to improve water quality. The
micro-organisms not only help to remove organic compounds but also e ectively
remove dissolved Manganese, Ammonium and the odor-causing substances.
Currently, some water treatment plants including An Duong water treatment plant
have started to apply organic substances treatment in source water using micro-
organisms, particularly through the BCF fi lter tank - Bio Contact Filter and the
results have been very promising.
Key words: Organic substance; Surface water; Biological treatment; BCF fi lter
tank; An Duong water treatment plant.
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 23 - n m 2018
24
1. t v n
Trong i u ki n Vi t Nam, h u h t
các nhà máy n c v i ngu n n c m t
áp d ng công ngh x lý truy n th ng:
keo t - l ng - l c - kh trùng tuy nhiên
công ngh này ang t ra không phù h p
v i ngu n n c m t ngày càng b ô nhi m
ch t h u c nh hi n nay. nhi u nhà
máy n c t i Vi t Nam, ph ng pháp
Oxy hóa s b n c thô b ng Clo gi m
hàm l ng ch t h u c trong n c ngu n
là bi n pháp ang c áp d ng ph bi n
do chi phí th p, t n d ng c các công
trình s n có. Nh ng ph ng pháp này l i
không em l i hi u qu cao lo i b các
h p ch t h u c , b i sau x lý v n còn
t n t i r t nhi u các ch t h u c b n v ng
trong n c. Ngoài ra, khi Clo ph n ng
v i các ch t h u c trong n c s t o ra
các ch t nhóm Trihalomethanes (THMs),
Haloacetic acids (HAAs), gây b t l i cho
s c kh e ng i dùng. M t ph ng pháp
khác trong x lý ch t h u c trong n c
là s d ng than ho t tính. ây là ch t
h p ph ph bi n, ã c áp d ng lâu
i trong x lý n c lo i b các ch t ô
nhi m h u c t nhiên (NOMs), các ch t
ô nhi m vô c , các ch t h u c t ng h p
khó phân h y (POPs) nh phenol, thu c
tr sâu,...M t trái c a ph ng pháp này
là giá thành xây d ng và v n hành l n,
khi n cho không nhi u nhà máy n c
t i Vi t Nam a vào áp d ng trong vi c
nâng cao ch t l ng s n ph m.
Bi n pháp s d ng vi sinh v t trong
x lý ch t h u c trong n c m t là m t
h ng i m i trong vi c nâng cao ch t
l ng n c. Các vi sinh v t không ch
giúp lo i b các h p ch t h u c m t cách
hi u qu mà còn lo i b Mangan hòa tan,
Amoni, các ch t gây mùi, Hi n nay,
m t s nhà máy n c ch y u s d ng
ngu n n c m t ã b t u a bi n pháp
x lý ch t h u c b ng vi sinh v t vào ng
d ng, c th là thông qua công trình b
l c BCF (Bio Contact Filter) - b l c sinh
h c ti p xúc.
2. Các ph ng pháp x lý ch t h u
c trong n c m t
2.1. Các ch t gây ô nhi m h u c
ngu n n c m t
Các ch t h u c d phân hu : bao
g m các h p ch t hydrat carbon, protien,
ch t béo, lignin, pectin, có t t bào và
các t ch c c a ng v t, th c v t. Các
ch t th i này có ch y u trong n c th i
sinh ho t t khu dân c , n c th i công
nghi p t các xí nghi p ch bi n th c
ph m, lò m . Chúng làm suy gi m l ng
oxy hòa tan trong n c, làm nh h ng
x u n tài nguyên n c nh ng v t
th y sinh, làm gi m ch t l ng n c
sinh ho t.
Các ch t h u c khó phân h y (POP
- Persistent Organic Pollutants): là các
hóa ch t r t c h i, t n t i b n v ng
trong môi tr ng và r t khó phân h y
g m các h p ch t h u c vòng th m, các
h p ch t a vòng ng ng t , các clo h u
c , trong ó có thu c tr sâu, các d ng
polyme, các d ng polyancol,Chúng
khó phân h y do các tác nhân sinh ho t
bình th ng, cho nên chúng t n t i lâu
dài, tích l y làm b n v m quan, gây
c cho môi tr ng, gây h i cho i
s ng sinh v t, k c con ng i.
Các ch t h u c có c tính cao: các
ch t h u c có c tính cao th ng r t
b n, r t khó b phân h y. Chúng tích l y
và t n l u trong n c và c th th y sinh,
gây ô nhi m n c lâu dài và gây tác h i
cho h sinh thái n c, chúng có th là h p
ch t d vòng c a nit và oxy, các h p ch t
hydratcarbon a vòng ng ng t , các h p
ch t phenol nh polyclobiphenyl, các
ch t này th ng có trong n c th i công
nghi p, t các vùng cây tr ng cây nông -
lâm nghi p dùng nhi u thu c tr sâu, các
ch t di t c , các lo i nông hóa d c khác
b o v th c v t c ng nh nh ng ch t
kích thích sinh tr ng, t ngu n n c th i
các b nh vi n, xí nghi p dùng quá nhi u
thu c sát khu n,
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 23 - n m 2018
25
2.2. Các ph ng pháp x lý ch t
h u c trong n c m t
Hi n nay, có r t nhi u ph ng pháp
x lý ô nhi m ch t h u c trong n c
ngu n, có th k n nh : ph ng pháp keo
t t ng c ng, tuy n n i, l c t ng c ng,
l c màng, ozon hóa, brom hóa, ph ng
pháp h p th b ng than ho t tính, Ngoài
các biên pháp x lý hóa lý trên, ph ng
pháp s d ng vi sinh v t trong x lý ch t
h u c c ng b t u c áp d ng. M t s
ph ng pháp x lý ô nhi m ch t h u c
ang c s d ng nh :
• Ph ng pháp t i u hóa keo t , l ng
X lý ch t h u c trong n c g m
các hóa ch t keo t /k t bông là m t trong
nh ng cách th c t t nh t lo i b màu.
Quá trình này bao g m vi c thêm các hóa
ch t nh nhôm (Al3+), canxi (Ca2+) ho c
s t (Fe3+) các ion, các thu c nhu m và
t o ra các bông c n. ôi khi ng i ta còn
s d ng k t h p 2 lo i hóa ch t t ng
c ng cho quá trình này.
• Quá trình Oxi hóa
Quá trình oxi hoá là bi n pháp mà
n c u ng c x lý b ng cách s d ng
các tác nhân oxi hóa. ây là m t trong
nh ng ph ng pháp ph bi n s d ng
trong dây chuy n công ngh x lý v i yêu
c u l u l ng nh và th i gian x lý ng n.
Clo là m t ch t oxi hóa m nh và c s
d ng gi ng nh hypochlorite canxi và
hypochlorite natri. M c dù vi c s d ng
khí Clo là m t ph ng pháp có chi phí
th p, nh ng vi c s d ng nó l i gây ra
nh ng ph n ng ph không th tránh kh i,
nó t o ra nh ng h p ch t h u c clo bao
g m các trihalomethane c, làm t ng s
h p ph ch t h u c halogen trong n c
c x lý ng th i c ng nh gi i phóng
các kim lo i trong các kim lo i màu ph c
t p, i u mà có th gây ra s n mòn kim
lo i i v i các thùng ch a kim lo i.
• L c màng
Các công ngh x lý n c thông
th ng bao g m các b c l c, b c x t
ngo i, x lý hóa h c và kh mu i, trong
ó công ngh nano c a vào ng
d ng nhi u lo i màng l c và b l c d a
trên c s ng nano cacbon, g m x p
nano, các h t nano t tính và các v t li u
nano khác. Các lo i màng tách r i v i
c u trúc ph m vi nano c ng có th c
ng d ng các ph ng pháp chi phí th p
nh m cung c p n c u ng.
• Ph ng pháp h p ph
Ph ng pháp h p ph là m t ph ng
pháp i n hình và ph bi n gi i quy t
v n lo i b các ch t h u c trong n c
ngu n. Các thu t ng h p ph dùng ch
m t quá trình mà trong ó v t li u c t p
trung t i m t b m t r n trong môi tr ng
ch t l ng ho c môi tr ng khí. M t trong
nh ng c i m quan tr ng nh t c a m t
ch t h p ph là s l ng ch t b h p ph
mà nó có th tích l y c, th ng c
tính t ng ng nhi t c a ch t h p
ph . M t s các ch t h p ph th ng c
dùng x lý n c c p là: nhôm, than ho t
tính d ng b t (PAC - Powdered Activated
Carbon) và than ho t tính d ng h t (GAC -
Granular Activated Carbon),
• Công ngh b l c BCF
Tiêu bi u cho ph ng pháp x lý
ch t h u c b ng vi sinh v t là công ngh
b l c ti p xúc sinh h c BCF (Bio Contact
Filter), m t công ngh c ánh giá
không nh ng hi u qu trong x lý ch t
h u c mà còn thân thi n v i môi tr ng.
B l c t o ra 1 môi tr ng trong ó các
vi sinh v t có kh n ng sinh tr ng, sau
ó a n c thô n ti p xúc v i h vi
sinh v t. Chính nh tác ng c a nh ng
vi sinh v t này mà ch t l ng n c s
c c i thi n. Các tính n ng c th t
b BCF sau khi áp d ng t i nhà máy l c
n c Honjo Ana-sei, Kitakyushu c a
Nh t B n nh : x lý Amoni trong n c,
lo i b Mangan hòa tan, x lý các ch t
h u c , x lý các ch t gây mùi, x lý các
ch t ho t ng b m t,
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 23 - n m 2018
26
Nguyên t c ho t ng c a b BCF
n m nh ng vi sinh v t bám trên các h t
than ho t tính. N u d a vào hi n t ng
h p ph , ch t l ng n c u ra s i
xu ng khi than ho t tính c s d ng
trong kho ng th i gian t 6 tháng n 1
n m tùy theo ch t l ng n c u vào.
Tuy nhiên, nh hi u qu x lý t nh ng
vi sinh v t s ng bám, hi u qu c i thi n
n c s kéo dài mi n là nh ng vi sinh v t
này v n ti p t c sinh tr ng.
Có 2 hình m u c a b BCF:
+ B U - BCF: n c thô c a vào
b qua ng n phân ph i n m d i áy b .
Dòng n c ch y t d i lên trên, i qua
l p s i , l p v t li u l c r i a ra ngoài
qua máng thu n c phía trên c a b .
+ B P - BCF: n c thô c a vào
qua máng phân ph i t phía trên c a b .
Dòng n c ch y t trên xu ng d i, i
qua l p v t li u l c, l p s i r i c
a ra qua ng n thu áy b .
2.3. u nh c i m c a các ph ng pháp lo i b ch t h u c trong n c
B ng 1. So sánh u, nh c i m c a các ph ng pháp lo i b ch t h u c trong n c
STT
Ph ng
pháp
u i m Nh c i m
1
T i u hóa
keo t , l ng
- Hi u qu cao trong vi c x lý c.
- Có th lo i b c h u h t các ch t
h u c d ng không tan
- Gi m thi u vi c xây d ng công trình
m i.
- Chi phí cho hóa ch t l n.
- S n ph m cu i cùng là m t h n h p
c n c t p trung v i s l ng l n, bên
c nh ó vi c lo i b này còn ph thu c
vào pH c a n c.
2
Oxy hóa
b ng ozon
- R t hi u qu i v i vi c lo i b ch t
h u c và màu c a n c thô.
- Chi phí u t dây chuy n công ngh ,
trang thi t b và chi phí b o trì b o
d ng r t cao.
3
Oxy hóa
b ng Clo
- Chi phí th p
- Ch x lý c 1 ph n ch t h u c .
- Ph n ng t o ra nh ng h p ch t h u c
clo bao g m các trihalomethane không
có l i cho s c kh e, c n c ki m soát.
4 L c màng
- Tùy theo m c công ngh mà có th
cho ra ch t l ng n c phù h p. V i màng
l c RO, không ch ch t h u c mà các vi
khu n, vi rút c ng b lo i b , cho ch t l ng
n c t t mà ko ph i dùng hóa ch t.
- Chi phí u t dây chuy n công ngh ,
trang thi t b và chi phí b o trì b o
d ng r t cao.
5
H p ph
b ng than
ho t tính
- Hi u qu trong vi c x lý ch t h u c .
- Chi phí u t dây chuy n công ngh ,
trang thi t b và chi phí b o trì b o
d ng r t cao.
- Chí phí thay m i than ho t tính d ng b t
ho c hoàn nguyên than ho t tính d ng h t
trong quá trình v n hành dây chuy n cao.
6
B l c sinh
h c ti p
xúc BCF
- X lý hi u qu ch t h u c .
- Làm gi m c, Amoni, kim lo i
hòa tan c ng nh các ch t gây mùi.
- Thi t k nh g n, chi m di n tích ít.
- Công su t x lý cao.
- Gi m l ng hóa ch t s d ng cho
toàn dây chuy n, ti t ki m chi phí c ng
nh góp ph n b o v môi tr ng.
- Chi phí u t kh i b l c l n
- Chi phí qu n lý l n h n, yêu c u i
ng v n hành có chuyên môn cao.
- C n ti p t c nghiên c u có th t
ng d ng công ngh t i Vi t Nam.
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 23 - n m 2018
27
Qua b ng t ng h p, có th th y
ph ng pháp vi sinh v t, trong ó tiêu bi u
là công ngh b l c sinh h c ti p xúc BCF
là m t h ng i khác cho v n x lý ch t
h u c trong n c c p. B BCF hoàn toàn
không s d ng hóa ch t, thân thi n v i môi
tr ng. Không ch mang ch c n ng x
lý ch t h u c trong n c, BCF còn góp
ph n x lý các ch t Amoni, ch t gây mùi,
Mangan, làm gi m c trong n c
thô, giúp gi m áp l c làm vi c cho chu i
công trình phía sau, gi m kh i l ng hóa
ch t c n dùng cho toàn dây chuy n x lý.
Ngoài ra, BCF còn có th x lý v i công
su t l n, d dàng xây d ng, d dàng ph i
h p v i dây chuy n công ngh s n có.
3. Xây d ng mô hình b l c sinh h c
ti p xúc - BCF trong x lý ch t h u c
t i nhà máy n c An D ng - H i Phòng
Nhà máy n c An D ng công su t
140.000m3 - l n nh t c a thành ph H i
Phòng cung c p n c s ch cho 4 qu n n i
thành H i Phòng g m: H ng Bàng, Lê
Chân, Ngô Quy n, H i An và m t ph n
huy n An D ng. Nhà máy n c An
D ng l y n c thô t sông R m t nhánh
thu c h th ng An Kim H i, ngu n n c
thô có nguy c ô nhi m h u c r t cao do
s phát tri n kinh t xã h i c a thành ph
và là n i ti p nh n r t nhi u n c th i,
ch t th i t các khu dân c , nhà máy, xí
nghi p s n xu t c a các vùng lân c n.
T i tr m b m Quán V nh, tr m b m
c p I làm nhi m v cung c p n c thô
cho nhà máy n c An D ng, bình quân
m t tháng có t i 20 ngày n c thô có màu
en l l , b nhi m c do các ch t th i
hóa ch t nên vi c l c n c r t khó kh n
và t n kém. K t qu theo dõi ngu n n c
thô n h s l ng c a nhà máy n c An
D ng, tr c khi a vào dây chuy n x
lý c th hi n d i b ng sau:
B ng 2. Di n bi n ch t l ng n c ngu n nhà máy n c An D ng t 2013 - 2017
N m
CODMn (mgO
2
/l) Oxy hòa
tan
màu
(mg/l)
c
(NTU)
Amoni
(mg/l)
Mangan
hòa tanTrung bình Cao nh t Th p nh t
2017 3.6 6.45 0.84 6.88 7.47 30.1 0.173 0.061
2016 3.35 6.72 0.77 6.92 7.56 33.6 0.206 0.057
2015 3.52 6.12 0.94 6.77 7.23 29.8 0.165 0.074
2014 3.38 6.25 0.67
2013 3.21 5.94 0.72
Nhà máy s d ng dây chuy n x lý
n c m t truy n th ng ó là: keo t - l ng
- l c - kh trùng, công ngh này s không
còn phù h p v i ngu n n c m t ngày
càng ô nhi m ch t h u c cao nh hi n
nay và không m b o s c kho c a con
ng i. Tuy nhiên, vi c u t xây m i
m t nhà máy n c v i công ngh hi n i
lo i b các ch t h u c nh hi n nay
là không mang tính k th a nh ng công
trình ã có và không phù h p v i i u
ki n kinh t hi n có.
3.1. Các thông s cho mô hình b
l c BCF
S d ng mô hình U- BCF, dòng
n c i t d i lên trên v i v t li u l c
là than ho t tính d ng h t (GAC). C t
l c c t ngay sau h s l ng, m c
ích là x lý s b n c ngu n tr c
khi a sang b tr n, b t u quá trình
keo t .
• V n t c l c: N u v n t c n c qua
b quá cao s gây ra hi n t ng than ho t
tính b cu n trôi ra kh i b , còn trong
tr ng h p v n t c n c quá ch m s
khi n cho than ho t tính không chuy n
ng, làm gi m hi u qu x lý c a vi sinh
v t. V n t c 13,5 - 16 (m/h) c th c
nghi m là thích h p v n hành b , trong
ó v n t c 15 (m/h) c coi là v n t c
t t nh t.
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 23 - n m 2018
28
Hình 1: S c t l c BCF
• L p v t li u l c: V t li u l c là
than ho t tính d ng h t GAC, 2 c t l c thí
nghi m c thi t k v i chi u cao l p
v t li u l c l n l t là 1,0 m và 1,5 m (tính
c chi u cao dãn n c a than ho t tính khi
dòng n c i qua).
Kích th c h t: 0,4 - 0,5 mm
H s ng u: 1,7
Kh i l ng ng: 450 - 550 kg/m3
• L p v t li u : làm l p cho l p
v t li u ti p xúc, ng n không cho than ho t
tính b trôi vào h phân ph i n c/ khí.
L p 1 - kích th c: 2 - 4 mm. Chi u
cao: 75 mm
L p 2 - kích th c: 4 - 7 mm. Chi u
cao: 75 mm
L p 3 - kích th c: 7 - 12 mm. Chi u
cao: 75 mm
L p 4 - kích th c: 12 - 20 mm.
Chi u cao: 75 mm
T ng c ng: 300 mm .
V t li u là s i l c. S i ph i t
yêu c u v c p ph i c h t nh sau: l ng
s i có c h t l n h n c h t quy nh c a
thi t k ho c l ng s i có c h t nh h n
c h t quy nh c a thi t k không c
v t quá 10 %.
• Kích th c c t l c:
Ng n phân ph i: 0,8 m
L p v t li u: 0,3 + 1,5 = 1,8 m
Chi u cao an toàn tính n khi r a l c
(gió c p vào y l p v t li u lên cao): 0,3 m
Kho ng cách t mép an toàn r a l c
n máng thu n c b m t: 1,0 m
Kho ng c ng thêm phía trên: 0,2 m
T ng chi u cao c t thí nghi m: 4,6 m
3.2. K t qu ch y mô hình b l c
sinh h c ti p xúc BCF
Ti n hành ch y mô hình b l c sinh
h c ti p xúc BCF v i 2 c t l c. C t l c A có
chi u cao l p v t li u l c H = 1,5 m và c t
l c B v i chi u cao l p v t li u l c H = 1 m
So sánh 2 c t l c BCF thí nghi m,
d dàng nh n th y kh n ng lo i b
CODMn c a c t A v i chi u cao l p than
ho t tính 1,5 m t t h n c t B v i chi u
cao l p than ho t tính 1 m, có th th y
chi u cao l p than ho t tính t l thu n v i
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 23 - n m 2018
29
B ng 3. K t qu ch y c t l c BCF v i thông s CODMn trong n c thô (l y m u m i tu n)
L n
l y
m u
Nhi t (oC) pH DO (mg/l) CODMn (mg/l)
N c
thô
BCF
A
BCF
B
N c
thô
BCF
A
BCF
B
N c
thô
BCF
A
BCF
B
N c
thô
BCF
A
Hi u
su t
x lý
BCF
B
Hi u
su t
x lý
1 25 24.5 24.6 6.81 6.82 6.84 7.01 6.5 6.7 2.27 1.36 -40% 1.75 -23%
2 25 25.2 25.2 7.25 7.12 7.12 7.11 5.78 5.57 2.56 1.73 -32% 1.86 -27%
3 25.5 25.8 25.6 7.29 7.3 7.35 6.83 5.69 6.3 2.88 1.92 -33% 2.04 -29%
4 25 25.9 26.1 7.24 7.23 7.25 7.48 6.15 6.26 2.56 1.85 -28% 2.17 -15%
5 24.9 24.1 24.5 7.21 7.28 7.33 7.54 6.3 6.13 2.62 1.92 -27% 2.18 -17%
6 23.6 23.8 23.8 7.29 7.26 7.25 7.51 5.43 5.74 2.94 1.98 -33% 2.18 -26%
7 26.4 26.7 26.7 7.34 7.27 7.26 6.97 6.34 7.09 3.02 2.13 -29% 2.51 -17%
8 23.9 24.1 24 7.3 7.32 7.3 3.94 4.2 4.28 3.21 2.18 -32% 2.31 -28%
9 24.5 24.6 24.6 7.26 7.25 7.24 5.62 5.28 5.14 3.61 2.51 -30% 2.64 -27%
10 22.1 22.5 22.4 7.47 7.31 7.27 4.95 4.03 4.35 4.2 2.73 -35% 3.05 -27%
11 26.1 26 26 7.31 7.3 7.26 6.41 5.93 6.12 2.81 1.74 -38% 1.98 -29%
12 24.6 24.5 24.6 7.12 7.15 7.15 6.68 6.02 6.23 2.14 1.43 -33% 1.61 -25%
B ng 4. K t qu ch y c t l c BCF v i các ch s c, N-NH
4
, d-Mn trong n c thô
(l y m u m i tu n)
L n
l y
m u
c (NTU) N-NH
4
(mg/l) d-Mn (mg/l)
N c
thô
BCF
A
Hi u
su t
x lý
BCF
B
Hi u
su t
x lý
N c
thô
BCF
A
Hi u
su t
x lý
BCF
B
Hi u
su t
x lý
N c
thô
BCF
A
Hi u
su t
x lý
BCF
B
Hi u
su t
x lý
1 24 6.6 -72% 12 -50% 0.561 0.02 -96% 0.05 -90% 0.064 0.017 -73% 0.024 -63%
2 36.4 27.5 -24% 28 -23% 0.08 0.01 -88% 0.02 -75% 0.029 0.013 -55% 0.018 -35%
3 27.1 20.2 -25% 20.5 -24% 0.15 0.01 -93% 0.01 -93% 0.036 0.012 -67% 0.009 -75%
4 34.6 28.6 -17% 29.3 -15% 0.04 0.01 -75% 0.01 -75% 0.017 0.005 -71% 0.005 -71%
5 35.6 26.9 -24% 27.5 -23% 0.15 0.01 -93% 0.01 -93% 0.018 0.011 -39% 0.009 -50%
6 44.7 41.3 -8% 41.1 -8% 0.08 0.01 -88% 0.02 -75% 0.044 0.006 -86% 0.009 -80%
7 18.2 13.7 -25% 15.9 -13% 0.16 0.02 -88% 0.02 -88% 0.017 0.014 -18% 0.015 -12%
8 27.5 12.7 -54% 16.8 -39% 0.19 0.04 -79% 0.04 -79% 0.038 0.01 -74% 0.01 -74%
9 28.1 10.4 -63% 17.6 -37% 0.2 0.06 -70% 0.05 -75% 0.064 0.013 -80% 0.014 -78%
10 43.1 33.8 -22% 38.3 -11% 0.5 0.1 -81% 0.13 -73% 0.069 0.019 -72% 0.013 -81%
11 11.3 4.4 -45% 9.0 -20% 0.392 0.05 -88% 0.06 -85% 0.045 0.009 -82% 0.013 -72%
12 11.4 5.7 -50% 6.6 -42% 0.45 0.04 -92% 0.05 -88% 0.027 0.007 -75% 0.008 -72%
kh n ng lo i b ch t h u c c a b l c
BCF. V i ch t l ng n c thô t i h s
l ng nhà máy n c An D ng c b m
n t tr m b m Quán V nh, có th th y
m c CODMn hi u su t x lý CODMn
c a BCF t trung bình 32 % v i l p than
ho t tính dày 1.5 m và 25 % v i l p than
ho t tính dày 1.0 m.
Hi u su t x lý c a c t l c A v i chi u
cao l p than ho t tính 1,5 m c 3 ch s :
c, N-NH
4
, d-Mn u l n h n c t l c
B v i chi u cao l p than ho t tính 1 m, qua
ó có th th y chi u dày c a l p v t li u
l c càng l n, hi u qu x lý càng t t.
Hi u qu x lý c c a 2 c t l c
nhìn chung không n nh, tuy nhiên
m c tiêu x lý c không ph i là
m c tiêu chính c a công ngh BCF. K t
qu thí nghi m cho th y c t l c A trung
bình x lý 35 % c, còn v i c t l c
B là 25 %.
C t l c thí nghi m t ra c bi t hi u
qu trong vi c x lý N-NH
4
và d-Mn.
Chênh l ch v hi u su t x lý c a 2 c t
l c không nhi u, hi u su t x lý N-NH
4
trung bình t h n 80 %, còn hi u su t x
lý d-Mn trung bình c ng v t h n 60 %.
Công nghê b l c sinh h c ti p xúc
BCF cho th y ti m n ng trong vi c áp d ng
v i các ngu n n c b ô nhi m Amoni.
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 23 - n m 2018
30
Vi c lo i b ph n l n N-NH
4
và m t ph n
c có trong n c thô giúp ti t ki m
áng k l ng Clo dùng Clo hóa s b
n c thô c ng nh l ng hóa ch t dùng
cho quá trình keo t , không ch giúp gi m
chi phí v n hành dây chuy n mà còn gi m
thi u ô nhi m gây ra do dùng hóa ch t.
4. K t lu n
H u h t các nhà máy n c t i Vi t
Nam u s d ng Clo ho c các h p ch t
c a Clo kh trùng và gi m hàm l ng
h u c trong n c, i u này có th d n n
vi c các ch t h u c k t h p v i Clo t o ra
các ch t THMs, c cho là có kh n ng
gây ung th cho ng i s d ng n c. T
k t qu ch y mô hình c t l c t i nhà máy
n c An D ng, có th nh n th y vi c ng
d ng công ngh b l c sinh h c ti p xúc
BCF trong x lý s b ngu n n c là r t
kh quan. Công ngh b l c sinh h c ti p
xúc BCF là m t gi i pháp hi u qu lo i
b , gi m thi u các ch t h u c cao trong
ngu n n c nh k t h p kh n ng h p ph
các ch t h u c c a than ho t tính và kh
n ng x lý ch t h u c c a các vi sinh v t.
Ngoài ra, công ngh BCF còn góp ph n
làm gi m c, Amoni, Mangan, giúp
gi m áp l c x lý cho dây chuy n phía sau,
gi m l ng hóa ch t s d ng. Công ngh
BCF có th c dùng cho nhi u m c công
su t x lý khác nhau, d dàng áp d ng cho
c dây chuy n xây m i c ng nh nâng c p
dây chuy n hi n có.
Ngoài các bi n pháp b o v , qu n lý
hi u qu i v i các ngu n n c m t thì
vi c nâng c p c s h t ng nh m gi m
thi u ô nhi m ch t h u c i v i các
ngu n n c c dùng làm ngu n c p
n c thô cho các nhà máy x lý n c
c ng r t c n c quan tâm. Vi c nghiên
c u, ng d ng các gi i pháp x lý lo i b ,
gi m thi u ch t h u c cao trong ngu n
n c c n chú ý n các gi i pháp có kh
n ng ng d ng cao, phù h p v i kinh t
Vi t Nam và thân thi n v i môi tr ng.
TÀI LI U THAM KH O
[1]. Công ty TNHH MTV C p n c H i
Phòng (2015). K ho ch phát tri n h th ng
c p n c H i Phòng.
[2]. Tr nh Xuân Lai (2000). X lý n c
thiên nhiên c p cho sinh ho t và công nghi p.
NXB Xây D ng, Hà N i.
[3]. Nguy n Vi t Anh, T Minh Th ng
(2007). X lý ch t h u c trong ngu n n c
m t b ng c t l c than ho t tính, NXB i h c
Xây d ng Hà N i.
[4]. Nguy n Vi t Anh, Nguy n Th Thúy
(2007). ánh giá kh n ng áp d ng c a Actifl o
trong x lý n c c p và n c m t t i Vi t Nam.
[5]. T Minh Th ng (2011). Nghiên c u
bi n pháp x lý n c phù h p nh m lo i b
ch t h u cao trong ngu n n c m t khu v c
thành ph H i Phòng. Lu n v n cao h c.
[6]. Nguy n Thanh Bình (2011). Nghiên
c u c i t o nâng c p nhà máy n c truy n
th ng v i ngu n n c m t nâng cao hi u
qu x lý ch t h u c khu v c H i D ng.
Lu n v n cao h c.
[7]. J.C. Schippers (2000). Monitoring
scaling in nanofi ltration and reverse osmosis
membrane systems. Elsevier B.V.
[8]. Kitakyushu (2006). Water Management.
[9]. Imran Ali & V.K. Gupta (2007).
Advances in water treatment by adsorption
technology, Published online 11 January 2007.
BBT nh n bài: 25/10/2018; Ph n bi n
xong: 14/11/2018
Các file đính kèm theo tài liệu này:
41442_131025_1_pb_7324_2154228.pdf
