Nghiên cứu đánh giá hiệu quả công nghệ xử lý nước thải thủy sản tại công ty Cổ phần Nam Việt - Kiều Đỗ Minh Luân

Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 23 - nm 2018 112 Trao i, Tin tc & S kin NGHIÊN CU ÁNH GIÁ HIU QU CÔNG NGH X LÝ NC THI THY SN TI CÔNG TY C PHN NAM VIT Kiu Minh Luân, Lý Th Thúy Phng i hc An Giang Tóm tt Nghiên cu ã ánh giá hiu qu x lý nc thi thy sn ti Công ty C phn Nam Vit thông qua kho sát thc a và quan trc thc t. Kt qu cho thy các ch tiêu u t hiu qu x lý cao: COD t 96,86%; BOD 5 t 97%; SS t 92,4%; Nit tng t 97%; Amoni t 95%; Photpho tng t 93,33%; Du m ng thc vt t 98%; Coliform t 96% và iu nm trong quy chun môi trng QCVN 11:2015/ BTNMT. Công ty cn nâng cao ý thc ca công nhân trong vic ch ng vt lng m t song chn rác n h gom, giúp cho công ngh x lý tt hn, tránh tình trng tc nghn máy bm do m óng, hn ch s dng hóa cht ty ra trong công ty vì nó gây nh hng n vi sinh c nuôi trong b sinh hc m bo cho h thng x lý nc thi hot ng hiu qu. T khóa: X lý nc thi; Môi trng; Thy sn. Abstract Research on e ciency of wastewater treatment technology in Nam Viet joint stock company This study evaluated the e ciency of seafood processing wastewater treatment at Nam Viet Joint Stock Company through fi eld survey and fi eld observation. The results showed that the treatment e ciency of target indicators were high: 96.86% for COD; 97% for BOD5; 92.4% for SS; 97% or Nitrogen; 95% for Ammonium; 93.33% for Total phosphorus; 98% for Vegetable oil; and 96% for Coliform treatment. All post treatment indicators are in the range of environmental standard QCVN 11:2015/ BTNMT. The company needs to raise the awareness of workers in actively removing the fat from the garbage fi lter to the garbage pit. This will help to improve the treatment process and avoid the blockage of pumps due to excessed grease. The use of cleaning chemical should be limited because these chemicals will a ect the microorganisms in the bioreactor. Key words: Wastewater treatment; Environment; Seafood processing. 1. t vn Tng cc Môi trng ã kho sát 120 nhà máy ch bin thu sn trong c nc, công ngh x lý nc thi ang c áp dng i vi ngành ch bin thy sn bao gm công ngh lc ym khí kt hp h sinh hc, công ngh sinh hc hiu khí bùn hot tính l lng hay kt hp k khí và hiu khí; hay quá trình hóa lý (keo t/to bông hay tuyn ni kt hp keo t) kt hp vi quá trình sinh hc hiu khí. i vi các nhà máy ch bin cá da trn, nc thi thng có hàm lng m cao vì th trong quy trình công ngh thng có thêm bc tin x lý nhm mc ích loi b m và váng m trong nc thi trc khi i vào công trình x lý sinh hc. Hin nay, hu ht các nhà ch bin thy sn áp dng ch yu là công ngh sinh hc hiu khí bùn hot tính l lng t hiu qu tng i cao [2]. hiu rõ hn vn trên, nhóm tác gi thc hin nghiên cu này vi mc tiêu tìm hiu Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 23 - nm 2018 113 Trao i, Tin tc & S kin ngun gc phát sinh nc thi, tìm hiu quy trình công ngh x lý nc thi thy sn ti Công ty C phn Nam Vit t ó ánh giá hiu qu công ngh x lý ang c ng dng ti Công ty. 2. i tng và phng pháp nghiên cu 2.1. i tng nghiên cu Nc thi t quy trình sn xut cá Basa ông lnh và h thng x lý nc thi thy sn ca Công ty C phn Nam Vit An Giang. 2.2. Phng pháp nghiên cu Nghiên cu thc hin kho sát thc a thu thp thông tin v ngun gc phát sinh nc thi, thu mu quan trc xác nh thành phn tính cht nc thi t ó so sánh và phân tích các s liu vi quy chun QCVN 11: 2015/BTNMT (ct A) ánh giá hiu qu công ngh x lý nc thi ti Công ty. 3. Kt qu nghiên cu và tho lun Trong phm vi bài báo này ch nghiên cu ngun gc phát sinh nc thi, da vào thành phn nc thi u vào và u ra khi o t ánh giá hiu qu x lý ca công ngh x lý nc thi thy sn ti Công ty C phn Nam Vit. 3.1. Ngun gc phát sinh nc thi t quy trình sn xut cá fi llet ông lnh ti Công ty C phn Nam Vit Quy trình sn xut Cá tra, cá Basa fi llet ông lnh qua các công on khác nhau c th hin trong Hình 1 (trang sau. Da vào Hình 1 ta thy cá sau khi vn chuyn n khu tip nhn s c a lên bàn fi llet. Các ngun thi bao gm: nc thi ch yu là nc nht và máu cá, nc v sinh trên bàn fi llet. ây là công on nc thi có cha nhiu máu và m. Sau công on fi llet, cá c vào bn nc trong phân xng qua máy np liu ra li nhm loi b nht và máu bám trên tht cá. Cá fi llet sau khi qua ra 1, s c lng b phn da bng máy lng da chuyên dng. Cá sau khi lng da xong c công nhân to hình. Các ngun phát thi bao gm: nc thi ch yu là nc nht ca cá và máu ca cá ln vi nc t s tan chy ca nc á, nc v sinh cui ngày. Sau khi c to hình, cá fi llet c a qua bàn soi soi nhm loi b nhng ming cá có ký sinh trùng. Các ngun phát thi bao gm: nc thi ch yu là nc nht và máu ca cá nhng còn rt ít, ít nc nhim Chlorine t quá trình ra trong bn inox. Cá sau khi kim tra, s c cân phân loi c gm 3 loi. Cá sau khi phân c, li c cân 1 xác nh hiu qu sn xut ca i to hình cá. Các ngun phát thi bao gm: nc thi ch yu là nc nht và máu ca cá nhng còn rt ít, nc nhim Chlorine, nc v sinh cui ngày. ây là công on nc thi có cha nhiu thuc kh trùng. Cá sau khi cân lên khuôn, c ra ln 2. Các ngun phát thi bao gm: nc thi ch yu là nc v sinh cui ngày, nc nht và máu ca cá nhng ch còn vi dng vt, mùi hôi tanh ca cá gim rt nhiu so vi ban u. Sau khi ra cho cá vào túi nha PE (10 kg/PE) buc kín ming li và a qua công on xp khuôn. Tip n sn phm c a vào cp ông. Cá sau khi cp ông c chuyn qua khâu tách khuôn. Sau khi m bng c thc hin xong chuyn qua giai on cân 2, nhm xác nh khi lng cui cùng ca cá fi llet trc khi a ra thành phm. Các ngun phát thi bao gm: nc thi ch yu là nc v sinh cui ngày. K n sn phm s c óng gói và óng thùng carton. Các nc thi tt c các công on theo ng ng và v h thng x lý chung. Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 23 - nm 2018 114 Trao i, Tin tc & S kin Hình 1: Ngun gc phát sinh nc thi trong quy trình sn xut cá fi llet ông lnh ti Công ty C phn Nam Vit Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 23 - nm 2018 115 Trao i, Tin tc & S kin 3.2. ánh giá hiu qu x lý nc thi thy sn ti Công ty C phn Nam Vit * Các thông s nc thi u vào ca h thng x lý nc thi thy sn Nghiên cu ã phi hp vi Trung tâm Quan trc và K thut tài nguyên môi trng An Giang tin hành quan trc 3 mu nc thi ti u vào và u ra ca h thng x lý nc thi thy sn ca Công ty C phn Nam Vit vi công sut 3.000 m3/ngày.êm. Thi gian quan trc vào cui ngày sn xut. Các ch tiêu phân tích bao gm: pH, COD, BOD 5 , cht l lng, Nit tng, Amoni, P tng s, Du m ng thc vt, Coliforms. Quy chun so sánh là QCVN 11:2015/BTNMT (Ct A). Kt qu c trình bày ti Bng 1 và 2. Bng 1. Các thông s nc thi u vào h thng x lý nc thi STT Thông s n v Giá tr QCVN 11:2015/BTNMT (Ct A) 1 pH 7,9 6 - 9 2 COD mg/L 1500 50 3 BOD 5 mg/L 1000 30 4 Cht rn l lng mg/L 450 50 5 Nit tng s mg/L 200 30 6 Amoni mg/L 100 10 7 P tng s mg/L 120 10 8 Du m ng thc vt mg/L 200 10 9 Coliforms MPN 5000 3000 Da vào Bng 1 cho thy ch có ch tiêu pH nm trong gii hn quy nh ca quy chun còn các ch tiêu khác u cao hn nhiu ln so vi quy chun ct A, QCVN 11:2015/BTNMT. Trong ó ch tiêu BOD 5 vt cao nht (vt 33,3 ln) so vi quy chun, iu này cho thy hàm lng cht ô nhim ch yu là cht hu c d phân hy sinh hc, tip theo là hàm lng du m ng thc vt (vt 20 ln). Ch tiêu nit tng vt thp nht (vt 6,67 ln). Vi nng các cht ô nhim cao nh vy, nc không c x lý trc khi thi ra ngun tip nhn thì s nh hng tiêu cc n môi trng và h sinh thái xung quanh. * Công ngh x lý nc thi ti Công ty C phn Nam Vit Kt qu kho sát cho thy, công ngh x lý nc thi hin ti ca nhà máy bao gm x lý c hc kt hp vi sinh hc và hóa hc nh trình bày trong Hình 2 (trang sau). Da vào Hình 2 cho thy nc thi t các công on sn xut theo mng dn chy vào máy tách rác thô. Máy tách rác thô s gi li rác có kích thc ln ln trong dòng nc thi. Rác có kh nng thu hi c a i ch bin làm thc n gia súc, phn không có kh nng thu hi c tp trung li ri chuyn rác n bãi v sinh thích hp. Ti trm bm, nc thi c cp lên b gn m tách, thu hi lp m cá ni lên b mt. B gn m c thit k có nhiu ngn thông áy, phn m ln trong nc thi tip tc ni lên theo tng ngn và công vic vt, thu hi m c d dàng hn, hn ch hin tng nght bm do m óng, gim ch bo trì bm và tng tui th bm. Cui b nc thi c a lên b tuyn ni, kt hp các thit b tuyn ni áp lc, tip tc tách m 2 dng: huyn phù và cn l lng. Phng pháp c la chn là phng pháp tuyn ni bng áp lc khí nén (DAF). Mc ích là loi ra khi nc thi m cá và các tp cht phân tán không tan khó tan có trong nc thi. Bn cht ca phng pháp này là to dung dch bão hòa không khí. Khi gim áp sut các bt khí s tách ra khi dung dch và làm ni các cht bn. Nh vy, quá trình c tin hành qua 2 giai on nh sau: Bão hòa nc bng không khí di áp sut cao. Tách khí hòa tan trong nc trong iu kin áp sut khí quyn. Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 23 - nm 2018 116 Trao i, Tin tc & S kin Hình 2: S dây chuyn công ngh x lý nc thi ti Công ty C phn Nam Vit Nc thi cui b c bm y vào bình bão hòa khí - nc, không khí và các hóa cht keo t c máy nén khí và bm nh lng y vào ng ng bm. Trong bình bão hòa khí - nc (0,15 - 0,4 Mpa), không khí s c hòa tan vào nc. Sau ó, trong b tuyn ni làm vic áp sut khí quyn, không khí c tách ra dng bt khí và làm ni các ht l lng to váng bt, nh thit b gt m a v máng thu, hoàn lu ti b gn m, vt th công thu hi m. Nc thi sau khi tách cn rác và m c tp trung v b iu hòa. Thi gian lu nc ti ây khong 6 gi. Lu lng 750 m3/h. B iu hòa là ni tp trung nc thi vi mc ích sau: n nh lu lng, dòng chy, nng cht rn, pH. Gim kích thc và to ch làm vic n nh cho các công on phía sau, tránh hin tng quá ti. Cui b iu hòa, nc thi c bm qua b x lý sinh hc hiu khí s dng bùn hot tính l lng vi các chng vi sinh vt c hiu cho quá trình phân hy hiu khí. Không khí c a vào tng cng bng máy thi khí có công sut ln qua các h thng cung cp khí liên tc, các a khuch tán khí áy b, lng oxi hòa tan trong nc thi ti b Aerotank luôn ln hn 2 mg/l, m bo cung ng lng oxi cho vi sinh vt sng và tiêu th cht hu c trong nc thi. Nh vy, ti ây các cht hu c có hi cho môi trng s c vi sinh vt hiu khí s dng làm ngun thc n kin to t bào ca chúng, sn phm ca quá trình này ch yu s là khí CO 2 và sinh khi vi sinh vt, các sn phm cha Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 23 - nm 2018 117 Trao i, Tin tc & S kin nit, pht pho và lu hunh s c các vi sinh vt hiu khí chuyn thành dng , và chúng s tip tc b kh bi các vi sinh vt khoáng hóa. Hiu qu x lý trong giai on này có th t 80 - 90% theo BOD vi thi gian lu nc 10 - 12 gi. Sau giai on phân hy sinh hc hiu khí, nc thi c a n b lng cui, ch yu nhm gi li lng bùn sinh ra trong các giai on x lý sinh hc. Mt lng bùn ln lng b lng cui c ly ra t áy b, bng bm hút bùn: 1 phn bm hi lu v b Aerotank, phn còn li a v b nén bùn. Ti b lng, nc trong b mt theo máng thu tr v b cha chun b cho giai on làm trong nc bng lc áp lc. Sau giai on lng mt lng nh cn l lng vn còn li trong nc thi, phn này s c gi li nh thit b lc nhanh qua cát trong iu kin kín. Thit b lc c thit k có quá trình vn hành lc và ra lc n gin, ch cn thao tác các van trên khung van ã lp sn. Sau lc, nc chy xung b kh trùng kt hp nh lng hóa cht kh trùng clorine trên ng ng. Cui cùng là giai on kh trùng b tip xúc vi clorine nhm tiêu dit hoàn toàn Coliforms và các vi trùng gây bnh khác. B kh trùng c thit k có nhiu vách ngn thông áy và tràn b mt xen k nhau, to ng i dài và thi gian tip xúc Clorine vi nc thi khong 30 phút. Hiu qu kh trùng t 95% vi Coloforms t 100% vi các vi trùng gây bnh khác. Bn cht tác dng kh trùng ca Chlorine là s oxi hóa, phá hy màng t bào ca vi sinh vt, do ó chúng b tiêu dit. Cui b kh trùng, nc sau x lý t quy chun môi trng QCVN 11:2015/BTNMT (ct A). Lng bùn sinh ra b lng c a v b nén bùn. Sau mt thi gian nht nh, bùn ã n nh s c ly ra bng xe rút hm cu và c vn chuyn n bãi v sinh thích hp. Phn nc tách ra t bùn c hoàn lu v b gn m x lý tip tc. * Các thông s nc thi u ra ca h thng x lý nc thi thy sn Bng 2. Các thông s nc thi u ra ca h thng x lý nc thi STT Thông s n v Giá tr QCVN 11:2015/BTNMT (Ct A) 1 pH 7,83 6 - 9 2 COD mg/L 47 50 3 BOD 5 mg/L 30 30 4 Cht rn l lng mg/L 34 50 5 Nit tng s mg/L 6 30 6 Amoni mg/L 5 10 7 P tng s mg/L 8 10 8 Du m ng thc vt mg/L 4 10 9 Coliforms MPN 200 3000 Bng 3. Hiu qu x lý ca công ngh x lý nc thi STT Thông s n v Giá tr u vào Giá tr u ra Hiu qu (%) 1 pH 7,9 7,83 2 COD mg/L 1500 47 96,86 3 BOD 5 mg/L 1000 30 97 Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 23 - nm 2018 118 Trao i, Tin tc & S kin Da vào Bng 2 chúng ta thy hu ht các ch tiêu u ra nh pH, TSS, BOD, COD, nit tng, du m ng thc vt u t ct A, QCVN 11:2015/BTNMT, không có ch tiêu nào vt quy chun. T kt qu ca Bng 1 và 2, nhóm tác gi kt lun hiu qu x lý ca công ngh x lý nc thi thy sn ti Công ty C phn Nam Vit khá tt. Các ch tiêu u t hiu qu x lý cao: COD t 96,86%; BOD 5 t 97%; SS t 92,4%; Nit tng t 97%; Amoni t 95%; Pht pho tng t 93,33%; Du m ng thc vt t 98%; Coliform t 96% t quy chun môi trng QCVN 11:2015/BTNMT (ct A), th hin trong Bng 3. 4. KT LUN Qua kt qu nghiên cu, nhóm tác gi nhn thy rng thành phn nc thi thy sn u vào ti h thng x lý nc thi ca Công ty C phn Nam Vit có hàm lng cht dinh dng và cht hu c d phân hy sinh hc tng i cao nên áp dng công ngh x lý c hc kt hp vi sinh hc và hóa hc là rt phù hp. Các ch tiêu nc thi u ra u t hiu qu x lý cao: COD t 96,86%; BOD 5 t 97%; SS t 92,4%; Nit tng t 97%; Amoni t 95%; Pht pho tng t 93,33%; Du m ng thc vt t 98%; Coliform t 96%. Vic s dng phng pháp sinh hc hiu khí (cm b Anaes) là cn thit m bo cht lng ca nc thi u ra t loi A theo QCVN 11:2015/BTNMT. Công ty cn nâng cao ý thc ca công nhân trong vic ch ng vt lng m t song chn rác n h gom, giúp cho công ngh x lý tt hn, tránh tình trng tc nghn máy bm do m óng, hn ch s dng hóa cht ty ra trong công ty vì nó gây nh hng n vi sinh c nuôi trong b sinh hc m bo cho h thng x lý nc thi hot ng hiu qu. TÀI LIU THAM KHO [1]. B Tài nguyên và Môi trng (2015). Quy chun k thut quc gia v cht lng nc thi ch bin thy sn - QCVN 11:2015/BTNMT. [2]. Tng cc môi trng (2009). Kho sát ánh giá s phù hp ca các h thng x lý nc thi ang hot ng ti mt s ngành làm c s cho vic lp danh mc các công ngh khuyn khích áp dng ti Vit Nam - Ngành Ch bin Thy sn. [3]. Tng cc môi trng (2011). Tài liu k thut: Hng dn ánh giá s phù hp ca công ngh x lý nc thi và gii thiu mt s công ngh x lý nc thi i vi ngành ch bin thy sn, dt may, giy và bt giy. BBT nhn bài: 26/11/2018; Phn bin xong: 05/12/2018 4 Cht rn l lng mg/L 450 34 92,4 5 Nit tng s mg/L 200 6 97 6 Amoni mg/L 100 5 95 7 Pht pho tng mg/L 120 8 93.33 8 Du m ng thc vt mg/L 200 4 98 9 Coliform MPN/1000 mL 5000 200 96