Nghiên cứu bệnh hoàng điểm đái tháo đường

NGHIEÂN CÖÙU BEÄNH HOAØNG ÑIEÅM ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Voõ Thò Hoaøng Lan*, Phaïm Vaên Hoaøng** TOÙM TAÉT Muïc tieâu nghieân cöùu: Khaûo saùt beänh hoaøng ñieåm treân beänh nhaân ÑTÑ ñaõ coù bieán chöùng voõng maïc qua chuïp maïch huyønh quang. Sau ñoù xaùc ñònh moái töông quan giöõa BHÑÑTÑ vaø cao HA Phöông phaùp nghieân cöùu: moâ taû caét ngang vaø phaân tích töông quan treân 47 beänh nhaân ÑTÑ ñaõ coù bieán chöùng voõng maïc ñeán ñieàu trò taïi phoøng laser beänh vieän Maét TPHCM töø 6/ 03-6/04. Beänh lyù hoaøng ñieåm vaø BVMÑTÑ ñöôïc ñaùnh giaù qua khaùm laâm saøng vaø CMHQ döaï treân tieâu chuaån cuûa ETDRS. Ghi nhaän thôøi gian beänh, CHA ñi keøm, chæ soá HbA 1c, ñöôøng huyeát luùc ñoùi.Soá lieäu ñöôïc phaân tích baèng phaàn meàm SPSS10.0. Keát quaû: Beänh HÑÑTÑ thieáu maùu chieáâm tæ leä 4,3%. Beänh HÑÑTÑ daïng phuø laø 76,6% (MP), 80,9 (MT). Coù söï töông quan giöõa CHA vaø BHÑ (P=0,012), giöaõ BHÑ vaø Beänh VMÑTÑ (p = 0,017), giöõa Beänh VMÑTÑ 2 maét(p=0,000). Keát luaän: Kieåm soaùt toát beänh CHA ôû beänh nhaân ÑTÑ goùp phaàn ngaên ngöaø bieán chöùng hoaøng ñieåm. Chæ ñònh quang ñoâng khu truù coù theå baûo toàn thò giaùc vaø quang ñoâng toaøn VM haïn cheá xuaát huyeát PLT, bong VM, Gloâ-coâm taân maïch ôû beänh ÑTÑ. SUMMARY REREARCH OF DIABETIC MACULOPATHY Vo Thi Hoang Lan, Pham Van Hoang * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 14 – 189 Objective: Research of maculopathy in diabetic patients who had got retinal complication with biomicroscopy and FFA. Then, the correlation between Diabetic maculopathy and systemic hypertention was determined. Method: Cross-section and correlate analysis in 47 diabetic patients with retinal complications in Laser department in Eye Hospital of HCMC from 6/03-6/04. Diabetic maculopathy and retinopathy were evaluated in clinical examination and FFA. Duration of diabetes, systemic hypertension, HbA1c, glycemie were also noted. Data is analyzed by SPSS 10.0. Result: the frequency of ischemic maculopathy is 4,3%, edema maculopathy is 76,6% (right)-80,9% (left). There’re the correlation betxeen Systemic hypertension and maculopathy (P=0,012): between diabetic retinopathy of both eyes (p =0,000), and finally between diabetic retinopathy and maculopathy (p = 0,017). Conclusion: Good control for systemic hypertension in diabetic patients may prevent diabetic maculopathy. Local photocoagulation may preserve vision and PRP may minimize some severe complictions such as: vitreous hemorrhage, retinal detachment and neovascular glaucoma. ÑAËT VAÁN ÑEÀ BHÑÑTÑ laø nguyeân nhaân chính gaây ra giaûm thò löïc ôû beänh nhaân ÑTÑ. Coù theå gaëp ôû khoaûng 10% daân soá ÑTÑ vaø sau 20 naêm maéc beänh, tæ leä naøy coù theå leân ñeán 30%. Noù tieáp tuïc gaây ra nhieàu vaán ñeà: cô cheá beänh sinh chöa roõ raøng, coù theå do nhieàu yeáu toá aûnh höôûng ñeán; hôn nöõa gaàn nhö chöa coù phöông caùch * Boä moân Maét - Tröôøng ÑH Y Döôïc TP HCM, **Beänh vieän Maét Thaønh phoá 14 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 chaån ñoaùn chính xaùc phuø hoaøng ñieåm, do ñoù vieäc theo doõi tieán trieån töï nhieân cuûa beänh cuõng nhö vieäc ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa ñieàu trò gaëp nhieàu khoù khaên. Vieäc duøng chuïp maïch huyønh quang ñeå giuùp chaån ñoaùn moät caùch khaùch quan tình traïng bieán chöùng hoaøng ñieåm do ÑTÑ laø ñieàu caàn thieát. Ñoàng thôøi khaûo saùt moái töông quan giöõa cao huyeát aùp vaø beänh hoaøng ñieåm ÑTÑ. MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU Muïc tieâu toång quaùt Khaûo saùt hình thaùi beänh hoaøng ñieåm treân beänh nhaân ÑTÑ ñaõ coù bieán chöùng voõng maïc qua chuïp maïch huyønh quang Muïc tieâu chuyeân bieät - Ñaëc ñieåm nhoùm nghieân cöùu. Xeùt caùc yeáu toá nguy cô coù lieân quan ñeán BVMÑTÑ Nhaõn khoa: - Ñaùnh giaù hình thaùi beänh HÑÑTÑ khi soi ñaùy maét vaø treân CMHQ. - Ñaùnh giaù giai ñoaïn beänh VMÑTÑ ñi keøm. - Chæ ñònh ñieàu trò Laser quang ñoâng khu truù vuøng hoaøng ñieåm vaø/hoaëc quang ñoâng toaøn voõng maïc döï phoøng bieán chöùng naëng hôn cuûa BVMÑTÑ. ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Ñoái töôïng nghieân cöùu Beänh nhaân ÑTÑ coù bieán chöùng voõng maïc ñeán khaùm vaø ñieàu trò taïi phoøng laser - beänh vieän maét t/p HCM töø 2003-2004. Tieâu chuaån loaïi tröø: ÑTÑ keøm ñuïc T3, PLT khoâng quan saùt ñöôïc ñaùy maét. Bong voõng maïc co ÑTÑ. Gloâ-coâm taân maïch do ÑTÑ Beänh hoaøng ñieåm do Cao huyeát aùp, thoaùi hoaù do tuoåi giaø. Phöông phaùp nghieân cöùu Nghieân cöùu moâ taû, caét ngang vaø phaân tích töông quan. - Ghi nhaän caùc thoâng soá töø khai thaùc beänh söû: tuoåi, tuoåi beänh, típ beänh, lyù do ñeán khaùm maét laàn ñaàu, söï tuaân thuû ñieàu trò, caùc beänh ñi keøm nhö cao huyeát aùp, suy thaän, thôøi gian giöõa 2 laàn thöû ñöôøng huyeát. - Ño thò löïc + kính loã baèng baûng thò löïc Snellen. - Ño nhaõn aùp baèng nhaõn aùp keá Goldmann. - Khaùm baùn phaàn tröôùc baèng sinh hieån vi: Ñaùnh giaù tình traïng T3. Tình traïngï moáng maét nhaát laø trieäu chöùng moáng hoàng. Soi goùc tieàn phoøng nhaèm ñaùnh giaù ñoä saâu tieàn phoøng vaø taân maïch goùc tieàn phoøng. Khaùm baùn phaàn sau baèng kính VOLK 90 diopter: Ñaùnh giaù toån thöông hoaøng ñieåm Giai ñoaïn beänh voõng maïc do ÑTÑ, tình traïng pha leâ theå treân laâm saøng bôûi 2 baùc só. Chuïp maïch huyønh quang: Ñaùnh giaù giai ñoaïn beänh voõng maïc döïa treân treân tieâu chuaån phaân loaïi cuûa ETDRS Ñaùnh giaù tình traïng hoaøng ñieåm döïa vaøo phaân loaïi cuûa Gaudric. Ñaùnh giaù bôûi 2 baùc só. -Xeùt nghieäm caän laâm saøng: Thöû ñöôøng huyeát luùc ñoùi: ñieàu trò toát neáu <=126mg% HbA1c ñieàu trò ÑTÑ toát neáu HbA 1c <7% KEÁT QUAÛ VAØ BAØN LUAÄN Ñaëc ñieåm nhoùm nghieân cöùu Giôùi Taàn suaát Tæ leä %ä Nöõ 32 68,1 Nam 15 31,9 Toång 47 100 Chuùng toâi nhaän thaáy keát quaû töông töï vôùi caùc nghieân cöùu khaùc trong nöôùc veà ÑTÑ(1,2,3,6). 15 Típ beänh Taàn suaát Tæ leä %ä Típ 1 5 10,6 Típ 2 42 89,4 Toång 47 100 Trong nhoùm nghieân cöùu naøy, típ 2 chieám ña soá. Ñieàu naøy phuø hôïp vôùi caùc y vaên vaø caùc nghieân cöùu trong nöôùc(3). Caàn nhaán maïnh laø daân chaâu AÙ coù khaû naêng chieám ña soá trong coäng ñoàng beänh nhaân ÑTÑ. Naêm 1997, Amos vaø cs öôùc tính laø ÑTÑ aûnh höôûng ñeán 66 trieäu daân chaâu AÙ, 22 trieäu daân chaâu Aâu, 13 trieäu daân Baéc Myõ, 13 trieäu daân chaâu Myõ Latinh, 8 trieäu daân Chaâu Phi vaø 1 trieäu daân Chaâu Ñaïi döông.(7) Nôi cö truù TpHCM 30 63,8 Tænh 17 36,2 Toång 47 100 Ñieàu naøy töông töï vôùi nhöõng keát quaû dòch teã hoïc trong vaø ngoaøi nöôùc. Theo Welborn 1994, ÑTÑ ñöôïc cho laø beänh cuûa thôøi kyø coâng nghieäp hoaù, ñoâ thò hoaù vaø nhieàu nghieân cöùu cho thaáy taàn suaát ÑTÑ gia taêng ñaùng keå taïi thaønh thò hôn noâng thoân (King vaø cs 1993)(7). Trình ñoä hoïc vaán Taàn suaát Tæ leä %ä <= caáp 1 8 17 Caáp2- caáp 3 32 68,1 > caáp 3 7 14,9 Toång 47 100 Ngheà nghieäp Taàn suaát Tæ leä %ä Lao ñoäng 39 83 Trí thöùc 8 17 Toång 47 100 Ña soá beänh nhaân coù trình ñoä hoïc vaán khoâng cao, chuû yeáu laøm ngheà lao ñoäng chaân tay neân söï hieåu bieát veà tình traïng beänh lyù coù phaàn haïn cheá; aûnh höôûng raát nhieàu ñeàn söï tuaân thuû ñieàu trò. Do ñoù nhoùm naøy coù bieán chöùng taïi voõng maïc naëng neà. Döï haäu veà thò giaùc raát deø daët. Tuoåi Taàn suaát Tæ leä %ä <=30 2 4,3 31-40 1 2,1 41-50 11 23.4 51-60 15 31.9 >61 18 38.3 Toång 47 100 Tuoåi trung bình cuûa nhoùm laø 55,53 (σ=10,62) min=27 max=78. Sôõ dó coù söï cheânh leäch veà tuoåi cao trong nhoùm nghieân cöùu naøy vì theo doõi treân caû típ 1 vaø típ 2. Tuoåi beänh Taàn suaát Tæ leä % <=5 naêm 18 38,3 6-10 naêm 14 29,8 11-15 naêm 11 23,4 >16 naêm 4 8,5 Toång 47 100 Tuoåi beänh trung bình naèm trong nhoùm töø 6-10 naêm. Beänh cao huyeát aùp ñi keøm Cao HA Taàn suaát Tæ leä %ä Khoâng 10 21,3 Coù 37 78,7 Toång 47 100 Cao huyeát aùp ñi keøm chieám tæ leä ña soá (78%) laø moät yeáu toá nguy cô cao ñoái vôùi söï hieän dieän cuûa beänh hoaøng ñieåm cuõng nhö dieãn tieán cuûa beänh töï nhieân cuõng nhö sau ñieàu trò baèng laser(4,5,7). Tieàn caên gia ñình Taàn suaát Tæ leä %ä Coù 17 36.2 Khoâng 30 63.8 Toång 47 100 Tieàn caên gia ñình khoâng chieám tæ leä cao. Coù leõ yeáu toá moâi tröôøng: cheá ñoä aên, loái soáng ít vaän ñoäng, hay thay ñoåi caùch soáng theo höôùng coâng nghieäp hoaù coù aûnh höôøng ñeán tình traïng ÑTÑ. Thôøi gian thöû ñöôøng huyeát Ngaøy Taàn suaát Tæ leä % 1-7 4 10,6 15-20 6 12.7 30 32 68.1 60 4 8.5 Toång 47 100. 16 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 Ña soá beänh nhaân ÑTÑ hieän nay vaãn theo doõi vieäc ñieàu trò moãi thaùng 1 laàn vaø ñaùnh giaù keát quaû ñieàu trò baèng thöû ñöôøng huyeát luùc ñoùi. Thaäm chí coùù beänh nhaân 2 thaùng môùi thöû ñöôøng huyeát 1 laàn. Ñieàu naøy lyù giaûi taïi sao tình traïng voõng maïc hoaøng ñieåm laïi raát xaáu trong nhoùm nghieân cöùu naøy. Ñöôøng huyeát luùc vaøo Taàn suaát Tæ leä % <=126 mg% 9 19.1 >126mg% 38 80.9 Toång 47 100 Chæ soá HbA1c Taàn suaát Tæ leä % <7% 13 27.7 >7-8% 20 42.6 >8% 14 29.8 Toång 47 100 Caû 2 bieán soá ñöôøng huyeát vaø HbA1c ñeàu chöùng toû raèng cheá ñoä ñieàu trò khoâng ñieàu chænh toát beänh ÑTÑ trong nhoùm nghieân cöùu naøy. Ñaây laø lyù do gaây ra bieán chöùng voõng maïc, hoaøng ñieåm traàm troïng ôû beänh nhaân ÑTÑ. Hôn nöõa, neáu khoâng bình oån ñöôøng huyeát thì keát quaû ñieàu trò bieán chöùng voõng maïc, hoaøng ñieåm baèng laser quang ñoâng seõ khoâng mang laïi keát quaû mong muoán. Ñaëc ñieåm beänh lyù taïi maét Thò löïc Taàn suaát P (%) Taàn suaátT % <=1/10 20 (42,6) 21 44,7 1/10-3/10 14 (29,8) 10 21,3 >3/10-7/10 13 (27,7) 16 27,7 Toång 47 (100) 47 100 Thò löïc keùm chieám ña soá trong maãu naøy coø leõ do nhöõng yeáu toá ñaõ phaân tích treân. Hôn nöõa toån thöông ôû vuøng VM cöïc sau vaø nhaát laø vuøng hoaøng ñieåm bao giôø cuõng gaây giaûm thò löïc saâu saéc. Nhaõn aùp cuûa nhoùm nghieân cöùu naèm trong giôùi haïn bình thöôøng. Caùc bieán chöùng taïi moáng maét vaø goùc tieàn phoøng do ÑTÑ chöa ghi nhaän trong nhoùm nghieân cöùu naøy. Caùc hình thaùi toån thöông VM thöôøng gaëp .Vi phình maïch Taàn suaát P Taàn suaát T 1 goùc tö 2 (4,3) 6 (12.8) 2 goùc tö 19 (40,4) 17 (57,4) 3goùc tö 5 (10,6) 0 (0) 4 goùc tö 21 (44,7) 24 (29.8) Toång 47 (100) 47 (100) Ñaây laø bieán ñoåi thaønh maïch döôùi taùc duïng cuûa taêng ñöôøng huyeát maïn tính ñaàu tieân ñöôïc ghi nhaän treân laâm saøng. Chuùng toâi nhaän thaáy ôû nhöõng beänh nhaân coù phuø hoaøng ñieåm, vi phình maïch thöôøng xaõy ra ôû heä maïch quanh hoaøng ñieåm vaø VM cöïc sau. Thaønh cuûa vi phình maïch thöôøng yeáu, coù theå thaám dòch, lipid cuûa huyeát töông gaây ra phuø VM, xuaát tieát thaäm chí xuaát huyeát VM. Baát thöôøng vi maïch trong VM Taàn suaát P (%) Taàn suaát T (%) 1 goùc tö 4 (8,5) 7 (14,9) 2 goùc tö 23 (48,9) 27 (57,4) 3 goùc tö 4 (8,5) 2 (4.3) 4 goùc tö 16 (34) 11 (23,4) Toång 47 (100) 47 (100) Baát thöôøng vi maïch thöïc chaát laø söï taêng sinh maïch maùu trong voõng maïc; ñaây laø ñaùp öùng cuûa tieán trình thieáu maùu cuïc boä taïi voõng maïc. Nhöõng baát thöôøng vi maïch trong voõng maïc cuõng cho pheùp caùc phaàn töû cuûa huyeát töông thaám qua. Do ñoù gaây ra phuø voõng maïc hoaøng ñieåm, xuaát tieát, xuaát huyeát voõng maïc. Vuøng voõng maïc thieáu maùu Taàn suaát P (%) Taàn suaát T (%) Khoâng 1 (2,1) 0 0 1 goùc tö 3 (6,4) 3 6.4 2 goùc tö 23 (48,9) 29 61.7 3 goùc tö 4 (8,5) 1 2.1 4 goùc tö 16 (34) 14 29.8 Toång 47 (100) 47 (100) Trong nhoùm nghieân cöùu naøy, nhöõng vuøng VM thieáu maùu coù kích thöôùc töø vöøa ñeán roäng laø chieám ña soá. Ñieàu naøy cho pheùp ta döï ñoaùn nguy cô dieãn tieán ñeán nhöõng bieán chöùng naëng hôn nhö beänh VMÑTÑ taêng sinh naëng, bieán chöùng gloâ-coâm taân maïch cao ôû nhoùm naøy. 17 Xuaát tieát Xuaát tieát Taàn suaát P % Taàn suaát T % Khoâng 15 31,9 19 40,4 cöùng raõi raùc 9 19,1 9 19,1 voøng 18 38,3 13 27,7 maûng 3 6,4 3 6,4 Noát boâng 2 4,3 3 6,4 Toång 47 100 47 100 Xuaát tieát laø haäu quaû cuûa baát thöôøng caáu truùc vaø chöùc naêng cuûa heä maïch VM. Tuy nhieân, neáu laø xuaát tieát voøng thì khi ta laser khu truù vaøo taâm cuûa xuaát tieát, nôi coù nhöõng baát thöôøng vi maïch, VM coù khaû naêng giaûm phuø neà nhieàu hôn. Trong nhoùm nghieân cöùu naøy, xuaát tieát voøng chieám tæ leä cao nhaát, cho pheùp ta chæ ñònh laser khu truù. Ñoàng thôøi hy voïng phuø VM phaàn naøo caûi thieän sau ñieàu trò. Xuaát huyeát voõng maïc Xuaát huyeát Taàn suaát P % Taàn suaát T % Khoâng 9 19,1 4 8,5 chaám 8 17 18 38,3 ngoïn löûa 20 42,6 18 38,3 ñaùm 4 8,5 3 6,4 Trong PLT 6 12,8 4 8,5 Toång 47 100 47 100 Xuaát huyeát hình ngoïn löûa laø ñaëc tröng cuûa bieán chöùng VM do CHA. Ñieàu naøy phuø hôïp vôùi tæ leä beänh nhaân coù CHA ñi keøm cao trong maãu naøy (78%). Taân maïch voõng maïc Taân maïch VM Taàn suaát P % Taàn suaát T % Khoâng 13 27,7 12 25.5 <-1/4 gai 4 8,5 4 8.5 >1/4-1/2 gai 17 36,1 18 38.3 >1/2 gai 13 27,7 13 27.7 Toång 47 100 47 100 Taân maïch VM coù kích thöôùc vöaø vaø lôùn chieám ña soá. Nhö vaäy ñaây laø nhoùm nghieân cöùu coù nhieàu nguy cô maát thò giaùc. Taân maïch gai thò Taân maïch gai Taàn suaát Tæ leä % Khoâng 26 55.3 29 61,7 <=1/4 gai 6 8,5 2 4,3 >1/4-1/2 gai 1 6,3 5 10,6 >1/2 gai 14 29,8 11 23,4 Toång 47 100 47 100 Taân maïch gai thò laø 1 trieäu chöùng naëng, Noù bieåu hieän giai ñoaïn tieán trieån cuûa beänh vaø laø 1 yeáu toá nguy cô taêng sinh ra phaàn tröôùc nhö moáng hoàng vaø naïêng hôn laø Gloâ-coâm taân maïch. Do ñoù, caàn theo doõi chaët cheõ nhöõng beänh nhaân coù taân maïch gai sau khi ñieàu trò baèng quang ñoâng toaøn voõng maïc.(8) - Giai ñoaïn cuûa beänh voõng maïc ÑTÑ Giai doaïn BVMÑTÑ phaûi Taàn suaát P % Taàn suaát T % BVMÑTÑkts vöøa 3 6,4 3 6,4 BVMÑTÑkts naëng 10 21,3 10 21,3 BVMÑTÑts nheï 11 23,4 8 17 BVMÑTÑtsvöøa 8 17 7 14,9 BVMÑTÑts naëng 9 19,1 13 27,7 BVMÑTÑp phöùc taïp 6 12,8 6 12,8 Toång 47 100 47 100 Caùc hình thaùi cuûa beänh hoaøng ñieåm Maét P % Maét T % Bình thöôøng 8 17 6 12,8 Phuø nang 12 25,5 7 14,9 Phuø khoâng nang 24 51,1 31 66,0 Thieáu maùu 2 4,3 2 4,3 Toån thöông khaùc 1 2,1 1 2,1 Toång 47 100 47 100 Beänh hoaøng ñieåm theå thieáu maùu raát ít, töông töï nhö y vaên(4,5,8) Phuø hoaøng ñieåm khoâng nang chieám ña soá. Do ñoù, chuùng toâi chæ ñònh quang ñoâng vuøng hoaøng ñieåm ôû nhöõng beänh nhaân naøy(8). Khaûo saùt moái töông quan Moái töông quan giöõa cao huyeát aùp vaø beänh hoaøng ñieåm Chuùng toâi nhaän thaáy coù söï töông quan giöõa cao huyeát aùp vaø phuø hoaøng ñieåm, vôùi heä soá töông quan Spearman = 0,365 (p = 0,012 < 0,05). Töông quan coù yù nghiaõ thoáng keâ.Töông töï nhö y vaên(4,5) Moái töông quan giöõa HbA1c vaø ñöôøng huyeát luùc vaøo nghieân cöùu vôùi beänh hoaøng ñieåm ÑTÑ Chuùng toâi ghi nhaän ñöôïc söï töông quan yeáu giöõa HbA1c vaø beänh VMÑTÑ vôùi heä soá Spearman = 0,143, p = 0,338 (p > 0,05). Töông töï, töông quan yeáu giöõa ñöôøng huyeát luùc vaøo nghieân cöùu vaø beänh hoaøng ñieåm vôùi R =0.147, p =0,336 (p>0,05). Coù leõ vì ñaây laø 18 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 giai ñoaïn BVMÑTÑ BVMÑ TÑkts vöøa Hoaøng dieåm BVMÑ TÑkts naëng BVMÑ TÑkts nheâ BVMÑ TÑ ts vua BVMÑ TÑ ts naëng BVMÑ TÑts phöùc taïp Toång omc +omnc 3 8 6 7 8 5 37 Khaùc 2 2 5 1 10 Toång 3 10 8 7 13 6 47 nghieân cöùu caét ngang, neân khoâng ñaùnh giaù chính xaùc moái töông quan giöõa ñöôøng huyeát cuõng nhö HbA 1c ñoái vôùi caùc bieán chöùng maïn tính cuûa beänh ÑTÑ. Moái töông quan giöõa ñöôøng huyeát luùc vaøo nghieân cöùu vaø beänh VMÑTÑ Töông quan coù veõ chaët cheõ hôn vôùi heä soá Spearman = 0.242, p = 0,101 (p > 0,05). KEÁT LUAÄN Moái töông quan giöõa beänh VMÑTÑ cuûa 2 maét Giai ñoaïn BVMÑTÑ phaûi * giai ñoaïn BVMÑTÑ traùi giai ñoaïn BVMÑTÑ trai giai ñoaïn BVMÑTÑ phaûi (a) (b) (c) (d) (e) (f) Toång (a) 3 3 (b) 7 1 1 1 10 (c) 2 4 1 4 11 (d) 3 2 3 8 (e) 1 2 1 4 1 9 (f) 1 2 2 1 6 Toång 3 10 8 7 13 6 47 Do cao huyeát aùp coù moái töông quan vôùi beänh hoaøng ñieåm ÑTÑ neân kieåm soaùt toát beänh CHA ôû beänh nhaân ÑTÑ goùp phaàn ngaên ngöaø bieán chöùng hoaøng ñieåm. Ñoàng thôøi do beänh hoaøng ñieåm vaø beänh voõng maïc do ÑTÑ coù töông quan neân caàn phaûi coù söï keát hôïp khi ñieàu trò. Treân laâm saøng chæ ñònh quang ñoâng khu truù coù theå baûo toàn thò giaùc vaø neân tieán haønh tröôùc tieân. Keá ñeán quang ñoâng toaøn VM nhaèm haïn cheá xuaát huyeát PLT, bong VM, Gloâ-coâm taân maïch ôû beänh ÑTÑ. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Ñoã Thò Tính, Löu Thò Döông Trang, Tình hình beänh ñaùi thaùo ñöôøng ñieàu trò noäi truù taïi khoa Noäi tieát beänh vieän ña khoa Vieät Tieäp Haûi Phoøng trong 5 naêm (1997 – 2001), Kyû yeáu toaøn vaên caùc ñeà taøi khoa hoïc, Hoäi nghò khoa hoïc toaøn quoác laàn hai, thaùng 4/2003, 48 – 57. (a): BVMÑTÑ kts vöøa; (b): BVMÑTÑ kts naëng; (c): BVMÑTÑ ts nheï; (d): BVMÑTÑ ts vöøa; (e): BVMÑTÑ ts naëng; (f): BVMÑTÑ ts phöùc tap 2. Ñoã Trung Quaân, Tình hình beänh taät taïi khoa Noäi tieát – Ñaùi thaùo ñöôøng beänh vieän Baïch Mai trong 3 naêm (1998 – 2000), Kyû yeáu toaøn vaên caùc ñeà taøi khoa hoïc, Hoäi nghò khoa hoïc toaøn quoác laàn hai, thaùng 4/2003, 30 - 35. Duøng pheùp kieåm Chi bình phöông, ghi nhaän giaù trò 79,408- ñoä töï do 25, p = 0.000 (p < 0.001). 3. Mai Leâ Hieäp, Theo doõi caùc dieãn bieán beänh nhaân ñaùi thaùo ñöôøng coù trieäu chöùng taêng huyeát aùp trong 12 naêm, Kyû yeáu toaøn vaên caùc ñeà taøi khoa hoïc, Hoäi nghò khoa hoïc toaøn quoác laàn hai, thaùng 4/2003, 80 - 87. Heä soá töông quan Spearman = 0.548, p = 0.000 (p < 0,001). 4. Massin P, Gaudric A, Chaine G. Classification de la reùtinopathie diabeùtique et rythme de surveillance, Reùflexion Ophtalmologique, N11, Tome 2, Nov 1997, 11-16. Ñieàu naøy hôïp vôùi sinh lyù beänh cuûa moät beänh chuyeån hoaù phöùc taïp nhö ÑTÑ, coù theå gaây bieán chöùng taïi 2 maét nhö nhau. 5. Massin P, Gaudric A, La Maculopathie diabeøtique, Reùflexion Ophtalmologique, N11, Tome 2, Nov 1997, 18-23. Tuy nhieân, söï töông quan giöaõ BVMÑTÑø vaø beänh hoaøng ñieåm laïi yeáu hôn vôùi heä soá Spearman = 0.347, p = 0,017. Töông quan coù yù nghiaõ ôû möùc ñoä 0,05. Beänh HÑ coù theå xuaát hieän ôû baát kyø giai ñoaïn naøo cuûa beänh VM(8). 6. Nguyeãn thò Thanh Thuûy,Khaûo saùt söï töông quan giöõa microalbumine nieäu vaø beänh lyù voõng maïc treân beänh nhaân ÑTÑ, Hoäi nghò khoa hoïc ÑHYD tpHCM 2001, 85-89 3 7. Sinclair AJ., Finucane P, Diabetes in Old Age, Nxb Wiley, 2001, 3 – 14. 8. Wilkinson C.P., Ferris FL., Klein RE., Lee PP., Agardh CD, Davis M, Dills D, Kampik A, Pararajasegaram R., Venlaguer JT., Proposed International Clinical Diabetic Retinopathy and Diabetic Macular Disease Severity Scales, Ophthalmology vol. 110, number 9, Setember 2003, 1677 – 1682. 19