Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả rèn luyện nghiệp vụ Sư phạm theo chuẩn nghề nghiệp cho sinh viên ngành giáo dục mầm non trường Cao đẳng Sơn La - Nguyễn Thị Hồng Vân

VJE Tạp chí Giáo dục, Số 450 (Kì 2 - 3/2019), tr 29-32; 23 29 Email: hongvancdsl@gmail.com MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ RÈN LUYỆN NGHIỆP VỤ SƯ PHẠM THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP CHO SINH VIÊN NGÀNH GIÁO DỤC MẦM NON TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƠN LA Nguyễn Thị Hồng Vân - Trường Cao đẳng Sơn La Ngày nhận bài: 10/01/2019; ngày sửa chữa: 25/01/2019; ngày duyệt đăng: 06/02/2019. Abstract: Teaching in preschool is a special job in the society, which requires teachers to have professional competency about caring, nurturing and educating preschool children, and they also have pedagogical competency. The pedagogical competency must be trained through teaching and learning pedagogical profession at the pedagogical colleges. So it is necessary to train pedagogical skills to improve the quality and effectiveness of training preschool teachers to meet the need of society today. The article mentions some solutions to improve the effectiveness of pedagogical skill training according to career standards for preschool education students at Son La College. Keywords: Pedagogical skill training, vocational competence, improve, preschool education. 1. Mở đầu Đối với mỗi sinh viên (SV), bên cạnh học các kiến thức chuyên môn nghiệp vụ thì việc rèn luyện nghiệp vụ sư phạm là một trong những yêu cầu cơ bản và quan trọng. Bởi nghiệp vụ sư phạm cũng chính là một trong những con đường, biện pháp để dạy học, để truyền tải kiến thức và rèn luyện kĩ năng cho SV; hướng dẫn SV hoạt động tìm tòi, chiếm lĩnh, củng cố kiến thức và hình thành các kĩ năng nghề nghiệp, kĩ năng sống. Hoạt động rèn nghiệp vụ sư phạm trở thành điều kiện quan trọng để rèn luyện kĩ năng sư phạm cho SV, là cầu nối giữa lí luận đào tạo giáo viên mầm non với thực tiễn giáo dục mầm non, góp phần thực hiện nhiệm vụ đào tạo đội ngũ giáo viên mầm non có chất lượng cao đáp ứng những yêu cầu của đổi mới giáo dục mầm non. Do đó, trong quá trình đào tạo, bên cạnh việc trang bị hệ thống tri thức cho SV, giảng viên (GV) cần hình thành cho SV hệ thống kĩ năng nghề nghiệp thông qua hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm để SV khi ra trường đáp ứng năng lực của giáo viên mầm non ở các cơ sở giáo dục mầm non. Bài viết đề cập một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề cho SV ngành Giáo dục mầm non, Trường Cao đẳng Sơn La. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Khách thể và phương pháp nghiên cứu Để tìm hiểu thực trạng rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề cho SV ngành Giáo dục mầm non, Trường Cao đẳng Sơn La, chúng tôi tiến hành khảo sát 100 SV ngành Giáo dục mầm non, trong đó có 35 SV năm thứ nhất, 35 SV năm thứ hai và 30 SV năm thứ ba từ tháng 6/2017-6/2018 bằng nhiều phương pháp nghiên cứu như: điều tra bằng bảng hỏi, quan sát, xử lí số liệu bằng thống kê toán học. 2.2. Kết quả nghiên cứu 2.2.1. Thực trạng rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề cho sinh viên ngành giáo dục mầm non, Trường Cao đẳng Sơn La 2.2.1.1. Nhận thức của sinh viên về hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề Rèn luyện nghiệp vụ sư phạm, giáo dục ý thức, định hướng nghề nghiệp cho SV ngay từ năm thứ nhất. Khi đăng kí vào học chuyên ngành đào tạo giáo viên mầm non của Trường Cao đẳng Sơn La, SV phải ý thức được rằng bản thân cần học tập, rèn luyện để trở thành những giáo viên mầm non trong tương lai. Bởi vậy, SV cần phải chủ động, tự giác, tự học và tham gia các hoạt động về nghiệp vụ sư phạm. Chính vì thế, việc định hướng cho SV hiểu về nghề dạy học và hiểu rõ nội dung, chương trình mà bản thân SV phải rèn luyện để trở thành những giáo viên mầm non có năng lực sau này là điều hết sức quan trọng và thiết thực. Kết quả khảo sát cho thấy, đa số SV (chiếm 84%) cho rằng công tác rèn luyện nghiệp vụ sư phạm là việc rất cần thiết và quan trọng, không thể thiếu được trong nhà trường, đặc biệt là ngành Giáo dục mầm non. Nhận thức của SV năm thứ nhất, năm thứ 2 và năm thứ 3 có sự khác nhau đáng kể (tỉ lệ lần lượt là 80,0%; 83,3% và 86,7%). SV hiểu rằng rèn luyện nghiệp vụ sư phạm gắn liền với nghề nghiệp của mình sau này. Đó cũng chính là động lực thúc đẩy GV rèn nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề cho SV ngành Giáo dục mầm non để nâng cao chất lượng giáo dục. 2.2.1.2. Mức độ rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề của sinh viên ngành Giáo dục mầm non VJE Tạp chí Giáo dục, Số 450 (Kì 2 - 3/2019), tr 29-32; 23 30 Mức độ rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề của sinh viên ngành Giáo dục mầm non Trường Cao đẳng Sơn La chỉ ở mức trung bình. Trong đó, nội dung được đánh giá tốt nhất là kĩ năng làm đồ dùng dạy học và làm đồ chơi cho trẻ (chiếm 75% khá và tốt); luyện tập các bài hát, múa trong chương trình giáo dục mầm non (67% khá và tốt); một số nội dung được đánh giá ở mức trung bình như: rèn kĩ năng ghi chép, nhận xét, rút kinh nghiệm khi dự giờ (55% khá và tốt); rèn luyện kĩ năng giao tiếp, ứng xử với trẻ, phụ huynh, đồng nghiệp (52% khá và tốt); tuy nhiên, vẫn còn khá nhiều nội dung được đánh giá có mức yếu (10-15%) như các hoạt động: soạn giáo án và tổ chức hoạt động học có chủ đích theo hướng tích hợp chủ đề; rèn kĩ năng nói và sửa lỗi phát âm; tham gia Hội thi nghiệp vụ sư phạm cấp lớp, cấp khoa. Khi được hỏi nguyên nhân vì sao kết quả rèn luyện nghiệp vụ sư phạm vẫn còn có những kĩ năng ở mức độ yếu và trung bình thì SV cho biết đó là những SV chưa chủ động khi học các môn học cung cấp kiến thức ngành nghề cũng như không tự học và tự rèn luyện thì kết quả rèn luyện nghiệp vụ sư phạm của SV đó vẫn không thể tốt được. Mặt khác, cơ sở vật chất còn thiếu thốn và kinh phí còn hạn hẹp, nên khó có thể đẩy mạnh, tăng cường chất lượng tổ chức hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm cho SV ngành Giáo dục mầm non. Thực tế ở Trường Cao đẳng Sơn La cho thấy có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng rèn luyện nghiệp vụ sư phạm cho SV ngành Giáo dục mầm non như: chất lượng đầu vào thấp; phòng thực hành rèn nghề còn ít, đồ dùng phục vụ cho hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm của SV còn thiếu. Mặt khác, SV chủ yếu là con em vùng đồng bào dân tộc thiểu số nên còn thiếu tự tin chưa chủ động trong rèn luyện nghiệp vụ chuyên môn. 2.2.1.3. Đánh giá ưu điểm và hạn chế của hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề cho sinh viên ngành Giáo dục mầm non ở Trường Cao đẳng Sơn La * Ưu điểm Trong những năm qua, công tác rèn luyện nghiệp vụ sư phạm cho học sinh, SV ngành đào tạo giáo viên Mầm non được Ban giám hiệu, các phòng ban, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, GV, đã chủ động, quan tâm và đề ra kế hoạch, chương trình hàng năm. - Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã tổ chức các phong trào văn hóa, văn nghệ chào mừng các ngày lễ lớn: 26/3, 8/3/, 20/11, các buổi giao lưu với các đơn vị ngoài trường, thông qua đó rèn kĩ năng cho học sinh SV về tổ chức, lập kế hoạch, giao tiếp, ứng xử, xử lí tình huống - Đa số học sinh, SV đều nhận thức được tầm quan trọng của việc rèn luyện nghiệp vụ sư phạm. - Các nội dung rèn kĩ năng được thực hiện theo một tiến trình tốt. - Đội ngũ GV có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy. - Các địa điểm cho SV tham quan kiến tập và thực tập sư phạm thuận lợi cho SV đi lại và có cơ sở vật chất tương đối đầy đủ. Các trường Mầm non hàng năm đều nhận SV về thực tập nên đã có nhiều kĩ năng trong hướng dẫn SV thực tập. Nhà trường có kế hoạch, chương trình rõ ràng về giảng dạy, truyền đạt, rèn luyện các kĩ năng và tổ chức các hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm cho SV. * Hạn chế - Một bộ phận không nhỏ SV chưa nhận thức được rèn luyện nghiệp vụ sư phạm là nghề nghiệp chuyên môn. Nhiều SV quan niệm rèn nghiệp vụ sư phạm chỉ là phần thực hành chuyên môn nên trong quá trình rèn kĩ năng nghề còn mang tính đối phó. - Việc tổ chức hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm chỉ tập trung chủ yếu vào các môn khối kiến thức chuyên ngành, chưa có sự kết hợp đồng bộ trong việc rèn kĩ năng giữa khối kiến thức chung và khối kiến thức chuyên ngành. - Sự kết hợp giữa các lực lượng để tổ chức hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm cho SV ngành Giáo dục mầm non chưa cao và chưa đồng bộ. - Số lượng SV tham gia không đáng kể trong hội thi nghiệp vụ sư phạm. - Các hoạt động ngoại khóa cho SV còn ít và đơn điệu. - Một số GV chưa thực sự nhiệt tình, chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm khi rèn luyện các kĩ năng sư phạm cho SV trong các giờ thực hành. - Kinh phí hạn hẹp, chưa kích thích được tâm thế của SV và những thành phần tham gia hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm cho SV. 2.3. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề cho sinh viên ngành đào tạo giáo viên mầm non, Trường Cao đẳng Sơn La 2.3.1. Lựa chọn nội dung rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề cho sinh viên ngành đào tạo giáo viên mầm non Nội dung rèn nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề cho SV ngành đào tạo giáo viên mầm non, Trường Cao đẳng Sơn La hiện nay được cụ thể hóa trong từng năm học như sau: * Đối với SV năm thứ nhất: tập trung vào rèn luyện năng lực thiết kế môi trường và sử dụng thiết bị, đồ dùng VJE Tạp chí Giáo dục, Số 450 (Kì 2 - 3/2019), tr 29-32; 23 31 dạy học; năng lực tổ chức hoạt động nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ mầm non. * Đối với SV năm thứ hai: tập trung vào rèn năng lực năng lực tổ chức hoạt động giáo dục tích hợp theo chủ đề. * Đối với SV năm thứ ba: tập trung rèn năng lực triển khai chương trình giáo dục mầm non; năng lực thuyết trình, tư vấn. Việc rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề mới bắt đầu triển khai nên nội dung rèn nghề bước đầu giúp cho học sinh SV nhận ra được ưu - nhược điểm của cá nhân khi rèn nghề. Từ đó, SV thường xuyên trao đổi với bạn bè, GV, giáo viên mầm non để tìm ra những giải pháp phù hợp với cá nhân trong quá trình rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên và có phối hợp với các kĩ năng cơ bản chung của người giáo viên một cách hợp lí sao cho SV khi ra trường có được các năng lực cơ bản đáp ứng được nhu cầu của xã hội (yêu cầu của người sử dụng lao động, điều kiện hành nghề...). 2.3.2. Một số giải pháp rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề cho sinh viên ngành giáo dục mầm non tại Trường Cao đẳng Sơn La - Rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên trong giờ học Hiện nay Trường Cao đẳng Sơn La đang thực hiện quy trình rèn luyện nghiệp vụ sư phạm cho SV, gồm các bước sau: + Bước 1: GV hướng dẫn SV nghiên cứu sách giáo khoa, tài liệu tham khảo để SV định hướng cho việc tiến hành các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe và giáo dục trẻ mà mình cần thực hiện. + Bước 2: GV thao tác mẫu các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe và giáo dục, SV dự hoạt động mẫu và tiến hành phân tích hoạt động mẫu, rút kinh nghiệm hoạt động mẫu. + Bước 3: SV xây dựng kế hoạch hoạt động theo yêu cầu (soạn giáo án) và chuẩn bị đồ dùng, phương tiện thực hiện hoạt động. + Bước 4: SV tổ chức luyện tập thực hiện hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe và giáo dục trẻ. Luyện tập có thể tiến hành ở nhóm trên lớp học với các điều kiện như thật về thời gian, không gian, đồ dùng, các tình huống có thể và SV đóng vai trẻ,... cũng có thể tiến hành với trẻ tại trường mầm non. GV và SV cùng dự bài giảng tập của SV. Ghi chép cẩn thận, chi tiết bài giảng tập để rút kinh nghiệm. + Bước 5: Rút kinh nghiệm và đánh giá hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe và giáo dục trẻ theo những tiêu chí được ghi trong phiếu mẫu. Các bước của quy trình rèn luyện nghiệp vụ sư phạm này được tiến hành ngay trong thời gian SV học lí thuyết nhằm bước đầu hình thành cho SV những kĩ năng thiết kế, thực hiện và đánh giá các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe và giáo dục trẻ. Quy trình này cần đảm bảo sự thống nhất với các tri thức về lí luận dạy học và phương pháp dạy học bộ môn, SV cần nắm được các tri thức về lí luận dạy học mầm non, về phương pháp dạy học bộ môn trước khi thực hành rèn nghề. Trên cơ sở đó đưa ra các mục tiêu luyện tập và quy trình luyện tập sao cho tạo ra sự tích cực hóa việc vận dụng tri thức của SV thống nhất với sự chỉ đạo của giáo viên hướng dẫn. Hơn nữa, đó là cơ sở để thống nhất việc hướng dẫn, kiểm tra, đánh giá từng kĩ năng và toàn bộ quá trình rèn nghiệp vụ sư phạm một cách chính xác và khách quan. - Rèn luyện nghiệp vụ sư phạm ngoài giờ học có hướng dẫn của GV Vào đầu năm học, tổ chuyên môn ngành Giáo dục mầm non xây dựng kế hoạch rèn luyện kĩ năng cho từng môn học trong một thời điểm nhất định và trình Ban chủ nhiệm khoa, Phòng Đào tạo và Ban Giám hiệu phê duyệt. Thời gian tổ chức hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm sắp xếp ngoài thời gian mỗi môn học trong học kì để SV có sự liên kết, vận dụng lí thuyết vào thực hành rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề. GV tham gia hướng dẫn SV rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề bằng hình thức bắt tay chỉ việc (GV làm mẫu cho SV trong các hoạt động hướng dẫn kĩ năng sư phạm) và nhận xét đánh giá cho từng cá nhân SV trong quá trình rèn nghiệp vụ sư phạm theo thời gian đã xây dựng trong kế hoạch của tổ chuyên môn. - Rèn luyện nghiệp vụ sư phạm ngoài giờ học không có hướng dẫn của GV Công tác rèn luyện nghiệp vụ sư phạm được thực hiện bằng nhiều cách như: + Khuyến khích SV tự rèn kĩ năng nghề vào thời gian ngoài giờ học chính khóa và hoạt động nhóm theo ý thích. + Khích lệ SV chủ động đi thực tế ở trường mầm non theo nhóm nhỏ hoặc cá nhân. + Tự học, tự bồi dưỡng qua mạng internet. + SV báo cáo nội dung tự rèn nghiệp vụ ngoài giờ học của mình qua video và gửi cho GV để xin ý kiến nhận xét. Từ đó tự rút ra những bài học kinh nghiệm, khắc phục những mặt còn hạn chế. - Tổ chức hội thi nghiệp vụ sư phạm Để tổ chức tốt hội thi “Nghiệp vụ sư phạm” thì Ban lãnh đạo khoa, tổ xây dựng kế hoạch, dự trù kinh phí, lựa VJE Tạp chí Giáo dục, Số 450 (Kì 2 - 3/2019), tr 29-32; 23 32 chọn nội dung mang tính chuyên môn cao giúp SV hiểu biết về ngành, nghề sư phạm, về vai trò, yêu cầu của giáo dục mầm non, về những phẩm chất và năng lực giáo viên mầm non cần có. Bên cạnh phần thi hiểu biết thì ở phần thi kĩ năng SV được thực hành tổ chức các hoạt động giáo dục (thi giảng, làm đồ chơi, thi hát, múa, đọc, kể diễn cảm tác phẩm văn học...), các hoạt động ngoại khóa cho trẻ, kĩ năng đánh giá trẻ, kĩ năng chăm sóc sức khỏe cho trẻ... và các kĩ năng mềm khác của người giáo viên mầm non như kĩ năng giao tiếp và ứng xử với trẻ (vừa nhẹ nhàng, âu yếm, mềm mỏng, vừa nghiêm để giáo dục trẻ), với đồng nghiệp, với phụ huynh học sinh, kĩ năng rèn luyện các tài lẻ của giáo viên như thiết kế đồ dùng dạy học, đồ chơi, trang trí lớp học, xây dựng và dẫn chương trình vui chơi, ngoại khóa..., kĩ năng sống khác như làm chủ cảm xúc của bản thân, xây dựng hình ảnh của bản thân trước trẻ, chia sẻ với đồng nghiệp... Đánh giá kết quả của hội thi rèn luyện nghiệp vụ sư phạm được dựa trên các tiêu chí rõ ràng, cụ thể của từng kĩ năng công việc để đánh giá đúng năng lực người học. Tham gia hội thi nghiệp vụ sư phạm cũng là 1 tiêu chí trong đánh giá kết quả rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên cho các SV và được theo dõi từ các tuần rèn luyện nghiệp vụ sư phạm. Bảng đánh giá kết quả này do bộ phận phụ trách thực hành sư phạm của khoa quản lí. Nếu tổng điểm rèn luyện nghiệp vụ sư phạm cuối cùng của SV qua 5 học kì không đạt điểm từ 5 trở lên thì không được đi thực tập sư phạm. Điều này sẽ giúp SV ý thức hơn về nhiệm vụ rèn luyện nghiệp vụ sư phạm của bản thân. - Tăng cường phối hợp giữa Trường Cao đẳng Sơn La và các trường mầm non để rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề cho SV + Xây dựng mối quan hệ chặt chẽ, khăng khít giữa nhà trường sư phạm với trường mầm non thực hành, tạo điều kiện thuận lợi cho SV xuống các trường mầm non thực hành để rèn nghiệp vụ sư phạm thường xuyên tại trường mầm non sau các buổi học; được trực tiếp quan sát, thường xuyên tiếp xúc với các công việc của người giáo viên mầm non và tiếp xúc với trẻ để rèn nghề qua hoạt động thực tế sư phạm; SV bước đầu tập làm giáo viên mầm non qua thực tế sư phạm, thực tập sư phạm lần 1 và thực tập sư phạm lần 2. Giáo viên mầm non và GV trường cao đẳng cùng tham gia hướng dẫn SV rèn nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề nhằm nâng cao kĩ năng, năng lực của người giáo viên mầm non cho SV. + Cần thiết tổ chức các buổi hội thảo đánh giá về việc tổ chức rèn luyện nghiệp vụ sư phạm cho SV ngoài trường mầm non giữa Ban chủ nhiệm khoa, các GV trực tiếp phụ trách công tác rèn luyện nghiệp vụ sư phạm và các trường mầm non thực hành. Các buổi hội thảo này là cơ hội để trao đổi cởi mở yêu cầu của các cơ sở mầm non cũng như chất lượng thực tế của SV thực hành, nhằm giúp các nhà quản lí và GV của khoa nắm bắt kĩ hơn và điều chỉnh công tác rèn luyện nghiệp vụ sư phạm phù hợp, hiệu quả hơn. - Xây dựng chế độ chính sách phù hợp cho hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm của GV + GV hướng dẫn cho học sinh SV rèn nghiệp vụ sư phạm thực hiện theo đúng tiến trình, đúng mục tiêu đề ra. Sau mỗi buổi rèn luyện nghiệp vụ sư phạm, GV kí xác nhận đã lên lớp rèn luyện cho SV theo đúng kế hoạch. + Thống kê số giờ rèn nghiệp vụ sư phạm cho SV của GV để tính giờ lao động cho GV theo quy định chuyên môn và quy định chế độ làm việc của nhà giáo của Trường Cao đẳng Sơn La. + Trường sư phạm xây dựng quy chế phân bổ kinh phí hợp lí cho hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm ở các trường mầm non thực hành, đảm bảo một khoản thù lao xứng đáng cho giáo viên hướng dẫn, đảm bảo một phần kinh phí khấu hao các phương tiện kĩ thuật dạy học, các đồ dùng dạy học mà SV được sử dụng. Ngoài ra, hàng năm, nhà trường sư phạm cần hỗ trợ xây dựng cơ sở vật chất cho các trường mầm non thực hành; cơ sở vật chất đầy đủ là điều kiện cơ bản để SV tiến hành các hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư phạm đúng mục tiêu, nội dung, kế hoạch đã xây dựng. + Bổ sung cơ sở vật chất: Xây dựng kế hoạch và xin ý kiến lãnh đạo về việc tăng số lượng phòng thực hành tại nhà Trường Cao đẳng Sơn La và bổ sung đồ dùng đồ chơi trong các phòng thực hành đảm bảo đủ về số lượng và chất lượng, đáp ứng yêu cầu rèn luyện nghiệp vụ sư phạm, phù hợp với đặc thù của ngành học giáo dục mầm non. 3. Kết luận Thành công của việc đào tạo và bồi dưỡng giáo viên mầm non hiện nay phụ thuộc rất nhiều vào kết quả cuối cùng của công tác rèn luyện nghiệp vụ sư phạm. Năng lực sư phạm của mỗi SV có được là do kết quả rèn luyện nghiệp vụ sư phạm mà nên. Bởi vậy, rèn luyện nghiệp vụ sư phạm theo năng lực nghề là nét đặc thù, là hoạt động cơ bản để rèn luyện tay nghề cho SV. Những giải pháp mà chúng tôi đưa ra ở trên hi vọng sẽ góp phần tạo nên những thay đổi căn bản trong chất lượng đào tạo giáo viên mầm non trong thời điểm hiện nay. (Xem tiếp trang 23) VJE Tạp chí Giáo dục, Số 450 (Kì 2 - 3/2019), tr 20-23 23 bồi dưỡng, nâng cao đạo đức của giảng viên ở các nhà trường quân đội. Lành mạnh hóa các quan hệ đạo đức thông qua xây dựng môi trường dân chủ bảo đảm sự bình đẳng cống hiến và hưởng thụ; đây chính là điều kiện để mỗi giảng viên phát huy vai trò của cá nhân, nâng cao phẩm giá con người, hướng tới giá trị chân thiện mĩ, nâng cao đạo đức nghề nghiệp. Quá trình thực hiện dân chủ ở các nhà trường phải đi đôi với kỉ cương, trật tự, quyền hạn gắn với trách nhiệm, lợi ích kết hợp với nghĩa vụ, đồng thời tích cực chống quan liêu, mệnh lệnh. Cần tăng cường thanh tra, kiểm tra của các cấp trong nhà trường nhằm chủ động phát hiện, ngăn chặn những biểu hiện tiêu cực trong GD-ĐT, giữ vững môi trường đạo đức ở nhà trường, thực hiện gắn kết chặt chẽ giữa giáo dục và tự giáo dục đạo đức với thực hiện các biện pháp hành chính - quân sự để xây dựng các quan hệ đạo đức lành mạnh ở nhà trường. 3. Kết luận Bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ nhà giáo quân đội là yêu cầu vừa cấp thiết, vừa cơ bản, lâu dài, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giảng dạy nói riêng và chất lượng đào tạo của các nhà trường quân đội nói chung. Vì vậy, mỗi thầy giáo, cô giáo của nhà trường quân đội càng hiểu sâu sắc hơn lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Cô giáo, thầy giáo trong chế độ ta cần phải góp phần vào xây dựng công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa. Phải có chí khí cao thượng phải “tiên ưu hậu lạc” nghĩa là khó khăn phải chịu trước thiên hạ, sung sướng hưởng sau thiên hạ. Đây là đạo đức cách mạng” [6; tr 332]. Mỗi nhà giáo cần thường xuyên rèn luyện đạo đức, năng lực tự học và sáng tạo theo gương Chủ tịch Hồ Chí Minh sẽ là bước đột phá, góp phần xây dựng đội ngũ nhà giáo cũng như đội ngũ cán bộ quản lí giáo dục trong sạch và vững mạnh, tạo động lực thúc đẩy đổi mới mạnh mẽ sự nghiệp GD-ĐT, đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại trong tình hình mới. Tài liệu tham khảo [1] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh toàn tập (tập 9). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. [2] Quốc hội (2005). Luật Giáo dục số 38/2005/QH11, ban hành ngày 14/06/2005. [3] Thư của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng gửi các nhà giáo Quân đội nhân ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11/2018. [4] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh toàn tập (tập 1). NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. [5] Ban Chấp hành Trung ương (2018). Quy định trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, ban hành ngày 25/10/2018. [6] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh toàn tập, tập 11. NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật. [7] Quốc hội (2009). Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục số 44/2009/QH12, ban hành ngày 25/11/2009. [8] Ban Chấp hành Trung ương (2013). Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO... (Tiếp theo trang 32) Tài liệu tham khảo [1] Bộ GD-ĐT (1986). Chương trình rèn nghiệp vụ sư phạm thường xuyên cho sinh viên đại học sư phạm. Số 125 ngày 15/4/1986. [2] Bộ GD-ĐT (2003). Điều lệ trường đại học (Ban hành theo Quyết định số 153/2003/QĐ-TTg, ngày 30/7/2003 của Thủ tướng Chính phủ). [3] Bộ GD-ĐT (2003). Quy chế thực hành, thực tập sư phạm áp dụng cho các trường đại học, cao đẳng. Ban hành kèm theo Quyết định số 36/2003/QĐ- BGDĐT, ngày 01/8/2003. [4] Bộ GD-ĐT (2008). Quy định về chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non, được ban hành kèm theo Quyết định số 02/2008/QĐ-BGDĐT, ngày 22/1/2008. [5] Bộ GD-ĐT (2011). Chương trình phát triển ngành sư phạm và các trường sư phạm từ năm 2011 đến năm 2020. Quyết định số 6290/QĐ-BGDĐT, ngày 13/12/2011. [6] Dương Giáng Thiên Hương (chủ biên, 2017). Rèn luyện nghiệp vụ sư phạm. NXB Đại học Sư phạm. [7] Hoàng Đức Minh - Nguyễn Thị Mỹ Trinh (2017). Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp cán bộ quản lí và giáo viên mầm non. NXB Giáo dục Việt Nam. [8] Nguyễn Việt Bắc (chủ biên, 2007). Rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên. NXB Giáo dục. [9] Lê Thị Luận - Chu Thị Hồng Nhung (2013). Kĩ năng và nghiệp vụ sư phạm giáo viên chủ nhiệm nhóm lớp mầm non. NXB Đại học Sư phạm. [10] Phạm Trung Thanh (chủ biên, 2008). Rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên. NXB Đại học Sư phạm.