Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên Tiểu học huyện Nhà Bè, thành phố Hồ Chí Minh - Phạm Thị Thùy Trang

VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 35-40 35 MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN NHÀ BÈ, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Phạm Thị Thùy Trang - Trường Tiểu học Lê Lợi, huyện Nhà Bè, Thành phố Hồ Chí Minh Ngày nhận bài: 10/03/2019; ngày sửa chữa: 27/03/2019; ngày duyệt đăng: 08/04/2019. Abstract: In order to successfully implement the new general school education curriculum, the teachers are one of the factors that determine the success of curriculum implementation. In which, Primary teachers play an important role. The article presents a number of measures to develop the Primary teacher in Nha Be district, Ho Chi Minh City. Research results are references and applied to primary schools that are performing the task of developing teachers in general and primary teachers in particular in the current context. Keywords: Measures, teachers, professional standards, primary school. 1. Mở đầu Năm 2018, Bộ GD-ĐT ban hành Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, trong đó thể hiện rõ sự thay đổi mang tính đột phá khi chương trình được thiết kế theo tiếp cận hình thành, phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Chương trình giáo dục tiểu học giúp học sinh hình thành và phát triển những yếu tố căn bản đặt nền móng cho sự phát triển hài hoà về thể chất và tinh thần, phẩm chất và năng lực; định hướng chính vào giáo dục về giá trị bản thân, gia đình, cộng đồng và những thói quen, nền nếp cần thiết trong học tập và sinh hoạt. Để đạt được mục tiêu này, chương trình đưa ra điều kiện thực hiện đối với đội ngũ giáo viên (ĐNGV): “Số lượng và cơ cấu giáo viên (kể cả giáo viên thỉnh giảng, nếu có) bảo đảm để dạy các môn học và hoạt động giáo dục của chương trình giáo dục phổ thông; 100% giáo viên (GV) có trình độ được đào tạo đạt chuẩn hoặc trên chuẩn; được xếp loại đạt trở lên theo Chuẩn nghề nghiệp GV cơ sở giáo dục phổ thông; GV được đảm bảo các quyền theo quy định của Điều lệ trường phổ thông và của pháp luật; GV được bồi dưỡng, tập huấn về dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông” [1; tr 34]. Như vậy, để chương trình mới được triển khai hiệu quả, ĐNGV phổ thông nói chung, tiêu học nói riêng đóng vai trò quan trọng, quyết định đến sự thành công của đổi mới. Trước yêu cầu đó, ngành Giáo dục đã và đang từng bước đào tạo và bồi dưỡng ĐNGV các cấp để đội ngũ này đạt chuẩn về phẩm chất và năng lực dạy học đáp ứng được yêu cầu của chương trình. Nhà Bè là huyện nằm ở ngoại thành của TP. Hồ Chí Minh. Trong những năm gần đây, được sự quan tâm của các cấp ủy Đảng và Phòng GD-ĐT huyện, đội ngũ giáo viên tiểu học (GVTH) đã từng bước phát triển về quy mô lẫn chất lượng, đạt được một số thành tựu rất quan trọng. Tuy nhiên, trước tình hình mới, đặc biệt là trong bối cảnh Chương trình giáo dục phổ thông mới chuẩn bị đưa vào hoạt động, các cấp lãnh đạo huyện, đặc biệt là hiệu trưởng các trường tiểu học cần có những biện pháp phát triển đội ngũ GVTH sao cho phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Căn cứ đề xuất biện pháp Trong những năm qua, bên cạnh những kết quả đã đạt được, tình hình đội ngũ và phát triển đội ngũ GV ở các trường tiểu học huyện Nhà Bè, TP. Hồ Chí Minh vẫn còn nhiều hạn chế. Cụ thể như sau: - Một bộ phận không nhỏ GV và CBQL chưa nhận thức được đầy đủ tầm quan trọng của việc phát triển đội ngũ GVTH, chưa sẵn sàng về tinh thần và sự chuẩn bị về chuyên môn, nghiệp vụ để đón nhận sự thay đổi của chương trình giáo dục phổ thông mới. - Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong việc quy hoạch, lập kế hoạch còn chưa đồng bộ, thiếu chặt chẽ. Đa số các trường chỉ lập kế hoạch tuyển chọn GV trong năm học và xây dựng kế hoạch chiến lược và quy hoạch phát triển ĐNGV trong thời hạn 3-5 năm. Các kế hoạch dài hạn vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu số học sinh ngày càng tăng cao, số lượng trường lớp ngày càng tăng dẫn đến tình trạng vẫn còn thiếu GV. - Tình trạng thiếu GV trên địa bàn huyện vẫn còn, nhiều trường vẫn phải kí hợp đồng thêm với GV ở bên ngoài. GV dạy nhiều môn phải dạy những bộ môn như Âm nhạc, Mĩ thuật, Thể dục... nên hiệu quả giảng dạy chưa cao. Công tác tuyển dụng chưa thật sự thu hút được nhiều GV giỏi về công tác tại huyện Nhà Bè. Việc luân chuyển, bố trí GV còn dựa theo cảm tính và sự cả nể; còn nhiều trường hợp chưa có sự phân công, phân nhiệm hợp lí. - Công tác đào tạo, bồi dưỡng chưa được quan tâm đúng mức. Chính sách đãi ngộ cho GV đi học để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ chưa được thỏa đáng. Một bộ phận GV khi đi tập huấn, tham gia các lớp VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 35-40 36 bồi dưỡng còn thụ động, chưa có động lực, còn ngại phát biểu, thảo luận và trình bày ý kiến của mình. Các chuyên đề, hội thảo ở trường đôi khi tổ chức cho có, vẫn còn đặt nặng nhiều về hình thức và thật sự chất lượng mang lại còn chưa cao, chưa tạo ra sức thuyết phục đối với GV trong trường. Việc bồi dưỡng công tác về chuyên môn, nghiệp vụ cho GV bộ môn như Tiếng Anh, Âm nhạc, Mĩ thuật, Thể dục, tập huấn về công tác dạy trẻ khuyết tật, hòa nhập còn chưa được chú trọng nhiều. - Một bộ phận nhỏ GV còn ngần ngại trong việc nâng cao trình độ đào tạo, cập nhật các kiến thức về chính trị, kinh tế, xã hội, đổi mới phương pháp giảng dạy; lên lớp dạy nhưng không nhiệt huyết với nghề. Những GV lớn tuổi còn ngại trong việc đổi mới, còn truyền thụ kiến thức theo lối mòn, ngại cập nhật về kiến thức. Một vài GV trẻ kinh nghiệm giảng dạy chưa có nhưng tinh thần học hỏi từ đồng nghiệp chưa cao, kĩ năng xử lí tình huống sư phạm, năng lực giảng dạy cho học sinh hòa nhập, trẻ khuyết tật và thực hiện công tác chủ nhiệm lớp còn vấp phải nhiều khó khăn. Một số GV chưa sử dụng có hiệu quả đồ dùng dạy học và ứng dụng công nghệ thông tin trong các tiết dạy. - GV còn đối phó với các hình thức thanh tra, kiểm tra của các cấp quản lí. Phương pháp kiểm tra còn chưa mềm dèo, hiệu quả; việc kiểm tra, dự giờ chưa thực sự giúp cho GV tiến bộ, đôi khi còn mang lại nhiều áp lực; đánh giá GV chưa kết hợp với việc tư vấn, góp ý và đưa ra những hướng giải quyết phù hợp để thúc đẩy họ phát triển. Nhiều nội dung kiểm tra còn mang tính hình thức, mất nhiều thời gian, khó có cơ sở để xử lí. - Việc xây dựng chế độ chính sách riêng về đãi ngộ, khen thưởng của huyện đối với đội ngũ GV còn chưa kịp thời, chưa đáp ứng được nguyện vọng của GV, chưa tạo thành một phong trào và chưa có sự quan tâm sâu sát của cấp lãnh đạo. 2.2. Một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Nhà Bè, Thành phố Hồ Chí Minh 2.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lí và giáo viên về tầm quan trọng của công tác phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học - Mục tiêu của biện pháp: Giúp GV thấy rõ ý nghĩa của công tác phát triển đội ngũ GVTH, từ đó định hướng cho việc phấn đấu tự bồi dưỡng vươn lên trong nghề nghiệp để đảm bảo đạt Chuẩn nghề nghiệp; đồng thời, tác động đến cán bộ quản lí (CBQL), làm cho họ thấy rằng việc phát triển đội ngũ GVTH là một trong những yêu cầu cơ bản cần phải thực hiện trong công tác quản lí trường tiểu học hiện nay nhằm đáp ứng được yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông mới. - Nội dung và cách thức thực hiện: Trước hết, hiệu trưởng cần quán triệt tinh thần và thống nhất nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, Ban Giám hiệu các nhà trường, cán bộ GV và học sinh, làm cho mọi người thấy được thực trạng ĐNGV huyện Nhà Bè giai đoạn hiện nay đang còn một số bất cập, đặc biệt là việc thực hiện theo Chuẩn nghề nghiệp. Từ đó, kiến nghị các cấp lãnh đão sẽ có những nghị quyết, những phương hướng, kế hoạch và chủ trương đúng đắn như: Có chính sách thu hút người tài phục vụ cho sự nghiệp phát triển của huyện, của Thành phố... Trên cơ sở đó, nhà trường sẽ cụ thể hóa thành chương trình, kế hoạch hành động cụ thể. Hiệu trưởng phổ biến nội dung phát triển ĐNGV đến CBQL, tổ chuyên môn và GV ngay trong các buổi họp hội đồng sư phạm đầu năm học để giúp họ thấy được việc thực hiện phát triển đội ngũ GVTH của trường là nhiệm vụ của không chỉ hiệu trưởng mà còn là nhiệm vụ của tất cả các thành phần trong nhà trường. Cần tuyên truyền giáo dục cho cán bộ, GV trong toàn huyện thực hiện tốt chủ trương của Đảng, Nhà nước và ngành Giáo dục về tăng cường và phát triển ĐNGV một cách hoàn thiện, đặc biệt là nâng cao nhận thức của mỗi GV. Đây là vấn đề hết sức quan trọng vì GV là người trực tiếp làm nên sự thay đổi chất lượng đào tạo. Chính họ phải tự nhận thấy vai trò và trách nhiệm của mình trong việc nâng cao chất lượng ĐNGV bằng cách tự tu dưỡng phẩm chất đạo đức, phấn đấu học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, khả năng nghiên cứu khoa học, năng lực tổ chức tự học, tự nghiên cứu cho học sinh và cho bản thân. Bên cạnh đó, cần thống nhất và nâng cao nhận thức cho học sinh. Một nhà trường tốt thì ĐNGV phải tốt. Những thông tin phản hồi từ học sinh đánh giá GV một cách chính xác, trung thực, kịp thời về năng lực giảng dạy, năng lực tổ chức hoạt động học tập cho học sinh, phẩm chất đạo đức, tư cách của GV sẽ góp phần nâng cao chất lượng toàn diện ĐNGV của nhà trường. Thông qua các cuộc hội nghị, hội thảo, chuyên đề về công tác phát triển đội ngũ GVTH theo Chuẩn nghề nghiệp, cần xác định được tầm quan trọng của ĐNGV đối với hoạt động đào tạo và phát triển của huyện. Từ đó, xác định những khó khăn, thuận lợi, những cản trở khi thực hiện những biện pháp phát triển ĐNGV để các cấp, các ngành cùng với nhà trường có trách nhiệm tháo gỡ. Thường xuyên tổ chức cho cán bộ, GV học tập, nghiên cứu chỉ thị, nghị quyết của Đảng, các quy định của Nhà nước, của Bộ GD-ĐT về đổi mới giáo dục tiểu học và chủ trương nâng cao chất lượng GV, các quy định về trình độ chuẩn của GVTH trong các nhà trường trên địa bàn huyện. VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 35-40 37 Công tác phát triển GVTH cần phải được hiệu trưởng đưa vào nội dung sinh hoạt của chi bộ Đảng, Ban Giám hiệu, các tổ chức đoàn thể quần chúng tạo ra sự thống nhất cao về nhận thức cho cán bộ, GV, làm cho họ hiểu một cách sâu sắc là: Ngoài các yếu tố về cơ sở vật chất, trang thiết bị giảng dạy, tài chính, tổ chức bộ máy... thì ĐNGV có vai trò quyết định đến chất lượng giáo dục, quyết định sự phát triển bền vững của nền giáo dục nhà trường và huyện nhà. - Điều kiện thực hiện biện pháp: + Hiệu trưởng luôn phải đi đầu trong việc nhận thức tầm quan trọng của công tác phát triển đội ngũ GVTH trong giai đoạn hiện nay; + Phải có đội ngũ am hiểu chuyên môn, các yêu cầu của Chuẩn nghề nghiệp GVTH; + Cần xây dựng được quy chế phối hợp và trách nhiệm cụ thể của từng cá nhân, tập thể; đảm bảo các điều kiện cần thiết về phương tiện, kinh phí để nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, giới thiệu về Chuẩn nghề nghiệp GVTH. 2.2.2. Đổi mới công tác quy hoạch, lập kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học - Mục tiêu của biện pháp: Nhằm đảm bảo trong từng giai đoạn, từng năm học, ĐNGV trường tiểu học đáp ứng đủ nhu cầu của nhà trường về số lượng, cơ cấu và nhất là đảm bảo về chất lượng theo yêu cầu của Chuẩn nghề nghiệp GVTH; giúp cho các nhà trường xây dựng được kế hoạch chiến lược phát triển ĐNGV phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường và của địa phương, hướng sử dụng ĐNGV một cách cơ bản, cân đối giữa yêu cầu trước mắt và lâu dài, giữa số lượng và chất lượng, góp phần khắc phục được những yếu kém trong việc xây dựng kế hoạch trước đây. - Nội dung và cách thức thực hiện: Hiệu trưởng tham mưu cho Phòng GD-ĐT để Phòng đề xuất với UBND huyện thành lập Ban Chỉ đạo công tác quy hoạch và lập kế hoạch phát triển đội ngũ GVTH huyện Nhà Bè. Ban này cần nắm bắt tình hình ĐNGV, có kế hoạch quy hoạch đội ngũ thông qua các bộ phận chức năng của phòng GD-ĐT, đặc biệt là Phòng tổ chức cán bộ, làm tham mưu để quy hoạch, sắp xếp lại ĐNGV hợp lí cho từng nhà trường. Ngoài ra, Phòng GD-ĐT phải dự báo tốt hướng phát triển sự nghiệp giáo dục tiểu học gắn liền với phát triển KT-XH của huyện. Hiệu trưởng các trường tiểu học phải trực tiếp thực hiện những nhiệm vụ sau: + Phân tích, đánh giá thực trạng ĐNGV của trường: Thực hiện phân tích thực trạng GV về số lượng (thừa/thiếu, tăng/giảm; cần bổ sung, hoàn thiện những gì), cơ cấu về đào tạo chuyên môn (GV dạy nhiều môn, GV dạy bộ môn, GV Tổng phụ trách Đội), độ tuổi, thâm niên công tác, giới tính; về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ chính trị, khả năng thích ứng cao với điều kiện hiện tại, phẩm chất, sức khỏe, khả năng hoàn thành nhiệm vụ được giao. + Phân tích môi trường, xác định mục tiêu và chiến lược phát triển của nhà trường: Hiệu trưởng cần xác định rõ mục tiêu chiến lược phát triển nhà trường, phân tích chính xác điểm mạnh, điểm yếu của nhà trường và tình hình phát triển dân số của địa phương để xác định cơ cấu số lượng lớp, loại hình tổ chức lớp học..., từ đó có cơ sở để lập quy hoạch ĐNGV. + Dự báo nguồn GV: Tổng số lớp học của trường theo loại hình học tập 1 buổi/ngày, lớp học 2 buổi/ ngày, lớp học Tăng cường tiếng Anh hay tiếng Anh theo đề án...; số lượng GV sẽ nghỉ hưu, thuyên chuyển, nghỉ việc, thai sản. + Lập quy hoạch phát triển ĐNGV theo Chuẩn nghề nghiệp GVTH: Khi lập quy hoạch phát triển ĐNGV theo Chuẩn nghề nghiệp GVTH, hiệu trưởng cần xác định: mục tiêu giáo dục của nhà trường, các phương thức cần thực hiện, kết quả dự kiến đạt được và nguồn lực để thực hiện công tác phát triển ĐNGV theo Chuẩn nghề nghiệp GVTH. Cụ thể: Hiệu trưởng cần định hướng được các tiêu chuẩn cụ thể của các GV trong diện quy hoạch, CBQL kế cận; thực hiện tốt các chế độ, chính sách mới trong công tác quy hoạch; tạo nguồn GV đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục tiểu học đến năm 2020, tầm nhìn 2030; tạo nguồn GV chất lượng theo tiêu chí cụ thể về giới tính, độ tuổi, trình độ chuyên môn, sức khỏe,...; phát triển ĐNGV chuyên biệt, GV dạy trẻ khuyết tật, hòa nhập; xây dựng nền nếp làm việc và nâng cao đời sống, ưu đãi cho GV. - Điều kiện thực hiện biện pháp: + Cần có sự thống nhất, đồng bộ trong việc triển khai thực hiện xây dựng quy hoạch, lập kế hoạch giữa UBND huyện và các phòng ban chức năng có liên quan; cần có sự phân cấp, phân quyền rõ ràng, phối hợp với nhau một cách chặt chẽ và có trách nhiệm. + Lãnh đạo phòng GD-ĐT huyện Nhà Bè phải có chỉ đạo sát sao tới các hiệu trường trường tiểu học về việc lập quy hoạch, kế hoạch phát triển ĐNGV. 2.2.3. Cải tiến công tác tuyển dụng và sử dụng đội ngũ giáo viên tiểu học - Mục tiêu của biện pháp: + Nhằm chủ động tuyển chọn được đủ số lượng GV, đảm bảo về kiến thức, năng lực và phẩm chất đáp ứng nhu cầu thực tế của nhà trường; + Sắp xếp, bố trí, phân công ĐNGV theo năng lực và đúng chuyên ngành đào tạo đáp ứng nhu cầu của nhà trường đảm bảo tính công bằng, khách quan... - Nội dung và cách thức thực hiện: VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 35-40 38 + Tuyển dụng theo yêu cầu của tổ chức: Hoạt động tuyển dụng phải xuất phát từ việc đơn vị cần người, cần nguồn nhân lực theo đúng yêu cầu, tiêu chuẩn đã được quy định cho vị trí công việc cụ thể. Do vậy, phòng GD- ĐT cần phối hợp với UBND huyện Nhà Bè nghiên cứu các quy định, yêu cầu quy mô và điều kiện thực tế để tổ chức tuyển dụng, sử dụng ĐNGV một cách hợp lí. Trong đó, cần chú ý thực hiện các vấn đề sau: Mở rộng nguồn dự tuyển, chuẩn hóa các khâu của quá trình tuyển dụng đội ngũ GVTH. Để đa dạng hóa đối tượng dự tuyển, cơ quan có thẩm quyền cần mở rộng nguồn dự tuyển đội ngũ GVTH trên cơ sở đảm bảo chuẩn đào tạo và các yêu cầu chuẩn nghề nghiệp GVTH; thực hiện đúng cơ chế phân cấp trong quản lí theo hướng tăng quyền chủ động cho các nhà trường, tạo điều kiện cho các trường tuyển chọn được đội ngũ GVTH tốt nhất. Bên cạnh đó, các nội dung, các khâu của quá trình tuyển dụng phải được chuẩn hóa và thực hiện đúng quy định về điều kiện tuyển dụng, nguồn tuyển. Quy trình tuyển chọn GV phải được công khai, khách quan với hình thức đổi mới theo các tiêu chí tuyển dụng đã đề ra. CBQL tăng cường công tác hướng dẫn, đánh giá quá trình thử việc của GV sau khi đã trúng tuyển để đánh giá đúng thực chất năng lực của GV. Thực hiện tốt quyết định tiếp nhận GV chính thức sau thời gian GV mới tuyển chọn thử việc để phân công, phân nhiệm phù hợp năng lực GV, phát huy tối đa thế mạnh của GV mới tuyển. + Sử dụng hợp lí ĐNGV hiện có: Để phát huy hết năng lực sở trường, tâm huyết của GV trong quá trình công tác nhằm đem lại hiệu quả giáo dục cao nhất cho nhà trường, hiệu trưởng cần thực hiện khảo sát, thăm dò ý kiến, nhu cầu, nguyện vọng và hoàn cảnh của GV trước khi phân công nhiệm vụ cho GV; phân công GV dựa trên năng lực chuyên môn và chuyên ngành đào tạo; sắp xếp, phân công GV khoa học, khách quan, công bằng; hàng năm có sự luân chuyển, thay đổi phân công đối với các GV đã đảm nhận cùng một khối lớp liên tục nhiều năm học. Hiệu trưởng từng bước thực hiện quy định đánh giá chất lượng dạy học và hoàn thành nhiệm vụ của GV theo Nghị quyết số 03/2018/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân TP. Hồ Chí Minh [2]. Hiệu trưởng các trường cần thực hiện việc đánh giá GV theo từng quý một cách công bằng, khách quan, theo đúng quy định. Việc đánh giá phải được thực hiện công tâm, công khai, theo đúng quy trình. Hiệu trưởng đề xuất với Phòng GD-ĐT trong việc thực hiện sắp xếp, điều chuyển GV từ nơi thừa sang nơi thiếu, trên cơ sở đó xây dựng và thực hiện tốt kế hoạch tuyển dụng GV để giải quyết tính bất hợp lí về chất lượng ĐNGV giữa các trường trong huyện; báo cáo lên phòng GD-ĐT để Phòng tham mưu với UBND huyện trong việc điều động, luân chuyển GV, tăng cường GV giỏi về xây dựng các tổ, khối chuyên môn còn yếu của các trường, cử GV đi đào tạo, bồi dưỡng đạt chuẩn, vượt chuẩn, giao nhiệm vụ tự bồi dưỡng cho những GVTH còn yếu về năng lực, tổ chức liên kết các trường trong các hoạt động chuyên môn nhằm tạo điều kiện để GVTH nâng cao trình độ. - Điều kiện thực hiện biện pháp: + Hiệu trưởng phải thực sự có tầm nhìn và có sự lựa chọn đúng đắn, đúng mục đích, đúng quy trình, công bằng, công tâm; + Hiệu trưởng phải nắm vững các văn bản pháp quy, các quy định của ngành về tuyền dụng GVTH. 2.2.4. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp - Mục tiêu của biện pháp: Nhằm giúp cho đội ngũ GVTH tích cực tham gia bồi dưỡng và tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ và năng lực chuyên môn hướng tới đạt chuẩn và trên chuẩn nghề nghiệp. - Nội dung và cách thức thực hiện: + Xác định mục tiêu đào tạo, bồi dưỡng GV cụ thể dựa trên kết quả đánh giá GV theo Chuẩn nghề nghiệp GVTH năm học trước. Căn cứ vào kết quả phân tích thực trạng đội ngũ về trình độ đào tạo chuyên môn, sư phạm, ngoại ngữ, tin học mỗi năm học để xác định mục tiêu đào tạo bồi dưỡng. + Lập kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cụ thể hằng năm và theo từng học kì bằng cách giao cho phó hiệu trưởng hoặc 1-2 GV có kinh nghiệm dự báo tổ chức lấy ý kiến GV và hội đồng sư phạm, các tổ chức có liên quan, tổ chức hội thảo góp ý (có đại diện các cấp quản lí, chính quyền địa phương...); sau đó xử lí lại và văn bản hóa, báo cáo cấp trên xét duyệt. Trong kế hoạch cần xác định rõ khâu kiểm tra, đánh giá kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng ĐNGV. + Thực hiện kế hoạch đào tạo bồi dưỡng tại chỗ (có thể tổ chức bồi dưỡng qua sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn), tự bồi dưỡng hoặc qua các lớp tập huấn, chuyên đề. Hiệu trưởng phải tạo điều kiện cho GV tham dự đầy đủ các lớp tập huấn chuyên đề của trường, của huyện, của cụm chuyên môn và của Sở GD-ĐT. + Bồi dưỡng GV theo yêu cầu các lĩnh vực của Chuẩn nghề nghiệp GVTH thông qua tổ chức các chuyên đề, các buổi tập huấn, thao giảng giúp GV nâng cao kiến thức và năng lực sư phạm, kĩ năng tổ chức các hoạt động dạy học và sử dụng phương pháp dạy học; triển khai chương trình bồi dưỡng thường xuyên hàng năm cho GV học tập suốt năm học; tạo điều kiện để phát huy tốt quá trình GV tự học, tự bồi dưỡng; tổ chức các hội thi GV dạy giỏi, GV chủ nhiệm lớp giỏi hàng năm để bồi dưỡng GV; phát huy hình thức hướng dẫn đồng nghiệp, viết sáng kiến kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng; cử GV giỏi, GV cốt cán bồi dưỡng cho GV mới, GV còn hạn VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 35-40 39 chế về kĩ năng sư phạm, hướng dẫn GV viết, chia sẻ sáng kiến kinh nghiệm trong giảng dạy, giáo dục; đồng thời nghiên cứu vận dụng các sáng kiến kinh nghiệm về công tác giáo dục đã được các cấp có thâm quyền công nhận. + Đào tạo, bồi dưỡng nâng chuẩn trình độ theo chức danh GVTH về chuyên môn, tin học, ngoại ngữ: Tạo điều kiện cho GV tham gia các lớp đào tạo nâng chuẩn sư phạm do các trường đại học có khoa sư phạm giáo dục tiểu học tổ chức để đạt tỉ lệ GV đảm bảo chuẩn đào tạo về ngoại ngữ, tin học và nâng chuẩn đào tạo sư phạm theo chỉ tiêu hàng năm. Phối hợp với các công ty, đối tác cung cấp trang thiết bị dạy học hiện đại, phần mềm dạy học tập huấn cho GV kĩ năng vận dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Hiệu trưởng cần đề xuất với Trường Bồi dưỡng Giáo dục huyện Nhà Bè tiếp tục tổ chức các lớp học để nâng cao trình độ Tin học, Tiếng Anh, đào tạo nâng chuẩn... tại huyện để GV thuận lợi cho việc đi lại và học tập. Nhà trường và các cấp quản lí phải có những đãi ngộ cho GV đi học nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ một cách phù hợp và kịp thời. - Điều kiện thực hiện biện pháp: + Hiệu trưởng phải nắm được yêu cầu và các mục tiêu phát triển giáo dục của địa phương và các văn bản hướng dẫn của các cấp quản lí giáo dục. + Mỗi GV phải xây dựng được kế hoạch học tập, bồi dưỡng riêng cho bản thân; nêu rõ định hướng, nội dung, thời gian học bồi dưỡng và dự kiến kết quả học tập bồi dưỡng. + Phải có đội ngũ GV cốt cán, tổ trưởng chuyên môn giỏi chuyên môn, có khả năng hướng dẫn đồng nghiệp. 2.2.5. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá đối với đội ngũ giáo viên tiểu học - Mục tiêu của biện pháp: + Giúp GV tự đánh giá bản thân, có kế hoạch khắc phục, điều chỉnh những hạn chế, thiếu sót của bản thân nhằm hoàn thiện theo các yêu cầu của chuẩn. + Công tác kiểm tra, đánh giá ĐNGV giúp cho CBQL điều chỉnh công tác phân công, phân nhiệm vụ GV cho phù hợp; đồng thời đánh giá được điểm mạnh, điểm yếu của GV để có biện pháp đào tạo, bồi dưỡng thích hợp. Kết quả kiểm tra, đánh giá GV công bằng, chính xác là cơ sở để động viên thúc đẩy GV tích cực rèn luyện trong quá trình công tác. - Nội dung và cách thức thực hiện: + Lập kế hoạch kiểm tra, đánh giá GV: Hiệu trưởng lập kế hoạch kiểm tra, đánh giá GV mỗi năm học và phổ biến đến GV ngay từ đầu năm học để ĐNGV toàn trường nắm rõ và thực hiện. Thể hiện rõ phân công nhiệm vụ cho CBQL, tổ trưởng, tổ phó chuyên môn trong công tác kiểm tra, đánh giá. + Tổ chức kiểm tra GV theo kế hoạch và quy chế: Tiến hành dự giờ thăm lớp để kiểm tra, đánh giá GV về kiến thức, kĩ năng sư phạm, thái độ khi giảng dạy; kiểm tra việc thực hiện công tác giáo dục ngoài giờ lên lớp, chủ nhiệm lớp của GV; kiểm tra kết quả tiếp thu bài học của học sinh, kết quả học tập của học sinh. + Tổ chức đánh giá GV theo Chuẩn nghề nghiệp: Nâng cao hiệu quả quá trình cá nhân GV tự nhận xét, đánh giá bản thân chính xác, trung thực theo Chuẩn nghề nghiệp và chuẩn bị minh chứng cho các lĩnh vực đánh giá; đẩy mạnh quá trình tổ chuyên môn tiến hành đánh giá từng cá nhân GV trong tổ theo Chuẩn nghề nghiệp; đánh giá GV theo Chuẩn nghề nghiệp dựa trên kết quả kiểm tra GV, kết quả giáo dục học sinh và tham gia các hoạt động khác trong nhà trường của GV, kết quả tự đánh giá của GV, đánh giá của tổ trưởng chuyên môn. Cần phối hợp với các đoàn thể trong nhà trường để đánh giá GV theo Chuẩn nghề nghiệp. + Hiệu trưởng công khai kết quả đánh giá đến GV và tiếp thu ý kiến phản hồi: Sau khi hoàn thành công tác đánh giá, hiệu trưởng công khai kết quả đánh giá đến GV, tiếp nhận tích cực các ý kiến phản hồi của GV để cải tiến việc kiểm tra, đánh giá GV trong các năm học tiếp theo. - Điều kiện thực hiện biện pháp: + Các tiêu chí kiểm tra, đánh giá cần được xác định rõ ràng, cụ thể, phù hợp và gắn với tình hình thực tế của nhà trường, với chỉ đạo của ngành. + Công tác kiểm tra, đánh giá cần được thực hiện một cách công khai, minh bạch và công bằng. 2.2.6. Cải thiện môi trường làm việc, đảm bảo chế độ chính sách đãi ngộ tạo động lực làm việc cho đội ngũ giáo viên tiểu học - Mục tiêu của biện pháp: Giúp cho ĐNGV có điều kiện thuận lợi để phát huy được những điểm mạnh, tạo sức phấn đấu và cống hiến của GV cho sự nghiệp giáo dục huyện nhà. Thực hiện các chính sách, chế độ đãi ngộ xứng đáng cho ĐNGV để họ yên tâm công tác. - Nội dung và cách thức thực hiện: + Xây dựng môi trường sư phạm nề nếp, kỉ cương, đoàn kết thống nhất trong nhà trường: Xây dựng nội quy nhà trường, quy tắc ứng xử văn hóa của CBQL, GV, nhân viên và học sinh trong nhà trường; xây dựng và thực hiện nghiêm túc Quy chế tổ chức hoạt động của nhà trường, trong đó chú trọng thực hiện quy định các mối quan hệ công việc rõ ràng, cụ thể giữa các bộ phận và cá nhân. + Trang bị cơ sở vật chất, phương tiện dạy học phục vụ cho nhu cầu sử dụng của GV trong công tác: Đầu tư đầy đủ đồ dùng dạy học theo danh mục tối thiểu đã được Bộ GD-ĐT ban hành; trang bị và bổ sung thường xuyên các trang thiết bị dạy học hiện đại, trang thiết bị nghe nhìn VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 35-40 40 như: ti vi LCD, máy cassette, projector, bảng tương tác... để GV ứng dụng trong giảng dạy; tạo điều kiện về vật liệu, kinh phí để GV tự làm đồ dùng dạy học. + Thực hiện chế độ chính sách, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần và tạo điều kiện để GV học tập bồi dưỡng: Hiệu trưởng vận dụng và thực hiện đầy đủ, kịp thời các chế độ, chính sách đối với GV về nâng lương theo niên hạn, nâng lương trước niên hạn, phụ cấp ưu đãi, phụ cấp thâm niên nhà giáo...; tạo điều kiện về thời gian, kinh phí cho GV học tập nâng cao trình độ như: phân công thời khóa biểu dạy học phù hợp, hỗ trợ kinh phí khuyến học để GV học tập nâng chuẩn; phối hợp với Ban Chấp hành công đoàn cơ sở thực hiện chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho ĐNGV như: tổ chức cho GV khám sức khỏe định kì, chúc mừng sinh nhật, tham quan nghỉ dưỡng hè, thăm hỏi GV ốm đau, thai sản... + Thực hiện chế độ tuyên dương, khen thưởng, kỉ luật: Tuyên dương, khen thưởng kịp thời đối với các GV đạt danh hiệu thi đua, đạt giải các hội thi về chuyên môn, thể dục thể thao, văn nghệ... do ngành, quận, phường và trường để nhân rộng điển hình; xử lí kịp thời và tạo điều kiện để GV vi phạm nội quy trường, quy chế chuyên môn của ngành nhận thức và khắc phục, sửa chữa kịp thời sai sót của bản thân trong quá trình thực hiện nhiệm vụ; kỉ luật nghiêm khắc các trường hợp GV cố ý vi phạm những hành vi GV không được làm theo quy định của Điều lệ trường tiểu học. + Tạo điều kiện và khuyến khích GV phát huy quyền dân chủ: Xây dựng và tổ chức thực hiện nghiêm túc quy chế dân chủ trong hoạt động của nhà trường, tạo điều kiện để GV tham gia đóng góp ý kiến, nắm biết và quyết định một số công việc, tình hình hoạt động của nhà trường về hoạt động giáo dục, tài chính, nhân sự... theo nguyên tắc tập trung dân chủ, đúng quy chế dân chủ trong hoạt động của nhà trường đã thống nhất trong Hội nghị cán bộ công chức, viên chức mỗi năm học; công khai cụ thể, kịp thời các kế hoạch hoạt động giáo dục của nhà trường, tình hình sử dụng tài chính và cơ sở vật chất, chế độ chính sách của GV, nhân viên đến đội ngũ CBQL, GV, nhân viên toàn trường. - Điều kiện thực hiện biện pháp + Các cơ quan quản lí trưởng tiểu học cần tạo ra cơ chế quản lí phù hợp với bậc học này, là điều kiện môi trường tốt cho GV làm việc. + Cần có đầy đủ văn bản pháp lí về việc thực hiện chế độ chính sách cho GV. + Tập thể CBQL, GV, nhân viên nhà trường phải có tinh thần đoàn kết, tự giác xây dựng văn hóa nhà trường, có trách nhiệm. 3. Kết luận Trên đây là một số biện pháp phát triển đội ngũ GVTH huyện Nhà Bè, TP. Hồ Chí Minh. Mỗi biện pháp được đề xuất đều có vị trí, vai trò, tầm quan trọng nhất định trong việc nâng cao nhận thức, nhằm phát triển ĐNGV đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu, phát huy tối đa năng lực của ĐNGV trong dạy học, nghiên cứu khoa học, tổ chức các hoạt động sư phạm cho học sinh theo hướng hiện đại hóa, phát huy năng lực tự học, tự nghiên cứu, sáng tạo cho học sinh đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội hiện đại, của sự nghiệp giáo dục và sự phát triển giáo dục toàn diện của huyện Nhà Bè. Khi thực hiện từng biện pháp sẽ có khả năng tác động đến từng khía cạnh của ĐNGV; nhưng các biện pháp trên đều có mối quan hệ theo một chỉnh thể thống nhất, theo hướng thúc đẩy lẫn nhau, làm tiền đề, điều kiện cho nhau trong quá trình phát triển ĐNGV. Vì vậy, trong quá trình phát triển ĐNGV cần thực hiện một cách đồng bộ các giải pháp; tuy nhiên, căn cứ vào điều kiện, thời gian cụ thể mà xem xét, lựa chọn cần tập trung ưu tiên thực hiện từng biện pháp cho phù hợp và đem lại hiệu quả cao. Tài liệu tham khảo [1] Bộ GD-ĐT (2018). Chương trình giáo dục phổ thông - Chương trình tổng thể. [2] Hội đồng nhân dân TP. Hồ Chí Minh (2018). Nghị quyết số 03/2018/NQ-HĐND về Ban hành quy định về Ban hành quy định chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức thuộc khu vực quản lí nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội và đơn vị sự nghiệp công lập do Thành phố quản lí. [3] Bộ GD-ĐT (2007). Chuẩn nghề nghệp giáo viên tiểu học (Ban hành kèm theo Quyết định số 14/2007/TT-BGDĐT ngày 04/5/2007 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT). [4] Bộ GD-ĐT (2014). Điều lệ trường tiểu học (Ban hành kèm theo Văn bản hợp nhất số 03/VBHN-BGDĐT ngày 22/01/2014 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT). [5] Hồ Hoàng Thanh Vân (2013). Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh Lâm Đồng trong thời kì hội nhập. Tạp chí Giáo dục, số 320, tr 16-18. [6] Trần Thị Yên (2016). Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học người dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo. Luận án tiến sĩ Quản lí Giáo dục, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam. [7] Phan Minh Tiến - Nguyễn Thị Thanh Tình (2016). Giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị theo Chuẩn nghề nghiệp. Tạp chí Giáo dục, số 392, tr 18-21.