Luận văn Tổ chức kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm sản xuất tại công ty tư vấn đầu tư và thiết kế xây dựng

1 ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA NGỮ VĂN LUẬN VĂN Đề tài: Tổ chức kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm sản xuất tại Công ty Tư vấn đầu tư và thiết kế xây dựng Ñaø Naüng - 05 / 2004 2 Lêi nãi ®Çu Trong hệ thống chỉ tiêu kế toán doanh nghiệp, chi phí sản xuất và giá thành là hai chỉ tiêu cơ bản, có mối quan hệ khăng khít với nhau và có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc xác định kết quả sản xuất và kinh doanh mà cụ thể là lợi nhuận thu được từ sản xuất kinh doanh đó. Trong cơ chế thị trường, các doanh nghiệp chỉ tồn tại khi hoạt động sản xuất kinh doanh đem lại lợi nhuận nhiều hay ít cũng phải bù đắp được chi phí bỏ ra. Xuất phát từ tầm quan trọng trong chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm đề ra những giải pháp có hiệu quả, có tính thực thi nhất và phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp. Đồng thời với những biện pháp cụ thể phải tổ chức công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành thực tế của các loại sản phẩm sản xuất ra một cách chính xác, kịp thời, đúng đối tượng, đúng chế độ quy định và đúng theo phương pháp. Đối với ngành xây dựng, nhìn một cách tổng thể các doanh nghiệp xây dựng cơ bản chủ yếu hoạt động trên số vốn do ngân sách Nhà nước cấp. Xuất phát từ điểm đó, các doanh nghiệp tự trang trải trong sản xuất kinh doanh có l•i. Để đạt được điều này vấn đề trước mắt tự hạch toán chính xác chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Do đặc thù của ngành xây dựng khác với các ngành khác như: Chi phí sản xuất ra không giống nhau, chu kỳ sản xuất kinh doanh kéo dài từ chu kỳ này sang chu kỳ sau nên việc tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm hết sức phức tạp. Những nhận thức có được từ công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty Tư vấn đầu tư và thiết kế xây dựng là nhờ có sự chỉ bảo, hướng dẫn, sự giúp đỡ của thầy cô và ban l•nh đạo công ty nhất là cán bộ phòng kế toán kết hợp với sự lỗ lực của bản thân, em đ• đi sâu tìm hiểu và nghiên cứu công tác kế toán của công ty và đ• hoàn thiện đề tài báo cáo với đề tài: “ Tổ chức kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm sản xuất tại Công ty Tư vấn đầu tư và thiết kế xây dựng.” 3 MÆc dï em rÊt cè g¾ng t×m hiÓu, song do thêi gian cã h¹n vµ tr×nh dé h¹n chÕ nªn chuyªn ®Ò cßn cã nh÷ng sai sãt khiÕm khuyÕt vÒ néi dung còng nh­ h×nh thøc. Em rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o, cña c¸n bé nh©n viªn phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ®Ó bµi viÕt cña em hoµn thiÖn h¬n. Chuyªn ®Ò thùc tËp gåm 3 phÇn: PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp. PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. PhÇn III: Mét sè nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt t¹i C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. 4 PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. I.1: Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. I.1.1: Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. a. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong mét kú nhÊt ®Þnh. Chi phÝ trong mét kú nhÊt ®Þnh bao gåm toµn bé phÇn tµi s¶n hao mßn hoÆc tiªu dïng hÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú vµ sè d­ tiªu dïng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tÝnh nhËp hoÆc ph©n bæ vµo chi phÝ trong kú. Ngoµi ra cßn mét sè c¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ kh«ng ph¶i lµ chi phÝ trong kú nh­ng ch­a ®­îc tÝnh vµo chi phÝ trong kú. Thùc chÊt chi phÝ ë c¸c doanh nghiÖp lµ sù chuyÓn dÞch vèn cña doanh nghiÖp vµo ®èi t­îng tÝnh gi¸ nhÊt ®Þnh, nã lµ vèn cña c¸c doanh nghiÖp bá ra s¶n xuÊt kinh doanh. b. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trong kinh doanh. Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã hai lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. T¸c dông cña nã lµ chÕ t¹o ra c¸c s¶n phÈm kh¸c nhau. §Ó qu¶n lý chi phÝ ®­îc chÆt chÏ, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã hÖ thèng, n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c kiÓm tra vµ ph©n tÝch c¸c t×nh h×nh trong doanh nghiÖp th× ph¶i ph©n chia, s¾p xÕp chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c nhãm sau: * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ: + Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Bao gåm toµn bé nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ...dïng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 5 + Chi phÝ nh©n c«ng: Bao gåm toµn bé sè tiÒn c«ng ph¶i tr¶, c¸c kho¶n ph¶i trÝch nh­: B¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn cña c«ng nh©n viªn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp. + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Bao gåm toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao tµi s¶n sö dông cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm toµn bé sè tiÒn mµ doanh nghiÖp ®· chi tr¶ vÒ c¸c dÞch vô mua ngoµi: tiÒn ®iÖn, n­íc, ®iÖn tho¹i... + Chi phÝ b»ng tiÒn mÆt kh¸c: Bao gåm toµn bé sè chi kh¸c ngoµi c¸c yÕu tè nãi trªn. * Ph©n lo¹i chi phÝ theo môc ®Ých c«ng dông cña s¶n phÈm: + Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Bao gåm chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu sö dông cho môc ®Ých trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm ( kh«ng tÝnh vµo kho¶n môc nµy nh÷ng chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu sö dông vµo môc ®Ých s¶n xuÊt chung vµ nh÷ng ho¹t ®éng ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh ). + Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ nh÷ng chi phÝ sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt chung, bao gåm: Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng, chi phÝ dông cô s¶n xuÊt, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c... I.1.2: Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt: a. Kh¸i niÖm: + Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nh÷ng giai ®o¹n tiÕp theo trªn c¬ së sè liÖu cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp theo tõng ®Þnh h­íng vµ sè l­îng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. Trªn c¬ së ®ã kiÓm tra ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn møc h¹ gi¸ thµnh theo tõng s¶n phÈm vµ toµn bé s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. + Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh chÊt l­îng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ, tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. 6 Nh­ vËy, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cho mét khèi l­îng hoÆc mét ®¬n vÞ s¶n phÈm lao vô, dÞch vô cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh. b. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt: §Ó gióp cho viÖc qu¶n lý tèt t×nh h×nh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n cÇn ph¶i ph©n biÖt c¸c lo¹i gi¸ thµnh. Cã 2 lo¹i chñ yÕu ®Ó ph©n lo¹i gi¸ thµnh: * Ph©n lo¹i theo thêi ®iÓm, c¬ s¬ sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt chia lµm 3 lo¹i: + Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: §­îc x¸c ®Þnh tr­íc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh dùa vµo gi¸ thµnh kú tr­íc vµ c¸c ®Þnh møc dù to¸n chi phÝ cña kÕ ho¹ch. + Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh ®­îc tÝnh trªn c¬ së ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®­îc thùc hiÖn tr­íc khi tiÕn hµnh chÕ t¹o s¶n phÈm. + Gi¸ thµnh thùc tÕ: §­îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh dùa vµo chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh, tËp hîp ®­îc trong kú vµ sè l­îng s¶n phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt ra trong kú. * Ph©n lo¹i theo ph¹m vi ph¸t sinh, gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt chia lµm 2 lo¹i: + Gi¸ thµnh s¶n xuÊt: Lµ toµn bé hao phÝ cña c¸c yÕu tè dïng ®Ó t¹o ra s¶n phÈm dÞch vô trong ®ã bao gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt: Gi¸ thµnh s¶n Chi phÝ s¶n Chi phÝ s¶n Chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ = phÈm dë dang + xuÊt ph¸t sinh - phÈm dë dang cña s¶n phÈm ®Çu kú trong kú cuèi kú + Gi¸ thµnh toµn bé: Bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm céng thªm chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho s¶n phÈm ®ã. 7 Gi¸ thµnh Gi¸ thµnh s¶n Chi phÝ Chi phÝ qu¶n lý Toµn bé xuÊt s¶n phÈm b¸n hµng doanh nghiÖp c. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Tæng gi¸ thµnh Chi phÝ s¶n Chi phÝ s¶n Chi phÝ s¶n S¶n xuÊt = phÈm dë dang + xuÊt ph¸t sinh - phÈm dë dang S¶n phÈm ®Çu kú trong kú cuèi kú Tõ c«ng thøc trªn ta thÊy chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, nh­ng kh«ng ph¶i lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®Òu ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai mÆt biÓu hiÖn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ hai kh¸i niÖm kh¸c nhau nh­ng chóng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, gièng nhau vÒ chÊt v× ®Òu lµ nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, tuy nhiªn chóng còng cã nh÷ng mÆt kh¸c nhau: + Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n liÒn víi tõng thêi kú ph¸t sinh chi phÝ, cßn gi¸ thµnh l¹i g¾n liÒn víi khèi l­îng s¶n phÈm c«ng viÖc lao vô ®· hoµn thµnh. + Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú kh«ng chØ liªn quan tíi nh÷ng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh mµ cßn liªn quan ®Õn c¶ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm háng. Gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm háng nh­ng l¹i liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú tr­íc chuyÓn sang. + Tuy kh¸c nhau nh­ng néi dung c¬ b¶n cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Òu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña nh÷ng chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô ®· hoµn thµnh. = + + 8 d. Yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. * §Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn tèt nh÷ng nhiÖm vô sau: + X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. + Tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi t­îng x¸c ®Þnh vµ ph¸t triÓn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ thÝch hîp. + X¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi phÝ vµ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. + Thùc hiÖn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kÞp thêi, chÝnh x¸c theo ®óng ®èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh hîp lý. + Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó cã kiÕn nghÞ ®Ò xuÊt cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh thÝch hîp tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi ®èi víi sù ph¸t triÓn. I.2: §èi t­îng vµ nguyªn t¾c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. I.2.1: §èi t­îng vµ nguyªn t¾c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. a. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: - §Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÞp thêi ®ßi hái c«ng viÖc ®Çu tiªn mµ nhµ qu¶n lý ph¶i lµm lµ x¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. VÊn ®Ò nµy cã tÇm quan träng ®Æc biÖt c¶ trong lý luËn còng nh­ trong thùc tiÔn h¹ch to¸n lµ néi dung c¬ b¶n nhÊt cña tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. - ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ kho¶n ®Çu tiªn cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ®­îc tËp hîp. 9 - ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp kÕ to¸n tËp chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i dùa trªn c¬ së sau ®©y: + §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt. + Lo¹i h×nh s¶n xuÊt. + Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ vËy, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ n¬i ph¸t sinh vµ chÞu chi phÝ. Tuú theo yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh mµ ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cã thÓ x¸c ®Þnh tõng s¶n phÈm, tõng nhãm s¶n phÈm, tõng ®¬n ®Æt hµng, tõng ph©n x­ëng s¶n xuÊt hay tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ. b. Nguyªn t¾c tËp hîp chi phÝ. - C¸c chi phÝ liªn quan ®Õn tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng ®ã. - Chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ th× tËp hîp chung cuèi kú ¸p dông ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp cho c¸c ®èi t­îng liªn quan theo c¸c tiªu thøc thÝch hîp. - Tiªu thøc ph©n bæ cã thÓ lµ ®Þnh møc chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tuú theo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp. ViÖc ph©n bæ ®­îc tiÕn hµnh theo c«ng thøc sau: Chi phÝ ph©n bæ Tæng chi phÝ HÖ sè cho tõng ®èi t­îng cÇn ph©n bæ ph©n bæ Trong ®ã: HÖ sè Tæng c¸c tiªu thøc ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng ph©n bæ Tæng c¸c tiªu thøc ph©n bæ cho tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng = x = 10 I.2.2: Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. a. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Khi tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c phiÕu nhËp kho, xuÊt kho vµ c¸c ho¸ ®¬n chøng tõ cã liªn quan ®Õn nguyªn vËt liÖu ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. * Tµi kho¶n sö dông: §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kÕ to¸n sö dông TK: 621 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. - KÕt cÊu: Bªn nî: + Gi¸ trÞ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng ®Ó trùc tiÕp chÕ t¹o s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. Bªn cã: + Gi¸ trÞ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu kh«ng hÕt nhËp l¹i kho. + KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cuèi kú sang tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh. TK: 621 kh«ng cã sè d­. * Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n: - S¬ ®å kÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. TK:151,152 TK:621 TK:152 (1) (3) TK:111,112 TK:133 (2) (1) XuÊt nguyªn vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm thùc hiÖn lao vô, dÞch vô, kÕ to¸n ghi: 11 Nî TK621: Cã TK152: - Gi¸ trÞ thùc tÕ xuÊt dïng. (2) Mua nguyªn vËt liÖu xuÊt th¼ng cho s¶n xuÊt kh«ng qua kho, kÕ to¸n ghi: Nî TK621: - Gi¸ trÞ thùc tÕ xuÊt cho s¶n xuÊt. Nî TK133: - VAT ®Çu vµo. Cã TK111, 112, 141, 331... – Tæng gi¸ trÞ thanh to¸n. (3) VËt liÖu xuÊt cho s¶n xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho, kÕ to¸n ghi: Nî TK152, 153 Cã TK621 - Gi¸ trÞ thùc tÕ nhËp kho. b. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. KÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c kho¶n l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô cña tõng c«ng nh©n vµ c¸c kho¶n ph¶i trÝch theo l­¬ng( b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ ). §Ó tÝnh l­¬ng cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm trong th¸ng. * Tµi kho¶n sö dông. §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - KÕt cÊu: Bªn nî: + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú. Bªn cã: + KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh. TK: 622 kh«ng cã sè d­. * Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n: - S¬ ®å kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. 12 TK: 334 TK:622 (1) TK:335 (2) TK:338 (3) (1) TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ vµ c¸c kho¶n phô cÊp cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi: Nî TK622: Cã TK334: - Sè ph¸t sinh trong th¸ng. (2) TrÝch tr­íc tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n nghØ phÐp trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, kÕ to¸n ghi: Nî TK622: Cã TK335 - Sè ph¸t sinh trong th¸ng. (3) C¸c kho¶n kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ ph¶i trÝch theo l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong th¸ng, kÕ to¸n ghi: Nî TK622 Cã TK338(3382, 3383, 3384) - Sè thùc tÕ ph¸t sinh. c. Chi phÝ s¶n xuÊt chung. KÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c ho¸ ®¬n chøng tõ cña c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt vÒ chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt chung. * Tµi kho¶n sö dông. 13 §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n: 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung - KÕt cÊu: Bªn nî: + Chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. Bªn cã: + C¸c kho¶n ph¸t sinh gi¶m chi phÝ trong kú. + KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ. TK: 627 Kh«ng cã sè d­ vµ ®­îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng theo c¸c yÕu tè chi phÝ vµ ph¶n ¸nh trªn c¸c tiÓu kho¶n. TK6271: Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng. TK6272: Chi phÝ vËt liÖu. TK6273: Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt. TK6274: Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. TK6277: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. TK6278: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c * Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n: 14 - S¬ ®å kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung TK:334,338 TK:627 (1) TK:152 (2) TK:153 (3) TK:111,112,331 (4) TK:133 TK:111,112,141 (5) TK:214 (6) (1) TÝnh tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n x­ëng, vµ c¸c kho¶n ph¶i trÝch (Kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ ) trÝch theo l­¬ng tÝnh vµo chi phÝ trong th¸ng cña nh©n viªn ph©n x­ëng, kÕ to¸n ghi: Nî TK627: - Tæng sè tiÒn tÝnh vµo chi phÝ . Cã TK334: - TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶. Cã TK338: - C¸c kho¶n ph¶i trÝch. (2) Nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng cho bé phËn qu¶n lý ph©n x­ëng: Nî TK627: Cã TK152: - Gi¸ trÞ thùc tÕ xuÊt dïng . 15 (3) XuÊt c«ng cô dông cô lo¹i ph©n bæ 1 lÇn cho ph©n x­ëng s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi: Nî TK627: Cã TK153: - Gi¸ trÞ thùc tÕ xuÊt dïng. (4) C¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi sö dông cho s¶n xuÊt vµ qu¶n lý ph©n x­ëng, kÕ to¸n ghi: Nî TK627: - Gi¸ trÞ thanh to¸n thùc tÕ. Nî TK133 - VAT ®Çu vµo. Cã TK111, 112, 331 - Tæng chi phÝ ph¸t sinh. (5) C¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn c¨n cø vµo chøng tõ nghiÖp vô ph¸t sinh, kÕ to¸n ghi: Nî TK627: Cã TK111, 112, 141 - Sè tiÒn chi phÝ thùc tÕ. (6) Sè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sö dông ë ph©n x­ëng s¶n xuÊt ph¶i trÝch trong th¸ng, kÕ to¸n ghi: Nî TK627: Cã TK214: - Sè khÊu hao ph¶i trÝch. d. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt dë dang. KÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c s¶n phÈm dë dang ®Çu kú, cuèi kú vµ c¸c s¶n phÈm nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp, s¶n xuÊt chung ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. * Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n sö dông TK: 154 Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt. - KÕt cÊu: 16 Bªn nî: + TËp hîp c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú. + Gi¸ trÞ vËt liÖu vµ chi phÝ thuª ngoµi chÕ biÕn . Bªn cã: + C¸c kho¶n gi¶m gi¸ thµnh. + TrÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi. + TrÞ gi¸ thùc tÕ s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. D­ nî: + Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang. + Chi phÝ thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn ch­a hoµn thµnh. * Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n: - S¬ ®å kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt dë dang: TK: 621 TK: 154 TK: 155 (1) (4) TK: 622 TK: 157 (2) (5) TK: 627 TK:632 (3) (6) (1) KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n ghi: Nî TK154: Cã TK621: - Toµn bé chi phÝ ph¸t sinh. (2) KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n ghi: Nî TK154: Cã TK622: - Toµn bé chi phÝ ph¸t sinh. 17 (3) KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n ghi: Nî TK154: Cã TK627: - Toµn bé chi phÝ ph¸t sinh. (4) NhËp kho thµnh phÈm xuÊt b¸n, kÕ to¸n ghi: Nî TK155: Cã TK154: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt. (5) Thµnh phÈm göi ®i b¸n kh«ng qua kho, kÕ to¸n ghi: Nî TK157: Cã TK154: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt. (6) NÕu thµnh phÈm tiªu thô kh«ng qua kho, kÕ to¸n ghi: Nî TK632: Cã TK154: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt. I.3: §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. I.3.1: KiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm ch­a kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn, cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. a. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Theo ph­¬ng ph¸p nµy toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt chÕ biÕn ®­îc tÝnh vµo trong thµnh phÈm dë dang chØ bao gåm Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. 18 Sè l­îng chi phÝ nguyªn Toµn bé Chi phÝ NVLTT vËt liÖu dë dang cuèi kú chi phÝ n»m trong SPDD Sè l­îng Sè l­îng SP nguyªn vËt thµnh phÈm dë dang liÖu TT Trong ®ã: Toµn bé chi Chi phÝ NVLTT n»m Chi phÝ NVLTT phÝ NVLTT trong s¶n phÈm DD§K ph¸t sinh trong kú b. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n l­îng ­íc tÝnh t­¬ng ®­¬ng: Ph­¬ng ph¸p nµy dùa theo møc ®é hoµn thµnh vµ sè l­îng cña s¶n phÈm dë dang ®Ó quy ®æi thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. Tiªu chuÈn cã thÓ quy ®æi lµ giê c«ng ®Þnh møc. §Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c khi ®¸nh gi¸ chØ nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy lµ ®Ó tÝnh c¸c chi phÝ chÕ biÕn, chi phÝ vÒ vËt liÖu x¸c ®Þnh theo sè thùc tÕ ®· dïng. Theo ph­¬ng ph¸p nµy viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ trong s¶n phÈm dë dang ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Sè l­îng s¶n phÈm dë dang Toµn bé chi Chi phÝ NVLTT cuèi kú (kh«ng quy ®æi) phÝ NVLTT n»m trong SPDD Sè l­îng Sè l­îng s¶n phÈm xuÊt dïng thµnh phÈm DD ( kh«ng quy ®æi) Sè l­îng SPDD cuèi kú Tæng chi Chi phÝ chÕ biÕn n»m quy ®æi ra thµnh phÈm phÝ chÕ trong SPDD theo CPNCTT Sè l­îng Sè l­îng s¶n phÈm biÕn theo thµnh phÈm quy ®æi ra T.phÈm CPNCTT x + = = + = x + = x + 19 Sè l­îng SPDD cuèi kú Tæng chi Chi phÝ chÕ biÕn n»m quy ®æi ra thµnh phÈm phÝ chÕ trong SPDD theo CPSXC Sè l­îng Sè l­îng s¶n phÈm biÕn theo thµnh phÈm quy ®æi ra T.phÈm CPSXC Nh­ vËy: Gi¸ trÞ SPDD chi phÝ NVL n»m Chi phÝ NCTT n»m Chi phÝ SXCn»m cuèi kú trong SPDD trong SPDD trong SPDD I.3.2: §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt lµ nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô nhÊt ®Þnh ph¶i ®­îc tÝnh gi¸ thµnh cho mét ®¬n vÞ. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ mét s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh ë giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hoÆc cã thÓ lµ chØ nh÷ng b¸n thµnh phÈm ë giai ®o¹n cuèi cña mét c«ng ®o¹n nhÊt ®Þnh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Bé phËn kÕ to¸n khi tÝnh gi¸ thµnh ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc ®èi t­îng c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt cña tõng s¶n phÈm, yªu cÇu tr×nh ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Cô thÓ: - C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm: Víi s¶n phÈm gi¶n ®¬n th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm cuèi cïng. Víi s¶n phÈm phøc t¹p th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm ë b­íc chÕ t¹o cuèi cïng hay b¸n thµnh phÈm ë b­íc chÕ t¹o. - C¨n cø vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp: = + + = x + 20 Dùa trªn c¬ së tr×nh ®é, yªu cÇu vµ tæ chøc qu¶n lý ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh víi tr×nh ®é cao cã thÓ chi tiÕt ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh ë gãc ®é kh¸c nhau hoÆc ng­îc l¹i víi tr×nh ®é thÊp th× ®èi t­îng ®ã cã thÓ bÞ h¹n chÕ vµ thu hÑp l¹i. I.3.3: Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. a. Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp: Theo ph­¬ng ph¸p nµy gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trùc tiÕp theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh ®¬n Gi¸ trÞ SPDD§K – Chi phÝ SXPSTK – Gi¸ trÞ SPDDCK vÞ SP s¶n xuÊt Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh b. Ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ: Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp mµ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®­îc thùc hiÖn ë nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt, ë nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ tæng chi phÝ s¶n xuÊt ë nhiÒu giai ®o¹n s¶n xuÊt: Gi¸ thµnh SP = Z1 + Z2 + ...+ Zn c. Ph­¬ng ph¸p hÖ sè: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt mµ sö dông trong cïng mét lo¹i nguyªn liÖu, cïng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ng t¹o ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau vµ kh«ng tËp hîp chi phÝ riªng cho tõng lo¹i s¶n phÈm mµ ®­îc tËp hîp chung cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. KÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c hÖ sè quy ®æi c¸c lo¹i s¶n phÈm vÒ s¶n phÈm gèc vµ c¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ®­îc ®Ó tÝnh s¶n phÈm gèc: Gi¸ thµnh ®¬n vÞ Tæng gi¸ thµnh cña tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm s¶n phÈm gèc Tæng sè s¶n phÈm gèc ®· quy ®æi = = 21 Tæng gi¸ cña Gi¸ trÞ s¶n Tæng chi phÝ Gi¸ trÞ s¶n tÊt c¶ c¸c lo¹i = phÈm dë dang + s¶n xuÊt ph¸t - phÈm dë dang s¶n phÈm cuèi kú sinh trong kú cuèi kú Tæng s¶n phÈm gèc (quy ®æi) Gi¸ thµnh ®¬n vÞ Gi¸ thµnh ®¬n vÞ HÖ sè quy ®æi s¶n phÈm tõng lo¹i s¶n phÈm gèc s¶n phÈm tõng lo¹i d. Ph­¬ng ph¸p tØ lÖ: + §èi t­îng ¸p dông: C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm cã quy c¸c vµ phÈm chÊt kh¸c nhau nh­ng ®­îc tËp hîp chi phÝ theo nhãm s¶n phÈm. + C¨n cø tÝnh gi¸ thµnh: Lµ tØ lÖ gi÷a chi phÝ thùc tÕ vµ chi phÝ ®Þnh møc ( hoÆc chi phÝ kÕ ho¹ch). Gi¸ trÞ thùc tÕ ®¬n vÞ Gi¸ trÞ kÕ ho¹ch (®Þnh møc) TØ lÖ s¶n phÈm tõng lo¹i ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i chi phÝ Trong ®ã: TØ lÖ Tæng GT thùc tÕ cña c¸c lo¹i s¶n phÈm Chi phÝ Tæng GT kÕ ho¹ch (®Þnh møc) cña c¸c lo¹i SP e. Ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ s¶n phÈm phô: + §èi t­îng ¸p dông lµ c¸c doanh nghiÖp trong cïng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ngoµi s¶n phÈm chÝnh cßn cã s¶n phÈm phô thu håi Tæng GT GTSP chÝnh Tæng CPSX GT SP phô GT SP chÝnh = x = x x 100 = = + - - 22 SP chÝnh DD ®Çu kú PS trong kú thu håi ­íc tÝnh DD cuèi kú f. Ph­¬ng ph¸p liªn hîp: Lµ ph­¬ng ph¸p ¸p dông trong tr­êng hîp doanh nghiÖp cã tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt cña s¶n phÈm ®ßi hái viÖc tÝnh gi¸ thµnh ph¶i kÕt hîp c¸c ph­¬ng ph¸p trªn. I.4: HÖ thèng sæ kÕ to¸n sö dông trong kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt (theo c¸c h×nh thøc kÕ to¸n). Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nghiÖp vô bao giê còng xuÊt ph¸t tõ chøng tõ gèc vµ kÕt thóc b»ng b¸o c¸o kÕ to¸n th«ng qua viÖc ghi chÐp theo dâi, ®Þnh kho¶n, tÝnh to¸n vµ xö lý sè liÖu trªn c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n. Tõ c¸c b¶ng ph©n bæ, c¸c b¸o biÓu liªn quan kÕ to¸n lËp lªn c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp ®Ó tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm tuú thuéc vµo h×nh thøc kÕ to¸n mµ doanh nghiÖp ®ang ¸p dông. HiÖn nay cã 4 h×nh thøc sæ kÕ to¸n mµ c¸c doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän lµ: + H×nh thøc nhËt ký sæ c¸i. + H×nh thøc chøng tõ ghi sæ. + H×nh thøc nhËt ký chøng tõ. + H×nh thøc nhËt ký chung. a. H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ. - KÕ to¸n tæng hîp vÒ c¸c kho¶n chi phÝ ®­îc thùc hiÖn trªn nhiÒu sæ s¸ch kÕ to¸n gåm: NhËt ký chøng tõ, b¶ng ph©n bæ, sæ c¸i, sæ kÕ to¸n chi tiÕt. - NhËt ký chøng tõ sè 7 ®Ó tËp hîp c¸c kho¶n chi phÝ cña toµn bé doanh nghiÖp kiÓm kª ph¸t sinh liªn quan ®Õn bªn cã c¸c TK: 142, 152, 153, 154, 611, 622, 627 tõ ®ã ghi vµo B¶ng kª sè 4, b¶ng kª sè 5 vµ b¶ng kª sè 6. 23 b. H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký chung: Hµng ngµy cã tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n ph¸t sinh kÕ to¸n ghi sæ nhËt ký chung theo tr×nh tù thêi gian. Bªn c¹nh ®ã thùc hiÖn ph¶n ¸nh theo quan hÖ ®¬n vÞ tµi kho¶n ®Ó phôc vô viÖc ghi sæ c¸i. c. H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký sæ c¸i: Tõ chøng tõ gèc kÕ to¸n lËp b¶ng tæng hîp vÒ c¸c kho¶n chi phÝ c¨n cø vµo b¶ng tæng hîp ®Ó ghi vµo nhËt ký sæ c¸i. Chøng tõ gèc vµ b¶ng tæng hîp sau khi ghi nhËt ký sæ c¸i ®­îc ghi sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi tiÕt liªn quan hµng ngµy vµ c¨n cø vµo chøng tõ kÕ to¸n ®Ó ghi vµo c¸c sæ hoÆc thÎ chi tiÕt. Cuèi th¸ng hoÆc cuèi quý ph¶i tæng hîp sè liÖu vµ kho¸ c¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vµ lËp c¸c b¶ng tæng hîp chi tiÕt. B¶ng tæng hîp chi tiÕt ®­îc dïng ®Ó ®èi chiÕu sè liÖu víi sæ nhËt ký sæ c¸i vµo cuèi th¸ng. d. H×nh thøc sæ kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ: Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc kÕ to¸n ph©n lo¹i vµ tæng hîp ®Ó lËp chøng tõ ghi sæ, c¨n cø vµo sè liÖu chøng tõ ghi ®· lËp kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ vµ ghi sæ c¸i c¸c tµi kho¶n liªn quan. Cuèi th¸ng c¨n cø sè liÖu ë c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt lËp b¶ng chi tiÕt sè ph¸t sinh, c¨n cø vµo sè liÖu ë Sæ c¸i tµi kho¶n kÕ to¸n lËp b¶ng c©n ®èi chi phÝ. 24 PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. II.1: §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc kÕ to¸n ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. II.1.1: §Æc ®iÓm chung cña C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. a. §Æc ®iÓm h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn: - C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng ®­îc thµnh lËp ngµy 26/3/1993 theo quyÕt ®Þnh sè 150A – BXD - TCL§ trªn c¬ së hai ®¬n vÞ: Trung t©m - kinh tÕ - kü thuËt vµ qu¶n lý c«ng tr×nh sè 1. - Víi thµnh tÝch 8 n¨m kinh nghiÖm thùc tÕ, sù hiÓu biÕt kü n¨ng tÝch luü c«ng ty tham gia thiÕt kÕ x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh träng ®iÓm, t«n t¹o thiÕt kÕ c¶nh quan thiªn nhiªn m«i tr­êng, vÒ giao th«ng, c¸c trô së cña Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy c¶nh quan ngµy cµng hiÖn ®¹i, s¹ch sÏ ®­êng phè, kiÕn tróc cña ®Êt n­íc chøc n¨ng nhiÖm vô chñ yÕu cña C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng: + ThiÕt kÕ vµ x©y dùng c«ng tr×nh d©n dông. + ThiÕt kÕ c«ng tr×nh trang trÝ néi, ngo¹i thÊt. + Nghiªn cøu lËp dù ¸n ®Çu t­ vµ thö nghiÖm. + ThÈm ®Þnh c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n. - C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng cã mét sè c«ng tr×nh träng ®iÓm nh­: ThiÕt kÕ thi c«ng vµ lËp dù ¸n ®Çu t­ nh­ trô së tØnh uû, uû ban tØnh Nam §Þnh dù ¸n c«ng tr×nh 50 tØ ®ång, dù ¸n quy ho¹ch Cöa lß, trô së uû ban nh©n d©n tØnh VÜnh Phóc dù ¸n c«ng tr×nh 30 tØ ®ång, së t­ ph¸p tØnh Thanh Ho¸, c«ng ty qu¹t ®iÖn Long S¬n Thanh Ho¸. 25 Thi c«ng c«ng tr×nh: C«ng ty d­îc Hµ T©y, héi tr­êng Ba §×nh, nhµ m¸y tÊm lîp Vitmetal, nhµ v¨n ho¸ Tuyªn Quang. N¨m 2001 C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh­ sau: Doanh thu: 7,371 tØ ®ång. Lîi nhuËn: 255 triÖu ®ång. Nép s¶n xuÊt : 300 triÖu ®ång. Nép BHXH, KPC§: 278 triÖu ®ång. Thu nhËp b×nh qu©n: 1.038.000 ®ång. Së dÜ c«ng ty ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ ngµy nay do d­íi sù l·nh ®¹o cña ®¶ng uû, Tæng gi¸m ®èc, Tæng c«ng ty vµ chÝnh néi l­îc toµn thÓ c«ng nh©n viªn. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty ®· gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n: Ph­¬ng thøc thu håi vèn c«ng nî c¸c c«ng tr×nh chËm, vßng quay chËm. b. §Æc ®iÓm s¶n xuÊt ®Çu kú vµ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt: C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng lµ c«ng ty tham gia thiÕt kÕ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh, t«n t¹o vµ thiÕt kÕ c¸c c¶nh quan thiªn nhiªn. C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng chñ yÕu lµ thi c«ng thiÕt kÕ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh néi ngo¹i thÊt. c. §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty: - C«ng ty lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n ®ång thêi chÞu sù chØ ®¹o cña së x©y dùng Hµ néi. C«ng ty cã ®i¹ bµn ho¹t ®éng kh¾p néi vµ ngo¹i thµnh cho nªn cã rÊt nhiÒu sù t¸c ®éng lín. Sù t¸c ®éng lín nhÊt lµ ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé giái, vèn vµ c¸c thiÕt bÞ dåi dµo ®Ó ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh tèt. 26 * M« h×nh tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty bao gåm nh÷ng bé phËn sau: II.1.2: §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. a. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n: - Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n lµ mét néi dung rÊt quan träng cña tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n. Bé m¸y kÕ to¸n ®­îc hiÓu nh­ mét tËp hîp c¸n bé, nh©n viªn kÕ to¸n cïng c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt ghi chÐp tÝnh to¸n th«ng tin ®Ó thu nhËn, kiÓm tra, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin c¸c ho¹t ®éng cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt cña th«ng tin kÕ to¸n ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu th«ng tin cu¶ c¸c ®èi t­îng sö dông th«ng tin. Gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc KÕ to¸n tr­ëng Phßng kÕ ho¹ch ®Çu t­ Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n Phßng kü thuËt Phßng qu¶n lý chÊt l­îng C¸c ®¬n vÞ trùc thuéc XÝ nghiÖp thiÕt kÕ XÝ nghiÖp thi c«ng Trung t©m t­ vÊn ®Çu t­ lËp dù ¸n XÝ nghiÖp kh¶o s¸t ®Þa chÊt vµ thÝ nghiÖm 27 - S¶n xuÊt th«ng tin kÕ to¸n còng bao gåm c¸c kh©u c«ng viÖc kh¸c nhau. ë mçi kh©u c«ng viÖc ®­îc bè trÝ nh÷ng c¸n bé nh©n viªn kÕ to¸n cïng c¸c ph­¬ng tiÖn phï hîp ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt th«ng tin cã hiÖu qu¶ t¹o ra s¶n phÈm h÷u Ých. - Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty gåm: Mét phßng kÕ to¸n chung cña c«ng ty, c¸c nh©n viªn kÕ to¸n phô tr¸ch c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n nh­: KÕ to¸n xÝ nghiÖp thiÕt kÕ, kÕ to¸n xÝ nghiÖp thi c«ng, kÕ to¸n xÝ nghiÖp trung t©m dù ¸n, kÕ to¸n ®éi kiÓm so¸t ®Þa chÊt. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty sö dông h×nh thøc kÕ to¸n tËp chung toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n ®Òu do mét phßng kÕ to¸n thùc hiÖn. * M« h×nh tæ chøc kÕ to¸n nh­ sau: b. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña bé m¸y kÕ to¸n: Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cã chøc n¨ng ghi chÐp, thu thËp ph¶n ¸nh, tæ chøc hÖ thèng ho¸ th«ng tin vÒ toµn bé ho¹t ®éng kÕ to¸n tµi chÝnh ph¸t sinh ë c«ng ty phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý kÕ to¸n cña Nhµ n­íc, cung cÊp c¸c KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n tµi chÝnh nguån vèn vµ tæng hîp kÕ to¸n néi bé KÕ to¸n TSC§, VL – CCDC ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n KÕ to¸n thanh to¸n tiÒn l­¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ KÕ to¸n doanh thu vµ c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i tr¶ KÕ to¸n xÝ nghiÖp thiÕt kÕ KÕ to¸n xÝ nghiÖp thi c«ng KÕ to¸n xÝ nghiÖp trung t©m dù ¸n KÕ to¸n ®éi kiÓm so¸t ®Þa chÊt 28 th«ng tin ®Ó l·nh ®¹o ra c¸c quyÕt ®Þnh chØ ®¹o s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ®¹t hiÖu qu¶ cao. * Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô chung cña phßng kÕ to¸n: Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cã nhiÖm vô b¶o vÖ thu nhËn hÖ thèng ho¸ vÒ sù vËn ®éng vèn vµ t¸i sinh mét c¸ch kÞp thêi. ¸p dông vµ tu©n thñ c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n t¹o ra nh÷ng sù thèng nhÊt trong kiÓm tra chÊp hµnh, chÕ ®é, thÓ lÖ chÝnh s¸ch tµi chÝnh, b¶o ®¶m sù ghi chÐp h¹ch to¸n cung cÊp sè liÖu mét c¸ch trung thùc vµ x©y dùng tõ c«ng ty tíi c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc phï hîp víi tÝnh chÊt ®Æc ®iÓm cña c«ng ty. * NhiÖm vô riªng cña phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cña c«ng ty: + KÕ to¸n tr­ëng: Tæ chøc chÞu tr¸ch nhiÖm h­íng dÉn kiÓm tra tµi chÝnh kÕ to¸n ë c«ng ty tham m­u vµ cung cÊp th«ng tin vÒ kÕ to¸n tµi chÝnh gióp l·nh ®¹o ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh chØ ®¹o cña c«ng ty, tæng hîp xö lý sè liÖu ®­a ra b¸o c¸o tµi chÝnh. + KÕ to¸n tæng hîp: ChÞu tr¸ch nhiÖm x©y dùng qu¶n lý, kÕ ho¹ch qu¶n lý, h¹ch to¸n kÕ to¸n vèn sö dông vèn vµ h¹ch to¸n kÕ to¸n b»ng tiÒn c«ng nî nguån vèn chñ së h÷u, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh, tËp hîp doanh thu, ph©n phèi kÕt qu¶ tiªu thô c«ng ty. + KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh(kiªm kÕ to¸n vËt t­ ): Thùc hiÖn viÖc ghi chÐp tæng hîp sù biÕn ®éng cña tµi s¶n cè ®Þnh, hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh, biÕn ®éng vÒ sè l­îng gi¸ trÞ. + KÕ to¸n thanh to¸n tiÒn l­¬ng: cã nhiÖm vô ghi chÐp ph©n bè tiÒn l­¬ng cho c«ng nh©n viªn, tõ ®ã chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n b¶o hiÓm x· héi,b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc c¸c kho¶n trÝch t¹m øng l­¬ng vµ tr¶ l­¬ng vµo cuèi kú. 29 + KÕ to¸n doanh thu vµ tiÖu thu s¶n phÈm: ChÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ biªn b¶n nhiÖm thu thanh lý, h¹ch to¸n doanh thu, tr¸ch nhiÖm thu håi vèn, kiªm thñ quü, thèng kª. + KÕ to¸n c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc: Lµm nhiÖm vô h¹ch to¸n d­íi sù chØ ®¹o cña phßng kÕ to¸n vµ kÕ to¸n tr­ëng c«ng ty. KÕ to¸n thu nhËn chøng tõ, kiÓm tra chøng tõ ghi vµo sæ s¸ch kÕ to¸n víi x¸c nhËn ®Þnh kú do vËy nép b¸o c¸o ®Þnh kú råi chuyÓn vÒ phßng tµi chÝnh kÕ to¸n kÌm theo chøng tõ gèc cã liªn quan ®Ó phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cña c«ng ty tæng hîp sè liÖu. Phßng kÕ to¸n c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ph¶i thùc hiÖn kÕ to¸n t¹m øng, thanh to¸n l­¬ng cho c«ng nh©n viªn trùc thuéc, vËt liÖu hµng tån kho, c«ng cô, tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp trùc thuéc h¹ch to¸n tÝnh gi¸ thµnh tõng c«ng tr×nh xÝ nghiÖp, thèng kª thu håi nî, kÕ to¸n qu¶n trÞ cña xÝ nghiÖp. II.2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. II.2.1:Tæ chøc c«ng t¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt t¹i C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng: a. Chi phÝ vµ ph©n lo¹i chi phÝ: - Chi phÝ s¶n xuÊt: c«ng ty tham gia vµo thiÕt kÕ ®Çu t­ vµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh nh»m t¹o ra cña c¶i vËt chÊt ®¸p øng nhu cÇu cña x· h«i. §Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng thiÕt kÕ vµ ®Çu t­ x©y dùng c«ng ty ®· ph¶i bá ra c¸c kho¶n chi phÝ vÒ dÞch vô, ®èi t­îng lao ®éng, t­ liÖu lao ®éng, søc lao ®éng cña con ng­êi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. §Ó biÕt ®­îc sè tiÒn mµ c«ng ty bá ra ph¶i dùa vµo c¸c chi phÝ s¶n xuÊt phôc vô cho yªu cÇu cña toµn c«ng ty bá ra thÓ hiÖn th­íc ®o tiÒn tÖ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ vËy chi phÝ lµ c¸c kho¶n chi mµ c«ng ty bá ra phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. - Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trong c«ng ty: 30 + Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: sö dông vµo môc ®Ých trùc tiÕp s¶n dïng ®Ó tËp hîp vµ h¹ch to¸n c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ vÒ nh©n c«ng tiÒn trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. + Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ nh÷ng kho¶n dïng chung cho ho¹t ®éng cña c«ng ty ®­îc tËp hîp vµo chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n bæ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao cña tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh, tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh vµ tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh sö dông cña c«ng ty. + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: ph¶n ¸nh c¸c ho¹t ®éng lao vô dÞch vô mua tõ bªn ngoµi phôc vô cho toµn c«ng ty nh­: Chi phÝ ®iÖn n­íc, chi phÝ ®iÖn tho¹i, chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh thuª ngoµi. b. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh, kú tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty: §èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cÇn tËp hîp nh»m ®¸p øng yªu cÇu kiÓm tra gi¸m s¸t chi phÝ vÒ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh. VËy viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt yªu cÇu ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i tËp hîp ®Çy ®ñ sè c¸c nghiÖp vu ph¸t sinh trong tõng ngµy, cã x¸c ®Þnh ®ïng ®¾n kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i phï hîp víi ®Æc ®iÓm t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý cña c«ng ty míi gióp ®ì tèt viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Tõ kh©u ghi chÐp ban ®Çu, tæng hîp sè liÖu, tæ chøc tµi kho¶n vµ sæ chi tiÕt ®Òu ph¶i tu©n theo ®óng ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· x¸c ®Þnh. Nh­ vËy: 31 + §èi t­äng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng vµ c¸c ®¬n ®Æt hµng, tõng s¶n phÈm hay giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt. + §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh: lµ nh÷ng s¶n phÈm s¶n xuÊt, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh, dÞch vô ®· hoµn thµnh ë giai ®o¹n cuèi cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc giai ®o¹n cuèi cña mét c«ng ®o¹n nhÊt ®Þnh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. II.2.2: KÕ to¸n tËp hîp c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. Khi tËp hîp c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt c¨n cø vµo c¸c chøng tõ ho¸ ®¬n mµ kÕ to¸n ®· tËp hîp hµng ngµy ghi ë h×nh thøc sæ NhËt ký chung c¨n cø vµo ®ã ®Ó tËp hîp tÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh hµng ngµy vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ghi vµo c¸c Sæ c¸i tµi kho¶n liªn quan. H×nh thøc NhËt ký chung ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng ®­îc tËp hîp th¸ng12/2000 nh­ sau(BiÓu 1). 32 TrÝch sæ NhËt ký chung Th¸ng 12/2000 §¬n vÞ tÝnh 1000® Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè ph¸t sinh Sè Ngµy Nî Cã Nî Cã 01 02 05 07 18 12/12 12/12 18/12 21/12 31/12 31/12 31/12 31/12 Chi chÞ Ph­¬ng TTTD nhµ ký tóc x¸ b»ng TM Chi anh C¸t TTGS XD kªnh §¹i mç b»ng tiÒn t¹m øng. Chi anh Th¸i TT chÌ uèng b»ng TM Tr¶ nî vay ng¾n h¹n b»ng TM Chi «ng QuyÕt TTGSXD ®µi khÝ t­îng thuû v¨n b»ng TM KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT KÕt chuyÓn chi phÝ SXC 622 627 621 627 622 621 642 311 621 622 154 154 154 111 141 111 111 111 621 622 627 1.900 1.800 1.820 820 817 126 240 200.000 650 550 2.596 3..267 2.620 5.520 1.763 240 200.000 1.200 2.596 3.267 2.620 Tæng céng 217.206 217.206 Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng ( ký, hä tªn) ( ký, hä tªn) 33 (BiÓu 1) Theo sè liÖu h×nh thøc NhËt ký chung trªn th× kÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh­ sau: + Chi chÞ Ph­¬ng vÒ Chi phÝ NVLTT, Chi phÝ NCTT, Chi phÝ SXC b»ng TM. Nî TK622: 1.900 Nî TK627: 1.800 Nî TK621: 1820 Cã TK111: 5.520 + Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ sang tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh. KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi: Nî TK154: 3.267 Cã TK622: 3.267 a. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Tõ h×nh thøc NhËt ký chung trªn kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo sæ c¸i tµi kho¶n nh­ sau (BiÓu 2). 34 Sæ c¸i TK: 621 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Th¸ng 12/2000 §¬n vÞ tÝnh1000® Ngµy th¸ng ghi sæ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Nî Cã Sè d­ 12/12 12/12 31/12 31/12 Chi chÞ Ph­¬ng TTT§ nhµ ký tóc x¸ Chi anh C¸t TTGSXD kªnh ®¹i mç Chi «ng QuyÕt TTGS ®µi khÝ t­îng thuû v¨n KÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ NVL Céng ph¸t sinh 111 141 111 154 1.820 126 650 2.569 2.569 2.569 Ngµy...th¸ng...n¨m... Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng ( ký, hä tªn ) ( ký, hä tªn ) (BiÓu 2) C¨n cø vµo Sæ c¸i (BiÓu 2) trªn kÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh­ sau: - Chi chÞ Ph­¬ng TTT§ nhµ ký tóc x¸ vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Nî TK621: 1.820 Cã TK111: 1.820 b. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: - KÕ to¸n c¨n cø vµo toµn bé c¸c kho¶n l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô cña c«ng nh©n, c¸c kho¶n phô cÊp theo l­¬ng cña c«ng nh©n viªn ®Ó tÝnh l­¬ng cho c«ng nh©n viªn. - C¸c kho¶n ph¶i trÝch theo l­¬ng b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn cña c«ng ty C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng trÝch 35 theo tØ lÖ quy ®Þnh ( 19% tiÒn l­¬ng tÝnh vµo c¸c bé phËn s¶n xuÊt s¶n phÈm, 6% tÝnh vµo tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n viªn, 25% trong ®ã “ BHXH 3%, BHYT 20%, KPC§ 2%”). - Tõ h×nh thøc NhËt ký chung kÕ to¸n ghi vµo Sæ c¸i vµ ghi vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng nh­ sau: Sæ c¸i TK: 621 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Th¸ng 12/2000 §¬n vÞ tÝnh1000® Ngµy th¸ng ghi sæ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Nî Cã Sè d­ 12/12 12/12 31/12 31/12 Chi chÞ Ph­¬ng TTT§ nhµ ký tóc x¸ Chi anh C¸t TTGSXD kªnh ®¹i mç Chi «ng QuyÕt TTGS ®µi khÝ t­îng thuû v¨n KÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ NVL Céng ph¸t sinh 111 141 111 154 1.900 817 550 2.267 2.267 2.267 Ngµy...th¸ng...n¨m... Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng ( ký, hä tªn ) ( ký, hä tªn ) (BiÓu 3) C¨n cø vµo Sæ c¸i ( BiÓu 3) trªn kÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh­ sau: - Chi chi Ph­¬ng TTT§ nhµ ký tóc x¸ vÒ nh©n c«ng trùc tiÕp b»ng tiÒn mÆt, kÕ to¸n ghi: Nî TK622: 1.900 Cã TK111: 1.900 36 TrÝch B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng TiÒn l­¬ng vµ B¶o hiÓm x· héi Th¸ng 12/2000 §¬n vÞ tÝnh: §ång STT Ghi cã c¸c TK Ghi nî c¸c TK TK:334 Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn TK338 (3382,338 3,3384) Lu¬ng chÝnh L­¬ng phô C¸c kho¶n kh¸c Céng cã 334 1 2 3 4 TK: 621 CP NCTT TK: 627 CP SXC TK: 641 CPQLDN TK:334 Ph¶i tr¶ CNV 2.267.000 2.620.000 242.000 2.267.000 2.620.000 242.000 430.730 497.800 45.980 307.740 5.129.000 5.129.000 1.282.000 (BiÓu 4) - TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ nh©n viªn trong c«ng ty ®­îc chia thµnh 2 kú ( kú 1 ®­îc tiÕn hµnh t¹m øng l­¬ng cho c«ng nh©n viªn, kú 2 tiÕn hµnh tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n viªn vµo cuèi th¸ng). Sau khi trõ ®i t¹m øng l­¬ng cho c«ng nh©n viªn kú 1 th× sè l­¬ng c«ng nh©n viªn ®­îc nhËn kú 2 vµo cuèi th¸ng nh­ sau( BiÓu 5). 37 C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng xxxxx TrÝch L­¬ng kú 2 th¸ng 1 n¨m 2000 §¬n vÞ tÝnh: 1000® STT Phô cÊp L­¬ng NS - BQ Tæng thu nhËp T¹m øng Cßn l¹i Ký nhËn Møc l­¬ng HÖ sè Sè tiÒn 1 2 3 Lª v¨n §Ýnh Ng« thÕ ViÔn TrÇn. Q. Giao ......... 936 828 828 300 300 300 3.0 2.4 2.4 900 720 720 1.836 1.548 1.548 1.000 800 800 836 748 748 Tæng céng Hµ néi ngµy...th¸ng...n¨m... KÕ to¸n tr­ëng G¸m ®èc c«ng ty (BiÓu 5) 38 c. Chi phÝ s¶n xuÊt chung: C¨n cø vµo sæ NhËt ký chung vµ ghi vµo sæ c¸i tµi kho¶n nh­ sau(BiÓu 6) Sæ c¸i TK: 621 Chi phÝ s¶n xuÊt chung Th¸ng 12/2000 §¬n vÞ tÝnh1000® Ngµy th¸ng ghi sæ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Nî Cã Sè d­ 12/12 12/12 31/12 Chi chÞ Ph­¬ng TTT§ nhµ ký tóc x¸ Chi anh C¸t TTGSXD kªnh ®¹i mç KÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ NVL Céng ph¸t sinh 111 141 154 1.800 820 2.620 2.620 2.620 Ng­êi lËp biÓu KÕ to¸n tr­ëng ( ký, hä tªn ) ( ký, hä tªn ) (BiÓu 6) C¨n cø vµo Sæ c¸i (BiÓu 6) trªn kÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh­ sau:3 - Chi anh C¸t TTGSXD kªnh ®¹i mç vÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung b»ng tiÒm T¹m øng, kÕ to¸n ghi: Nî TK627: 820 Cã TK141: 820 Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cña C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng ®­îc tËp hîp nh­ sau(BiÓu7). II.2.3: KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. a. Ph­¬ng ph¸p kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt: C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng ¸p dông h×nh thøc kÕt chuyÓn toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, 39 chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sang tµi kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. b. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt: C«ng ty sö dông tµi kho¶n 154 “ Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ” ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¸c kho¶n ph¸t sinh trong kú chi phÝ NCTT, SXC, NVLTT, gi¸ trÞ vËt liÖu vµ c¸c kho¶n chi phÝ ngoµi chÕ biÕn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. C¨n cø vµo sæ NhËt ký chung kÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh­ sau: KÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ s¶n nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi: Nî TK154: 2.596 Nî TK621: 2.596 II.2.4: §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt t¹i C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. a. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú trong c«ng ty: - Trong C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng ¸p dông h×nh thøc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo s¶n l­îng ­íc tÝnh t­¬ng ®­¬ng ®Ó tÝnh c¸c kho¶n chi phÝ dë dang cuèi kú. b. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty: C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng sö dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh tæng c«ng chi phÝ ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ sang chi phÝ s¶n xuÊt dë dang. 40 Sæ c¸i TK: 154 Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang Th¸ng 12/2000 §¬n vÞ tÝnh: 1000® Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn Sè Ngµy Nî Cã 31/12 31/12 31/12 Sè d­ ®Çu kú Kªt chuyÓn CPNVLTT KÕt chuyÓn CPNCTT Kªt chuyÓn CPSXC Céng ph¸t sinh 621 622 627 xxx 2.596 3.267 2.620 8.483 II.3: C¸c lo¹i sæ chi tiÕt, sæ tæng sö dông trong kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt t¹i C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. a. Sæ chi tiÕt sö dông trong c«ng ty: Trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n ph¸t sinh c«ng ty sö dông sæ chi tiÕt TK: 131 “Ph¶i thu kh¸ch hµng” ®Ó tËp hîp toµn bé c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng trong néi bé c«ng ty. b. B¶ng tÝnh gi¸ thµnh: C«ng ty sö dông tµi kho¶n 154 “ Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ” ®Ó tËp hîp c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt: chi phÝ dë dang ®Çu kú, chi phÝ ph¸t sinh trong kú, gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c kho¶n chi phÝ NVLTT, NCTT, SXC mµ trong mét kú kÕ to¸n ph¸t sinh. c. Sæ kÕ to¸n tæng hîp c«ng ty ¸p dông: C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng sö dông h×nh thøc kÕ to¸n sæ NhËt ký chung, dïng ®Ó tËp hîp tÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt, c¸c 41 nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh mµ kÕ to¸n tËp hîp ®­îc trong th¸ng, quý, n¨m. Sau ®ã ghi vµo Sæ c¸i cho tõng tµi kho¶n vµ ghi vµo b¶ng ph©n bæ, sæ chi tiÕt cña tµi kho¶n (131). PhÇn III: Mét sè nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. III.1: NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. - Lµ mét c«ng ty ra ®êi trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®¬n vÞ ®· g¾ng v­¬n lªn v­ît qua nh÷ng khã kh¨n trë ng¹i do mÆt tr¸i cña thÞ tr­êng. §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay sù nh¹y bÐn trong c«ng t¸c qu¶n lý kÕ to¸n, qu¶n lý s¶n xuÊt ®· trë thµnh ®ßn bÈy tÝch cùc cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c«ng ty. - VÒ viÖc qu¶n lý gän nhÑ c¸c phßng ban chøc n¨ng phôc vô cã hiÖu qu¶ cho l·nh ®¹o c«ng ty trong viÖc gi¸m s¸t qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. C«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch hîp lý, ®Æc biÖt bé phËn qu¶n lý phßng tµi vô cña c«ng ty víi nh÷ng c¸n bé cã ®Çy ®ñ n¨ng lùc tr×nh ®é, trung thùc vµ nhiÖt t×nh trong c«ng t¸c kÕ to¸n víi nh÷ng kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp thùc tÕ ®· gãp phÇn ®¾c lùc vµo c«ng t¸c qu¶n lý cña ®¬n vÞ ®­îc ban l·nh ®¹o ®¸nh gi¸ tèt trong nh÷ng n¨m qua. - ¸p dung ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi chung c«ng ty ®¸nh gi¸ vµ qu¶n lý tèt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. KÕ to¸n dùa vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng ®Ó tÝnh l­¬ng cho c«ng nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm. - ViÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú lµ mét c«ng viÖc v« cïng quan träng cho viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty. 42 C«ng ty ®· vµ ®ang lµm tèt c«ng t¸c nµy. Cuèi th¸ng kÕ to¸n tæng hîp c¸c sè liÖu, sau ®ã lËp c¸c b¶ng ph¶n ¸nh khèi l­îng ®· hoµn thµnh trong kú, khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ c¸c kho¶n chi phÝ gióp cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh mét c¸ch chÝnh x¸c. Sau ®ã kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt cuèi kú sang gi¸ thµnh chi phÝ s¶n xuÊt dë dang lµm c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. - C«ng t¸c qu¶n lý vËt t­ ®Òu ®­îc c«ng ty hÕt søc quan t©m qua ®ã phÇn nµo tiÕt kiÖm ®­îc nh÷ng chi phÝ nh»m h¹ gÝa thµnh. Bëi v× lùc l­îng lao ®éng vµ thiÕt bÞ s¶n xuÊt lµ nh÷ng c¸i kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm. ViÖc qu¶n lý tèt kh©u nµy gãp phÇn kh«ng nhá trong qu¸ tr×nh n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh hiÖn nay. - ViÖc qu¶n lý bé m¸y kÕ to¸n( gåm 5 ng­êi) lµ phï hîp víi c«ng ty, tuy nhiªn ®ßi hái b¶n th©n cña c¸c nh©n viªn kÕ to¸n ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n v÷ng vµng. Cã nh­ vËy míi kiÓm tra gi¸m s¸t vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng cña c«ng ty, nhÊt lµ trong ®iªu kiÖn hiÖn nay. Th«ng tin kÕ to¸n ph¶n ¸nh ®­îc sù kÕt hîp gi÷a kÕ to¸n tµi chÝnh vµ kÕ to¸n qu¶n trÞ ®©y lµ nh­îc ®iÓm cña c¸c c«ng ty vµ C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. ViÖc qu¶n lý nhiÒu c«ng viÖc dÉn tíi viÖc h¹ch to¸n kÐm chÝnh x¸c ®iÒu ®ã kh«ng thÓ tr¸nh khái. Nh­ vËy, ViÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú mét c¸ch chÝnh x¸c. III.2: Nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. * Sù cÇn thiÕt ph¶i c¶i tiÕn c«ng t¸c kÕ to¸n: Nh­ chóng ta ®· biÕt kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c«ng viÖc hÕt søc quan träng cña kÕ to¸n ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng viÖc nµy ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i chó ý ®Õn c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong kú ®Ó tËp hîp vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 43 Ngoµi ra viÖc ph©n bæ nguyªn vËt liÖu – c«ng cô dông cô trong kú còng gãp phÇn ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh cßn liªn quan ®Õn c¸c b¶ng biÓu nh­ ph©n bæ l­¬ng c«ng nh©n, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. TrÝch ®óng ph©n bæ ®óng ®èi t­îng nh­ hao mßn, nguyªn vËt liÖu, l­¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i trÝch theo l­¬ng. C«ng ty ph¶i thiÕt lËp bé m¸y kÕ to¸n, bé m¸y qu¶n lý hoµn chØnh h¬n vµ quan t©m ®Õn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chóng ta míi cã thÓ x¸c ®Þnh ®óng c¸c kho¶n chi phÝ ®· dïng trong kú vµ c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr­íc, trÝch tr­íc ®Ó tõ ®ã tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c. BÊt cø bé m¸y kÕ to¸n nµo cña lo¹i h×nh c«ng ty nµo còng cÇn c¶i tiÕn sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Trong ®ã c¶i tiÕn kh©u h¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa quan träng trong viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹o nªn søc thuyÕt phôc ®èi víi kh¸ch hµng. * Néi dung nh÷ng kiÕn nghÞ c¶i tiÕn vµ c¸ch thøc tiÕn hµnh nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n: Khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ míi víi sù ho¹t ®éng linh ho¹t thÞ tr­êng c¸c c«ng ty cÇn ph¶i thÝch nghi víi sù linh ho¹t ®ã. Nh÷ng chÕ ®é, ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau cÇn ¸p dông ®Ó ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ. C¸c bé phËn phßng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ¸p dông triÖt ®Ó sao cho ho¹t ®éng kÕ to¸n ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Do vËy kÕ to¸n ph¶i chuyÓn ®æi sao cho phï hîp víi ngµnh nghÒ kinh doanh chñ yÕu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i cã mét kÕ to¸n phô tr¸ch vÒ vÊn ®Ò nµy, ChÝnh v× qu¶n lý gi¸ thµnh vµ c¸c kho¶n chi phÝ lµ cÇn thiÕt cho nªn cã mét bé phËn kÕ to¸n riªng lµm c«ng t¸ch h¹ch to¸n th× hiÖu qu¶ ho¹t ®éng sÏ cao h¬n. §Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chÝnh x¸c kÞp thêi, tÝnh ®óng, tiÕn tíi tÝnh ®ñ phôc vô c¸c chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm phôc vô tèt h¹ch to¸n kinh tÕ, theo em cÇn ph¶i gi¶i quyÕt tèt nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt ph­¬ng ph¸p luËn vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nh­ sau: 44 - Quy ho¹ch ®óng ®¾n néi dung chi phÝ bao gåm trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ, ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n ph©n bæ chi phÝ, ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt trong kÕ ho¹ch ho¸ vµ h¹ch to¸n gi¸ thµnh. - NhËn thøc ®Çy ®ñ vÒ ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ®Ó vËn dông ®óng ®¾n. - X©y dùng quy tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hîp lý trong ®¬n vÞ. Qua nghiªn cøu vµ t×m hiÓu thùc tÕ, em nhËn thÊy hiÖn nay c«ng ty cã thÓ vËn dông mét sè biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh sau ®©y: - §èi víi kho¶n chi phÝ vËt liÖu: Trong s¶n phÈm cña c«ng ty vËt liÖu chiÕm tû träng lín nªn viÖc tiÕt kiÖm vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng h­íng chÝnh ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. V× vËy, c«ng ty cÇn t¨ng c­êng mét sè biÖn ph¸p qu¶n lý ®Ó cã thÓ tr¸nh l·ng phÝ vÒ vËt liÖu ®Æc biÖt lµ nguyªn vËt liÖu chÝnh chiÕm tû träng rÊt lín trong c¸c kho¶n chi phÝ thu mua vËt liÖu. - §èi víi tiÒn l­¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt: Nªn khuyÕn khÝch ¸p dông s¸ng kiÕn trong qu¸ tr×nh lao ®éng, cã chÕ ®é th­ëng ph¹t kÞp thêi ®Ó n©ng cao c­êng ®é vµ n¨ng suÊt lao ®éng. §Æc biÖt ®èi víi tiÒn l­¬ng trùc tiÕp ph¶i x©y dùng mét ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt hîp lý, chÝnh x¸c, ®¶m b¶o tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ søc lao ®éng mµ ng­êi c«ng nh©n bá ra. §ång thêi ph¸t huy chøc n¨ng cña tiÒn l­¬ng, lµ ®ßn bÈy kinh tÕ t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. - §èi víi chi phÝ qu¶n lý: V× ®©y lµ chi phÝ gi¸n tiÕp ®Ó t¹o ra s¶n phÈm, do ®ã, c«ng ty nªn t×m c¸ch gi¶m kho¶n môc chi phÝ nµy cµng nhiÒu cµng tèt, ®ång thêi n©ng cao tr×nh ®é vµ n¨ng lùc cña nh©n viªn qu¶n lý. S¾p xÕp vµ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cao. 45 PhÇn kÕt luËn §Ó trë thµnh c«ng cô qu¶n lý cã hiÖu lùc kÕ to¸n nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i lu«n lu«n x©y dùng vµ kh«ng ngõng c¶i tiÕn hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nh»m ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ ph¸t huy cao ®é vai trß c«ng t¸c qu¶n lý, ph¸t huy vai trß kÕ to¸n gi¸m s¸t mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty mét c¸ch th­êng xuyªn liªn tôc. Qua nghiªn cøu lý luËn thùc tÕ t¹i C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng ®· gióp em nh©n thøc ®óng ®¾n r»ng: “ x©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt gi÷ vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, nã s¶n xuÊt ra tµi s¶n cè ®Þnh cho ®Êt n­íc ”. Bëi vËy viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét c«ng viÖc hÕt søc quan träng cña c«ng ty. Khi thùc tËp ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng, em ®· nhËn ®­îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o h­íng dÉn vµ c¸c nh©n viªn trong phßng kÕ to¸n, c¸c phßng ban kh¸c cña c«ng ty víi sù cè g¾ng cña b¶n th©n em ®· hoµn thiÖn chuyªn ®Ò tèt nghiÖp víi ®Ò tµi: “ Tæ chøc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng ”. Do tr×nh ®é kiÕn thøc cßn bÞ h¹n chÕ nªn ch¾c ch¾n trong chuyªn ®Ò nµy em kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt v× vËy em rÊt mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ßng gãp chØ b¶o cña c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa tµi chÝnh kÕ to¸n ®Ó em cã ®iÒu kiÖn bæ xung vµ n©ng cao tr×nh ®é kiÕn thøc cña m×nh nh»m phôc vô tèt h¬n trong c«ng t¸c häc tËp vµ hoµn thiÖn chuyªn ®Ò nµy. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o V­¬ng V¨n Quang vµ c¸c c¸n bé phßng kÕ to¸n cña C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng ®· quan t©m gióp ®ì em hoµn thµnh tèt chuyªn ®Ò nµy. Hµ Néi: 01/06/2002 46 Môc lôc PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. .............................. 4 I.1: Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. ........................................................................................................... 4 I.1.1: Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. ............................... 4 I.1.2: Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt: ...................................................................................... 5 I.2: §èi t­îng vµ nguyªn t¾c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. ............................................................................. 8 I.2.1: §èi t­îng vµ nguyªn t¾c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. ......................... 8 I.2.2: Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. ........................................ 10 I.3: §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. ......................................................................................................... 17 I.3.1: KiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. .............................. 17 I.3.2: §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 19 I.3.3: Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. ..... 20 I.4: HÖ thèng sæ kÕ to¸n sö dông trong kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt (theo c¸c h×nh thøc kÕ to¸n). .................................................................................. 22 PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. ................................................................................................ 24 II.1: §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc kÕ to¸n ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. ............................................................................ 24 II.1.1: §Æc ®iÓm chung cña C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. ............................................................................................................. 24 Trang 47 II.1.2: §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. ......................................................................................... 26 II.2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. ............... 29 II.2.1:Tæ chøc c«ng t¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt t¹i C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng: ............................. 29 II.2.2: KÕ to¸n tËp hîp c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. ......................................................................... 31 II.2.3: KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. ......................................................................................... 38 II.2.4: §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt t¹i C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. .................................... 39 II.3: C¸c lo¹i sæ chi tiÕt, sæ tæng sö dông trong kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt t¹i C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. ............................................................................................. 40 PhÇn III: Mét sè nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. ............. 41 III.1: NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. ......................... 41 III.2: Nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt ë C«ng ty T­ vÊn ®Çu t­ vµ thiÕt kÕ x©y dùng. ........................................................................................................ 42 PhÇn kÕt luËn .............................................................................................. 45