Tài liệu Luận văn Thúc đẩy xuất khẩu hàng dệt may vào thị trường Hoa Kỳ khi Việt Nam gia nhập W.T.O và còn áp dụng hạn ngạch (quota): Luận văn: Thúc đẩy xuất khẩu hàng dệt
may vào thị trờng Hoa Kỳ khi Việt Nam
cha gia nhập W.T.O và còn áp dụng hạn
ngạch (quota)
Thúc đẩy xuất khẩu hàng dệt may vào thị
trờng Hoa Kỳ khi Việt Nam cha gia nhập
W.T.O và còn áp dụng hạn ngạch (quota)
Nội dung của đề tài đợc chia làm 3 chơng:
Chơng 1: Thị trờng Hoa Kỳ và cơ hội xuất khẩu của Việt Nam
Chơng 2: Thực trạng xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam vào thị trờng Hoa Kỳ
Chơng 3: Một số ý kiến đề xuất để đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may vào thị trờng
Hoa Kỳ.
CHƯƠNG 1
THỊ TRỜNG HOA KỲ VÀ CƠ HỘI
XUẤT KHẨU CỦA VIỆT NAM
1. Đánh giá thị trờng Hoa Kỳ và phân tích tiềm năng rộng lớn của thị trờng Hoa Kỳ
đối với sản phẩm chế tạo từ các nớc đang phát triển nói chung và sản phẩm dệt may
Việt Nam nói riêng
Hoa Kỳ là một cờng quốc hàng đầu thế giới cả về kinh tế, khoa học công nghệ, có
tài nguyên rất phong phú. Hiện nay với dân số khoảng trên 293 triệu ngời, trong đó 75%
sống ở thành thị, tổng sản phẩm quốc nội trên 10.000 tỷ USD...
33 trang |
Chia sẻ: haohao | Lượt xem: 1286 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Luận văn Thúc đẩy xuất khẩu hàng dệt may vào thị trường Hoa Kỳ khi Việt Nam gia nhập W.T.O và còn áp dụng hạn ngạch (quota), để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Luận văn: Thúc đẩy xuất khẩu hàng dệt
may vào thị trờng Hoa Kỳ khi Việt Nam
cha gia nhập W.T.O và còn áp dụng hạn
ngạch (quota)
Thúc đẩy xuất khẩu hàng dệt may vào thị
trờng Hoa Kỳ khi Việt Nam cha gia nhập
W.T.O và còn áp dụng hạn ngạch (quota)
Nội dung của đề tài đợc chia làm 3 chơng:
Chơng 1: Thị trờng Hoa Kỳ và cơ hội xuất khẩu của Việt Nam
Chơng 2: Thực trạng xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam vào thị trờng Hoa Kỳ
Chơng 3: Một số ý kiến đề xuất để đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may vào thị trờng
Hoa Kỳ.
CHƯƠNG 1
THỊ TRỜNG HOA KỲ VÀ CƠ HỘI
XUẤT KHẨU CỦA VIỆT NAM
1. Đánh giá thị trờng Hoa Kỳ và phân tích tiềm năng rộng lớn của thị trờng Hoa Kỳ
đối với sản phẩm chế tạo từ các nớc đang phát triển nói chung và sản phẩm dệt may
Việt Nam nói riêng
Hoa Kỳ là một cờng quốc hàng đầu thế giới cả về kinh tế, khoa học công nghệ, có
tài nguyên rất phong phú. Hiện nay với dân số khoảng trên 293 triệu ngời, trong đó 75%
sống ở thành thị, tổng sản phẩm quốc nội trên 10.000 tỷ USD, thu nhập bình quân đầu
ngời hàng năm là 36.000 USD hàng năm Hoa Kỳ nhập khẩu trên 1.300 tỷ USD, chiếm
khoảng 1/5 tổng kim ngạch nhập khẩu trên toàn thế giới. Việc thâm nhập thị trờng Hoa Kỳ
- một thị trờng rộng lớn nhất thế giới với mức thu nhập cao và nhu cầu tiêu dùng đa dạng
về nhiều chủng loại hàng hoá với khối lợng lớn - thị trờng tiêu thụ hàng hoá của bất kỳ
doanh nghiệp nào cũng nh bất cứ quốc gia nào trên thế giới. Đúng nh lời nhận xét về thị
trờng Hoa Kỳ, Đại Sứ - Trởng phái đoàn Việt Nam tại Liên Hợp Quốc đã nói: "…đây là
thị trờng không đáy….". Khi nghiên cứu về thị trờng này có thể khái quát những đặc điểm
nổi bật nh sau:
Thứ nhất, tính mở cửa khá cao của thị trờng:
Điều này đợc thể hiện ở chỗ quy chế xuất - nhập khẩu vào thị trờng Hoa Kỳ phù hợp
với những nguyên tắc cơ bản của tổ chức Thơng mại thế giới (W.T.O). Hoa Kỳ là nớc
nhập khẩu lớn các mặt hàng có hàm lợng lao động cao nh dệt may, giầy dép, đồ dùng gia
đình…. , trong đó có những mặt hàng tiêu dùng thông thờng hầu nh Hoa Kỳ không còn
sản xuất nữa. Hoa Kỳ phải nhập các mặt hàng này từ các nớc Châu Á, đặc biệt là Trung
Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Các sản phẩm chế tạo, có hàm lợng vốn và công nghệ cao đợc
nhập từ Châu Âu và Nhật Bản. Ngoài ra Hoa Kỳ cũng nhập khẩu hàng hoá từ rất nhiều
nớc ở các Châu lục khác. Điều này cũng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam
hoàn toàn có thể tìm thấy chỗ đứng tại thị trờng Hoa Kỳ.
Thứ hai, tính quy chuẩn và thống nhất cao độ của sản phẩm đa vào thị trờng Hoa
Kỳ.
Hàng hoá xuất khẩu vào Hoa Kỳ đòi hỏi thực hiện nghiêm túc và chặt chẽ, nhất là
đảm bảo các yêu cầu chất lợng một cách nghiêm ngặt và đồng bộ. Các nhà nhập khẩu Hoa
Kỳ luôn có ấn tợng và đòi hỏi có uy tín phải đợc đặt lên hàng đầu từ khi bắt đầu có mối
quan hệ hợp tác. Hàng hoá nhập khẩu vào Hoa Kỳ thờng phải có khối lợng lớn, đúng quy
chuẩn, đảm bảo đúng thời hạn, và không phơng hại lợi ích kinh tế của các Công ty Hoa Kỳ.
Từ đó cho thấy chỉ nên lựa chọn và tập trung đầu t vào một số mặt hàng và ngành hàng
xuất khẩu chủ lực, không dàn trải. (Ngay cả mặt hàng thủ công mỹ nghệ cũng cần đảm bảo
tính thống nhất và có khối lợng đủ lớn).
Thứ ba, tính pháp lý cao của các quan hệ thị trờng.
Môi trờng pháp lý của Hoa Kỳ là hết sức phức tạp, nhiều khi có sự khác biệt giữa
luật của Liên Bang, Bang và còn cả những quy định riêng biệt của chính quyền địa phơng.
Hệ thống pháp luật liên quan đến bảo vệ quyền lợi ngời tiêu dùng ở Hoa Kỳ đợc thực thi
khá tốt vì thế hàng hoá bán ra ở đây phải đợc bảo hành tốt và an toàn trong thời gian cam
kết để tạo uy tín và niềm tin. Do đó việc hiểu biết các vấn đề pháp lý liên quan là điều kiện
mấu chốt khi xâm nhập vào thị trờng Hoa Kỳ và việc sử dụng các Công ty t vấn nói chung
trong đó có Công ty t vấn Hoa Kỳ là điều cần chú trọng.
Thứ t, tính thống nhất, ổn định cao của hệ thống phân phối.
Hệ thống phân phối hàng hoá ở Hoa Kỳ phát triển ở trình độ cao, có tổ chức hoàn
chỉnh, nếu không dựa vào các hệ thống phân phối hiện có thì không thể đa hàng hoá vào
thị trờng này (không có buôn bán tiểu ngạch hoặc buôn bán đờng biên nh có thể thấy trong
một số trờng hợp khác). Ngời dân Mỹ có thói quen mua sắm tại các siêu thị hay cửa hàng
lớn. Hệ thống phân phối này vừa là cơ hội, vừa là thách thức lớn cho các doanh nghiệp
Việt Nam khi thâm nhập thị trờng Hoa Kỳ. Nếu cha tham gia vào các kênh phân phối lớn
thì không những không phát triển đợc thị trờng mà còn cản trở đến thị phần tiêu thụ và gặp
những vớng mắc vào hệ thống luật pháp của Mỹ. Muốn đi đúng kênh các doanh nghiệp
Việt Nam cần phải lựa chọn đợc nhà phân phối có uy tín và đảm bảo đợc số lợng và quy
cách hàng hoá đúng với thị hiếu và yêu cầu của khách hàng Mỹ.
Thứ năm, thị trờng có sức cạnh tranh rất cao.
Hoa Kỳ là nớc nhập khẩu lớn nhất thế giới, trên thị trờng Hoa Kỳ có đầy đủ các nhà
cung cấp lớn nhỏ ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, vì thế mức độ cạnh tranh là vô cùng
gay gắt. Trong cuộc cạnh tranh này, giá cả và chất lợng là hai yếu tố cơ bản, nhng không
thể không tính đến những yếu tố khác nh bao bì, mẫu mã, xuất xứ, nhãn hiệu sản phẩm….
Đối với doanh nghiệp Việt Nam thì đây là những vấn đề còn mới mẻ. Theo các luật s Mỹ,
vụ kiện cá ba sa đối Việt Nam nặng về khía cạnh chính trị và là điều khó tránh khỏi. Đây
là bài học đắt giá cho các doanh nghiệp Việt Nam và sẽ còn có nhiều vụ kiện khác có thể
xảy ra nữa trong quá trình buôn bán với thị trờng Hoa Kỳ.
Thứ sáu, các hiệp hội kinh doanh có vai trò không nhỏ.
Ở Hoa Kỳ có rất nhiều hiệp hội của các nhà kinh doanh, các hiệp hội này có vai trò
lớn trong việc hớng dẫn và phối hợp hoạt động của các doanh nghiệp với lợi ích cộng
đồng doanh nghiệp tại Hoa Kỳ, trong đó có doanh nghiệp vừa và nhỏ. Điều đó cho thấy
rằng việc thiết lập quan hệ với các hiệp hội kinh doanh ở Hoa Kỳ là con đờng hữu hiệu để
tiếp cận và xâm nhập thị trờng Hoa Kỳ, thúc đẩy hoạt động đầu t của các doanh nghiệp
hoạt động tại Việt Nam .
Thứ bảy, lực lợng ngời Việt Nam ở nớc ngoài tại Hoa Kỳ có vai trò quan trọng
trong việc xúc tiến thơng mại và đầu t tại Hoa Kỳ.
Lực lợng ngời Việt tại Hoa Kỳ rất đông lên đến 1,3 triệu ngời có khả năng hòa nhập
với dân c sở tại, nhng tính cộng đồng cha cao. Vai trò cầu nối của ngời Việt là hết sức
quan trọng nhng trong thực tế còn cần đợc rèn luyện và thử thách. Phong cách làm việc và
phơng thức hợp tác giữa họ với doanh nghiệp trong nớc còn nhiều điều phải đợc rút kinh
nghiệm. Tiềm năng lực lợng sinh viên Việt Nam đang du học tại Hoa Kỳ cha đợc quan
tâm đúng mức, tính cộng đồng Việt Nam rất yếu nên khả năng thực hiện công tác xúc tiến
và đầu t bị hạn chế. Bởi vậy một mặt phải thận trọng tránh vội vàng khi tiếp xúc với các
doanh nghiệp Hoa Kỳ. Giai đoạn đầu cần có sự môi giới của Việt kiều. Mặt khác phải tìm
và lựa chọn đợc khách hàng tin cậy, thu hút nhiều doanh nghiệp có uy tín vào kinh doanh
và đầu t ở Việt Nam.
Thứ tám, chi phí dịch vụ trong cơ cấu giá thành sản phẩm chiếm tỷ trọng cao.
Hàng hoá đa vào bán lẻ tại Hoa Kỳ khá cao bởi chi phí dịch vụ lớn làm hạn chế cơ
hội thâm nhập của các doanh nghiệp Việt Nam khi vào thị trờng Hoa Kỳ.
Thứ chín, hệ thống t vấn tại Hoa Kỳ giữ vai trò quan trọng đặc biệt là t vấn pháp
luật.
Đây là đòi hỏi khách quan bởi đặc điểm của thị trờng này, chi phí t vấn tại Hoa Kỳ
rất cao. Các doanh nghiệp Việt Nam phải biết sử dụng t vấn của các Công ty t vấn pháp
luật Hoa Kỳ, mặt khác đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam cần phải nhanh chóng xây dựng
đợc những Công ty t vấn của Việt Nam có trình độ chuyên môn ngang tầm quốc tế nh các
công ty Hoa Kỳ.
Việt Nam đang thực hiện một chiến lợc công nghiệp hóa hớng về xuất khẩu, thị
trờng Hoa Kỳ có tầm quan trọng đặc biệt, là điểm đến của các sản phẩm chế tạo xuất khẩu.
Với việc dành cho Việt Nam quyền xuất khẩu sang Hoa Kỳ trên cơ sở MFN, Hiệp định
Thơng mại Việt Nam - Hoa Kỳ đã mở ra những cơ hội to lớn để phát triển hàng xuất khẩu
của Việt Nam. Để có thể tận dụng đợc cơ hội, biến khả năng thành hiện thực, tức là có thể
thực sự thâm nhập đợc vào thị trờng rộng lớn, phức tạp và xa xôi nh Hoa Kỳ, Việt Nam
cần hoạch định một chính sách tổng thể với các giải pháp đồng bộ cả về phía Nhà nớc và
doanh nghiệp. Thực tế cho thấy Hoa Kỳ không chỉ là thị trờng xuất khẩu lớn nhất mà còn
thông thoáng nhất thế giới đối với sản phẩm chế tạo từ các nớc đang phát triển. Nhập khẩu
hàng hoá của Hoa Kỳ từ Châu Á là 422 tỷ USD (năm 2000), nhiều hơn 50% so với nhập
khẩu EU từ Châu Á. Năm 2000, hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đã tăng 128%
so với năm 2001, trong khi đó mức xuất khẩu cùng kỳ nói chung của Việt Nam ra thị trờng
thế giới chỉ tăng 10%. Mức xuất khẩu các sản phẩm chế tạo trớc đây đã bị hạn chế bởi
thuế suất cao của Hoa Kỳ trớc Hiệp định Thơng mại, đã tăng đặc biệt nhanh với tốc độ
50% năm. Trong các sản phẩm chế tạo, sản phẩm xuất khẩu tăng mạnh nhất là hàng may
mặc, tăng tới 900 triệu USD trong năm 2002 (gấp 18 lần so với kim ngạch xuất khẩu trong
năm 2001). Năm 2002 cũng ghi nhận sự tăng lên nhanh chóng của nhiều mặt hàng xuất
khẩu khác nh đồ điện (270%), đồ gỗ (50%), hàng hoá du lịch (5422%) và các mặt hàng
công nghiệp hỗn hợp khác 847% không có gì đáng ngạc nhiên khi Hoa Kỳ là một thị trờng
xuất khẩu chủ yếu của các nớc đang phát triển đặc biệt là hàng công nghiệp chế tạo vì Hoa
Kỳ chỉ đứng thứ hai sau EU về quy mô (đợc xác định bằng GNP tổng thu nhập quốc gia).
Tuy nhiên đối với hàng xuất khẩu Châu Á, Hoa Kỳ còn lớn hơn EU. Theo bảng 1 dới đây,
nhập khẩu hàng hoá của Hoa Kỳ từ Châu Á năm 2000 là 422 tỷ USD, nhiều hơn 50% so
với nhập khẩu EU từ Châu Á
Bảng 1: Xuất khẩu của Châu Á vào Hoa Kỳ và EU năm 2000
Đơn vị tính: tỷ USD
Mặt hàng
Xuất khẩu
vào Hoa
Kỳ
Xuất khẩu
vào EU
Tỷ lệ
Hoa Kỳ/EU
Nông sản 13,9 14,8 0,9
Khoáng sản 6,6 7,2 0,9
Nhiên liệu 3,4 3,2 1,1
Hàng công nghiệp chế tạo 396 249,4 1,6
Sản phẩm ô tô 54,7 19,8 2,8
Thiết bị văn phòng và viễn thông 131,9 88,9 1,5
Thiết bị vận tải và máy móc khác 63,1 47,6 1,3
May mặc 35,8 20,8 1,7
Hàng tiêu dùng khác 59,7 33,5 1,8
Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng
hoá
422,7 277,6 1,5
Nguồn: Số liệu thống kê của Bộ Thơng mại - 2001
Phần lớn hàng nhập khẩu của Hoa Kỳ từ Châu Á đều là hàng công nghiệp chế tạo,
tổng kim ngạch lên tới gần 400 tỷ USD trong năm 2000, nhiều hơn 60% về giá trị so với
kim ngạch nhập khẩu tơng ứng của EU từ Châu Á. Về các mặt hàng sử dụng nhiều lao
động (ví dụ nh hàng may mặc và hàng công nghiệp chế tạo tiêu dùng các loại), nhập khẩu
của Hoa Kỳ từ Châu Á cao hơn nhập khẩu của EU từ Châu Á từ 70 đến 80%.
May mặc là một trong những mặt hàng chủ yếu mà các nớc đang phát triển xuất
khẩu với khối lợng lớn, và đối với hầu hết các nớc, Hoa Kỳ là thị trờng chủ yếu trớc tiên.
Với sức tiêu thụ khổng lồ, Hoa Kỳ luôn là thị trờng hấp dẫn và quan trọng của ngành may
mặc các nớc đang phát triển trong đó có Việt Nam.
Bảng 2: Nhập khẩu hàng dệt may của Hoa Kỳ theo xuất xứ,
năm 2000 (triệu USD).
Quốc gia Tổng
Trung Quốc 10.536
Hồng Kông 4.816
Hàn Quốc 3.518
Đài Loan 3.065
Ấn Độ 3.056
Thái Lan 2.541
Inđônêsia 2.440
Philippine 2.316
Banglađét 2.230
Pakixtan 1.865
Xrilanca 1.708
Macao 1.168
Malaysia 895
Singapore 365
Việt Nam 50
Các nớc kém phát triển nhất châu Á 40.518
Các nớc khác 40.920
Thế giới 81.438
Nguồn: W.T.O-2001
Có thể nói rằng kinh tế Mỹ là nền kinh tế hàng đầu thế giới, đó là điều không thể
phủ nhận. Nó lớn gấp 2,5 lần so với nền kinh tế của Nhật Bản, 6 lần so với Đức và 8 lần
so với Trung Quốc - Với thị trờng tiêu thụ hàng hóa rất đa dạng và phong phú - Hoa Kỳ đã
trở thành "miền đất hứa" cho bất kỳ doanh nghiệp nào cũng nh bất kỳ quốc gia nào trên
thế giới muốn xuất khẩu hàng hoá vào Hoa Kỳ. Hiện nay, Việt Nam chúng ta cũng đã trở
thành bạn hàng thơng mại lớn thứ 44 của Hoa Kỳ và là nớc xuất khẩu lớn thứ 38 vào thị
trờng này, trong đó hàng dệt may xuất khẩu tăng rất nhanh. Dệt may là mặt hàng xuất
khẩu chủ lực của Việt Nam vào thị trờng Hoa Kỳ năm 2004 đạt 2,7 tỉ USD chiếm hơn
50% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào thị trờng này và tăng 5,56% so với cùng
kỳ năm trớc. Mỹ là thị trờng tiêu thụ lớn cho hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam đợc thể
hiện qua bảng 4 dới đây:
Bảng 4: Xuất khẩu của Việt Nam.
Nớc Năm 2003 Năm 2004 Tỷ trọng
Mỹ 4,5 5.5 22.4%
EU 3.4 3.4 13.8%
ASEAN 3 3.2 13.0%
Nhật 2.9 3 12.2%
Trung Quốc 1.7 1.9 7.7%
Úc 1.4 1.6 6.5%
Các nớc khác 4 6 24.4%
Tổng số 20.9 24.6 100.0%
Nguồn: Báo cáo Tổng kết Bộ Thơng mại - 2004
2. Những cơ hội và thách thức đối với các doanh nghiệp dệt may Việt Nam khi thâm
nhập thị trờng Hoa Kỳ.
a. Những cơ hội.
Nhìn chung, kết quả xuất khẩu của Việt Nam sang thị trờng Hoa Kỳ là rất khả quan
và đã tác động tích cực đến phơng thức sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp Việt
Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp dệt may, đã mở ra cho họ một tầm nhìn mới, một hớng
đi mới, không những phát huy các thị trờng truyền thống nh Nhật Bản và EU mà còn hớng
tới thị trờng mới đầy tiềm năng nh Hoa Kỳ bởi các yếu tố sau:
Thứ nhất, Hoa Kỳ là một quốc gia đa sắc tộc, đa nền văn hóa, sự phân hóa giàu
nghèo khá rõ…. điều này tạo nên nhu cầu hết sức phong phú, nhất là nhu cầu hàng tiêu
dùng (dệt may, giày dép…) rất đa dạng và do đó hàng hoá của Việt Nam vẫn có nhiều cơ
hội chiếm lĩnh thị trờng khổng lồ này, đặc biệt là hàng dệt may một mặt hàng nhập khẩu
với khối lợng lớn của Hoa Kỳ. Các đơn đặt hàng từ Hoa Kỳ có qui mô lớn hơn nhiều so
với các thị trờng khác, kể cả Châu Âu và Nhật Bản, một phần vì Hoa Kỳ có lợng dân số
đông trên 293 triệu ngời, một phần là do đặc điểm và tính cách của ngời Mỹ là "càng lớn
càng tốt" khác hẳn với cung cách kinh doanh của ngời Châu Á thờng ban đầu mới quan hệ
buôn bán họ chỉ đặt đơn hàng với khối lợng nhỏ sau đó nếu tốt thì mới đặt với số lợng lớn.
Nói nh thế không có nghĩa là ngời Mỹ dễ dàng trong chuyện mua bán mà họ rất chặt chẽ
và khắt khe trong việc soạn thảo và ký kết hợp đồng. Vì thế khi làm ăn với các doanh
nghiệp Mỹ, cần phải xem xét các hợp đồng một cách cẩn thận. Ở Mỹ, một hợp đồng đợc
ký kết bởi các bên liên quan sẽ có sức mạnh toàn năng, trong khi đó một thỏa thuận miệng
thì hầu nh không có giá trị
Thứ hai, hiệp định thơng mại song phơng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ (Bilateral
Trade Agreement - BTA) đợc ký kết tháng 7/2000 đã góp phần tích cực thúc đẩy xuất
khẩu của Việt Nam vào thị trờng Hoa Kỳ tăng nhanh. Chỉ qua hơn 1 năm thực hiện BTA,
thị trờng Hoa Kỳ đã trở thành thị trờng xuất khẩu số một của Việt Nam . Hoa Kỳ đang
nhập trên 22% hàng xuất khẩu của Việt Nam . Hoa Kỳ vừa là thị trờng xuất khẩu số 1 vừa
là thị trờng xuất siêu lớn nhất của Việt Nam.Các ngành kinh tế Việt Nam đang tạo đợc đà
phát triển mới nh may mặc, giày dép, thủy sản, đồ gỗ, hàng điện tử, thủ công mỹ nghệ…
BTA vừa ràng buộc, vừa làm cơ sở để Việt Nam bổ sung, điều chỉnh và hoàn thiện toàn bộ
hệ thống luật pháp của mình, làm cho hệ thống luật pháp Việt Nam đồng bộ, thống nhất,
ổn định và tơng thích với hệ thống luật pháp quốc tế hiện đại tạo điều kiện thuận lợi cho
việc trao đổi buôn bán hàng hoá giữa hai nớc nói riêng và quốc tế nói chung dễ dàng hơn.
Hơn thế nữa BTA sẽ tạo cho Việt Nam những bớc đi trong hội nhập quốc tế vững vàng, tự
tin và hiệu quả hơn và khai thác tốt hơn khả năng của nền kinh tế nhiều thành phần, nền
kinh tế thị trờng, giúp Việt Nam sớm gia nhập W.T.O . Việc áp dụng qui chế MFN (Most
Favoured Nation) trong hiệp định thơng mại Việt Nam - Hoa Kỳ đã thúc đẩy xuất khẩu
của Việt Nam vào thị trờng Hoa Kỳ tăng lên nhanh chóng. Thuế nhập khẩu hàng hoá Việt
Nam giảm bình quân từ 40 - 70% xuống còn 3-7%, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may đã
tăng ngoạn mục: từ 50 triệu USD năm 2001 lên 2,5 tỷ USD năm 2003 và 2004. Ưu đãi lớn
nhất của qui chế MFN là giảm và miễn thuế các sản phẩm từ những nớc cha đợc hởng qui
chế MFN vào Hoa Kỳ chịu thuế xuất - nhập khẩu gần 6 đến 12 lần sản phẩm xuất khẩu
của các nớc đợc hởng qui chế này. Nhờ đợc hởng quy chếMFN nên nhiều nớc và lãnh thổ
đang phát triển ở Châu Á đã thành công trên còn đờng phát triển kinh tế với tiến độ rất
nhanh, điển hình là Singapore, Thái Lan, Hàn Quốc, Đài Loan,….. Việc dành đợc quy chế
MFN trong hiệp định BTA đã mở ra triển vọng cho Việt Nam đợc hởng quy chế GSP
(Generalized System of Preferences) của Hoa Kỳ .Các nớc đợc hởng quy chế GSP của
Hoa Kỳ sẽ đợc phép xuất khẩu một số sản phẩm vào thị trờng Hoa Kỳ với u đãi thuế quan
bằng O. Hiện có hơn 100 nớc đợc hởng quy chế GSP của Hoa Kỳ trong đó có Thái Lan,
Malaysia, Philipine, Ấn Độ,… Và nếu Việt Nam đợc hởng GSP thì hàng dệt may Việt
Nam sẽ có cơ hội để cạnh tranh với hàng dệt may của Trung Quốc, Hồng Kông, Đài
Loan…trên thị trờng Hoa Kỳ.
Thứ ba, Hoa Kỳ hiện tại là một thị trờng lớn cho ngành công nghiệp dệt may Việt
Nam, đây là triển vọng khá sáng sủa bởi vì nhu cầu nhập khẩu hàng dệt may của Hoa Kỳ
rất lớn. Tổng giá trị nhập khẩu hàng dệt may của Hoa Kỳ vào năm 2002 là 72.18 tỉ USD,
vào năm 2003 là 77.43 tỉ USD… Hoa Kỳ là nớc nhập khẩu hàng hoá với khối lợng và quy
mô lớn, quan điểm trong chính sách kinh tế của họ là nhập siêu hàng hoá và xuất siêu dịch
vụ. Do vậy, Việt Nam chúng ta cần phải tích cực hơn nữa trong việc hoạch định các chiến
lợc để thâm nhập và mở rộng thị trờng này đặc biệt là các doanh nghiệp dệt may - dự định
biến Hoa Kỳ thành thị trờng xuất khẩu chính trong tơng lai.
b. Những thách thức đối với các doanh nghiệp dệt may khi thâm nhập thị trờng
Hoa Kỳ.
* Các đối thủ cạnh tranh của Việt Nam rất lớn nh: Trung Quốc, Hồng Kông, Đài
Loan, Ấn Độ… đây là những quốc gia dẫn đầu về xuất khẩu hàng dệt may vào thị trờng
Hoa Kỳ cũng nh EU… kể từ ngày 1/1/2005, các nớc Trung Quốc, Ấn Độ… đợc bãi bỏ hạn
ngạch khi xuất khẩu hàng dệt may vào Hoa Kỳ. Ngoài ra các nớc này còn đợc hởng u đãi
thuế quan phổ cập GSP (Generalized System of Preferences) của Hoa Kỳ nên sức cạnh
tranh hàng dệt may của họ rất lớn, mà điển hình là Trung Quốc có số lợng hàng dệt may
xuất khẩu vào Hoa Kỳ cũng nh Eu với một kỷ lục cha bao giờ có kể từ khi Trung Quốc
đợc gia nhập vào W.T.O cách đây 3 năm. Hàng dệt may giá rẻ do Trung Quốc sản xuất đã
và đang thống trị thị trờng quốc tế. Mức tăng trởng mặt hàng này của Trung Quốc quá
nhanh sau 1/1/2005. Các loại áo sơ mi cotton và quần tăng 1.250% trong quý I/2005, đặc
biệt là quần cotton tăng 1.500%, đồ lót tăng 300%. Khối lợng hàng dệt may giá rẻ do
Trung Quốc sản xuất đã và đang ồ ạt thâm nhập thị trờng Mỹ và EU làm cho hàng nghìn
các doanh nghiệp, cũng nh công nhân các nớc này phải đóng cửa và nghỉ việc. Theo hiệp
hội quốc tế các nghiệp đoàn tự do (ICFTU), ngành dệt may thế giới đang đứng trớc nguy
cơ mất 40 triệu việc làm sau khi chế độ hạn ngạch dệt may dỡ bỏ báo cáo của ICFTU cho
rằng, việc xoá bỏ hạn ngạch dệt may dẫn đến nhiều nớc chuyên xuất khẩu hàng dệt may
theo hạn ngạch nh: Bangladesh, Campuchia, Philipine,Việt Nam, Nam Phi, Dominica,
Goatemala và Morixơ… phải đối đầu với cuộc cạnh tranh hàng dệt may của Trung Quốc
và Ấn Độ giá rẻ.
* Hạn ngạch (quota) có thể nói là vấn đề bức xúc nhất cho các doanh nghiệp dệt
may Việt Nam hiện nay. Xuất khẩu dệt may của Việt Nam đã bị hạn ngạch khống chế ở
mức 1,8 tỉ USD (tơng đơng với 400 triệu đơn vị sản phẩm). Sức cạnh tranh thấp do bị áp
đặt hạn ngạch đã làm giảm từ 5-7% thậm chí 10% khả năng xuất khẩu so với các nớc đã
dỡ bỏ hạn ngạch. Tình trạng bị áp đặt hạn ngạch cũng làm cho xuất khẩu mặt hàng dệt
may giảm xuống rõ rệt: từ 1.824 triệu USD trong 10 tháng đầu năm 2003 giảm xuống còn
1.563 triệu USD trong 10 tháng đầu năm 2004, giảm 15%. Nh vậy, các nớc Trung Quốc,
Ấn Độ, vừa không bị áp đặt hạn ngạch, lại vừa đợc hởng lợng u đãi thuế quan phổ cập
trong khi Việt Nam đối với thị trờng Hoa Kỳ vẫn bị áp đặt hạn ngạch và việc điều hành
hạn ngạch cũng còn nhiều bất cập sẽ trở thành thách thức, khó khăn lớn cho hàng dệt may
Việt Nam thâm nhập vào thị trờng Hoa Kỳ.
*Hàng hoá của Việt Nam vẫn bị phân biệt đối xử về thuế và các biện pháp phi thuế
quan nh bị áp dụng các điều khoản tự vệ, chống bán phá giá mà Hoa Kỳ sẽ sử dụng, đặc
biệt là đối với hàng dệt may của Việt Nam và Trung Quốc. Đây sẽ là một rào cản lớn cho
hàng dệt may Việt Nam thâm nhập vào thị trờng Hoa Kỳ.
* Hàng dệt may Việt Nam cũng cha phong phú về chủng loại, số lợng nhỏ chất lợng
thấp, giá thành cao, nên sức cạnh tranh và tiêu thụ không mạnh. Tỷ lệ gia công qua nớc
thứ ba cao, nên lợi nhuận thấp và không phù hợp với tập quán kinh doanh của Hoa Kỳ.
Đây là khó khăn lớn nhất mà các doanh nghiệp Việt Nam đang gặp phải, họ đã phải sử
dụng mô hình CMT để thâm nhập thị trờng Hoa Kỳ, trong mô hình này, các Công ty Việt
Nam nhận đơn đặt hàng từ các nớc trung gian khác nh Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc
đây là những nớc sẽ thực hiện mọi công việc tiếp thị và tài chính cung cấp thiết kế và
nguyên liệu cho Công ty Việt Nam để may thành thành phẩm và chuyển đi sang thị trờng
Hoa Kỳ. Bởi vậy, các doanh nghiệp Việt Nam cần phải thay đổi chiến lợc sản xuất kinh
doanh của mình và phải thu hút đầu t trực tiếp của các Công ty Hoa Kỳ và nớc ngoài để
xây dựng các cơ sở sản xuất hiện đại, quy mô lớn, giá thành hạ, chất lợng cao thì mới thu
đợc lợi nhuận cao và có khả năng cạnh tranh đợc với các quốc gia khác khi xuất khẩu
hàng vào Hoa Kỳ.
* Hiệp định đa sợi cũng là một rào cản cho các doanh nghiệp dệt may Việt Nam khi
thâm nhập vào thị trờng Hoa Kỳ. Vì hiệp định đa sợi khuyến khích các nớc xuất khẩu sản
phẩm dệt may có nguyên phụ liệu đợc sản xuất tại nớc xuất khẩu, trong đó nguyên - phụ
liệu đang là vấn đề nan giải cho ngành dệt may Việt Nam, hiện tại ngành may Việt Nam
đang phải nhập khẩu từ 70 - 80% nguyên - phụ liệu từ nớc ngoài. Mặc dù trong những
năm qua, chính phủ rất quan tâm đến phát triển diện tích trồng bông, nhng do khí hậu và
thổ nhỡng nớc ta cha phù hợp, nên diện tích và sản lợng bông trong những năm qua, tuy
có tăng nhng không đáng kể. Đặc biệt, vụ bông vừa qua, diện tích trồng bị thu hẹp, làm
sản lợng giảm 20% so với những vụ trớc. Nguyên nhân là do ngời nông dân chuyển sang
trồng cây khác, hạn hán kéo dài đã làm nhiều vùng trồng bông mất trắng hàng nghìn hecta,
không cho thu hoạch. Còn phụ liệu trong nớc cũng đã có một số nhà máy sản xuất nhng
không đáng kể chỉ đáp ứng đợc khoảng 20 - 25% nhu cầu của ngành.
* Khó khăn nữa là trong việc chiếm lĩnh và giữ mặt hàng dệt may vào thị trờng Hoa
Kỳ nếu Việt Nam cha là thành viên của W.T.O cuối năm 2005 thì các nhà nhập khẩu Hoa
Kỳ sẽ rút đơn đặt hàng của họ cho các thành viên khác của W.T.O
* Năng lực quản lý, kỹ thuật sản xuất và đảm bảo xuất khẩu ổn định, việc thực hiện
liên doanh, hợp tác, liên kết trong sản xuất để giữ vững thị phần hàng may mặc còn khó
khăn.
3. Vai trò của công tác xúc tiến thơng mại để thâm nhập thị trờng Hoa Kỳ
Để thâm nhập thị trờng rộng lớn này, công tác xúc tiến thơng mại là rất quan trọng
và phải đợc quan tâm ở cấp Nhà nớc và từng doanh nghiệp.
* Về phía Nhà nớc cần xây dựng các chơng trình xúc tiến xuất khẩu.
Nếu cả Nhà nớc và doanh nghiệp có sự hợp tác chặt chẽ hơn nữa trong công tác xúc
tiến thơng mại thì em nghĩ rằng để đa sản phẩm dệt may cuả đất nớc mình vào Hoa Kỳ là
không khó. Nhà nớc đã giao cho Bộ thơng mại xây dựng cụ thể chơng trình XK hàng dệt
may vào Hoa Kỳ, đầu t vốn cho công tác nghiên cứu mẫu mốt của hàng may để XK vào
Hoa Kỳ. Tạo điều kiện để các doanh nghiệp khảo sát thị trờng, tham gia hội chợ triển lãm,
tổ chức tiếp xúc với các nhà phân phối hàng dệt may Hoa Kỳ. Với những nỗ lực của Nhà
nớc, của doanh nghiệp công tác xúc tiến thơng mại sẽ góp phần nâng cao kim ngạch XK
hàng dệt may vào thị trờng Hoa Kỳ.
CHƠNG 2
THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU HÀNG DỆT MAY
VIỆT NAM VÀO THỊ TRỜNG HOA KỲ
1. Thực trạng của hàng dệt may xuất khẩu vào thị trờng Hoa Kỳ khi Việt Nam cha
gia nhập W.T.O và còn áp dụng quota.
Sau khi Mỹ bỏ cấm vận Việt Nam năm 1994, hai nớc tiến hành bình thờng hóa quan
hệ chính trị và ngoại giao nhng về thơng mại thì phải sau khi Hiệp định thơng mại Việt -
Mỹ (BTA) có hiệu lực (ngày 10/12/2001) mới có thể nói là bình thờng hóa. Chỉ sau khi
Việt Nam đợc hởng quy chế tối huệ quốc của Hoa Kỳ thì hàng hoá nói chung và hàng dệt
may nói riêng của Việt Nam mới có khả năng tiếp cận thị trờng này ở quy mô lớn. Sau khi
có tối huệ quốc ,từ 2002 đến 2003 xuất khẩu dệt may của Việt Nam đã tăng nhanh chóng.
Hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đợc hởng quy chế tối huệ quốc khi đa vào thị
trờng Mỹ tính cạnh tranh về giá của sản phẩm Việt Nam đợc gia tăng đáng kể vì thuế nhập
khẩu sẽ giảm bình quân từ 40 - 70 xuống còn 3-7%
Theo hiệp hội dệt may Việt Nam, tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành 5 tháng
đầu năm 2003 đạt 1,3 tỷ USD, tăng 69,5% so với cùng kỳ 2002. trong đó riêng kim ngạch
xuất khẩu sang Hoa Kỳ đạt gần 730 triệu USD, dẫn đầu các thị trờng. Tuy tốc độ may của
Việt Nam cha ổn định và bền vững. Sang năm 2004 mặt hàng dệt may bị hạn ngạch khống
chế nên mức độ tăng trởng của mặt hàng này đã bị giảm đáng kể, qua bảng 5 ta càng thấy
điều đó.
Bảng 5: Cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ.
Mặt hàng
Năm
2002 2003 2004 KH 2005
Dệt may 975 2500 2700 2800
Thủy sản 674 750 564 800
Giày dép 224 325 473 580
Dầu khí 179 209 250 250
Đồ gỗ 86 200 408 800
Rau quả 74 105 182 200
Cà phê 73 98 144 150
Máy thiết bị 27 97 112 150
Mỹ nghệ 12 21 27 50
Đồ nhựa 5 11 28 50
Hàng khác 100 200 380 400
Tổng số 2429 4500 5200 6200
Nguồn: Bộ Thơng mại 6-2005
Cũng nh theo Bộ thơng mại, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may có quản lý hạn
ngạch vào thị trờng Hoa Kỳ trong 6 tháng đầu năm 2005 mới đạt 700 triệu USD, chỉ bằng
80% mức thực hiện của cùng kỳ năm ngoái.
Trong 700 triệu USD này, 2 mã hàng "nóng" có mức thực hiện lớn nhất là Cat.
338/339 (đạt trên 300 triệu USD) và Cat. 347/348 (đạt trên 189 triệu USD - Xem bảng 6) .
Bảng 6: Tình hình xuất khẩu hàng dệt may sang thị trờng Hoa Kỳ năm 2005.
(ĐV tiền: USD)
STT Cat
Đơ
n vị
tính
Tổng
nguồn HN
2005
Lơng
HN đã
sử dụng,
2004
Số lợng đã
cấp visa
Tỷ lệ HN đã
sử dụng
HN 2005 cha
cấp visa
Kim
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8)
I. Câp visa theo thông báo hạn ngạch:
1 333 Tá 45,750 4,789 10.49% 40,952 859.557.39
2 334/335 Tá 741,567 190,607 25.70% 550,960 22.996.333.67
3 338/339 Tá 15.103.336 176,751 7,670,876 51.96% 7,255,739 308.407.328.76
4 340/640 Tá 2.282.946 36,829 477,608 44.44% 1,268,504 56,274,325.79
5 342/642 Tá 620.905 271,147 43.68% 349,708 14,229.633.26
6 347/348 Tá 7.666.005 2,941,517 38.37% 4,724,488 189.421.413.79
7 359/-
s/659-s
Tá 603.432 241,858 41.41% 353,574 10.669.077.53
8 434 Tá 18.708 954 5.10% 17,754 140,876.01
9 435 Tá 46.158 1,200 2.60% 44,958 331.075.44
10 440 Tá 2.887 2411 83.51% 476 405.554.10
11 448 Tá 36.955 394 1.07% 36,561 84.404.00
12 638/639 Tá 1.375.101 509,257 37.03% 865,844 31.44.853.16
13 647/648 Tá 2,230.991 798,952 35.81% 1,432,039 51.152.076.08
Nguồn: Báo cáo thống kê Bộ Thơng mại 6-2005
Sự sút giảm này xuất phát từ nguyên nhân các nớc thành viên tổ chức thơng mại thế
giới (WTO) bãi bỏ quota cho nhau từ 1/1/2005, trong khi đó Việt Nam vẫn cha đợc hởng
chính sách này, Việt Nam vẫn cha là thành viên của WTO mà năng lực cạnh tranh của
Việt Nam lại thấp và việc quản lý và sử dụng quota của Việt Nam lại còn bất cập và kém
hiệu quả.
Trớc thực trạng khó khăn này, Bộ trởng Bộ thơng mại Trơng Đình Tuyển mới đây
một lần nữa gửi th cho các doanh nghiệp dệt may, đề xuất hai ý kiến, nhằm nâng cao hiệu
quả sử dụng quota:
Một là, cấp visa tự động cho các doanh nghiệp có năng lực sản xuất, có hợp đồng
xuất khẩu, đặc biệt là xuất khẩu cho các nhà phân phối lớn đối với các Cat. thực hiện còn
thấp trong 5 tháng đầu năm.
Hai là, thu hồi quota của các doanh nghiệp mới thực hiện đợc dới 35%, chuyển cho
các doanh nghiệp khác có khả năng xuất khẩu, và chỉ cấp lại khi những doanh nghiệp này
có nhu cầu xuất khẩu thực sự. Th của Bộ trởng Trơng Đình Tuyển ngay lập tức đã gây nên
một phản ứng khá mạnh mẽ trong các doanh nghiệp dệt may. Điều khiến các doanh nghiệp
cảm thấy lo lắng là trong bối cảnh cạnh tranh thị trờng khốc liệt, mà quota lại hạn hẹp và
khó khăn đến vậy, thì những phơng án mà Bộ trởng đề xuất liệu có đem lại thuận lợi cho
doanh nghiệp hay không? Sau sự kiện Liên Bộ Thơng mại - Công nghiệp cho phép các
doanh nghiệp chuyển nhợng quota hàng dệt may xuất khẩu sang Hoa Kỳ, đã xảy ra tình
trạng một số doanh nghiệp có quota nhng cha có nhu cầu xuất khẩu, thậm chí không xuất
khẩu đợc, đã giữ để bán lại cho các doanh nghiệp khác với giá cao, khiến cho thị trờng
mua bán quota trở nên náo nhiệt và diễn biến theo chiều hớng xấu, không có lợi cho hoạt
động xuất khẩu của cộng đồng các doanh nghiệp dệt may. Chẳng hạn, các Cat. "nóng" nh
quần nam, nữ chất liệu bông (Cat. 347/348 - bảng 6) lúc bình thờng chỉ ở mức 2,5 - 3,5
USD/Tá, nhng vào thời gian này có doanh nghiệp đòi chuyển nhợng với giá 8 - 10 USD/tá,
hay nh áo sơ mi dệt kim nam, nữ chất liệu bông (Cat.338/339 - bảng 6) đang từ 4USD/tá
nay tăng lên 10 USD/tá…. Việc một số doanh nghiệp cố tình giữ quota nhằm mục đích
chuyển nhợng với giá cao đã khiến cho các doanh nghiệp có nhu cầu xuất khẩu, đặc biệt là
những doanh nghiệp đã ký đợc hợp đồng mà lại không còn quota, phải đi mua lại quota
với giá cao so với thực tế. Và hậu quả của việc này là chi phí sản xuất của các doanh
nghiệp bị tăng lên nhiều lần trong khi giá xuất khẩu đã đợc thỏa thuận trớc trong hợp đồng,
nếu doanh nghiệp đòi tăng giá thì sẽ phải đối mặt với nguy cơ khách hàng bỏ đơn hàng,
còn nếu giữ nguyên giá cũ thì doanh nghiệp sẽ không còn lãi. Thực trạng hiện nay, nơi cần
quota để xuất khẩu thì không có mà nơi không xuất khẩu thì lại có quota, chẳng hạn nh
Công ty TNHH May & Thơng mại Á Châu là doanh nghiệp chuyên sản xuất các đơn hàng
FOB (mua nguyên liệu bán thành phẩm) có mối quan hệ làm ăn khá tốt với các khách
hàng Calmex, Everyarn, các nhà phân phối lớn của Hoa Kỳ nh: The Children Place,
K.Mart, Tagert, JC Penny - kim ngạch xuất khẩu chiếm tỷ lệ hơn 70% doanh thu tại thị
trờng Mỹ, nay cũng đang lâm vào tình trạng có khả năng xuất khẩu nhng không có hạn
ngạch, mặc dù chính phủ đã cho phép chuyển nhợng hạn ngạch nhng thực sự cũng đang
rất lúng túng vì giá chuyển nhợng quá cao và rất khó tìm nguồn. Công ty Global Source
Net. Ltd là một trong những nhà xuất khẩu hàng đầu ở Việt Nam về mặt hàng Cat. 435,
chiếm 90% sản phẩm đi Hoa Kỳ 10% sản phẩm đi EU cũng lâm vào tình trạng thiếu hạn
ngạch, không có hạn ngạch chuyển nhợng của Cat này.
Đáng lẽ ra, các doanh nghiệp có thể tự thơng thảo để chuyển nhợng quota cho nhau,
nhng do ý thức cộng đồng trong các doanh nghiệp còn kém nên dẫn đến tình trạng trên.
Trong 5 tháng đầu năm 2005, lợng quota mà toàn ngành dệt may thực hiện đợc chỉ đạt ở
mức thấp, khoảng trên 30%. Chính vì thế các chuyên gia dệt may cho rằng, việc thu hồi
lợng quota của các doanh nghiệp mới chỉ thực hiện đợc dới 35% theo đề xuất của Bộ trởng
Trơng Đình Tuyển, trong điều kiện quota vào Hoa Kỳ có hạn để tăng cờng hiệu quả sử
dụng quota, tránh tối đa tình trạng ế, đọng quota, là một giải pháp hữu hiệu. Các chuyên
gia cũng cho rằng cần thiết phải xử lý kịp thời số quota cha dùng đến của các doanh
nghiệp này để giao lại cho các doanh nghiệp có khả năng xuất khẩu.
Bộ trởng Bộ Thơng mại Trơng Đình Tuyển cũng đề nghị các doanh nghiệp dệt may
nên thành lập mô hình liên kết chuỗi, có nh thế mới phát huy đợc hiệu quả sản xuất và
xuất khẩu của toàn ngành dệt may, và ông xin ý kiến các doanh nghiệp về một số thay đổi
trong điều hành hạn ngạch trong dệt may xuất khẩu đi Hoa Kỳ trong đó có việc cấp phép
XK tự động đối với một số chủng loại hàng (Cat). Tuy nhiên, nửa tháng sau, chỉ có 47 th
phản hồi, 30 ý kiến ủng hộ và 10 ý kiến phản đối. Các ý kiến phản đối cho rằng, cấp visa
tự động sẽ dẫn đến khả năng doanh nghiệp xuất khẩu qúa số lợng và có thể bị phá vỡ hợp
đồng với khách hàng. Để khắc phục tình trạng này, Bộ Thơng mại đã có điều chỉnh nhất
định và trớc mắt xử lý cho 2 chủng loại hàng dệt may (Cat). Trong thời kỳ cao điểm giao
hàng. Những xử lý này đợc thể hiện trong thông báo số 0716 TM - DM hớng dẫn thực
hiện hạn ngạch 2 Cat. 347/348 và 647/648 xuất khẩu sang thị trờng Hoa Kỳ năm 2005 của
Bộ Thơng mại, nhiều doanh nghiệp đã phản ứng gay gắt.
Một doanh nghiệp dệt may ở TP.HCM đề xuất: "Những doanh nghiệp nhỏ, ít xuất
hàng đi Hoa Kỳ thì rất hăng hái ngợc lại những doanh nghiệp lớn thờng xuyên xuất hàng
sang Hoa Kỳ lại không đồng tình. Việc chỉ có 47 đơn vị trên tổng số hơn 1.000 doanh
nghiệp trả lời là quá ít, cha phản ánh đợc điều gì, nếu Bộ Thơng mại căn cứ vào đó mà làm
thì không thể chính xác".
Nhiều doanh nghiệp tỏ ra e ngại với việc cấp visa tự động. Giám đốc một xí nghiệp
may phân tích, theo thông báo trên, Liên Bộ Thơng mại và Công nghiệp thực hiện cấp visa
tự động đối với 2 Cat. 347/348 và 647/648 chỉ từ ngày 1/7/2005 đến 31/8/2005. Nh vậy,
trong thời gian 2 tháng, doanh nghiệp phải đàm phán với khách hàng, sau đó tiến hành sản
xuất, rồi giao hàng thì không thể trở tay kịp.
Trớc tình hình trên, hầu hết các doanh nghiệp kiến nghị cha nên cấp visa tự động.
Ngoài ra việc thu hồi hạn ngạch của các doanh nghiệp mà 5 tháng qua mới thực hiện đợc
dới 35% hạn ngạch, cũng gây nhiều tranh cãi. Bởi trong Thông t liên tịch quy định việc
cấp và sử dụng hạn ngạch trong đó xác định rõ thời hạn thu hồi là tháng 9/2005. Thời gian
qua, cộng đồng doanh nghiệp đã áp dụng quy định trên để đàm phán, ký kết hợp đồng với
khách hàng. Nay Bộ Thơng mại ra quyết định nh vậy, nhiều doanh nghiệp rất lo lắng.
Theo Hội dệt may Thêu đan TP.HCM việc phân bổ hạn ngạch tuy đã công khai,
nhng hậu quả của các phân bổ cũ từ các năm trớc vẫn còn ảnh hởng, doanh nghiệp chịu
thiệt vẫn tiếp tục chịu thiệt. Tỷ lệ cung ứng quần ở 2 Cat. 347/348 và 647/648 của Việt
Nam cho thị trờng Hoa Kỳ là khá lớn. Nếu không cấp phép xuất khẩu tự động sẽ xảy ra
tình trạng khê đọng hạn ngạch, ảnh hởng tới tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may.
Đúng nh ý kiến của thứ trởng Lê Danh Vĩnh về sự cần thiết phải cho phép các doanh
nghiệp chuyển nhợng hạn ngạch hàng dệt may xuất khẩu sang Hoa Kỳ (trên báo Thơng
mại thứ 6-5-2005) rằng:
Sự cần thiết phải cho phép các doanh nghiệp chuyển nhợng hạn ngạch hàng dệt may
xuất phát từ đặc điểm của hàng dệt may đợc thể hiện ở một số vấn đề sau đây:
- Mặt hàng luôn thay đổi mẫu mã, thời trang, chủng loại, số lợng, nguyên phụ liệu,
tính thời vụ.
Thị trờng dệt may bị khống chế bởi ngời mua chứ không phải ngời sản xuất, xuất
khẩu nên ngời mua có quyền yêu cầu phải đáp ứng nhiều điều kiện khác nhau.
Việc phân hạn ngạch theo thành tích xuất khẩu năm trớc là tiêu chí phân phối cơ bản
mà nhiều nớc áp dụng (ở Việt Nam chúng ta có 84% tổng hạn ngạch đợc phân phối theo
thành tích). Trong khi đó, doanh nghiệp đợc phân hạn ngạch theo thành tích năm trớc,
nhng năm sau có thể do thay đổi mẫu mã, đơn hàng nên không ký đợc hợp đồng, không
xuất khẩu đợc, nếu không cho chuyển nhợng, số hạn ngạch đó sẽ bị khê đọng.
Ta xuất khẩu hàng dệt may vào thị trờng Hoa Kỳ năm 2005 trong bối cảnh vẫn chịu
hạn ngạch, trong khi các nớc thành viên W.T.O đã đợc xuất khẩu tự do. Do đó việc cho
phép chuyển nhợng hạn ngạch sẽ tạo sự linh hoạt cho các thơng nhân để đáp ứng đợc yêu
cầu của đơn hàng.
Nói chung, tính đến ngày 20/6/2005, xuất khẩu hàng dệt may vào các thị trờng mới
chỉ đạt 1,7 tỉ USD, bằng 80% so với cùng kỳ năm ngoái và chỉ bằng 30,9% so với kế
hoạch. Với tốc độ xuất khẩu chậm nh vậy thì mục tiêu xuất khẩu cả năm đạt 5 - 5,2 tỷ
USD cho dệt may Việt Nam là rất khó khăn, đặc biệt là xuất khẩu vào thị trờng Hoa Kỳ.
Cụ thể, chỉ có 3 nhóm cat. nóng xuất khẩu vào Hoa Kỳ so với 6 tháng cùng kỳ năm ngoái
là có tăng nhng không đáng kể. Đó là cat 340/640 tăng 4%, và 638/639 tăng 62%, 334/335
tăng 6%. Còn lại hầu hết các cat quan trọng khác chiếm tỷ trọng xuất lớn thì lại giảm. Thí
dụ nh cat 338/339 chiếm 44% giá trị xuất khẩu vào thị trờng, Hoa Kỳ giảm 17% cat
347/348 chiếm 25% giá trị xuất khẩu vào Hoa Kỳ giảm 25% so với cùng kỳ. Cat 647/648
chiếm 7% giá trị xuất vào Hoa Kỳ giảm 20%. Nh vậy chỉ tính 3 nhóm cat. "nóng" chiếm
trên 70% giá trị kim ngạch xuất khẩu vào Hoa Kỳ kể trên bị giảm kim ngạch ta thấy mức
sút giảm của hàng dệt may vào thị trờng Hoa Kỳ khá rõ rệt.
Những khó khăn về hạn ngạch từ đầu năm 2005 mặt bằng giá cao đang là trở ngại
khiến xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam khó tăng nhanh kim ngạch. Theo Bộ Thơng mại,
hiện hầu hết các chủng loại hàng dệt may của Việt Nam xuất khẩu sang thị trờng Hoa Kỳ
đều có giá cao hơn 5 - 7% thậm chí 10% so với các doanh nghiệp dệt may của Trung Quốc,
Ấn Độ, Bangladesh và Indonesia. Cụ thể, đối với Cat. 338/339, đơn giá trung bình thực
hiện tại Việt Nam là 5,79 - 8,2 USD/m2 trong khi ở Bangladesh chỉ 4,66 - 4,88 USD/m2,
Trung Quốc khoảng 4,68-5,84 USD/m2và Indonesia 6,46-7,84 USD/m2. Trớc thực tế này
các chuyên gia thơng mại khuyến cáo các doanh nghiệp nên cân nhắc để giảm giá 5 - 10%
nhằm thu hút khách hàng hoặc phải đầu t làm hàng chất lợng cao.
2. Phân tích những u, nhợc điểm những mặt tồn tại của hàng dệt may Việt Nam khi
thâm nhập vào thị trờng Hoa Kỳ.
* Những u điểm của hàng dệt may Việt Nam khi thâm nhập vào thị trờng Hoa Kỳ.
Hàng dệt may XK vào thị trờng Hoa Kỳ có những u điểm nổi bật nh sau:
- Về hình thức hàng dệt may có ý nghĩa rất quan trọng đối với ngời Mỹ. Là quốc gia
đa sắc tộc, ngời Mỹ dễ bị kích thích bởi thị giác, thích cách trình bày sinh động, nhiều hình
ảnh…. đặc biệt họ rất chú ý đến cách ăn mặc, cách trang phục… Các doanh nghiệp dệt
may Việt Nam nhạy bén nắm bắt đợc tâm lý này của ngời Mỹ nên đã nhận thức đợc sự cần
thiết phải xây dựng kế hoạch đầu t, đổi mới công nghệ, nâng cao chất lợng sản phẩm, kiểu
dáng, mẫu mã và sử dụng nguồn nhân lực…v v ,để đáp ứng nhu cầu của ngời Mỹ. Lấy
Công ty May 10 là một điển hình, với 10-15 triệu sản phẩm mỗi năm, hơn 6000 công nhân
và 13 xí nghiệp thành viên, May 10 hiện là một trong những doanh nghiệp lớn nhất của
ngành may mặc Việt Nam. May 10 đã xuất khẩu 80% trong tổng số doanh thu hơn 450 tỷ
đồng của mình và hơn 1/2 kim ngạch đạt đợc là từ việc xuất hàng sang Hoa Kỳ. Từ những
loại hàng chủ lực ban đầu là quần, sơ mi, Jacket…. với hình thức xuất hàng dạng bán
thành phẩm, số lợng ít và giá trị không cao đến nay May 10 đã chuyển sang hàng veston
cao cấp cung cấp cho thị trờng Hoa Kỳ đảm bảo độ tin cậy cao đáp ứng các vấn đề về
năng lực, chất lợng nguyên phụ kiện và trách nhiệm xã hội… Công ty May Việt Tiến là
doanh nghiệp có quy mô hoạt động sản xuất, kinh doanh lớn trong Tổng Công ty dệt may
Việt Nam. Với đội ngũ cán bộ công nhân viên có trình độ chuyên môn cao, năng động
sáng tạo; một cơ sở vật chất và hệ thống máy móc thiết bị kỹ thuật hiện đại; một hệ thống
quản lý theo tiêu chuẩn quốc tế (ISO 9001 - 2000, SA 8000, Wrap), Việt Tiến luôn đáp
ứng cho các thị trờng mà đặc biệt là thị trờng Hoa Kỳ, những sản phẩm, dịch vụ có chất
lợng cao, thỏa mãn nhu cầu của mọi khách hàng. Việt Tiến xem thị trờng Hoa Kỳ là mục
tiêu quan trọng trong chiến lợc tiếp cận thị trờng, vì đây là một thị trờng lớn nhiều tiềm
năng hứa hẹn cho hoạt động xuất khẩu. Ngay từ đầu năm 2001, trong khi hiệp định Thơng
mại Việt - Mỹ cha đợc thực thi, thì Việt Tiến đã ký đợc hợp đồng đầu tiên với tập đoàn
Supreme International. Inc - một tập đoàn lớn của Hoa Kỳ với 200.000 sản phẩm sơ mi,
với giá trị gần 1.000.000 USD. Việt Tiến cũng ý thức đợc rằng Mỹ là một thị trờng khó
tính, nhiều rủi ro tiềm ẩn, nên ngay từ đầu năm 2000 Công ty đã có sự chuẩn bị về khả
năng tài chính, mở rộng và nâng cấp nhà xởng, hệ thống kho tàng, đổi mới quy trình công
nghệ, đầu t máy móc thiết bị chuyên dùng hiện đại, đầu t nâng cấp công tác thiết kế, công
tác may mẫu, nâng cao tay nghề công nhân, đào tạo đội ngũ chuyên gia đàm phán giỏi
ngoại ngữ, vi tính và thông hiểu luật pháp thơng mại Mỹ. Bên cạnh đó, Công ty đã chủ
động tiếp cận và khai thác thị trờng nguyên phụ liệu đa dạng thuộc thế mạnh của các nớc
trong khu vực, từng bớc nâng tỷ trọng nội địa hóa sản phẩm xuất khẩu nhằm đáp ứng yêu
cầu về chất lợng sản phẩm và tiến độ giao hàng ngày càng nhanh của thị trờng Hoa Kỳ. Để
chuẩn bị cho chiến lợc đa sản phẩm may mặc mang nhãn hiệu Việt Tiến vào thị trờng Hoa
Kỳ, Công ty đã đợc cấp giấy chứng nhận ngày 27/5/2003. Trong quá trình kiên trì tiếp cận
và khai thác thị trờng Hoa Kỳ, Việt Tiến đã vững vàng vợt qua hàng trăm cuộc đánh giá
của những khách hàng lớn và cả những khách hàng khó tính nhất, sản phẩm do Việt Tiến
sản xuất ngày càng đáp ứng đợc thị hiếu và nhu cầu của ngời tiêu dùng Hoa Kỳ. Những
mặt hàng thế mạnh của Việt Tiến đã có mặt tại thị trờng Hoa Kỳ nh: Sơ mi, quần kaki,
quần jeans, jacket, bộ thể thao, veston , hàng thun, váy… Trong năm (2001-2004) Việt
Tiến đã ký kết hợp đồng cung cấp hàng hóa với hơn 10 nhà nhập khẩu lớn của Hoa Kỳ
(Supreme, International Inc, Sears, American Eagle, Haggas Alfred Dunner, JC Perny,
Columbia Sportsears Nike, The Limited…. và chỉ trong vòng 4 năm (2001-2004), thị
trờng Hoa Kỳ đã chiếm tỷ trọng lớn trong hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu của Việt
Tiến bên cạnh những thị trờng khác (doanh số bình quân hàng năm là 60.000.000 USD).
Với những u thế này, chắc chắn hoạt động xuất khẩu hàng may mặc của Việt Tiến trong
những năm tới đối với thị trờng Hoa Kỳ sẽ phát triển bền vững.
- Hàng dệt may Việt Nam đã có kinh nghiệm XK sang các thị trờng khó tính là EU
và Nhật Bản, Canada… các doanh nghiệp đã có kinh nghiệm trong tổ chức, điều hành
trong XK nên khi mở đợc thị trờng Hoa Kỳ các doanh nghiệp không tỏ ra bỡ ngỡ mà nhạy
bén với khách hàng Hoa Kỳ.
- Lâu nay tuy cha trực tiếp XK hàng dệt may vào thị trờng Hoa Kỳ song các doanh
nghiệp của ta đã may gia công cho Hàn Quốc, Đài Loan, Hồng Kông để họ XK vào Hoa
Kỳ. Do đó khi ta bình thờng hoá quan hệ với Hoa Kỳ, ta có quota hàng dệt may Việt Nam
XK vào thị trờng đa dạng này không mấy khó khăn.
- Việt Nam có lực lợng Việt kiều tại Hoa Kỳ với số lợng lên đến 1,3 triệu ngời. Tuy
còn có những mặt hạn chế song đã huy động đợc sự ủng hộ của Việt kiều, họ làm công tác
tuyên truyền quảng bá, môi giới khách hàng nh nhiều doanh nghiệp Việt Nam có cơ sở để
tiêu thụ hàng tại Hoa Kỳ.
* Những nhợc điểm của hàng dệt may Việt Nam khi thâm nhập vào thị trờng Hoa
Kỳ.
Nhìn chung, hàng dệt may Việt Nam vẫn còn nhiều mặt nhợc điểm nh sau: Giá hàng
dệt may xuất khẩu Việt Nam vẫn còn ở mức cao (cao hơn 5-7% và thâm chí 10% so với
các đối thủ Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh và Indonesia), chất lợng thấp, số lợng nhỏ qui
mô sản xuất và xuất khẩu cha lớn, thời gian giao hàng còn nhiều bất cập, cha tự chủ đợc
nguồn nguyên liệu vẫn còn phải nhập của nớc khác, cha tự chủ đợc trong sản xuất kinh
doanh, hình thức mua nguyên liệu bán thành phẩm, may gia công là chủ yếu. Bất cập công
nghiệp phụ trợ cho hàng dệt may ảnh hởng rất lớn, công nghiệp phụ trợ của hàng dệt may
là rất yếu kém, năng lực các nhà máy cơ khí chuyên ngành dệt may hiện tại quá nhỏ bé,
cha đáp ứng đợc nhu cầu phát triển của các doanh nghiệp dệt may, đặc biệt là các doanh
nghiệp vừa và nhỏ.
Nếu so sánh Tổng Công ty dệt may Việt Nam (Vinatex) với toàn ngành dệt may cả
nớc, thì năng lực kéo sợi chiếm 67% (đạt 111.000 tấn/170.000 tấn) kim ngạch xuất khẩu
chiếm 24% (đạt trên 1 tỷ USD/4,3 tỷ USD); chế biến bông chiếm 85% (đạt 12.800
tấn/15.000 tấn). Điều này khẳng định Vinatex là đơn vị chủ đạo và là doanh nghiệp lớn
trong ngành dệt may cả nớc. Tuy nhiên, để phát triển công nghiệp phụ trợ trong lĩnh vực
này, còn nhiều vấn đề cần phải xem xét. Bên cạnh các xởng cơ khí của các Công ty dệt
thuộc Vinatex làm nhiệm vụ sửa chữa, thay thế phụ tùng, cơ kiện và trang thiết bị phục vụ
cho ngành dệt may nh: Công ty cổ phần cơ khí May Gia Lâm, Công ty cổ phần cơ khí
May Nam Định, Công ty cổ phần cơ khí Hng Yên và Công ty cơ khí Thủ Đức. Trong thời
gian qua, các Công ty này tuy đã có nhiều cố gắng, nhng do năng lực còn hạn chế, thiết bị
lạc hậu nên không đáp ứng kịp yêu cầu phát triển rất nhanh của các doanh nghiệp dệt may.
Cả 4 Công ty cơ khí này trị giá sản xuất mỗi năm chỉ vào khoảng 9 triệu USD, tơng đơng
gần 4.000 tấn phụ tùng, chủ yếu là trang thiết bị nhỏ lẻ nh: máy trải vải, máy kiểm tra vải,
máy hút hơi là, máy san chỉ, máy hút chỉ, máy dập cúc, máy cắt vải, hệ thống chiếu sáng,
hệ thống làm mát để nguyên liệu, xe vận chuyển nội bộ…. phục vụ cho ngành may mặc
nhng cũng chỉ mới đáp ứng đợc một phần. Còn phụ tùng, cơ kiện cho ngành dệt may, các
doanh nghiệp chủ yếu vẫn phải nhập từ nớc ngoài 70 - 80%. Hầu hết các xởng cơ khí nằm
trong các Công ty dệt đến nay đều không phát huy đợc hiệu quả do không đáp ứng đợc
yêu cầu khắt khe về chất lợng, giá cả và thời gian giao hàng của các doanh nghiệp dệt. Vì
vậy, các xởng cơ khí này thờng phải gia công cho các doanh nghiệp ngoài ngành, trong khi
các Công ty dệt lại phải nhập khẩu những phụ tùng, cơ kiện từ nớc ngoài tới 80%, trị giá
hàng chục triệu USD mỗi năm.
Tình hình cung cấp nguyên phụ liệu cũng không đợc cải thiện nguyên phụ liệu cũng
đang là vấn đề nan giải của ngành dệt may. Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho biết hiện tại
ngành đang phải nhập khẩu từ 70-80% nguyên phụ liệu từ nớc ngoài. Đặc biệt đối với
bông xơ thì tỷ lệ này còn cao hơn. Mỗi năm ngành dệt cần khoảng 60.000 tấn bông xơ
nhng nguồn bông trong nớc chỉ mới sản xuất đợc từ 13.000 tấn đến 16.000 tấn, một con số
quá nhỏ bé so với nhu cầu. Mặc dù trong những năm qua, có một số nhà máy nh: Công ty
Cổ phần phụ liệu may Nha Trang, Công ty May Việt Tiến, Công ty Dệt vải Công nghiệp
và các Công ty t nhân đã sản xuất đợc phụ liệu khóa kéo, tấm lót, cúc, chỉ… nhng sản lợng
cũng rất nhỏ, chỉ đáp ứng đợc khoảng 20 - 25% nhu cầu của ngành. Nhợc điểm về nguyên
phụ liệu cho ngành may là lớn nhất, ta phải nhập nguyên liệu thì sản xuất cha có hiệu quả,
lợi nhuận mang về cho một đơn vị sản phẩm rất thấp.
Một nhợc điểm nữa của hàng dệt may phổ biến hiện nay trong các doanh nghiệp vừa
và nhỏ đó là thiết kế mẫu mã, kiểu dáng sản phẩm còn cha cao, cha đa dạng và phong phú
về chủng loại, các tiêu chuẩn hóa về chất lợng ISO, về SA 8000, trình độ thiết kế
marketing còn kém. Việc đăng ký thơng hiệu, xuất xứ hàng dệt may cha đợc chú trọng.
- Các doanh nghiệp Việt Nam cha tạo đợc kênh phân phối hàng dệt may trực tiếp
vào thị trờng Hoa Kỳ.
- Cha tham gia tích cực vào Hiệp hội để đợc cung cấp các thông tin về thị trờng Hoa
Kỳ, chấp hành luật pháp của Hoa Kỳ còn tuỳ tiện nên dễ bị kiện tụng là bán phá giá, gian
lận trong thơng mại.
- Trình độ công nhân ngành may thấp, điều kiện lao động cha tốt dễ bị Hoa Kỳ kiện
về công tác đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh công nghiệp trong sản xuất của ngành
may.
3. Rút ra những nguyên nhân làm hạn chế xuất khẩu hàng dệt may vào thị
trờng Hoa Kỳ.
Qua những thực trạng và những mặt tồn tại của hàng dệt may nói trên khi xuất khẩu
vào thị trờng Hoa Kỳ em xin rút ra những nguyên nhân làm hạn chế sau:
Thứ nhất, do Trung Quốc, Ấn Độ… là những nớc đứng đầu về xuất khẩu hàng dệt
may vào thị trờng Hoa Kỳ đã đợc bãi bỏ hạn ngạch (quota) từ ngày 1/1/2005 trong khi đó
Việt Nam vẫn cha đợc bãi bỏ hạn ngạch và cha là thành viên của W.T.O. Điều này làm
cho tính cạnh tranh của hàng dệt may bị giảm.
Thứ hai, giá thành sản xuất một đơn vị sản phẩm may mặc Việt Nam còn cao, chất
lợng cha tốt và thời hạn giao hàng là những yếu tố làm hạn chế xuất khẩu hàng dệt may
vào thị trờng Hoa Kỳ. Cơ sở hạ tầng trang thiết bị của ngành dệt còn lạc hậu, cha theo kịp
yêu cầu phát triển của ngành may vẫn còn phải nhập khẩu phụ tùng, cơ kiện từ nớc ngoài
là chính (chiếm 80%), Hơn thế nữa, khâu sản xuất nguyên phụ liệu trong nớc còn yếu nên
ngành dệt may vẫn lệ thuộc vào nguồn nhập khẩu (bông nhập khấu chiếm 90%, vải nhập
nhập khẩu khoảng 70%). Những yếu tố này khiến giá thành sản phẩm dệt may của Việt
Nam bị đội lên cao so với các đối thủ cạnh tranh khác (Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan,
Ấn Độ….). Cũng vì bị động trong khâu nguyên phụ liệu nên doanh nghiệp không thể đáp
ứng nhanh yêu cầu của khách hàng trong tình hình cạnh tranh quyết liệt giữa các nhà cung
cấp, vi phạm thời gian giao hàng. Nếu nh trớc đây thời gian tính từ khi ký kết hợp đồng
đến lúc giao hàng có thể lên tới 2-3 tháng, thì nay chỉ còn một nửa, vì vậy các doanh
nghiệp Việt Nam càng rơi vào thế bị động hơn.
Thứ ba, việc cấp và sử dụng hạn ngạch giữa các doanh nghiệp trong nớc còn nhiều
bất cập cũng là yếu tố làm hạn chế xuất khẩu hàng dệt may vào thị trờng Hoa Kỳ. Nhiều
doanh nghiệp do có nhiều thành tích năm trớc đợc cấp thêm hạn ngạch nhng lại không có
đơn hàng để sản xuất, còn nhiều doanh nghiệp có đơn hàng để sản xuất nhng lại không có
hạn ngạch để xuất khẩu. Điều này đã hạn chế rất lớn tới hiệu quả xuất khẩu của doanh
nghiệp cũng nh của đất nớc nh quy chế phân bổ hạn ngạch của Bộ Thơng mại thay đổi làm
cho doanh nghiệp khó xử lý, thiếu tính chủ động.
Thứ t, qui mô sản xuất cha lớn do các doanh nghiệp dệt may Việt Nam chủ yếu là
những đơn vị vừa và nhỏ. Điển hình tại thành phố Hồ Chí Minh trong số 282 doanh
nghiệp may mặc thì chỉ có 40 đơn vị có quy mô 200 máy may trở lên, phần còn lại là quy
mô nhỏ.
Thứ năm, do khả năng tiếp thị yếu, công tác quản lý, thiết kế mẫu mã, chủng loại…
cha cao. Nói tóm lại, sự kém cạnh tranh về giá thành, thời hạn giao hàng, cùng hàng loạt lý
do khác nh bất cập trong khả năng buôn bán quốc tế, tiếp cận thị trờng, trình độ chuyên
môn, thiết kế mẫu mã, trang thiết bị, máy móc đã làm cho hàng dệt may Việt Nam trở nên
quá bé nhỏ trên đấu trờng quốc tế, đặc biệt khi so với hàng Trung Quốc - sản xuất với giá
rẻ.
CHƠNG 3
MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU
HÀNG DỆT MAY VÀO THỊ TRỜNG HOA KỲ
1. Các biện pháp từ phía doanh nghiệp dệt may Việt Nam khi thâm nhập vào thị
trờng Hoa Kỳ
Thứ nhất, hạ giá thành sản phẩm. Giá thành sản phẩm là những chi phí sản xuất gắn
liền với một kết quả sản xuất nhất định. Nh vậy, giá thành sản phẩm là một đại lợng xác
định, biểu hiện mối liên hệ tơng quan giữa hai đại lợng: chi phí sản xuất đã bỏ ra và kết
quả sản xuất đã đạt đợc. Tuy nhiên, cần lu ý không phải ai có chi phí sản xuất phát sinh là
đã xác định ngay đợc giá thành, mà cần thấy rằng, giá thành là chi phí đã kết tinh trong
một kết quả sản xuất đợc xác định theo những tiêu chuẩn nhất định với công thức chung
sau:
Giá thành (z) đơn vị sản phẩm =
Ngời ta sử dụng các loại giá thành nh:
- Giá thành kế hoạch: Là loại z đợc xác định trớc khi bắt đầu sản xuất của kỳ kế
hoạch dựa trên các định mức và dự toán của kỳ kế hoạch. z đợc coi là mục tiêu mà doanh
nghiệp phải cố gắng thực hiện hoàn thành nhằm để thực hiện hoàn thành mục tiêu chung
của doanh nghiệp.
- Giá thành định mức: là z đợc xác định trên cơ sở các định mức chi phí hiện hành
tại từng thời điểm nhất định trong kỳ kế hoạch z định mức đợc xem là căn cứ để kiểm soát
tình hình thực hiện các định mức tiêu hao các yếu tố vật chất khác nhau phát sinh trong
quá trình sản xuất z định mức cũng đợc xây dựng trớc khi bắt đầu quá trình sản xuất.
- Giá thành thực tế: là z đợc xác định trên cơ sở các khoản hao phí thực tế trong kỳ
để thực hiện quá trình sản xuất sản phẩm giá thành thực tế đợc xác định sau khi đã xác
định đợc kết quả sản xuất trong kỳ. z thực tế là căn cứ để kiểm tra, đánh giá tình hình tiết
kiệm chi phí, hạ thấp giá thành và xác định kết quả kinh doanh.
Qua công thức trên ta thấy để hạ thấp giá thành sản phẩm thì một mặt doanh nghiệp
phải có biện pháp tiết kiệm chi phí sản xuất, mặt khác phải có biện pháp đầu t, sử dụng chi
phí hợp lý để nâng cao năng suất lao động, tăng cờng kết quả sản xuất sản phẩm. Vậy làm
thế nào để tiết kiệm đợc chi phí sản xuất? làm thế nào để có biện pháp đầu t, sử dụng chi
phí hợp lý? Ta cũng biết rằng Hoa Kỳ có một thị trờng tiềm năng cho sản phẩm dệt may.
Sức thu hút của thị trờng Hoa Kỳ xuất phát từ quy mô lớn của thị trờng. Do đó các doanh
nghiệp dệt may Việt Nam cần phải tìm hiểu xem xét để quyết định nên hay không nên đầu
t vào thị trờng này để từ đó họ sẽ định hớng lại hoạt động sản xuất của mình làm sao cho
hợp lý với nhu cầu của khách hàng mà Hoa Kỳ luôn có các đơn đặt hàng với quy mô lớn
hơn nhiều các đơn hàng từ bất kỳ thị trờng nào khác kể cả Châu Âu và Nhật Bản. Trong
khi đó Việt Nam đang dự định đa Hoa Kỳ thành thị trờng xuất khẩu chính của mình. Vậy
với những đơn đặt hàng lớn, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam sẽ có thể giảm chi phí
thông qua hạn chế dây chuyền sản xuất khác nhau và từng dây chuyền sẽ đợc chạy trong
một thời hạn lâu hơn, ổn định hơn…. để làm sao giá xuất khẩu của hàng dệt may Việt
Nam có thể cạnh tranh đợc với Trung Quốc, Ấn Độ…. Hiện tại giá hàng dệt may xuất
khẩu của Việt Nam vào thị trờng Hoa Kỳ vẫn ở mức cao hơn 5 -> 10% so với các đối thủ
khác.
Tìm các biện pháp để hạ giá thành sản phẩm chúng ta cũng còn phải quan tâm đến
trờng hợp quy định bán phá giá của Hoa Kỳ, tránh trờng hợp nh vụ kiện Việt Nam bán phá
giá tôm vào thị trờng Hoa Kỳ vừa qua.
Thứ hai, cần có chiến lợc tăng cờng chất lợng của hàng dệt may:
- Đào tạo nguồn nhân lực có năng lực để đảm bảo yêu cầu phát triển và nâng cao
chất lợng sản phẩm nhằm giảm giá thành.
- Đầu t đồng bộ công nghệ, lựa chọn thiết bị công nghệ tiên tiến, nâng cao tay nghề
công nhân, tổ chức tốt hoạt động quản lý và kinh doanh, mở rộng quy mô đầu t theo chiều
sâu để sản xuất các lô hàng có chất lợng cao. Uỷ ban Thơng mại Hoa Kỳ cho biết hàng dệt
may, dệt kim của Việt Nam có khả năng cạnh tranh cao tại thị trờng Hoa Kỳ.
- Nâng cấp thiết bị, đổi mới cơ bản về công nghệ dệt, công nghệ của các khâu kéo
sợi và đi sâu vào công nghệ sau dệt, hoàn tất sản phẩm: tẩy nhuộm, làm mềm, làm xốp
vải… với công nghệ kỹ thuật tiên tiến đảm bảo cho chất lợng công nghiệp may xuất khẩu
sang thị trờng Hoa Kỳ.
- Loại bỏ những thiết bị quá cũ và lạc hậu. Tăng thiết bị dệt không thoi hiện đại,
giảm dần máy dệt có thoi, nhất là các máy khổ hẹp, thay thế các máy dệt kim cũ, lạc hậu
có công nghệ trớc năm 1975.
- Đổi mới thiết bị và công nghệ nhuộm, xử lý hoàn tất các công nghệ mới nh: làm
mềm vải, chống nhàu…. với trình độ kỹ thuật ngày càng cao, vi tính hóa khâu thiết kế, tạo
mẫu, hiện đại hóa khâu giặt, tẩy,….. đảm bảo đáp ứng yêu cầu chất lợng, mẫu mốt thay
đổi rất nhanh chóng và nhạy cảm của thị trờng.
- Từng bớc tiêu chuẩn hóa xã hội theo tiêu chí SA 8000, các tiêu chuẩn của ISO…
nhằm theo kịp các nớc trong khu vực.
Thứ ba, nắm vững thị trờng, khách hàng, quan hệ tốt với khách hàng. Các doanh
nghiệp nên tìm hiểu kỹ theo từng mặt hàng, từng loại sản phẩm, nghiên cứu nhu cầu của
ngời tiêu dùng Mỹ có gì đặc thù, có gì thay đổi, luật pháp ra sao, cạnh tranh thế nào…. để
tăng cờng thâm nhập vào mạng lới phân phối trên thị trờng này. Và khi đã có khách hàng,
đã chiếm lĩnh đợc thị trờng rồi thì không ngừng nâng cao chất lợng sản phẩm, uy tín của
doanh nghiệp, tăng cờng các dịch vụ khuyễn mãi, hậu mãi….
Thứ t, tăng cờng liên doanh, liên kết với các doanh nghiệp cùng ngành trong nớc và
các đối tác Hoa Kỳ để có bạn hàng ổn định.
Đơn hàng nhập khẩu hàng dệt may của Hoa Kỳ thờng có giá trị lớn nên doanh
nghiệp phải có lợng hàng lớn để kịp thời cung ứng. Số lợng hàng lớn mà thời gian cung
ứng lại ngắn nên mỗi một doanh nghiệp hiên nay khó có thể đảm đơng hết. Vì vậy, các
doanh nghiệp Việt Nam cần phải sớm xem xét khả năng hợp tác với nhau, cùng đầu t trang
thiết bị chuyên dùng một cách đồng bộ để có thể sản xuất những lô hàng có tiêu chuẩn
giống nhau nhằm thực hiện đợc đơn hàng lớn từ Hoa Kỳ.
Thứ năm, nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng dệt may Việt Nam. Một trong
những khó khăn trong quá trình xuất khẩu sang thị trờng Mỹ của doanh nghiệp Việt Nam
là năng lực cạnh tranh còn rất thấp. Để nâng cao khả năng cạnh tranh, các doanh nghiệp
cần giải quyết những vấn đề sau: Ngoài những nguồn đầu t trong nớc, thu hút và tận dụng
một cách tối đa các nguồn vốn đầu t nớc ngoài dới hình thức vốn đầu t trực tiếp nớc ngoài
(FDI) hoặc vốn viện trợ chính thức (ODA) vào việc sản xuất hàng xuất khẩu nhằm tạo
những sản phẩm có chất lợng tốt, đồng đều có sức cạnh tranh trên thị trờng Hoa Kỳ.
- Cùng với giải pháp về vốn, không ngừng nâng cao chất lợng sản phẩm cũng là một
biện pháp nâng cao khả năng cạnh tranh. Các doanh nghiệp nhất thiết phải áp dụng phơng
pháp quản lý chặt chẽ từ quản lý doanh nghiệp, quản lý quy trình sản xuất, chất lợng sản
phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế ISO 9000 và các quy định của các cơ quan kiểm soát chất
lợng của Hoa Kỳ
- Để nâng cao cạnh tranh về giá cả của hàng xuất khẩu Việt Nam trên thị trờng Hoa
Kỳ, các doanh nghiệp cần tận dụng mức tối đa các nguyên phụ liệu sản xuất trong nớc
nhằm hạn chế chi phí đến mức thấp nhất có thể.
- Thực hiện đúng thông lệ buôn bán của thị trờng Hoa Kỳ, đồng thời thực hiện
nghiêm ngặt các quy định của luật pháp quốc tế, luật thơng mại Hoa Kỳ để đảm bảo tiến
độ giao hàng đúng nơi đúng lúc. Tham gia đăng ký thơng hiệu, nhãn hiệu hàng hoá, chống
gian lận thơng mại, từng bớc chuyển xuất khẩu gián tiếp sang xuất khẩu trực tiếp cho phù
hợp với thông lệ buôn bán của thị trờng Hoa Kỳ. Tuân thủ các quy định chặt chẽ về chất
lợng, nhãn hiệu hàng hoá, xuất xứ sản phẩm do Hoa Kỳ quy định.
Thứ sáu, cần đặc biệt quan tâm đến việc đăng ký sở hữu công nghiệp tại Hoa Kỳ
cho các sản phẩm dệt may Việt Nam. Thị trờng Hoa Kỳ gần nh đạt đến chuẩn mực quốc tế
về mọi vấn đề, trong đó có vấn đề sở hữu công nghiệp, về đăng ký bản quyền cũng nh vấn
đề bảo hộ thơng hiệu… các quy định về vấn đề này cũng rất phức tạp. Bên cạnh các Công
ty Hoa Kỳ với những nhà kinh doanh đứng đắn thì cũng không thiếu những Công ty lừa
đảo, đánh cắp thơng hiệu với mục đích trục lợi cá nhân (nh vụ tranh chấp liên quan đến
nhãn hiệu ViFon.ViFon đã bị một Công ty Hoa Kỳ nộp đơn xin sở hữu bản quyền nhãn
hiệu ViFon trớc khi Công ty ViFon của Việt Nam nộp đơn cho cơ quan thẩm quyền của
Hoa Kỳ. Tuy nhiên do đấu tranh tích cực của Công ty ViFon cùng với sự giúp đỡ của luật
s có kinh nghiệm nên ViFon đã dành đợc quyền sở hữu chính đáng của mình). Vì vậy,
muốn thâm nhập vào thị trờng Hoa Kỳ, muốn làm ăn nghiêm túc tại thị trờng Hoa Kỳ, các
doanh nghiệp Việt Nam cần xúc tiến ngay các thủ tục đăng ký sở hữu công nghiệp cho các
sản phẩm của mình.
Theo điều 1 của công ớc Paris về quyền sở hữu công nghiệp thì "Nếu doanh nghiệp
đã đăng ký (Nếu không sử dụng thủ đoạn lừa đảo để có đợc) thì trong vòng 5 năm doanh
nghiệp sở hữu thơng hiệu nổi tiếng có quyền đệ đơn yêu cầu hủy bỏ nhãn hiệu giống hoặc
tơng tự. Nếu doanh nghiệp dùng thủ đoạn lừa đảo để đợc đăng ký thơng hiệu giống với
thơng hiệu nổi tiếng thì doanh nghiệp sở hữu thơng hiệu nổi tiếng không bị hạn chế về thời
gian để đợc hủy bỏ thơng hiệu nổi tiếng".
Thứ bảy, chủ động tiếp cận công nghệ thông qua việc tích cực sử dụng có hiệu quả
hơn hệ thống Internet.
Thơng mại điện tử tuy mới xuất hiện nhng đang phát triển rất nhanh và tiềm năng
cũng rất lớn. Thơng mại điện tử có nhiều điểm u việt và thực sự là một công cụ mới cho
chiến lợc đẩy mạnh xuất khẩu của doanh nghiệp. Ngời bán và ngời mua có thể trao đổi,
nói chuyện trực tiếp với nhau, không hạn chế về không gian và thời gian, cho nên các
doanh nghiệp có thể nâng cao hiệu quả của quá trình nghiên cứu thị trờng. Nhờ có thơng
mại điện tử mà các doanh nghiệp xuất khẩu giảm đợc chi phí quảng cáo, chi phí vận
chuyển, chi phí giao dịch… Vậy nên các doanh nghiệp Việt Nam phải nhận đợc xu thế của
phơng thức kinh doanh hiện đại này và chuẩn bị đầy đủ về vốn, ngoại ngữ cũng nh các yếu
tố về kỹ thuật công nghệ thông tin… để sẵn sàng hội nhập khi có thể. Hiện nay Bộ Thơng
mại đang triển khai phơng thức bán hàng qua điện tử, khuyến khích các doanh nghiệp
ngành may áp dụng phơng thức giao dịch này vào thị trờng Mỹ.
Dự báo phát triển ngành dệt may:
- Giai đoạn 2001-2005 ngành dệt may đạt tốc độ XK 24%, kim ngạch 3,6 tỷ USD.
- Dự báo giai đoạn 2006-2010 ngành dệt may đạt tốc độ XK 22%, kim ngạch 8,5 á 9
tỷ USD.
2. Các giải pháp về phía nhà nớc nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may vào Hoa
Kỳ
Một là tạo điều kiện để mở cửa thị trờng Hoa Kỳ. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền
và phổ biến về thị trờng Hoa Kỳ về chính sách xuất nhập khẩu của Hoa Kỳ và hiệp định
thơng mại Việt Nam Hoa Kỳ. Để thâm nhập đợc thị trờng này các cơ quan quản lý Nhà
nớc phải chủ động nắm đợc những quy định điều chỉnh quan hệ hợp đồng mua bán giữa
hai bên theo luật thơng mại Hoa Kỳ cùng những điểm khác biệt so với luật thơng mại Việt
Nam. Ngoài ra cần đợc phổ biến và hiểu biết sâu sắc các quy định về thuế và hải quan của
Hoa Kỳ nh danh bạ thuế thống nhất, chế độ u đãi thuế quan phổ cập (GSP) cơ sở tính thuế
hải quan hay những quy định về xuất xứ hàng hoá…. có tác động trực tiếp đến quyền lợi
và nghĩa vụ của doanh nghiệp khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Những thông tin từ các cơ quan
Nhà nớc các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần nghiên cứu kỹ hệ thống danh mục hàng
hóa hạn chế nhập khẩu, cấm nhập khẩu hạn ngạch nhập khẩu, những quy định về vệ sinh
dịch tễ đối với hàng hóa nhập khẩu… hay luật chống phá giá, luật thuế bù trừ của Hoa Kỳ.
Với một hệ thống những luật và quy định phức tạp nh thế và một thực tế rằng đối với các
bang khác nhau của Hoa Kỳ nhiều luật hay quy định lại khác nhau, các doanh nghiệp Việt
Nam sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc nghiên cứu và cần sự giúp đỡ từ phía Nhà nớc. Để
hỗ trợ các doanh nghiệp trong kinh doanh, Nhà nớc cần tổ chức các khóa đào tạo các lớp
tập huấn hay hội nghị, hội thảo về hệ thống pháp luật thơng mại Hoa Kỳ nhằm nâng cao
hiểu biết cho các doanh nghiệp về khía cạnh pháp lý trong kinh doanh với Hoa Kỳ. Đồng
thời, Nhà nớc cần khuyến khích các cơ quan, bộ, ngành liên quan và các cá nhân xuất bản
và lu hành những ấn phẩm về vấn đề này dới dạng sách hay những bài viết báo, tạp chí
hay đĩa hình… nhằm tạo ra nguồn thông tin phong phú và chính xác cho các doanh nghiệp
tham khảo. Mặt khác nhà nớc cũng có thể hỗ trợ các doanh nghiệp thông qua việc cung
cấp một số địa chỉ t vấn pháp luật đáng tin cậy cho các doanh nghiệp cho tuyên truyền,
bằng nhiều kênh thông tin đại chúng, bằng nhiều hình thức về thị trờng Hoa Kỳ, về pháp
luật, chính sách nhập khẩu của Hoa Kỳ cũng nh về tiêu chuẩn chất lợng và thị hiếu ngời
tiêu dùng Hoa Kỳ. Thành lập qũy hỗ trợ xúc tiến việc làm, tìm hiểu thị trờng Hoa Kỳ và
khuyến khích các doanh nghiệp Việt Nam thâm nhập thị trờng Hoa Kỳ tổ chức các đoàn đi
khảo sát thực tế bằng nguồn kinh phí hỗ trợ của Nhà nớc và khuyến khích các doanh
nghiệp Việt Nam tự bỏ kinh phí để tiếp cận, khảo sát thực tế thị trờng Hoa Kỳ, doanh
nghiệp trực tiếp làm marketing XK.
Hai là tăng cờng hoạt động xúc tiến thơng mại vào thị trờng Hoa Kỳ và có chính
sách hỗ trợ thơng mại mạnh mẽ hơn nữa đối với việc xuất khẩu hàng dệt may sang thị
trờng này.
Cục xúc tiến thơng mại đã tổ chức đi khảo sát một số thành phố lớn của Hoa Kỳ
(2002). Khi đó chúng ta có nhu cầu xuất khẩu mạnh hàng dệt may nên cục xúc tiến thơng
mại đã trình Nhà nớc xin mở trung tâm GTSP tại NewYork. NewYork là một trong ba
trung tâm thời trang của thế giới (New York, Paris và Milano), trong đó New York vừa là
trung tâm thiết kế thời trang vừa là đầu mối nhập khẩu và phân phối hàng dệt may lớn nhất,
sau khi phơng án xây dựng trung tâm đợc Nhà nớc phê duyệt, các công việc chuẩn bị về
kinh phí, nhân sự, tìm kiếm địa điểm, xây dựng, mua sắm trang thiết bị và vận động các
doanh nghiệp tham gia gấp rút triển khai đến 19/5/2004, trung tâm giới thiệu sản phẩm
Việt Nam tại New York đã đợc khai trơng và chính thức đi vào hoạt động tại đây, các
doanh nghiệp có thể gửi catalogue, hàng mẫu, tham gia hội chợ, hội thảo, khảo sát thị
trờng, gặp gỡ khách hàng và đặc biệt các doanh nghiệp Việt Nam sẽ đợc cung cấp thông
tin về nhu cầu, thị hiếu tiêu dùng của thị trờng Hoa Kỳ.
Bộ Thơng mại cũng đang kiến nghị Thủ tớng chính phủ cho phép thành lập Qũy hỗ
trợ phát triển thị trờng xuất khẩu. Ngoài mục đích hỗ trợ tài chính và kỹ thuật để mở rộng
thị trờng xuất khẩu cho ngành hàng, còn bao gồm cả việc xử lý các vụ kiện, tranh chấp
thơng mại và đối phó với các rào cản thơng mại của nớc ngoài. Bên cạnh đó Nhà nớc cần
có chính sách hỗ trợ xuất khẩu hàng dệt may vào thị trờng Hoa Kỳ nh: hỗ trợ và bảo vẹ thu
nhập ổn định cho ngời nông dân để họ yên tâm sản xuất các loại sản phẩm phục vụ cho
công nghiệp dệt may (tơ, tằm, trồng bông….)
Ba là, tạo điều kiện dễ dàng bằng cơ chế hợp lý cho hoạt động xuất khẩu hàng dệt
may. Nhà nớc đã tạo điều kiện, cơ sở pháp lý thuận lợi cho thơng nhân bằng cơ chế
chuyển nhợng hạn ngạch xuất khẩu hàng dệt may sang Hoa Kỳ. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế
quản lý xuất khẩu theo hớng hiệu quả hơn. Từng bớc hạn chế dần, tiến tới xóa bỏ tình
trạng độc quyền trong hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp, thủ tục hải quan giải
quyết nhanh hơn, cung cấp thông tin cập nhật cho doanh nghiệp thông qua hiệp hội dệt
may Việt Nam. Điều hành linh hoạt lãi suất, tỷ giá hối đoái theo hớng vừa có lợi cho xuất
khẩu vừa đảm bảo ổn định kinh tế.
Bốn là, Bộ Công nghiệp cần xây dựng phơng án bổ sung qui hoạch ngành dệt và
tiếp tục thay thế máy móc thiết bị cho toàn ngành nói chung và các doanh nghiệp chuyên
xuất khẩu hàng dệt may sang Hoa Kỳ nói riêng. Tăng năng lực kéo sợi và hiện đại hóa
ngành dệt, nhuộm….
Năm là, hiệp hội dệt may Việt Nam cần tăng cờng hoạt động hơn nữa, từng bớc góp
phần khắc phục những điểm yếu hiện nay của ngành dệt may Việt Nam, Hiệp hội cần tích
cực tham gia hoạt động với các tổ chức quốc tế và khu vực liên quan đến lĩnh vực dệt may
nh Hiệp hội Dệt may ASEAN, diễn đàn ngành Dệt may vùng Châu Á - Thái Bình Dơng….
để trao đổi thông tin và truyền đạt những kiến nghị của ngành dệt may trong nớc đối với
khu vực và quốc tế nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp dệt may.
Sáu là, ngành dệt may Việt Nam trớc hết phải tăng tốc đầu t để sản xuất nguyên liệu,
phụ kiện may mặc đủ chất lợng làm hàng xuất khẩu nh nguyên liệu sản xuất hàng cotton,
hoặc pha cotton… mà ngời tiêu dùng Hoa Kỳ rất a chuộng. Đồng thời tập trung đầu t vào
trang thiết bị, máy móc sản xuất và hạn chế đến mức thấp nhất việc nhập khẩu vải thành
phẩm để gia công sợi để dệt vải, bông để kéo sợi.
Bảy là, Đảng và Nhà nớc ta cần có chủ trơng chính sách để tạo điều kiện thuận lợi
hơn nữa cho Việt Kiều ở Hoa Kỳ, khai thác thế mạnh của Việt kiều ở Hoa Kỳ để từ đó
thiết lập hệ thống phân phối hàng Việt Nam tại thị trờng Hoa Kỳ. Với số lợng khoảng 1,3
triệu ngời Việt Nam sinh sống, học tập và làm việc ở Hoa Kỳ - là cộng đồng dân c lớn thứ
t trong các nớc Châu Á, sau Trung Quốc, Ấn Độ, và Philipine sinh sống ở Hoa Kỳ, đây sẽ
là nhịp cầu để cho các doanh nghiệp Việt Nam dễ dàng thâm nhập thị trờng Hoa Kỳ. Với
lợi thế là những ngời am hiểu thị trờng Hoa Kỳ, thông thạo ngôn ngữ, cộng đồng ngời Việt
có thể đóng vai trò môi giới hữu hiệu đa hàng Việt Nam vào thị trờng này.
Tám là, tăng cờng hoạt động các loại hình dịch vụ phục vụ cho thị trờng Hoa Kỳ
bằng các biện pháp nh dịch vụ thanh toán, chuyên chở hàng hoá, bảo hiểm hàng hoá, mở
các trung tâm thơng mại, tham gia hội chợ triển lãm tại thị trờng Hoa Kỳ nhằm xúc tiến
XK hàng dệt may vào thị trờng Hoa Kỳ.
Với các giải pháp từ phía Nhà nớc nêu trên em tin tởng rằng mặt hàng dệt may Việt
Nam sẽ có nhiều cơ hội để đẩy mạnh XK vào thị trờng Hoa Kỳ.
KẾT LUẬN
Sau 10 năm quan hệ với thị trờng Hoa Kỳ, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa 2 nớc đã
tăng lên rất nhanh. Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam có kim ngạch lớn. Hoa Kỳ sẽ
trở thành thị trờng chính cho hàng dệt may, do đó các doanh nghiệp dệt may Việt Nam
chúng ta cần phải nỗ lực hơn nữa trong công tác xây dựng, đầu t, kêu gọi đầu t để cải tiến
kỹ thuật, công nghệ, máy móc thiết bị cũng nh nguyên phụ liệu phục vụ công tác quản lý
nguồn nhân lực, quản lý chất lợng…vv, phục vụ sẵn sàng cho việc sản xuất và xuất khẩu
hàng dệt may sang thị trờng Hoa Kỳ. Mặc dù, hàng dệt may Việt Nam cũng đang gặp
nhiều khó khăn trong các vấn đề nh : bị áp đặt hạn ngạch mà cha đợc bãi bỏ, giá thành cao,
khả năng cạnh tranh thấp, thời hạn giao hàng còn cha đúng lúc, qui mô sản xuất còn nhỏ,
công tác quản lý, sử dụng hạn ngạch còn nhiều bất cập, cha đáp ứng đủ nguyên phụ liệu
cho hàng dệt may vẫn còn phải nhập khẩu của nớc ngoài… nhng Việt Nam sẽ cố gắng để
đạt đợc mục tiêu đúng nh Đảng và Nhà nớc đã đề ra trong chiến lợc phát triển hàng dệt
may đến 2010 là: phát triển ngành dệt may trở thành một trong những ngành công nghiệp
trọng điểm, mũi nhọn về xuất khẩu thỏa mãn ngày càng cao nhu cầu tiêu dùng trong nớc;
tạo nhiều việc làm cho xã hội, nâng cao khả năng cạnh tranh, hội nhập vững chắc kinh tế
khu vực và thế giới. Nghiên cứu về mặt hàng dệt may Việt nam vào thị trờng Hoa Kỳ em
thấy còn nhiều vấn đề bất cập đòi hỏi các nhà quản lý, các doanh nghiệp của ta cần phải
rút kinh nghiệm để đảm bảo tính ổn định của thị trờng. Những vấn đề hiện nay là:
- Vấn đề nâng cao chất lợng sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh hàng dệt may.
- Vấn đề tham gia vào các kênh tiêu thụ hàng dệt may tại thị trờng Hoa Kỳ.
- Sự am hiểu pháp luật, những quy định của Hoa Kỳ về hàng dệt may.
Và đặc biệt là Việt Nam sẽ gia nhập W.T.O, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải
cam kết thực hiện các điều khoản của W.T.O, sân chơi sẽ bình đẳng, đặt ra những thách
thức mới đối với các doanh nghiệp dệt may Việt Nam.
Cảm ơn thầy giáo - TS. Lê Khắc Đoá đã tận tình giúp đỡ em từ việc xây dựng đề
cơng đến nội dung nghiên cứu của luận văn. Em cũng cảm ơn Viện Nghiên cứu Thơng
mại đã tạo điều kiện cho em thực tập và cung cấp các tài liệu để hoàn chỉnh luận văn này.
Tuy vậy thời gian thực tập còn ngắn, nội dung đề cập đến nhiều vấn đề nên luận văn của
em còn có mặt hạn chế nhất định. Em rất mong nhận đợc nhiều ý kiến đóng góp của các
thầy cô trong Hội đồng nghiệm thu để luận văn của em đợc phong phú thêm nội dung và
hình thức trình bày đợc tốt hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đánh giá tác động kinh tế của hiệp định Thơng mại song phơng Việt Nam - Hoa
Kỳ. (Báo cáo cập nhật về thơng mại song phơng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong năm
2003)
an Assessment of the economic impact of the united states - Vietnam bilateral trade
Agreement (Update Report on Bilateral Trade in 2003 between Vietnam and the United
States)
2. Quyết định của Thủ tớng chính phủ số 161/1998/QĐ - TTg. Về việc phê duyệt
quy hoạch tổng thể phát triển ngành công nghiệp Dệt - May đến năm 2010.
3. Tạp chí Việt - Mỹ số tết 2005, số 35.
4. Báo đầu t 6/2005
5. Một số ý kiến về tiếp cận thị trờng Hoa Kỳ
GS .TS. Tô Xuân Dân
TS. Hoàng Xuân Nghĩa
ThS. Phạm Xuân Sơn
6. Báo thơng mại thứ 6/5/2005 - Bộ Thơng mại
7. Xúc tiến thơng mại
TS Mia MiKie ủy ban kinh tế - xã hội liên hợp quốc khu Châu Á - Thái Bình Dơng
8. Cẩm nang xâm nhập thị trờng Mỹ
TS. Hồ Sĩ Hng
Nguyễn Việt Hng
9. Vietnamese Textile industry
10. Hiệp định thơng mại Việt Nam -Hoa Kỳ
11. Hiệp định đa sợi
12. Industrial Review of Vietnam
13. Kế toán tài chính - TS Võ Văn Nhi (chủ biên).
MỤC LỤC
Lời mở đầu 1
Chơng 1: Thị trờng Hoa Kỳ và cơ hội xuất nhập khẩu của Việt Nam 2
1. Đánh giá thị trờng Hoa Kỳ và phân tích tiềm năng rộng lớn của thị trờng Hoa Kỳ đối
với sản phẩm chế tạo từ các nớc đang phát triển nói chung và sản phẩm dệt may nói riêng
2
2. Những cơ hội và thách thức đối với các doanh nghiệp dệt may Việt Nam khi thâm nhập
thị trờng Hoa Kỳ 8
3. Vai trò của công tác xúc tiến thơng mại để thâm nhập thị trờng Hoa Kỳ 13
Chơng 2: Thực trạng xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam vào thị trờng Hoa Kỳ 5 năm
trở lại đây) 15
1. Thực trạng của hàng dệt may XK vào thị trờng Hoa Kỳ khi Việt Nam cha gia nhập
W.T.O và còn áp dụng hạn ngạch (quota) 15
2. Phân tích những u, nhợc điểm - những mặt tồn tại của hàng dệt may Việt Nam khi thâm
nhập vào thị trờng Hoa Kỳ 22
3. Rút ra những nguyên nhân làm hạn chế xuất khẩu hàng dệt may vào thị trờng Hoa Kỳ
27
Chơng 3: Một số ý kiến đề xuất để đẩy mạnh XK hàng dệt may vào thị trờng Hoa Kỳ
29
1. Các biện pháp từ phía doanh nghiệp dệt may Việt Nam khi thâm nhập vào thị trờng Hoa
Kỳ 29
2. Các giải pháp về phía Nhà nớc nhằm đẩy mạnh XK dệt may vào Hoa Kỳ 34
Kết luận 38
NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT SỬ DỤNG TRONG LUẬN VĂN
1. Tiếng Việt:
XNK : Xuất nhập khẩu
TMQT : Thơng mại quốc tế
Hoa Kỳ: Hoa Kỳ
TNHH : Trách nhiệm hữu hạn
GTSP : Giá trị sản phẩm
TPHCM : Thành phố Hồ Chí Minh
2. TiếngAnh
W.T.O : World Trade Organiztion (Tổ chức Thơng mại Thế giới)
USD : United States Dollar (đồng đô la Mỹ)
MFN : Most Favoured Nation (Tối huệ quốc)
EU : Europe (Châu Âu)
BTA : Bilateral Trade Agreement (Hiệp định thơng mại song
phơng)
GSP : Generalized System of Preferences (u đãi thuế quan phổ
cập)
ICFTU : International Colleague Free Trade Unions (Hiệp hội
quốc tế
các nghiệp đoàn tự do)
SA8000 : Social Association (Trách nhiệm xã hội 8000)
ISO : International Standard organization (Tổ chức tiêu chuẩn
quốc tế)
Wrap : Chơng trình trách nhiệm sản xuất toàn cầu
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Luận văn- Thúc đẩy xuất khẩu hàng dệt may vào thị trường Hoa Kỳ khi Việt Nam cha gia nhập W.T.O và còn áp dụng hạn ngạch (quota).pdf