Luận văn Quy trình phân tích tài chính

Đề tài: Phân tích tài chính Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 1 MUÏC LUÏC PHAÀN I..............................................................................................................................................................................3 I. LÒCH SÖÛ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN .................................................................................................4 II. CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC COÂNG TY XAÂY DÖÏNG NÖÔÙC NGAÀM.................................................................6 III. TÌNH HÌNH TOÅ CHÖÙC COÂNG TAÙC KEÁ TOAÙN.......................................................................................9 IV. TIEÁN TRÌNH THÖÏC HIEÄN HÔÏP ÑOÀNG XAÂY DÖÏNG TAÏI COÂNG TY WACO.............................13 PHAÀN II ..........................................................................................................................................................................15 I. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ PHAÂN TÍCH TAØI CHÍNH....................................................................16 II. NHIEÄM VUÏ, NOÄI DUNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP PHAÂN TÍCH...............................................................18 III. TIEÁN HAØNH PHAÂN TÍCH............................................................................................................................25 PHAÀN III.........................................................................................................................................................................37 I. PHAÂN TÍCH ÑAÙNH GIAÙ KHAÙI QUAÙT TÌNH HÌNH TAØI CHÍNH TAÏI COÂNG TY..........................38 II. PHAÂN TÍCH QUAN HEÄ KEÁT CAÁU VAØ BIEÁN ÑOÄNG KEÁT CAÁU CUÛA CAÙC KHOAÛN MUÏC TREÂN BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH ...........................................................................................................................................44 III. PHAÂN TÍCH MOÁI LIEÂN HEÄ VAØ TÌNH HÌNH BIEÁN ÑOÄNG CUÛA KHOAÛN MUÏC TRONG BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH.............................................................................................................51 BAÛNG PHAÂN TÍCH KEÁT QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH ..........................................................51 IV. PHAÂN TÍCH HIEÄU QUAÛ SÖÛ DUÏNG VOÁN...............................................................................................54 V. PHAÂN TÍCH TÌNH HÌNH THANH TOAÙN VAØ KHAÛ NAÊNG THANH TOAÙN .................................59 PHAÀ N IV.........................................................................................................................................................................67 Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 2 I. NHAÄN XEÙT CHUNG.........................................................................................................................................68 II. NHÖÕNG THUAÄN LÔÏI VAØ KHOÙ KHAÊN TRONG HOAÏT ÑOÄNG SAÛN XUAÁT KINH DOANH...70 III. AÛNH HÖÔÛNG CUÛA CHÍNH SAÙCH MÔÛ CUÛA ÑEÁN TÌNH HÌNH HOAÏT ÑOÄNG CUÛA COÂNG TY NOÙI RIEÂNG VAØ NEÀN KINH TEÁ NOÙI CHUNG .......................................................................................................72 IV. KEÁ HOAÏCH CUÛA COÂNG TY TRONG GIAI ÑOAÏN SAÉP TÔÙI ...........................................................74 V. GIAÛI PHAÙP KIEÁN NGHÒ ................................................................................................................................75 Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 3 PHAÀN I Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 4 I. LÒCH SÖÛ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN 1. Sô löôïc lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån Tröôùc ñaây, trong neàn kinh teá keá hoaïch hoùa taäp trung, caùc coâng ty nhaø nöôùc quyeát ñònh moïi hoaït ñoäng trong neàn kinh teá nöôùc ta, caùc moái lieân heä giao dòch kinh teá chæ ñöôïc pheùp giôùi haïn giöõa caùc coâng ty nhaø nöôùc, chính ñieàu ñoù ñaõ laøm haïn cheá söï phaùt trieån neàn kinh teá nöôùc ta. Sau naêm 1989, neàn kinh teá ñaát nöôùc chuyeån daàn sang neàn kinh teá thò tröôøng coù söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc, nhaø nöôùc cho pheùp ra ñôøi nhieàu loaïi hình doanh nghieäp môùi beân caïnh caùc coâng ty, xí nghieäp nhaø nöôùc. Trong ñoù phoå bieán nhaát laø loaïi hình coâng ty traùch nhieäm höõu haïn (TNHH). Coâng ty Xaây döïng nöôùc ngaàm laø moät coâng ty TNHH ñöôïc thaønh laäp theo Luaät coâng ty cuûa Vieät Nam. - Teân ñaày ñuû : Coâng ty Xaây Döïng Nöôùc Ngaàm TNHH - Teân giao dòch : Water Construction Co., Ltd. - Teân vieát taét : WACO - Vaên phoøng giao dòch taïi : 54/5 – AÂu Cô – Phöôøng 9 – Quaän Taân Bình – Thaønh phoá Hoà Chí Minh. - Ñieän thoaïi : (08)8.653.425 – (08)8.653.870 - Fax : (08)8.652.801 - Nguoàn voán ñaêng kyù laø : 4.000.000.000 ñoàng. Coâng ty chính thöùc ñi vaøo hoaït ñoäng töø ngaøy 11/08/1992 theo Quyeát ñònh soá 411/GP-UB cuûa UÛy ban nhaân daân Thaønh phoá Hoá Chí Minh. 2. Chöùc naêng vaø nhieäm vuï cuûa coâng ty a. Chöùc naêng - Veà kinh doanh thöông maïi : Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 5 Mua baùn caùc thieát bò thuoäc laõnh vöïc ñieän, nöôùc : chuû yeáu laø caùc maùy moùc, heä thoáng bôm nöôùc vôùi aùp löïc lôùn ñöôïc söû duïng chuû yeáu trong caùc ngaønh coâng nghieäp nhö bôm chìm, bôm nöôùc thaûi, bôm ñònh löôïng, oáng loïc Inox, maùy xuïc khí, van nöôùc, ñoàng hoà ñònh löôïng vaø caùc loaïi phuï tuøng, thieát bò khaùc ñöôïc nhaø nöôùc cho pheùp. Cung caáp caùc dòch vuï laép ñaët, söûa chöõa caùc loaïi maùy bôm nöôùc, thoåi röûa gieáng, heä thoáng bôm töï ñoäng. Thieát keá, höôùng daãn söû duïng, laép ñaët boä ñieàu khieån töï ñoäng cho caùc coâng trình caáp thoaùt nöôùc vaø xöû lyù nöôùc. - Veà xaây döïng vaø khoan gieáng : Tham gia ñaáu thaàu vaø thi coâng caùc coâng trình caûi taïo maïng löôùi caáp, thoaùt nöôùc coâng coäng, coâng trình caáp nöôùc cho caùc khu coâng nghieäp vaø caùc khu vöïc noâng thoân, caùc coâng trình naïo veùt vaø boài ñaép maët baèng vaø caùc coâng trình xaây döïng daân duïng khaùc. Thieát keá, khoan khai thaùc nöôùc ngaàm döôùi söï cho pheùp cuûa caùc cô quan nhaø nöôùc. b. Nhieäm vuï Chòu traùch nhieäm vôùi khaùch haøng veà nhöõng hôïp ñoàng kinh teá ñaõ kyù keát. Chòu traùch nhieäm baûo toàn nguoàn voán cuûa coâng ty, baûo ñaûm haïch toaùn kinh teá ñaày ñuû, chòu traùch nhieäm nôï ñi vay vaø laøm troøn nghóa vuï ñoái vôùi ngaân saùch nhaø nöôùc. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 6 II. CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC COÂNG TY XAÂY DÖÏNG NÖÔÙC NGAÀM 1. Moâ hình toå chöùc boä maùy quaûn lyù Coâng ty hoaïi ñoäng theo moâ hình coâng ty TNHH. Coâng ty coù cô caáu toå chöùc ñôn giaûn, nhöng ñaûm baûo mang laïi hieäu quaû cao trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa coâng ty. Ñeå thöïc hieän ñöôïc ñieàu ñoù, caùc boä phaän phaûi coù moái lieân heä nhaát ñònh. - Sô ñoà toå chöùc boä maùy hoaïi ñoäng cuûa coâng ty WACO GIAÙM ÑOÁC PGÑ KDOANH PGÑ XDÖÏNG PGÑ KTTVUÏ PGÑ KGIEÁNG PGÑ HCHAÙNH Phoøng HCHAÙNH Phoøng KTTVUÏ Phoøng KYÕ THUAÄT Phoøng KDOANH Ñoäi thi coâng Ñoäi thi coâng Ñoäi thi coâng Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 7 3. Chöùc naêng nhieäm vuï cuûa boä maùy quaûn lyù - Ban Giaùm ñoác : Giaùm ñoác coâng ty : taäp trung moïi quyeàn haønh vaø quyeát ñònh. Giaùm ñoác xaây döïng döï aùn môû roäng. Phaùt trieån hoaït ñoäng coâng ty, chæ ñaïo toaøn boä hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa coâng ty, laø ngöôøi chòu toaøn boä traùch nhieäm veà hoaït ñoäng vaø keát quaû kinh doanh cuûa coâng ty tröôùc cô quan nhaø nöôùc. Caùc Phoù giaùm ñoác : laø ngöôøi phuï taù cuûa Giaùm ñoác, thay maët Giaùm ñoác ñieàu haønh, quaûn lyù caùc phaàn haønh lieân quan, tröïc tieáp chæ ñaïo, toå chöùc, kieåm tra caùc phoøng ban, giaûi quyeát caùc vaán ñeà noäi boä khi Giaùm ñoác vaéng maët. 4. Chöùc naêng nhieäm vuï caùc phoøng ban - Phoøng kinh doanh : Tham möu cho Giaùm ñoác veà hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh baèng caùc keá hoaïch ngaén haïn, trung haïn vaø daøi haïn. Tham gia phaân tích, ñaùnh giaù hieäu quaû kinh doanh, toång hôïp baùo caùo phuïc vuï cho coâng taùc chæ ñaïo cuûa coâng ty. Quan heä coâng taùc vôùi caùc ngaønh taøi chính, ñoái taùc kinh doanh, ñaøm phaùn thaûo luaän ñeå kyù keát hôïp ñoàng. - Phoøng haønh chaùnh : Coù nhieäm vuï tham möu trong coâng taùc toå chöùc quaûn lyù nhaân söï toaøn coâng ty, theo doõi tình hình, ñaøo taïo nhaân vieân, xaây döïng quyõ löông, quaûn lyù caùc hoaït ñoäng veà haønh chaùnh quaûn trò, tieáp nhaän yù kieán ñoùng goùp, xeùt duyeät khen thöôûng, kyû luaät. - Phoøng keá toaùn taøi vuï : Chòu traùch nhieäm tröïc tieáp vaø giuùp Giaùm ñoác thöïc hieän caùc chöùc naêng quaûn lyù taøi chaùnh, thöïc hieän chuyeân moân nghieäp vuï, laäp baùo caùo coâng ty, cung caáp soá lieäu keá toaùn phuïc vuï coâng taùc quaûn lyù, toå chöùc thöïc hieän caùc chæ tieâu quaûn lyù taøi chaùnh keá toaùn vaø höôùng daãn caùc boä phaän tröïc thuoäc haïch toaùn. Quaûn lyù nguoàn voán coâng ty. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 8 - Phoøng kyõ thuaät : Thöïc hieän vieäc laäp döï toaùn thieát keá thi coâng coâng trình xaây döïng. Coù nhieäm vuï tham möu trong vieäc ñöa ra quyeát ñònh vaø keá hoaïch thöïc thi coâng trình. Tieáp caän chæ ñaïo thöïc hieän caùc phöông aùn, bieän phaùp an toaøn lao ñoäng, phoøng chaùy chöõa chaùy, baûo veä taøi saûn coâng ty. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 9 III. TÌNH HÌNH TOÅ CHÖÙC COÂNG TAÙC KEÁ TOAÙN 1. Sô ñoà toå chöùc boä maùy keá toaùn 2. Chöùc naêng nhieäm vuï cuûa töøng phaàn haønh keá toaùn - Keá toaùn tröôûng : coù nhieäm vuï ñieàu haønh toaøn boä coâng taùc keá toaùn, tham möu cho Giaùm ñoác veà caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, toå chöùc kieåm tra, ñoân ñoác caùc phaàn haønh keá toaùn trong noäi boä coâng ty, chòu traùch nhieäm phaùp lyù cao nhaát veà caùc soá lieäu keá toaùn tröôùc cô quan thueá vaø caùc cô quan chuû quaûn khaùc. Caùc boä phaän keá toaùn taïi vaên phoøng coâng ty chòu söï chæ ñaïo tröïc tieáp vaø traùch nhieäm tröôùc keá toaùn tröôûng. - Keá toaùn thanh toaùn : theo doõi vaø thöïc hieän ghi cheùp caùc nghieäp vuï lieân quan ñeán tình hình thu tieàn vaø öùng tröôùc tieàn cuõng nhö caùc khoaûn nôï cuûa khaùch haøng. Coù traùch nhieäm ñoân ñoác vieäc traû nôï cuûa khaùch haøng sao cho ñaûm baûo ñuùng thôøi haïn nôï. - Keá toaùn ngaân haøng (coâng nôï) : haøng ngaøy keá toaùn caên cöù vaøo phieáu thu, hoaù ñôn baùn haøng, phieáu baùo nôï, baùo coù cuûa ngaân haøng vaø môû soå taøi khoaûn 112 ñeå phaûn aùnh ghi cheùp caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh. Caùc soá lieäu ghi cheùp seõ ñöôïc taäp hôïp laïi vaø ñöôïc ñeä trình leân cho keá toaùn toång hôïp khi coù yeâu caàu hoaëc vaøo cuoái thaùng. - Keá toaùn toång hôïp : theo doõi moät caùch toång quaùt tình hình hoaït ñoäng cuûa taát caû caùc ngaønh trong coâng ty. Toå chöùc ghi cheùp, phaûn aùnh toång hôïp soá lieäu veà tình hình taøi chính, xaùc ñònh keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh vaø trích laäp caùc quyõ KEÁ TOAÙN TRÖÔÛNG KEÁ TOAÙN T.HÔÏP KEÁ TOAÙN TH.TOAÙN KEÁ TOAÙN NG.HAØNG THUÛ QUYÕ KEÁ TOAÙN C.TRÌNH Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 10 cho coâng ty. Thöïc hieän vieäc thanh toaùn vôùi noäi boä coâng ty. Baûo quaûn löu tröõ hoà sô, taøi lieäu, soá lieäu keá toaùn, thoâng tin kinh teá vaø cung caáp taøi lieäu cho caùc boä phaän coù lieân quan keå caû cho beân ngoaøi. Ngoaøi ra keá toaùn toång hôïp coøn thöïc hieän vieäc theo doõi tình hình taêng giaûm vaø trích khaáu hao cho caùc taøi saûn coá ñònh trong coâng ty. Bôûi taøi saûn coá ñònh trong coâng ty coù giaù trò raát lôùn do ñoù ñoøi hoûi tính chính xaùc vaø trình ñoä chuyeân moân cao. - Keá toaùn coâng trình (vaät lieäu) : phuï traùch vieäc ghi cheùp cho hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa coâng ty laø xaây laép. Haøng ngaøy keá toaùn coâng trình coù nhieäm vuï ghi cheùp vaø phaûn aùnh tình hình nhaäp xuaát nguyeân vaät lieäu, theo doõi quaù trình taäp hôïp chi phí vaø tính giaù thaønh saûn phaåm cho caùc haïng muïc coâng trình vaø coâng trình hoaøn thaønh. Sau ñoù xaùc ñònh keát quaû kinh doanh cho caùc ngaønh coù lieân quan khi ñeán cuoái kyø hay khi coù yeâu caàu. - Thuû quyõ : caên cöù vaøo phieáu thu, phieáu chi ñeå thöïc hieän coâng vieäc haïch toaùn thu chi haøng ngaøy. Phaûi thöôøng xuyeân theo doõi, ñoái chieáu soá lieäu keá toaùn vôùi soá tieàn coù trong quyõ ñeå traùnh tình traïng thaát thoaùt. 3. Hình thöùc keá toaùn aùp duïng, trình töï luaân chuyeån chöùng töø Coâng ty aùp duïng hình thöùc keá toaùn ghi soå. Ñaây laø hình thöùc keá toaùn roõ raøng, maïch laïc, deã ghi cheùp, deã quan saùt cuõng nhö deã kieåm tra ñoái chieáu phuø hôïp vôùi vieäc söû duïng maùy tính vaøo coâng taùc keá toaùn taïi coâng ty. - Caùc soå saùch keá toaùn söû duïng - Soå caùi - Soå quyõ - Chöùng töø ghi soå. - Baûng caân ñoái soá phaùt sinh - Caùc soå - theû keá toaùn chi tieát Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 11 * Ghi chuùù : ghi theo ngaøy. : ghi vaøo cuoái thaùng hay ñònh kyø. : ñoái chieáu. Haøng ngaøy nhaân vieân keá toaùn phuï traùch töøng phaàn haønh caên cöù vaøo caùc chöùng töø goác ñaõ kieåm tra laäp caùc chöùng töø ghi soå vaø leân soå keá toaùn chi tieát. Sau khi toång hôïp caùc chöùng töø ghi soå, keá toaùn seõ laäp soå caùi öùng vôùi töøng loaïi taøi khoaûn. Ñeán cuoái kyø laäp baûng caân ñoái soá phaùt sinh vaø baûng toång hôïp chi tieát, ñoàng thôøi keá toaùn thöïc hieän vieäc ñoái chieáu caùc soá lieäu keá toaùn treân baûng caân ñoái soá phaùt sinh vaø baûng toång hôïp chi tieát sao cho toång soá dö nôï vaø toång soá dö coù cuûa caùc taøi khoaûn treân baûng caân ñoái soá phaùt sinh phaûi khôùp nhau vaø soá dö cuûa töøng CHÖÙNG TÖØ GOÁC CHÖÙNG TÖØ BAÙO BIEÅU BAÛNG CAÂN ÑOÁI SOÁ PHAÙT SINH SOÅ CAÙI SOÅ - THEÛ KEÁ TOAÙN CHI TIEÁT SOÅ QUYÕ BAÛNG TOÅNG HÔÏP CHI TIEÁT Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 12 taøi khoaûn treân baûng caân ñoái phaûi khôùp vôùi soá dö cuûa taøi khoaûn töông öùng treân baûng toång hôïp chi tieát cuûa phaàn keá toaùn chi tieát. Sau khi kieåm tra ñoái chieáu khôùp vôùi soá lieäu noùi treân, baûng caân ñoái soá phaùt sinh seõ ñöôïc söû duïng ñeå laäp baûng caân ñoái keá toaùn vaø caùc baùo bieåu keá toaùn khaùc. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 13 IV. TIEÁN TRÌNH THÖÏC HIEÄN HÔÏP ÑOÀNG XAÂY DÖÏNG TAÏI COÂNG TY WACO 1. Boä phaän toå chöùc haønh chaùnh Sau khi tieáp nhaän vaø ñöôïc söï xeùt duyeät cuûa Giaùm ñoác veà ñôn ñaët haøng cuûa khaùch haøng, boä phaän toå chöùc haønh chaùnh laäp hôïp ñoàng xaây döïng goàm caùc noäi dung chính sau : - Hôïp ñoàng ñöôïc ñính keøm vôùi maãu maõ thieát keá cuûa coâng trình maø khaùch haøng yeâu caàu. - Nhöõng ñaëc ñieåm chi tieát veà vieäc hoaøn thieän noäi ngoaïi thaát cuûa coâng trình. - Caùc moác tieán ñoä chính vaø thôøi gian hoaøn thaønh coâng trình. - Giaù caû vaø phöông thöùc thanh toaùn. - Thôøi gian baûo haønh coâng trình. Khi hôïp ñoàng ñöôïc kyù keát giöõa hai beân, coâng ty hoïp Ban Giaùm ñoác vaø tieán haønh laäp keá hoaïch cho döï aùn. 2. Boä phaän keá hoaïch - kyõ thuaät Döïa vaøo baûng thieát keá coâng trình, boä phaän kyõ thuaät tieán haønh thöïc hieän caùc coâng vieäc sau : - Laäp döï toaùn nguyeân vaät lieäu. - Laäp döï toaùn nhaân coâng tröïc tieáp xaây laép. - Laäp döï toaùn caùc khoaûn chi phí saûn xuaát chung. Töø ba döï toaùn treân, keá toaùn coâng trình seõ xaùc ñònh giaù thaønh döï toaùn, töø ñoù xaùc ñònh giaù baùn. Taát caû chöùng töø treân seõ ñöôïc taäp hôïp laïi trình leân Giaùm ñoác kyù duyeät ñeå tieán haønh laäp hôïp ñoàng vôùi khaùch haøng. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 14 3. Boä phaän xaây laép - Döïa theo maãu maõ coâng trình, boä phaän seõ laäp keá hoaïch cho vieäc xaây laép nhaèm ñaûm baûo ñuùng thôøi gian thi coâng. - Tieáp nhaän nguyeân vaät lieäu vaø tuyeån duïng nhaân coâng tröïc tieáp cuõng nhö giaùn tieáp tham gia vaøo quaù trình thi coâng. 4. Boä phaän keá toaùn - Khi coâng trình ñöôïc khôûi coâng xaây döïng, keá toaùn coâng trình coù nhieäm vuï theo doõi vaø thu thaäp caùc chöùng töø lieân quan ñeå coù theå xaùc ñònh ñöôïc giaù thaønh thöïc teá cho coâng trình (neáu coâng trình ñöôïc chia nhoû thaønh nhieàu haïng muïc thì keá toaùn phaûi taùch rieâng ñeå tính giaù thaønh cho töøng haïng muïc). Ñaây laø nhieäm vuï raát quan troïng trong coâng taùc keá toaùn, noù ñoøi hoûi tính chính xaùc, nhanh choùng vaø kòp thôøi nhaèm ñaûm baûo ñoàng thôøi caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng vaø ñem laïi möùc lôïi nhuaän mong muoán cho coâng ty. - Caùc boä phaän keá toaùn khaùc coù nhieäm vuï hoã trôï laãn nhau, thöïc hieän caùc phaàn haønh khaùc lieân quan ñeán coâng trình. - Khi coâng trình saép hoaøn thaønh theo ñuùng tieán ñoä thi coâng, keá toaùn coâng trình thöïc hieän coâng vieäc quyeát toaùn coâng trình xaây döïng cô baûn, nhaèm ñöa ra giaù thaønh thöïc teá cuûa coâng trình. Sau ñoù trình leân cho keá toaùn toång hôïp ñeå xaùc ñònh laõi loã cho coâng ty. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 15 PHAÀN II Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 16 I. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ PHAÂN TÍCH TAØI CHÍNH 1. Khaùi nieäm Baûn chaát taøi chính doanh nghieäp laø nhöõng quan heä kinh teá bieåu hieän döôùi hình thöùc giaù trò (quan heä tieàn teä) phaùt sinh trong quaù trình hình thaønh vaø söû duïng caùc quyõ tieàn teä nhaèm phuïc vuï quaù trình taùi saûn xuaát trong moãi doanh nghieäp vaø goùp phaàn tích luyõ voán. Phaân tích taøi chính laø quaù trình tìm hieåu caùc keát quaû cuûa söï quaûn lyù vaø ñieàu haønh taøi chính ôû doanh nghieäp ñöôïc phaûn aùnh treân caùc baùo caùo taøi chính ñoàng thôøi ñaùnh giaù nhöõng gì ñaõ laøm ñöôïc, döï kieán nhöõng gì ñaõ xaûy ra, treân cô sôû ñoù kieán nghò nhöõng bieän phaùp ñeå taän duïng trieät ñeå caùc ñieåm maïnh, khaéc phuïc caùc ñieåm yeáu. Toùm laïi phaân tích tình hình taøi chính doanh nghieäp laø laøm sao cho caùc con soá treân baùo caùo taøi chính "bieát noùi" ñeå nhöõng ngöôøi söû duïng chuùng coù theå hieåu roõ tình hình taøi chính doanh nghieäp vaø caùc muïc tieâu, caùc phöông phaùp haønh ñoäng cuûa nhöõng ngöôøi quaûn lyù doanh nghieâïp ñoù. 2. YÙ nghóa, muïc tieâu cuûa vieäc phaân tích taøi chính a. YÙ nghóa: Hoaït ñoäng taøi chính coù moái quan heä tröïc tieáp vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Do ñoù taát caû hoaït ñoäng kinh doanh ñeàu coù aûnh höôûng ñeán tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp nhö naêng suaát lao ñoäng, chaát löôïng saûn phaåm, saûn phaåm coù ñöôïc thò tröôøng chaáp nhaän hay khoâng … aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán tình hình taøi chính. Ngöôïc laïi tình hình taøi chính toát hoaëc xaáu ñeàu coù taùc ñoäng thuùc ñaåy hoaëc kìm haõm ñoái vôùi quaù trình saûn xuaát kinh doanh. Hoaït ñoäng taøi chính coù vai troø quan troïng vaø coù yù nghóa quan troïng trong vieäc hình thaønh, toàn taïi vaø phaùt trieån doanh nghieäp. Vai troø ñoù theå hieän ngay töø khi thaønh laäp doanh nghieäp, trong vieäc thieát laäp caùc döï aùn ñaàu tö ban ñaàu. Vì theá chuùng ta phaûi thöôøng xuyeân kieåm tra tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp ñeå coù nhöõng ñaùnh giaù ñaày ñuû vaø toaøn dieän tình hình phaân phoái söû duïng vaø quaûn lyù voán, vaïch roõ khaû naêng tieàm taøng giuùp cho doanh nghieäp ñaït ñeán caáu truùc taøi chính lyù töôûng. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 17 Toùm laïi phaân tích tình hình taøi chính giuùp cho ban quaûn trò uoán naén kòp thôøi nhöõng sai soùt, leäch laïc trong coâng taùc taøi chính vaø coù ñöôïc nhöõng quyeát ñònh taøi chính ñuùng ñaén. Ñoàng thôøi giuùp cô quan nhaø nöôùc, ngaân haøng naém ñöôïc thöïc traïng cuûa doanh nghieäp cuûng coá toát hôn hoaït ñoäng taøi chính cuûa mình. b. Muïc ñích: Phaân tích taøi chính coù theå ñöôïc hieåu nhö laø quaù trình kieåm tra, xem xeùt caùc soá lieäu taøi chính hieän haønh vaø quaù khöù, nhaèm muïc ñích ñaùnh giaù döï tính caùc ruûi ro tieàm aån trong töông lai phuïc vuï cho caùc quyeát ñònh taøi chính cuûa doanh nghieäp. Maët khaùc phaân tích tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp laø ñeå ñaùp öùng nhu caàu söû duïng thoâng tin cuûa nhieàu ñoái töôïng quan taâm ñeán nhöõng khía caïnh khaùc nhau veà taøi chính cuûa doanh nghieäp ñeå phuïc vuï cho nhöõng muïc ñích cuûa mình. Ä Ñoái vôùi nhaø quaûn trò doanh nghieäp : phaân tích taøi chính cung caáp caùc thoâng tin veà toaøn boä tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp mình töø ñoù : - Ñaùnh giaù tình hình söû duïng voán vaø laøm cô sôû cho caùc döï baùo taøi chính, caùc quyeát ñònh ñaàu tö, taøi trôï, phaân phoái lôïi nhuaän. - Ñaùnh giaù tình hình coâng nôï, tìm kieám caùch thöùc thu hoài coâng nôï vaø traû nôï. Ä Ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö : hoï quan taâm ñeán hai maët : lôïi töùc coå phaàn hoï nhaän ñöôïc haøng naêm vaø giaù trò thò tröôøng cuûa coå phieáu. Qua phaân tích taøi chính, hoï seõ bieát khaû naêng sinh lôøi cuõng nhö tieàm naêng phaùt trieån cuûa doanh nghieäp. Ä Ñoái vôùi caùc nhaø cho vay : nhö ngaân haøng, coâng ty taøi chính, caùc traùi chuû : moái quan taâm cuûa caùc nhaø cho vay laø doanh nghieäp coù khaû naêng traû nôï vay hay khoâng. Vì theá hoï muoán bieát khaû naêng thanh toaùn vaø khaû naêng sinh lôøi cuûa doanh nghieäp. Ä Ñoái vôùi caùc cô quan nhaø nöôùc : nhö cô quan thueá, taøi chính, chuû quaûn : qua phaân tích taøi chính cho thaáy thöïc traïng veà taøi chính cuûa doanh nghieäp. Treân cô sôû ñoù cô quan thueá seõ tính toaùn chính xaùc möùc thueá maø coâng ty phaûi noäp, caùc cô quan taøi chính, chuû quaûn seõ coù bieän phaùp quaûn lyù hieäu quaû hôn. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 18 II. NHIEÄM VUÏ, NOÄI DUNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP PHAÂN TÍCH 1. NhieâÏm vuï Nhieäm vuï cuûa phaân tích caùc baùo caùo taøi chính ôû doanh nghieäp laø caên cöù treân nhöõng nguyeân taéc veà taøi chính doanh nghieäp ñeå phaân tích ñaùnh giaù tình hình thöïc traïng vaø trieån voïng cuûa hoaït ñoäng taøi chính, vaïch roõ nhöõng maët tích cöïc vaø toàn taïi cuûa vieäc thu chi tieàn teä, xaùc ñònh nguyeân nhaân vaø möùc ñoä aûnh höôûng cuûa caùc yeáu toá. Treân cô sôû ñoù deà ra caùc bieän phaùp tích cöïc nhaèm naâng cao hôn nöõa hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. 2. Noäi dung phaân tích Ñeå tieán haønh saûn xuaát kinh doanh, ñoøi hoûi caùc doanh nghieäp phaûi coù moät löôïng voán nhaát ñònh bao goàm voán coá ñònh, voán löu ñoäng vaø chuyeân duøng khaùc (quyõ xí nghieäp, voán xaây döïng cô baûn…) doanh nghieäp coù chính saùch quaûn lyù vaø söû duïng moät caùch hôïp lyù sao cho coù hieäu quaû cao nhaát. Noäi dung phaân tích ñi töø khaùi quaùt ñeán cuï theå, bao goàm caùc noäi dung sau : - Phaân tích khaùi quaùt tình hình taøi chính doanh nghieäp. - Phaân tích keát caáu taøi saûn vaø nguoàn voán. - Phaân tích tình hình thanh toaùn vaø khaû naêng thanh toaùn. - Phaân tích caùc tyû soá veà doanh lôïi. 3. Phöông phaùp phaân tích c. Taøi lieäu söû duïng: Ñeå tieán haønh phaân tích tình hình taøi chính ngöôøi ta söû duïng nhieàu taøi lieäu khaùc nhau, trong ñoù chuû yeáu laø caùc baùo caùo taøi chính. Nhöõng boä phaän coát loõi cuûa baûng baùo caùo taøi chính laø baûng caân ñoái keá toaùn vaø baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh. Baûng caân ñoái keá toaùn moâ taû söùc maïnh taøi chính cuûa moät doanh nghieäp baèng caùch trình baøy nhöõng thöù maø noù coù vaø nhöõng thöù maø noù nôï taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh naøo ñoù. Ngöôøi ta coù theå coi baûng caân ñoái keá toaùn nhö moät böùc aûnh chuïp nhanh, bôûi vì noù baùo caùo tình hình taøi chính vaøo cuoái naêm. ngöôïc laïi, baûng baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh laïi gioáng nhö moät böùc tranh phaûn Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 19 aùnh söï vaän ñoäng bôûi vì noù baùo caùo veà phöông thöùc kinh doanh cuûa doanh nghieäp trong moät naêm vaø chæ ra raèng caùc hoaït ñoäng kinh doanh ñoù ñem laïi lôïi nhuaän hoaëc gaây ra tình traïng loã voán. a.1. Baûng caân ñoái keá toaùn Khaùi nieäm : Baûng caân ñoái keá toaùn laø moät baûng baùo caùo toång quaùt tình hình taøi saûn vaø nguoàn voán hình thaønh taøi saûn cuûa moät doanh nghieäp taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh, döôùi hình thöùc tieàn teä. Thöïc chaát baûng caân ñoái keá toaùn laø baûng caân ñoái toång hôïp giöõa taøi saûn vôùi nguoàn voán chuû sôû höõu vaø coâng nôï phaûi traû. Soá lieäu treân baûng caân ñoái keá toaùn cho bieát toaøn boä giaù trò taøi saûn hieän coù cuûa doanh nghieäp theo cô caáu cuûa taøi saûn, nguoàn voán vaø cô caáu nguoàn voán hình thaønh taøi saûn ñoù. Caên cöù vaøo baûng caân ñoái keá toaùn coù theå nhaän xeùt, ñaùnh giaù khaùi quaùt tình hình taøi chính vaø hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp, cuõng nhö cho pheùp ñaùnh giaù naêng löïc vaø trình ñoä söû duïng taøi saûn, ñaùnh giaù trieån voïng kinh teá taøi chính cuûa doanh nghieäp trong töông lai. Thaønh phaàn cuûa baûng caân ñoái keá toaùn : - Taøi saûn : phaûn aùnh toaøn boä giaù trò taøi saûn hieän coù ñeán thôøi ñieåm laäp baùo caùo thuoäc quyeàn quaûn lyù vaø söû duïng cuûa doanh nghieäp. Caên cöù vaøo nguoàn soá lieäu naøy coù theå ñaùnh giaù moät caùch toång quaùt quy moâ taøi saûn vaø keát caáu caùc loaïi voán cuûa doanh nghieäp hieän coù ñang toàn taïi döôùi hình thaùi vaät chaát. Xeùt veà maët phaùp lyù, soá löôïng cuûa caùc chæ tieâu beân phaàn taøi saûntheå hieän soá voán ñang thuoäc quyeàn quaûn lyù vaø söû duïng cuûa doanh nghieäp. - Nguoàn voán : veà maët kinh teá ngöôøi söû duïng thaáy ñöôïc thöïc traïng taøi chính cuûa doanh nghieäp. Veà maët phaùp lyù, theå hieän traùch nhieäm phaùp lyù cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi chuû sôû höõu veà soá voán ñöôïc ñaàu tö, ñoái vôùi ngaân haøng vaø caùc beân cho vay voán, goùp voán, ñoái vôùi caùc khaùch haøng, vôùi ngaân saùch vaø caùc ñoái töôïng khaùc veà caùc khoaûn phaûi traû. Baûng caân ñoái keá toaùn coù maãu nhö sau : Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 20 BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÁ TOAÙN Maãu soá B01 - DN Ngaøy thaùng naêm Ñôn vò tính : Taøi saûn Maõ soá Soá ñaàu naêm Soá cuoái kyø 1 2 3 4 A. TSCÑ VAØ ÑTNH I. Tieàn II. Caùc khoaûn ÑTTC ngaén haïn III. Caùc khoaûn phaûi thu IV. Haøng toàn kho V. TSLÑ khaùc VI. Chi söï nghieäp B. TSCÑ VAØ ÑTDH I. Taøi saûn coá ñònh II. Caùc khoaûn ÑTTC daøi haïn III. Chi phí xaây döïng cô baûn IV. Caùc khoaûn kyù cöôïc daøi haïn 100 110 120 130 140 150 160 200 210 220 230 240 Toång coäng taøi saûn 250 Nguoàn voán A. NÔÏ PHAÛI TRAÛ I. Nôï ngaén haïn II. Nôï daøi haïn III. Nôï khaùc B. NGUOÀN VOÁN CHUÛ SÔÛ HÖÕU I. Nguoàn voán quyõ II. Nguoàn kinh phí 300 310 320 330 400 410 420 Toång coäng nguoàn voán 430 a.2. Baûng baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh Khaùi nieäm : Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh laø moät baùo caùo taøi chính toång hôïp phaûn aùnh keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh trong naêm cuûa doanh nghieäp. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 21 Soá lieäu treân baùo caùo naøy cung caáp nhöõng thoâng tin toång hôïp nhaát veà tình hình vaø keát quaû söû duïng caùc tieàm naêng veà voán, lao ñoäng kyõ thuaät vaø kinh nghieäm quaûn lyù cuûa doanh nghieäp. Keát caáu baûng baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh Phaàn I : laõi, loã Phaûn aùnh tình hình keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp bao goàm hoaït ñoäng kinh doanh vaø caùc hoaït ñoäng khaùc. Taát caû caùc chæ tieâu trong phaàn naøy ñeàu trình baøy soá lieäu cuûa kyø tröôùc (ñeå so saùnh), toång soá phaùt sinh trong kyø baùo caùo vaø soá luyõ keá töø ñaàu naêm ñeán cuoái kyø baùo caùo. Phaàn II : tình hình thöïc hieän nghóa vuï vôùi nhaø nöôùc Phaûn aùnh tình hình thöïc hieän nghóa vuï ñoái vôùi nhaø nöôùc veà thueá vaø caùc khoaûn phaûi noäp khaùc. KEÁT QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH Phaàn I : laõi, loã Chæ tieâu Maõ soáQuyù tröôùc Quyù naøy Luyõ keá töø ñaàu naêm 1 2 3 4 5 - Toång doanh thu Trong ñoù : doanh thu haøng xuaát khaåu - Caùc khoaûn giaûm tröø + Chieát khaáu + Giaûm giaù + Giaù trò haøng baùn bò traû laïi + Thueá xuaát khaåu phaûi noäp 1. Doanh thu thuaàn (01-03) 2. Giaù voán haøng baùn 3. Lôïi töùc goäp 4. Chi phí baùn haøng 5. Chi phí quaûn lyù doanh nghieäp 6. Lôïi töùc thuaàn töø hoaït ñoäng kinh doanh (20-(21+22)) 7. Lôïi töùc hoaït ñoäng taøi chính 8. Lôïi töùc baát thöôøng 9. Toång lôïi töùc tröôùc thueá 10. Thueá lôïi töùc phaûi noäp 11. Lôïi töùc sau thueá 01 02 03 04 05 06 07 10 11 20 21 22 30 40 50 60 70 80 Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 22 Phaàn II : tình hình thöïc hieän nghóa vuï ñoái vôùi nhaø nöôùc Chæ tieâu Soá coøn phaûi noäp kyø tröôùc Soá phaûi noäp kyø naøy Soá ñaõ noäp trong kyø naøy Soá coøn phaûi noäp ñeán cuoái kyø naøy I. THUEÁ 1. Thueá VAT 2. Thueá tieâu thuï ñaëc bieät 3. Thueá xuaát nhaäp khaåu 4. Thueá … II. CAÙC KHOAÛN PHAÛI NOÄP KHAÙC 1. Caùc khoaûn phuï thu 2. Caùc khoaûn … Toång coäng a. Phöông phaùp phaân tích b.1. Phaân tích theo chieàu ngang ; Phaân tích theo chieàu ngang caùc baùo caùo taøi chính seõ laøm noåi baät bieán ñoäng cuûa moät khoaûn muïc naøo ñoù qua thôøi gian, vaø vieäc phaân tích naøy seõ laøm noåi roõ tình hình ñaëc ñieåm veà löôïng vaø tyû leä cuûa caùc khoaûn muïc theo thôøi gian. Phaân tích theo thôøi gian giuùp ñaùnh giaù khaùi quaùt tình hình bieán ñoäng cuûa caùc chæ tieâu taøi chính töø ñoù ñaùnh giaù tình hình taøi chính. Ñaùnh giaù ñi töø toång quaùt ñeán chi tieát, sau khi ñaùnh giaù ta lieân keát caùc thoâng tin ñeå ñaùnh giaù khaû naêng tieàm taøng vaø ruûi ro nhaän ra nhöõng khoaûn muïc naøo coù bieán ñoäng caàn taäp trung phaân tích xaùc ñònh nguyeân nhaân. Söû duïng phöông phaùp so saùnh baèng soá tuyeät ñoái hoaëc baèng soá töông ñoái. - Soá tuyeät ñoái Y = Y1 - Y0 Y1 : trò soá cuûa chæ tieâu phaân tích Y0 : trò soá cuûa chæ tieâu goác - Soá töông ñoái T = Y1/Y0*100% b.2. Phaân tích xu höôùng Caùc soá tyû leä xu höôùng ñaõ xaûy ra töø kyø naøy qua kyø khaùc vaø ñöôïc duøng ñeå so saùnh moät söï kieän keùo daøi trong nhieàu naêm. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 23 Söû duïng phöông phaùp so saùnh soá töông ñoái ñoäng thaùi coù kyø goác coá ñònh töùc so saùnh tình hình taøi chính vôùi moät kyø coá ñònh töø ñoù tìm ra xu höôùng bieán ñoäng tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp. Tuy nhie ân xu höôùng cuûa töøng khoaûn muïc treân baûng caân ñoái keá toaùn hoaëc treân baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh thöôøng cung caáp khoâng nhieàu yù nghóa. Do vaäy caàn thieát phaûi so saùnh xu höôùng cuûa nhöõng khoaûn muïc coù quan heä vôùi nhau. Thí duï, xu höôùng giaûm cuûa doanh thu cuøng vôùi xu höôùng taêng cuûa haøng toàn kho, caùc khoaûn phaûi thu cuûa khaùch haøng, chæ ra moät tình hình taøi chính khoâng toát. Ngöôïc laïi xu höôùng taêng cuûa doanh thu cuøng vôùi xu höôùng giaûm hoaêïc xu höôùng taêng chaäm hôn cuûa caùc khoaûn thu cuûa khaùch haøng, haøng hoaù toàn kho, caùc khoaûn chi phí baùn haøng phaûn aùnh moät söï taêng leân veà hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh. b.3. Phaân tích theo chieàu doïc (phaân tích theo quy moâ chung) Vôùi baùo caùo quy moâ chung, töøng khoaûn muïc treân baùo caùo ñöôïc theå hieän baèng moät soá tyû leä keát caáu so vôùi moät khoaûn muïc ñöôïc choïn laøm goác coù tyû leä 100%. Söû duïng phöông phaùp so saùnh soá töông ñoái keát caáu (chæ tieâu boä phaän treân chæ tieâu toång theå) phaân tích theo chieàu doïc giuùp chuùng ta ñöa veà moät ñieàu kieän so saùnh, deã daøng thaáy ñöôïc keát caáu cuûa töøng chæ tieâu boä phaän so vôùi chæ tieâu toång theå taêng giaûm nhö theá naøo. Töø ñoù, ñaùnh giaù khaùi quaùt tình hình taøi chính doanh nghieäp. Nhö vaäy, ñoái vôùi baûng caân ñoái keá toaùn chæ tieâu toång theå laø taøi saûn vaø nguoàn voán. Phaân tích baûng caân ñoái keá toaùn theo chieàu doïc raát coù yùch cho vieäc khaûo saùt caùc nguoàn voán vaø cô caáu voán cuûa doanh nghieäp hoaëc noùi caùch khaùc laø coù yùch cho vieäc nghieân cöùu moái quan heä giöõa nguoàn voán vay vôùi nguoàn voán chuû sôû höõu. Ñoái vôùi baûng baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh thì chæ tieâu toång theå laø doanh thu thuaàn. Theo phöông phaùp naøy ta thaáy ñöôïc quan heä keát caáu vaø bieán ñoäng keát caáu treân baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh vaø quaù trình sinh lôøi cuûa doanh nghieäp. b.4. Phaân tích caùc chæ soá chuû yeáu Phaân tích caùc chæ soá cho bieát moái quan heä giöõa caùc chæ tieâu treân baùo caùo taøi chính giuùp chuùng ta coù theå ñaùnh giaù tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp. Caùc loaïi chæ soá taøi chính quan troïng nhaát : Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 24 - Tyû soá thanh toaùn ño löôøng khaû naêng thanh toaùn cuûa doanh nghieäp. - Tyû soá hoaït ñoäng ño löôøng möùc ñoä hoaït ñoäng lieân quan ñeán taøi saûn cuûa doanh nghieäp. - Tyû soá ñoøn baåy cho thaáy vieäc söû duïng coâng nôï cuûa coâng ty coù aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh. - Tyû soá sinh lôøi bieåu hieän khaû naêng sinh laõi cuûa taøi saûn vaø nguoàn voán chuû sôû höõu. - Tyû soá giaù trò thò tröôøng cho thaáy doanh nghieäp ñöôïc caùc nhaø ñaàu tö ñaùnh giaù nhö theá naøo. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 25 III. TIEÁN HAØNH PHAÂN TÍCH 1. Phaân tích khaùi quaùt tình hình taøi chính doanh nghieäp Phaân tích khaùi quaùt tình hình taøi chính ñaùnh giaù khaùi quaùt söï bieán ñoäng cuoái naêm so vôùi ñaàu naêm baèng con soá töông ñoái laãn tuyeät ñoái veà taøi saûn vaø nguoàn voán cuûa doanh nghieäp. Baèng caùch phaân tích naøy ta thaáy ñöôïc quy moâ, trình ñoä quaûn lyù, söû duïng voán, vaø khaû naêng huy ñoäng voán cuûa doanh nghieäp. Ñoàng thôøi xem xeùt moái quan heä caân ñoái giöõa taøi saûn vaø nguoàn voán nhaèm cung caáp cho chuùng ta nhöõng thoâng tin khaùi quaùt veà tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp trong kyø coù khaû quan hay khoâng. a. Ñaùnh giaù chung Tröôùc khi ñi phaân tích chi tieát ngöôøi ta söû duïng chæ tieâu : tyû leä laõi treân toång taøi saûn (ROA). ROA = Laõi thuaàn Taøi saûn = Doanh thu Taøi saûn X Laõi thuaàn Doanh thu ROA laø tích cuûa heä soá quay voøng voán vôùi tyû leä laõi thuaàn treân doanh thu. Voán ñaàu tö ñöôïc xaùc ñònh laø toång coäng taøi saûn. Chæ tieâu naøy lieân keát hai con soá cuoái cuøng cuûa hai baùo caùo taøi chính cô baûn laø laõi thuaàn cuûa baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh vaø toång coäng taøi saûn cuûa baûng caân ñoái keá toaùn. Quy moâ cuûa doanh nghieäp ñöôïc phaûn aùnh qua taøi saûn, quy moâ hoaït ñoäng vaø tính naêng ñoäng theå hieän möùc ñoä taêng tröôûng hoaëc suy thoaùi cuûa doanh nghieäp, coøn quaù trình sinh lôøi phaûn aùnh tình hình taøi chính vaø phöông thöùc haønh ñoäng cuûa doanh nghieäp. Beân caïnh ñoù ta coù theå phaân tích, ñaùnh giaù chung tình hình cuûa doanh nghieäp baèng caùch so saùnh giöõa kyø cuoái vôùi ñaàu naêm cuûa caùc khoaûn vaø soá toång coïâng ôû caû hai beân taøi saûn vaø nguoàn voán treân baûng caân ñoái keá toaùn. Caû hai tröôøng hôïp ñaùnh giaù treân ñeàu döïa vaøo soá toång coäng treân baûng caân ñoái keá toaùn cuûa doanh nghieäp thì chöa theå ñaùnh giaù saâu saéc vaø toaøn dieän tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp ñöôïc. Bôûi vaäy, caàn phaûi phaân tích caùc moái quan heä giöõa caùc khoaûn, caùc muïc giöõa baûng caân ñoái keá toaùn cuûa doanh nghieäp. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 26 b. Phaân tích caân ñoái giöõa taøi saûn vaø nguoàn voán Phaân tích caân ñoái giöõa taøi saûn vaø nguoàn voán laø xeùt moái quan heä giöõa taøi saûn vaø nguoàn voán nhaèm ñaùnh giaù khaùi quaùt tình hình phaân boå, söû duïng voán vaø nguoàn ñaûm baûo nhieäm vuï saûn xuaát kinh doanh. Nguoàn hình thaønh taøi saûn löu ñoäng vaø taøi saûn coá ñònh chuû yeáu baèng nguoàn voán chuû sôû höõu (B). Bôûi vaäy, ta coù (A) caân ñoái (B) nhö sau : Caân ñoái 1 : (I+IV)A.TS + (I)B.TS = B(NVCSH) Theo caân ñoái (1) vôùi nguoàn voán chuû sôû höõu doanh nghieäp coù theå trang traûi cho caùc taøi saûn caàn thieát, phuïc vuï cho quaù trình saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Doanh nghieäp khoâng caàn ñi vay hoaëc chieám duïng cuûa ñôn vò khaùc. Ñieàu naøy treân thöïc teá haàu nhö khoâng bao giôø xaûy ra, maø noù thöôøng xaûy ra moät trong hai tröôøng hôïp sau : Tröôøng hôïp 1 : (I+IV)A.TS + (I)B.TS > B(NVCSH) Tröôøng hôïp naøy doanh nghieäp thieáu nguoàn voán ñeå trang traûi taøi saûn cho moïi hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình. Do ñoù doanh nghieäp phaûi huy ñoäng theâm nguoàn voán töø caùc khoaûn vay hoaëc ñi chieám duïng voán töø caùc ñôn vò khaùc döôùi nhieàu hình thöùc mua traû chaäm … Tröôøng hôïp 2 : (I+IV)A.TS + (I)B.TS < B(NVCSH) Trong tröôøng hôïp naøy voán chuû sôû höõu cuûa doanh nghieäp söû duïng khoâng heát cho taøi saûn neân bò caùc doanh nghieäp khaùc chieám duïng voán thöøa döôùi hình thöùc nhö doanh nghieäp baùn chòu thaønh phaåm, haøng hoaù, caùc khoaûn theá chaáp, kyù cöôïc, kyù quyõ … Nguoàn hình thaønh hai loaïi taøi saûn A, B coù theå ñöôïc hình thaønh töø nguoàn voán chuû sôû höõu, nôï ngaén haïn, ta coù : Caân ñoái 2 : (I+II+IV+V)A.TS + (I+II+III+IV)B.TS = I(B).NV + VNH + VDH Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 27 Vôùi nguoàn voán chuû sôû höõu coäng vôùi voán vay doanh nghieäp coù theå trang traûi moïi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh maø khoâng ñi chieám duïng voán cuûa ñôn vò khaùc vaø khoâng bò ñôn vò khaùc chieám duïng voán cuûa mình. Treân thöïc teá haàu nhö khoâng bao giôø xaûy ra tröôøng hôïp naøy. Hai tröôøng hôïp thöôøng xaûy ra trong thöïc teá. Tröôøng hôïp 1 : (I+II+IV+V)A.TS + (I+II+III+IV)B.TS > I(B).NV + VNH + VDH Tröôøng hôïp naøy maëc duø doanh nghieäp ñaõ ñi vay nhöng vaãn bò thieáu nguoàn voán ñeå buø ñaép taøi saûn neân buoäc phaûi ñi chieám duïng. Vaø hoaït ñoäng taøi chính cuûa doanh nghieäp baét ñaàu coù nhöõng daáu hieäu khoâng laønh maïnh. Tröôøng hôïp 2 : (I+II+IV+V)A.TS + (I+II+III+IV)B.TS < I(B).NV + VNH + VDH Tröôøng hôïp naøy nguoàn voán cuûa doanh nghieäp thöøa seõ bò caùc ñôn vò khaùc chieám duïng. Xuaát phaùt töø tính chaát caân ñoái cuûa baûng caân ñoái keá toaùn laø toång taøi saûn luoân baèng toång nguoàn voán. Ta coù caân ñoái chung : (A+B)taøi saûn = (A+B)nguoàn voán c. Ñaùnh giaù xu höôùng vaø trieån voïng cuûa doanh nghieäp Ta coù theå thieát keá baùo caùo taøi chính daïng so saùnh phaân tích theo chieàu ngang hoaëc xu höôùng ñeå ñaùnh giaù xu höôùng vaø trieån voïng cuûa doanh nghieäp. - Thieát keá baùo caùo taøi chính daïng so saùnh : caùc baùo caùo taøi chính trình baøy soá lieäu taøi chính cuûa hai hoaëc nhieàu kyø. Baùo caùo taøi chính daïng so saùnh cung caáp nhöõng thoâng tin quan troïng veà xu theá vaø moái quan heä cuûa hai hay nhieàu naêm. Do vaäy, baùo caùo taøi chính coù yù nghóa cao hôn so vôùi baùo caùo taøi chính cuûa töøng naêm rieâng bieät. - Phaân tích theo chieàu ngang hoaëc xu theá ñaõ ñöôïc trình baøy ôû treân. Caû ba caùch phaân tích treân ñeàu giuùp doanh nghieäp coù theå choïn ñeå nghieân cöùu nhöõng khoaûn muïc coù nhöõng bieán ñoäng lôùn ñeå phaân tích xaùc ñònh nguyeân nhaân cuûa töøng bieán ñoäng, töø ñoù ñi ñeán keát luaän nhöõng bieán ñoäng ñoù laø thoaû ñaùng. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 28 2. Phaân tích quan heä keát caáu vaø bieán ñoäng keát caáu cuûa caùc khoaûn muïc treân baùo caùo taøi chính a. Phaân tích keát caáu voán Phaân tích keát caáu voán ngoaøi vieäc so saùnh toång soá voán cuoái kyø so vôùi ñaàu kyø, caàn phaûi xem xeùt töøng khoaûn voán doanh nghieäp chieám trong toång soá taøi saûn, ñeå thaáy ñöôïc möùc ñoä ñaûm baûo cho quaù trình saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Tuøy theo töøng loaïi hình saûn xuaát kinh doanh ñeå xem xeùt tyû troïng töøng khoaûn voán chieám trong toång taøi saûn laø cao hay thaáp. Neáu laø doanh nghieäp saûn xuaát, caàn phaûi coù löôïng döï tröõ veà nguyeân lieäu ñaày ñuû nhaèm ñaùp öùng nhu caàu saûn xuaát saûn phaåm. Neáu laø doanh nghieäp thöông maïi caàn phaûi coù löôïng haøng hoaù döï tröõ ñaày ñuû ñeå cung caáp cho nhu caàu baùn ra kyø tôùi. Ñoái vôùi caùc khoaûn nôï phaûi thu, tyû troïng caøng cao theå hieän doanh nghieäp bò chieám duïng voán caøng nhieàu vaø do ñoù hieäu quaû söû duïng voán seõ thaáp. Ñeå ñaùnh giaù söï bieán ñoäng cuûa taøi saûn coá ñònh vaø ñaàu tö daøi haïn vaø nguyeân nhaân ta caàn tính tyû suaát ñaàu tö. Tyû suaát ñaàu tö = . B.taøi saûn . Toång taøi saûn X100% Chæ tieâu naøy phaûn aùnh tình hình ñaàu tö chieàu saâu, tình hình trang bò, xaây döïng cô sôû vaät chaát kyõ thuaät, theå hieän naêng löïc saûn xuaát vaø xu höôùng phaùt trieån laâu daøi cuûa doanh nghieäp. b. Keát caáu nguoàn voán Phaân tích keát caáu nguoàn voán nhaèm ñaùng giaù khaû naêng taøi trôï veà maët taøi chính cuûa doanh nghieäp, cuõng nhö möùc ñoä töï chuû, chuû ñoäng kinh doanh hay nhöõng khoù khaên maø doanh nghieäp phaûi ñöông ñaàu, caàn xaùc ñònh vaø phaân tích tyû suaát taøi trôï. Tyû suaát taøi trôï = . B.nguoàn voán . Toång nguoàn voán X100% Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 29 Tyû suaát taøi trôï caøng cao caøng theå hieän khaû naêng ñoäc laäp cao veà maët taøi chính, hay möùc ñoä töï taøi trôï cuûa doanh nghieäp caøng nhieàu. c. Keát hôïp phaân tích quan heä keát caáu voán vaø nguoàn voán vôùi bieán ñoäng keát caáu Vôùi caùc baùo caùo daïng so saùnh quy moâ chung, quan heä keát caáu vaø bieán ñoäng keát caáu cuûa caùc khoaûn muïc treân baûng caân ñoái keá toaùn. Töø ñoù giuùp cho doanh nghieäp ñaùnh giaù keát caáu taøi chính hieän haønh coù bieán ñoäng phuø hôïp vôùi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp hay khoâng. Quan heä keát caáu vaø bieán ñoäng keát caáu treân baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh giuùp cho doanh nghieäp ñaùnh giaù khaùi quaùt hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh vaø quaù trình sinh lôøi cuûa doanh nghieäp. 3. Phaân tích hieäu quaû söû duïng voán Hieäu quaû söû duïng voán laø vaán ñeà then choát gaén lieàn vôùi söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa doanh nghieäp. Phaân tích hieäu quaû söû duïng voán coù taùc duïng ñaùnh giaù chaát löôïng coâng taùc quaûn lyù saûn xuaát kinh doanh. Treân cô sôû ñoù ñeà ra bieän phaùp nhaèm naâng cao hôn nöõa keát quaû saûn xuaát kinh doanh, hieäu quaû söû duïng voán cuûa doanh nghieäp. a. Phaân tích hieäu quaû söû duïng toång voán a.1. Soá voøng quay toaøn boä voán Soá voøng quay toång voán = Doanh thu thuaàn Voán bình quaân X100% Chæ tieâu naøy phaûn aùnh trong moät naêm voán cuûa doanh nghieäp quay ñöôïc maáy voøng hay laø moät ñoàng voán ñaàu tö coù theå mang laïi bao nhieâu ñoàng doanh thu. a.2. Hieäu quaû söû duïng töøng loaïi voán a.2.1. Hieäu quaû söû duïng voán löu ñoäng Tröôùc heát ta tìm hieåu voán löu ñoäng bao goàm nhöõng gì ? Voán löu ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp laø soá voán öùng tröôùc veà ñoái töôïng lao ñoäng vaø tieàn löông toàn taïi döôùi caùc hình thaùi nguyeân vaät lieäu döï tröõ, saûn phaåm dôû dang, thaønh phaåm vaø tieàn teä hoaëc laø soá voán öùng tröôùc veà taøi saûn löu ñoäng saûn Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 30 xuaát vaø taøi saûn löu ñoäng nhaèm ñaûm baûo cho quaù trình taùi saûn xuaát cuûa doanh nghieäp ñöôïc thöïc hieän thöôøng xuyeân, lieân tuïc. Voán löu ñoäng luaân chuyeån giaù trò toaøn boä ngay trong 1 laàn vaø hoaøn thaønh 1 voøng tuaàn hoaøn sau 1 chu kyø saûn xuaát. m Hieäu suaát luaân chuyeån voán löu ñoäng Doanh nghieäp duøng voán löu ñoäng ñeå saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm. Quaù trình vaän ñoäng cuûa voán löu ñoäng baét ñaàu töø vieäc duøng tieàn teä mua saém vaät tö döï tröõ cho saûn xuaát, tieán haønh söû duïng khi saûn xuaát, trong doanh nghieäp toå chöùc tieâu thuï thu veà moät soá voán döôùi hình thöùc ban ñaàu. Hieäu quaû kinh teá cuûa vieäc söû duïng voán löu ñoäng ñöôïc bieåu thò baèng chæ tieâu hieäu suaát luaân chuyeån voán löu ñoäng. Hieäu suaát luaân chuyeån voán löu ñoäng laø moät trong nhöõng chæ tieâu toång hôïp duøng ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng coâng taùc quaûn lyù saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Toác ñoä luaân chuyeån löu ñoäng nhanh hay chaäm noùi roõ tình hình toå chöùc caùc maët cung caáp, saûn xuaát, tieâu thuï cuûa doanh nghieäp hôïp lyù hoaëc khoâng hôïp lyù, caùc khoaûn vaät tö döï tröõ söû duïng coù hieäu quaû hoaëc khoâng hieäu quaû. Soá laàn luaân chuyeån cuûa voán löu ñoäng trong kyø = Doanh thu thuaàn Voán löu ñoäng bq m Tyû leä sinh lôøi voán löu ñoäng Chæ tieâu naøy phaûn aùnh moät ñoàng voán löu ñoäng mang laïi bao nhieâu ñoàng lôïi nhuaän thuaàn. Tyû leä sinh lôøi voán löu ñoäng = Lôïi nhuaän thuaàn Voán löu ñoäng bq a.2.2. Hieäu quaû söû duïng voán coá ñònh Voán coá ñònh laø nhöõng tö lieâïu lao ñoäng chuû yeáu maø ñaëc ñieåm cuûa noù laø luaân chuyeån daàn töøng boä phaän giaù trò vaøo saûn phaåm cho ñeán khi tö lieäu lao ñoäng heát thôøi haïn söû duïng thì voán coá ñònh môùi hoaøn thaønh 1 laàn luaân chuyeån. Trong phaïm vi doanh nghieäp voán coá ñònh phaûn aùnh trình ñoä trang bò kyõ thuaät, naêng löïc saûn xuaát gaén lieàn vôùi vieäc saûn xuaát vaø tieâu thuï vôùi vieäc hình thaønh lôïi nhuaän vaø möùc doanh lôïi. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 31 m Hieäu suaát söû duïng voán coá ñònh Hieäu suaát söû duïng voán coá ñònh = Doanh thu thuaàn Voán coá ñònh bq Chæ tieâu naøy noùi leân moãi ñoàng taøi saûn coá ñònh coù theå laøm ra bao nhieâu ñoàng doanh thu saûn phaåm haøng hoaù ñöôïc tieâu thuï trong kyø. Chæ tieâu hieäu suaát söû duïng voán coá ñònh coù theå phaûn aùnh khaùi quaùt ñöôïc tình hình söû duïng taøi saûn coá ñònh nhöng vì doanh thu vaø taøi saûn coá ñònh ñeàu tính ra tieàn neân thöôøng chòu aûnh höôûng cuûa nhieàu nhaân toá khaùch quan. Vì vaäy, khi söû duïng chæ tieâu naøy phaûi keát hôïp tình hình cuï theå cuûa doanh nghieäp môùi coù theå ñaùnh giaù moät caùch chính xaùc ñöôïc. m Tyû leä sinh lôøi treân voán coá ñònh Tyû leä sinh lôøi voán coá ñònh = Lôïi nhuaän thuaàn Voán coá ñònh bq Chæ tieâu naøy phaûn aùnh soá tieàn laõi thu ñöôïc treân moät ñoàng voán coá ñònh bình quaân duøng vaøo saûn xuaát kinh doanh trong kyø. Chæ tieâu naøy caøng lôùn chöùng toû hieäu quaû söû duïng voán coá ñònh caøng cao. Bôûi vaäy, ñeå naâng cao heä soá naøy caàn phaûi naâng cao toång möùc laõi. Maët khaùc phaûi söû duïng tieát kieäm hôïp lyù voán coá ñònh. Baèng caùch giaûm tuyeät ñoái nhöõng taøi saûn coá ñònh thöøa, khoâng caàn duøng, phaùt huy vaø khai thaùc tôùi möùc toái ña naêng löïc saûn xuaát hieän coù cuûa taøi saûn coá ñònh. Toùm laïi treân cô sôû xaùc ñònh, ñaùnh giaù söï bieán ñoäng caùc chæ tieâu phaûn aùnh hieâïu quaû söû duïng voán saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp trong caùc kyø, caàn chæ ra nhöõng nguyeân nhaân aûnh höôûng vaø kieán nghò caùc bieän phaùp nhaèm khoâng ngöøng naâng cao hieäu quaû söû duïng voán saûn xuaát kinh doanh vaø hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. b. Phaân tích tình hình thanh toaùn vaø khaû naêng thanh toaùn b.1. Tình hình thanh toaùn Trong moãi doanh nghieäp ñeàu toàn taïi khoaûn phaûi thu, phaûi traû caùc khoaûn naøy ngaén hoaëc daøi haïn ñeàu tuøy thuoäc vaøo cheá ñoä quy ñònh nhö noäp thueá, noäp laõi vaø phöông thöùc thanh toaùn ñöôïc aùp duïng taïi doanh nghieäp cuõng nhö söï thoaû Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 32 thuaän giöõa caùc ñôn vò kinh teá. Nhöng neáu nhö ñeå tình traïng coâng nôï daây döa gaây tình traïng chieám duïng voán laãn nhau laø ñieàu khoâng theå chaáp nhaän. Phaân tích tình hình thanh toaùn laø ta ñaùnh giaù tính hôïp lyù veà söï bieán ñoäng cuûa caùc khoaûn phaûi thu, phaûi traû, tìm ra nguyeân nhaân daãn ñeán söï trì treä trong thanh toaùn. Ñoàng thôøi thaáy ñöôïc söï töï chuû veà maët taøi chính tình hình chaáp haønh kyû luaät taøi chính vaø toân troïng luaät phaùp cuûa doanh nghieäp. b.1.1. Phaân tích khoaûn phaûi thu Tyû leä giöõa toång soá phaûi thu vaø voán löu ñoäng = . Toång nôï phaûi thu . Toång voán löu ñoäng Neáu tyû soá naøy nhoû hôn 1 thì khoâng aûnh höôûng gì ñeán tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp nhöng neáu lôùn hôn 1 thì doanh nghieäp caàn coù bieän phaùp xöû lyù kòp thôøi, thuùc ñaåy quaù trình thanh toaùn ñuùng haïn. b.1.2. Phaân tích caùc khoaûn phaûi traû Tyû leä giöõa toång nôï phaûi traû vaø voán löu ñoäng = . Toång nôï phaûi traû . Toång voán löu ñoäng Neáu tyû soá naøy caøng taêng thì tình hình taøi chính doanh nghieäp ñang gaëp nhieàu khoù khaên. Phaân tích caùc khoaûn nôï quan troïng vaø phaûi saép xeáp theo thöù töï öu tieân trong thanh toaùn. Treân cô sôû ñoù xaùc ñònh roõ nguyeân nhaân laøm taêng caùc khoaûn coâng nôï vaø tình hình kheâ ñoïng nôï ñeå coù bieän phaùp thanh toaùn nôï ñuùng haïn. b.2. Khaû naêng thanh toaùn b.2.1. Phaân tích ñaùnh giaù khaû naêng thanh toaùn ngaén haïn Moät trong nhöõng moái quan taâm haøng ñaàu cuûa caùc nhaø ñaàu tö laø lieäu doanh nghieäp coù khaû naêng traû caùc khoaûn nôï khi chuùng ñeán haïn hay khoâng. Ñeå ñaùnh giaù khaû naêng thanh toaùn ngaén haïn ta söû duïng moät soá chæ tieâu sau : i. Voán luaân chuyeån Voán luaân chuyeån = taøi saûn ngaén haïn - nôï ngaén haïn Töø baûng caân ñoái keá toaùn ta coù phöông trình : Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 33 Taøi saûn = nguoàn voán Taøi saûn NH + taøi saûn DH = nôï NH + nôï DH + nguoàn voán CSH Taøi saûn NH - nôï NH = nôï DH + nguoàn voán CSH - taøi saûn DH Voán luaân chuyeån = nôï DH + nguoàn voán CSH - taøi saûn DH YÙ nghóa : voán luaân chuyeån laø boä phaän taøi saûn ngaén haïn ñöôïc taøi trôï töø nguoàn voán daøi haïn. Voán luaân chuyeån lôùn coù yù nghóa laø boä phaän taøi saûn NH coù khaû naêng chuyeån ñoåi thaønh tieàn cao ñöôïc taøi trôï töø nguoàn DH (nôï DH + nguoàn voán CSH) vaø taøi saûn khoâng bò söùc eùp thanh toaùn. ii. Heä soá thanh toaùn ngaén haïn (K) Heä soá thanh toaùn ngaén haïn theå hieän moái quan heä töông ñoái giöõa taøi saûn löu ñoäng vôùi nôï ngaén haïn. Heä soá thanh toaùn ngaén haïn = Taøi saûn löu ñoäng Nôï ngaén haïn (laàn) Heä soá naøy cho bieát cöù moät ñoàng nôï NH thì coù bao nhieâu ñoàng taøi saûn löu ñoäng ñaûm baûo. Heä soá thanh toaùn NH (K) coù giaù trò caøng cao caøng chöùng toû khaû naêng thanh toaùn nôï NH cuûa doanh nghieäp caøng lôùn. Tuy nhieân neáu giaù trò cuûa heä soá K quaù cao thì ñieàu naøy laïi khoâng toát vì noù phaûn aùnh vieäc doanh nghieäp ñaàu tö quaù möùc vaøo taøi saûn löu ñoäng so vôùi nhu caàu cuûa doanh nghieäp. Vaø taøi saûn löu ñoäng dö thöøa thöôøng khoâng taïo theâm doanh thu. Do vaäy, neáu doanh nghieäp ñaàu tö quaù dö voán vaøo taøi saûn löu ñoäng, soá voán ñoù seõ khoâng söû duïng coù hieäu quaû. Ñeå ñaùnh giaù heä soá K cuûa doanh nghieäp laø toát hoaëc xaáu thì ngoaøi vieäc döïa vaøo heä soá K coøn phaûi xem xeùt ba yeáu toá sau : - Baûn chaát ngaønh kinh doanh. - Cô caáu taøi saûn löu ñoäng. - Heä soá quay voøng caùc khoaûn phaûi thu cuûa khaùch haøng, heä soá quay voøng haøng toàn kho, heä soá quay voøng voán löu ñoäng. Maët khaùc, heä soá K cao chöa phaûn aùnh ñuùng naêng löïc thanh toaùn cuûa doanh nghieäp nhö tröôøng hôïp vaät tö, haøng hoaù bò öù ñoïng nhieàu khoâng theå deã daøng chuyeån hoaù thaønh tieàn hoaëc doanh nghieäp coù saûn phaåm dôû dang quaù lôùn. Vì vaäy phaûi duøng heä soá thanh toaùn nhanh môùi ñaùnh giaù chính xaùc ñöôïc. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 34 iii. Heä soá thanh toaùn nhanh (KN) Heä soá thanh toaùn nhanh theå hieän quan heä giöõa caùc loaïi taøi saûn löu ñoäng coù khaû naêng chuyeån nhanh thaønh tieàn ñeå thanh toaùn nôï NH. Caùc loaïi taøi saûn löu ñoäng ñöôïc xeáp vaøo loaïi chuyeån nhanh thaønh tieàn goàm : tieàn, caùc khoaûn ñaàu tö chöùng khoaùn NH vaø caùc khoaûn phaûi thu cuûa khaùch haøng vì ñoù laø nhöõng taøi saûn coù theå nhanh choùng ñöa ñeán ngaân haøng khi caàn vaø coù theå nhanh choùng chuyeån ñoåi thaønh tieàn maët. Haøng toàn kho vaø caùc khoaûn öùng tröôùc khoâng ñöôïc xeáp vaøo loaïi taøi saûn löu ñoäng coù khaû naêng chuyeån nhanh thaønh tieàn bôûi vì ngöôøi ta caàn phaûi coù thôøi gian baùn chuùng ñi vaø coù khaû naêng maát giaù trò cao, nghóa laø noù coù khaû naêng thanh toaùn keùm nhaát. Heä soá thanh toaùn nhanh = Tieàn + ñaàu tö CK NH + phaûi thu KH Nôï ngaén haïn Heä soá KN laø moät tieâu chuaån ñaùnh giaù khaét khe hôn ñoái vôùi khaû naêng chi traû caùc khoaûn nôï NH so vôùi heä soá thanh toaùn NH. iv. Heä soá quay voøng caùc khoaûn phaûi thu cuûa khaùch haøng (H) Heä soá quay voøng caùc khoaûn phaûi thu KH theå hieän quan heä giöõa doanh thu baùn chòu thuaàn vôùi caùc khoaûn phaûi thu KH. Heä soá naøy phaûn aùnh toác ñoä luaân chuyeån caùc khoaûn phaûi thu KH, nghóa laø caùc khoaûn phaûi thu KH thu ñöôïc bao nhieâu laàn trong kyø. Heä soá quay caùc khoaûn phaûi thu = . Doanh thu thuaàn . Caùc khoaûn phaûi thu bq (laàn) Neáu tính moät caùch chính xaùc ta söû duïng doanh thu thuaàn baùn chòu ñeå tính heä soá H nhöng veà kyõ thuaät khoâng coù baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh naøo coù doanh thu thuaàn baùn chòu vì tyû troïng doanh thu thuaàn baùn chòu chieám tyû troïng lôùn. Kyø thu tieàn bình quaân = . 365 ngaøy . Soá voøng quay caùc khoaûn phaûi thu Kyø thu tieàn bình quaân cho thaáy bình quaân caùc khoaûn phaûi thu maát bao nhieâu ngaøy ñeå caùc khoaûn phaûi thu chuyeån ñoài thaønh tieàn. Kyø thu tieàn bình quaân caøng nhoû caøng toát vì khaû naêng chuyeån ñoåi thaønh tieàn caøng nhanh. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 35 Heä soá H caøng cao chöùng toû toác ñoä thu hoài caùc khoaûn phaûi thu cuûa khaùch haøng caøng nhanh. Ñieàu naøy noùi chung laø toát vì doanh nghieäp seõ khoâng caàn ñaàu tö nhieàu vaøo caùc khoaûn phaûi thu. Tuy nhieân neáu heä soá H quaù cao coù theå aûnh höôûng ñeán möùc tieâu thuï vì H quaù cao ñoàng nghóa vôùi kyø haïn thanh toaùn ngaén, khoâng haáp daãn khaùch mua haøng. v. Heä soá quay voøng haøng toàn kho (HK) Ñaây laø chæ tieâu kinh doanh khaù quan troïng bôûi vì döï tröõ vaät tö laø ñeå saûn xuaát, vaø saûn xuaát haøng hoaù laø ñeå tieâu thuï, nhaèm ñaït möùc doanh thu, lôïi nhuaän cao treân cô sôû ñaùp öùng nhu caàu thò tröôøng. Heä soá HK phaûn aùnh moái quan heä giöõa khoái löôïng haøng hoaù ñaõ baùn vôùi haøng hoaù döï tröõ trong kho. Heä soá naøy theå hieän soá laàn maø haøng hoaù toàn kho bình quaân ñöôïc baùn trong kyø. Heä soá quay voøng haøng toàn kho = . Giaù voán haøng baùn . Haøng toàn kho bình quaân Haøng toàn kho bình quaân ñöôïc tính baèng caùch laáy soá ñaàu kyø coäng vôùi soá dö cuoái kyø roài chia hai. Thôøi gian toàn kho bình quaân = . 365 ngaøy . Soá voøng quay haøng toàn kho Chæ soá naøy cho bieát haøng toàn kho caàn thôøi gian chuyeån ñoåi thaønh tieàn bao nhieâu ngaøy vì vaäy chæ soá naøy caøng nhoû caøng toát vì luùc ñoù haøng toàn kho yùt, nghóa laø : voán bò öù ñoïng khoâng ñaùng keå. Noùi chung heä soá HK cao thì doanh nghieäp ñöôïc ñaùnh giaù hoaït ñoäng coù hieäu quaû, ñaõ giaûm ñöôïc voán ñaàu tö cho haøng hoaù döï tröõ ruùt ngaén ñöôïc chu kyø chuyeån ñoåi haøng döï tröõ thaønh tieàn maët vaø giaûm bôùt nguy cô haøng toàn kho bò öù ñoïng. Tuy nhieân heä soá HK quaù cao coù theå daãn tôùi nguy cô doanh nghieäp khoâng ñuû haøng hoaù thoaû maõn nhu caàu khaùch haøng, daãn tôùi tình traïng khoâ, maát khaùch haøng, vaø ñieàu naøy coù theå gaây aûnh höôûng khoâng toát cho coâng vieäc kinh doanh veà laâu daøi cuûa doanh nghieäp. Heä soá HK thaáp cho thaáy coù söï toàn kho quaù möùc haøng Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 36 hoaù laøm taêng chi phí moät caùch laõng phí. Söï quay voøng haøng hoaù toàn kho chaäm coù theå ñaët doanh nghieäp vaøo tình theá khoù khaên taøi chính trong töông lai. Chuù yù : traät töï öu tieân ñeå ñaùnh giaù : Heä soá K vaø heä soá KN phaûn aùnh ngay khaû naêng thanh toaùn ngaén haïn cuûa kyø phaân tích. Coøn heä soá H vaø heä soá HK phaûn aùnh khaû naêng chuyeån ñoåi thaønh tieàn cuûa kyø phaân tích. Vì vaäy hai chæ soá ñaàu mang tính quyeát ñònh coøn hai chæ soá sau chæ ñeå tham khaûo. b.2.2. Ñaùnh giaù khaû naêng thanh toaùn daøi haïn Moái quan taâm lôùn nhaát cuûa moãi chuû ñaàu tö khi cho vay voán laø möùc ñoä ruûi ro khi cho chieám duïng voán vaø khaû naêng chi traû laõi cho doanh nghieäp. i. Heä soá nôï/nguoàn voán chuû sôû höõu Chæ soá naøy caøng lôùn thì toång soá taøi saûn ñöôïc taøi trôï töø beân ngoaøi laø chuû yeáu vaø dó nhieân ruûi ro veà thanh toaùn caøng cao, nhaø cho vay luoân coù caûm tình ñoái vôùi nhöõng doanh nghieäp coù chæ soá naøy nhoû nghóa laø ruûi ro ñaàu tö vaøo doanh nghieäp caøng thaáp. ii. Khaû naêng thanh toaùn laõi vay Laõi nôï vay haøng naêm laø moät khoaûn chi phí coá ñònh vaø chuùng ta muoán bieát coâng ty saün saøng traû tieàn laõi ñeán möùc naøo, cuï theå hôn chuùng ta muoán bieát raèng soá lieäu voán cho vay coù theå ñem laïi nhöõng khoaûn lôïi nhuaän bao nhieâu. Soá laàn hoaøn traû nôï vay = Lôïi töùc tröôùc thueá + CP laõi vay CP laõi vay Chæ tieâu naøy ño löôøng khaû naêng caùc chuû nôï seõ tieáp tuïc nhaän ñöôïc caùc khoaûn chi traû laõi cho hoï. Chi phí laõi vay ñöôïc laáy töø lôïi töùc tröôùc thueá vaø lôïi töùc chi phí laõi vay ñeå trang traûi chi phí laõi vay. Chæ soá naøy caøng lôùn caøng toát vì cho thaáy khaû naêng chi traû laõi vay cuûa doanh nghieäp caøng lôùn. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 37 PHAÀN III Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 38 I. PHAÂN TÍCH ÑAÙNH GIAÙ KHAÙI QUAÙT TÌNH HÌNH TAØI CHÍNH TAÏI COÂNG TY Ñeå phaân tích khaùi quaùt tình hình taøi chính toaøn doanh nghieäp ta caàn thöïc hieän ba noäi dung : - Döïa treân tyû leä hoaøn voán ñaàu tö (ROA) ñeå ñaùnh giaù chung ba yeáu toá : quy moâ, tính naêng ñoäng vaø quaù trình sinh lôøi cuûa doanh nghieäp. - Phaân tích caân ñoái taøi saûn vaø nguoàn voán ñaùnh giaù khaùi quaùt tình hình phaân boå, söû duïng vaø nguoàn ñaûm baûo nhieäm vuï saûn xuaát kinh doanh. - Döïa treân caùc baùo caùo taøi chính daïng so saùnh ñeå ñaùnh giaù xu höôùng vaø trieån voïng cuûa doanh nghieäp. 1. Ñaùnh giaù chung ROA = Laõi thuaàn Taøi saûn = Doanh thu Taøi saûn x . Laõi thuaàn . Doanh thu v Naêm 1998 : ROA = 48.446.294.980 19.703.167.741 x . 3.449.967.206 . 48.446.294.980 ROA = 2,459 X 0,071 = 0,175 v Naêm 1999 : ROA = 50.434.328.363 24.256.279.910 x . 4.373.675.682 . 50.434.328.363 ROA = 2,079 X 0,087 = 0,180 ROA laø tích cuûa heä soá quay voøng voán vôùi tyû leä laõi thuaàn treân doanh thu. Nhö vaäy so saùnh vôùi naêm 1998 thì heä soá quay voøng voán cuûa naêm 1999 coù chaäm hôn. Naêm 1999 quay ñöôïc 2,079 voøng trong khi ñoù naêm 1998 quay ñöôïc 2,459 voøng. Vaø tyû leä laõi thuaàn treân doanh thu cuûa naêm 1999 laø 0,087 nhieàu hôn so vôùi naêm 1998 laø 0,071. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 39 Hay noùi caùch khaùc vaøo naêm 1998 : cöù 1 ñoàng taøi saûn thì thu ñöôïc 0,175 ñoàng laõi thuaàn, qua tyû leä doanh thu treân taøi saûn thì 1 ñoàng taøi saûn thu ñöôïc 2,459 ñoàng doanh thu vaø 1 ñoàng doanh thu thu ñöôïc 0,071 ñoàng laõi thuaàn. Vaøo naêm 1999 thì cöù 1 ñoàng taøi saûn thu ñöôïc 0,180 ñoàng laõi thuaàn vaø 2,079 ñoàng doanh thu, 1 ñoàng doanh thu thu ñöôïc 0,087 ñoàng laõi thuaàn. Quy moâ cuûa doanh nghieäp ñöôïc phaûn aùnh qua taøi saûn, quy moâ hoaït ñoäng vaø tính naêng ñoäng ñöôïc phaûn aùnh qua doanh thu vaø quaù trình sinh lôøi ñöôïc phaûn aùnh baèng giaù trò cuûa chæ tieâu ROA. Qua chæ tieâu ROA cuûa hai naêm treân ta cuõng thaáy ñöôïc tình hình taøi chính vaø phöông thöùc haønh ñoäng cuûa coâng ty ñang phaùt trieån theo chieàu höôùng chöa ñöôïc toát laém baèng chöùng laø tuy tyû leä laõi thuaàn vaãn taêng nhöng heä soá quay voøng voán giaûm. 2. Phaân tích khaùi quaùt tình hình huy ñoäng voán vaø nguoàn voán ÔÛ ñaây ta chæ phaân tích khaùi quaùt tình hình huy ñoäng voán söû duïng voán vaø nguoàn voán cuûa naêm 1999. Ta coù tình hình thöïc teá taïi coâng ty nhö sau : Ñôn vò tính : ñoàng. B.nguoàn voán (I+II+IV+V)A. taøi saûn + B.taøi saûn Cheânh leäch Ñaàu naêm Cuoái naêm 15.302.017.761 12.948.350.683 15.792.270.790 18.998.414.161 -490.253.029 -6.050.063.478 Qua phaân tích treân ta thaáy raèng nguoàn voán töï coù cuûa doanh nghieäp khoâng ñaùp öùng ñöôïc trong vieäc trang traûi taøi saûn phuïc vuï cho nhu caàu kinh doanh. ÔÛ ñaàu naêm thieáu 490.253.029 ñoàng, ñeán cuoái naêm nhu caàu voán khoâng caûi thieän, thieáu hôn 5.559.810.449 ñoàng. Ñieàu naøy laø do lôïi nhuaän giöõ laïi naêm 1999 khaù cao, lôïi nhuaän tích luõy cuõng taêng nhöng keùm hôn. Lôïi nhuaän giöõ laïi taêng 1.523.048.593,4 ñoàng lôïi nhuaän tích luõy taêng 802.868.996,6 ñoàng. Nhö vaäy ñoøi hoûi coâng ty phaûi huy ñoäng voán töø beân ngoaøi hoaëc ñi chieám duïng voán cuûa ñôn vò khaùc hoaëc caù nhaân khaùc ñeå ñaûm baûo voán cho hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình. Moät soá ñieåm khaùc bieät trong vieäc huy ñoäng voán ôû coâng ty WACO nguoàn voán söû duïng chuû yeáu laø voán töï coù vaø voán tích luõy khoâng ñi vay ngaén haïn cuõng nhö vay daøi haïn. Nguyeân vaät lieäu mua veà duøng trong thi coâng sau moät khoaûng thôøi gian töø 02 Õ 03 thaùng môùi thanh toaùn. Coù theå noùi sau khi hoaøn thaønh coâng trình môùi phaûi traû cho beân cung caáp. Nhö vaäy ñeå ñaûm baûo cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh coâng ty chieám duïng voán cuûa ñôn vò khaùc laø chuû yeáu vaø khoaûn chieám duïng naøy chuû yeáu naèm trong caùc khoaûn phaûi traû. Trong khi ñoù voán bò Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 40 chieám duïng cuûa coâng ty chuû yeáu naèm trong caùc khoaûn phaûi thu thaáp hôn so vôùi löôïng voán maø coâng ty ñi chieám duïng. Theo tình hình thöïc teá ôû baûng treân ta cuõng thaáy raèng coâng ty cuõng chuù troïng ñeán vieäc giaûi quyeát coâng nôï. Ñaây laø moät daáu hieäu toát cho tình hình taøi chính cuûa coâng ty. Ñeå coù theå hieåu roõ hôn tình hình söû duïng taøi saûn vaø nguoàn voán cuûa doanh nghieäp ta ñi saâu vaøo phaân tích cô caáu taøi saûn vaø nguoàn voán hình thaønh taøi saûn cuõng nhö tình hình bieán ñoäng caùc khoaûn muïc trong baûng caân ñoái keá toaùn. 3. Ñaùnh giaù xu höôùng vaø trieån voïng cuûa doanh nghieäp ÔÛ ñaây ta söû duïng phöông phaùp phaân tích xu höôùng ñeå ñaùnh giaù xu höôùng vaø trieån voïng cuûa doanh nghieäp. Choïn moät naêm laøm goác so saùnh vaø caùc möùc ñoä cuûa naêm laøm goác ñöôïc phaân boå tyû leä 100%. Sau ñoù so saùnh caùc möùc ñoä cuûa nhöõng naêm keá tieáp vôùi möùc ñoä cuûa naêm laøm goác baèng caùch laáy möùc cuûa nhöõng naêm keá tieáp chia cho möùc ñoä cuûa naêm goác. Ta coù baùo caùo keát quaû kinh doanh daïng so saùnh qua caùc naêm nhö sau : Ñôn vò tính : ñoàng. Chæ tieâu 1996 1997 1998 1999 Doanh thu Giaù voán haøng baùn CPBH & QLDN Laõi thuaàn 46.922.597.963 32.347.891.105 08.900.710.024 02.304.590.870 47.546.900.001 31.856.423.000 10.040.728.917 02.846.300.324 48.446.249.980 30.129.560.010 11.606.821.364 03.449.967.206 50.434.328.363 31.925.148.257 11.848.089.962 04.373.675.682 Phaân tích xu höôùng ñoái vôùi caùc chæ tieâu naøy nhö sau : Chæ tieâu 1996 1997 1998 1999 Doanh thu Giaù voán haøng baùn CPBH & QLDN Laõi thuaàn 100% 100% 100% 100% 101,33% 98,48% 112,81% 123,51% 103,25% 93,14% 130,40% 149,70% 107,48% 98,69% 133,11% 189,78% Ta phaân tích xu höôùng bieán ñoäng nhö sau : Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 41 ] Doanh thu : coù theå chia quaù trình phaùt trieån cuûa doanh thu laøm hai giai ñoaïn : - Töø naêm 1996 Õ 1998 : trong giai ñoaïn naøy doanh thu taêng ñeàu, naêm 1996-1997 taêng 1,33%, naêm 1997-1998 taêng 1,92%. - Töø naêm 1998 Õ 1999 : doanh thu taêng nhanh hôn, töø 107,48% taêng leân 103,25%, töùc laø trong giai ñoaïn naøy doanh thu ñaõ taêng leân 107,48% - 103,25% = 4,23%. @@@ Trong thôøi gian naøy, giaù thaønh taêng vaø quy moâ môû roäng hôn laøm cho doanh thu taêng. ] Giaù voán haøng baùn : coù theå chia thaønh hai giai ñoaïn : - Töø naêm 1996 Õ 1998 : trong giai ñoaïn naøy giaù voán haøng baùn giaûm, naêm 1996-1997 giaûm 1,52%, naêm 1997-1998 giaûm 5,34%. - Töø naêm 1998 Õ 1999 : giaù voán haøng baùn taêng, töø 93,14% leân 98,69%, töùc laø ñaõ taêng 5,55%. @@@ Trong thôøi gian naøy, giaù ñaàu vaøo taêng vaø tyû giaù ngoaïi teä taêng laøm cho giaù thaønh taêng. ] Chi phí baùn haøng vaø quaûn lyù doanh nghieäp : chia laøm hai giai ñoaïn : - Töø naêm 1996 Õ 1998 : giai ñoaïn naøy nhìn chung CPBH & QLDN taêng nhieàu, naêm 1996-1997 taêng 12,81%, naêm 1997-1998 taêng töø 112,81% taêng leân 130,40%, töùc laø ñaõ taêng 17,59%. - Töø naêm 1998 Õ 1999 : giai ñoaïn naøy toác ñoä taêng CPBH & QLDN giaûm, taêng nheï 133,11% - 130,40% = 2,71%. @@@ Trong thôøi gian naøy, doanh nghieäp quaûn lyù chi phí toát hôn neân CPBH & QLDN giaûm veà keát caáu so vôùi giai ñoaïn tröôùc. ] Laõi thuaàn töø hoaït ñoäng kinh doanh : chia hai giai ñoaïn : - Töø naêm 1996 Õ 1998 : laõi thuaàn töø hoaït ñoäng kinh doanh taêng ñeàu, naêm 1996-1997 taêng 23,51%, naêm 1997-1998 taêng töø 123,51% leân 149,70%, töùc laø ñaõ taêng 26,19%. - Töø naêm 1998 Õ 1999 : laõi thuaàn taêng nhanh, 189,78% - 149,70% = 40,08%. @@@ Trong thôøi gian naøy, \\doanh thu taêng// vaø \\chi phí giaûm// laøm cho lôïi töùc thuaàn taêng. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 42 Phaân tích xu höôùng cuûa töøng khoaûn muïc treân baùo caùo keát quaû kinh doanh cung caáp khoâng nhieàu yù nghóa, vì vaäy ta lieân keát thoâng tin laïi ñeå so saùnh xu höôùng cuûa nhöõng khoaûn muïc coù lieân quan vôùi nhau, chia laøm ba giai ñoaïn : | Giai ñoaïn 1 : töø naêm 1996 Õ 1997 : - Doanh thu taêng 1,33% so vôùi naêm 1996. - Giaù voán haøng baùn giaûm 1,52% so vôùi naêm 1996. - CPBH & QLDN taêng 12,81% so vôùi naêm 1996. - Laõi thuaàn taêng 23,51% so vôùi naêm 1996. Ta thaáy toác ñoä taêng cuûa lôïi nhuaän cao hôn toác ñoä taêng cuûa doanh thu chính laø do toác ñoä taêng cuûa chi phí thaáp hôn toác ñoä taêng cuûa lôïi nhuaän. Giaù voán haøng baùn giaûm laøm cho laõi thuaàn taêng leân. Do naêm 1997 laø moät trong nhöõng naêm ñaàu tieân coâng ty WACO kinh doanh neân chi phí khaáu hao phaân boå coâng cuï lao ñoäng lôùn. Töø ñoù ñöa ra bieän phaùp sao cho quaûn lyù chi phí moät caùch hieäu quaû nhaát. | Giai ñoaïn 2 : töø naêm 1997 Õ 1998 : - Doanh thu taêng 1,92% so vôùi naêm 1997. - Giaù voán haøng baùn giaûm 5,34% so vôùi naêm 1997. - CPBH & QLDN taêng 17,59% so vôùi naêm 1997. - Laõi thuaàn töø hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh taêng 26,19% so vôùi naêm 1997. Toác ñoä taêng cuûa doanh thu vaãn taêng chaäm hôn toác ñoä taêng cuûa giaù baùn vaø ñaëc bieät laø trong giai ñoaïn naøy giaù voán haøng baùn giaûm maïnh hôn 5,34% so vôùi naêm 1997. Ñieàu naøy laøm cho laõi thuaàn taêng 26,19%. Trong giai ñoaïn naøy nhaø quaûn lyù quaûn lyù chi phí toát hôn, quaûn lyù giaù thaønh toát hôn. Tình hình saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp trong giai ñoaïn naøy chuyeån bieán theo chieàu höôùng toát. | Giai ñoaïn 3 : töø naêm 1998 Õ 1999 : - Doanh thu taêng 4,23% so vôùi naêm 1998. - Giaù voán haøng baùn taêng 5,55% so vôùi naêm 1998. - CPBH & QLDN taêng 2,71% so vôùi naêm 1998. - Laõi thuaàn taêng 40,08% so vôùi naêm 1998. Coù theå noùi raèng trong giai ñoaïn naøy laõi thuaàn taêng cao nhaát töø naêm 1996 ñeán nay vaø doanh thu cuõng taêng cao hôn so vôùi caùc naêm tröôùc. Doanh nghieäp quaûn lyù chi phí baùn haøng vaø chi phí quaûn lyù khaù toát neân phaùt huy khaû naêng naøy. Tuy nhieân trong giai ñoaïn naøy doanh nghieäp caàn xem laïi vieäc quaûn lyù giaù thaønh. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 43 Giaù voán haøng baùn naêm 1997, 1998 giaûm laø 1,52%, 5,34% nhöng qua naêm 1999 giaù voán haøng baùn taêng 5,55%. Nhìn chung tình hình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty qua caùc naêm 1996 Õ 1999 ñeàu chuyeån bieán theo chieàu höôùng töông ñoái toát, laõi thuaàn vaø doanh thu ñeàu taêng leân roõ reät. Ñieàu ñoùù laø do coâng ty ñaõ quaûn lyù chi phí vaø giaù thaønh moät caùch coù hieäu quaû hôn. Maëc duø baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh daïng so saùnh coù theå hieän bieán ñoäng qua thôøi gian cuûa töøng khoaûn muïc nhöng khoâng ñeà caäp ñeán töông quan giöõa caùc khoaûn muïc. Nhöõng thay ñoåi veà töông quan giöõa caùc khoaûn muïc treân baùo caùo taøi chính ñöôïc theå hieän qua caùc baùo caùo daïng so saùnh quy moâ chung. Vì vaäy ta thieát keá baùo caùo taøi chính daïng quy moâ chung ñeå ñaùnh giaù ñöôïc chính xaùc hôn. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 44 II. PHAÂN TÍCH QUAN HEÄ KEÁT CAÁU VAØ BIEÁN ÑOÄNG KEÁT CAÁU CUÛA CAÙC KHOAÛN MUÏC TREÂN BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH 1. Phaân tích keát caáu voán (taøi saûn) Trong phaàn naøy chuùng ta seõ ñi saâu vaøo xem xeùt cô caáu cuûa töøng loaïi taøi saûn trong toång soá vaø xu höôùng bieán ñoäng ñeå töø ñoù ñi ñeán keát luaän laø vieäc phaân boå taøi saûn nhö vaäy laø hôïp lyù hay chöa ? BAÛNG PHAÂN TÍCH CÔ CAÁU VOÁN (TAØI SAÛN)Û Â Á Á Ø Û Ñôn vò tính : nghìn ñoàng. Chæ tieâu 1998 1999 % theo quy moâ chung Cheânh leäch 1998 1999 Taêng/ (giaûm) % 1 2 3 4 5 6=3–2 7=3/2 TSLÑ & ÑTNH Tieàn ÑTNH Caùc khoaûn phaûi thu Haøng toàn kho TSLÑ khaùc TSCÑ & ÑTDH TSCÑ 13.481.484 02.824.501 _ 03.910.897 06.746.086 - 06.221.684 04.521.684 17.364.113 00.396.348 _ 05.257.866 09.226.884 02.483.015 06.892.167 03.967.213 068,42 014,34 _ 019,85 034,24 - 031,58 022,95 071,59 001,63 _ 021,68 038,04 010,24 028,41 016,36 03.882.629 -2.428.153 _ 01.346.969 02.480.798 02.483.015 00.670.483 00-554.471 128,80 014,03 _ 134,44 136,77 ¥ 110,78 087,74 Toång taøi saûn 19.703.168 24.256.280 100,00 100,00 04.553.112 123,11 Qua baûng phaân tích treân toång quy moâ söû duïng voán (taøi saûn) naêm 1999 so vôùi naêm 1998 taêng leân 4.553.112.169 ñoàng, töùc laø ñaõ taêng leân 23,11%. Ñeå hieåu roõ hôn tình hình bieán ñoäng treân ta ñi saâu vaøo phaân tích caùc khoaûn muïc sau : a. Taøi saûn löu ñoäng vaø ñaàu tö ngaén haïn Trong naêm 1998 thì taøi saûn löu ñoäng vaø ñaàu tö ngaén haïn coù giaù trò 13.481.483.519 ñoàng vaø chieám tyû troïng 68,42% trong toång giaù trò taøi saûn. Sang naêm 1999 taøi saûn löu ñoäng vaø ñaàu tö ngaén haïn ñaõ taêng leân 17.364.113.277 ñoàng vaø tyû troïng cuûa noù taêng leân 71,59% trong toång trò giaù taøi saûn. Neáu tính theo cheânh leäch giöõa hai naêm thì taøi saûn löu ñoäng vaø ñaàu tö ngaén haïn naêm 1999 ñaõ Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 45 taêng leân 3.882.629.758 ñoàng, töùc laø taêng 28,80% so vôùi naêm 1998, trong ñoù bieán ñoäng cuûa töøng khoaûn muïc nhö sau : v Tieàn giaûm töø 14,34% naêm 1998 xuoáng 1,63% vaøo naêm 1999, töùc laø ñaõ giaûm 12,71% veà maët keát caáu. Naêm 1999 khoaûn muïc tieàn giaûm 2.428.152.673 ñoàng. Tieàn giaûm laø do caùc khoaûn phaûi thu taêng, haøng toàn kho taêng vaø coâng ty ñaàu tö theâm vaøo taøi saûn löu ñoäng khaùc. Ñieàu naøy khoâng toát vì nhö vaäy laø doanh nghieäp ñaõ bò caùc ñôn vò khaùc chieám duïng voán vaø bò öù ñoïng voán. Löôïng tieàn giaûm laøm cho tính linh hoaït cuûa doanh nghieäp seõ keùm hôn. v Caùc khoaûn phaûi thu 1999 taêng, taêng 19,85% naêm 1998 leân 21,68% naêm 1999 hay taêng 1,83% veà keát caáu. Neáu phaân tích theo chieàu ngang thì taêng 1.346.968.799 ñoàng, töùc taêng 34,44%. Do ñòa baøn hoaït ñoäng cuûa coâng ty 1999 môû roäng hôn 1998 neân khoaûn tieàn do khaùch haøng chieám duïng cuõng taêng leân, vì vaäy khoaûn phaûi thu naêm 1999 taêng 34,44% so vôùi naêm 1998. v Haøng toàn kho 1999 so vôùi 1998 thì giaù trò ñaõ taêng 2.480.798.324 ñoàng hay taêng 36,77%. Keát caáu haøng toàn kho 1998 laø 34,24% trong toång soá taøi saûn thì 1999 taêng leân 38,04% hay noùi caùch khaùc laø ñaõ taêng 3,80% veà keát caáu. v Taøi saûn löu ñoäng khaùc coù söï bieán ñoäng. Veà keát caáu taøi saûn löu ñoäng khaùc taêng 2.483.015.309 ñoàng, taêng 10,24% treân toång taøi saûn. Toùm laïi qua baûng phaân tích treân ta cuõng thaáy ñöôïc haøng toàn kho chieám tyû troïng cao trong keát caáu toång taøi saûn. Trong naêm 1999 taøi saûn taêng leân chuû yeáu laø do taêng caùc khoaûn phaûi thu taêng nheï. Haøng toàn kho chieám tyû troïng cao vaø taêng ñaùng keå. Nhöõng taøi saûn coù tính thanh khoaûn cao nhö tieàn giaûm, trong khi ñoù nhöõng taøi saûn coù tính thanh khoaûn keùm nhö haøng toàn kho thì taêng. Töø ñaây ta coù theå ñaùnh giaù khaû naêng thanh toaùn cuûa coâng ty chöa ñöôïc caûi thieän maáy. Tuy vieäc khoaûn muïc tieàn giaûm quaù nhieàu chöa haún ñaõ khoâng toát bôûi vì noù theå hieän coâng ty khoâng coù moät löôïng voán cheát ôû khoaûn muïc naøy. Coøn ñoái vôùi khoaûn phaûi thu ñang coù chieàu höôùng taêng leân, coâng ty phaûi chuù yù ñeán vieäc thu hoài caùc khoaûn nôï phaûi thu nhö : tích cöïc ñi thu tieàn töø caùc ñôn vò coøn ñoïng nôï, coù chính saùch khuyeán maõi, giaûm giaù cho nhöõng ñôn vò traû nôï nhanh, ñuùng haïn … ® töø ñoù giuùp coâng ty giaûm bôùt löôïng voán öù ñoïng tronh khaâu thanh toaùn. Haøng toàn kho chieám tyû troïng cao 38,04% trong toång soá taøi saûn vaøo naêm 1999, do ñaëc ñieåm tính chaát hoaït ñoäng cuûa ngaønh xaây döïng neân ñoøi hoûi luùc naøo coâng ty cuõng phaûi coù moät löôïng haøng hoaù nguyeân vaät lieäu toàn kho töông ñoái lôùn ñeå ñaùp öùng nhu caàu thò tröôøng cuõng nhö bình oån giaù caû. Maët khaùc ñoái vôùi maët haøng xaây döïng löôïng haøng toàn kho Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 46 nhieàu cuõng yùt bò hö hoûng vaø cuõng laø cô hoäi toát ñeå môû roäng trong xaây döïng. Keát caáu taøi saûn hieän nay cuûa doanh nghieäp nhìn chung laø cuõng taïm oån. b. Taøi saûn coá ñònh vaø ñaàu tö daøi haïn Taøi saûn coá ñònh naêm 1999 coù phaàn giaûm so vôùi naêm 1998, cuï theå ta xeùt chæ tieâu tyû suaát ñaàu tö ñeå thaáy ñöôïc tình hình ñaàu tö theo chieàu saâu, trang bò cô sôû vaät chaát kyõ thuaät vaø theå hieän naêng löïc saûn xuaát cuûa doanh nghieäp. Tyû suaát ñaàu tö = . B.taøi saûn . Toång taøi saûn x 100% Ta coù tình hình thöïc teá taïi coâng ty nhö sau : ] Naêm 1998 : Tyû suaát ñaàu tö = . 6.221.684.222 . 19.703.167.741 100% = 31,58% ] Naêm 1999 : Tyû suaát ñaàu tö = . 6.892.166.633 . 24.256.279.910 x 100% = 28,41% Ta thaáy tyû suaát ñaàu tö cuûa doanh nghieäp ñaõ giaûm 3,17% so vôùi naêm 1998. Coâng ty ñi vaøo hoaït ñoäng oån ñònh, vôùi coâng ngheä cuõ chöa trang bò theâm. Taøi saûn coá ñònh giaûm do hao moøn taøi saûn coá ñònh vaø ñang trong thôøi kyø tích luõy ñeå ñoåi môùi. Nhö vaäy coù theå noùi raèng doanh nghieäp ñang trong giai ñoaïn hôïp lyù hoaù vaø phaân boå laïi cô caáu taøi saûn phuø hôïp hôn vôùi tình hình kinh doanh hieän taïi. Cuï theå laø taøi saûn coá ñònh trong naêm 1999 ñaõ giaûm 554.471.589 ñoàng hay giaûm 12,26%. Ñoái vôùi coâng ty WACO hoaït ñoäng chính laø xaây döïng, nguyeân vaät lieäu laø khoâng töï saûn xuaát, ñieàu naøy giaûi thích taïi sao taøi saûn coá ñònh cuûa coâng ty chieám tyû troïng 22,95% naêm 1998 vaø sang naêm 1999 tyû troïng laø 16,36% trong keát caáu taøi saûn. Ñaàu naêm 2000 coâng ty ñaõ mua saém theâm moät soá taøi saûn coá ñònh môùi vaø thanh lyù moät vaøi taøi saûn coá ñònh cuõ. Nhìn chung söï suït giaûm cuûa taøi saûn coá ñònh naèm trong keá hoaïch hôïp lyù hoaù vieäc söû duïng taøi saûn taïi coâng ty. Qua quaù trình phaân tích keát caáu taøi saûn löu ñoäng, taøi saûn coá ñònh vaø ñaàu tö daøi haïn ta thaáy keát caáu taøi saûn naêm 1999 khoâng bieán ñoäng ñaùng keå so vôùi naêm 1998. Taøi saûn löu ñoäng vaø ñaàu tö ngaén haïn taêng 3,17% veà keát caáu, trong ñoù tieàn giaûm 12,71%, caùc khoaûn phaûi thu taêng 1,83%, haøng toàn kho taêng 3,80%, taøi saûn löu ñoäng khaùc taêng 10,24% treân toång taøi saûn, ñaây laø nhöõng khoaûn muïc taêng giaûm trong keát caáu toång taøi saûn cuûa coâng ty. Taøi saûn coá ñònh cuõng giaûm töông öùng 6,59% veà maët keát caáu. Neáu keát hôïp vôùi phaân tích theo chieàu ngang thì ta thaáy taøi saûn löu ñoäng taêng 28,80% coøn taøi saûn coá ñònh giaûm 12,26%. Ñieàu naøy chöùng toû Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 47 toác ñoä taêng cuûa taøi saûn löu ñoäng nhanh hôn toác ñoä giaûm cuûa taøi saûn coá ñònh. Töø vieäc phaân tích treân cho ta thaáy raèng voøng quay voán cuûa coâng ty taêng leân roõ reät. Coù theå noùi coâng ty söû duïng voán coù hieäu quaû. Tuy nhieân neáu nhìn vaøo baûng baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh thì lôïi nhuaän coâng ty thu ñöôïc taêng maø coâng ty laïi giaûm taøi saûn coá ñònh, töùc laø giaûm quy moâ, nhö vaäy coù theå aûnh höôûng tôùi tình hình kinh doanh sau naøy. Do ñoù ñeå naâng cao hieäu quaû söû duïng voán, coâng ty caàn phaûi phaân boå laïi cô caáu voán moät caùch hôïp lyù, töø ñoù taïo neân moät keát caáu taøi saûn phuø hôïp vôùi tính chaát ngaønh ngheà kinh doanh, thuùc ñaåy ñöa nhanh nguyeân vaät lieäu vaøo quaù trình xaây döïng, chuù yù ñeán vieäc thu hoài coâng nôï ñeå ñaït doanh thu vaø lôïi nhuaän mong muoán. 2. Phaân tích cô caáu nguoàn voán Trong phaàn tieáp chuùng ta seõ ñi vaøo phaân tích tình hình huy ñoäng voán cuõng nhö tình hình söû duïng caùc loaïi nguoàn voán, töø ñoù thaáy ñöôïc thöïc traïng taøi chính cuûa doanh nghieäp. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 48 BAÛNG PHAÂN TÍCH CÔ CAÁU NGUOÀN VOÁN Û Â Á À Á Ñôn vò tính : nghìn ñoàng. Chæ tieâu 1998 1999 % theo quy moâ chung Cheânh leäch 1998 1999 Taêng/ (giaûm) % 1 2 3 4 5 6=3–2 7=3/2 Nôï phaûi traû Nôï ngaén haïn Nôï khaùc Nguoàn voán chuû sôû höõu Nguoàn voán kinh doanh Lôïi nhuaän tích luõy Lôïi nhuaän giöõ laïi 04.401.150 04.401.150 - 15.302.018 04.500.000 06.934.921 03.867.097 11.307.929 11.305.763 00.002.166 12.948.351 04.500.000 06.132.052 02.344.048 022,34 022,34 - 077,66 022,84 035,20 019,63 046,62 046,61 000,01 053,38 018,55 025,28 009,66 06.906.779 06.904.613 00.002.166 -2.353.667 00.000.000 0.-802.869 -1.523.049 256,93 256,88 ¥ 084,62 100,00 088,42 060,62 Toång nguoàn voán 19.703.168 24.256.280 100,00 100,00 04.553.112 123,11 Theo baûng phaân tích cô caáu nguoàn voán ta thaáy trong naêm 1998 cöù 100 ñoàng taøi saûn thì nhaän ñöôïc nguoàn taøi trôï töø nôï phaûi traû laø 22,34 ñoàng, trong ñoù hoaøn toaøn laø nôï ngaén haïn 22,34 ñoàng, caùc khoaûn nôï khaùc 0 ñoàng, nguoàn taøi trôï töø nguoàn voán chuû sôû höõu laø 77,66 ñoàng. Naêm 1999 cöù 100 ñoàng taøi saûn thì nhaän ñöôïc nguoàn taøi trôï töø nôï phaûi traû laø 46,62 ñoàng, trong ñoù nôï ngaén haïn laø 46,61 ñoàng, caùc khoaûn nôï khaùc laø 0,01 ñoàng, nguoàn taøi trôï töø nguoàn voán chuû sôû höõu laø 53,38 ñoàng. Nhö vaäy keát caáu nguoàn voán naêm 1999 coù thay ñoåi so vôùi naêm 1998. Trong kyø nguoàn taøi trôï töø nôï phaûi traû keát caáu ñaõ taêng 24,28%, trong ñoù nôï ngaén haïn taêng 24,27% vaø caùc khoaûn nôï khaùc taêng 0,01% treân toång nguoàn voán. Nôï phaûi traû veà keát caáu taêng laø do trong naêm nhieàu coâng trình chöa hoaøn thaønh neân chöa quyeát toaùn xong, chuû yeáu laø nôï ngaén haïn taêng maø trong ñoù khoaûn vay ngaén haïn taêng 1.835.579.998 ñoàng hay taêng 7,57%, khoaûn ngöôøi mua traû tieàn tröôùc taêng 3.039.828.509 ñoàng hay taêng 12,53%, caùc khoaûn phaûi traû, khoaûn phaûi noäp khaùc taêng 1.525.525.759 ñoàng hay taêng 6,29% ñeå buø ñaép vaøo coâng trình. Nguoàn taøi trôï töø nguoàn voán chuû sôû höõu keát caáu giaûm do lôïi töùc ñaõ phaân phoái naêm tröôùc laøm giaûm 24,28%. Nguoàn voán chuû sôû höõu giaûm do lôïi töùc ñaõ phaân phoái chöù khoâng phaûi do thu heïp quy moâ ñaàu tö. Keát hôïp vôùi phaân tích theo chieàu ngang ta thaáy nguoàn voán chuû sôû höõu naêm 1999 giaûm 2.353.667.078 ñoàng hay giaûm 15,38% so vôùi naêm 1998. Trong ñoù Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 49 nguoàn voán kinh doanh khoâng thay ñoåi nhöng khi phaân tích theo chieàu doïc thì nguoàn voán kinh doanh giaûm 4,29% veà keát caáu. Lôïi nhuaän tích luõy theo caùch phaân tích naøy giaûm 802.868.996,6 ñoàng hay giaûm 11,58%, lôïi nhuaän ñaõ phaân phoái giaûm 1.523.048.593,4 ñoàng hay giaûm 39,38%, nôï phaûi traû taêng 6.906.779.247 ñoàng hay taêng 156,93%, toác ñoä taêng cuûa nôï phaûi traû chuû yeáu laø do nôï ngaén haïn taêng 6.904.613.377 ñoàng hay taêng 156,88%. nhìn vaøo baûng keát caáu nguoàn voán ta thaáy toác ñoä giaûm cuûa nguoàn voán chuû sôû höõu chaäm hôn so vôùi toác ñoä taêng cuûa nôï phaûi traû. Ñaây laø nhöõng bieán ñoäng khoâng toát vì aùp löïc traû nôï ngaén haïn cuûa coâng ty taêng. Trong phaàn nôï ngaén haïn cuûa coâng ty chuû yeáu laø phaàn vay ngaén haïn, phaàn ngöôøi mua traû tieàn tröôùc, phaàn caùc khoaûn phaûi thu, phaûi traû khaùc, coøn phaàn phaûi traû ngöôøi baùn khoâng bieán ñoäng nhieàn so vôùi naêm tröôùc vaø trong keát caáu nguoàn voán khoâng coù vay daøi haïn. 3. Keát hôïp phaân tích quan heä keát caáu voán vaø nguoàn voán vôùi bieán ñoäng keát caáu Ñôn vò tính : nghìn ñoàng. Chæ tieâu 1998 1999 % theo quy moâ chung Cheânh leäch 1998 1999 Taêng/ (giaûm) % 1 2 3 4 5 6=3–2 7=3/2 TSLÑ & ÑTNH Tieàn ÑTNH Caùc khoaûn phaûi thu Haøng toàn kho TSLÑ khaùc TSCÑ & ÑTDH TSCÑ 13.481.484 02.824.501 - 03.910.897 06.746.086 - 06.221.684 04.521.684 17.364.113 00.396.348 - 05.257.866 09.226.884 02.483.015 06.892.167 03.967.213 068,42 014,34 - 019,85 034,24 - 031,58 022,95 071,59 001,63 - 021,68 038,04 010,24 028,41 016,36 03.882.629 -2.428.153 - 01.346.969 02.480.798 02.483.015 00.670.483 00-554.471 128,80 014,03 - 134,44 136,77 ¥ 110,78 087,74 Toång taøi saûn 19.703.168 24.256.280 100,00 100,00 04.553.112 123,11 Nôï phaûi traû Nôï ngaén haïn Nôï khaùc Nguoàn voán chuû sôû höõu Nguoàn voán kinh doanh Lôïi nhuaän tích luõy Lôïi nhuaän giöõ laïi 04.401.150 04.401.150 - 15.302.018 04.500.000 06.934.921 03.867.097 11.307.929 11.305.763 00.002.166 12.948.351 04.500.000 06.132.052 02.344.048 022,34 022,34 - 077,66 022,84 035,20 019,63 046,62 046,61 000,01 053,38 018,55 025,28 009,66 06.906.779 06.904.613 00.002.166 -2.353.667 00.000.000 0.-802.869 -1.523.049 256,93 256,88 ¥ 084,62 100,00 088,42 060,62 Toång nguoàn voán 19.703.168 24.256.280 100,00 100,00 04.553.112 123,11 Qua baûng phaân tích treân ta thaáy nguoàn taøi trôï taêng 4.553.112.169 ñoàng hay taêng 23,11% öùng vôùi phaàn taêng cuûa taøi saûn naêm 1999 so vôùi naêm 1998. Nguoàn Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 50 taøi trôï laâu daøi khoâng taøi trôï cho nguoàn taøi saûn daøi haïn maø taøi trôï cho taøi saûn ngaén haïn taêng theâm vaøo naêm 1999. Taøi saûn ngaén haïn taêng theâm chuû yeáu laø khoaûn phaûi thu taêng 34,44%, haøng toàn kho taêng 36,77%. Ñieåm ñaùng chuù yù laø löôïng voán bò chieám duïng ôû haøng toàn kho taêng, khoaûn phaûi thu taêng laø ñieàu doanh nghieäp caàn löu yù. Ñeå hieåu roõ hôn tình hình phaân boå voán ta xem xeùt phaàn traêm theo quy moâ chung. Naêm 1998 taøi saûn löu ñoäng vaø ñaàu tö ngaén haïn chieám 68,42 ñoàng trong 100 ñoàng taøi saûn ñöôïc taøi trôï töø nôï ngaén haïn 22,34% vaø nhaän töø nguoàn voán chuû sôû höõu laø 68,42 - 22,34 = 46,08 ñoàng. Naêm 1999 taøi saûn löu ñoäng vaø ñaàu tö ngaén haïn chieám 71,59 ñoàng trong 100 ñoàng taøi saûn ñöôïc taøi trôï töø nôï ngaén haïn laø 46,62 ñoàng vaø nhaän töø nguoàn voán chuû sôû höõu laø 24,97 ñoàng. Nhö vaäy so vôùi naêm 1998 taøi saûn löu ñoäng vaø ñaàu tö ngaén haïn ñöôïc taøi trôï töø nguoàn voán chuû sôû höõu giaûm 21,11 ñoàng, töø nôï ngaén haïn taêng 24,28 ñoàng. Chöùng toû tình hình taøi chính cuûa coâng ty ñang bieán ñoäng theo chieàu höôùng chöa coù lôïi vì söùc eùp thanh toaùn cuûa doanh nghieäp taêng do nguoàn taøi trôï ngaén haïn taêng coøn nguoàn taøi trôï laâu daøi cho voán löu ñoäng laïi giaûm. Vieäc phaân boå voán cuûa doanh nghieäp laø töông ñoái. Quy moâ voán taêng nhöng naêm 1999 löôïng voán taêng chuû yeáu do voán löu ñoäng, coøn voán coá ñònh thì laïi giaûm, nhöng söï suït giaûm cuûa voán coá ñònh naèm trong keá hoaïch söû duïng taøi saûn coá ñònh cuûa doanh nghieäp, so vôùi naêm 1998 thì coâng ty ñaõ phaàn naøo hôïp lyù hoaù. Nguoàn voán chuû sôû höõu giaûm veà soá tuyeät ñoái, soá töông ñoái vaø caû tyû troïng. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 51 III. PHAÂN TÍCH MOÁI LIEÂN HEÄ VAØ TÌNH HÌNH BIEÁN ÑOÄNG CUÛA KHOAÛN MUÏC TRONG BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH Coù theå noùi raèng baûng caân ñoái keá toaùn ñaõ cho ta thaáy ñöôïc phaàn naøo "böùc tranh" taøi chính cuûa coâng ty trong hai naêm 1998, 1999. Nhöng ñeå cho "böùc tranh" trôû neân sinh ñoäng hôn ta tieáp tuïc ñi saâu vaøo phaân tích tình hình bieán ñoäng cuûa caùc khoaûn muïc trong baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh naêm 1998 vaø 1999 ñeå thaáy roõ hoaït ñoäng vaø hieäu quaû kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Ta laäp baûng phaân tích sau : BAÛNG PHAÂN TÍCH KEÁT QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH Ñôn vò tính : nghìn ñoàng. % theo quy moâ chung Cheânh leäch Chæ tieâu 1998 1999 1998 1999 Taêng/ (giaûm) % 1 2 3 4 5 6=3–2 7=3/2 Doanh thu DT haøng baùn Giaù voán haøng baùn Laõi goäp CPBH & QLDN CP baùn haøng CPQLDN Lôïi töùc hoaït ñoäng Thu nhaäp baát thöôøng Lôïi töùc tröôùc thueá Thueá lôïi töùc Lôïi töùc sau thueá 48.446.250 48.107.126 30.129.560 17.977.566 11.606.821 06.015.350 05.591.471 06.393.636 00.002.892 06.396.527 02.946.560 03.449.967 50.434.328 50.127.763 31.925.148 18.202.615 11.848.090 06.212.341 05.635.749 06.484.553 00.-52.677 06.431.876 02.058.200 04.373.676 100,00 099,30 062,19 037,11 023,96 012,42 011,54 013,20 000,01 013,20 006,08 007,12 100,00 099,39 063,30 036,09 023,49 012,32 011,17 012,86 000,10 012,75 004,08 008,67 01.988.078 02.020.637 01.795.588 00.225.049 00.241.269 00.196.991 00.044.278 00.090.917 00.-55.569 00.035.349 0.-888.360 00.923.709 104,10 104,20 105,96 101,25 102,08 103,27 100,79 101,42 -1821,47 100,55 069,85 126,77 Neáu nhö ta phaân tích baûng treân theo chieàu ngang thì ta thaáy lôïi töùc sau thueá naêm 1999 taêng 923.708.476 ñoàng hay taêng 26,77% do caùc nguyeân nhaân sau: Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 52 | Do möùc thueá thay ñoåi laøm thueá lôïi töùc giaûm 30,15% hay giaûm 888.359.727 ñoàng, lôïi töùc tröôùc thueá kyø naøy so vôùi kyø tröôùc taêng 0,55% hay taêng 35.348.748 ñoàng. Ta nhaän thaáy toác ñoä taêng cuûa lôïi töùc sau thueá cao hôn toác ñoä taêng cuûa lôïi töùc hoaït ñoäng laø do caùc khoaûn thueá giaûm 30,15%, trong khi ñoù lôïi töùc baát thöôøng giaûm hôn 18 laàn. | Lôïi töùc hoaït ñoäng taêng 90.917.786 ñoàng hay taêng 1,42% laø do laõi goäp taêng 225.048.930 ñoàng hay taêng 1,25%. Beân caïnh ñoù chi phí baùn haøng vaø quaûn lyù doanh nghieäp taêng 241.268.598 ñoàng hay taêng 2,08%. Trong ñoù chi phí baùn haøng taêng 196.991.331 ñoàng hay taêng 3,27% vaø chi phí quaûn lyù taêng 44.277.267 ñoàng hay taêng 0,79%. Chi phí hoaït ñoäng taêng laø do taêng caùc chi phí quaûng caùo, uy tín coâng ty coù choã ñöùng treân thò tröôøng. Ñaõ giaûm caùc chi phí ban ñaàu, oån ñònh, giaûm boä phaän phaân phoái. Ñieàu naøy chöùng toû doanh nghieäp quaûn lyù chi phí hoaït ñoäng hôïp lyù. | Laõi goäp taêng 1,25% laø do doanh thu taêng 1.988.078.383 ñoàng hay taêng 4,10%. Trong ñoù doanh thu taêng chuû yeáu laø doanh thu thuaàn taêng 2.020.637.177 ñoàng hay taêng 4,20%. Trong khi doanh thu taêng 4,20% thì giaù voán taêng 5,96%, taêng 1.795.588.247 ñoàng. Toác ñoä taêng cuûa doanh thu thaáp hôn toác ñoä taêng cuûa giaù voán neân toác ñoä taêng cuûa laõi goäp thaáp hôn toác ñoä taêng cuûa doanh thu 2,85%. Doanh thu taêng chaäm hôn coù theå do toác ñoä taêng cuûa giaù baùn chaäm hôn toác ñoä taêng cuûa giaù thaønh hay giaù baùn khoâng ñoåi coøn giaù thaønh taêng. Caû hai tröôøng hôïp naøy ñeàu bieán ñoäng theo chieàu höôùng chöa toát, theå hieän trình ñoä quaûn lyù chi phí saûn xuaát coøn chöa cao. Ñeå hieåu roõ hôn veà söï bieán ñoäng keát caáu trong töøng khoaûn muïc ta phaân tích baûng treân theo chieàu doïc. Nhìn vaøo keát caáu cuûa lôïi töùc sau thueá, naêm 1998 chieám 7,12 ñoàng, trong khi ñoù naêm 1999 chieám 8,67 ñoàng treân 100 ñoàng doanh thu. Nhö vaäy veà maët keát caáu lôïi töùc sau thueá naêm 1999 so vôùi naêm 1998 ñaõ taêng 1,55 ñoàng chieám trong 100 ñoàng doanh thu. Laõi thuaàn chieám tyû troïng töông ñoái trong doanh thu theå hieän tình hình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty cuõng coù hieäu quaû. Lôïi töùc sau thueá taêng laø do lôïi töùc tröôùc thueá taêng 35.348.748 ñoàng, trong khi thueá lôïi töùc giaûm 888.359.727 ñoàng. Chöùng toû raèng lôïi töùc tröôùc thueá taêng khoâng nhanh hôn nhieàu so vôùi söï giaûm cuûa thueá lôïi töùc. Tính treân 100 ñoàng doanh thu, lôïi töùc tröôùc thueá taêng 0,45 ñoàng laø do lôïi töùc hoaït ñoäng ñaõ taêng 0,34 ñoàng vaø caùc khoaûn thu nhaäp baát thöôøng chieám moät Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 53 phaàn nhoû trong thu nhaäp cuûa coâng ty. Do ñoù vieäc taêng giaûm cuûa khoaûn muïc naøy khoâng aûnh höôûng ñaùng keå ñeán tình hình hoaït ñoäng cuûa coâng ty. Lôïi töùc hoaït ñoäng naêm 1999 taêng 90.917.786 ñoàng so vôùi naêm 1998 chuû yeáu laø do chi phí baùn haøng vaø quaûn lyù giaûm veà keát caáu giaûm 0,47%, trong ñoù chi phí baùn haøng giaûm 0,10% vaø chi phí quaûn lyù giaûm 0,37%. Theâm vaøo ñoù laõi goäp naêm 1998 chieám 17.977.566.222 ñoàng coøn naêm 1999 chieám 18.202.615.152 ñoàng töùc taêng 225.048.930 ñoàng. Nhö vaäy doanh nghieäp quaûn lyù chi phí hoaït ñoäng toát goùp phaàn laøm taêng lôïi töùc hoaït ñoäng trong kyø. Xeùt veà maët soá tuyeät ñoái thì lôïi töùc goäp trong kyø taêng 225.048.930 ñoàng, giaù voán haøng baùn trong kyø taêng töø 30.129.560.010 ñoàng leân 31.925.148.257 ñoàng, töùc taêng 1.795.588.247 ñoàng. Ñaùnh giaù moät caùch toång quaùt baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty WACO ta khaúng ñònh raèng tình hình hoaït ñoäng kinh doanh laø khaû quan. Toác ñoä taêng cuûa lôïi töùc töông ñoái laø ñieàu chöùng minh roõ reät nhaát. Chi phí hoaït ñoäng vaø chi phí saûn xuaát bieán ñoäng toát, ñaây laø khaû naêng caàn khai thaùc. Nhìn töø keát caáu doanh thu ta thaáy doanh thu haøng baùn taêng caû veà keát caáu vaø taêng 4,20% neáu phaân tích theo chieàu ngang. Coøn doanh thu khaùc khoâng thay ñoåi ñaùng keå. Qua vieäc phaân tích naøy coâng ty neân ñaàu tö vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh chính nhieàu hôn vaø neân thu heïp caùc hoaït ñoäng khaùc neáu nhö lôïi nhuaän ñem laïi khoâng ñaùng keå. Nhö vaäy keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp neáu khoâng quan taâm ñeán baûng caân ñoái keá toaùn maø chæ xem xeùt baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh thì coâng ty ñang hoaït ñoäng toát. Ñaëc bieät doanh nghieäp ñaõ kieåm soaùt chi phí coù hieäu quaû. Nhöng chæ xeùt baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh thoâi chöa ñuû vì neáu nhö coù theå hoaøn taát coâng trình nhöng khoâng thu ñöôïc tieàn, cuï theå laø khoaûn phaûi thu naêm 1999 taêng 34,44% so vôùi naêm 1998, nghóa laø khoaûn voán bò chieám duïng cuûa coâng ty ñaõ taêng leân laøm aûnh höôûng ñeán khaû naêng thanh toaùn. Qua quan heä keát caáu vaø bieán ñoäng keát caáu treân baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh giuùp cho doanh nghieäp ñaùnh giaù ñöôïc hieäu quaû kinh doanh vaø quaù trình sinh lôøi cuûa mình. Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 54 IV. PHAÂN TÍCH HIEÄU QUAÛ SÖÛ DUÏNG VOÁN Hieäu quaû söû duïng voán laø vaán ñeà soáng coøn gaén lieàn vôùi söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa doanh nghieäp, töø vieäc phaân tích naøy ta coù theå ñaùnh giaù ñöôïc chaát löôïng coâng taùc quaûn lyù voán coù hieäu quaû hay khoâng Töø ñoù ñeà ra bieän phaùp naâng cao hieäu quaû söû duïng voán taïi coâng ty. 1. Hieäu quaû söû duïng toång voán Soá voøng quay toaøn boä voán (taøi saûn) Soá voøng quay taøi saûn = Doanh thu thuaàn Toång taøi saûn bq Tình hình cuï theå taïi coâng ty Z Naêm 1998 : Toång taøi saûn bq = 16.540.850.400 + 19.703.167.741 2 = 18.122.009.071 ñoàng Soá voøng quay taøi saûn = 48.466.249.980 18.122.009.071 = 2,67 laàn/naêm Z Naêm 1999 : Toång taøi saûn bq = 19.703.167.741 + 24.256.279.910 2 = 21.979.723.826 ñoàng Soá voøng quay taøi saûn = 50.434.328.363 21.979.723.826 = 2,29 laàn/naêm Chæ tieâu naøy ño löôøng hieäu quaû söû duïng taøi saûn ñeå taïo ra doanh thu thuaàn. Ta thaáy soá voøng quay taøi saûn (voán) naêm 1998 quay ñöôïc 2,67 voøng/naêm, naêm 1999 quay ñöôïc 2,29 voøng/naêm. Nhö vaäy naêm 1999 soá voøng quay toång taøi saûn giaûm ñi 0,38 voøng/naêm. Tuy soá voøng quay toång taøi saûn giaûm ñi 0,38 voøng/naêm, nhöng naêm 1999 taøi saûn söû duïng vaãn coøn coù hieäu quaû hôn. Tyû suaát lôïi töùc/toång taøi saûn = . Lôïi töùc thuaàn . Toång taøi saûn bq X 100% Tyû suaát lôïi töùc/toång taøi saûn Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 55 ® Naêm 1998 : Tyû suaát lôïi töùc/toång taøi saûn = . 3.449.967.206 . 18.122.009.071 X 100% = 19,04% ® Naêm 1999 : Tyû suaát lôïi töùc/toång taøi saûn = . 4.373.675.682 . 21.979.723.826 X 100% = 19,90% Tyû suaát lôïi töùc/toång taøi saûn naêm 1999 laø 19,90%, naêm 1998 laø 19,04%, töùc TSLT/TTS naêm 1999 taêng 0,86%. Chæ soá naøy phaûn aùnh khaû naêng sinh lôøi töø taøi saûn, nhö vaäy trong naêm 1999 cöù 100 ñoàng taøi saûn söû duïng vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh thì ñaït ñöôïc 19,90 ñoàng lôïi töùc thuaàn, naêm 1998 ñaït ñöôïc 19,04 ñoàng lôïi töùc thuaàn, töùc sang 1999 khaû naêng sinh lôøi töø taøi saûn taêng 0,86 ñoàng lôïi töùc thuaàn. Khaû naêng sinh lôøi cuûa coâng ty ñang bieán ñoäng theo chieàu höôùng toát doanh nghieäp neân duy trì, phaùt huy hôn nöõa lôïi theá saün coù cuûa mình. 1. Hieäu quaû söû duïng töøng loaïi voánä û û ï ø ï á a. Hieäu quaû söû duïng voán löu ñoäng Ta thaáy ñöôïc taàm quan troïng cuûa voán löu ñoäng vaø tyû leä sinh lôøi treân voán löu ñoäng qua caùc chæ tieâu sau : ± Soá voøng quay voán löu ñoäng : Laø moät trong nhöõng chæ tieâu toång hôïp ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng, coâng taùc saûn xuaát kinh doanh trong töøng giai ñoaïn vaø trong caû quaù trình saûn xuaát kinh doanh. Qua chæ tieâu naøy giuùp ta taêng cöôøng quaûn lyù kinh doanh, thuùc ñaåy doanh nghieäp xaây döïng tieát kieäm voán, vì ñaây laø chæ tieâu goùp phaàn laøm giaûm giaù thaønh. Soá voøng quay voán löu ñoäng = Doanh thu thuaàn Voán löu ñoäng bq Voán löu ñoäng bình quaân = Ñaàu kyø + cuoái kyø 2 Cuï theå nhö sau : Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 56 ² Naêm 1998 : Voán löu ñoäng bq= 11.706.070.000 + 13.481.483.519 2 = 12.593.776.760 ñoàng Soá voøng quay voán löu ñoäng = 48.466.249.980 12.593.776.760 = 3,85 voøng/naêm Hoaëc soá ngaøy luaân chuyeån bình quaân = 360/3,85 = 94 ngaøy ² Naêm 1999 : Voán löu ñoäng bq= 13.481.483.519 + 17.364.113.277 2 = 15.422.798.398 ñoàng Soá voøng quay voán löu ñoäng = 50.434.328.363 15.422.798.398 = 3,27 voøng/naêm Hoaëc soá ngaøy luaân chuyeån bình quaân = 360/3,27 = 110 ngaøy Chæ tieâu naøy noùi leân naêm 1998 moãi ñoàng voán löu ñoäng seõ cho 3,85 ñoàng doanh thu thuaàn hay voán löu ñoäng seõ thöïc hieän 3,85 voøng luaân chuyeån trong naêm vaø ñoä daøi bình quaân 1 voøng luaân chuyeån 94 ngaøy. Naêm 1999 moãi ñoàng voán löu ñoäng seõ cho 3,27 ñoàng doanh thu thuaàn hay voán löu ñoäng seõ thöïc hieän 3,27 voøng luaân chuyeån trong naêm vaø ñoä daøi bình quaân 1 voøng luaân chuyeån 110 ngaøy. Vaäy trong naêm 1999 doanh nghieäp söû duïng voán löu ñoäng chöa hieäu quaû hôn so vôùi naêm 1998. Soá voøng quay giaûm 0,58 voøng/naêm hay soá ngaøy luaân chuyeån bình quaân taêng 16 ngaøy. Töø keát quaû naøy ta tính ñöôïc soá voán chöa tieát kieäm do toác ñoä luaân chuyeån giaûm. 50.434.328.363 x 16 360 = 2.241.525.705 ñoàng ± Tyû leä sinh lôøi voán löu ñoäng : Chæ tieâu naøy ño löôøng khaû naêng sinh lôøi töø taøi saûn. Cuï theå nhö sau : Tyû leä sinh lôøi voán löu ñoäng = . Lôïi töùc thuaàn . Voán löu ñoäng bq x 100% ² Naêm 1998 : Tyû leä sinh lôøi voán löu ñoäng = . 3.449.967.206 12.593.776.760 x 100% = 27,39% Phaân tích Taøi chính HD: ThS Vuõ Thu Haèng SV: Nguyeãn Quoác Vinh 57 ² Naêm 1999 : Tyû leä sinh lôøi voán löu ñoäng = . 4.373.675.682. 15.422.798.398 x 100% = 28,36% Ta thaáy tyû leä sinh lôøi voán löu ñoäng naêm 1999 laø 28,36% taêng 0,97% so vôùi naêm 1998, naêm 1998 laø 27,39%. Hay noùi caùch khaùc trong naêm 1999 cöù 100 ñoàng taøi saûn löu ñoäng söû duïng vaøo saûn xuaát kinh doanh thì ñaït ñöôïc 28,36 ñoàng lôïi töùc thuaàn taêng 0,97 ñoàng so vôùi naêm 1998, naêm 1998 laø 27,39 ñoàng lôïi töùc thuaàn. Töø chæ tieâu soá voøng quay voán löu ñoäng vaø tyû leä sinh lôøi voán löu ñoäng cho ta nhaän xeùt kinh doanh cuûa coâng ty hieän nay tuy chöa tieát kieäm ñöôïc voán nhöng hoaït ñoäng cuõng coù hieäu quaû. Vôùi tyû leä sinh lôøi cuûa voán löu ñoäng cao, khoâng phaûi baát cöù coâng ty naøo cuõng coù theå ñaït ñöôïc. b. Hieäu quaû söû duïng voán coá ñònh Ñeå ñaùnh giaù toång hôïp tình hình söû duïng taøi saûn coá ñònh cuûa doanh nghieäp ta söû duïng chæ tieâu hieäu suaát söû duïng voán coá ñoäng. HSSD voán coá ñònh = Doanh thu thuaàn Voán coá ñònh bq ° Hieäu suaát söû duïng voán coá ñònh : ³ Naêm 1998 :