Luận văn Phân tích quá trình lựa chọn Việt Nam làm địa điểm sản xuất và thị trường tiêu thụ của Yamaha-Motor

LUẬN VĂN: Phân tích quá trình lựa chọn Việt Nam làm địa điểm sản xuất và thị trường tiêu thụ của Yamaha-motor LỜI MỞ ĐẦU Trong những năm gần đây tình hình chính trị - xã hội Việt Nam tiếp tục ổn định, nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng nhanh. Với việc triển khai các luật mới, thủ tục đầu tư được đơn giản hóa, thể chế kinh tế thị trường ngày càng hoàn thiện, môi trường đầu tư, kinh doanh ngày càng thông thoáng và minh bạch. Nhờ đó, hoạt động đầu tư nước ngoài đã gia tăng đáng kể và năm 2007 vốn đăng ký đạt mức cao nhất từ trước đến nay. Được đánh giá là địa điêm sản xuất hấp dẫn nhất Châu Á, Việt Nam là lựa chọn của các doanh nghiệp nước ngoài khi muốn mở rộng quy mô sản xuất. Thị trường xe máy Việt Nam được đánh giá là luôn sôi động và đầy tiềm năng, đây là nguyên nhân khiến cho các “ông lớn” sản xuất xe máy tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất. Đây là một đề tài khá mới mẻ và có ý nghĩa, nhất là trong giai đoạn hiện nay khi Việt Nam chính thức trở thành thành viên của tổ chức thương mại quốc tế WTO. Qua đó các doanh nghiệp Việt Nam có thể học hỏi được những kinh nghiệm quý báu khi muốn vươn ra thị trường nước ngoài, mặt khác đòi hỏi Việt Nam cần phải biết khai thác tối đa những lợi thế của mình nhằm thu hút mạnh mẽ hơn vốn đầu tư từ nước ngoài. Bên cạnh đó việc nghiên cứu đề tài này sẽ giúp ích rất nhiều cho 1 sinh viên chuyên ngành kinh doanh quốc tế như em trong quá trình học tập, nghiên cứu và công tác sau này. Đề án được thực hiện nhằm đánh giá sức hấp dẫn của thị trường xe máy nói riêng và thị trường Việt Nam nói chung, từ đó đưa ra một số giải pháp cho ngành công nghiệp xe máy trong nước cũng như các chính sách cần thực hiện nhằm tiếp tục thu hút đầu tư trong thời gian tới. Đối tượng nghiên cứu trong đề án này là tập đoàn Yamaha-motor Việt Nam. Đề án nghiên cứu về sức hấp dẫn của Việt Nam cũng như tiềm năng của thị trường xe máy trong nước, thời gian nghiên cứu từ khi Yamaha-motor đặt chân đến Việt Nam(1999) đến khi tập đoàn này quyết định xây dựng dựng nhà máy sản xuất xe máy thứ 2 của mình tại khu công nghiệp Nội Bài, Hà Nội.(06/2007). Phương pháp nghiên cứu : thu thập số liệu từ các tạp chí, trên mạng để nghiên cứu, đánh giá sau đó dùng các lí luận, phương pháp để phân tích, luận giải Với mục đích và phương pháp nghiên cứu như trên em chia đề án làm 3 chương : Chương I : Yamaha motor đầu tư vào Việt Nam. Chương II : Phân tích quá trình lựa chọn Việt Nam làm địa điểm sản xuất và thị trường tiêu thụ của Yamaha-motor. Chương III : Một số giải pháp đối với các doanh nghiệp sản xuất xe máy. Chương I : Yamaha-motor đầu tư vào Việt Nam. 1. Lịch sử của Yamaha-motor. Tập đoàn Yamaha motor ra đời vào năm 1953,chủ tịch đầu tiên của tập đoàn là ông Genichi Kwakami. Genichi Kawakami sinh năm 1912, là con trai cả của ông Kaichi Kawakami, chủ tịch công ty Nippon Gakki (tập đoàn Yamaha Corporation ngày nay). Sau khi gia nhập Nippon Gakki vào năm 1937, ông nhanh chóng tiến bộ, đạt được vị trí Giám đốc nhà máy Tenryu Factory của tập đoàn (chuyên sản xuất nhạc cụ), và trở thành Chủ tịch Tập đoàn vào năm 1950 khi mới 38 tuổi. Vào năm 1953, Genichi bắt đầu nghiên cứu, tận dụng các động cơ cánh quạt máy bay được sử dụng từ Thế chiến thứ II. Ông khám phá và thử nghiệm sản xuất nhiều sản phẩm bao gồm máy khâu, phụ tùng ô tô, xe scooter và ... xe gắn máy .Chưa đầy 10 tháng sau, vào tháng 8 năm 1954, sản phẩm đầu tiên được ra đời. Đó là chiếc xe gắn máy YA-1, được làm nguội bằng không khí, 2 thì, xylanh đơn 125cc. Chiếc xe chính là sự khởi nguồn cho quá trình sáng tạo và sự cống hiến không mệt mỏi của Yamaha Motor. Với niềm tin vào con đường mới này, tháng 1 năm 1955, Công ty Yamaha Motor Co., Ltd., được thành lập, tách khỏi Yamaha Corporation. Năm 1956, chiếc xe YC1, xylanh đơn 175cc, 2 thì được chế tạo. Năm 1957, chiếc xe YD1, 250cc, 2 thì được sản xuất. Trong những năm 60 của thế kỷ 20, Yamaha Motor bắt đầu khuếch trương hoạt động của mình trên toàn cầu. Năm 1966, thành lập công ty liên doanh đầu tiên tại Thái Lan có tên là Siam Yamaha Co., Ltd.,. Năm 1968, thành lập Yamaha Motor Europe N.V. tại Hà Lan. Tiếp đó là Mê-hi-cô, Bra-xin... Trong những năm tiếp theo, Yamaha tiếp tục phát triển và mở rộng hoạt động của mình, và vẫn luôn luôn phát triển cho tới ngày nay, với sự đa dạng sản phẩm ngày càng tăng lên bao gồm: xe gắn máy trượt tuyết, động cơ xe đua, máy phát điện, xe scooter, thuyền cá nhân, v.v... , mang lại những giá trị mới cho cuộc sống của mọi người. 2. Yamaha motor chọn Việt Nam làm địa điểm sản xuất. Công ty Yamaha motor Việt Nam thành lập ngày 01/04/1999, có văn phòng chính và nhà máy tại xãTrung Giã, huyện Sóc Sơn, Hà Nội. Đây là công ty liên doanh giữa 3 công ty là Công ty Yamaha motor (Nhật Bản), Công ty lâm nghiệp và nhà máy cờ đỏ (Việt Nam), Công ty công nghiệp Hongleon Industries Berhad (Malaysia) với vốn pháp định ban đầu là 24.250.000 USD. Năm 2006 Yamaha motor dự kiến tăng vốn đầu tư thêm 43 triệu USD với năng lực sản xuất tăng từ 320 nghìn xe máy lên 700 nghìn xe/năm.Đồng thời công ty cũng có kế hoạch mở rộng nhà xưởng sản xuất từ 10 ha lên 15 ha nhằm tăng tỷ trọng sản xuất tại nhà máy, chủ động công nghệ sản xuất, giảm nhập khẩu, nâng cao năng lực chuyên môn của nhân lực... Sau gần 10 năm đầu tư nhà máy sản xuất tại Sóc Sơn (Hà Nội), cùng với việc mở rộng quy mô sản xuất đặc biệt là dây chuyền sản xuất các loại xe máy mang nhãn hiệu Yamaha; Công ty Yamaha Motor Việt Nam thu hút hơn 2000 lao động, chủ yếu là lao động địa phương; tỷ lệ nội địa hóa đạt khoảng 70%, nộp ngân sách hơn 41,4 triệu USD. Ngày 29/06/2007 Yamaha Việt Nam đã khởi công xây dựng nhà máy sản xuất xe máy thứ 2 của mình tại khu công nghiệp Nội Bài, Hà Nội. Có tổng số vốn đầu tư hơn 43 triệu USD, dự kiến nhà máy này sẽ chính thức đi vào hoạt động từ tháng 10/2008. Nhà máy mới này có tổng diện tích 15ha, với tổng vốn đầu tư 43.065.000 USD, thuộc dự án mở rộng của Công ty Yamaha Motor Việt Nam. Nhà máy dự kiến đi vào hoạt động vào tháng 10 năm 2008 và khi đi vào hoạt động sẽ nâng công suất sản xuất xe máy của Yamaha Việt Nam lên 1,5 triệu xe/năm (nhà máy hiện nay của Yamaha tại Trung Giã - Sóc Sơn ( Hà Nội ) có công suất tối đa đạt 700.000 xe. Công ty Yamaha Motor Việt Nam quyết định mở rộng qui mô sản xuất đầu tư xây dựng thêm nhà máy số 2 tại khu công nghiệp Nội Bài, Hà Nội cũng nhằm đảm bảo khả năng cung cấp sản phẩm ra thị trường đúng hạn và đáp ứng tối đa nhu cầu của khách hàng ngày một tăng. Yamaha Việt Nam cho biết năm 2007 họ dự kiến bán được 500.000 xe máy. Trong 6 tháng đầu năm 2007, lượng xe tiêu thụ của họ đạt 250.000 xe. Công ty Yamaha Motor Việt Nam quyết định mở rộng qui mô sản xuất đầu tư xây dựng thêm nhà máy số 2 tại khu công nghiệp Nội Bài, Hà Nội cũng nhằm đảm bảo khả năng cung cấp sản phẩm ra thị trường đúng hạn và đáp ứng tối đa nhu cầu của khách hàng ngày một tăng. Theo ông Đinh Quang Tuấn - Giám đốc bán hàng và Marketing Công ty Yamaha Motor Việt Nam thì thị trường xe tay ga tại Việt Nam rất tiềm năng. Hiện nay xe tay ga mới chiếm khoảng 17% thị phần và nó còn phát triển rất mạnh. Xu hướng chuyển sang sử dụng xe tay ga ngày càng tăng. Chỉ tính riêng Yamaha Motor Việt Nam, nếu tháng 01/2007 các loại xe tay ga bán ra chiếm khoảng 20% tổng số xe thì tới tháng 06/2007 đã chiếm tới 30% trong tổng số xe. Chương II : Phân tích quá trình lựa chọn Việt Nam làm địa điểm sản xuất và thị trường tieu thụ của Yamaha motor. 1. Tại sao Yamaha-motor lại chọn Viêt Nam làm địa điểm sản xuất và thị trường tiêu thụ. 1.1. Việt Nam là địa điểm sản xuất hấp dẫn Việt Nam được các nhà đầu tư đánh giá là địa điểm sản xuất tốt nhất Châu Á, bằng chứng là việc vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đang chảy mạnh mẽ vào Việt Nam. Thống kê mới nhất từ Cục Đầu tư Nước ngoài - Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, nguồn vốn đầu tư nước ngoài nước ngoài (FDI) tiếp tục đổ mạnh vào Việt Nam. Tổng số vốn FDI đã lên đến hơn 8 tỷ USD. Nhiều dự án khổng lồ đang chuẩn bị khởi công trong thời gian tới.Theo thống kê, trong tháng 8, cả nước có 97 lượt dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài được cấp Giấy chứng nhận đầu tư với tổng vốn đầu tư đăng ký 733 triệu USD. Như vậy, tổng số dự án được cấp phép trong 8 tháng qua là 814 dự án với tổng vốn đầu tư 7,1 tỷ USD, tăng 16% về số dự án và tăng 64,6% về vốn so với cùng kỳ năm trước.Bên cạnh đó, trong tháng 8 cũng đã có 51 lượt dự án FDI tăng vốn với tổng vốn đầu tư đăng ký tăng thêm là 118 triệu USD, đưa tổng số lượt dự án tăng vốn trong 8 tháng lên 247 lượt dự án, với tổng số vốn tăng thêm đạt 1,22 tỷ USD, giảm 39,6% về số dự án và 25,5% về vốn so với cùng kỳ.Như vậy, tính chung cả vốn cấp mới và tăng thêm, trong 8 tháng qua, cả nước đã thu hút thêm 8,324 tỷ USD vốn đầu tư đăng ký, tăng 39,8% so với cùng kỳ năm trước. Trong các nước đầu tư vào Việt Nam, Hàn Quốc hiện đứng đầu với 238 dự án và 1,7 tỷ USD; Singapore đứng thứ 2 với 50 dự án và 1,33 tỷ USD; British Virgin Islands đứng thứ 3 với 30 dự án và 861 triệu USD; Đài Loan đứng thứ 4 với 134 dự án và 600 triệu USD; Ấn Độ đứng thứ 5 với 2 dự án và 527,3 triệu USD.Theo nhận định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tuy số dự án tăng ít nhưng quy mô dự án tăng mạnh đã đẩy số vốn vào Việt Nam tăng cao. Hiện nay, có khoảng 50 dự án với tổng vốn đăng ký dự kiến lên đến 50 tỷ USD đang xúc tiến đầu tư vào Việt Nam. - Tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và ổn định Việt Nam bắt đầu công cuộc đổi mới nền kinh tế từ năm 1986. Kể từ đó, Việt Nam đã có nhiều thay đổi to lớn, trước hết là sự đổi mới về tư duy kinh tế, chuyển đổi từ cơ chế kinh tế kế hoạch hóa tập trung, bao cấp, sang kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đa dạng hóa và đa phương hóa các quan hệ kinh tế đối ngoại, thực hiện mở cửa, hội nhập quốc tế. Con đường đổi mới đó đã giúp Việt Nam giảm nhanh được tình trạng nghèo đói, bước đầu xây dựng nền kinh tế công nghiệp hóa, đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế cao đi đôi với sự công bằng tương đối trong xã hội. Nhiều năm liên tục, kinh tế Việt Nam tăng trưởng với tốc độ cao và ổn định. GDP tăng bình quân trên 7% năm, riêng năm 2006 là 8,2% đứng thứ hai ở châu Á và dự kiến năm 2007 là 8,5%. Việt Nam cũng đã chuyển mạnh sang nền kinh tế thị trường và hội nhập đầy đủ vào nền kinh tế thế giới. Hiện nay đã có gần 80 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với gần 8.000 dự án và tổng số vốn đăng ký trên 70 tỷ USD, riêng năm 2006 Việt Nam đã thu hút được 10,2 tỷ USD vốn FDI, tăng 50% so với 2005. Tám tháng đầu năm 2007, con số này là 8,3 tỉ USD và dự kiến có thể đạt tới 13-14 tỉ USD vào cuối năm. Kim ngạch xuất khẩu tăng 20%/năm liên tục trong nhiều năm qua, giá trị kim ngạch xuất khẩu năm 2006 tương đương trên 60% GDP của cả nước. - Chi phí nhân công thấp So với nhiều nước láng giềng châu Á, Việt Nam có chi phí lao động tương đối rẻ. Công nhân nhà máy có mức lương trung bình là 200 USD/tháng trong khi những nhà quản lý chủ chốt và những kỹ sư có thâm niên được trả 1.500 USD/tháng. Việt Nam áp dụng 48 giờ làm việc mỗi tuần và chương trình phúc lợi xã hội theo quy định của chính phủ chiếm khoảng 25% chi phí lương. Trong khi đó, Trung Quốc yêu cầu 40 giờ lao động mỗi tuần và chi phí xã hội chiếm 50-60% lương của công nhân. Tại Việt Nam, lần đầu tiên sau 7 năm mức lương tối thiếu tại doanh nghiêp có vốn đầu tư nước ngoài đã tăng lên. Tuy nhiên, với mức trung bình là 155,75 USD, lương công nhân Việt Nam vẫn nằm trong mức thấp. Với tốc độ tăng 16%, thấp hơn mức trung bình trong khu vực là 28%, vì thế chi phí nhân công rẻ vẫn là 1 điểm hấp dẫn các nhà đầu tư.Một cuộc khảo sát được JETRO (Tổ chức ngoại thương Nhật Bản) thực hiện vào tháng 11/2006 cho thấy, lương trung bình tháng chi 1 công nhân bình thường trong khoảng 87-198 USD tại Hà Nội và 122-216 USD tại TPHCM, con số này thấp hơn nhiều so với lương trung bình 164 USD tại Thái Lan và 134-446 USD tại Quảng Đông. Hầu hết, các nhà đầu tư Nhật Bản đều cho rằng, chi phí đầu tư tại Việt Nam thấp hơn Trung Quốc, đặc biệt là về lao động . Với mức trung bình là 155,75 USD/người/tháng, tốc độ tăng 16%, thấp hơn mức trung bình trong khu vực là 28%, lương công nhân tại Việt Nam vẫn có khả năng cạnh tranh. Lực lượng lao động Việt Nam được giáo dục tốt ,ham học hỏi và có thái độ làm việc tích cực. Độ tuổi trung bình của một thợ máy là 24 tuổi, số lao động biết và thông thạo tiếng Anh ngày càng tăng. - Chính sách ưu đãi về thuế Về mặt phát triển kinh tế, Việt Nam còn chậm hơn Trung Quốc 10-12 năm. Tuy nhiên, những chính sách hiện nay của Việt Nam lại là sự đúc kết giá trị các bài học từ mô hình Trung Quốc hiện đại. Việt Nam đã áp dụng một chương trình ưu đãi thuế thu nhập rất linh hoạt. Ví dụ như miễn thuế bốn năm kể từ năm đầu tiên có lãi; tính thuế thu nhập bằng 50% mức thuế thông thường trong vòng 7 năm. Mức thuế thông thường có thể là 10%, 15%, 20% tuỳ thuộc vào lĩnh vực công nghiệp, phân loại đầu tư và vị trí địa lý. Trong khi đó, mức thuế chung cho doanh nghiệp là 28%. Khi một công ty lựa chọn địa điểm đầu tư, thì hàng loạt khu đất, các chính sách thuế ưu đãi và điều kiện để được hưởng ưu đãi được giới thiệu. Ở đây có cả những chương trình miễn thuế cho một số loại hàng hoá nhập khẩu. Ông Charlie Blocker, Giám đốc điều hành Gannon Pacific Group cho biết : “Ưu đãi thuế của Chính phủ Việt Nam là một trong những chính sách thuế tốt nhất châu Á. Các công ty đều công nhận tầm ảnh hưởng lớn của những khuyến khích tài chính này tới nguồn thu nhập của họ’’. - Cơ sở hạ tầng Cơ sở hạ tầng của Việt Nam đang phát triển nhanh chóng khi gặp làn sóng đầu tư trực tiếp từ nước ngoài. Chính phủ Việt Nam đã cam kết phát triển cân bằng cơ sở hạ tầng, đặc biệt là cung cấp điện nước, dịch vụ cảng biển và viễn thông. Các khoản cho vay và tài trợ song phương vẫn tiếp tục đổ vào Việt Nam với số lượng lớn. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB) tại diễn đàn doanh nghiệp vừa tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh, trong 10 nǎm qua, kể từ nǎm 1990, hạ tầng cơ sở của Việt Nam đã được cải thiện đáng kể, nhờ có sự tài trợ của nhiều quốc gia và tổ chức tài chính quốc tế. Bên cạnh đó chính sách mở cửa để thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam cũng đã góp một phần không nhỏ vào việc nâng cấp một số lĩnh vực hạ tầng cơ sở quan trọng. Trong hai năm nay, Việt Nam đã đầu tư khoảng 10% GDP vào cơ sở hạ tầng. Đến năm 2012, Việt Nam sẽ hoàn thành hệ thống cảng nước sâu và vận tải biển - một mốc phát triển đem lại cho đất nước lợi thế cạnh tranh to lớn và cho phép Việt Nam dành những hỗ trợ lớn hơn với các nhà đầu tư, tạo điều kiện xuất khẩu thuận lợi hơn sang ASEAN, Trung Quốc và Bắc Mỹ. - Môi trường pháp lí Nhằm những thủ tục pháp luật phù hợp với cam kết gia nhập WTO, chính phủ Việt Nam đã tiến hành nhiều biện pháp để bảo hộ sở hữu trí tuệ và ban hành các đạo luật bảo vệ riêng đối với nhà đầu tư. Hệ thống luật pháp có ảnh hưởng tới đầu tư nước ngoài vẫn tiếp tục được cải thiện, tạo một khuôn khổ hợp pháp và minh bạch với các hoạt động đầu tư.Quốc hội Việt Nam cũng đã thông qua nhiều luật mới nhằm tạo ra sự đồng bộ về khung luật pháp cho các nhà đầu tư như: Luật Chứng khoán, Luật chuyển giao công nghệ, Luật Sở hữu trí tuệ, bộ luật Lao động sửa đổi… Cơ cấu các thành phần kinh tế ngày càng được chuyển dịch theo hướng phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước, trong đó kinh tế tư nhân được phát triển không hạn chế về quy mô và địa bàn hoạt động trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm. Từ những định hướng đó, khung pháp lý ngày càng được đổi mới, tạo thuận lợi cho việc chuyển dần từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu, bao cấp, sang nền kinh tế thị trường, nhằm giải phóng sức sản xuất, huy động và sử dụng các nguồn lực có hiệu quả, tạo đà cho tăng trưởng và phát triển kinh tế. Sau khi sửa đổi Luật doanh nghiệp (năm 2000), các doanh nghiệp tư nhân đã có điều kiện thuận lợi để phát triển. Bộ luật này đã thể chế hóa quyền tự do kinh doanh của các cá nhân trong tất cả các ngành nghề mà pháp luật không cấm, dỡ bỏ những rào cản về hành chính đang làm trở ngại đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp như cấp giấy phép, thủ tục, các loại phí… Tính trong giai đoạn 2000-2004, đã có 73.000 doanh nghiệp tư nhân đăng ký mới, tăng 3,75 lần so với giai đoạn 1991-1999. Cho đến năm 2004, đã có 150.000 doanh nghiệp tư nhân đang hoạt động theo Luật doanh nghiệp, với tổng số vốn điều lệ là 182.000 tỷ đồng. Từ năm 1991 đến năm 2003, tỷ trọng của khu vực kinh tế tư nhân trong GDP đã tăng từ 3,1% lên 4,1%, kinh tế ngoài quốc doanh khác từ 4,4% lên 4,5%, kinh tế cá thể giảm từ 35,9% xuống 31,2%, và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tăng từ 6,4% lên 14%. Từ 1/7/2006, Luật Doanh nghiệp 2005 (áp dụng chung cho cả doanh nghiệp trong nước và đầu tư nước ngoài) đã có hiệu lực, hứa hẹn sự lớn mạnh của các doanh nghiệp bởi sự bình đẳng trong quyền và nghĩa vụ của các doanh nghiệp, không phân biệt hình thức sở hữu. Việt Nam đã dần hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường và hệ thống pháp luật đáp ứng nhu cầu hội nhập và tạo ra một môi trường pháp lí bình đẳng thông thoáng và minh bạch cho đầu tư.Đặc biệt, việc ban hành Luật Doanh nghiệp và Luật đầu tư cùng các bộ luật quan trọng khác đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng thể chế và cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam. - Tình hình chính trị - xã hội ổn định Công cuộc đổi mới toàn diện ở Việt Nam được tiến hành từ năm 1986 đến nay đã mang lại nhiều thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử. Việt Nam đã trở thành một đất nước có chế độ chính trị-xã hội ổn định với nền dân chủ đang phát triển tốt đẹp và ngày càng được tăng cường, nhân dân Việt Nam vui mừng về thành tựu của đất nước, tin tưởng vào đường lối và chính sách phát triển của Đảng và Nhà nước. Đời sống các tầng lớp nhân dân không ngừng được cải thiện. Việt Nam kiên trì thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, vì hoà bình và phát triển; chính sách đối ngoại rộng mở, đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ quốc tế, chủ động và tích cực hội nhập sâu hơn và toàn diện hơn vào nền kinh tế quốc tế trên tinh thần Việt Nam là bạn, đối tác tin cậy và là thành viên tích cực và xây dựng của cộng đồng quốc tế vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển bền vững. Trên thực tế, Việt Nam đang có quan hệ chính trị tốt với tất cả các nước và có quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư với hơn 220 quốc gia và nền kinh tế cùng các trung tâm kinh tế lớn trên thế giới. Việt Nam là thành viên tích cực của các tổ chức APEC, ASEAN, ASEM và nhiều tổ chức kinh tế khác. Việt Nam đã trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) từ đầu năm nay và là nước duy nhất được các nước Châu Á tiến cử làm Ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc khoá 2008-2009. Đây là sự công nhận thành tựu đổi mới cũng như sự tin tưởng vào Việt Nam của Cộng đồng quốc tế. Các yếu tố thu hút đầu tư ở ASEAN/Ấn Độ tốt hơn (+%) hoặc kém hơn (-%) so với Trung Quốc Đơn vị: % Tiêu chí so sánh Tổng cộng (ASEAN/Ấn Độ) Việt Nam Ổn định chính trị xã hội + 48,0 + 73,8 Khả năng giao tiếp của nhân viên + 43,6 + 20,3 Quy định đầu tư minh bạch + 37,6 + 6,9 Hệ thống thuế + 28,8 + 7,0 Cơ sở hạ tầng + 1,8 - 74,6 Quản lý lao động + 31,3 + 48,3 Trình độ cán bộ nghiên cứu và kỹ sư - 10,1 - 20,7 Công nghiệp phụ trợ - 31,1 - 85,2 Biến động tỷ giá - 3,4 + 28,1 Thủ tục hải quan + 29,9 - 7,0 Bảo vệ Quyền Sở hữu Trí tuệ (IPR) + 23,9 - 6,9 Thị trường xe máy Việt Nam là 1 thị trường đầy tiềm năng Có thể khẳng định được xe máy vẫn là một phương tiện giao thông thuận tiện nhất hiện nay và khoảng 10 năm nữa. Đó là cơ hội lớn cho các nhà sản xuất, bởi VN hiện đang là một trong những quốc gia tiêu thụ xe máy lớn nhất thế giới với mức trung bình khoảng 2 triệu xe/ năm (Châu Á chiếm hơn 80% sản lượng sản xuất, tiêu thụ xe máy toàn cầu). Tuy nhiên, thị trường xe máy VN có những nét cơ bản so với các thị trường trong khu vực. Thứ nhất là sự phân bổ xe máy tại các khu vực. Khác với Thái Lan, Malaysia, Đài Loan - có tỷ lệ xe máy tính trên đầu người cao hơn VN nhưng chúng ta ít nhìn thấy loại phương tiện này xuất hiện trên đường như ở VN. Có nhiều nguyên nhân nhưng quan trọng là lượng ôtô của họ cũng tương đương, hệ thống giao thông, hạ tầng của họ tốt hơn và sự phân bổ đồng đều xe máy giữa các khu vực, tỉnh thành. Trong khi đó, cho đến thời điểm hiện tại, lượng xe máy vẫn tập trung chủ yếu vào các thành phố lớn và vùng phụ cận, gây ra tình trạng đi đâu cũng thấy tràn ngập xe máy. Có những thời điểm kéo dài khoảng 2 - 3 năm, lượng xe máy được tiêu thụ tại các thành phố, đô thị và vùng phụ cận chiếm tới 2/3 tổng sản lượng xe máy bán ra. Thứ hai, thị trường xe máy VN được đánh giá là luôn sôi động và đầy tiềm năng. Điều này nhờ vào tâm lý tiêu dùng được thay đổi theo thời gian. Những năm 90, phần nhiều người xem xe máy vừa là phương tiện đi lại, vừa là tài sản, một cách giữ tiền. Xe máy chỉ như một loại hàng hoá đơn thuần vào đầu 2001, khi mà làn sóng xe Trung Quốc giá rẻ tràn vào VN qua các DN lắp ráp trong nước. Sau khoảng 3 năm, xe máy Trung Quốc mất dần vị trí, được thay thế bởi các mẫu mã mới chất lượng cao hơn, kiểu dáng đẹp hơn và tại các thành phố lớn, khu đô thị xe tay ga đang trở nên hút khách hơn bao giờ hết. Mức sống càng tăng bao nhiêu thì nhu cầu về xe máy tăng mạnh bấy nhiêu. Trong khi cư dân thành thị có điều kiện thay xe, đổi mới chủng loại (do điều kiện sống tăng nhanh) thì hầu hết các vùng nông thôn, miền núi, vùng xa (lượng tiêu thụ nhỏ) nhu cầu, thị hiếu vẫn vậy. Theo dự báo, nhu cầu xe máy trong nước sẽ khoảng 1-1,5 triệu xe/năm vào năm 2010. Với công suất hiện có, bên cạnh đáp ứng đủ nhu cầu trong nước, các doanh nghiệp lắp ráp phải tính đến phương án xuất khẩu. Hiện cả nước có trên 5 triệu xe máy các loại, đến năm 2010, con số này sẽ khoảng 7 triệu xe (có tính đến chu kỳ thải của 1 xe là 10 năm). Thị trường xe máy Việt Nam được đánh giá là còn tiềm năng rất lớn. Theo dự báo của Viện chiến lược và chính sách công nghiệp, thì đến 2010 cả nước sẽ có khoảng 25 triệu xe máy lưu hành và đến 2015 khoảng 31 triệu xe và đến 2020 là 35 triệu xe. Tức là trong vòng 15 năm nữa lượng xe máy sẽ tăng gấp đôi hiện nay. Trong thời gian tới, thị trường xe máy vẫn sẽ rất sôi động với mức tăng trưởng tiết tục cao bởi sẽ có rất nhiều người có nguồn thu từ chơi chứng khoán và rất có thể họ lại mua xe máy. Những người dân thành phố càng có thêm lý do để tậu thêm những chiếc xe máy cho gia đình mình khi đang có nhiều thông tin về việc nhà nước sẽ tăng phụ thu khi đăng ký xe máy để hạn chế phương tiện giao thông cá nhân. Các chuyên gia Nhật Bản cho rằng trong 10 năm tới, xe máy vẫn là phương tiện giao thông chủ yếu ở Việt Nam. Khi đó, toàn quốc sẽ có 30 triệu xe máy và dân số sẽ là 100 triệu người. Đây là những điều đã từng xảy ra tại Thái Lan với tỉ lệ 2,5 người có một xe máy. Theo đánh giá của các liên doanh, lượng xe máy tiêu thụ hàng năm hiện vẫn đạt mức xấp xỉ 3 triệu chiếc/năm. Như vậy, chỉ cần “giành lại” được phần thị phần vốn nằm trong tay các doanh nghiệp xe máy trong nước trước đây là có cơ hội phát triển rất mạnh. Nghiên cứu của các nhà sản xuất cũng cho thấy, đối tượng sử dụng xe máy đang có sự thay đổi, nghiêng mạnh về khu vực nông thôn với tỷ lệ 50% so với trước đây là hơn 30%. Không những vậy, việc coi xe máy chỉ là phương tiện đi lại, chứ không còn là tài sản “để dành”, có tính “ăn chắc mặc bền” hay quá chú trọng về hình thức cũng khiến các nhà sản xuất xe máy phải thích ứng kịp thời nếu không muốn bị tụt hậu về số lượng bán hàng. Chính bởi những thay đổi này của người tiêu dùng, nên cán cân bán hàng hiện đã nghiêng hẳn về các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (vốn được xem là có chiến lược bài bản, có khâu thiết kế, phát triển sản phẩm được nghiên cứu chu đáo). Cũng bởi thực tế đó mà thị phần của các doanh nghiệp xe máy có vốn đầu tư nước ngoài tiếp tục tăng trưởng mạnh. Theo Phòng cảnh sát Giao thông Công an TP Hà Nội, trong 2 tháng đầu năm 2007 lượng xe máy đăng ký mới tăng đột biến. Có những ngày trên địa bàn lượng xe đăng ký kỷ lục, trên 1.400 xe. Một trong những nguyên nhân dẫn đến việc đăng ký xe máy tăng là do những điểm “mở” nhất của Thông tư 01/2007 của Bộ Công an (có hiệu lực từ 8/2/2007). Việc đăng ký xe máy hiện nay đã giảm đi nhiều thủ tục phiền toái như giấy phép lái xe, hộ khẩu. Theo quy định hiện hành, điều kiện cấp giấy phép lái xe chỉ cần là công dân Việt Nam, có chứng minh thư nhân dân khi đi đăng ký ô tô, xe máy. Thời hạn cấp đăng ký mới cho chủ xe cũng được rút ngắn từ 7 ngày xuống còn 3 ngày... Sự điều chỉnh trên khiến nhiều người dân có điều kiện không ngại thay hoặc mua thêm xe. So với thời điểm trước khi thực hiện Thông tư 01, lượng xe máy đăng ký mới tăng 30 - 80%. Việc giảm thuế nhập khẩu xe máy dẫn đến giá cả ổn định cũng làm cho số xe bán ra trong nước tăng lên. Ngoài ra, một bộ phận đáng kể khách hàng có nguồn thu từ chứng khoán, tiền thưởng tết có nhu cầu đổi xe mới cũng khiến cho thị trường xe máy càng sôi động hơn. "Hiện nay mặt hàng xe máy bán chạy là do nhiều người dân bắt đầu có nhu cầu đổi xe mới. Ngoài ra, các công ty sản xuất, lắp ráp xe máy cũng đang thực hiện những chương trình khuyến mại rất hấp dẫn", anh Hoàng Đức Chính, Tống đại lý Honda, 128 Xuân Thuỷ, Cầu Giấy Hà Nội, cho biết. Anh cho biết thêm: “Những tháng đầu năm 2007, số lượng người mua sắm xe máy mới ngày một đông. Mỗi một ngày chúng tôi bán được 20 chiếc xe. Đây là con số chưa từng có từ trước đến nay”. Đặc biệt, từ dòng xe liên doanh, nhập khẩu đến xe trong nước sản xuất đều bán chạy, vì mỗi loại lại phù hợp với thị hiếu từng đối tượng khách hàng. Theo các chuyên gia thì nhu cầu mua sắm xe mới của người dân cũng không thể tăng mãi. Với quy mô thị trường xe máy Việt Nam hiện nay, nếu tần suất tiêu thụ hơn 2 triệu xe/năm thì sẽ sớm diễn ra hiện tượng bão hoà. 2.Thành công của Yamaha trên thị trường Việt Nam. Từ khi xuất hiện tại Việt Nam vào năm 1999 cho đến nay Yamaha motor đã có tới 2 cơ sở sản xuất chính với tổng vốn đầu tư lên đến 123 triệu USD, công suất 1,5 triệu xe/năm. Như vậy, cho tới thời điểm hiện nay, vốn đầu tư cho hai nhà máy sản xuất xe máy của Yamaha Motor Việt Nam đã là 123 triệu USD. Yamaha motor, nhà sản xuất xe máy lớn thứ hai trên thị trường hiện tuy là một trong những “ông lớn” vào cuộc sau cùng, nhưng đã nhanh chóng khẳng định được vị thế của mình. Mặc dù theo đánh giá của các chuyên gia trong lĩnh vực xe máy, chưa bao giờ các doanh nghiệp sản xuất lắp ráp xe máy trong nước lại phải trải qua tình trạng đáng buồn như hiện nay. Hàng sản xuất ra không tiêu thụ được, nhiều doanh nghiệp phải hoạt động cầm chừng hoặc tạm ngừng sản xuất. Theo số lượng thống kê năm 2005, số lượng xe máy của các doanh nghiệp trong nước sản xuất chỉ đạt khoảng 1.016.000 xe, trong đó, 10 doanh nghiệp có sản lượng sản xuất dưới 5.000 xe/năm, 17 doanh nghiệp đạt từ 5.000-12.000 xe/năm, 10 doanh nghiệp đạt từ 20.000-50.000 xe/năm, 3 doanh nghiệp đạt hơn 50.000 xe/năm và 1 doanh nghiệp đạt trên 100.000 xe/năm. Từ đầu năm 2006 đến nay, lượng xe tiêu thụ của các doanh nghiệp trong nước cũng giảm mạnh. Ngược lại với các doanh nghiệp sản xuất lắp ráp xe máy trong nước, các doanh nghiệp FDI lại cho thấy có nhiều tín hiệu “ăn nên, làm ra”. Hãng Yamaha, sản lượng tiêu thụ tăng khoảng 100% so với cùng kỳ, do các hãng này liên tục cho ra nhiều loại xe với kiểu dáng mẫu mã mới, đa dạng, hợp thị hiếu giới trẻ... Số liệu thống kê của 4 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) là Honda Việt Nam, Suzuki Việt Nam, SYM, Yamaha Việt Nam cho thấy nếu tháng 9/2006 lượng xe tiêu thụ là 107.000 chiếc/tháng thì đến tháng 12/2006 là 127.000 chiếc/tháng, mức tăng gần 20%.Theo dự tính từ tháng 9/2007 trở đi đến cuối năm, lượng xe tiêu thụ của 4 doanh nghiệp này sẽ ở mức không dưới 150.000 chiếc/tháng. Theo ông Đinh Quang Tuấn - Giám đốc bán hàng và Marketing công ty Yamaha Việt Nam thì thị trường xe tay ga tại Việt Nam rất tiềm năng. Hiện nay xe tay ga mới chiếm khoảng 17% thị phần và nó còn phát triển rất mạnh. Xu hướng chuyển sang sử dụng xe tay ga ngày càng tăng. Chỉ tính riêng Yamaha Việt Nam nếu tháng 1/2007 các loại xe tay ga bán ra chiếm khoảng 20% tổng số xe thì tới tháng 6/2007 đã chiếm tới 30% trong tổng số xe.Theo ông Tuấn việc chuyển sang sử dụng xe tay ga đang diễn ra khá nhanh, nhất là tại các thành phố bởi xe tay ga ngày càng có giá rẻ và mẫu mã đẹp. Đây cũng chính là cơ hội lớn và không doanh nghiệp nào muốn bị bỏ lỡ. Yamaha Motor Việt Nam sẽ sản xuất hơn 450.000 xe máy trong năm 2006. Đây là một con số đáng giật mình, bởi mới cách đây khoảng 1 tháng, trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, đại Yamaha Motor Việt Nam đưa ra cho kế hoạch bán hàng trong năm nay mới chỉ khoảng 250.000 xe. Không chỉ có vậy Yamaha Motor Việt Nam , cũng dự tính sẽ sản xuất 700.000 xe máy vào năm 2008. Nếu điều này trở thành hiện thực thì sự “tăng tốc” của Yamaha Motor Việt Nam trên thị trường xe máy là rất “đáng nể”, bởi dù tăng tốc đều đều, nhưng Honda Việt Nam (HVN) phải mất tới 10 năm mới đạt con số hơn 700.000 xe sản xuất trong năm nay. Chương III. Một số giải pháp đối với các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp xe máy ở Việt Nam. Thị trường xe máy Việt Nam hứa hẹn còn rất nhiều tiềm năng, hy vọng với những định hướng sau đây các doanh nghiệp sản xuất lắp ráp xe máy Việt Nam sẽ thu được nhiều kết quả tốt đẹp từ việc cải cách lại công tác quản lý, đến sắp xếp cơ cấu sản xuất và đầu tư kinh doanh : - Tích cực chú trọng đầu tư vào ngành công nghiệp hỗ trợ như cơ khí chính xác, hoá chất, cao su nhựa, điện, điện tử, vật liệu mới; Đẩy mạnh nghiên cứu thiết kế sản phẩm mới, nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh của xe máy Việt Nam; Nghiên cứu sản xuất xe máy cao cấp, xe máy chuyên dùng là các loại xe sử dụng nhiên liệu sạch. - Triển khai xúc tiến thương mại, tìm kiếm và khai thác thị trường nước ngoài, đặc biệt là các thị trường Châu Phi, Tây Nam á và Mỹ La tinh; Đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm xe máy, linh kiện và phụ tùng có lợi thế cạnh tranh, phù hợp nhu cầu, thị hiếu tiêu dùng ở từng khu vực, từng thị trường; Tăng cường hợp tác, liên kết sản xuất trong nước, với khu vực và toàn cầu, nâng cao khả năng cạnh tranh, nghiên cứu thiết kế xe phù hợp với thị trường xuất khẩu. - Huy động mọi nguồn lực khoa học công nghệ trong nước, kết hợp với việc mở rộng hợp tác quốc tế, trong đó có thu hút đầu tư cho hoạt động nghiên cứu và phát triển, đẩy mạnh thiết kế sản phẩm mới; Chuyển giao công nghệ tiên tiến hiện đại, có kết hợp tiếp thu công nghệ của nước ngoài, để phát triển công nghệ trong nước. - Liên kết, hợp tác hệ thống các nhà sản xuất cung cấp linh kiện, phụ tùng xe máy có sức cạnh tranh cao, tiến tới tham gia sản xuất, cung cấp linh kiện phụ tùng ô tô; Cải tiến lại công tác quản lý, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, phát triển kỹ năng sản xuất hàng loạt trong các doanh nghiệp; Đồng thời nâng cao vai trò, chức năng của Hiệp hội Xe đạp- Xe máy (là đầu mối liên kết giữa các doanh nghiệp trong nước và đầu tư nước ngoài) trong toàn ngành Công nghiệp Xe máy Việt Nam. - Liên tục đưa ra các mẫu mã mới nhằm phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng.Thực hiện chính sách đa dạng hóa sản phẩm thỏa mãn nhu cầu của từng đoạn thị trường khác nhau. Thị trường xe máy Việt Nam hứa hẹn còn rất nhiều tiềm năng, hy vọng với những định hướng sau đây các doanh nghiệp sản xuất lắp ráp xe máy Việt Nam sẽ thu được nhiều kết quả tốt đẹp. Song trên hết, các doanh nghiệp cần phải chủ động, sáng tạo đi lên bằng chính đôi chân của mình. Có vậy, mới có thể đưa ngành Công nghiệp Xe máy Việt Nam phát triển, cạnh tranh với các thương hiệu xe máy nổi tiế KẾT LUẬN Có thể khẳng định hiện tại Việt Nam đang trở thành lựa chọn số một của các nhà đầu tư khi muốn mở rộng sản xuất tại Châu Á. Việc đánh giá đúng tiềm năng của thị trường có ý nghĩa quan trọng đối với các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Đồng thời cũng đỏi hỏi Việt Nam cần có các chính sách, đường lối cải thiện môi trường đầu tư nhằm thu hút nhiều hơn nữa các nhà đầu tư nước ngoài. Hy vọng với tiềm năng như vậy trong thời gian không xa Việt Nam sẽ trở thành một nước công nghiệp phát triển. Tài liệu tham khảo 1. Giáo trình Quản Trị Chiến Lược, PGS.TS. Nguyễn Thành Độ, Nhà xuất bản lao động xã hội – 2002. 2. Giáo trình Kinh Doanh Quốc Tế, TS. Nguyễn Thị Hường, Nhà xuất bản thống kê, năm 2001. 3. 4. 5. 6. 7 8. 9. 10. 11. 12. Mục lục Lời mở đầu ……………………………………………………………….. 2 Chương I : Yamaha-motor đầu tư vàoViệt Nam........................................... 4 1. LịchsửcủaYamaha-motor …………………………………. 4 2. Yamaha-motor chọn Việt Nam làm địa điểm sản xuất…….. 5 Chương II : Phân tích quá trình lựa chọn Việt Nam làm địa điểm sản xuất và thị trường tiêu thụ của Yamaha-motor ………………………………………… 7 1.Tại sao Yamaha-motor lại chọn Viêt Nam làm địa điểm sản xuất và thị trường tiêu thụ………………………………………………………………………………. 7 1.1. Việt Nam là địa điểm sản xuất hấp dẫn……………………………….7 1.2. Thị trường xe máy ở Việt Nam là 1 thị trường đầy tiềm năng …….. 13 2. Thành công của Yamaha-motor trên thị trường Việt Nam …………………..16 Chương III : Một số giải pháp đối với các doanh nghiệp sản xuất xe máy….19 Kết luận …………………………………………………………………….21 Tài liệu tham khảo …………………………………………………………..23