Luận văn Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại nhà máy sữa Cần Thơ

Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH ----- Z œ Y ----- LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH NGUỒN CUNG CẤP NGUYÊN LIỆU SỮA TƯƠI TẠI NHÀ MÁY SỮA CẦN THƠ Sinh viên thực hiện:Giáo viên hướng dẫn: NGUYỄN THÀNH BÍCH TRANH NGUYỄN THỊ HỒNG LIỄU Mã số SV: 4031094 Lớp: Kế Toán 1 K29 Cần Thơ – 2007 GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -i- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ LỜI CẢM TẠ Trong quá trình tham gia học tập tại trường , em đã được sự tận tình hướng dẫn và truyền đạt kiến thức của quý thầy cô. Từ đó, đã tích luỹ trong em một khối lượng kiến thức nhất định và những kiến thức này chắc chắn sẽ có ích lợi rất lớn cho công việc của em sau này. Tuy nhiên phần lớn những kiến thức ấy vẫn còn mang nặng tính lý thuyết, trên sách vở chưa mang nhiều những nét “ riêng” từ sinh viên. Vì vậy, việc thực hiện luận văn tốt nghiệp này sẽ là cơ hội cho sinh viên chúng em củng cố kiến thức, đồng thời phát huy khả năng tìm kiếm xử lý thông tin và làm việc độc lập. Nhưng để luận văn được hoàn thiện, một yếu tố không thể thiếu đó là sự hướng dẫn, giúp đỡ của quý thầy cô. Em xin chân thành cảm ơn đến quý thầy cô trường Đại Học Cần Thơ, đã truyền đạt kiến thức cho em trong những năm qua và đặc biệt cảm ơn chân thành đến cô Nguyễn Thị Hồng Liễu, người đã trực tiếp hướng dẫn em hoàn thành luận văn này. Mặc dù đã cố gắng trong quá trình thực hiện, nhưng chắc chắn rằng đề tài không thể tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót, rất mong sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô và các bạn đọc giả . Xin chân thành cảm ơn ! Ngày ……….tháng………năm …….. Sinh viên thực hiện Nguyễn Thành Bích Tranh GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -ii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất cứ đề tài nghiên cứu khoa học nào. Ngày ……….tháng………năm ……….. Sinh viên thực hiện Nguyễn Thành Bích Tranh GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -iii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP …….. ........................................................................................................................ .................................................................................................................................. Ngày ……….tháng………năm ……… Thủ trưởng đơn vị GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -iv- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN …….. ........................................................................................................................ .................................................................................................................................. Ngày ……….tháng………năm ……… Giáo viên hướng dẫn GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -v- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN …….. ........................................................................................................................ .................................................................................................................................. Ngày ……….tháng………năm ……… Giáo viên phản biện GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -vi- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ MỤC LỤC Trang CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU................................................................................... 1 1.1 Đặt vấn đề nghiên cứu .................................................................................... 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................... 1 1.2.1 Mục tiêu chung.......................................................................................... 1 1.2.2 Mục tiêu cụ thể .......................................................................................... 2 1.3 Các giả thuyết cần kiểm định và câu hỏi nghiên cứu ................................... 2 1.3.1 Giả thuyết cần kiểm định ......................................................................... 2 1.3.2 Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................... 2 1.4 Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3 1.4.1 Không gian.................................................................................................. 3 1.4.2 Thời gian ..................................................................................................... 3 1.4.3. Đối tượng nghiên cứu................................................................................ 3 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU4 2.1 Phương pháp luận ........................................................................................... 4 2.1.1 Lý thuyết về hiệu quả thu mua và hiệu quả cung ứng ........................ 4 2.1.2. Một số khái niệm và chỉ tiêu kinh tế liên quan đến quá trình thu mua.......................................................................................................................... 7 2.1.3 Mô hình hàm sản lượng thu mua và lỳ thuyết kiểm định ................. 8 2.1.4 Các nhân tố tác động đến sản lượng thu mua sữa nguyên liệu của nhà máy........................................................................................................................... 9 2.2 Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 11 2.2.1 Phương pháp chọn vùng nghiên cứu....................................................... 11 2.2.2 Phương pháp thu thập số liệu .............................................................. 11 2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu .............................................................. 12 GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -vii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG THU MUA SỮA TƯƠI TẠI NHÀ MÁY SỮA CẦN THƠ TRONG NHỮNG NĂM QUA ........................................................ 13 3.1 Sơ lược về công ty .......................................................................................... 13 3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển.............................................................. 13 3.1.2. Mục tiêu tổng quát của nhà máy ............................................................ 14 3.1.3. Mục tiêu cụ thể của nhà máy ................................................................. 14 3.1.4 Cơ cấu tổ chức......................................................................................... 15 3.1.5 Chức năng các phòng ban ....................................................................... 17 3.1.6 Kết quả hoạt động sản xuất của Nhà máy sữa Cần Thơ trong những năm qua (2004-2006)........................................................................ 19 3.2 Thuận lợi và khó khăn của Nhà máy sữa Cần Thơ.................................... 21 3.2.1 Thuận lợi ................................................................................................... 21 3.2.2 Khó khăn................................................................................................... 22 3.3 Phương hướng hoạt động của Nhà Máy..................................................... 22 3.4. Thực trạng thu mua nguyên liệu sữa tươi của nhà máy .......................... 22 3.4.1 Qui trình thu mua sữa tươi từ những hộ chăn nuôi bò sữa tại Cần Thơ và các vùng lân cận................................................................................................ 23 3.4.2 Qui trình thu mua sữa tươi từ Thành Phố Hồ Chí Minh........................... 31 3.4.3 So sánh hiệu quả thu mua từ hai khu vực ................................................. 33 CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SẢN LƯỢNG NGUYÊN LIỆU THU MUA TỪ NÔNG HỘ ................................................... 39 4.1 Sơ lược về nông hộ ......................................................................................... 39 4.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến việc thu mua................................................... 40 CHƯƠNG 5:GIẢI PHÁP NHẰM TỐI THIỂU GIÁ NGUYÊN LIỆU ĐẦU VÀO...................................................................................................................... 44 5.1 Những thuận lợi và tồn tại của việc phát triển nguồn nhiên liệu gần nhà máy ........................................................................................................................ 44 5.1.1. Thuận lợi ................................................................................................ 44 5.1.2 Tồn tại ..................................................................................................... 45 5.2 Giải pháp nhằm tăng sản lượng sữa thu mua tại khu vực gần nhà máy . 46 5.2.1 Giải pháp nhằm tăng sản lượng và số lượng đàn bò ............................... 47 5.2.2 Giải pháp về quãng đường vận chuyển từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ 48 GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -viii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 5.2.3 Giải pháp về giá thu mua nguyên liệu..................................................... 48 5.2.4 Lợi ích mang lại từ giải pháp đề xuất...................................................... 49 CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................... 51 6.1 Kết luận........................................................................................................... 51 6.2 Kiến nghị......................................................................................................... 52 6.2.1 Đối với Nhà Nước ................................................................................... 52 6.2.2 Đối với công ty........................................................................................ 53 6.2.3 Đối với những hộ nuôi bò ....................................................................... 54 GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -ix- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ DANH MỤC BIỂU BẢNG Trang Bảng 1: Một số thông tin liên quan đến nhà máy .................................................. 14 Bảng 2: Kết quả sản xuất qua các năm.................................................................. 20 Bảng 3: Sản lượng sữa thu mua tại Cần Thơ và các tỉnh lân cận .......................... 26 Bảng 4: Chi phí thu mua sữa tươi tại Cần Thơ ...................................................... 30 Bảng 5: Sản lượng và chi phí thu mua sữa từ thành phố Hồ Chí Minh ................ 32 Bảng 6: Sản lượng thu mua từ hai khu vực qua 3 năm.......................................... 34 Bảng 7: So sánh chi phí mua sữa tính trên 1000 kg từ hai khu vực năm 2004 ..... 35 Bảng 8: So sánh chi phí mua sữa tính trên 1000 kg từ hai khu vực năm 2005 ..... 35 Bảng 9: So sánh chi phí mua sữa tính trên 1000 kg từ hai khu vực năm 2006 ..... 36 Bảng 10: Số lượng bò tại các nhà cung cấp năm 2006.......................................... 40 Bảng 11: Kết quả mô hình hàm sản lượng sữa thu mua........................................ 41 GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -x- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ DANH MỤC HÌNH Trang Hình 1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức các phòng ban của Nhà máy sữa Cần Thơ............. 16 Hình 2: Sơ đồ thu mua sữa tươi từ nông hộ gần khu vực nhà máy ....................... 24 Hình 3: Biểu đồ thể hiện sự biến động sản lượng nguyên liệu sữa thu mua từ các nguồn cung cấp khu vực gần nhà máy........................................... 26 Hình 4: Biểu đồ so sánh sự chênh lệch về sản lượng nguyên liệu sữa thu mua của An Giang và Đồng Tháp ...................................................... 28 Hình 5: Sơ đồ thu mua sữa tươi từ thành phố Hồ Chí Minh ................................. 31 Hình 6: Biểu đồ sản lượng thu mua từ hai khu vực qua 3 năm ............................. 34 GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xi- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1 Đặt vấn đề nghiên cứu Với tốc độ phát triển vượt bậc của nền kinh tế thế giới, quá trình hội nhập đang là vấn đề chung của toàn cầu. Việt Nam đang từng bước chuyển mình để có thể hòa vào xu thế chung ấy. Đứng trước sự cạnh tranh khốc liệt với các doanh nghiệp ngoài nước, Việt Nam phải xây dựng một nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần đi đôi với sự quản lý của nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Để có được sự thành công trong công cuộc hội nhập kinh tế thế giới và có tiếng nói “riêng” trên trường Quốc tế, điều này thật không đơn giản, đòi hỏi ở nền kinh tế nước nhà phải thật sự hùng mạnh và sức cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước phải không ngừng được nâng cao. Vinamilk- Công ty Cổ Phần Sữa Việt Nam là doanh nghiệp hàng đầu trong ngành công nghiệp chế biến sữa, chiếm 75% thị phần sữa ở Việt Nam. Công ty đã không ngừng mở rộng quy mô và đa dạng hóa sản phẩm- Nhà máy sữa Cần Thơ là một trong những đơn vị trực thuộc Công ty Cổ Phần Sữa Việt Nam. Tuy còn non trẻ nhưng nhà máy đã đóng góp một phần không nhỏ vào sự thành công chung của công ty. Đa dạng hoá sản phẩm là điều doanh nghiệp đang hướng đến; tuy nhiên, vấn đề cần đặc biệt quan tâm là yếu tố nguyên liệu đầu vào bởi vì nó trực tiếp cấu thành nên thực thể của sản phẩm. Nguồn nguyên liệu chủ yếu của nhà máy là sữa bò tươi. Nhận biết được sự thiết yếu của nhân tố này nên việc lựa chọn nghiên cứu đề tài “Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ” là điều tất yếu. 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1 Mục tiêu chung So sánh và đánh giá hiệu quả thu mua nguyên liệu sữa tươi của Nhà máy sữa Cần Thơ, phân tích tình hình cung ứng nguyên liệu sữa tươi của những hộ nông dân cho nhà máy trong những năm qua. Từ đó, đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thu mua nguyên liệu sữa tươi tại nhà máy. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 1.2.2 Mục tiêu cụ thể (1) Phân tích thực trạng thu mua sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ trong những năm qua. Trên cơ sở đó, so sánh hiệu quả thu mua nguyên liệu sữa tươi tại nhà máy và nguồn nguyên liệu vận chuyển từ thành phố Hồ Chí Minh về. (2) Đánh giá hiệu quả khi mua sữa từ những hộ nông dân tại Cần Thơ các vùng lân cận và vận chuyển từ thành phố Hồ Chí Minh về. (3) Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến sản lượng sữa thu mua từ các hộ nông dân chăn nuôi. (4) Đề xuất giải pháp nhằm tối thiểu hoá chi phí thu mua sữa tươi nguyên liệu và phương hướng phát triển nguồn nguyên liệu tại chỗ. 1.3 Các giả thuyết cần kiểm định và câu hỏi nghiên cứu 1.3.1 Giả thuyết cần kiểm định Giả thuyết 1: Chi phí thu mua nguyên liệu sữa tươi từ hai khu vực là như nhau, tức là không có sự khác biệt nào khi mua tại Cần Thơ và vận chuyển từ thành phố. Mục đích của kiểm định là nhằm bác bỏ giả thuyết nêu trên. Giả thuyết 2: Sản lượng sữa nguyên liệu thu mua của nhà máy từ nông hộ chăn nuôi bò sữa (biến phụ thuộc) không phụ thuộc vào các nhân tố như số lượng bò sữa chăn nuôi, năng suất, giá bán, sản lượng sữa của nông hộ cho các cơ sở kinh doanh khác, quãng đường vận chuyển (các biến độc lập)… Mục tiêu kiểm định là để bác bỏ giả thuyết nêu trên, tức là phải có ít nhất một nhân tố tác động đến sản lượng sữa thu mua của nhà máy từ nông hộ. 1.3.2 Câu hỏi nghiên cứu + Có sự khác biệt nào khi thu mua từ hai nguồn cung cấp sữa (tại Cần Thơ và các tỉnh lân cận với vận chuyển từ thành phố Hồ Chí Minh) không? Bảng câu hỏi phỏng vấn nông hộ chăn nuôi bò sữa tập trung khai thác một số thông tin và số liệu về: + Tình hình chung về nông hộ như tên, tuổi, trình độ học vấn, nơi cư trú..... + Thực trạng chăn nuôi bò sữa như: Số lượng bò sữa, hình thức và cách thức chăn nuôi, năng suất sữa bình quân.... + Tìm hiểu và khai thác thông tin thị trường như giá bán và sản lượng sữa của nông hộ bán cho các cơ sở thu mua và sản xuất khác, mức độ thuận tiện khi GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xiii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 1.4 Phạm vi nghiên cứu 1.4.1 Không gian Luận văn được thực hiện tại Nhà máy sữa Cần Thơ. 1.4.2 Thời gian Thông tin số liệu được sử dụng cho luận văn là từ năm 2004, năm 2005 và năm 2006. 1.4.3. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu chính của đề tài này là hiệu quả thu mua nguyên liệu sữa tươi của Nhà máy sữa Cần Thơ từ hai nguồn cung cấp: nguồn cung cấp thứ nhất là từ thành phố Hồ Chí Minh vận chuyển về và nguồn cung cấp thứ hai là từ các nông hộ chăn nuôi bò sữa trong khu vực gần nhà máy và các vùng lân cận. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xiv- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 Phương pháp luận 2.1.1 Lý thuyết về hiệu quả thu mua và hiệu quả cung ứng 2.1.1.1 Lý thuyết về hiệu quả thu mua Trong kinh tế học tân cổ điển, “hiệu quả” ngụ ý sử dụng tối ưu kinh tế, tập hợp các nguồn lực để đạt được mức phúc lợi vật chất cao nhất cho người tiêu dùng của xã hội nói chung theo một tập hợp giá nguồn lực và giá thị trường đầu ra nhất định. Nhà sản xuất kinh doanh thường phải đối mặt với các giới hạn trong việc sử dụng nguồn lực sản xuất (vốn, lao động, nhân lực…). Do đó, họ cần phải xem xét và lựa chọn thứ tự ưu tiên các hoạt động cần thực hiện dựa vào các nguồn lực đó sao cho đạt kết quả cao nhất. Để có hiệu quả thì nhà sản xuất cần chú trọng đến 3 yếu tố đó là : (1) Không sử dụng nguồn lực lãng phí. (2) Sản xuất với chi phí thấp nhất. (3) Sản xuất để đáp ứng nhu cầu con người. Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, một trong những nhân tố quan trọng góp phần tăng lợi nhuận và kết quả kinh doanh của công ty đó là quá trình thu mua nguyên vật liệu đầu vào phục vụ cho quá trình sản xuất. Kết quả của quá trình này được phản ánh thông qua chỉ tiêu hiệu quả thu mua. Khi xem xét ở khía cạnh nhà quản trị, thu mua là một trong những chức năng cơ bản, không thể thiếu của mọi doanh nghiệp, là hoạt động thiết yếu của tổ chức và là sự phát triển, mở rộng của chức năng mua hàng. Tuy nhiên khi xem xét ở phương diện sản xuất kinh doanh, thu mua là quy trình hoặc những hoạt động liên quan đến quy trình mua nguyên vật liệu, máy móc, trang thiết bị và các dịch vụ đầu vào để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Cụ thể thu mua bao gồm các hoạt động sau: + Tham gia vào việc phát triển các nhu cầu nguyên vật liệu, dịch vụ, các chi tiết kỹ thuật. + Thực hiện các nghiên cứu về nguyên vật liệu và quản lý các hoạt động phân tích có giá trị. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xv- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ + Thực hiện những nghiên cứu chuyên sâu về thị trường nguyên vật liệu. + Thực hiện các hoạt động thu mua. + Quản trị chất lượng các nhà cung cấp. + Quản lý quá trình vận chuyển + Quản trị các hoạt động mang tính đầu tư như: tận dụng, sử dụng các loại nguyên liệu. Vậy hiệu quả thu mua phản ánh quá trình tìm kiếm, tiếp cận và thu mua có chọn lọc các yếu tố đầu vào phục vụ cho sản xuất kinh doanh (bao gồm cả yếu tố vô hình và hữu hình ) sao cho đảm bảo đúng số lượng và chất lượng đầu vào nhưng lại tốn chi phí và nguồn lực thấp nhất. 2.1.1.2 Lý thuyết về hiệu quả cung ứng Bất kỳ doanh nghiệp nào không thể tồn tại và phát triển nếu không được cung cấp bởi yếu tố đầu vào như: nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị kỹ thuật,...Do đó, cung ứng là hoạt động nhằm đáp ứng các nhu cầu đó của doanh nghiệp. Cung ứng là nhân tố ảnh hưởng quyết định đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Mục tiêu cơ bản của doanh nghiệp là lợi nhuận. Để đạt được mục tiêu đó, đòi hỏi nhà quản trị cung ứng phải linh hoạt và thật chính xác trong việc lập ra các kế hoạch mua vật liệu phục vụ sản xuất. Nếu hoạt động cung ứng tốt cung cấp đầy đủ, kịp thời máy móc thiết bị với chất lượng tốt, công nghệ tiên tiến, nguyên vật liệu đạt tiêu chuẩn, giá rẻ...thì hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp mới diễn ra một cách liên tục, nhịp nhàng với năng suất cao, tiết kiệm chi phí và làm ra sản phẩm đạt chất lượng tốt, giá thành hạ đáp ứng mọi yêu cầu của người tiêu dùng. Đặc biệt, trong điều kiện ngày nay, chi phí nguyên vật liệu chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong giá thành sản phẩm thì cung ứng càng có ảnh hưởng quyết định đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của tổ chức. a) Ý nghĩa của quản trị cung ứng Cung ứng có ý nghĩa rất to lớn, cụ thể là: Đảm bảo cho sản xuất được nhịp nhàng, liên tục. Tạo điều kiện nâng cao chất lượng hạ giá thành sản phẩm. Tạo điều kiện nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xvi- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ b) Mục tiêu của quản trị cung ứng: Mua hàng với giá cạnh tranh nghĩa là: mua với giá tương ứng với cung cầu và mức độ khan hiếm của nó trên thị trường. Đôi khi để có được mục tiêu này đòi hỏi phải có sự hiểu biết về kết cấu chi phí của nhà cung cấp cũng như khả năng giúp họ cải thiện kết cấu ấy. Từ đó, thoả thuận được một mức giá công bằng so với chi phí thực tế của họ. Một khi mua hàng với giá cao hơn đối thủ cạnh tranh nghĩa là đã không đạt dược mục tiêu này. Mua hàng một cách khôn ngoan: là luôn khéo léo thoả mãn một cách tốt nhất các mặt chất lượng, dịch vụ và giá cả phù hợp với nhu cầu của mình. Phát triển những nguồn cung cấp hữu hiệu và đáng tin cậy. Những nhà cung cấp sẵn sàng hợp tác giải quyết rắc rối và giảm thiểu tối đa chi phí vật tư, đó chính là nguồn lực vô giá của công ty đó. Ngày nay, công ty tiên tiến có xu hướng “mua nhà cung cấp” chứ không đơn thuần là “mua hàng”. Một công ty không thể đạt năng suất tối ưu nếu không nhận được nguồn nguyên vật liệu ổn định từ nhóm nhà cung cấp đáng tin cậy. Chính vì yêu cầu quan trọng này mà nhiều công ty đã thiết lập mối quan hệ chặt chẽ với nhà cung cấp. Giữ mối quan hệ tốt đẹp với nhà cung cấp hiện có. Quan hệ tốt với nhà cung cấp là hết sức cần thiết và nó là tiềm năng vô giá của công ty. Bên cạnh những hợp đồng được ký kết, không tránh khỏi những vấn đề vô số phát sinh trong quá trình thực hiện. Tuy nhiên, mọi vấn đề sẽ được giải quyết ổn thỏa nếu đảm bảo lợi ích giữa hai bên. Tóm lại: Quá trình cung ứng (mua nguyên vật liệu) đóng vai trò rất quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Nếu bộ phận mua hàng làm tốt chức năng này, cung cấp nguyên vật liệu đúng số lượng và chất lượng, kịp thời với chi phí thấp thì quá trình sản xuất sẽ diễn ra một cách liên tục và nhịp nhàng, mang lại hiệu quả kinh tế cao. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xvii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 2.1.2. Một số khái niệm và chỉ tiêu kinh tế liên quan đến quá trình thu mua 2.1.2.1 Một số khái niệm kinh tế a) Chi phí nguyên vật liệu Trước tiên, ta tìm hiểu chung về khái niệm chi phí. Chi phí là những khoản chi ra để mua, trao đổi các nguồn lực đầu vào cho sản xuất nhằm thực hiện quá trình sản xuất kinh doanh để thu được các sản phẩm dịch vụ đầu ra. Một khoản mục chi phí quan trọng trong sản xuất là chi phí nguyên vật liệu. Vật liệu là đối tượng lao động tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh để chế tạo ra sản phẩm mới. Đặc điểm của vật liệu là chỉ tham gia vào một chu kỳ sản xuất và khi kết thúc một chu kỳ sản xuất thì hình dáng ban đầu bị biến đổi, giá trị vật liệu được dịch chuyển toàn bộ vào giá trị vật liệu mới. Ở đây chúng ta nghiên cứu nguyên chính là sữa tươi (fresh milk) nguyên chất được thu mua từ các hộ nông dân chăn nuôi bò sữa tại thành phố Cần Thơ, các khu vực lân cận và nguồn nguyên liệu sữa được vận chuyển từ thành phố Hồ Chí Minh về nhà máy thông qua trạm trung chuyển. Để có thể tiến hành sản xuất tạo ra sản phẩm, doanh nghiệp phải mua nguyên vật liệu và các nguồn lực đầu vào. Khi ấy phải tốn một khoản chi phí đó là chi phí nguyên vật liệu trực tiếp cấu thành nên thực thể sản phẩm. Chi phí nguyên vật liệu là khoản chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra để thu mua nguyên vật liệu đưa vào quá trình sản xuất tạo ra sản phẩm mới. Ngoài chi phí nguyên vật liệu trực tiếp cấu thành nên thực thể sản phẩm, để hoàn thành quy trình sản xuất sản phẩm, doanh nghiệp còn phải tốn nhiều khoản mục chi phí khác như chi phí nhân công; chi phí trung gian bao gồm chi phí vận chuyển, chi phí bảo quản , chi phí tồn trữ, chi phí khấu hao máy móc.... b) Doanh thu Doanh thu là toàn bộ số tiền mà nhà sản xuất, kinh doanh dịch vụ có được từ hoạt động bán sản phẩm hàng hóa và dịch vụ trên thị trường. Đối với Nhà máy sữa Cần Thơ, doanh thu là toàn bộ khoản tiền mà nhà máy thu được từ hoạt động tiêu thụ sữa thành phẩm sau quá trình sản xuất. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xviii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ c) Lợi nhuận Trong mọi hoạt động sản xuất kinh doanh hay dịch vụ mục đích cuối cùng của doanh nghiệp là tối đa hoá lợi nhuận. Lợi nhuận là số tiền dôi ra từ hoạt động tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp sau khi trừ đi các khoản chi phí liên quan. Đối với Nhà máy sữa Cần Thơ, ngoài những mục tiêu về chất lượng và uy tín; mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận sản xuất kinh doanh là một trong những mục tiêu quan trọng của công ty. Tuy nhiên, lợi nhuận là kết quả cuối cùng của quá trình sản xuất kinh doanh lâu dài và nó chịu nhiều ảnh hưởng bởi từng giai đoạn, từng khâu, từng thời kì sản xuất kinh doanh. Quá trình thu mua và chi phí nguyên vật liệu ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Vì vậy, để đạt được mục tiêu doanh nghiệp cần phân tích, đánh giá tình hình thu mua nguyên vật liệu sữa tươi đồng thời phân tích các nhân tố tác động đến sản lượng sữa thu mua của nhà máy. 2.1.3 Mô hình hàm sản lượng thu mua và lý thuyết kiểm định Mô hình hàm sản lượng sữa thu mua: Việc thiết lập hàm sản lượng sữa thu mua là được lập trên cơ sở hàm hồi quy tuyến tính. Mục đích của hàm sản lượng này là nhằm tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến sản lượng sữa thu mua từ nông hộ chăn nuôi bò sữa. Từ đó nắm bắt được những nhân tố nào làm tăng, những nhân tố nào làm giảm sản lượng, và mức độ tăng giảm là bao nhiêu để có thể phát huy những nhân tố tích cực, giảm mức độ ảnh hưởng của nhân tố không tích cực sao cho hiệu quả thu mua nói chung và sản lượng thu mua nói riêng đạt được kết quả tốt nhất. Mô hình hàm hồi quy tuyến tính về sản lượng sữa thu mua có dạng: Y = b0 + b1X1 + b2X2 + … + bkXk Trong đó: + Y là sản lượng sữa nguyên liệu (kg) thu mua của nhà máy từ nông hộ chăn nuôi bò sữa , đây là biến phụ thuộc. + Xi là các biến độc lập (i=1, 2, …,k) bao gồm các nhân tố: số lượng bò sữa chăn nuôi, năng suất bò sữa, giá bán và sản lượng sữa của nông hộ cho các cơ sở kinh doanh khác, quãng đường vận chuyển đến nhà máy. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xix- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ + Các bi là các hằng số tương quan, bi càng lớn thì mức độ tương quan giữa sản lượng thu mua và các nhân tố nêu trên càng cao. Từ bảng kết quả ANOVA, ta chú ý đến một số chỉ tiêu sau: + R: Hệ số tương quan bội, nói lên mối quan hệ chặt chẽ giữa biến phụ thuộc Y và các biến độc lập Xi. R càng lớn mối quan hệ càng chặt chẽ. + Hệ số xác định (R2 – R Square) chỉ ra mức độ phụ thuộc các biến phụ Y vào các biến độc lập X + Tỷ số F = MRS /MSE dùng để so sánh với F trong bảng phân phối F ở mức ý nghĩa α. Thông thường dùng để kiểm định mức ý nghĩa của mô hình hồi quy, F càng lớn mô hình càng có ý nghĩa khi đó Sig.F càng nhỏ càng tốt. Giá trị Sig.F cho ta kết luận ngay tính phù hợp của mô hình, mô hình có ý nghĩa về mặt thống kê khi mức ý nghĩa α >> Sig.F Lý thuyết kiểm định giả thuyết H0: Tất cả các hằng số hồi quy đều bằng 0 (b0 = b1 = b2 = … = bk = 0), điều này có nghĩa là sản lượng sữa thu mua không phụ thuộc vào các nhân tố trên. H1: Có ít nhất một bi ≠ 0, tức là sản lượng sữa thu mua chịu phụ thuộc ít nhất vào một nhân tố nào đó. Giả thuyết H0 bị bác bỏ khi F > Fk, n-k, α với n là số mẫu điều tra. 2.1.4 Các nhân tố tác động đến sản lượng thu mua sữa nguyên liệu của nhà máy 2.1.4 .1 Năng suất sữa của đàn bò Một nhân tố góp phần quan trọng quyết định sản lượng sữa mua vào của Vinamilk là lượng sữa mà những nông hộ thu được mỗi ngày. Trung bình mỗi con cho 15 kg sữa, sản lượng thu được sẽ tỉ lệ thuận với sản lượng sữa nhà máy thu mua. Năng suất này chưa cao, các nông hộ cần quan tâm nhiều về yếu tố đầu vào nhằm làm tăng năng suất, sản lượng của đàn bò. Có như thế mới mang lại hiệu quả trong chăn nuôi cho người dân và giải quyết được vấn đề nguyên liệu của nhà máy Sữa nói riêng và ngành công nghiệp chế biến sữa nói chung. 2.1.4.2 Số lượng đàn bò Bên cạnh yếu tố năng suất, số lượng bò sữa của các hộ nông dân cũng góp phần quyết định sản lượng sữa thu mua tại địa phương của nhà máy. Khi chương GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xx- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 2.1.4.3 Giá bán bên ngoài Vinamilk bao tiêu sản phẩm toàn quốc nên áp dụng cùng một mức giá như nhau đối với sản phẩm được xếp loại tốt (A). Tuy nhiên, còn tùy thuộc vào chất lượng của từng loại sữa, nếu thoả mãn tất cả các tiêu chuẩn về lý, hoá, sinh đảm bảo lượng sữa tươi thu vào đạt tiêu chuẩn chất lượng; công ty sẽ mua với mức giá cao hơn bình thường. Một mặt người dân bán sữa cho nhà máy, mặt khác họ cung cấp sữa cho bên ngoài với thuận lợi là không cần kiểm tra chất lượng và được trả với mức gía cao hơn. Điều này cũng ít nhiều gây cản trở đến sản lượng sữa thu mua của nhà máy. 2.1.4.4 Sản lượng sữa bán bên ngoài Như đã nói ở trên, mỗi khi sản lượng mà người dân cung cấp cho bên ngoài tăng lên thì sản lượng nhà máy thu mua cũng ít nhiều bị ảnh hưởng. Nắm bắt được vấn đề này nhà sản xuất có những biện pháp thích hợp nhằm thu hút người nông dân cung ứng sữa cho nhà máy ngày càng nhiều hơn. 2.1.4.5 Quãng đường vận chuyển Quãng đường vận chuyển sữa đến nhà máy cũng tác động rất lớn đến quá trình cung ứng sữa. Một khi đoạn đường vận chuyển thuận lợi cho quá trình cung ứng thì sẽ tạo điều kiện thuận lợi trong việc giao nhận sữa. Điều này giúp cho người dân tiết kiệm được một khoảng chi phí đáng kể mỗi khi gía xăng dầu gia tăng. Đoạn đường vận chuyển dài luôn chứ đựng yếu tố rủi ro. Thêm vào đó, sữa là thức uống bổ dưỡng cung cấp nhiều năng lượng nhưng khó bảo quản. Nếu để sữa ở nhiệt độ thường trong vòng 3 tiếng sau khi vắt thì sản phẩm này sẽ bị hỏng. Do đó, nếu quãng đường dài thì người dân phải có kế hoạch vận chuyển sao cho hợp lý; vận chuyển sữa bằng xe chuyên dụng, làm lạnh sữa ở nhiệt độ thích hợp nhằm ngăn ngừa vi sinh phát triển gây hại đến nguồn nguyên liệu này. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xxi- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 2.2 Phương pháp nghiên cứu 2.2.1 Phương pháp chọn vùng nghiên cứu Nhà máy sữa Cần Thơ là một trong những nhà máy sản xuất của Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam. Giá trị sản xuất của nhà máy đóng góp rất lớn và chiếm tỷ trọng cao trong tổng giá trị sản xuất và phân phối của công ty. Ngoài mục tiêu lợi nhuận, vấn đề chất lượng, đảm bảo tốt cho sức khỏe người tiêu dùng và uy tín là những tiêu chí hàng đầu của công ty. Với những ưu thế nhất định về vị trí địa lý và tài nguyên nguồn nhân lực Nhà máy sữa Cần Thơ trở thành nhà máy sản xuất có tầm quan trọng và có vai trò chiến lược. Ngoài nguồn nguyên liệu sữa được vận chuyển từ thành phố Hồ Chí Minh, để phục vụ cho sản xuất nhà máy còn có thêm nguồn cung cấp nguyên liệu sữa từ các nông hộ chăn nuôi bò sữa trong khu vực lân cận. Để phục vụ tốt cho mục tiêu nghiên cứu, trong quá trình nghiên cứu đề tài còn tiến hành khảo sát, điều tra một số nông hộ chăn nuôi bò sữa tại thành phố Cần Thơ và các khu vực lân cận nhằm khai thác thêm một số thông tin. 2.2.2 Phương pháp thu thập số liệu Đề tài được hình thành nhờ vào hai nguồn số liệu đó là số liệu sơ cấp và số liệu thứ cấp. - Số liệu thứ cấp phản ánh sản lượng, giá trị và tình hình thu mua sữa nguyên liệu của nhà máy trong 3 năm từ năm 2004-2006 được thu thập từ phòng kế toán. Đồng thời kết hợp tham khảo trên các trang web, các sách báo và tạp chí…nhằm tìm thông tin số liệu về tình hình thu mua chung. - Số liệu sơ cấp đánh giá về thực trạng chăn nuôi bò sữa của nông hộ và các thông tin, số liệu liên quan đến sản lượng sữa thu mua từ nông hộ chăn nuôi bò sữa. Số liệu này được thu thập bằng cách phỏng vấn trực tiếp một số hộ nông dân chăn nuôi bò sữa trong khu vực Cần Thơ và các tỉnh lân cận theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên và tính thuận tiện. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xxii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu Mục tiêu (1) + Mục tiêu (2) : Sử dụng phương pháp thu thập, mô tả, tổng hợp, so sánh và phân tích số liệu thứ cấp. Mục tiêu (3): Sử dụng phương pháp phân tích hàm sản lượng sữa thu mua từ các hộ nông dân theo mô hình hồi quy tuyến tính dưới sự hỗ trợ của phần mềm excel. Sự tương quan và ý nghĩa của mô hình được thể hiện qua giá trị R2 và P_Value của từng biến độc lập. Trong đó, R2 thể hiện sự phụ thuộc của biến phụ thuộc vào các biến độc lập. P_Value của các biến độc lập cho biết mức độ phù hợp của từng biến độc lập. Mục tiêu (4): Trên cơ sở số liệu đã được phân tích từ các mục tiêu trên kết hợp với khảo sát thực trạng và đóng góp ý kiến của nông hộ chăn nuôi, từ đó đưa ra giải pháp. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xxiii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG THU MUA SỮA TƯƠI TẠI NHÀ MÁY SỮA CẦN THƠ TRONG NHỮNG NĂM QUA 3.1 Sơ lược về công ty 3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển Trong xã hội ngày nay, đời sống người dân đã không ngừng cải thiện, mọi người đã chú ý nhiều hơn cho bản thân mình như ăn phải ngon, mặc phải đẹp và điều quan trọng không thể thiếu đó là sức khỏe; và ai cũng biết sữa – một loại dưỡng chất mà có thể nói khó có loại thức uống dinh dưỡng nào thay thế được. Trên thị trường hiện nay, có rất nhiều nhãn hiệu sữa khác nhau, thương hiệu Vinamilk đã và đang đi vào lòng người như một điều tất yếu. Vinamilk, Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam được hình thành từ năm 1976 đã lớn mạnh và trở thành doanh nghiệp hàng đầu của ngành công nghiệp chế bến sữa. Hiện nay, Vinamilk đang chiếm 75% thị phần sữa Việt Nam. Có hơn 1400 đại lý và có mặt 64/64 tỉnh thành. Ngoài việc phân phối sản phẩm trong nước Vinamilk đã và đang xuất khẩu sang Mỹ, Pháp, Cannada, Đức và khu vực Trung Đông…. Để thỏa mãn nhu cầu của người tiêu dùng, Công ty đã liên tục đầu tư công nghệ chế biến hiện đại để tạo ra sản phẩm chất lượng cao, đa dạng. Và hôm nay, Vinamilk đã có hơn 200 mặt hàng sữa và các sản phẩm chế biến từ sữa. Sau 30 năm ra mắt người tiêu dùng, công ty đã xây dựng được 8 nhà máy và 1 xí nghiệp và đang xây dựng thêm 3 Nhà máy mới… Nhà máy sữa Cần Thơ – một trong những Nhà máy Sữa trực thuộc Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam, được xây dựng năm 1999 và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 22/5/2001 theo Quyết Định số 22/2001 QĐ- BCN. Giám đốc nhà máy là: Ông Nguyễn Quốc Khánh. Nhà máy sản xuất một số sản phẩm chính như: + Sữa tươi tiệt trùng các loại + Sữa chua uống các loại +Nước trái cây + Kem các loại +Bánh quy các loại. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xxiv- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ Bảng 1: MỘT SỐ THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN NHÀ MÁY Tổng số vốn đầu tư 5.000.000 USD Diện tích 2,29 ha Lô 46, khu Công Nghiệp Trà Nóc I, Phường Trà Nóc TP Cần Thơ. Địa chỉ Điện thoại 071.842698 F ax 071.842811 184-186-188, Nguyễn Đình Chiểu, Phường 6, Quận 3, TP Hồ Chí Minh Trụ sở chính Tổng số nhân viên 174 người (Nguồn: Phòng kế toán) 3.1.2. Mục tiêu tổng quát của nhà máy + Không ngừng phát triển các hoạt động sản xuất, tăng năng suất sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. + Đầu tư, mở rộng và đổi mới công nghệ và trang thiết bị. + Nâng cao giá trị của công ty, duy trì và phát triển thương hiệu sản phẩm. + Nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo ra các sản phẩm tiêu chuẩn quốc tế phục vụ tối đa nhu cầu người tiêu dùng. + Góp phần làm cho Vinamilk duy trì được vai trò chủ đạo của mình trên thị trường trong nước và cạnh tranh có hiệu quả với các nhãn hiệu sữa của nước ngoài. 3.1.3. Mục tiêu cụ thể của nhà máy + Tăng doanh số bán trong năm 2007 lên từ 5%– 7% + Tiếp tục chiến lược đa dạng hóa sản phẩm thông qua việc xây dựng hệ thống sản phẩm phong phú, đáp ứng được nhu cầu đa dạng của mọi đối tượng khách hàng, trong tương lai sẽ sản xuất thêm sản phẩm sữa đặc có đường. + Dự tính trong năm 2007 – 2008 sẽ mở rộng thêm quy mô sản xuất, xây dựng thêm phân xưởng sản xuất. + Phát triển nguồn nguyên liệu tại chỗ. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xxv- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xxvi- 3.1.4 Cơ cấu tổ chức Các phòng ban và bộ phận của nhà máy được tổ chức cơ cấu chức năng trực tuyến. Điều này có nghĩa là từng phòng ban và bộ phận sẽ trực tiếp quản lý và điều hành thuộc cấp của mình. Với cơ cấu tổ chức này, nhà máy có nhiều thuận lợi trong quá trình quản lý chẳng hạn như: thông tin được truyền tải nhanh chóng xuống cấp thấp mà không cần qua nhiều khâu trung gian; giảm sự cồng kềnh và phức tạp cũng như tối thiểu hoá chi phí trong khâu quản lý. ồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -16- BAN KHO GIÁM ĐỐC BAN CƠ ĐIỆN TỔ BÁNH-KEM- SỮA CHUA TỔ CƠ ĐIỆN TỔ ĐỘNG LỰC BAN HC-NS BAN KẾ TOÁN BAN Q.A PX.SẢN XUẤT BAN KỸ THUẬT GIÁM ĐỐC SX TỔ HC TỔ BẢO VỆ TỔ NHÀ ĂN TỔ CB TỔ RÓT 1 TỔ RÓT 2 GIÁM ĐỐC KTHUẬT Hình 1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức các phòng ban của Nhà máy sữa Cần Thơ Phân tích ngu Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 3.1.5 Chức năng các phòng ban Giám đốc nhà máy Có trách nhiệm điều hành mọi hoạt động trong nhà máy để sản xuất ra sản phẩm phù hợp với yêu cầu của Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam về số lượng, chất lượng và thời gian quy định. Chỉ đạo trực tiếp- Giám đốc sản xuất, Giám đốc kỹ thuật, ban cơ điện, hành chính nhân sự, ban kế toán, giám sát kho và chỉ đạo trực tiếp các quản đốc sản xuất và tất cả các cán bộ công nhân viên trong nhà máy. Chịu trách nhiệm trước tổng giám đốc Công ty Cổ phần sữa Việt Nam về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của nhà máy. Giám đốc sản xuất Lập kế hoạch và điều hành sản xuất phù hợp với yêu cầu của công ty. Là người được ủy quyền giải quyết các công việc thay thế Giám đốc khi Giám đốc đi vắng. Chỉ đạo trực tiếp quản đốc sản xuất và bộ phận kỹ thuật công nghệ. Chịu trách nhiệm trước Giám đốc nhà máy về thiết lập và duy trì hệ thống chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000. Ban hành chính nhân sự: Tổ chức thực hiện và kiểm tra việc thực hiện các công việc về tổ chức, lao động tiền lương,thi đua, khen thưởng, kỹ luật, hành chính, y tế, bảo vệ, nhà giặt, nhà ăn, bán phế liệu Chịu trách nhiệm trước Giám đốc nhà máy về việc thực hiện nhiệm vụ của các phòng ban . Ban kế toán Tổ chức và thực hiện công tác kế toán tại nhà máy Tổ chức, thực hiện ghi chép, tính toán phản ánh tình hình hoạt động sản xuất, thực hiện định mức tiêu hao nguyên vật liệu. Lập kế hoạch thu chi tài chínhvà có biện pháp thực hiện để đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh của nhà máy. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -17- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ Tính và thực hiện thanh toán tiền lương, bảo hiểm xã hội, tiền thưởng , thuế thu nhập cá nhân, ...theo quy định của các cơ quan chức năng và của Tổng giám đốc công ty. Ban Q.A (Quality Assurance) Chịu trách nhiệm trước giám đốc về: Kiểm tra chất lượng từ khâu thu mua nguyên vật liệu đến khâu xuất thành phẩm về số lượng và thời gian bảo quản. Thực hiện chế độ báo cáo định kỳ về chất lượng sản phẩm. Phân xưởng sản xuất Nhận chỉ thị từ Giám đốc nhà máy/Giám đốc sản xuất Tổ chức sản xuất ra sản phẩm phù hợp với yêu cầu của nhà máy về số lượng, chất lượng và thời gian quy định. Theo dõi , kiểm tra việc thực hiện các thủ tục, hướng dẫn công việc trong sản xuất, các nội quy, quy định của nhà máy, công tác an toàn vệ sinh lao động, vệ sinh thực phẩm, bảo hộ lao động môi trường làm việc. Tổ chức thực hiện quản lý nguyên vật liệu và định mức tiêu hao nguyên vật liệu. Bố trí điều động công nhân trong phân xưởng để hoàn thành công việc. Ban kỹ thuật Lập kế hoạch triển khai sửa chữa, bảo trì, quản lý hồ sơ máy móc thiết bị và xây dựng cơ bản đảm bảo tình trạng thiết bị nhà xưởng hoạt động tốt đáp ứng được yêu cầu của nhà máy. Tham mưu cho Giám đốc nhà máy triển khai các công trình, dự án về đầu tư máy móc thiết bị, xây dựng nhà xưởng. Chịu trách nhiệm trước Giám đốc nhà máy về những nhiệm vụ trên. Ban cơ điện Tổ chức kiểm tra việc thực hiện các công việc về gia công, lắp đặt, sữa chữa bảo trì, bảo dưỡng máy móc thiết bị và các xe cơ giới trong nhà máy đảm bảo hoạt đọng thường xuyên và liên tục. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -18- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -19- Kho vật tư- Nguyên vật liệu Chịu trách nhiệm trước Giám đốc nhà máy về: Quản lý tài sản được trang bị trong kho. Về việc kiểm soát nhập xuất tồn Về bảo quản nguyên vật liệu, vật tư kỹ thuật, sản phẩm hàng hoá lưu kho an toàn, phù hợp với số lượng và chất lượng. 3.1.6 Kết quả hoạt động sản xuất của Nhà máy sữa Cần Thơ trong những năm qua (2004-2006) Trong ba năm vừa qua với sự nổ lực không ngừng của toàn thể cán bộ công nhân viên Nhà máy sữa Cần Thơ, nhà máy đã hoàn thành xuất sắc kế hoạch được giao. Hiện nay, nhà máy đã sản xuất năm loại sản phẩm chính với chủng loại đa dạng như: sữa tươi tiệt trùng, sữa chua, kem, bánh và nước ép trái cây các loại. Cụ thể như sau: ồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -17- Bảng 2: KẾT QUẢ SẢN XUẤT QUA CÁC NĂM (Nguồ toán) n: Phòng kế Chênh lệch 2005/2004 Chênh lệch 2006/2005 STT Sản phẩm Đvt Năm 2004 Năm 2005 Năm2006 Số lượng % Số lượng % 1 Sữa tươi tiệt trùng loại 1/4L Lít 3.232.567 4.001.450 5.839.850 768.883 23,79 1.838.400 45,94 2 Sữa tươi tiệt trùng loại 1/5L Lít 669.923 1.996.329 2.953.021 1.326.406 197,99 956.692 47,92 3 Sữa tươi học đường 1/5L Lít 2.115.740 1.785.632 2.148.897 -330.108 -15,60 363.265 20,34 4 Nước ép trái cây1/5L Lít 0 68.420 69.852 68.420 - 1.432 2,09 5 Sữa chua bịch Lít 0 1.652 1.652 - -1.652 - 6 Sữa chua hủ 110ml Hộp 5.431.296 10.080.546 14.868.160 4.649.250 85,60 4.787.614 47,49 7 Kem cây các loại 45ml Cây 75.241 70.223 60.258 -5.018 -6,67 -9.965 -14,19 8 Kem ly các loại 100ml Ly 73.388 73.256 72.562 -132 -0,18 -694 -0,95 9 Kem bịch Susu 65ml Hộp 6.964.355 6.799.231 7.001.562 -165.124 -2,37 202.331 2,98 6,88 10 Kem thố 1/2L Thố 18.958 12.561 13.425 -6.397 -33,74 864 33,66 72.99462,4683.363289.822216.828133.46511 Bánh các loại Kg Phân tích ngu Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ Qua bảng trên ta thấy: Số lượng sản phẩm sản xuất ra tại Nhà máy sữa Cần Thơ năm 2005 tăng so với năm 2004. Riêng đối với sản phẩm sữa tươi tiệt trùng 1/5L tăng 197,99%, sữa chua hủ 110ml tăng 85,6%, bánh các loại tăng 62,46%. Bên cạnh đó, sản phẩm kem có chiều hướng giảm: Kem thố 1/2L giảm 33,74%, các loại kem khác giảm nhẹ từ 0,18% đến 6,67%. Sản phẩm này giảm do sự thay đổi kế hoạch của công ty. Một nhà máy khác thuộc tổng công ty sẽ chuyên đảm trách những mặt hàng này. Nhà máy sữa Cần Thơ tập trung sản xuất và mở rộng những mặt hàng thiết yếu như sữa chua, sữa tươi tiệt trùng với các chủng loại khác nhau...Cụ thể là sản phẩm sữa tươi tiệt trùng loại 1/4L, năm 2006 tăng 45,94% tương đương 1.838.400 lít, sữa tươi tiệt trùng loại 1/5L tăng 47,92 %. Các sản phẩm này đồng loạt gia tăng do đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao của thị trường. Nhà máy đã cho ra đời những sản phẩm sữa tươi giàu vitamin và khoáng chất với các chủng loại khác nhau như: sữa tươi không đường, có đường, sôcôla, dâu... Hiện nay, đời sống con người không ngừng được cải thiện và nâng cao. Nhu cầu sử dụng thực phẩm ngày càng phong phú, người tiêu dùng không chỉ cần có sản phẩm tốt, giàu chất dinh dưỡng là đủ. Chính vì vậy, các nhà sản xuất cung cấp rất nhiều loại sản phẩm khác nhau trên thị trường, làm đa dạng hoá sự lựa chọn của người tiêu dùng. Riêng đối với sản phẩm sữa tươi học đường 1/5L, số lượng sản xuất ra không phụ thuộc vào sự biến động của thị trường. Bởi vì đây là sản phẩm được sản xuất theo nhu cầu dự án dành tài trợ cho trẻ em ở các trường học. Sản phẩm này sản xuất ra theo đơn đặt hàng. Nguồn nguyên liệu để sản xuất ra những sản phẩm này là sữa bò tươi. Do đó, có được nguồn nguyên liệu dồi dào cung cấp cho nhà máy là điều hết sức quan trọng. Quy mô nhà máy không ngừng mở rộng, trong tương lai sẽ lắp đặt thêm dây chuyền sữa đặc mới, cho ra đời những sản phẩm phong phú đa dạng, cải tiến mẫu mã... phục vụ nhu cầu, lợi ích của người tiêu dùng. Do đó, định hướng phát triển đúng nguồn nguyên liệu là nhân tố vô cùng quan trọng góp phần tạo nên sự thành công của công ty. 3.2 Thuận lợi và khó khăn của Nhà máy sữa Cần Thơ: GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -17- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 3.2.1 Thuận lợi Thành phố Cần Thơ nằm ở trung tâm vùng hạ lưu châu thổ sông Cửu Long, trải dài trên 55 km dọc bờ Tây sông Hậu với diện tích tự nhiên 1.390km2 , đứng thứ ba mươi về dân số trong tổng số 64 tỉnh thành.Với vị trí tiềm năng và nguồn nhân lực dồi dào như thế, nơi đây đã quy tụ nhiều nhà máy sản xuất và chế biến mang lại hiệu quả kinh tế cao cho đất nước. Một trong số đó là Nhà máy sữa Cần Thơ - nhà máy chế biến sữa đầu tiên của Đồng Bằng Sông Cửu Long. Nhà máy tọa lạc tại khu công nghiệp Trà Nóc, nơi thuận lợi trong việc tiếp nhận nguồn nguyên liệu sữa tươi từ những hộ nông dân chăn nuôi bò sữa. Nhà máy được trang bị những máy móc thiết bị tiên tiến và hiện đại được nhập về từ Hà Lan, Ý, Thụy Điển...Thêm vào đó, Nhà máy là nơi quy tụ những kỹ sư, cán bộ ,công nhân với tay nghề cao, trẻ, khỏe, đầy lòng nhiệt huyết, lao động với tinh thần tự giác cao. 3.2.2 Khó khăn Tuy nhiên, do đội ngũ cán bộ công nhân viên còn trẻ nên thiếu kinh nghiệm nhưng với tinh thần ham học hỏi sẽ tạo nên sức mạnh tiềm năng cho nhà máy trong tương lai. 3.3 Phương hướng hoạt động của nhà máy Để đáp ứng công suất hoạt động của nhà máy 30.000.000 lít sữa/năm, khu vực này cần tăng thêm rất nhiều bò sữa từ 10.000 con đến 15.000 con trong đó có 7.000-8.000 con cho sữa. Tây Đô - khu vực châu thổ rộng lớn, là vùng kinh tế trọng điểm của Đồng Bằng Sông Cửu Long và cả nước; là đầu mối giao thông quan trọng nối liền các tỉnh của miền Nam Tổ Quốc. Sự phát triển công nghiệp trong cơ cấu công – nông nghiệp sẽ đem lại giá trị kinh tế lớn cho vùng này. Chính vì vậy, hướng phát triển chủ đạo của Nhà máy sữa Cần Thơ là tận dụng những thế mạnh sẵn có của vùng này để sản xuất những sản phẩm mang lại giá trị dinh dưỡng cao, giá cả phải chăng phục vụ mọi nhu cầu của khách hàng. Mặt khác, phát triển nhà máy sữa ở Cần Thơ sẽ giải quyết được tình trạng thất nghiệp mang lại hiệu quả kinh tế cho doanh nghiệp và hiệu quả xã hội cho đất nước. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -18- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 3.4. Thực trạng thu mua nguyên liệu sữa tươi của nhà máy Từ khi thành lập đến nay nhà máy đã không ngừng phát triển, đã cho ra đời những sản phẩm chất lượng thoả mãn nhu cầu của tất cả các đối tượng khách hàng từ trẻ sơ sinh, trẻ em, thanh thiếu niên, người lớn, người có nhu cầu đặc biệt (sữa cho người gầy, sữa cho người già, người có chứng bệnh loãng xương...) Để đáp ứng được nhu cầu ấy, nhà máy đã thu mua một sữa tươi nguyên liệu khá lớn từ các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Sóc Trăng và những hộ nông dân chăn nuôi bò sữa tại Cần Thơ. Với lượng sữa thu mua này thì không đáp ứng đủ lượng nguyên liệu để nhà máy hoạt động và điều tất yếu là phải vận chuyển từ thành phố Hồ Chí Minh về với số lượng tương đối lớn. Bên cạnh đó, công ty cũng tổ chức các đại lý trung chuyển nên luôn đảm bảo nhiệm vụ bao tiêu toàn bộ sản phẩm sữa tươi và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người nông dân trong việc cung cấp sữa hằng ngày. Sữa là mặt hàng liên quan trực tiếp đến sức khỏe của người tiêu dùng do đó an toàn vệ sinh thực phẩm được công ty đặt lên hàng đầu. Kiểm tra chất lượng sản phẩm không chỉ là kiểm tra khi sản phẩm đã hoàn thành mà nó được theo dõi sát sao từ khâu thu mua nguyên liệu đến khâu chế biến và cuối cùng là tiêu thụ. Chính vì vậy, công ty đã đầu tư hệ thống kiểm tra chất lượng sữa tươi và có riêng một đội ngũ nhân viên KCS làm nhiệm vụ kiểm tra chất lượng sữa ngay từ khâu đầu vào để đảm bảo nguồn nguyên liệu sử dụng của nhà máy vừa thơm ngon, bổ dưỡng và đạt chất lượng cao. Đặt biệt, đối với những hộ giao sữa đạt chất lượng tốt và đảm bảo thời gian giao nhận hàng, nhà máy có những chính sách ưu đãi nhằm tạo niềm phấn khởi cho người nông dân. Để đảm bảo quá trình sản xuất được diễn ra một cách liên tục và không bị gián đoạn bởi các nguyên nhân như: thiếu nguyên vật liệu để sản xuất, hoặc vật liệu không đến kịp thời để sản xuất...Doanh nghiệp đã sử dụng hệ thống “J.I.T” (Just in time inventory systems) tức là: doanh nghiệp có mối quan hệ tốt với nhà cung cấp bằng những hợp đồng dài hạn đảm bảo quá trình cung ứng nguyên vật liệu diễn ra thường xuyên và liên tục; thứ hai là những nhà cung cấp phải đảm bảo quá trình giao hàng diễn ra đúng thời gian và không gian quy định và hệ thống này đảm bảo một điều rằng công ty phải triển khai một hệ thống kiểm tra chất lượng toàn bộ sản GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -19- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ phẩm và nguyên liệu nhằm hạn chế mọi sai sót có thể xảy ra. Nói chung, quá trình thu mua nguyên liệu được kiểm tra một cách chặt chẽ theo đúng nội dung của hướng dẫn công việc mà tổng công ty đã đưa ra. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -20- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 3.4.1 Qui trình thu mua sữa tươi từ những hộ chăn nuôi bò sữa tại Cần Thơ và các vùng lân cận 3.4.1.1 Qui trình thu mua nguyên vật liệu Đối với nhà cung cấp lần đầu tiên cung ứng sữa cho nhà máy, quá trình thu mua nguyên liệu được tiến hành theo quy trình chung -bảo quản-cung cấp cho bộ phận liên quan sau đây: - Xác định nhu cầu nguyên vật liệu: - Lựa chọn nhà cung cấp - Soạn thảo đơn đặt hàng và ký hợp đồng - Tổ chức thực hiện đơn hàng, hợp đồng - Nhập kho a) Sơ đồ thu mua sữa tươi từ nông hộ chăn nuôi bò sữa. Lập phiếu đăng ký Nhập kho (bồn trữ) Ký hợp đồng Thực hiện hợp đồng Giám sát giao hàng Kiểm tra & lập hợp đồng Đánh giá nhà cung cấp Không đồng ý thông báo cho nhà cung cấp Không đồng ý thông báo cho nhà cung cấp Duyệt GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -21-Hình 2: Sơ đồ thu mua sữa tươi từ nông hộ gần khu vực nhà máy Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ b) Chú thích - Các nhà cung cấp sữa cho nhà máy lập phiếu đăng ký gởi đến ban kế toán. Ban kế toán trình Giám đốc duyệt. - Giám đốc căn cứ vào nhu cầu sản xuất của nhà máy duyệt phiếu đăng ký của khách hàng. Nếu không đồng ý thì thông báo lại cho nhà cung cấp. - Ban Q.A và kế toán phối hợp tổ chức thực hiện đánh giá nhà cung cấp theo đúng quy định và tiêu chuẩn của công ty đề ra. - Ban kế toán lập hợp đồng và ký hợp đồng giữa nhà cung ứng và nhà máy. - Bên bán và mua thực hiện ký hợp đồng, hợp đồng có giá trị một năm. Nhà cung cấp phải thực hiện việc giao sữa và bảo quản sữa theo đúng thời gian và số lượng đã được quy định sẵn trong hợp đồng. - Thủ kho kiểm tra về số lượng khi giao nhận hàng và ban Q.A kiểm tra về chất lượng sữa - Sau khi kiểm tra thì thủ kho tiến hành nhập hàng. Sữa là loại thực phẩm dễ hỏng khi tiếp xúc trực tiếp với không khí ở nhiệt độ bình thường. Nếu không sản xuất liền thì trữ ở bồn lạnh với nhiệt độ vừa phải đảm bảo sữa vừa tươi thơm ngon và bổ dưỡng. - Đối với những nhà cung cấp quen thuộc, nhà máy cử 1 bộ phận đến kiểm tra chuồng trại định kỳ để đảm bảo sữa thu mua đạt tiêu chuẩn về chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -22- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 3.4.1.2 Tình hình chi phí và sản lượng sữa tươi thu mua từ nông hộ trong những năm qua a) Sản lượng sữa thu mua Bảng 3: SẢN LƯỢNG THU MUA SỮA TẠI CẦN THƠ VÀ CÁC TỈNH LÂN CẬN Đơn vị tính: kg Chênh lệch Chênh lệch 2005/2004 2006/2005 Năm Năm Năm Sản lượng Khoản mục 2004 2005 2006 % Sản lượng % Nông Trường Sông Hậu 361.394 311.991 421.188 -49.403 -13,67 109.197 35,00 XNDV Chăn nuôi An Giang 278.596 88.260 0 -190.336 -68,32 -88.260 - TT Giống NN Cần Thơ 97.047 89.225 131.446 -7.822 -8,06 42.221 47,32 HTX NN Evergrowth Sóc Trăng 3.198 247.293 365.875 244.095 7.632,74 118.582 47,95 Cty DV PTNN Đồng Tháp 48.383 79.446 0 31.063 64,20 -79.446 - Hộ nông dân giao sữa 9.723 17.451 31.068 7.728 79,48 13.617 78,03 Tổng 798.341 833.666 949.577 35.325 4,42 115.911 13,90 (Nguồn: Phòng kế toán) Để thấy rõ hơn về sự biến động sản lượng thu mua nguyên liệu của nhà máy qua các năm, ta có biểu đồ minh họa sau: GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -23- 0 50000 100000 150000 200000 250000 300000 350000 400000 450000 2004 2005 2006 Nam Sa n lu on g (k g) Nong truong Song Hau XNDV Chan nuoi An Giang TT Giong NN Can Tho HTX NN Evergrowth Soc Trang Cty DV PTNN ông Thap Ho nong dan giao sua Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ Hình 3: Biểu đồ thể hiện sự biến động sản lượng nguyên liệu sữa thu mua từ các nguồn cung cấp khu vực gần nhà máy. Thực tế cho thấy, tình hình thu mua sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ ở địa bàn và các vùng lân cận có nhiều thay đổi. Năm 2005 sản lượng thu mua có tăng nhưng không đáng kể, chỉ tăng khoảng 35.325 kg tương đương 4,42% so với năm 2004. Năm 2006 so với năm 2005 có chiều hướng tốt hơn so với 2 năm trước, về sản lượng thu mua tăng 115.911 kg tăng 13,9% so với năm trước. Có sự bến động này là do đâu? Năm 2005 và năm 2004 số lượng sản phẩm sản xuất ra không biến động lắm, số lượng từng sản phẩm có sự dao động nhẹ. Điều này đồng nghĩa với việc sản lượng nguyên liệu sữa tươi mua vào không có sự biến động đáng kể. Riêng năm 2006, lượng sữa tươi thu mua tăng 13,9% do tình hình chăn nuôi của người dân được cải thiện và những chính sách ưu đãi của nhà máy nhằm thu hút các đối tác là những hộ nông dân. Sản lượng sữa họ giao cho nhà máy ngày càng gia tăng. Chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn đối với từng nhà cung cấp. Tuy nhiên, với sản lượng thu mua này, nó dự báo một biến động không mấy khả quan cho hoạt động chăn nuôi bò sữa của những hộ nông dân. Nếu xét riêng từng nhà cung cấp: Năm 2005/2004: + Nông trường Sông Hậu cung cấp sữa cho nhà máy giảm 49.403 kg (13,67%) + XNDV Chăn nuôi An Giang giảm khoảng 68,32% + Trung tâm giống nông nghiệp giảm khoảng 8,06% + Hợp tác xã nông nghiệp Evergrowth Sóc Trăng tăng mạnh khoảng 7.632,74%. + Cty DV PTNT Đồng Tháp tăng 64,2% + Hộ nông dân giao sữa tăng 79,48% Năm 2006/2005 + Nông trường Sông Hậu tăng 35% + Trung tâm giống nông nghiệp tăng 47,32% + Hợp tác xã nông nghiệp Evergrowth Sóc Trăng tăng 47,95% GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -24- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ + Hộ nông dân giao sữa tăng 78,03% Trong 3 năm từ năm 2004 đến năm 2006, sản lượng sữa cung cấp từ các tỉnh An Giang và Đồng Tháp có sự biến động lớn theo xu hướng giảm dần. Đặc biệt trong năm 2006, nhà máy đã không nhận được nguyên liệu cung cấp từ các tỉnh này. Sự biến động này được cụ thể hóa theo biểu đồ minh họa sau. Hình 3: Biểu đồ thể hiện sự biến động sản lượng sữa thu mua từ AnGiang và Đồng Tháp. 0 50,000 100,000 150,000 200,000 250,000 300,000 nam sa n lu on g (k g) An Giang Dong Thap 2004 2005 Hình 4: Biểu đồ so sánh sự chênh lệch về sản lượng nguyên liệu sữa thu mua của An Giang và Đồng Tháp. Lượng sữa thu mua từ An Giang và Đồng Tháp năm 2005 giảm so với năm 2004 và thậm chí năm 2006 lượng sữa thu mua bằng 0 là do số lượng đàn bò nơi đây giảm mạnh. Nguyên nhân chính của hiện tượng đàn bò giảm là do giá thành sữa cao, trong đó: giá thức ăn chăn nuôi năm 2005 tăng 5%, năm 2006 tăng 6,3%, giá con giống cao 11-14 triệu đồng/con (năm 2000) đôi khi tăng lên 19-24 triệu đồng /con trong thời gian “sốt giá” (năm 2004) do mọi người đua nhau phát triển đàn bò sữa một cách ồ ạt mà không tính đến hiệu quả của nó.(Nguồn: Giải pháp phát triển ngành chăn nuôi bò sữa-Hải Phương). Ngoài ra, hiệu quả của việc chăn nuôi này còn phụ thuộc vào năng suất sữa, quy mô, kinh nghiệm chăn nuôi. Ở hai tỉnh này, năng suất cho sữa ở bò chưa cao, khoảng 3.550 kg/chu kỳ (240 ngày). Ngoài ra, quy mô chăn nuôi còn nhỏ lẻ, phân tán nên khó khăn cho vấn đề chuyên chở và mua sữa. Một điều quan trọng nữa là người dân chưa có kinh nghiệm trong việc chăn nuôi bò sữa vì đây là ngành mới, nó còn lạ lẫm đối với người dân Việt Nam đã quen với GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -25- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ truyền thống trồng lúa nước. Thêm vào đó, chi phí vận chuyển từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ biến động liên tục trong những năm qua. Nó bị ảnh hưởng trực tiếp bởi giá cả xăng dầu trong và ngoài nước. Trước tình hình đó, thì công ty đã có 2 đợt tăng giá thu mua sữa bò tươi cho các hộ nông dân. Nhưng với ngành chăn nuôi còn mới lạ này, liệu việc tăng giá ấy có cứu nỗi dàn bò của các hộ nông dân chăng? Giá thu mua sữa tươi của công ty không phải là nhân tố quyết định tất cả đến hiệu quả sản xuất của những hộ nông dân chăn nuôi bò sữa. Mà hiệu quả ấy bị ảnh hưởng bởi rất nhiều nhân tố được phân tích như trên. Bên cạnh đó, nhiều người nông dân đã chuyển sang bán sữa cho các cơ sở làm sữa chua với giá cao hơn nhưng lượng tiêu thụ lại không ổn định dẫn đến tình trạng thua lỗ của các hộ nông dân là điều tất yếu. Trong khi nông dân các tỉnh khác định từ giả với việc chăn nuôi bò sữa thì ở Sóc Trăng nông dân ngày càng phấn khởi hơn với Dự án Nâng Cao đời sống Nông Thôn do Canađa tài trợ. Năm 2004, hợp tác xã nông nghiệp Evergowth mới vừa thành lập đứng ra thu mua sữa từ các hộ nông dân do đó sản lượng sữa cung cấp cho Nhà máy sữa Cần Thơ chưa cao chỉ 3.198 kg (do chỉ cung cấp 2 tháng cuối năm). Sản lượng của hợp tác xã cung cấp cho nhà máy tăng vượt bậc (Năm 2005 tăng 7.632,74% so với năm trước, năm 2006 tăng 47,95% so với năm 2005) do hợp tác xã được dự án hỗ trợ xây dựng trụ sở, cơ sở hạ tầng, thiết bị bảo quản, phương tiện vận chuyển và một hệ thống làm lạnh có tác dụng tích cực trong việc thu mua sữa tươi từ các hộ nông dân. Bên cạnh đó, cũng đã đưa một số hộ được nhận bò sữa đi tập huấn kỹ thuật chăn nuôi bò ở tỉnh Bình Dương và đã hình thành được mạng lưới thú y rộng khắp. Một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên sự thành công của hợp tác xã là: Một mặt, hợp tác xã thu mua sữa từ những hộ nông dân, mặt khác đã trồng nhiều giống cỏ xanh đảm bảo nguồn thức ăn vững chắc cho bò, nhằm tránh tình trạng lệ thuộc quá mức vào thức ăn công nghiệp được bán trên thị trường mà loại thức ăn này vốn dĩ rất đắt. Số lượng xã viên ngày càng tăng từ 171 xã viên nay tăng lên 477 xã viên. Quy mô hợp tác xã ngày càng mở rộng. Thêm vào đó, kỹ luật hợp tác xã rất nghiêm minh đảm bảo lượng sữa vắt ra toàn bộ đều cung cấp cho nhà máy. Xã viên nào vi phạm, bán sữa ra bên ngoài nếu bị phát hiện sẽ bị kỷ luật, nặng hơn là khai trừ khỏi hợp tác xã và bị lấy lại số bò đó giao cho hộ nông dân khác nuôi. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -26- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ (Phỏng vấn trực tiếp nông hộ giao sữa). Đặc biệt, hợp tác xã đã ký hợp đồng với Nhà máy sữa Cần Thơ đảm bảo việc tiêu thụ hết lượng sữa rất lớn mà hợp tác xã cung cấp. Sữa thu mua từ các hộ nông dân cũng tăng lên qua các năm: năm 2005 tăng 7.728 kg (79,48%), năm 2006 tăng 78,03% so với năm 2005 chứng tỏ các hộ nông dân chăn nuôi ngày càng hiệu quả. Lợi nhuận từ việc chăn nuôi gia tăng, số lượng đàn bò của nông hộ mở rộng do đó sản lượng cung cấp cho nhà máy tăng. Thêm vào đó, sữa bò giao cho nhà máy với chất lượng tốt được cộng điểm, tăng tiền nên các hộ nông dân rất phấn khởi. Vinamilk là nơi đảm bảo lượng sữa đầu ra của các hộ nông dân ổn định nhất. Chênh lệch Năm 2005/2004 Năm 2006/2005 STT Khoản mục Năm 2004 Năm 2005 Năm 2006 Tuyệt đối % Tuyệt đối % Sản lượng 1 (kg) 798.341 833.666 949.577 35.325 4,42 115.911 13,90 Đơn giá 2 (đồng/kg) 3.500 3.900 4.300 400 11,43 400 10,26 Thành tiền (đồng) 2.794.193.500 3.251.297.400 4.083.181.100 457.103.900 16,36831.883.700 25,593 Chi phí thử nghiệm(đồng) 4 10.378.433 10.872.160 12.405.926 493.727 4,76 1.533.766 14,11 Tổng chi phí(đồng) 2.804.571.933 3.262.169.560 4.095.587.026 457.597.627 16,32833.417.466 25,555 b) Chi phí thu mua sữa tại Cần Thơ và các tỉnh lân cận Bảng 4: CHI PHÍ THU MUA SỮA TƯƠI TẠI CẦN THƠ (Nguồn:Phòng kế toán) Ta thấy, chi phí mua nguyên liệu tăng qua 3 năm. Cụ thể, năm 2005 so với 2004 là 16,32% và năm 2006/2005 tăng là 25,55%. Theo quy luật vận động chung của tạo hóa, tất cả vạn vật đều phát triển theo chiều hướng gia tăng của nó, trừ một số trường hợp ngoại lệ. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam không ngừng tăng cao và được đánh giá là một trong những nước có tốc độ tăng trưởng cao trong khu vực và trên thế giới, chỉ số giá tiêu dùng ở mức cao (8,4-9,5%) trong những năm qua làm cho giá cả các mặt hàng đồng loạt gia tăng. Chi phí đầu vào cho việc chăn nuôi bò cũng vậy, điển hình là thức ăn gia GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -27- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ súc tăng 5% (năm 2005), 6,3% (năm 2006)...góp phần làm cho giá thu mua sữa tươi năm 2005/2004 tăng 11,43% và năm 2006 là 10,26 %. Bên cạnh đó, trước khi nguyên vật liệu về nhập kho phải được kiểm tra, đánh giá một cách sát sao để đảm bảo sữa đạt tiêu chuẩn. Do đó, chi phí cho việc thử nghiệm cũng là một trong những nhân tố góp phần đẩy tổng chi phí cho việc thu mua sữa tươi gia tăng từ 16,32% (2005/2004) tương đương 457.597.627 đồng lên 25,55% (năm 2006/2005) tương đương 833.417.466 đồng. Tổng chi phí mua nguyên liệu tăng không có nghĩa là tình hình thu mua kém hiệu quả. Với sản lượng thu mua sữa ngày càng nhiều thì giá trị của nó tăng là điều dễ hiểu. 3.4.2 Qui trình thu mua sữa tươi từ Thành Phố Hồ Chí Minh 3.4.2.1 Quy trình mua sữa từ TP HCM a) Sơ đồ thể hiện quy trình thu mua GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -28- Dự trù NVL SX trong tháng Giấy đề nghị cung cấp NVL Ban xuất nhập khẩu, nhà cung cấp kiểm tra khả năng cung ứng Trả lời Xí nghiệp kho vận, nhà cung cấp vận chuyển Vận chuyển và Giao hàng Nhận hàng & nhập kho Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ Hình 5: Sơ đồ thu mua sữa tươi từ thành phố Hồ Chí Minh Dự trù nguyên vật liệu là lượng nguyên vật liệu tạm tính dùng cho tháng sau dựa trên kế hoạch sản xuất dự thảo cho tháng sau. Thủ kho căn cứ vào bảng dự trù nguyên vật liệu sản xuất của tháng sau do kế toán thống kê lập gởi đến ban xuất nhập khẩu. Ban xuất nhập khẩu căn cứ bảng dự trù này xem xét khả năng cung ứng để cân đối nguyên vật liệu. Ban xuất nhập khẩu sẽ xác định lượng sữa tồn kho còn là bao nhiêu? Có đủ cung cấp không hoặc liên hệ nhà cung ứng (nếu cần). Xí nghiệp kho vận căn cứ vào lượng hàng tồn kho và giấy đề nghị cung cấp nguyên vật liệu để bố trí vận chuyển từ kho công ty hoặc từ nhà cung cấp xuống nhà máy. Khi nhận hàng thủ kho có nhiệm vụ kiểm tra tất cả các chứng từ đi kèm (phiếu điều kho, hoá đơn, số lượng...). Mọi sự điều chỉnh do kế hoạch thay đổi dẫn đến nguyên vật liệu tăng hay giảm phải được thông báo ngay cho ban xuất nhập khẩu bằng giấy đề nghị cung cấp nguyên vật liệu để bộ phận này kịp thời đặt hàng và cung ứng cho nhà máy chiếm ít nhất 5 ngày. 3.4.2.2 Chi phí và sản lượng thu mua từ Thành Phố Hồ Chí Minh: a) Sản lượng thu mua Bảng 5: SẢN LƯỢNG VÀ CHI PHÍ THU MUA SỮA TỪ TPHCM Chênh lệch Năm 2005/2004 Năm 2006/2005 Khoản mục Năm 2004 Năm 2005 Năm 2006 Số tiền % Số tiền % Sản lượng thu mua (kg) 2.401.682 2.461.501 2.531.379 59.819 2,49 69.878 2,84 Đơn giá (đồng/kg) 3.500 3.900 4.300 400 11,43 400 10,26 Thành tiền (đồng/kg) 8.405.887.000 9.599.853.900 10.884.929.700 1.193.966.900 14,20 1.285.075.800 13,39 Chi phí trung gian 97.126.421 103.592.269 112.646.366 6.163.084 6,35 7.820.314 7,57 Chi phí vận chuyển (đồng) 72.907.860 78.460.344 86.066.886 5.552.484 7,62 7.606.542 9,69 GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -29- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ Chi phí khác (đồng) 24.218.561 25.131.925 26.579.480 913.364 3,77 1.447.555 5,76 Tổng chi phí (đồng) 8.503.013.421 9.703.446.169 10.997.576.066 1.200.432.748 14,12 1.294.129.897 13,34 (Nguồn: Phòng kế toán) Qua bảng số liệu, ta thấy có sự biến động về sản lượng thu mua và tình hình chi phí nguyên vật liệu khi mua từ thành phố Hồ Chí Minh. Về sản lượng: Năm 2005/2004 tăng 59.819 (kg) tương đương 2,49% và năm 2006/2005 tăng 2,84%. Ta thấy: Ở năm 2005 số lượng sữa tươi thu mua tại Cần Thơ tăng lên 4,42% và sản lượng vận chuyển từ thành phố cũng tăng một ít. Năm 2006 sản lượng mua tại Cần Thơ tăng là 13,9% thì sản lương vận chuyển về là 2,84%. Nhìn chung, sản lượng mua về không có sự biến động lớn lắm mặc dù lượng sữa mua tại Cần Thơ tăng lên do nhà máy đã sản xuất nhiều hơn ở các sản phẩm sữa tươi tiệt trùng và các sản phẩm được chế biến từ sữa. Do Vinamilk ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với các hộ nông dân nhằm đảm bảo lượng sữa sản xuất ra từ các hộ nông dân có nguồn tiêu thụ ổn định nên giá sữa tươi thu mua ở các nơi trên nước ta là như nhau, trung bình là 3.500 (đồng/kg) năm 2004, 3.900 (đồng/kg) năm 2005 và 4.300 (đồng/kg) năm 2006. Do đó, dù sản lượng năm 2005 có tăng ít so với 2004 nhưng chi phí mua hàng vẫn tăng 14,2%. Mặc dù sản lượng sữa năm 2006 chỉ tăng 2,84% nhưng giá cho 1kg sữa tăng 10,26% nên chi phí mua hàng tăng đến 13,39%. Nguồn nguyên liệu sữa tươi khi vận chuyển từ thành phố về luôn được đảm bảo chất lượng về độ béo, độ khô..., đã được kiểm tra cẩn thận từ khâu thu mua ở các hộ nông dân nên khi về đến nhà máy, thủ kho kiểm tra số lượng và kế toán kho tiến hành nhập hàng; không cần lấy mẫu kiểm tra như thu mua trực tiếp từ các hộ nông dân. Thay vào đó, phải chịu chi phí vận chuyển sữa cho việc thu mua này. Chi phí này tăng qua các năm do giá cả xăng dầu luôn luôn biến động dẫn đến chi phí vận chuyển năm 2005/2004 tăng 7,62% và năm 2006/2005 tăng 9,69%. Bên cạnh đó, đoạn đường vận chuyển từ thành phố Hồ Chí Minh về Cần Thơ luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro nên xuất hiện khoản chi phí khác như chi phí hao hụt cho việc chuyên chở hoặc những chi phi phí phát sinh khác. Khoản chi phí này tăng ở năm 2005 so với 2004 là 3,77% và năm 2006 là 5,76%. Nhìn chung khoản chi phí GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -30- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ này không biến động lắm. Điều đáng quan tâm ở đây là chi phí vận chuyển luôn luôn thay đổi theo sự biến động của giá cả xăng dầu của thị trường nên khó kiểm soát được. Tất cả những điều trên làm cho tổng chi phí cho việc thu mua sữa từ thành phố năm 2005 tăng 1.200.432.748 đồng (14,12%) và năm 2006 tăng là 1.294.129.897 (13,34%) 3.4.3 So sánh hiệu quả thu mua từ hai khu vực Như chúng ta biết, để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng thì nhà máy luôn phấn đấu để cho ra đời những sản phẩm đạt chất lượng tốt với giá cả phải chăng phục vụ mọi tầng lớp nhân dân. Với lượng sữa thu mua như hiện nay tại địa bàn thành phố Cần Thơ và các tỉnh lân cận thì không thể đáp ứng được năng lực sản xuất của nhà máy do đó phải chuyển từ thành phố về. Để đưa ra sự lựa chọn đúng đắn cho tình hình thu mua nguyên vật liệu, ta thử nhìn lại sản lượng thu mua tại hai nơi từ nhiều góc độ. Bảng 6: SẢN LƯỢNG THU MUA TỪ HAI KHU VỰC QUA 3 NĂM Sản lượng (kg) Khoản mục Năm 2004 Năm 2005 Năm 2006 798.341 833.666Tại địa phương 949.577 Tại thành phố 2.401.682 2.461.501 2.531.379 Nguồn: Phòng kế toán 0 500000 1000000 1500000 2000000 2500000 3000000 2004 2005 2006 Nam Sa n lu on g (k g) Khu vuc lan can Thanh pho HCM Hình 6: Biểu đồ sản lượng thu mua từ hai khu vực qua 3 năm GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -31- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ Qua biểu đồ ta thấy, có sự chênh lệch lớn từ việc thu mua này, năm 2004 và 2005 số lượng thu mua sữa tươi từ thành phố chuyển về gấp 3 lần sản lượng thu mua gần nơi sản xuất. Năm 2006 sản lượng sữa nguyên chất được cung cấp từ các hộ nông dân ở tại địa bàn nhà máy tăng lên gần bằng ½ sản lượng sữa mua về do những chính sách ưu đãi của công ty.. Hằng năm Vinamilk cũng đã tăng giá thu mua sữa tươi cho những hộ nông dân. Đặc biệt, đối với những hộ giao sữa đạt chất lượng tốt, giao sữa với số lượng lớn sẽ được hưởng chiết khấu thương mại và tăng số tiền thu mua lên. Điển hình là đối với hợp tác xã nông nghiệp Evergrowth- Sóc Trăng, nhà máy luôn tạo mọi đều kiện thuận lợi để hợp tác xã giao sữa đúng quy định và đạt chất lượng tốt. Nhà máy đã hỗ trợ kỹ thuật làm lạnh CIP nhằm bảo quản lượng sữa thu mua từ các hộ nông dân. Giá sữa tươi thu mua trung bình là 4.300đồng/kg, nhưng đối với hợp tác xã giá thu mua là 4.728đồng/kg. Bên cạnh đó, nhà máy cũng cử đại diện đến hướng dẫn các hộ nông dân kỹ thuật vắt sữa và biện pháp bảo quản sữa sao cho bảo đảm an toàn vệ sinh, tổ chức các hoạt động thanh tra đột xuất kiểm tra chuồng trại xem có thoáng mát tạo điều kiện cho đàn bò phát triển tốt và cho năng suất cao. Bên cạnh đó, Nhà máy sữa Cần Thơ là nơi tiêu thụ sữa bò tươi nguyên chất ổn định và vững chắc của những hộ nông dân, đảm bảo đầu ra của những nông hộ nuôi bò. Chính vì vậy, trong năm gần đây đã thu hút được những hộ nông dân cung cấp sữa cho nhà máy ngày càng nhiều. Để so sánh những khoản chi phí từ việc thu mua ở hai nơi được thuận tiện, chúng ta quy chúng về cùng một đơn vị như sau: Bảng 7: SO SÁNH CHI PHÍ MUA SỮA TÍNH TRÊN 1000kg TỪ HAI KHU VỰC NĂM 2004 STT Khoản mục Trong khu vực TPHCM Chênh lệch 1 Sản lượng (kg) 1.000 1.000 - 2 Đơn giá (đồng) 3.500 3.500 - 3 Thành tiền (đồng) 3.500.000 3.500.000 - 4 Chi phí thử nghiệm (đồng) 13.000 0 -13.000 5 Chi phí vận chuyển (đồng) 0 30.357 30.357 6 Chi phí khác (đồng) 0 10.084 10.084 7 Tổng chi phí (đồng) 3.513.000 3.540.441 27.441 (Nguồn: Phòng kế toán) GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -32- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ Qua bảng phân tích trên ta thấy, trong năm 2004 thay vì vận chuyển từ thành phố về, nếu tiếp nhận nguồn nguyên liệu tại chỗ thì chúng ta sẽ tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể là :27,441*2.401.682=65.904.555,76 đồng Tương tự với năm 2005 và 2006 Bảng 8: SO SÁNH CHI PHÍ MUA SỮA TÍNH TRÊN 1000kg TỪ HAI KHU VỰC NĂM 2005 STT Khoản mục Trong khu vực TPHCM Chênh lệch 1.0001 Sản lượng (kg) 1.000 - 2 Đơn giá (đồng) 3.900 3.900 - 3 Thành tiền (đồng) 3.900.000 3.900.000 - 4 Chi phí thử nghiệm (đồng) 13.000 0 -13.000 5 Chi phí vận chuyển (đồng) 0 31.875 31.875 6 Chi phí khác (đồng) 0 10.210 10.210 Tổng chi phí (đồng) 3.913.000 3.942.085 29.0857 (Nguồn: Phòng kế toán) GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -33- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ Nếu không mua từ thành phố thì lượng tiền tiết kiệm được là : 29,085*2.461.501=71.592.756,585 đồng Bảng 9: SO SÁNH CHI PHÍ MUA SỮA TÍNH TRÊN 1000kg TỪ HAI KHU VỰC NĂM 2006 STT Khoản mục Trong khu vực TPHCM Chênh lệch 1 Sản lượng (kg) 1.000 1.000 - 2 Đơn giá (đồng) 4.300 4.300 - 3 Thành tiền (đồng) 4.300.000 4.300.000 - 4 Chi phí thử nghiệm (đồng) 13.500 0 -13.500 5 Chi phí vận chuyển (đồng) 0 34.000 34.000 6 Chi phí khác (đồng) 0 10.500 10.500 7 Tổng chi phí (đồng) 4.313.500 4.344.500 31.000 (Nguồn: Phòng kế toán) Và năm 2006 sẽ tiết kiệm được khoảng tiền là : 31*2.531.379=78.472.749 đồng Đánh giá kết quả a) Về chi phí: Khi nhà máy thu mua sữa từ các hộ nông dân ở Cần Thơ và các tỉnh lân cận thì sẽ tiết kiệm được một khoảng chi phí đáng kể. Cụ thể: khi mua từ vùng gần nhà máy sẽ không tốn những khoảng chi như: vận chuyển và hao hụt... Đặc biệt chi phí vận chuyển chịu ảnh hưởng trực tiếp của giá xăng dầu trong nước và trên thế giới. Giá xăng dầu luôn luôn biến động theo chiều hướng gia tăng qua các năm, nó ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình vận chuyển nguyên liệu về nhà máy. Trái lại, khi hộ nông dân giao sữa trực tiếp cho nhà máy thì khoản chi phí này đã được bao hàm trong giá sữa, và khoản cách từ nơi giao đến nơi nhận là không xa lắm nên rất thuận tiện cho việc cung cấp sữa cho Vinamilk. b) Vấn đề về thời gian giao nhận: Ngoài việc xem xét yếu tố chi phí, chúng ta thử nhìn từ khía cạnh thời gian giao nhận hàng, ta thấy: Quy trình điều kho vận chuyển nội bộ tuy không trãi qua nhiều giai đoạn lắm nhưng cũng đủ tốn thời gian gây ít nhiều ảnh hưởng đến quá trình sản xuất. Cụ thể, nhà máy gởi bảng dự trù nguyên vật liệu, giấy đề nghị cung cấp nguyên vật liệu và GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -34- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ chờ Ban xuất nhập khẩu kiểm tra gởi thông tin phản hồi... Từ khi yêu cầu mua hàng đến lúc hàng về đến đơn vị cũng tốn ít nhất 5 ngày. Các nhà quản trị cung ứng phải rất chính xác trong việc hoạch định một chính sách tồn kho để việc giao nhận hàng diễn ra đúng tiến độ nhằm đảm bảo tiến trình sản xuất diễn ra một cách liên tục không bị gián đoạn bởi bất cứ nhân tố nào. Trong khi đó, khoảng cách từ những hộ nông dân chăn nuôi bò sữa đến nhà máy là không xa lắm luôn đảm bảo tiến độ giao sữa trong vòng 1 tiếng đồng hồ sau khi vắt sữa (đối với nông hộ thuộc địa bàn Cần Thơ) nên vẫn đảm bảo sữa thơm ngon và bổ dưỡng. Đặc biệt, lượng sữa thu mua tại Cần Thơ được giao dịch hằng ngày hoặc cách một, hai ngày đối với hợp tác xã. Do đó, có thể nói quá trình thu mua sữa tại nơi đây diễn ra một cách nhanh, gọn, lẹ theo đúng quy định của hợp đồng được ký kết từ trước. c) Mức độ rủi ro Đấy chỉ mới là vấn đề thời gian, từ thành phố Hồ Chí Minh, đoạn đường dài khoảng 200 km luôn chứa đựng nhiều yếu tố rủi ro. Nếu tình trạng ùng tắc giao thông hay những yếu tố bất trắc nào đó ngoài dự kiến xảy ra sẽ ảnh hưởng đến tiến độ thu mua, có thể hàng về chưa kịp lúc, dẫn đến tình trạng quá trình sản xuất bị gián đoạn, gây ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng, uy tín công ty và còn những tác động tiêu cực khác. Thêm vào đó, mỗi khi kế hoạch sản xuất bị thay đổi phải báo trước với ban xuất nhập khẩu trong thời gian nhất định để họ sắp xếp theo dõi khả năng cung ứng của mình và có chính sách điều nguyên liệu một cách hợp lý nhất. Ngược lại khi thu mua tại Cần Thơ và Sóc Trăng cùng các tỉnh lân cận thì mức độ rủi ro dường như rất thấp. Các hộ nông dân vắt sữa và giao sữa trong vòng một tiếng luôn đảm bảo sữa đạt tiêu chuẩn, chất lượng. Kết luận Như đã phân tích ở trên, chi phí cho việc mua sữa tại địa điểm gần sẽ tiết kiệm được một khoảng chi phí khá lớn. Thêm vào đó, giá cả xăng dầu là vấn đề nhạy cảm, nó luôn luôn biến động một cách thất thường gây ảnh hưởng cho việc vận chuyển nguồn nguyên liệu từ nơi khác đến. Việc quyết định tăng tỷ trọng thu mua sữa từ nơi đâu không chỉ liên quan đến yếu tố chi phí; mà phải xét đến tính thời gian giao nhận hàng và mức độ rủi ro cho việc thu mua. Trên thực tế, lượng chuyển từ GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -35- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ thành phố về là quá lớn, nó cao khoảng gấp ba lần lượng sữa thu mua tại địa phương. Do đó, để giảm chi phí cho việc thu mua nguyên liệu phục vụ quá trình sản xuất thì phải làm sao chủ động được nguồn nguyên liệu, nhằm đảm bảo lượng sữa tối đa cho nhà máy hoạt động là một trong những vấn đề đang đặt biệt quan tâm của các nhà quản trị. Trong những năm qua, công ty luôn tìm mọi giải pháp đẩy mạnh sự phát triển các vùng nguyên liệu sữa tươi, nhằm thay thế dần nguồn nguyên liệu ngoại nhập. Mục tiêu của nhà máy là mở rộng quy mô các vùng nguyên liệu tại chỗ nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm từ khâu chăn nuôi, khai thác sữa, bảo quản và cung cấp cho người tiêu dùng; đảm bảo giải quyết đầu ra sản phẩm sữa bò tươi cho bà con nông dân. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -36- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ CHƯƠNG 4 PHÂN TÍCH YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SẢN LƯỢNG NGUYÊN LIỆU THU MUA TỪ NÔNG HỘ 4.1 Sơ lược về nông hộ Trong tất cả các hoạt động sản xuất kinh doanh đều cần một số nhân tố đầu vào nhất định. Đối với hoạt động chăn nuôi bò sữa của nông hộ, những yếu tố về tuổi tác, trình độ văn hoá, mức độ áp dụng khoa học và công nghệ vào hoạt động được xem là nguồn vốn vô hình. Độ tuổi, thời gian tham gia vào hoạt động sản xuất của những người nông dân phản ánh kinh nghiệm đúc kết được trong sản xuất; trình độ văn hoá hỗ trợ nông hộ có cái nhìn rộng hơn, toàn diện hơn các mặt của vấn đề. Qua sự điều tra, nghiên cứu cho thấy: người nông dân ở độ tuổi trung bình là 41 tuổi; trong đó có người lớn tuổi nhất là 57 tuổi và thấp nhất là 22 tuổi. Phụ nữ chiếm 30% trong tổng số nông hộ chăn nuôi bò sữa. Điều này chứng tỏ, không có sự phân biệt về giới tính và độ tuổi khi tham gia hoạt động này. Trình độ văn hoá: nhìn chung trình độ văn hoá người dân còn tương đối thấp khoảng hết bậc trung học cơ sở. Trong khi đó, vẫn có người trình độ 12/12; có người chỉ học hết cấp một, rõ ràng sự chênh lệch giữa họ là khá lớn. Bên cạnh những hộ nông dân chuyên tham gia hoạt động sản xuất này cũng có những hộ vừa tham gia hoạt động sản xuất, vừa làm công ăn lương và tham gia vào hoạt động chăn nuôi khác như lợn, gà, vịt...Các hộ nông dân chăn nuôi theo ý thức tự phát, chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán, không tập trung. Thức ăn của bò chủ yếu là cỏ xanh: cỏ voi, bắp, cỏ mồm, cỏ lông tây... Bên cạnh còn có các phụ phẩm nông nghiệp khác: bả đậu nành, xác đậu nành, bả bia...và thức ăn công nghiệp: C4O...Nguồn thức ăn này chủ yếu do nông hộ mua được hoặc tự trồng lấy. Đa số các hộ nông dân có áp dụng khoa học vào chăn nuôi. Nhưng do ngành này còn mới nên việc áp dụng kỹ thuật vào chăn nuôi thì rất hạn chế. Các nông hộ chủ yếu nắm bắt thông tin kỹ thuật từ trung tâm khuyến nông, phương tiện truyền thông đại chúng: báo, đài... Hiện nay, Nhà máy sữa Cần Thơ đang là khách hàng thân thiết của hợp tác xã nông nghiệp Evergowrh, Trung tâm giống nông ngiệp Cần Thơ, Xí nghiệp chăn GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -37- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ Bảng 10: SỐ LƯỢNG BÒ TẠI CÁC NHÀ CUNG CẤP NĂM 2006 Các chỉ t iêu Số lượng (con) Nông trường Sông Hậu 1.375 Trung tâm giống nông nghiệp 145 Hợp tác xã nông nghiệp Evergrowth 1.567 Các hộ nông dân 100 (Nguồn: Phòng kế toán) Theo sự điều tra mức độ thoả mãn của khách hàng về cách thức thanh toán của nhà máy thì đa số các nông hộ đều rất hài lòng về hình thức thanh toán cũng như thời điểm thanh toán và thái độ phục vụ khách hàng của cán bộ công nhân viên Nhà máy sữa Cần Thơ. Hình thức thanh toán hay thời điểm thanh toán là tùy vào sự thoả thuận của hai bên. Do đó, không có sự phàn nàn hay cản trợ nào do hình thức thanh toán gây ra đối với hoạt động thu mua nguyên liệu sữa. Bên cạnh đó, nhà máy luôn tạo điều kiện thuận lợi nhất cho những hộ nông dân giao sữa. Các nông hộ có thể giao sữa cho nhà máy bất kỳ lúc nào kể cả ngày nghỉ, lễ. Để đảm bảo sữa thu được luôn đạt chất lượng tốt, công tác quản lý giám sát chuồng trại của nông hộ được triển khai một cách thường xuyên. Trước khi vắt sữa 30 phút, phải vệ sinh cho bò. Thời gian thích hợp để lấy sữa đạt chất lượng tốt nhất của những hộ nông dân là 7g30 phút và 16g30 phút mỗi ngày vì vào thời gian này nhiệt độ vừa phải rất thích hợp cho công tác lấy sữa. 4.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến việc thu mua Sau khi có quyết định số 167 của Thủ Tướng Chính Phủ về chương trình phát triển đàn bò sữa quốc gia, một số vùng đã phát triển một cách rầm rộ. Sau năm năm áp dụng chương trình này, đàn bò sữa cả nước tăng lên vượt bậc, đã đáp ứng GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -38- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ được 22% nhu cầu sữa trong nước. Đối với Vinamilk đã ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm đảm bảo mức tiêu thụ ổn định cho người dân. Toàn bộ sữa mà các hợp tác xã, nông trường thu mua hay tự sản xuất đều cung cấp cho nhà máy theo hợp đồng kinh tế đã ký kết giữa hai bên. Do đó, khi nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến tình hình thu mua sữa tươi tại đơn vị thì ta tìm hiểu các nguyên nhân ảnh hưởng đến số lượng thu mua từ các hộ nông dân. Sản lượng sữa bò cung cấp cho Nhà máy sữa Cần Thơ chịu chi phối bởi nhiều nhân tố khác nhau như: năng suất sữa bò/ngày, giá bán ra bên ngoài của các hộ nông dân, sản lượng bán ra bên ngoài, quãng đường vận chuyển từ nơi cung cấp đến nơi tiêu thụ sản phẩm...Sau khi thu thập và xử lý số liệu với sự hỗ trợ của phần mềm excel, ta có mô hình hàm hồi quy tuyến tính về sản lượng sữa thu mua với bảng kết quả sau: Mô hình R 2 đHệ số Hệ số xác định R2 iều chỉnh Độ lệch chuẩn F Sig.hồi quy (R) số trung bình F 7 1 0,90 0,844 0,882 597,2895 14,465 0,011 Bảng 11: KẾT QUẢ MÔ HÌNH HÀM SẢN LƯỢNG SỮA THU MUA Từ kết quả phân tích cho thấy Sig.(F) = 1,1% nhỏ hơn rất nhiều so với mức ý nghĩa α =10%. Điều này cho thấy phương trình hồi qui chúng ta đưa ra là có ý nghĩa. Với R2 = 84,4% có nghĩa là trong 100% sự thay đổi của sản lượng nguyên liệu sữa đầu vào mà nhà máy thu mua từ các hộ nông dân chăn nuôi bò sữa thì có 84,4 % là do sự tác độn g của các yếu tố trên, còn lại 15,6% là do ảnh hưởng của các yếu tố khác mà những yếu tố này không được đưa vào mô hình hồi quy. Ngoài ra, R=90,7% thể hiện mối quan hệ khá chặt chẽ giữa các yếu tố được phân tích trong phương trình. Để đảm Biến Giá trị hệ số P-value Hệ số hồi quy 29.881,909 0,042054 Số lượng bò sữa (con) 575,599 0,003215 Năng suất bò sữa (kg/con/ngày) 68,659 0,024295 Giá bán bên ngoài (đồng) -5,701 0,040365 Số km vận chuyển đến Vinamilk (km) -0,386 0,063863 Sản lượng bán bên ngoài (kg) 5,795 0,267922 GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -39- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ bảo tính xác thực của mô hình ta tiến hành kiểm định giả thuyết về mối tương quan giữa sản lượng sữa thu mua từ các nông hộ chăn nuôi bò sữa của Vinamilk (biến phụ thuộc) với các tác nhân nêu trên (biến độc lập). Giả thuyết: H0: b0 = b1 = b2= b3 = b4 = b5 = 0 (1) H1: α ≠ 0 (2) i (1): Các nhân tố: số lượng bò, năng suất bò sữa, giá bán sữa bên ngoài, quãng đường vận chuyển sữa đến Vinamilk, và sản lượng sữa bán bên ngoài không làm ảnh hưởng đến sản lượng sữa thu mua từ các nông hộ của Vinamilk. (2): Tồn tại ít nhất một nhân tố nêu trên ảnh hưởng đến sản lượng sữa đầu vào của Vinamilk từ các nông hộ. Kết quả kiểm định cho thấy giá trị Sig. F << α, do đó ta bác bỏ giả thuyết nêu trên tức là sản lượng sữa mà nhà máy thu mua phụ thuộc ít nhất vào một trong các nhân tố nêu trên. Nếu xét riêng từng biến: Số lượng bò sữa, năng suất bò sữa, giá bán sữa ra bên ngoài và số km vận chuyển đến nhà máy, ta thấy P-Value< α, do đó, sản lượng sữa bò mà nhà máy thu mua chịu ảnh hưởng bởi các nhân tố trên. Riêng đối với nhân tố sản lượng sữa bán ra bên ngoài nhà máy có P-value =26,79%> α nên sản lượng sữa mà nhà máy thu mua không chịu ảnh hưởng bởi nhân tố này với mức ý nghĩa α=10%. Lúc này phương trình hồi quy tuyến tính có dạng: Sản lượng sữa thu mua (Y) = 29.881,909 + (575,599 * Số lượng bò sữa) + (68,659* Năng suất bò sữa) – (5,701* Giá bán bên ngoài) – (0,386* Số km vận chuyển đến Vinamilk). Giải thích mối tương quan theo hệ số tỷ lệ: + Số lượng bò sữa: Với P=0,3215% nhỏ hơn so với α= 10% nên sản lượng sữa mà nhà máy thu mua phụ thuộc vào số lượng đàn bò của các nông hộ. Khi số lượng bò sữa của các nông hộ chăn nuôi tăng lên một con thì sản lượng sữa nguyên liệu thu mua của nhà máy trong năm qua (2006) từ các nông hộ này sẽ tăng lên 575,599kg, với điều kiện các nhân tố khác không đổi. Mặc dù với tổng số lượng đàn GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -40- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ bò của nông hộ không quyết định lượng sữa giao cho nhà máy nhưng nó là ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình thu mua nguyên liệu vì đây là nhân tố tiên phong trong các nhân tố ảnh hưởng đến việc quá trình thu mua. + Năng suất bò sữa: Với P= 2,4%<10% nên năng suất của đàn bò có ảnh hưởng đến sản lượng sữa mà nhà máy thu mua. Khi năng suất bò tăng lên 1kg/con/ngày thì sản lượng thu mua (Y) của nhà máy tăng lên 68,659kg trong điều kiện các nhân tố khác không đổi. Đây là nhân tố rất quan trọng trong cơ cấu các nhân tố ảnh hưởng đến tình hình thu mua và nó quyết định hiệu quả chăn nuôi của người nông dân. Chính vì thế, người dân luôn tìm mọi cách để nâng cao chất lượng đàn bò nhằm tạo ra năng suất tối ưu. Họ quan tâm nhiều hơn về chất lượng con giống, về vệ sinh chuồng trại, về thức ăn ...áp dụng khoa học kỹ thuật ngày càng nhiều hơn trong lĩnh vực nông nghiệp nói chung và chăn nuôi nói riêng. Đặc biệt là ngành chăn nuôi bò sữa đòi hỏi khoa học kỹ thuật rất cao. + Giá bán bên ngoài: Khi P-value= 4,0365% nhỏ hơn so với 10% nên nhân tố này có ảnh hưởng đến lượng sữa thu mua của nhà máy. Nếu giá bán sữa ra bên ngoài của những hộ nông dân tăng lên 1 đồng thì sản lượng sữa thu mua của nhà máy giảm đi 5,701kg trong điều kiện các nhân tố khác không đổi. Rõ ràng, lượng sữa thu vào của hộ nông dân tỷ lệ nghịch với giá bán lẻ của nông hộ. Người dân sẵn sàng cung cấp sữa ra bên ngoài cho những cơ sở sản xuất kinh doanh sữa chua với số lượng ít để hưởng mức giá ưu đãi. + Quãng đường vận chuyển: Nhìn vào mô hình ta thấy, P =6,38%< α=10% nên biến này có ý nghĩa đối với hàm sản lượng sữa thu mua của nhà máy. Như chúng ta biết, đoạn đường chuyên chở có thuận lợi thì quá trình trao đổi hàng hoá, vật tư mới diễn ra một cách thuận tiện. Một khi số km vận chuyển đến nhà máy tăng lên một km thì sản lượng sữa mà hộ nông dân cung cấp cho nhà máy giảm đi 0,368kg khi các yếu tố khác không đổi. Rõ ràng, đoạn đường chuyên chở có ảnh hưởng đến quá trình thu mua của nhà máy. Nhất là trong thời buổi kinh tế thị trường hiện nay, chỉ số giá tiêu dùng gia tăng, giá cả xăng dầu luôn luôn biến động theo chiều hướng không mấy khả quan. Do đó, nếu giao sữa với quãng đường khá xa sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chi phí đầu vào của những hộ nông dân. Riêng đối với GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -41- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ những hợp tác xã hay nông trường dù đoạn đường có xa hàng chục km, nhưng hai bên đã ràng buộc bằng những hợp đồng kinh tế dài hạn đảm bảo cung cấp toàn bộ sữa cho nhà máy và nơi đây là nơi tiêu thụ sữa đầu ra vững chắc nhất của những hộ nông dân . Nhìn chung, sản lượng sữa thu mua của nhà máy chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố có những nhân tố đã xác định được, có những nhân tố còn đang tìm ẩn ảnh hưởng đến tình hình thu mua sữa. Nhận biết được những nhân tố này để chính sách phát triển nguồn nguyên liệu hợp lý đảm bảo lượng sữa cung cấp cho Vinamilk . GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -42- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ CHƯƠNG 5 GIẢI PHÁP NHẰM TỐI THIỂU GIÁ NGUYÊN LIỆU ĐẦU VÀO Vùng sông nước Cửu Long là nơi đất lành chim đậu, thuộc khu vực khí hậu nhiệt đới ẩm, gió mùa tạo điều kiện thuận lợi cho thảm thực vật phát triển nhanh-là thức ăn xanh và bổ dưỡng cho đàn bò. Như đã phân tích trên, để đảm bảo nguồn nguyên liệu cung cấp cho sản xuất được thường xuyên và liên tục thì phải hoạch định ra chính sách tồn kho nguyên vật liệu một cách rõ ràng, chính xác để có thể vận chuyển hàng từ thành phố về một cách kịp thời. Chi phí tiêu hao nguyên liệu khi vận chuyển từ thành phố về là khá cao chưa kể các yếu tố khác tác động. Vì vậy, định hướng trong tương lai là phát triển nguồn nguyên liệu tại chỗ gần nhà máy thay vì vận chuyển từ nơi khác đến nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho nhà máy trong hoạt động sản xuất kinh doanh tiết kiệm được một phần chi phí thu mua không nhỏ cho nhà máy. 5.1 Những thuận lợi và tồn tại của việc phát triển nguồn nhiên liệu gần nhà máy 5.1.1. Thuận lợi Một là chương trình bò sữa là một trong những chương trình đang được đặc biệt quan tâm bởi các cấp các ngành. Nước ta đang từng bước chuyển mình trong công cuộc hội nhập kinh tế quốc tế mà ngành công nghiệp sữa đang được nhà nước quan tâm hàng đầu. Phát triển vùng nguyên liệu là một trong những nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết. Và điều quan trọng hơn là phát triển vùng nguyên liệu này ở đâu cho hợp lý! Từ 10/2001 Thủ Tướng Chính Phủ ban hành QĐ 167 chỉ định các tỉnh Long An, Cần Thơ, Sóc Trăng... phát triển ngành chăn nuôi bò sữa nhằm cung cấp nguồn nguyên liệu tại chỗ cho nhà máy thay thế nguồn nguyên liệu ngoại nhập. Do là chương trình quốc gia nên, các hộ nông dân chăn nuôi bò sữa được quan tâm đúng mức, được sự hướng dẫn bởi chính quyền địa phương, tổ chức các cuộc tư vấn kỹ thuật chăn nuôi vắt sữa tiêm phòng bệnh dịch...tạo điều kiện để người dân chăn nuôi có hiệu quả. Ngoài ra, chương trình bò sữa còn được sự tài trợ của ngân hàng chính sách nông nghiệp và phát triển nông thôn. Nuôi bò sữa rất cần vốn để nuôi bò giống 11- GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -43- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 14 triệu, xây dựng chuồng trại, trồng cỏ thâm canh (triêụ đồng/ha) thuê các dịch vụ như: thụ tinh, thú y, chuyên chở sữa đến nơi bán...Do đó, rất cần chương trình tính dụng của các ngân hàng cho nông dân vay vốn trung hạn với lãi suất ưu đãi. Tại Cần Thơ đã cho nhân dân vay vốn từ 3-4 tỷ đồng để nhân dân nuôi bò sữa. Nhờ có Nhà máy sữa Cần Thơ mà các hộ nông dân bớt phần lo lắng về yếu tố đầu ra trong lĩnh vực chăn nuôi bò sữa.Vì nhà máy có thể thu mua tất cả sản lượng mà nông hộ cung cấp, đảm bảo nguồn tiêu thụ sản lượng sữa tươi ổn định nhất của nông dân. Đây là yếu tố quyết định đầu tiên của sự phát triển đàn bò sữa nơi đây. Ba là Đồng Bằng Sông Cửu Long đi sau về chăn nuôi bò sữa nên tiếp thu đầy đủ các thành tựu khoa học đã đúc kết hàng chục năm trước. Có nhiều mô hình nông dân nuôi bò sữa giỏi ở Hồ Chí Minh, Đông Nam Bộ nhằm áp dụng khoa học hiện đại trong việc chăn nuôi. Các hộ nông dân được sự quan tâm nhiệt tình của công ty. Nhằm tạo mối quan hệ thân thiết với nhà cung cấp, công ty đã cử lực lượng cán bộ kỹ thuật, thường xuyên đến các hợp tác xã, nông trại hộ gia đình kiểm tra, tư vấn hướng dẫn kỹ thuật nuôi bò sữa để đàn bò khỏe mạnh và cho năng suất cao đạt chất lượng tốt. 5.1.2 Tồn tại Bên cạnh những thuận lợi trong công tác phát triển đàn bò của Đồng Bằng Sông Cửu Long thì vẫn còn chứa đựng nhiều vấn đề cần giải quyết. Điểm yếu của ngành chăn nuôi bò sữa nước ta hiện nay là nằm ở khâu quản lý kỹ thuật, tổ chức và nhất là người nông dân. Chính vì ngành này còn non trẻ, mới lạ so với người nông dân, họ còn thiếu kinh nghiệm chăn nuôi nên đã mua những con giống không tốt, không đem lại hiệu quả, thậm chí còn thua lỗ. Thêm vào đó, đây là ngành đòi hỏi công nghệ cao, vốn lớn, hàm chứa nhiều rủi ro. Ấy vậy mà người nông dân chưa được huấn luyện tốt lại phát triển bò sữa một cách ồ ạt góp phần đẩy giá con giống lên cao càng làm tăng chi phí đầu vào cho những hộ nông dân. Từ khi có chương trình phát triển nuôi bò sữa , nhiều nơi đã mở rộng chăn nuôi bò mà không tính đến điều kiện và hậu quả chăn nuôi. Họ không tính đến những cái lợi và thiệt nên đã đầu tư một cách ồ ạt làm giá con giống tăng nhanh, vô tình họ đã đẩy chi phí đầu vào trong chăn nuôi cao lại GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -44- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ càng cao gây trở ngại trong công tác nuôi bò sữa.. Bên cạnh đó, việc ứng dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi còn chậm và nhiều hạn chế, đội ngũ cán bộ kỹ thuật có chuyên môn cao còn thiếu, số lượng còn ít...Như vậy, thử hỏi việc chăn nuôi có hiệu quả chăng? Thức ăn xanh là phần cốt lõi của việc chăn nuôi bò sữa. Do đó, nông dân nuôi bò phải chuyển từ đất nông nghiệp sang trồng cỏ cho bò, không thể chỉ dựa vào cỏ mua hay phụ phẩm nông nghiệp như rơm rạ hoặc phụ thuộc quá mức vào thức ăn công nghiệp đến khi giá thức ăn tăng cao thì người nông dân phải chịu một chi phí rất lớn. Một số nơi đã tự trồng cỏ để cung cấp thức ăn xanh cho bò nhưng vẫn còn một số nơi cắt cỏ tự nhiên, hoặc thiếu cỏ cho bò trong thời gian mùa mưa lũ nên giảm khẩu phần của bò. Điều này, ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất cho sữa của bò. Một số vấn đề còn đang tồn tại nơi đây là hiện nay quy mô chăn nuôi bò sữa còn nhỏ lẻ, phân tán , hình thức chăn nuôi chủ yếu là hộ gia đình, không tập trung nên khó khăn cho vấn đề chuyên chở đến nơi tiêu thụ. Khi bắt đầu khởi động chương trình chăn nuôi bò sữa, một số địa phương đã phân bổ mỗi hộ nuôi một hai con phát triển bò sữa mang tính phong trào.Thậm chí đã nhập khẩu ồ ạt bò giống thuần về nuôi trong khi chưa trang bị kỹ lưỡng cơ sở hạ tầng, kỹ thuật chăm sóc nuôi dưỡng thú y, phong trào bị đẩy lên qua nóng trong khi cung cầu giống về bò sữa chênh lệch nhau. Đến khi chương trình bò sữa chựng lại thì gi con giống sụt xuống làm cho những hộ nông dân chăn nuôi vì mục tiêu giống đã không trả được vốn. 5.2 Giải pháp nhằm tăng sản lượng sữa thu mua tại khu vực gần nhà máy Để thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của khách hàng và thực hiện đa dạng hoá sản phẩm thì Nhà máy sữa Cần Thơ phải cần một lượng sữa đáng kể để phục vụ sản xuất. Với lượng sữa thu mua từ những nhà cung cấp cho nhà máy không đủ để sản xuất nên phải vận chuyển từ thành phố Hồ Chí Minh về. Điều đó, gặp một số ít trở ngại. Do đó, phát triển chăn nuôi bò sữa là hết sức cần thiết phù hợp với định hướng phát triển của Nhà nước. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -45- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ Từ những thuận lợi và tồn tại của việc phát triển nguồn nguyên liệu tại chỗ, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao sản lượng sữa thu mua tại các vùng lân cận nhà máy. 5.2.1 Giải pháp nhằm tăng sản lượng và số lượng đàn bò Phát triển đàn bò sữa là chương trình quốc gia liên quan đến nhiều đối tượng. Đây là chương trình ở tầm vĩ mô cần có sự phối hợp nhịp nhàng giữa bốn nhà, đó là: Nhà nước- Nhà khoa học-Nhà sản xuất và Nhà nông. Các đối tượng này phải gắn kết với nhau, hỗ trợ nhau thì chương trình này mới đi đến kết quả hoàn hảo nhất . Về con giống: Trước tiên, đối với người nông dân, trong giai đoạn chọn lựa con giống phải hết sức cẩn thận, chọn đúng giống tốt có chất lượng cao, phù hợp với điều kiện tự nhiên và khí hậu hiện nơi sinh sống, đảm bảo con giống cho năng suất sữa cao, đạt chất lượng tốt, khả năng kháng bệnh tốt ...với mức giá hợp lý. Về công tác quản lý, khoa học kỹ thuật: cần nâng cao kiến thức khuyến nông cho cán bộ quản lý, trao dồi trình độ chuyên môn để họ có thể hướng dẫn những người nông dân chăn nuôi một cách có hiệu quả nhất, cần phải hướng dẫn, tuyên truyền cho nông hộ biết những kỹ thuật, áp dụng khoa học công nghệ trong chăn nuôi, đưa hộ đi tập huấn, tham quan thực tế, học hỏi kinh nghiệm từ những vùng, nông trại chăn nuôi có hiệu quả nhằm giúp họ tích lũy vốn kiến thức cho mình để nâng cao hiệu quả chăn nuôi, có như thế thì mới cải thiện được lượng sữa mà các hộ nông dân cung cấp cho nhà máy. Hiện nay chỉ những nông trại hay hợp tác xã mới được hướng dẫn khoa học kỹ thuật đến nơi đến chốn. Về thức ăn cho bò: Bên cạnh việc áp dụng khoa học kỹ thuật trong công tác chăn nuôi thì vấn đề thức ăn cho bò cũng đặt biệt quan tâm. Cần phát triển nguồn thức ăn xanh tại chỗ nhằm cung cấp đầy đủ nguồn năng lượng cho chúng. Người chăn nuôi cần chủ động trong việc nuôi trồng cỏ bằng cách tăng diện tích đất trồng cỏ tạo nguồn thức ăn dồi dào cho bò chứ không đơn thuần là tận dụng các nương liếp vườn để trồng cỏ. Phát triển bò phải gắn liền với cơ sở chế biến sữa, với vùng chuyên canh nguyên liệu cho chế biến sữa như: dứa, mía... Đồng thời, dành phần đất phù hợp trồng những giống cỏ có năng suất cao, chất lượng tốt như cỏ voi, Pănggola, cỏ họ đậu...nhằm phục vụ cho công tác chăn nuôi bò sữa. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -46- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 5.2.2 Giải pháp về quãng đường vận chuyển từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ Qui mô chăn nuôi còn nhỏ lẻ, phân tán nên tốn nhiều chi phí. Do đó, nên chăn nuôi một cách tập trung nhằm thuận tiện trong