Luận văn Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty cổ phần xây dựng xây lắp số 1 (Vinaconex 1)

1 Luận văn Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty cổ phần xây dựng xây lắp số 1 (Vinaconex 1) 2 LỜI NÓI ĐẦU Trong nền kinh tế thị trường, mỗi doanh nghiệp được coi là một tế bào của nền kinh tế với nhiệm vụ là thực hiện các hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm tạo ra các sản phẩm hàng hoá, dịch vụ cung cấp cho xã hội, từ đó đạt được mục đích tối đa hoá lợi nhuận của mình. Và để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, doanh nghiệp buộc phải có một lượng vốn nhất định. Như vậy vốn là điều kiện không thể thiếu cho việc hình thành và phát triển của doanh nghiệp, mặt khác trong điều kiện của nền kinh tế hiện nay, các doanh nghiệp đang tồn tại trong một môi trường cạnh tranh và hoàn toàn tự chủ thì vấn đề vốn ngày càng trở nên quan trọng, nó quyết định sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp trên thương trường. Trong một nền kinh tế đang nóng như hiện nay, nhu cầu về vốn cho nền kinh tế nói chung và cho các doanh nghiệp nói riêng là một vấn đề mang tính cấp thiết và đòi hỏi sự quan tâm lớn của các doanh nghiệp và Nhà nước. Nếu như doanh nghiệp làm ăn không hiệu quả và không đảm bảo được nhu cầu về vốn thì khó có thể tồn tại và phát triển được ngay cả khi đó là một doanh nghiệp Nhà nước. Ngược lại, khi đã đảm bảo được nhu cầu về vốn rồi thì việc sử dụng làm sao cho hiệu quả cũng không phải là vấn đề đơn giản. Trên thực tế khi nước ta bước vào nền kinh tế thị trường thì có nhiều doanh nghiệp thích nghi được và kinh doanh có hiệu quả, song bên cạnh đó nhiều doanh nghiệp với sức ì lớn đã không có được sự thay đổi kịp thời dẫn đến tình trạng thua lỗ và phá sản. Tuy nhiên một lý do phải kể đến và là một trong những nguyên nhân chính là do công tác quản lý vốn kinh doanh của doanh nghiệp còn nhiều hạn chế. Chính vì vậy vấn đề rất quan trọng đặt ra với các doanh nghiệp hiện nay là phải xác định và đáp ứng được đầy đủ nhu câù về vốn và sử dụng đồng vốn đó sao cho có hiệu quả. Từ thực tế trên, qua gần 5 tháng thực tập tại Công ty xây dựng cồ phần số 3 1- trực thuộc Tổng công ty xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam, từng bước làm quen với thực tế và vận dụng lý thuyết vào thực tiễn em đã rút được những kinh nghiệm quý báu cho bản thân mình. Qua đó càng thấy rõ được tầm quan trọng của vấn đề sử dụng vốn của các doanh nghiệp nói chung và của Công ty nói riêng, em quyết định tìm hiểu và nghiên cứu đề tài: “ Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty cổ phần xây dựng xây lắp số 1 (Vinaconex 1)” - Phương pháp nghiên cứu. 1. Phương pháp so sánh truyền thống. Là phương pháp được sử dụng phổ biến trong phân tích tài chính. Khi sử dụng phương pháp này ta cần quán triệt 2 nguyên tắc cơ bản - Gốc để so sánh: là số liệu của kỳ trước, số liệu, mức trung bình nghành, ... - Các chỉ tiêu sử dụng: + So sánh bằng số liệu tuyệt đối: Để thấy được sự biến động về khối lượng, quy mô của các hạng mục qua các thời kỳ. + So sánh bằng số tương đối: Để thấy được tốc độ phát triển về mặt qui mô qua các thời kỳ, các giai đoạn khác nhau. + So sánh theo chiều dọc: Nhằm xác định tỷ lệ tương quan giữa các chỉ tiêu trong một kỳ của từng báo cáo tài chính so với các kỳ khác. + So sánh theo chiều ngang: Đánh giá chiều hướng biến động của từng chỉ tiêu qua các kỳ. 4 2. Phương pháp sử dụng các hệ số tài chính. Hệ số tài chính được tính bằng cách đem so trực tiếp (chia) một chỉ tiêu này với một chỉ tiêu khác để thấy được mức độ ảnh hưởng, vai trò của các yếu tố, chỉ tiêu này đối với chỉ tiêu, yếu tố khác. 3.Phương pháp đồ thị, biểu đồ Bằng hình ảnh, tính chất của biểu đồ thị, biểu đồ ta thấy được sự biến động, cơ cấu, vai trò của các khoản mục và từ đó phân tích mối quan hệ, mức độ ảnh hưởng của các nhân tố tới các chỉ tiêu phân tích. 5 MỘT SỐ TỪ NGỮ VIẾT TẮT CÓ DÙNG TRONG BÀI VIẾT CK : Chứng khoán CSH : Chủ sở hữu KH : Khách hàng LNST : Lợi nhuận sau thuế LNTT : Lợi nhuận trước thuế MMTB : Máy móc thiết bị NH : Ngân hàng NSNN : Ngân sách Nhà nước NVL : Nguyên vật liệu SXKD : Sản xuất kinh doanh TSCĐ : Tài sản cố định TSLĐ : Tài sản lưu động VCĐ : Vốn cố định VLĐ : Vốn lưu động 6 CHƯƠNG 1: HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP 1.1. Vốn kinh doanh và nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp. 1.1.1. Vốn kinh doanh của doanh nghiệp. 1.1.1.1. Doanh nghiệp và môi trường kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp là chủ thể kinh tế độc lập, có tư cách pháp nhân, hoạt động kinh doanh trên thị trường nhằm tăng giá trị của chủ sở hữu. Tại Việt Nam, theo Luật Doanh nghiệp: doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật, nhằm mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh. Để đạt được mức doanh lợi mong muốn, doanh nghiệp cần phải có những quyết định về tổ chức hoạt động sản xuất và vận hành quá trình trao đổi. Mọi quyết định đều phải gắn kết với môi trường xung quanh. Bao quanh doanh nghiệp là một môi trường kinh tế - xã hội phức tạp và luôn biến động. Thứ nhất, các chủ thể kinh tế tự bù đắp chi phí, tự chịu trách nhiệm đối với kết quả sản xuất của mình và tự tổ chức quá trình sản xuất theo luật định. Đặc điểm này tạo ra tính tự chủ cho doanh nghiệp. Thứ hai, nền kinh tế thị trường là hình thái phát triển cao của nền kinh tế hàng hoá, các quan hệ hàng hoá tiền tệ phát triển đa dạng, trong đó doanh nghiệp phải cạnh tranh một cách khốc liệt. Các doanh nghiệp không được nhà nước bao cấp nữa mà phải tự bươn chải và luôn phải phấn đấu vươn lên dành thắng lợi trong cuộc cạnh tranh. Thứ ba, các doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế thị trường phải chịu 7 tác động của rất nhiều các quy luật kinh tế như quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh. Dưới sự tác động của các quy luật kinh tế thị trường, doanh nghiệp nào nhận thức đúng đắn, nhanh nhẹn và nhạy bén các quy luật này, doanh nghiệp đó sẽ đứng vững và tồn tại và ngược lại. Thứ tư, Nhà nước đang nỗ lực hoàn thiện cơ chế pháp lý, nhất là hệ thống pháp luật tạo ra một sân chơi bằng phẳng và thuận lợi cho các doanh nghiệp. Đồng thời cũng tạo áp lực cho các doanh nghiệp phải tự khẳng định mình, chủ động khai thác, tạo lập, tổ chức quản lý và sử dụng vốn cho hoạt động của mình. Thứ năm, doanh nghiệp luôn phải đối đầu với công nghệ. Với tốc độ phát triển của khoa hoc- kĩ thuật như hiện nay thì thật sự đây là yếu tố rất quan trọng, nó thúc đẩy sự thay đổi của phương thức sản xuất, từ đó dẫn đến sự thay đổi mạnh mẽ trong quản lý tài chính doanh nghiệp. Nói tóm lại, trong điều kiện của nền kinh tế thị trường, môi trường hoạt động của các doanh nghiệp là rất khắc nghiệt. Do vậy yêu cầu đặt ra đối với các doanh nghiệp là phải gắn các hoạt động sản xuất kinh doanh của mình với các quy luật kinh tế thị trường, “bán cái thị trường cần chứ không bán cái mình có”. Để đạt được điều đó các doanh nghiệp phải biết phát huy quyền làm chủ của mình, biết quản lý và sử dụng một cách có hiệu quả vốn kinh doanh, có vậy doanh nghiệp mới tồn tại được trong điều kiện nền kinh tế mới. 1.1.1.2. Khái niệm về vốn kinh doanh của doanh nghiệp. Quá trình sản xuất kinh doanh là quá trình kết hợp các yếu tố đầu vào: sức lao động và đối tượng lao động để tạo ra các sản phẩm hàng hoá, dịch vụ. Tuy nhiên muốn tiến hành được quá trình trên thì bất kỳ doanh nghiệp nào cũng phải có một lượng tư bản nhất định để mua sắm các yếu tố đầu vào cần thiết phục vụ cho quá trình sản xuất kinh doanh, lượng tư bản này được gọi là vốn 8 kinh doanh của doanh nghiệp. Như vậy vốn kinh doanh của doanh nghiệp là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ giá trị tài sản được sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm mục đích sinh lời. Doanh nghiệp muốn phát triển được thì số tiền thu được do tiêu thụ các sản phẩm phải đảm bảo bù đắp được toàn bộ các chi phí bỏ ra và có một phần lợi nhuận, muốn vậy số tiền bỏ ra ban đầu phải được sử dụng một cách có hiệu quả. Quá trình tái sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được thực hiện một cách liên tục và không ngừng, tạo ra một vòng tuần hoàn và chu chuyển vốn. K.Mark đã mô tả quá trình chu chuyển của tư bản theo mô hình sau: T- H …SX …H’- T’ Vòng tuần hoàn của vốn được bắt đầu từ hình thái tiền tệ (T) chuyển sang hình thái hàng hoá (H) ở các dạng TLLĐ và ĐTLĐ, qua quá trình sản xuất vốn được biểu hiện dưới hình thái hàng hoá (H’) và cuối cùng lại trở về hình thái tiền tệ (T’). Do sự luân chuyển không ngừng của vốn trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau trong lĩnh vực sản xuất va lưu thông nên vốn còn là biểu hiện của những tài sản vô hình như: bằng sáng chế, phát minh, bản quyền tác giả, lợi thế thương mại. Như vậy, để quản lý và sử dụng vốn có hiệu quả, các doanh nghiệp cần phải nhận thức đúng đắn và đầy đủ về những đặc trưng của vốn trong quá trình sản xuất kinh doanh. 1.1.1.3. Phân loại vốn kinh doanh. Trong mỗi doanh nghiệp, tuỳ theo từng cách phân loại mà vốn được chia 9 thành các loại khác nhau, song nếu căn cứ vào vai trò và đặc điểm luân chuyển giá trị của vốn khi tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh thì vốn kinh doanh của doanh nghiệp được chia làm hai bộ phận: vốn cố định (VCĐ) và vốn lưu động (VLĐ).  Vốn cố định Trong điều kiện nền kinh tế thị trường, việc mua sắm, lắp đặt các TSCĐ của doanh nghiệp đều phải thanh toán chi trả bằng tiền và số vốn bỏ ra để đầu tư, mua sắm các TSCĐ này được gọi làvốn cố định của doanh nghiệp, Nói cách khác VCĐ của doanh nghiệp là bộ phận của vốn đầu tư ứng trước về TSCĐ mà đặc điểm của nó là luân chuyển dần dần từng phần trong nhiều chu kỳ sản xuất và hoàn thành một vòng tuần hoàn khi TSCĐ hết thời hạn sử dụng. Là số vốn đầu tư ứng trước để mua sắm, xây dựng các TSCĐ nên quy mô của VCĐ ít hay nhiều sẽ quyết định quy mô của TSCĐ, ảnh hưởng rất lớn đến trình độ trang bị kỹ thuật và công nghệ, năng lực sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Song ngược lại những đặc điểm kinh tế của TSCĐ trong quá trình sử dụng lại có ảnh hưởng quyết định, chi phối đặc điểm tuần hoàn và chu chuyển của VCĐ. Có thể khái quát những nét đặc thù về sự vận động của VCĐ trong quá trình sản xuất kinh doanh như sau: Một là: VCĐ tham gia vao nhiều chu kỳ sản xuất sản phẩm, điều này do đặc điểm của TSCĐ được sử dụng lâu dài trong nhiều chu kỳ sản xuất quyết định. Hai là: VCĐ được luân chuyển dần dần từng phần trong các chu kỳ sản xuất. Khi tham gia vào quá trình sản xuất, một bộ phận VCĐ được luân chuyển và cấu thành chi phí sản xuất sản phẩm (dưới hình thức chi phí khấu 10 hao) tương ứng với phần giá trị hao mòn của TSCĐ. Ba là: Sau nhiều chu kỳ sản xuất VCĐ mới hoàn thành một vòng luân chuyển. Sau mỗi một chu kỳ sản xuất phần vốn được luân chuyển vào giá trị sản phẩm dần dần tăng lên. song phần vốn đầu tư ban đầu vào TSCĐ lại dần giảm xuống cho đến khi TSCĐ hết thời hạn sử dụng, giá trị của nó được chuyển dịch hết vào giá trị sản phẩm đã sản xuất thì VCĐ mới hoàn thành một vòng luân chuyển.  Vốn lưu động Để tiến hành sản xuất kinh doanh, ngoài các tư liệu lao động (TLLĐ) các doanh nghiệp còn cần có các đối tượng lao động (ĐTLĐ). Khác với các TLLĐ các ĐTLĐ chỉ tham gia vào một chu kỳ sản xuất và không giữ được nguyên hình dáng ban đầu, giá trị cuả nó được chuyển dịch một lần hoặc toàn bộ vào giá trị sản phẩm. Những TLLĐ trên nếu xét về hình thái hiện vật được gọi là các TSLĐ, còn về hình thái giá trị được gọi là vốn lưu động của doanh nghiệp. Như vậy VLĐ là biểu hiện bằng tiền của TSLĐ, vì vậy đặc điểm của VLĐ là luôn chịu sự chi phối bởi những đặc điểm của TSLĐ. Trong các doanh nghiệp người ta thường chia TSLĐ thành hai loại : TSLĐ sản xuất và TSLĐ lưu thông. TSLĐ sản xuất bao gồm các loại nguyên vật liệu, phụ tùng thay thế, bán thành phẩm, sản phẩm dở dang…. Còn TSLĐ lưu thông bao gồm các sản phẩm, thành phẩm chờ tiêu thụ, các loại chi phí bằng tiền, các loại vốn bằng tiền, các khoản vốn trong thanh toán, các khoản chi phí chờ kết chuyển…. Trong quá trình sản xuất kinh doanh các TSLĐ sản xuất và TSLĐ lưu thông luôn vận động, thay thế và chuyển hoá lẫn nhau, đảm bảo cho quá trình sản xuất được tiến hành liên tục. Trong điều kiện nền kinh tế hàng hoá - tiền tệ, để hình thành các TSLĐ 11 sản xuất và TSLĐ lưu thông các doanh nghiệp phải bỏ ra một số vốn đầu tư ban đầu nhất định. Vì vậy cũng có thể nói VLĐ của doanh nghiệp là số vốn tiền tệ ứng trước để đầu tư, mua sắm các TSLĐ của doanh nghiệp. Phù hợp với các đặc điểm trên của TSLĐ, VLĐ của doanh nghiệp cũng không ngừng vận động qua các giai đoạn của chu kỳ kinh doanh : dự trữ sản xuất, sản xuất và lưu thông. Quá trình này diễn ra liên tục và thường xuyên lặp lại theo chu kỳ và được gọi là quá trình tuần hoàn, chu chuyển của VLĐ. Qua mỗi giai đoạn của chu kỳ kinh doanh VLĐ lại thay đổi hình dáng biểu hiện, tuỳ hình thái vốn tiền tệ ban đầu chuỷên sang hình thái vốn vật tư hàng hoá dự trữ và vốn sản xuất, rồi cuối cùng lại trở về hình thái vốn tiền tệ. Sau mỗi chu kỳ tái sản xuất vốn lưu động hoàn thành một vòng chu chuyển. Để quản lý sử dụng vốn lưu động có hiệu quả cần phải tiến hành phân loại VLĐ của doanh nghiệp theo các tiêu thức khác nhau. Thông thường có những cách phân loại sau: o Phân loại theo vai trò từng loại VLĐ trong quá trình sản xuất kinh doanh . + VLĐ trong khâu dự trữ sản xuất :giá trị các NVL chính, nguyên liệu động lực, phụ tùng thay thế,… + VLĐ trong khâu sản xuất : các khoản giá trị sản phẩm dở dang, bán thành phẩm, các khoản chi phí chờ kết chuyển. + VLĐ cho khâu lưu thông: các khoản giá trị thành phẩm, vốn bằng tiền, đầu tư ngắn hạn,… o Phân loại theo hình thái biểu hiện: + Vốn vật tư hàng hoá: NVL, nhiên vật liệu, bán thành phẩm… 12 + Vốn bằng tiền: tiền mặt tồn quỹ, tiền gửi ngân hàng, đầu tư chứng khoán,… Cách phân loại này giúp các doanh nghiệp xem xét đánh giá mức tồn kho dự trữ và khả năng thanh toán của doanh nghiệp . 13 1.1.2. Nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Trong điều kiện của nền kinh tế thị trường, một vấn đề mà các nhà quản lý đều quan tâm hiện nay là làm sao luôn tổ chúc đảm bảo vốn một cách đầy đủ kịp thời cho hoạt động của doanh nghiệp, đồng thời phải luôn lựa chọn hình thức và phương pháp huy động vốn tích cực, phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp . Trên thực tế hiện nay , vốn sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp có thể đựoc hình thành từ rất nhiều nguồn khácnhau và mỗi nguồn hình thành nên vốn sản xuất kinh doanh này đều có những ưu điểm nhất định và một trong những biện pháp nhằm tổ chức quản lý và sử dụng vốn sản xuất kinh doanh có hiệu quả là phải nghiên cứu các nguồn vốn để có định hướng huy động hợp lý. Theo đó , vốn kinh doanh được phân thành các loại theo các tiêu thức chủ yếu sau: 1.2.2.1. Căn cứ vào nguồn hình thành vốn: Theo tiêu thức phân loại này, vốn kinh doanh của doanh nghiệp đựơc chia thành hai nguồn: vốn chủ sở hữu và nợ phải trả. + Nguồn vốn chủ sở hữu là phần vốn thuộc quyển sở hữu của doanh nghiệp . Khi doanh nghiệp mới được thành lập, vốn chủ sở hữu hình thành nên vốn điều lệ. Khi doanh nghiệp đã đi vào hoạt động, ngoài vốn điều lệ còn một số nguồn khác cũng thuộc nguồn vốn chủ sở hữu như: lợi nhuận không chia, quỹ đầu tư phát triển, chênh lệch tỷ giá, chênh lệch đánh giá lại tài sản,… và vốn tài trợ của Nhà nước(nếu có). Như vậy, vốn chủ sỡ hữu là phần còn lại trong tổng tài sản của doanh nghiệp sau khi đã trừ đi toàn bộ nợ phải trả. + Nợ phải trả của doanh nghiệp là khoản phát sinh trong quá trình kinh 14 doanh, bao gồm nguồn vốn chiếm dụng và các khoản nợ vay. Vốn chiếm dụng thể hiện tạo bộ số nợ phải trả cho người cung cấp, số phải nộp Ngân sách, số phải thanh toán cho cán bộ công nhân viên, đây là loại vốn mà doanh nghiệp được sử dụng nhưng không phải trả lãi. Các khoản nợ vay bao gồm toàn bộ số vay ngân hàng, nợ tín phiếu, nợ trái phiếu của doanh nghiệp . Việc phân chia vốn theo nguồn hình thành giúp doanh nghiệp thấy được cơ cấu nguồn tài trợ tối ưu để chi phí sử dụng vốn là thấp nhất, tăng cường hiệu quả sử dụng vốn của mình. 1.1.2.2. Căn cứ vào phạm vi huy động và sử dụng vốn. Theo cách phân loại này, vốn kinh doanh đưoc chia thành nguồn vốn bên trong và nguồn vốn bên ngoài doanh nghiệp + Nguồn vốn bên trong doanh nghiệp: là nguồn vốn có thể huy động từ bản thân doanh nghiệp, bao gồm vốn tự bổ sung từ lợi nhuận sau thuế, các khoản dự trữ, dự phòng, thu thanh lý nhượng bán TSCĐ , tiền khẩu hao TSCĐ , quỹ đầu tư phát triển kinh doanh . nguồn vốn bên trong có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự phát triển của doanh nghiệp, một mặt nó phát huy được tính chủ động trong việc sử dụng vốn, mặt kháclàm gia tăng mức độ độc lập về tài chính của doanh nghiệp . + Nguồn vốn bên ngoài doanh nghiệp: là nguồn vốn doanh nghiệp có thể huy động được từ bên ngoài để đáp ứng cho nhu cầu về vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Nguồn vốn bên ngoài bao gồm: vốn vay của Ngân hàng và các tổ chức tín dụng , nợ người cung cấp, phát hành trái phiếu và các khoản nợ khác. Huy động nguồn vốn bên ngoài tạo cho doanh nghiệp một cơ cấu tài chính linh hoạt hơn, mặt khác có thể làm gia tăng doanh lợi vốn chủ sở hữu rất nhanh nếu mức doanh lợi đạt được cao hơn chi phí sử dụng vốn và ngược lại. 15 1.1.2.3. Căn cứ vào thời gian huy động và sử dụng vốn: Theo tiêu thức này, nguồn vốn của doanh nghiệp được chia thành hai nguồn: nguồn vốn thường xuyên và nguồn vốn tạm thời. + Nguồn vốn thường xuyên là nguồn vốn mang tính chất ổn định và dài hạn, bao gồm vốn chủ sở hữu và các khoản vay dài hạn. Nguồn vốn này được dùng đề mua sắm TSCĐ và một bộ phận TSLĐ thường xuyên cần thiết cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp . + Nguồn vốn tạm thời là nguồn vốn có tính chất ngắn hạn mà doanh nghiệp có thể sử dụng để đáp ứng cho nhu cầu vốn có tính chất tạm thời, bất thường phát sinh trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp như các khoản chiếm dụng hợp pháp không phải trả lãi luôn có đòn bẩy tài chính dương và các khoản vay ngắn hạn ngân hàng, các tổ chức tín dụng, các khoản nợ ngắn hạn. Cách phân loại này giúp cho các nhà quản lý doanh nghiệp xem xét, lựa chọn nguồn vốn phù hợp với thời gián sử dụng và có cơ sở để lập các kế hoạch tài chính. Vấn đề đặt ra đối với các doanh nghiệp là sẽ huy động vốn bao nhiêu và lấy từ nguồn nào để đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh, đồng thời phải tiết kiệm tối đa chi phí sử dụng vốn và có biện pháp quản lý, sử dụng vốn co hiệu quả. 1.2. Sự cần thiết phải nâng cao sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp. 1.2.1. Xuất phát từ vai trò quan trọng của vốn trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Trong nền kinh tế thị trường, mục tiêu hàng đầu của các doanh nghiệp là 16 kinh doanh được lợi nhuận tối đa. Lợi nhuận là kết quả cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh doanh, là chỉ tiêu chất lượng đánh giá hiệu quả kinh tế của các hoạt động của doanh nghiệp, lợi nhuận tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng quy mô hoạt động cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Để đạt được lợi nhuận tối đa các doanh nghiệp không ngừng nâng cao trình độ quản lý sản xuất kinh doanh, trong đó việc tổ chức huy động vốn đảm bảo cho nhu cầu sản xuất kinh doanh và việc sử dụng vốn có hiệu quả co ý nghĩa rất quan trọng. Vốn có vai trò quan trọng cho sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Như chúng ta đã biết, để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp phải tiến hành kết hợp các yếu tố đầu vào: tư liệu lao động, đối tượng lao động và sức lao động. Muốn có được các yếu tố đầu vào để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh thì doanh nghiệp phải có một lượng vốn nhất định. Nếu không có vốn thì doanh nghiệp sẽ không thể hoạt động được, có nghĩa là doanh nghiệp sẽ không tồn tại. Do vậy, có thể nói vốn là tiền đề cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Mặt khác, trong quá trình hoạt động, các doanh nghiệp luôn phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt. Doanh nghiệp nào cũng muốn giành thắng lợi trong cuộc cạnh tranh và mong muốn có một sự phát triển bền vững. Để đạt được điều đó,các doanh nghiệp cần tiếp tục bổ sung vốn để tăng thêm tài sản kinh doanh tương ứng với sự tăng trưởng của quy mô doanh nghiệp. Lúc này vốn là điều kiện để các doanh nghiệp đầu tư đổi mới thiết bị công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, hạ giá thành từ đó tăng lợi nhuận, giành thắng lợi trong cuộc canh tranh. Nói tóm lại vốn kinh doanh là một yếu tố quan trọng, nó quyết định tới tương lai của doanh nghiệp, nó quyết định tới tương lai của doanh nghiệp. Vì vậy việc tổ quản lý nâng cao hiệu quả sử dụng vốn có ý nghĩa rất quan trọng, nó quyết định tới sự sống còn và phát triển của mỗi doanh nghiệp trong nền 17 kinh tế thị trường. 18 1.2.2. Xuất phát từ ý nghĩa của việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế thị trường luôn luôn phấn đấu đạt được hiệu quả cao nhất. Để đạt được này các doanh nghiệp không ngừng nâng cao trình độ quản lý sản xuất kinh doanh, do vậy việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh có ý nghĩa rất quan trọng. Hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp có ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả sản xuất kinh doanh và kết quả tài chính của doanh nghiệp. Nếu hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp mà cao sẽ giúp doanh nghiệp có vị trí mới, trước hết làm tăng lợi nhuận của doanh nghiệp giúp doanh nghiệp đứng vững về mặt tài chính, đồng thời có điều kiện đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, nhờ đó tăng sức cạnh tranh của doanh nghiệp trên thương trường. Ngược lại, nếu vốn của doanh nghiệp không được bảo toàn và sử dụng không có hiệu quả thì mục tiêu đầu tư của doanh nghiệp không được thực hiện mặt khác còn gây ra những hậu quả nghiêm trọng như: thua lỗ, mất thị trường, phá sản… Hơn nữa là tế bào của nền kinh tế do vậy hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp không chỉ đem lại lợi ích kinh tế cho riêng mình mà còn góp phần làm tăng hiệu quả của toàn nền kinh tế. Nếu tất cả các doanh nghiệp cùng phấn đấu đạt hiệu quả sử dụng vốn cao và ngày càng nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng vốn thì sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Khi nền kinh tế đã tăng trưởng, phát triển ổn định nó sẽ kích thích đầu tư, tăng sản phẩm đáp ứng nhu cầu cho xã hội, tạo công an việc làm, tăng các khoản nộp cho ngân sách nhà nước. Vì vậy, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn với mỗi doanh nghiệp là một vấn đề hết sức quan trọng. 19 1.3. Một số chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp. 1.3.1. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng VCĐ. Để đánh giá hiệu quả tổ chức VCĐ, cần phải xác định đúng đắn hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng VCĐ và TSCĐ của doanh nghiệp. Thông thường bao gồm các chỉ tiêu tổng hợp và các chỉ tiêu phân tích.  Các chỉ tiêu tổng hợp: + Chỉ tiêu hiệu suất sử dụng VCĐ: Chỉ tiêu này phản ánh một đồng VCĐ có thể tạo bao nhiêu đồng doanh thu thuần trong kỳ. Hiệu suất sử dụng VCĐ = Doanh thu thuần trong kỳ VCĐ bình quân trong kỳ Ta thấy rằng chỉ tiêu này càng cao thì càng có lợi cho doanh nghiệp, nó phản ánh hiệu quả sử dụng VCĐ của doanh nghiệp ra sao. Còn nếu chỉ tiêu này ngày càng đi xuống thì doanh nghiệp cần xem xét lại cơ cấu và tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Trong đó, vốn có định bình quân trong kỳ được xác định: VCĐ bình quân = VCĐ đầu kỳ + VCĐ cuối kỳ 2 Vốn cố định đầu kỳ (cuối kỳ) được tính như sau: VCĐ đầu kỳ (cuối kỳ) = Nguyên giá TSCĐ đầu kỳ (cuối kỳ) - Số tiền khấu hao luỹ kế đầu kỳ (cuối kỳ) Số tiền khấu hao luỹ kế cuối kỳ = Số tiền khấu hao đầu kỳ + Số tiền khấu hao tăng trong kỳ - Số tiền khấu hao giảm trong kỳ 20 + Chỉ tiêu hàm lượng VCĐ: là đại lượng nghịch đảo của chỉ tiêu hiệu suất sử dụng VCĐ. Nó phản ánh: để tạo ra một đồng doanh thu thuần trong kỳ cần bao nhiêu đồng VCĐ. Hàm lượng VCĐ = VCĐ bình quân trong kỳ Doanh thu thuần trong kỳ Như vậy ta có thấy rằng doanh nghiệp cần có một hàm lượng VCĐ càng thấp càng tốt. + Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận VCĐ: chỉ tiêu này phản ánh một đồng VCĐ trong kỳ có thể tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận trước thuế (hoặc lợi nhuận sau thuế thu nhập). Tỷ suất lợi nhuận VCĐ = Lợi nhuận trước thuế (sau thuế TNDN) VCĐ bình quân trong kỳ x 100% Ta có thể thấy rằng tỷ suất lợi nhuận VCĐ càng cao thì càng tốt cho doanh nghiệp, nó cũng phản ánh hiệu quả sử dụng VCĐ của doanh nghiệp.  Các chỉ tiêu phân tích: + Hệ số hao mòn TSCĐ: phản ánh mức độ hao mòn của TSCĐ trong các doanh nghiệp so với thời điểm đầu tư ban đầu. Hệ số này càng lớn chứng tỏ mức độ hao mòn TSCĐ càng cao và ngược lại. Hệ số hao mòn TSCĐ = Số tiền hao mòn luỹ kế Nguyên giá TSCĐ ở thời điểm đánh giá + Hiệu suất sử dụng TSCĐ: Phản ánh một đồng TSCĐ trong kỳ tạo ra được bao nhiêu đồng doanh thu thuần. Hiệu suất sử dụng TSCĐ = Doanh thu thuần trong kỳ Nguyên giá TSCĐ bình quân trong kỳ 21 Ngoài các chỉ tiêu trên thì chỉ tiêu kết cấu TSCĐ giúp doanh nghiệp đánh giá mức độ hợp lý trong cơ cấu TSCĐ được trang bị ở doanh nghiệp, từ đó giúp doanh nghiệp đánh giá được hiệu quả sử dụng VCĐ. 1.3.2. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tổ chức và sử dụng VLĐ của doanh nghiệp: Một trong những vấn đề quan trọng để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là phải thường xuyên nâng cao hiệu quả sử dụng VLĐ. Để đánh giá hiệu quả sử dụng VLĐ trong các doanh nghiệp có thể sử dụng các chỉ tiêu chủ yếu sau: - Tốc độ luân chuyển VLĐ: có thể được đo bằng hai chỉ tiêu là số lần luân chuyển (số vòng quay VLĐ) và kỳluân chuyển vốn (số ngày một vòng quay VLĐ). + Vòng quay VLĐ: phản ánh trong kỳ VLĐ quay được bao nhiêu vòng. Vòng Quay VLĐ = Doanh thu thuần trong kỳ VLĐ bình quân trong kỳ Trong đó: VLĐ bình quân = VLĐ đầu năm + VLĐ cuối năm 2 Hoặc: VLĐ bình quân = Vq1 + Vq2 + Vq3 + Vq4 4 Hoặc: VLĐ bình quân = Vđq1/2 + Vcq1 + Vcq2 + Vcq3 + Vcq4/2 4 22 Trong đó: Vq1, Vq2, Vq3, Vq4: VLĐ bình quân các quý 1,2,3,4. Vđq1: số dư VLĐ đầu quý 1. Vcq1, Vcq2, Vcq3, Vcq4: Số dư VLĐ cuối các quý 1,2,3,4 + Số ngày một vòng quay VLĐ: phản ánh trung bình một vòng quay VLĐ hết bao nhiêu ngày. Số ngày 1 vòng quay = 360 (ngày) Số VLĐ bình quân Vòng quay vốn càng nhanh thì kỳ luân chuyển vốn càng được rút ngắn và chứng tỏ VLĐ càng được sử dụng có hiệu quả. Do tăng tốc độ luân chuyển VLĐ trong sản xuất, lưu thông hàng hoá nên doanh nghiệp có thể giảm bớt được số VLĐ cần thiết, đây là lượng VLĐ mà doanh nghiệp tiết kiệm được. Số VLĐ tiết kiệm được thể hiện dưới hai hình thức: tiết kiệm tuyệt đối và tiết kiệm tương đối. + Tiết kiệm tuyệt đối là do tăng tốc độ luân chuyển vốn nên doanh nghiệp có thể tăng thêm tổng mức luân chuyển vốn song không cần tăng thêm hoặc tăng không đáng kể quy mô vốn. - Tỷ suất lợi nhuận VLĐ: phản ánh một đồng VLĐ có thể tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận trước thuế (hoặc lợi nhuận sau thuế thu nhập). tỷ suất lợi nhuận VLĐ = Lợi nhuận (trước thuế hoặc sau thuế TNDN) Số VLĐ bình quân x 100% Tỷ suất lợi nhuận VLĐ càng cao chứng tỏ việc sử dụng VLĐ càng có hiệu quả. - Ngoài ra, tuỳ theo mục đích nguyên cứu, chỉ tiêu tốc độ luân chuyển còn 23 được tính riêng cho từng loại VLĐ. Chẳng hạn: Số vòng quay HTK = Giá vốn hàng bán Hàng tồn kho bình quân Hoặc: Số vòng quay các khoản thu = Doanh thu thuần Số dư bình quân các khoản phải thu Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp: - Vòng quay toàn bộ vốn: Chỉ tiêu này phản ánh vốn của doanh nghiệp trong một kỳ quay được bao nhiêu vòng, từ đó có thể đánh giá khả năng sử dụng tài sản của doanh nghiệp. Vòng quay toàn bộ vốn = Doanh thu thuần trong kỳ Vốn kinh doanh bình quân - Tỷ suất lợi nhuận vốn kinh doanh: là chỉ tiêu đo lường mức độ sinh lời của đồng vốn, phản ánh một đồng vốn bình quân sử dụng trong kỳ tạo ra mấy đồng lợi nhuận trước thuế hoặc sau thuế thu nhập doanh nghiệp. Tỷ suất lợi nhuận VKD = Lợi nhuận (trước thuế hoặc sau thuế TNDN) Vốn kinh doanh bình quân x 100% Tỷ suất lợi nhuận vốn kinh doanh còn được đánh giá qua chỉ tiêu vòng quay vốn và tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu: Tỷ suất lợi nhuận sau thuế VKD = Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu x Vòng quay toàn bộ vốn Hay: 24 Tỷ suất lợi nhuận sau thuế VKD = Lợi nhuận sau thuế Doanh thu thuần x Doanh thu thuần Vốn kinh doanh bình quân - Tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu: là chỉ tiêu đánh giá mức độ thực hiện mục tiêu tạo ra lợi nhuận ròng cho các chủ sở hữu của doanh nghiệp. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế VCSH = Lợi nhuận sau thuế Vốn chủ sở hữu bình quân x 100% Ngoài các chỉ tiêu chủ yếu trên, người ta còn dùng các hệ số phản ánh tình hình tài chính của doanh nghiệp: hệ số nợ, hệ số vốn chủ sở hữu để giúp người quản lý nắm được tình hình tài chính của doanh nghiệp, để từ đó có quyết định đúng đắng có nên tiếp tục đầu tư mở rộng hay thu hẹp đầu tư, đồng thời có kế hoạch cho việc tổ chức huy động và sử dụng vốn sản xuất kinh doanh. Bên cạnh đó, doanh nghiệp còn biết được năng lực đi vay để mở rộng đầu tư của mình. - Hệ số nợ: phản ánh trong một đồng vốn kinh doanh có mấy đồng hình thành từ nợ vay bên ngoài. Hệ số VCSH = Vốn chủ sở hữu Tổng nguồn vốn Hệ số này càng thấp chứng tỏ doanh nghiệp đang chiếm dụng được các nguồn vốn và đang có các khoản nợ vay từ bên ngoài ngày càng lớn. Đây cũng là một điều có lợi cho doanh nghiệp, tuy nhiên để tránh những rủi ro và tình trạng kém lành mạnh về tài chính doanh nghiệp cần duy trì hệ số này ở mức vừa phải. 1.4. Một số biện pháp chủ yếu để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong các doanh nghiệp. 1.4.1. Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến hiệu quả tổ chức và sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp. 25 1.4.1.1. Những nhân tố khách quan: - Các chính sách vĩ mô của Nhà nước: Thông qua các chính sách kinh tế, pháp luật kinh tế và các biện pháp kinh tế... Nhà nước tạo môi trường và hành lang cho các doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh. Chính sách kinh tế của Nhà nước đối với các doanh nghiệp là rất quan trọng, nó có thể làm tăng hay giảm hiệu quả sinh viên vốn của doanh nghiệp. Do vậy để nâng cao hiệu quả tổ chức và sử dụng vốn của mình các doanh nghiệp cần xem xét các chính sách kinh tế của Nhà nước. - Tác động của nền kinh tế có lạm phát: Khi lạm phát xảy ra ở mức cao thì giá cả hàng hoá sẽ tăng làm sức mua của đồng tiền giảm xuống, tức là với một khối lượng tiền tệ như trước nhưng không mua được một khối tài sản tương đương như trước có khi lạm phát, mà doanh nghiệp phải bỏ ra một khối lượng tiền tệ nhiều hơn để đầu tư vào tài sản đó, khi đó năng lực của vốn đã bị giảm. - Thị trường và sự cạnh tranh: trong sản xuất hàng hoá, biến động của thị trường đầu vào và thị trường đầu ra là căn cứ quan trọng để doanh nghiệp lập kế hoạch VLĐ, VCĐ. Khi xem xét thị trường, không thể bỏ qua yếu tố cạnh tranh, doanh nghiệp nào chiến thắng trong cạnh tranh sẽ chiếm lĩnh được thị trường đồng nghĩa với việc kinh doanh có lãi và bảo toàn, phát triển được vốn kinh doanh của mình. - Rủi ro trong kinh doanh: Trong điều kiện kinh doanh theo cơ chế thị trường, có nhiều thành phần kinh tế cùng tham gia hoạt động, hàng hoá của doanh nghiệp vừa phải cạnh tranh với hàng hoá trong nước vừa phải cạnh tranh với hàng hoá ngoại nhập. Và đặc biệt, khi thị trường tiêu thụ không ổn định, sức mua của thị trường có hạn thì càng làm cho rủi ro của doanh nghiệp tăng lên. Ngoài ra, còn có một số rủi ro do thiên tai gây ra như: hoả hoạn, bão lụt,... và một số biến động trong sản xuất mà doanh nghiệp không thể lường trước được làm tài sản của doanh nghiệp bị tổn thất, giảm giá trị dẫn đến vốn 26 của doanh nghiệp cũng bị mất mát. - Sự tiến bộ của khoa học và công nghệ nó có thể là cơ hội cho những doanh nghiệp dám chấp nhận mạo hiểm để tiếp cận kịp thời với tiến bộ của khoa học, còn nó sẽ là nguy cơ đối với những doanh nghiệp không tiếp cận kịp thời với sự tiến bộ đó, tài sản của doanh nghiệp đó sẽ bị hao mòn vô hình và dẫn tới doanh nghiệp đó sẽ bị mất vốn. 1.4.1.2. Những nhân tố chủ quan. - Chu kỳ sản xuất: Đây là nhân tố quan trọng ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả sử dụng vốn. Nếu chu kỳ sản xuất ngắn thì doanh nghiệp sẽ thu hồi vốn nhanh từ đó có điều kiện để tái đầu tư và mở rộng sản xuất kinh doanh, ngược lại, doanh nghiệp sẽ bị đọng vốn rất lâu khi đó hiệu quả sử dụng vốn không cao. - Trình độ tổ chức quản lý, tổ chức sản xuất ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. Thể hiện: + Nếu xác định nhu cầu vốn thiếu chính xác dẫn đến hiện tượng thừa hoặc thiếu vốn cho sản xuất kinh doanh, ảnh hưởng không tốt đến quá trình hoạt động của doanh nghiệp, từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. + Nếu bố trí cơ cấu vốn không hợp lý thì cũng ảnh hưởng lớn đến hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. Chẳng hạn: việc đầu tư vốn vào các tài sản không cần dùng chiếm tỷ trọng lớn thì không những nó không phát huy được tác dụng trong quá trình sản xuất kinh doanh mà còn nó còn đem lại hậu quả là vốn bị hao hụt mất mát dần, làm cho hiệu quả sử dụng vốn sản xuất kinh doanh giảm sút. + Nếu quản lý vốn không chặt chẽ sẽ dẫn đến tình trạng sử dụng lãng phí 27 vốn, đặc biệt là VLĐ trong quá trình mua sắm dự trữ. Việc mua các loại vật tư không phù hợp với quy trình sản xuất, không đúng với tiêu chuẩn kỹ thuật và chất lượng quy định tác động không tốt đến hiệu quả sử dụng vốn sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do vậy trong công tác tổ chức quản lý, tổ chức sản xuất doanh nghiệp phải chú trọng đến việc tổ chức và sử dụng vốn kinh doanh như: xác định nhu cầu, bố trí cơ cấu vốn, sử dụng vốn hợp lý đúng mục đích, tổ chức tốt công tác thu hồi nợ, tránh lãng phí. - Trình độ tay nghề người lao động: Nếu công nhân trong doanh nghiệp có trình độ tay nghề cao thì sẽ đáp ứng với yêu cầu kỹ thuật tiên tiến, hiện đại của máy móc thiết bị, từ đó máy móc thiết bị được sử dụng tốt hơn, doanh nghiệp sẽ nhanh chóng thu hồi được vốn và hiệu quả sử dụng vốn sẽ nâng lên. - Cơ chế khuyến khích và quy định trách nhiệm vật chất trong doanh nghiệp cũng ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả sử dụng vốn trong doanh nghiệp. Một mặt nó có tác dụng khuyến khích người lao động trong doanh nghiệp, mặt khác nó nâng cao tinh thần trách nhiệm của người lao động trong khi làm việc, từ đó làm cho hiệu quả của công việc được nâng cao và hiệu quả sử dụng vốn trong doanh nghiệp cũng được nâng lên rõ rệt. Trên đây là những nguyên nhân cơ bản làm ảnh hưởng đến hiệu quả tổ chức và sử dụng vốn trong doanh nghiệp. Trên thực tế, tuỳ từng doanh nghiệp mà còn rất nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến việc sử dụng vốn không có hiệu quả. Do đó, để hạn chế những thiệt hại do các nguyên nhân đó gây ra đòi hỏi các doanh nghiệp phải xem xét kỹ lưỡng, thận trọng các bước công việc nhằm hạn chế mức thấp nhất những hậu quả xấu có thể xảy ra. 1.4.2. Một số biện pháp chủ yếu để nâng cao hiệu quả tổ chức và sử dụng vốn kinh doanh trong các doanh nghiệp hiện nay. 28 Để đảm bảo cung cấp vốn đầy đủ, kịp thời cho hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như không ngừng nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp và làm cho đồng vốn không ngừng sinh sôi nảy nở trong quá trình hoạt động, các doanh nghiệp cần thực hiện một số biện pháp cơ bản sau: Một là; Doanh nghiệp phải nghiên cứu nhu cầu của từng loại hàng hoá, dịch vụ để xác định đầu tư, quy mô vốn cho phù hợp với phương châm "Kinh doanh cái thị trường cần chứ không phải bán cái mà doanh nghiệp có" nhất là trong điều kiện nền kinh tế thị trường hiện nay và các quy luật của nó. Hai là; Phải xác định chính xác nhu cầu vốn cần thiết tối thiểu cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó mới có thể đưa ra kế hoạch huy động và tổ chức sử dụng vốn một cách có hiệu quả đáp ứng yêu cầu hoạt động của doanh nghiệp. Đồng thời hạn chế mức thấp nhất hiện tượng thừa hoặc thiếu vốn ảnh hưởng không tốt đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Ba là; Phải lập kế hoạch huy động, sử dụng và bố trí cơ cấu vốn một cách hợp lý. Cụ thể: cần phải lựa chọn các hình thức hu thút vốn tích cực, phù hợp với đặc điểm và tình hình của doanh nghiệp, tổ chức khai thác triệt để nguồn vốn bên trong của doanh nghiệp như: nguồn lợi nhuận để lại tái đầu tư, nguồn vốn khấu hao, quỹ phát triển sản xuất kinh doanh, ..., để vừa chủ động đáp ứng kịp thời vốn sản xuất kinh doanh, vừa giảm được khoản chi phí sử dụng vốn không cần thiết cho doanh nghiệp. Đồng thời doanh nghiệp cần tăng cường sử dụng công suất máy móc, thiết bị, tránh hiện tượng ứ đọng vốn do số lượng tài sản không cần dùng quá lớn, sử dụng đúng mục đích nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. Bốn là; Đối với VCĐ cần phải: - Xây dựng cơ cấu TSCĐ hợp lý để khai thác đồng bộ triệt để công suất 29 máy móc thiết bị. Để có được cơ cấu TSCĐ hợp lý, doanh nghiệp cần tiến hành phân tích cơ cấu TSCĐ thực tế kết hợp với việc xem xét phương hướng sản xuất của doanh nghiệp, tình hình thị trường, khả năng các nguồn tài trợ... - Chọn hình thức khấu hao và mức khấo hao phù hợp, nghĩa là mức trích khấu hao và giá thành sản phẩm phải tương đương với mức độ hao mòn thực tế của tài sản thì mới đảm bảo thu hồi và bảo toàn được VCĐ. Nếu mức trích khấu hao nhỏ hơn hao mòn thực tế của tài sản thì sẽ gây ra tình trạng "lãi giả", có nghĩa doanh nghiệp "ăn dần vào vốn". Khi đó hiệu quả sử dụng vốn bị giảm và vốn của công nghiệp không được bảo toàn. - Doanh nghiệp cần tiến hành thanh lý, nhượng bán những TSCĐ không cần dùng, chưa cần dùng, đang dùng nhưng mang lại hiệu quả kinh tế không cao, hoặc những TSCĐ đã đến ký sửa chữa lớn nhưng việc đầu tư sửa chữa lớn không đem lại hiệu quả. Đồng thời chú trọng đổi mới trang thiết bị công nghệ sản xuất, nâng cao hiệu quả sử dụng TSCĐ hiện có cả về thời gian và công suất. - Doanh nghiệp cũng cần phải xây dựng chế độ thưởng phạt vật chất nhất định để nhằm nâng cao tinh thần trách nhiệm của người bảo quản và sử dụng TSCĐ, tận dụng công suất máy móc thiết bị, khuyến khích phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, nâng cao chất lượng sản phẩm, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Năm là; Doanh nghiệp cần phải tăng cường công tác quản lý VLĐ, rút ngắn thời gian ở mỗi khâu, mỗi giai đoạn của quá trình sử dụng vốn. Cụ thể: - Đối với khâu dự trữ: Doanh nghiệp cần có kế hoạch dự trữ hợp lý vì dự trữ hợp lý có ý nghĩa quan trọng đối với việc nâng cao hiệu quả sử dụng VLĐ của doanh nghiệp. Đối với khâu dự trữ, doanh nghiệp cần áp dụng các biện pháp như: 30 + Xác định đúng đắn nhu cầu dự trữ cần thiết, tối thiểu để đảm bảo công tác sản xuất kinh doanh tiến hành được thường xuyên liên tục. Có như vậy mới tránh được tình trạng dự trữ thừa gây ứ đọng vốn hoặc dự trữ thấp ảnh hưởng đến khâu tiêu thụ, do đó ảnh hưởng đến mức lợi nhuận của doanh nghiệp. + Tìm nguồn cung cấp vật tư thuận lợi nhất, đáp ứng các yêu cầu về số lượng, chất lượng, thị trường và giá cả hợp lý, như vậy giảm được lượng vật tư dự trữ trong kho và giảm chi phíu vận chuyển, hao hụt, mất mát. + Sắp xếp hệ thống kho tàng hợp lý vừa tiện lợi cho sản xuất vừa đảm bảo an toàn cho vật tư. Xây dựng và chấp hành tốt chế độ kiểm nhận, nhập kho và chế độ kiểm kê định kỳ, phát hiện kịp thời vật tư ứ đọng, luân chuyển chậm, từ đó nhanh chóng tìm biện pháp khắc phục. - Đối với khâu sản xuất: + Doanh nghiệp cần xây dựng định mức sử dụng vật tư hợp lý đồng thời phải theo dõi, kiểm tra tình hình chấp hành định mức đến từng cá nhân và đơn vị sử dụng. + Đồng thời doanh nghiệp cũng khuyến khích những sáng kiến kỹ thuật, những phương án sản xuất hợp lý: tiết kiệm vật tư, rút ngắn chu kỳ sản xuất, hạn chế đến mức thấp nhất sản phẩm dở dang cuối kỳ. - Đối với khâu lưu thông: + Doanh nghiệp cần tiến hành tìm hiểu, phân tích nhu cầu thị trường, nắm bắt nhu cầu thị hiếu người tiêu dùng, trên cơ sở đó mà xác định loại hàng kinh doanh, nguồn cung cấp cho phù hợp. + Làm tốt công tác thanh toán, thu hồi các khoản phải thu nhưng không vi phạm chính sách bán hàng của doanh nghiệp. Đồng thời, hạn chế tối đa tình 31 trạng binh chiếm dụng vốn làm phát sinh các khoản đi vay ngoài kế hoạch đẫn đến chi phí tăng lên, thậm chí có thể đem lại rủi ro mất vốn nếu doanh nghiệp không thu hồi được gây ảnh hưởng không tốt đến kết quả kinh doanh. Sáu là; Tổ chức tốt quá trình sản xuất và đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm; doanh nghiệp cần có biện pháp phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận sản xuất, không ngừng nâng cao năng suất lao động nhằm sản xuất kinh doanh nhiều mặt hàng có chất lượng cao, giá thành hạ tiết kiẹm nguyên vất liệu, mở rộng thị trường tiêu thụ, từ đó tăng khối lượng sản phẩm tiêu thụ góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Bảy là; Để có nguồn bắp đắp kịp thời cho những rủi ro mất vốn có thể xảy ra trong quá trình sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa rủi ro, bảo toàn vốn bằng cách mua bảo hiểm và lập quỹ dự phòng tài chính. Tám là; Tăng cường phát huy vai trò của tài chính doanh nghiệp trong việc quản lý và sử dụng vốn. Phải tăng cường công tác kiểm tra giám sát đối với việc sử dụng vốn trong các khâu từ đầu tư mua sắm tài sản, vật tư, dự trữ, sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời phát hiện kịp thời những tồn tại, vướng mắc trong việc quản lý và sử dụng vốn, từ đó có thể đưa ra các quyết định điều chỉnh cho phù hợp với diễn biến thực tế của sản xuất kinh doanh. Chín là; Doanh nghiệp cũng cần phải lựa chọn những nhân viên mới có trình độ và kiến thức hữu ích phụ vụ cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Đồng thời đào tạo và đào tạo lại cán bộ để nâng cao trình độ tay nghề cho họ. Thực hiện tốt biện pháp này, doanh nghiệp sẽ có một đội ngũ lao động có trình độ tay nghề cao biết cách tổ chức, quản lý và sử dụng có hiệu quả đồng vốn mà doanh nghiệp bỏ ra. Trên đây là một số biện pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng 32 vốn của doanh nghiệp. Tuy nhiên trong thực tế việc áp dụng biện pháp nào để góp phần tích cực vào việc tổ chức và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn sản xuất kinh doanh là tuỳ thuộc vào đặc điểm và tình hình thực tế của từng doanh nghiệp. 33 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH TẠI CÔNG TY VINACONEX 1 2.1. Khái quát về tình hình sản xuất kinh doanh của công ty. 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển. Công ty Xây dựng số 1 (Vinaconex 1) là doanh nghiệp Nhà nước loại 1 thành viên của Tổng Công ty XNK xây dựng Việt Nam - Vinaconex có trụ sở đóng tại nhà D9 - phường Thanh Xuân Bắc - quận Thanh Xuân - Hà Nội. Số điện thoại: 04.8543813/8543206- Fax: 04.854679 Công ty được thành lập năm 1973 với tên gọi ban đầu là Công ty Xây dựng Mộc Châu trực thuộc Bộ xây dựng có nhiệm vụ xây dựng toàn bộ khu công nghiệp Mộc Châu - tỉnh Sơn La. Từ 1977 đến 1981 được đổi tên là Công ty xây dựng số 11 trực thuộc Bộ xây dựng, trụ sở đóng tại Xuân Mai - Hà Sơn Bình có nhiệm vụ xây dựng Nhà máy bê tông Xuân Mai tham gia xây dựng Nhà máy thuỷ điện Hoà Bình. Từ 1981 đến 1986 Công ty được Bộ xây dựng cho chuyển trụ sở về Hà Nội được Bộ Xây dựng và Nhà nước giao nhiệm vụ xây dựng khi nhà ở lắp ghép tấm lớn Thanh Xuân - Hà Nội. Năm 1984 Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng đã ký quyết định số 196/TC đổi tên Công ty xây dựng số 11 thành Liên hợp xây dựng nhà ở tầm lớn số 1 - trực thuộc Bộ xây dựng với nhiệm vụ chính là xây dựng nhà ở cho nhân dân Thủ đô. Năm 1993 Công ty đổi tên thành Liên hợp xây dựng số 1- trực thuộc Bộ xây dựng. 34 Theo chủ trương đổi mới các doanh nghiệp Nhà nước ngày15/4/1995 Bộ xây dựng ra quyết định sát nhập Liên hợp xây dựng số 1 vào Tổng Công ty XNK Xây dựng Việt Nam - Vinaconex và từ đó mang tên mới là: Công ty xây dựng số 1 (Vinaconex - 1) 2.1.2. Đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh của công ty. Về hình thức hoạt động, công ty là một thành viên hạch toán độc lập, trực thuộc Tổng công ty xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam (VINACONEX). Các ngành nghề kinh doanh chính của công ty: + Xây dựng các công trình dân dụng công nghiệp công cộng và xây dựng khác. + Sản xuất vật liệu xây dựng cầu hiện hiện bê tông. Sản xuất ống cấp thoát nước phụ tăng phụ kiện. + Kinh doanh nhà ở khách sạn và vật liệu xây dựng. + Xây dựng kênh mương đê kè trạm bơm thuỷ lợi loại vừa và nhỏ các công trình kỹ thuật hạ tầng đô thị và khu công nghiệp. + Trang trí nội ngoại thất sân vườn. + Xây dựng đường bộ tới cấp III cầu cảng sân bay loại vừa và nhỏ. + Xây dựng các công trình xử lý chất thải loại vừa và nhỏ. + Đại lý máy móc thiết bị cho các hãng trong và ngoài nước. + Kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng hoá. Trong đó xây dựng các công trình công nghiệp, công cộng, nhà ở là chủ 35 yếu và chiếm trên 80% doanh thu của công ty. Hiện nay, tổng số cán bộ- công nhân viên của công ty trên dưới 2000 người. Cùng với thời gian và sự phát triển công ty ngày càng mở rộng mạng lưới và quy mô sản xuất kinh doanh. Hiện nay công ty có 5 xí nghiệp, 8 đội, 1 ban giám đốc dự án công trình, 2 trạm trộn bê tông, 1 chi nhánh tại TP.HCM, 1 nhà máy gạch Terrazzo. Với cơ cấu hợp lý, công ty đã phân ra các đội thi công, các xí nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho công ty trong việc quản lý và phân công lao động một cách có hiệu quả. Ngành xây dựng là một ngành sản xuất có những sản phẩm đặc thù nên sản phẩm của công ty mang tính đơn chiếc, thiết kế kỹ thuật, chất lượng giá cả riêng biệt. Bên cạnh đó sản phẩm của ngành xây dựng trải qua nhiều giai đoạn khác nhau, quá trình sản xuất lại phức tạp, liên tục. Do vậy các sản phẩm của công ty đòi hỏi phải có các quy trình công nghệ riêng, phù hợp với ngành xây dựng. Về đặc điểm tổ chức quản lý, công ty hạch toán kế toán tập trung theo hình thức tập trung. Công ty có đội ngũ kế toán có trình độ và kinh nghiệm, sử dụng vi tính thành thạo nên công tác kế toán được thực hiện nhanh chóng và có hiệu quả. Là một trong những công ty lớn và có uy tín trên thị trường trong nước VINACONEX 1 đang chiếm được uy tín của nhiều khách hàng. Bên cạnh đó công ty lại có một đội ngũ cán bộ nhiều kinh nghiệm kết hợp với đội ngũ cán bộ trẻ đầy nhiệt huyết và quyết tâm. Không những thế công ty còn được sự ưu ái, quan tâm của Nhà nước, tạo điều kiện phát triển. Với tuổi đời lớn, công ty đã xây dựng được các chi nhánh và các công ty con trên các tỉnh, tạo điều kiện mở rộng uy tín và mạng lưới của mình. Trong điều kiện đất nước ta đang phát triển các khu nhà cao tầng và các 36 chung cư cùng với các công trình về giao thông, y tế, giáo dục thì công ty đang có một thị trường rất lớn, đây cũng là điều kiện để phát triển nếu công ty ngày càng duy trì được uy tín và nâng cao chất lượng các sản phẩm của mình. Bên cạnh đó công ty cũng gặp không ít những khó khăn. Là một công ty mà sản phẩm thuộc về ngành nghề xây dựng thì khó khăn đầu tiên vẫn là vấn đề về vốn, làm sao huy động được nguồn vốn và nguồn huy động từ đâu. Vốn kinh doanh chủ yếu của công ty hiện nay là các khoản vay NH và các khoản vốn chiếm dụng được. Tuy nhiên các khoản phải thu của công ty cũng là không nhỏ do bị các đơn vị nội bộ nắm giữ. Mặt khác, với trình độ phát triển của khoa học kỹ thuật như hiện nay thì công ty luôn phải đổi mới về cả công nghệ cũng như trang bị kiến thức thường xuyên cho đội ngũ cán bộ công nhân viên và đây quả là một thách thức không nhỏ. Là đơn vị có tuổi đời lâu năm song Vinaconex 1 cũng có rất nhiều đối thủ cạnh tranh và điều này cũng phản ánh đúng quy luật của nền KTTT. Một số đối thủ lớn của công ty hiện nay như: Licogi, các công ty thuộc Tổng công ty phát triển nhà và đô thị, Công ty xây dựng trực thuộc Bộ quốc phòng Lũng Lô, …, và ngay cả các công ty trực thuộc Tổng công ty Vinaconex. Muốn hoạt động kinh doanh của công ty thành công, công ty phải có các chính sách cũng như chất lượng sản phẩm hài lòng được nhu cầu và thị hiếu của KH. Trên đây chỉ là những thuận lợi và khó khăn sơ lược mà ta có thể hình dung được. Để đánh giá được cụ thể những thuận lợi và khó khăn này ta phải đi sâu vào nghiên cứu những chỉ tiêu cụ thể ở các phần sau. 2.1.3. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty trong thời gian vừa qua. Hơn 30 năm, từ khi thành lập đến nay công ty đã không ngừng phấn đấu, 37 học hỏi và đến nay đã trở thành một công ty lớn mạnh. Trong điều kiện kinh doanh mới, công ty đã thích nghi được với sự thay đổi của nền kinh tế thị trường và không ngừng mở rộng quy mô sản xuất. Năm 2003 công ty hoàn thành vượt mức chỉ tiêu đề ra, thể hiện qua biểu 1: Qua biểu 1 trên ta thấy hoạt động của công ty năm 200 đạt kết quả tương đối cao so với năm 2003: doanh thu thuần tăng 29,3%; lợi nhuận sau thuế tăng 56,513%... Tuy nhiên tỷ lệ này không thể giúp chúng ta kết luận một cách chính xác hiệu quả hoạt động của công ty. Để có kết luận chính xác hiệu quả hoạt động của công ty thì ta cần phải đi sâu nghiên cứu về tình hình và hiệu quả hoạt động của công ty thông qua các chỉ tiêu đánh giá về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp. 2.2. Thực trạng sử dụng vốn kinh doanh tại công ty. 2.2.1. Cơ cấu vốn và nguồn vốn kinh doanh của công ty. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, công ty ngày càng lớn mạnh, quy mô vốn cũng ngày càng lớn và được huy động từ nhiều nguồn khác nhau. Để có thể đánh giá được tình hình sử dụng vốn của công ty thì việc xem xét cách tổ chức, bố trí cơ cấu vốn và nguồn vốn là điều cần thiết. Nó giúp ta có thể đánh giá được cơ cấu vốn và nguồn vốn của công ty như vậy là đã hợp lý chưa? có ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động sản xuất của công ty? 2.2.1.1. Cơ cấu vốn của công ty. Căn cứ vào biểu 2 ta thấy: tổng vốn kinh doanh của công ty tính hết ngày 31/12/2004 là 297.748.993.370 đồng, tăng 69.929.548.768 đồng (tương ứng với 28.626%) so với cùng thời điểm năm 2003. Trong đó: VCĐ là 32.407.585.265 đồng (chiếm tỷ trọng 11,11%), so với năm 2003 tăng 10.060.725.814 đồng (tương ứng với 45,021%); điều này chứng tỏ công ty đã 38 chú trọng hơn về đầu tư máy móc, thiết bị. Ta cũng thấy rằng VLĐ của công ty cũng tăng lên, VLĐ của năm 2004 là 259.341.408.105 đồng, tăng 58.868.822.954 đồng (tương ứng với 26,834%); tuy nhiên tỷ trọng giảm 1,26% điều này là do công ty đã đầu tư thêm vao VCĐ trong năm nay. Tuy nhiên ta cũng thấy rằng chênh lệch giữa VCĐ và VLĐ còn là quá lớn, trong đó VLĐ chiếm tỷ trọng lớn. Điều này là do đặc điểm của công ty, đó là: công ty hoạt động trong ngành xây dựng chuyên thi công vào các công trình công nghiệp, công cộng và nhà ở, nên đòi hỏi VLĐ rất lớn. Tuy nhiên với tỷ lệ như vậy là thực sự chưa hợp lý vì công ty chưa thực sự chú ý vào đầu tư máy móc thiết bị thi công có công nghệ hiện đại và công nghệ cao. 2.2.1.2. Về cơ cấu nguồn vốn của công ty. Cũng căn cứ vào biểu 02 ta thấy vốn của công ty được hình thành từ hai nguồn chính là vốn chủ sở hữu và nợ phải trả. Nguồn vốn chủ sở hữu tính hết ngày 30/12/2004 là 18.653.591.171 đồng chiếm tỷ trọng 6,394% trong tổng vốn kinh doanh của công ty, so với cùng thời điểm năm 2003 giảm 186.590.905 đồng, trong đó nguồn do NSNN cấp là 5.610.000.000 đồng, giảm 640.255.600 đồng so với cùng kỳ năm 2003 điều này là một nguyên nhân dẫn đến nguồn vốn chủ sở hữu giảm. Tuy nhiên nguồn vốn tự bổ sung và vốn cổ phần lại tăng lên; vốn tự bổ sung tính hết ngày 31/12/2004 là 7.749.591.168 đồng, tăng 78.164.691 đồng; vốn cổ phần là 5.294.000.003 đồng, tăng 37.550.003 đồng (tương ứng với 7,634%). Ta cũng thấy rằng tỷ trọng của vốn chủ sở hữu cũng giảm (từ 8,31% còn 6,394%). Nguyên nhân là do nhu cầu về vốn cho quá trình sản xuất kinh doanh là lớn trong khi vốn chủ sở hữu không đủ đáp ứng nên công ty phải đi vay và chiếm dụng vốn của các tổ chức khác. Cũng vì lý do này nên nợ phải 39 trả của công ty năm 2004 tăng so với cùng thời điểm năm 2003 là 65.116.139.673 đồng (tăng 31,309%); có thể thấy rằng tỷ lệ nợ phải trả tăng nhanh hơn rất nhiều. Điều này làm cho hệ số nợ của công ty ngày càng cao, điều này thể hiện khả năng trả nợ của công ty có dấu hiệu kém dần, điều này đang đe doạ sự an toàn của công ty. Về các khoản nợ phải trả, ta có thể xem xét cụ thể từng khoản mục trong bảng biểu 03 phản ánh tình hình biến động các khoản nợ của công ty. Nhìn vào biểu 03 ta thấy nợ phải trả tăng là do ở tất cả các khoản mục. Vay NH tăng từ 46.402.104.263 đồng đến 69.447.242 đồng, tăng 62.921.596.378 đồng; phải trả người bán tính đến thời điểm 31/12/2004 là 11.820.668.166 đồng; so với cùng kỳ năm 2003. Khoản người mua trả trước năm 2003 là 49.261.134.991 đồng, còn tính đến 31/12/2004 là 60.203.287.680 đồng, tăng 10.942.152.689 đồng. Khoản phải trả nội bộ tăng cao so với năm 2003, tăng 19.263.198.608 đồng và khoản này có tỷ trọng cao nhất trong nợ ngắn hạn nên đây là khoản làm cho tổng số nợ tăng cao. Tuy là khoản chiếm dụng được song doanh nghiệp cần chấp hành đúng nguyên tắc thanh toán để tránh tình trạng kém lành mạnh trong công ty. Khoản người mua trả trước tăng là một dấu hiệu đáng mừng, nó chứng tỏ sản phẩm của công ty ngày càng uy tín trên thị trường và có được niềm tin của khách hàng. Công ty có thể sử dụng khoản vốn này để đáp ứng nhu cầu kinh doanh của mình mà không phải trả lãi. Điều này cũng là một nhân tố để công ty liên tục và không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ. Cũng như năm 2003 nguồn vốn kinh doanh của công ty năm 2004 được hình thành chủ yếu là từ nợ phải trả (93,606% tổng nguồn); trong đó nợ ngắn hạn là chủ yếu, chiếm 99,016% nợ phải trả, tăng 62.921.596.378 đồng; nợ dài hạn chiếm 0,984%, giảm 861.404.288 đồng so với năm 2003. Như vậy thực tế công ty đang đứng trước một khoản vay nợ rất lớn, điều này tác động không 40 nhỏ đến tình hình tài chính của công ty, các khoản vay nợ này kéo theo hàng loạt các tác động khác. Mặc dù như vậy công ty đã giảm thiểu được vốn chủ sở hữu, từ đó nâng cao được hiệu quả sử dụng vốn song ngược lại nguy cơ rủi ro lại rất cao và bên cạnh đó công ty phải chịu các chi phí mà cụ thể là lãi vay là không nhỏ. 2.2.2. Tình hình sử dụng vốn kinh doanh của công ty. Vốn được coi là điều kiện hàng đầu của mọi quá trình sản xuất kinh doanh và hiệu quả sử dụng vốn được coi là yếu tố đặc biệt quan trọng quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Nếu không bảo toàn hay xảy ra tình trạng thâm hụt vốn doanh nghiệp sẽ đi đến tình trạng mất khả năng thanh toán, từ đó dẫn đến nguy cơ phá sản. Vì vậy vấn đề sử dụng vốn sao cho có hiêu quả luôn được các nhà quản trị doanh nghiệp quan tâm và là một nguyên tắc cần được quán triệt. Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh được thể hiện qua 2 chỉ tiêu: hiệu quả sử dụng VCĐ và hiệu quả sử dụng VLĐ. 2.2.2.1. Tình hình sử dụng VCĐ của công ty. VCĐ là một bộ phận vốn quan trọng trong vốn kinh doanh của doanh nghiệp và nó mang ý nghĩa quyết định tới năng lực sản xuất của công ty. VCĐ tính hết ngày 31/12/2004 là 32.407.585.265 đồng tăng 10.060.725.814 đồng so với cùng kỳ năm 2003, tăng tương ứng 45,021%. VCĐ chiếm 11,11% tỷ trọng của tổng vốn kinh doanh, một tỷ trọng không cao.  Cơ cấu TSCĐ và tình hình cơ sở vật chất kỹ thuật của công ty. Nhìn vào biểu 04 ta thấy TSCĐ của công ty đang dùng vào hoạt động sản xuất kinh doanh chứ không có TSCĐ không cần dùng và TSCĐ chờ xử lý. Điều này cho thấy công ty đã huy động tối đa và khai thác triệt để nguồn TSCĐ, đây là biện pháp của công ty nhằm giảm đáng kể chi phí cho việc bảo quản và tránh được hao mòn vô 41 hình. Tính đến ngày 31/12/2004 TSCĐ đang dùng của công ty là 43.745.557.199 đồng, tăng 7.847.864.758 đồng, tương ứng với 22,85%; trong đó TSCĐ dùng trong SXKD là 41.889.906.479 đồng, chiếm 95,758% tổng TSCĐ , tăng 6.847.864.758 đồng (tương ứng với 19,542%). Nhà cửa, vật kiến trúc là 6.967.612.795 đồng chiếm tỷ trọng là 16,633%, tăng 72.540.827 đồng (tương ứng với 1,052%). Phương tiện vận tải, truyền dẫn là 10.117.338.794 đồng, tăng 3.043.412.641 đồng; MMTB của năm 2004 là 24.547.546.157 đồng tăng so với cùng kỳ năm 2003 là 4.696.866.512 đồng ( tương ứng với 23,661%). Ta thấy rằng MMTB chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng TSCĐ đang dùng trong sản xuất. Và đây cũng là nhân tố góp phần làm tăng TSCĐ của công ty, điều này chứng tỏ rằng công ty đang đầu tư mạnh hơn vào loại TSCĐ này mặc dù tỷ trọng này còn thấp so với đặc điểm ngành nghề của công ty. Bên cạnh đó năm 2004 công ty đã bớt được khoản chi phí về lợi thế thương mại. Đây là khoản chi phí mà công ty phải bỏ ra để có được vị thế nhà cửa, trụ sở hoạt động của công ty. Đồng thời thiết bị dụng cụ quản lý cũng giảm từ 932.363.775 đồng xuống còn 257.428.733 đồng. Nhìn chung tỷ trọng máy móc thiết bị của công ty còn nhỏ, song tốc độ tăng lại nhanh hơn so với các loại TSCĐ khác, chứng tỏ rằng công ty đã chú trọng hơn vào việc thay đổi MMTB, từ đó góp phần tăng hiệu quả sử dụng vốn.  Tình trạng kỹ thuật của công ty Để đánh giá được chính xác về năng lực hoạt động của TSCĐ thì ta phải xem xét tình trạng kỹ thuật TSCĐ của công ty qua biểu 05. Ta thấy, tổng giá trị của TSCĐ đưa vào sản xuất đã hao mòn tới 48,3%, điều này chứng tỏ rằng MMTB của công ty không còn mới, tổng giá trị hoa 42 mòn năm 2004 đã tăng 3,3% so với cùng kỳ 2003. Và việc hao mòn tăng là đúng, do MMTB ngày càng cũ dần đi, tuy nhiên điều này làm ảnh hưởng đến tình hình sản xuất kinh doanh của công ty do VCĐ ngày càng nhỏ đi. Trong tổng giá trị TSCĐ đưa vào sản xuất thì thiết bị, dụng cụ quản lý là khoản mục có mức khấu hao cao nhất, tới 82% vì khoản mục này có tuổi đời thấp nên được đánh khấu hao nhanh. Nhìn chung hệ số hao mòn của các TSCĐ năm 2004 cao hơn so với năm 2003 và công ty cần mua thêm các phương tiện và MMTB mới để góp phần làm hợp lý cơ cấu vốn.  Tình hình và hiệu quả sử dụng VCĐ của công ty Theo biểu 06 ta thấy doanh thu thuần và lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty năm 2004 đều tăng so với năm 2003. Doanh thu thuần năm 2004 là 252.262.884.528 đồng tăng 57.163.548.371 đồng, tương ứng với 29,3%; LNTT tăng 3.628.409.706 đồng so với cùng kỳ 2003 (tương ứng với 77,2%). Ta thấy rằng đây là một tín hiệu đáng mừng chứng tỏ công ty đang có được kết quả sản xuất kinh doanh tốt. Hiệu suất sử dụng TSCĐ cũng tăng lên một cách đáng kể, đạt 6,384 lần (tức là 1 đồng VCĐ bỏ ra sẽ thu được 6,384 đồng doanh thu thuần) tăng lên 12,39%; một kết quả tốt cho một doanh nghiệp có sử dụng nhiều đến MMTB. Hiệu suất sử dụng VCĐ cũng tăng lên, năm 2003 tỷ lệ này là 8,4 lần còn đến năm 2004 tỷ lệ này đạt 11,928 lần (có nghĩa là một đồng vốn cố định bình quân bỏ ra thu được 11,928 đồng doanh thu thuần) tăng 42% so với năm 2003. Hiệu suất sử dụng VCĐ tăng lên cũng nghĩa với việc hàm lượng VCĐ giảm xuống, từ 0,119 lần năm 2003 còn 0,084 lần năm 2004. Đặc biệt, năm 2004 doanh thu thuần của công ty tăng lên 29,3% so với năm 2003; vì vậy mà tỷ suất lợi nhuận cũng tăng lên với tốc độ kinh khủng, tỷ suất lợi nhuận trước thuế VCĐ và tỷ suất lợi nhuận sau thuế VCĐ đều đạt 43 39,38% tăng rất nhiều so với năm 2003. Qua việc phân tích trên ta thấy rằng tình hình sử dụng VCĐ của công ty năm nay đã cao hơn khá nhiều so với năm 2003, đây là một tín hiệu đáng mừng cho hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Tuy nhiên công ty cần cố gắng hơn nữa để phát huy hết khả năng của các MMTB, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng VCĐ. 2.2.2.2. Tình hình sử dụng vốn lưu động của Công ty Cũng giống như các công ty xây lắp khác, công ty cũng có những đặc trưng riêng, đó là: sản phẩm có giá trị lớn, thời gian thi công dài nên nhu cầu về VLĐ là rất lớn. Chính vì vậy mà VLĐ đóng vai trò rất lớn và quan trọng, nó quyết định đến sự phát triển của công ty. Vì vậy vấn đề quản lý, sử dụng VLĐ là rất khó khăn và là vấn đề hết sức cần thiết trong điều kiện hiện nay. Tính đến ngày 31/12/2004 VLĐ của công ty là 259.341.408.105 đồng, chiếm 88,89% trong tổng vốn kinh doanh, tăng 58.868.822.954 đồng so với năm 2003 (tương ứng với 26,843%). Như vậy, cùng với việc mở rộng quy mô kinh doanh và sự phát triển của công ty thì VLĐ cũng ngày càng tăng lên. Số vốn tính bằng tiền tính đến ngày 31/12/2004 là 8.371461.649 đồng tăng 4.324.180.758 đồng, tăng 106,842% so với cùng kỳ 2003. Trong đó khoản mục tiền mặt tại quỹ là 140.858.466 đồng, giảm so với năm 2003 là 479.480.925 đồng; trong khi đó tiền gửi NH của năm 2003 là 3.426.941.500 đồng thì của năm 2004 là 8.230.603.183 đồng và chiếm 98,317% tổng tiền, tăng 4.803.661.683 đồng (tương ứng với 140,173%). Các khoản phải thu của năm 2004 là 169.776.786.111 đồng tăng 40.493.742.294 đồng so với cùng thời điểm 2003, điều này là một tín hiệu không tốt cho công ty, chứng tỏ rằng VLĐ của công ty bị chiếm dụng quá lớn. Nguyên nhân là do các khoản mục phải thu KH, trả trước người bán, phải 44 thu nội bộ tăng cao kéo theo các khoản phải thu tăng. Trong năm 2003 khoản mục trả trước người bán chiếm tỷ trọng rất nhỏ, với 0,68% trong tổng các khoản phải thu thì năm nay con số này đã lớn lên rất nhiều, tăng 5.049.361.435 đồng, tăng lên 547,537%. Điều này tác động lớn đến sự thay đổi của VLĐ, bên cạnh đó các khoản thu nội bộ cũng tăng, tăng lên so với cùng kỳ năm trước là 31.303.757.517 đồng; còn các khoản phải thu khác giảm từ 1.749.916.211 đồng còn 1.558.472.479 đồng, điều này chứng tỏ công ty đã thu dần được các khoản khác trong kỳ. Chỉ có khoản mục phải thu khác là giảm so với năm 2003, giảm đi 191.443.714 đồng. Với tỷ trọng chiếm tới 30,167% thì khoản mục hàng tồn kho là một trong những nhân tố tác động lớn đến sự vận động của VLĐ. Hàng tồn kho của năm 2004 là 78.236.630.128 đồng tăng 9.524.813.770 đồng, tăng tương ứng 13,862%. Trong đó chi phí sản xuất kinh doanh dở dang chiếm 96,733% tổng hàng tồn kho, năm 2004 khoản mục này đạt 75.680.381.336 đồng, tăng 8.317.755.731 đồng và đây là khoản mục chính làm tăng hàng tồn kho. Các khoản mục khác biến động không nhiều, riêng năm nay có thêm khoản hàng gửi bán song không nhiều. Các TSLĐ khác trong kỳ tăng không nhiều, chỉ tăng so với cùng kỳ năm trước 526.131.132 đồng. Trong đó, tạm ứng chiếm 32,353% tăng so với năm 2003 là 469.872.464 đồng; chi phí chờ kết chuyển là 2.000.000.000 đồng, tăng 55.711.168 đồng. Nói chung các khoản mục này tác động không nhiều đến sự thay đổi của VLĐ. Trên đây chỉ là cái nhìn mang tính khái quát về TSLĐ, để thấy rõ và một cách cụ thể ta phải đi sâu vào tình hình thực tế của VLĐ, để từ đó có những kết luận chính xác.  Tình hình quản lý vốn bằng tiền 45 Vốn bằng tiền là bộ phận cấu thành nên VLĐ của công ty, trong quá trình sản xuất kinh doanh công ty cũng như các doanh nghiệp khác luôn có một số vốn tiền tệ nhất định để dự trữ và đáp ứng một số nhu cầu giao dịch hàng ngày như: mua sắm NVL, thanh toán các chi phí cần thiết, các chi phí bất thường…. Nó còn tạo cho công ty thu được chiết khấu trên hàng mua trả đúng kỳ hạn, làm tăng khả năng thanh toán nhanh cho công ty. Vốn bằng tiền năm 2004 là 8.371.461.649 đồng, tăng 4.324.180.758 đồng, đây là một sự thay đổi lớn khi mà năm 2003 vốn bằng tiền của công ty giảm so với năm 2002. Trong đó tiền mặt tại quỹ giảm, chỉ còn 140.858.466 đồng, giảm so với cùng kỳ 2003 là 479.480.925 đồng; thực tế cho thấy rằng vốn bằng tiền tăng là do tiền gửi NH năm 2004 tăng, tăng lên 4.803.661.683 đồng, tăng 140,173%. Để đánh giá được lượng tiền mặt tại quỹ như vậy đã là hợp lý hay chưa, ta cần đi sâu nghiên cứu khả năng thanh toán của công ty. + Khả năng thanh toán nợ ngắn hạn. Ta thấy rằng khả năng thanh toán nợ của công ty năm 2004 đã giảm so với năm 2003, điều này là một điều không tốt, nhất là khi khả năng thanh toán của công ty đang nhỏ hơn 1. Sở dĩ có tình hình này là do nợ ngắn hạn tăng lên. Chủ yếu là vay ngắn hạn và phải trả nội bộ tăng lên. 959,0 710.974.407.270 105.408.341.259  h¹n ng¾n nîTæng TNH§ vµ TSL§ 2004 n¨mcuèi h¹n ng¾n nîto¸n thanh Kh¶ n¨ng 999,0 582.548.707.204 101.585.472.204  h¹n ng¾n nîTæng TNH§ vµ TSL§ 2003 n¨mcuèi h¹n ng¾n nîto¸n thanh Kh¶ n¨ng 46 + Khả năng thanh toán nhanh. Hệ số nợ năm 2004 còn thấp hơn của năm 2003, điều này là do tổng nợ ngắn hạn năm 2004 tăng rất nhiều so với năm 2003. Hệ số thanh toán nhanh của công ty còn quá thấp, dưới mức an toàn, điều này đang đe doạ tình hình tài chính của công ty và cho thấy rủi ro về thanh toán có thể xảy ra nếu công ty không có kế hoạch trả nợ tới hạn. + Khả năng thanh toán tức thời. Ta thấy rằng khả năng thanh toán tức thời của công ty năm 2004 đã tăng lên so với năm 2003 tuy nhiên con số này không cao. Điều này sẽ gây khó khăn cho công ty, công ty có khả năng phải bán các MMTB của mình để trả nợ. Tuy lượng tiền mặt của năm nay đã tăng rất nhiều so với năm 2003 song con số đó là chưa hợp lý, công ty nên dự trữ thêm khoản tiền mặt nếu không 336,0 582.548.707.204 359.816.711.68  h¹n ng¾n nîTæng khotån Hµng -TNH§ vµ TSL§ 2003 n¨mcuèi nhanhto¸n thanh kh¶ n¨ngsè HÖ 289,0= 710.974.407.270 .12978.236.630 = h¹n ng¾n nîTæng khotån Hµng-TNH§ vµ TSL§ = 2004 n¨mcuèi nhanhto¸n thanh kh¶ n¨ngsè HÖ 0197,0= 526.262.979.204 891.280.047.4 = n¹h n¾ng nî Tæng TiÒn = 2003 n¨mcuèi thêi tøc to¸n thanh sè HÖ 031,0= 710.974.407.270 649.461.371.8 = h¹n ng¾n nîTæng TiÒn = 2004 n¨mcuèi thêi tøc to¸n thanh sè HÖ 47 muốn chịu một khoản lãi vay cao hơn.  Tình hình quản lý các khoản nợ phải thu. Theo biểu 07 ta thấy rằng khoản mục các khoản phải thu chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng VLĐ, chiếm 65,64%, tăng 40.493.742.294 đồng (tương ứng với 31,32%) và đây là khoản mục tác động mạnh nhất đến sự thay đổi của tổng VLĐ. Trong các khoản phải thu thì khoản phải thu từ KH chiếm tỷ trọng lớn, chiếm 51,668%, tăng 4.332.067.056 đồng; so với năm 2003 con số này tăng không nhiều chứng tỏ đã có một bộ phận KH thanh toán nợ cho công ty. Khoản thu từ các đơn vị nội bộ cũng chiếm tỷ trọng cao với 44,922%, tăng lên so với cùng kỳ 2003 là 31.303.757.517 đồng, tăng 72,352%. Với tốc độ tăng nhanh như vậy sẽ tác động đến vòng quay của VLĐ của công ty; đây là các khoản vốn bị các đơn vị nội bộ chiếm dụng, những khoản này không những không đem lại hiệu quả cho công ty mà còn phải chịu tiền lãi vay từ NH và các tổ chức tín dụng khác đễ đáp ứng các nhu cầu từ hoạt động sản xuất kinh doanh. Khoản mục trả trước cho người bán năm 2004 tăng đáng kể so với năm 2003, đạt 5.928.218.397 đồng tăng 547,537% so với năm 2003. Khoản phải thu khác giảm đi so với năm 2003 song con số đó chỉ là 191.443.714 đồng. Nói chung trong năm qua công ty chưa làm tốt công tác thu đòi nợ, các khoản phải thu không những không nhỏ đi mà còn tăng lên, các khoản nợ có xu hướng tăng lên nhiều so với năm trước. Điều này sẽ gây khó khăn cho công ty trong việc huy động vốn, vì vậy công ty nên làm tốt công tác này.  Tình hình quản lý hàng tồn kho của công ty. Hàng tồn kho là một trong những khoản mục trong TSLĐ, với tỷ trọng là 48 30,167% đây là khoản mục chiếm tỷ trọng cao. Tính đến ngày 31/12/2004 giá trị của khoản mục này đạt được là 78.236.630.129 đồng, tăng 9.524.813.770 đồng (tương ứng với 13,862%). Nhìn vào biểu 07 ta thấy rằng trong khoản mục này chỉ có chi phí sản xuất kinh doanh dở dang là cótỷ trọng cao nhất và gần như cấu thành nên hàng tồn kho, các khoản mục còn lại không đáng kể. Năm 2004 chi phí sản xuất kinh doanh của công ty đạt 75.680.381.336 đồng, chiếm tới 96,733% tỷ trọng hàng tồn kho, tăng 8.317.755.731 đồng so với năm 2003. Việc tăng chi phí sản xuất kinh doanh cho thấy công việc sản xuất kinh doanh của công ty không bị gián đoạn mà còn ngày được mở rộng về mặ quy mô. Sở dĩ chi phí sản xuất kinh doanh năm nay tăng cũng là do công ty đầu tư vào hoạt động xây lắp tới 75.377.065.321 đồng. Nguyên vật liệu tồn kho năm 2004 là 213.091.207 đồng, tăng 26.138.871 đồng so với năm 2003. Thành phẩm, tồn kho của năm 2003 là 1.162.283.418 đồng thì năm nay đạt 2.178.339.839 đồng, tăng 1.016.056.421 đồng (tương ứng với 87,419%); trong khi đó hàng gửi bán năm nay xuất hiện và đạt tới 164.817.747 đồng, chiếm 0,211% tổng hàng tồn kho. Ta thấy rằng nếu giảm được chi phí lưu kho sẽ giúp được công ty quay vòng vốn nhanh hơn, như vậy trong năm tới công ty nên cố gắng giảm thành phẩm, tồn kho vì thực tế năm nay khoản mục này tăng nhanh, tăng tới 87,419% . Tuy nhiên nếu dự trữ quá thấp, khi gặp trường hợp thị trường biến động về giá sẽ gây khó khăn cho công ty, ảnh hưởng tới tiến độ của công trình., ảnh hưởng đến uy tín của công ty. Vì vậy công ty nên có mức tỷ lệ dự trữ phù hợp.  Hiệu quả sử dụng VLĐ của công ty trong kỳ Một trong những vấn đề quan trọng để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của công ty là phải thường xuyên nâng cao hiệu quả sử dụng VLĐ. Do đó mà ta phải nghiên cứu hiệu quả sử dụng VLĐ, ta nghiên cứu trong biểu 08: 49 Nhìn vào biểu 08 ta thấy tất cả các chỉ tiêu của năm 2004 đều tăng so với năm 2003. Vòng quay VLĐ năm 2004 đã tăng lên 1,261 lần lên 1,63 lần;tăng 0,369 lần, đây là một con số khả quan vì trong giai đoạn 2002-2003 vòng quay VLĐ còn bị giảm đi 0,03 lần. Tuy nhiên con số này là thấp, làm ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng VLĐ của công ty. Để tìm hiểu được nguyên nhân làm cho tốc độ luân chuyển VLĐ của công ty trong kỳ tăng thì ta cần xem xét một số chỉ tiêu chi tiết về tốc độ luân chuyển VLĐ của công ty như: số vòng quay các khoản thu, số vòng quay hang tồn kho. + Số vòng quay HTK. 50 237,3= .129)/278.236.630 + 1.359(68.711.86 3.925237.831.71 = 2004 n¨mHTK quay vßngSè Ta thấy số vòng quay VLĐ của công ty đã giảm so với năm 2003, chứng tỏ hàng tồn kho chậm luân chuyển, có nghĩa là tiền vốn ứ đọng do phải đầu tư vào lượng hàng hoá tồn kho nhiều hơn. Nhìn chung với vòng quay như vậy là thấp, đây là một trong số những nguyên nhân làm cho VLĐ trong kỳ chậm luân chuyển. Nhìn vào bảng 08 ta thấy hàm lượng VLĐ năm 2004 tăng lên so với năm 2003 là 0,125 và đạt 0,919; có nghĩa là để tạo ra 1 đồng doanh thu thuần trong kỳ thì cần đến 0,919 đồng VLĐ. Nguyên nhân của hàm lượng VLĐ giảm là do tốc độ tăng doanh thu trong kỳ chậm hơn so với tốc độ tăng VLĐ. Tuy nhiên tỷ suất lợi nhuận lại tăng lên, tỷ suất LNTT/ VLĐ năm 2004 là 3,59% tăng 0,551%; trong khi đó tỷ suất LNST/ VLĐ cũng đạt 2,157%, tăng 0,15%. Mặc dù khả năng tạo lãi trên 1 đồng VLĐ không cao song đã tăng lên so với năm 2003, chứng tỏ hiệu quả sử dụng VLĐ trong kỳ tăng lên. Như vậy các chỉ tiêu phản ánh VLĐ đã cho ta thấy hiệu quả sử dụng VLĐ còn chưa cao. Công ty cần phải điều chỉnh lại cơ cấu để đạt được hiệu quả như mong muốn.  Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty 6,3= .359)/268.711.861 + 2.529(33.095.87 839.898.529.183 = n©qu nh×b khotån Hµng b¸n hµng vènGi¸ = 2003 n¨mHTK quay vßngSè 51 Để đánh giá tình hình và hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty ta đi sâu vào xem xét bảng biểu 09: Nhìn vào biểu 09 ta thấy kết quả kinh doanh của năm 2004 là tăng lên so với cùng kỳ năm 2003. Doanh thu thuần tăng 29,3% so với năm 2003; LNTT tăng 77,201%; vốn kinh doanh bình quân trong kỳ tăng64.929.548.768 đồng, tương ứng với 28,626% so với năm 2003. Để hiểu rõ về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ta đi vào xem xét từng chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh. Vốn CSH bình quân của năm 2004 là 18.489.271.433 đồng, tăng lên 1.595.504.573 đồng so với cùng kỳ 2003, tăng tương ứng 9,444%. Trong khi đó tỷ suất LNTT/ doanh thu năm 2004 là 3,301; tức là trong 100 đồng doanh thu thuần được tạo ra 3,301 đồng LNTT tăng so với cùng kỳ 2003 là 0,892 đồng. Chỉ tiêu LNTT/ vốn kinh doanh năm 2004 đạt 2,855%; tức là trong 100 đồng vốn kinh doanh bỏ ra đem lại 2,855 đồng LNTT; tăng 0,782% so với cùng kỳ 2003. Sau khi nộp thuế thì 100 đồng vốn kinh doanh bỏ ra chỉ thu được 1,714 đồng. Nhìn chung tỷ suất như vậy là chưa cao, chứng tỏ khả năng tạo lãi của vốn kinh doanh còn nhỏ. Chỉ tiêu tỷ suất LNTT/ vốn CSH của năm 2004 đạt 45,044% tăng so với năm 2003 là 17,224%; tức là trong 100 đồng vốn CSH bỏ ra thu được 45,044 đồng LNTT. Sau khi nộp thuế con số này chỉ còn 27,054. Ta thấy rằng chỉ tiêu LNST/ vốn kinh doanh nhỏ hơn rất nhiều so với chỉ tiêu LNST/ vốn CSH, điều này chứng tỏ rằng công ty đang sử dụng nguồn vốn vay trong kỳ rất hiệu quả Qua phân tích trên ta thấy công tác quản lý sử dụng vốn kinh doanh của 52 công ty có hiệu quả hơn nhiều sovới năm 2003.Tuy nhiên công ty cần cố gắng phát huy hiệu quả này, đưa đến một kết quả cao hơn và có lợi nhất cho công ty 2.3. Đánh giá việc sử dụng vốn kinh doanh tại công ty. 2.3.1. Những thành tựu đạt được Công ty đã xây dựng được nhiều công trình lớn và đạt được kết quả kinh doanh tốt, các chỉ tiêu ta đã phân tích ở trên cho ta thấy nhu doanh thu thuần, LNTT, LNST, các tỷ lệ… Đây cho thấy rằng công ty đang là một doanh nghiệp ăn nên, làm ra. Công ty đã thực hiện nghiêm túc quy chế quản lý tài chính của Nhà nước và của Tổng Công ty Vinaconex, góp phần đẩy nhanh tốc độ chu chuyển vốn cố định, tăng năng lực sản xuất. Hiện nay, Công ty đang đi đúng hướng trong việc loại bỏ dần các TSCĐ đã lạc hậu, những máy móc không còn phù hợp với nhu cầu sản xuất và chất lượng công trình thi công. Công ty đã đổi mới lắp đặt thêm nhiều máy móc thiết bị dây chuyền công nghệ tự động hoá nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường về chất lượng sản phẩm và công trình. Làm được điều này, Công ty phải dựa trên cơ sở nguồn vốn dài hạn huy động được. Hơn nữa, các máy móc thiết bị được khai thác tốt là yếu tố thúc đẩy nhanh quá trình thu hồi vốn cố định, đầu tư mới, thay thế cho các hạng mục đó. Công ty luôn năng động trong việc tìm nguồn tài trợ để đầu tư mới TSCĐ đảm bảo năng lực sản xuất, đồng thời tăng khả năng huy động vốn từ nhiều nguồn khác nhau. Công ty đã sử dụng tương đối có hiệu quả nguồn vốn vay, tạo uy tín tốt với khách hàng và đối tác. Trình độ cán bộ công nhân viên trong công ty ngày càng được nâng cao, cán bộ quản lý được trau dồi chuyên môn, công nhân sản xuất có trình độ tay 53 nghề nâng lên theo mức hiện đại hoá của công nghệ mới. Thêm vào đó với chế độ đãi ngộ và sử dụng lao động hợp lý, công ty đang khuyến khích cán bộ công nhân viên làm việc có trách nhiệm, tâm huyết và có hiệu quả hơn, nhờ vậy mà TSCĐ được quản lý và sử dụng có hiệu quả hơn. 2.3.2. Những mặt hạn chế. Có thể nói hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty mặc dù đạt được những kết quả đáng tự hào , song còn có những vấn đề mà công ty cần phải khắc phục để trong thời gian tới công ty đạt được kết quả tốt hơn. Cụ thể là: Thứ nhất , công ty cần nhiều vốn cho nhu cầu kinh doanh của mình tuy nhiên công ty lại đang ở trong tình trạng thiếu vốn, cụ thể là ngân sách của năm 2004 đã giảm đi 640.255.600 đồng so với năm 2003 và công ty phải đi huy động từ các nguồn khác. Thứ hai, tình trạng vay nợ của công ty còn lớn, làm giảm tốc độ chu chuyển của VLĐ. Thứ ba, MMTB của công ty đã hao mòn nhiều và gây ra hiện tượng mất cân đối cho tỷ trọng của VCĐ trên tổng vốn kinh doanh, dẫn đến một cơ cấu vốn không hợp lý. 2.2.3. Nguyên nhân của những hạn chế: Mặc dù cơ cấu sản xuất trong năm qua tuy đã có chuyển dịch theo hướng tích cực, nhưng còn ở mức thấp, chưa vững chắc. Mức độ cạnh tranh vẫn diễn biến phức tạp, ngày càng ngay gắt hơn, tình trạng giảm giá quá đáng trong các gói thầu vẫn còn phổ biến. Cơ chế chính sách chưa ổn định, còn nhiều ách tắc phiền hà, đặc biệt Luật Xây dựng, Luật đất đai, Luật thuế giá trị gia tăng mới ban hành, thay đổi, chúng ta cần phải có thời gian nhất định để thích ứng. Nguồn vốn sở hữu của công ty còn thấp vi vậy vốn để đầu tư vào TSCĐ còn thấp so với nhu cầu sản xuất kinh doanh của công ty, trong khi tình hình quyết 54 toán các công trình xây lắp vẫn phức tạp, chậm chạp, dẫn đến tình trạng vốn bị chiếm dụng tại các công trình vẫn trầm trọng, làm ảnh hưởng đến sản xuất và hiệu quả kinh doanh của công ty. Nguồn nhân lực còn bất cập, công ty còn số lớn lao động sức khoẻ và tay nghề không phù hợp với công việc, trong khi đó vẫn thiếu lực lượng lao động trẻ khoẻ, có kiến thức, có tay nghề. Chưa làm tốt công tác thu hồi nợ là nguyên nhân dẫn đến việc giảm tốc độ chu chuyển của VLĐ, một bộ phận lớn vốn của công ty bị khách hàng và các đơn vị nội bộ chiếm dụng. Kéo theo là tình trạng vay nợ từ các tổ chức tài chính và hệ thống NH của công ty, và tất nhiên công ty đang phải chịu một khoản lãi vay không nhỏ từ các khoản vay này. Công ty chưa thực sự quan tâm đến hiệu quả sử dụng TSCĐ nhất là về mặt tài chính. Việc tính toán các chỉ tiêu tài chính về hiệu quả sử dụng TSCĐ, phân tích tình hình sử dụng TSCĐ hầu như không có. Chính điều này dẫn đến việc đánh giá không chính xác những thiếu sót trong việc sử dụng và từ đó không thể đưa ra những giải pháp đúng đắn. Bên cạnh đó MMTB của công ty đã hao mòn nhiều, trong khi công ty lại chưa có sự bổ sung kịp thời dẫn đến mất cân đối về tỷ trọng của VCĐ trên tổng vốn kinh doanh. 55 CHƯƠNG III: MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH TẠI CÔNG TY VINACONEX 1 3.1. Phương hướng, nhiệm vụ hoạt động của công ty trong thời gian tới: - Nâng cao khả năng cạnh tranh của công ty, từng bước chiếm lĩnh thị trường. Muốn đạt được mục tiêu này thì công ty phải đẩy mạnh công tác tiếp thị, mở rộng thị trường đa dạng hoá sản phẩm. Đặc biệt công tác tiếp thị, quảng cáo và giới thiệu sản phẩm cần phải được chú trọng để kích thích việc tiêu thụ sản phẩm gạch của Nhà máy gạch, vì sản phẩm này mới đưa vào sản xuất năm 2001 vẫn chưa được nhiều người biết đến nên lượng tồn kho chưa tiêu thụ được là tương đối lớn. Đồng thời, cần tiếp tục duy trì và nâng cao kỹ năng điều hành quản lý thi công những công trình dân dụng vì đây là sản phẩm của chính công ty, áp dụng sáng kiến kỹ thuật, áp dụng công nghệ mới tiên tiến vào sản xuất để không ngừng nâng cao năng suất, chất lượng công trình. - Phấn đấu hoàn thành các công trình chuyển tiếp từ năm 2004 để thu hồi vốn đầu tư, thực hiện một phần những công trình có giá trị lớn và hoàn thành các công trình có giá trị nhỏ và trung bình mà công ty đã ký hợp đồng trong năm. Đồng thời tích cực tìm kiếm các công trình mới. - Việc đa dạng hoá sản xuất kinh doanh các mặt hàng là cần thiết đối với mọi doanh nghiệp, nó giúp công ty nói riêng và các doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế thị trường nói chung thích ứng được kịp thời các nhu cầu ngày càng phong phú và đa dạng của khách hàng. -Ngoài các kế hoạch về sản xuất kinh doanh, công ty cũng có kế hoạch về nhân sự như: đào tạo mới 30 công nhân, đào tạo lại và bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ cho 154 cán bộ và nâng cao trình độ tay nghề cho 50 công 56 nhân để công tác quản lý, sử dụng vốn đạt hiệu quả cao hơn. - Đẩy mạnh tăng trưởng sản xuất các sản phẩm chủ yếu trên cơ sở tiếp tục chuyên môn hoá sản xuất có năng suất cao, tính năng kỹ thuật mới và chất lượng ổn định, hiệu quả kinh tế, giá cả phù hợp. Tiếp tục xác định cơ cấu sản phẩm, hoàn chỉnh quy hoạch mặt bằng, quy hoạch sản xuất, hoàn thiện cơ sở hạ tầng theo hướng mở rộng được sản xuất cho lâu dài, tiết kiệm, hợp lý, mang tính công nghiệp, bảo vệ môi trường. - Xây dựng và củng cố quan hệ sản xuất, xây dựng sự thống nhất điều hành giữa công ty với cơ sở; phát huy vai trò lãnh đạo của công ty đồng thời với tăng cường phân cấp quản lý, phát huy tinh thần năng động, sáng tạo trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mọi thành viên công ty. - Phát huy trí tuệ tập thể, nâng cao trách nhiệm cá nhân đẩy mạnh công tác nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật. - Tìm mọi biện pháp giảm giá thành sản phẩm, tạo tiềm năng cạnh tranh, cắt giảm các chi phí kém hiệu quả; kiên quyết thực hiện các giải pháp tiết kiệm trong đó giảm hao phí vật tư và chống lãng phí năng lượng là trọng tâm. - Lành mạnh hoá công tác tiêu thụ sản phẩm và tài chính. Từng bước quy hoạch công tác thị trường theo hướng chuyên môn hóa, ổn định, bền vững và phát triển. Trong năm tới, để đạt được kết quả cao thì trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty các phương hướng, nhiệm vụ ở trên cần phải được quán triệt thực hiện. 3.2. Một số giải pháp chủ yếu góp phần nâng cao hiệu quả tổ chức và sử dụng vốn kinh doanh ở công ty cổ phần xây dựng số 1 Xuất phát từ tình hình thực tế của công ty, nhữnh vấn đề đặt ra và phương hướng nhiệm vụ sản xuất kinh doanh của công ty trong thời gian tới, em xin manh dạn đưa ra mộ số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh 57 doanh của công ty trong kỳ kinh doanh tới đó là: Thứ nhất, Công ty cần chủ động trong công tác huy động và sử dụng vốn kinh doanh của mình. Như chúng ta đã biết, bất cứ một doanh nghiệp nào hoạt động trong nền kinh tế thị trường đều muốn có nguồn vốn chủ động để sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp có hiệu quả mà không cần phải lo đến việc trả nợ. Một doanh nghiệp đang và sẽ đứng vững trong tương lai là một doanh nghiệp có cơ cấu và nguồn vốn hợp lý. Xuất phát từ điều này mà việc huy động vốn và sử dụng vốnmột cách chủ động và linh hoạt góp phần tạo ra cơ cấu vốn và nguồn vốn hợp lý, từ đó mà nâng cao hiệu quả sử dụng vốn sản xuất kinh doanh của toàn doanh nghiệp. Thực tế công tác huy động và sử dụng vốn kinh doanh của công ty trong năm vừa qua là chưa tốt. Biểu hiện: cơ cấu vốn và nguồn vốn của công ty chưa hợp lý. Cụ thể, trong cơ cấu vốn của công ty thì VCĐ chiếm tỉ trọng rất nhỏ trong tổng vốn kinh doanh, chỉ chiếm 11,11% trong khi đó vốn lưu động lại chiếm tỷ trọng cao trong tổng vốn kinh doanh, chiếm tới 88,89%. Trong tổng số VLĐ, thì giá trị các khoản phải thu là hàng tồn kho lại chiếm tỉ trọng lớn, đồng thời đấy cũng là bộ phận vốn không tham gia luân chuyển trong kỳ nên là bộ phận vốn bị ứ đọng của công ty, chính vì vậy công ty không thể sử dụng khoản vốn này trong kỳ. Về cơ cấu nguồn vốn: trong tổng nguồn vốn kinh doanh của công ty thì nguồn vốn mà công ty có thể chủ động sử dụng lại chiếm tỷ trọng rất nhỏ, trong khi đó nợ phải trả lại chiếm tỷ trọng rất lớn. Điều này nói lên trong kỳ công ty vẫn chưa chủ động trong công tác huy động nguồn vốn để sử dụng vao các hoạt động kinh doanh trong kỳ mà còn lệ thuộc quá nhiều vào nguồn vay nợ bên ngoài. Điều này sẽ giúp cho công ty chỉ cần một lượng vốn chủ sở hữu nhỏ, đồng thời phát huy hết khả năng sử dụng vốn song sẽ rất nguy hiểm cho tình hình tài chính của công ty mỗi khi gặp rủi ro. Chính vì vậy công ty 58 nên có một cơ cấu vốn hợp lý để tránh tình trạng mất lành mạnh về tài chính. Muốn vậy công ty cần chú ý đến các vấn đề sau: - Xác định chính xác nhu cầu vốn thường xuyên cần thiết tối thiểu cho hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty để từ đó có biện pháp tổ chức, huy động vốn hợp lý. Việc huy động này cần phải đảm bảo đáp ứng đầy đủ, kịp thời vốn cho hoạt động của công ty, tránh tình trạng thiếu vốn hoặc thừa vốn gây lãng phí vốn, đồng thời phải đảm bảo chi phí sử dụng vốn bình quân hợp lý. - Xây dựng kế hoạch huy động vốn, lựa chọn nguồn tài trợ phù hợp. Điều này xuất từ lý do: mỗi nguồn vốn có chi phí sử dụng là khác nhau, do vậy công ty cần cân nhắc tính toán kỹ giữa hiệu quả sử dụng nguồn tài trợ với chi phí sử dụng của nguồn đó, từ đó xây dựng một cơ cấu nguồn tài trợ hợp lý. - Khi có nguồn tài trợ, công ty cần chủ động lập kế hoạch về phân phối và sử dụng hợp lý để đạt hiệu quả cao nhất. Đặc biệt cần chú ý tới việc đầu tư vào TSCĐ để nâng cao chất lượng thi công các công trình, đồng thời nâng dần tỷ trọng VCĐ trong tổng vốn kinh doanh, dần tạo ra một cơ cấu vốn hợp lý hơn. Thứ hai, Công ty cần đẩy mạnh công tác thu hồi nợ, giải phóng nốt lượng hàng tồn kho, ứ đọng và thanh toán các khoản nợ của công ty trong kỳ Hoạt động trong nền kinh tế thị trường, do nhiều nguyên nhân khác nhau mà các doanh nghiệp thường tồn tại một khoản vốn lớn trong khâu thanh toán, đó là các khoản phải thu và các khoản phải trả. Hiện tượng chiếm dụng vốn giữa các doanh nghiệp đang diễn ra khá phổ biến hiện nay, các khoản này ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Trong năm 2004 vừa qua, tổng số vốn của công ty bị chiếm dụng lên tới 129.282.469.317 triệu đồng so với năm 2003, trong số đó thì số vốn bị khách hàng chiếm dụng là chủ yếu. Đây là bộ phận vốn trong kỳ của công ty không luân chuyển, bị ứ đọng nên đây là nguyên nhân gây ra tình trnạg thiếu VLĐ 59 đáp ứng cho nhu cầu sản xuất kinh doanh trong kỳ của công ty và đây cũng là nguyên nhân làm cho tốc độ luân chuyển VLĐ trong kỳ bị chậm lại. Điều này cho ta thấy trong năm vừa qua công ty chưa làm tốt công tác thu hồi nợ. Do vậy, việc thu hồi nợ để đáp ứng nhu cầu vốn cho hoạt đông sản xuất kinh doanh trong kỳ tới là nhu cầu cần thiết của công ty. Việc thu hồi các khoản nợ này không những giúp công ty có thêm một khoản vốn để hoạt động mà còn góp phần giải phóng một lượng lớn vốn tồn đọng trong khâu thanh toán, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty trong kỳ tới. Để làm tốt công tác thu hồi nợ, công ty cần thực hiện một số giải pháp sau: Công ty cần có quy định rõ ràng về các điều khoản thanh toán trong hợp đồng như: phương thức thanh toán, thời hạn thanh toán,… nếu bên chủ đầu tư công trình không thực hiện đúng như hợp đồng đã đăng ký giữa hai bên thì sẽ phải bị phạt tài chính tuỳ theo mức độ vi phạm. - Khi ký hợp đồng với chủ đầu tư, công ty cần đề nghị chủ đầu tư phải ứng trước một phần giá trị công trình với một tỷ lệ nhất định trên giá trị khối lượng xây lắp. Việc này sẽ giúp công ty hạn chế được công trình đã hoàn thành nhưng không có chủ đến nhận và thanh toán cho công ty. - Đồng thời công ty cũng cần tăng cường áp dụng các biện pháp để khuyến khích khách hàng thanh toán bằng việc sử dụng chiết khấu thanh toán đối vơis những khách hàng thanh toán sớm tiền hàng, có nghĩa là thanh toán trước thời hạn công trình hoàn thành và bàn giao. Công tác này nếu thực hiện tốt sẽ góp phần hạn chế đáng kể tình trạng thanh toán chậm như hiện nay. - Đối với những khách hàng công ty xét thấy có đủ khả năng thanh toán nợ cho công ty mà vẫn cố tình không thanh toán khi khoản nợ đã hết hạn thì công ty cần nhờ tới sự can thiệp của pháp luật để thu hồi lại vốn đầu tư, tránh mất mát vốn. Đi đôi với việc thu hồi các khoản nợ, công ty cũng cần chú trọng tới các công tác giải phóng lượng hàng tồn kho trong kỳ vì bộ phận này cũng chiếm 60 tỷ trọng tương đối lớn trong tổng số VLĐ của công ty. Nếu giải phóng được lượng hàng tồn kho này công ty sẽ có được lượng vốn khá lớn để đáp ứng cho nhu cầu hoạt động của công ty. Vì lượng hàng tồn kho trong kỳ của công ty chủ yếu là chi phí sản xuất kinh doanh dở dang (giá trị của các công trình làm dở) nên giải pháp tốt nhất để công ty giải phóng đựơc nhanh lượng hàng tồn kho này là trong kỳ công ty cần phải đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình đang dở dang để nhanh chóng hoàn thành bàn giao và thu hồi lại vốn, góp phần tăng vòng quay của vốn kinh doanh. Bên cạnh nhiệm vụ thu hồi các khoản vốn bị ứ đọng trong giai đoạn trước thì trong kỳ công ty cũng cần phải quan tâm đúng mức tới các khoản nợ của công ty. Khác với khoản nợ phải thu, các khoản phải trả là khoản vốn công ty chiếm dụng được từ người bán thông qua hợp đồng cung cấp vật tư, của người mua thông qua việc người mua trả trước tiền hàng cho công ty hay những khoản vốn chiếm dụng được của các đơn vị nội bộ… Thực tế những khoản nợ này của công ty lớn hơn rất nhiều so với khoản vốn mà công ty bị chiếm dụng. Do vậy trong kỳ, nếu những khoản nợ này đã đến hạn phải thanh toán thì công ty cần tìm nguồn để hoàn trả đúng hạn, tránh tình trạng nợ nần dây dưa, kéo dài làm ảnh hưởng đến uy tín trong công tác thanh toán cũng như tình hình tài chính của công ty. Muốn vậy công ty cần áp dụng một số giải pháp: - Thường xuyên kiểm tra, đối chiếu các khoản phải thanh toán với khả năng thanh toán của công ty để chủ động đáp ứng các yêu cầu thanh toán khi đến hạn. - Lựa chọn các hình thức thanh toán an toàn, thích hợp và hiệu quả nhất đối với công ty. Thứ ba, Công ty cần tiếp tục đầu tư đổi mới TSCĐ, đặc biệt là đổi mới máy móc thiết bị phụcvụ cho quá trình thi công để tăng năng suất sản xuất kinh doanh của công ty. 61 Với đặc điểm kinh doanh của công ty: sản xuất các sản phẩm xây dựng là chủ yếu thì máy móc thiết bị phục vụ quá trình thi công để tạo ra sản phẩm cuối cùng chiếm vị trí quan trọng. Nó quyết định chất lượng thicông công trình từ đó quyết kết quả kinh doanh của công ty. Do đó, việc đầu tư đổi mới máy móc thiết bị là rất quan trọng đối với các doanh nghiệp xay dựng. Xuất phát từ tình trạng kỹ thuật của máy móc thiết bị trong năm qua của công ty (giá trị hao mòn đã lớn) và sụ phát triểnnhư vũ bão của khoa học kỹ thuật như hiện nay thì việc đầu tư đổi mới vào các loại TSCĐ này lại càng trở nên quan trọng hơn đối với công ty. Do vậy, trong năm tới công ty ngoài việc duy trì việc khai thác toàn bộ số TSCĐ đã có thì cần phải có sự đầu tư vào máy móc thiết bị một cách hợp lý sao cho tương xứng với quy mô hoạt động của công ty trong thời gian tới. Để đạt được điều này thì công ty cần nâng cao tỷ lệ đầu tư vào máy móc thiết bị để tạo ra máy móc thiết bị hiện đại hơn dần thay thế những máy móc thiết bị đã hao mòn lớn, tăng dần năng lực sản xuất kinh doanh của công ty, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng VCĐ nói riêng và hiệu quả của toàn bộ vốn kinh doanh nói chung. Thứ tư, Công ty cũng cần tăng cường sử dụng lợi nhuận sau thuế đáp ứng cho nhu cầu vốn chủ sở hữu của công ty. Thực tế, trong các bản báo cáo tài chính của công ty cho thấy vốn của công ty qua các năm đầu tăng lên nhưng số lượng tăng lên này chủ yếu là do vay nợ, vốn chủ sở hữu không những chiếm tỉ trọng nhỏ trong tổng nguồn vốn kinh doanh mà lại có xu hướng giảm dần (từ 10,67% năm 2003 xuống còn 8,31% năm 2004). Điều này đã làm giảm tính linh hoạt và chủ động của công ty trong việc sử dụng vốn do phải phụ thuộc quá nhiều từ nguồn vốn bên ngoài. Giải pháp này sẽ giúp công ty dần giảm bớt khoảng cách về cơ cấu nguồn vốn giữa nguồn vốn chủ sở hữu và nguồn nợ phải trả của công ty. Để 62 đạt được một cơ cấu nguồn vốn tối ưu và hợp lý hơn, công ty cần áp dụng các giải pháp để tăng tỷ trọng vốn cho chủ sở hữu từ lợi nhuận sau thuế như: - Trong việc phân phối lơị nhuận sau thuế, công ty cần ưu tiên giành phần lợi nhuận cần thiết để đáp ứng nhu cầu của công ty và phải xem xét trong mối liên hệ với kết cấu nguồn vốn tối ưu. - Khi có nhu cầu đầu tư, công ty cần huy động tối đa các nguồn vốn bên trong nước như: nguồn vốn khấu hao, nguồn từ lợi nhuận để lại hay quỹ phát triển sản xuất kinh doanh của công ty, và nguồn này phải chiếm tương đối trong các nguồn vốn mà công ty sử dụng. Chỉ khi nào nguồn bên trong không đủ đáp ứng cho nhu cầu về vốn thì công ty mới tìm đến nguồn tài trợ từ bên ngoài như đi vay, thuê vốn của các ngân hàng hay các tổ chức tín dụng khác,… Thứ năm, đẩy mạnh công tác bồi dưỡng cán bộ vf đào tạo lực lượng công nhân, quản lý và sử dụng lao động có hiệu quả là biện pháp để nâng cao sản xuất, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả việc quản lý và sử dụng vốn của công ty. Trong năm vừa qua, công ty cũng đã có sự quan tâm đến công tác này. Cụ thể: trong năm công ty đã đào tạo mới 30 công nhân, bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ và trình độ tay nghề cho 99 công nhân viên trong công ty. Tuy nhiên việc bồi dưỡng, đào tạo này vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu hiện nay của công ty. Công ty vẫn còn thiếu nhiều công nhân tay nghề cao, cán bộ kỹ thuật và chuyên môn giỏi toàn diện còn ít. Do vậy, việc đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao trình độ tay nghề cho nhân viên mà đặc biệt là đào tạo, bồi dưỡng công nhân bậc cao đối với công ty là rất quan trọng và cần thiết vì họ là những người trực tiếp sử dụng máy móc để tiến hành thi công tạo ra sản phẩm cho công ty. Đi đôi với việc nâng cao trình độ tay nghề cho người công nhân thì cũng cần đề cao ý thức trách nhiệm của họ trong việc sử dụng máy móc thiết bị của công ty vì đây là những tài sản có giá trị lớn. Có như vậy mới hạn 63 chế sự hỏng hóc của máy móc thiết bị không đáng có và ngày càng nâng cao hiệu suất sử dụng máy móc, hạn chế được việc phải tính chi phí khấu hao quá cao và giá thành sản phẩm, từ đó mà góp phần tiết kiệm được chi phí sản xuất sản phẩm, tăng lợi nhuận. Bên cạnh việc nâng cao trình độ tay nghề cho công nhân thì việc bồi dưỡng và nâng cao trình độ cho các cán bộ kỹ thuật, cán bộ quản lý kinh tế của công ty cũng là vấn đề rất quan trọng vì quyết định đến hiệu quả hoạt động trong kỳ của công ty. Sở dĩ, vì có vai trò quan trọng với việc nâng cao hiệu quả hoạt động trong kỳ của công ty. Biểu hiện: đội ngũ cán bộ kỹ thuật là những người trực tiếp tạo ra các phương án sản xuất như: các bản vẽ kỹ thuật, các mẫu thiết kế… đồng thời họ cũng là những người lựa chọn những máy móc có hiệu quả hoạt động cao từ đó tác động trực tiếp đến hoạt động của công ty. Còn đội ngũ cán bộ kinh tế là những người trực tiếp điều hành các hoạt động kinh tế của công ty như: huy động vốn, điều hành vốn, thẩm định các dự án… Vì vậy cần thiêt phải bồi dưỡng và cập nhật những kiến thức về khoa học kỹ thuật và các chính sách kinh tế mới để công việc điều hành và quản lý ngày càng có hiệu quả, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Ngoài những giải pháp trên công ty cũng nên áp dụng một số giải pháp khác để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh trong kỳ như: - Bên cạnh việc sử dụng vốn vào hoạt động sản xuất kinh doanh công ty cũng nên chú ý đến vấn đề đầu tư vốn ra bên ngoài vì đầu tư bên ngoài sẽ giúp công ty tìm được nguồn lợi nhuận mới đồng thời giúp công ty phân tán được rủi ro trong kinh doanh. Sở dĩ công ty nên xem xét vấn đề này vì hiện nay quá trình liên doanh có xu hướng gia tăng, các doanh nghiệp sẽ hợp tác với nhau để tìm ra và phát triển những mặt hàng thị trường cần. Chính vì vậy việc đầu tư vốn ra bên ngoài sẽ giúp công ty tìm kiếm được mặt hàng mới cũng như nguồn lợi nhuận mới. Tuy nhiên khi đầu tư sang một lĩnh vực mơí công ty cần tìm hiểu và nắm chắc các thông tin để từ đó có sự cân nhắc tính toán đi đến quyết định đầu tư vào nơi có hiệu quả và độ an toàn cao. 64 - Công ty cũng cần chủ động lập các quỹ dự phòng taì chính, mua bảo hiểm tài sản. Đây là vấn đề rất quan trọng đối với một doanh nghiệp có các sản phẩm đặc thù như công ty. Chủ động thực hiện các biện pháp này sẽ giúp công ty giảm thiểu các rủi ro cũng như bù đắp các thiếu hụt vốn để mà từ đó các hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty diễn ra một cách bình thường. 65 KẾT LUẬN Trong điều kiện của nền kinh tế thị trường hiện nay, việc chịu sức ép từ các đối thủ cạnh tranh là điều mà không doanh nghiệp nào tránh khỏi. Hiện nay, công tác đấu thầu và các sản phẩm của công ty đang phải phải chịu sự cạnh tranh gay gắt từ phía các đơn vị cùng ngành cả trong và ngoài nước. Đây vừa là cơ hội mà cũng vừa là thách thức lớn cho công ty. Để có thể đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường thì không chỉ công ty mà tất cả các doanh nghiệp đều phải cố gắng nâng cao năng lực sản xuất, không ngừng đổi mới công nghệ, học hỏi song song với tiết kiệm chi phí sản xuất kinh doanh. Có vậy công ty mới có thể cạnh tranh với các đối thủ trong một môi trường khắc nghiệt như hiện nay. Từ khi thành lập cho đến nay, đặc biệt là từ khi chuyển sang nền kinh tế thị trường, Vinaconex 1 đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Hiện nay, công ty có được sự ổn định về thị phần và có được uy tín rất lớn với các công trình trong và ngoài nước. Tuy nhiên cũng như các doanh nghiệp khác công ty cũng còn có những khó khăn và khúc mắc riêng, công ty cũng còn những khó khăn trong việc quản lý vốn kinh doanh. Hiện nay, với một đội ngũ cán bộ công nhân viên đông đảo trong Công ty, có năng lực và trình độ chuyên môn và tay nghề cao, hy vọng rằng Công ty sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, khắc phục những khó khăn trước mắt để trở thành một doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả cao. Với đề tài “ Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty cổ phần xây dựng xây lắp số 1 (Vinaconex 1)”, em đã vận dụng những kiến thức đã học để nghiên cứu thực tế tình hình sử dụng vốn kinh doanh tại công ty Vinaconex 1. Bài viết đã nêu lên được phần nào thực trạng tình hình sử dụng vốn kinh doanh tại công ty, phân tích những kết quả đạt được và những khó khăn, nguyên nhân gây ra những hạn chế. Trên cơ sở đó đưa ra một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại công 66 ty. Danh mục tài liệu tham khảo 1. Giáo trình Tài chính Doanh nghiệp, PGS.TS Lưu Thị Hương, NXB Thông kê 2003. 2. Giáo trình Lý thuyết Tài chính Tiền tệ, PGS.TS Nguyễn Hữu Tài, NXB Thống Kê 2003. 3. Thị trường tài chính và ngân hàng, Frederic S.Mishkin 4. Giáo trình Quản trị Tài chính Doanh nghiệp 5. Một số Luận văn khoá trước 67 MỤC LỤC Lời nói đầu ........................................................................................................ 1 Chương I. Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp .................. 5 1.1. Vốn kinh doanh và nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp ...................... 5 1.1.1. Vốn kinh doanh của doanh nghiệp ............................................................ 5 1.1.2. Nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường ... 11 1.2. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp ……………………………………………………………………….…13 1.2.1. Xuất phát từ vai trò quan trọng của vốn trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp……………………………………………………….13 1.2.2. Xuất phát từ ý nghĩa của việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong các doanh nghiệp .......................................................................... 15 1.3. Một số chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp ............................................................................................................. 16 1.3.1. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng VCĐ ................................................ 16 1.3.2. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tổ chức và sử dụng vốn lưu động của doanh nghiệp ................................................................................................... 18 1.4. Một số biện pháp chủ yếu để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong các doanh nghiệp..................................................................................... 21 1.4.1. Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến hiệu quả tổ chức và sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp ........................................................................... 21 1.4.2. Một số biện pháp chủ yếu để nâng cao hiệu quả tổ chức và sử dụng vốn kinh doanh cho các doanh nghiệp hiện nay....................................................... 24 Chương II. Thực trạng sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty Vinaconex 1 . 29 2.1. Khái quát về tình hình sản