Luận văn Nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay đầu tư của nhà nước tại chi nhánh ngân hàng phát triển Long An

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH TRAÀN TROÏNG HIEÁU NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ H OAÏT ÑOÄNG CHO VAY ÑAÀU TÖ CUÛA NHAØ NÖÔÙC TAÏI CHI NHAÙNH NGAÂN HAØNG PHAÙT TRIEÅN LONG AN Chuyeân ngaønh: Kinh teá taøi chính – Ngaân haøng Maõ soá: 60.31.12 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC: PGS.TS. TRAÀN HOØANG NGAÂN TP. Hoà Chí Minh – Naêm 2008 2Phaàn Môû Ñaàu ................................ ................................ ................................ . 6 Chöông 1 ................................ ................................ ................................ .......... ................................ ................................ ................................ ............. 10 Nhöõng vaán ñeà lyù luaän veà cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc................................ 10 1.1.1. Caùc khaùi nieäm ................................ ................................ ........................10 1.1.2. Baûn chaát cuûa cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ................................ .........12 1.1.3. Sö ï khaùc nhau giö õa cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc vaø cho vay ñaàu tö cuûa ngaân haøng thö ông maïi ................................ ................................ ..............14 1.1.4. Vai troø cuûa cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ñoái vôùi neàn kinh teá............15 1.2.1. Ngaân haøng Phaùt trieån laø gì? ................................ ................................ ..20 1.2.2. Kinh nghieäm veà cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ôû moät soá Ngaân haøng Phaùt trieån treân theá giôùi ................................ ................................ .....................21 1.2.3. Caùc toå chö ùc taøi chính thö ïc hieän chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ôû Vieät Nam tö ø 1990 ñeán nay ................................ ................................ ..22 1.4.1. Caùc tieâu chí ñaùnh giaù hoïat ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ..........28 1.5.2. Nhö õng yeáu toá aûnh hö ôûng ñeán hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ................................ ................................ ................................ ..........................29 Chöông 2 ................................ ................................ ................................ .......... ................................ ................................ ................................ ............. 34 Thöïc traïng veà hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuû a nhaø nöôùc taïi CN.NHPT Lon An giai ñoaïn 2001-2007 ................................ ................................ .............. 34 2.2.1. Doanh soá cho vay ................................ ................................ ..................35 2.2.2. Chaát lö ôïng hoaït ñoäng cho vay ................................ ..............................37 2.3.1. Chính saùch cuûa Chính Phuû veà cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ..............40 2.3.2. Yeáu toá noäi taïi cuûa Ngaân haøng phaùt trieån ................................ ..............50 2.3.3. Khaùch haøng ................................ ................................ ............................59 Chöông 3 ................................ ................................ ................................ .................. ................................ ................................ ................................ ............. 61 Moät soá giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng ................................ .. 61 Cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc taïi CN. NHPT Long An ................................ 61 3.1.1. Ñònh hö ôùng phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi Tænh Long An ...........................61 3.1.2. Chieán lö ôïc phaùt trieån cuûa VDB ................................ ............................62 3.1.3. Nhö õng cam keát khi gia nhaäp WTO cuûa Vi eät Nam vaø kinh nghieäm caùc nö ôùc veà chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ................................ ..........63 3.1.4. Nhö õng yeáu toá taùc ñoäng ñeán hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN. NHPT Long An ................................ ................................ ...................63 3.2.1. Ñieàu chænh chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc phuø hôïp vôùi xu theá hoäi nhaäp................................ ................................ ................................ ......63 33.2.2. Naâng cao tieàm lö ïc taøi chaùnh, quaûn lyù cuûa VDB ................................ ...65 3.2.3. Naâng cao chaát lö ôïng nguoàn nhaân lö ïc cuûa CN.NHPT Long An ...........72 Keát luaän ................................ ................................ ................................ ....... 74 Danh muïc taøi lieäu tham khaûo ................................ ................................ ....... 75 Phuï luïc 01. Ñoà thòdoanh soá cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ................................ . 7 taïi CN.NHPT Long An giai ñoaïn 2001-2007 ................................ .......... 7 Phuï luïc 02.: Baûng soá lieäu vaø ñoà thò so saùnh doanh soá cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN.NHPT Long An vôùi moät soá chi nhaùnh nhpt giai ñoaïn 2001 -2007 ................................ ................................ ................................ ............... 8 Phuï luïc 03. Baûng soá lieäu vaø ñoà thò so saùnh doanh soá cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN.NHPT Long An vôùi toång mö ùc ñaàu tö phaùt trieån; vôùi toång nguoàn voán tín duïng daønh cho ñaàu tö phaùt trieån cuûa tænh Long An giai ñoaïn 2001-2007 . 9 Phuï luïc 04. Nôïquaù haïn cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ................................ ..... 10 taïi CN.NHPT Long An phaân theo ngaønh giai ñoaïn 2001-2007.................. 10 Phuï luïc 05. Cô caáu dö nôï cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ................................ ..... 7 taïi CN.NHPT Long An phaân theo ngaønh ................................ ................... 7 Phuï luïc 06. Baûng so saùnh laõi suaát huy ñoäng cuûa VDB vaø ngaân haøng thö ông maïi . 8 Phuï luïc 07. Baûng soá lieäu vaø ñoà thò................................ ................................ .... 9 tình hình huy ñoäng voán cuûa VDB 2003-2007 ................................ ............. 9 Phuï luïc 08. Nhu caàu voán ñaàu tö ................................ ................................ ..... 10 vaø keá hoïach nguoàn voán cuûa tænh Long An giai ñoïan 2006-2020.................... 10 4DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT CDB China Development Bank – Ngaân haøng phaùt trieån Trung Quoác CIC Credit Information Center – Heä thoáng thoâng tin tín duïng cuûa Ngaân haøng Nhaø nö ôùc Vieät Nam CN.NHPT Chi nhaùnh ngaân haøng phaùt trieån DAF: Development Assistance Fund – Quyõ hoã trôï phaùt trieån DBJ: Development Bank of Japan – Ngaân haøng phaùt trieån Nhaät Baûn EIS Executive Information System – Heä thoáng thoâng tin ñieàu haønh KDB: Korea Development Bank – Ngaân haøng phaùt trieån Haøn Quoác KfW: Kreditanstalt fuõr Wiederaufbau – Ngaân haøng taùi thieát Ñö ùc NHNN Ngaân haøng Nhaø nö ôùc SCM Agreement on Subsidies And Countervailing Measures – Hieäp ñònh veà trôï caáp vaø caùc bieän phaùp choáng trôï caáp cuûa WTO TDÑT Tín duïng ñaàu tö VDB Vietnam Development Bank – Ngaân haøng phaùt trieån Vieät Nam WTO World Trade Organization – Toå chö ùc thö ông maïi theá giôùi 5DANH MUÏC CAÙC BAÛNG Baûng 1.1. Sö ï khaùc nhau giö õa cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc vaø cho vay ñaàu tö cuûa ngaân haøng thö ông maïi Baûng 2.1. Taêng trö ôûng ngaønh cheá bieán haøng xuaát khaåu cuûa doanh nghieäp trong nö ôùc treân ñòa baøn tænh Long An giai ñoïan 2001 -2004 Baûng 2.3. So saùnh mö ùc laõi suaát cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc vôùi laõi suaát cô baûn cuûa Ngaân haøng Nhaø nö ôùc Baûng 2.4. Doanh soá huy ñoäng voán cuûa CN. NHPT Long An 2003 -2007 Baûng 2.5. Soá dö ï aùn tieáp nhaän vaø tö ø choái tö ø naêm 2001 - 2007 DANH MUÏC BIEÅU ÑOÀ Ñoà thò 2.1. Nôï quaù haïn cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN.NHPT Long An giai ñoïan 2001-2007 6PHAÀN MÔÛ ÑAÀU 1. Söï caàn thieát cuûa vaán ñeà nghieân cöùu Cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc hay laøvieäc cho vay daøi haïn ñoái vôùi caùc dö ï aùn ñaàu tö phuø hôïp vôùi muïc tieâu phaùt trieån vaø thö ù tö ï ö u tieân ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc baèng nguoàn voán Nhaø nö ôùc laømoät trong nhö õng chính saùch tín duïng ñö ôïc thö ïc hieän khaù phoå bieán ôû caùc nö ôùc, ñaëc bieät laø caùc nö ôùc ñang phaùt trieån nhaèm thö ïc hieän caùc muïc tieâu phaùt trieån cuûa quoác gia. ÔÛ Vieät Nam cho ñeán thôøi ñieåm hieän nay, caùc ngaân haøng thö ông maïi ñang giö õ vai troø thoáng trò. Tính ñeán thaùng 5/2008, Vieät Nam coù 4 ngaân haøng thö ông maïi quoác doanh vôùi toång thò phaàn chieám 60% dö nôï cho vay; nhoùm cung caáp tín duïng thö ù hai laø44 chi nhaùnh ngaân haøng nö ôùc ngoaøi vôùi thò phaàn chieám 9%; tieáp theo laø36 ngaân haøng coå phaàn vôùi 25% thò phaàn, vaø 4 ngaân haøng lieân doanh vôùi 2,5% thò phaàn(1). Vôùi sö ï thoáng trò cuûa caùc ngaân haøng thö ông maïi trong heä thoáng ngaân haøng nhö vaäy trong khi thò trö ôøng voán coøn raát yeáu ôùt ñaõ taïo ra moät khoaûng troáng khaù lôùn trong vieäc taøi trôï cho caùc dö ï aùn daøi haïn, ñaëc bieät laøcaùc dö ï aùn thuoäc moät soá ngaønh caàn phaùt trieån nhö ng khaû naêng sinh lôøi thaáp hoaëc dö ï aùn thuoäc v uøng coù ñieàu kieän kinh teá-xaõ hoäi khoù khaên. Trong boái caûnh ñoù, cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi Ngaân haøng phaùt trieån Vieät Nam – VDB (trö ôùc ñaây laø Quyõ Hoã trôï phaùt trieån – DAF), ñaõ ñö ôïc nhìn nhaän coù sö ï ñoùng goùp heát sö ùc quan troïng trong vieäc chuyeån dòch cô caáu ñaàu tö , taêng theâm tieàm lö ïc saûn xuaát cho caùc ngaønh then choát cuõng nhö trong vieäc goùp phaàn xoaù ñoùi giaûm ngheøo, xoaù khoaûng caùch giö õa caùc vuøng mieàn. Tính ñeán 31/12/2007, VDB ñaõ thö ïc hieän ch o vay 7.125 dö ï aùn, trong ñoù coù 110 dö ï aùn nhoùm A. Toång soá voán cho vay theo hôïp ñoàng tín duïng ñaõ kyù laø 100.000 tyû ñoàng, dö nôï 103.769 tyû ñoàng, trong ñoù dö nôï voán vay trong nö ôùc laø (1)Nguoàn: VnEconomy, 2/6/2008 753.163 tyûñoàng, dö nôï voán ODA laø 50.607 tyû ñoàng ; 3.500 dö ï aùn, trong ñoù 42 dö ï aùn nhoùm A ñaõ hoaøn thaønh ñö a vaøo khai thaùc sö û duïng. Tuy nhieân, hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Ngaân haøng Phaùt trieån vaãn coøn nhieàu haïn cheá, ñaëc bieät laø khi ñaùnh gia ù treân moät chi nhaùnh rieâng bieät. Long An laø tænh thuoäc vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam coù mö ùc ñaàu tö phaùt trieån ngaøy caøng taêng (töø 1.676 tyû ñoàng naêm 2000 taêng leân 6.038 tyû ñoàng naêm 2007 ) nhö ng hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi Chi nhaùnh Ngaân haøng phaùt trieån Long An (tröôùc ñaây laø Chi nhaùnh Quyõ hoã trôï phaùt trieån Long An ) chö a thaät sö ïlaø moät keânh taøi trôï voán daøi haïn boå sung nguoàn voán cho caùc doanh nghieäp ñaàu tö phaùt trieån. Vì vaäy, ñeà taøi “Naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc taïi Chi nhaùnh ngaân haøng phaùt trieån Long An” ñö ôïc choïn nhaèm tìm ra nhö õng nhaân toá taùc ñoäng ñeán hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN.NHPT Long An, qua ñoù ñö a ra nhö õng giaûi phaùp ñeåhoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaønö ôùc taïi CN.NHPT Long An ñö ôïc thö ïc hieän hieäu quaû hôn, goùp phaàn ñaåy maïnh phaùt trieån kinh teá cuûa Tænh. Caùc caâu hoûi sau seõ ñònh hö ôùng cho vieäc nghieân cö ùu ñeà taøi: - Chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ôû Vieät Nam laø gì? - Thö ïc traïng veà hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN.NHPT Long An giai ñoaïn 2001 - 2007? - Nhö õng yeáu toá naøo aûnh hö ôûng ñeán hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN.NHPT Long An? - Nhö õng giaûi phaùp naøo ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN.NHPT Long An? 82. Muïc tieâu nghieân cöùu Muïc tieâu chung Phaân tích tình hình tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN.NHPT Long An, qua ñoù ñeà ra nhö õng giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi Chi nhaùnh. Muïc tieâu cuï theå - Phaân tích tình hình hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ô ùc taïi CN.NHPT Long An. - Ñaùnh giaù nhö õng nhaân toá taùc ñoäng ñeán hoaït ñoäng cho cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN.NHPT Long An. - Caùc giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN.NHPT Long An. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu Ñoái tö ôïng nghieân cö ùu laøCN.NHPT Long An vôùi hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc giai ñoaïn 2001 ñeán 2007. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu Sö û duïng caùc soá lieäu thoáng keâ ñeå phaân tích, so saùnh t ö ø ñoù ruùt ra keát luaän vaø ñeà ra caùc giaûi phaùp. Dö õ lieäu thoâng tin caàn thieát cho vieäc nghieân cö ùu ñö ôïc thu thaäp tö ø caùc nguoàn sau: - Baùo caùo haøng naêm cuûa VDB tö ø naêm 2001 - 2007. - Baùo caùo haøng naêm cuûa caùc CN.NHPT Long An, Tieàn Giang, Beán Tre, Caø Mau, Soùc Traêng vaø Traø Vinh tö ø naêm 2001 – 2007. 9- Nieân giaùm thoáng keâ cuûa Tænh Long An naêm 2001 – 2007. - Soá lieäu thoáng keâ cuûa Ngaân haøng Nhaø nö ôùc Chi nhaùnh Tænh Long An vaø Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân Chi nhaùnh Long An . - Caùc baøi baùo, caùc nghieân cö ùu coù lieân quan vaø thoâng tin tö ø worldwide webs. 5. Haïn cheá cuûa ñeà taøi Danh muïc dö ï aùn vay voán ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN. NHPT Long An khoâng nhieàu neân tính khaùi quaùt cuûa caùc keát luaän ruùt ra tö ø keát quaû thoáng keâchö a cao. 6. Caáu truùc cuûa ñeà taøi Phaàn môû ñaàu Chö ông 1: Lyù luaän cô baûn veàcho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc. Chö ông 2: Thö ïc traïng veà hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN.NHPT Long An giai ñoaïn 2001-2007. Chö ông 3: Moät soá giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoän g cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN.NHPT Long An. Keát luaän 10 CHÖÔNG 1 NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ LYÙ LUAÄN VEÀ CHO VAY ÑAÀU TÖ CUÛA NHAØ NÖÔÙC 1.1. Cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc 1.1.1. Caùc khaùi nieäm Khaùi nieäm cho vay Cho vay, coøn goïi laø tín duïng, laø vieäc moät beân (beân cho vay) cung caáp nguoàn taøi chính cho ñoái tö ôïng khaùc (beân ñi vay) , trong ñoù beân ñi vay seõ hoaøn traû taøi chính cho beân cho vay trong moät thôøi haïn thoûa thuaän vaø thö ôøng keøm theo tieàn laõi. Do hoaït ñoäng naøy laøm phaùt sinh moät khoaûn nôï neân beân cho vay coøn goïi laø chuû nôï, beân ñi vay goïi laø con nôï. (Baùch khoa toaøn thö môû Wikipedia ) Theo tö ø ñieån thuaät ngö õ taøi chính tín duïng 1996, tín duïng laø phaïm truø kinh teá theå hieän moái quan heä giö õa ngö ôøi cho vay vaø ngö ôøi ñi vay. Trong quan heä vay mö ôïn, ngö ôøi cho vay coù nhieäm vuï chuyeån giao quyeàn sö û duïng tieàn hoaëc haøng hoaù cho vay cho ngö ôøi ñi vay trong moät thôøi gian nhaát ñònh. Ngö ôøi ñi vay khi tôùi thôøi haïn traû nôï, coù nghóa vuï hoaøn traû soá tieàn hoaëc giaù trò haøng h oaù ñaõ vay, coù hoaëc khoâng keøm theo moät khoaûn laõi. Tín duïng ñö ôïc phaân theo caùc tieâu thö ùc: - Thôøi haïn tín duïng: Tùín duïng ngaén haïn vaø tín duïng trung daøi haïn. - Ñoái tö ôïng tín duïng: Tín duïng voán lö u ñoäng, tín duïng voán coá ñònh . - Muïc ñích sö û duïng voán: Tín duïng saûn xuaát vaø lö u thoâng, tín duïng tieâu duøng. - Chuû theå trong quan heä tín duïng: Tín duïng thö ông maïi, t ín duïng haøng hoaù, tín duïng Nhaø nö ôùc. Khaùi nieäm cho vay theo döï aùn ñaàu tö 11 Cho vay ñaàu tö dö ï aùn laø loaïi cho vay nhaèm giuùp ñaåy nhanh quaù trình ñaàu tö cô sôû haï taàng vaø phaùt trieån saûn xuaát. Theo ñoù, caùc dö ï aùn ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc hay cuûa doanh nghieäp veà phaùt tri eån saûn xuaát kinh doanh cô sôû haï taàng, dòch vuï, ñôøi soáng… neáu tính toaùn ñö ôïc hieäu quaû kinh teá, coù tín h khaû thi maø thieáu voán thì ngaân haøng seõ cho vay dö ï aùn ñaàu tö , giuùp ñôn vò chuû ñaàu tö coù voán ñeå hoaøn thaønh dö ï aùn ñaàu tö . (PGS.TS. Nguyeãn Ñaêng Dôøn, 2007). Cho vay theo dö ï aùn laøloaïi hình tín duïng ruûi ro cao nhaát , laø caùc khoaûn tín duïng taøi trôï cho vieäc xaây dö ïng nhö õng taøi saûn coá ñònh dö ï tính seõ mang laïi thu nhaäp trong tö ông lai. Vôùi thôøi gian cho vay daøi neân laõi suaát coù theå thay ñoåi, gaây aûnh hö ôûng baát lôïi ñoái vôùi vieäc thu hoài voán cuûa ngö ôøi cho vay neáu caùc khoaûn cho vay mang laõi suaát coá ñònh hoaëc gaây aûnh hö ôûng baát lôïi ñeán khaû naêng traû nôï cuûa dö ï aùn neáu khoaûn vay mang laõi suaát thaû noåi . Caùc khoaûn vay dö ï aùn ñaàu tö coù theå ñö ôïc chaáp nhaän treân cô sôû baûo laõnh cuûa toå chö ùc thö ïc hieän baûo laõnh , hoaëc coù theå laø khoâng coù baûo laõnh nhö ng vôùi laõi suaát cao hôn coù baûo laõnh vaø ngaân haøng th ö ôøng ñoøi hoûi taøi saûn ñaûm baûo cho ñeán khi dö ï aùn hoaøn taát. (Peter S.Rose, 2001). Cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc Cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc (coøn goïi laø cho vay ñaàu tö phaùt trieån) laø hình thö ùc cho vay dö ï aùn ñaàu tö vôùi beân cho vay laø Nhaø nö ôùc vaø beân vay laø caùc taùc nhaân hoaït ñoäng trong neàn kinh teá, nhaèm hoã trôï caùc dö ï aùn ñaàu tö phaùt trieån cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá thuoäc moät soá ngaønh, lónh vö ïc quan troïng, chö ông trình kinh teá coù taùc ñoäng trö ïc tieáp ñeán chuyeån dòch cô caáu kinh teá, thuùc ñaåy taên g trö ôûng kinh teá beàn vö õng. Cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc khoâng nhaèm muïc tieâu kinh teá ñôn thuaàn maø nhaèm vaøo caùc muïc tieâu roäng hôn, vö øa coù tính chaát kinh teá, vö øa coù tính chaát xaõ hoäi, thö ïc hieän vai troø ñieàu tieát vó moâ cuûa Nhaø nö ôùc trong tö øng thôøi kyø nhaát ñònh. 12 Cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc ôû Vieät Nam Cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc laø vieäc Ngaân haøng Phaùt trieån cho caùc chuû ñaàu tö vay voán ñeå thö ïc hieän dö ï aùn ñaàu tö coù khaû naêng thu hoài voán trö ïc tieáp thuoäc danh muïc caùc dö ï aùn, chö ông trình cho vay maø Chính Phuû quyeát ñònh trong tö øng thôøi kyø. Mö ùc voán cho vay toái ña baèng 70% toång mö ùc ñaàu tö taøi saûn coá ñònh cuûa dö ï aùn. Laõi suaát cho vay voán giö õ nguyeân trong suoát thôøi haïn vay vôùi mö ùc laõi suaát cho vay baèng laõi suaát traùi phieáu Chính Phuû kyø haïn 5 naêm coäng 0,5%/naêm (hoaëc khoâng coäng tuyø theo ngaønh ngheà). Thôøi haïn cho vay xaùc ñònh theo khaû naêng thu hoài voán cuûa dö ï aùn vaø khaû naêng traû nôï cuûa chuû ñaàu tö phuø hôïp vôùi ñieàu kieän saûn xuaát kinh doanh cuûa dö ï aùn nhö ng khoâng quaù 12 naêm, moät soá dö ï aùn ñaëc thuøthôøi haïn cho vay toái ña laø 15 naêm. Taøi saûn ñaûm baûo tieàn vay laø ta øi saûn hình thaønh tö ø voán vay, trö ôøng hôïp taøi saûn hình thaønh tö ø voán vay khoâng ñuû ñieàu kieän ñaûm baûo tieàn vay thì phaûi sö û duïng taøi saûn hôïp phaùp khaùc ñeå ñaûm baûo tieàn vay vôùi giaù trò toái thieåu baèng 15% toång mö ùc vay voán. (Nghò ñònh 151/2004/NÑ-CP ngaøy 20/12/2006 cuûa Chính phuû veà tín duïng ñaàu tö vaø tín duïng xuaát khaåu cuûa Nhaø nöôùc) . Caùc Nghò ñònh soá 106/2004/NÑ-CP ngaøy 1/4/2004, Nghò ñònh soá 43/1999/NÑ-CP ngaøy 29/6/1999 cuûa Chính phuû cuõng xaùc ñònh cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc tö ông tö ï nhö Nghò ñònh 151/NÑ-CP ngaøy 20/12/2006 nhö ng beân cho vay laø Quyõ hoã trôï phaùt trieån vaøcoù ñieåm khaùc bieät trong quy ñònh veà laõi suaát, thôøi gian cho vay, taøi saûn ñaûm baûo. 1.1.2. Baûn chaát cuûa cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc Cuõng nhö caùc hình thö ùc cho vay cuûa caùc ngaân haøng thö ông maïi , cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc laø heä thoáng caùc moái quan heä kinh teá phaùt sinh giö õa ñoái tö ôïng ñi vay vaøbeân cho vay, nhôø quan heä aáy maø caùc nguoàn voán trong xaõ hoäi ñö ôïc vaän 13 ñoäng tö ø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc ñeå sö û duïng cho caùc nhu caàu khaùc nhau trong neàn kinh teá xaõ hoäi. Tuy nhieân, cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc laø hình thö ùc tín duïng ñaëc bieät, khoâng nhaèm muïc ñích kinh teá ñôn thuaàn maø noù coù nhö õng ñaëc tính sau: - Ñaëc tính kinh teá vó moâ: Tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc phaûi ñaùp ö ùng ñö ôïc muïc tieâu phaùt trieån, thö ôøng laø caùc muïc tieâu : Mang laïi nguoàn ngoaïi teä, hieän ñaïi hoaù noâng nghieäp, ña daïng hoaù coâng nghieäp… Vì vaäy, tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc chæ taäp trung vaøo moät soá lónh vö ïc then choát, coù vai troø quan troïng ñoái vôùi neàn kinh teá quoác daân caû nö ôùc, hoaëc moät vuøng. - Ñaëc tính xaõ hoäi: Tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaønö ôùc seõ taäp trung vaøo caùc lónh vö ïc maø tín duïng thö ông maïi – vôùi muïc tieâu haøng ñaàu laø lôïi nhuaän – khoâng theå giaûi quyeát ñö ôïc do hieäu quaû cuûa dö ï aùn thuoäc caùc lónh vö ïc naøy khoâng ñaûm baûo neáu xeùt ñôn thuaàn veà goùc ñoä taøi chính hoaëc quy moâ dö ï aùn quaù lôùn, thôøi gian th u hoài voán daøi nhö ng chuùng seõ giaûi quyeát ñö ôïc caùc vaán ñeà xaõ hoäi nhö : Giaûi quyeát vieäc laøm, xoaù ñoùi giaûm ngheøo, phaân phoái laïi thu nhaäp, ñieàu chænh cô caáu kinh teá… Vôùi ñaëc ñieåm vö øa mang tính kinh teá, vö øa mang tính xaõ hoäi, baûn chaát cuûa cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc theå hieän ôû nhö õng ñieåm sau: Thöù nhaát, cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc khoâng vì muïc tieâu lôïi nhuaän maø nhaèm phuïc vuï cho yeâu caàu quaûn lyù, ñie àu tieát kinh teá vó moâ cuûa Nhaø nö ôùc. Thöù hai, ñoái tö ôïng vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc bò giôùi haïn bôûi caùc chö ông trình, muïc tieâu, ñònh hö ôùng vaø chuû trö ông ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc. Thöù ba, nguoàn voán ñeåthö ïc hieän cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc laø voán Ngaân saùch nhaø nö ôùc vaø nguoàn voán huy ñoäng theo keá hoaïch cuûa Nhaø nö ôùc. 14 Thöù tö, laõi suaát cho vay laø laõi suaát ö u ñaõi do Nhaø nö ôùc ñieàu tieát phuø hôïp vôùi yeâu caàu, ñaëc ñieåm cuï theå cuûa ñaát nö ôùc, chuû trö ông khuyeán khích ñaàu tö , phaùt trieån xaõ hoäi cuûa ñaát nö ôùc trong tö øng thôøi kyø vaø theo thoâng leä quoác teá. Thöù naêm, caùc ñònh cheá taøi chính trung gian laøm nhieäm vuï cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc laø heä thoáng cô quan chuyeân moân cuûa Nhaø nö ôùc, hoaït ñoäng nhö moät ngaân haøng nhö ng theo cô cheá quaûn lyù rieâng, khoâng chòu sö ï chæ ñaïo trö ïc tieáp cuûa Ngaân haøng Nhaø nö ôùc. Nhö vaäy, tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc laø coâng cuï taøi chính cu ûa Nhaø nö ôùc nhaèm hoã trôï veà taøi chính cho caùc doanh nghieäp, toå chö ùc kinh teá tham gia ñaàu tö qua ñoù thö ïc hieän caùc muïc tieâu kinh teá– xaõ hoäi cuûa ñaát nö ôùc. Sö ï keát hôïp haøi hoaø giö õa lôïi ích kinh teá, chính trò vaø xaõ hoäi laø baûn chaát cuûa tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc. 1.1.3. Söï khaùc nhau giöõa cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc vaø cho vay ñaàu tö cuûa ngaân haøng thöông maïi Tuy cuøng laø hoaït ñoäng treân nguyeân taéc vay traû, nhö ng do baûn chaát ñaëc thuø cuûa mình, cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc coù nhö õng ñieåm khaùc bieät so vôùi cho vay ñaàu tö cuûa caùc ngaân haøng thö ông maïi. Baûng 1.1. Söï khaùc nhau giöõa cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc vaø cho vay ñaàu tö cuûa ngaân haøng thöông maïi Chæ tieâu so saùnh Cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc Cho vay ñaàu tö cuûa Ngaân haøng thöông maïi 1. Muïc ñích cho vay Khoâng vì muïc tieâu lôïi nhuaän, vì muïc tieâu phaùt trieån. Tìm kieám lôïi nhuaän. 2. Ñoái tö ôïng cho vay Bò giôùi haïn theo danh muïc quy ñònh cuûa Chính phuû. Theo chieán lö ôïc kinh doanh cuûa baûn thaân ngaân 15 haøng trong khuoân khoå phaùp luaät cho pheùp. 3. Thôøi haïn cho vay Daøi haïn Chuû yeáu laø trung haïn. 4. Laõi suaát cho vay Laõi suaát thaáp hôn laõi suaát thò trö ôøng. Theo laõi suaát thò trö ôøng. 5. Xeùt duyeät khoaûn vay Theo tieâu chí cuûa ngaân haøng hoaëc theo chæ ñònh cuûa Chính phuû. Theo tieâu chí cuûa ngaân haøng. 6. Nguoàn voán cho vay Taøi trôï cuûa Chính Phuû, vay tö ø caùc trung gian taøi chính, caùc toå chö ùc taøi chính phaùt trieån song phö ông hay ña phö ông vôùi laõi suaát thaáp hôn laõi suaát thò trö ôøng. Voán huy ñoäng coù kyø haïn oån ñònh tö ø1 naêm trôû leân, 1 phaàn nguoàn voán huy ñoäng ngaén haïn, caùc nguoàn voán vay khaùc vôùi laõi suaát theo laõi suaát thò trö ôøng. 7. Ñaûm baûo tieàn vay Thaáp hôn nhieàu so vôùi giaù trò khoaûn vay hoaëc khoâng caàn taøi saûn ñaûm baûo. Ña soángaân haøng ñoøi hoûi taøi saûn ñaûm baûo hoaëc ñö ôïc baûo laõnh. 8. Luaät ñieàu chænh Luaät rieâng veà tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc, Luaät caùc toå chö ùc tín duïng (moät phaàn khoâng lôùn) Luaät caùc toå chö ùc tín duïng 1.1.4. Vai troø cuûa cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi neàn kinh teá - Boå sung khoaûng troáng cho vay daøi haïn 16 Thö ôøng luoân coù moät khoaûng troáng trong vieäc taøi trôï cho caùc dö ï aùn daøi haïn. Tính chaát cuûa caùc ngaân haøng thö ông maïi laø chæ giôùi haïn trong vieäc cho vay ngaén haïn vaø trung haïn ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng thö ông maïi vì nguoàn voán chính cuûa nhö õng ngaân haøng naøy chuû yeáu laø tieàn gö ûi ngaén haïn. Tuy ñoâi khi caùc ngaân haøng naøy cuõng cho vay daøi haïn, nhö ng neáu quaù nhieàu seõ raát nguy hieåm neáu nhö õng ngö ôøi gö ûi tieàn ngaén haïn ñeán yeâu caàu ruùt tieàn trö ôùc khi caùc khoaûn vay daøi haïn coù theå taïo ra thu nhaäp vaø traû nôï. Nhö vaäy, caùc ngaân haøng thö ông maïi seõ chæ cho vay daøi haïn baèng caùch quay voøng nôï ngaén haïn. Ñieàu ñoù coù nghóa laø, nhö õng ngö ôøi ñi vay seõ thieáu nguoàn taøi trôï daøi haïn ñaùng tin caäy, caàn thieát ñeå thö ïc hieän caùc dö ï aùn phaùt trieån, laø nhö õng dö ï aùn coù ñaëc ñieåm chæ mang laïi lôïi ích sau moät quaõng thôøi gian daøi hoaëc raát daøi. ÔÛ moät soá nö ôùc, caùc khoaûng troáng trong vieäc cho vay daøi haïn naøy ñö ôïc laép ñaày baèng sö ï toàn taïi cuûa thò trö ôøng voán , trong ñoù caùc loaïi chö ùng khoaùn daøi haïn ñö ôïc phaùt haønh vaø trao ñoåi. Phaùt haønh chö ùng khoaùn daøi haïn ñaûm baûo cho ngö ôøi ñi vay tìm ñö ôïc nguoàn voán ñaàu tö daøi haïn, coøn khaû naêng baùn laïi caùc chö ùng khoaùn ñoù ñaûm baûo cho ngö ôøi cho vay coù khaû naêng thanh khoaûn cao. Taát nhieân , ñieàu ñoù ñoøi hoûi thò trö ôøng voán phaûi ñö ôïc xaây dö ïng vö õng maïnh ñeå ñaûm baûo raèng luoân coù ñuû ngö ôøi tìm mua nhö õng chö ùng khoaùn ñoù treân thò trö ôøng thö ù caáp . ÔÛnhieàu nö ôùc ñang phaùt trieån, thò trö ôøng voán ñö ôïc xaây dö ïng chö a ñuû m aïnh ñeå ñaûm baûo ngö ôøi cho vay coù khaû naêng thanh khoaûn naøy. Thaäm chí ôû nhieàu quoác gia, coøn chö a coù moät thò trö ôøng voán theo ñuùng nghóa nhö th eá. Khi thieáu vaéng thò trö ôøng voán nhö vaäy, caùch nhanh nhaát ñeå goùp phaàn laép ñaày khoaûn g troáng cho vay daøi haïn chæ coù theå laø hình thö ùc cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc thoâng qua caùc Ngaân haøng phaùt trieån . - Phaân boå tín duïng cho moät soá ñoái töôïng ñi vay tieàm naêng 17 Moät nhoùm ngö ôøi ñi vay thö ôøng bò cô cheá phaân boå tín duïng loaïi ra khoûi thò trö ôøng tín duïng. Phaân boå tín duïng laømoät cô cheá xuaát phaùt toång lö ôïng tín duïng saün coù chæ coù haïn. Do hieän tö ôïng dö caàu veà tín duïng, nhö õng ngö ôøi muoán vay seõ phaûi “xeáp haøng”. Tín duïng ôû ñaây khoâng ñö ôïc phaân boå dö ïa vaøo giaù (laõi suaát) maø ngö ôøi ñi vay saün saøng traû cho khoaûn vay (gioáng nhö ñoái vôùi caùc haøng hoaù thoâng thö ôøng), maø theo moät soá tieâu chí khaùc do ngö ôøi cho vay quyeát ñònh. Do sö ï tính toaùn veà lôïi suaát kyø voïng cuûa baûn thaân ngaân haøng thö ông maïi, ngaân haøng thö ông maïi khoâng nhaát thieát phaûi phaân boå tín duïng cho nhö õng ai saün saøng traû laõi suaát cao nhaát, vì ñieàu ñoù coù theå ñoàng nghóa vôùi ñoä ruûi ro cao. Nhö õng ñoái tö ôïng ñi vay tieàm naêng bò loaïi trö ø khi ngaân haøng haønh ñoäng theo quan ñieåm naøy laø nhö õng nhaø ñaàu tö muoán ñaàu tö vaøo caùc dö ï aùn kinh doanh môùi, caùc saûn phaåm hay quy trình coâng ngheä môùi, caùc dö ï aùn ñaàu tö coù theå raát coù lôïi cho neàn kinh teá, ngay caû khi chæ coù moät phaàn nhoû trong nhö õng phi vuï ñoù thaønh coâng. Vì vaäy, cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc thoâng qua moät ngaân haøng chuyeân bieät , coù ñuû naêng lö ïc thaåm ñònh seõ caáp voán cho caùc dö ï aùn coù ñoä ruûi ro cao ñoù nhö ng caàn thieát cho sö ï p haùt trieån cuûa neàn kinh teá, goùp phaàn thay ñoåi cô caáu kinh teá. - Thöïc hieän muïc tieâu phaùt trieån Ngay caû khi thò trö ôøng ñaõ coù theå thoaû maõn nhu caàu tín duïng daøi haïn , thì keânh taøi voán daøi haïn cuûa chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc thoâng qua caùc ngaân haøng phaùt trieån vaãn coøn caàn thieát , vì coù theå vaãn coøn moät soá loaïi ñoái tö ôïng ñi vay coù nhö õng dö ï aùn phaùt trieån coù nhieàu trieån voïng khả thi nhưng thieáu taøi saûn theá chaáp, khoâng ñaùp ö ùng ñö ôïc ñoøi hoûi cuûa caùc ngaân haøng thö ông maïi. YÙ nghóa cuûa nhö õng tö ø “phaùt trieån” muoán chæ ñeán nhö õng sö ï thay ñoåi daøi haïn hoaëc coù aûnh hö ôûng saâu roäng ñeán mö ùc khoù tính toaùn ñö ôïc nhö õng keát quaû maø chuùng taïo ra theo baát kyø moät ñònh nghóa thoâng thö ôøng naøo veà “mö ùc ñoä ruûi ro”. Ngoaøi ra, 18 coøn coù nhö õng dö ï aùn maø Chính Phuû muoán theo ñuoåi, coi ñoù laø moät phaàn trong chieán lö ôïc phaùt trieån cuûa mình nhö xoaù ñoùi giaûm ngheøo, taïo coâng aên vieäc laøm, xoùa khoaûng caùch giö õa caùc vuøng, mieàn… nhö ng hieäu quaû taøi chính cuûa noù khoâng cao. Nhö õng dö ï aùn thuoäc caùc loaïi naøy neáu hoaøn toaøn sö û duïng voán ngaân saùch nhaø nö ôùc thì Nhaø nö ôùc seõ khoâng theå ñaùp ö ùng noåi vaø caùc doanh nghieäp cuõng khoâng ñaàu tö neáu nhö khoâng coù sö ï hoã trôï cuûa Chính phuû thoâng qua chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc. - Giaûm bao caáp veà ñaàu tö vaø naâng cao hieäu quaû ñaàu tö Chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc vôùi nhö õng ö u ñaõi nhaát ñònh seõ khuyeán khích caùc khu vö ïc tö ï tham gia vaøo nhö õng dö ï aùn maø leõ ra ngaân saùch nhaø nö ôùc seõ ñaàu tö baèng caáp phaùt, qua ñoù vieäc bao caáp veà ñaàu tö seõ giaûm daàn. Thoâng qua chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc, Chính phuû coù theå thö ïc hieän ñö ôïc nhö õng dö ï aùn trong phaàn chieán lö ôïc phaùt trieån cuûa mình ñoàng thôøi coù theå raøng buoäc chuùng phaûi tuaân thuû theo nhö õng nguyeân taéc taøi chính. Dö ôùi sö ï giaùm saùt caùc khoaûn cho vay theo nguyeân taéc ngaân haøng buoäc caùc nhaø ñaàu tö phaûi chòu aùp lö ïc veà hieäu quaû cuûa dö ï aùn ñeå coù khaû naêng hoaøn traû nôï goác vaø laõi. Maët khaùc, cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc buoäc chuû ñaàu tö phaûi coù moät phaàn voán tö ï coù nhaát ñònh tham gia dö ï aùn cuõng laø yeáu toá laøm cho ca ùc nhaø ñaàu tö phaûi quan taâm nhieàu ñeán hieäu quaû cuûa dö ï aùn. Beân caïnh ñoù, so vôùi cô cheá caáp phaùt , cô cheá cho vay laøm cho khaû naêng ñieàu tieát neàn kinh teá cuûa Nhaø nö ôùc taêng leân nhôø quy moâ nguoàn voán daønh cho ñaàu tö phaùt trieån ñö ôïc caûi thieän khi caùc khoaûn cho vay ñö ôïc thu hoài. - Laø coâng cuï quan troïng trong vieäc laønh maïnh hoaù neàn taøi chính tieàn teä quoác gia 19 Việc sử duïng nguoàn voán ngaân saùch thoâng qua cô cheá caáp phaùt laøm cho Nhaø nö ôùc seõ phaûi chòu nhieàu aùp lö ïc trong vieäc huy ñoäng nguoàn voán vaø tính hieäu quaû cuûa vieäc sö û duïng voán ngaân saùch thoâng qua cô cheá caáp phaùt coù quaù nhieàu vaán ñeà baát caäp. Neáu nhö vaán ñeànaøy ñö ôïc giaûi quyeát baèng cô cheá tín duïng thì hieäu quaû tö ø vieäc sö û duïng nguoàn voán seõ taêng leân vaø caûi thieän vaán ñeà thaâm huït ngaân saùch, qua ñoù caùc nguy cô veà laïm phaùt tieàm aån seõ giaûm thieåu . Thö ôøng caùc toåchö ùc taøi chính vaø phaùt trieån song phö ông hay ña phö ông saün saøng ö u tieân cho caùc ngaân haøng phaùt trieån, toå chö ùc thö ïc hieän chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc, vay voán vôùi laõi suaát thaáp hôn laõi suaát thò trö ôøng. Thoâng qua nguoàn voán daøi haïn vaø chi phí thaáp ñö ôïc huy ñoäng naøy coù theå giuùp Nhaønö ôùc chuû ñoäng trong ñieàu tieát vó moâ, thuùc ñaåy taêng trö ôûng kinh teá, caûi thieän tieàm lö ïc taøi chính quoác gia. Maët khaùc, vieäc thö ïc hieän chính saùch cho vay ñaàu tö phaùt trieån cuûa nhaø nö ôùc thoâng qua moät toå chö ùc taøi chính trung gian chuyeân bieät seõ taùch caùc hoaït ñoäng tín duïng mang tính kinh teá– xaõ hoäi ra khoûi hoaït ñoäng tín duïng coù tính thö ông maïi laøm cho hoaït ñoäng cuûa caùc toå chö ùc trung gian taøi chính chuyeån sang cô cheá haïch toaùn kinh doanh hoaøn toaøn. V ieäc taùch baïch tín duïng chính saùch vaø tín duïng thö ông maïi coù taùc duïng tích cö ïc trong vieäc haïn cheá ruûi ro cuûa caùc ngaân haøng thö ông maïi, vì chuùng khoâng coøn bò buoäc cung caáp q uaù sö ùc caùc khoaûn tín duïng daøi haïn xeùt theo nhö õng tieâu chí ñaëc bieät. 1.2. Ngaân haøng phaùt trieån, toå chöùc taøi chính ñieån hình thöïc hieän chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc 20 1.2.1. Ngaân haøng Phaùt trieån laø gì? Caùc toå chö ùc taøi trôï cho caùc d ö ï aùn phaùt trieån daøi haïn coù chung teân goïi laø “Caùc coâng ty Taøi chính Phaùt trieån” vaø Ngaân haøng phaùt trieån laø toå chö ùc ñieån hình thuoäc loaïi naøy ôû caùc nö ôùc ñang phaùt trieån. Muïc tieâu cuûa noù laø chæ giôùi haïn cho vay caùc dö ï aùn vö øa “mang tính phaùt trieån ” vö øa theo “kieåu ngaân haøng”, tö ùc laø ñaùp ö ùng ñö ôïc caùc tieâu chí taøi chính nghieâm ngaët cuûa ngaân haøng. Ngaân haøng phaùt trieån coù theå chia ra thaønh ngaân haøng phaùt trieån caáp quoác gia, caáp vuøng hoaëc ngaân haøng phaùt trieån chuyeân ngaønh. (Ngoâ Thò Hoaøi Lam, 1999). Xeùt veà quy moâ thì vò trí cuûa ngaân haøng phaùt trieån trong neàn kinh teá quoác daân thay ñoåi raát nhieàu giö õa caùc quoác gia khaùc nhau. Theo ñieàu tra gaàn ñaây ôû caùc nö ôùc ñang phaùt trieån, caùc ngaân haøng phaùt trieån thö ôøng chieám khoaûng 1/8 toång taøi saûn nôï cuûa heä thoáng taøi chính vaø laø loaïi hình toå chö ùc taøi chính lôùn nhaát sau ngaân haøng thö ông maïi vaø ngaân haøng trung ö ông. Tuy nhieân trong moät soá trö ôøng hôïp, nhö ôû Chi Leâ chaúng haïn, qui moâ cuûa nhö õng ngaân haøng phaùt trieån nhoû hôn nhieàu. Coù theå toùm taét veà ngaân haøng phaùt trieån nhö sau: Ngaân haøng phaùt trieån thö ôøng: - Caáp voán daøi haïn trong khi thò trö ôøng voán khoâng ñaûm ñö ông ñö ôïc chö ùc naêng naøy. - Phuïc vuïmoät soá loaïi ñoái tö ôïng ñi vay nhaát ñònh, khi coù hieän tö ôïng phaân boå tín duïng. - Ít nhaát laø coù Chính phuû tham gia moät phaàn, nhö ng phaàn nhieàu laø do Chính phuû sôû hö õu. - Coù nhieäm vuï chính laø tìm kieám, thaåm ñònh, xuùc tieán, taøi trô ï, thö ïc hieän vaø giaùm saùt caùc dö ï aùn ñaàu tö phuø hôïp vôùi muïc tieâu phaùt trieån vaø thö ù tö ï ö u tieân ñaàu tö cuûa quoác gia. 21 1.2.2. Kinh nghieäm veà cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc ôû m oät soá Ngaân haøng Phaùt trieån treân theá giôùi Hieän nay treân theá giôùi coù khoaûng 550 toå chö ùc tín duïng chính saùch ñang hoaït ñoäng bao goàm caùc Ngaân haøng phaùt trieån caùc quoác gia, khu vö ïc, caùc Quyõ ñaàu tö phaùt trieån, caùc ngaân haøng xuaát nhaäp khaåu … ÔÛ Chaâu AÂu coù Ngaân haøng ñaàu tö Chaâu AÂu (EIB) laø toå chö ùc taøi chính chính saùch cho toaøn boä Chaâu AÂu, ôû Ñö ùc coù Ngaân haøng taùi thieát Ñö ùc (KfW), ôû Nhaät baûn coù Ngaân haøng phaùt trieån Nhaät Baûn (DBJ), ôû Haøn Quoác coù Ngaân haøng phaùt trieån Haøn Quoác (KDB) vaø ôû Trun g Quoác coù Ngaân haøng phaùt trieån Trung Quoác (CDB) … Hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng naøy trong giai ñoaïn ñaàu ñeàu taäp trung vaøo caùc lónh vö ïc quan troïng cuûa quoác gia nhaèm ñieàu chænh cô caáu kinh teá, sau ñoù chuye ån daàn sang ñaàu tö cho keát caáu haï taàng, caûi thieän ñôøi soáng, baûo veä moâi truôøng. Caùc ngaân haøng phaùt trieån thö ôøng hoaït ñoäng theo moät cô cheá ñaëc thuø, nguoàn voán huy ñoäng chuû yeáu laøphaùt haønh chö ùng khoaùn vôùi laõi suaát caïnh tranh vaø laõi suaát cho va y tieäm caän vôùi laõi suaát thò trö ôøng. Ngaân haøng phaùt trieån Nhaät Baûn (DBJ) DBJ thaønh laäp naêm 1951, thuoäc sôû hö õu Nhaø nö ôùc, hoaït ñoäng theo Luaät Ngaân haøng phaùt trieån Nhaät Baûn. Muïc tieâu hoaït ñoäng cuûa DBJ laø taøi trôï cho caùc n gaønh coâng nghieäp coù quy moâ lôùn. Phaàn lôùn taøi saûn cuûa DBJ laø cho vay daøi haïn. Tyû leä ñaàu tö cho caùc ngaønh coâng nghieäp then choát trong giai ñoaïn 1950 -1960 khaù lôùn trong danh muïc ñaàu tö cuûa DBJ nhaèm khoâi phuïc neàn kinh teá bò taøn phaù sau chieán tranh. Veà sau, tyû leä naøy giaûm daàn vaø chuyeån sang caùc dö ïaùn ñaàu tö keát caáu haï taàng. Nguoàn voán chuû yeáu cuûa DBJ laø tieàn vay tö ø Chính phuû, laõi suaát cho vay do DBJ xaùc ñònh theo tö øng thôøi kyø dö ïa treân nguyeân ta éc caân ñoái giö õa chi phí vaø thu nhaäp vaø phaûn aùnh ñö ôïc thö ïc teá chung cuûa thò trö ôøng taøi chính. DBJ ñö ôïc xem laø thaønh coâng, c où 22 khaû naêng tuaân thuû ñö ôïc caùc nguyeân taéc ngaân haøng trong quyeát ñònh cho vay cuûa mình. Ngaân haøng taùi thieát Ñöùc (KfW) KfW laø Ngaân haøng chính saùch cuûa Coäng hoaø Lieân bang Ñö ùc thaønh laäp naêm 1948, thuoäc sôû hö õu Nhaø nö ôùc. KfW hoaït ñoäng theo Luaät KfW veà khuyeán khích taùi thieát neàn kinh teá. Muïc ñích ban ñaàu cuûa KfW laø cung caáp nguoàn taøi chính cho caùc ngaønh coâng nghieäp cô baûn. Hieän taïi, KfW thö ïc hieän nhieäm vuïñaàu tö phuïc vuï phaùt trieån kinh teá- xaõ hoäi vaø moâi trö ôøng cuûa Coäng hoaø Lieân bang Ñö ùc, thö ïc hieän nhieäm vuï taøi trôï xuaát nhaäp khaåu cuûa Coäng h oøa Lieân bang Ñö ùc vaø taøi trôï tín duïng phaùt trieån cho caùc nö ôùc ñang phaùt trieån vaø caùc nö ôùc chuyeån ñoåi neàn kinh teá (khu vö ïc Ñoâng AÂu cuõ). Nguoàn voán cho vay cuûa KfW chuû yeáu laø phaùt haønh chö ùng khoaùn. Vôùi sö ï baûo laõnh 100% cuûa Chính phuû, KfW laø nhaø phaùt haønh chö ùng khoaùn haøng ñaàu ôû Chaâu AÂu, ñö ùng thö ù 5 sau Chính phuû caùc nö ôùc Ñö ùc, Anh, Phaùp vaø Italia. Trung bình haøng naêm KfW huy ñoäng khoaûng 50 -55 tyû Euro vôùi laõi suaát raát caïnh tranh. Laõi suaát cho vay cao hôn laõi suaát ö u ñaõi nhö ng thaáp hôn laõi suaát thö ông maïi. 1.2.3. Caùc toå chöùc taøi chính thöïc hieän chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc ôû Vieät Nam töø 1990 ñeán nay Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Vieät Nam Trong giai ñoaïn 1990 ñeán naêm 2000, haàu heát caùc ngaân haøng thö ông maïi nhaø nö ôùc ñeàu coù thö ïc hieän chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc nhö ng Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Vieät Nam laø ngaân haøng coù vai troøñaëc bieät quan trọng trong vieäc thö ïc hieän chính saùch naøy. Tö ø naêm 1990-1994, Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Vieät Nam laø ñaàu moái duy nhaát thö ïc hieän chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc vôùi voán Nhaø nö ôùc ban ñaàu laø 300 tyû ñoàng. 23 Ñeán thaùng 12/1995, khi Quyõ hoã trôï ñaàu tö quoác gia ñö ôïc thaønh laäp vôùi nhieäm vuï thö ïc hieän chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc nhö ng Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Vieät Nam vaãn coøn tieáp tuïc thö ïc hieän chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc cho ñeán naêm 2000, khi Quyõhoã trôï phaùt trieån ñö ôïc thaønh laäp. Quyõ hoã trôï ñaàu tö quoác gia (9/12/1995 - 7/7/1999) Quyõ hoã trôï ñaàu tö quoác gia thaønh laäp theo quyeát ñònh soá808/TTg ngaøy 9/12/1995 cuûa Thuû tö ôùng Chính Phuû. Quyõ hoã trôï quoác gia laø moät toå chö ùc taøi chính Nhaø nö ôùc hoaït ñoäng treân phaïm vi caû nö ôùc. - Hoaït ñoäng cuûa Quyõ hoã trôï quoác gia khoâng vì muïc ñích lôïi nhuaän nhö ng phaûi ñaûm baûo hoaøn voán vaø buø ñaép chi phí. Quyõ hoã trôï ñaàu tö quoác gia ñö ôïc mieãn thueá ñeå giaûm laõi suaát cho vay ñoái vôùi caùc dö ï aùn ñaàu tö phaùt trieån caùc ngaønh ngheà thuoäc dieän ö u ñaõi vaø caùc vuøng khoù khaên. - Voán ñieàu leä: 1.100 tyû ñoàng ñö ôïc hình thaønh tö ø caùc nguoàn: Voán goùp ngaân saùch Nhaø nö ôùc 50%; voán goùp cuûa caùc toå chö ùc baûo hieåm, tín duïng quoác doanh, caùc doanh nghieäp nhaø nö ôùc; voán ñoùng goùp tö ï nguyeän cuûa caùc caù nhaân, toå chö ùc trong vaø ngoaøi nö ôùc. - Voán huy ñoâïng: Quyõ hoã trôï ñaàu tö quoác gia ñö ôïc huy ñoäng tö ø caùc nguoàn voán trung vaø daøi haïn cuûa caùc toå chö ùc, caù nhaân trong vaø ngoaøi nö ôùc, tieáp nhaän caùc nguoàn voán tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc vaø caùc nguoàn voán khaùc theo quy ñònh cuûa Chính phuû. - Cô quan ñieàu haønh taùc nghieäp cu ûa Quyõ hoã trôï ñaàu tö quoác gia do Toång Cuïc trö ôûng Toång cuïc ñaàu tö phaùt trieån laøm Toång giaùm ñoác, sö û duïng boä maùy cuûa heä thoáng Toång cuïc ñaàu tö phaùt trieån ñeå toå chö ùc ñieàu haønh hoaït ñoäng cuûa Quyõ. 24 - Quyõ hoã trôï ñaàu tö quoác gia hoaït ñoäng trong khuoân khoå Luaät Ngaân saùch nhaø nö ôùc. Cô quan quaûn lyù Quyõhoã trôï phaùt trieån quoác gia laø Boä Taøi chính. - Hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa Quyõ hoã trôï ñaàu tö quoác gia laø thö ïc hieän cho vay trung vaø daøi haïn theo quy ñònh taïi Nghò ñònh 29/CP ngaøy 12/5/1995 cuûa Chính phuû Quy ñònh chi tieát thi haønh luaät khu yeán khích ñaàu tö trong nö ôùc . Quyõ hoã trôï ñaàu tö quoác gia hoaït ñoäng ñeán 7/7/1999 Quyõ hoã trôï phaùt trieån (DAF) (8/7/1999 – 18/5/2006) DAF hoaït ñoäng theo Nghò ñònh soá 50/1999/NÑ-CP ngaøy 8/7/1999 veà toå chö ùc vaøhoaït ñoäng cuûa Quyõ hoã trôï phaùt trieån treân cô sôû keá thö øa heä thoáng Quyõ hoã trôï ñaàu tö quoác gia. DAF laø moät toå chö ùc taøi chính nhaø nö ôùc hoaït ñoäng khoâng vì muïc ñích lôïi nhuaän, ñaûm baûo hoaøn voán vaø buø ñaép chi phí. DAF hoaït ñoäng theo ñieàu leä do Thuû tö ôùng Chính phuû pheâ duyeät. DAF ñö ôïc mieãn noäp thueá vaø caùc khoaûn noäp ngaân saùch nhaø nö ôùc ñeå giaûm laõi suaát cho vay vaø giaûm phí baûo laõnh. - Voán ñieàu leä: 3.000 tyû ñoàng tö ø nguoàn voán ñieàu leä hieän coù cuûa Quyõ hoã trôï ñaàu tö quoác gia vaø voán ngaân saùch nhaø nö ôùc caáp boå sung haøng naêm. - DAF hoaït ñoäng trong khuoân khoå Luaät ngaân saùch Nhaø nö ôùc. Boä Taøi chính laø cô quan quaûn lyù trö ïc tieáp cuûa DAF. Boä Taøi chính thö ïc hieän caáp voán ñieàu leä cho DAF, thö ïc hieän vieäc giao voán vaø thu hoài nôï ñoái vôùi nguoàn voán Nhaønö ôùc giao cho DAF cho vay coù thu hoài, trình Thuû tö ôùng Chính phuû ban haønh cheá ñoä taøi ch ính cuûa DAF, quy ñònh cheá ñoä keá toaùn, kieåm tra giaùm saùt caùc hoaït ñoäng taøi chính cuûa DAF. - DAF coù nhieäm vuï huy ñoäng voán trung vaø daøi haïn, tieáp nhaän caùc nguoàn voán cuûa Nhaø nö ôùc ñeå thö ïc hieän chính saùch hoã trôï ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nö ôùc 25 nhö cho vay ñaàu tö phaùt trieån, hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö , baûo laõnh ñaàu tö . Ñeán thaùng 9/2001, DAF thö ïc hieän chính saùch hoã trôï xuaát khaåu cuûa Nhaø nö ôùc thoâng qua vieäc thö ïc hieän caùc nghieäp vuï cho vay ñaàu tö phaùt trieån, hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö , baûo laõnh ñaàu tö ñoái vôùi caùc dö ï aùn maø phö ông aùn tieâu thuï coù kim ngaïch xuaát khaåu treân 30% toång doanh thu haøng naêm vaø cho vay ngaén haïn ñoái vôùi caùc ñôn vò saûn xuaát, cheá bieán vaø xuaát khaåu caùc maët haøng thuoäc danh muïc khuyeán khích xuaát khaåu do Chính Phuû quy ñònh haøng naêm hoaëc tö øng thôøi kyø. DAF hoaït ñoäng ñeán 18/5/2006 Ngaân haøng phaùt trieån Vieät Nam (VDB) Ñaùp ö ùng yeâu caàu cuûa hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, naân g cao tieàm lö ïc cho toå chö ùc thö ïc hieän chính saùch tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc , ngaøy 19/5/2006, Ngaân haøng phaùt trieån Vieät Nam, teân giao dòch quoác teá laø The Vietnam Development Bank, teân vieát taét laø VDB, ñö ôïc thaønh laäp theo quyeát ñònh soá 108/2006/QÑ-TTg cuûa Thuû tö ôùng Chính Phuû treân cô sôû toå chö ùc laïi heä thoáng DAF. VDB hoaït ñoäng trong khuoân khoå Luaät caùc toå chö ùc tín duïng, Luaät ngaân saùch Nhaø nö ôùc vaø Nghò ñònh 151/2006/NÑ-CP ngaøy 20/12/2006 cuûa Chính Phuûveà tín duïng ñaàu tö vaø tín duïng xuaát khaåu cuûa Nhaø nö ôùc. VDB chòu sö ï quaûn lyù cuûa Chính Phuû, Boä Taøi chính vaø Ngaân haøng Nhaø nö ôùc. - Thôøi haïn hoaït ñoäng cuûa VDB laø 99 naêm. - VDB hoaït ñoäng khoâng vì muïc ñích lôïi nhuaän, tyû leä dö ï trö õû baét buoäc 0%, khoâng tham gia baûo hieåm tieàn gö ûi. Ngaân haøng Phaùt trieån ñö ôïc Chính Phuû ñaûm baûo khaû naêng thanh toaùn, ñö ôïc mieãn noäp thueá vaø caùc khoaûn phaûi noäp ngaân saùch nhaø nö ôùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. 26 - Voán ñieàu leä 5.000 tyû ñoàng khi thaønh laäp, vieäc ñieàu chænh voán ñieàu leä do Thuû tö ôùng Chính Phuû pheâ duyeät. Hieän nay voán ñieàu leä ñaõ naâng leân mö ùc 10.000 tyû ñoàng theo Quyeát ñònh soá 44/2007/QÑ-TTg ngaøy 30/3/2007 cuûa Thuû tö ôùng Chính Phuû. - Nguoàn voán hoaït ñoäng bao goàm: Nguoàn voán tö ø ngaân saùch nhaø nö ôùc (voán ñieàu leä cuûa Ngaân haøng phaùt trieån Vieät Nam; voán ngaân saùch nhaø nö ôùc cho caùc dö ï aùn theo keá hoaïch haøng naêm, voán ODA ñö ôïc Chính phuû giao); voán huy ñoäng tö ø vieäc phaùt haønh traùi phieáu, vay cuûa tieát kieäm bö u ñieän, quyõ baûo hieåm xaõ hoäi vaø caùc toå chö ùc taøi chính trong vaø ngoaøi nö ôùc; nhaän tieàn gö ûi uûy thaùc cuûa caùc toå chö ùc trong vaø ngoaøi nö ôùc; voán ñoùng goùp tö ï nguyeän khoâng hoaøn tra û cuûa caùc caù nhaân, toå chö ùc kinh teá, toå chö ùc taøi chính tín duïng vaø caùc toå chö ùc chính trò – xaõ hoäi, caùc toå chö ùc trong vaø ngoaøi nö ôùc; voán nhaän uûy thaùc caáp phaùt, cho vay cuûa chính quyeàn ñòa phö ông, caùc toå chö ùc kinh teá, caùc toå chö ùc chính trò – xaõ hoäi, caùc hieäp hoäi, caù nhaân trong vaø ngoaøi nö ôùc; caùc nguoàn voán khaùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. - Chö ùc naêng vaø nhieäm vuï cuûa VDB: + Huy ñoäng vaø tieáp nhaän voán cuûa caùc toå chö ùc trong vaø ngoaøi nö ôùc. + Thö ïc hieän chính saùch tín duïng ñaàu tö vaø tín duïng xuaát khaåu cuûa Nhaø nö ôùc. + Nhaän uûy thaùc quaûn lyù nguoàn voán ODA ñö ôïc Chính Phuû c ho vay laïi, nhaän uûy thaùc caáp phaùt cho vay ñaàu tö tö ø caùc toå chö ùc trong vaø ngoaøi nö ôùc. + UÛy thaùc cho caùc toå chö ùc taøi chính, tín duïng thö ïc hieän nghieäp vuï tín duïng cuûa VDB. + Cung caáp caùc dòch vuï khaùch haøng vaø tham gia heä thoáng thanh toaùn trong nö ôùc vaø quoác teá phuïc vuï cho caùc hoaït ñoäng cuûa VDB theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. + Thö ïc hieän hôïp taùc quoác teá trong lónh vö ïc tín duïng ñaàu tö phaùt trieån vaø tín duïng xuaát khaåu. 27 + Thö ïc hieän moät soá nhieäm vuï khaùc do Thuû tö ôùng Chính phuû giao. - Maïng lö ôùi hoaït ñoäng hieän nay cuûa VDB bao goàm: Hoäi Sôû chính ñaët taïi Haø Noäi, Sôû Giao dòch 1 taïi Haø Noäi, S ôû Giao dòch 2 vaø Vaên phoøng ñaïi dieän taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh, 2 chi nhaùnh khu vö ïc laø Caàn Thô - Haäu Giang, Ñaéc Laêc – Ñaéc Noâng vaø 58 CN. NHPT tænh, Thaønh Phoá trö ïc thuoäc Trung ö ông. 1.3. Nhöõng vaán ñeà ñaët ra ñoái vôùi cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc khi Vieät Nam gia nhaäp WTO Ngaøy 7/11/2006, Vieät Nam chính thö ùc laø thaønh vieân cuûa WTO . Vieäc gia nhaäp WTO laø caùnh cö ûa ñeå Vieät Nam hoäi nhaäp vôùi heä thoáng thö ông maïi th eá giôùi, Vieät Nam seõ coù nhieàu cô hoäi môû roäng caùc moái quan heä kinh teá, thö ông maïi vaø ñaàu tö vôùi caùc thaønh vieân khaùc. Khi gia nhaäp WTO, Chính Phuû Vieät Nam phaûi tuaân thuû caùc quy ñònh cuûa WTO. Caùc chính saùch veàâ thö ông maïi cuûa Vieät Nam phaûi laáy caùc nguyeân taéc cuûa WTO laøm neàn taûng. Ngoaøi vieäc phaûi giaûm thueá, xoaù boû trôï caáp xuaát khaåu, Chính Phuû Vieät Nam khoâng ñö ôïc pheùp boùp meùo, laøm cheäch hö ôùng ngoaïi thö ông baèn g nhö õng bieän phaùp trôï giuùp. Theo quy ñònh Hieäp ñònh veà trôï caáp vaø caùc bieän phaùp choáng trôï caáp cuûa WTO (Hieäp ñònh SCM – Agreement on Subsidies And Countervailing Measures) , hoaït ñoäng trôï caáp coù theå phaân loaïi nhö sau: - Trôï caáp xuaát khaåu vaø trôï caáp thuùc ñaåy vi eäc sö û duïng haøng noäi ñòa thay theá haøng nhaäp khaåu (hay ñö ôïc goïi laø“trôï caáp ñeøn ñoû”) seõ bò xoaù boû ngay sau khi gia nhaäp WTO, thôøi haïn xoùa boû trôï caáp moät soá maët haøng coù theå keùo daøi hôn tuøy thuoäc vaøo sö ï cam keát vaø thoaûthuaän cuûa Vieät Nam vôùi caùc nö ôùc thaønh vieân. - Trôï caáp rieâng bieät cho tö øng doanh nghieäp, lónh vö ïc, ngaønh (hay coøn goïi laø “trôï caáp ñeøn vaøng”) seõ ñö ôïc pheùp duy trì coù thôøi haïn. Tuy nhieân seõ bò aùp duïng 28 caùc bieän phaùp ñoái khaùng neáu phö ông haïi ñeán vieäc saûn xuaát, tieâu thuï haøng hoaù cuûa caùc nö ôùc thaønh vieân khaùc. - Trôï caáp cho vieäc phaùt trieån keát caáu haï taàng, y teá, giaùo duïc, baûo veä moâi trö ôøng, phaùt trieån caùc vuøng mieàn khoù khaên (hay coøn goïi laø “trôï caáp ñeøn xanh”) laø trôï caáp ñö ôïc pheùp. Nhö vaäy, chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi Vieät Nam seõ ñö ôïc ñieàu chænh cho phuø hôïp vôùi nh ö õng quy ñònh cuûa Hieäp ñònh veà trôï caáp vaø caùc bieän phaùp choáng trôï caáp cuûa WTO. Cuï theå: - Ñoái tö ôïng thuoäc nhoùm “ñeøn ñoû” seõ khoâng ñö ôïc hoã trôï trö ïc tieáp baèng hình thö ùc cho vay vôùi laõi suaát ö u ñaõi. Coù theå hoã trôï thoâng qua caùc chính saùch veà thôøi gian cho vay, mö ùc voán cho vay vaø ñaûm baûo tieàn vay. - Ñoái tö ôïng thuoäc nhoùm “ñeøn vaøng” vaãn coù theå ñö ôïc cho vay vôùi laõi suaát ö u ñaõi trong moät thôøi gian nhaát ñònh. Tuy nhieân, mö ùc laõi suaát seõ phaûi ñö ôïc ñieàu chænh tieáp caän vôùi laõi suaát thò trö ôøng, ñoàng thôøi phaûi kieåm soaùt chaët cheõ mö ùc ñoä hoã trôï ñeå traùnh bò aùp duïng caùc bieän phaùp ñoái khaùng. - Ñoái tö ôïng thuoäc nhoùm “ñeøn xanh” vaãn ñö ôïc hoã trôï dö ôùi hình thö ùc cho vay theo laõi suaát ö u ñaõi vaø caùc hình thö ùc khaùc cuûa tín duïng Nhaø nö ôùc nhö hoã trôï sau ñaàu tö , baûo laõnh tín duïng ñaàu tö , thôøi haïn hoã trôï khoâng haïn cheá. - Taát caû caùc thaønh phaàn kinh teá neáu ñuùng ñoái tö ôïng vaø ñuû ñieàu kieän ö u ñaõi thì ñeàu ñö ôïc hö ôûng chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc. 1.4. Ñaùnh giaù hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc 1.4.1. Caùc tieâu chí ñaùnh giaù hoïat ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc 29 Hoaït ñoäng cho vay cuûa ngaân haøng thö ôøng theo ñuoåi caùc muïc tieâu veà quy moâ; veà thò phaàn (so vôùi toaøn ngaønh hoaëc so vôùi ñoái thuû caïnh tranh); muïc tieâu veà chaát lö ôïng hoaït ñoâïng vaø muïc tieâu sinh lôøi (TS. Traàn Kim Anh, 2006). Nhö õng muïc tieâu naøy cuõng coù theåñö ôïc xem laø tieâu chí ñaùnh giaù hoaït ñoäng cho vay cuûa ngaân haøng thoâng qua mö ùc ñoä ñaït ñö ôïc caùc muïc tieâu ñoù. Hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc khoâng vì muïc ñích lôïi nhuaän neân muïc tieâu sinh lôøi khoâng ñö ôïc xem laø tieâu chí ñaùnh giaù. Caùc tieâu chí ñaùnh giaù hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc goàm: - Quy moâ hoaït ñoäng: Quy moâ hoaït ñoäng cho vay theå hieän qua doanh soá cho vay haøng naêm. - Thò phaàn: Thò phaàn cho vay cuûa moät ngaân haøng thö ôøng ñö ôïc ñaùnh giaù treân cô sôû so saùnh vôùi toaøn ngaønh hoaëc so vôùi ñoái thuû caïnh tranh. Hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc chæ giôùi haïn trong phaïm vi ñoái tö ôïng theo quy ñònh cuûa Chính phuû vaø ñoái tö ôïng naøy cuõng khoâng ñö ôïc oån ñònh neân khoâng theå ñaùnh giaù thò phaàn cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc treân moät ñòa baøn nhö thò phaàn cho vay cuûa caùc ngaân haøng thö ông maïi. Tuy nhieân, vieäc so saùnh veà doanh soá cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc vôùi mö ùc ñaàu tö phaùt trieån vaø toång nguoàn voán tín duïng cho ñaàu tö phaùt trieån treân ñòa baøn seõ thaáy ñö ôïc mö ùc ñoäñaùp ö ùng cuûa nguoàn voán cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc trong vieäc ñaàu tö phaùt trieån treân ñòa baøn. - Chaát löôïng hoaït ñoäng: Chaát lö ôïng hoaït ñoäng tín duïng cuûa caùc ngaân haøng noùi chung ñö ôïc theå hieän qua tyû leä nôï quaù haïn. Ngoaøi ra, phaân loaïi dö nôï theo ngaønh ngheàseõtheåhieän tính ña daïng trong hoaït ñoäng vaøkhaû naêng phaân taùn ruûi ro cuûa caùc khoaûn cho vay. 1.5.2. Nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc 30 Hoaït ñoäng cho vay cuûa moät ngaân haøng seõ chòu sö ï taùc ñoäng cuûa caùc yeáu toá veà moâi trö ôøng kinh teá trong nö ôùc; moâi trö ôøng vaên hoaù; yeáu toá veà daân soá; yeáu toá tö ï nhieân; ñoái thuû caïnh tranh hieän taïi; ñoái thuû caïnh tranh tieàm aån; ñieàu kieän quoác teá; quaûn lyù ñieàu tieát vó moâ vaø quaûn lyù hoaït ñoäng tín duïng cuûa Ngaân haøng Nhaø nö ôùc; yeáu toá veà chính trò, phaùp luaät vaø chính saùch cuûa Chính Phuû; yeáu toá noäi taïi cuûa baûn thaân ngaân haøng vaø khaùch haøng vay. Vôùi vai troø boå sung nguoàn voán daøi haïn cho caùc ñoái tö ôïng ñi vay maø caùc ngaân haøng thö ông maïi khoù ñaùp ö ùng ñö ôïc vaø vieäc cho vay cuõng khoâng vì muïc tieâu lôïi nhuaän, nhö õng ñieàu kieän veà laõi suaát, ñaûm baûo tieàn vay ö u ñaõi hôn caùc ngaân haøng thö ông maïi neân yeáu toá ñoái thuû caïnh tranh hieän taïi vaø ñoái thuû caïnh tranh tieàm aån seõ khoâng taùc ñoäng ñeán hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc . Caùc yeáu toá coøn laïi ít nhieàu ñeàu coù taùc ñoäng ñeán hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc. Nhö õng yeáu toátaùc ñoäng trö ïc tieáp ñeán hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc coù theå toång hôïp laïi nhö sau: Chính saùch cuûa Chính phuû veà cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc Cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc laø hình thö ùc cho vay khaù ñaëc thuø chòu sö ï ñieàu chænh cuûa Luaät rieâng veà chính saùch tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc vaø bò taùc ñoäng moät phaàn veà quaûn lyù hoaït ñoäng tín duïng cuûa Ngaân haøng Nhaø nö ôùc. Chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc seõ ñö ôïc ñieàu chænh cho phuø hôïp vôùi tình hình chính trò, phaùp luaät, chính saùch chung cuûa Chính phuû vaø ñieàu kieän quoác teáneân yeáu toá chính saùch cuûa Chính phuû veà cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ñö ôïc xem laø yeáu toá toång hôïp cuûa caùc yeáu toá veà chính trò, phaùp luaät, chính saùch cuûa Chính Phuû vaø ñieàu kieän quoác teá. Chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc theå hieän qua nhö õng quy ñònh cuï theå veà ñoái tö ôïng, laõi suaát, thôøi gian cho vay, mö ùc voán cho vay, caùc ñieàu kieän ñaûm 31 baûo tieàn vay vaø nguyeân taéc sö û duïng voán. Ñaây laø nhö õng yeáu toácô baûn maø nhaø ñaàu tö caân nhaéc khi quyeát ñònh lö ïa choïn ngaân haøng taøi trôï cho vieäc ñaàu tö cuûa mình; ñoái tö ôïng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc tö ông ñoàng vôùi hoaït ñoäng ñaàu tö treân ñòa baøn thì hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc seõ coù nhieàu cô hoäi ñeå phaùt trieån vaø ngö ôïc laïi. Yeáu toá noäi taïi cuûa Ngaân haøng phaùt trieån Yeáu toá noäi taïi cuûa Ngaân haøng phaùt trieån ñoái vôùi hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc coù theå xem xeùt caùc khía caïnh sau: - Heä thoáng truyeàn thoâng marketing: Vieäc quaûng baù hình aûnh cuûa VDB vaø chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc moät caùch hieäu quaû seõmang laïi nhieàu khaùch haøng cho VDB, qua ñoù VDB seõ coùnhieàu cô hoäi taêng trö ôûng veà quy moâ vaø lö ïa choïn ñö ôïc khaùch haøng toát. - Yeáu toá taøi chính: Ñoái vôùi hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc, yeáu toá taøi chính theå hieän ôû khaû naêng huy ñoäng voán daøi haïn vaø voán tö ï coù. Cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc chuû yeáu laø taøi trôï cho caùc dö ï aùn daøi haïn vôùi laõi suaát thaáp neân yeâu caàu ñaët ra ñoái vôùi VDB laø phaûi coù nguoàn voán hoãn hôïp vôùi laõi suaát thaáp, thôøi gian sö û duïng daøi. Vieäc tìm kieám vaø gia taêng quy moâ nguoàn voán vô ùi laõi suaát thaáp vaø kyø haïn daøi, oån ñònh laø ñieàu kieän ñeå VDB thö ïc hieän taêng trö ôûng quy moâ cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc. - Yeáu toá cô sôû vaät chaát, thieát bò phuïc vuï: Bao goàm maùy moùc trang bò noäi boä nhö heä thoáng thanh toaùn, heä thoáng maïng vi tính; quy trình cho vay, quy trình quaûn trò ruûi ro. - Yeáu toá nguoàn nhaân lö ïc: Theå hieän qua chaát lö ôïng boä maùy laõnh ñaïo vaø quaûn trò vieân; chaát lö ôïng nhaân vieân veà trình ñoä chuyeân moân, giao tieáp, tinh thaàn traùch nheäm, ñaïo ñö ùc ngheà nghieäp; caùc chính saùch veà tieàn lö ông, tuyeån duïng, ñaøo 32 taïo ñeå duy trì vaø phaùt trieån nguoàn nhaân lö ïc; soá lö ôïng nhaân vieân tö ông ö ùng vôùi quy moâ vaø hieäu naêng; tính naêng ñoäng trong sö û duïng nguoàn nha ân lö ïc. - Yeáu toá toå chö ùc quaûn trò noäi boä: Theå hieän qua heä thoáng keá hoaïch chieán lö ôïc, mö ùc ñoä taâm huyeát cuûa Ban laõnh ñaïo cao caáp; toå chö ùc heä thoáng thoâng tin giao tieáp, caùc nguyeân taéc quaûn lyù giö õa Hoäi sôû chính vaø Chi nhaùnh. Khaùch haøng Khaùch haøng laø yeáu toá quyeát ñònh ñeán hoaït ñoäng cho vay cuûa moät ngaân haøng. Yeáu toá veà khaùch haøng vay voán ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc coù theåxem xeùt ôû moät soá khía caïnh sau: - Naêng lö ïc taøi chính: Naêng lö ïc taøi chính theå hieän khaû naêng veà voán tö ï coù cuõng nhö khaû naêng huy ñoäng caùc nguoàn voán ñaàu tö dö ï aùn vì thö ôøng thì caùc ngaân haøng taøi trôï moät tyû leä nhaát ñònh cho dö ï aùn treân cô sôû veà uy tín cuûa chuû ñaàu tö , hieäu quaû cuûa dö ï aùn vaø taøi saûn ñaûm baûo tieàn vay. Mö ùc voán cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc quy ñònh toái ña laø 70% toång giaù trò ñaàu tö taøi saûn coá ñònh, chuû ñaàu tö phaûi coù voán tö ï coù toái thieåu laø 15% giaù trò ñaàu tö taøi saûn coá ñònh . - Naêng lö ïc quaûn lyù cuûa chuûñaàu tö : Ngoaøi naêng lö ïc quaûn lyù kinh doanh ñeå ñaûm baûo khaû naêng vaän haønh dö ï aùn coù hieäu quaû, chuû ñaàu tö khi tieáp caän nguoàn voán ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc phaûi coù khaû naêng thö ïc hieän dö ï aùn th eo trình tö ï quaûn lyù ñaàu tö nhö laø sö û duïng voán ngaân saùch. Naêng lö ïc cuûa chuû ñaàu tö coøn theå hieän qua vieäc cung caáp caùc thoâng tin taøi chính ñaùng tin caäy cho ngaân haøng vaøkhaû naêng laäp keá hoaïch kinh doanh. - Hieäu quaû kinh doanh trong quaù khö ù: Hieäu quaû kinh doanh trong quaù khö ù laø nhö õng thoâng tin quan troïng ñeå ngaân haøng ñaùnh giaù naêng lö ïc saûn xuaát kinh doanh cuûa chuû ñaàu tö . Theo quy ñònh cuûa VDB, Khaùch haøng laø nhö õng doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh thì phaûi coù lôïi nhuaän trong suoát thôøi 33 gian hoaït ñoäng neáu thôøi gian hoaït ñoäng dö ôùi 2 naêm, trö ôøng hôïp hoaït ñoäng treân 2 naêm phaûi coù lôïi nhuaän trong 2 naêm gaàn nhaát tính tö ø khi coù yeâu caàu vay voán. 34 CHÖÔNG 2 THÖÏC TRAÏNG VEÀ HOAÏT ÑOÄNG CHO VAY ÑAÀU TÖ CUÛA NHAØ NÖÔÙC TAÏI CN.NHPT LONG AN GIAI ÑOAÏN 2001-2007 2.1. Giôùi thieäu CN.NHPT Long An CN.NHPT Long An laø moät trong 62 chi nhaùnh/sôû giao dòch trö ïc thuoäc VDB. Lòch sö û hình thaønh CN.NHPT tö ông ñoàng vôùi quaù trình hình thaønh VDB. CN.NHPT Long An laø sö ï keá thö øa cuûa Chi nhaùnh Quyõ hoã trôï phaùt trieån Long An. Hieän taïi CN.NHPT Long An coù 26 ngö ôøi, trong ñoù19 ngö ôøi coù trình ñoä ñaïi hoïc laøm coâng taùc quaûn lyù vaø nhaân vieân caùc phoøng nghieäp vuï, coøn laïi 7 ngö ôøi coù trình ñoä phoå thoâng trung hoïc thö ïc hieän c oâng taùc haønh chaùnh. Nhaân sö ï cuûa CN.NHPT Long An ñö ôïc boá trí nhö sau: CN.NHPT ñaët taïi khu vö ïc trung taâm cuûa thò xaõ Taân An (soá 6 Phan Boä Chaâu, phöôøng I, thò xaõ Taân An, tænh Long An). Truï sôû cuûa CN.NHPT Long An khaù khang trang, ñö ôïc trang bò caùc phö ông tieän caàn thieát nhö quaày giao dòch, kho quyõ, caùc phoøng laøm vieäc, heä thoáng maùy tính phuïc vuï cho coâng vieäc vaø coâng taùc chuyeån tieàn ñieän tö û. Giaùm ñoác Phoù giaùm ñoácPhoù giaùm ñoác P. Taøi chính – Keá toaùn (6) Phoøng tín duïng (6) Phoøng toång hôïp (4) Phoøng quaûn lyù nhaân söï (7) 35 CN.NHPT Long An ñö ôïc thö ïc hieän caùc nghieäp vuï chuû yeáu sau: Huy ñoäng voán, cho vay ñaàu tö vaø cho vay xuaát khaåu cuûa Nhaø nö ôùc, hoã trôï sau ñaàu tö , caáp phaùt voán uûy thaùc, baûo laõnh tín duïng ñaàu tö vaø baûo laõnh tín duïng xuaát khaåu. CN.NHPT Long An thö ïc hieän huy ñoäng voán tö ø naêm 2003. Do laõi suaát huy ñoäng cuûa Ngaân haøng phaùt trieån Vieät Nam thaáp hôn laõi suaát huy ñoäng cuûa caùc ngaân haøng thö ông maïi neân coâng taùc huy ñoäng cuûa Chi nhaùnh coøn raát haïn cheá, chuû yeáu huy ñoäng tö ønguoàn baûo haønh caùc coâng trình cuûa nhaø nö ôùc vôùi kyø haïn dö ôùi 1 naêm. Nguoàn voán huy ñoäng cuûa Chi nhaùnh chæ ñaùp ö ùng ñö ôïc moät p haàn cho vay ngaén haïn. Chi nhaùnh cho vay ngaén haïn vôùi dö nôïcho vay bình quaân laø 180 tyû ñoàng. Haøng naêm CN.NHPT Long An caáp phaùt voán uûy thaùc khoaûng 30 tyû ñoàng vaø hoã trôï sau ñaàu tö khoaûng 3 tyû ñoàng. Hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc trong nhö õng naêm gaàn ñaây chuû yeáu laø cho vay theo caùc chö ông t rình muïc tieâu cuûa Chính Phuû vôùi nguoàn voán do Hoäi sôû chính phaân boå. Ñeán cuoái naêm 2007, dö nôïcho vay laø454.609 trieäu ñoàng, trong ñoù cho vay theo caùc chö ông trình muïc tieâu cuûa Chín h phuû laø446.501 trieäu ñoàng (98,21%), nôï quaù haïn chieám tyû leä 2,95% treân toång mö ùc dö nôï. Ñeán thôøi ñieåm hieän taïi, CN.NHPT Long An chö a thö ïc hieän nghieäp vuïbaûo laõnh tín duïng ñaàu tö vaø baûo laõnh tín duïng xuaát khaåu. 2.2. Thöïc traïng veà hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc taïi CN. NHPT Long An giai ñoaïn 2001 -2007 2.2.1. Doanh soá cho vay Doanh soá cho vay cuûa CN.NHPT Long An coù sö ï bieán ñoäng tö ông ñoàng vôùi sö ï bieán ñoäng cuûa toaøn heä thoáng vaø moät soáTænh Ñoàng Baèng Soâng Cö ûu Long nhö ng bieân ñoä bieán ñoäng khaù lôùn vaø khoâng theå hieän xu theá phaùt trieån beàn vö õng. Doanh soá cho vay tö ø99.149 trieäu ñoàng naêm 2001 taêng leân 282.409 trieäu ñoàng 36 trong naêm 2003 (taêng 2,84 laàn) nhö ng chæ coøn 15.000 trieäu ñoàng naêm 2005 vaø 20.000 trieäu ñoàng naêm 2006 (giaûm hôn 14 laàn so vôùi naêm 2003) roài sau ñoù laïi taêng leân 210.000 trieäu ñoàng vaøo naêm 2007. Cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN.NHPT Long An chuû yeáu laø cho vay theo caùc chö ông trình muïc tieâu cuûa Chính Phuû. Tyû leä cho vay theo chö ông trình muïc tieâu cuûa Chính Phuû so vôùi toång doanh soá cho vay chieám tyû troïng khaù lôùn (treân 90% toång doanh soá cho vay), ñaëc bieät naêm 2005 vaø 2006 , cho vay caùc chö ông trình muïc tieâu cuûa Chính Phuûchieám tyû troïng 100%. Vôùi vieäc cho vay chuû yeáu taäp trung vaøo caùc chö ông trình muïc tieâu cuûa Chính Phuû maø chuû ñaàu tö cuûa caùc chö ông trình naøy laø chính quyeàn ñòa phö ông neân nguoàn voán cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc chö a laø nguoàn voán m ôùi ñeå cho nguoàn voán cuûa khu vö ïc tö nhaân cu øng thö ïc hieän caùc muïc tieâu phaùt trieån cuûa Chính Phuû. Cho vay theo caùc chö ông trình muïc tieâu cuûa Chính Phuû ñö ôïc thö ïc hieän theo chæ ñònh, khoâng thoâng qua thaåm ñònh cuûa VDB neân cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi Chi nhaùnh coøn mang naëng tính caáp phaùt coù thu hoài, chö a mang tính chaát cho vay nhö m oät ngaân haøng. (Xem phuï luïc 01. Ñoà thò doanh soá cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc taïi CN.NHPT Long An giai ñoaïn 2001-2007) So vôùi moät soáCN.NHPT thuoäc khu vö ïc Ñoàng Baèng Soâng Cö ûu Long (Tieàn Giang, Beán Tre, Caø Mau, Soùc Traêng, Traø Vinh) thì doanh soácho vay cuûa CN. NHPT Long An coù phaàn noåi troäi hôn . Nhö ng neáu so saùnh vôùi doanh soá cho vay bình quaân cuûa moät chi nhaùnh thì chæ rieâng naêm 2003 vaø naêm 2004 laøcao hôn, caùc naêm coøn laïi ñeàu thaáp hôn, doanh soá cho vay cuûa CN. NHPT Long An naêm 2005- 2006 chæ baèng 11% ñeán 12,6% so vôùi doanh soá cho vay bình quaân cuûa moät chi nhaùnh. Xeùt treân bình dieän chung toaøn heä thoáng VDB thì doanh soá cho vay cuûa CN Long An giai ñoaïn 2001-2007 ôû mö ùc trung bình ngoaïi trö ø naêm 2005 vaø naêm 2006 37 ôû mö ùc thaáp. (Xem phuï luïc 02. Baûng soá lieäu vaø ñoà thò so saùnh doanh soá cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc taïi CN.NHPT Long An vaø moät soá CN. NHPT giai ñoaïn 2001-2007) Cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN. NHPT Long An trong giai ñoaïn 2001-2007 chieám tyû leä khaù thaáp trong toång nguoàn voán ñaàu tö phaùt trieån cuûa Tænh, tyû troïng bình quaân khoaûn 3,25%. Tyû troïng nguoàn voán cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc trong toång nguoàn voán tín duïng cho ñaàu tö phaùt trieån cuûa tænh coù xu theá giaûm daàn, tyû leä: 83,38% trong naêm 2003 giaûm xuoáng mö ùc thaáp nhaát trong naêm 2006: 5,88%. Naêm 2007 tyû leä naøy taêng leân 41,20%. Nhö vaäy, coù theå ñaùnh giaùquy moâ hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN. NHPT Long An coøn quaù nhoû so vôùi quy moâ ñaàu tö phaùt trieån cuûa Tænh vaø chö a thaät sö ï chieám ö u theá trong toång nguoàn voán tín duïng ñoùng goùp cho ñaàu tö phaùt trieån cuûa Tænh. (Xem phuï luïc 03. Baûng soá lieäu vaø ñoà thò so saùnh doanh soá cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc taïi CN NHPT Long An vôùi toång möùc ñaàu tö phaùt trieån; vôùi toång nguoàn voán tín duïng daønh cho ñaàu tö phaùt trieån cuûa tænh Long An giai ñoaïn 2001-2007) 2.2.2. Chaát löôïng hoaït ñoäng cho vay Nôï quaù haïn Ñoà thò 2.1. Nôï quaù haïn cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc taïi CN.NHPT Long An giai ñoïan 2001-2007 4 ,5 8 % 4 ,1 1 % 1 ,6 7 % 0 ,0 1 % 0 ,1 0 % 3 ,6 7 % 2 ,9 5 % 0 ,0 0 % 1 ,0 0 % 2 ,0 0 % 3 ,0 0 % 4 ,0 0 % 5 ,0 0 % Tyû le ä nô ï q ua ù ha ïn (% ) N aêm 2 0 0 1 N aêm 2 0 0 2 N aêm 2 0 0 3 N aêm 2 0 0 4 N aêm 2 0 0 5 N aêm 2 0 0 6 N aêm 2 0 0 7 T y û le ä n ô ï q u aù h aïn 38 Tyû leä nôï quaù haïn trong cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN. NHPT Long An naêm 2001 laø cao nhaát trong giai ñoaïn 2001 ñeán 2007. Nôï quaù haïn cuûa naêm 2001 chuû yeáu taäp trung vaøo ngaønh coâng nghieäp, cuï theå laø nôï quaù haïn cuûa dö ï aùn saûn xuaát theùp. Trong naêm 2002, tyû leä nôï quaù haïn coù giaûm do taêng dö nôï nhö ng soátuyeät ñoái nôï quaù haïn taêng leân do caùc dö ï aùn troàng rö øng gaëp nhieàu thieät haïi vì luõ luït vaø hoûa hoaïn ñaõ phaùt sinh nôï quaù haïn. Ñeán naêm 2003, dö ï aùn theùp ñö ôïc cuûng coá vaø traûñö ôïc nôï neân haàu nhö toaøn boä caùc khoaûn nôï quaù haïn ñeàu taäp trung vaøo ngaønh noâng, laâm, ngö nghieäp. Soá nôï quaù haïn khoâng giaûm nhieàu nhö ng tyû leä nôï quaù haïn giaûm ñaùng keå do dö nôïcho vay tieáp tuïc taêng (dö nôï naêm 2003 taêng 2,2 laàn so vôùi naêm 2002). Naêm 2004 tyû leä nôï quaù haïn raát thaáp (0,01%) do haàu heát caùc khoaûn nôï quaù haïn cuûa ngaønh noâng, laâm, thuûy saûn ñaõ ñö ôïc gia haïn nôï. Trong naêm 2005 chæ phaùt sinh theâm nôï quaù haïn cuûa dö ï aùn troàng rö øng cuûa Coâng ty Ñoàng Thaùp 4 do dö ï aùn gaëp khoùkhaên trong vieäc tieâu thuïsaûn phaåm cuûa dö ï aùn laøcaây traøm. Ñeán naêm 2006 nôï quaù haïn baét ñaàu taêng vaø taäp trung vaøo caùc dö ï aùn thuoäc caùc chö ông trình cuûa Chính phuû. Moät soá dö ï aùn thuoäc chö ông trình daân sinh vuøng luõ, nguoàn traû nôï laø nguoàn thu cuûa chính caùc dö ï aùn nhö ng dö ï aùn khoâng coù ñuûnguoàn thu ñeå traû nôï. Moät soá dö ï aùn xaây dö ïng caùc tuyeán ñö ôøng quoác gia thì nguoàn traû nôï do Boä Giao thoâng vaän taûi boá trí keá hoaïch traû nôï nhö ng Boä khoâng boá trí ñö ôïc. Soá lieäu nôï quaù haïn naêm 2007 neâu treân ñaõ ñö ôïc caûi thieän moät caùch ñaùng keå do moät soá dö ï aùn thuoäc chö ông trình daân sinh vuøng luõ ñaõ ñö ôïc luøi kyø haïn traû nôï moät naêm. Tyû leä nôï quaù haïn 2,94% cuûa naêm 2007 laø tính theo caùch cuõ, neáu tính nôï quaù haïn theo Nghò ñònh soá493/2005/QÑ-NHNN ngaøy 22/4/2005 veà phaân l oaïi nôï, 39 trích laäp dö ï phoøng ñeå xö û lyù ruûi ro tín duïng trong h oaït ñoäng ngaân haøng cuûa toå chö ùc tín duïng thì soá nôï quaù haïn naêm 2007 leân ñeán 37.551 triệu ñoàng, chieám 8,26% dö nôï. (Xem phuï luïc 04. Nôï quaù haïn cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc taïi CN.NHPT Long An phaân theo ngaønh giai ñoaïn 2001-2007) Cô caáu dö nôï theo nhoùm ngaønh ngheà Cô caáu dö nôï cho vay voán ñaàu tö cuûa Nhaø nö ô ùc cuûa CN. NHPT Long An giai ñoïan 2001 – 2007 goàm 5 nhoùm ngaønh ngheà: Noâng, laâm, thuyû saûn; cheá bieán noâng, thuyû saûn; may maëc vaø saûn xuaát theùp; ñaàu tö keát caáu haï taàng, phuïc vuï coäng ñoàng. Dö nôï chieám tyû troïng cao nhaát laølónh vö ïc ñaàu tö keát caáu haï taàng, phuïc vuï coäng ñoàng, ñeán cuoái naêm 2007 coù 98% dö nôï thuoäc lónh vö ïc naøy. Nguyeân nhaân laø tö ø naêm 2001 lónh vö ïc naøy ñaõ chieám tyû troïng lôùn trong toång dö nôï (82,96%) vaø caùc naêm sau ñoù CN. NHPT Long An laïi cho vay chuû yeáu theo caùc chö ông trìn h muïc tieâu cuûa Chính Phuû maønhö õng chö ông trình naøy taäp trung vaøo caùc dö ïaùn ñaàu tö keát caáu haï taàng vaø phuïc vuï coäng ñoàng. Ñaây laø nhö õng dö ï aùn maø lôïi ích xaõ hoäi ñö ôïc chuù troïng hôn laø hieäu quaû taøi chính neân khaû naêng traû nôï tö ø chính nguoàn thu cuûa caùc dö ï aùn naøy laø raát thaáp. Naêm 2007, caùc dö ï aùn thuoäc nhoùm naøy ñaõ phaùt sinh nôï quaù haïn vaø nhö õng naêm tieáp theo tình hình thu nôï cuûa caùc dö ï aùn naøy khoù coù theå caûi thieän khi maø nguoàn thu tö øcaùc dö ï aùn laø raát thaáp. Soá nôï goác phaûi thu ñoái vôùi caùc dö ï aùn thuoäc chö ông trình daân sinh vuøng luõ trong naêm 2008 theo keáhoaïch laø 26.320 trieäu ñoàng raát khoù ñaït ñö ôïc vì ñeán thôøi ñieåm 31/6/2008 nguoàn thu tö ø caùc dö ï aùn naøy chæ ñaït ñö ôïc 5 tyû ñoàng vaø UBND Tænh Long An ñaõ coù vaên baûn xin ñieàu chænh keá hoaïch traû nôï. Tyûtroïng dö nôïcho vay ñö ùng thö ù hai laøngaønh noâng, laâm, thuûy saûn. Trong nhoùm naøy coù treân 90% laø caùc dö ï aùn troàng rö øng, ñaây laønhö õng dö ï aùn maø khaû naêng 40 gaëp ruûi ro veà thieân tai, hoûa hoaïn raát cao. Ñeán naêm 2003 toaøn boä caùc khoaûn vay cuûa caùc dö ï aùn troàng rö øng ñeàu phaùt sinh nôï quaù haïn. Ngaønh may maëc, theùp chieám tyû troïng kho âng ñaùng keå, tính ñeán 31/12/2007 tyû troïng dö nôïcho vay cuûa nhoùm naøy so vôùi toång dö nôï chæ coøn 0,48%. (Xem phuï luïc 05. Cô caáu dö nôï cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc taïi CN.NHPT Long An phaân theo ngaønh giai ñoaïn 2001-2007) Toùm laïi, hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN.NHPT Long An chæ ñaùp ö ùng moät phaàn raát nhoû cho ñaàu tö phaùt trieån cuûa Tænh, phö ông thö ùc giaûi ngaân coøn mang naëng tính caáp phaùt , chuû yeáu laø taøi trôï voán cho caùc chö ông trình muïc tieâu cuûa Chính Phuû, chö a laø nguoàn hoã trôï cho caùc doanh nghieäp thuoäc khu vö ïc tö nhaân ñeåcaùc doanh nghieäp thuoäc khu vö ïc naøy cuøng ñaàu tö vaøo nhö õng ngaønh ngheà maø Chính Phuû ñang khuyeán khích ñaàu tö . Chaát lö ôïng tín duïng chö a cao vaø tieàm aån nhieàu ruûi ro. 2.3. Nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc taïi CN. NHPT Long An giai ñoaïn 2001 – 2007 2.3.1. Chính saùch cuûa Chính Phuû veà cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc Chính saùch cuûa Chính Phuû veà cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc vaø quy moâ cho vay Hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc chòu aûnh hö ôûng trö ïc tieáp bôûi chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc vì chính saùch naøy quy ñònh cuï theå veà ñoái tö ôïng cho vay, thôøi haïn cho vay, laõi suaát cho vay, mö ùc voán cho vay vaø ñaûm baûo tieàn vay. Veà ñoái töôïng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc Töø naêm 2000 ñeán thaùng 4/2004: Ñoái tö ôïng cho vay trong giai ñoaïn naøy ñö ôïc aùp duïng theo Nghò ñònh soá 43/1999/NÑ-CP ngaøy 29/6/1999 cuûa Chính Phuû 41 veà tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nö ôùc. Theo Nghò ñònh naøy thì ñoái tö ôïng cho vay ñö ôïc thu heïp laïi khaù nhieàu so vôùi trö ôùc ñoù. Ñoái tö ôïng cho vay bao goàm moät soá dö ï aùn thö ïc hieän treân ñòa baøn kinh teá khoù khaên thuoäc moät soángaønh nhö saûn xuaát ñieän, caùc ngaønh trö ïc tieáp phuïc vuï cho saûn xuaát noâng nghieäp, saûn xuaát haøng xuaát khaåu, xaây dö ïng keát caáu haï taàng; moät soá dö ï aùn khoâng phaân bieät ñòa baøn nhö nuoâi troàng thuûy saûn, nuoâi boø sö õa, xaõ hoäi hoaù giaùo duïc, y teá, vaên hoaù. Tuy nhieân, trong quaù trình trieån khai thö ïc hieän, Chính Phuû ñaõ ban haønh nhieàu vaên baûn ñeå môû roäng ñoái tö ôïng cho vay voán tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc. Quyeát ñònh soá 103/2000/QÑ-TTg ngaøy 25/8/2000 cuûa Thuû tö ôùng Chính Phuû veà phaùt trieån gioáng thuûy saûn, Quyeát ñònh 117/2000/QÑ-TTg ngaøy 24/11/2000 cuûa Thuû tö ôùng Chính Phuû veà phaùt trieån ngaønh ngheà noâng thoân, Nghò quyeát soá 11/2000/NQ-CP cuûa Chính Phuû vaø Quyeát ñònh soá 67/2000/QÑ-BCN ngaøy 20/11/2000 cuûa Boä Coâng nghieäp veà saûn phaåm cô khí troïng ñieåm, Quyeát ñònh soá 117/2000/QÑ-TTg ngaøy 10/10/2000 cuûa Thuû tö ôùng Chính Phuû veà cô cheá ö u ñaõi ñoái vôùi ngaønh ñoùng taøu bieån, Quyeát ñònh soá 02/2001/QÑ-TTg ngaøy 2/1/2001 cuûa Thuû tö ôùng Chính Phuû veà saûn xuaát cheá bieán haøng xuaát khaåu, Quyeát ñònh soá 55/2001/QÑ-TTg ngaøy 23/4/2001 cuûa Thuû tö ôùng Chính Phuû veà cô cheá ö u ñaõi ñoái vôùi ngaønh deät, Quyeát ñònh soá 133/2001/QÑ-TTg ngaøy 10/9/2001 cuûa Thuû tö ôùng Chính Phuû veà vieäc ban haønh quy cheá tín duïng hoã trôï xuaát khaåu, Nghò quyeát soá 03/2002/NQ-CP ngaøy 02/02/2002 veà kinh teá trang traïi. Vôùi vieäc boå sung caùc ñoái tö ôïng cho vay nhö vaäy, ñoái tö ôïng cho vay trong giai ñoaïn naøy vaãn coøn khaù daøn traõi. Trong giai ñoaïn naøy taát caû caùc thaønh phaàn kinh teá (khoâng bao goàm doanh nghieäp coù voán nö ôùc ngoaøi) ñeàu ñö ôïc xem xeùt nhö nhau neáu thuoäc ñoái tö ôïng cho vay. 42 Nhö vaäy, tö ø 2000-2004 ñoái tö ôïng cho vay khaù roäng raõi neân ñaàu tö phaùt trieån treân ñòa baøn Tænh Long An thuoäc ñoái tö ôïng cho vay cuõng khaù nhieàu. Chæ tính ngaønh cheá bieán haøng xuaát khaåu cuûa doanh nghieäp trong nö ôùc treân ñòa baøn Tænh ñaõ coù theâm 26 doanh nghieäp vaø doanh soá xuaát khaåu t aêng leân 1,8 laàn. Tuy nhieân, CN. NHPT Long An chæ cho vay ñö ôïc 3 dö ï aùn thuoäc ngaønh cheá bieán haøng xuaát khaåu vôùi soá voán cho vay laø 10.000 trieäu ñoàng. Baûng 2.1. Taêng tröôûng ngaønh cheá bieán haøng xuaát khaåu cuûa doanh nghieäp trong nöôùc treân ñòa baøn tænh Long An giai ñoïan 2001-2004 Soá doanh nghieäp Ngaønh ngheà 2001 2002 2003 2004 Soá lö ôïng doanh nghieäp trong nö ôùc cheá bieán haøng xuaát khaåu 13 17 21 39 Doanh soá xuaát khaåu (ngaøn USD) 92.400 95.340 106.034 169.851 Nguoàn: Sôû Coâng thöông Long An Giai ñoaïn töø thaùng 4/2004 ñeán thaùng 12/2006 : Ñoái tö ôïng cho vay ñö ôïc aùp duïng theo Nghò ñònh 106/2004/NÑ-CP ngaøy 1/4/2004 cuûa Chính Phuû. Ñoái tö ôïng cho vay trong giai ñoaïn naøy ñö ôïc thu goïn ñeåtaäp trung moät soá ngaønh, lónh vö ïc quan troïng, chö ông trình kinh teá lôùn coù taùc ñoäng trö ïc tieáp ñeán chuyeån dòch cô caáu kinh teá, nhaèm thuùc ñaåy taêng trö ôûng kinh teá. Cuï theå laø goàm 14 ñoái tö ôïng (bao goàm moät soá ñoái tö ôïng coù phaân bieät ñòa baøn t hö ïc hieän dö ï aùn vaø moät soá ñoái tö ôïng khoâng phaân bieät ñòa baøn thö ïc hieän dö ï aùn) vaø caùc chö ông trình, muïc tieâu ñaëc bieät cuûa Chính Phuû thö ïc hieän theo phö ông thö ùc uûy thaùc. Trong danh muïc 14 nhoùm ñoái tö ôïng cho vay thì Tænh Long An ñaàu tö raát ít vaøo nhö õng nhoùm ngaønh ngheà naøy. Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa Cuïc Thoáng KeâTænh Long An, soá doanh nghieäp saûn 43 xuaát theùp chuyeân duøng chaát lö ôïng cao trong naêm 2005 vaø 2006 taêng theâm 9 doanh nghieäp trong ñoù ñaõ coù 6 doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nö ôùc ng oaøi (giai ñoïan naøy khoâng cho vay caùc doanh nghòeâp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ). Ngaønh deät giaûm soá lö ôïng tö ø 34 doanh nghieäp vaøo naêm 2004 coøn 8 doanh nghieäp tính ñeán cuoái naêm 2006. Caùc ngaønh saûn xuaát thuoác khaùng sinh, muoái coâng nghieäp, ñoùng taøu bieån, ñoùng toa xe ñö ôøng saét, nhaø maùy thuûy ñieän, xe oâ toâ treân 25 choå ngoài, trö ôøng daïy ngheà ôû khu vö ïc noâng thoân, Tænh Long An khoâng coù ñaàu tö . Rieâng ñoái tö ôïng cung caáp nö ôùc saïch Tænh Long An coù ñaàu tö treân 100 tyû ñoàng nhö ng sö û duïng nguoàn voán ODA cuûa Ñan Maïch. Giai ñoaïn töø thaùng1/2007 ñeán nay : Ñoái tö ôïng cho vay aùp duïng theo Nghò ñònh 151/2006/NÑ-CP ngaøy 20/12/2006 cuûa Thuû tö ôùng Chính Phuû. Ñoái tö ôïng cho vay trong giai ñoaïn naøy thoâng thoaùng hôn giai ñoaïn 2004-2006 vaø theo xu hö ôùng hoäi nhaäp quoác teá. Ñoái tö ôïng taäp trung vaøo moät soá dö ï aùn phaùt trieån keát caáu haï taàng kinh teá, xaõ hoäi nhö caàu ñö ôøng, caáp nö ôùc, xö û lyù nö ôùc thaûi , giaùo duïc, y teá; caùc dö ï aùn phaùt trieån noâng nghieäp, noâng thoân; moät soá dö ï aùn coâng nghieäp quan troïng maø Vieät Nam caàn phaùt trieån vaø caùc dö ï aùn ñaàu tö taïi caùc ñòa baøn coù ñieàu kieän kinh teá khoù khaên. Tö ø 1/2007, taát caû caùc doanh nghieäp thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá (keå caû doanh nghieäp coù voán nö ôùc ngoaøi) vaø caùc ñôn vò haønh chiùnh sö ï nghieäp coù thu ñeàu ñö ôïc xem xeùt cho vay neáu coù dö ï aùn thuoäc ñoái tö ôïng cho vay. Coù theå noùi ñoái tö ôïng cho vay tö ø1/2007 khaù roäng môû. Caùc huyeän thuoäc ñòa baøn kinh teá khoù khaên cuûa Tænh Long An laø ñòa baøn taäp trung caùc khu coâng nghieäp neân ñaàu tö treân ñòa baøn Tænh coù khaù nhieàu dö ï aùn thuoäc ñoái tö ôïng vay voán. Duø ñoái tö ôïng cho vay roäng môûvaø phuø hôïp vôùi tình hình ñaàu tö cuûa tænh nhö ng CN. NHPT Long An chæ cho vay ñö ôïc caùc dö ï aùn theo chæ ñònh cuûa Chính Phuû bôûi tö ø khi Nghò ñònh ra ñôøi cho ñeán khi coù Thoâng tö hö ôùng daãn cuûa Boä taøi chính ñaõ heát thaùng 44 6/2007 vaø ñeán khi VDB ban haønh quy cheá cho vay laø ñaõ ñeán giö õa thaùng 9/2007, CN. NHPT Long An chæ coøn hôn 3 thaùng ñeå trieån khai keá hoaïch cho vay cuûa naêm 2007. Thôøi haïn cho vay Thôøi haïn cho vay voán ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nö ôùc quy ñònh tö ông ñoái oån ñònh vaø phuø hôïp vôùi tính chaát cho vay ñaàu tö phaùt trieån. Tö ø naêm 2000 ñeán thaùng 4/2004 thôøi gian cho vay quy ñònh toái ña laø 10 naêm, tö ø thaùng 4/2004 ñeán nay thôøi gian cho vay ñö ôïc quy ñònh toái ña laø 12 naêm, moät soá trö ôøng hôïp ñaëc thuø coù thôøi gian thu hoài voán daøi caàn coù thôøi gian treân 12 naêm môùi ñuû ñieàu kieän thö ïc hieän thì thôøi haïn cho vay toái ña laø 15 naêm. Laõi suaát cho vay Laõi suaát cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc luoân ñö ôïc thay ñoåi theo tö øng thôøi kyø treân nguyeân taéc thaáp hôn laõi suaát cho vay trung daøi haïn bình quaân cuûa caùc ngaân haøng thö ông maïi. Trö ôùc 1/2007, laõi suaát cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ñö ôïc xaùc ñònh baèng 70% laõi suaát cho vay trung daøi haïn cuûa caùc Ngaân haøng thö ông maïi (Nghò ñònh 43/NÑ-CP vaø Nghò ñònh 106/NÑ-CP). Tö ø 1/2007, laõi suaát cho vay aùp duïng baèng laõi suaát traùi phieáu chính phuû kyø haïn 5 naêm coù coäng theâm 0,5%/naêm hoaëc khoâng tuyø theo tö øng nhoùm ngaønh ngheà (theo nguyeân taéc laõi suaát tham chieáu cuûa Hieäp ñònh SCM). Mö ùc laõi suaát cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ñö ôïc aùp duïng theo caùc vaên baûn rieâng leõ, coù ñieàu chænh cho phuø hôïp vôùi dieãn bieán laõi suaát cho vay trung daøi haïn cuûa ngaân haøng thö ông maïi vaø theo la õi suaát cô baûn cuûa Ngaân haøng Nhaø nö ôùc. 45 Baûng 2.2. So saùnh möùc laõi suaát cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc vôùi laõi suaát cô baûn cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc Ñôn vò tính: %/naêm Tieâu chí Naêm 2000 Naêm 2001 Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Laõi suaát cô baûn cuûa Ngaân haøng Nhaø nö ôùc 9 9 7,2 7,2 7,44 7,44 7,5 7,5 Laõi suaát cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc 7 7 5,4 vaø 3 5,4 vaø 3 5,4 6,6 Tieâu chí Naêm 2005 Naêm 2006 Naêm 2007 Naêm 2008 Laõi suaát cô baûn cuûa Ngaân haøng Nhaø nö ôùc 7,5 8,25 8,25 8,75 12 14 Laõi suaát cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc 6,6 7,8 7,8 8,4 vaø 9 8,4 vaø 9 8,4 vaø 9 11,4 vaø 12 Nguoàn: VDB, Chi nhaùnh Ngaân haøng Nhaø nöôùc tænh Long An Baûng2.3. So saùnh laõi suaát cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc va ø laõi suaát cho vay trung daøi haïn cuûa ngaân haøng thöông maïi Ñôn vò:%/naêm Ngaân haøng 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 VDB 7 5,4 vaø 3 5,4 vaø 3 5,4 6,6 6,6 7,8 7,8 8,4 vaø 9 8,4 vaø 9 Ngaân haøng thö ông maïi 9 11,4 11,4 13,2 14,4 14,4 14,4 Nguoàn: VDB, Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân Chi nhaùnh Long An 46 Möùc voán cho vay Tö ø naêm 2000 ñeán nay mö ùc voán cho vay quy ñònh toái ña 70% mö ùc voán ñaàu tö taøi saûn coá ñònh cuûa dö ï aùn. Baûo ñaûm tieàn vay Tö ø naêm 2000 ñeán thaùng 4/2004, theo Nghò ñònh soá 43/1999/NÑ-CP chuû ñaàu tö laø doanh nghieäp nhaø nö ôùc thì ñö ôïc duøng taøi saûn hình thaønh tö ø voán vay ñeå baûo ñaûm tieàn vay, coøn ñoái vôùi chuû ñaàu tö khoâng phaûi laø doanh nghieäp nhaø nö ôùc thì ngoaøi vieäc duøng taøi saûn hình thaønh tö ø voán vay phaûi coù taøi saûn theá chaáp trò giaù toái thieåu baèng 50% giaù trò khoaûn vay ñeå baûo ñaûm tieàn vay. Tö ø thaùng 4/2004 ñeán thaùng 12/2006, theo Nghò ñònh 106/2004/NÑ-CP, caùc chuû ñaàu tö khoâng phaân bieät thaønh phaàn kinh teá ñö ôïc duøng taøi saûn hình thaønh tö ø voán vay ñeå baûo ñaûm tieàn vay. Tö ø thaùng 1/2007 ñeán nay, aùp duïng theo Nghò ñònh 151/2006/NÑ-CP, caùc chuû ñaàu tö khoâng phaân bieät thaønh phaàn kinh teá ñö ïôc duøng taøi saûn hình tha ønh tö ø voán vay ñeå baûo ñaûm tieàn vay. Trö ôøng hôïp taøi saûn hình thaønh tö ø voán vay khoâng ñuû ñieàu kieän baûo ñaûm tieàn vay thì chuû ñaàu tö phaûi duøng taøi saûn hôïp phaùp khaùc ñeå baûo ñaûm tieàn vay vôùi giaù trò toái thieåu laø 15% giaù trò khoaûn vay. Nhö vaäy, Chính saùch cuûa Chính Phuû coù taùc ñoäng khaù lôùn ñoái vôùi quy moâ cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc taïi CN. NHPT Long An nhö ng khoâng phaûi laø yeáu toá duy nhaát. Trong khoaûng thôøi gian tö ø thaùng 4/2004 ñeán thaùng 12/2006 duø caùc ñieàu kieän cho vay khaù ö u ñaõi nhö ng CN.NHPT chæ cho vay caùc dö ï aùn theo chö ông trình muïc tieâu cuûa Chính Phuû vì tình hình ñaàu tö cuûa Tænh khoâng phuø hôïp vôùi caùc ñoái tö ôïng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc; trong naêm 2007, ñoái tö ôïng cho vay khaù tö ông ñoàng vôùi tình hình ñaàu tö cuûa Tænh, caùc ñieàu kieän cho vay cuõng khaù ö u ñaõi nhö ng do maát khaù nhieàu thôøi gian ñeå ban haønh thoâng tö hö ôùng daãn vaø thieát laäp 47 quy cheá cho vay neân CN.NHPT khoâng coù thôøi gian ñeå trieån khai keá hoaïch; nhö ng trong giai ñoaïn 2001-2004 khi moïi yeáu toá cuûa chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ñeàu thuaän lôïi vaø ñoái tö ôïng cho vay khaù phuø hôïp vôùi tình hình ñaàu tö cuûa Tænh thì CN.NHPT Long An cuõng khoâng theåtìm kieám vaøcho vay caùc dö ï aùn thuoäc ñoái tö ôïng, trong hôn 3 naêm lieân tuïc CN Long An chæ cho vay ñö ôïc 6 dö ï aùn thuoäc ñoái tö ôïng vôùi toång soá voán cho vay laø19.704 trieäu ñoàng. Vieäc quy ñònh taát caû caùc thaønh phaàn kinh teá sö û duïng voán tín duïn g ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ñeàu phaûi ñaùp ö ùng yeâu caàu quaûn lyù nguoàn voán nhö laø sö û duïng voán ngaân saùch nhaønö ôùc laøm cho caùc doanh nghieäp khoâng phaûi laø doanh nghieäp nhaø nö ôùc naõn loøng khi tieáp caän nguoàn voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån, nhaát laø nhö õng dö ï aùn coù quy moâ nhoû, nhö õng dö ï aùn caàn xaây dö ïng nhanh ñeå tranh thuû cô hoäi ñaàu tö , ñaëc bieät laø caùc doanh nghieäp khoâng phaûi laø doanh nghieäp nhaø nö ôùc ñang ñaàu tö dôû dang hoaëc ñaõ thö ïc hieän xong giai ñoïan chuaån bò ñaàu tö thì haàu nhö khoâng theå tieáp caän caùc nguoàn voán ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc vì chuû ñaàu tö ñaõ thö ïc hieän ñaàu tö theo quaûn lyù cuûa nguoàn voán tö nhaân, nhö ng khi tieáp caän nguoàn voán cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc thì ñoøi hoûi phaûi theo quy ñònh quaûn lyù nguoàn voán ngaân saùch neân hoï khoâng theå laøm laïi caùc thuû tuïc . Cuoái naêm 2007, trong 5 dö ï aùn ñeà nghò vay voán maø CN. NHPT Long An khoâng kyù hôïp ñoàng tín duïng ñö ôïc thì ñaõ coù 3 dö ï aùn bò tö ø choái vì chuû ñaàu tö khoâng theå tieán haønh thö ïc hieän ñaàu tö theo trình tö ï quaûn lyù ñaàu tö voán ngaân saùch nhaø nö ôùc. Trong 3 dö ï aùn ñö ôïc CN. NHPT Long An chaáp nhaän cho vay coù 2 dö ï aùn phaûi keùo daøi thôøi gian h oaøn taát hoà sô vaø chuyeån sang naêm 2008. Do quy cheá quaûn lyù voán cho vay phö ùc taïp neân caùc nhaø ñaàu tö coù tieàm lö ïc, coù taøi saûn theá chaáp seõ nhanh choùng tìm nguoàn taøi trôï tö ø caùc ngaân haøng thö ông maïi ñeå naém baét cô hoäi kinh doanh, coøn nhö õng dö ï aùn maø khaû naêng tie áp caän nguoàn voán cuûa caùc ngaân haøng thö ông maïi thaáp seõ vay voán tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc. Sö ï 48 phö ùc taïp trong cô cheá quaûn lyù voán cho vay ñaõ laøm haïn cheá sö ï tieáp caän cuûa chuû ñaàu tö ñoái vôùi nguoàn voán tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc, haïn cheá sö ï taêng trö ôûng tín duïng cuûa Chi nhaùnh. Ngoaøi ra, vieäc Chính Phuû quy ñònh cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc chæ ñôn thuaàn cho vay ñaàu tö maø khoâng cho vay voán lö u ñoäng laøm cho caùc doanh nghieäp gaëp khoù khaên khi muoán vay theâm voán lö u ñoäng cuûa caùc ngaân haøng khaùc vì toaøn boä taøi saûn ñeàu ñaõ theá chaáp cho VDB. Veà nguyeân taéc thì caùc ngaân haøng coù theå cho vay cuøng moät taøi saûn theá chaáp nhö ng sö ï phö ùc taïp trong thuû tuïc ñaêng kyù laøm cho caùc ngaân haøng khoâng muoán laøm nhö vaäy. Coâng ty thuûy saûn Long An laø trö ôøng hôïp ñieån hình, Coâng ty naøy khoâng theå taêng haïn mö ùc vay voán lö u ñoäng ôû caùc ngaân haøng thö ông maïi khi maø toaøn boä taøi saûn ñaõ theá chaáp cho CN.NHPT Long An trong khi ñoù CN. NHPT Long An khoâng theå thoaû thuaän ñö ôïc vôùi ngaân haøng thö ông maïi trong vieäc cho vay cuøng moät taøi saûn theá chaáp. Giaûi phaùp laøCoâng ty phaûi traû nôï trö ôùc haïn cho CN. NHPT Long An (baèng taøi trôï cuûa Ngaân haøng thö ông maïi) ñeåCN. NHPT Long An giaûi chaáp vaøhoï duøng taøi saûn ñoù theá chaáp cho ngaân haøng thö ông maïi (Ngaân haøng ñaõ cho hoï vay ñeå traû nôï CN. NHPT Long An) ñeåñö ôïc taøi trôïtheâm voán lö u ñoäng. Chính saùch cuûa Chính Phuû veà cho vay ñaàu tö cu ûa Nhaø nöôùc vaø chaát löôïng tín duïng Veà maët nguyeân taéc, caùc khoaûn vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc phaûi ñö ôïc VDB thaåm ñònh phö ông aùn taøi chính vaø phö ông aùn traû nôï voán vay. Nhö ng thö ïc teá, caùc khoaûn vay cuûa caùc dö ï aùn theo chö ông trình muïc tieâu cuûa Chính Phuû khoâng ñö ôïc VDB thaåm ñònh phö ông aùn taøi chính, phö ông aùn traû nôï voán vay maøVDB thö ïc hieän giaûi ngaân theo chæ ñònh cuûa Chính Phuû. Nhö õng d ö ï aùn loaïi naøy coùnguoàn traû nôï tö ø ngaân saùch hoaëc nguoàn thu tö ø chính baûn thaân dö ï aùn. Ñoái vôùi caùc dö ï aùn coù 49 nguoàn traû nôï tö ø ngaân saùch thì vieäc thu nôï leä thuoäc h oaøn toaøn vaøo vieäc boá trí ngaân saùch cuûa ñòa phö ông hoaëc boä ngaønh lieân quan, CN. NHPT Long An chæ coù theå ñoân ñoác vaø ñeà nghò caùc cô quan coù thaåm quyeàn boá trí ngaân saùch traû nôï, coøn vieäc aùp duïng caùc bieän phaùp xö û lyù nôï ñoái vô ùi caùc ñôn vò naøy vö ôït ngoaøi taàm cuûa Chi nhaùnh. Ñoái vôùi nhö õng dö ï aùn coù nguoàn traû nôïlaø caùc khoaûn thu cuûa baûn thaân dö ï aùn thì do khoâng coù sö ï thaåm ñònh veàphö ông aùn taøi chính, phö ông aùn traû nôïvoán vay cuûa VDB neân vieäc ñaàu tö dö ôøng nhö khoâng tính toaùn ñeán khaû naêng traû nôï. Chaúng haïn dö ï aùn cuïm tuyeán daân cö vuøng luõ coù m oät soá cuïm tuyeán daân cö ñaàu tö soá neàn nhieàu hôn caû daân soá trong khu vö ïc maø noù d ö ï kieán phuïc vuï, thôøi ñieåm baét ñaàu thu tieàn tö ø caùc hoä daân cheânh leäch sau 2 naêm so vôùi thôøi ñieåm baét ñaàu traû nôï. Ñaây laø nhö õng nguyeân nhaân laøm phaùt sinh nôï quaù haïn cuûa caùc dö ï aùn thuoäc chö ông trình muïc tieâu cuûa Chính phuû. Vieäc thö ôøng xuyeân thay ñoåi ñoái tö ôïng neân caùc chuû ñaàu tö ít coù cô hoäi vay voán tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc nhieàu laàn. Ñaây laø nguyeân nhaân maø CN.NHPT khoâng coù khaùch haøng truyeàn thoáng. Trong giai ñoaïn 2001-2007, taïi CN.NHPT Long An chæ coùmoät chuû ñaàu tö laø Coâng ty lö ông thö ïc Lon g An coù 2 dö ï aùn vay taïi CN.NHPT (moät dö ï aùn naêm 2003 vaømoät dö ï aùn naêm 2007). Song haønh vôùi vieäc thö ôøng xuyeân thay ñoåi ñoái tö ôïng laøm cho CN.NHPT Long An khoâng coù khaùch haøng truyeàn thoáng, yeáu toá laõi suaát thaáp ñaõ goùp phaàn laøm cho chuû ñaàu tö khoâng chuù troïng ñeán chö õ tín, chaáp nhaän nôï quaù haïn ñeå chieám duïng voán. Trö ôøng hôïp ñieån hình laø Coâng ty TNHH Ñoàng Thaùp IV, trong naêm 2004, Coâng ty naøy gaëp khoù khaên trong vieäc tieâu thuï saûn phaåm cuûa dö ï aùn laø caây traøm ñaõ coù nôï quaù haïn, nhö ng tö ø giö õa naêm 2005, Coâng ty naøy ñaõ qua thôøi kyø khoù khaên vaø coù khaû naêng traû nôï nhö ng Giaùm ñoác coâng ty coá tình trì hoaõn vieäc traû nôï, ñeán cuoái naêm 2007 Coâng ty naøy vaãn chö a traû heát caùc khoaûn nôï quaù haïn. 50 2.3.2. Yeáu toá noäi taïi cuûa Ngaân haøng phaùt trieån Hoïat ñoäng quaûng baù hình aûnh VDB vaø tuyeân truyeàn chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc Trong giai ñoaïn 2001-2007, VDB haàu nhö khoâng coù hoaït ñoäng quaûng baù naøo coù hieäu quaûcho hình aûnh cuûa VDB cuõng nhö phoå bieán chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc. Ñieàu naøy ñaõlaøm giaûm cô hoäi cô hoäi tieáp caän nguoàn voán cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ñoái vôùi caùc chuû ñaàu tö coù dö ï aùn thuoäc ñoái tö ôïng cuõng nhö giaûm cô hoäi lö ïa choïn nhö õng dö ï aùn toát cuûa caùc chi nhaùnh. Ñeán thôøi ñieåm 31/12/2007, VDB vaãn chö a coù Website rieâng, vieäc quaûng baù chính saùch tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc treân caùc phö ô ng tieän thoâng tin ñaïi chuùng khaù khieâm toán. Nguyeân nhaân laøVDB chö a chuù troïng ñeán hoaït ñoäng marketing, tö ønaêm 2001-2006, trong quy ñònh caùc khoaûn chi hoaït ñoäng cuûa caùc CN.NHPT, VDB khoâng coù quy ñònh caùc khoaûn naøo cho hoaït ñoäng marking. Caùc chi nhaùnh ñö ôïc chi cho hoaït ñoäng marketing tö ø naêm 2007. Rieâng CN.NHPT Long An, hoaït ñoäng marketing chæ giôùi haïn bôûi hình thö ùc gö ûi caùc vaên baûn giôùi thieäu chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ñeán Ban quaûn lyù khu coâng nghieäp cuûa Tænh, Sôû Keá hoaïch vaø ñaàu tö cuûa Tænh. Chính vì vaäy maø caùc doanh nghieäp trong Tænh gaàn nhö hoaøn toaøn xa laï vôùi CN.NHPT Long An vaø chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc. Baèng chö ùng laø trong thaùng 9 naêm 2007, CN.NHPT Long An ñaõ gö ûi 50 thö ngoõ ñeán caùc doanh nghieäp thuoäc ñoái tö ôïng cho vay treân ñòa baøn Tænh giôùi thieäu veà chính saùch tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc vaø ñaõ nhaän ñö ôïc hôn 40 sö ï phaûn hoài laø khoâng bieát sö ï toàn taïi cuûa CN.NHPT Long An vaø chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc cho ñeán khi nhaän ñö ôïc thö ngoõ. Cuoái naêm 2007, hoaït ñoäng marketing cuûa CN. NHPT Long An coù tieán trieån hôn. CN.NHPT Long An ñaõ tham gia hoäi nghò caùc doanh nghieäp do Sôû Keá 51 hoaïch vaø Ñaàu tö tænh Long An toå chö ùc vôùi tö caùch laønhaø taøi trôïvaø coù nhieàu cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc chuû ñaàu tö caùc khu coâng nghieäp treân ñòa baøn khoù k haên ñeå thoâng tin ñeán caùc doanh nghieäp veà chính saùch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc. Yeáu toá taøi chính Tö ø naêm 2002, Chính Phuû chính thö ùc giao cho VDB nhieäm vuï huy ñoäng voán ñeå thö ïc hieän keá hoaïch cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc vaø cho vay hoã trôï xuaát khaåu, treân cô sôû ñoù, ngaøy 20/12/2002, Toång giaùm ñoác VBD ban haønh Quyeát ñònh soá 403/QÑ-HTPT veà phaân caáp thaåm ñònh, quyeát ñònh cho vay vaø quaûn lyù caùc dö ï aùn sö û duïng voán tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc gaén vôùi vieäc huy ñoäng voán treân ñòa baøn trong heä thoáng. Theo ñoù, caùc chi nhaùnh caên cö ù vaøo thoâng baùo laõi suaát huy ñoäng vaø chæ tieâu huy ñoäng haøng quyù cuûa VDB giao ñeå thö ïc hieän vieäc huy ñoäng. Nhö ng do quy ñònh laõi suaát huy ñoäng thaáp hôn nhieàu so vôùi caùc ngaân haøng thö ông maïi (1) neân CN. NHPT Long An chæ huy ñoäng voán tö ø nguoàn baûo haønh caùc coâng trình ñaàu tö baèng ngaân saùch vôùi doanh soá huy ñoäng thaáp vaøtreân 80% laø caùc khoaûn huy ñoäng coù kyø haïn dö ôùi 1 naêm. Nguoàn voán huy ñoäng taïi Chi nhaùnh chæ ñaùp ö ùng moät phaàn hoaït ñoäng cho vay ngaén haïn hoã trôï xuaát khaåu. Toaøn boä hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc ñeàu phuï thuoäc vaøo nguoàn voán ñieàu chuyeån tö ø Hoäi sôû chính. Baûng 2.4. Doanh soá huy ñoäng voán cuûa CN. NHPT Long An 2003 -2007 Naêm 2003 2004 2005 2006 2007 Toång soá 42.171 50.903 53.138 61.866 72.539 Dö ôùi 12 thaùng 34.871 42.803 46.238 58.866 69.539 Tö ø 12 thaùng trôû leân 7.300 8.100 6.900 3.000 3.000 (1) Phuï luïc 06. Baûng so saùnh laõi suaát huy ñoäng cuûa VDB vaø ngaân haøng thöông maïi 2003-2008 52 Chi nhaùnh leä thuoäc hoaøn toaøn vaøo nguoàn voán phaân boå cuûa Hoäi sôû chính trong cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc trong khi nguoàn voán huy ñoäng cuûa VDB coøn haïn cheá. Tö ø naêm 2003-2005 nguoàn voán huy ñoäng cuûa VDB chö a ñaùp ö ùng ñö ôïc nhu caàu voán cho ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc theo keá hoaïch cuûa Thuû tö ôùng Chính Phuû giao. Nguoàn voán phaùt haønh traùi phieáu Chính Phuû ñö ôïc xem laø chuû lö ïc nhö ng chæ chieám tyû troïng tö ø 10% ñeán 24% trong toång nguoàn voán huy ñoäng. T rong toång soá 200 tyû ñoàng ñö a ra ñaáu thaàu vaøo ngaøy 19/4/2005 chæ coù 35 tyû ñoàng ñö ôïc mua. Ngaøy 26/4/2005 chæ coù 20 tyû ñoàng ñö ôïc mua trong toång soá 300 tyû ñoàng ñö ôïc ñem baùn. Theo nhaän ñònh cuûa caùc chuyeân gia, VDB khoâng phaùt haønh ñö ôïc traùi phieáu do khung laõi suaát maø Boä Taøi Chính quy ñònh laø khoâng phuø hôïp vôùi thö ïc teá thò trö ôøng, theâm vaøo ñoù, laõi suaát bò coá ñònh trong 1 -2 naêm môùi ñö ôïc ñieàu chænh 1 laàn vaø khoâng ñö ôïc caàm coá, chieát khaáu, taùi chieát khaáu taïi NHNN. Tö ø naêm 2006-2007, vieäc huy ñoäng voán thoâng qua phaùt haønh traùi phieáu Chính Phuû ñö ôïc caûi thieän ñaùng keå vì ñeán naêm 2006, NHNN ñaõ cho pheùp caàm coá, chieát khaáu, taùi chieát khaáu traùi phieáu Chính Phuû do VDB phaùt haønh. Naêm 2006 VDB phaùt haønh ñö ôïc 10.050 tyû ñoàng; naêm 2007 phaùt haønh ñö ôïc 24.095 tyû ñoàng . Theâm vaøo ñoù, Hoäi sôû chính chö a thö ïc hieän ñieàu chuyeån voán trong toaøn heä thoáng moät caùch coù hieäu quaû. Theo coâng vaên soá 1083/HTPT/KHNV ngaøy 6/6/2003 veà vieäc quaûn lyù vaø ñieàu haønh nguoàn voán huy ñoäng treân ñòa baøn, caùc CN.NHPT khoâng baét buoäc phaûi ñieàu chuyeån voán huy ñoäng ñö ôïc veà Hoäi sôû chính maø chæ khuyeán khích thoâng qua phí ñieàu chuyeån voán maø chi nhaùnh ñö ôïc hö ôûng treân soá tieàn ñieàu chuyeån nhö ng ñeán naêm 2005 thì caùc chi nhaùnh ñieàu chuyeån voán veà Hoäi sôû chính khoâng ñö ôïc hö ôûng phí. Chính nhö õng quy ñònh nhö vaäy laøm cho Hoäi sôû chính chö a taän duïng trieät ñeå ñö ôïc nguoàn voán huy ñoäng tö ø caùc chi nhaùnh. 53 Do nguoàn voán cuûa VDB coøn haïn cheá neân vieäc phaân boå nguoàn voán cho caùc chi nhaùnh trong giai ñoaïn naøy coøn nhieàu baát caäp laøm cho caùc chi nhaùnh raát bò ñoäng trong vieäc trieån khai keá hoaïch cho vay. Chi nhaùnh muoán ñaêng kyù keá hoaïch voán tö ø Hoäi sôû chính phaûi coù dö ï aùn cuï theå. Nhö ng coù ñö ôïc phaân boå nguoàn voán hay khoâng laø ñieàu maø Chi nhaùnh khoâng theå lö ôøng trö ôùc ñö ôïc neân Chi nhaùnh khoâng theå chuû ñoäng tieáp caän caùc doanh nghieäp thuoäc ñoái tö ôïng cho vay. (Xem phuï luïc 07. Baûng soá lieäu tình hình huy ñoäng voán cuûa VDB giai ñoïan 2003-2007) Yeáu toá cô sôû vaät chaát Caùc phö ông tieän vaät chaát nhö truï sôû, maùy moùc thieát bò, heä thoáng thanh toaùn cuûa CN.NHPT Long An coù theå ñaùp ö ùng khaù toát cho hoaït ñoäng cho vay ñaàu tö cuûa Nhaø nö ôùc do yeâu caàu caùc dòch vuï ngaân haøng ñi keøm vôùi hình thö ùc cho vay naøy cuõng khoâng ñoøi hoûi nhieàu. Tuy nhieân, moät trong nhö õng yeáu toávaät chaát quan troïng laøheä thoáng caùc quy trình cho vay, soå tay tín duïng, heä thoáng quaûn trò ruûi ro thì VDB coøn nhieàu haïn cheá. Ñeán thôøi ñieåm 31/12/2007, VDB chö a coù soå tay tín duïng, vieäc thaåm ñònh vaø cho vay trong heä thoán g VDB thö ïc hieän theo caùc quy cheá nhö ng caùc quy cheá naøy chæ theå hieän nhö õng nguyeân taéc vaønhö õng noäi dung cô baûn caàn thaåm ñònh, chö a laø caåm nang cho caùn boä thaåm ñònh, caùn boä tín duïng taùc nghieäp. Hôn nö õa, heä thoáng thoâng tin phuïc vuï coâng taùc thaåm ñònh trong heä thoáng chö a toát: VDB chö a coù ñö ôïc website rieâng ñeå caäp nhaät nhö õng thoâng tin phuïc vuï thaåm ñònh, chö a keát noái vôùi heä thoáng thoâng tin tín duïng cuûa Ngaân haøng Nhaø n ö ôùc Vieät Nam (CIC). Chính vì vaäy, vieäc thaåm ñònh dö ï aùn hoaøn toaøn dö ïa treân kinh nghieäm caù nhaân cuûa caùn boä thaåm ñònh neân chaát lö ôïng thaåm ñònh dö ï aùn khoâng cao. Nhö õng haïn cheá trong thaåm ñònh theå hieän roõ neùt qua 3 dö ï aùn cuûa Coâng ty theùp Long An coù nôï quaùhaïn vôùi nguyeân nhaân dö ï aùn ñaàu tö thieát bò khoâng ñoàng boädaãn 54 ñeán hieäu quaû saûn xuaát cuûa dö ï aùn thaáp, phaân kyø traû nôï khoâng phuø hôïp vôùi khaû naêng thu tieàn cuûa dö ï aùn; dö ï aùn ñaùnh baét xa bôø phaùt sinh nôï quaù haïn do chuû ña àu tö hoaøn toaøn khoâng coù naêng lö ïc trong vieäc ñaùnh baét xa bôø. Haïn cheá trong coâng taùc thaåm ñònh ñaõ laøm giaûm chaát lö ôïng tín duïng , ñoàng thôøi laøm cho laõnh ñaïo cuûa Chi nhaùnh cuõng e ngaïi trong vieäc môû roäng tín duïng. Vieäc quaûn trò ruûi ro vaø xö û lyù nôï cuûa VDB cuõng coøn nhieàu baát caäp. Ñeán thôøi ñieåm 31/12/2008 VDB vaãn chö a xaây dö ïng ñö ôïc chính saùch quaûn trò ruûi ro thoáng nhaát trong toaøn heä thoáng, khoâng coù heä thoáng xeáp haïng ruûi ro tín duïng noäi boä vaø heä thoáng thoâng tin ñieàu haønh quaûn trò danh muïc cho vay, hôïp ñoàng tín duïng chö a thaät sö ï laø coâng cuï ñeå quaûn lyù ruûi ro tín duïng. Yeáu toá nguoàn nhaân lö ïc Nguoàn nhaân lö ïc cuûa CN.NHPT Long An coù theå noùi laø taïm oån neáu nhìn ñôn thuaàn veà maët soálö ôïng vaø trình ñoä. Tuy nhieân, cuõng nhö tình traïng chung cuûa toaøn heä thoáng maø Giaùm ñoác Trung taâm ñaøo taïo vaø nghieân cö ùu khoa hoïc cuûa VDB nhaän ñònh ñoù laø: “nguoàn nhaân lö ïc chö a thaät sö ï coù chaát lö ôïng, thieáu kyõ naêng vaø kinh nghieäm ngaân haøng” (1). Do lòch sö û hình thaønh, baét ñaàu tö ø boä ma ùy cuûa Cuïc ñaàu tö vôùi hôn 70% nhaân sö ïlaø nhö õng caùn boätö øSôû Taøi Chính Long An chuyeån sang neân kinh nghieäm trong nghieäp vuïngaân haøng coøn haïn cheá. Trong khi ñoù, caùc ñieàu kieän ñeå tích luõy kinh nghieäm, naâng cao naêng lö ïc chuyeân moân khoâng coù do nghieäp vuï phaùt sinh ít vaø coâng taùc ñaøo taïo trong heä thoáng VDB chö a ñö ôïc chuù troïng. Trong giai ñoaïn 2001-2006, chæ coù moät vaøi nhaân vieân quaûn lyù caáp Phoøng cuûa Chi nhaùnh ñö ôïc ñaøo taïo tö ø 1-3 ngaøy veà thaåm ñònh dö ï aùn vaø caùc chö ông trình taäp huaán veà quaûn lyù (1) Nguyeãn Gia Theá (2007), “Baøn veà giaûi phaùp thu huùt vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc”, Taïp chí Quyõ hoã trôï phaùt trieån (soá 11), trang 19-20. 55 ñaàu tö . Trong naêm 2007, VDB coùtoå chö ùc ñaøo taïo toång quan veà nghieäp vuï ngaân haøng cho caáp laõnh ñaïo Chi nhaùnh vaø caùc trö ôûng , phoù phoøng nhö ng chö ông trình cuõng coøn quaù naëng veà lyù thuyeát. Rieâng chö ông trình ñaøo taïo veà thaåm ñònh hoà sô vay, quaûn trò danh muïc cho vay do Lieân Minh Chaâu AÂu taøi trôï(trong khuoân khoå Dö ï aùn phaùt trieån doanh nghieäp vö øa vaø nhoû) laø coù chaát lö ôïng, chö ông trình ñaøo taïo gaén lieàn lyù thuyeát vaø thö ïc haønh vaø hoïc vieân ñö ôïc tieáp caän kinh nghieäm taùc nghieäp ngaân haøng cuûa caùc nö ôùc phaùt trieån nhö ng CN.NHPT Long An chæ coù 2 ngö ôøi tham gia chö ông trình ñaøo taïo naøy. Beân caïnh vieäc nhaân sö ï cuõ chö a ñö ôïc ñaøo taïo laïi moät caùch ñaày ñuû thì coâng taùc tuyeån duïng, phaùt trieån nguoàn nhaân lö ïc cuõng gaëp khoù khaên. Trong 6 naêm tö ø 2001-2007 tuyeån theâm 6 ngö ôøi, taát caû laø nhö õng sinh vieân môùi ra trö ôøng trong khi ñoù 3 ngö ôøi coù kinh nghieäm laøm vieäc ôû boä p haän tín duïng vaø thaåm ñònh chuyeån coâng taùc. Nhaân sö ïboá trí thö ïc hieän coâng taùc thaåm ñònh, tín duïng cuûa Chi nhaùnh moûng, tö ø naêm 2001 ñeán naêm 2006 soálö ôïng thö ôøng xuyeân ôû 2 boä phaän naøy laø 8 ngö ôøi, naêm 2007 laø 10 ngö ôøi. Moät trong nhö õng coâng cuï quan troïng ñeå goùp phaàn haïn cheá ruûi ro laø coâng taùc kieåm tra, kieåm soaùt noäi boä. Thoâng qua hoïat ñoäng kieåm tra kieåm soaùt coù theå phaùt hieän, ngaên ngö øa vaø chaán chænh nhö õng sai soùt trong quaù trình thö ïc hieän nghieäp vuï tín duïng, nhö ng trong cô caáu nhaân sö ï cuûa CN.NHPT Long An khoâng coù b