Luận văn Một số giải pháp về vốn đầu tư nhằm phát triển ngành thủy sản tỉnh Kiên Giang

Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá MUÏC LUÏC Trang LÔØI MÔÛ ÑAÀU 01 CHÖÔNG I: VOÁN ÑAÀU TÖ ÑOÁI VÔÙI SÖÏ PHAÙT TRIEÅN NGAØNH THUÛY SAÛN. 04 1.1 TOÅNG QUAN VEÀ VOÁN ÑAÀU TÖ. 04 1.1.1 Khaùi nieäm voán ñaàu tö 04 1.1.2 Caùc nguoàn voán ñaàu tö 05 1.2 VAI TROØ CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN TRONG CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ XAÕ HOÄI. 06 1.2.1 Vai troø kinh teá. 07 1.2.2 Vai troø xaõ hoäi. 08 1.2.3 Vai troø an ninh quoác phoøng. 08 1.2.4 Vai troø baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi. 09 1.3 VAI TROØ CUÛA VOÁN ÑAÀU TÖ ÑOÁI VÔÙI SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN. 10 1.3.1 Vai troø nguoàn voán ngaân saùch nhaø nöôùc. 10 1.3.2 Vai troø nguoàn voán tín duïng ngaân haøng thöông maïi. 11 1.3.2.1 Tín duïng ngaân haøng goùp phaàn khai thaùc coù hieäu quaû tieàm naêng veà lao ñoäng, ñaát ñai vaø taøi nguyeân saün coù.. 13 1.3.2.2 Tín duïng ngaân haøng goùp phaàn ñaåy nhanh quaù trình tích tuï, taäp trung voán cho coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ngaønh Thuûy saûn. 13 1.3.2.3 Tín duïng ngaân haøng ñaùp öùng nhu caàu voán ñeå duy trì quaù trình taùi saûn xuaát, thuùc ñaåy phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn. 14 1.3.3 Vai troø caùc nguoàn voán khaùc 14 Trang 1/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá CHÖÔNG II: THÖÏC TRAÏNG VOÁN ÑAÀU TÖ ÑAÙP ÖÙNG SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG TRONG NHÖÕNG NAÊM QUA. 18 2.1 THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG. 18 2.1.1 Tieàm naêng, lôïi theá cuûa ngaønh Thuûy saûn. 18 2.1.1.1 Tieàm naêng haûi saûn. 18 2.1.1.2 Tieàm naêng nuoâi troàng thuûy saûn. 19 2.1.2 Ñaùnh giaù nhöõng maët laøm ñöôïc. 20 2.1.2.1 Tình hình khai thaùc haûi saûn. 20 2.1.2.2 Tình hình nuoâi troàng thuûy saûn. 21 2.1.2.3 Tình hình cheá bieán vaø xuaát khaåu thuûy saûn. 22 2.1.3 Ñaùnh giaù nhöõng maët coøn toàn taïi. 24 2.1.3.1 Tình hình khai thaùc haûi saûn. 24 2.1.3.2 Tình hình nuoâi troàng thuûy saûn. 25 2.1.3.3 Tình hình cheá bieán vaø xuaát khaåu thuûy saûn. 25 2.2 THÖÏC TRAÏNG VOÁN ÑAÀU TÖ ÑAÙP ÖÙNG SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG TRONG NHÖÕNG NAÊM QUA. 28 2.2.1 Voán ñaàu tö ngaân saùch nhaø nöôùc ñoái vôùi cô sôû haï taàng ngaønh Thuûy saûn. 28 2.2.1.1 Voán ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng caûng caù. 28 2.2.1.2 Voán ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng thuûy lôïi phuïc vuï nuoâi troàng thuûy saûn. 29 2.2.2 Voán tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang. 31 2.2.2.1 Thöïc traïng voán tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi söï phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn. 32 2.2.2.2 Nhöõng nguyeân nhaân toàn taïi thieáu soùt cuûa hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang. 36 2.2.3 Voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån nhaø nöôùc 41 Trang 2/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá CHÖÔNG III: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP VEÀ VOÁN ÑAÀU TÖ NHAÈM PHAÙT TRIEÅN NGAØNH THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG. 43 3.1 ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN VAØ QUAN ÑIEÅM CHÆ ÑAÏO CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN. 43 3.1.1 Thuaän lôïi vaø khoù khaên. 43 3.1.2 Ñònh höôùng phaùt trieån vaø quan ñieåm chæ ñaïo. 44 3.1.3. Muïc tieâu phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang. 45 3.1.3.1 Khai thaùc haûi saûn. 46 3.1.3.2 Nuoâi troàng thuûy saûn. 47 3.1.3.3 Cheá bieán vaø xuaát khaåu thuûy saûn. 48 3.1.4 Nhieäm vuï phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang. 48 3.1.4.1 Khai thaùc haûi saûn. 48 3.1.4.2 Nuoâi troàng thuûy saûn 50 3.1.4.3 Cheá bieán vaø xuaát khaåu thuûy saûn. 51 3.2 CAÙC GIAÛI PHAÙP VEÀ VOÁN ÑAÀU TÖ NHAÈM PHAÙT TRIEÅN NGAØNH THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG. 51 3.2.1 Voán ñaàu tö töø ngaân saùch nhaø nöôùc. 52 3.2.1.1 Voán ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng caùc caûng caù beán caù. 52 3.2.1.2 Voán ñaàu tö phaùt trieån nuoâi troàng thuûy saûn 53 3.2.2 Voán ñaàu tö töø tín duïng ngaân haøng. 56 3.2.3 Voán ñaàu tö töø caùc nguoàn khaùc. 59 3.3 CAÙC GIAÛI PHAÙP HOÃ TRÔÏ NHAÈM THÖÏC HIEÄN TOÁT CAÙC GIAÛI PHAÙP TREÂN. 60 3.3.1 Giaûi phaùp nguoàn nhaân löïc. 60 3.3.2 Giaûi phaùp veà thò tröôøng tieâu thuï. 61 3.3.3 Giaûi phaùp veà coâng ngheä. 62 3.3.4 Giaûi phaùp veà khuyeán khích caùc thaønh phaàn kinh teá ñaàu tö vaøo phaùt 64 Trang 3/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá trieån ngaønh Thuûy saûn. 3.3.5 Giaûi phaùp veà coå phaàn hoaù DNNN. 66 KEÁT LUAÄN 68 PHUÏ LUÏC: BAÛNG BIEÅU Baûng 01: Keá hoïach phaùt trieån thuûy saûn giai ñoïan 2006 - 2010 Baûng 02: Giaù trò saûn xuaát GO vaø GDP ngaønh thuûy saûn tænh Kieân Giang Baûng 03: Cô caáu GDP ngaønh thuûy saûn Baûng 04: Keát quûa voán ñaàu tö treân laõnh vuïc cheá bieán thuûy saûn tænh Kieân Giang 2001 -2003 Baûng 05: Cô caáu thò tröôøng xuaát khaåu tænh Kieân Giang Baûng 06: Keát quûa voán ñaàu tö xaây döïng heä thoáng caûng caù ngaønh thuûy saûn trong nhöõng naêm qua Baûng 07: Baùo caùo tình hình thöïc hieän döï aùn thuûy lôïi phuïc vuï nuoâi toâm ngaønh thuûy saûn Baûng 14: Keá hoïach voán ñaàu tö cô sôû haäu caàn dòch vuï ngheà caù töø 2004 – 2010 Baûng 15: Keá hoïach voán ñaàu tö nhaø maùy cheá bieán thuûy saûn töø 2004 - 2010 Baûng 16: Danh saùch caùc doanh nghieäp ñaàu tö vaøo caûng caù Taéc Caäu tænh Kieân Giang DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Trang 4/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1. TÍNH CAÁP THIEÁT CUÛA ÑEÀ TAØI NGHIEÂN CÖÙU. Trong cô caáu caùc ngaønh kinh teá cuûa tænh Kieân Giang, Thuûy saûn ñaõ ñöôïc xaùc ñònh laø moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn cuûa tænh. Trong thôøi gian qua, hieän nay vaø cuõng nhö trong töông lai kinh teá thuûy saûn seõ ñoùng goùp moät vai troø raát quan troïng trong vieäc phaùt trieån kinh teá tænh nhaø. Tieàm naêng vuøng bieån, haûi ñaûo vaø ven bieån tænh Kieân Giang raát phong phuù, ña daïng; vôùi laõnh haûi thuoäc vuøng bieån Taây Nam coù 63.290 km2 ngö tröôøng gaáp 10 laàn dieän tích ñaát lieàn vaø chieám 1/5 dieän tích vuøng Vònh Thaùi Lan. Tröõ löôïng vuøng bieån hôn 460.000 taán thuûy saûn; vôùi nguoàn lôïi phong phuù goàm 273 loaøi, 139 gioáng thuoäc 71 hoï trong ñoù coù hôn 20 loaøi caù kinh teá. Haèng naêm cho pheùp khai thaùc treân 200.000 taán haûi saûn. Bôø bieån daøi gaàn 200 km taïo ñieàu kieän thuaän lôïi phaùt trieån nuoâi troàng thuûy saûn (NTTS). Haûi ñaûo vôùi ba quaàn ñaûo: Phuù Quoác, Thoå Chu vaø Nam Du coù treân 105 hoøn ñaûo lôùn nhoû che chaén laø nôi taøu thuyeàn coù theå neo traùnh gioù baõo ñeå khai thaùc quanh naêm. Do vaäy vuøng bieån, haûi ñaûo vaø ven bieån Kieân Giang chính laø lôïi theá so saùnh cuûa tænh nhaø so vôùi caùc tænh ñoàng baèng soâng Cöûu Long trong quaù trình ñöa ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang phaùt trieån theo con ñöôøng coâng nghieäp hoaù – hieän ñaïi hoaù. Beân caïnh nhöõng tieán boä ñaït ñöôïc, kinh teá thuûy saûn vaãn coøn nhieàu khoù khaên toàn taïi. Chöa khai thaùc toát tieàm naêng vuøng bieån, haûi ñaûo, ven bieån vaø beân trong noäi ñoàng. Saûn löôïng khai thaùc lôùn nhöng giaù trò thaáp. Phaùt trieån nuoâi troàng vaø cheá bieán chöa caân ñoái vôùi ñaùnh baét. Trình ñoä khoa hoïc coâng ngheä trong khai thaùc, nuoâi troàng vaø cheá bieán coøn thaáp daãn ñeán naêng suaát saûn löôïng vaø giaù trò haøng hoaù khoâng cao, kim ngaïch xuaát khaåu (KNXK) thaáp. Nhöõng toàn taïi ñoù coù nhieàu nguyeân nhaân, moät trong nhöõng nguyeân nhaân cô baûn laø voán ñaàu tö (voán ÑT) cho ngaønh Thuûy saûn trong nhöõng naêm qua chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn, voán ÑT coøn haïn cheá, ñònh höôùng cô caáu voán ÑT treân töøng lónh vöïc cuûa ngaønh chöa Trang 5/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá chuyeån bieán nhanh theo höôùng tính cöïc vaø coù hieäu quaû. Töø nhöõng vaán ñeà neâu treân caàn tìm ra nhöõng giaûi phaùp veà voán ÑT nhaèm ñaùp öùng cho yeâu caàu phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn, giuùp cho ngaønh Thuûy saûn phaùt huy caùc tieàm naêng lôïi theá cuûa mình ñeå ñaåy nhanh toác ñoä taêng tröôûng, goùp phaàn quan troïng vaøo vieäc hoaøn thaønh caùc chæ tieâu kinh teá, xaõ hoäi cuûa tænh Kieân Giang. Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà voán ÑT cho ngaønh Thuûy saûn, chuùng toâi choïn ñeà taøi nghieân cöùu luaän vaên laø: “Moät soá giaûi phaùp veà voán ÑT nhaèm phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang”. 2. TÌNH HÌNH NGHIEÂN CÖÙU ÑEÀ TAØI. Moät soá giaûi phaùp veà voán ÑT nhaèm phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang laø vaán ñeà chöa ñöôïc neâu ra trong caùc coâng trình nghieân cöùu tröôùc ñaây veà ngaønh Thuûy saûn tænh nhaø. Trong phaàn nghieân cöùu naøy chuùng toâi taäp trung ñeà caäp ñeán caùc lónh vöïc hoaït ñoäng cô baûn cuûa ngaønh Thuûy saûn nhö khai thaùc, cheá bieán, nuoâi troàng vaø ñoàng thôøi chuû yeáu laø nguoàn voán söû duïng töø ngaân saùch nhaø nöôùc (NSNN) vaø nguoàn voán cuûa tín duïng ngaân haøng (TDNH) trong vieäc ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn. 3. MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU LUAÄN VAÊN. - Laøm roõ tieàm naêng lôïi theá vaø thöïc traïng caùc lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang. - Ñaùnh giaù, lyù giaûi veà phöông dieän lyù luaän vaø thöïc tieãn cuûa vai troø voán NSNN cuõng nhö voán TDNH ñoái vôùi vieäc phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang. - Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp ñeå gia taêng hieäu quaû söû duïng voán ÑT NSNN vaø voán TDNH nhaèm thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn. 4. ÑOÁI TÖÔÏNG, PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU CUÛA LUAÄN VAÊN. - Ñoái töôïng nghieân cöùu: Vaán ñeà voán ÑT NSNN vaø voán TDNH ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang. Trang 6/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá - Phaïm vi nghieân cöùu: Luaän vaên nghieân cöùu voán ÑT NSNN vaø voán TDNH treân caùc lónh vöïc: khai thaùc, nuoâi troàng, cheá bieán xuaát khaåu thuûy saûn. +Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp ñeå taêng cöôøng phaùt huy hieäu quaû söû duïng voán ÑT NSNN vaø voán TDNH cho caùc lónh vöïc noùi treân. 5. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU. Xuaát phaùt töø quan ñieåm duy vaät bieän chöùng, duy vaät lòch söû ñoàng thôøi söû duïng caùc phöông phaùp khaùc nhö: phöông phaùp dieãn dòch, quy naïp, phaân tích, toång hôïp, phöông phaùp thoáng keâ keát hôïp nghieân cöùu choïn loïc nhöõng kieán thöùc lyù luaän ñaõ ñöôïc ñuùc keát ruùt ra töø thöïc tieãn tình hình trieån khai thöïc hieän voán ÑT ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn. Luaän vaên cuõng ñaõ söû duïng caùc taøi lieäu cuûa Boä Thuûy saûn, Sôû Thuûy saûn, Cuïc Thoáng keâ, Ngaân haøng Nhaø nöôùc vaø moät soá ñôn vò lieân quan veà soá lieäu thoáng keâ, caùc baùo caùo quy hoaïch, baùo caùo toång keát, baùo caùo tham luaän veàø voán ÑT, veà hoaït ñoäng cuûa ngaønh Thuûy saûn 6. KEÁT CAÁU CUÛA LUAÄN VAÊN. Ngoaøi phaàn môû ñaàu vaø keát luaän, luaän vaên ñöôïc keát caáu 3 chöông: - Chöông I: Voán ÑT ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn. - Chöông II: Thöïc traïng voán ÑT ñaùp öùng söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang trong nhöõng naêm qua. - Chöông III: Moät soá giaûi phaùp veà voán ÑT nhaèm phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang. Trang 7/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá CHÖÔNG I: VOÁN ÑAÀU TÖ ÑOÁI VÔÙI SÖÏ PHAÙT TRIEÅN NGAØNH THUÛY SAÛN. 1.1 TOÅNG QUAN VEÀ VOÁN ÑAÀU TÖ. 1.1.1 Khaùi nieäm voán ñaàu tö. Ñaàu tö noùi chung laø söï hy sinh caùc nguoàn löïc ôû hieän taïi ñeå tieán haønh caùc hoaït ñoäng naøo ñoù nhaèm ñem laïi cho ngöôøi ñaàu tö caùc keát quaû nhaát ñònh trong töông lai lôùn hôn caùc nguoàn löïc ñaõ boû ra. Nguoàn löïc boû ra coù theå laø tieàn, taøi nguyeân thieân nhieân, söùc lao ñoäng, taøi saûn vaät chaát. Bieåu hieän baèng tieàn taát caû caùc nguoàn löïc ñaõ boû ra treân ñaây ñöôïc goïi laø voán ÑT. Trong caùc hoaït ñoäng ñaàu tö thì ñaàu tö phaùt trieån coù caùc ñaëc ñieåm khaùc bieät chuû yeáu nhö sau: - Ñoøi hoûi moät soá voán lôùn vaø ñeå naèm kheâ ñoäng trong suoát quaù trình thöïc hieän ñaàu tö. Ñaây laø caùi giaù phaûi traû khaù lôùn cuûa ñaàu tö phaùt trieån. - Thôøi gian ñeå tieán haønh moät coâng cuoäc ñaàu tö cho ñeán khi caùc thaønh quaû cuûa noù phaùt huy taùc duïng thöôøng ñoøi hoûi nhieàu thôøi gian vôùi nhieàu bieán ñoäng xaûy ra. - Thôøi gian caàn hoaït ñoäng ñoøi hoûi ñeå coù theå thu hoài ñuû voán ñaõ boû ra ñoái vôùi caùc cô sôû vaät chaát - kó thuaät phuïc vuï saûn xuaát – kinh doanh thöôøng laø lôùn vaø do ñoù khoâng traùnh khoûi caùi söï taùc ñoäng hai maët tích cöïc vaø tieâu cöïc cuûa caùc yeáu toá khoâng oån ñònh veà töï nhieân, xaõ hoäi, chính trò, kinh teá,… Ñaàu tö taùc ñoäng ñeán toác ñoä taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá. Keát quaû nghieân cöùu cuûa caùc nhaø kinh teá cho thaáy muoán giöõ toác ñoä taêng tröôûng ôû möùc trung bình thì tæ leä ñaàu tö phaûi ñaït ñöôïc töø 15 – 25% so vôùi GDP tuyø thuoäc vaøo ICOR cuûa moãi nöôùc. ICOR= Voán ÑT Möùc taêng GDP Trang 8/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá Töø ñoù suy ra: Möùc taêng GDP= Voán ÑT ICOR Neáu ICOR khoâng ñoåi, möùc taêng GDP hoaøn toaøn phuï thuoäc vaøo voán ÑT. ÔÛ caùc nöôùc phaùt trieån, ICOR thöôøng lôùn, töø 5-7 do thöøa voán, thieáu lao ñoäng, voán ñöôïc söû duïng nhieàu ñeå thay theá cho lao ñoäng, do söû duïng coâng ngheä hieän ñaïi coù giaù cao. Coøn ôû caùc nöôùc chaäm phaùt trieån, ICOR thaáp, töø 2-3 do thieáu voán, thöøa lao ñoäng neân coù theå vaø caàn phaûi söû duïng lao ñoäng ñeå thay theá cho voán, do söû duïng coâng ngheä keùm hieän ñaïi, giaù reû. Chæ tieâu ICOR cuûa moãi nöôùc phuï thuoäc vaøo nhieàu nhaân toá, thay ñoåi theo trình ñoä phaùt trieån kinh teá vaø cô cheá chính saùch trong nöôùc. Veà ñaàu tö vaø söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá, kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi cho thaáy, con ñöôøng taát yeáu coù theå taêng tröôûng nhanh vôùi toác ñoä mong muoán (töø 9 ñeán 10%) laø taêng cöôøng ñaàu tö nhaèm taïo ra söï phaùt trieån nhanh ôû caùc khu vöïc coâng nghieäp vaø dòch vuï. Ñoái vôùi caùc ngaønh noâng, laâm nghieäp, thuûy saûn, do nhöõng haïn cheá veà ñaát ñai vaø caùc khaû naêng sinh hoïc, ñeå ñaït ñöôïc toác ñoä taêng tröôûng töø 5-6% laø raát khoù khaên. Nhö vaäy, chính ñaàu tö quyeát ñònh quaù trình chuyeån dòch cô caáu kinh teá ôû caùc quoác gia nhaèm ñaït ñöôïc toác ñoä taêng tröôûng nhanh cuûa toaøn boä neàn kinh teá. Veà cô caáu laõnh thoå, ñaàu tö coù taùc duïng giaûi quyeát nhöõng maát caân ñoái veà phaùt trieån giöõa caùc vuøng laõnh thoå, ñöa nhöõng vuøng keùm phaùt trieån thoaùt khoûi tình traïng ñoùi ngheøo, phaùt huy toái ña nhöõng lôïi theá so saùnh veà taøi nguyeân, ñòa theá, kinh teá, chính trò,… cuûa nhöõng vuøng coù khaû naêng phaùt trieån nhanh hôn, laøm baøn ñaïp thuùc ñaåy nhöõng vuøng khaùc cuøng phaùt trieån. 1.1.2 Caùc nguoàn voán ñaàu tö. Coù theå xem xeùt nguoàn voán ÑT döôùi nhöõng goùc ñoä khaùc nhau, döôùi moãi goùc ñoä nguoàn voán ÑT coù hình thaùi bieåu hieän rieâng. Tuy nhieân, xeùt veà baûn chaát Trang 9/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá thì caùc nguoàn voán ÑT ñeàu laø phaàn tieát kieäm hay tích luõy cuûa toaøn boä neàn kinh teá coù theå huy ñoäng ñöôïc ñeå ñöa vaøo quaù trình taùi saûn xuaát xaõ hoäi. Treân goùc ñoä cuûa neàn kinh teá, nguoàn voán ÑT coù theå ñöôïc chia thaønh nguoàn voán ÑT trong nöôùc vaø nguoàn voán ÑT nöôùc ngoaøi. Nguoàn voán ÑT trong nöôùc bao goàm nguoàn voán Nhaø nöôùc; nguoàn voán töø khu vöïc tö nhaân vaø nguoàn voán töø thò tröôøng voán. Nguoàn voán ÑT Nhaø nöôùc bao goàm nguoàn voán NSNN vaø nguoàn voán ÑT phaùt trieån cuûa DNNN. Nguoàn voán nöôùc ngoaøi bao goàm nguoàn taøi trôï phaùt trieån chính thöùc (trong ñoù ODA chieám tyû troïng chuû yeáu); nguoàn tín duïng töø caùc ngaân haøng thöông maïi; ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaø nguoàn huy ñoäng qua thò tröôøng voán quoác teá. 1.2 VAI TROØ CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN TRONG CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ XAÕ HOÄI. Vieät Nam laø moät trong nhöõng nöôùc coù ñieàu kieän ñòa lyù thuaän lôïi ñeå phaùt trieån kinh teá thuûy saûn, vôùi bôø bieån daøi khoaûng 3.260 km, dieän tích caùc vuøng laõnh haûi vaø ñaëc quyeàn kinh teá roäng khoaûng moät trieäu km2, dieän tích caùc maët nöôùc noäi ñòa treân 1,4 trieäu ha, tuyeán ñaûo vôùi hôn 3.000 hoøn ñaûo lôùn nhoû, nhieàu nôi coù theå xaây döïng thaønh nhöõng caên cöù haäu caàn ngheà caù. Vieät Nam laïi naèm trong khu vöïc kinh teá naêng ñoäng nhaát, coù toác ñoä phaùt trieån ngheà caù nhanh nhaát theá giôùi, goàm caùc thò tröôøng nhaäp khaåu vaø tieâu thuï thuûy saûn lôùn. So vôùi moät soá nöôùc trong vuøng nhö Thaùi Lan laø nöôùc ñöùng nhaát, nhì theá giôùi veà xuaát khaåu thuûy saûn thì Vieät Nam coù nhieàu lôïi theá hôn veà ñieàu kieän ñòa lyù vaø töï nhieân ñeå phaùt trieån thuûy saûn. Tröõ löôïng thuûy saûn ôû vuøng bieån Vieät Nam khoaûng 3 trieäu taán, vôùi khaû naêng khai thaùc cho pheùp khoaûng 1,2-1,4 trieäu taán/naêm. Ngoaøi caù, möïc, coøn coù haøng traêm ngaøn taán caùc loaïi nhuyeãn theå, rong bieån vaø ñaëc saûn quyù khaùc. Noùi chung veà gioáng loaøi raát ña daïng, phong phuù; do ñieàu kieän thôøi tieát khí haäu ñaõ taïo khaû naêng taùi taïo vaø boå sung nguoàn lôïi sinh vaät nhanh, bieåu hieän ôû chu kyø soáng cuûa sinh vaät töông ñoái ngaén, thöôøng chæ 3-4 naêm, toác ñoä sinh tröôûng khaù cao, coù Trang 10/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá nhieàu loaïi sinh saûn quanh naêm, laø nhaân toá quan troïng chi phoái tính beàn vöõng cuûa nguoàn lôïi thuûy saûn vaø heä sinh thaùi. Veà taøi nguyeân thuûy saûn noäi ñòa, theo thoáng keâ chöa keå dieän tích coù theå phaùt trieån nuoâi treân bieån, toång dieän tích caùc loaïi hình maët nöôùc noäi ñòa coù khaû naêng NTTS laø treân 1,4 trieäu ha, ñeán nay môùi chæ söû duïng khoaûng 700.000 ha, nhöng Nhaø nöôùc chöa coù chính saùch khuyeán khích ñeå khôi daäy tieàm naêng nhaèm cung öùng nhieàu nguoàn nguyeân lieäu thuûy saûn cho cheá bieán xuaát khaåu. 1.2.1 Vai troø kinh teá: Trong lòch söû phaùt trieån neàn kinh teá Vieät Nam, kinh teá thuûy saûn coù vai troø vaø vò trí raát quan troïng trong ñôøi soáng kinh teá cuûa ñaát nöôùc: • Ñoái vôùi kinh teá trong nöôùc, töø choã laø moät boä phaän khoâng lôùn thuoäc khoái kinh teá noâng nghieäp, vôùi trình ñoä coâng ngheä raát laïc haäu vaøo nhöõng naêm 80, ñeán nay ngaønh Thuûy saûn ñaõ trôû thaønh moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn, coù toác ñoä phaùt trieån nhanh. Trong 15 naêm qua (töø 1980-1995) nhòp ñoä taêng giaù trò KNXK bình quaân ñaït ñöôïc 189%/naêm, trong 5 naêm gaàn ñaây (1990-1995) bình quaân 35,5%/naêm, quy moâ ngaøy caøng taêng, giaù trò KNXK naêm 1995 taêng gaáp treân 50 laàn so vôùi naêm 1981 vaø giai ñoaïn 1995-1999 KNXK vaãn tieáp tuïc taêng bình quaân 15%/naêm. Hieän nay xuaát khaåu thuûy saûn ñaõ ñöùng haøng thöù 3 veà giaù trò kim ngaïch trong caùc ngaønh haøng xuaát khaåu, ñaõ goùp phaàn tích cöïc vaøo vieäc oån ñònh vaø phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc. So vôùi keá hoaïch 1986-1990, thì giai ñoaïn 1991-1995 toång saûn löôïng thuûy saûn taêng 32,43%, KNXK taêng 143,68%. Ngoaøi ra, so vôùi naêm 1990 thì naêm 1995 toång coâng suaát taøu thuyeàn ñaùnh caù taêng 64,84%, toång coâng suaát CBTS ñoâng laïnh taêng 64,71%. • Ñoái vôùi kinh teá theá giôùi, kinh teá thuûy saûn Vieät Nam ñaõ khaéc phuïc ñöôïc tình traïng taùch rôøi neàn thöông maïi theá giôùi vaø ñaõ xaùc laäp ñöôïc vò trí coù yù nghóa chieán löôïc, xeáp thöù 19 veà toång saûn löôïng, thöù 30 veà giaù trò KNXK, thöù 5 veà saûn Trang 11/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá löôïng nuoâi toâm. Neáu naêm 1996, haøng thuûy saûn Vieät Nam ñaõ ñöôïc xuaát khaåu sang 25 nöôùc vaø vuøng laõnh thoå treân theá giôùi thì ñeán nay ñaõ leân tôùi treân 60 nöôùc vaø vuøng laõnh thoå. Trong ñoù ñaùng chuù yù laø kim ngaïch thuûy saûn xuaát vaøo thò tröôøng Chaâu AÂu vaø Baéc Myõ ngaøy caøng taêng nhanh vaø haøng thuûy saûn xuaát khaåu cuûa Vieät Nam ngaøy caøng coù uy tín treân thò tröôøng theá giôùi. 1.2.2 Vai troø xaõ hoäi: Vieäc khai thoâng thò tröôøng ñaõ thuùc ñaåy phaùt trieån nhanh naêng löïc saûn xuaát cuûa khu vöïc taïo nguyeân lieäu (khai thaùc, NTTS), naêng löïc haäu caàn dòch vuï ngheà caù, taïo nhieàu vieäc laøm vôùi thu nhaäp ngaøy caøng cao cho haøng chuïc vaïn lao ñoäng, ñaûm baûo ñôøi soáng cho haøng trieäu ngöôøi, laøm chuyeån ñoåi cô caáu kinh teá noâng thoân vuøng ven bieån. Trong lónh vöïc cheá bieán haøng thuûy saûn xuaát khaåu song song vôùi phaùt huy naêng löïc cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá ñeå taïo coâng aên vieäc laøm, töøng böôùc thay ñoåi coâng ngheä môùi vôùi kyõ thuaät tieân tieán, hieän ñaïi ñaõ cho pheùp naâng cao ñöôïc tay ngheà, kó naêng lao ñoäng, trình ñoä söû duïng maùy moùc thieát bò, khaû naêng quaûn lí cuûa ngöôøi lao ñoäng ñeå saûn xuaát ra nhöõng saûn phaåm vôùi chaát löôïng toát, giaù trò cao, hieäu quûa mang laïi ngaøy caøng lôùn hôn, treân cô sôû ñoù taêng thu nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng. Chính vieäc naâng cao hieäu quûa lao ñoäng cuûa ngaønh Thuûy saûn, cuûa kinh doanh xuaát nhaäp khaåu Thuûy saûn ñaõ goùp phaàn taêng nguoàn thu ngaân saùch ñeå ñaàu tö phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi. Ñoàng thôøi ngaønh Thuûy saûn cuõng coù ñieàu kieän taùi saûn xuaát môû roäng treân caùc lónh vöïc khai thaùc, nuoâi troàng, cheá bieán thuûy saûn (CBTS),… thoâng qua vieäc ñaàu tö voán, kó thuaät,… cho nhaân daân. Treân cô sôû ñoù taêng cöôøng moái quan heä ñoaøn keát giöõa Nhaø nöôùc vaø nhaân daân vaø cuøng nhau giaûi quyeát vaán ñeà phuùc lôïi xaõ hoäi. 1.2.3 Vai troø an ninh quoác phoøng: Khai thaùc haûi saûn (KTHS) laø ngaønh saûn xuaát cô baûn cuûa ngheà caù, coù vò trí heát söùc quan troïng trong phaùt trieån kinh teá bieån cuûa caû nöôùc, vöøa phaùt trieån kinh Trang 12/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá teá vuøng bieån, haûi ñaûo, vöøa gaén vôùi an ninh quoác phoøng vaø chuû quyeàn quoác gia treân bieån. Vì vaäy, thöïc hieän chöông trình ñaùnh baét xa bôø, beân caïnh phaùt trieån nhanh ñoäi taøu khai thaùc quoác doanh, coøn coù ngheà caù nhaân daân neáu ñöôïc ñaàu tö vaø khuyeán khích thì hoï vöøa saûn xuaát vöøa baûo veä vuøng bieån quoác gia, ñaây chính laø löïc löôïng quoác phoøng toaøn daân huøng maïnh. Thöïc teá nhöõng naêm qua löïc löôïng taøu khai thaùc cuûa ngö daân ñaõ goùp phaàn raát lôùn trong vieäc baét giöõ taøu thuyeàn nöôùc ngoaøi xaâm nhaäp vuøng bieån nöôùc ta ñaùnh baét troäm haûi saûn, giöõ vöõng an ninh treân bieån ñeå baø con ngö daân an taâm ra khôi saûn xuaát. 1.2.4 Vai troø baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi: Khoa hoïc coâng ngheä vaø moâi tröôøng coù vai troø heát söùc quan troïng trong söï nghieäp coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc trong giai ñoaïn môùi. Ñaëc bieät, vai troø naøy caøng theå hieän roõ neùt trong ñònh höôùng phaùt trieån kinh teá thuûy saûn, vì ñaây laø ngaønh kinh teá - kyõ thuaät coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán moâi tröôøng sinh thaùi, ñeán nhieàu ngaønh saûn xuaát khaùc vaø nhaát laø khaû naêng ñoùng goùp ngoaïi teä lôùn. Vôùi caùc thaønh töïu khoa hoïc coâng ngheä ñaõ ñaït ñöôïc, ñaõ nhanh choùng ñöôïc öùng duïng vaøo lónh vöïc saûn xuaát gioáng caùc loaøi toâm, caù vaø haûi saûn khaùc coù giaù trò kinh teá cao, phuïc vuï cho ngheà nuoâi toâm nöôùc lôï, nuoâi caù loàng beø vaø caùc loaïi hình nuoâi thuûy saûn khaùc. Trong KTHS neáu coù keá hoaïch khai thaùc hôïp lí; khai thaùc ñi ñoâi vôùi baûo veä vaø phaùt trieån nguoàn lôïi thuûy saûn thì seõ nuoâi döôõng phaùt trieån nguoàn lôïi, khoâng daãn ñeán phaù hoaïi nguoàn lôïi, huyû dieät vi sinh vaät laøm moài cho caùc loaøi thuûy saûn, phaù huyû thaûm thöïc vaät, laøm xaùo troän neàn ñaùy bieån, phaù hoaïi moâi tröôøng soáng cuûa caùc loaøi thuûy saûn, haïn cheá toái ña caùc ngheà khai thaùc ven bôø ñeå baûo veä caùc baõi sinh saûn cuûa caùc loaøi thuûy saûn coù giaù trò kinh teá. Trong lónh vöïc CBTS neáu coù quy hoaïch hôïp lí, vöøa ñaûm baûo nhöõng yeâu caàu trong saûn xuaát cheá bieán, ñoàng thôøi baûo ñaûm moâi tröôøng soáng xung quanh, ñoøi hoûi caùc nhaø saûn xuaát cheá bieán coá gaéng ñaàu tö coâng ngheä daây chuyeàn saûn Trang 13/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá xuaát môùi. Bôûi vì thöïc teá cho thaáy kó thuaät cheá bieán caøng tieân tieán hieän ñaïi thì hieäu quûa kinh teá mang laïi caøng cao vaø möùc ñoä oâ nhieãm moâi tröôøng caøng giaûm. 1.3 VAI TROØ CUÛA VOÁN ÑAÀU TÖ ÑOÁI VÔÙI SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN. 1.3.1 Vai troø nguoàn voán NSNN. Moät trong caùc chöùc naêng quan troïng cuûa Nhaø nöôùc laø chöùc naêng toå chöùc kinh teá. Ñeå thöïc hieän chöùc naêng naøy, Nhaø nöôùc söû duïng coâng cuï taøi chính vó moâ quan troïng laø NSNN ñeå phaân boá caùc nguoàn taøi chính cho söï phaùt trieån cuûa laõnh vöïc saûn xuaát vaø caùc ngaønh kinh teá quoác daân. Chi ñaàu tö phaùt trieån ñöôïc caáp phaùt chuû yeáu töø ngaân saùch Trung öông vaø moät boä phaän ñaùng keå töø ngaân saùch ñòa phöông. Khoaûn chi naøy mang tính chaát tích luõy, coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán taêng naêng suaát xaõ hoäi vaø ñoái vôùi caùc quan heä caân ñoái lôùn trong neàn kinh teá quoác daân. Chi ñaàu tö phaùt trieån bao goàm nhöõng khoaûn chi cô baûn sau: - Chi ñaàu tö xaây döïng cô baûn theo caùc döï aùn phaùt trieån ñöôïc hoaïch ñònh bôûi Nhaø nöôùc cho caùc coâng trình thuoäc keát caáu haï taàng, caùc coâng trình kinh teá, caùc coâng trình vaø döï aùn phaùt trieån vaên hoaù xaõ hoäi. - Ñaàu tö vaø hoã trôï voán cho caùc doanh nghieäp. - Goùp voán coå phaàn, voán lieân doanh vaøo caùc doanh nghieäp thuoäc lónh vöïc caàn thieát coù söï tham gia cuûa Nhaø nöôùc. - Chi cho quyõ hoã trôï ñaàu tö Quoác gia vaø caùc quyõ hoå trôï phaùt trieån ñoái vôùi caùc chöông trình, döï aùn phaùt trieån kinh teá. - Chi döï tröõ Nhaø nöôùc. Trong ñoù chi ñaàu tö xaây döïng caùc coâng trình keát caáu haï taàng kinh teá xaõ hoäi laø khoaûn taøi chính coù tính chaát hình thaønh theá caân ñoái cuûa neàn kinh teá, taïo ra tieàn ñeà kích thích quaù trình vaän ñoäng voán cuûa caùc doanh nghieäp vaø ñaàu tö nhaèm muïc ñích taêng tröôûng kinh teá. Chi ñaàu tö xaây döïng cô baûn töø nguoàn taøi chính cuûa Nhaø nöôùc höôùng vaøo cuûng coá vaø phaùt trieån heä thoáng cô sôû haï taàng cuûa neàn kinh Trang 14/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá teá. (Chi ñaàu tö cho caàu coáng, beán caûng, saân bay, heä thoáng thuyû lôïi, naêng löôïng, vaän taûi, vieãn thoâng), caùc ngaønh coâng nghieäp cô baûn, caùc coâng trình kinh teá coù tính chaát chieán löôïc, caùc coâng trình troïng ñieåm phuïc vuï phaùt trieån vaên hoaù, xaõ hoäi, phuùc lôïi coâng coäng. Chi phí ñaàu tö xaây döïng cô baûn coù taàm quan troïng trong vieäc taïo ra cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cho neàn kinh teá vaø xaõ hoäi, goùp phaàn hình thaønh cô caáu kinh teá theo ñònh höôùng cuûa Nhaø nöôùc, taïo ñieàu kieän thuùc ñaåy saûn xuaát phaùt trieån vaø naâng cao naêng suaát lao ñoäng xaõ hoäi. 1.3.2 Vai troø nguoàn voán TDNH thöông maïi. Tín duïng xuaát phaùt töø khi xaõ hoäi loaøi ngöôøi coù söï phaân coâng lao ñoäng vaø trao ñoåi haøng hoaù. Tín duïng laø söï chuyeån nhöôïng quyeàn söû duïng moät löôïng giaù trò nhaát ñònh döôùi hình thöùc hieän vaät hay tieàn teä trong moät thôøi haïn nhaát ñònh töø ngöôøi sôû höõu sang ngöôøi söû duïng vaø phaûi hoaøn traû laïi. Trong neàn kinh teá thò tröôøng, tín duïng hoaït ñoäng raát ña daïng phong phuù. Caên cöù vaøo thôøi haïn tín duïng, tín duïng ñöôïc chia laøm 3 loaïi: - Tín duïng ngaén haïn: Ñaây laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn döôùi moät naêm, thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå cho vay boå sung thieáu huït taïm thôøi veà voán löu ñoäng cuûa doanh nghieäp vaø cho vay phuïc vuï nhu caàu ñôøi soáng cuûa nhaân daân. - Tín duïng trung haïn: Ñaây laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn töø 1 naêm ñeán 5 naêm. Loaïi tín duïng naøy ñöôïc duøng ñeå cho vay voán phuïc vuï nhu caàu mua saém taøi saûn coá ñònh, caûi tieán vaø ñoåi môùi kyõ thuaät, môû roäng vaø xaây döïng caùc coâng trình nhoû, coù thôøi haïn thu hoài voán nhanh. - Tín duïng daøi haïn: Trang 15/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá Ñaây laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn treân 5 naêm. Loaïi tín duïng naøy duøng ñeå caáp voán cho xaây döïng cô baûn, caûi tieán vaø môû roäng saûn xuaát coù quy moâ lôùn. Tín duïng trung vaø daøi haïn ñöôïc ñaàu tö ñeå hình thaønh voán coá ñònh vaø moät phaàn toái thieåu cho hoaït ñoäng saûn xuaát. Caên cöù vaøo chuû theå tín duïng, tín duïng ñöôïc chia laøm 3 loaïi: - Tín duïng thöông maïi: - Tín duïng Nhaø nöôùc: - Tín duïng doanh nghieäp: - TDNH: TDNH laø quan heä tín duïng giöõa ngaân haøng hoaëc caùc toå chöùc tín duïng khaùc vôùi doanh nghieäp vaø caù nhaân. TDNH mang 3 ñaëc ñieåm: • Cho vay döôùi daïng tieàn teä: nguoàn voán tín duïng maø caùc ngaân haøng ñem ra cho vay hình thaønh töø nhöõng khoaûn tieàn taïm thôøi nhaøn roãi trong xaõ hoäi maø ngaân haøng huy ñoäng ñöôïc. • Trong quan heä TDNH, ngöôøi ñi vay laø caùc nhaø doanh nghieäp, caùc caù nhaân, ngöôøi cho vay laø caùc ngaân haøng. • Quaù trình vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa hình thöùc TDNH hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi quy moâ phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoaù. Caên cöù vaøo möùc ñoä tín nhieäm vôùi khaùch haøng, tín duïng ñöôïc chia laøm 2 loaïi: tín duïng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn vaø tín duïng khoâng coù ñaûm baûo taøi saûn. - Tín duïng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn: Laø vieäc cho vay voán cuûa toå chöùc tín duïng maø theo ñoù nghóa vuï traû nôï cuûa khaùch haøng vay ñöôïc cam keát baûo ñaûm baèng taøi saûn caàm coá, theá chaáp hoaëc baèng chính taøi saûn hình thaønh töø voán vay cuûa khaùch haøng vay hay baûo laõnh baèng taøi saûn cuûa beân thöù ba. - Tín duïng khoâng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn (coøn goïi laø tín chaáp) coù 3 loaïi nhö sau: Trang 16/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá Loaïi 1: toå chöùc tín duïng cho vay ñoái vôùi khaùch haøng coù tín nhieäm vaø khaû naêng taøi chính trong vieäc söû duïng voán vay vaø traû nôï ñaày ñuû, ñuùng haïn caû goác vaø laõi. Loaïi 2: toå chöùc tín duïng Nhaø nöôùc cho vay khoâng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn theo chæ ñònh cuûa Nhaø nöôùc nhö sau: Loaïi 3: Toå chöùc tín duïng cho vay qua söï baûo laõnh baèng tín chaáp cuûa caùc toå chöùc ñoaøn theå, chính trò xaõ hoäi cho caùc caù nhaân, hoä gia ñình ngheøo vay voán. 1.3.2.1 TDNH goùp phaàn khai thaùc coù hieäu quûa tieàm naêng veà lao ñoäng, ñaát ñai vaø taøi nguyeân thieân nhieân saün coù. Veà phöông dieän löïc löôïng lao ñoäng, lao ñoäng trong noâng nghieäp noùi chung vaø vuøng ven bieån noùi rieâng coøn raát doài daøo nhöng chöa ñöôïc söû duïng hôïp lyù. Neáu ngaønh ngaân haøng coù moät soá chính saùch phuø hôïp nhö ñaåy maïnh cho vay hoä saûn xuaát, môû roäng ñaàu tö voán tôùi taát caû thaønh phaàn kinh teá, ñaàu tö caûi taïo ao ñaàm ñaåy maïnh NTTS (ñaëc bieät laø nuoâi toâm suù), ñaàu tö ñaùnh baét haûi saûn xa bôø, ñaàu tö môû roäng CBTS,.v.v… Qua ñoù seõ goùp phaàn khai thaùc tieàm naêng ngaønh Thuûy saûn, taän duïng söùc lao ñoäng xaõ hoäi, naâng cao hieäu quûa söû duïng ñaát ñai, maët nöôùc vaø coâng suaát maùy moùc, thieát bò ñeå coù theâm cuûa caûi, vaät chaát cho xaõ hoäi, goùp phaàn taêng tröôûng kinh teá vaø gia taêng xuaát khaåu ñeå mang ngoaïi teä veà cho ñaát nöôùc. 1.3.2.2 TDNH goùp phaàn ñaåy nhanh quaù trình tích tuï, taäp trung voán cho coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ngaønh Thuûy saûn. Ñeå coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù neàn kinh teá nöôùc ta noùi chung hay ñoái vôùi ngaønh Thuûy saûn noùi rieâng thì moät trong nhöõng vaán ñeà quan troïng ñaàu tieân laø vaán ñeà tieàn voán. Thöïc tieãn ñaõ chöùng minh khoâng theå coù ngaønh naøo coù theå töï löïc ñöôïc voán ñeå phaùt trieån maø phaûi coù trôï löïc töø beân ngoaøi baèng taøi trôï cuûa Nhaø nöôùc, vay trong nöôùc hoaëc nöôùc ngoaøi. Khaû naêng voán cuûa Nhaø nöôùc thì coù haïn, vay nöôùc ngoaøi cuõng khoâng phaûi deã daøng bôûi vì coøn phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá. Trong nöôùc thò tröôøng chöùng khoaùn coøn non treû; khaû naêng phaùt trieån voán baèng Trang 17/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá phaùt haønh coå phieáu, traùi phieáu coøn haïn cheá. Do ñoù, TDNH luoân laø nguoàn taøi trôï ñaùng keå ñeå ngaønh Thuûy saûn coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù. Nguyeân taéc cô baûn cuûa TDNH laø voán vay phaûi ñöôïc hoaøn traû ñaày ñuû caû goác vaø laõi. Do ñoù TDNH kích thích vieäc söû duïng voán coù hieäu quûa ñeå ñaûm baûo traû ñöôïc nôï vay. Maët khaùc TDNH ñaõ taäp trung ñöôïc caùc nguoàn voán taïm thôøi nhaøn roãi trong xaõ hoäi ñeå ñaàu tö vaøo caùc döï aùn coù hieäu quûa cuûa ngaønh Thuûy saûn. Töø ñoù vieäc ñaàu tö voán cuûa ngaân haøng seõ thuùc ñaåy caùc doanh nghieäp, toå chöùc, caù nhaân ngaønh Thuûy saûn laøm aên coù laõi, khoâng ngöøng môû roäng saûn xuaát, kinh doanh, tích luyõ voán ngaøy caøng nhieàu nhaèm quay trôû laïi coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ngaønh Thuûy saûn. 1.3.2.3 TDNH ñaùp öùng nhu caàu voán ñeå duy trì quaù trình taùi saûn xuaát, thuùc ñaåy söï phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn. Muoán phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn caàn phaûi coù voán. Cuøng vôùi caùc nguoàn voán khaùc, nguoàn voán TDNH cuõng taäp trung ñaàu tö vaøo caùc chöông trình troïng ñieåm cuûa ngaønh Thuûy saûn. Trong laõnh vöïc KTHS taäp trung ñaàu tö vaøo chöông trình ñaùnh baét xa bôø; trong NTTS taäp trung vaøo gioáng, thöùc aên; trong CBTS taäp trung vaøo ñoåi môùi coâng ngheä cheá bieán. Roõ raøng voán TDNH ñaõ ñaùp öùng nhu caàu voán ñeå duy trì quaù trình saûn xuaát kinh doanh cuûa ngaønh Thuûy saûn ñöôïc lieân tuïc, goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. 1.3.3 Vai troø caùc nguoàn voán khaùc. - Voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc: Cuøng vôùi quaù trình ñoåi môùi vaø môû cöûa, tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc ngaøy caøng ñoùng vai troø ñaùng keå trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Neáu nhö tröôùc naêm 1990, voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa nhaø nöôùc chöa ñöôïc söû duïng nhö moät coâng cuï quaûn lyù vaø ñieàu tieát neàn kinh teá thì trong giai ñoaïn 1991-2000, nguoàn voán naøy ñaõ coù möùc taêng tröôûng ñaùng keå vaø baét ñaàu coù vò trí quan troïng trong chính saùch ñaàu tö cuûa Chính phuû. Trang 18/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá Giai ñoaïn 1991-1995, nguoàn voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc môùi chieám 5,6% toång soá voán ÑT toaøn xaõ hoäi thì giai ñoaïn naêm 1996-1999 ñaõ chieám 14,5% vaø rieâng naêm 2000, nguoàn voán naøy ñaõ ñaït ñeán 17% toång voán ÑT toaøn xaõ hoäi. Muïc tieâu cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc laø thöïc hieän chöùc naêng ñieàu tieát vó moâ neàn kinh teá. Tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc ñöôïc duøng ñeå ñaàu tö ñoái vôùi caùc döï aùn xaây döïng cô sôû haï taàng kinh teá, caùc cô sôû saûn xuaát taïo vieäc laøm, caùc döï aùn ñaàu tö troïng ñieåm cuûa Nhaø nöôùc trong töøng thôøi kyø vaø moät soá döï aùn khaùc coù khaû naêng thu hoài voán ñaõ ñöôïc xaùc ñònh trong keá hoaïch ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc. - Nguoàn voán ÑT töø DNNN: Ñöôïc xaùc ñònh laø thaønh phaàn giöõ vai troø quan troïng trong neàn kinh teá, caùc DNNN vaãn naém giöõ moät khoái löôïng voán Nhaø nöôùc khaù lôùn. Theo baùo caùo toång keát coâng taùc kieåm keâ taøi saûn vaø xaùc ñònh laïi giaù trò taøi saûn DNNN taïi thôøi ñieåm 0h ngaøy 1/1/2000, toång nguoàn voán chuû sôû höõu taïi caùc DNNN laø 173.857 tyû ñoàng. Vôùi chuû tröông tieáp tuïc ñoåi môùi DNNN, hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa khu vöïc kinh teá naøy ngaøy caøng ñöôïc khaúng ñònh, tích luõy cuûa caùc DNNN ngaøy caøng gia taêng vaø ñoùng goùp ñaùng keå vaøo toång qui moâ voán ÑT cuûa toaøn xaõ hoäi. - Nguoàn voán töø khu vöïc tö nhaân: Nguoàn voán töø khu vöïc tö nhaân bao goàm phaàn tieát kieäm cuûa daân cö, phaàn tích luõy cuûa caùc doanh nghieäp daân doanh, caùc hôïp taùc xaõ, Theo ñaùnh giaù sô boä, khu vöïc kinh teá ngoaøi Nhaø nöôùc vaãn sôû höõu moät löôïng voán tieàm naêng raát lôùn maø chöa ñöôïc huy ñoäng trieät ñeå. Cuøng vôùi söï phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc, moät boä phaän khoâng nhoû trong daân cö coù tieàm naêng veà voán do coù nguoàn thu nhaäp gia taêng hoaëc do tích luõy truyeàn thoáng. Nhìn toång quan nguoàn voán tieàm naêng trong daân cö khoâng phaûi laø nhoû, toàn taïi döôùi daïng vaøng, ngoaïi teä, tieàn maët… Nguoàn voán naøy xaáp xæ baèng 80% toång nguoàn voán huy ñoäng cuûa toaøn boä heä thoáng Ngaân haøng. Trang 19/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá ÔÛ möùc ñoä nhaát ñònh, caùc hoä gia ñình cuõng seõ laø moät trong soá caùc nguoàn taäp trung vaø phaân phoái voán quan troïng trong neàn kinh teá. Vôùi khoaûng vaøi vaïn doanh nghieäp ngoaøi Nhaø nöôùc (doanh nghieäp tö nhaân, Coâng ty coå phaàn, Coâng ty TNHH, caùc Hôïp taùc xaõ) ñang vaø seõ ñi vaøo hoaït ñoäng, phaàn tích luõy cuûa caùc doanh nghieäp naøy cuõng seõ ñoùng goùp ñaùng keå vaøo toång qui moâ voán cuûa toaøn xaõ hoäi. - Nguoàn voán nöôùc ngoaøi: Bao goàm nguoàn voán ODA, nguoàn voán ÑT tröïc tieáp nöôùc ngoaøi (FDI) vaø nguoàn voán tín duïng töø caùc Ngaân haøng thöông maïi nöôùc ngoaøi. + Nguoàn voán ODA: Ñaây laø nguoàn voán phaùt trieån do caùc toå chöùc quoác teá vaø caùc chính phuû nöôùc ngoaøi cung caáp vôùi muïc tieâu trôï giuùp caùc nöôùc ñang phaùt trieån. Ngoaøi caùc ñieàu kieän öu ñaõi veà laõi suaát, thôøi haïn cho vay daøi, khoái löôïng voán vay töông ñoái lôùn, bao giôø trong ODA cuõng coù yeáu toá khoâng hoaøn laïi (coøn goïi laø thaønh toá hoã trôï) ñaït ít nhaát 25%. Keå töø naêm 1993 ñeán heát naêm 2000, Vieät Nam ñaõ toå chöùc ñöôïc 8 hoäi nghò caùc nhaø taøi trôï vôùi toång soá voán cam keát laø 17,54 tyû USD. + Nguoàn voán ÑT tröïc tieáp nöôùc ngoaøi FDI: Ñaây laø nguoàn voán quan troïng cho ñaàu tö vaø phaùt trieån khoâng chæ ñoái vôùi caùc nöôùc ngheøo maø keå caû caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån. Nguoàn voán ÑT tröïc tieáp nöôùc ngoaøi coù ñaëc ñieåm cô baûn khaùc vôùi caùc nguoàn voán nöôùc ngoaøi khaùc laø vieäc tieáp nhaän nguoàn voán naøy khoâng phaùt sinh nôï cho nöôùc tieáp nhaän. Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi mang theo toaøn boä taøi nguyeân kinh doanh vaøo nöôùc nhaän voán neân noù coù theå thuùc ñaåy phaùt trieån ngaønh ngheà môùi, ñaëc bieät laø nhöõng ngaønh ngheà ñoøi hoûi cao veà kyõ thuaät, coâng ngheä hay caàn nhieàu voán. Vì theá nguoàn voán naøy coù taùc duïng cöïc kyø to lôùn ñoái vôùi quaù trình coâng nghieäp hoùa, chuyeån dòch cô caáu kinh teá vaø toác ñoä taêng tröôûng nhanh ôû nöôùc nhaän ñaàu tö. + Thò tröôøng voán quoác teá: Trang 20/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá Ñoái vôùi nöôùc ta, ñeå thuùc ñaåy kinh teá phaùt trieån nhanh vaø beàn vöõng, nhaèm muïc tieâu coâng nghieäp hoùa hieän ñaïi hoùa Nhaø nöôùc ta cuõng raát quan taâm huy ñoäng voán qua thò tröôøng quoác teá. Caùc ñeà aùn veà phaùt haønh traùi phieáu Chính phuû vaø traùi phieáu Coâng ty ra nöôùc ngoaøi cuõng ñaõ ñöôïc xaây döïng vaø xem xeùt. Tuy nhieân ñaây laø moät hình thöùc huy ñoäng voán raát môùi meû vaø coøn phöùc taïp ñoái vôùi Vieät Nam. + Nguoàn voán tín duïng töø caùc Ngaân haøng thöông maïi: Ñieàu kieän öu ñaõi daønh cho loaïi voán naøy khoâng deã daøng nhö ñoái vôùi nguoàn voán ODA. Tuy nhieân, buø laïi noù coù öu ñieåm roõ raøng laø khoâng coù gaén vôùi caùc raøng buoäc veà chính trò, xaõ hoäi. Maëc duø vaäy, thuû tuïc vay voán ñoái vôùi nguoàn voán naøy thöôøng laø töông ñoái khaéc khe, thôøi gian traû nôï nghieâm ngaët, möùc laõi suaát cao laø nhöõng trôû ngaïi khoâng nhoû ñoái vôùi caùc nöôùc ngheøo. Trang 21/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá CHÖÔNG II: THÖÏC TRAÏNG VOÁN ÑAÀU TÖ ÑAÙP ÖÙNG SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN KIEÂN GIANG TRONG NHÖÕNG NAÊM QUA. 2.1 THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG. 2.1.1 Tieàm naêng, lôïi theá cuûa ngaønh Thuûy saûn. 2.1.1.1 Tieàm naêng haûi saûn. Tænh Kieân Giang coù bôø bieån daøi gaàn 200km, coù tröõ löôïng thuûy saûn lôùn vôùi treân 105 hoøn ñaûo lôùn nhoû che chaén, taïo thuaän lôïi cho taøu thuyeàn ñaùnh baét haûi saûn quanh naêm. Vuøng bieån Kieân Giang laø moät vuøng coù nguoàn taøi nguyeân thuûy saûn phong phuù vaø ña daïng. Theo keát quaû nghieân cöùu cuûa toå chöùc FAO (thôøi kyø 1968- 1971), cuûa Vieän Nghieân cöùu Haûi saûn – Boä Thuûy saûn (thôøi kyø 1978-1981), vaø taøi lieäu thaêm doø khai thaùc cuûa Lieân Xoâ (töø naêm 1978-1986) ñöôïc bieát nguoàn lôïi thuûy saûn cuûa vuøng bieån Kieân Giang nhö sau: Taïi vuøng bieån Kieân Giang coù 273 loaøi, 139 gioáng thuoäc 71 hoï, trong ñoù coù nhieàu loaøi coù giaù trò kinh teá vaø xuaát khaåu cao nhö caù hoàng, caù keûm, caù saïo, caù goäc, caù thu, caù chim, caù ñöôøng, caù thieàu, toâm theû, toâm chì,… coù nhieàu loaøi ñaëc saûn nhö haûi saûn, trai ngoïc, coù caùc loaøi thuù quyù hieám nhö ñoài moài, Dugoâng (boø bieån). Tröõ löôïng öôùc tính : 402.000-464.000 taán. - Caùc nguoàn lôïi ñaëc saûn. Ngoaøi nguoàn lôïi caù, toâm ôû vuøng bieån Kieân Giang coøn coù nhieàu nhöõng loaøi ñaëc saûn, nhieàu loaøi naèm trong saùch ñoû caàn phaûi ñöôïc baûo veä. * Ñoài moài ôû khu vöïc Haø Tieân, Phuù quoác moãi naêm coù theå nuoâi vaø xuaát khaåu töø 5.000-10.000 con. * Soø huyeát, soø loâng ôû ven bôø töø Raïch Ñuøng (Haø Tieân) ñeán Thuaän Hoaø (An Minh), khaû naêng khai thaùc töø 1.500-2.000 taán (chöa keå löôïng soø nuoâi coù theå ñaït ñöôïc 4.000-5.000taán/naêm). Trang 22/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá * Haûi saâm phaân boá ôû Baõi Noø (Haø Tieân) vôùi maät ñoä 1-17 con/m2, muøa khai thaùc töø thaùng 2-4 vaø thaùng 9-10. * Trai ngoïc (ngoïc ñieäp, ngoïc nöõ, haøo bao) thöôøng phaân boá ôû moät soá ñaûo thuoäc quaàn ñaûo Nam Du, quaàn ñaûo An Thôùi vaø quaàn ñaûo Thoå Chaâu. * Ngheâu luïa laø loaøi nhuyeãn theå 2 maûnh voû môùi ñöôïc phaùt hieän töø ñaàu naêm 1994, phaân boá taäp trung ôû quaàn ñaûo Baø Luïa, tröõ löôïng öôùc tính töø 20.000-25.000 taán, khaû naêng khai thaùc cho pheùp khoaûng 10.000-13.000 taán/naêm. * Rong caâu: coù phaân boá taïi Haø Tieân, Phuù Quoác coù theå khai thaùc khoaûng 300 taán töôi/naêm. 2.1.1.2 Tieàm naêng NTTS. Tænh Kieân Giang coù dieän tích ñaát töï nhieân laø 627.285 ha, trong ñoù coù 9.000 ha baõi trieàu ven bieån vaø coù gaàn 150.000 ha ruoäng truõng, röøng traøm, ao hoà, möông vöôøn vaø heä thoáng soâng ngoøi, keânh möông chaèng chòt, laø ñieàu kieän raát thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån NTTS treân caùc vuøng sinh thaùi ngoït, lôï, maën ôû caùc tuyeán cao trieàu, trung trieàu vaø haï trieàu. - Nuoâi thuûy saûn maën,lôï: Toaøn tænh coù 77.580 maët nöôùc vaø baõi trieàu thích hôïp cho nuoâi toâm, nhuyeãn theå, caù bieån. Trong ñoù dieän tích nuoâi chuyeân toâm 11.693 ha, nuoâi toâm-troàng luùa 56.688 ha; nuoâi soø huyeát, ngheâu, ngoïc trai, rong suïn 9.000 ha, nuoâi caù hoàng 200 ha. - Nuoâi thuûy saûn nöôùc ngoït: Qua soá lieäu ñieàu tra cho thaáy tieàm naêng nuoâi thuûy saûn nöôùc ngoït coù dieän tích 97.300 ha. Trong ñoù nuoâi caù - toâm ruoäng truõng 60.000 ha, nuoâi caù röøng traøm 34.000 ha, nuoâi caù ao, möông vöôøn 1.300 ha vaø gaàn 2.000 ha maët nöôùc soâng, keânh raïch coù theå nuoâi thuûy saûn baèng loàng beø. Trang 23/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá 2.1.2 Ñaùnh giaù nhöõng maët laøm ñöôïc. 2.1.2.1 Tình hình KTHS. Ba naêm qua, taøu thuyeàn ngheà caù tænh Kieân Giang phaùt trieån nhanh caû veà soá löôïng vaø coâng suaát. Ñeán ngaøy 31/12/2003 toaøn tænh coù 7.390 chieác – 989.655 cv, bình quaân 133,9 cv/chieác. Neáu so vôùi naêm 2000 bình quaân moãi phöông tieän gaén maùy 94,3 cv/chieác thì bình quaân haøng naêm taêng 13,2 cv/chieác. Ñaëc bieät loaïi taøu coâng suaát lôùn khai thaùc xa bôø töø 90 cv/chieác trôû leân ngaøy caøng taêng töø 25,9% (naêm 2000) leân 32,9% (naêm 2003), taêng theâm 669 chieác. Nhôø naêng löïc phöông tieän taêng leân cho neân saûn löôïng khai thaùc oån ñònh (baûng 1). Naêm 2000 saûn löôïng haûi saûn caùc loaïi ñaït 239.219 taán trong ñoù toâm 21.530 taán vaø möïc 17.846 taán, ñeán naêm 2003 ñaït 286.000 taán trong ñoù toâm 26.050 taán vaø möïc 23.000 taán. Bình quaân moãi naêm toác ñoä saûn löôïng khai thaùc taêng 6,15% trong ñoù toâm taêng 6,55% vaø möïc taêng 8,8%. Töø caùc chæ tieâu veà soá löôïng, cô caáu coâng suaát taøu thuyeàn neâu treân, ñaõ phaûn aûnh xu theá vöôn ra khai thaùc xa bôø cuûa ngheà caù Kieân Giang, thöïc hieän toát chuû tröông khuyeán khích khai thaùc xa bôø cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc. Neáu nhö töø naêm 1992 trôû veà tröôùc, ngö tröôøng khai thaùc cuûa taøu thuyeàn ngö daân tænh Kieân Giang chuû yeáu laø vuøng vònh Thaùi Lan töø 50 meùt nöôùc trôû vaøo bôø thì töø naêm 1993 ngö tröôøng khai thaùc ñaõ môû roäng sang vuøng bieån phía Ñoâng. Böôùc ñaàu tieân phong laø löïc löôïng taøu caù cuûa Coâng ty Quoác doanh Ñaùnh caù vaø sau ñoù laø söï tham gia ngaøy caøng ñoâng cuûa löïc löôïng taøu caù caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc, nhaát laø nhöõng naêm gaàn ñaây, bình quaân haèng naêm coù khoaûng treân 400 taøu caù coâng suaát lôùn khai thaùc xa bôø cuûa tænh Kieân Giang di chuyeån khai thaùc treân ngö tröôøng bieån Ñoâng. Töø nhu caàu ñaùnh baét khôi xa naøy cho neân soá löôïng phöông tieän ñoùng môùi coâng suaát lôùn haèng naêm coù chieàu höôùng phaùt trieån maïnh. Bình quaân moãi naêm coù khoaûng töø 150-200 chieác taøu coù coâng suaát töø 300-400cv ñöôïc ñoùng môùi tham gia vaøo saûn xuaát. Ñaây laø nhaân toá goùp phaàn quyeát ñònh cho ngaønh KTHS Kieân Giang Trang 24/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá ñaõ vaø ñang daãn ñaàu caû nöôùc veà soá löôïng, coâng suaát phöông tieän vaø saûn löôïng ñaùnh baét. Giaù trò saûn xuaát cuûa ngaønh KTHS trong 3 naêm (2001-2003) taêng 7,33%. 2.1.2.2 Tình hình NTTS. Ñeán cuoái naêm 2003 dieän tích NTTS laø 62.075 ha, taêng 21,48%/naêm, saûn löôïng 20.138 taán taêng 22,47%/naêm. Trong ñoù toâm nuoâi dieän tích 51.044 ha taêng gaáp 5,4 laàn, saûn löôïng 10.183 taán taêng gaáp 9,6 laàn (baûng 1). Caùc loaïi ñoái töôïng nuoâi nhö soø huyeát, ngheâu, caù trong ruoäng luùa, röøng traøm ñeàu giaûm dieän tích. Dieän tích nuoâi caù trong ruoäng luùa giaûm do chuyeån sang nuoâi toâm keát hôïp troàng luùa vaø moät phaàn dieän tích caù – röøng traøm bò thu heïp do naéng haïn vaø chaùy röøng. Dieän tích nuoâi soø huyeát giaûm do nguoàn gioáng soø huyeát trong töï nhieân bò suït giaûm do söï bieán ñoäng cuûa moâi tröôøng ven caùc baõi soø gioáng. Dieän tích nuoâi ngheâu khoâng taêng leân ñöôïc do maáy naêm gaàn ñaây gaëp khoù khaên veà thò tröôøng tieâu thuï. Ngheà nuoâi caù loàng treân bieån coù phaùt trieån ôû moät soá nôi cuûa huyeän Kieân Löông, Haø Tieân vaø Phuù Quoác nhöng quy moâ nhoû. Nhö vaäy trong caùc ñoái töôïng nuoâi thì nuoâi toâm suù phaùt trieån nhanh veà dieän tích vaø saûn löôïng. Ñaây laø saûn phaåm coù giaù trò cao vaø coù yù nghóa chieán löôïc trong vieäc gia taêng GDP cuûa ngaønh Thuûy saûn. Nuoâi toâm suù ñaõ ñöôïc khaúng ñònh laø ngaønh kinh teá muõi nhoïn trong vieäc thöïc hieän muïc tieâu chuyeån dòch cô caáu kinh teá trong lónh vöïc NTTS; trong 3 naêm 2001-2003 toaøn tænh ñaõ chuyeån ñoåi 38.524 ha ñaát caùc loaïi sang nuoâi toâm suù trong ñoù ñaát hoang nhieãm pheøn maën 12.898 ha, ñaát troàng luùa keùm hieäu quaû 22.800 ha vaø ñaát vöôøn 826 ha. Cho neân ñaõ taïo ra moät böôùc ngoaët veà toác ñoä taêng tröôûng GDP cuûa ngaønh Thuûy saûn trong nhöõng naêm gaàn ñaây. GDP cuûa ngaønh Thuûy saûn naêm sau cao hôn naêm tröôùc trong ñoù lónh vöïc nuoâi troàng taêng vôùi toác ñoä nhanh, naêm 2002 so vôùi naêm 2001 nuoâi troàng taêng 22,4%, naêm 2003 so vôùi naêm 2002 nuoâi troàng taêng 48,6%. Bình quaân 3 naêm (2001-2003) toác ñoä taêng tröôûng GDP cuûa ngaønh Thuûy saûn laø 19,22%/naêm, trong Trang 25/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá ñoù khai thaùc taêng 7,33%/naêm vaø nuoâi troàng taêng 65,23%/naêm (baûng 2). Cô caáu GDP cuûa ngaønh chuyeån dòch theo höôùng tích cöïc. GDP nuoâi troàng töø 13,99% naêm 2000 taêng leân 30,20% naêm 2002 vaø 37,24% naêm 2003 (baûng 3). Nhieàu moâ hình nuoâi toâm ñaït naêng suaát cao, thu laõi töø vaøi chuïc ñeán haøng traêm trieäu ñoàng ngaøy caøng nhieàu; ñôøi soáng vaät chaát tinh thaàn cuûa ñoâng ñaûo ngöôøi nuoâi toâm ñöôïc naâng leân, boä maët noâng thoân ngaøy caøng khôûi saéc. Nguyeân nhaân coù söï ñoät phaù trong NTTS maø chuû yeáu laø söï phaùt trieån nhanh nuoâi toâm suù veà dieän tích vaø saûn löôïng laø do chuû tröông chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo tinh thaàn Nghò quyeát 09 ngaøy 15/6/2000 cuûa Chính phuû. Veà saûn xuaát gioáng toâm suù gioáng toaøn tænh coù 37 cô sôû saûn xuaát, trong ñoù coù 13 cô sôû saûn xuaát gioáng vaø 24 cô sôû öông gioáng, khaû naêng cung caáp haøng naêm khoaûng 300 trieäu toâm Post, ñaùp öùng khoaûng 35% nhu caàu trong tænh. Soá toâm gioáng coøn laïi phaûi nhaäp töø caùc tænh mieàn Trung vaø Vuõng Taøu. 2.1.2.3. Tình hình cheá bieán vaø xuaát khaåu thuûy saûn. CBTS laø moät trong nhöõng ngaønh coâng nghieäp chuû löïc cuûa tænh. Trong nhöõng naêm qua saûn phaåm cheá bieán toâm ñoâng laïnh khoâng oån ñònh. Ñeán naêm 2003 toaøn tænh coù 8 cô sôû ñoâng laïnh (5 cô sôû taïi Raïch Giaù, 1 cô sôû ôû Phuù Quoác, 1 cô sôû ôû Kieân Löông vaø 1 cô sôû 100% voán nöôùc ngoaøi) vôùi coâng suaát thieát keá laø 20.500 taán/naêm, coâng suaát söû duïng 11.000 taán/naêm. Ngoaøi ra coøn coù 4 cô sôû cheá bieán boät caù vôùi toång coâng suaát treân 15.000 taán/naêm vaø 107 cô sôû cheá bieán nöôùc maém cuøng haøng traêm cô sôû cheá bieán khoâ caùc loaïi. Ñaëc bieät coù 2 cô sôû saûn xuaát nöôùc maém Thanh Haø vaø Höng Thaønh ôû Phuù Quoác ñaõ xuaát khaåu sang thò tröôøng Phaùp vôùi giaù trò 500.000 USD/naêm/moãi cô sôû. Trong 3 naêm (2001-2003), toaøn tænh ñaõ cheá bieán ñöôïc 6.225 taán toâm ñoâng, 16.025 taán möïc ñoâng, 1.170 taán caù ñoâng vaø 18.065 taán haûi saûn ñoâng khaùc, 5.753 taán caù côm saáy, 25.108 taán khoâ caùc loaïi, 4.019 taán haøng sô cheá, 29.601 taán boät caù vaø 76,1 trieäu lít nöôùc maém (Baûng 01). Trang 26/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá So vôùi naêm 2001, naêm 2003 haûi saûn ñoâng caùc loaïi taêng gaáp 2,1 laàn, trong ñoù toâm ñoâng laïnh taêng gaáp 7,4 laàn, möïc ñoâng giaûm 5,8%, caù ñoâng taêng 31,0%, haûi saûn ñoâng khaùc taêng gaáp 4,4 laàn, boät caù giaûm 8,9% vaø nöôùc maém taêng 13,3%. Nguyeân nhaân caùc saûn phaåm toâm ñoâng laïnh, haûi saûn ñoâng laïnh khaùc (chuû yeáu laø chaû caù ñoâng) taêng leân so vôùi thôøi kyø naêm 2000 laø do ñaàu tö naâng caáp caùc cô sôû cheá bieán, do nguoàn nguyeân lieäu toâm suù töø nuoâi troàng vaø do thò tröôøng xuaát khaåu vaøo Myõ ñaõ môû ra. Trong 3 naêm (2001-2003) ñaõ xuaát khaåu 6.300 taán toâm ñoâng, 1.090 taán caù ñoâng, 15.550 taán möïc ñoâng, 15.055 taán haûi saûn ñoâng khaùc, 21.500 taán haûi saûn sô cheá, 2.500 taán caù côm saáy, 1.300 taán khoâ. So vôùi naêm 2001, naêm 2003 ñaõ xuaát khaåu ñöôïc 3.500 taán toâm ñoâng taêng gaáp 2,8 laàn, 4.200 taán möïc ñoâng giaûm 5,6%, 350 taán caù ñoâng taêng gaáp 1,9 laàn, 6.000 taán haûi saûn ñoâng khaùc taêng gaáp 3,2 laàn, 400 taán caù côm saáy taêng gaáp 1,4 laàn vaø 450.000 lít nöôùc maém (Baûng 01). Toång KNXK trong 3 naêm 2001-2003 laø 155.000.000 USD, bình quaân moãi naêm 51.666.000 USD. Rieâng naêm 2003 laø 65 trieäu USD trong ñoù DNNN Coâng ty Xuaát nhaäp khaåu Thuûy saûn ñaït gaàn 61 trieäu USD, chieám 93,8% toaøn tænh. Toùm laïi thaønh töïu noåi baät cuûa ngaønh Thuûy saûn trong nhöõng naêm qua laø saûn löôïng khai thaùc taêng oån ñònh, taøu thuyeàn phaùt trieån nhanh theo höôùng ñaùnh baét xa bôø. Keát caáu haï taàng ngheà caù vaø caùc dòch vuï haäu caàn ngheà caù ñöôïc ñaàu tö taêng theâm. Caùc nhaø maùy ñoâng laïnh töøng böôùc ñöôïc ñaàu tö vaø naâng caáp ñaït tieâu chuaån xuaát khaåu vaøo thò tröôøng EU, KNXK tuy thaáp nhöng taêng tröôûng oån ñònh. NTTS coù böôùc phaùt trieån veà dieän tích, saûn löôïng vaø loaïi hình nuoâi, nhaát laø nuoâi toâm keå töø thôøi ñieåm thöïc hieän Nghò quyeát 09 ngaøy 15/6/2000 cuûa Chính phuû veà chuyeån dòch cô caáu saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm trong noâng nghieäp. Keát quaû thöïc hieän caùc chæ tieâu keá hoaïch 3 naêm qua (2001-2003) vaø ñaëc bieät laø naêm 2003 theå hieän roõ xu theá phaùt trieån ñi leân cuûa ngaønh Thuûy saûn, goùp phaàn quan troïng vaøo söï taêng tröôûng chung cuûa neàn kinh teá tænh nhaø. Trang 27/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá 2.1.3 Ñaùnh giaù nhöõng maët coøn toàn taïi. 2.1.3.1 Tình hình khai thaùc haûi saûn: - Ngö tröôøng vaø nguoàn lôïi thuûy saûn vuøng khôi chöa coù soá lieäu ñaùnh giaù chính xaùc veà tröõ löôïng vaø khaû naêng cho pheùp khai thaùc. Ñaây laø khoù khaên cho vieäc quy hoaïch taøu thuyeàn khai thaùc, cô caáu ngheà khai thaùc vuøng khôi. - Tuy naêng löïc phöông tieän khai thaùc töông ñoái khaù nhöng nhìn chung ñeàu khai thaùc theo loái thuû coâng vaø baùn thuû coâng, saûn xuaát nhoû leû mang tính chaát gia ñình vaø chuû yeáu döïa vaøo kinh nghieäm, thieáu maïnh daïn trong khai thaùc khôi xa. Thieáu caùc moâ hình khai thaùc ôû qui moâ lôùn, hoaït ñoäng khôi xa vaø daøi ngaøy. Chöa aùp duïng ñöôïc nhöõng tieán boä môùi trong kyõ thuaät khai thaùc vaø baûo quaûn saûn phaåm sau thu hoaïch. Ngheà caù Kieân Giang mang tính chaát laø ngheà caù nhaân daân cho neân vieäc ñaàu tö mang nhieàu tính chaát töï phaùt, ñaëc bieät laø ngheà caøo ( thuoäc hoï löôùi keùo) phaùt trieån raát nhanh, töø ñoù laøm cho söï caân ñoái giöõa caùc ngaønh ngheà trong cô caáu caùc ngheà KTHS chöa hôïp lyù (caùc ngheà caâu, reâ, vaây chieám tæ troïng thaáp). - Hieäu quaû KTHS gaàn 3 naêm nay giaûm vì giaù daàu taêng laøm taêng chi phí chuyeán bieån, trong khi giaù tieâu thuï haûi saûn coù loaïi khoâng taêng, hoaëc coù loaïi taêng nhöng khoâng ñaùng keå. - Maëc duø toác ñoä phaùt trieån taøu thuyeàn coâng suaát lôùn ñaït khaù, nhöng vaãn coøn 35,5% taøu nhoû hoaït ñoäng ven bôø vôùi cöôøng ñoä cao. Nguoàn lôïi ven bôø bò khai thaùc caïn kieät vöôït möùc cho pheùp vôùi döï ñoaùn vöôït quaù giôùi haïn töø 10-15%. Vieäc chuyeån ñoåi cô caáu caùc ngheà khai thaùc töø ven bôø sang khai thaùc vuøng khôi xa coøn gaëp nhieàu khoù khaên veà voán ÑT, trình ñoä toå chöùc saûn xuaát vaø toå chöùc quaûn lyù. - Tình hình an ninh vuøng bieån Taây Nam tuy ñaõ coù giaûm phaàn caêng thaúng nhöng vaãn chöa oån ñònh, naïn cöôùp bieån vaãn thöôøng xaûy ra laøm cho ngö tröôøng khai thaùc vuøng khôi bò thu heïp vaø caøng taêng maät ñoä taøu thuyeàn khai thaùc vuøng ven bôø. Trang 28/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá 2.1.3.2 Tình hình nuoâi troàng thuûy saûn: Toác ñoä phaùt trieån NTTS ôû Kieân Giang taêng chaäm so vôùi moät soá tænh laân caän, chöa khai thaùc ñuùng tieàm naêng cuûa ñòa phöông. Nguyeân nhaân laø do coâng taùc quy hoaïch NTTS tieán haønh coøn chaäm. Cô sôû haï taàng veà kinh möông thuûy lôïi chöa ñöôïc ñaàu tö xaây döïng ñaùp öùng yeâu caàu ñeà ra. Vieäc aùp duïng caùc tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät vaøo lónh vöïc nuoâi troàng coøn haïn cheá. Thieáu caùc bieän phaùp khoa hoïc ñoàng boä veà gioáng, kyõ thuaät nuoâi, thöùc aên vaø phoøng trò beänh. Ñaëc bieät nguoàn toâm gioáng saûn xuaát taïi choã chöa ñaùp öùng maø phaûi chuû yeáu nhaäp töø ngoaøi tænh vaøo. Trong moät thôøi gian daøi, thieáu caùc moâ hình nuoâi chuaån ñeå nhaân ra dieän roäng, chuû yeáu laø söï phaùt trieån töï phaùt cuûa daân. Phöông thöùc nuoâi chuû yeáu laø quaûng canh caûi tieán; nuoâi baùn thaâm canh vaø thaâm canh thaáp khoaûng 1.500 ha chieám tæ leä 2,9%. Tieàm naêng NTTS nöôùc maën quanh caùc ñaûo coøn lôùn nhöng chöa ñöôïc khai thaùc vaø phaùt huy. 2.1.3.3 Tình hình cheá bieán vaø xuaát khaåu thuûy saûn: Laø tænh coù tieàm naêng raát lôùn veà nguyeân lieäu ñeå cheá bieán nhöng ngaønh CBTS xuaát khaåu cuûa tænh Kieân Giang laïi phaùt trieån chaäm hôn so vôùi moät soá tænh thaønh khaùc trong caû nöôùc. Giaù trò KNXK thuûy saûn trong cô caáu caùc ngaønh kinh teá cuûa tænh nhö noâng nghieäp, coâng nghieäp laø khaù lôùn nhöng so vôùi caû nöôùc thì tæ leä ñoùng goùp veà KNXK cuûa tænh Kieân Giang coøn raát thaáp. Nhìn laïi trong nhieàu naêm qua, KNXK thuûy saûn cuûa tænh ñaït thaáp so vôùi tieàm naêng laø do: + Söï tham gia cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá ngoaøi quoác doanh vaøo laõnh vöïc cheá bieán xuaát khaåu treân ñòa baøn tænh Kieân Giang haàu nhö khoâng ñaùng keå, chæ chieám ñöôïc 5% giaù trò KNXK. Voán ÑT cuûa thaønh phaàn kinh teá daân doanh vaøo laõnh vöïc cheá bieán xuaát khaåu haàu nhö khoâng coù. Ñaïi boä phaän giaù trò KNXK ñeàu do 1 ñôn vò DNNN laø Coâng ty Xuaát nhaäp Khaåu Thuûy saûn ñaûm traùch; do vaäy Trang 29/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá trong moät thôøi gian daøi khaû naêng gia taêng kim ngaïch xuaát khaåu cuûa ngaønh coøn bò haïn cheá. + Caùc nhaø maùy cheá bieán ñoâng laïnh ña soá maùy moùc thieát bò ñeàu cuõ kó, giaù thaønh saûn phaåm cao, chaát löôïng thaáp, keùm khaû naêng caïnh tranh treân thò tröôøng. Saûn phaåm xuaát khaåu chuû yeáu vaãn coøn daïng nguyeân lieäu hoaëc baùn thaønh phaåm chöa coù nhieàu saûn phaåm tinh cheá, saûn phaåm coù giaù trò gia taêng ñöa thaúng vaøo caùc sieâu thò ñeán taän tay ngöôøi tieâu duøng. Löôïng saûn phaåm tinh cheá coù giaù trò cao ñeå xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Nhaät, Chaâu AÂu, Baéc Myõ vaãn raát thaáp. Lao ñoäng chuû yeáu laø thuû coâng, trình ñoä tay ngheà bình quaân cuûa coâng nhaân coøn raát thaáp, thieáu caùn boä khoa hoïc kyõ thuaät vaø coâng nhaân laønh ngheà. Nguyeân nhaân cuûa tình hình treân laø do trong moät thôøi gian daøi caùc ñôn vò cheá bieán vaãn baùm vaøo nguyeân lieäu truyeàn thoáng, maët haøng truyeàn thoáng, thò tröôøng truyeàn thoáng, neân chöa chuù troïng khaâu ñoåi môùi thieát bò coâng ngheä. Naêm 1998-2000 môùi xaây döïng theâm ñöôïc 2 nhaø maùy ñoâng laïnh coù coâng ngheä cao. Soá nhaø maùy coøn laïi vaãn ñoâng block truyeàn thoáng, nhöõng nhaø maùy naøy ñaõ qua 15-20 naêm söû duïng, maùy moùc ñaõ quaù cuõ vaø laïc haäu. Naêm 1999 vaø naêm 2000 coù ñaàu tö söûa chöõa naâng caáp, song vaãn chöa ñaùp öùng ñöôïc vieäc ñoåi môùi phaàn meàm theo tieâu chuaån HACCP vaø ISO 9000. Caù bieät trong 3 naêm 2001-2003 ñaõ ñaàu tö theâm caùc maùy moùc thieát bò CBTS vôùi toång soá voán ÑT laø 34,89 tyû ñoàng trong ñoù voán töï coù laø 17,14 tyû ñoàng, voán vay laø 17,75 tyû ñoàng (baûng 4). + Tröôùc khi chuyeån dòch sang nuoâi toâm suù, CBTS xuaát khaåu cuûa Kieân Giang döïa vaøo nguoàn nguyeân lieäu KTHS laø chính, trong ñoù chuû yeáu laø möïc. Nuoâi thuûy saûn chöa trôû thaønh nguoàn nguyeân lieäu cung caáp cho cheá bieán xuaát khaåu, ñaëc bieät laø con toâm suù. Do vaäy so vôùi caùc tænh (Caø Mau, Soùc Traêng…) thì Kieân Giang coù khoái löôïng saûn phaåm xuaát khaåu khaù lôùn veà caù vaø möïc nhöng giaù trò thaáp. Giaù xuaát khaåu bình quaân xaáp xæ 2 USD/kg. Chæ töø naêm 2002 ñeán nay nhôø Trang 30/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá phaùt trieån nguyeân lieäu toâm suù cho neân ñaõ taïo ñieàu kieän cho KNXK gia taêng roõ reät. + Veà thò tröôøng xuaát khaåu, trong moät thôøi gian daøi tröôùc ñaây nhìn chung coøn haïn cheá vaø khoâng oån ñònh. Thò tröôøng xuaát khaåu chuû yeáu laø cuûa caùc nöôùc chaâu AÙ (baûng 5). Ñieån hình naêm 2001, xuaát khaåu vaøo thò tröôøng chaâu AÙ laø 73,78%, chaâu Aâu laø 8,57%, Baéc Myõ laø 0,24% vaø thò tröôøng khaùc laø 17,41%. Trong ñoù moät soá thò tröôøng coù thò phaàn khaù cao nhö: chaâu AÙ coù Nhaät Baûn chieám 33,82%, Cam-pu-chia chieám 19,5%, Haøn Quoác chieám 11,72%. Thò tröôøng chaâu AÂu coøn raát manh muùn nhö Anh chieám 1,80%, YÙ chieám 1,75%, Ñöùc chieám 0,79%, Phaùp chieám 0,27% vaø Thuïy Só chieám 0,03%. Thò tröôøng Myõ chieám 0,24%. Rieâng naêm 2003 nhôø thu mua nguoàn nguyeân lieäu toâm suù Coâng ty Xuaát nhaäp khaåu Thuûy saûn ñaõ coù nhöõng noã löïc chuyeãn ñoåi thò tröôøng, thaâm nhaäp vaøo thò tröôøng Myõ. Thò tröôøng chaâu AÙ chæ coøn 34,2%, thò tröôøng chaâu AÂu 10,76%, thò tröôøng Myõ taêng leân 52,09% vaø thò tröôøng khaùc 2,83%. Toùm laïi beân caïnh lôïi theá tieàm naêng nguyeân lieäu, lónh vöïc cheá bieán xuaát khaåu thuûy saûn tænh ta hieän nay ñang phaûi ñoái maët vôùi nhöõng thaùch thöùc lôùn: trình ñoä coâng ngheä CBTS coøn ôû möùc thaáp. Saûn phaåm xuaát khaåu haàu heát döôùi daïng thoâ. Thò tröôøng chöa oån ñònh. Ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù, caùn boä kyõ thuaät vaø coâng nhaân laønh ngheà coøn thieáu vaø yeáu. Ñaùnh giaù toång quaùt nhöõng maët toàn taïi trong thôøi gian qua, tuy lónh vöïc KTHS coù phaùt trieån nhöng vaãn coøn mang naëng kieåu truyeàn thoáng; saûn phaåm coù giaù trò cao chieám tæ leä thaáp. NTTS phaùt trieån chaäm, chöa khai thaùc tieàm naêng maët nöôùc ven bieån vaø quanh caùc ñaûo; thieáu caùc moâ hình nuoâi chuaån ñeå nhaân ra dieän roäng; naêng suaát hieäu quaû nuoâi toâm chöa cao. Vieäc thu huùt caùc thaønh phaàn kinh teá tham gia vaøo lónh vöïc cheá bieán xuaát khaåu coøn haïn cheá. Trang 31/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá 2.2 THÖÏC TRAÏNG VOÁN ÑAÀU TÖ ÑAÙP ÖÙNG SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG TRONG NHÖÕNG NAÊM QUA. 2.2.1 Voán ñaàu tö NSNN ñoái vôùi cô sôû haï taàng ngaønh Thuûy saûn. 2.2.1.1 Voán ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng caûng caù. • Tình hình cô sôû haï taàng dòch vuï ngheà caù. Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa phöông tieän KTHS, cô sôû haï taàng dòch vuï ngheà caù maø chuû yeáu laø heä thoáng caûng caù ñaõ ñöôïc ñaàu tö xaây döïng vôùi qui moâ lôùn nhaát trong caùc tænh ngheà caù cuûa caû nöôùc. Toång coäng voán ÑT ñaõ thöïc hieän laø 141,978 tyû ñoàng (baûng 6). Trong ñoù caùc caûng caù tuyeán ñaûo nhö Thoå Chaâu, Nam Du, An Thôùi, Döông Ñoâng vaø tuyeán ven bôø Caûng Taéc Caäu. Caùc caûng caù naøy ñaõ khaùnh thaønh ñi vaøo hoaït ñoäng vôùi 935m caàu taøu; coù khaû naêng boác dôõ haøng hoaù thuûy saûn toång coäng 100.000 taán/naêm. Ñaëc bieät caûng caù Taéc Caäu laø caûng caù lôùn nhaát trong caû nöôùc ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng coù hieäu quaû töø thaùng 12/2003. Nôi ñaây khoâng nhöõng laø ñòa ñieåm cho caùc taøu thuyeàn khai thaùc, boác dôõ haøng thuûy saûn vaø tieáp nhaän caùc dòch vuï xaêng daàu, nöôùc ñaù maø coøn laø nôi thu huùt caùc nhaø ñaàu tö tham gia vaøo xaây döïng nhaø maùy saûn xuaát nöôùc ñaù, cöûa haøng xaêng daàu ñaëc bieät laø xaây döïng nhaø maùy CBTS ñoâng laïnh xuaát khaåu, cheá bieán boät caù vôùi coâng suaát thieát keá 40,174 taán thaønh phaåm/naêm vôùi soá voán ñaêng kí gaàn 205,34 tyû ñoàng. Hieän nay ñaõ coù 8/20 cô sôû saûn xuaát ñi vaøo hoaït ñoäng (Baûng 16). Tuy nhieân trong quaù trình ñaàu tö vaø xaây döïng ñaõ noåi leân moät soá toàn taïi. Ñoù laø tieán ñoä thi coâng chaäm, voán coøn thieáu vaø giaûi ngaân coøn haïn cheá. Ñöùng veà goùc ñoä voán thì hieän nay voán ÑT cho heä thoáng caûng caù coøn raát thieáu. Caùc caûng caù tuyeán ven bôø nhö Xeûo Nhaøu (An Minh, voán 17,393 tyû ñoàng), Toâ Chaâu (Haø Tieân, voán 14,937 tyû ñoàng), Ba Hoøn (Kieân Löông, voán 17,722 tyû ñoàng), chôï caù Laïi Sôn (Kieân Haûi, voán 9,468 tyû ñoàng) vôùi toång voán ÑT laø 59,520 tyû ñoàng, ñaõ xong caùc thuû tuïc chuaån bò ñaàu tö nhieàu naêm roài nhöng chöa coù voán ñeå ñaáu thaàu thi coâng. Khu truù baõo Hoøn Tre (62,0 tyû ñoàng) ñang laäp thieát keá kyõ Trang 32/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá thuaät. Beán caù Lình Huyønh (Hoøn Ñaát, voán 10,7 tyû ñoàng), luoàng vaøo cöûa Döông Ñoâng (Phuù Quoác, voán 30 tyû ñoàng) toång coäng laø 102,70 tyû ñoàng ñang laäp döï aùn khaû thi veà trieån khai ñaàu tö vaø xaây döïng. Tình hình tieán ñoä thi coâng heä thoáng beán caûng caù tieán ñoä thi coâng coøn raát chaäm so vôùi keá hoaïch ñeà ra laø do nhöõng nguyeân nhaân sau: - Coâng taùc ñeàn buø giaûi toûa maët baèng thi coâng laø vaán ñeà raát nan giaûi, thöôøng bò keùo daøi do giaù caû ñeàn buø khoâng ñöôïc ngöôøi daân chaáp nhaän. Ví duï Caûng caù An Thôùi döï toaùn giaù ñeàn buø luùc ñaàu laø 0,7 tyû nhöng trong quaù trình trieån khai thì toång möùc ñeàn buø phaûi ñieàu chænh leân gaàn 3 tyû. - Chaát löôïng coâng taùc laäp döï aùn, laäp thieát keá döï toaùn cuûa caùc ñôn vò tö vaán coøn nhieàu haïn cheá vì vaäy trong quaù trình trieån khai ñaàu tö xaây döïng, chuû ñaàu tö phaûi ñieàu chænh laïi döï aùn vaø thieát keá döï toaùn raát nhieàu laàn töø ñoù laøm aûnh höôûng ñeán tieán ñoä xaây döïng. Trong ñoù chuû yeáu laø phaàn phaùt sinh caùc khoái löôïng caàn phaûi boå sung. - Thôøi gian thaåm ñònh vaø pheâ duyeät döï aùn, thaåm ñònh vaø pheâ duyeät thieát keá kyõ thuaät – toång döï toaùn bò keùo daøi so vôùi quy ñònh. Chaát löôïng coâng taùc thaåm ñònh chöa cao. Do vaäy keùo theo thuû tuïc ñaàu tö xaây döïng khoâng hoaøn thaønh tröôùc thaùng 10 cuûa naêm tröôùc naêm keá hoaïch, chöa ñaûm baûo ñieàu kieän ghi voán ÑT xaây döïng theo quy ñònh hieän haønh. - Boá trí keá hoaïch voán haèng naêm coøn mang naëng tính bao caáp, bình quaân daãn ñeán voán bò daøn traõi. Döï aùn nhoùm C theo quy ñònh laø 2 naêm phaûi hoaøn thaønh nhöng do khoâng boá trí ñuû voán neân coâng trình bò dôû dang keùo daøi. 2.2.1.2. Voán ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng thuûy lôïi phuïc vuï NTTS. Ñeå thöïc hieän nhieäm vuï chuyeån dòch cô caáu saûn xuaát töø luùa sang toâm caàn phaûi thöïc hieän nhieàu bieän phaùp ñoàng boä nhö qui hoaïch, xaây döïng cô sôû haï taàng thuûy lôïi, taäp huaán kyõ thuaät, cung caáp gioáng… Trong ñoù, ngaønh thuûy saûn xaùc ñònh giaûi phaùp voán ÑT phaùt trieån heä thoáng thuûy lôïi laø khaâu ñoät phaù coù yù nghóa quyeát Trang 33/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá ñònh. Vì vaäy, trong 3 naêm 2001 – 2003, voán ÑT xaây döïng heä thoáng thuûy lôïi ngaønh Thuûy saûn ñaõ thöïc hieän laø 36,151 tyû ñoàng. Nhôø vaäy ñaõ hoaøn thaønh, ñöa vaøo söû duïng vieäc naïo veùt 170 con keânh, 7 bôø bao vôùi chieàu daøi 771km töông öùng vôùi 13.056.711m3 ñaát ñaøo ñaép (baûng 7). Qua ñoù ñaõ taïo ñieàu kieän cho ngaønh Thuûy saûn taêng dieän tích nuoâi toâm moät caùch nhanh choùng, töø 12.520 ha naêm 2000 ñaõ naâng leân 51.044 ha naêm 2003, töùc taêng gaáp 4,0 laàn. Tuy nhieân, so vôùi yeâu caàu chuyeån ñoåi cô caáu saûn xuaát thì voán ÑT ñaùp öùng vaãn coøn ôû möùc thaáp.Vôùi soá voán 36,151 tyû ñaõ boû ra thì môùi ñaùp öùng moät böôùc yeâu caàu heä thoáng thuûy lôïi ñang caáp baùch ñaët ra. Chuû yeáu laø naïo veùt caùc keânh thuûy lôïi hieän coù vaø ñaøo môùi moät soá keânh ôû caùc vuøng maät ñoä keânh thuûy lôïi coøn thöa Ñeå ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa vieäc phaùt trieån NTTS noùi chung hay nuoâi toâm noùi rieâng treân quy moâ roäng, xeùt thaáy heä thoáng coâng trình thuyû lôïi hieän nay coøn boäc loä nhieàu toàn taïi nhö: - Caùc coâng trình thuyû lôïi hieän coù haàu nhö chöa ñaûm baûo cung caáp ñuû nöôùc maën vaø tieâu thoaùt heát nöôùc thaûi cho dieän tích nuoâi do hieän traïng quy moâ xaây döïng töông ñoái nhoû vaø bò boài laéng nhieàu. Thieáu heä thoáng coâng trình ñaàu moái ñeå ñieàu tieát nguoàn nöôùc phuïc vuï cho NTTS nhaát laø vuøng ven bieån baùn ñaûo Caø Mau. Ñaëc bieät laø thieáu heä thoáng caáp thoaùt nöôùc rieâng bieät. - Vuøng ven bieån An Bieân, An Minh vôùi caùc keânh laáy nöôùc tröïc tieáp töø bieån, song soá löôïng cöûa laáy nöôùc coøn ít, chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cung caáp nöôùc maën. - Ñoái vôùi nhöõng vuøng phaùt trieån moâ hình toâm luùa, heä thoáng coâng trình thuyû lôïi hieän taïi chöa ñaùp öùng ñöôïc nhieäm vuï vöøa ñaûm baûo cung caáp ñuû nöôùc maën, tieâu thoaùt nöôùc vaøo muøa khoâ vaø yeâu caàu giöõ ngoït, xaû pheøn, röûa maët, tieâu uùng caûi taïo ñaát phuïc vuï yeâu caàu troàng luùa. Chính vì nhöõng toàn taïi cuûa heä thoáng thuûy lôïi maø tình hình phaùt trieån nuoâi toâm chöa oån ñònh vaø beàn vöõng ñaëc bieät tình traïng dòch beänh toâm suù vaãn thöôøng Trang 34/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá xuyeân xaûy ra, khaû naêng ruûi ro cho ngöôøi nuoâi vaãn coøn lôùn. Do vaäy naêng suaát, saûn löôïng vaø hieäu quaû nuoâi toâm khoâng cao. Ñi saâu vaøo ñoái töôïng nuoâi toâm suù, cho thaáy naêng suaát nuoâi toâm cuûa tænh Kieân Giang vaãn coøn ôû möùc raát thaáp, do ñoù dieän tích nuoâi nhieàu nhöng saûn löôïng khoâng cao. Naêm 2000 bình quaân laø 140,8kg/ha/naêm, naêm 2001 laø 179,1kg/ha/naêm, naêm 2002 laø 175,6kg/ha/naêm vaø naêm 2003 laø 199,4kg/ha/naêm. Trong khi ñoù naêng suaát cuûa caùc tænh Caø Mau, Soùc Traêng bình quaân töø 300-350kg/ha/naêm. 2.2.2 Thöïc traïng veà voán TDNH ñoái vôùi vieäc phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang. Trong nhöõng naêm qua, Chính phuû ñaõ ban haønh nhieàu vaên baûn quan troïng veà TDNH nhaèm taêng cöôøng ñaàu tö cho lónh vöïc noâng nghieäp, noâng thoân trong ñoù coù ngaønh Thuûy saûn. Ñoù laø Quyeát ñònh soá 67/1999-QÑ-TTg ngaøy 30/3/1999 “Veà moät soá chính saùch TDNH phuïc vuï noâng nghieäp, noâng thoân”, Quyeát ñònh 393/TTg ngaøy 09/6/1997 veà quy cheá quaûn lyù vaø söû duïng voán tín duïng ñaàu tö theo keá hoaïch Nhaø nöôùc cho caùc döï aùn ñoùng môùi, caûi hoaùn taøu ñaùnh baét vaø dòch vuï ñaùnh baét haûi saûn xa bôø, Quyeát ñònh 159/1998/QÑ-TTg ngaøy 03/9/1998 veà vieäc söûa ñoåi moät soá ñieàu cuûa quy cheá taïi quyeát ñònh 393/TTg. Ñaây laø nhöõng quyeát ñònh phuø hôïp vôùi yeâu caàu, nguyeän voïng cuûa noâng ngö daân caû nöôùc noùi chung hay tænh Kieân Giang noùi rieâng. Ngoaøi ra vieäc cho vay khoâng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn (tín chaáp) vaø baûo ñaûm tieàn vay baèng taøi saûn hình thaønh töø voán vay cuõng ñaõ ñöôïc Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam chæ ñaïo vôùi nhöõng neùt môùi nhaèm taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho ngöôøi daân tieáp caän toát nhaát nguoàn voán vay. Ñoù laø, ñoái vôùi hoä gia ñình, chuû trang traïi, ñaïi dieän hoä noâng daân, caù nhaân saûn xuaát noâng nghieäp, laâm nghieäp, NTTS mang tính chaát saûn xuaát haøng hoaù vay voán ñeán 30 trieäu ñoàng(tröôùc ñaây laø 20 trieäu ñoàng) hoaëc vay döôùi 100 trieäu ñoàng (tröôùc ñaây laø 50 trieäu ñoàng) ñeå saûn xuaát gioáng thuûy saûn khoâng phaûi theá chaáp taøi saûn. Trang 35/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá Veà chöông trình khai thaùc xa bôø, trong caùc naêm qua caùc toå chöùc tín duïng ñaõ cho ngö daân vay 69,840 tyû ñoàng voán öu ñaõi ñeå ñoùng môùi 54 taøu caù vôùi toång coâng suaát 24.800 CV, bình quaân 459CV/chieác. Tính ñeán ngaøy 31/12/2003 dö nôï cho vay chöông trình khai thaùc xa bôø laø 43,043 ñoàng trong ñoù nôï quaù haïn laø 3,354 tyû ñoàng chieám tæ leä 7,7%. Coù theå noùi so vôùi caû nöôùc thì ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang laø moät trong nhöõng ñòa phöông thöïc hieän toát chöông trình KTHS xa bôø cuûa Chính phuû. Ngoaøi ra trong côn baõo soá 5 thaùng 11/1997, Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ chæ ñaïo caùc Ngaân haøng thöông maïi maø noøng coát laø heä thoáng Ngaân haøng Noâng nghieäp & PTNT tích cöïc cho ngö daân vay voán khaéc phuïc haäu quûa côn baõo soá 5 theo tinh thaàn quyeát ñònh 985/TTg ngaøy 20/11/1997 cuûa Thuû töôùng Chính phuû. Tính ñeán 31/12/2003 caùc Ngaân haøng thöông maïi cuûa tænh Kieân Giang ñaõ giaûi ngaân cho 959 hoä vôùi toång soá tieàn laø 213,982 tyû ñoàng vaø dö nôï laø 148,454 tyû ñoàng. Ñaây laø moät bieän phaùp raát quan troïng nhaèm giuùp nhaân daân trong tænh töøng böôùc khaéc phuïc aûnh höôûng vaø haäu quûa do côn baõo gaây ra. Qua chöông trình naøy ñaõ giuùp cho ngö daân trong tænh söûa chöõa 533 phöông tieän taøu caù vaø ñoùng môùi 356 taøu chuû yeáu laø taøu caù xa bôø. 2.2.2.1 Thöïc traïng voán TDNH ñoái vôùi söï phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn. Trong nhöõng naêm qua, thöïc hieän muïc tieâu ñaåy maïnh cho vay, taêng tröôûng tín duïng laønh maïnh, caùc Ngaân haøng thöông maïi trong tænh ñaõ taäp trung voán ÑT cho caùc döï aùn coù hieäu quûa, chuù troïng cho vay caùc döï aùn chuyeån dòch, cô caáu kinh teá, naâng cao naêng löïc cheá bieán vaø chaát löôïng haøng hoaù noâng laâm thuûy saûn; rieâng cho vay ñoái vôùi ngaønh Thuûy saûn vaãn tieáp tuïc ñöôïc duy trì vaø phaùt trieån vôùi möùc cao. Moät maët TDNH taäp trung thöïc hieän caùc chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn nhö trieån khai cho ngö daân vay voán khaéc phuïc haäu quûa côn baõo soá 5 (naêm 1997). Moät maët tín duïng phuïc vuï coù hieäu quûa caùc chöông trình kinh teá lôùn cuûa ngaønh nhö chöông trình KTHS xa bôø, chöông trình NTTS vaø chöông trình xuaát khaåu thuûy saûn. Trang 36/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá Qua baûng 8 (trang 34) cho thaáy tín duïng ñaùp öùng cho ngaønh Thuûy saûn ngaøy caøng taêng. Dö nôï naêm 2000 laø 328,918 tyû ñoàng, naêm 2001 laø 324,307 tyû ñoàng, naêm 2002 laø 398,170 tyû ñoàng vaø naêm 2003 laø 665,776 tyû ñoàng. Toác ñoä taêng bình quaân trong 3 naêm 2001-2003 laø 26,5% Quy moâ voán tín duïng trung-daøi haïn cuõng thay ñoåi theo chieàu höôùng tích cöïc. Dö nôï naêm 2000 laø 207,474 tyû ñoàng, naêm 2003 laø 398,584 tyû ñoàng toác ñoä taêng bình quaân 24,31%. Tuy nhieân neáu nhìn laïi moät caùch thaät khaùch quan thì beân caïnh nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc nhö ñaõ neâu treân, hoaït ñoäng TDNH phuïc vuï thuûy saûn trong thôøi gian qua vaãn coøn boäc loä nhieàu haïn cheá: - Maëc duø tín duïng coù söï taêng tröôûng song möùc ñoä ñaùp öùng nhu caàu ñaàu tö phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn vaãn coøn raát thaáp. Laø moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn cuûa tænh nhöng dö nôï cho vay thuûy saûn chieám tæ leä thaáp so vôùi toång dö nôï TDNH toaøn tænh. Dö nôï cho vay naêm 2001 laø 324,307 tyû ñoàng chieám 13,4% toång dö nôï cho vay toaøn tænh; dö nôï naêm 2002 laø 398,170 tyû ñoàng chieám 12,3%, dö nôï naêm 2003 laø 665,776 tyû ñoàng chieám 15,5%. Neáu khoâng keå soá dö nôï cho vay khaéc phuïc haäu quûa côn baõo soá 5 laø 148,454 tyû ñoàng thì dö nôï naêm 2003 cuûa ngaønh Thuûy saûn chæ laø 517,320 tyû ñoàng chieám tyû leä 12,06% toång dö nôï (517,320 tyû/4.289,696 tyû). - Cô caáu TDNH ñaùp öùng chöa ñoàng boä nhu caàu vay voán trong cô caáu noäi boä ngaønh Thuûy saûn. Söï phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn döïa treân 3 chuyeân ngaønh: KTHS, nuoâi troàng vaø CBTS. Tuy nhieân tín duïng ñaùp öùng nhu caàu nuoâi troàng vaø CBTS chæ ôû möùc raát thaáp nhaát laø nuoâi troàng. Dö nôï voán tín duïng NTTS tuy coù taêng leân trong maáy naêm gaàn ñaây nhöng ôû quy moâ raát nhoû vaø chieám tæ leä raát thaáp qua caùc naêm; naêm 2001 dö nôï 5,5 tyû ñoàng chieám tæ leä 1,7%, naêm 2002 laø 34,18 tyû ñoàng chieám 8,5% vaø naêm 2003 laø 71,4 tyû ñoàng chieám 10,73% so vôùi toång dö nôï thuûy saûn. Trang 37/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá - Nhu caàu ñaàu tö voán cho ngaønh Thuûy saûn coøn raát lôùn nhöng Ngaân haøng chöa ñaùp öùng ñuû vaø kòp thôøi nhaát laø voán trung-daøi haïn cho laõnh vöïc nuoâi troàng vaø CBTS. Trong cô caáu dö nôï tín duïng, dö nôï trung daøi haïn laø chuû yeáu cuûa lónh vöïc KTHS; dö nôï trung haïn KTHS chieám tæ leä cao, naêm 2002 laø 82,3% vaø naêm 2003 laø 88%. Bôûi vì caùc khoaûn tín duïng naøy phuïc vuï cho nhu caàu ñoùng môùi taøu thuyeàn laø nhu caàu ñoøi hoûi löôïng voán trung-daøi haïn raát lôùn. Traùi laïi lónh vöïc CBTS dö nôï trung haïn haàu nhö khoâng ñaùng keå; töø naêm 2000 ñeán 2002, dö nôï trung haïn chæ chieám tæ leä khoaûng 2,2-6%. Rieâng naêm 2003 tæ leä naøy taêng leân 18,21%. Ña soá cho vay khaâu cheá bieán laø cho vay voán löu ñoäng ñeå thu mua nguyeân lieäu cung öùng cho cheá bieán; vaø dö nôï voán vay naøy chuû yeáu laø cho vay ñoái vôùi DNNN Coâng ty Xuaát nhaäp khaåu Thuûy saûn, cho vay ñoái vôùi caùc thaønh phaàn kinh teá ngoaøi quoác doanh laø khoâng ñaùng keå. Töø ñoù vieäc ñaàu tö xaây döïng vaø naâng caáp cô sôû CBTS cuûa tænh Kieân Giang theo yeâu caàu ñoåi môùi maùy moùc thieát bò coâng ngheä hieän ñaïi töø nguoàn voán TDNH haàu nhö khoâng ñaùng keå neáu nhö khoâng noùi laø coi nhö khoâng coù. - Chaát löôïng hoaït ñoäng tín duïng chöa cao, tæ leä nôï quaù haïn coù chieàu höôùng gia taêng nhaát laø trong cho vay khaéc phuïc haäu quûa côn baõo soá 5. Theo soá lieäu cuûa chi nhaùnh Ngaân haøng Nhaø nöôùc tænh Kieân Giang, vaøo thôøi ñieåm 30/9/2000 caùc Ngaân haøng Thöông maïi ñaõ cho 959 hoä ngö daân cho vay soá tieàn 213,884 tyû ñoàng. Trong ñoù ñaõ thu nôï goác 24,744 tyû ñoàng ñaït 11,57% so vôùi toång soá nôï cho vay; dö nôï laø 189,140 tyû ñoàng trong ñoù nôï quaù haïn laø 51,219 tyû ñoàng chieám tæ leä 27,08%. Ñeán ngaøy 31/10/2003 dö nôï cho vay laø 148,454 tyû ñoàng. Trong ñoù phaân loaïi nôï nhö sau: • Nôï vay cuûa caùc hoä ñang traû ñöôïc nôï : 6,540 tyû ñoàng. • Nôï vay cuûa caùc hoä chaây yø : 25,466 tyû ñoàng. Trang 38/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá • Nôï vay cuûa caùc hoä kinh doanh thua loã, khoù khaên : 116,448 tyû ñoàng. Chính dö nôï quaù haïn quaù cao cuûa chöông trình voán vay khaéc phuïc haäu quûa côn baõo soá 5 ñaõ aûnh höôûng ñeán söï maïnh daïn cho vay cuûa heä thoáng ngaân haøng thöông maïi ñoái vôùi nhu caàu vay voán khai thaùc xa bôø cuûa caùc ngö daân Kieân Giang. 2.2.2.2 Nhöõng nguyeân nhaân toàn taïi thieáu soùt cuûa hoaït ñoäng TDNH ñoái vôùi ngaønh Thuûy saûn. Nhöõng toàn taïi cuûa hoaït ñoäng TDNH ñoái vôùi ngaønh Thuûy saûn ñaõ neâu treân laø do nhieàu nguyeân nhaân. Sau ñaây laø caùc nguyeân nhaân toàn taïi thieáu soùt cuûa hoaït ñoäng TDNH ñoái vôùi töøng ngaønh cuï theå trong noäi boä cô caáu cuûa ngaønh Thuûy saûn. Veà KTHS, dö nôï quaù haïn ñoái vôùi chöông trình cho vay khaéc phuïc haäu quûa côn baõo soá 5 ñaït ôû möùc quaù cao laø do: + Veà khaùch quan: - Thôøi gian töø khi ñieàu tra, xaùc minh thieät haïi cho ñeán khi xeùt duyeät cho vay töông ñoái ngaén, ñoái töôïng bò thieät haïi raát lôùn laïi phöùc taïp, caùc ngaân haøng thöông maïi khoâng ñöôïc tham gia coâng taùc ñieàu tra ban ñaàu neân chöa naém chaéc caùc thoâng tin veà tình hình thieät haïi vaø nhu caàu söû duïng voán cuûa ngöôøi cho vay, ñòa baøn cho vay roäng laïi chòu caùc aùp löïc veà tieán ñoä giaûi ngaân trong giai ñoaïn ñaàu neân ñaõ taïo caùc sô hôû trong caùc thao taùc nghieäp vuï ngaân haøng trong vieäc xeùt duyeät cho vay, giaùm saùt vieäc söû duïng vaø thu hoài voán vay. - Do khoâng coù raøng buoäc theá chaáp taøi saûn naøo khaùc ngoaøi theá chaáp taøi saûn ñöôïc hình thaønh töø nguoàn voán vay; maëc khaùc vaán ñeà naøy ñöôïc thöïc hieän treân moät dieän roäng neân daãn ñeán traùch nhieäm cuûa ngöôøi vay thaáp. Do ñoù aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán hieäu quûa trong vieäc thu hoài voán. - Caùc vaên baûn phaùp luaät veà thöïc hieän chöông trình cho vay khaéc phuïc haäu quûa côn baõo soá 5 chöa ban haønh ñoàng boä nhaát laø chuû tröông giaûi quyeát nhöõng Trang 39/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá tröôøng hôïp khoâng traû ñöôïc nôï do nguyeân nhaân khaùch quan nhö: laøm aên thaät söï khoâng coù hieäu quûa, taøu – thuyeàn bò chìm, bò maát tích sau khi vay. - Maáy naêm gaàn ñaây nguoàn lôïi thuûy saûn vuøng ven bôø giaûm, ngö tröôøng khai thaùc ngaøy caøng bieán ñoäng vaø di chuyeån ra caøng xa bôø; do vaäy moät löïc löôïng taøu coâng suaát nhoû döôùi 90 CV saûn xuaát khoâng hieäu quûa, töø ñoù khoâng coù khaû naêng thanh toaùn voán vay. + Veà chuû quan : - Söï phoái hôïp giöõa Sôû Thuûy saûn, Ngaân haøng vaø caùc ngaønh coù lieân quan chöa ñöôïc chaët cheõ töø khaâu ñieàu tra thieät haïi, xaùc ñònh nhu caàu voán vay, laäp thuû tuïc giaûi ngaân ñeán khaâu thu hoài nôï. Töø ñoù daãn ñeán xaûy ra caùc tröôøng hôïp nhö : cho vay khoâng ñuùng ñoái töôïng, khoâng ñuùng muïc ñích, khoâng ñuùng thôøi haïn quy ñònh, möùc cho vay khoâng phuø hôïp vôùi chi phí thöïc teá. Coâng taùc quaûn lyù giaùm saùt vieäc vay – söû duïng voán vay vaø thu hoài voán vay cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi coøn nhieàu sô hôû. Chaúng haïn nhö ñeå khaùch haøng söû duïng voán vay ñeå thanh toaùn nôï cuõ hoaëc nhieàu tröôøng hôïp vay khoâng coù chöùng töø hoaù ñôn hoaëc coù nhöng khoâng ñaày ñuû, ñuùng thuû tuïc theo quy ñònh ñeå chöùng minh vieäc söû duïng voán cuûa ngöôøi vay. Caùc ngaân haøng chöa aùp duïng caùc bieän phaùp xöû lyù nôï quaù haïn moät caùch kieân quyeát. Do ñoù taïo neân söï thieáu coâng baèng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi thöïc hieän toát caùc cam keát trong hôïp ñoàng tín duïng. Töø ñaây xuaát hieän tö töôûng taâm lyù trong ngöôøi vay: xem ñaây laø nguoàn voán do Nhaø nöôùc hoã trôï – coù khaû naêng ñöôïc xoaù nôï. Neân ñaõ taïo moät söùc yø coù tính daây chuyeàn trong vieäc khoâng thanh toaùn nôï vay. - Tuy phaàn lôùn caùc taøu caù hình thaønh baèng nguoàn voán khaéc phuïc haäu quûa côn baõo soá 5 ñeàu laøm aên coù hieäu quaû. Nhöng do nhaän thöùc veà nguoàn voán cho vay ñaëc bieät öu ñaõi ñeå khaéc phuïc thieân tai neân moät soá hoä ngö daân coù tö töôûng chaây yø, khoâng muoán traû nôï ngaân haøng ñuùng keá hoaïch, troâng chôø vaøo chuû tröông “xoaù nôï” cuûa Chính phuû. Trang 40/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá - Do moät soá hoä tröôùc ñaây haønh ngheà baèng nhöõng taøu caù coù maùy coâng suaát nhoû, quen khai thaùc ven bôø. Khi chuyeån sang söû duïng taøu coâng suaát, caùc hoä naøy khoâng coù trình ñoä quaûn lyù vaø kinh nghieäm ñaùnh baét vuøng bieån xa bôø cho neân gaëp khoâng ít khoù khaên trong toå chöùc saûn xuaát, hieäu quûa ñaït ñöôïc raát thaáp. - Trong thôøi gian ñaàu, thieáu caùc vaên baûn höôùng daãn, thieáu caùc bieän phaùp xöû lyù nôï quaù haïn moät caùch cuï theå neân UBND tænh, caùc ngaønh chöùc naêng cuõng nhö caùc ngaân haøng thöông maïi luùng tuùng trong chæ ñaïo xöû lyù. Ruùt kinh nghieäm töø nhöõng toàn taïi haïn cheá cuûa chöông trình vay voán khaéc phuïc haäu quûa côn baõo soá 5, chöông trình cho vay voán öu ñaõi khai thaùc xa bôø ñaõ trieån khai ñaït nhieàu keát quaû toát. Trong toång soá 54 taøu caù ñöôïc cho vay thì chæ coù 3 taøu hoaït ñoäng keùm hieäu quûa daãn ñeán nôï quaù haïn trong ñoù coù 2 taøu cuûa ñôn vò hôïp taùc xaõ Tö Thu vaø 1 taøu cuûa ñôn vò saûn xuaát kinh doanh cuûa Tænh ñoäi. Nguyeân nhaân laø caùc chuû döï aùn naøy ít am hieåu veà ngheà khai thaùc xa bôø, trình ñoä quaûn lyù vaø tay ngheà kinh nghieäm raát keùm, noäi boä laïi maát ñoaøn keát neân ñaõ haïn cheá ñeán hieäu quûa saûn xuaát. Veà NTTS, trong maáy naêm gaàn ñaây, caùc ngaân haøng thöông maïi ñaõ maïnh daïn ñaàu tö moät khoái löôïng voán tín duïng, naêm sau taêng hôn naêm tröôùc. Tuy nhieân so vôùi nhu caàu voán ñeå phaùt trieån NTTS thì möùc ñoä ñaùp öùng raát haïn cheá. Veà khaùch quan voán ngaân haøng cho vay ñoái vôùi NTTS ñaït ôû möùc thaáp phaûn aùnh ñuùng thöïc traïng phaùt trieån cuûa lónh vöïc nuoâi troàng laø môùi chæ khôûi ñoäng trong 3 naêm gaàn ñaây (2001-2003), chuû yeáu laø sau khi coù Nghò quyeát soá 09 ngaøy 15/6/2000 cuûa Chính phuû veà chuû tröông chuyeån dòch cô caáu saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm trong noâng nghieäp. Tuy nhieân so vôùi tieàm naêng vaø lôïi theá NTTS cuûa tænh thì möùc ñoä ñaùp öùng cuûa TDNH ôû quy moâ nhö vaäy laø moät vaán ñeà toàn taïi caàn phaûi giaûi quyeát. Sau ñaây laø nhöõng toàn taïi vöôùng maéc laøm haïn cheá hoaït ñoäng cuûa TDNH ñoái vôùi NTTS chuû yeáu laø ñoái vôùi nuoâi toâm suù. Trang 41/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá + Toàn taïi chung trong NTTS laøm aûnh höôûng ñeán vieäc cho vay. - Coâng taùc quy hoaïch toång theå vaø quy hoaïch chi tieát NTTS ôû caùc huyeän thò trieån khai chaäm. Hieän töôïng nuoâi toâm töï phaùt, töï chuyeån nhöôïng ñaát vaø maët nöôùc ñeå NTTS vaãn coøn phoå bieán. Ñaõ buøng noå phong traøo nuoâi töï phaùt ôû nhöõng nôi khoâng coù ñieàu kieän ñaûm baûo an toaøn. Maët khaùc coù nhöõng hoä nuoâi chöa am hieåu kieán thöùc, kó thuaät nuoâi nhöng vaãn cöù nuoâi, vì vaäy möùc ñoä ruûi ro trong cho vay NTTS laø raát cao. - Cô sôû haï taàng cho NTTS ñaëc bieät laø heä thoáng thuûy lôïi coøn thieáu vaø yeáu do ñoù tieàm aån veà oâ nhieãm moâi tröôøng vaø dòch beänh. - Coâng taùc quaûn lyù Nhaø nöôùc veà NTTS, quaûn lyù chaát löôïng con gioáng, thöùc aên, toå chöùc vaø hoaït ñoäng khuyeán ngö taäp huaán chuyeån giao kyõ thuaät chöa theo kòp yeâu caàu. Nhaát laø vieäc quaûn lyù nguoàn toâm gioáng vaø khaû naêng saûn xuaát gioáng taïi choã coøn nhieàu baát caäp; hieän taïi khaû naêng taïi choã chæ ñaùp öùng khoaûng 35% vaø ñaëc bieät ñaûm baûo gioáng saïch beänh vaãn laø vaán ñeà caàn raát quan taâm. - Tieâu thuï saûn phaåm nuoâi troàng chuû yeáu do ngöôøi nuoâi töï lo ñaàu ra theo cô cheá thò tröôøng, do vaäy trong töøng luùc töøng nôi giaù caû saûn phaåm toâm nuoâi bò bieán ñoäng giaûm, ña soá ngöôøi nuoâi phaûi chòu thieät thoøi. Töø nhöõng toàn taïi chung neâu treân daãn ñeán ruûi ro trong nuoâi toâm raát cao, caùc ngaân haøng thöông maïi chöa maïnh daïn cho vay voán. Ñaëc bieät khi hoä nuoâi gaëp ruûi ro thì vieäc xöû lyù nôï, laõi chöa coù cô cheá roõ raøng trong khi ngaân haøng cho vay phaûi thu hoài caû goác laãn laõi. + Toàn taïi rieâng aûnh höôûng lôùn ñeán vieäc cho vay laø caùc vöông maéc veà cô cheá cho vay NTTS. Veà goùc ñoä ngaân haøng, môû roäng tín duïng laø taát yeáu nhöng phaûi ñaûm baûo an toaøn voán. Do ñoù khi ngaân haøng ñaàu tö moät khoaûn tín duïng naøo ñoù thì phaûi ñaït caùc yeâu caàu: döï aùn khaû thi-cô cheá phuø hôïp-bieän phaùp baûo ñaûm voán vay; quaù trình naøy caàn coù thôøi gian, ñaây laø yeáu toá haïn cheá ñeán vieäc ñaàu tö NTTS. Trang 42/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá + Veà cô cheá baûo ñaûm tieàn vay Veà taøi saûn theá chaáp: ñaây laø caên cöù chuû yeáu ñeå caùc ngaân haøng quyeát ñònh cho vay hay khoâng vaø möùc ñoä cho vay nhieàu hay ít nhaát laø ñoái vôùi cho vay nuoâi toâm coù xaùc suaát ruûi ro cao. Thoâng thöôøng noâng daân chæ coù nhaø cöûa, ñaát ñai laø taøi saûn coù giaù trò duøng laøm taøi saûn theá chaáp cho ngaân haøng. Tuy nhieân nhaø ôû noâng thoân phaàn nhieàu laøm baèng caây laù, vò trí xa ñöôøng giao thoâng neân giaù trò raát thaáp, do vaäy möùc cho vay cuûa ngaân haøng cuõng khoâng cao. Maët khaùc, treân phaïm vi toaøn tænh ñaát nuoâi toâm thöôøng laø ñaát noâng nghieäp haïng 5 vaø 6, giaù trò quyeàn söû duïng ñaát ñeå laøm taøi saûn theá chaáp raát thaáp, khoâng theå ñaùp öùng nhu caàu voán ÑT lôùn nhaát laø caùc hoä nuoâi toâm coâng nghieäp, baùn coâng nghieäp; hôn nöõa giaù trò quyeàn söû duïng ñaát theo xaùc ñònh cuûa ngaân haøng cho vay thöôøng thaáp hôn giaù thò tröôøng cho neân möùc vay cuûa caùc hoä nuoâi toâm thöôøng khoâng ñaùp öùng yeâu caàu saûn xuaát. Veà cho vay khoâng phaûi baûo ñaûm baèng taøi saûn, hieän nay Chính phuû vaø Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc cho aùp duïng möùc vay NTTS coù tính chaát saûn xuaát haøng hoùa tôùi 30 trieäu ñoàng ñoái vôùi hoä nuoâi toâm thòt; saûn xuaát gioáng thuûy saûn 100 trieäu ñoàng khoâng phaûi baûo ñaûm taøi saûn. Tuy nhieân trong thöïc teá möùc cho vay cuûa ngaân haøng laïi khoáng cheá ôû möùc raát thaáp nhieàu so vôùi quy ñònh treân. Trong naêm 2003, Chi nhaùnh Ngaân haøng Noâng nghieäp & PTNT ñaõ cho 4.335 hoä nuoâi toâm vay ñaàu tö 12.270 ha vôùi soá dö noä laø 59,6 tyû ñoàng. Bình quaân moãi hoä coù döï nôï laø 13,75 trieäu ñoàng vaø dö nôï treân moãi hecta laø 4,86 trieäu ñoàng/ha. Trong khi ñoù voán ÑT maø caùc hoä nuoâi ñaõ boû ra toái thieåu phaûi laø 20 trieäu ñoàng/ha. Ngoaøi möùc cho vay thaáp, tæ leä caùc hoä nuoâi ñöôïc vay thuoäc daïng khoâng phaûi baûo ñaûm taøi saûn coøn chieám tæ leä nhoû. Theo soá lieäu cuûa Ngaân haøng Noâng nghieäp & PTNT trong naêm 2003 dö nôï cho vay daïng tín chaáp chieám tæ leä 12,5%. + Veà cô cheá tín duïng: Trang 43/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá Coøn moät soá vöôùng maéc nhö caù nhaân ngöôøi vay khoâng coù hoä khaåu taïi ñòa phöông, hoaëc toå chöùc kinh teá NTTS khaùc ñòa tôùi ñaêng kyù kinh doanh, vay moät nôi nhöng taøi saûn baûo ñaûm tieàn vay ôû nôi khaùc. Hoä nuoâi khoâng coù hoä khaåu taïi ñòa phöông laø nhöõng ngöôøi huyeän khaùc, tænh khaùc ñeán tham gia nuoâi troàng. Trong naêm 2003 coù 888 hoä nuoâi laø daân tænh khaùc trong ñoù coù 278 hoä nuoâi töø 3-5 ha/hoä vaø 137 hoä nuoâi töø 5-10 ha/hoä. Ngoaøi ra taïi caùc vuøng ñaát hoang hoùa chuyeån sang nuoâi toâm, ña soá ngöôøi daân chöa coù giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát. Vì vaäy nhìn chung chöa ñaûm baûo ñuû ñieàu kieän vay voán ngaân haøng theo quy ñònh. 2.2.3 Voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån nhaø nöôùc. Voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa nhaø nöôùc ñöôïc quaûn lyù thoáng nhaát qua moät ñaàu moái laø Quyõ hoã trôï phaùt trieån (HTPT), nhaèm thoáng nhaát thöïc hieän moät nghieäp vuï cô cheá oån ñònh, khaéc phuïc thuû tuïc phieàn haø, chaäm treã trong cho vay ñaàu tö. Caùc hoaït ñoäng chính cuûa Quyõ hoã trôï phaùt trieån bao goàm: cho vay ñaàu tö trung vaø daøi haïn vôùi laõi suaát öu ñaõi, hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö, baûo laõnh tín duïng ñaàu tö vaø cho vay laïi caùc döï aùn ñaàu tö söû duïng voán ODA. Ngoaøi cho vay theo chöông trình ñaùnh baét haûi saûn xa bôø, hoïat ñoäng cho vay voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån nhaø nöôùc cuûa Chi nhaùnh Quyõ hoã trôï phaùt trieån Kieân Giang ñaõ goùp phaàn cho vay vaøo caùc lónh vöïc cheá bieán vaø dòch vuï thuûy saûn nhö cheá bieán toâm, caù, möïc, cheá bieán nöôùc maém, saûn xuaát nöôùc ñaù vaø ñoùng taøu. Dö nôï voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi ngaønh Thuûy saûn ngaøy caøng taêng, naêm sau cao hôn naêm tröôùc. Dö nôï naêm 2002 laø 17,256 tyû ñoàng trong ñoù DNNN 9,851 tyû ñoàng vaø doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh 7,147 tyû ñoàng. Dö nôï naêm 2003 laø 24,093 tyû ñoàng taêng 39,6% so vôùi naêm 2002, trong ñoù DNNN laø 16,946 tyû ñoàng vaø doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh laø 7,147 tyû ñoàng. Tuy nhieân hieän nay ñaõ xuaát hieän nhöõng khoù khaên trong coâng taùc thu hoài nôï vay, taäp trung nhaát laø söï vay cuûa DNNN Coâng ty Quoác doanh Ñaùnh caù do saûn xuaát kinh doanh Trang 44/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá cuûa ñôn vò naøy trong 2 naêm trôû laïi ñaây khoâng ñaït hieäu quaû (dö nôï nhaø maùy saûn xuaát nöôùc ñaù 2,5 tyû ñoàng vaø dö nôï cuûa nhaø maùy cheá bieán chaû caù 6,2 tyû ñoàng). Rieâng hoã trôï laõi suaát ñaàu tö, nhöõng naêm qua Chi nhaùnh Quyõ hoã trôï phaùt trieån Kieân Giang ñaõ chi cho caùc döï aùn cuûa ngaønh Thuûy saûn laø 815.049.000 ñ chuû yeáu laø caùc döï aùn ñaàu tö taøu caù xa bôø vay voán töø caùc ngaân haøng thöông maïi cuûa tænh. Ngoaøi nguoàn voán ÑT trong nöôùc, nguoàn voán ÑT nöôùc ngoaøi ñoái vôùi söï phaùt trieån ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang trong nhöõng naêm qua coøn raát haïn cheá. Hình thöùc 100% voán nöôùc ngoaøi chæ coù 1 coâng ty duy nhaát trong lónh vöïc CBTS coøn hoaït ñoäng, quy moâ nhoû, coâng suaát cheá bieán döôùi 1000 taán thaønh phaåm/naêm, KNXK thuûy saûn döôùi 1 trieäu USD/naêm. Caùc Coâng ty lieân doanh nhö lieân doanh trong KTHS (Coâng ty SK1) vaø lieân doanh trong nuoâi troàng ngoïc trai (Coâng ty Lieân doanh Vieät Nhaät) ñeàu laàn löôït bò giaûi theå. Trang 45/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá CHÖÔNG III: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP VEÀ VOÁN ÑAÀU TÖ NHAÈM PHAÙT TRIEÅN NGAØNH THUÛY SAÛN TÆNH KIEÂN GIANG. 3.1 ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN VAØ QUAN ÑIEÅM CHÆ ÑAÏO CUÛA NGAØNH THUÛY SAÛN. 3.1.1 Thuaän lôïi vaø khoù khaên. Veà thuaän lôïi: Nhu caàu thuûy saûn treân theá giôùi ngaøy caøng gia taêng daãn ñeán giaù baùn thuûy saûn xuaát khaåu coù lôïi. Hieäp ñònh Thöông maïi Vieät-Myõ coù hieäu löïc taïo ñieàu kieän ñeå Vieät Nam xuaát khaåu thuûy saûn nhieàu hôn sang thò tröôøng tieàm naêng naøy. Kinh teá Taây AÂu oån ñònh, kinh teá Nhaät Baûn phuïc hoài, Trung Quoác roäng lôùn vaø gaàn keà ñang coù toác ñoä phaùt trieån nhanh,… seõ laø cô hoäi raát lôùn ñeå Vieät Nam tieáp tuïc ñöa haøng thuûy saûn vaøo caùc thò tröôøng naøy maïnh hôn. NTTS laø höôùng ñi chính ñeå taêng saûn löôïng thuûy saûn treân theá giôùi maø Vieät Nam coøn nhieàu tieàm naêng maø nuoâi troàng vaãn chöa khai thaùc heát. Thò tröôøng noäi ñòa ngaøy caøng roäng lôùn vaø haáp daãn vì thu nhaäp cao, ñôøi soáng ngaøy caøng ñi leân, ngöôøi tieâu duøng thích duøng thuûy saûn hôn thòt gia caàm vì lo ngaïi nhieàu chöùng beänh do söû duïng quaù nhieàu ñaïm töø caùc loaïi thòt. Moái lieân keát giöõa caùc quoác gia ngaøy caøng taêng ñeå khai thaùc, nuoâi troàng, cheá bieán vaø thöông maïi thuûy saûn. Neáu bieát chôùp thôøi cô, Vieät Nam seõ thu lôïi nhieàu hôn töø caùc hình thöùc hôïp taùc. Treân theá giôùi, caùc yeáu toá coù tính chaát kyõ thuaät nhö phöông tieän ñaùnh baét, coâng ngheä cheá bieán, phöông thöùc nuoâi troàng ngaøy caøng tieân tieán hôn, vieäc quaûn lyù moâi tröôøng vaø dòch beänh cuõng toát hôn seõ taïo ñieàu kieän thuaän cho Vieät Nam tuy laø moät nöôùc ñi sau nhöng coù theå phaùt trieån thuûy saûn vôùi toác ñoä cao vaø hieäu quaû, beàn vöõng. Trang 46/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá Veà khoù khaên. Trong nhöõng naêm qua, do ñaàu tö phaùt trieån taøu thuyeàn vaø chuyeån ñoåi cô caáu ngaønh ngheà moät caùch töï phaùt maø ngaønh Thuûy saûn Vieät Nam noùi chung hay Kieân Giang noùi rieâng ñang ñöùng tröôùc moät nguy cô caïng kieät nguoàn lôïi, maát caân baèng sinh thaùi vuøng bieån vaø oâ nhieãm moâi tröôøng, aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån beàn vöõng. Caïnh tranh gay gaét vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vì Ñoâng Nam AÙ laø moät trong nhöõng khu vöïc coù ngheà thuûy saûn lôùn nhaát theá giôùi. Vôùi söï gôõ boû caùc haøng raøo maäu dòch nhö thueá quan, phi thueá quan khi Vieät Nam tham gia vaøo AFTA, saûn phaåm thuûy saûn Vieät Nam seõ phaûi chòu moät aùp löïc caïnh tranh raát lôùn töø phía caùc nöôùc ASEAN, nhaát laø töø Thaùi Lan, Indonesia vaø Philippines. Beân caïnh ñoù, vieäc gia taêng maïnh saûn löôïng thuûy saûn ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån töø nhöõng naêm 80 ñeán nay caøng ñaët Vieät Nam vaøo moät tình traïng caïnh tranh gay gaét ngay treân saân nhaø. Nhöõng ñoøi hoûi ngaøy moät khaét khe cuûa thò tröôøng theá giôùi, nhaát laø Myõ vaø Taây AÂu veà chaát löôïng, möùc ñoä an toaøn thöïc phaåm laø thöû thaùch raát lôùn ñoái vôùi xuaát khaåu thuûy saûn cuûa Vieät Nam. Luaät leä buoân baùn cuûa caùc nöôùc vaãn coøn phöùc taïp vaø cuõng laø moät thaùch thöùc khoâng nhoû ñoái vôùi caùc doanh nghieäp thuûy saûn Vieät Nam. Söï hoäi nhaäp quoác teá vôùi söï dôõ boû haøng raøo thueá quan, söï gia taêng daàn vò theá cuûa thuûy saûn Vieät Nam treân tröôøng quoác teá seõ taïo ra söï caïnh tranh khoác lieät, vôùi nhieàu phöông thöùc khaùc nhau phaûi ñöông ñaàu treân thò tröôøng theá giôùi. Vuï kieän caù basa trong thôøi gian qua vaø vuï kieän phaù giaù toâm hieän nay laø nhöõng baèng chöùng cuï theå. 3.1.2 Ñònh höôùng phaùt trieån vaø quan ñieåm chæ ñaïo: Ngaønh Thuûy saûn Kieân Giang ñöôïc xaùc ñònh laø ngaønh kinh teá muõi nhoïn cuûa tænh sau Noâng nghieäp, moät lôïi theá cuûa vuøng bieån, ven bieån vaø haûi ñaûo. Treân cô sôû Nghò quyeát 05 ngaøy 18/12/1998 cuûa Tænh uûy vaø caùc chöông trình phaùt trieån Trang 47/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá thuûy saûn cuûa Chính phuû vaø Boä Thuûy Saûn. Ñònh höôùng phaùt trieån kinh teá vuøng bieån, ven bieån vaø haûi ñaûo trong nhöõng naêm tôùi ñoù laø: “Taäp trung ñaåy maïnh toác ñoä phaùt trieån toaøn dieän, ñoàng boä theo höôùng taän duïng toái ña ñieàu kieän sinh thaùi mang tính ñaëc thuø caû veà khai thaùc, nuoâi troàng, cheá bieán, thöông maïi vaø dòch vuï, gaén vôùi vieäc baûo veä chuû quyeàn vaø an ninh treân bieån. Ñi ñoâi vôùi vieäc ñaåy maïnh khai thaùc, nuoâi troàng taïo ra nguyeân lieäu phuïc vuï cho tieâu thuï noäi ñòa vaø cheá bieán xuaát khaåu, töøng böôùc ñöa NTTS trôû thaønh ngaønh saûn xuaát chính”. Ñeå thöïc hieän ñöôïc ñònh höôùng treân, toaøn ngaønh thuûy saûn tröôùc heát phaûi naém vöõng, quaùn trieät toát quan ñieåm chæ ñaïo veà chieán löôïc phaùt trieån kinh teá vuøng bieån, haûi ñaûo vaø ven bieån cuûa tænh laø: - Taäp trung doàn söùc ñöa kinh teá bieån cuûa ngaønh phaùt trieån moät böôùc theo höôùng CNH – HÑH, khai thaùc toái ña tieàm naêng vaø lôïi theá vuøng bieån, ñeå thuùc ñaåy nhanh caùc vuøng beân trong. - Ñaåy maïnh huy ñoäng toái ña nguoàn noäi löïc, ñi ñoâi vôùi tranh thuû moïi nguoàn löïc beân ngoaøi, taäp trung ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån. - Phaùt trieån kinh teá bieån gaén vôùi phaân boá laïi daân cö, giaûi quyeát caùc vaán ñeà vaên hoùa xaõ hoäi, naâng cao ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa nhaân daân ven bieån vaø haûi ñaûo, ñi ñoâi vôùi baûo veä nguoàn taøi nguyeân moâi tröôøng. - Phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ven bieån vaø haûi ñaûo gaén vôùi quoác phoøng, baûo veä vöõng chaéc ñoäc laäp chuû quyeàn an ninh vuøng bieån, haûi ñaûo vaø ven bieån. Xaây döïng toát löïc löôïng quoác phoøng toaøn daân. 3.1.3 Muïc tieâu phaùt trieån cuûa ngaønh Thuûy saûn tænh Kieân Giang. Vôùi quan ñieåm chæ ñaïo laø chuyeån dòch cô caáu kinh teá, ñaåy nhanh söï phaùt trieån cuûa nuoâi troàng veà toác ñoä taêng tröôûng cuõng nhö tæ troïng trong toång soá GDP cuûa ngaønh Thuûy saûn; cuï theå tyû troïng GDP cuûa KTHS töø 62,76% naêm 2003 seõ giaûm xuoáng coøn 53,90% naêm 2005 vaø 27,80% naêm 2010; GDP cuûa NTTS töø 37,24% naêm 2003 seõ taêng leân 46,10% naêm 2005 vaø 72,21 naêm 2010 (baûng 3). Trang 48/ 75 Traàn Vónh – Luaän vaên Thaïc só Khoa hoïc Kinh teá Toác ñoä taêng bình quaân cuûa GDP ngaønh Thuûy saûn giai ñoaïn 2006-2010 laø 17,48%/naêm, trong ñoù khai thaùc 2,9% vaø nuoâi troàng laø 28,52%. 3.1.3.1 Khai thaùc haûi saûn: Ñeå ñaùp öùng yeâu caàu coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa, ngheà KTHS phaûi coù söï chuyeån ñoåi vaø saép xeáp cô caáu ngheà hôïp lyù, phaûi chuyeån ñoåi caên baûn ngheà caù tænh ta töø qui moâ nhoû, khai thaùc ven bôø, taøu coù keát caáu nhoû, trang bò keùm hieän ñaïi trôû thaønh ngheà khai thaùc coù qui moâ lôùn, khai thaùc xa bôø, trang bò hieän ñaïi ngang taàm vôùi ngheà caù cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc. Phaùt trieån nhanh ngheà caù vuøng bieån xa bôø nhaèm khai thaùc toát nguoàn lôïi cuûa vuøng naøy, goùp phaàn baûo veä an ninh quoác phoøng, chuû quyeàn quoác gia treân bieån. + Döï baùo saûn löôïng vaø cô caáu saûn löôïng: Baûng 9: Döï baùo saûn löôïng vaø cô caáu saûn löôïng ÑVT:Taán Thöïc hieän Keá hoaïch Naêm Chæ tieâu Naêm 2000 Naêm 2003 Naêm 2004 Naêm 2005 Naêm 2010 Toång saûn löôïng 239.219 286.000 295.000 305.000 356.000 - Caù 173.571 206.200 210.500 213.850 249.240 + Caù 1-3 20.217 26.200 29.000 30.500 33.280 + Caù 4-6 56.854 70.500 71.500 73.200 86.400 + Caù loaïi 7 96.500 109.500 110.000 110.150 249.240 - Toâm 21.530 26.050 27.000 30.600 36.000 - Möïc 17.846 23.000 26.000 28.000 32.760 - Haûi saûn khaùc 26.272 30.750 31.500 32.550 38.000 + Döï baùo taøu thuyeàn va