Luận văn Một số giải pháp huy động vốn đầu tư phát triển kinh tế biển tỉnh Bình Thuận giai đoạn 2006-2010

MUÏC LUÏC LÔØI MÔÛ ÑAÀU CHÖÔNG I: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ VOÁN VAØ CAÙC NGUOÀN VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ TRONG NEÀN KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG. 3 1.1 Voán vôùi quùa trình phaùt trieån neàn kinh teá 3 1.1.1 Khaùi nieäm veà voán ñaàu tö. 3 1.1.2 Caùc nguoàn voán ñaàu tö 4 1.1.2.1 Nguoàn voán trong nöôùc 4 1.1.2.2 Nguoàn voán nöôùc ngoaøi 6 1.2 Vai troø cuûa voán vôùi quùa trình phaùt trieån kinh teá. 9 1.3 Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quûa söû duïng voán. 13 CHÖÔNGII: THÖÏC TRAÏNG HUY ÑOÄNG VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ BIEÅN BÌNH THUAÄN. 15 2.1 Kinh teá bieån Bình Thuaän – Vai troø vaø söï phaùt trieån. 15 2.1.1 Vai troø cuûa kinh teá bieån, ñaûo trong phaùt trieån kinh teá cuûa nöôùc ta. 15 2.1.2 Vai troø cuûa bieån, ñaûo Bình Thuaän trong heä thoáng Bieån Ñoâng – Haûi ñaûo. 16 2.1.3 Vai troø vaø söï phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän. 17 2.1.3.1 Ñieàu kieän töï nhieân – xaõ hoäi cuûa Bình Thuaän. 17 2.1.3.2 Tieàm naêng nguoàn lôïi bieån cuûa Bình Thuaän. 17 2.1.3.3 Tình hình phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän. 19 2.1.3.3.1 Kinh teá thuûy saûn. 19 2.1.3.3.2 Du lòch bieån vaø ven bieån. 23 Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 2 2.1.3.3.3 Giao thoâng vaän taûi bieån. 24 2.1.3.3.4 Kinh teá daàu khí. 25 2.1.3.4 Vai troø cuûa kinh teá bieån ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa Bình Thuaän. 25 2.1.4 Vai troø cuûa voán ñaàu tö ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá bieån. 26 2.2 Thöïc traïng huy ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän. 27 2.2.1 Huy ñoäng voán töø ngaân saùch nhaø nöôùc. 27 2.2.2 Huy ñoäng voán tín duïng. 30 2.2.3 Huy ñoäng voán töø caùc doanh nghieäp ñaàu tö vaøo kinh teá bieån. 32 2.2.4 Huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi. 33 2.2.5 Huy ñoäng töø thò tröôøng voán. 36 2.3 Ñaùnh giaù chung coâng taùc huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän thôøi gian qua. 36 CHÖÔNGIII: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HUY ÑOÄNG VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ BIEÅN BÌNH THUAÄN GIAI ÑOAÏN 2006 - 2010. 40 3.1 Quan ñieåm vaø muïc tieâu phaùt trieån kinh teá bieån. 40 3.2 Nhöõng ñònh höôùng cô baûn phaùt trieån kinh teá bieån ñeán naêm 2010. 42 3.2.1 Öu tieân haøng ñaàu laø ñaàu tö ñuùng möùc ñeå phaùt trieån maïnh kinh teá du lòch. 42 3.2.2 Taäp trung trieån khai thöïc hieän coù hieäu quûa caùc chöông trình muïc tieâu cuûa ngaønh thuûy saûn. 43 3.2.3 Hoaøn thieän, phaùt trieån caùc tuyeán giao thoâng, caùc coâng trình ven bieån ñaõ ñöôïc xaùc ñònh trong quy hoaïch. 43 3.3 Döï baùo nhu caàu voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån giai ñoaïn 2006 – 2010. 44 3.4 Moät soá giaûi phaùp huy ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän. 45 3.4.1 Caùc giaûi phaùp vó moâ. 45 3.4.1.1 Xaây döïng vaø hoaøn thieän khuoân khoå phaùp lyù veà bieån, taïo 45 GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 3 moâi tröôøng ñaàu tö an toaøn, haáp daãn ñeå thu huùt ñaàu tö. 3.4.1.2 Hoaøn thieän caùc coâng cuï huy ñoäng voán cho NSNN. 47 3.4.1.3 Hoaøn thieän vaø phaùt trieån thò tröôøng taøi chính. 48 3.4.1.4 Hoaøn thieän caùc coâng cuï taøi chính vó moâ hoã trôï cho quùa trình huy ñoäng voán. 49 3.4.2 Caùc giaûi phaùp cuûa ñòa phöông. 50 3.4.2.1 Giaûi phaùp huy ñoäng voán töø NSNN. 51 3.4.2.2 Giaûi phaùp huy ñoäng voán tín duïng. 53 3.4.2.3 Giaûi phaùp huy ñoäng voán töø caùc doanh nghieäp ñaàu tö vaøo kinh teá bieån. 54 3.4.2.4 Caùc giaûi phaùp hoã trôï khaùc. 56 KEÁT LUAÄN. 60 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 4 LÔØI MÔÛ ÑAÀU Vieäc taäp trung vaøo phaùt trieån kinh teá bieån trong söï nghieäp xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác khoâng chæ bôûi theá kyû XXI maø chuùng ta ñang böôùc vaøo ñöôïc coi laø theá kyû ñaïi döông, caùc quoác gia coù bieån ñeàu nhaát loaït höôùng veà bieån ñeå taêng cöôøng tieàm löïc kinh teá cuûa mình, treân thöïc teá, bieån Vieät Nam chöùa ñöïng nhieàu tieàm naêng phaùt trieån kinh teá raát lôùn. Töø vò trí chieán löôïc cuûa bieån - nhaân toá ñòa lôïi ñaëc bieät cuûa söï phaùt trieån, ñeán caùc nguoàn taøi nguyeân bieån phong phuù vaø ña daïng coù khaû naêng khai thaùc lôùn nhö taøi nguyeân veà haûi ñaëc saûn, taøi nguyeân du lòch bieån, taøi nguyeân veà daàu khí hay caùc taøi nguyeân khoaùng saûn khaùc ôû vuøng ven bieån nhö than, saét, titan, caùt thuûy tinh vaø caùc loaïi vaät lieäu xaây döïng khaùc. Kinh teá bieån cuûa Vieät Nam trong giai ñoaïn ñoåi môùi vöøa qua ñaõ coù böôùc phaùt trieån ñaùng keå. Cô caáu ngaønh ngheà ñang coù söï thay ñoåi, vieäc khai thaùc nguoàn lôïi bieån ñaõ coù ñoùng goùp quan troïng cho söï phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc. Kinh teá bieån ñaõ ñöôïc chuù yù hôn, nhöng nhìn chung quy moâ kinh teá bieån cuûa Vieät Nam coøn nhoû beù chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng kinh teá bieån cuûa nöôùc ta. Trong xu höôùng chung cuûa theá giôùi ñang noã löïc gia taêng toác ñoâï phaùt trieån baèng caùch huy ñoäng moïi nguoàn löïc saün coù, laø moät quoác gia bieån, chuùng caàn thöïc hieän nhieàu giaûi phaùp nhaèm taêng cöôøng hôn nöõa nhöõng khaû naêng vöôn ra bieån ñeå sôùm “trôû thaønh moät nöôùc maïnh veà kinh teá bieån”. Laø moät tænh ven bieån Duyeân haûi thuoäc vuøng kinh teá mieàn Ñoâng Nam Boä, Bình Thuaän cuõng khoâng naèm ngoaøi xu höôùng phaùt trieån chung ñoù. Ñeå thöïc hieän thaønh coâng muïc tieâu treân, moät trong nhöõng giaûi phaùp chuû yeáu ñöôïc thöïc hieän laø coâng taùc huy ñoäng vaø söû duïng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån. Vôùi mong muoán ñöôïc goùp phaàn nhoû beù cuûa baûn thaân vaøo vieäc phaân tích, ñaùnh giaù thöïc traïng cuûa coâng taùc huy ñoäng voán thôøi gian qua, töø ñoù ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp cô baûn nhaèm thuùc ñaåy coâng taùc huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån cuûa Tænh Bình Thuaän thôøi gian tôùi, toâi xin choïn ñeà taøi nghieân cöùu cho luaän vaên toát nghieäp Cao hoïc cuûa mình laø “ Moät soá giaûi phaùp huy ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån Tænh Bình Thuaän giai ñoaïn 2006-2010”. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 5 Luaän vaên ñöôïc nghieân cöùu chuû yeáu baèng phöông phaùp moâ taû, toång hôïp, phaân tích vaø choïn loïc nhöõng kieán thöùc lyù luaän vaø thöïc tieãn coâng taùc huy ñoäng voán cho phaùt tieån kinh teá bieån taïi Bình Thuaän. Nguoàn soá lieäu ñöôïc thu thaäp töø caùc baùo caùo toång keát, baùo caùo quy hoaïch cuûa caùc ban ngaønh trong Tænh, töø Cuïc thoáng keâ, töø ñeà aùn phaùt trieån kinh teá bieån cuûa Tænh Bình Thuaän. Keát caáu cuûa luaän vaên goàm 3 chöông ngoaøi phaàn môû ñaàu vaø keát luaän - CHÖÔNG1: Cô sôû lyù luaän veà voán vaø caùc nguoàn voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá trong neàn kinh teá thò tröôøng. - CHÖÔNG 2: Thöïc traïng huy ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån cuûa Bình Thuaän. - CHÖÔNG 3: Moät soá giaûi phaùp huy ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän giai ñoaïn 2006-2010. Trong quùa trình nghieân cöùu thöïc hieän luaän vaên, do naêng löïc cuûa baûn thaân coøn haïn cheá, chaéc chaén luaän vaên seõ khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt, raát mong ñöôïc söï quan taâm goùp yù cuûa quùy thaày coâ. Xin chaân thaønh caûm ôn quùy thaày coâ Khoa Sau ñaïi hoïc, Khoa Taøi chính nhaø nöôùc, Khoa Taøi chính doanh nghieäp, Khoa Tieàn teä ngaân haøng Tröôøng ñaïi hoïc kinh teá TP Hoà Chí Minh ñaõ taän tình chæ baûo. Ñaëc bieät laø TS. Ung Thò Minh Leä, ngöôøi ñaõ taän tình höôùng daãn em hoaøn thaønh luaän vaên toát nghieäp naøy. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 6 CHÖÔNG I CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ VOÁN VAØ CAÙC NGUOÀN VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ TRONG NEÀN KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG. 1.1 Voán vôùi quùa trình phaùt trieån kinh teá. 1.1 .1 Khaùi nieäm veà voán ñaàu tö. Taøi saûn cuûa moät quoác gia bao goàm taøi nguyeân thieân nhieân, taøi saûn do con ngöôøi taïo ra vaø nguoàn nhaân löïc. Taøi saûn nhaân taïo bao goàm toaøn boä cuûa caûi vaät chaát ñöôïc tích luõy trong quùa trình phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc. Nhöõng taøi saûn naøy ñöôïc chia thaønh 2 nhoùm goàm 9 loaïi: Nhoùm thöù nhaát laø nhöõng taøi saûn ñöôïc söû duïng laøm phöông tieän phuïc vuï cho quùa trình saûn xuaát ñöôïc goïi laø taøi saûn saûn xuaát, bao goàm: 1. Coâng xöôûng, nhaø maùy. 2. Caùc truï sôû cô quan, trang thieát bò vaên phoøng. 3. Maùy moùc thieát bò, phöông tieän vaän taûi. 4. Cô sôû haï taàng. 5. Toàn kho cuûa taát caû haøng hoùa. Nhoùm thöù hai laø nhöõng taøi saûn coù tính chaát chung laø khoâng tham gia tröïc tieáp vaøo quùa trình saûn xuaát ñöôïc goïi laø taøi saûn phi saûn xuaát, bao goàm: 6. Caùc coâng trình coâng coäng. 7. Caùc coâng trình kieán truùc quoác gia. 8. Nhaø ôû. 9. Caùc cô sôû quaân söï. Do ñaëc ñieåm cuûa vieäc söû duïng taøi saûn laø söû duïng trong thôøi gian daøi vaø bò hao moøn daàn, ñoàng thôøi do nhu caàu söû duïng ngaøy caøng taêng veà taøi saûn cho neân caàn phaûi tieán haønh thöôøng xuyeân vieäc buø ñaép hao moøn taøi saûn, ñoåi môùi taøi saûn vaø taêng theâm khoái löôïng taøi saûn môùi. Quùa trình naøy ñöôïc tieán haønh thoâng qua hoaït ñoäng ñaàu tö. Theo tính chaát söû duïng cuûa voán ñaàu tö, coù theå chia laøm hai loaïi voán ñaàu tö saûn xuaát vaø voán ñaàu tö phi saûn xuaát. Nhö vaäy, voán ñaàu tö hieåu theo nghóa roäng laø toaøn boä nguoàn löïc ñöa vaøo hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá – xaõ hoäi. Hieåu theo nghóa heïp voán ñaàu tö laø nguoàn GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 7 löïc ñöôïc theå hieän baèng tieàn cuûa moãi caù nhaân, doanh nghieäp vaø cuûa quoác gia ñöa vaøo hoaït ñoäng kinh teá – xaõ hoäi. Hoaït ñoäng ñaàu tö laø vieäc söû duïng voán ñaàu tö ñeå phuïc hoài naêng löïc saûn xuaát vaø taïo ra naêng löïc saûn xuaát môùi, ñoù laø quùa trình chuyeån hoùa voán thaønh caùc taøi saûn phuïc vuï cho quùa trình saûn xuaát nhaèm laøm taêng taøi saûn caù nhaân, taøi saûn doanh nghieäp vaø taøi saûn quoác gia. 1.1.2 Caùc nguoàn voán ñaàu tö: Toaøn boä thu nhaäp cuûa moät quoác gia trong quaù trình söû duïng ñöôïc chia thaønh ba quõy: quõy buø ñaép, quõy tích luõy vaø quõy tieâu duøng. Quõy buø ñaép vaø quõy tích luõy laø nguoàn goác ñeå hình thaønh voán ñaàu tö. Quõy buø ñaép veà baûn chaát chæ nhaèm buø ñaép laïi nhöõng taøi saûn ñaõ hao moøn, nhöng trong quùa trình söû duïng noù cuõng coù yù nghóa ñoùng goùp vaøo quùa trình ñaàu tö taêng tröôûng kinh teá gaén lieàn vôùi quùa trình ñoåi môùi coâng ngheä. Quõy tích luõy laø nguoàn cô baûn ñeå ñaàu tö cho taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá. Toaøn boä quõy tích luõy ñöôïc hình thaønh töø caùc khoaûn tieát kieäm. Xu höôùng chung laø khi neàn kinh teá caøng phaùt trieån thì tyû leä tích luõy coù khaû naêng caøng cao. Ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, ñaëc bieät laø nhöõng nöôùc coù thu nhaäp thaáp thì quy moâ vaø tyû leä tích luõy ñeàu thaáp trong khi yeâu caàu cuûa söï phaùt trieån kinh teá ngaøy caøng taêng ñoøi hoûi nguoàn voán ñaàu tö lôùn. Ñieàu ñoù ñaët ra söï caàn thieát phaûi coù nguoàn hoã trôï voán töø nöôùc ngoaøi. Maët khaùc, trong söï giao löu quoác teá vaø toaøn caàu hoùa kinh teá hieän nay, ngay ñoái vôùi caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån vaãn caàn coù söï keát hôïp giöõa voán ñaàu tö trong nöôùc vaø voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå phaùt trieån kinh teá. Nhö vaäy, ñoái vôùi moät nöôùc voán ñaàu tö ñöôïc hình thaønh töø tieát kieäm trong nöôùc vaø tieát kieäm cuûa nöôùc ngoaøi. Tieát kieäm trong nöôùc bao goàm: tieát kieäm cuûa Ngaân saùch nhaø nöôùc, tieát kieäm cuûa caùc doanh nghieäp, caùc toå chöùc kinh teá vaø tieát kieäm cuûa daân cö, ñaây laø nguoàn hình thaønh voán ñaàu tö trong nöôùc. Tieát kieäm cuûa nöôùc ngoaøi hình thaønh voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi döôùi caùc daïng ñaàu tö tröïc tieáp, giaùn tieáp vaø voán vieän trôï phaùt trieån. 1.1.2.1 Nguoàn voán ñaàu tö trong nöôùc. Nguoàn voán ñaàu tö trong nöôùc theå hieän söùc maïnh noäi löïc cuûa moät quoác gia. Nguoàn voán naøy coù öu ñieåm laø oån ñònh, beàn vöõng, chi phí thaáp, giaûm thieåu ñöôïc GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 8 ruûi ro vaø haäu quûa xaáu ñoái vôùi neàn kinh teá do nhöõng taùc ñoäng töø beân ngoaøi. Nguoàn voán trong nöôùc ñöôïc hình thaønh töø caùc nguoàn tieát kieäm trong neàn kinh teá. Voán Ngaân saùch nhaø nöôùc (NSNN) hay tieát kieäm cuûa NSNN: laø soá cheânh leäch döông giöõa toång caùc khoaûn thu mang tính khoâng hoaøn laïi (chuû yeáu laø thueá ) vôùi toång chi tieâu duøng cuûa ngaân saùch. Tieát kieäm ôû khaâu taøi chính naøy seõ hình thaønh neân nguoàn voán ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc. Ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, do tieát kieäm cuûa neàn kinh teá bò haïn cheá, cho neân, ñeå duy trì söï taêng tröôûng kinh teá vaø môû roäng ñaàu tö ñoøi hoûi nhaø nöôùc phaûi gia taêng tieát kieäm NSNN treân cô sôû keát hôïp hoaøn thieän chính saùch thueá vaø chi tieâu. Nhö vaäy, voán ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc laø moät phaàn tieát kieäm chi tieâu duøng thöôøng xuyeân cuûa NSNN ñeå chi cho ñaàu tö phaùt trieån. Nguoàn voán naøy phuï thuoäc vaøo khaû naêng taäp trung thu nhaäp quoác daân vaøo NSNN vaø quy moâ chi tieâu duøng thöôøng xuyeân cuûa NSNN. Voán ñaàu tö cuûa caùc doanh nghieäp, caùc toå chöùc kinh teá: laø khoaûn tieát kieäm cuûa caùc doanh nghieäp (doanh nghieäp nhaø nöôùc vaø doanh nghieäp tö nhaân), caùc toå chöùc kinh teá (goïi chung laø caùc coâng ty). Khoaûn tieát kieäm naøy ñöôïc hình thaønh töø lôïi nhuaän trong kinh doanh daønh boå sung voán kinh doanh (hay coøn goïi laø lôïi nhuaän khoâng chia) vaø quõy khaáu hao taøi saûn coá ñònh cuûa coâng ty. Tieát kieäm cuûa coâng ty laø moät boä phaän quan troïng cuûa voán ñaàu tö nhaèm môû roäng quy moâ kinh doanh, ñoåi môùi trang thieát bò, ñoåi môùi coâng ngheä, naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp hoaëc ñaàu tö thaønh laäp doanh nghieäp môùi goùp phaàn phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc. Voán huy ñoäng trong daân cö : laø khoaûn tieát kieäm cuûa caùc hoä gia ñình vaø caùc toå chöùc ñoaøn theå xaõ hoäi, khoaûn tieát kieäm naøy phuï thuoäc vaøo thu nhaäp vaø chi tieâu cuûa caùc hoä gia ñình. Ñaây laø khoaûn tieàn coøn laïi cuûa thu nhaäp sau khi ñaõ söû duïng cho tieâu duøng thöôøng xuyeân. Quy moâ tieát kieäm trong khu vöïc daân cö chòu aûnh höôûng bôûi caùc nhaân toá tröïc tieáp nhö : trình ñoä phaùt trieån kinh teá; thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi; chính saùch laõi suaát; chính saùch thueá; chính saùch an sinh xaõ hoäi; söï oån ñònh kinh teá vó moâ… GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 9 Tieát kieäm cuûa khu vöïc daân cö giöõ vai troø quan troïng trong heä thoáng taøi chính do coù khaû naêng chuyeån hoùa nhanh choùng thaønh caùc nguoàn voán ñaàu tö thoâng qua caùc hình thöùc nhö : gôûi tieát kieäm vaøo caùc toå chöùc tín duïng, mua chöùng khoaùn treân thò tröôøng taøi chính, tröïc tieáp ñaàu tö kinh doanh…Tieát kieäm cuûa khu vöïc daân cö cuõng deã daøng chuyeån thaønh nguoàn voán ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc thoâng qua vieäc mua traùi phieáu chính phuû hoaëc chuyeån thaønh nguoàn voán ñaàu tö cuûa doanh nghieäp baèng vieäc mua traùi phieáu, coå phieáu cuûa caùc coâng ty phaùt haønh. 1.1.2.2 Nguoàn voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi bao goàm voán ñaàu tö giaùn tieáp vaø voán ñaàu tö tröïc tieáp. Voán ñaàu tö giaùn tieáp laø nhöõng khoaûn ñaàu tö thöïc hieän thoâng qua caùc hoaït ñoäng cho vay vaø vieän trôï. Nguoàn voán coù theå laø cuûa chính phuû caùc nöôùc, coù theå laø cuûa caùc toå chöùc quoác teá . Ñaàu tö giaùn tieáp nöôùc ngoaøi bao goàm vieän trôï phaùt trieån chính thöùc (ODA) vaø vieän trôï cuûa caùc toå chöùc phi chính phuû (NGO). Vieän trôï phaùt trieån chính thöùc (ODA: Official Development Assistance). ODA laø nguoàn taøi trôï phaùt trieån do caùc cô quan chính thöùc (chính quyeàn trung öông hay ñòa phöông) cuûa moät nöôùc hoaëc moät toå chöùc quoác teá vieän trôï cho caùc nöôùc ñang phaùt trieån nhaèm thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa caùc nöôùc naøy. Nguoàn ODA khoâng chæ töø caùc nöôùc Chaâu Aâu chieám ñaïi boä phaän khoaûng 85%, ngoaøi ra coøn töø Nga vaø caùc nöôùc Ñoâng Aâu 10% vaø caùc nöôùc AÛ Raäp coù daàu moû 5%. Nguoàn vieän trôï phaùt trieån chính thöùc ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû song phöông hoaëc ña phöông. Trong ñoù vieän trôï song phöông chieám ñeán 80% trong toång nguoàn ODA. Vieän trôï ña phöông thöôøng chieám 20% vaø ñöôïc thöïc hieän thoâng qua caùc toå chöùc quoác teá nhö caùc toå chöùc Lieân Hieäp Quoác (UNDP, UNICEF…); IMF; WB; ADB; OPEC…. Noäi dung cuûa vieän trôï ODA goàm: + Vieän trôï khoâng hoaøn laïi ( thöôøng chieám 25% toång voán ODA). + Hôïp taùc kyõ thuaät. + Cho vay öu ñaõi: bao goàm cho vay khoâng laõi suaát vaø cho vay vôùi laõi suaát öu ñaõi (laõi suaát thaáp, thôøi haïn traû nôï daøi). GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 10 Nguoàn vieän trôï ODA thöôøng ñöôïc ñaàu tö cho coâng coäng ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån nhö ñaàu tö cho giaùo duïc, y teá, giao thoâng …Nguoàn voán ODA tuy coù öu ñieåm veà chi phí söû duïng, nhöng caùc nöôùc tieáp nhaän duøng nguoàn voán naøy thöôøng xuyeân phaûi ñoái maët vôùi nhöõng thöû thaùch raát lôùn ñoù laø gaùnh naëng nôï quoác gia trong töông lai, chaáp nhaän nhöõng ñieàu kieän vaø raøng buoäc khaét khe veà thuû tuïc chuyeån giao voán, ñoâi khi coøn gaén vôùi caû nhöõng ñieàu kieän veà chính trò cuûa Chính phuû vaø caùc toå chöùc quoác teá ñoái vôùi Chính phuû nöôùc tieáp nhaän. Beân caïnh ñoù, do trình ñoä quaûn lyù cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån coøn thaáp cho neân hieäu quaû söû duïng nguoàn voán naøy khoâng cao, laøm cho nhieàu nöôùc laâm vaøo caûnh nôï naàn choàng chaát vaø neàn kinh teá khoâng phaùt trieån ñöôïc. Vì vaäy, vaán ñeà quan troïng laø caàn phaûi naâng cao hieäu quûa quaûn lyù vaø söû duïng nguoàn voán ODA ñeå ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu phaùt trieån kinh teá ñaõ ñeà ra. Vieän trôï cuûa caùc toå chöùc phi chính phuû (NGO: Non – Government Organization) laø caùc khoaûn vieän trôï khoâng hoaøn laïi. Tröôùc ñaây loaïi vieän trôï naøy chuû yeáu laø vaät chaát, ñaùp öùng nhöõng nhu caàu phuïc vuï cho muïc ñích nhaân ñaïo nhö cung caáp thuoác men cho caùc trung taâm y teá, choã ôû vaø löông thöïc cho caùc naïn nhaân thieân tai… Hieän nay, loaïi vieän trôï naøy ñöôïc thöïc hieän nhieàu hôn baèng caùc chöông trình phaùt trieån daøi haïn, coù söï hoã trôï cuûa caùc chuyeân gia thöôøng truù vaø tieàn maët nhö huaán luyeän nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc baûo veä söùc khoûe, thieát laäp caùc döï aùn tín duïng, cung caáp nöôùc saïch ôû noâng thoân, cung caáp dinh döôõng vaø söùc khoûe ban ñaàu… Voán ñaàu tö tröïc tieáp cuûa nöôùc ngoaøi (FDI: Foreign Direct Investment): ñaây laø nguoàn voán do caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöa voán vaøo moät nöôùc ñeå ñaàu tö tröïc tieáp baèng vieäc thöïc hieän caùc döï aùn saûn xuaát, kinh doanh, goùp voán vaøo caùc coâng ty, lieân doanh hoaëc caùc doanh nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi. Laø nguoàn voán lôùn coù yù nghóa quan troïng ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá, FDI ñaõ vaø ñang trôû thaønh hình thöùc huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi phoå bieán, taïo neân söï caïnh tranh gay gaét giöõa caùc nöôùc ñang phaùt trieån khi maø caùc nöôùc phaùt trieån ñang dòch chuyeån voán ñi tìm cô hoäi ñaàu tö ôû nöôùc ngoaøi nhaèm gia taêng khai thaùc lôïi theá so saùnh. Ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi mang yù nghiaõ quan troïng trong vieäc taïo neân cuù hích ban ñaàu cho söï taêng tröôûng. Bôûi leõ, khaùc vôùi nguoàn voán ODA, FDI khoâng chæ ñôn thuaàn ñöa voán ngoaïi teä vaøo nöôùc GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 11 sôû taïi, maø coøn keøm theo chuyeån giao coâng ngheä, trình ñoä quaûn lyù tieân tieán vaø khaû naêng tieáp caän thò tröôøng theá giôùi. Tieáp nhaän FDI laø lôïi theá hieån nhieân maø thôøi ñaïi taïo ra cho caùc nöôùc ñang phaùt trieån, caùc nöôùc tieáp nhaän caàn phaûi bieát khai thaùc trieät ñeå caùc lôïi theá coù theå coù cuûa nguoàn voán naøy. Tuy nhieân, FDI veà thöïc chaát cuõng laø moät khoaûn nôï, tröôùc sau noù vaãn khoâng thuoäc quyeàn sôû höõu vaø chi phoái cuûa nöôùc sôû taïi, nhaø ñaàu tö vaãn toaøn quyeàn söû duïng voán. Ngaøy hoâm nay nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöa voán vaøo ñaàu tö vaø khi heát haïn hoï laïi ruùt voán ra gioáng nhö caùc khoaûn nôï - coù vay coù traû. Hôn nöõa trong caùc khoaûn vay nôï, möùc laõi suaát thöôøng do hai beân thoûa thuaän tröôùc, coøn trong ñaàu tö tröïc tieáp, chuû ñaàu tö bao giôø cuõng möu caàu lôïi nhuaän ñoái ña. Ngoaøi ra, caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö coøn coù theå phaûi gaùnh chòu moät soá thieät thoøi do phaûi daønh moät soá öu ñaõi cho caùc nhaø ñaàu tö hay bò caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi chuyeån giaù thoâng qua nhaäp khaåu caùc nhaân toá ñaàu vaøo vaø xuaát khaåu saûn phaåm, cuõng nhö coù theå bò chuyeån giao coâng ngheä vaø kyõ thuaät laïc haäu. Voán ñaàu tö thoâng qua thò tröôøng voán. - Phaùt haønh chöùng khoaùn treân thò tröôøng chöùng khoaùn (TTCK) trong nöôùc. Vôùi söï chuyeân moân hoùa veà mua baùn caùc loaïi chöùng khoaùn, TTCK ñöôïc xem nhö moät cô sôû haï taàng taøi chính ñeå huy ñoäng moïi nguoàn voán nhaøn roãi cuûa coâng chuùng trong vaø ngoaøi nöôùc, taïo neân nguoàn voán ñaàu tö trung vaø daøi haïn cho neàn kinh teá. TTCK coù nhöõng öu ñieåm laø huy ñoäng voán vôùi phaïm vi roäng raõi vaø linh hoaït, ñaùp öùng nhanh choùng nhöõng nhu caàu khaùc nhau cuûa ngöôøi caàn voán, ñaûm baûo hieäu quûa vaø thôøi gian löïa choïn. Coøn ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö, treân TTCK, caùc hình thöùc boû voán cuûa hoï trôû neân linh hoaït, vì vaäy coù theå haïn cheá toái ña nhöõng ruûi ro trong ñaàu tö… Ngaøy nay TTCK ñaõ trôû thaønh moät keânh huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi raát hieäu quûa; ñoàng thôøi taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho neàn kinh teá trong nöôùc hoøa nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi. - Phaùt haønh chöùng khoaùn treân thò tröôøng taøi chính quoác teá. Öu ñieåm cuûa phöông thöùc naøy laø huy ñoäng voán tröïc tieáp, khoâng phaûi thoâng qua caùc toå chöùc taøi chính trung gian neân chi phí söû duïng voán thaáp hôn caùc khoaûn vay tín duïng. Ngöôøi ñi vay coù theå laø doanh nghieäp hoaëc chính phuû. Tuy nhieân, vieäc tìm kieám voán treân thò tröôøng taøi chính quoác teá vaãn coù nhieàu khoù khaên vaø thöû thaùch, ñaëc bieät laø caùc tieâu chuaån tín nhieäm cuûa chöùng khoaùn ñeå ñöôïc chaáp nhaän giao dòch GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 12 taïi caùc thò tröôøng taøi chính quoác teá. Do vaäy, caùc loaïi chöùng khoaùn löu haønh treân thò tröôøng taøi chính quoác teá phoå bieán laø traùi phieáu chính phuû. Ngoaøi ra, vieäc huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi coøn ñöôïc thöïc hieän thoâng qua caùc hoaït ñoäng thueâ taøi chính, tín duïng thöông maïi, tín duïng ngaân haøng… Nhö vaäy, voán cho ñaàu tö phaùt trieån neàn kinh teá ñöôïc huy ñoäng töø caû nguoàn voán trong nöôùc laãn nguoàn voán nöôùc ngoaøi. Moãi nguoàn voán coù öu theá vaø nhöôïc ñieåm rieâng, ñoøi hoûi caùc nöôùc caàn phaûi bieát thai thaùc vaø söû duïng caùc nguoàn voán moät caùch thích hôïp ñeå thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá nhanh vaø beàn vöõng. 1.2 Vai troø cuûa voán vôùi quùa trình phaùt trieån kinh teá. Trong quùa trình ñaàu tö ñeå taïo söï taêng tröôûng vaø phaùt trieån thì yeáu toá vaät chaát coù tính tieàn ñeà khoâng theå thieáu ñöôïc ñoù laø voán. Töø thöïc tieãn cuûa caùc nöôùc coù möùc taêng tröôûng cao cho thaáy voán laø moät nhaân toá ñaëc bieät quan troïng, laø chìa khoaù cuûa söï thaønh coâng veà taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá. Cuï theå: Vai troø cuûa voán ñoái vôùi phaùt trieån kinh teá theå hieän qua vieäc voán baûo ñaûm söï keát hôïp caân ñoái giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö taïo neân söï caân baèng kinh teá vó moâ. Tieát kieäm chính laø nguoàn goác cuûa ñaàu tö, nhöng trong neàn kinh teá thò tröôøng, tieát kieäm vaø ñaàu tö ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc chuû theå khaùc nhau. Coâng chuùng quyeát ñònh tieát kieäm bao nhieâu trong thu nhaäp cuûa mình vaø doanh nghieäp quyeát ñònh môû roäng quy moâ ñaàu tö ôû möùc ñoä naøo, taát caû ñeàu laø nhöõng bieán coá ñoäc laäp. Vì vaäy, giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö khoù aên khôùp vôùi nhau, neân deã daãn ñeán tình traïng neàn kinh teá bò thöøa hoaëc thieáu voán laøm cho söï phaùt trieån khoâng oån ñònh, taêng tröôûng thaáp, thaát nghieäp gia taêng… Nhö vaäy, ñeå oån ñònh neàn kinh teá vaø thieát laäp söï caân baèng giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö ñoøi hoûi phaûi coù söï can thieäp cuûa nhaø nöôùc. Trong tình traïng thöøa voán, nhaø nöôùc phaûi khuyeán khích ñaàu tö vaø kích caàu tieâu duøng ñeå tieâu hoaù coù hieäu quûa löôïng voán töø tieát kieäm. Trong tröôøng hôïp thieáu voán, nhaø nöôùc phaûi coù chính saùch thu huùt voán töø beân ngoaøi, kieåm soaùt vaø naâng cao hieäu quaû haáp thuï voán cuûa neàn kinh teá, ñoàng thôøi phaûi thöïc haønh tieát kieäm ñeå naâng cao tyû troïng nguoàn voán trong nöôùc. Söï chu chuyeån voán seõ taïo neân söï caân baèng vó moâ giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö , goùp phaàn oån ñònh vaø phaùt trieån kinh teá. Vai troø cuûa voán coøn theå hieän ôû choã, voán taùc ñoäng ñeán toác ñoä taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá. Thieáu voán caùc nguoàn löïc töï nhieân nhö ñaát ñai, taøi nguyeân, GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 13 lao ñoäng chæ naèm döôùi daïng tieàm naêng. Muoán khai thaùc toát caùc nguoàn löïc naøy ñoøi hoûi neàn kinh teá luoân phaûi duy trì moät tyû leä voán ñaàu tö nhaát ñònh. Thaät vaäy, moâ hình taêng tröôûng kinh teá cuûa Harrod – Domar ñaõ chöùng minh coù söï quan heä tyû leä thuaän giöõa tyû leä voán ñaàu tö vaø tyû leä taêng tröôûng thu nhaäp quoác noäi (GDP). Möùc taêng GDP = Möùc taêng voán ñaàu tö / ICOR (ICOR laø heä soá taêng tröôûng voán – ñaàu ra, bieåu thò hieäu quûa cuûa vieäc söû duïng voán ñaàu tö) Nhö vaäy, vôùi heä soá ICOR nhaát ñònh thì tyû leä voán ñaàu tö taêng leân seõ laøm taêng toác ñoä taêng tröôûng vaø ngöôïc laïi. Theo toång keát cuûa Ngaân haøng Theá giôùi veà söï taêng tröôûng ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån trong giai ñoaïn 1965-1987 vaø ngay caû ôû caùc nöôùc phaùt trieån cho thaáy, nhoùm nöôùc taêng tröôûng cao, beân caïnh vieäc söû duïng voán ñaàu tö coù hieäu quûa, luoân coù tyû leä ñaàu tö lôùn hôn nhoùm nöôùc coù möùc taêng tröôûng chaäm. Ngoaøi nhöõng taùc ñoäng ñeán toác ñoä taêng tröôûng kinh teá, vieäc duy trì laâu daøi nguoàn cung caáp voán ñaàu tö moät caùch thích hôïp vaø hieäu quaû seõ goùp phaàn quan troïng ñeå ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu phaùt trieån kinh teá. Ñieàu naøy theå hieän tröôùc heát ôû taùc ñoäng cuûa voán ñaàu tö ñeán vieäc phaùt trieån cô sôû haï taàng vaø söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá. Ñaàu tö voán vaøo cô sôû haï taàng seõ taïo neàn taûng cho söï phaùt trieån kinh teá moät caùch vöõng chaéc. Vieäc kieán taïo cô sôû haï taàng luoân phaûi ñi tröôùc moät böôùc ñeå môû ñöôøng cho neàn kinh teá phaùt trieån. Ngaân haøng Theá giôùi ñaõ nhaän ñònh raèng söï gia taêng toång saûn phaåm quoác gia thöôøng töông öùng vôùi söï gia taêng voán ñaàu tö vaøo cô sôû haï taàng. Vì vaäy, muoán phaùt trieån kinh teá caàn phaûi coù moät löôïng voán lôùn ñeå ñaàu tö vaøo cô sôû haï taàng. Maët khaùc, ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích phaùt trieån kinh teá nhanh vaø beàn vöõng, caàn phaûi taïo cô caáu kinh teá toái öu phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm tình hình cuûa moãi nöôùc. Moät cô caáu kinh teá toái öu luoân baûo ñaûm söï phaùt trieån caân ñoái, haøi hoaø caû veà cô caáu ngaønh vaø cô caáu vuøng vaø laõnh thoå. Ôû ñaây, voán ñaàu tö ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc khai thaùc hieäu quaû caùc nguoàn löïc tieàm naêng taïo ra ñoäng löïc ñaåy maïnh chuyeån dòch cô caáu theo höôùng toái öu, töø ñoù taïo ra söï phaùt trieån nhanh vaø beàn vöõng. Voán coøn laø ñieàu kieän khoâng theå thieáu trong vieäc taïo ra coâng aên vieäc laøm, qua ñoù naâng cao ñôøi soáng vaät chaát vaø vaên hoaù tinh thaàn cho ngöôøi daân, goùp phaàn GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 14 vaøo vieäc phaùt trieån giaùo duïc, y teá, vaên hoaù xaõ hoäi, thuùc ñaåy xaõ hoäi theo höôùng coâng baèng, vaên minh. Moãi loaïi voán ñaàu tö ñeàu coù nhöõng vai troø rieâng bieät ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá. Voán Ngaân saùch nhaø nöôùc. Moät trong caùc chöùc naêng quan troïng cuûa nhaø nöôùc hieän ñaïi laø chöùc naêng toå chöùc kinh teá. Ñeå thöïc hieän chöùc naêng naøy nhaø nöôùc söû duïng moät trong nhöõng coâng cuï taøi chính vó moâ laø NSNN ñeå phoái hôïp caùc nguoàn taøi chính cho söï phaùt trieån caùc ngaønh kinh teá quoác daân. Chi ñaàu tö phaùt trieån ñöôïc caáp phaùt chuû yeáu töø ngaân saùch trung öông vaø moät boä phaän ñaùng keå töø ngaân saùch ñòa phöông. Chi ñaàu tö phaùt trieån bao goàm nhöõng khoaûn chi cô baûn sau: - Chi ñaàu tö xaây döïng cô baûn theo caùc döï aùn phaùt trieån ñöôïc hoaïch ñònh bôûi nhaø nöôùc cho caùc coâng trình thuoäc keát caáu haï taàng, caùc coâng trình kinh teá, caùc coâng trình vaø döï aùn phaùt trieån vaên hoùa xaõ hoäi. - Chi ñaàu tö vaø hoã trôï voán cho caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc. - Chi goùp voán coå phaàn, voán lieân doanh vaøo caùc doanh nghieäp thuoäc lónh vöïc caàn thieát coù söï tham gia cuûa nhaø nöôùc. - Chi cho quõy hoã trôï ñaàu tö quoác gia vaø caùc quõy hoã trôï phaùt trieån ñoái vôùi caùc chöông trình, döï aùn phaùt trieån kinh teá. - Chi döï tröõ nhaø nöôùc. Trong toång soá chi cuûa taøi chính nhaø nöôùc cho ñaàu tö phaùt trieån thì khoaûn chi ñaàu tö xaây döïng caùc coâng trình keát caáu haï taàng kinh teá xaõ hoäi laø khoaûn taøi chính ñöôïc ñaàu tö cho caùc chöông trình phaùt trieån kinh teá coù tính chaát hình thaønh theá caân ñoái cuûa neàn kinh teá, taïo ra tieàn ñeà kích thích quùa trình vaän ñoäng voán cuûa caùc doanh nghieäp vaø tö nhaân, nhaèm muïc ñích taêng tröôûng kinh teá. Chi ñaàu tö xaây döïng cô baûn töø nguoàn taøi chính cuûa nhaø nöôùc höôùng vaøo cuûng coá vaø phaùt trieån heä thoáng cô sôû haï taàng cuûa neàn kinh teá (chi ñaàu tö cho caàu coáng, beán caûng, saân bay, heä thoáng thuûy lôïi, naêng löôïng, vaän taûi, vieãn thoâng…), caùc ngaønh coâng nghieäp cô baûn, caùc coâng trình kinh teá coù tính chieán löôïc, caùc coâng trình troïng ñieåm phuïc vuï phaùt trieån vaên hoùa xaõ hoäi, phuùc lôïi coâng coäng. Söï tham gia cuûa nhaø nöôùc vaøo caùc GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 15 lónh vöïc naøy coù yù nghóa raát quan troïng ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi; bôûi noù nhaèm kích thích ñaàu tö, giaûm chi phí saûn xuaát, môû roäng thò tröôøng, taêng cöôøng khaû naêng caïnh tranh ñoàng thôøi taïo ra caùc trung taâm kinh teá. Voán caáp phaùt thuoäc NSNN ñöôïc söû duïng ñeå ñaàu tö theo keá hoaïch nhaø nöôùc ñoái vôùi nhöõng döï aùn xaây döïng cô sôû haï taàng kinh teá, caùc döï aùn troàng röøng ñaàu nguoàn, röøng phoøng hoä, vöôøn quoác gia, khu baûo toàn thieân nhieân, caùc döï aùn xaây döïng coâng trình vaên hoùa, xaõ hoäi, phuùc lôïi coâng coäng, quaûn lyù nhaø nöôùc, khoa hoïc kyõ thuaät, an ninh quoác phoøng vaø caùc döï aùn troïng ñieåm cuûa nhaø nöôùc do chính phuû quyeát ñònh maø khoâng coù khaû naêng tröïc tieáp thu hoái voán. Voán tín duïng öu ñaõi thuoäc NSNN duøng ñeå chi ñaàu tö ñoái vôùi caùc döï aùn xaây döïng cô sôû haï taàng kinh teá, caùc cô sôû saûn xuaát taïo vieäc laøm, caùc döï aùn ñaàu tö troïng ñieåm cuûa nhaø nöôùc trong töøng thôøi kyø vaø moät soá döï aùn khaùc coù khaû naêng thu hoài voán ñaõ ñöôïc xaùc ñònh trong keá hoaïch ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc. Voán tín duïng ngaân haøng. Tín duïng ngaân haøng laø chieác caàu noái giöõa caùc nguoàn cung caàu veà voán tieàn teä trong neàn kinh teá. Baèng vieäc huy ñoäng caùc nguoàn voán taïm thôøi nhaøn roãi töø caùc caù nhaân, caùc toå chöùc kinh teá ñeå boå sung kòp thôøi cho nhöõng doanh nghieäp, caù nhaân ñang gaëp thieáu huït veà voán moät khoaûn voán ñaàu tö caàn thieát ñeå phaùt trieån treân nguyeân taéc coù hoaøn traû. Caùc toå chöùc tín duïng goùp phaàn quan troïng trong vieäc ñieàu tieát caùc nguoàn voán taïo ñieàu kieän cho quaù trình saûn xuaát kinh doanh khoâng bò giaùn ñoaïn, ñoàng thôøi coøn giuùp cho caùc doanh nghieäp boå sung voán ñaàu tö ñeå môû roäng hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, ñoåi môùi coâng ngheä, caûi tieán quaûn lyù, töø ñoù thuùc ñaåy kinh teá phaùt trieån. Tín duïng ngaân haøng goùp phaàn khai thaùc coù hieäu quûa tieàm naêng veà lao ñoäng, ñaát ñai vaø taøi nguyeân thieân nhieân saün coù. Lao ñoäng Vieät Nam coøn raát doài daøo nhöng chöa ñöôïc khai thaùc söû duïng hôïp lyù. Neáu ngaønh ngaân haøng coù chính saùch phuø hôïp nhö ñaåy maïnh cho vay hoä saûn xuaát, môû roäng ñaàu tö voán tôùi taát caû caùc thaønh phaàn kinh teá, ñaàu tö vaøo caùc ngaønh, caùc lónh vöïc coù tieàm naêng phaùt trieån, coù lôïi theá caïnh tranh, seõ goùp phaàn khai thaùc tieàm naêng kinh teá, taän duïng söùc lao ñoäng xaõ hoäi, naâng cao hieäu quûa söû duïng ñaát ñai, maët nöôùc nhaèm taêng theâm cuûa caûi, vaät chaát, goùp phaàn taêng tröôûng kinh teá vaø gia taêng xuaát khaåu ñeå mang ngoaïi teä veà cho xaõ hoäi. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 16 Voán ñaàu tö cuûa caùc doanh nghieäp, caùc toå chöùc kinh teá. Caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc (DNNN) ñöôïc xaùc ñònh laø thaønh phaàn giöõ vai troø chuû ñaïo trong neàn kinh teá hieän ñang naém giöõ moät khoái löôïng voán Nhaø nöôùc khaù lôùn. Vôùi chuû tröông tieáp tuïc ñoåi môùi DNNN, hieäu quûa hoaït ñoäng cuûa khu vöïc kinh teá naøy ngaøy caøng ñöôïc khaúng ñònh, tích luõy cuûa caùc DNNN ngaøy caøng taêng vaø ñoùng goùp ñaùng keå vaøo toång qui moâ voán ñaàu tö cuûa toaøn xaõ hoäi. Voán cuûa caùc doanh nghieäp tö nhaân, caùc toå chöùc kinh teá laø moät boä phaän khoâng theå thieáu cuûa voán ñaàu tö. Bôûi caùc doanh nghieäp luoân coù nhu caàu ñaàu tö ñeå môû roäng quy moâ kinh doanh, ñoåi môùi trang thieát bò, ñoåi môùi coâng ngheä, naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp hoaëc ñaàu tö thaønh laäp doanh nghieäp môùi töø ñoù goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc. Voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Ngoaøi caùc ñieàu kieän öu ñaõi veà laõi suaát, thôøi haïn cho vay daøi, khoái löôïng voán vay töông ñoái lôùn, voán ODA bao giôø cuõng coù yeáu toá khoâng hoaøn laïi khoaûng 25%. Voán ñaàu tö tröïc tieáp FDI khoâng chæ ñôn thuaàn laø voán ngoaïi teä, maø coøn keøm theo chuyeån giao coâng ngheä, trình ñoä quaûn lyù tieân tieán vaø khaû naêng tieáp caän thò tröôøng theá giôùi. Vì theá loaïi voán naøy coù taùc duïng cöïc kyø to lôùn ñoái vôùi quùa trình coâng nghieäp hoùa-hieän ñaïi hoùa, söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá vaø toác ñoä taêng tröôûng nhanh ôû caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö. 1.3 Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quûa söû duïng voán. Voán ñaàu tö laø yeáu toá vaät chaát quyeát ñònh toác ñoä taêng tröôûng vaø naâng cao söùc caïnh tranh cuûa moät neàn kinh teá. Nhöng taêng tröôûng kinh teá vaø khaû naêng caïnh tranh cuûa moät quoác gia khoâng chæ döïa vaøo löôïng voán ñaàu tö nhieàu hay ít, maø quan troïng hôn laø hieäu quûa söû duïng löôïng voán naøy nhö theá naøo. Phaûn aùnh hieäu quûa söû duïng voán ñaàu tö coù nhieàu chæ tieâu vaø phöông phaùp tính toaùn khaùc nhau, nhöng chæ tieâu toång hôïp hôn caû laø döïa vaøo heä soá ICOR (ICOR laø heä soá gia taêng voán – ñaàu ra) trong moâ hình taêng tröôûng kinh teá do hai nhaø kinh teá Roy Harrod ôû Anh vaø Evsay Domar ôû Myõ ñaõ chæ ra. Heä soá naøy coù theå tính baèng coâng thöùc sau. I ICOR = (laàn) Δ GDP GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 17 Trong ñoù: I : Toång voán ñaàu tö phaùt trieån. Δ GDP : Möùc taêng GDP Heä soá ICOR theo phöông phaùp naøy theå hieän: Ñeå taêng theâm moät ñoàng GDP caàn phaûi taêng theâm bao nhieâu ñoàng voán ñaàu tö phaùt trieån toaøn xaõ hoäi. Möùc taêng GDP tyû leä thuaän vôùi möùc taêng voán ñaàu tö vaø tyû leä nghòch vôùi heä soá ICOR. Do vaäy, neàn kinh teá caøng phaùt trieån, ñeå taêng 1% GDP thì caàn löôïng voán ñaàu tö caøng voán. Ngoaøi ra coøn coù nhieàu chæ tieâu khaùc phaûn aùnh hieäu quûa cuûa vieäc söû duïng voán ñaàu tö nhö : - Tyû soá giaù trò xuaát khaåu / voán ñaàu tö. Chæ tieâu naøy ñöôïc ño baèng toång giaù trò xuaát khuaåu treân voán ñaàu tö, noù söû duïng ñeå ño löôøng khaû naêng taïo kim ngaïch xuaát khaåu. Chæ tieâu naøy noùi leân raèng vôùi 1 ñoàng voán ñaàu tö seõ taïo ra bao nhieâu giaù trò xuaát khaåu. - Thu ngaân saùch / voán ñaàu tö Chæ tieâu naøy ñöôïc tính baèng toång soá noäp ngaân saùch cuûa caùc ngaønh, lónh vöïc so vôùi voán ñaàu tö thöïc hieän haøng naêm. Chæ tieâu naøy ñöôïc so saùnh giöõa caùc khu vöïc khaùc nhau cuûa neàn kinh teá. Neáu tyû soá thu ngaân saùch treân voán ñaàu tö cuûa khu vöïc naøo cao hôn chöùng toû khu vöïc ñoù ñoùng goùp nhieàu hôn cho NSNN töø 1 ñôn vò voán ñaàu tö vaø chöùng toû khu vöïc naøy hoaït ñoäng hieäu quûa hôn xeùt treân phöông dieän taêng nguoàn thu cho NSNN. Hay caùc chæ tieâu veà keát quûa cuûa hoaït ñoäng ñaàu tö phaûn aùnh hieäu quûa nhö : - Chuyeån dòch cô caáu kinh teá. Voán ñaàu tö tham gia vaøo söï hình thaønh cô caáu voán ñaàu tö theo ngaønh, töø ñoù taùc ñoäng vaøo quùa trình chuyeån dòch cô caáu ngaønh. Treân giaùc ñoä naøy, moät cô caáu ñaàu tö phuø hôïp seõ goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng phuø hôïp vaø qua ñoù goùp phaàn taïo ra söï phaùt trieån. - Thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá. - Naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc… GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 18 CHÖÔNG II THÖÏC TRAÏNG HUY ÑOÄNG VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ BIEÅN BÌNH THUAÄN. 2.1 Kinh teá bieån Bình Thuaän – Vai troø vaø söï phaùt trieån. 2.1.1 Vai troø cuûa kinh teá bieån, ñaûo trong phaùt trieån kinh teá cuûa nöôùc ta. Vieät Nam naèm ôû rìa bieån ñoâng, moät bieån lôùn vaø laø moät boä phaän quan troïng cuûa Chaâu AÙ - Thaùi Bình Döông. Theo Luaät bieån quoác teá vaø tuyeân boá ngaøy 12/5/1977 cuûa Chính phuû ta thì Vieät Nam ngaøy nay laø moät quoác gia bieån, coù dieän tích vuøng bieån roäng gaáp 3 laàn dieän tích ñaát lieàn. Trong vuøng bieån Vieät Nam coù khoaûng 3 ngaøn haûi ñaûo lôùn nhoû, trong ñoù 66 ñaûo coù daân ôû thöôøng xuyeân. Vì vaäy, bieån, vuøng ven bieån vaø caùc haûi ñaûo cuûa nöôùc ta coù vò trí cöïc kyø quan troïng trong phaùt trieån kinh teá, veà chính trò vaø an ninh quoác phoøng. Bieån Ñoâng ñoùng vai troø laø “chieác caàu noái”, laø ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå giao löu kinh teá giöõa nöôùc ta vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi, ñaëc bieät laø vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông. Nhöõng naêm gaàn ñaây, trong xu theá ñoåi môùi vaø phaùt trieån chung cuûa caû nöôùc, kinh teá bieån ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån môùi vaø chieám moät tyû troïng ñaùng keå trong neàn kinh teá quoác daân. Daàu khí laø ngaønh coâng nghieäp khai thaùc quan troïng nhaát ôû theàm luïc ñòa nöôùc ta. Coâng taùc thaêm doø daàu khí ñöôïc xuùc tieán maïnh meõ treân toaøn vuøng bieån, nhaát laø ôû theàm luïc ñòa Ñoâng Nam Boä ñaõ phaùt hieän vaø ñöa vaøo khai thaùc nhieàu moû daàu khí. Ñaây laø nguoàn taøi nguyeân quan troïng khoâng nhöõng ñaùp öùng nhu caàu söû duïng laâu daøi ôû nöôùc ta maø coøn coù theå xuaát khaåu vôùi khoái löôïng lôùn, laøm tieàn ñeà cho söï phaùt trieån nhieàu ngaønh coâng nghieäp töø nguyeân lieäu daàu vaø khí ôû ñaát lieàn. Nguoàn lôïi thuûy saûn vuøng bieån nöôùc ta ñöôïc ñaùnh giaù vaøo loaïi phong phuù trong khu vöïc. Ngoaøi caù bieån laø nguoàn lôïi chính coøn nhieàu loaïi ñaëc saûn khaùc coù giaù trò kinh teá cao nhö toâm, cua, möïc, haûi saâm, rong bieån… Theo ñaùnh giaù sô boä, tröõ löôïng caù bieån Vieät Nam trong phaïm vi ñoä saâu töø 200 m nöôùc trôû vaøo ñaït khoaûng 3 trieäu taán, cho pheùp khai thaùc toái ña haøng naêm töø 1,2 – 1,4 trieäu taán maø GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 19 khoâng aûnh höôûng ñeán nguoàn lôïi. Khaû naêng khai thaùc toâm bieån döï tính khoaûng töø 60 – 70 ngaøn taán/naêm, möïc töø 30 – 40 ngaøn taán/naêm. Caùc loaïi ñaëc saûn khaùc nhö cua, yeán saøo, haûi saâm, baøo ngö, trai ngoïc, soø huyeát, rong bieån… raát phong phuù, döï tính coù theå khai thaùc haøng traêm ngaøn taán/naêm. Ñaây laø nguoàn taøi nguyeân raát coù giaù trò vaø coù trieån voïng phaùt trieån khai thaùc, cheá bieán xuaát khaåu vôùi khoái löôïng lôùn trong töông lai. Ngoaøi ra, khaû naêng to lôùn veà phaùt trieån caûng bieån, vaän taûi bieån, du lòch bieån – ñaûo laø nhöõng yeáu toá quan troïng vaø goùp phaàn ñaåy nhanh toác ñoä taêng tröôûng kinh teá cuûa ñaát nöôùc noùi chung. 2.1.2 Vai troø cuûa bieån, ñaûo Bình Thuaän trong heä thoáng Bieån Ñoâng – Haûi ñaûo. Bình Thuaän laø tænh ven bieån thuoäc mieàn Ñoâng Nam Boä vôùi chieàu daøi 192 km bôø bieån vaø cuïm ñaûo Phuù Quùy goàm 10 ñaûo lôùn nhoû naèm ôû ngoaøi cuøng heä thoáng ñaûo ven bôø cöïc Nam Trung Boä, treân tuyeán giao löu giöõa ñaát lieàn vaø ñaûo Tröôøng Sa (caùch thaønh phoá Phan Thieát 120 km), caùch Vuõng Taøu 200 km, caùch Coân ñaûo 330 km vaø caùch quaàn ñaûo Tröôøng Sa 540 km. Cuïm ñaûo Phuù Quùy naèm gaàn ñöôøng haûi vaän quoác teá vôùi traïm ra ña quan saùt bieån hieän nay coù theå kieåm soaùt toaøn boä tuyeán haûi vaän quoác teá töø Ñoâng Baéc AÙ xuoáng Vònh Thaùi Lan nhö Vladivostok, Tokyo, Osaka, Seoul, Ñaøi Baéc, Hoàng Koâng… tôùi thaønh phoá Hoà Chí Minh, Singapore, Thaùi Lan neân coù vò trí cöïc kyø quan troïng veà an ninh quoác phoøng. Bieån Bình Thuaän laø moät ngö tröôøng khai thaùc haûi saûn quan troïng vaøo baäc nhaát cuûa caû nöôùc ôû cöïc Nam Trung Boä vaø Ñoâng Nam Boä, haøng naêm coù theå khai thaùc 100-150 ngaøn taán haûi saûn. Vieäc môû roäng ngö tröôøng khai thaùc ra vuøng bieån Tröôøng Sa vaø Coân ñaûo seõ cho pheùp taêng saûn löôïng gaáp nhieàu laàn vaø goùp phaàn baûo veä chuû quyeàn laõnh haûi Vieät Nam. Ngoaøi ra, treân vuøng bieån Bình Thuaän qua thaêm doø, khaûo saùt ñaõ phaùt hieän moät soá moû coù daàu vaø khí nhö : Raïng Ñoâng, Ru Bi, Sö tö ñen, Sö töû traéng, Emeraldtheo, ñoàng thôøi vuøng bieån Bình Thuaän coøn naèm gaàn khu vöïc khai thaùc daàu khí lôùn nhaát nöôùc ta hieän nay neân coù nhieàu trieån voïng ñeå trôû thaønh moät cô sôû haäu caàn quan troïng cho ngaønh haûi saûn vaø daàu khí. Vôùi vò trí ñòa lyù vaø tieàm naêng phaùt trieån lôùn lao nhö vaäy, trong chöông trình phaùt trieån kinh teá Bieån Ñoâng – Haûi ñaûo, Bình Thuaän ñöôïc xaùc ñònh laø moät GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 20 trong nhöõng troïng ñieåm trong heä thoáng Bieån Ñoâng – Haûi ñaûo cuûa Vieät Nam caû veà kinh teá laãn quoác phoøng. 2.1.3 Vai troø vaø söï phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän. 2.1.3.1 Ñieàu kieän töï nhieân - xaõ hoäi cuûa Bình Thuaän. Bình Thuaän laø moät Tænh Duyeân haûi thuoäc vuøng kinh teá mieàn Ñoâng Nam boä, khu vöïc coù thò tröôøng soâi ñoäng vaø roäng lôùn, gaàn caùc thaønh phoá coâng nghieäp lôùn cuûa caû nöôùc. Phía baéc giaùp hai Tænh Laâm Ñoàng vaø Ninh Thuaän, phía taây giaùp Tænh Ñoàng Nai, phía taây nam giaùp Tænh Baø Ròa- Vuõng Taøu, phía ñoâng vaø ñoâng nam giaùp bieån ñoâng. Vôùi khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa, muøa möa gaén vôùi muøa gioù Taây nam töø thaùng 5-10 vaø muøa khoâ gaén vôùi muøa gioù Ñoâng baéc töø thaùng 11-4 naêm sau. Trung bình haøng naêm nhieät ñoä khoâng khí 27 oC. Löôïng nöôùc möa 1.200 mm phaân boá töông ñoái ñeàu trong muøa möa. Ñoä maën cuûa nöôùc bieån dao ñoäng töø 31-34o/oo raát thuaän lôïi cho sinh vaät bieån phaùt trieån. Bình Thuaän coù lôïi theá ñaëc bieät veà kinh teá bieån, laø moät trong ba ngö tröôøng lôùn cuûa caû nöôùc, coù vò trí chieán löôïc quan troïng, nhieàu tieàm naêng du lòch, daàu khí, sa khoaùng. Vuøng kinh teá ven bieån vaø haûi ñaûo coù 4 huyeän, 1 thaønh phoá vaø 1 huyeän ñaûo Phuù Quùy laø cöûa ngoõ quan troïng, vò trí thuaän lôïi cho xaây döïng khu kinh teá môû trong töông lai. Bình Thuaän ôû vò trí cöûa ngoõ giao löu kinh teá giöõa Thaønh phoá Hoà Chí Minh, mieàn Ñoâng Nam Boä vôùi mieàn Trung vaø Taây Nguyeân. Heä thoáng quoác loä 1A, quoác loä 28 vaø quoác loä 55 noái lieàn vôùi caùc trung taâm du lòch lôùn cuûa caû nöôùc, Bình Thuaän ñaõ trôû thaønh giao ñieåm cuûa caùc trung taâm du lòch trong vuøng (Nha trang – Ninh chöõ – Ñaø laït – Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø phuï caän). Laø Tænh coù 37 daân toäc, ngoaøi daân toäc kinh chieám ña soá (93%), coøn coù caùc daân toäc coù beà daøy vaên hoùa laâu ñôøi nhö daân toäc Chaêm, Raéc laây, K’Ho… daân soá Bình Thuaän laø1.140.429 ngöôøi naêm 2004. (Nieân giaùm thoáng keâ 2004). GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 21 2.1.3.2 Tieàm naêng nguoàn lôïi bieån cuûa Bình Thuaän. * Taøi nguyeân haûi saûn laø theá maïnh ñaëc tröng cuûa bieån Bình Thuaän. Vôùi dieän tích maët nöôùc bieån 52.000km2, khí haäu vaø ñoä maën cuûa vuøng bieån Bình Thuaän raát thuaän lôïi cho caùc sinh vaät bieån phaùt trieån, tröõ löôïng haûi saûn vuøng bieån Bình Thuaän töø 50m nöôùc trôû vaøo treân 240 ngaøn taán, haøng naêm khai thaùc töø 100-150 ngaøn taán haûi saûn caùc loaïi; chuûng loaïi haûi saûn raát ña daïng vaø phong phuù, coù treân 200 loaïi haûi saûn; trong ñoù coù nhieàu loaïi haûi ñaëc saûn coù giaù trò cao nhö: toâm huøm, möïc, soø loâng, ñieäp, doøm, baøn mai, oác höông, xaø cöø, ngoïc nöõ, haûi saâm, baøo ngö… Tröõ löôïng haûi saûn vuøng khôi töø 50m nöôùc trôû ra chöa ñieàu tra, ñaùnh giaù, nhöng thöïc teá qua ñaùnh baét cho thaáy ñaây laø vuøng bieån coù tieàm naêng haûi saûn lôùn. Doïc bôø bieån vaø ñaûo Phuù Quùy coù nhieàu eo vònh, vuõng coù khaû naêng nuoâi haûi ñaëc saûn treân bieån döôùi nhieàu hình thöùc nhö: nuoâi toâm huøm, caù muù trong loàng, beø; khoanh nuoâi treân bieån moät soá loaïi nhö ñieäp, doøm, soø loâng… vaø troàng moät soá loaøi rong coù giaù trò kinh teá nhö rong suïn, rong caâu… Toaøn Tænh coù khoaûng 1.635 ha baõi boài ven soâng, ven bieån coù khaû naêng nuoâi nöôùc lôï (toâm suù, cua). Vôùi lôïi theá veà ñieàu kieän thieân nhieân öu ñaõi, söï doài daøo veà taøi nguyeân bieån, ngaønh kinh teá thuûy saûn ñöôïc ñaùnh giaù laø ngaønh kinh teá muõi nhoïn; laø ngaønh cung caáp nguoàn ñaïm ñoäng vaät tröïc tieáp cho nhaân daân, nguoàn nguyeân lieäu quan troïng cho cheá bieán xuaát khaåu vaø phuïc vuï du lòch cuûa Tænh. * Taøi nguyeân Du lòch bieån laø öu theá ñaëc bieät, caàn ñöôïc khai thaùc toång hôïp ñeå phaùt trieån maïnh. Vôùi chieàu daøi 192 km traûi daøi treân ñòa baøn 5 huyeän, thaønh phoá, bôø bieån Bình Thuaän coù nhieàu baõi bieån vôùi caûnh quan ñeïp vaø ña daïng, moâi tröôøng sinh thaùi töï nhieân trong laønh taïo neân nhöõng vuøng thu huùt khaùch du lòch raát lôùn nhö: Vónh Thuûy- Raïng- Haøm Tieán- Muõi Neù- Hoøn Rôm (Phan Thieát); Muõi ñieän- Tieán Thaønh- Thuaän quùy – Keâ Gaø (Haøm Thaän Nam); Ñoài Döông (Haøm Taân); Vónh Haûo- Caø naù- Cuø lao cau – Bình Thaïnh (Tuy Phong). GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 22 Bình Thuaän coøn coù caùc danh lam thaéng caûnh vaø di tích vaên hoùa lòch söû ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát ñeán nhö: Khu baûo toàn thieân nhieân Bieån Laïc – Nuùi OÂng, Thaùc Baø, Chuøa Nuùi Takou, Chuøa hang Coå Thaïch, Dinh Thaày Thím, Thaùp Chaøm Poshanö, Vaïn Thuûy Tuù (nôi thôø cuùng caù voi cuûa cö daân ñòa phöông, hieän ñang löu giöõ boä xöông caù voi lôùn nhaát caû nöôùc); Khu di tích Duïc Thanh (nôi Baùc Hoà ñaõ döøng chaân daïy hoïc vaøo nhöõng naêm 1910-1911)… Bình Thuaän cuõng laø vuøng ñaát coù nhieàu leã hoäi vaên hoùa daân gian ñaëc saéc mang tính ñaëc thuø cuûa ñòa phöông nhö: Leã hoäi Ka-teâ cuûa ñoàng baøo Chaêm, Leã hoäi Nghinh OÂng cuûa ngöôøi Hoa ôû Bình Thuaän, Leã Nghinh OÂng Nam Haûi cuûa cö daân caùc vaïn chaøi ven bieån, Leã hoäi dinh Thaày Thím…. Dieãn ra haøng naêm thu huùt raát ñoâng khaùch tham döï. Ngoaøi ra Bình Thuaän coøn coù caùc loaïi hình vaên ngheä ñoäc ñaùo cuûa ngöôøi Chaêm, moät soá laøng ngheà truyeàn thoáng vôùi caùc ngheà deät thoå caåm, laøm goám, laøm baùnh reá,…. Goùp phaàn laøm phong phuù theâm caùc hoaït ñoäng du lòch. Tieàm naêng du lòch cuûa Bình Thuaän töông ñoái phong phuù, ña daïng töø vò trí ñòa lyù, khí haäu ñeán taøi nguyeân du lòch bieån, baõi bieån, nuùi, hoà, ñaûo, nöôùc khoaùng, caùc di tích lòch söû vaên hoùa… Ñaây laø moät lôïi theá heát söùc quan troïng trong vieäc taïo neân theá maïnh ñeå phaùt trieån nhieàu loaïi hình du lòch bieån vaø ven bieån. * Phaùt trieån Caûng vaø vaän taûi bieån laø yeáu toá cô baûn, nguoàn löïc quan troïng ñeå phaùt trieån kinh teá bieån cuûa Bình Thuaän. Tuyeán giao thoâng xuyeân suoát doïc theo bôø bieån coù yù nghóa quan troïng trong vieäc phaùt trieån ngaønh du lòch thaêm quan, nghæ ven bieån vaø phaùt trieån kinh teá thuûy saûn ôû caùc vuøng troïng ñieåm ngheà caù cuûa Tænh. Bình Thuaän coù 3 cöûa bieån chính laø cöûa bieån soâng Caø Ty (Phan Thieát), cöûa Soâng Luõy (Phan Rí Cöûa- Tuy Phong), cöûa Soâng Dinh (Haøm Taân) ñaõ ñöôïc xaây döïng caùc caûng caù, laø ñaàu moái giao löu, buoân baùn, dòch vuï toång hôïp, taïo ra nhöõng khu vöïc kinh teá taäp trung khoâng chæ cuûa Tænh maø coøn cuûa caû khu vöïc. Heä thoáng caùc caûng bieån nhö caûng Phan Thieát, Phuù Quùy ñaõ vaø ñang ñöôïc xaây döïng. Ñaây laø maïch giao thoâng chính noái ñaûo vôùi ñaát lieàn, laø ñoäng löïc chuû yeáu giuùp phaùt trieån kinh teá huyeän ñaûo Phuù Quùy noùi rieâng vaø phaùt trieån kinh teá bieån cuûa Tænh noùi chung. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 23 2.1.3.3 Tình hình phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän. 2.1.3.3.1 Kinh teá thuûy saûn. Ñöôïc thieân nhieân öu ñaõi veà nguoàn lôïi thuûy saûn, vôùi caùc ngheà bieån truyeàn thoáng laø theá maïnh cuûa Tænh. Kinh teá thuûy saûn laø ngaønh kinh teá ñaëc tröng cuûa Bình Thuaän ñang ngaøy caøng phaùt trieån vaø coù nhöõng ñoùng goùp ñaùng keå trong thaønh töïu kinh teá xaõ hoäi cuûa Tænh nhaø. Naêm 2004 GDP ngaønh thuûy saûn ñaït 402 ,9 tyû ñoàng, chieám 11,93% GDP toaøn Tænh, toác ñoä taêng tröôûng bình quaân haøng naêm giai ñoaïn 2001-2004 laø 11.5% (giaù so saùnh 1994). * Ngheà khai thaùc thuûy saûn. Thöïc hieän chuû tröông khuyeán khích khai thaùc xa bôø cuûa Ñaûng vaø nhaø nöôùc. Ngaønh Thuûy saûn ñaõ ñaåy maïnh phaùt trieån taøu thuyeàn coâng suaát lôùn vöôn ra khai thaùc haûi saûn ôû vuøng bieån xa bôø, trong boán naêm töø 2001-2004 ñaõ ñoùng môùi 429 thuyeàn, toång coâng suaát 50.535 cv, bình quaân coâng suaát ñoùng môùi laø 117cv/thuyeàn. Naêng löïc taøu thuyeàn tieáp tuïc ñöôïc taêng theâm, döï kieán ñeán cuoái naêm 2005, toaøn Tænh seõ coù 5.415 thuyeàn vôùi toång coâng suaát 302.000 cv, coâng suaát bình quaân ñaït 54,4 cv/thuyeàn, taêng 27cv/thuyeàn so vôùi naêm 1993. Nhôø naêng löïc khai thaùc haûi saûn phaùt trieån oån ñònh theo höôùng phaùt trieån nhanh taøu thuyeàn coâng suaát lôùn vôùi trang thieát bò hieän ñaïi, saûn löôïng khai thaùc haûi saûn haøng naêm ñeàu taêng, neáu nhö naêm 2000 saûn löôïng haûi saûn khai thaùc ñöôïc 128.000 taán, naêm 2001 khai thaùc 130.000 taán thì ñeán naêm 2004 saûn löôïng khai thaùc ñaõ leân ñeán 152.000 taán. Moâ hình taøu thu mua haûi saûn vaø dòch vuï haàu caàn treân bieån ngaøy caøng phaùt trieån, toaøn tænh ñaõ coù 44 taøu coù trang bò maùy caùp ñoâng, kho laïnh hoaït ñoäng ñaït hieäu quûa kinh teá cao. Hình thaønh ñoäi taøu thuyeàn thu mua haûi saûn vaø dòch vuï haäu caàn treân bieån. Nhieàu ngheà khai thaùc haûi saûn, nhieàu coâng cuï, thieát bò, haàm laïnh vaø caû quy trình sô cheá baûo quaûn saûn phaåm ñöôïc du nhaäp nhö ngheà caâu caù ngöø ñaïi döông, maùy thu löôùi cho ngheà löôùi vaây ruùt chì, quy hoaïch vuøng bieån thaû chaø, khoâi phuïc laïi ngheà chaø truyeàn thoáng, ñaõ goùp phaàn thuùc ñaåy ngheà caù cuûa Tænh phaùt trieån vaø hieäu quûa khai thaùc ñöôïc naâng leân. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 24 * Ngheà nuoâi troàng thuûy saûn. Do coù nhieàu lôïi theá veà ñieàu kieän töï nhieân, moâi tröôøng ven bieån ñeå phaùt trieån nuoâi toâm suù coâng nghieäp vaø saûn xuaát toâm suù gioáng, saûn xuaát toâm gioáng vaø nuoâi thuûy saûn ñöôïc xaùc ñònh laø saûn phaåm lôïi theá neân ñaõ ñöôïc Tænh quan taâm ñaàu tö phaùt trieån maïnh caû veà soá löôïng vaø quy moâ ñaàu tö. Ñaëc bieät laø trong 5 naêm gaàn ñaây sau khi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc vuøng quy hoaïch saûn xuaát toâm gioáng taïi xaõ Vónh Haûo- Tuy Phong. Hieän nay, toaøn Tænh coù 490 traïi saûn xuaát toâm gioáng cuûa 185 cô sôû vôùi 47.000 m2 beå öông, saûn xuaát ñöôïc 3,5 tyû toâm Post; dieän tích nuoâi toâm laø 1.300 ha vaø saûn löôïng leân ñeán 4.000 taán. Nuoâi thuûy saûn treân bieån ñöôïc duy trì vaø phaùt trieån oån ñònh, chuû yeáu laø nuoâi toâm huøm, caù muù baèng loàng beø, ñaêng chaén ôû huyeän ñaûo Phuù Quùy vôùi hôn 30 cô sôû nuoâi gaàn 7.000 m2 dieän tích maët bieån, 08 hoà chaén/1.500m2 maët nöôùc vaø vuøng ven bieån Tuy Phong saûn löôïng khoaûng 100 taán/naêm. * Ngheà cheá bieán, xuaát khaåu thuûy saûn. Vieäc ñaàu tö cho cheá bieán thuûy saûn xuaát khaåu cuõng ñaõ ñöôïc caùc doanh nghieäp quan taâm, nhaát laø trong thaønh phaàn kinh teá tö nhaân. Caùc cô sôû cheá bieán ñaõ töøng böôùc ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä, naâng caáp daây chuyeàn saûn xuaát, taêng naêng xuaát lao ñoäng, giaûm ñònh möùc tieâu hao nguyeân lieäu, haï giaù thaønh saûn phaåm ñeå taêng söùc caïnh tranh, ñaùp öùng yeâu caàu ngaøy caøng cao cuûa thò tröôøng. Caùc maët haøng cheá bieán noäi ñòa chuû yeáu laø nöôùc maém, caù khoâ taåm gia vò, caùc loaïi thuûy saûn töôi soáng. Caùc cô sôû cheá bieán nöôùc maém ñaõ chuù troïng cheá bieán nöôùc maém cao ñaïm chaát löôïng cao tham gia vaøo thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Thò tröôøng xuaát khaåu haøng thuûy saûn cuûa caùc doanh nghieäp chuû yeáu laø caùc nöôùc chaâu AÙ, khoái Asean. Nhieàu nhaát laø thò tröôøng Nhaät Baûn, Haøn Quoác, keá ñeán laø Ñaøi Loan, Singapore, Trung Quoác. Gaàn ñaây moät soá doanh nghieäp ñoåi môùi coâng ngheä cheá bieán, ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu chaát löôïng cao ñaõ xuaát thaønh coâng vaøo thò tröôøng moät soá nöôùc EU vaø Myõ, trong ñoù soá löôïng kim ngaïch thuûy saûn xuaát khaåu chieám tyû troïng ngaøy caøng coù trieån voïng laø thò tröôøng Myõ, Phaùp, Ñan Maïch vaø caùc nöôùc chaâu Aâu khaùc. Thò tröôøng tieâu thuï noäi ñòa haøng haûi saûn coù maët haàu heát ôû caùc khu coâng nghieäp, caùc tænh phía nam, nhieàu tænh ôû phía baéc, vuøng GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 25 cao nguyeân vôùi nhöõng maët haøng thuûy saûn töôi soáng, sô cheá baûo quaûn töôi, haûi saûn khoâ, nöôùc maém. Saûn löôïng cheá bieán vaø kim ngaïch xuaát khaåu thuûy saûn qua caùc naêm ñeàu taêng. Naêm 2000 saûn löôïng cheá bieán ñaït 8.531 taán, kim ngaïch xuaát khaåu ñaït 29,39 trieäu USD, naêm 2001 ñaït 10.100 taán vaø 30 trieäu USD, döï kieán ñeán cuoái naêm 2005 ñaït 15.500 taán vaø 50 trieäu USD. Nhìn chung, naêng xuaát lao ñoäng ôû caùc doanh nghieäp cheá bieán ñeàu taêng, ñònh möùc tieâu hao nguyeân lieäu giaûm nhôø aùp duïng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät. Nhieàu thieát bò cuõ, loãi thôøi ñaõ ñöôïc thay theá baèng caùc thieát bò môùi, hieän ñaïi ñaùp öùng nhu caàu cuûa khaùch haøng. * Veà dòch vuï haàu caàn vaø cô sôû haï taàng ngheà caù. Thöïc hieän muïc tieâu coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ngheà caù cuûa ñòa phöông theo tinh thaàn Nghò quyeát Tænh Ñaûng boä laàn thöù X, caùc ngaønh trong Tænh ñaõ chuù troïng ñeán coâng taùc khaûo saùt, quy hoaïch, thieát laäp vaø trieån khai xaây döïng keát caáu haï taàng phuïc vuï phaùt trieån ngheà caù. Moät loaït caùc coâng trình caûng caù, caùc khu chôï, beán baõi, khu neo ñaäu taøu thuyeàn, heä thoáng baùo hieäu ñaûm baûo an toaøn haøng haûi …ñaõ ñöôïc ñaàu tö xaây döïng. Ñeán nay, veà cô baûn keát caáu haï taàng ngheà caù taïi Bình Thuaän ñaõ böôùc ñaàu phuïc vuï coù hieäu quûa vaø goùp phaàn ñaùng keå cho phaùt trieån ngheà caù cuûa ñòa phöông. Ñaëc bieät laø heä thoáng caàu caûng, beán ñaäu taøu ñaõ ñöôïc ñaàu tö phuïc vuï khaù toát cho hoaït ñoäng khai thaùc, cheá bieán haûi saûn vaø phaùt trieån dòch vuï haäu caàn ngheà caù. Cuøng vôùi vieäc hình thaønh caùc caûng caù, caùc cô sôû haäu caàn phuïc vuï cho ngheà caù cuõng phaùt trieån khaù maïnh. Caùc cô sôû saûn xuaát nöôùc ñaù phaùt trieån roäng khaép ôû caùc vuøng ven bieån, saûn löôïng haøng naêm khoaûng 133.000 taán, chuû yeáu phuïc vuï cho khai thaùc, cheá bieán haûi saûn ñaùp öùng nhu caàu taïi choã. Caùc dòch vuï cung caáp ngö löôùi cuï, daàu nhôùt, trang thieát bò haøng haûi, söûa chöõa maùy thuûy chuû yeáu do tö nhaân ñaàu tö ñaõ hình thaønh taïi caùc caûng caù, ñaùp öùng kòp thôøi cho saûn xuaát. Hieän nay, toaøn Tænh coù 46 cô sôû ñoùng söûa taøu thuyeàn phaân boå ôû caùc caûng caù vuøng ven bieån vaø 44 chieác taøu thuyeàn laøm dòch vuï haäu caàn treân bieån trong ñoù coù nhieàu chieác ñöôïc trang bò maùy caáp ñoâng, kho laïnh, nhôø ñoù ñaõ giuùp cho ñoäi taøu GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 26 khai thaùc xa bôø taêng saûn löôïng, taêng thôøi gian baùm bieån, khai thaùc ñöôïc nhieàu loaïi haûi saûn coù giaù trò kinh teá. Phöông thöùc kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp naøy raát naêng ñoäng, baùm saùt ngö tröôøng, haûi saûn sau khai thaùc ñöôïc thu mua vaø ñöa vaøo caáp ñoâng ngay. Taøu dòch vuï coøn cung caáp nhieân lieäu, nöôùc ngoït, löông thöïc, thöïc phaåm cho caùc taøu khaùc ñeå baùm bieån daøi ngaøy. Ñaây laø moät moâ hình laøm aên coù hieäu quûa caàn ñöôïc khuyeán khích ñaàu tö phaùt trieån. Toùm laïi, thaønh töïu noåi baät cuûa kinh teá thuûy saûn trong thôøi gian qua laø saûn löôïng khai thaùc taêng oån ñònh, taøu thuyeàn phaùt trieån nhanh theo höôùng ñaùnh baét xa bôø. Nuoâi troàng thuûy saûn coù böôùc phaùt trieån toaøn dieän caû veà dieän tích laãn saûn löôïng vaø loaïi hình nuoâi. Keát caáu ngheà caù vaø caùc dòch vuï haäu caàn ngheà caù ñaõ ñöôïc quan taâm ñaàu tö. Keát quûa thöïc hieän caùc chæ tieâu keá hoaïch töø naêm 2001- 2005 theå hieän roõ xu theá phaùt trieån ñi leân cuûa ngaønh thuûy saûn, goùp phaàn quan troïng vaøo söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa Tænh nhaø. Tuy nhieân, vaãn coøn toàn taïi moät soá haïn cheá nhö khai thaùc, phaùt huy tieàm naêng, lôïi theá kinh teá bieån coøn chaäm, chöa taän duïng ñöôïc vò trí lieàn keà khu vöïc kinh teá troïng ñieåm phía nam ñeå phaùt trieån, naêng löïc cheá bieán xuaát khaåu thuûy saûn chöa töông xöùng vôùi saûn löôïng khai thaùc haûi saûn vaø nuoâi troàng thuûy saûn. Kim ngaïch xuaát khaåu ñaït thaáp. Caùc cô sôû cheá bieán quy moâ saûn xuaát coøn nhoû, chöa maïnh daïn ñaàu tö ñeå coù ñuû naêng löïc cheá bieán xuaát khaåu. Soá löôïng doanh nghieäp thì nhieàu nhöng chuû yeáu vaãn chaáp nhaän hình thöùc gia coâng vaø uyû thaùc xuaát khaåu cho caùc doanh nghieäp khaùc ngoaøi Tænh. 2.1.3.3.2 Du lòch bieån vaø ven bieån. Du lòch bieån vaø ven bieån ôû Bình Thuaän thôøi gian gaàn ñaây, ñaëc bieät laø töø naêm 1995 ñeán nay ñaõ coù böôùc phaùt trieån khaù maïnh. Tænh Bình Thuaän ñaõ cô baûn hoaøn thaønh quy hoaïch toång theå phaùt trieån du lòch Bình Thuaän ñeán naêm 2010, quy hoaïch chi tieát caùc khu du lòch laøm cô sôû cho ñaàu tö phaùt trieån maïnh ngaønh du lòch trong nhöõng naên gaàn ñaây. GDP ngaønh du lòch naêm 2004 ñaït 170,5 tyû ñoàng chieán 7,85% GDP toaøn tænh (giaù coá ñònh naêm 1994). Khaùch du lòch: soá löôïng khaùch du lòch ñeán Bình Thuaän coù möùc taêng tröôûng bình quaân treân 30%/naêm, trong ñoù khaùch du lòch quoác teá taêng bình quaân haøng naêm treân 40%/naêm. Naêm 1995 ñoùn 53.200 löôït khaùch trong ñoù coù 5.300 GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 27 khaùch quoác teá thì ñeán naêm 2004, Bình Thuaän ñoùn treân 1,5 trieäu löôït khaùch, trong ñoù coù 102.000 löôït khaùch quoác teá. Veà cô sôû löu truù cho khaùch du lòch, vaøo cuoái naêm 1994, toaøn tænh coù 238 phoøng khaùch saïn, trong ñoù chæ coù 60 phoøng ñuû tieâu chuaån ñoùn khaùch quoác teá.. Ñeán nay ñaõ coù treân 3.762 phoøng nghæ ñang hoaït ñoäng kinh doanh, trong ñoù coù 255 phoøng ñaït tieâu chuaån 4 sao, 530 phoøng ñaït tieâu chuaån 3 sao, 644 phoøng ñaït tieâu chuaån 2 sao, 360 phoøng ñaït tieâu chuaån 1 sao, 182 phoøng ñaït tieâu chuaån toái thieåu, 450 phoøng chöa xeáp haïng vaø 1.596 phoøng troï taäp trung ôû caùc khu du lòch. Ngoaøi ra, taïi Thaønh phoá Phan Thieát vaø caùc vuøng phuï caän coøn coù nhieàu nhaø troï phuïc vuï cho moät soá khoâng nhoû khaùch coù thu nhaäp thaáp, ñi theo caùc nhoùm nhoû. Beân caïnh caùc khaùch saïn, nhaø nghæ, caùc nhaø haøng, coù 25 ñieåm vui chôi giaûi trí coù löôïng khaùch du lòch thöôøng xuyeân ñeán tham quan vaø moät saân golf 18 loã coù dieän tích 65 ha, caùc ñieåm du lòch coù troø chôi treân bieån, nhaø haøng, vuõ tröôøng… tuy nhieân caùc dòch vuï nhìn chung vaãn coøn ngheøo naøn, ñôn ñieäu, chöa ñöôïc quy hoaïch phaùt trieån vaø ñaàu tö töông xöùng vôùi tieàm naêng phaùt trieån du lòch cuûa Tænh. Doanh thu töø hoaït ñoäng cuûa ngaønh du lòch coù toác ñoä taêng tröôûng khaù cao, bình quaân treân 31%/naêm. Neáu nhö naêm 1995 doanh thu veà du lòch laø 30,667 tyû ñoàng thì ñeán cuoái naêm 2004 toång doanh thu leân ñeán 394,766 tyû ñoàng. Trong ñoù lónh vöïc löu truù vaø dòch vuï chieán 90% toång doanh thu. Nhìn chung, thôøi gian gaàn ñaây hoaït ñoäng du lòch cuûa Bình Thuaän coù böôùc phaùt trieån ñaùng khích leä laøm chuyeån ñoåi cô caáu kinh teá vaø coù söï ñoùng goùp tích cöïc vaøo söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa Tænh. Du lòch phaùt trieån ñaõ goùp phaàn giaûi quyeát vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng taïi ñòa phöông, taêng thu ngaân saùch, thuùc ñaåy caùc ngaønh kinh teá khaùc cuøng phaùt trieån. Nhieàu coâng trình du lòch ñaõ goùp phaàn laøm ñeïp theâm caûnh quan vaø caûi thieän moâi tröôøng khu vöïc. 2.1.3.3.3 Giao thoâng vaän taûi bieån Ñeå thöïc hieän toát Nghò quyeát 17- NQ/TU ngaøy 15/01/1998 cuûa Tænh uûy veà phaùt trieån kinh teá bieån, Bình Thuaän luoân chuù troïng ñeán vieäc ñaàu tö phaùt trieån keát caáu haï taàng veà giao thoâng, phaùt trieån caùc tuyeán giao thoâng vaän taûi bieån, taïo nhöõng böôùc chuyeån bieán môùi cho boä maët daân cö ven bieån vaø huyeän ñaûo Phuù GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 28 Quùy, goùp phaàn tích cöïc vaøo phaùt trieån kinh teá bieån cuûa Tænh. Keát quûa ñaàu tö xaây döïng haï taàng vaø phaùt trieån giao thoâng vaän taûi ven bieån theå hieän: Caûng Phuù Quùy giai ñoaïn 1 ñaõ hoaøn thaønh vaøo thaùng 12/1998. Hieän ñang tieáp tuïc thi coâng giai ñoaïn 2, caûng Phan Thieát khôûi coâng 1999, ñaõ hoaøn thaønh beán caäp taøu 1.000 taán, keø baûo veä bôø, hieän ñang thöïc hieän coâng taùc ñeàn buø giaûi toûa ñeå trieån khai caùc haïng muïc tieáp theo. Tuyeán giao thoâng ven bieån ñaõ cô baûn thoâng toaøn boä caùc huyeän ven bieån töø Taân Thaéng- Haøm Taân ñeán quoác loä 1 taïi Caø Naù, treân cô sôû caùc tuyeán hieän coù ñöôïc naâng caáp 112 km vaø laøm môùi 75,5 km nhöõng ñoaïn coøn laïi, kieân coá xaây döïng môùi 14 caàu /675 m chieàu daøi. Caùc tuyeán ñöôøng ngang noái quoác loä 1 vôùi tuyeán ven bieån vaø caùc tuyeán thuoäc cô sôû haï taàng caùc xaõ, huyeän ven bieån vaø huyeän ñaûo Phuù Quùy cuõng ñaõ ñöôïc ñaàu tö naâng caáp. Coâng taùc duy tu söûa chöõa coâng trình giao thoâng luoân ñöôïc quan taâm, trieån khai, khaéc phuïc söûa chöõa kòp thôøi caùc hö hoûng, xuoáng caáp, ñaëc bieät laø caùc coâng trình caàu, coáng caùc tuyeán ñöôøng noái quoác loä 1 vôùi tuyeán bieån. Ñoäi taøu vaän taûi haønh khaùch vaø haøng hoùa tuyeán Phan Thieát – Phuù Quùy ñaõ ñaàu tö môùi 05 taøu coù coâng suaát töø 600 ñeán 1.000 CV, trong ñoù nhaø nöôùc ñaàu tö 02 taøu baèng nguoàn voán Bieån ñoâng – Haûi ñaûo vaø 03 taøu laø cuûa tö nhaân ñaàu tö. Taøu phuïc vuï ñaõ ruùt ngaèn ñöôïc thôøi gian ñi laïi giöõa ñaûo vaø ñaát lieàn, ñaùp öùng yeâu caàu phaùt rieån kinh teá xaõ hoäi cuûa huyeän ñaûo. Cuøng vôùi vieäc naâng cao chaát löôïng phuïc vuï cuûa tuyeán ñöôøng thuûy, caùc dòch vuï vaän taûi phuïc vuï du lòch cuõng phaùt trieån, löïc löôïng vaän taûi ñöôøng boä ñöôïc naâng caáp chaát löôïng phöông tieän cuõng nhö chaát löôïng phuïc vuï, ñaùp öùng nhu caàu ñi laïi nhaát laø nhöõng ngaøy leã, ngaøy nghæ cuoái tuaàn, löïc löôïng xe taxi cuõng phaùt trieån. Moät soá cô sôû kinh doanh du lòch cuõng ñaàu tö theâm phöông tieän nhö canoâ, taøu thuyeàn du lòch phuïc vuï nhu caàu cuûa khaùch du lòch, ñöa ngaønh dòch vuï du lòch bieån cuûa Tænh theâm phong phuù vaø haáp daãn. 2.1.3.3.4 Kinh teá daàu khí. Hieän taïi treân vuøng bieån Bình Thuaän coù 3 moû daàu khí, saûn löôïng khai thaùc trung bình nhö sau: Raïng Ñoâng 5.000 thuøng/ngaøy, Ru Bi 5.000 thuøng/ngaøy, Sö töû ñen 5.000 thuøng/ngaøy, ngoaøi ra coøn moät soá môû khaùc qua khaûo saùt ñaõ cho keát quûa GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 29 coù daàu vaø khí nhö : Sö töû traéng, Emeraldtheo … Hieän nay, Tænh ñang xin chuû tröông cuûa Chính Phuû veà ñòa ñieåm phaùt trieån coâng nghieäp dòch vuï daàu khí taïi Bình Thuaän. Vieäc trieån khai caùc döï aùn loïc daàu, tuoác bin khí seõ mang laïi hieäu quûa cao vì Bình Thuaän coù nhöõng lôïi theá nhö moû daàu gaàn ñaát lieàn, quõy ñaát ven bieån coøn lôùn ñeå xaây döïng khu coâng nghieäp, coù ñaûo Phuù Quùy laø moät trung taâm döï tröõ daàu khí. Theo döï kieán toång thu ngaân saùch tænh töø nguoàn daàu khí naêm 2005 laø 1.000 tyû ñoàng. 2.1.3.4 Vai troø cuûa kinh teá bieån ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa Bình Thuaän Bình Thuaän laø moät Tænh ven bieån ñang phaùt trieån. Vôùi lôïi theá veà quy moâ vaø tieàm naêng taøi nguyeân, bieån chieám vò trí quan troïng trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa Tænh. Bieån Bình Thuaän laø moät trong ba ngö tröôøng lôùn cuûa caû nöôùc, ñöôïc ñaùnh giaù laø coù lôïi theá veà taøi nguyeân ña daïng, phong phuù, vôùi nhieàu loaïi haûi ñaëc saûn coù giaù trò kinh teá cao, tieàm naêng du lòch to lôùn vaø laø nôi coù theå phaùt trieån giao thoâng bieån tôùi caùc caûng trong vuøng vaø nöôùc ngoaøi. Kinh teá bieån laø ngaønh kinh teá muõi nhoïn vaø coù vai troø quan troïng ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa Tænh Bình Thuaän. Trong nhöõng naêm qua, kinh teá bieån ñaõ töøng böôùc phaùt trieån oån ñònh vaø coù nhöõng ñoùng goùp ñaùng keå trong thaønh töïu kinh teá – xaõ hoäi cuûa Tænh. Cô caáu ngaønh, ngheà thuûy saûn ñaõ coù nhöõng chuyeån ñoåi theo chieàu höôùng tích cöïc; ngaønh du lòch bieån vaø ven bieån ñaõ coù böôùc phaùt trieån nhaûy voït keå töø naêm 1995 ñeán nay; giao thoâng vaän taûi bieån cuõng ñöôïc quan taâm ñaàu tö ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån kinh teá bieån theo ñuùng ñònh höôùng phaùt trieån ngaønh kinh teá muõi nhoïn cuûa Tænh. Toác ñoä taêng GDP cuûa Tænh haøng naêm ñeàu taêng, bình quaân 5 naêm töø naêm 2000 ñeán naêm 2004 ñaït 11,34%. Naêm 2000 GDP toaøn Tænh (giaù coá ñònh naêm 1994) laø 2.171 tyû ñoàng, trong ñoù thuûy saûn laø 279 tyû ñoàng, du lòch laø 90 tyû ñoàng; ñeán naêm 2004 GDP laø 3.376 tyû ñoàng, trong ñoù thuûy saûn laø 402,9 tyû ñoàng chieán 11,93%, du lòch laø 170,5 tyû ñoàng chieán 7,85% GDP toaøn Tænh (giaù coá ñònh naêm 1994). Kinh teá bieån ñaõ thu huùt ñöôïc moät löïc löôïng lao ñoäng raát lôùn, giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm cho nhieàu ñoái töôïng, töø lao ñoäng phoå thoâng ñeán lao ñoäng ñaõ GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 30 qua ñaøo taïo. Theo thoáng keâ ñeán cuoái naêm 2004 coù 84.850 lao ñoäng trong lónh vöïc kinh teá bieån, trong ñoù ngaønh thuûy saûn coù 74.350 ngöôøi (chieám 14,6% lao ñoäng toaøn tænh), ngaønh du lòch laø 10.500 ngöôøi. Tuy nhieân, lao ñoäng coù tay ngheà vaø ñaõ qua ñaøo taïo ñaït thaáp, trình ñoä vaên hoaù raát haïn cheá neân vieäc aùp duïng caùc tieán boä kyõ thuaät gaëp nhieàu khoù khaên. Kinh teá bieån phaùt trieån goùp phaàn giaûi quyeát vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng taïi ñòa phöông, taêng thu ngaân saùch, thuùc ñaåy caùc ngaønh kinh teá khaùc cuøng phaùt trieån. Nhö vaäy, neáu nhanh choùng taïo döïng cho caùc ngaønh kinh teá bieån Bình Thuaän coù ñöôïc moät moâi tröôøng ñaàu tö môùi haáp daãn hôn, thu huùt ñöôïc nhieàu nguoàn voán ñaàu tö hôn, taäp trung ñöôïc nhieàu nguoàn löïc hôn thì ñaây seõ laø moät cô hoäi lôùn ñeå Bình Thuaän coù ñieàu kieän ñaåy nhanh toác ñoä phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi trong nhöõng naêm tôùi. 2.1.4 Vai troø cuûa voán ñaàu tö ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän. Cuõng nhö ñoái vôùi caùc ngaønh kinh teá khaùc, voán ñaàu tö coù vai troø raát quan troïng ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa kinh teá bieån. Ñeå thu huùt caùc doanh nghieäp boû voán ñaàu tö vaøo lónh vöïc thuûy saûn hay thu huùt du khaùch ñeán vôùi caùc ñòa ñieåm du lòch cuûa Bình Thuaän. Tröôùc heát, caàn phaûi ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng nhö heä thoáng giao thoâng, phöông tieän vaän chuyeån, heä thoáng beán caûng, toân taïo caùc khu du lòch, xaây döïng cô sôû löu truù, hoaøn chænh heä thoáng thoâng tin lieân laïc, cung caáp naêng löôïng, nöôùc saïch cho caùc khu du lòch. Muoán gia taêng nguoàn thu töø kinh teá bieån phaûi ñaàu tö voán ñeå taïo ra caùc saûn phaåm ña daïng, phong phuù vaø haáp daãn coù khaû naêng xuaát khaåu cao. Söï taêng tröôûng cuûa kinh teá bieån cuõng coù quan heä chaët cheõ vôùi möùc ñoä gia taêng voán ñaàu tö vaø tính hieäu quaû trong vieäc söû duïng voán ñaàu tö. Voán ñaàu tö vaøo kinh teá bieån coøn laøm chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng tieán boä, trong ñoù naâng daàn tæ troïng cuûa caùc ngaønh coâng nghieäp dòch vuï GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 31 trong thu nhaäp quoác daân vaø giaûm daàn tæ troïng cuûa caùc ngaønh noâng laâm nghieäp. Vieäc xaùc ñònh quy moâ vaø ñònh höôùng ñaàu tö voán ñuùng ñaén seõ taïo ñieàu kieän cho kinh teá bieån phaùt trieån beàn vöõng, khai thaùc toát caùc tieàm naêng vaø baûo veä ñöôïc caûnh quan moâi tröôøng. 2.2 Thöïc traïng huy ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän. 2.2.1 Huy ñoäng voán töø NSNN. Thöïc hieän chuû tröông huy ñoäng toái ña caùc nguoàn voán vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc, nhöõng naêm qua, Bình Thuaän ñaõ coù nhieàu noã löïc trong coâng taùc thu ngaân saùch nhaø nöôùc. Toång thu NSNN 5 naêm töø naêm 2000 ñeán naêm 2004 ñaït 4.609 tyû ñoàng, toác ñoä taêng bình quaân haøng naêm ñaït 26,08%. Trong ñoù, thu ngaân saùch ñòa phöông ñaït 2.485 tyû ñoàng, bình quaân taêng 36,54%/naêm. Keát quûa thu ngaân saùch ñòa phöông ñaõ coù söï gia taêng ñeàu qua caùc naêm, nhöng do cô caáu kinh teá cuûa tænh vaãn thieân veà khu vöïc noâng laâm ngö nghieäp, chöa coù söï phaùt trieån maïnh meõ trong lónh vöïc coâng nghieäp vaø dòch vuï, do vaäy nguoàn thu ngaân saùch thaáp, chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu chi ngaân saùch neân Bình Thuaän vaãn laø moät tænh nhaän trôï caáp töø NSTW. Khoaûn trôï caáp töø NSTW töø naêm 2000 ñeán naêm 2004 laø 2.122 tyû ñoàng, chieám 45,64% trong toång soá thu NSNN. Möùc ñoäng vieân thu nhaäp vaøo ngaân saùch coøn thaáp, bình quaân ñaït 11, 07% GDP trong 5 naêm qua. Nguoàn thu ngaân saùch cuûa tænh chuû yeáu ñöôïc söû duïng ñeå chi cho ñaàu tö phaùt trieån vaø chi thöôøng xuyeân. Trong ñoù, nhieäm vuï chi ñaàu tö phaùt trieån laø raát quan troïng vaø caáp thieát nhaèm phaùt trieån kinh teá ñòa phöông vaø taïo ra nguoàn thu lôùn hôn cho nhöõng naêm tieáp theo. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 32 Baûng 2.1 CHI NGAÂN SAÙCH TÆNH BÌNH THUAÄN Ñôn vò tính: Tyû ñoàng CHÆ TIEÂU 2000 2001 2002 2003 2004 KH2005 CHI NGAÂN SAÙCH TÆNH 581 803 796 1.034 1.502 1.875 - Chi ñaàu tö phaùt trieån 151 302 198 375 635 710 Tyû troïng (%) 25,98 37,61 24,87 36,27 42,28 37,87 - Chi thöôøng xuyeân 430 501 598 659 867 1.165 Tyû troïng (%) 74,02 62,39 75,13 63,73 57,72 62,13 (Nguoàn Kho baïc NN Bình Thuaän) Chi ngaân saùch ñòa phöông trong 5 naêm töø 2000 ñeán 2004 ñaït 4.716 tyû ñoàng, trong ñoù chi ñaàu tö phaùt trieån laø 1.661 Tyû ñoàng, chieám 35,22% treân toång chi ngaân saùch ñòa phöông. Tyû troïng chi ñaàu tö phaùt trieån trong toång chi ngaân saùch cuûa tænh coù söï gia taêng ñaùng keå töø 25,98% naêm 2000 ñaõ taêng leân 42,28% vaøo naêm 2004. Ñieàu naøy cho thaáy, chi ngaân saùch ñaõ töøng böôùc coi troïng chi cho ñaàu tö phaùt trieån vaø taäp trung voán cho caùc coâng trình troïng ñieåm quyeát ñònh söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ñòa phöông, ñoàng thôøi goùp phaàn taïo nguoàn thu ngaân saùch. Chi ñaàu tö phaùt trieån chuû yeáu laø chi ñaàu tö cô sôû haï taàng cho neàn kinh teá. Ñoái vôùi vieäc phaùt trieån caùc ngaønh kinh teá bieån, vieäc ñaàu tö cho cô sôû haï taàng cuõng ñaõ ñöôïc Tænh ñaëc bieät quan taâm, töø naêm 2000 ñeán naêm 2005 löôïng voán ñaàu tö ñaït 611,691 tyû ñoàng, taäp trung vaøo vieäc hoaøn chænh ñöôøng giao thoâng trong tænh, xaây döïng khu coâng nghieäp cheá bieán thuûy saûn, khu neo ñaäu taøu thuyeàn traùnh baõo, naïo veùt, xaây döïng caùc keø soâng, trong ñoù ñaàu tö cho haï taàng thuûy saûn ñaït 213,458 tyû ñoàng, haï taàng du lòch vaø giao thoâng ven bieån 140,635 tyû ñoàng, heä thoáng caáp, thoaùt nöôùc 225,729 tyû ñoàng, caùc coâng trình khaùc 31,869 tyû ñoàng. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 33 Ngoaøi ra, baèng nguoàn voán cuûa chöông trình Bieån Ñoâng – Haûi ñaûo vaø voán NSTW ñaõ ñaàu tö cho haï taàng kinh teá bieån laø 56,016 tyû ñoàng. Baûng 2.2 CAÙC DÖÏ AÙN ÑAÀU TÖ VAØO HAÏ TAÀNG KINH TEÁ BIEÅN BÌNH THUAÄN GIAI ÑOAÏN 2000-2005 Ñôn vò tính: Trieäu ñoàng CHÆ TIEÂU TOÅNG VOÁN ÑAÀU TÖ THÖÏC HIEÄN 2000 - 2005 CAÙC DÖÏ AÙN DO ÑÒA PHÖÔNG QUAÛN LYÙ TOÅNG SOÁ 828.890 611.691 1. Döï aùn hoaøn thaønh 491.541 405.889 - Naïo veùt chænh trò cöûa soâng Luõy 36.463 36.463 - Naïo veùt chænh trò cöûa soâng Dinh 19.489 19.489 - Heä thoáng caáp nöôùc thaønh phoá Phan Thieát 169.000 169.000 - Ñöôøng Muõi Neù – Löông Sôn- Suoái Nöôùc 57.000 30.950 - Ñöôøng Thuaän Quùy – Taân Thaønh 27.148 3.620 - Ñöôøng Muõi Neù – Hoaø Thaéng 43.232 27.228 - Ñöôøng ven bieån - noäi boä trong khu du lòch 52.350 52.350 - Khu neo ñaäu taøu thuyeàn traùnh baõo Phuù Haûi 64.390 44.320 - Ñaàu tö trang thieát bò phuû soùng truyeàn hình 22.469 22.469 2. Döï aùn chuyeån tieáp 337.349 205.802 - KCN cheá bieán thuûy saûn Nam Phan Thieát 34.308 16.700 - Khu neo ñaäu traùnh baõo Lieân Höông 21.249 8.000 - Keø soâng Phöôùc Theå 22.461 9.195 - Keø bôø soâng Caø Ty 74.291 62.291 - Keø thöôïng löu caàu Duïc Thanh 24.620 17.000 - Caùc tuyeán ñöôøng giao thoâng ven bieån 53.695 26.487 - Heä thoáng thoaùt nöôùc Phan Thieát 86.729 56.729 - Coâng vieân Baûo taøng HCM chi nhaùnh BT 19.996 9.400 CAÙC DÖÏ AÙN DO TRUNG ÖÔNG ÑAÀU TÖ TREÂN ÑÒA BAØN CHÆ TIEÂU THÖÏC HIEÄN 2000-2005 - Caûng Phuù Quùy giai ñoaïn 2 ( voán Bieån ñoâng - Haûi ñaûo) 44.750 - Cô sôû haï taàng ñaûo Cuø Lao Cau ( voán Bieån ñoâng - Haûi ñaûo) 7.890 - Quoác loä 55 keùo daøi (voán NSTW) 3.376 (Nguoàn : Kho baïc NN Bình Thuaän) GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 34 Nhö vaäy, baèng nguoàn voán NSNN ñaàu tö cho phaùt trieån kinh teá bieån, coù theå thaáy cô sôû haï taàng phuïc vuï cho phaùt trieån Thuûy saûn vaø Du lòch bieån ñaõ coù söï thay ñoåi khaù roõ neùt ñaùp öùng ñöôïc phaàn naøo nhu caàu cho ñaàu tö phaùt trieån. Heä thoáng ñöôøng boä goàm caùc quoác loä 1A, quoác loä 55, quoác loä 28 noái lieàn Bình Thuaän vôùi caùc tænh laän caän ñaõ ñöôïc naâng caáp khaù toát, caùc tuyeán tænh loä goàm 7 tuyeán vôùi chieàu daøi 238 km noái trung taâm caùc huyeän vôùi Tænh vaø caùc tuyeán giao thoâng ven bieån coù vai troø quan troïng cho söï phaùt trieån du lòch ñaõ vaø ñang ñöôïc ñaàu tö xaây döïng. Caùc caûng caù, khu neo ñaäu taøu thuyeàn traùnh baõo, khu coâng nghieäp ñaõ daàn ñi vaøo hoaït ñoäng. Heä thoáng thoâng tin lieân laïc, maïng böu chính vieãn thoâng cuõng ñaõ ñöôïc ñaàu tö naâng caáp ñaùp öùng nhu caàu thoâng tin lieân laïc cuûa nhaân daân vaø du khaùch. Tuy nhieân trong quùa trình ñaàu tö vaø xaây döïng ñaõ noåi leân moät soá toàn taïi nhö: döï aùn coøn daøn traûi, voán coøn thieáu vaø giaûi ngaân coøn haïn cheá, tieán ñoä thi coâng chaäm, keùo daøi laøm lôõ cô hoäi thu huùt ñaàu tö. 2.2.2 Huy ñoäng voán tín duïng. Thöïc hieän chuû tröông ñaåy maïnh hoaït ñoäng tín duïng laønh maïnh, höôùng hoatï ñoäng cuûa caùc ngaân haøng vaø caùc toå chöùc tín duïng treân ñòa baøn vaøo vieäc phuïc vuï phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa tænh, caùc ngaân haøng thöông maïi vaø caùc toå chöùc tín duïng treân ñòa baøn ñaõ coù nhieàu coá gaéng trong vieäc huy ñoäng taïo nguoàn voán, chuù troïng cho vay caùc döï aùn chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo tinh thaàn Nghò quyeát tænh Ñaûng Boä laàn thöù X. Rieâng ñoái vôùi hoaït ñoäng tín duïng ñaàu tö, cho vay cuûa caùc ngaân haøng trong lónh vöïc kinh teá bieån ngaøy caøng ñöôïc quan taâm môû roäng. Moät maët tín duïng ngaân haøng taäp trung thöc hieän caùc chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá bieån. Maët khaùc tín duïng ngaân haøng phuïc vuï coù hieäu quûa caùc nhu caàu vay voán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp hoaït ñoäng trong lónh vöïc thuûy saûn vaø kinh doanh khaùch saïn, du lòch. Dö nôï cho vay kinh teá bieån ñeán ngaøy 31/12/2004 ñaït 398,377 tyû ñoàng, chieám 14,2% toång dö nôï toaøn tænh. Trong toång döï nôï trung vaø daøi haïn ñeán cuoái naêm 2004 thì dö nôï cho vay kinh teá bieån ñaït 255,140 tyû ñoàng gaáp 3,52 laàn so vôùi naêm 2000, chieám 17,57% dö nôï trung vaø daøi haïn toaøn tænh. Trong ñoù, dö nôï cho vay khai thaùc haûi saûn laø GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 35 34,4 tyû ñoàng, nuoâi troàng thuûy saûn 20,3 tyû ñoàng, cheá bieán thuûy saûn 22,229 tyû ñoàng, mua taøu khaùch tuyeán Phan Thieát _ Phuù Quùy 5,8 tyû ñoàng. Nhö vaäy, coù theå thaáy tín duïng trung vaø daøi haïn ñaùp öùng ngaøy caøng taêng nhu caàu phaùt trieån cuûa caùc ngaønh kinh teá bieån, dö nôï tín duïng qua caùc naêm ñeàu taêng, toác ñoä taêng bình quaân ñaït 38,06%, trong ñoù dö nôï cho vay ngaønh thuûy saûn taêng 21,64%, ngaønh du lòch taêng 55,5%. Baûng 2.3 KEÁT QUÛA TÍN DUÏNG TRUNG VAØ DAØI HAÏN ÑAÀU TÖ KINH TEÁ BIEÅN BÌNH THUAÄN HAØNG NAÊM. Ñôn vò tính: Tyû ñoàng CHÆ TIEÂU 2000 2001 2002 2003 2004 Toång soá - Doanh soá cho vay - Dö nôï 218,284 425,279 340,726 650,111 399,129 799,770 666,088 1.116,144 937,041 1.452,39 Cho vay kinh teá bieån - Doanh soá cho vay - Dö nôï 1/ Thuûy saûn - Doanh soá cho vay - Dö nôï 2/ Du lòch - Doanh soá cho vay - Dö nôï 43,857 72,424 29,831 41,252 14,026 31,172 61,305 114,34 39,870 68,352 21,435 45,988 79,814 172,648 30,825 80,398 48,989 92,250 125,17 219,921 59,377 85,064 65,793 134,857 121,183 255,14 50,089 82,729 71,094 172,411 (Nguoàn Ngaân haøng Nhaø nöôùc chi nhaùnh Bình Thuaän) Beân caïnh vieäc ñaùp öùng nhu caàu voán trung vaø daøi haïn, thì vieäc cho vay ngaén haïn cuûa caùc ngaân haøng treân ñòa baøn nhaèm ñaùp öùng nhu caàu vay ngaén haïn cuûa caùc doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá ñeå giaûi quyeát nhöõng khoù khaên veà voán löu ñoäng cuõng ñöôïc ngaønh ngaân haøng ñaëc bieät quan taâm, qua ñoù goùp phaàn duy trì vaø phaùt trieån oån ñònh hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp. Dö nôï ngaén haïn ñeán 31/12 naêm 2004 ñaït 1.327,758 tyû ñoàng, trong ñoù dö nôï cho vay kinh teá bieån ñaït 143,237 tyû ñoàng, chieám 10,78% toång dö nôï ngaén haïn, taêng gaáp 1,98 laàn so vôùi naêm 2000. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 36 Ngoaøi ra, vieäc thöïc hieän cho vay Chöông trình khai thaùc haûi saûn xa bôø vaø khaéc phuïc haäu quûa côn baõo soá 5 (1997) baèng nguoàn voán öu ñaõi cuûa Chính phuû cuõng ñaõ ñöôïc thöïc hieän töø naêm 1997. Ñeán nay ñaõ giaûi ngaân 36,611 tyû ñoàng, trong ñoù chi nhaùnh Ngaân haøng ñaàu tö phaùt trieån cho vay 24,945 tyû ñoàng, quõy hoã trôï phaùt trieån cho vay 11,666 tyû ñoàng. Baûng 2.4 KEÁT QUÛA TÍN DUÏNG NGAÉN HAÏN ÑAÀU TÖ KINH TEÁ BIEÅN BÌNH THUAÄN HAØNG NAÊM. Ñôn vò tính: Tyû ñoàng Chæ tieâu 2000 2001 2002 2003 2004 Toång soá - Doanh soá cho vay - Dö nôï 756,721 794,792 1.772,09 1.020,55 2.306,858 1.153,195 3.197,072 1.327,758 Cho vay kinh teá bieån - Doanh soá cho vay - Dö nôï 1/ Thuûy saûn - Doanh soá cho vay - Dö nôï 2/ Du lòch - Doanh soá cho vay - Dö nôï 72,249 67,136 5,303 67,293 61,243 6,050 252,169 102,507 245,731 94,690 6,438 7,817 290,697 123,183 280,997 116,474 9,700 6,709 419,317 143,237 290,794 135,851 28,523 7,406 (Nguoàn Ngaân haøng Nhaø nöôùc chi nhaùnh Bình Thuaän) Nhìn chung, tình hình huy ñoäng voán qua heä thoáng tín duïng taïi Bình Thuaän cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån trong nhöõng naêm qua ñaõ coù nhöõng chuyeån bieán tích cöïc, ñaùp öùng moät phaàn nhu caàu voán cho hoaït ñoäng cuûa caùc ngaønh kinh teá bieån phaùt trieån, goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo tinh thaàn Nghò quyeát tænh Ñaûng boä laàn thöù X. Tuy nhieân, beân caïnh ñoù vaãn coøn boäc loä nhieàu haïn cheá nhö: möùc ñoä ñaùp öùng nhu caàu voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån coøn thaáp, hieäu quûa tín duïng cho vay ñaùnh baét xa bôø haûi saûn baèng nguoàn voán öu ñaõi cuûa Chính Phuû chöa cao, nôï quaù haïn nhieàu khoâng coù khaû naêng thu hoài hoaëc chaäm thu hoài voán. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 37 2.2.3 Huy ñoäng voán töø caùc doanh nghieäp ñaàu tö vaøo caùc ngaønh kinh teá bieån. Moät thöïc teá toàn taïi ñöôïc nhaän thaáy qua quùa trình khaûo saùt laø phaàn lôùn caùc doanh nghieäp trong Tænh chöa thaät söï mong muoán saûn xuaát saûn phaåm ñeå xuaát khaåu tröïc tieáp, thu ngoaïi teä. Do taâm lyù lo sôï ruûi ro trong quùa trình giao haøng, chöa ñuû naêng löïc nghieäp vuï thöïc hieän xuaát khaåu tröïc tieáp, thieát bò maùy moùc cheá bieán laïc haäu, khoâng ñaït tieâu chuaån vaø cô baûn nhaát vaãn laø söï haïn cheá veà voán. Hieän nay, toaøn Tænh coù 66 doanh nghieäp hoaït ñoäng trong caùc lónh vöïc thu mua, cheá bieán haûi saûn, vôùi toång soá voán treân 200 tyû ñoàng. Trong ñoù, coù 27 doanh nghieäp tham gia cheá bieán xuaát khaåu tröïc tieáp, caùc doanh nghieäp coøn laïi chæ laøm nhieäm vuï thu mua, sô cheá vaø baùn laïi cho caùc ñôn vò cheá bieán xuaát khaåu khaùc hoaëc tieâu thuï ôû thò tröôøng noäi ñòa. Ñaây chính laø nguyeân nhaân chính daãn ñeán tình traïng kim ngaïch xuaát khaåu thuûy saûn ñaït thaáp vaø khoâng töông xöôùng vôùi tieàm naêng cuûa tænh. Treân toaøn tænh coù 356 döï aùn ñaàu tö vaøo du lòch bieån vaø ven bieån ñöôïc chaáp thuaän treân dieän tích 1.864 ha ôû haàu heát caùc khu du lòch ñaõ ñöôïc quy hoaïch, vôùi toång soá voán ñaêng kyù laø 6.650 tyû ñoàng. Caùc döï aùn ña phaàn laø cuûa caùc doanh nghieäp tö nhaân vaø caùc caù nhaân ñeán töø Thaønh phoá Hoà Chí Minh chieám khoaûng 68%, cuûa doanh nghieäp tö nhaân ñòa phöông chieám 22 %. Nguoàn voán ñaàu tö töø caùc doanh nghieäp ñaõ laøm ñoåi môùi dieän maïo cuûa du lòch Bình Thuaän trong moät thôøi gian töông ñoái ngaén vaø goùp phaàn ñaùp öùng nhu caàu tham quan nghæ döôõng cuûa du khaùch. Coù theå nhaän thaáy coâng taùc thu huùt voán ñaàu tö vaøo du lòch Bình Thuaän ñang phaùt trieån töông ñoái toát, ñaây laø keát quaû vieäc ñònh höôùng phaùt trieån cuûa tænh nhaèm ñöa du lòch cuøng vôùi thuûy saûn thaønh ngaønh kinh teá muõi nhoïn trong moät töông lai gaàn. Tuy nhieân, trong toång soá 356 döï aùn ñaàu tö môùi chæ coù 74 döï aùn ñi vaøo hoaït ñoäng, vôùi toång soá voán kinh doanh 820 tyû ñoàng, 58 döï aùn ñang tieán haønh xaây döïng cô sôû vaät chaát, 224 döï aùn coøn laïi chöa trieån khai do nhieàu nguyeân nhaân. Maët khaùc, caùc döï aùn ñaàu tö thöôøng taäp trung ñeå xaây döïng caùc khu nghæ maùt, khaùch saïn, … ñaõ gaây neân söï quaù taûi cho heä thoáng haï taàng coøn ñang yeáu keùm vaø baát caäp. Moät soá vöôùng maéc veà ñeàn buø giaûi toûa ñaõ laøm chaäm tieán ñoä trieån khai caùc döï aùn vaø laøm chaäm quaù trình khai thaùc voán ñaàu tö . GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 38 2.2.4 Huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi Huy ñoäng voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi: Keå töø khi Luaät Ñaàu Tö Nöôùc ngoaøi ñöôïc ban haønh vaøo naêm 1987, quaùn trieät söï chæ ñaïo cuûa Trung öông veà vieäc thöïc hieän môû cöûa thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi; Bình Thuaän ñaõ taïo moïi ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo ñaàu tö kinh doanh trong ñoù troïng ñieåm laø ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån. Tuy nhieân, Bình Thuaän chæ thöïc söï môû cöûa thoâng thoaùng keå töø naêm 1993. Ñeán cuoái thaùng 12/2004 toaøn tænh ñaõ thu huùt ñöôïc 36 döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi, vôùi toång soá voán ñaàu tö laø 130,1613 trieäu USD vaø toång voán phaùp ñònh laø 47,9054 trieäu USD. Trong ñoù soá döï aùn ñaàu tö vaøo caùc ngaønh kinh teá bieån laø 28 döï aùn vôùi toång voán ñaàu tö laø 117,8773 trieäu USD chieám khoaûng 90,56 % trong toång soá voán ñaõ thu huùt ñöôïc. Baûng 2.5 CÔ CAÁU VOÁN FDI ÑAÀU TÖ THEO NGAØNH VAØO BÌNH THUAÄN ÑEÁN CUOÁI THAÙNG 12/2004 Ngaønh Soá döï aùn Tyû troïng döï aùn Toång voán ñaàu tö (trieäu USD) Tyû troïng veà voán Du lòch 16 44,4% 103,72 79,68% Thuûy saûn 12 33,3% 14,16 10,88% Coâng nghieäp 7 19,4% 10,78 8,28% Noâng nghieäp 1 2,9% 1,5 1,16% Toång 36 100% 130,16 100% (Nguoàn: Sôû keá hoaïch vaø ñaàu tö Bình Thuaän) Nhö vaäy, haàu heát caùc döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo Bình Thuaän laø ñaàu tö vaøo lónh vöïc kinh teá bieån vaø ñöôïc trieån khai khaù sôùm. Töø naêm 1993 – 1995, sau khi aùp duïng luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuøng vôùi vieäc xoaù boû leänh caám vaän cuûa Myõ ñoái vôùi Vieät Nam ñaõ khuyeán khích caùc nhaø ñaàu tö tìm hieåu vaø maïnh daïn ñaêng kyù 5 döï aùn ñaàu tö vaøo caùc ngaønh kinh teá bieån cuûa Bình Thuaän, vôùi toång soá voán ñaàu GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 39 tö 33,817 trieäu USD. Trong ñoù coù 2 döï aùn ñaàu tö vaøo du lòch ven bieån vôùi soá voán khaù lôùn ñoù laø döï aùn Saân Golf 18 loã vaø khaùch saïn Novotel Phan Thieát toång soá voán ñaêng kyù leân ñeán 26,3 trieäu USD, 2 döï aùn coøn laïi ñaàu tö vaøo caùc khu nghæ döôõng vaø moät döï aùn ñaàu tö vaøo saûn xuaát nöôùc maém vi sinh. Caùc döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi naøy ñaõ coù taùc ñoäng tích cöïc trong vieäc kích thích söï phaùt trieån ngaønh du lòch bieån vaø ven bieån cuûa ñòa phöông, ñoàng thôøi thu huùt ñöôïc nhieàu du khaùch nöôùc ngoaøi vaø caùc doanh nhaân. Qua ñoù goùp phaàn quan troïng trong vieäc giôùi thieäu tieàm naêng kinh teá bieån vôùi caùc nhaø ñaàu tö, taïo neân söùc haáp daãn maïnh meõ trong vieäc thu huùt voán ñaàu tö vaøo kinh teá bieån Bình Thuaän. Töø naêm 1996 – 1999, vieäc thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi bò chöõng laïi do nhieàu nguyeân nhaân, trong ñoù coù söï aûnh höôûng cuûa cuoäc khuûng hoaûng taøi chính – tieàn teä ôû chaâu AÙ vaø khu vöïc neân chæ coù 1 döï aùn môùi ñöôïc ñaêng kyù vôùi soá voán 0,703 trieäu USD. Sau khi traûi qua aûnh höôûng cuûa cuoäc khuûng khoaûng taøi chính - tieàn teä vaø khi Bình Thuaän aùp duïng caùc chính saùch nhaèm thu huùt ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån ñeán naêm 2010 theo tinh thaàn Nghò quyeát 17-NQ/TU ngaøy 15/01/1998 cuûa Tænh Uûy Bình Thuaän; Töø naêm 2000 ñeán naêm 2004 tình hình thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu thaønh coâng nhaát ñònh, caùc döï aùn naøy khoâng chæ taäp trung ôû Phan Thieát maø ñaõ coù caùc döï aùn ñaàu tö vaøo caùc huyeän trong tænh vôùi 22 döï aùn, toång soá voán ñaàu tö ñaït ñeán 83,3603 trieäu USD. Moät con soá ñaït ñöôïc tuy khoâng lôùn so vôùi caùc tænh, thaønh khaùc trong caû nöôùc nhöng khoâng nhoû ñoái vôùi tænh Bình Thuaän. Tuy nhieân, trong toång soá 28 döï aùn ñaàu tö vaøo kinh teá bieån Bình Thuaän, ñeán nay môùi chæ coù 16 döï aùn ñi vaøo hoaït ñoäng, vôùi soá voán ñaàu tö laø 45,167 trieäu USD, 12 döï aùn coøn laïi vôùi toång voán laø 72,71 trieäu USD coøn ñang trong giai ñoaïn ñeàn buø, ñang xaây döïng vaø chöa trieån khai thöïc hieän. Nhìn chung, coâng taùc huy ñoäng voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi cho phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän thôøi gian qua tuy traûi qua nhieàu thaêng traàm khaùc nhau nhöng cuõng chöùng minh ñöôïc söï thaønh coâng nhaát ñònh, ñaëc bieät giai ñoaïn 2000 – 2004, nhöõng döï aùn thu huùt ñöôïc, nhöõng nguoàn voán ñaõ keâu goïi ñöôïc seõ laø nguoàn ñoäng löïc to lôùn khích leä söï phaùt trieån hôn nöõa cho Bình Thuaän trong töông lai. Ñieàu naøy chöùng toû raèng Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñaõ ñònh ra höôùng ñi ñuùng ñaén ñeå ñöa ra nhöõng chính saùch thu huùt ñaàu tö ñaït hieäu quaû. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 40 Huy ñoäng voán ñaàu tö giaùn tieáp nöôùc ngoaøi: Ñeå giaûi quyeát tình traïng khoù khaên veà voán, Tænh Bình Thuaän raát chuù troïng ñeán vieäc huy ñoäng caùc nguoàn voán vieän trôï phaùt trieån chính thöùc ODA vaø vieän trôï cuûa caùc toå chöùc phi chính phuû (NGO), tuy nhieân keát quaû ñaït ñöôïc coøn haïn cheá do thieáu döï aùn coù hieäu quaû, tình hình giaûi ngaân chaäm. Töø naêm 1996 ñeán naêm 2004 toång nguoàn voán ODA vaø vieän trôï cuûa NGO tieáp nhaän laø 72.510,47 ngaøn USD. Trong ñoù, nguoàn voán vieän trôï phaùt trieån chính thöùc ODA laø 60.965,02 ngaøn USD chuû yeáu ñöôïc taäp trung cho caùc coâng trình haï taàng cô sôû nhö: ñieän, nöôùc, ñöôøng giao thoâng noâng thoân, caùc döï aùn phaùt trieån y teá, vaên hoaù , giaùo duïc chæ coù moät döï aùn ñaàu tö vaøo lónh vöïc phaùt trieån kinh teá bieån ñoù laø döï aùn xaây döïng Caûng caù Phan Thieát vôùi soá voán ñaàu tö laø 7.100 ngaøn USD do toå chöùc ADB taøi trôï ñöôïc thöïc hieän töø naêm 1996 ñeán naêm 2002. Nguoàn vieän trôï cuûa caùc toå chöùc phi chính phuû (NGO) laø 11.545,45 ngaøn USD ñöôïc taäp trung cho caùc döï aùn phaùt trieån kinh teá coäng ñoàng, naâng caáp söûa chöõa caùc cô sôû giaùo duïc, y teá vôùi quy moâ nhoû, giaûi quyeát caùc vaán ñeà böùc xuùc cuûa xaõ hoäi vaø mang tính nhaân ñaïo nhö chaêm soùc treû moà coâi, cô nhôõ, khaéc phuïc haäu quûa thieân taøi…ñaây laø caùc döï aùn ít coù aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh kinh teá bieån. 2.2.5. Huy ñoäng töø thò tröôøng voán: Maëc daàu ñöôïc xaùc ñònh laø moät keânh quan troïng trong vieäc thu huùt voán ñaàu tö cho phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi, nhöng thò tröôøng voán vaãn chöa ñöôïc tænh Bình Thuaän quan taâm khai thaùc. Haàu heát caùc döï aùn xaây döïng cô sôû haï taàng ñeàu döïa vaøo nguoàn thu cuûa ngaân saùch ñòa phöông vaø trôï caáp cuûa trung öông. Caùc doanh nghieäp vaãn chuû yeáu döïa vaøo ngaân haøng khi thieáu voán ñaàu tö. Bieän phaùp phaùt haønh traùi phieáu ñòa phöông ñeå huy ñoäng voán ñaàu tö cho phaùt trieån kinh teá bieån chæ ñöôïc aùp duïng taïi Bình Thuaän vaøo naêm 1996, khi Kho baïc Nhaø nöôùc phaùt haønh taïi thaønh phoá Haø Noäi Traùi phieáu coâng trình cho Ngaân saùch Bình Thuaän vôùi soá tieàn 32,9 tyû ñoàng ñeå ñaàu tö cho moät soá coâng trình troïng ñieåm cuûa tænh, trong ñoù coù caùc coâng trình phaùt trieån kinh teá bieån nhö Caûng La Gi, Caûng Phan Thieát, Caûng Phan Rí Cöûa. Töø ñoù ñeán nay hình thöùc huy ñoäng voán naøy chöa ñöôïc Bình Thuaän chuù troïng khai thaùc. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 41 2.3 Ñaùnh giaù chung coâng taùc huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån tænh Bình Thuaän thôøi gian qua. Qua phaân tích thöïc traïng huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän trong thôøi gian qua, coù theå ruùt ra moät soá nhaän xeùt sau: - Thu ngaân saùch haøng naêm ñaõ coù söï gia taêng ñaùng keå do Tænh ñaõ chuù troïng taêng cöôøng chæ ñaïo choáng thaát thu vaø khai thaùc caùc nguoàn thu môùi, töø ñoù goùp phaàn taïo nguoàn löïc cho ñòa phöông khi ñieàu haønh ngaân saùch. Vieäc ñieàu haønh chi ngaân saùch coù tieán boä, tyû troïng chi ñaàu tö phaùt trieån trong toång chi ngaân saùch ngaøy caøng taêng. Chi NSNN ñaõ töøng böôùc coi troïng chi ñaàu tö phaùt trieån vaø taäp trung voán cho caùc coâng trình troïng ñieåm quyeát ñònh söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa ñòa phöông, ñoàng thôøi goùp phaàn taïo nguoàn thu cho ngaân saùch. Trong ñoù, chi ñaàu tö phaùt trieån haï taàng kinh teá bieån vôùi quy moâ ngaøy caøng lôùn vaø tính chaát ngaøy caøng ña daïng, taïo neàn taûng cô sôû vaät chaát cho vieäc phaùt trieån kinh teá bieån, taêng söùc haáp daãn ñoái vôùi caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc ñaàu tö vaøo lónh vöïc naøy. - Vieäc huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån ñöôïc thöïc hieän khaù toát, huy ñoäng ñöôïc nhieàu nguoàn voán trong nöôùc ngoaøi ngaân saùch Nhaø nöôùc ñeåå ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng, naêng löïc khai thaùc, cô sôû cheá bieán vaø nuoâi troàng thuûy saûn, laøm thay ñoåi roõ neùt boä maët noâng thoân ven bieån. Ñoàng thôøi tranh thuû ñöôïc nhieàu nguoàn voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaàu tö vaøo kinh teá bieån. Caùc tuyeán giao thoâng ñaõ ñöôïc laøm môùi vaø naâng caáp, caùc coâng trình caûng bieån hoaøn thaønh ñöa vaøo hoaït ñoäng ñaõ vaø ñang phaùt huy toát hieäu quûa cuûa vieäc ñaàu tö. Löôïng voán ñaàu tö cho haï taàng kinh teá bieån ngaøy caøng taêng, taïo neân söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa caùc ngaønh dòch vuï cho kinh teá bieån, ñaëc bieät laø du lòch ven bieån phaùt trieån khaù nhanh, goùp phaàn laøm taêng tröôûng kinh teá cuûa tænh. Nhieàu coâng trình du lòch ñaõ goùp phaàn laøm ñeïp theâm caûnh quan vaø caûi thieän moâi tröôøng khu vöïc, ñoàng thôøi môû ra nhieàu trieån voïng cho phaùt trieån kinh teá bieån trong nhöõng naêm tieáp theo. Tuy nhieân, beân caïnh nhöõng keát quûa ñaït ñöôïc nhö ñaõ neâu treân, vieäc huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån trong thôøi gian qua vaãn coøn nhöõng haïn cheá, vöôùng maéc caàn khaéc phuïc: GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 42 - Voán töø NSNN ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån chuû yeáu ñöôïc ñaàu tö cho cô sôû haï taàng maø nguoàn thu ngaân saùch cuûa tænh trong thôøi gian qua vaø trong vaøi naêm ñeán cuõng coøn raát haïn heïp, vieäc quaûn lyù vaø khai thaùc moät soá nguoàn thu chöa toát, tyû leä huy ñoäng töø GDP vaøo ngaân saùch thaáp neân chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu ñaàøu tö cuûa ñòa phöông. Nhìn chung, vieäc ñaàu tö cho haï taàng kinh teá bieån coù nhieàu chuyeån bieán nhöng vaãn coøn daøn traûi, chöa taäp trung cho caùc coâng trình troïng ñieåm, caùc nhieäm vuï troïng taâm ñeå naâng cao kim ngaïch xuaát khaåu vaø ñoùng goùp cho ngaân saùch. Trong ñoù, moät soá coâng trình ñaõ hoaøn thaønh nhöng chöa coù voán ñeå thanh toaùn nhö tuyeán ñöôøng Löông Sôn – Suoái Nöôùc, ñöôøng Thuaän Quùy – Taân Thaønh, Ñöôøng Muõi Neù – Hoøa Thaéng (keá hoaïch voán ñaàu tö laø 127,38 tyû ñoàng, thöïc hieän 61,798 tyû ñoàng chieán 48,51%) vaø moät soá coâng trình do thieáu voán ñaõ phaûi keùo daøi thôøi gian thi coâng nhö Khu neo ñaäu taøu thuyeàn Phuù Haûi, Khu coâng nghieäp cheá bieán haûi saûn Nam Phan Thieát. Do vaäy, trong thôøi gian tôùi ñeå ñaùp öùng nhu caàu chi cho ñaàu tö phaùt trieån noùi chung vaø ñaàu tö phaùt trieån haï taàng kinh teá bieån noùi rieâng, ngoaøi vieäc boá trí voán ngaân saùch nhaø nöôùc moät caùch thoûa ñaùng, Tænh coøn phaûi tích cöïc tìm kieám theâm caùc nguoàn voán khaùc, ña daïng hoaù caùc hình thöùc ñaàu tö ñeå ñaùp öùng yeâu caàu cho ñaàu tö phaùt trieån. - Voán huy ñoäng töø tín duïng ngaân haøng tuy coù söï gia taêng qua caùc naêm, song möùc ñoä ñaùp öùng nhu caàu veà voán löu ñoäng cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc ngaønh kinh teá bieån vaãn coøn haïn cheá, toác ñoä cho vay taêng chaäm hôn so vôùi caùc ngaønh khaùc vaø chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng. Laø ngaønh kinh teá muõi nhoïn cuûa tænh nhöng dö nôï cho vay kinh teá bieån chieám tyû leä thaáp so vôùi toång dö nôï tín duïng ngaân haøng toaøn tænh (dö nôï naêm 2004 chieám 14,2% toång dö nôï toaøn tænh), cho neân tín duïng ngaân haøng chöa ñoùng vai troø laø moät trong nhöõng keânh chuû yeáu huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån taïi Bình Thuaän trong thôøi gian qua. Hieäu quûa tín duïng cho vay ñaùnh baét haûi saûn xa bôø baèng nguoàn voán öu ñaõi cuûa Chính Phuû chöa cao, nôï quaù haïn nhieàu khoâng coù khaû naêng thu hoài hoaëc chaäm thu hoài voán. - Caùc doanh nghieäp chöa maïnh daïn boû voán ñaàu tö tham gia cheá bieán xuaát khaåu tröïc tieáp haøng thuûy saûn , ña phaàn caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö thaáp, chöa thaáy boùng daùng cuûa caùc nhaø ñaàu tö lôùn töông xöùng vôùi tieàm naêng haûi saûn cuûa tænh. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 43 - Caùc döï aùn ñaàu tö vaøo du lòch thì nhieàu, nhöng soá döï aùn ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng vaø ñang tieán haønh xaây döïng cô sôû vaät chaát chæ chieám 37,07% trong toång caùc döï aùn ñaõ ñöôïc caáp pheùp ñaàu tö, ña soá caùc döï aùn taäp trung chuû yeáu ôû Thaønh phoá Phan Thieát vaø caùc khu vöïc laân caän, chöa ñaàu tö ñeå khai thaùc tieàm naêng coøn raát lôùn ôû caùc khu du lòch ñaõ ñöôïc quy hoaïch ôû caùc huyeän; chöa coù caùc döï aùn ñaàu tö caùc cô sôû kinh doanh du lòch coù quy moâ lôùn, keát hôïp giöõa du lòch nghæ döôõng vôùi caùc loaïi hình vui chôi giaûi trí, dòch vuï thöông maïi ñeå haáp daãn du khaùch, taêng thôøi gian löu truù vaø taêng doanh thu cho ngaønh du lòch ñòa phöông; chöa quan taâm ñeán vieäc phaùt trieån du lòch coäng ñoàng, du lòch daõ ngoaïi coù suaát ñaàu tö thaáp, phuø hôïp vôùi caùc nhaø ñaàu tö ñòa phöông ñeå goùp phaàn giaûi quyeát haøi hoaø lôïi ích cuûa cö daân baûn ñòa trong quaù trình phaùt trieån vaø ña daïng hoaù caùc saûn phaåm du lòch theo quy moâ ñaàu tö . - Vieäc thu huùt voán ñaàu tö nöôùc