Luận văn Kế toán nguyên vật liệu, vật liệu và công cụ dụng cụ tại Xí nghiệp 22 - Công ty 22 BQP

1 ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA NGỮ VĂN LUẬN VĂN Đề tài: Kế toán nguyên vật liệu, vật liệu và công cụ dụng cụ tại Xí nghiệp 22 - Công ty 22 BQP 2 Lêi nãi ®Çu Trong nền kinh tế thị trường mỗi doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển phải có những phương án sản xuất và chiến lược kinh doanh có hiệuquả. Để làm được những điều đó các doanh nghiệp luôn cải tiến và nâng cao chất lượng sản phẩm. Do đó công tác quản lí và hạch toán nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ được coi là nhiệm vụ quan trọng của mỗi doanh nghiệp. Tổ chức hạch toán nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ tốt sẽ cung cấp thông tin kịp thời, chính xác cho các nhà quản lí và các phần hành kế toán khác trong doanh nghiệp để từ đó có thể đưa ra những phương án sản xuất kinh doanh có hiệu quả. Nội dung thực hiện công tác hạch toán nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ là vấn đề có tính chất chiến lược đòi hỏi mỗi doanh nghiệp phải thực hiện trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Xí nghiệp 22 - Công ty 22 BQP là một doanh nghiệp Nhà nước hoạt động trong lĩnh vực sản xuất sản phẩm phục vụ cho nhu cầu xây dựng. Chính vì vậy việc hạch toán nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ tại công ty rất được coi trọng và là một bộ phận không thể thiếu trong toàn bộ công tác quản lý của công ty. Sau thời gian thực tập tại Xí nghiệp 22 - Công ty 22 BQP em đ• tìm hiểu thực tế, kết hợp với lý luận đ• học ở trường để viết chuyên đề: "Kế toán nguyên vật liệu, vật liệu và công cụ dụng cụ tại Xí nghiệp 22 - Công ty 22 BQP". Chuyªn ®Ò ®­îc chia lµm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: C¸c vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô. Ch­¬ng II: Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô t¹i XÝ nghiÖp 22 - C«ng ty 22 BQP. Ch­¬ng III: NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô. 3 Do ®iÒu kiÖn thêi gian cã h¹n nªn trong chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh ®­îc nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong cã sù chØ b¶o cña c¸c c« chó trong C«ng ty còng nh­ sù chØ b¶o cña c« gi¸o h­íng dÉn Ph¹m Thanh HuyÒn. Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n. ch­¬ng i C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n Nguyªn vËt liÖu trong Doanh nghiÖp I. Kh¸i niÖm nguyªn vËt liÖu: Nguyªn vËt liÖu lµ ®èi t­îng lao ®éng ®­îc thÓ hiÖn d­íi d¹ng vËt ho¸ nh­:c¸t,sái trong doanh nghiÖp x©y l¾p; v¶i trong doanh nghiÖp may mÆc ; rau qu¶ trong doanh nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm...,lµ tµi s¶n dù tr÷ cña doanh nghiÖp phôc vô s¶n xuÊt. +) Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, Nguyªn vËt liÖu ®­îc bao gåm cÊc yÕu tè ®­îc ®­a vµo phôc vô qu¸ tr×nh vËn hµnh chung, chÞu sù t¸c ®éng gi¸n tiÕp cña con ng­êi th«ng qua t­ liÖu s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra s¶n phÈm : bét m×, trøng, s÷a... ®Ó s¶n xuÊt ra b¸nh c¸c lo¹i hoÆc cã thÓ tham gia gi¸n tiÕp :c¸c lo¹i dÇu, mì b«i tr¬n ,phô tïng thay thÕ.. phôc vô cho sù ho¹t ®éng liªn tôc vµ b×nh th­êng cña m¸y mãc ,thiÕt bÞ,,gi¶m thiÖt h¹i do ngõng s¶n xuÊt ra. +)Trong qu¸ tr×nh t¸c ®éng cña lao ®éng vÒ mÆt hiÖn vËt ,Nguyªn vËt liÖu hoÆc bÞ hao mßn toµn bé nh­:nhiªn liÖu, chÊt ®èt... hoÆc chØ thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu nh­: mÝa ®Ó s¶n xuÊt ®­êng ... hoÆc vÉn gi÷ nguyªn tr¹ng th¸i vËt chÊt ban ®Çu nh­ : v¶i ®Ó s¶n xuÊt quÇn ,¸o.... Nh­ vËy , Nguyªn vËt liÖu ®­îc thÓ hiÖn d­íi h×nh th¸i vËt ho¸ cã nghÜa lµ nã tån t¹i ë tr¹ng th¸i vËt chÊt cô thÓ ,cã thÓ sê ,mã c¶m nhËn b»ng trùc quan .Nhê ®ã cã thÓ c©n, ®o ,®ong ,®Õm ®­îc nªn Nguyªn vËt liÖu vµ sù biÕn ®éng cña nã ®­îc kiÓm so¸t th­êng xuyªn b»ng viÖc kiÓm kª x¸c ®Þnh sè l­îng th«ng qua c¸c ®¬n vÞ ®o l­êng. II.Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu: 4 VËt liÖu sö dông trong c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i,nhiÒu thø,cã vai trß ,c«ng dông kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.Trong ®iÒu kiÖn ®ã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ph©n lo¹i vËt liÖu th× míi cã tæ chøc tèt viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vËt liÖu. Trong thùc tÕ qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp, ®Æc tr­ng th«ng dông nhÊt ®Ó ph©n lo¹i vËt liÖu vµ vai trß,t¸c dông cña nguyªn vËt liÖu trong s¶n xuÊt vµ yªu cÇu qu¶n lý.Theo ®Æc tr­ng nµy,vËt liÖu ®­îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: -Nguyªn vËt liÖu chÝnh: lµ nh÷ng nguyªn vËt liÖu mµ sau qu¸ tr×nh gia c«ng, chÕ biÕn cÊu thµnh thùc thÓ vËt chÊt chñ yÕu cña s¶n phÈm “ kÓ c¶ b¸n thµnh phÈm mua vµo” -Nguyªn vËt liÖu phô:lµ nh÷ng nguyªn vËt liÖu chØ cã t¸c dông phô trî trong s¶n xuÊt, ®­îc sö dông kÕt hîp víi nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó lµm thay ®æi mµu s¾c ,mïi vÞ, h×nh d¸ng bÒ ngoµi cña s¶n phÈm hoÆc ®Î sö dông ®Ó ®¶m b¶o cho c«ng cô lao ®éng ho¹t ®éng b×nh th­êng hoÆc phôc vô cho nhu cÇu c«ng nghÖ kü thuËt,phôc vô cho lao ®éng c«ng nh©n viªn chøc. -Nhiªn liÖu:VÒ thùc chÊt nhiªn liÖu lµ mét lo¹i nguyªn vËt liÖu phô nh­ng nã ®­îc t¸ch ra thµnh mét lo¹i vËt liÖu riªng biÖt v× viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu dïng nhiªn liÖu chiÕm tû träng lín trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, mÆt kh¸c nã cã yªu cÇu qu¶n lý kü thuËt hoµn toµn kh¸c víi vËt liÖu th«ng th­êng.Nhiªn liÖu cã t¸c dông cung cÊp nhiÖt l­îng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra b×nh th­êng. Nã cã thÓ tån t¹i ë thÓ r¾n, láng hoÆc khÝ nh­ than,khÝ ®èt... -Phô t ïng thay thÕ: lµ nh÷ng vËt t­ dïng ®Ó thay thÕ ,sö ch÷a, b¶o d­ìng m¸y mãc, thiÕt bÞ,ph­¬ng tiÖn vËn t¶i... -VËt liÖu vµ thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n : lµ thiÕt bÞ (cÇn l¾p vµ kh«ng cÇn l¾p, vËt kÕt cÊu, c«ng cô ...) mµ doanh nghiÖp mua vµo ®Ó ®Çu t­ cho x©y dùng c¬ b¶n. -PhÕ liÖu : lµ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu thu ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hay thanh lý tµi s¶n, cã thÓ sö dung hay b¸n ra ngoµi. 5 -VËt liÖu kh¸c: Bao gåm c¸c lo¹i vËt liÖu ch­a kÓ ®Õn ë trªn nh­ bao b×, vËt ®ãng gãi,c¸c lo¹i vËt t­ ®Æc tr­ng. H¹ch to¸n theo c¸ch ph©n lo¹i trªn ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¶n ¸nh tæng qu¸t vÒ mÆt gi¸ trÞ ®èi víi mçi lo¹i nguyªn vËt liÖu .§Ó ®¶m b¶o thuËn tiÖn ,tr¸nh nhÇm lÉn trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vÒ sè l­îng , gi¸ trÞ tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu ,trªn c¬ së c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¸c doanh nghiÖp sÏ chi tiÕt mçi lo¹i nguyªn vËt liÖu trªn theo tõng nhãm, tõng thø nguyªn vËt liÖu c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng doanh nghiÖp. Ngoµi c¸ch ph©n lo¹i phæ biÕn trªn,c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu theo nhiÒu c¸ch kh¸c n÷a.Mçi c¸ch ph©n lo¹i ®Òu cã ý nghÜa riªng vµ nh»m phôc vô c¸c yªu cÇu qu¶n lý kh¸c nhau. Theo nguån h×nh thµnh,vËt liÖu bao gåm: -VËt liÖu mua ngoµi -VËt liÖu s¶n xuÊt -VËt liÖu tõ c¸c nguån kh¸c nh­:nhËn cÊp ph¸t ,gãp vèn liªn doanh, biÕu,tÆng th­ëng... C¸ch ph©n lo¹i nµy t¹o tiÒn ®Ò cho viÑc qu¶n lý vµ sö dông riªng c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu tõ c¸c nguån nhËp kh¸c nhau, do ®ã ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ sö dông vËt liÖu trong s¶n xuÊt.H¬n n÷a ,cßn ®¶m b¶o viÖc ph¶n ¸nh nhanh chãng ,chÝnh x¸c sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng tõng lo¹i nguån vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp .Nh­ng c¸ch ph©n lo¹i nµy kh«ng ph¶n ¸nh chi tiÕt ®­îc tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu. Theo quyÒn së h÷u vËt liÖu bao gåm: -VËt liÖu tù cã -VËt liÖu nhËn gia c«ng hoÆc gi÷ hé C¸ch ph©n lo¹i nµy lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp theo dâi n¾m b¾t t×nh h×nh hiÖn cã cña vËt liÖu ,tõ ®ã lªn kÕ ho¹ch thu mua ,dù trù vËt liÖu phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp . Theo môc ®Ých vµ n¬i suqr dông nguyªn vËt liÖu,gåm: -VËt liÖu trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt 6 -VËt liÖu dïng cho nhu cÇu kh¸c nh­ qu¶n lý ph©n x­ëng, qu¶n lý doanh nghiÖp ,tiªu thô s¶n phÈm... Víi c¸ch ph©n lo¹i nµy, doanh nghiÖp sÏ n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh sö dông vËt liÖu t¹i c¸c bé phËn vµ cho c¸c nhu cÇu kh¸c tõ ®ã ®iÒu chØnh, c©n ®èi cho phï hîp víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt,tiªu thô... III.§¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ viÖc dïng th­íc ®o tiÒn tÖ ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña nguyªn vËt liÖu theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh VÒ nguyªn t¾c, nguyªn vËt liÖu ph¶i ®­îc ®¸nh gi¸ theo nguyªn t¾c “gi¸ phÝ ” tøc lµ tÝn to¸n ®Çy ®ñ chi phÝ thùc tÕ doanh nghiÖp bá ra ®Ó cã ®­îc nguyªn vËt liÖu ®ã. Tuy nhiªn , tuú ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ gi¸ nguyªn vËt liÖu ë doanh nghiÖp chÕ biÕn ®éng hay æn ®Þnh mµ cã thÓ lùa chän mét trong hai c¸ch ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu sau : 3.1.§¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ 3.1.1. Gi¸ thùc tÕ nhËp kho Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho lµ toµn bé chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã nguyªn vËt liÖu ®ã .Tuú tõng nguån nhËp mµ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu ®­îc ®¸nh gi¸ kh¸c nhau - §èi víi nguyªn vËt liÖu mua ngoµi NÕu nguyªn vËt liÖu mua vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thuéc ®èi t­îng nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ : TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho trong kú = trÞ gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n ( kh«ng bao gåm VAT) + c¸c chi phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh (chi phÝ vËn chuyÓn ,bèc xÕp, b¶o qu¶n trong qu¸ tr×nh mua vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c)- c¸c kho¶n triÕt khÊu th­¬ng m¹i ,gi¶m gi¸ (do hµng mua kh«ng ®óng quy c¸ch, phÈm chÊt). NÕu nguyªn vËt liÖu mua ®Ó dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thuéc ®èi t­îng nép thuÕ GTGT theo ph­ong ph¸p trùc tiÕp: TrÞ gi¸ TrÞ gi¸ C¸c lo¹i Chi phÝ C¸c thùc tÕ mua ghi thuÕ trùc tiÕp kho¶n NVL nhËp = trªn ho¸ + kh«ng + ph¸t sinh - triÕt 7 kho trong ®¬n ®­îc hoµn trong khÊu TM, kú (cã VAT) l¹i kh©u mua gi¶m gi¸ - §èi víi nguyªn vËt liÖu do doanh nghiÖp gia c«ng, chÕ biÕn: TrÞ gi¸ thùc tÕ TrÞ gi¸ thùc tÕ Chi phÝ Chi phÝ NVL thuª gia NVL xuÊt gia gia c«ng vËn chuyÓn c«ng, chÕ biÕn = c«ng ,chÕ biÕn + chÕ biÕn + bèc dì nhËp kho trong kú - §èi víi nguyªn vËt liÖu doanh nghiÖp thuª ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn: TrÞ gi¸ thùc tÕ TrÞ gi¸ thùc tÕ Chi phÝ Chi phÝ NVL thuª gia NVL xuÊt thuª ph¶i tr¶ vËn chuyÓn, c«ng,chÕ biÕn = gia c«ng + cho ®¬n vÞ + bèc dì nhËp kho trong chÕ biÕn GC ,CB kú - §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh ,cæ phÇn th× gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ do héi ®ång liªn doanh ®¸nh gi¸. - §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËn cÊp ,biÕu tÆng ... th× gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho lµ gi¸ ghi trong biªn b¶n cña ®¬n vÞ cÊp hoÆc ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së gi¸ thÞ tr­êng cña nguyªn vËt liÖu t­¬ng ®­¬ng. - §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËp kho tõ nguån phÕ liÖu thu håi. Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho ®­îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ trÞ thùc tÕ nÕu cßn sö dông hoÆc ®¸nh gi¸ theo gi¸ ­íc tÝnh. 3.1.2. Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho Khi xuÊt kho nguyªn vËt liÖu ®Ó sö dông vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp , kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c trÞ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt kho cho c¸c nhu cÇu , ®èi t­îng kh¸c nhau nh»m x¸c ®Þnh chi phÝ hoat ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp . ViÖc tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cã thÓ ¸p dông theo mét sè ph­¬ng ph¸p sau: Ph­¬ng ph¸p gi¸ ®Ých danh 8 Theo ph­¬ng ph¸p nµy gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®­îc tÝnh trªn c¬ së sè l­îng nguyªn vËt liÖu xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña chÝnh l« hµng nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®ã . Ph­¬ng ph¸p nµy sÏ nhËn diÖn ®ùoc tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu xuÊt vµ tån kho theo tõng danh ®¬n mua vµo riªng biÖt .Do ®ã trÞ gi¸ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt vµ tån kho ®ùoc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c vµ tuyÖt ®èi , ph¶n ¸nh ®óng thùc tÕ ph¸t sinh. Nh­ng nh­ vËy th× viÖc qu¶n lý tån kho sÏ rÊt phøc t¹p ®Æc biÖt khi doanh nghiÖp dù tr÷ nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖu víi gi¸ trÞ nhá .Khi ®ã chi phÝ cho qu¶n lý tån kho sÏ tèn kÐm vµ ®«i khi kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc .ChÝnh v× vËy chØ nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ nµy ®èi víi nh÷ng lo¹i vËt liÖu ®Æc tr­ng cã gi¸ trÞ cao. Ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc xuÊt tr­íc Víi ph­¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n ph¶i theo dâi ®­îc ®¬n gi¸ thùc tÕ vµ sè l­îng cña tõng l« hµng nhËp kho.Sau ®ã , khi xuÊt kho c¨n cø vµo sè l­îng xuÊt tÝnh ra gi¸ thùc tÕ theo c«ng thøc sau: TrÞ gi¸ thùc tÕ NVL = Sè l­îng NVL * §¬n gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho xuÊt kho cña l« hµng nhËp tr­íc Khi nµo xuÊt kho hÕt sè l­îng cña l« hµng nhËp tr­íc míi lÊy d¬n gi¸ thùc tÕ cña l« hµng tiÕp sau ®Ó tÝnh gi¸ ra gi¸ thùc tÕ nhËp kho .C¸ch x¸c ®Þnh nµy sÏ ®¬n gi¶n h¬n cho kÕ to¸n so víi ph­¬ng ph¸p gi¸ ®Ých danh nh­ng v× gia thùc tÕ xuÊt kho l¹i ®ùoc x¸c ®Þnh theo ®¬n gi¸ cña l« hµng nhËp sím nhÊt cßn laij nªn kh«ng ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña gi¸ mét c¸ch kÞp thêi , xa rêi thùc tÕ . V× thÕ nã thÝch hîp cho ¸p dông cho nh÷ng nguyªn vËt liÖu cã liªn quan ®Õn thêi h¹n sö dông Ph­¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tr­íc ë ph­¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n còng ph¶i theo dâi ®­îc ®¬n gi¸ thùc tÕ vµ sè l­îng cña tõng l« hµng nhËp kho.Sau ®ã khi xuÊt ,c¨n cø vµo sè l­îng xuÊt kho ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho b»ng c¸ch : TrÞ gi¸ thùc tÕ Sè l­îng NVL §¬n gi¸ thùc tÕ NVL cña l« NVL xuÊt kho = xuÊt kho x hµng nhËp sau cïng 9 Khi nµo hÕt sè l­îng cña l« hµng nhËp sau cïng th× nh©n ( x ) víi ®¬n gi¸ thùc tÕ cña l« hµng nhËp ngay tr­íc ®ã vµ cø tÝnh lÇn l­ît nh­ thÕ. Nh­ vËy gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu tån kho cuèi kú chÝnh lµ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho cña c¸c lÇn mua ®Çu kú.Ng­îc l¹i víi ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc –xuÊt sau , víi ph­¬ng ph¸p nµy mäi sù biÕn ®éng vÒ gi¸ ®­îc chuyÓn ngay vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.Do ®ã ph¶n ¸nh ®óng ®iÒu kiÖn kinh doanh t¹i thÞ tr­êng hiÖn t¹i nh­ng chi phÝ hiÖn hµnh cña nguyªn vËt liÖu tån kho l¹i xa rêi thùc tÕ. V× vËy ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng nguyªn vËt liÖu cã ®Æc ®iÓm lµ ph¶i sö dông ngay nh­ c¸c lo¹i thùc phÈm t­¬i sèng trong c«ng nghiÖp chÕ biÕn : Ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n §©y lµ ph­¬ng ph¸p mµ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®­îc tÝnh trªn c¬ së ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cña nguyªn vËt liÖu : Gi¸ thùc tÕ NVL Sè l­îng NVL §¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n xuÊt kho = xuÊt kho x cña NVL HiÖn nay , c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét trong sè c¸c lo¹i ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n sau: *§¬n gi¸ b×nh qu©n gia truyÒn c¶ kú: §¬n gi¸ TrÞ gi¸ thùc tÕ NVL tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú b×nh qu©n = L­îng NVL tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú C¸ch tÝnh nµy ®­îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc kú h¹ch to¸n, dùa trªn sè liÖu ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu c¶ kú dù tr÷ . C¸c lÇn xuÊt nguyªn vËt liÖu khi ph¸t sinh chØ ph¶n ¸nh vÒ mÆt sè l­îng mµ kh«ng ph¶n ¸nh mÆt gi¸ trÞ. Toµn bé gi¸ trÞ xuÊt ®­îc ph¶n ¸nh vµo cuèi kú khi cã ®Çy ®ñ sè liÖu tæng nhËp .§iÒu ®ã lµm cho c«ng viÖc bÞ dån l¹i , ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é quyÕt to¸n song c¸ch tinh nµy ®¬n gi¶n , tèn Ýt c«ng nªn ®­îc nhiÒu doanh nghiÖp sö dông ®Æc biÖt lµ nh÷ng doanh nghiÖp quy m« nhá, Ýt lo¹i nguyªn vËt liÖu , thêi gian sö dông ng¾n vµ sè lÇn nhËp , xuÊt mçi danh ®iÓm nhiÒu. *§¬n gi¸ b×nh qu©n cuèi kú tr­íc: 10 TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho trong kú lÊy theo ®¬n gi¸ b×nh qu©n cuèi kú tr­íc ®· tÝnh ®­îc lµm c¬ së tÝnh gi¸. Cã thÓ thÊy ®©y lµ sù kÕt hîp gi÷a c¸ch tÝnh b×nh qu©n gia truyÒn c¶ kú víi ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc – xuÊt tr­íc. Do vËy, nã kh«ng tÝnh ®Õn sù biÕn ®éng vÒ gi¸ ë kú nµy nªn viÖc ph¶n ¸nh thiÕu chÝnh x¸c. Nh­ng ®æi l¹i, c¸ch tÝnh nµy ®¬n gi¶n, ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi vÒ sè liÖu. *§¬n gi¸ b×nh qu©n liªn hoµn ( hay ®¬n gi¸ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp): Sau mçi lÇn nhËp , kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ b×nh qu©n cho tõng ®Çu tªn nguyªn vËt liÖu nh­ sau: L­îng tån §¬n gi¸ b×nh qu©n TrÞ gi¸ thùc §¬n gi¸ tr­íc khi nh©p x tr­íc khi nh©p + tÕ NVL b×nh = L­îng tån tr­íc khi nhËp nhËp kho qu©n l­îng nhËp thùc tÕ Ngay khi nghiÖp vô xuÊt ph¸t sinh , ®¬n gi¸ b×nh qu©n lÇn nhËp cuèi cïng tr­íc khi xuÊt ®­îc dïng lµm ®¬n gi¸ ®Ó tÝnh ra trÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho. C¸ch tÝnh nµy kh¾c phôc ®­îc nh­îc ®iÓm cña hai c¸ch tÝnh trªn , võa ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi cña sè liÖu kÕ to¸n võa ph¶n ¸nh ®­îc sù biÕn ®éng vÒ gi¸ nh­ng khèi l­îng tÝnh to¸n lín v× sau mçi lÇn nhËp , kÕ to¸n ph¶i tÝnh gi¸ mét lÇn. Nh×n chung , dï lµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n theo c¸ch nµo th× ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n còng m¾c ph¶i mét h¹n chÕ lín lµ gi¸ c¶ ®Òu cã xu h­íng b×nh qu©n ho¸. Do vËy, chi phÝ hiÖn hµnh vµ chi phÝ thay thÕ cña nguyªn vËt liÖu tån kho cã xu h­íng san b»ng cho nhau kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc thùc tÕ ë thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o . Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú trªn c¬ së gi¸ mua thùc tÕ cuèi kú. Theo ph­¬ng ph¸p nµy , gi¸ thùc tÕ xuÊt kho chØ ®­îc x¸c ®Þnh vµo cuèi kú vµ c¸ch tÝnh lÇn l­ît nh­ sau : 11 §Çu tiªn kÕ to¸n x¸c ®Þnh trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu tån khoi cuèi kú trªn c¬ së gi¸ mua cña lÇn nhËp kho cuèi cïng trong kú: TrÞ gi¸ NVL thùc Sè l­îng NVL thùc §¬n gi¸ lÇn mua tån cuèi kú = tån cuèi kú x cuèi cïng Tõ ®ã tÝnh ra trÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho trong kú TrÞ gi¸ NVL xuÊt TrÞ gi¸ NVL Chªnh lÖch trÞ gi¸ thùc kho trong kú = nhËp trong kú +(-) tÕ NVL tån ®Çu kú vµ cuèi kú V× gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho chØ ®­îc tÝnh vµo cuèi kú nªn kh«ng cung cÊp sè liÖu kÞp thêi sau mçi lÇn nhËp .Ph­¬ng ph¸p nµy phï hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu, nhiÒu mÉu m· kh¸c nhau, gi¸ trÞ thÊp nh­ng l¹i xuÊt dïng th­êng xuyªn kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó kiÓm kª liªn tôc. 3.2 §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n C¸c ph­¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ nªu trªn trong thùc tÕ chØ thÝch hîp cho c¸c doanh nghiÖp cã øng dông m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n .Cßn ®èi víi doanh nghiÖp võa vµ lín , cã nhiÒu chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu , c¸c nghiÖp vô nhËp ,xuÊt diÔn ra liªn tôc kÌm theo sù biÕn ®éng kh«ng ngõng cña c¶ gi¸ c¶, viÖc tÝnh to¸n , ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ lµ khã kh¨n , phøc t¹p nhiÒu khi kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc .V× thÕ ®Ó ®¬n gi¶n h¬n cho c«ng t¸c kÕ to¸n ,doanh nghiÖp tù ®Æt ra cho m×nh mét lo¹i gi¸ , gäi lµ gi¸ h¹ch to¸n . Gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ do doanh nghiÖp quy ®Þnh , cã tÝnh chÊt æn ®Þnh vµ chØ dïng ®Ó ghi sæ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu hµng ngµy chø kh«ng cã ý nghÜa trong viÖc thanh to¸n , giao dÞch víi bªn ngoµi vµ trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. Gi¸ h¹ch to¸n cã thÓ lµ gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ t¹m tÝnh ®­îc quy ®Þnh thèng nhÊt trong Ýt nhÊt mét kú h¹ch to¸n .Cuèi kú, kÕ to¸n ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n trªn sæ chi tiÕt nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ sau ®ã ghi vµo c¸c tµi kho¶n , sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ b¸o c¸o kÕ to¸n . ViÖc ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n theo gi¸ thùc tÕ tiÕn hµnh theo hai b­íc sau: *B­íc 1:X¸c ®Þnh hÖ sè gi÷a gi¸ h¹ch to¸n vµ gi¸ thùc tÕ 12 HÖ sè TrÞ gi¸ t.tÕ NVL tån ®Çu kú + TrÞ gi¸ t.tÕ NVL nhËp t.kú chªnh = lÖch (H) TrÞ gi¸ HT NVL tån ®kú + TrÞ gi¸ HT NVL nhËp t.kú *B­íc 2: TÝnh gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho dùa vµo gi¸ h¹ch to¸n xuÊt kho vµ hÖ sè gi¸ võa tÝnh ®­îc TrÞ gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho = TrÞ gi¸ h¹ch to¸n NVL xuÊt kho x H Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu , yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp mµ hÖ sè chªnh lÖch cña nguyªn vËt liÖu cã thÓ tÝnh riªng cho tõng thø , tõng nhãm hoÆc tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu . §Ó sö dông ph­¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n trong x¸c ®Þnh trÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt xuÊt kho , kÕ to¸n ph¶i lËp b¶ng kª sè 3 víi h×nh thøc sæ kÕ to¸n NhËt ký – Chøng tõ theo mÉu sau: B¶ng TÝnh Gi¸ Thùc TÕ VËt LiÖu Ngµy... th¸ng...n¨m ... STT ChØ tiªu TK152 - Nguyªn liÖu, vËt liÖu HT TT 1 Gi¸ trÞ NVL tån ®Çu kú 2 Gi¸ trÞ NVL nhËp trong kú 3 Céng sè d­ ®Çu kú vµ nhËp trong kú 4 Chªnh lÖch gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n 5 HÖ sè chªnh lÖch 6 Gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trong kú 7 Gi¸ trÞ NVL tån cuèi kú Mçi mét ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu cã néi dung , ­u nh­îc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông phï hîp nhÊt ®Þnh . Doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, yªu cÇu qu¶n lý vµ tr×nh ®é c¸n bé kÕ to¸n ®Ó lùa chän vµ ®¨ng ký mét ph­¬ng ph¸p tÝnh phï hîp . Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ ®· 13 ®¨ng ký ph¶i ®­îc sö dông nhÊt qu¸n trong niªn ®é kÕ to¸n . Khi muèn thay ®æi ph¶i gi¶i tr×nh vµ ®¨ng ký l¹i ®ång thêi ph¶i ®­îc thÓ hiÖn c«ng khai trªn b¸o c¸o tµi chÝnh .Nhê vËy cã thÓ kiÓm tra , ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. IV. Yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu B¾t nhÞp cïng víi xu thÕ chung cña ®¸t n­íc b­íc sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng , c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi riªng chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu quy luËt kinh tÕ , trong ®ã c¹nh tranh lµ yÕu tè kh¸ch quan , nã g©y ra cho doanh nghiÖp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n , nh­ng còng lµ ®éng lùc ®Ó c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt tån t¹i vµ ph¸t triÓn . §Ó cã thÓ v­¬n lªn kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®ßi hái doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¶i lµm ¨n cã hiÖu qu¶ . Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò nµy lµ doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý thËt tèt c¸c yÕu tè ®Çu vµo mµ cô thÓ lµ yÕu tè nguyªn vËt liÖu . §Ó c«ng t¸c qu¶n lý nµy ®Ët hiÖu qu¶ cÇn ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: - Ph¶i cã ®µy ®ñ th«ng tin tæng hîp vËt liÖu c¶ vÒ hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ , vÒ t×nh h×nh nhËp , xuÊt , tån kho. Tuú theo ®iÒu kiÖn vµ yªu cÇu qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp mµ cã thÓ cÇn nh÷ng th«ng tin chi tiÕt h¬n - Ph¶i tæ chøc hÖ thèng kho tµng ®¶m b¶o an toµn cho vËt liÖu c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng . Ph¸t hiÖn vµ ng¨n ngõa nh÷ng biÓu hiÖn vi ph¹m lµm thÊt thoat vËt liÖu . - Qu¶n lý ®Þnh møc dù tr÷ vËt liÖu , tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng hoÆc khan hiÕm vËt liÖu , ¶nh h­ëng ®Õn t×nh tr¹ng tµi chÝnh vµ tiÕn ®é s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së c¸c yªu cÇu qu¶n lý ®ã , néi dung c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c kh©u nh­ sau : +Kh©u thu mua: lËp kÕ ho¹ch vµ t×m nguån thu mua nguyªn vËt liÖu,®¶m b¶o ®¸p øng theo yªu cÇu cña s¶n xuÊt c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng 14 víi chi phÝ tèi thiÓu , ®¸p øng kÞp thêi tr¸nh viÖc thiÕu nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt +Kh©u b¶o qu¶n: x©y dùng vµ bè trÝ hÖ thèng kho tµng , thiÕt bÞ kü thuËt ®Çy ®ñ trªn c¬ së ph©n lo¹i theo tÝnh chÊt c¬ , lý , ho¸ cña tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu ®Ó cã biÖn ph¸p b¶o qu¶n tèt nhÊt... Nh×n chung c¸c l¹i vËt liÖu th­êng rÊt dÔ háng d­íi t¸c dông cña m«i tr­êng , khÝ hËu ... vµ dÔ mÊt m¸t , hao hôt nªn rÊt khã kh¨n cho c«ng t¸c b¶o qu¶n . Chi phÝ cho viÖc b¶o qu¶n ®«i khi rÊt lín , do vËy doanh nghiÖp nªn tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ cña chi phÝ nay cã nghÜa lµ ph¶i tÝnh ®­îc tû lÖ hîp lý gi÷a trÞ gi¸ vËt liÖu víi chi phÝ b¶o qu¶n chung. +Kh©u dù tr÷: T¹i kh©u nµy doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh c¸c møc dù tr÷ tèi da , møc dù tr÷ tèi thiÓu vµ møc dù tr÷ trung b×nh cho doanh nghiÖp m×nh c¨n cø vµo yªu cÇu ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt . +Kh©u xuÊt nguyªn vËt liÖu: Bªn c¹nh viÖc ®¶m b¶o xuÊt ®óng , xuÊt ®ñ cho s¶n xuÊt cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®ùoc chÝnh x¸c gi¸ xuÊt kho thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu phôc vô cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh mét c¸ch chÝnh x¸c . Ngoµi ra ®Ó c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu khoa häc vµ chÝnh x¸c , c¸c doanh nghiÖp nªn tiÕn hµnh m· ho¸ c¸c nguyªn vËt liÖu cã nghÜa lµ qu¶n lý chóng th«ng qua c¸c ký hiÖu b»ng sè , b»ng ch÷ hoÆc kÕt hîp c¶ hai b»ng c¸ch lËp sæ danh ®iÓm vËt liÖu Sæ Danh §iÓm VËt LiÖu Ký hiÖu nhãm Danh ®iÓm vËt liÖu Tªn, nh·n hiÖu, quy c¸ch vËt liÖu §¬n vÞ tÝnh §¬n gi¸ h¹ch to¸n 1521-1 1521-01-01 1521-01-02 1521-2 1521-02-01 15 1521-02-02 Mçi lo¹i nguyªn vËt liÖu sñ dông 1 hoÆc mét sè trang trong sæ danh ®iÓm vËt liÖu ghi ®ñ c¸c nhãm , thø cña nguyªn vËt liÖu ®ã. Sæ nµy ®­îc x©y dùng trªn c¬ së sè liÖu cña lo¹i , nhãm vµ ®Æc tÝnh thø vËt liÖu . Tuú theo sè l­îng nhãm vËt liÖu mµ x©y dùng nhãm vËt liÖu gåm 1,2 hoÆc 3 ch÷ sè ( NÕu sè l­îng d­íi 10: sö dông 1 ch÷ sè , nÕu d­íi 100: sö dông 2 ch÷ sè ...) .C¸c doanh nghiÖp hoµn toµn cã thÓ tù x©y dùng cho m×nh c¸ch ®Æt ký hiÖu cho tõng danh ®iÓm vËt liÖu cña doanh nghiÖp m×nh miÔn sao thuËn lîi vµ ®¬n gi¶n h¬n cho c«ng t¸c qu¶n lý trªn c¬ së sù kÕt hîp nghiªn cøu gi÷a bé phËn kü thuËt , bé phËn cung øng vµ phßng kÕ to¸n , ®ång thêi b¸o c¸o cho c¸c c¬ quan chñ qu¶n. V. NhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm , yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu còng nh­ vai trß cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong hÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ , nhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: - Ghi chÐp , ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ , kÞp thêi sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh lu©n chuyÓn cña nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt . TÝnh to¸n ®óng ®¾n trÞ gi¸ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho , xuÊt kho nh»m cung cÊp th«ng tin kÞp thêi , chÝnh x¸c phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý . - KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch vÒ mua nguyªn vËt liÖu , kÕ ho¹ch sö dông nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt . - Tæ chøc kÕ to¸n phï hîp víi ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho , cung cÊp th«ng tin phôc vô cho viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh . VI . KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1.KÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu 16 KÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu lµ viÖc ghi chÐp sù biÕn ®éng vÒ mÆt gi¸ trÞ cña nguyªn vËt liÖu trªn c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp .Tuú vµo t×nh h×nh thùc tÕ mµ cã thÓ lùa chän mét trong hai ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp: 1.1.H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª th­êng xuyªn H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn lµ ph­¬ng ph¸p ghi chÐp , ph¶n ¸nh th­êng xuyªn , liªn tôc vµ cã hÖ thèng t×nh h×nh nhËp , xuÊt kho c¸c lo¹i vËt liÖu trªn c¸c tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu . Víi ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n nµy , kÕ to¸n cã thÓ cung cÊp sè liÖu vÒ t×nh h×nh nhËp , xuÊt , tån kho cña nguyªn vËt liÖu t¹i bÊt kú thêi ®iÓm nµo . 1.1.1.H¹ch to¸n ban ®Çu Mét nguyªn t¾c b¾t buéc cña kÕ to¸n lµ chØ khi nµo cã ®Çy ®ñ b»ng chøng chøng minh nghiÖp vô kinh tÕ ®· ph¸t sinh vµ thùc sù hoµn thµnh , kÕ to¸n míi ®­îc ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh .C¸c b»ng chøng ®ã lµ c¸c lo¹i ho¸ ®¬n , chøng tõ cã thÓ do doanh nghiÖp lËp hay bªn ngoµi doanh nghiÖp lËp , lµ chøng tõ b¾t buéc hay h­íng dÉn nh­ng ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hîp lý , hîp lÖ . Trong h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu , doanh nghiÖp cÇn sö dông c¸c chøng tõ chñ yÕu sau ®©y : -PhiÕu nhËp kho : PhiÕu nµy do bé phËn cung øng lËp (theo mÉu 01-VT) trªn c¬ së ho¸ ®¬n , giÊy b¸o nhËn hµng vµ biªn b¶n kiÓm nghiÖm. §©y lµ lo¹i chøng tõ b¾t buéc gåm 2 liªn (nÕu NVL mua ngoµi )hoÆc 3 liªn (nÕu NVL do gia c«ng chÕ biÕn ) * Liªn 1 : gi÷ l¹i ë bé phËn cung øng * Liªn 2 : giao cho thñ kho ®Ó ghi thÎ kho råi chuyÓn lªn cho kÕ to¸n ghi sæ * Liªn 3(nÕu cã) : ng­êi lËp gi÷ -Biªn b¶n kiÖm nghiÖp vËt t­ (mÉu 05-VT): ®èi víi lo¹i chøng tõ nµy, doanh nghiÖp sÏ tuú ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý ®Ó lËp theo kÕt cÊu phï hîp nhÊt .Biªn b¶n ®­îc lËp vµo lóc hµng vÒ ®Õn doanh nghiÖp trªn c¬ së giÊy b¸o nhËn hµng , doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm lËp ban 17 kiÓm nghiÖm vËt t­ ®Ó kiÓm nghiÖm NVL thu mua c¶ vÒ sè l­îng , chÊt l­îng , quy c¸ch , mÉu m·.Ban kiÓm nghiÖm c¨n cø vµo kÕt qu¶ thùc tÕ ghi vµo “ Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t­ ” gåm 2 b¶n * 1 b¶n giao cho phßng ban cung øng ®Ó lµm c¬ së cã ghi phiÕu lËp kho hay kh«ng * 1 b¶n giao cho kÕ to¸n -PhiÕu xuÊt kho (mÉu 02-VT): sö dông khi xuÊt kho vËt t­ nh­ng chñ yÕu lµ xuÊt kho NVL kh«ng th­êng xuyªn víi sè l­îng sö dông Ýt. Gåm 3 liªn , do bé phËn sö dông hoÆc bé phËn cung øng lËp *Liªn 1:l­u t¹i n¬i lËp *Liªn 2:giao thñ kho lµm c¬ së ghi thÎ råi chuyÓn ®Õn bé phËn kto¸n *Liªn 3:giao cho ng­êi nhËn vËt t­ ®Ó ghi sæ kto¸n n¬i sö dông - PhiÕu xuÊt kho theo h¹n møc (mÉu 04-VT):Trong tr­êng hîp vËt t­ xuÊt th­êng xuyªn trong th¸ng vµ doanh nghiÖp ®· lËp ®­îc ®Þnh møc tiªu hao vËt t­ cho s¶n phÈm . Gåm 2 liªn *Liªn 1: giao cho ®¬n vÞ lÜnh vËt t­ *Liªn 2:giao cho thñ kho.Sau mçi lÇn xuÊt kho , thñ kho ghi sè thùc xuÊt vµo thÎ kho.Cuèi th¸ng sau khi ®· xuÊt hÕt h¹n møc , thñ kho ph¶i thu l¹i phiÕu cña ®¬n vÞ lÜnh, kiÓm tra , ®èi chiÕu víi thÎ kho , ký vµ chuyÓn 1 liªn cho bé phËn cung øng , liªn cßn l¹i chuyÓn lªn phßng kto¸n - ThÎ kho:(mÉu 06-VT): do kÕ to¸n lËp giao cho thñ kho ®Ó ghi chÐp hµng ngµy .ThÎ kho ®­îc lËp cho tõng lo¹i vËt t­ ë cïng mét kho vµ lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n kiÓm tra , ®èi chiÕu sè liÖu ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c. - PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (mÉu 03-VT) :do bé phËn cung øng lËp khi doanh nghiÖp xuÊt kho vËt t­ cho gia c«ng , chÕ biÕn , di chuyÓn néi bé sö dông. - Biªn b¶n kiÓm kª vËt t­ (mÉu 08-VT) : Vµo cuèi kú , ë mçi kho ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª , ®¸nh gi¸ , x¸c ®Þnh sè thùc tÕ tån kho cuèi kú vµ lËp biªn b¶n kiÓm kª vËt t­ lµm c¬ së ®èi chiÕu víi sè liÖu ghi chÐp , ph¸t hiÖn ra c¸c 18 tr­êng hîp thõa , thiÕu vËt t­ ®Ó cã biÖn ph¸p sö lý kÞp thêi . Biªn b¶n nµy cÇn lËp thµnh 2 b¶n * 1 b¶n giao cho phßng kÕ to¸n * 1 b¶n giao cho thñ kho - PhiÕu b¸o vËt t­ cßn cuèi kú(mÉu 07-VT): tr­êng hîp t¹i bé phËn sö dông tiÕp mµ kh«ng nhËp l¹i kho, bé phËn ®ã ph¶i lËp “ PhiÕu b¸o vËt t­ cßn cuèi kú ” tõ ®ã x¸c ®Þnh sè NVL ®· tÝnh vµo chi phÝ kú nµy ®­îc chuyÓn sang kú sau , phiÕu gåm 2 b¶n * 1 b¶n giao cho phßng cung øng * 1 b¶n giao cho phßng kÕ to¸n Ngoµi ra , ®Ó h¹ch to¸n NVL kÕ to¸n cña doanh nghiÖp cßn c¨n cø vµo 1 sè chøng tõ kh¸c : “ Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho” , “ Ho¸ ®¬n GTGT ” ... C¸c chøng tõ ph¶n ¸nh thanh to¸n : “ PhiÕu chi ” , “GiÊy b¸o nî ” ... 1.1.2.Tµi kho¶n sö dông C¸c tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông gåm : TK 152 “ Nguyªn vËt liÖu ”: Ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng , gi¶m NVL cña doanh nghiÖp theo gi¸ thùc thùc tÕ TK 152 cã néi dung vµ kÕt cÊu nh­ sau: Bªn nî  TrÞ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho trong kú  TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª  KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu tån cuèi kú (tr­êng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú) Bªn cã  TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho trong kú  Kho¶n gi¶m gi¸ ,triÕt khÊu th­¬ng m¹i nguyªn vËt liÖu mua vµo , trÞ gi¸ NVL mua tr¶ l¹i bªn b¸n  TrÞ gi¸ NVL thiÕu ph¸t hiÖn khi kiÓm kª 19  KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thùc tÕ NVL tån ®Çu kú (¸p dông cho doanh nghiÖp h¹ch to¸n theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú) D­ nî  TrÞ gi¸ thùc tÕ NVL tån kho Tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp mµ TK 152 cã thÓ më thªm c¸c tµi kh¶on cÊp 2, 3 ®Ó kÕ to¸n chi tiÕt cho tõng nhãm , thø vËt liÖu TK 152 – “ Nguyªn vËt liÖu ” TK 1521 – Nguyªn vËt liÖu chÝnh TK 1522 – Nguyªn vËt liÖu phô TK 1523 – Nhiªn liÖu TK 1524 – Phô tïng thay thÕ TK 1525 – VËt liÖu vµ thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n TK 1526 – VËt liÖu kh¸c Ngoµi ra cßn cã vµi tµi kho¶n TK 151 “ Hµng mua ®ang ®i ®­êng”: ph¶n ¸nh gi¸ trÞ vËt liÖu mµ doanh nghiÖp ®· mua chÊp nhËn mua nh­ng ch­ vÒ nhËp kho TK 331 “ Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n ”: ph¶n ¸nh quan hÖ thanh to¸n gi÷a doanh nghiÖp víi ®èi t­îng kh¸c vÒ kho¶n vËt liÖu , hµng ho¸ , dÞch vô theo hîp ®ång ®· ký. TK 621 “ Chi phÝ NVL trùc tiÕp ”: theo dâi gi¸ trÞ NVL trùc tiÕp sö dông cho s¶n xuÊt , c«ng viÖc . TrÞ gi¸ NVL kh«ng dïng hÕt nhËp kho, trÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi. Vµ mét sè t×a kho¶n kh¸c cã liªn quan nh­ : TK 111 , TK 112 , TK 141 , TK 627 , TK 642 , TK 133... 1.1.3. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n 1.1.3.1. T¹i doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ KÕ to¸n c¸c tr­êng hîp t¨ng nguyªn vËt liÖu T¨ng do mua ngoµi nhËp kho 20 Nî TK 152: Gi¸ thùc tÕ trªn ho¸ ®¬n (kh«ng gåm VAT) Nî TK 1331: VAT ®Çu vµo Cã TK 331, 111, 141... : Tæng gi¸ thanh to¸n T¨ng do nhËp kho hµng mua ®ang ®i ®­êng kú tr­íc Nî TK 152: TrÞ gi¸ thùc tÕ Cã TK 151 T¨ng do nhËn cÊp ph¸t , tÆng th­ëng , gãp vèn liªn doanh Nî TK 152: Gi¸ ®¸nh gi¸ Cã TK 411 T¨ng do nhËn l¹i vèn liªn doanh Nî TK 152 : TrÞ gi¸ vèn gãp Cã TK 128, 222 C¸c tr­êng hîp kh¸c Nî TK 152: TrÞ gi¸ thùc tÕ nhËp kho Cã TK 336, 338, 711, 412, 154... KÕ to¸n c¸c tr­êng hîp gi¶m nguyªn vËt liÖu Tr­êng hîp xuÊt ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm Nî TK 621: TrÞ gi¸ thùc tÕ xuÊt kho Cã TK 152 Tr­êng hîp xuÊt kho NVL dïng chung cho ph©n x­ëng , b¸n hµng, qu¶n lý hay cho x©y dùng c¬ b¶n Nî TK 627, 641, 642, 627 Cã TK 152 XuÊt gãp vèn liªn doanh Nî TK 128, 222 Cã TK 152 XuÊt gia c«ng , chÕ biÕn Nî TK 154 Cã TK 152 §¸nh gi¸ gi¶m nguyªn vËt liÖu 21 Nî TK 412: phÇn chªnh lÖch gi¶m do ®¸nh gi¸ l¹i Cã TK 152 1.1.3. T¹i doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp Tr×nh tùc kÕ to¸n t­¬ng tù nh­ trªn chØ kh¸c phÇn thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc tÝnh vµo gi¸ thùc tÕ nhËp kho thÓ hiÖn ë s¬ ®å h¹ch to¸n sau: 22 S¬ ®å h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn (Tr­êng hîp doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp) 1.2 .H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú TK111,112,331 TK152 TK621 TK3333 TK627,641,642,241 TK154 TK632,157 TK411 TK154 TK128,122 TK128,222,228 TK336 TK1381,412 TK412,711,3381 TK331,111 NhËp kho NVL mua ngoµi (Gi¸ thanh to¸n cã VAT) ThuÕ nhËp khÈu tÝnh vµo trÞ gi¸ VËt liÖu nhËp kho XuÊt dïng cho qu¶n lý PX, phôc vô s¶n xuÊt, b¸n hµng, QLDN, XDCB XuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt ChÕ t¹o s¶n phÈm NhËp kho NVL gia c«ng chÕ biÕn PhÕ liÖu thu håi XuÊt NVL göi b¸n ThiÕu sau kiÓm kª NhËn gãp vèn liªn doanh b»ng NVL XuÊt tù chÕ hoÆc thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh b»ng NVL XuÊt gãp vèn liªn doanh NVL di chuyÓn néi bé T¹i ®¬n vÞ nhËn Ph¸t hiÖn thiÕu chê xö lý, chªnh lÖch gi¶m do ®¸nh gi¸ l¹i Chªnh lÖch t¨ng do ®¸nh gi¸ l¹i NVL thõa sau kiÓm kª Gi¶m gi¸, tr¶ l¹i NVL 23 KÕ to¸n tæng hîp NVL theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph­¬ng ph¸p theo dâi ph¶n ¸nh kh«ng th­¬ng xuyªn , liªn tôc t×nh h×nh nhËp , xuÊt NVL trªn c¸c tµi kho¶n t­¬ng øng . Gi¸ trÞ cña NVL mua vµo nhËp kho , xuÊt kho trong kú ®­îc theo dâi , ph¶n ¸nh ë tµi kho¶n 611 “ Mua hµng”. §é chÝnh x¸c cña ph­¬ng ph¸p nµy kh«ng cao mÆc dï tiÕt kiÖm ®­îc c«ng søc ghi chÐp vµ nã chØ thÝch hîp víi c¸c ®¬n vÞ kinh doanh nh÷ng lo¹i hµng ho¸ , vËt t­ kh¸c nhau, gi¸ trÞ thÊp , th­êng xuyªn xuÊt dïng , xuÊt b¸n . 1.2.1. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông * TK 611 “ Mua hµng” :tµi kho¶n nµy sö dông ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ cña sè vËt t­ , hµng ho¸ mua vµo trong kú . Nã chØ ®­îc ¸p dông trong doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú Néi dung, kÕt cÊu cña TK 611 Bªn nî * KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt t­ hµng ho¸ t«ng kho * TrÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt t­ , hµng ho¸ mua vµo trong kú * TrÞ gi¸ thùc tÕ vËt t­ , hµng ho¸ nhËp vµo trong kú (do c¸c nguån kh¸c nh­ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ) Bªn cã * TrÞ gi¸ thùc tÕ vËt t­ , hµng ho¸ tån kho cuèi kú theo kÕt qu¶ kiÓm kª *TrÞ gi¸ thùc tÕ vËt t­, hµng ho¸ xuÊt b¸n , xuÊt dïng trong kú *TrÞ gi¸ vËt t­, hµng ho¸ göi b¸n ch­ x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong kú *TrÞ gi¸ vËt t­ , hµng ho¸ tr¶ l¹i ng­êi b¸n hoÆc sè tiÒn ®­îc bªn b¸n gi¶m gi¸ TK 611 cã 2 tµi kho¶n cÊp -TK 6111 “ Mua nguyªn vËt liÖu” -TK 6112 “ Mua hµng ho¸” T¹i c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú , TK 151, TK 152 kh«ng sö dông ®Ó theo dâi ph­¬ng ph¸p t×nh h×nh nhËp , xuÊt trong kú chØ sö dông ®Ó kÕt chuyÓn trÞ gi¸ thùc tÕ NVL tån kho vµ ®ang ®i ®­êng lóc ®Çu kú vµ cuèi kú. 24 1.2.2. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n Tr×nh tù kÕ to¸n ®­îc biÓu diÔn b»ng s¬ ®å sau(¸p dông cho c¶ doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ vµ doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp ) TK151,152 TK611 TK152 TK111,112,331 TK151 TK1331 TK111,112,331 TK3333 TK621,627,641,642 TK154 TK632 TK411 TK111,1388,334 TK128,222 KÕt chuyÓn trÞ gia NVL tån ®ang ®i ®­êng ®Çu kú NhËp kho NVLmua ngoµi (nép VAT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp) KÕt chuyÓn trÞ gi¸ NVL ®ang ®i ®­êng cuèi kú KÕt chuyÓn trÞ gi¸ NVL Tån kho cuèi kú Gi¶m gi¸ hµng mua bÞ tr¶ l¹i ThuÕ nhËp khÈu tÝnh vµo trÞ gi¸ NVL nhËp kho Cuèi kú kÕt chuyÓn sè xuÊt dïng cho SXKD NhËp kho NVL gia c«ng chÕ biÕn, phÕ liÖu thu håi KÕt chuyÓn gi¸ vèn NVL xuÊt b¸n PhÇn thiÕu hôt, mÊt m¸t NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh B»ng NVL Chªnh lÖch gi¶m do ®¸nh gi¸ l¹i NVL Nép kho NVL mua ngoµi (Nép VAT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ) VAT ®Çu vµo NhËn gãp vèn liªn doanh b»ng NVL TK336 TK412 NVL di chuyÓn néi bé T¹i®¬n vÞ nhËn TK412 TK128,228 Chªnh lÖch t¨ng do ®¸nh gi¸ l¹i NVL KÕt chuyÓn gi¸ trÞ NVL ®em gãp vèn liªn doanh 25 1.3. KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ NGUYªN VËT LIÖU Trong ®iÒu kiÖn kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng , ®Ó h¹n chÕ rñi ro trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ t«n träng nguyªn t¾c thËn träng cña kÕ to¸n , c¸c doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn viÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho trong ®ã bao hµm c¶ NGUYªN VËT LIÖU Theo th«ng t­ sè 107/2001/TT BTC cña Bé Tµi ChÝnh tr­íc ®©y quy ®Þnh : nh÷ng vËt t­ , hµng ho¸ cã gi¸ trÞ thu håi hoÆc gi¸ trÞ th­êng thÊp h¬n gi¸ trÞ ghi sæ kÕ to¸n th× sÏ tiÕn hµnh lËp dù phong. §iÒu nµy trong nhiÒu tr­êng hîp vÉn ch­a ®¶m b¶o nguyªn t¾c thËn träng.Tõ thùc tÕ ph¸t sinh, trªn c¬ së tiÕp thu nghiªn cøu chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ , võa qua ngµy 31th¸ng 12 n¨m 2001 , Bé Tµi ChÝnh ®· ra quyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC vÒ viÖc ban hµnh c«ng bè bèn chuÈn mùc hµng tån kho ®· quy ®Þnh nguyªn t¾c lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho vµ cô thÓ víi nguyªn vËt liÖu nh­ sau: ViÖc trÝch lËp dù phßng chØ ®­îc thùc hiÖn vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n tr­íc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh trªn c¬ së tõng mÆt hµng tån kho .Sè dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®­îc lËp lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ gèc cña hµng tån kho lín h¬n gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc cña chóng: Gi¸ trÞ thuÇn Gi¸ b¸n ­íc tÝnh Chi phÝ ­íc Chi phÝ cã thÓ thùc = cña hµng ho¸ tån - tÝnh ®Ó hoµn - tiªu thô hiÖn ®­îc kho trong kú SXK thµnh s¶n hµng ho¸ b×nh th­êng phÈm ®ã Gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc cña hµng tån kho ph¶i ­íc tÝnh trªn c¬ së c¸c b»ng chøng tin cËy thu thËp ®­îc vµo thêi ®iÓm ­íc tÝnh. Víi t­ c¸ch lµ hµng tån kho , NVL dù tr÷ ®Ó sö dông cho môc ®Ých s¶n xuÊt s¶n phÈm còng lµ ®èi t­îng lËp dù phßng nh­ng kh«ng ®­îc ®¸nh gi¸ thÊp h¬n gi¸ gèc nÕu s¶n phÈm do chóng gãp phÇn cÊu t¹o nªn sÏ ®­îc b¸n b»ng gi¸ hoÆc cao h¬n gi¸ thµnh s¶n phÈm. Khi cã sù gi¶m gi¸ NVL mµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm cao h¬n gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc th× míi ®¸nh gi¸ gi¶m b»ng víi gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc cña chóng. 26 1.3.1. Chøng tõ sö dông trong h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ NVL C¸c chøng tõ ë ®©y lµ c¸c b»ng chøng chøng minh cho sù gi¶m gi¸ cña nguyªn vËt liÖu t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m , còng nh­ c¸c chøng tõ kh¸c cho thÊy sù gi¶m gi¸ cña s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt tõ c¸c lo¹i NVL ®ã. Chóng cã thÓ gåm c¸c giÊy b¸o gi¸ , b¶ng niªm yÕt gi¸, c¸c ho¸ ®¬n ...Dùa vµo ®ã, kÕ to¸n lËp “Sæ chi tiÕt dù phßng gi¶m gi¸ NVL” Sæ Chi TiÕt Dù Phßng Gi¶m Gi¸ NVL STT M· sè Tªn vËt liÖu Gi¸ h¹ch to¸n Gi¸ trÞ ghi sæ Gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiªn ®­îc Chªnh lÖch 1 2 Céng Sæ nµy lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n tiÕn hµnh c¸c bót to¸n trÝch lËp dù phßng 1.3.2. Tµi kho¶n sö dông * KÕ to¸n sö dông TK 159 “ Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho” : Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®­îc trÝch lËp vµ hoµn nhËp cña doanh nghiÖp Néi dung vµ kÕt cÊu TK 159 Bªn nî *Gi¸ trÞ kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®­îc hoµn nhËp Bªn cã *Gi¸ trÞ dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®· trÝch lËp vµo chi phÝ SXKD trong kú cña doanh nghiÖp Sè d­ bªn Cã *Gi¸ trÞ dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho 27 *Vµ TK 632 “Gi¸ vèn hµng b¸n” ®­îc chi tiÕt cho kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho . 1.3.3. Tr×nh tù h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ nguyªn vËt liÖu - Tr­êng hîp kho¶n trÝch lËp dù phßng cuèi niªn ®é tr­íc nhá h¬n kho¶n cÇn trÝch t¹i thêi ®iÓm cuèi niªn ®é nµy, th× ph¶i trÝch lËp thªm b»ng bót to¸n Nî TK 632: - Møc trÝch lËp thªm Cã TK 159 Ng­îc l¹i, nÕu sè cÇn trÝch lËp lín h¬n sè ®· trÝch lËp , kÕ to¸n chØ ph¶i hoµn nhËp phÇn chªnh lÖch ®Ó ghi gi¶m chi phÝ kinh doanh trong kú Nî TK 159: - PhÇn chªnh lÖch Cã TK 632 Râ rµng c¸ch h¹ch to¸n nh­ trªn ®¬n gi¶n h¬n rÊt nhiÒu sao víi tr­íc ®©y. Cuèi niªn ®é kÕ to¸n dï cÇn trÝch lËp thªm hay ph¶i hoµn nhËp th× chØ b»ng mét bót to¸n . C¸ch lµm nµy võa ®¬n gi¶n mµ vÉn ®¶m b¶o ®­îc thùc chÊt cña nghiÖp vô . §©y cã thÓ nãi chung lµ mét trong nh÷ng ®iÓm míi , tiÕn bé mµ chuÈn mùc míi ban hµnh ®ît I nµy ®¹t ®­îc . Nhê ®ã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc hoµn thµnh c¸c chuÈn mùc tiÕp theo nh»m ®­a kÕ to¸n n­íc nhµ ngµy cµng phï hîp víi kÕ to¸n Quèc tÕ gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng héi nhËp cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc . 2.1.KÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu Nh÷ng sè liÖu mµ kÕ to¸n tæng hîp cung cÊp chØ dõng l¹i ë nh÷ng con sè tæng qu¸t vµ ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña NVL mét c¸ch chung nhÊt . Trong khi yªu cÇu qu¶n lý ®ßi hái sù cô thÓ chi tiÕt kh«ng chØ ®Õn tõng lo¹i NVL mµ cßn cÇn chi tiÕt ®Õn tõng nhãm , tõng thø NVL . Nh­ vËy míi cã c¸ch qu¶n lý chóng tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ .V× thÕ song song víi kÕ to¸n tæng hîp c¸c doanh nghiÖp cßn tiÕn hµnh tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt NVL . KÕ to¸n chi tiÕt NVL lµ viÖc ghi chÐp th­êng xuyªn sù biÕn ®éng nhËp , xuÊt , tån cña tõng lo¹i , nhãm , thø NVL , c¶ vÒ mÆt gi¸ trÞ hiÖn vËt t¹i tõng kho trong doanh nghiÖp . H¹ch to¸n chi tiÕt NVL ph¶i tiÕn hµnh ®ång thêi ë 28 c¶ kho vµ phßng kÕ to¸n trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp , xuÊt . Muèn vËy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh tæ chøc hÖ thèng chøng tõ , më c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt trªn c¬ së lùa chän vµ sö dông ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt NVL cho phï hîp nh»m t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp 2.1.1. Ph­¬ng ph¸p thÎ song song VÒ nguyªn t¾c ph­¬ng ph¸p nµy yªu cÇu ë kho ghi chÐp vÒ mÆt sè k­îng , phßng kÕ to¸n ghi chÐp cô thÓ c¶ vÒ sè l­îng vµ gi¸ trÞ tõng thø NVL .Cô thÓ: T¹i kho : C«ng t¸c ghi chÐp t×nh h×nh nhËp , xuÊt , tån kho vËt liÖu do thñ kho tiÕn hµnh trªn thÎ kho theo chØ tiªu sè l­îng . ThÎ kho do kÕ to¸n lËp theo mÉu quy ®Þnh (mÉu 06-VT) cho tõng danh ®iÓm vËt liÖu cña tõng kho råi ph¸t cho thñ kho ghi chÐp hµng ngµy. §¬n vÞ........... Tªn kho......... ThÎ Kho Sè thÎ kho ..............................Sè tê............................................... Ngµy lËp thÎ .......................... Danh ®iÓm vËt liÖu.................Tªn , nh·n hiÖu ,quy c¸ch VT........ §¬n vÞ tÝnh.................... §Þnh møc dù tr÷ DiÔn gi¶i Sè l­îng Ký x¸c nhËn cña kÕ to¸n Tèi ®a: Tèi thiÓu: NhËp XuÊt Tån Ngµy th¸ng Sè hiÖu chøng tõ NhËp XuÊt 1 2 3 4 5 6 7 8 Hµng ngµy sau khi kiÓm tra tÝnh hîp lÖ , hîp ph¸p cña c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt thñ kho tiÕn hµnhghi chÐp ®Çy ®ñ tõ cét 1 ®Õn cét 6. §Õn cuèi ngµy tÝnh ra sè liÖu tån kho vµ ghi vµo cét 7. Thñ kho ph¶i th­êng xuyªn ®èi chiÕu sè l­îng tån kho ghi trªn thÎ kho víi sè vËt liÖu thùc tÕ cßn l¹i trong kho ®Ó ®¶m b¶o sæ s¸ch vµ hiÖn vËt lu«n khíp nhau. Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú 29 (kho¶ng 3-5 ngµy), sau khi ghi thÎ kho xong , thñ kho ph¶i chuyÓn c¸c chøng tõ nhËp , xuÊt ®· ®­îc ph©n lo¹i vÒ phßng kÕ to¸n -T¹i phßng kÕ to¸n :kÕ to¸n NVL sö dông sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi tiÕt NVL cho tõng danh ®iÓm t­¬ng øng víi thÎ kho cña tõng kho ®Ó theo dâi vÒ mÆt sè liÖu vµ gi¸ trÞ. Sæ (ThÎ) kÕ To¸n Chi TiÕt VËt LiÖu Sè thÎ kho..........................Sè tê.................................................... Danh ®iÓm vËt liÖu.............Tªn , nh·n hiÖu, quy c¸ch VT............ Kho.....................................Gi¸ h¹ch to¸n ................................... §¬n vÞ tÝnh.......................... Ngµy th¸ng Sè hiÖu chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng NhËp XuÊt Tån Ghi chó NhËp XuÊt SL §G TT SL §G TT SL §G TT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Khi nhËn ®­îc c¸c chøng tõ nhËp , xuÊt kho cña c¸c thñ kho chuyÓn lªn, kÕ to¸n NVL ph¶i kiÓm kª tõng chøng tõ , ghi ®¬n gi¸ vµ tÝnh thµnh tiÒn råi ghi vµo sæ chi tiÕt . Tr­êng hîp sö dông gi¸ h¹ch to¸n , kÕ to¸n sÏ kh«ng ghi vµo cét 7, 10, 13 , mµ lÊy gi¸ ®· ®­îc ghi ë trªn .Cuèi th¸ng , kÕ to¸n céng sæ chi tiÕt NVL vµ ®èi chiÕu víi thÎ kho . Sè l­îng NVL tån kho trªn sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt ph¶i khíp víi sè tån kho ghi trªn thÎ kho. Ngoµi ra , ®Ó cã sè liÖu ®èi chiÕu , kiÓm tra víi kÕ to¸n tæng hîp kÕ to¸n NVL ph¶i tæng hîp sè liÖu trªn c¸c sæ(thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt NVL vµo “ B¶ng tæng hîp nhËp , xuÊt , tån kho vËt liÖu”. B¶ng Tæng Hîp NhËp – XuÊt – Tån Kho VËt LiÖu Nhãm vËt liÖu Tån ®Çu kú NhËp trong kú XuÊt trong kú Tån cuèi kú L­îng TiÒn L­îng TiÒn L­îng TiÒn L­îng TiÒn Tæng céng 30 C¸ch ph©n c«ng ghi chÐp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n theo ph­¬ng ph¸p nµy lµm cho viÖc ghi chÐp ®¬n gi¶n vµ thuËn lîi cho c«ng t¸c kiÓm tra , ®èi chiÕu sè liÖu. Nh­ng sè liÖu ghi chÐp bÞ trïng lÆp ë chØ tiªu sè l­îng , nÕu cã doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i vËt liÖu th× khèi l­îng c¸c sæ, thÎ sÏ lín g©y khã kh¨n cho viÖc l­u tr÷ , b¶o qu¶n. ViÖc kiÓm tra , ®èi chiÕu chñ yÕu tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng , do ®ã h¹n chÕ chøc n¨ng kiÓm tra cña kÕ to¸n. V× thÕ ph­¬ng ph¸p nµy phï hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp Ýt chñng lo¹i vËt liÖu , khèi l­îng c¸c nghiÖp vô nhËp , xuÊt Ýt vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé kÕ to¸n cßn h¹n chÕ. S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu Theo ph­¬ng ph¸p thÎ song song Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu, kiÓm tra 2.2. Ph­¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn Ngay tiªu ®Ò cña ph­¬ng ph¸p ®· cho thÊy ®Ó kÕ to¸n chi tiÕt NVL theo ph­¬ng ph¸p cÇn sö dông sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn . Nh­ng ®Ó cã sè liÖu ghi chÐp vµo sæ nµy , kÕ to¸n ph¶i lËp b¶ng kª nhËp vµ b¶ng kª xuÊt trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp vµ xuÊt , sau ®ã sè liÖu ®­îc tËp hîp vµo b¶ng luü kÕ nhËp vµ b¶ng luü kÕ xuÊt . PhiÕu nhËp kho PhiÕu nhËp kho ThÎ kho Sæ kÕ to¸n chi tiÕt NVL B¶ng TH nhËp, xuÊt, tån kho vËt liÖu Sæ kÕ to¸n TH vÒ NVL 31 B¶ng kª nhËp (xuÊt ) Th¸ng ... Chøng tõ Tªn vËt liÖu DiÔn gi¶i §¬n vÞ tÝnh §¬n gi¸ Sè l­îng Thµnh tiÒn Sè Ngµy 1 2 3 4 5 6 7 8 B¶ng luü kÕ nhËp (xuÊt ) Th¸ng ... Nhãm vËt liÖu Tån kho ®Çu th¸ng NhËp (xuÊt) trong th¸ng Tõ ngµy.®Õn ngµy. Tõ ngµy. ®Õn ngµy. . Céng Theo ph­¬ng ph¸p nµy , c«ng viÖc gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n diÔn ra nh­ sau: - T¹i kho : Gièng nh­ ph­¬ng ph¸p thÎ song song , thñ kho më thÎ kho ®Ó theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng tõng thø NVL theo sè l­îng - T¹i phßng kÕ to¸n : §Þnh kú sau khi nhËn ®­îc chøng tõ nhËp , xuÊt kho cña thñ kho , kÕ to¸n kiÓm tra vµ më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp vÒ sè l­îng vµ gi¸ trÞ cña tõng thø vËt liÖu ë tõng kho. Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn kh«ng ghi theo tõng chøng tõ , xuÊt kho mµ chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng , mçi danh ®iÓm vËt liÖu ghi mét dßng. Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn Sè danh ®iÓm Tªn vËt t­ § V T Gi¸ HT SD ®Çu T1 Lu©n chuyÓn th¸ng 1 SD ®Çu th¸ng 2 Lu©n chuyÓn th¸ng 2 SL TT NhËp XuÊt SL TT NhËp XuÊt SL TT SL TT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 32 + C¸c cét 1,2 vµ 3 ®­îc lÊy tõ sæ danh ®iÓm vËt liÖu mµ doanh nghiÖp lËp. + Cét 4 ghi gi¸ h¹ch to¸n trong tr­êng hîp doanh nghiÖp sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi chÐp . + Cét 5 vµ 6 lÊy sè liÖu tån cuèi kú trªn b¸o c¸o nhËp, xuÊt , tån cña kú tr­íc . + C¸c cét cßn l¹i lÊy sè liÖu tõ b¶ng kª chuyÓn vµo Cuèi th¸ng , kÕ to¸n tiÕn hµnh kiÓm tra , ®èi chiÕu gi÷a sè l­îng vËt liÖu trªn sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi sè liÖu trªn thÎ kho cña thñ kho vµ ®èi chiÕu sè tiÒn cña tõng lo¹i vËt liÖu trªn b¶ng tæng hîp nhËp , xuÊt , tån víi sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp. Nh×n chung ph­¬ng ph¸p nµy còng ®¬n gi¶n , dÔ lµm vµ khèi l­îng ghi chÐp gi¶m nhÑ h¬n so víi ph­¬ng ph¸p thÎ song song , tuy nhiªn vÉn cã sù trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè l­îng , sè liÖu cung cÊp ch­a kÞp thêi do c«ng viÖc bÞ dån vµo cuèi th¸ng . S¬ ®å kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu Theo ph­¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn PhiÕu N.K B¶ng kª N B¶ng LKN ThÎ kho PhiÕu X.K B¶ng kª X B¶ng LKX Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn B¸o c¸o TH nhËp, xuÊt, tån Sæ kÕ to¸n TH vÒ NVL 33 2.3. Ph­¬ng ph¸p sæ sè d­ Kh¸c víi hai ph­¬ng ph¸p trªn , ph­¬ng ph¸p nµy yªu cÇu phßng kÕ to¸ntheo dâi vµ ph¶n ¸nh tõng thø vËt liÖu vÒ chØ tiªu gi¸ trÞ cßn thñ kho vÉn qu¶n lý vÒ sè l­îng . - T¹i kho : hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú sau khi thÎ kho xong , thñ kho tËp hîp toµn bé chøng tõ nhËp , xuÊt kho ph¸t sinh trong ngµy , trong kú vµ ph©n lo¹i theo tõng nhãm nh­ quy ®Þnh , sau ®ã lËp mét b¶n chøng tõ nhËp vµ mét b¶n chøng tõ xuÊt . PhiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp ( xuÊt ) kho Tõ ngµy ... ®Õn ngµy .... th¸ng ...n¨m..... Nhãm vËt liÖu NhËp (xuÊt) Ký nhËn Sè l­îng CT Sè hiÖu CT Thµnh tiÒn Tæng céng Thñ kho ph¶i ghi ®Çy ®ñ c¸c chØ tiªu trong phiÕu råi giao cho kÕ to¸n kÌm theo phiÕu nhËp kho vµ phiÕu xuÊt kho . Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sè tån kho ghi vµo sæ sè d­ (cét sè l­îng ), sau ®ã chuyÓn tr¶ cho kÕ to¸n Sæ sè d­ lµ mét lo¹i sæ do kÕ to¸n më cho tõng kho , sö dông cho c¶ n¨m , cuèi mçi th¸ng giao thñ kho ghi mét lÇn . Th«ng qua ®ã kÕ to¸n kiÓm tra vµ tÝnh thµnh tiÒn . Sæ sè d­ vËt liÖu Nhãm vËt liÖu §VT §¬n gi¸ §Þnh møc dù tr÷ SD §N SD cuèi T1 SD cuèi T2 SL TT SL TT SL TT Céng 34 - T¹i phßng kÕ to¸n : khi nhËn ®­îc c¸c chøng tõ nhËp , xuÊt vµ phiÕu giao nhËn chøng do nh©n viªn phô tr¸ch kho chuyÓn lªn , kÕ to¸n NVL lËp b¶ng luü kÕ nhËp , luü kÕ xuÊt nh­ ë ph­¬ng ph¸p trªn cho tõng kho ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp , xuÊt vËt liÖu hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú theo chØ tiªu gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng , khi sæ sè d­ ®· ®­îc thñ kho chuyÓn lªn , kÕ to¸n c¨n cø vµo sè l­îng tån kho mµ thñ quü ®· ghi vµo ®¬n gi¸ tõng thø vËt liÖu tÝnh ra thµnh tiÒn vµo cét sè tiÒn . Sè liÖu trªn cét sè tiÒn cña sæ sè d­ sÏ ph¶i ®èi chiÕu víi sè tån kho trªn b¶ng tæng hîp nhËp , xuÊt ,tån vµ sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, khèi l­îng ghi chÐp hµng ngµy ®· gi¶m nhÑ ®¸ng kÓ , kh«ng cã sù trïng lÆp vÒ c«ng viÖc gi÷a kÕ to¸n vµ thñ kho nh­ng viÖc t×m ra sai xãt ®Ó söa ch÷a sÏ khã kh¨n . C¸c doanh nghiÖp cã khèi l­îng ngiÖp vô nhËp , xuÊt nhiÒu , chñng lo¹i vËt liÖu ®a d¹ng , qu¶n lý theo danh ®iÓm vµ sö dông gi¸ h¹ch to¸n nªn sö dông ph­¬ng ph¸p nµy , nh­ng ®ßi hái tr×nh ®é c¸n bé kÕ to¸n trong doanh nghiÖp t­¬ng ®èi cao. S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu Theo ph­¬ng ph¸p sæ sè d­ PhiÕu N.K PhiÕu GNCTN B¶ng LKN ThÎ kho PhiÕu X.K PhiÕu GNCTX B¶ng LKX B¸o c¸o TH nhËp, xuÊt, tån Sæ kÕ to¸n TH vÒ NVL Sæ sè d­ 35 Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu, kiÓm tra VI . HÖ thèng sæ sö dông trong kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1.H×nh thøc NhËt ký Sæ c¸i H×nh thøc NhËt ký – Sæ c¸i trong h¹ch to¸n NVL sö dông duy nhÊt mét quyÓn sæ tæng hîp lµ sæ NhËt ký –Sæ c¸i , ngoµi ra cßn cã c¸c sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt NVL. NhËt lý – Sæ c¸i lµ mét quyÓn sæ gåm hai phÇn : phÇn NhËt ký ghi chÐp c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh theo tr×nh tù thêi gian vµ tËp hîp riªng cho tõng ®èi t­îng ë phÇn Sæ c¸i . NhËt Ký Sæ c¸i Sè TT NT ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i Sè ph¸t sinh TK 152 TK 153 TK 621 TK 627 TK 641 TK 642 SH NT Hµng ngµy , c¨n cø vµo c¸c phiÕu nhËp kho , xuÊt kho NVL vµ c¸c chøng tõ cã liªn quan , kÕ to¸n NVL tiÕn hµnh ghi vµo NhËt ký- Sæ c¸i (cña tµi kho¶n 152,621,641...) theo tr×nh tù thêi gian . Cuèi th¸ng , kho¸ sæ vµ tiÕn hµnh tæng hîp sè vËt liÖu trªn NhËt ký – Sæ c¸i ®Ó ®èi chiÕu sè liÖu víi bé phËn kÕ to¸n chi tiÕt . VÒ nguyªn t¾c , sè ph¸t sinh Nî vµ sè d­ cuèi kú cña c¸c tµi kho¶n 152, 641,627... ph¶i khíp ®óng sè liÖu trªn b¸o c¸o tæng hîp nhËp , xuÊt , tån kho vËt liÖu . Tõ ®ã tiÕn hµnh lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh khi kÕt thóc niªn ®é kÕ to¸n . 36 S¬ ®å tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu Theo h×nh thøc NhËt ký Sæ c¸i Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu kiÓm tra H¹ch to¸n NVL theo hÖ thèng sæ cña h×nh thøc nµy ®¬n rÊt ®¬n gi¶n , sè l­îng sæ l¹i Ýt nªn khèi l­îng ghi sæ kh«ng nhiÒu , sè liÖu kÕ to¸n tËp trung cho biÕt c¶ 2 chØ tiªu thêi gian vµ ph©n lo¹i ®èi t­îng ngay trªn mét dßng ghi , do vËy dÔ theo dâi kiÓm tra . Tuy nhiªn do tµi kho¶n ®­îc liÖt kª ngang sæ nªn khu«n sæ sÏ cång kÒnh khã b¶o qu¶n trong niªn ®é vµ khã ph©n c«ng lao ®éng kÕ to¸n . NÕu doanh nghiÖp cã Ýt tµi kho¶n sö dông , Ýt lao ®éng kÕ to¸n , khèi l­îng nghiÖp vô ph¸t sinh kh«ng nhiÒu , tr×nh ®é kÕ to¸n thÊp th× ¸p dông h×nh thøc nµy lµ cã hiÖu qu¶ , kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é cung cÊp th«ng tin cho qu¶n lý còng nh­ ®é chÝnh x¸c cña sè liÖu ®· ghi. Chøng tõ nhËp, xuÊt NVL NhËt ký - Sæ c¸i B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng tæng hîp CT , nhËp xuÊt NVL B¶ng TH nhËp, xuÊt, tån kho NVL Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt NVL 37 2. H×nh thøc NhËt ký chung C¸c sæ sö dông ®Ó kÕ to¸n NVL theo h×nh thøc NhËt ký chung bao gåm: Sæ NhËt ký chung , Sæ NhËt ký mua hµng , NhËt ký chi tiÒn, Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n :152, 153, 621, 627, 641, 642 vµ c¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt kh¸c phï hîp víi ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt mµ doanh nghiÖp sö dông . NhËt ký chung lµ lo¹i sæ kÕ to¸n tæng hîp ®Ó ghi chÐp c¸c nghiÖp vô vÒ sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña tõng lo¹i NVL theo tr×nh tù thêi gian . KÕ to¸n tiÕn hµnh ®ång thêi c¶ viÖc h¹ch to¸n vµ ®Þnh kho¶n ngay trªn sæ nµy. Sæ NhËt Ký Chung N¨m....... NT ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i §· ghi sæ c¸i Sè hiÖu TK Sè ph¸t sinh SH NT Nî Cã Sæ c¸i còng lµ mét lo¹i sæ tæng hîp nh­ng ®­îc dïng ®Ó më cho tõng t×a kho¶n , doanh nghiÖp sö dông bao nhiªu tµi kho¶n th× cã bÊy nhiªu quyÓn Sæ c¸i . Sè liÖu ghi vµo sæ nµy lµ tõ c¸c sæ NhËt ký. Sæ c¸i N¨m... Tªn tµi kho¶n... Sè hiÖu... NT ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i Trang sæ NKC Sè hiÖu TK§¦ Sè ph¸t sinh SH NT Nî Cã Khi cã c¸c chøng tõ nhËp , xuÊt kho vËt liÖu , kÕ to¸n tiÕn hµnh vµo sæ NhËt ký chung ®Çu tiªn (vµo tÊt c¶ c¸c cét trõ cét 5). §ång thêi nÕu doanh nghiÖp cã nhu cÇu theo dâi t×nh h×nh thanh to¸n víi nhµ cung cÊp th× c¸c 38 chøng tõ nµy cßn ®­îc ghi sæ NhËt ký mua hµng vµ sæ NhËt ký chi tiÒn . Sau ®ã , sè liÖu ®­îc chuyÓn vµo Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 152, 153, 621,..., lóc nµy kÕ to¸n míi ghi vµo cét 5 trªn sæ NhËt ký chung . Cuèi th¸ng , céng sè liÖu trªn c¸c Sæ c¸i ghi vµo b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh phÇn giµnh cho tµi kho¶n 152, 153. Trªn c¬ së sè liÖu cña c¸c sæ nµy trong suèt niªn ®é kÕ to¸n ®Ó lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. S¬ ®å ghi sæ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu Theo h×nh thøc sæ NhËt ký chung Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi ®Þnh kú Ghi cuèi kú §èi chiÕu sè liÖu H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo h×nh thøc sæ NhËt ký chung cã ­u ®iÓm lµ ghi chÐp ®¬n gi¶n , sæ cÊu t¹o ®¬n gi¶n , râ rµng nªn dÔ ghi , dÔ kiÓm tra ®èi CT nhËp, xuÊt kho NVL NhËt ký chung Sæ c¸i TK 152 B¶ng C§TK B¸o c¸o tµi chÝnh NhËt ký mua hµng, chi tiÒn B¸o c¸o TH nhËp, xuÊt, tån kho NVL Sæ (thÎ) chi tiÕt NVL 39 chiÕu nh­ng sè liÖu ghi chÐp trïng lÆp nhiÒu. H×nh thøc nµy phï hîp víi mäi lo¹i h×nh ho¹t ®éng còng nh­ quy m« , tr×nh ®é vµ trong ®iÒu kiÖn lao ®éng kÕ to¸n b»ng m¸y. Víi ®iÒu kiÖn lao ®éng kÕ to¸n thñ c«ng , h×nh thøc nµy chØ phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã lo¹i h×nh kinh doanh ®¬n gi¶n , tr×nh ®é qu¶n lý vµ kÕ to¸n cßn thÊp , bé m¸y kÕ to¸n ®­îc tæ chøc theo m« h×nh tËp trung vµ cã nhu cÇu ph©n c«ng lao ®éng kÕ to¸n . 3.H×nh thøc chøng tõ ghi sæ §Ó kÕ to¸n NVL theo h×nh thøc nµy cÇn c¸c lo¹i sæ: Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ , Sæ c¸i tµi kho¶n 152 , 153...vµ c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt . Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ còng lµ mét lo¹i h×nh sæ NhËt ký ®Ó ghi chÐp nghiÖp vô ph¸t sinh theo tr×nh tù thêi gian nh­ng kh«ng tiÕn hµnh ®Þnh kho¶n ngay trªn sæ nay. Nã dïng ®Ó ®¨ng ký c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh , qu¶n lý chøng tõ ghi sæ ®ång thêi ®Ó kiÓm tra , ®èi chiÕu sè liÖu trªn b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh. Sæ §¨ng Ký Chøng Tõ Ghi Sæ N¨m... Chøng tõ ghi sæ Sè tiÒn Chøng tõ ghi sæ Sè tiÒn Sè hiÖu Ngµy th¸ng Sè hiÖu Ngµy th¸ng 1 2 3 1 2 3 Céng - Céng cuèi th¸ng - Luü kÕ tõ ®Çu n¨m Hµng ngµy , c¨n cø c¸c chøng tõ nhËp , xuÊt kho NVL hîp lý, hîp lÖ hoÆc b¶ng tæng hîp chøng tõ nhËp , xuÊt , kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp chøng tõ ghi sæ , trong ®ã bao gåm c¶ néi dung nghiÖp vµ ®Þnh kho¶n. §ång thí sè liÖu còng ®­îc chuyÓn vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ , ( phÇn sè tiÒn ) vµ sæ C¸i tµi kho¶n 152 , 153. §Õn cuèi th¸ng , kÕ to¸n kho¸ sæ , céng tæng tiÒn trªn c¸c 40 Sæ C¸i vµ ®èi chiÕu víi kÕ to¸n chi tiÕt . Sè liÖu ë sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ lµ c¨n cø cho kÕ to¸n lËp b¶ng c©n ®èi ph¸t sinh còng nh­ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc tµi chÝnh n¨m . S¬ ®å tr×nh tù kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu Theo h×nh thøc chøng tõ ghi sæ Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu kiÓm tra C¸ch ghi chÐp theo h×nh thøc Sæ nµy còng ®¬n gi¶n , dÔ ghi vµ thèng nhÊt nªn tiÖn cho c«ng t¸c ®èi chiÕu , kiÓm tra . MÆt kh¸c , sæ ®­îc thiÕt kÕ theo kiÓu tê rêi cho phÐp thùc hiÖn chuyªn m«n ho¸ lao ®éng kÕ to¸n trªn c¬ së ph©n c«ng lao ®éng nh­ng còng kh«ng kh¾c phôc ®­îc nh­îc ®iÓm ghi chÐp trïng lÆp cña c¸c h×nh thøc ghi sæ trªn . H×nh thøc nµy phï hîp víi mäi lo¹i quy m« ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh , ®¬n vÞ qu¶n lý còng nh­ ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp. KÕt cÊu sæ ®¬n gi¶n nªn thÝch hîp víi c¶ ®iÒu kiÖn kÕ to¸n thñ kho c«ng vµ lao ®éng kÕ to¸n b»ng m¸y . PhiÕu NK, XK NVL Chøng tõ ghi sæ Sæ c¸i TK 152 B¶ng C§SPS B¸o c¸o tµi chÝnh Sæ ®¨ng ký CT-GS B¸o c¸o TH N-X-T kho NVL B¶ng TH CT N, X kho Sæ (thÎ) KT chi tiÕt NVL 41 4.H×nh thøc Sæ NhËt ký Chøng tõ C¸c sæ sö dông gåm - B¶ng kª sè3 , sè4, sè 5, sè 6 vµ b¶ng ph©n bæ sè 2 - Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng­êi b¸n - NhËt ký – Chøng tõ sè 5, NKCT sè 6 - Sæ C¸i tµi kho¶n 152, 153 - C¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt NVL B¶ng kª sè 3 dïng ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ NVL. B¶ng nµy lÊy sè liÖu tõ NKCT sè 5 (PhÇn ghi Nî TK 152, ghi Cã TK 331), NKCT sè 6 ( ghi Nî TK 152, ghi cã TK 151) , NKCT sè 2( ghi Nî TK 152 , ghi Cã TK 112), NKCT sè 1(ghi Cã TK 111, ghi Nî TK 152) vµ NKCT sè 7 B¶ng kª gåm tæng hîp gi¸ trÞ NVL nhËp kho vµ phÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n . Trªn c¬ së ®ã tÝnh ra hÖ sè gi¸ vËt liÖu , tõ ®ã tiÕn hµnh tÝnh ra vËt liÖu xuÊt dïng vµ tån kho Sæ chi tiÕt TK 331 gåm 2 phÇn : PhÇn ghi Cã TK 331, ghi Nî TK 152 PhÇn theo dâi thanh to¸n Nguyªn t¾c ghi sæ nµy lµ mçi ng­êi b¸n ghi mét sæ hoÆc mét trang sæ , mçi ho¸ ®¬n ghi mét dßng theo thø tù thêi gian vµ theo dâi ®Õn lóc thanh to¸n xong. NKCT sè 5 lµ tæng hîp thanh to¸n víi ng­êi b¸n vÒ c¸c kho¶n mua NVL , hµng ho¸ , c¸c lao dÞch vô kh¸c . Gåm hai phÇn : PhÇn ghi Cã TK 331, ghi Nî TK liªn quan PhÇn theo dâi thanh to¸n ghi Nî TK 331 NKCT sè 5 ®­îc më mçi th¸ng mét tê . Cuèi th¸ng , c¨n cø vµo sè tæng céng cña tõng lsæ chi tiÕt TK 331 kÕ to¸n ghi vµo NKCT sè 5 , mçi ng­êi b¸n ghi mét dßng . NKCT sè 6: Dïng ®Ó theo dâi NVL ®ang ®i ®­êng trong kú ch­a kÞp vÒ nhËp kho , ghi theo tõng chøng tõ vµ theo dâi liªn tôc cho ®Õn khi nhËn ®­îc hµng. 42 H¹ch to¸n nghiÖp vô xuÊt NVL ®­îc ph¶n ¸nh trªn b¶ng ph©n bæ sè 2 råi ghi vµo c¸c b¶ng kª : B¶ng kª sè 4 “ TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph©n x­ëng” ( PhÇn ghi Nî TK 154, 621, 627, 631 vµ ghi Cã TK 152, 153) ; B¶ng kª sè 5 “ TËp hîp chi phÝ b¸n hµng” ,“ Chi phÝ qu¶n lý” ( PhÇn ghi Nî TK 641, 642 ghi Cã TK 152 ); B¶ng kª sè 6 “ Chi phÝ tr¶ tr­íc”, Chi phÝ ph¶i tr¶” ( PhÇn ghi Nî TK 142, 335, ghi Cã TK 152). Cuèi th¸ng sè liÖu tæng céng cña B¶ng kª nãi trªn ®­îc ghi vµo NKCT sè 7. §ång thêi sè liÖu tõ NKCT sè 5 , sè7 , sè 6 sÏ ®­îc chuyÓn vµo Sæ C¸i TK 152, TK 153. Vµ sè liÖu cña Sæ C¸i nµy lµ c¬ së ®èi chiÕu víi “ B¶ng tæng hîp nhËp , xuÊt , tån kho vËt liÖu do kÕ to¸n chi tiÕt NVL cung cÊp . Tõ ®ã tiÕn hµnh lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cuèi n¨m . S¬ ®å tr×nh tù kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu Theo h×nh thøc NhËt ký Chøng tõ Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu, kiÓm tra PhiÕu nhËpkho, xuÊt kho NVL NKCT sè 5,6,7 B¶ng kª sè 3,4,5,6 B¶ng PB sè 2 Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt NVL Sæ c¸i TK 152 B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng tæng hîp nhËp - xuÊt - tån kho NVL 43 NhËt ký – Chøng tõ kÕ thõa c¸c ­u diÓm cña c¸c h×nh thøc ra ®êi tr­íc nã, ®¶m b¶o tÝnh chuyªn m«n ho¸ cao cña sæ kÕ to¸n . HÇu hÕt c¸c sæ kÕ cÊu theo kiÓu mét bªn gi¶m 1/2 khèi l­îng ghi sæ . MÆt kh¸c c¸c sæ cña h×nh thøc nµy kÕt cÊu theo nguyªn t¾c bµn cê nªn tÝnh chÊt ®èi chiÕu , kiÓm tra cao. MÉu sæin s½n vµ ban hµnh thèng nhÊt t¹o nªn ky c­¬ng cho viÖc ghi chÐp sæ s¸ch . Nh­ng sè l­îng sæ nhiÒu, ®a d¹ng , phøc t¹p nªn khã vËn dông m¸y vi tÝnh vµo sö dông sè liÖu kÕ to¸n ®ßi hái tr×nh ®é c¸c nh©n viªn kÕ to¸n ph¶i cao , sè l­îng , chñng lo¹i NVL phong phó vµ doanh nghiÖp x©y dùng ®­îc hÖ thèng danh ®iÓm cho c¸c lo¹i vËt liÖu ®ång thêi ph¶i sö dông gi¸ h¹ch to¸n trong ghi chÐp sæ s¸ch . ch­¬ng iii Thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n Nguyªn vËt liÖu t¹i XÝ NghiÖp 22- C«ng Ty 22- Bé Quèc Phßng I. Tæng quan vÒ C«ng Ty 22 1.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña XÝ NghiÖp 22- C«ng Ty 22- BQP XÝ nghiÖp 22 n»m trªn quèc lé 5 thuéc ®Þa phËn ph­êng Sµi §ång quËn Long Biªn , thµnh phè Hµ Néi , lµ mét XÝ nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm thuéc ngµnh HËu cÇn qu©n ®éi, ®­îc ra ®êi vµo ngµy 22/ 12/1970. Do yªu cÇu phôc vô chiÕn ®Êu trong sù nghiÖp chiÕn ®Êu giµnh ®éc lËp d©n téc thèng nhÊt ®Êt n­íc. Trong nh÷ng ngµy ®Çu thµnh lËp XÝ nghiÖp cã tªn lµ “X­ëng chÕ biÕn thùc phÈm 22” gäi t¾t lµ X­ëng 22, ®Æt d­íi sù chØ ®¹o vµ chØ huy trùc tiÕp cña tæng kho 205- Tæng côc HËu CÇn . Víi nhiÖm vô träng t©m lµ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm s¬ chÕ/ kh« nh­ : L­¬ng kh« , c¬m sÊy , thÞt ­íp , bét ch¸o , n­íc qu¶ Ðp ®Ó cung cÊp cho bé ®éi ë kh¾p chiÕn tr­êng. 44 B­íc sang n¨m 1973 , sau khi hiÖp ®Þnh Pari ®­îc ký kÕt , qu©n ®éi Mü rót hoµn toµn ra khái miÒn Nam ViÖt Nam , theo quyÕt ®Þnh sè 375 tõ nay tæng kho 205 kh«ng trùc tiÕp qu¶n lý X­ëng 22 n÷a mµ X­ëng 22 sÏ trë thµnh mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®éc lËp cã tªn lµ “ Xia nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm 22” goi t¾t lµ XÝ nghiÖp 22 do Côc qu©n l­¬ng trùc tiÕp chØ ®¹o vµ chØ huy. §Õn n¨m 1980, Côc qu©n nhu ®­îc t¸ch ra lµm hai côc : Côc qu©n l­¬ng vµ Côc qu©n trang , XÝ nghiÖp 22 do Côc qu©n l­¬ng trùc tiÕp chØ ®¹o vµ chØ huy. B­íc sang n¨m 1987 , khi t×nh h×nh biªn giíi cã phÇn dÞu ®i , bé ®éi lµm nghÜa vô Quèc tÕ còng lÇn l­ît trë vÒ Tæ quèc th× còng lµ lóc sè l­îng vµ c¬ cÊu hµng quèc phßng gi¶m m¹nh. §ång thêi ®©y còng lµ n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn NghÞ quyÕt §¹i héi VI cña §¶ng vÒ ®­êng lèi ®æi míi t­ duy kinh tÕ . §­îc sù ®ång ý cña l·nh ®¹o Côc , ngoµi nh÷ng mÆt hµng do Bé quèc phßng giao , cho phÐp XÝ nghiÖp b¸n mét sè s¶n phÈm ra thÞ tr­êng , ®­îc tù do tham gia liªn doanh liªn kÕt hoÆc nhËn gia c«ng cho mét sè ®¬n vÞ kinh tÕ kh¸c nhau cã nhu cÇu . Nh­ vËy , tõ ®©y s¶n phÈm cña XÝ nghiÖp 22 gåm 2 lo¹i: Thø nhÊt : S¶n phÈm Quèc phßng ®­îc s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch n¨m/ kÕ ho¹ch dµi h¹n cña Bé quèc phßng . Thø hai : S¶n phÈm kinh tÕ ®­îc s¶n xuÊt theo nhu cÇu thÞ tr­êng. Trªn tinh thÇn NghÞ ®Þnh 15 CP cña ChÝnh phñ – ngµy 4/8/1993 Bé tr­ëng Bé quèc phßng ®· quyÕt ®Þnh thµnh lËp l¹i Xia nghiÖp 22, cïng víi quyÕt ®Þnh giao vèn XÝ nghiÖp còng ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. V× vËy , tõ nay XÝ nghiÖp võa tån t¹i víi t­ c¸ch lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc , võa tån t¹i víi t­ c¸ch lµ mét XÝ nghiÖp Quèc phßng ®­îc sù tù do kinh doanh theo ph¸p luËt cña Nhµ n­íc vµ quy ®Þnh cña bé quèc phßng . Theo quyÕt ®Þnh sè 568 Q§- QP ngµy 24/4/ 1996 XÝ nghiÖp 22 ®­îc ®æi tªn thµnh C«ng ty 22 . Trªn tinh thÇn NghÞ ®Þnh 338 / H§BT ngµy 20/ 11/1991 vµ ®­îc quyÕt ®Þnh sè 78- Q§ 16 , ngµy 11 / 5 / 1996 , XÝ nghiÖp 24 ®­îc s¸t c¸nh nhËp vµo C«ng ty 22 . Nh­ vËy tõ nay C«ng ty 22 sÏ gåm cã hai XÝ nghiÖp thµnh viªn lµ XÝ nghiÖp 22 vµ XÝ nghiÖp 24. Trong ®éi h×nh cña 45 C«ng ty 22 , XÝ nghiÖp 22 lu«n kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ vµ søc m¹nh cña m×nh , s¶n phÈm do XÝ nghiÖp s¶n xuÊt ra ®­îc Bé quèc phßng ®¸nh gi¸ rÊt cao vµ ®­îc thÞ tr­êng chÊp nhËn . H¬n 30 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh ®ã lµ chÆng ®­êng tuy ch­a ph¶i lµ dµi nh­ng ®èi víi XÝ nghiÖp 22 ®ã còng lµ kho¶ng thêi gian quan träng ®Ó XÝ nghiÖp v­¬n lªn vµ tù kh¼ng ®Þnh m×nh , lín m¹nh vÒ mäi mÆt. 2. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ho¹t ®éng SXKD Tuy XÝ nghiÖp 22 lµ ®¬n vÞ phô thuéc C«ng Ty 22- Tæng côc HËu CÇn – Bé quèc phßng , cã t­ c¸ch ph¸p nh©n kh«ng ®Çy ®ñ . Nh­ng viÖc tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña XÝ nghiÖp cã tÝnh chÊt ®éc lËp t­¬ng ®èi , viÖc tæ chøc qu¶n lý ®iÒu hµnh thùc hiÖn theo mét Thñ tr­ëng. C¬ cÊu tæ chøc lµ mét hÖ thèng bao gåm nhiÒu bé phËn cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau . Mçi bé phËn cã chøc n¨ng , nhiÖm vô vµ quyÒn han riªng song ®Òu h­íng tíi môc tiªu chung cña tæ chøc . Víi tÝnh chÊt lµ mét doanh nghiÖp cã quy m« võa , v× vËy ®Ó phï hîp víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô , c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é trang thiÕt bÞ , c«ng nghÖ còng nh­ ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. XÝ nghiÖp 22 ®· tæ chøc bé m¸y qu¶n lý theo m« h×nh trùc tuyÕn – chøc n¨ng. Víi m« h×nh tæ chøc nµy Gi¸m ®èc lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng , cã toµn quyÒn quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò trong ph¹m vi cña XÝ nghiÖp . ViÖc truyÒn mÖnh lÖnh vÉn theo trùc tuyÕn quy ®Þnh , ng­êi l·nh ®¹o ë c¸c phßng ( ban) chøc n¨ng cã nhiÖm vô tham m­u cho Gi¸m ®èc , nh­ng kh«ng ®­îc phÐp ra lÖnh cho ng­êi thõa hµnh ë c¸c ®¬n vÞ cÊp d­íi , mèi quan hÖ gi÷a c¸c phßng( ban ) lµ mèi quan hÖ ngang cÊp . 46 C¬ cÊu tæ chøc cña XÝ nghiÖp 22 ®­îc m« h×nh ho¸ qua s¬ ®å sau: Gi¸m ®èc : Lµ ng­êi l·nh ®¹o cao nhÊt , trùc tiÕp ®iÒu hµnh toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña XÝ ngiÖp , lµ ng­êi v¹ch ra kÕ ho¹ch n¨m vµ kÕ ho¹ch dµi h¹n trªn c¬ së ®Þnh h­íng / chiÕn l­îc kinh doanh . Gi¸m ®èc lµ ng­êi cã quyÒn quyÕt ®Þnh cuèi cïng vµ còng lµ ng­êi ®¹i diÖn cho mäi quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña XÝ nghiÖp tr­íc C«ng ty , tr­íc ph¸p luËt cña Nhµ n­íc vµ c¸c quy ®Þnh cña Bé quèc phßng. Phã gi¸m ®èc chÝnh trÞ : Lµ ng­êi trùc tiÕp chØ ®¹o c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn c«ng t¸c §¶ng , c«ng t¸c cÝnh trÞ , lµ ng­êi ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña XÝ nghiÖp theo ®óng ph¸p luËt cña Nhµ n­íc vµ c¸c quy ®Þnh cña Bé quèc phßng . §ång thêi , Phã gi¸m ®ãc chÝnh trÞ còng lµ ng­êi kiªm nghiÖm tham m­u cho gi¸m ®èc c«ng t¸c lao ®éng tiÒn l­¬ng vµ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch cña ng­êi lao ®éng. Phã gi¸m ®èc kinh doanh : Lµ ng­êi tham m­u cho Gi¸m ®èc x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh ng¾ng h¹n / dµi h¹n , lµ ng­êi chØ ®¹o c¸c c«ng t¸c t¹o nguån mua s¾m c¸c vËt t­ thiÕt bÞ , ®iÒu ®é s¶n xuÊt vµ dù tr÷ s¶n Gi¸m ®èc P. Gi¸m ®èc kinh doanh P. Gi¸m ®èc ChÝnh trÞ Ban hµnh Phßng SXKD Phßng kü thuËt Ban Tµi chÝnh Ph©n X­ëng 1 Ph©n X­ëng 2 Ph©n X­ëng dÞch vô Ph©n X­ëng c¬ ®iÖn 47 phÈm còng nh­ ®¶m b¶o vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh . §ång thêi , Phã gi¸m ®èc kinh doanh còng lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng t¸c kü thuËt cña XÝ nghiÖp trong viÖc kiÓm tra vµ chØ ®¹o c«ng t¸c ®¸nh gi¸ NVL ®Çu cµo chÊt l­îng s¶n xuÊt ®Çu ra , c«ng bè ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt. Ban tµi chÝnh : Lµ n¬i thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n cña toµn XÝ nghiÖp theo chÕ ®é h¹ch to¸n cña Nhµ n­íc , cã nhiÖm vô qu¶n lý ph©n phèi vµ sö dông mäi nguån vèn theo nguyªn t¾c ®¶m b¶o vèn phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ , thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vµ c¸c chÕ ®é vµ kû luËt cña Tµi chÝnh , chÕ ®é thu nép ng©n s¸ch cña Nhµ n­íc vµ cña Bé quèc phßng. Phßng s¶n xuÊt kinh doanh : Lµ trung t©m ®iÒu phèi mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña XÝ nghiÖp tõ : Nghiªn cøu thÞ tr­êng ; ®¶m b¶o cho nguyªn nhiªn vËt liÖu ®Çu vµo cho s¶n xuÊt ; ban hµnh lÖnh s¶n xuÊt tíi tõng ph©n x­ëng / tæ ®éi s¶n xuÊt vµ ®«n ®èc thùc hiÖn ; tæ chøc c«ng t¸c vËn chuyÓn , vµ bèc xÕp NVL vµo kho vµ lªn ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn ®èi víi s¶n phÈm cho kh¸ch hµng , tæ chøc ho¹t ®éng yÓm trî vµ xóc tiÕn b¸n hµng. Ban hµnh chÝnh : Lµ n¬i qu¶n lý vµ tiÕp nhËn c¸c c«ng v¨n ®i vµ ®Õn , tæ chøc tiÕp kh¸ch / héi nghÞ , chØ ®¹o vµ tæ chøc c¸c b÷a ¨n gi÷a ca cho tËp thÓ ng­êi lao ®éng còng nh­ ®¶m b¶o an ninh cho toµn XÝ nghiÖp.. Phßng Kü thuËt : Lµ n¬i kiÓm tra ®¸nh gi¸ chÊt l­îng NVL ®Çu vµo vµ chÊt l­îng s¶n phÈm ®Çu ra , thiÕt kÕ c¸c s¶n phÈm míi , x©y dùng c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt , tæ chøc vµ trùc tiÕp tham gia ®µo t¹o l¹i cho C¸n bé , c«ng nh©n viªn nh»m n©ng cao tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng. Ph©n x­ëng 1 : Cã nhiÖm vô s¶n xuÊt B¸nh quy H­¬ng th¶o 500g , l­¬ng kh« hµng kinh tÕ , trªn d©y truyÒn c«ng nghÖ cña Trung Quèc viÖn trî tõ nh÷ng ngµy ®Çu thµnh lËp . Ph©n x­ëng 2 : Cã nhiÖm vô s¶n xuÊt B¸nh quy H­¬ng th¶o 300g, l­¬ng kh« hµng quèc phßng trªn d©y truyÒn c«ng nghÖ cña Italy , c«ng nghÖ Anh ®­îc ®Çu t­ tõ n¨m 1996. 48 Ph©n x­ëng dÞch vô : Cã nhiÖm vô s¶n xuÊt bia , r­îu , tæ chøc tiªu thô s¶n phÈm t¹i cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm .... Ph©n x­ëng c¬ ®iÖn : Cã nhiÖm vô s¶n xuÊt / l¾p r¸p mét sè hµng quèc phßng : Xe ®¹p tiÕp phÈm , bµn ¨n mÆt Inox K99 vµ cung cÊp ®iÖn m¸y næ. 3. §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña XÝ nghiÖp 22- C«ng Ty 22 C«ng viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm cña XÝ nghiÖp dùa trªn c¬ së nhiÖm vô kÕ ho¹ch n¨m vµ kÕ ho¹ch dµi h¹n cña Bé quèc phßng vµ nhu cÇu cña tr­êng nªn s¶n phÈm cña XÝ nghiÖp rÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i , ®ång thêi c«ng viÖc còng th­êng xuyªn biÕn ®éng do c¸c vÊn ®Ò nh­ : khai th¸c, tiÕp cËn thÞ tr­êng ®Ó t×m kiÕm kh¸ch hµng vµ ký hîp ®ång . Lo¹i h×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm cña XÝ nghiÖp lµ kiÓu chÕ biÕn liªn tôc , khÐp kÝn , s¶n xuÊt thuéc lo¹i võa , s¶n phÈm cã thÓ t¹o ra trªn cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ , theo cïng mét ph­¬ng ph¸p. Tuy nhiªn gi÷a c¸c lo¹i s¶n phÈm th× cã ®Æc tÝnh kh¸c nhau vÒ thiÕt kÕ , kÝch cì còng nh­ yªu cÇu kü thuËt , s¶n phÈm chñ yÕu hiÖn nay lµ: B¸nh, kÑo, bia, sè s¶n phÈm nµy th«ng th­êng lµ s¶n xuÊt ®Ó phôc vô trong néi bé vµ theo ®¬n ®Æt hµng. Cho nªn XÝ nghiÖp lu«n t×m c¸ch n©ng cao chÊt l­îng. 49 S¬ §å 08 : Quy Tr×nh C«ng NghÖ Cña XÝ NghiÖp II. §Æc §iÓm Tæ Chøc Bé M¸y KÕ To¸n Vµ Bé Sæ KÕ To¸n T¹i XÝ NghiÖp 22- C«ng Ty 22 BQP 1. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n Bé m¸y kÕ to¸n cña XÝ nghiÖp ®­îc tæ chøc theo m« h×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n phô thuéc vµ sö dông h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ . Theo m« h×nh nµy, XÝ nghiÖp tæ chøc mét Ban tµi chÝnh tËp trung ®Ó thùc hiÖn toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n . Ngoµi ra bè trÝ h­íng dÉn nh©n viªn ph©n x­ëng thùc hiÖn h¹ch to¸n ban ®Çu , thu thËp sè liÖu mét c¸ch ®¬n gi¶n , chÊm c«ng hµng ngµy vµ chuyÓn sè liÖu cho ban Tµi chÝnh theo sù ph©n cÊp cña C«ng ty , bé m¸y cña XÝ nghiÖp 22 ®­îc sù chØ ®¹o trùc tiÕp vÒ nghiÖp vô cña phßng kÕ to¸n C«ng ty 22. §­êng §­êng n­íc Nhò t­¬ng Nhµo bét C¸n §Þnh h×nh N­íng Lµm nguéi Bao gãi Thµnh phÈm Bét mú ChÊt phô gia ChÊt bÐo S÷a §­êng bét 50 - Phßng kÕ to¸n Tµi chÝnh cña C«ng ty : Cã nhiÖm vô h¹ch to¸n tæng hîp theo dâi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c XÝ nghiÖp thµnh viªn th«ng qua Ban tµi chÝnh cña XÝ nghiÖp - Ban Tµi chÝnh ë c¸c XÝ nghiÖp thµnh viªn : Lµm nhiÖm vô h¹ch to¸n tæng hîp , chi tiÕt thu thËp chøng tõ , kiÓm tra ph©n lo¹i chøng tõ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm , cÊp ph¸t tiÒn l­¬ng cho C¸n bé , c«ng nh©n viªn ... cuèi c¸c quý lËp b¸o c¸o kÕ to¸n lªn C«ng ty . S¬ §å 09 : Tæ Chøc Lao §éng KÕ To¸n Vµ PhÇn Hµnh KÕ To¸n *Chøc n¨ng , nhiÖm vô cña tõng ng­êi - Tr­ëng ban tµi chÝnh : KÕ to¸n tæng hîp , cã nhiÖm vô kiÓm tra , tÝnh to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh , lËp b¸o c¸o kÕ to¸n - KÕ to¸n tiÒn mÆt vµ quü tiÒn mÆt : Chuyªn theo dâi t×nh h×nh t¨ng , gi¶m vÒ tiÒn mÆt t¹i XÝ nghiÖp. - KÕ to¸n t×a s¶n cè ®Þnh vµ vËt t­ , nguyªn vËt liÖu : Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh cña c«ng ty Ban tµi chÝnh xÝ nghiÖp thµnh viªn Kª to¸n tæng hîp (do tr­ëng ban tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp kiªm nghiÖp KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm KÕ to¸n thanh to¸n c«ng nî tiÒn l­¬ng vµ BHXH, BHYT, KPC§ KÕ to¸n TSC§ vµ vËt t­ nguyªn vËt liÖu KÕ to¸n tiÒn mÆt vµ quü tiÒn mÆt 51 + KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh : Theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng cña tµi s¶n cè ®Þnh tiÕn hµnh trÝch khÊu hao c¬ b¶n vµ kÕ ho¹ch s­a ch÷a lín hµng th¸ng , hµng kú... + KÕ to¸n vËt t­ vµ nguyªn vËt liÖu : Theo dâi t×nh h×nh xuÊt , nhËp , tån kho NVL. - KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm : Cã nhiÖm vô tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú, x¸c ®Þnh s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. - KÕ to¸n thanh to¸n c«ng nî vµ tiÒn l­¬ng, BHXH , BHYT , KPC§ : Chuyªn theo dâi t×nh h×nh thanh to¸n c«ng nî ®èi víi kh¸ch hµng vµ néi bé ®èi víi C«ng ty. Thanh to¸n vµ theo dâi Chi phÝ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n kh¸c khÊu trõ vµo l­¬ng còng nh­ c¸c lo¹i th­ëng kh¸c. Ngoµi nhiÖm vô trªn , tõng ®«ng chÝ cã tr¸ch nhiÖm theo dâi , kiÓm tra , ®«n ®èc c¸c phÇn viÖc t­¬ng øng . 2. §Æc ®iÓm tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ bé sæ kÕ to¸n t¹i XÝ nghiÖp 22- C«ng ty 22- BQP * Tæ chøc vËn dông hÖ thèng chøng tõ Chøng tõ kÕ to¸n lµ nh÷ng giÊy tê vµ vËt mang tin ph¶n n¸h nghiÖp vôkinh tÕ Tµi chÝnh ph¸t sinh hoµn thµnh. C¨n cø vµo hÖ thèng chøng tõ KÕ to¸n do Bé tµi chÝnh ban hµnh , chøng tõ cña XÝ nghiÖp 22 bao gåm néi dung chñ yÕu sau: 1. Tªn vµ sè hiÖu cña chøng tõ 2. Ngµy, th¸ng, n¨m lËp chøng tõ 3. Tªn, ®Þa chØ cña ®¬n vÞ hoÆc c¸ nh©n nhËn chøng tõ 4. Néi dung cña nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh 5. Sè l­¬ng , ®¬n gi¸ vµ sè tiÒn cña nghiÖp vô tµi chÝnh ghi b»ng sæ ; Tæng sè tiÒn cña chøng tõ kÕ to¸n dïng ®Óthu chi tiÒn b»ng sè vµ b»ng ch÷. *Tæ chøc vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n : 52 Tµi kho¶n kÕ to¸n dïng ®Ó ph©n lo¹i , hÖ thèng ho¸ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ , Tµi chÝnh theo néi dung kinh tÕ . HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n lµ b¶ng kª c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n dïng cho d¬n vÞ kÕ to¸n cña XÝ nghiÖp 22 ®­îc ¸p dông thèng nhÊt theo quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh. *Tæ chøc vËn dông hª thèng sæ s¸ch kÕ to¸n bao gåm: - Chøng tõ ghi sæ - B¸o c¸o quü - Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ - Sæ chi tiÕt c¸c tµi kho¶n - B¶ng c©n ®èi ph¸t sinh c¸c tµi kho¶n *Tæ chøc hÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n: - B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n - KÕt qu¶ ho¹t ®éng SXKD - T×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ vµ hao mßn TSC§ ( mÉu B01 /QT-DN) - B¶ng kª chi tiÕt t¨ng , gi¶m TSC§ - T×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ vµ vèn kinh doanh ( mÉu BO4/ QT- DN) - B¸o c¸o t×nh h×nh qu©n sè vµ thu nhËp - B¸o c¸o t×nh h×nh sö dông nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n - ThuyÕt minh b¸o c¸o Tµi chÝnh (mÉu B09 / QT – DN) - L­u chuyÓn tiÒn tÖ - B¸o c¸o thu nép BHXH - B¸o c¸o quyÕt to¸n chi BHXH - B¸o c¸o thu nép BHYT - B¸o c¸o chi tiÕt tiªu thô s¶n phÈm §Ó phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n tõ ngµy 01 th¸ng 01 n¨m 1995 XÝ nghiÖp ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n míi , h¹ch to¸n trªn hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 1205 cña Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh. 3. §éi ngò lao ®éng trong ®¬n vÞ , møc l­¬ng c¬ b¶n cña tõng bé phËn. 53 a. Qu©n sè ®Õn ngµy 31 / 12 / 2005 Tæng sè : 353 ng­êi Trong ®ã : Biªn chÕ : 168 ng­êi Hîp ®ång dµi h¹n : 163 ng­êi Hîp ®ång ng¾n h¹n : 22 ng­êi b . TiÒn l­¬ng Tæng thu nhËp : 4.997.859.329 ®ång , b»ng 101,4% so víi kÕ ho¹ch n¨m (4.928.820.000 ®ång ), vµ b»ng 100, 47% so víi n¨m tr­íc (4.974.348.838 ®ång) Trong ®ã : + Quü l­¬ng : 4.417.651.129 ®ång + TiÒn ¨n ca : 400.225.000 ®ång + Quü phóc lîi : 179.983.20 ®ång Thu nhËp b×nh qu©n : 1.239.548 ®ång , b»ng 109, 45% so víi kÕ ho¹ch n¨m (1.132.500 ®ång) , b»ng 110,04% so víi n¨m tr­íc (1.126.437 ®ång) + Tõ l­¬ng , th­ëng : 1.095.648 ®ång + Tõ ¨n ca : 99.262 ®ång + Thu nhËp kh¸c ( quü phóc lîi ) : 44.639 ®ång III. Thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu t¹i XÝ nghiÖp 22- C«ng ty 22- BQP 1. §Æc ®iÓm vËt liÖu t¹i XÝ nghiÖp 22- C«ng ty 22-BQP XÝ nghiÖp 22- C«ng ty 22- BQP lµ mét c«ng ty cã quy m« s¶n xuÊt lín, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra thuéc nhãm hµng C«ng nghiÖp thùc phÈm . Do ®ã , NVL cña XÝ nghiÖp chñ yÕu lµ nh÷ng s¶n phÈm cña ngµnh C«ng nghiÖp chÕ biÕn , n«ng nghiÖp ... Nh÷ng lo¹i NVL nµy cã ®Æc ®iÓm lµ rÊt dÔ bÞ h­ háng , kÐm phÈm chÊt do t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè m«i tr­êng nh­ : ¸nh s¸ng , nhiÖt ®é , ®é Èm ... nªn rÊt khã b¶o qu¶n , ®ßi hái yªu cÇu qu¶n lý cao. Tuy c¸c s¶n phÈm chñ yÕu cña XÝ nghiÖp lµ b¸nh , l­¬ng kh« nh­ng chñng lo¹i rÊt ®a d¹ng . Mçi lo¹i l¹i cã nh÷ng nhu cÇu NVL kh¸c cho s¶n xuÊt 54 . Do vËy NVL cña XÝ nghiÖp kh«ng chØ nhiÒu mµ cßn phong phó , trong ®ã chiÕm chñ yÕu lµ c¸c lo¹i bét , ®­êng s÷a . Ngoµi ra , cßn cã c¸c NVL phô gåm tinh dÇu , bét hoa qu¶ , c¸c lo¹i phÈm mÇu , c¸c lo¹i dung dÞch axÝt cïng víi hµng tr¨m thø bao b× , nhiªn liÖu ... trong mçi lo¹i l¹i cã c¸c tiÓu lo¹i kh¸c nhau. 2. KÕ to¸n vËt liÖu t¹i XÝ nghiÖp 22- C«ng ty 22- BQP a.C¸c chøng tõ sö dông trong h¹ch to¸n ban ®Çu t¹i XÝ nghiÖp 22 Chøng tõ ph¶n ¸nh t¨ng nguyªn vËt liÖu T¹i XÝ nghiÖp 22 , nguyªn vËt liÖu ®­îc ph¶n ¸nh t¨ng trong nhiÒu tr­êng hîp , cã thÓ t¨ng do mua ngoµi , do gia c«ng chÕ biÕn hay ph¸t hiÖn thõa trong kiÓm kª vµ c¶ nh÷ng phÕ liÖu thu håi sau s¶n xuÊt... Víi mçi tr­êng hîp XÝ nghiÖp sö dông c¸c chøng tõ kh¸c nhau ®Ó ghi chÐp vµo sæ s¸ch kÕ to¸n . Nh­ng nh×n chung ®Ó ph¶n ¸nh t¨ng nguyªn vËt liÖu , kÕ to¸n cña XÝ nghiÖp sö dông c¸c chøng tõ sau: - Ho¸ ®¬n GTGT ( BiÓu 01) - Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t­ ( BiÓu 02) - PhiÕu nhËp kho ( BiÓu 03 ) - Biªn b¶n nhËp kª vËt t­ , hµng ho¸ tån kho. - GiÊy th«ng b¸o thuÕ ( sö dông khi C«ng ty nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu) §Ó thanh to¸n cho c¸c nguån mua NVL xÝ nghiÖp cã thÓ tr¶ b»ng tiÒn mÆt , tiÒn göi ng©n hµng , b»ng tiÒn t¹m øng hoÆc tr¶ chËm hay ®èi trõ c«ng nî . V× thÕ c¸c chøng tõ th­êng sö dông trong thanh to¸n cña xÝ nghiÖp lµ : - PhiÕu chi ( BiÓu 05) - GiÊy thanh to¸n t¹m øng (BiÓu 04) * Ho¸ ®¬n GTGT Sau khi ho¹ch ®Þnh ®­îc nhu cÇu vËt t­ cho s¶n xuÊt , ®èi chiÕu víi thùc tÕ NVL t¹i kho , nÕu cã nhu cÇu cÇn ph¶i mua thªm mét lo¹i NVL nµo ®ã , phßng KÕ ho¹ch – VËt t­ sÏ x¸c ®Þnh sè l­îng , chñng lo¹i , quy c¸ch phÈm 55 chÊt .... vµ giao cho c¸n bé vËt t­ ®i ký kÕt hîp ®ång víi nhµ cung cÊp hoÆc thu mua trªn thÞ tr­êng . Khi nhËn ®­îc “ ho¸ ®¬n GTGT ” cña bªn cung cÊp , Phßng KÕ ho¹ch – VËt t­ sÏ ®èi chiÕu víi “ Hîp ®ång ” ®Ó tiÕn hµnh kiÓm nghiÖm NVL nhËp kho. * Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t­ Tuú theo tõng hîp ®ång cung cÊp mµ NVL mua vÒ cã thÓ ®­îc giao nhËn t¹i kho XÝ nghiÖp hoÆc t¹i n¬i cung cÊp . VËt liÖu mua vÒ do phßng Kü thuËt kiÓm tra mäi tiªu chuÈn vÒ quy c¸ch , chÊt l­îng , chñng lo¹i ... tr­íc khi nhËp kho . XÝ nghiÖp sÏ lËp Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t­ bao gåm 1 tr­ëng ban lµ ®¹i diÖn phßng KÕ ho¹ch – VËt t­ vµ 2 uû viªn lµ ®¹i diÖn phßng Kü thuËt vµ thñ kho. Ph­¬ng ph¸p ®Ó kiÓm nghiÖm vËt t­ chñ yÕu cña XÝ nghiÖp lµ b»ng ph­¬ng ph¸p c¶m quan . NÕu NVL b¶o ®¶m yªu cÇu , c¸n bé kiÓm tra lËp “Biªn b¶n kiÓm nghiÖp vËt t­ ” (BiÓu 02)vµ b¸o cho phßng KÕ ho¹ch- VËt t­ ®Ó lËp “ PhiÕu nhËp kho” . Cßn nÕu trong qu¸ tr×nh kiÓm nghiÖm vËt liÖu kh«ng ®óng quy c¸ch , phÈm chÊt nh­ trong Hîp ®ång , XÝ nghiÖp sÏ tiÕn hµnh tr¶ l¹i ng­êi b¸n ; NÕu cã hao hôt trong ®Þnh møc th× tÝnh vµo gi¸ nhËp kho , ngoµi ®Þnh møc th× quy tr¸ch nhiÖm båi th­êng. * PhiÕu nhËp kho PhiÕu nhËp kho th«ng th­êng ®­îc lËp lµm 4 liªn , cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña 4 ng­êi giao vËt t­ , thñ kho vµ thñ tr­ëng ®¬n vÞ . Sau khi ký x¸c nhËn , 1 liªn giao cho kÕ to¸n NVL ®Ó ghi sæ , 1 liªn giao cho thñ kho ®Ó vµo “ ThÎ kho ” , 1 liªn giao cho kÕ to¸n thanh to¸n cïng víi “ Ho¸ ®¬n GTGT ” ®Ó theo dâi thanh to¸n vµ 1 liªn l­u gèc t¹i Phßng KÕ ho¹ch – VËt t­ . nh­ng nÕu tr­êng hîp XÝ nghiÖp tù tiÕn hµnh chuyªn chë hµng ho¸ vÒ kho ®Ó yªu cÇu thanh to¸n chi phÝ chuyªn chë. Víi nh÷ng NVL thõa do thay ®æi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt , chñng lo¹i s¶n phÈm , phßng KÕ ho¹ch – VËt t­ tiÕn hµnh nhËp vµo kho trung chuyÓn . Lóc nµy “ PhiÕu nhËp kho” chØ nhËp lµm 2 liªn : kÕ to¸n NVL gi÷ 1 liªn ®Ó vµo sæ kÕ to¸n vµ thñ kho gi÷ 1 liªn ®Ó ghi vµo thÎ kho. Lóc nµy “ PhiÕu nhËp kho” ®­îc lËp trªn c¬ së sè l­îng NVL thùc tÕ ®em nhËp kho vµ 56 gi¸ trÞ cña NVL ®ã xuÊt kho tr­íc khi cã sù thay ®æi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt , chñng lo¹i s¶n phÈm . * GiÊy th«ng b¸o thuÕ Víi NVL XÝ nghiÖp nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi cßn ph¶i cã thªm “ GiÊy th«ng b¸o thuÕ ” kÌm theo b¶n sao “ Tê khai hµng ho¸ xuÊt khÈu , nhËp khÈu” ®Ó kÕ to¸n thanh to¸n tÝnh sè thuÕ nhËp khÈu vµ sè thuÕ GTGT ph¶i nép cho sè NVL nhËp khÈu . C¸c chøng tõ nµy khi giao cho kÕ to¸n ph¶i kÌm göi kÌm “ PhiÕu nhËp kho” vµ “ Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t­ ”. * Biªn b¶n kiÓm kª vËt t­ , hµng ho¸ tån kho Do ®Æc ®iÓm NVL cña XÝ nghiÖp cã gi¸ trÞ ®¬n vÞ nhá , sè l­îng nhiÒu , ®a d¹ng , rÊt dÔ x¶y ra mÊt m¸t , thõa , thiÕu nªn ®Þnh kú ( t¹i thêi ®iÓm cuèi th¸ng 6 vµ cuèi n¨m ) , XÝ nghiÖp thùc hiÖn viÖc kiÓm kª NVL mét lÇn do Ban kiÓm kª tµi s¶n cña XÝ nghiÖp tiÕn hµnh . Mäi kÕt qu¶ kiÓm kª ®Òu ®­îc ghi vµo Biªn b¶n kiÓm kª” . Biªn b¶n nµy ®­îc lËp cho tõng kho vµ cho toµn bé XÝ nghiÖp theo tõng danh ®iÓm NVL . Trong ®ã ghi râ m· vËt t­ , tªn vËt t­ , ®¬n vÞ tÝnh , sè l­îng tån kho trªn sæ s¸ch , sè l­îng tån kho thùc tÕ , chªnh lÖch , sè l­îng kÐm phÈm chÊt , thµnh tiÒn cña mçi NVL . Sau khi kiÓm kª , kÕ to¸n NVL tËp hîp kÕt qu¶ vµ nhËp sè liÖu vµo m¸y tÝnh . M¸y vi tÝnh dùa vµo sè liÖu trªn sæ s¸ch tÝnh ra sè l­îng thõa , thiÕu thµnh tiÒn cña NVL vµ in ra “ Biªn b¶n kiÓm kª ”. C¨n cø vµo “ Biªn b¶n kiÓm kª ”, Hîp ®ång kiÓm kª cña XÝ nghiÖp sÏ ®­a ra biÖn ph¸p xö lý tuú thuéc vµo sè l­îng hao hôt . KÕ to¸n NVL dùa vµo quyÕt ®Þnh trªn ®Ó ghi sæ * PhiÕu chi , GiÊy thanh to¸n t¹m øng §©y lµ c¸c chøng tõ XÝ nghiÖp sö dông ®Ó thanh to¸n mua NVL vµ c¸c chi phÝ kh¸c nh­ng chñ yÕu lµ thanh to¸n cho c¸c c¸ nh©n thu mua NVL . b.Chøng tõ ph¶n ¸nh gi¶m nguyªn vËt liÖu Nguyªn vËt liÖu cña XÝ nghiÖp chñ yÕu lµ xuÊt dïng phôc vô nhu cÇu s¶n xuÊt . Ngoµi ra cßn cã thÓ xuÊt b¸n hoÆc cho vay ..., v× vËy kÕ to¸n NVL cña XÝ nghiÖp sö dông c¸c chøng tõ sau: - PhiÕu xuÊt kho 57 - PhiÕu lÜnh vËt t­ theo h¹n møc kÕ ho¹ch - B¸o c¸o sö dông vËt t­ - Ho¸ ®¬n GTGT ( Trong tr­êng hîp XÝ nghiÖp xuÊt b¸n cho ®¬n vÞ kh¸c ) C«ng ty ®É sö dông gi¸ thùc tÕ ®Ó h¹ch to¸n trÞ gi¸ NVL xuÊt kho hµng ngµy vµ ¸p dông ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n liªn hoµn. Gi¸ trÞ NVL xuÊt kho ®­îc tÝnh vµo cuèi ngµy , do sö dông m¸y tÝnh nªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy lµ kh«ng khã kh¨n ®èi víi kÕ to¸n NVL. * PhiÕu lÜnh vËt t­ theo h¹n møc kÕ ho¹ch Hµng th¸ng , c¨n cø vµo s¶n l­îng ®Þnh møc vµ ®Þnh møc tiªu hao NVL , phßng KÕ ho¹ch- VËt t­ lËp “ phiÕu lÜnh vËt t­ h¹n møc theo kÕ ho¹ch”. PhiÕu nµy ®­îc lËp lµm 2 liªn cho mét hoÆc nhiÒu lo¹i vËt t­ : 1 liªn giao cho thñ kho gi÷ , 1 liªn giao cho ®¬n vÞ sö dông vËt liÖu . Khi lÜnh NVL , ®¬n vÞ sö dông ph¶i mang phiÕu nµy xuèng kho ®Ó lµm c¨n cø xuÊt kho. Thñ kho cã nhiÖm vô ghi vµo sæ “ NhËt ký kho” sè l­îng thùc tÕ NVL xuÊt kho hµng ngµy . Cuèi th¸ng , c¨n cø vµo sè liÖu Ph©n x­ëng thùc tÕ ®Ó ghi vµo sæ kho cho XÝ nghiÖp vµ ghi vµo cét “ Sè l­îng thùc lÜnh” trªn “ PhiÕu lÜnh vËt t­ h¹n møc theo kÕ ho¹ch” . V× vËy “ PhiÕu lÜnh vËt t­ h¹n møc theo kÕ ho¹ch” kh«ng dïng lµm c¨n cø ghi sæ kÕ to¸n NVL. * B¸o c¸o sö dông vËt t­ Hµng th¸ng , thèng kª Ph©n x­ëng c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ NVL sö dông cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®Ó lªn “ B¸o c¸o sö dông vËt t­” cho ph©n x­ëng . Khi ®ã kÕ to¸n NVL dïng sè liÖu trªn b¸o c¸o nµy ®Ó ghi sæ kÕ to¸n liªn quan . * PhiÕu xuÊt kho Tr­êng hîp ®¬n vÞ sö dông NVL muèn bæ sung thªm lo¹i NVL nµo ®ã th× ph¶i yªu cÇu víi phßng KÕ ho¹ch –VËt t­ . Khi ®ã phßng KÕ ho¹ch – VËt t­ sÏ trªn c¬ së xem xÐt vÒ t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i Ph©n x­ëng , sè l­îng NVL yªu cÇu ®Ó quyÕt ®Þnh l­îng bæ sung vµ lËp “ PhiÕu xuÊt kho” 58 3. Tµi kho¶n sö dông KÕ to¸n tæng hîp NVL cña XÝ nghiÖp sö dông c¸c tµi kho¶n sau: - TK 152 “ Nguyªn vËt liÖu” më chi tiÕt cho c¸c tµi kho¶n TK 1521 “ Nguyªn vËt liÖu chÝnh” TK 1522 “ Nguyªn vËt liÖu phô” TK 1523 “ Nhiªn liÖu” TK 1524 “ Phô tïng thay thÕ ” TK 1525 “ ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n” TK 1526 “ Bao b× ” TK 1527 “ VËt liÖu kh¸c ” - TK 621 “ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ” , më chi tiÕt cho c¸c tµi kho¶n TK 6211 “ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho Ph©n x­ëng 1 TK 6212 “ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho Ph©n x­ëng 2 TK 6213 “ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho Ph©n x­ëng dÞch vô TK 6214 “ Chi phÝ nguyªn vËt lÖu trùc tiÕp cho Ph©n x­ëng c¬ ®iÖn Vµ mét sè tµi kho¶n kh¸c nh­ : TK 331 “ Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n” TK 1331 “ ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ cña hµng ho¸ , dÞch vô” TK 6272 “ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt chung t¹i Ph©n x­ëng” TK 6412 “ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu cho ho¹t ®éng b¸n hµng TK 6422 “ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu phôc vô qu¶n lý chung cña XÝ nghÖp” TK 111 “ TiÒn ViÖt Nam” TK 112 “ TiÒn göi ng©n hµng” TK 241 “ X©y dùng c¬ b¶n” TK 141 “ T¹m øng” 59 B¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô Th¸ng 01 n¨m 2004 §¬n vÞ tÝnh: ®ång TT Ghi Cã c¸c TK §èi t­îng (Ghi Nî c¸c TK) TK152 TK153 HT TT HT TT 1 B¸nh quy H­¬ng th¶o PXI 1.006.325.500 2 B¸nh Ðp PXI 6.446.600 3 L­¬ng kh« cacao PXI 74.670.700 4 B¸nh quy 22 PXI 3.705.400 5 B¸nh quy tr¸i c©y PXI 38.186.100 6 B¸nh BLEND PXI 21.338.100 7 Tói hµng tÕt 6.114.400 8 Møt hép 45.342.900 9 B¸nh quy L500g PXII 15.615.000 10 B¸nh quy L300g PXII 963.573.000 11 B¸nh võng vßng + S¨mpa PXII 18.837.900 12 B¸nh b¬ xèp PXII 160.738.900 Céng TK 1541 2.360.894.500 13 TK1542: §iÖn n­íc 2.110.500 14 TK 627 -CPQLPX 18.159.300 - PXI 15.437.100 - PXII 2.722.200 15 TK 641 - CP b¸n hµng 258.300 16 TK 642 - CP qu¶n lý PX 17.127.300 17 TK 5112 - Tiªu thô vËt t­ 899.500 Tæng céng 2.399.446.400 Ngµy 31 th¸ng 01 n¨m 2004 Ng­êi lËp biÓu Tr­ëng ban tµi chÝnh 60 C«ng ty 22 XÝ nghiÖp 22 Chøng tõ ghi sæ Ngµy 31 th¸ng 01 n¨m 2004 M· sè 01 - SKT Sè: 16 TK: 627 §¬n vÞ tÝnh: ®ång TrÝch yÕu Sè hiÖu tµi kho¶n Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã - Nguyªn liÖu, vËt liÖu 627 152 18.159.300 - TiÒn l­¬ng - 334 9.046.500 - Kinh phÝ c«ng ®oµn - 3382 181.000 - BHXH, BHYT - 3382 719.000 - Chi tiÒn mÆt - 111 3.661.000 - KhÊu hao TSC§ - 214 270.000.000 - Ph©n bæ chi phÝ vµo gi¸ thµnh 1541 627 301.766.800 Céng 301.766.800 301.766.800 C«ng ty 22 XÝ nghiÖp 22 sæ c¸i Tªn TK: Chi phÝ qu¶n lý ph©n x­ëng SH: 627 §¬n vÞ tÝnh: ®ång Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn Sè hiÖu Ngµy th¸ng Nî Cã 01 5/1 - Nguyªn vËt liÖu 152 18.159.300 03 5/1 - TiÒn l­¬ng 334 9.046.500 11 10/1 - Kinh phÝ c«ng ®oµn 3382 181.000 61 12 12/1 - BHXH, BHYT 3383 719.000 20 21/1 - Chi tiÒn mÆt 111 3.661.000 24 25/1 - KhÊu hao TSC§ 214 270.000.000 35 31/1 - Ph©n bæ vµo s¶n xuÊt chÝnh 1541 301.766.800 Ph¸t sinh 301.766.800 301.766.800 C«ng ty 22 XÝ nghiÖp 22 PhiÕu xuÊt kho Ngµy 06 th¸ng 1 n¨m 2005 Sè: 10 MÉu sè: 02-VT Nî: 1141TC/C§KINH TÕ Cã: 1522 ngµy 01 - 11-1995 cña BTC Hä tªn ng­êi nhËn hµng: §/c Lª ThÞ H»ng ®Þa chØ (bé phËn): PX1 Lý do xuÊt: Dïng ®Ó s¶n xuÊt b¸nh quy H­¬ng Th¶o XuÊt t¹i kho: §/c Linh TT Tªn hµng §VT Sè l­îng §¬n gÝa Thµnh tiÒn Yªu cÇu Thùc xuÊt 1 Bét mú Ph¸p Kg 5.000 5.000 3.600 18.000.000 2 S÷a ®Æc Kg 1.275 1.275 13.500 17.212.500 3 NaHCO3 Kg 350 350 3.200 1.120.000 4 NH4CO3 Kg 300 300 3.500 1.120.000 5 Vani Kg 40,5 40,5 180.000 1.050.000 6 B¨ng keo cuén 80 80 9.000 720.000 Céng 45.390.500 Céng thµnh tiÒn: (b»ng ch÷): Bèn triÖu ba tr¨m chÝn m­¬i ngµn n¨m tr¨m ®ång ch½n. Ngµy 06 th¸ng 01 n¨m 2005 Thñ tr­ëng ®¬n vÞ KÕ to¸n tr­ëng Phô tr¸ch cung tiªu Ng­êi nhËn Thñ kho 62 B¶ng 17: B¶ng tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ Th¸ng 01/2005 §VT: ®ång Tªn s¶n phÈm Z nhËp kho SL nhËp kho Z ®¬n vÞ Ph©n x­ëng I - B¸nh quy H­¬ng Th¶o cò 2.635.042.600 350.703 kg 7.510,75 - B¸nh Ðp 110.786.180 7.073 kg 15.662,53 - L­¬ng kh« Cacao 556.579.320 39.208kg 14.195,44 Céng 3.301.408.100 63 Ch­¬ng III NhËn xÐt - §¸nh gi¸ chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n Nguyªn vËt liÖu t¹i XÝ nghiÖp 22 C«ng ty 22 BQP I . Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n ThuËn lîi : §­îc sù quan t©m cña l·nh ®¹o , chØ ®¹o trùc tiÕp th­êng xuyªn cña §¶ng uû , ChØ huy c«ng ty , phßng nghiÖp vô cña c«ng ty ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho XÝ nghiÖp hoµn thµnh nhiÖm vô c«ng t¸c tµi chÝnh n¨m 2005. Khã kh¨n : - Gi¸ c¶ vËt t­ ®Çu vµo vÉn liªn tôc biÕn ®éng theo chiÒu h­íng t¨ng ë møc cao ( nhÊt lµ ®­êng ) gi¸ b¸n ®iÒu chØnh kh«ng thÓ theo kÞp ®· ¶nh h­ëng lín ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña XÝ nghiÖp - D©y chuyÒn s¶n xuÊt b¸nh quy Px­ëng 1 háng , ph¶i söa ch÷a kÐo dµi ngoµi dù kiÕn . Do ®ã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn sx còng nh­ doanh thu tiªu thô s¶n phÈm - Vèn lu«n ë t×nh tr¹ng thiÕu cho nªn ph¶i vay Ng©n hµng ®Ó mua dù tr÷ NVL lóc ch­a t¨ng gi¸ gÆp nhiÒu khã kh¨n , c«ng nî thnah to¸n cã nh÷ng thêi ®iÓm chËm. II. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh 1. Tæng doanh thu: 40.757.342.240 ®ång , b»ng 103,37% so víi kÕ ho¹ch n¨m ( 39.430.000.000 ®) , vµ b»ng 105,09% so víi n¨m tr­íc Trong ®ã : - Doanh thu quèc phßng : 3.651.762.034 ® , b»ng 124,21% kÕ ho¹ch n¨m (2.940.000.000 ®) vµ b»ng 175, 38% so víi n¨m tr­íc (2.082.258.030 ®) - Doanh thu hµng kinh tÕ : 34. 743.008.906 ® , b»ng 95,21% so víi kÕ ho¹ch n¨m (36.490.000.000) vµ b»ng 104,24% so víi n¨m tr­íc (33.330.492,758®) 64 - Doanh thu kh¸c : 2.362.571.300® , b»ng 70,13% so víi n¨m tr­íc (3.369.053.000® 2. L·i thùc hiÖn : 635.081.908® , b»ng 74,89% so víi kÕ ho¹ch n¨m (848.000.000) vµ b»ng 1,56% trªn doanh thu. Trong ®ã : - L·i thùc hiÖn hµng quèc phßng:128.273.610®, b»ng 108,71%kÕ ho¹ch n¨m (118.000.000) vµ b»ng 3,5% trªn doanh thu hµng quèc phßng - L·i thùc hiÖn hµng kinh tÕ : 186.131.004 ®, b»ng 25,5%so víi kÕ ho¹ch n¨m (730.000.000 ®), vµ b»ng 0,54%trªn doanh thu hµng kinh tÕ - Thu nhËp kh¸c : 320.677.294®, b»ng 13,57% trªn doanh thu tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c . 3. Qu©n sè vµ tiÒn l­¬ng a. Qu©n sè ®Õn 31/12/2005 Tæng sè : 353 ng­êi Trong ®ã : - Biªn chÕ : 168 ng­êi - Hîp ®ång dµi h¹n : 163 ng­êi - Hîp ®ång ng¾n h¹n : 22 ng­êi b. TiÒn l­¬ng - Tæng thu nhËp : 4.997.859.329® , b»ng 101,4% so víi kÕ ho¹ch n¨m (4.928.820.000®) , vµ b»ng 100,47% so víi n¨m tr­íc( 4.974.348.838®) Trong ®ã : + Quü l­¬ng : 4.417.651.129® + TiÒn ¨n ca : 400, 22500® + Quü phóc lîi : 179.983.20® - Thu nhËp b×nh qu©n : 1.239.548® , b»ng 109,45% so víi kÕ ho¹ch n¨m (1.132.500®) b»ng 110,04% so víi n¨m tr­íc (1.126.437®) + Tõ l­¬ng , th­ëng : 1.095.648® + Tõ ¨n ca : 99.262 +Thu nhËp kh¸c ( quü phóc lîi) : 44.639® 65 4.Thu nép ng©n s¸ch Tæng sè nép : 5.443.083.772® , b»ng 95,83% so víi kÕ ho¹ch n¨m - Nép nhµ n­íc: 1.854.047.938 ®ång, b»ng 117,05% so víi kÕ ho¹ch n¨m (5.697.850.000®) - Gåm: + ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt: 45.527.600® + ThuÕ GTGT: 1.806.520.338® + ThuÕ m«n bµi: 2.000.000® - Nép trªn: 3.589.035.834 ®ång, b»ng 87,63% so víi kÕ ho¹ch n¨m (4.095.850.000®) Gåm: + KhÊu hao TSC§: 1.319.000.000® + BHXH 20%: 768.296.040® + BHYT 3%: 114916.216® + KPC§: 74.776.405® + CPQL c«ng ty: 676.965.265® + Quü l­¬ng dù phßng: + Lîi nhuËn: 635.081.908® * §· nép trong n¨m: 5.443.083.772® III. Vèn - Tµi s¶n 1. T×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ a) Sè d­ ®Çu kú: 26.958.187.167® - Vèn ng©n s¸ch: 11.696.161.449® - TCHC: - Vèn tù do: 15.262.025.718® b) T¨ng TSC§ trong n¨m: 664.125.346® - T¨ng do mua s¾m, söa ch÷a n©ng cÊp m¸y mãc: 664.125.346® - T¨ng do ®iÒu ®éng - T¨ng do XDCB hoµn thµnh. c) Gi¶m TSC§ trong n¨m: 39.721.700® 66 d) TSC§ chuyÓn n¨m sau: 27.582.590.813® Tæng sè 27.582.590.813® Trong ®ã: - TSC§ thuéc nguån vèn NS cÊp: 11.657.289.749® - TSC§ thuéc nguån vèn TCHH cÊp - TSC§ thuéc nguån vèn tù cã: 15.925.301.064® 2. T¨ng gi¶m vèn a) Vèn cè ®Þnh * Sè d­ ®Çu n¨m: 11.185.017.138® Trong ®ã: - Vèn ng©n s¸ch: 4.931.965.485® - Vèn TCHC - Vèn tù cã: 6.253.051.653® * T¨ng trong n¨m: 664.125.346® Trong ®ã: - Vèn ng©n s¸ch - Vèn TCHC - Vèn tù cã: 664.125.346® * Gi¶m trong n¨m: 1.319.000.000® - Vèn ng©n s¸ch: 423.000.000® - Vèn TCHC: - Vèn tù cã: 869.000.000® * Cßn l¹i ®Õn 31/12/2005: 10.530.142.484® Trong ®ã: - Vèn ng©n s¸ch: 4.508.965.485® - Vèn TCHC: - Vèn tù cã: 6.021.176.999® b) Vèn l­u déng 3. Vèn trong thanh to¸n a. C¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng ®Õn 31/12/2005: 1.444.339.593® 67 Trong ®ã: - Nî qu¸ h¹n: 85.675.000® - Nî khã ®ßi: b. C¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸ch hµng: 31/12/2005: 3.458.387.625® Trong ®ã: - §Õn h¹n ph¶i tr¶: 795.658.000® 4. Tån kho NVL, thµnh phÈm: 3.988.192.893® - Tån kho nguyªn vËt liÖu: 3.229.643.050® - Tån kho thµnh phÈm: 758.549.763® Trong ®ã: - Dïng th­êng xuyªn: 758.549.843® - CÇn thanh lý: IV. §¸nh gi¸ chung A. ¦u ®iÓm 1. Tæ chøc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt XÝ nghiÖp ®· tËp trung mäi ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é s¶n xuÊt, ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm, thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh cña Côc chuyªn ngµnh vµ c¸c b­íc kiÓm tra chÊt l­îng nguyªn liÖu còng nh­ s¶n phÈm tr­íc khi s¶n xuÊt vµ nhËp kho. C«ng t¸c ®iÒu ®é s¶n xuÊt t¹i c¸c ph©n x­ëng ®· ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc, ®Òu ®Æn kh«ng ®Ó gi¸n do¹n ph¶i ngõng s¶n xuÊt, bè trÝ s¾p xÕp lao ®éng hîp lý c¬ b¶n ®ñ ngµy ngµy c«ng, thu nhËp ®ång ®Òu trong ph©n x­ëng s¶n xuÊt vµ toµn xÝ nghiÖp. Kh«ng ngõng c¶i tiÕn, nghiªn cøu ®Ó s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm trªn cïng mét d©y chuyÒn, ®¸p øng ®ñ sè l­îng, chÊt l­îng, ®a d¹ng s¶n phÈm vµ thêi gian giao hµng. 2. C«ng t¸c qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n, vËt t­ hµng ho¸ Trªn c¬ së kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh c«ng ty phª duyÖt, xÝ nghiÖp kiÓm tra chÆt chÏ chÊt l­îng vËt t­ tr­íc khi nhËp kho, thêi gian b¶o qu¶n trong kho vµ tr­íc khi ®­a vµo s¶n xuÊt. Thùc hiÖn tèt chÕ ®é thanh quyÕt to¸n vËt t­ hµng th¸ng, quý, n¨m gi÷a c¸c ph©n x­ëng víi xÝ nghiÖp. §¶m b¶o an toµn hµng ho¸ trong tÊt c¶ c¸c kh©u tõ giao nhËn ®Õn b¶o qu¶n, cÊp ph¸t vµ sö 68 dông, kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng ø ®äng, mÊt m¸t, h­ háng hay hao hôt vËt t­ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Qu¶n lý chÆt chÏ nguån vèn, tÝch cùc thu håi c«ng nî ®¶m b¶o an toµn tuyÖt ®èi quÜ kÐt ®¬n vÞ. 3. C«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ gi¸ thµnh Ban Tµi chÝnh ®· tham m­u cho l·nh ®¹o chØ huy xÝ nghiÖp vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ trong viÖc mua nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo, qu¶n lý vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ c¸c kho¶n chi tiªu thùc hµnh tiÕt kiÖm, tiÕt kiÖm tõ kh©u s¶n xuÊt, ®Õn c¸c chi phÝ cña c¸c phßng ban. Nh»m h¹ gi¸ thµnh n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. 4. C«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n thèng kª - Th­êng xuyªn b¸m s¸t s¶n xuÊt, lËp kÕ ho¹ch nhu cÇu vèn cho s¶n xuÊt, ®¶m b¶o ®Çy ®ñ vèn cho s¶n xuÊt, mua s¾m trang bÞ, söa ch÷a c¶i t¹o nhµ x­ëng vµ ®¶m b¶o chÕ ®é tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, tham gia nghØ m¸t cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ c¸c chÕ ®é kh¸c cña c«ng ty quy ®Þnh. - Tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n, ph¶n ¸nh trung thùc kÞp thêi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh hµng th¸ng tõ ®ã ph¸t hiÖn ­u khuyÕt ®iÓm trong s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi nh»m kh«ng ngõng h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn. - Thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é b¸o c¸o cña c«ng ty quy ®Þnh. B. Tån t¹i vµ nguyªn nh©n Tån t¹i * HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cßn thÊp, mét sè s¶n phÈm ch­a th©m nhËp ®­îc vµo thÞ tr­êng. - C«ng t¸c marketing tuy cã nhiÒu tiÕn bé, song vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ trong viÖc n¾m b¾t th«ng tin, nghiªn cøu thÞ tr­êng ®Ó ®Ò xuÊt c¸c chÝnh s¸ch cho phï hîp. - C«ng t¸c nghiªn cøu mÉu m· bao b× s¶n phÈm vÉn cßn chËm vµ Ýt ®­îc c¶i tiÕn, ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña thÞ tr­êng. - Ch­a kÞp thêi ®èi chiÕu c«ng nî vµ thu håi c«ng nî cña kh¸ch hµng, cã n¬i cßn ®Ó d©y d­a kÐo dµi. 69 - C«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ t­ t­ëng, qu¶n lý con ng­êi, n¾m b¾t diÔn biÕn t­ t­ëng CBCNV cßn h¹n chÕ. Nguyªn nh©n: - Gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo t¨ng cao: §­êng, s÷a, s¾t thÐp, inox Trong khi ®ã, gi¸ b¸n ®iÒu chØnh t¨ng kh«ng theo kÞp víi gi¸ t¨ng cña nguyªn vËt liÖu. N¨ng lùc l·nh ®¹o cña mét sè Ýt c¸n bé cßn h¹n chÕ vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n vµ tæ chøc qu¸n triÖt khi thùc hiÖn nhiÖm vô. - L·nh ®¹o chØ huy ch­a quan t©m toµn diÖn ®Õn ®Çu t­ cho c«ng t¸c nghiªn cøu kü thuËt c«ng nghÖ, ho¹t ®éng qu¶ng c¸o giíi thiÖu s¶n phÈm, c«ng t¸c marketing - Sù phèi hîp gi÷a phßng kinh doanh vµ ban tµi chÝnh trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ theo dâi c«ng nî ch­a ®­îc chÆt chÏ th­êng xuyªn. - C¸c tæ chøc quÇn chóng ho¹t ®éng cßn thiÕu chiÒu s©u, nhÊt lµ c«ng t¸c gi¸o dôc tuyªn truyÒn ph¸t ®éng phong trµo s¸ng kiÕn c¶i tiÕn hîp lý ho¸ trong s¶n xuÊt, chÊp hµnh luËt giao th«ng, kû luËt qu©n ®éi. Sù s¾p xÕp ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ n­íc sang c«ng ty cæ phÇn, b­íc ®Çu còng g©y x¸o trén vÒ t­ t­ëng, t©m t­ nguyÖn väng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. V. KiÕn nghÞ Cã nh÷ng mÆt hµng, cã nh÷ng ®¬n vÞ cÇn ph¶i chuyÓn tiÒn tr­íc khi lÊy hµng, khi xÝ nghiÖp cã ®Ò nghÞ chuyÓn tiÒn kÝnh mong phßng tµi chÝnh c«ng ty gi¶i quyÕt kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o ®ñ nguyªn liÖu phôc vô cho s¶n xuÊt. Nh×n chung c«ng t¸c tµi chÝnh n¨m 2005 ®· hoµn thµnh nhiÖm vô, tuy nhiªn còng cßn cã nh÷ng mÆt cßn tån t¹i. XÝ nghiÖp sÏ ph¸t huy kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i ®Ó c«ng t¸c tµi chÝnh n¨m 2006 hoµn thµnh nhiÖm vô toµn diÖn h¬n. KÝnh mong sù gióp ®ì, chØ ®¹o cña l·nh ®¹o chØ huy c«ng ty vµ phßng nghiÖp vô c«ng ty ®Ó xÝ nghiÖp 22 hoµn thµnh nhiÖm vô tèt h¬n gãp phÇn vµo hoµn thµnh kÕ ho¹ch chung cña c«ng ty n¨m 2006.