Luận văn Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần phát triển Thăng Long

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 1 …………..o0o………….. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần phát triển Thăng Long Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 2 Lêi më ®Çu Để quản lý một cách có hiệu quả đối với các hoạt động sản xuất kinh doanh hay sản xuất dịch vụ của một doanh nghiệp nói riêng, một nền kinh tế quốc dân của một nước nói chung đều cần phải sử dụng các công cụ quản lý khác nhau và một trong những công cụ quản lý không thể thiếu được đó là kế toán. Trong đó hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm giữ một vai trò rất quan trọng trong công tác kế toán của doanh nghiệp. Vì đối với các doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế thị trường có sự điều tiết và cạnh tranh quyết liệt, khi quyết định lựa chọn phương án sản xuất một loại sản phẩm nào đó đều cần phải tính đến lượng chi phí bỏ ra để sản xuất và lợi nhuận thu được khi tiêu thụ. Điều đó có nghĩa doanh nghiệp phải tập hợp đầy đủ và chính xác chi phí sản xuất. Giá thành sản phẩm là chỉ tiêu chất lượng quan trọng phản ánh kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sản xuất. Giá thành sản phẩm thấp hay cao, giảm hay tăng thể hiện kết quả của việc quản lý vật tư, lao động, tiền vốn. Điều này phụ thuộc vào quá trình tập hợp chi phí sản xuất của doanh nghiệp. Chính vì thế kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là hai quá trình liên tục, mật thiết với nhau. Thông qua chỉ tiêu về chi phí và giá thành sản phẩm các nhà quản lý sẽ biết được nguyên nhân gây biến động chi phí và giá thành là do đâu và từ đó tìm ra biện pháp khắc phục. Việc phấn đấu tiết kiệm chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm là một trong những mục tiêu quan trọng không những của mọi doanh nghiệp mà còn là vấn đề quan tâm của toàn x• hội. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 3 Công ty cổ phần phát triển Thăng Long là một doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh hoạt động trong lĩnh vực phát thanh truyền hình. Sản phẩm của công ty rất đa dạng và phong phú cả về quy cách, chủng loại, mẫu m• và chất lượng sản phẩm. Công ty đ• xác định được quy trình hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm khá hoàn chỉnh. Tuy nhiên, qua thời gian thực tập tại công ty, được tiếp xúc trực tiếp với công tác kế toán ở công ty, thấy được tầm quan trọng của chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm, để hiểu sâu sắc hơn về nội dung này nên em đ• lựa chọn đề tài: "Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần phát triển Thăng Long". Néi dung cña chuyªn ®Ò gåm ba phÇn: PhÇn I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn ph¸t triÓn Th¨ng Long. PhÇn III: Mét sè ý kiÕn gãp phÇn hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn ph¸t triÓn Th¨ng Long. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 4 PhÇn I lý luËn vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh 1.1. Lý luËn chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: 1.1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt: 1.1.1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt: - Chi phÝ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng SXKD mµ doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong mét kú kinh doanh. Nh­ vËy, chØ ®­îc tÝnh lµ chi phÝ cña kú h¹ch to¸n nh÷ng hao phÝ vÒ tµi s¶n vµ lao ®éng cã liªn quan ®Õn khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong kú h¹ch to¸n. - Ng­îc l¹i, chi tiªu lµ sù gi¶m ®i ®¬n thuÇn c¸c lo¹i vËt t­, tµi s¶n, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp bÊt kÓ nã ®­îc dïng vµo môc ®Ých g×. Tæng sè chi tiªu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong kú cña DN bao gåm chi tiªu cho qu¸ tr×nh cung cÊp, qu¸ tr×nh SXKD vµ chi tiªu cho qu¸ tr×nh tiªu thô. Chi phÝ vµ chi tiªu lµ hai kh¸i niÖm kh¸c nhau nh­ng cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Chi tiªu lµ c¬ së ph¸t sinh cña chi phÝ, kh«ng cã chi tiªu th× kh«ng cã chi phÝ. Chi phÝ vµ chi tiªu kh«ng nh÷ng kh¸c nhau vÒ l­îng mµ cßn kh¸c nhau vÒ thêi gian, cã nh÷ng kho¶n chi tiªu kú nµy nh­ng tÝnh vµo Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 5 chi phÝ kú sau vµ cã nh÷ng kho¶n tÝnh vµo chi phÝ kú nµy nh­ng thùc tÕ ch­a chi tiªu. Së dÜ cã sù kh¸c biÖt gi÷a chi tiªu vµ chi phÝ trong c¸c DN lµ do ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt vËn ®éng vµ ph­¬ng thøc chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña tõng lo¹i tµi s¶n vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ yªu cÇu kü thuËt h¹ch to¸n chóng. 1.1.1.2.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt: a) Ph©n lo¹i CPSX theo néi dung vµ tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ. Toµn bé CPSX ®­îc chia ra c¸c yÕu tè chi phÝ nh­ sau:  Chi phÝ nguyªn vËt liÖu.  Chi phÝ nh©n c«ng.  Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh.  Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi.  Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông cho biÕt doanh nghiÖp ®· chØ ra nh÷ng yÕu tè chi phÝ nµo, kÕt cÊu vµ tû träng cña tõng yÕu tè chi phÝ ®Ó tõ ®ã ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n CPSX. Trªn c¬ së c¸c yÕu tè chi phÝ ®· tËp hîp ®­îc ®Ó lËp b¸o c¸o CPSX theo yÕu tè b. Ph©n lo¹i CPSX theo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ. C¸ch ph©n lo¹i nµy còng cßn gäi lµ ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc. Toµn bé chi phÝ ®­îc chia ra thµnh c¸c kho¶n môc:  Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.  Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.  Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Ngoµi ra khi tÝnh chØ tiªu gi¸ thµnh toµn bé th× chØ tiªu gi¸ thµnh cßn bao gåm kho¶n môc chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ b¸n hµng. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý CPSX theo ®Þnh møc, nã cung cÊp sè liÖu ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 6 phÈm. Nã dïng ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh vµ lµ tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp CPSX ®Þnh møc vµ lËp gi¸ thµnh cho kú sau. 1.1.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm: 1.1.2.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm: Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé chi phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra tÝnh cho 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm hoÆc lµ c«ng viÖc lao vô s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh. Gi¸ thµnh lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt l­îng toµn bé ho¹t ®éng SXKD cña doanh nghiÖp trong ®ã ph¶n ¸nh kÕt qu¶ sö dông vËt t­, tµi s¶n, tiÒn vèn, c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn nh»m ®¹t ®­îc môc ®Ých lµ s¶n xuÊt ®­îc nhiÒu s¶n phÈm nh­ng tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.1.2.2 . Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm: a) Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: §­îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n l­îng kÕ ho¹ch Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Th­êng c¨n cø vµo c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh ®Ó tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ chØ tiªu ®­îc x¸c ®Þnh sau khi ®· kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. b.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (Gi¸ thµnh c«ng x­ëng): Bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp(CPNVLTT), chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (CPNCTT) vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung(CPSXC) tÝnh trªn s¶n phÈm ®· hoµn thµnh Gi¸ thµnh tiªu thô(Gi¸ thµnh toµn bé): Bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý DN tÝnh cho s¶n phÈm ®ã. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 7 1.1.3. Sù cÇn thiÕt vµ nhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. HiÖn nay, cïng víi chÊt l­îng vµ mÉu m· s¶n phÈm, gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n ®­îc coi lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp. PhÊn ®Êu c¶i tiÕn mÉu m·, h¹ gi¸ thµnh vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng vµ th«ng qua ®ã n©ng c¸o hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh (SXKD) cña doanh nghiÖp. V× vËy h¬n bao giê hÕt, c¸c doanh nghiÖp ph¶i n¾m b¾t ®­îc th«ng tin mét c¸ch chÝnh x¸c vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕ to¸n chÝnh x¸c chi phÝ ph¸t sinh kh«ng chØ lµ viÖc tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ trung thùc vÒ mÆt l­îng hao phÝ mµ c¶ viÖc tÝnh to¸n gi¸ trÞ thùc tÕ chi phÝ ë thêi ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. KÕ to¸n chÝnh x¸c chi phÝ ®ßi hái ph¶i tæ chøc viÖc ghi chÐp tÝnh to¸n vµ ph¶n ¸nh tõng lo¹i chi phÝ theo ®óng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ vµ ®èi t­îng chÞu chi phÝ. Gi¸ thµnh lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt l­îng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp. TÝnh ®óng gi¸ thµnh lµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c vµ h¹ch to¸n ®óng néi dung kinh tÕ cña chi phÝ ®· hao phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. Muèn vËy ph¶i x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh, vËn dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh hîp lý vµ gi¸ thµnh tÝnh trªn c¬ së sè liÖu kÕ to¸n tËp hîp CPSX mét c¸ch chÝnh x¸c. TÝnh ®ñ gi¸ thµnh lµ tÝnh to¸n ®Çy ®ñ mäi hao phÝ ®· bá ra trªn tinh thÇn h¹ch to¸n kinh doanh, lo¹i bá mäi yÕu tè bao cÊp ®Ó tÝnh ®ñ ®Çu vµo theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. TÝnh ®ñ còng ®ßi hái ph¶i lo¹i bá nh÷ng chi phÝ kh«ng liªn quan ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm nh­ c¸c lo¹i chi phÝ mang tÝnh chÊt tiªu cùc, l·ng phÝ kh«ng hîp lý, nh÷ng kho¶n thiÖt h¹i ®­îc quy tr¸ch nhiÖm râ rµng. ChÝnh tõ ý nghÜa ®ã mµ nhiÖm vô ®Æt ra cho c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ: Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 8 - C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi t­îng tËp hîp CPSX vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. - TÝnh to¸n tËp hîp ph©n bæ tõng lo¹i CPSX theo ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh b»ng ph­¬ng ph¸p thÝch hîp, cung cÊp kÞp thêi th«ng tin vÒ CPSX vµ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi phÝ cho s¶n phÈm lµm dë cuèi kú. 1.2. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt : 1.2.1. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ phÝ s¶n xuÊt: 1.2.1.1. §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt : - ViÖc ph©n chia qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thµnh hai giai ®o¹n lµ do sù kh¸c nhau c¬ b¶n vÒ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ trong h¹ch to¸n CPSX- tøc lµ ®èi t­îng h¹ch to¸n CPSX - vµ s¶n phÈm hoµn thµnh cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ - tøc lµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. X¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n CPSX chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp -CPSX mµ thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ n¬i chÞu chi phÝ. 1.2.1.2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: ViÖc tËp hîp CPSX ph¶i ®­îc tiÕn hµnh theo mét tr×nh tù hîp lý, khoa häc th× míi cã thÓ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi. Ta cã thÓ kh¸i qu¸t chung viÖc tËp hîp CPSX qua c¸c b­íc sau:  B­íc 1: TËp hîp chi phÝ c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng sö dông.  B­íc 2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ lao vô cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh phô cho tõng ®èi t­îng sö dông trªn c¬ së khèi l­îng lao vô phôc vô vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ lao vô. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 9  B­íc 3: TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c lo¹i s¶n phÈm cã liªn quan.  B­íc 4: X¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú, tÝnh ra tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. Tuú theo tõng ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho ¸p dông trong doanh nghiÖp mµ néi dung, c¸ch thøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau. 1.2.2. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theop ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. 1.2.2.1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu, vËt liÖu phô, nöa thµnh phÈm mua ngoµi, nhiªn liÖu sö dông trùc tiÕp cho s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm. C¸c chi phÝ nµy cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t­îng chÞu chi phÝ nªn cã thÓ tËp hîp theo ph­¬ng ph¸p ghi trùc tiÕp c¨n cø trªn c¸c chøng tõ cã liªn quan ®Õn nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó ghi theo ®óng ®èi t­îng cã liªn quan. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp th­êng bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, chi phÝ vËt liÖu phô, chi phÝ nhiªn liÖu... ®­îc xuÊt dïng trùc tiÕp ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm. §èi víi nguyªn vËt liÖu chÝnh th­êng ph©n bæ theo tiªu chuÈn chi phÝ ®Þnh møc cña nguyªn vËt liÖu chÝnh hoÆc theo khèi l­îng s¶n phÈm ®· s¶n xuÊt ra. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 10 C«ng thøc ph©n bæ nh­ sau: CPVL ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng = Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi t­îng x Tû lÖ ( hay hÖ sè ) ph©n bæ Trong ®ã: Tû lÖ(hay hÖ sè) ph©n bæ = Tæng CP vËt liÖu cÇn ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng §Ó ®¶m b¶o cho viÖc tËp hîp chi phÝ ®­îc chÝnh x¸c th× chi phÝ NVLTT cßn ph¶i chó ý trõ gi¸ trÞ NVL ®· lÜnh dïng nh­ng ch­a sö dông hÕt vµ gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi (nÕu cã): CPNVL thùc tÕ trong kú = Gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng ®Ó SXSP  Gi¸ trÞ NVL ch­a sö dông cuèi kú  Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông TK621- nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy ®­îc më sæ chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ (ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt). Néi dung kÕt cÊu TK621:  Bªn nî : Gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm  Bªn cã :  Gi¸ trÞ vËt liÖu kh«ng dïng hÕt tr¶ l¹i kho  KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT vµo TK154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm  Sè d­ : TK621 cuèi kú kh«ng cã sè d­. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 11 S¬ ®å 1.1: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ NVL trùc tiÕp 1.2.2.2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ kho¶n thï lao lao ®éng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô dÞch vô nh­ tiÒn l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n ph¶i tr¶ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô nh­: tiÒn l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng. Ngoµi ra chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cßn bao gåm c¸c kho¶n ®ãng gãp cho c¸c quü TK154 TK1331 TK152 TK621 TK 152 TK 111,112, 331 NVL xuÊt dïng trùc tiÕp ®Ó s¶n xuÊt NVL kh«ng dïng hÕt tr¶ l¹i nhËp kho KÕt chuyÓn CPNVLTT ®Ó dïng tÝnh gi¸ thµnh SP Gi¸ trÞ NVL mua ngoµi dïng trùc tiÕp sx ThuÕ VAT ®­îc khÊu trõ cña VL mua ngoµi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 12 BHXH, BHYT, KPC§ do chñ sö dông lao ®éng chÞu vµ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh víi sè tiÒn l­¬ng ph¸t sinh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Trong h¹ch to¸n, kÕ to¸n sö dông TK622- CPNCTT ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nh©n c«ng cña ng­êi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm. Néi dung kÕt cÊu TK622:  Bªn nî : Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm  Bªn cã : KÕt chuyÓn CPNCTT vµo TK154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.  Sè d­ : TK622 cuèi kú kh«ng cã sè d­. S¬ ®å 1.2: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK154 TK622 TK 334 TK 338 TiÒn l­¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp K/chuyÓn CP nh©n c«ng TT ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ®­îc tÝnh vµo chi phÝ TrÝch tr­íc tiÒn l­¬ng cu¶ c«ng nh©n sx vµo chi phÝ TK 335 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 13 1.2.2.3. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm sau chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. §©y lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi c¸c ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Chi phÝ s¶n xuÊt chung gåm chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng, chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ c«ng cô s¶n xuÊt, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông TK 627- CPSXC, më chi tiÕt theo tõng ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt, dÞch vô. * Néi dung kÕt cÊu TK 627: - Bªn nî: Chi phÝ SXC thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. - Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ SXC vµo TK 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ lao vô dÞch vô. TK 627 cuèi kú kh«ng cã sè d­. TK 627 ®­îc chi tiÕt thµnh 6 TK cÊp 2: + TK 6271: Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng + TK 6272: Chi phÝ vËt liÖu xuÊt dïng chung cho ph©n x­ëng + TK 6273: Chi phÝ c«ng cô dông cô xuÊt dïng cho ph©n x­ëng + TK 6274: Chi phÝ khÊu hao TSC§ t¹i ph©n x­ëng +TK 6277: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng SXKD cña ph©n x­ëng + TK 6278: Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn cña ph©n x­ëng. TK 627 cuèi kú ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm mµ ng­êi ta th­êng chän tiªu thøc ph©n bæ lµ ph©n bæ theo chi phÝ ®Þnh møc giê lµm viÖc thùc tÕ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ ph©n bæ theo tiÒn l­¬ng trùc tiÕp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt s¶n phÈm. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 14 * Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Trong kú tËp hîp chi phÝ tõ TK liªn quan vµo bªn nî TK627. Cuèi kú ph©n ra c¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ vµ nh÷ng TK liªn quan, cßn l¹i ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng ®èi t­îng kÕt chuyÓn vµo TK 154 (doanh nghiÖp ¸p dông PPKKTX) hay vµo TK 631 (doanh nghiÖp ¸p dông PPKK§K S¬ ®å 1.3: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊtChung 1.2.2.4. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt : TK 338,334 TK 627 TK111, 112,152 TK 152 TK153 TK 214 TK 331 TK111,112 TËp hîp cp nh©n viªn px TËp hîp CPVL C¸c kho¶n ghi gi¶m CPSX K/ chuyÓn (ph©n bæ) CPSX vµo ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh Chi phÝ khÊu hao TSC§ TËp hîp CP CCDC CP dÞch vô mua ngoµi CP kh¸c b»ng tiÒn TK 154(chi tiÕt..) TK 111, 112, 152 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 15 Sau khi ®· tËp hîp chi phÝ nh­ lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung th× cuèi kú h¹ch to¸n (th¸ng, quý) ph¶i kÕt chuyÓn vµo bªn nî cña TK154 ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. TK 154 ph¶i ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. * Néi dung kÕt cÊu TK 154:  Bªn nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong kú (CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC)  Bªn cã:  C¸c kho¶n chi phÝ ®­îc gi¶m nh­ lµ phÕ liÖu thu håi hoÆc s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc  Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh ®· nhËp kho  Sè d­: (Bªn nî) Ph¶n ¸nh chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm cßn dë dang ch­a hoµn thµnh S¬ ®å 1.4: S¬ ®å tæng hîp kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt Tiªu thô ngay x x x TK 621 TK 154(chi tiÕt...) TK 152,111 TK 622 TK627 TK 157 K/chuyÓn CPNVLTT K/chuyÓn CPNCTT C¸c kho¶n ghi gi¶m CPSX Tæng gi¸ thµnh sx thùc tÕ cña sp hoµn thµnh K/chuyÓn CPSXC TK 155 TK 632 NhËp kho Göi b¸n x x x Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 16 1.2.3. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: Theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× kÕ to¸n sö dông TK 631- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt. KÕ to¸n vÉn sö dông c¸c TK621, 622, 627 ®Ó tËp hîp chi phÝ vµ TK 154 nh­ng TK 154 chØ dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè d­ ®Çu kú vµ cuèi kú. Bªn nî TK 631 tËp hîp c¸c chi phÝ NVLTT, CPNCTT, CPSXC vµ gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú chuyÓn sang. Cuèi kú sau khi ®· kiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú th× kÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú tõ TK 631 sang TK 154. Vµ trªn c¬ së sè d­ ®Çu kú céng chi phÝ tËp hîp ®­îc trong kú trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë kiÓm kª cuèi kú th× sÏ tÝnh ®­îc gi¸ thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho. * Néi dung kÕt cÊu TK 631: - Bªn nî: Gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú, c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kú (CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC) - Bªn cã: + KÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm dë kiÓm kª cuèi kú + Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp TK 631 cuèi kú kh«ng cã sè d­. S¬ ®å 1.5: S¬ ®å h¹ch to¸n CPSX theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú TK 627 K/chuyÓn gi¸ trÞ sp dë dang ®Çu kú TK 154 TK 631 TK 154 TK 621 TK622 K/chuyÓn CPNVTT K/chuyÓn gi¸ trÞ sp lµm dë kiÓm kª cuèi kú Gi¸ thµnh thùc tÕ sp ®· hoµn thµnh nhËp kho K/chuyÓn CPNCTT TK 632 K/ chuyÓn CPSX chung Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 17 1.2.4. KiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: 1.2.4.1. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh: S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm ch­a kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn, cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm, doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. Tuú theo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt cña s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét trong sè c¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang sau:  Víi b¸n thµnh phÈm: Cã thÓ tÝnh theo chi phÝ thùc tÕ hoÆc kÕ ho¹ch. Víi s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang: Cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p: Trong tr­êng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã chi phÝ NVLTT chiÕm tû träng lín vµ chñ yÕu trong gi¸ thµnh cña s¶n phÈm vµ s¶n phÈm lµm dë nhá, kh«ng chªnh lÖch nhiÒu gi÷a c¸c kú th× doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy ®Ó ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, chi phÝ lµm dë cuèi kú chØ tÝnh chi phÝ NVLTT hay chi phÝ NVL chÝnh trùc tiÕp, cßn c¸c chi phÝ kh¸c tÝnh hÕt cho thµnh phÈm. Chi phÝ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: CPSP lµm dë cuèi kú = CPSP lµm dë ®Çu kú (kho¶n môc NVLTT) + Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh x Sè l­îng SP dë dang cuèi kú Sè l­îng SP hoµn thµnh trong kú + Sè l­îng SP lµm dë cuèi kú Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 18 Tr­êng hîp doanh nghiÖp chØ tÝnh cho s¶n phÈm lµm dë cuèi kú phÇn chi phÝ NVL chÝnh trùc tiÕp th× cÇn tæ chøc kÕ to¸n chi tiÕt kho¶n môc chi phÝ NVLTT thµnh chi phÝ NVL chÝnh vµ c¸c chi phÝ NVL trùc tiÕp kh¸c. NÕu quy tr×nh cña doanh nghiÖp lµ phøc t¹p, chÕ biÕn kiÓu liªn tôc, qua nhiÒu giai ®o¹n th× s¶n phÈm dë cuèi kú ë giai ®o¹n ®Çu tÝnh theo NVLTT, cßn c¸c giai ®o¹n tiÕp theo tÝnh theo gi¸ trÞ cña b¸n thµnh phÈm cña giai ®o¹n tr­íc chuyÓn sang, coi ®ã lµ NVLTT cña giai ®o¹n tiÕp theo. 1.2.4.2. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo s¶n l­îng ­íc tÝnh t­¬ng ®­¬ng : Theo ph­¬ng ph¸p nµy c¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh vµ sè l­îng s¶n phÈm dë dang ®Ó quy s¶n phÈm dë dang thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. Tiªu chuÈn quy ®æi th­êng dùa vµo giê c«ng hoÆc tiÒn l­¬ng ®Þnh møc. §Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc ®¸nh gi¸, ph­¬ng ph¸p nµy chØ nªn ¸p dông ®Ó tÝnh c¸c chi phÝ chÕ biÕn ( CPNCTT, CPSXC) cßn c¸c chi phÝ NVL chÝnh ph¶i x¸c ®Þnh theo sè thùc tÕ ®· dïng. Gi¸ trÞ NVL chÝnh n»m trong sp dë dang = Toµn bé gi¸ trÞ VL chÝnh xuÊt dïng x Sè l­îng SP dë dang cuèi kú(kh«ng quy ®æi) Sè l­îng thµnh phÈm + Sè l­îng dë dang 1.2.4.3. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo 50% chi phÝ chÕ biÕn Thùc chÊt ®©y lµ mét d¹ng cña ph­¬ng ph¸p ­íc tÝnh theo s¶n l­îng hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng trong ®ã gi¶ ®Þnh s¶n phÈm dë dang ®· hoµn thµnh ë møc ®é 50% so víi thµnh phÈm: Gi¸ trÞ sp dë dang ch­a hoµn thµnh = Gi¸ trÞ NVL chÝnh n»m trong sp dë dang + 50% chi phÝ chÕ biÕn Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 19 1.2.4.4. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo ®Þnh møc : Ph­¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm æn ®Þnh, ®· x©y dùng ®­îc c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt t­¬ng ®èi hîp lý vµ c¸c ®Þnh møc ®· thùc hiÖn cã nÒ nÕp th­êng xuyªn, viÖc tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã tr×nh ®é nghiÖp vô v÷ng vµng, chÕ ®é h¹ch to¸n ban ®Çu cã nÒ nÕp chÆt chÏ. §Æc ®iÓm næi bËt cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ thùc hiÖn ®­îc viÖc kiÓm tra th­êng xuyªn, kÞp thêi viÖc thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®Ó ph¸t hiÖn ra c¸c kho¶n chi phÝ v­ît ®Þnh møc (lµ nh÷ng chi phÝ chªnh lÖch so víi ®Þnh møc ®· ®Ò ra) * Néi dung chñ yÕu cña ph­¬ng ph¸p nµy:  C¨n cø vµo ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt vµ dù to¸n chi phÝ ®· ®­îc duyÖt ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm.  Ph¶i h¹ch to¸n riªng chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp víi ®Þnh møc vµ sè chªnh lÖch tho¸t ly ®Þnh møc.  Khi cã thay ®æi ®Þnh møc ph¶i tÝnh l¹i gi¸ thµnh ®Þnh møc vµ sè chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc cña s¶n phÈm lµm dë. Trªn c¬ së cña gi¸ thµnh ®Þnh møc sè chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc, sè chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc sÏ tÝnh ®­îc gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm = Gi¸ thµnh ®Þnh møc x Chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc x Chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc 1.2.5. H¹ch to¸n thiÖt h¹i trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt : 1.2.5.1. ThiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng: Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 20 S¶n phÈm háng lµ nh÷ng s¶n phÈm kh«ng ®¹t tiªu chuÈn chÊt l­îng vµ ®Æc ®iÓm kü thuËt vÒ s¶n xuÊt s¶n phÈm nh­ mÉu m·, kÝch cì, c¸ch l¾p r¸p, mµu s¾c cña s¶n phÈm... Tuú theo møc ®é h­ háng cña s¶n phÈm mµ s¶n phÈm háng chia ra lµm hai lo¹i kh¸c nhau:  S¶n phÈm háng cã thÓ söa ch÷a ®­îc: Lµ nh÷ng s¶n phÈm háng mµ vÒ mÆt kü thuËt cã thÓ söa ch÷a ®­îc, chi phÝ vÒ söa ch÷a mÆc dï cã bá ra nh­ng vÉn cßn lîi Ých kinh tÕ.  S¶n phÈm háng kh«ng thÓ söa ch÷a ®­îc: Lµ nh÷ng s¶n phÈm háng vÒ mÆt kü thuËt kh«ng söa ch÷a ®­îc, kh«ng kh«i phôc l¹i ®­îc gi¸ trÞ sö dông ban ®Çu cña s¶n phÈm vµ chi phÝ söa ch÷a bá ra kh«ng mang l¹i lîi Ých kinh tÕ. HiÖn nay trong mét sè doanh nghiÖp ë n­íc ta cã quy ®Þnh s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc vµ s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc. §èi víi s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc th­êng ®­îc quy ®Þnh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh vµ nh÷ng chi phÝ ®èi víi s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc ®­îc coi nh­ lµ chi phÝ chÝnh phÈm. Cßn ®èi víi chi phÝ s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc lµ nh÷ng s¶n phÈm háng ngoµi dù kiÕn, ngoµi nh÷ng quy ®Þnh do nh÷ng nguyªn nh©n bÊt th­êng kh«ng l­êng tr­íc ®­îc vµ khi ®· ®­îc x¸c ®Þnh vµ cã ý kiÕn gi¶i quyÕt th× xem nh­ ®ã lµ mét kho¶n chi phÝ vÒ thiÖt h¹i nh÷ng tæn thÊt bÊt th­êng.  §èi víi s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc th× chi phÝ ®ã vÉn tÝnh vµo chi phÝ chung trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Cßn ®èi víi s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc th× ph¶i h¹ch to¸n riªng vµo TK 154 vµ ®­îc chi tiÕt theo s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 21 S¬ ®å 1.6: H¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng cã thÓ söa ch÷a ®­îc (s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc). S¬ ®å 1.7: H¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng kh«ng thÓ söa ch÷a ®­îc (s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc). 1.2.5.2.ThiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt : ThiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt ngoµi kÕ ho¹ch th­êng do mét nguyªn nh©n chñ quan (m¸y mãc h­ háng) hoÆc nguyªn nh©n kh¸ch quan (b·o lôt, thiªn tai...) g©y ra. Trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt c¸c doanh nghiÖp vÉn ph¶i bá ra mét sè kho¶n chi phÝ ®Ó duy tr× ho¹t ®éng nh­ tiÒn c«ng lao ®éng, khÊu K/chuyÓn vµo TK154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh TK 152,155,334 TK 621, 622, 627 TK 154 TK155 CP söa ch÷a SP háng Gi¸ thùc tÕ sp hthµnh nhËp kho TK 154 (sp háng ngoµi ®Þnh møc) TK1388, 1528 TK 621, 622, 627 Sè sp háng ngoµi ®Þnh møc TK 821 TK 154(SP) K/chuyÓn cp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh sp Xö lý båi th­êng hoÆc thu håi phÕ liÖu Kho¶n thiÖt h¹i vÒ sp háng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 22 hao TSC§, chi phÝ b¶o d­ìng... Nh÷ng kho¶n chi phÝ chi ra trong thêi gian nµy ®­îc coi lµ thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt. Chi phÝ thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt ph¶i ®­îc theo dâi riªng vµ sau khi ®· trõ phÇn båi th­êng, trõ phÇn thu håi phÕ liÖu (nÕu cã) th× sè cßn l¹i ®­îc coi lµ kho¶n thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt vµ ghi vµo TK 821. S¬ ®å 1.8: H¹ch to¸n tæng hîp thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt ngoµi kÕ ho¹ch. 1.3.TÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm: 1.3.1.§èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm: X¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong c«ng t¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong doanh nghiÖp ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®­îc tõ nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm còng ph¶i c¨n cø ®Æc ®iÓm c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ, kü thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt s¶n phÈm, yªu cÇu h¹ch to¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý doanh TK 152,334,111,112,331 TK1388, 152 TK 621,622, 627 TK154(T/h¹i ngõng sx) CP ph¸t sinh liªn quan t/h¹i ngõng sx ngoµi kÕ ho¹ch K/chuyÓn cp vÒ thiÖt h¹i ngõng sx ngoµi kÕ ho¹ch Båi th­êng, thu håi phÕ liÖu ThiÖt h¹i ngõng sx ngoµi kÕ ho¹ch TK 811 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 23 nghiÖp. Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tuú ®Æc ®iÓm t×nh h×nh cô thÓ mµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ: - Tõng s¶n phÈm, c«ng viÖc, ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh. - Tõng s¶n phÈm, chi tiÕt, bé phËn s¶n xuÊt. - Tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Th«ng th­êng doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm víi khèi luîng lín, chu kú s¶n xuÊt ng¾n vµ xen kÏ liªn tôc th× kú tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp lµ hµng th¸ng. Cßn nÕu doanh nghiÖp tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc hoÆc hµng lo¹t theo tõng ®¬n ®Æt hµng chØ hoµn thµnh khi kÕt thóc chu kú tÝnh. Gi¸ thµnh thÝch hîp lµ vµo thêi ®iÓm s¶n phÈm hoÆc hµng lo¹t s¶n phÈm ®ã hoµn thµnh nh­ vËy kú tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm trong tr­êng hîp nµy cã thÓ kh«ng trïng víi kú b¸o c¸o. 1.3.2.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm: 1.3.2.1. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã lo¹i h×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, khÐp kÝn, tæ chøc s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n phÈm, chu kú s¶n xuÊt ng¾n vµ xen kÏ liªn tôc. Do ®ã ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm, kú tÝnh gi¸ thµnh th­êng vµo cuèi th¸ng. C¸c doanh nghiÖp nh­ s¶n xuÊt ®iÖn, n­íc, s¶n xuÊt b¸nh kÑo, khai th¸c than, quÆng ®Òu vËn dông ph­¬ng ph¸p nµy. Trong tr­êng hîp kh«ng cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë v× kh«ng cã hoÆc nÕu cã th× rÊt Ýt, rÊt æn ®Þnh do ®ã th­êng th× tæng gi¸ thµnh b»ng tæng chi phÝ vµ: Gi¸ thµnh ®¬n vÞ = Tæng gi¸ thµnh Sè l­îng SP hoµn thµnh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 24 Cßn nÕu cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë th× DN sÏ vËn dông ph­¬ng ph¸p thÝch hîp vµ tæng gi¸ thµnh sÏ lµ: Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = Gi¸ trÞ sp lµm dë ®Çu kú + CPSX trong kú  Gi¸ trÞ sp lµm dë cuèi kú Vµ: Gi¸ thµnh ®¬n vÞ = Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm Khèi l­îng sp hoµn thµnh 1.3.2.2.Ph­¬ng ph¸p hÖ sè: Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cïng sö dông mét thø nguyªn liÖu vµ mét l­îng lao ®éng nh­ng thu ®­îc nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau cßn gäi lµ s¶n xuÊt liªn s¶n phÈm, vµ chi phÝ kh«ng tËp hîp riªng cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®­îc mµ ph¶i tËp hîp chung cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §èi víi lo¹i h×nh s¶n xuÊt nµy ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm do quy tr×nh c«ng nghÖ ®ã ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh. Muèn tÝnh gi¸ thµnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm th× kÕ to¸n c¨n cø vµo tiªu chuÈn kinh tÕ kü thuËt ®Ó ®Þnh cho mçi lo¹i s¶n phÈm mét hÖ sè trong ®ã lÊy lo¹i cã hÖ sè lµ 1 lµ s¶n phÈm tiªu chuÈn. HÖ sè ®· quy ®Þnh ®­îc sö dông ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm. Theo ph­¬ng ph¸p nµy tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh ®­îc quy ®Þnh nh­ sau: - Quy ®æi s¶n l­îng thùc tÕ cña tõng lo¹i s¶n phÈm theo hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh ®Ó lµm tiªu chuÈn ph©n bæ. S¶n l­îng quy ®æi = S¶n l­îng thùc tÕ x HÖ sè quy ®æi Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 25 HÖ sè phÈn bæ gi¸ thµnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm = S¶n l­îng ®· quy ®æi Tæng s¶n l­îng quy ®æi - Trªn c¬ së hÖ sè ®· tÝnh ®­îc sÏ tÝnh ra gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng lo¹i s¶n phÈm theo kho¶n môc th×: Gi¸ thµnh s¶n phÈm cña SP i = Gi¸ trÞ dë dang ®Çu kú + Chi phÝ trong kú  Gi¸ trÞ dë dang cuèi kú x HÖ sè ph©n bæ gi¸ thµnh cho sp i 1.3.2.3.Ph­¬ng ph¸p tû lÖ: Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp mµ trong cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cã thÓ s¶n xuÊt ra mét nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i víi nh÷ng quy c¸ch kÝch cì, chñng lo¹i kh¸c nhau nh­ doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra c¸c èng n­íc cã quy c¸ch kh¸c nhau, c¸c c«ng ty dÖt kim, c«ng ty may mÆc, ®ãng giµy... Víi ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh nµy th× ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña tõng nhãm s¶n phÈm, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng nhãm s¶n phÈm cã cïng quy c¸ch . Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh nh­ sau: X¸c ®Þnh tiªu chuÈn ph©n bæ = s¶n l­îng thùc tÕ x gi¸ ®¬n vÞ kÕ ho¹ch TÝnh tû lÖ gi¸ thµnh theo tõng kho¶n môc = Tæng CP thùc tÕ cña nhãm SP Tæng tiªu chuÈn ph©n bæ - TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cho nhãm s¶n phÈm cïng mét quy c¸ch. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 26 Tæng gi¸ thµnh SP cã quy c¸ch i = Tiªu chuÈn ph©n bæ cña nhãm SP quy c¸ch i x Tû lÖ tÝnh gi¸ thµnh 1.3.2.4 Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc Ph­¬ng ph¸p nµy cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ vµ ®­îc ¸p dông trong c¸c tr­êng hîp nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p, s¶n xuÊt chÕ biÕn liªn tôc, s¶n xuÊt s¶n phÈm ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n chÕ biÕn, nöa thµnh phÈm cña giai ®o¹n tr­íc lµ ®èi t­îng tiÕp tôc chÕ biÕn cña giai ®o¹n sau. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm ®· hoµn thµnh ë giai ®o¹n c«ng nghÖ cuèi cïng hoÆc lµ nöa thµnh phÈm ë tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ. Kú tÝnh gi¸ thµnh vµo thêi ®iÓm cuèi th¸ng do viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm hoÆc lµ nöa thµnh phÈm. Do ®ã ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc còng chia lµm hai ph­¬ng ph¸p riªng lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm. a. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm: Theo ph­¬ng ph¸p nµy th× kÕ to¸n ph¶i lÇn l­ît tÝnh gi¸ thµnh cña nöa thµnh phÈm giai ®o¹n tr­íc vµ kÕt chuyÓn sang giai ®o¹n sau mét c¸ch tuÇn tù ®Ó tiÕp tôc tÝnh gÝa thµnh nöa thµnh phÈm cña giai ®o¹n sau vµ cø thÕ tiÕp tôc cho ®Õn khi tÝnh ®­îc gi¸ thµnh cña thµnh phÈm ë giai ®o¹n cuèi cïng. V× vËy ph­¬ng ph¸p nµy cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p kÕt chuyÓn tuÇn tù chi phÝ. * Ph­¬ng ph¸p nµy cã t¸c dông: V× tÝnh ®­îc gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm ë tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ cho nªn nã thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ ë tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt, tõng ph©n x­ëng s¶n xuÊt ®ång thêi nã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ghi chÐp nöa thµnh phÈm nhËp kho vµ sù di chuyÓn nöa thµnh phÈm gi÷a c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt hoÆc lµ cã Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 27 tiªu thô nöa thµnh phÈm ra ngoµi. Do ®ã ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p chÕ biÕn liªn tôc mµ nöa thµnh phÈm cã tiªu thô ra ngoµi nh­ lµ c¸c c«ng ty dÖt cã b¸n sîi vµ v¶i méc ra ngoµi hoÆc ®èi víi nh÷ng c«ng ty luyÖn gang nÕu cã b¸n nöa thµnh phÈm gang ra ngoµi. b. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm: Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong tr­êng hîp x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh chØ lµ thµnh phÈm, lµ s¶n phÈm ®· hoµn thµnh ë giai ®o¹n cuèi cïng cña giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Theo ph­¬ng ph¸p nµy tr­íc hÕt c¨n cø vµo sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt trong kú ®· tËp hîp ®­îc cho tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt, cho tõng ph©n x­ëng CPNVLTT(bá vµo tõ ®Çu ) CPSX kh¸c giai ®o¹n I Tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®¬n vÞ nöa TPgiai ®o¹n I Gi¸ thµnh nöa TP giai ®o¹n I chuyÓn sang CPSX kh¸c giai ®o¹n II Gi¸ vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ nöa TP giai ®o¹n II Gi¸ thµnh nöa TP giai ®o¹n n-1 chuyÓn sang CPSX kh¸c giai ®o¹n n Tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ TphÈm Giai ®o¹n I Giai ®o¹n II Giai ®o¹n n S¬ ®å 1.9: S¬ ®å tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 28 vµ tÝnh to¸n phÇn chi phÝ s¶n xuÊt n»m trong gi¸ thµnh thµnh phÈm theo tõng kho¶n môc chi phÝ quy ®Þnh. * Ph­¬ng ph¸p nµy cã t¸c dông: Gióp cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm ®­îc nhanh chãng v× kh«ng ph¶i tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm ë tõng giai ®o¹n. Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p nµy nã h¹n chÕ ®Õn t¸c dông trong viÖc x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ë tõng ph©n x­ëng s¶n xuÊt, tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt, nã kh«ng cã sè liÖu ®Ó kÕ to¸n tæng hîp gi¸ trÞ cña nöa thµnh phÈm khi cã tr­êng hîp nöa thµnh phÈm nhËp kho, kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc gi¸ trÞ nöa thµnh phÈm tõ giai ®o¹n tr­íc chuyÓn sang giai ®o¹n sau. MÆt kh¸c, sè d­ cuèi kú trªn sæ chi tiÕt ë tõng ph©n x­ëng s¶n xuÊt kh«ng thÓ hiÖn chÝnh x¸c khèi l­îng s¶n phÈm lµm dë hiÖn cã cña c¸c ph©n x­ëng. CPSX ph¸t sinh giai ®o¹n I CPSX giai ®o¹n I (trong thµnh phÈm) CPSX ph¸t sinh giai ®o¹n II CPSX giai ®o¹n II (trong thµnh phÈm CPSX ph¸t sinh giai ®o¹n n CPSX giai ®o¹n n (trong thµnh phÈm) K/ chuyÓn song song tõng kho¶n môc Gi¸ thµnh sx cña thµnh phÈm Giai ®o¹n I Giai ®o¹n II Giai ®o¹n n S¬ ®å 1.10: S¬ ®å tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 29 1.3.2.5. Ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ s¶n phÈm phô: Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong tr­êng hîp trong cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ngoµi viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm chÝnh ra cßn thu thªm ®­îc s¶n phÈm phô. Nãi lµ s¶n phÈm phô v× nã kh«ng thuéc danh môc cña s¶n phÈm chñ yÕu cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, vÒ khèi l­îng vµ gi¸ trÞ cña s¶n phÈm phô chØ chiÕm mét tû träng nhá so víi s¶n phÈm chÝnh. VD: Trong c«ng ty s¶n xuÊt ®­êng th× s¶n phÈm phô lµ rØ ®­êng, trong nhµ m¸y xay x¸t g¹o th× s¶n phÈm phô lµ c¸m... §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p nµy lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm chÝnh ®· hoµn thµnh trªn c¬ së tËp hîp chi phÝ cho toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt trõ phÇn chi phÝ cña s¶n phÈm phô ®­îc tÝnh theo quy ­íc nhÊt ®Þnh. Chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm phô cã thÓ tÝnh theo chi phÝ ®Þnh møc hoÆc gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ b¸n trõ ®i lîi nhuËn ®Þnh møc vµ thuÕ (nÕu cã). §Ó ®¶m b¶o cho gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh ®­îc chÝnh x¸c cÇn ph¶i lùa chän c¸ch tÝnh vÒ chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm phô thÝch hîp vµ c¸ch tÝnh CPSX cña s¶n phÈm phô ph¶i ®­îc thèng nhÊt trong doanh nghiÖp vµ trong quy t¾c tÝnh gi¸ thµnh. 1.3.2.5. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ®­îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã tæ chøc s¶n xuÊt theo ®¬n chiÕc hoÆc lµ hµng lo¹t mÆt hµng, s¶n phÈm nhiÒu nh­ng kh«ng æn ®Þnh, s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng cña ng­êi mua sau 1 lÇn s¶n xuÊt kh«ng s¶n xuÊt l¹i n÷a. Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p theo kiÓu chÕ biÕn song song, l¾p r¸p, chu kú s¶n xuÊt dµi, khi kÕt thóc chu kú s¶n xuÊt míi tÝnh gi¸ thµnh cßn nÕu s¶n phÈm s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng ch­a hoµn thµnh th× ®ã ®Òu lµ chi phÝ cña s¶n phÈm lµm dë. TÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ nh÷ng s¶n phÈm ®¬n chiÕc Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 30 hoÆc theo ®¬n ®Æt hµng. VD: c¸c doanh nghiÖp ®ãng tµu, c¸c doanh nghiÖp chÕ t¹o m¸y... Khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng th× mçi ®¬n ®Æt hµng më ra mét phiÕu tÝnh gi¸ thµnh, cuèi th¸ng tËp hîp chi phÝ cã liªn quan theo tõng ®¬n ®Æt hµng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. Sau khi tËp hîp th× sÏ tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c ®¬n ®Æt hµng cã liªn quan theo tiªu chuÈn thÝch hîp. Khi ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh kÕ ho¹ch c¨n cø vµo sè liÖu trªn phiÕu gi¸ thµnh ®Ó tÝnh ra tæng gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña ®¬n ®Æt hµng. * Ph­¬ng ph¸p nµy cã t¸c dông: ViÖc tÝnh to¸n gi¶n ®¬n, chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp theo tõng ®¬n ®Æt hµng do ®ã thuËn lîi cho viÖc kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña ®¬n ®Æt hµng. Tuy nhiªn, chu kú s¶n xuÊt cña ®¬n ®Æt hµng dµi do ®ã nã cã h¹n chÕ trong viÖc tÝnh to¸n hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, thêi gian tÝnh gi¸ thµnh bÞ kÐo dµi. 1.4 H×nh thøc sæ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: C«ng ty ®ang sö dông m¸y vi tÝnh ®Ó trî gióp c«ng t¸c kÕ to¸n nªn hÖ thèng më sæ chi tiÕt ®­îc l­u trong m¸y. HÖ thèng sæ tæng hîp sÏ ®­îc in ra khi cÇn thiÕt. Hµng ngµy khi c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n ph¸t sinh lËp c¸c chøng tõ gèc, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc vµ c¸c chøng tõ ph¸t sinh ®Ó ghi sæ, kÕ to¸n vµo nhËt ký chung, vµo sæ c¸i, vµo sæ chi tiÕt cã liªn quan. Cuèi th¸ng céng sè ph¸t sinh trªn sæ c¸i lËp b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh. Sau khi kiÓm tra, ®èi chiÕu khíp ®óng sè liÖu ghi trªn sæ c¸i vµ b¶ng tæng hîp chi tiÕt (®­îc lËp tõ c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt) ®­îc dïng lµm c¬ së ®Ó lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 31 Ghi chó: Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu Ghi hµng ngµy Sæ nhËt ký ®Æc biÖt Sæ nhËt ký chung Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt S¬ ®å 1.11: h×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký chung Chøng tõ gèc lµ c¸c b¶ng ph©n bæ CPSX ph¸t sinh giai ®o¹n I CPSX ph¸t sinh giai ®o¹n II Sæ c¸i CPSX ph¸t sinh giai ®o¹n n B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¶ng c©n ®èi ph¸t sinh B¸o c¸o tµi chÝnh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 32 Ghi chó: Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu Ghi hµng ngµy Sæ quü B¶ng tæng hîp chóng tõ gèc Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt S¬ ®å 1.12: h×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký – sæ c¸i Chøng tõ gèc NhËt ký - sæ c¸i B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng tæng hîp chi tiÕt Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 33 Sæ nhËt ký ®Æc biÖt B¶ng tæng hîp chøng tõ kÕ to¸n Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt S¬ ®å 1.13: h×nh thøc ghi sæ kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ Chøng tõ kÕ to¸n Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ Chøng tõ ghi sæ Sæ c¸i B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¶ng c©n ®èi ph¸t sinh B¸o c¸o tµi chÝnh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 34 Ghi chó: Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu Ghi hµng ngµy B¶ng kª NhËt ký chøng tõ ThÎ ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt S¬ ®å 1.14: h×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký – sæ c¸i Chøng tõ gèc lµ c¸c b¶ng ph©n bè Sæ c¸i B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng tæng hîp chi tiÕt Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 35 PhÇn II Thùc tr¹ng kÕ to¸n s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn ®Çu t­ ph¸t triÓn th¨ng long 2.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ c«ng ty cæ phÇn ph¸t triÓn th¨ng long: 2.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c«ng ty ph¸t triÓn cæ phÇn th¨ng long  Sau h¬n 30 n¨m thµnh lËp vµ ph¸t triÓn, TruyÒn H×nh ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn ®¸ng kÓ vÒ mäi mÆt. Tõ nh÷ng ngµy ®Çu víi c¸c trang thiÕt bÞ do Liªn x« vµ Trung Quèc cung cÊp vµ víi 1 kªnh truyÒn h×nh duy nhÊt ph¸t ®en tr¾ng, ®Õn nay TruyÒn H×nh ViÖt Nam ®· cã mét m¹ng l­íi ph¸t triÓn réng kh¾p trong c¶ n­íc víi hÖ thèng c¸c §µi PT-TH trong c¶ n­íc. Thêi l­îng ph¸t sãng vµ khèi l­îng th«ng tin còng nh­ chÊt l­îng ch­¬ng tr×nh ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn v­ît bËc. Cã thÓ nãi ngµnh TruyÒn h×nh ViÖt Nam ®ang cã nh÷ng b­íc tiÕn dµi theo kÞp sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc còng nh­ ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu th«ng tin, nhu cÇu gi¶i trÝ cña ng­êi d©n.  Nh×n l¹i chÆng ®­êng ph¸t triÓn h¬n 30 n¨m qua, nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c TruyÒn h×nh hoµn toµn cã thÓ tù hµo vÒ nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®­îc. Con sè thèng kª ®Õn n¨m 2000 ®· chøng tá ®­îc sù nç lùc v× sù nghiÖp ph¸t thanh truyÒn h×nh cña hä: 100% l·nh thæ ViÖt Nam ®· ®­îc phñ sãng truyÒn h×nh vµ trªn 80% d©n sè n­íc ta ®· ®­îc xem truyÒn h×nh. Theo môc tiªu ®Æt ra, phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 tÊt c¶ mäi ng­êi d©n ViÖt Nam ®Òu ®­îc xem truyÒn h×nh. Tuy nhiªn ®Ó ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu trªn lµ mét vÊn ®Ò kh«ng ®¬n gi¶n. Do ®Æc ®iÓm ®Þa lý n­íc ta, ®Æc biÖt lµ c¸c tØnh vïng s©u, vïng xa, vïng nói cao cã ®Þa h×nh phøc t¹p nªn viÖc ®­a lµn sãng truyÒn h×nh vÒ víi bµ con ®ång bµo ë c¸c khu vùc nµy rÊt khã kh¨n. §­a ®­îc vÒ råi l¹i lo duy tr× lµn sãng lµ mét viÖc khã kh¨n h¬n nhiÒu do c¸c Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 36 khu vùc nµy ®iÒu kiÖn kü thuËt l¹c hËu, ®i l¹i khã kh¨n, thiÕu kinh phÝ cho nªn viÖc duy tu vµ b¶o d­ìng thiÕt bÞ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n.  Tõ n¨m 1996, ®­îc sù quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, Ch­¬ng tr×nh Môc tiªu truyÒn h×nh ®· ®­a truyÒn h×nh vÒ víi bµ con ®ång bµo ë c¸c tØnh vïng nói, vïng cao, biªn giíi vµ h¶i ®¶o.  C«ng ty cæ phÇn ®Çu t­ ph¸t triÓn Th¨ng Long lµ ®¬n vÞ hµng ®Çu ngµnh vÒ kü thuËt cña TruyÒn H×nh ViÖt Nam. C«ng ty ®· tham gia cung øng trang thiÕt bÞ kü thuËt cho hÇu hÕt c¸c ®µi PT-TH trong c¶ n­íc. Tæ chøc ®µo t¹o, h­íng dÉn sö dông vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ cho ®éi ngò c¸c c¸n bé kü thuËt cña c¸c §µi PT-TH tiÕp cËn, khai th¸c vµ sö dông thµnh th¹o c¸c hÖ thèng thiÕt bÞ kü thuËt míi. §ång thêi C«ng ty còng lµ mét ®¬n vÞ hµng ®Çu trong viÖc cung cÊp trang thiÕt bÞ kü thuËt vµ dÞch vô cho ch­¬ng tr×nh môc tiªu “ §­a truyÒn h×nh vÒ víi ®ång bµo vïng s©u vïng xa, biªn giíi h¶i ®¶o” cña ChÝnh Phñ. Bªn c¹nh ®ã C«ng ty ®· cã nh÷ng ®ãng gãp rÊt to lín trong viÖc më réng diÖn phñ sãng ch­¬ng tr×nh truyÒn h×nh quèc gia còng nh­ viÖc ®­a c¸c c«ng nghÖ míi vµo c¸c kh©u s¶n xuÊt ch­¬ng tr×nh vµ truyÒn dÉn ph¸t sãng nh»m ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc cña lµn sãng truyÒn h×nh trong khi kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng cña c¸c ch­¬ng tr×nh. 2.1.2. §Æc ®iÓm bé m¸y qu¶n lý s¶n xuÊt cña c«ng ty cæ phÇn ph¸t triÓn th¨ng long Toµn C«ng ty hiÖn nay cã h¬n 600 ng­êi ®­îc chia thµnh c¸c bé phËn cã thÓ ®­îc kh¸i qu¸t theo m« h×nh th«ng qua s¬ ®å sau Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 37 V¨n phßng c«ng ty P. nghiªn cøu kh & ph¸t triÓn Phßng kÕ ho¹ch P. Tæ chøc lao ®éng tiÒn l­¬ng Phßng kinh doanh i Phßng kinh doanh iI Phßng kiÓm to¸n néi bé Phßng xuÊt nhËp khÈu i Phßng xuÊt nhËp khÈu II Phßng giao nhËn hµng ho¸ Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n Tt thiÕt bÞ khoa häc ®o l­êng vµ giíi thiÖu s¶n phÈm ptth Trung t©m truyÒn h×nh th­¬ng m¹i Trung t©m hîp t¸c quèc tÕ Trung t©m t­ vÊn ®Çu t­ XD c«ng tr×nh tpth Trung t©m øng dông c«ng nghÖ Ptth míi Trung t©m chuyÓn giao c«ng nghÖ ptth Trung t©m b¶o hµnh thiÕt bÞ ptth Trung t©m qu¶ng c¸o xÝ nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh thiÕt bÞ ptth xÝ nghiÖp ®iÖn tö truyÒn h×nh xÝ nghiÖp ®iÖn tö dth Chi nh¸nh c«ng ty t¹i Thµnh phè hå chÝ minh Chi nh¸nh c«ng ty t¹i Thµnh phè ®µ n½ng Chi nh¸nh c«ng ty t¹i angola Chi nh¸nh c«ng ty t¹i lµo C¸c ®¬n vÞ thanh viªn Ban gi¸m ®èc Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 38 * Chøc n¨ng, nhiÖm vô c¸c Phßng, Ban, bé ph©n trong C«ng ty - V¨n Phßng C«ng ty  Qu¶n lý , theo dâi qu¸ tr×nh b¶o qu¶n , sö dông c¸c lo¹i TSC§.  Qu¶n lý theo dâi c¸c c«ng v¨n giao dÞch ®i vµ ®Õn.  §¶m b¶o cung cÊp v¨n phßng phÈm, ®iÖn, n­íc, ®iÖn tho¹i vµ c¸c nhu cÇu giao dÞch kh¸c nh»m phôc vô tèt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty.  Qu¶n lý, ®iÒu ®éng, kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña ®éi xe ®¸p øng yªu cÇu c«ng t¸c cña c¸c bé phËn trong C«ng ty.  §¶m b¶o an toµn, an ninh vµ vÖ sinh trong C«ng ty. - Phßng Tæ chøc - Lao §éng - TiÒn L­¬ng.  Qu¶n lý nh©n sù, tiÒn l­¬ng trong toµn C«ng ty.  Phèi hîp víi phßng TC-KT x©y d­ng vµ b¶o vÖ kÕ ho¹ch.  Tæng hîp b¸o c¸o víi c¸c néi dung sau :  B¸o c¸o th­êng kú t×nh h×nh ho¹t ®éng vµ nhu cÇu còng nh­ ®Ò xuÊt ph­¬ng ¸n tæ chøc cña C«ng ty víi ban gi¸m ®èc  B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng cña C«ng ty - Phßng Kinh Doanh I & II.  Theo dâi, t×m kiÕm th«ng tin, ph¸t hiÖn nhu cÇu vµ gîi ý mua hµng víi kh¸ch hµng.  Thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng . N¾m b¾t c¸c nhu cÇu còng nh­ c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng.  Göi c¸c b¶n chµo hµng tíi kh¸ch hµng.  §µm ph¸n, ký kÕt c¸c hîp ®ång víi kh¸ch hµng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 39  Theo dâi tiÕn tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång vµ tiÕn hµnh thanh lý c¸c hîp ®ång khi ®Õn h¹n.  B¸o c¸o t×nh h×nh kinh doanh víi ban gi¸m ®èc theo ®Þnh kú. - C¸c phßng XuÊt nhËp khÈu I & II. Hai phßng nghiÖp vô nµy cã chøc n¨ng chuyªn tr¸ch vÒ c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Bao gåm c¸c néi dung c«ng viÖc sau :  T×m kiÕm c¸c nhµ cung cÊp phï hîp víi tõng lo¹i h×nh hµng hãa theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng.  TiÕp nhËn c¸c b¶n chµo hµng cña c¸c nhµ cung øng , dÞch ra tiÕng viÖt , chuyÓn cho phßng kinh doanh ®Ó chµo hµng víi kh¸ch hµng.  §µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång víi nhµ cung cÊp.  DÞch hîp ®ång ra tiÕng ViÖt vµ ®¨ng ký víi bé Th­¬ng M¹i ®Ó xin giÊy phÐp nhËp khÈu (Víi nh÷ng mÆt hµng vµ ®¬n hµng yªu cÇu ph¶i cã x¸c nhËn cña Bé Th­¬ng M¹i ®Ó tiÕn hµnh nhËp khÈu. Cô thÓ nh­ c¸c mÆt hµng thuéc diÖn h¹n chÕ nhËp khÈu, c¸c hîp ®ång cã tæng trÞ gi¸ trªn 500.000 USD hoÆc cã gi¸ trÞ thiÕt bÞ lÎ trªn 100.000 USD).  Phèi hîp víi phßng tµi chÝnh theo dâi qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ thanh to¸n hîp ®ång còng nh­ tiÕn hµnh thanh lý hîp ®ång khi thùc hiÖn xong.  Gi¶i quyÕt c¸c v­íng m¾c víi kh¸ch hµng vµ c¸c nhµ cung cÊp n­íc ngoµi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång (nÕu cã). - Phßng Tµi ChÝnh. NhiÖm vô cña phßng Tµi chÝnh lµ qu¶n lý chung vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty bao gåm c¸c néi dung chñ yÕu sau:  Theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m tµi s¶n.  Khai th¸c vµ sö dông nguån vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 40  Theo dâi c¸c ho¹t ®éng nh­ doanh thu, chi phÝ, l­¬ng.  Theo dâi thanh to¸n c¸c hîp ®ång víi kh¸ch hµng  Lµm thñ tôc xin mua ngo¹i tÖ vµ më L/C t¹i ng©n hµng theo c¸c hîp ®ång ngo¹i d· ký kÕt víi nhµ cung cÊp n­íc ngoµi.  TiÕp nhËn c¸c hãa ®¬n , chøng tõ cña tõng hîp ®ång vµ tiÕn hµnh thanh to¸n cho nhµ cung øng. Gi¶i quyÕt tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò tµi chÝnh liªn quan ®Õn thanh to¸n hîp ®ång .  Theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi cÊp trªn vµ víi ng©n s¸ch (thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép)  B¸o c¸o vµ tham m­u cho ban gi¸m ®èc vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty - Chi nh¸nh C«ng ty t¹i TP. Hå ChÝ Minh vµ TP. §µ N½ng Chi nh¸nh cña C«ng ty t¹i TP.Hå ChÝ Minh vµ TP. §µ N½ng ®­îc tæ chøc nh­ lµ mét ng­êi ®¹i diÖn cña C«ng ty t¹i thÞ tr­êng miÒn nam vµ miÒn trung. Chøc n¨ng cña bé phËn nµy lµ tæng hîp cña mét sè c¸c chøc n¨ng cña c¸c phßng ban trong C«ng ty nh­ :  Thùc hiÖn ®µm ph¸n, ký kÕt c¸c hîp ®ång bao gåm c¶ hîp ®ång néi vµ hîp ®ång ngo¹i .  Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng hãa, giao dÞch víi ng­êi mua vµ ng­êi b¸n.  Thay mÆt C«ng ty thùc hiÖn c¸c nghÜa vô víi nhµ n­íc trong giíi h¹n nhiÖm vô ®­îc giao.  Thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc nh­ tiÕp nhËn, vËn chuyÓn vµ cung cÊp c¸c l« hµng cña C«ng ty theo uû quyÒn cña Gi¸m ®èc C«ng ty. - Phßng nghiªn cøu khoa häc vµ ph¸t triÓn Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 41  Nghiªn cøu øng dông c¸c c«ng nghÖ míi trong lÜnh vùc PT-TH vµ ®iÖn tö c«ng nghÖ cao. Phßng ®· m¹nh d¹n nghiªn cøu chÕ thö c¸c s¶n phÈm c«ng nghÖ kü thuËt míi, s¶n xuÊt c¸c lo¹i m¸y ph¸t h×nh, ph¸t thanh c«ng suÊt lín. §Æc biÖt phßng ®· nghiªn cøu chÕ thö thµnh c«ng c¸c lo¹i ¨ng ten ph¸t h×nh, ph¸t thanh UHF, VHF ,…  LÇn ®Çu tiªn ë ViÖt nam phßng ®· nghiªn cøu chÕ thö thµnh c«ng m¸y ph¸t h×nh sè mÆt ®Êt c«ng suÊt 2KW ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ. §ång thêi phßng ®· nghiªn cøu chÕ t¹o vµ ®­a vµo s¶n xuÊt ®Çu thu kü thuËt sè mÆt ®Êt (VTC-DT).C«ng tr×nh ®· d¹t Huy ch­¬ng vµng cuéc thi S¸ng t¹o kü thuËt n¨m 2001 do Trung ­¬ng ®oµn TNCS Hå ChÝ Minh vµ Héi V« tuyÕn ®iÖn tö ViÖt nam phèi hîp tæ chøc.  Víi nh÷ng cèng hiÕn to lín cho sù nghiÖp ph¸t triÓn ngµnh n¨m 2000, phßng ®· ®­îc nhËn b»ng khen cña Thñ t­íng chÝnh phñ cho sù nghiÖp PT-TH. - Trung t©m t­ vÊn ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh ph¸t thanh truyÒn h×nh Víi mét ®éi ngò c¸n bé khoa häc chiÕm gÇn 50% tæng sè c¸c nhµ khoa häc trong toµn ngµnh (6 TiÕn sÜ -Th¹c sÜ) vµ nhiÒu chuyªn gia l©u n¨m cóng víi c¸c ph­¬ng tiÖn lµm viÖc hiªn ®¹i, Trung t©m t­ vÊn §TXD c«ng tr×nh PT-TH cã c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô sau:  T­ vÊn ®Çu t­ vµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh PT-TH  Kh¶o s¸t, thiÕt kÕ vµ thÈm ®Þnh thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh PT-TH  ThÈm ®Þnh vµ qu¶n lý c¸c dù ¸n ®Çu t­ trong lÜnh vùc PT-TH  KiÓm ®Þnh ®¸nh gi¸ c¸c c«ng tr×nh PT-TH  Mèi giíi t­ vÊn, t×m chän ®èi t¸c, liªn doanh, liªn kÕt cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ trong lÜnh vùc PT-TH ë ViÖt nam - Trung t©m chuyÓn giao c«ng nghÖ PT-TH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 42 Trung t©m chuyÓn giao c«ng nghÖ PT-TH lµ mét ®¬n vÞ chuyªn tham gia vµo lÜnh vùc l¾p ®Æt vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ, chñ yÕu lµ c¸c lo¹i m¸y ph¸t h×nh vµ m¸y ph¸t thanh FM nhËp ngo¹i c«ng suÊt tõ 200W ®Õn 20KW. Trung t©m ®· s¶n xuÊt, l¾p ®Æt vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ cho c¸c tr¹m ph¸t l¹i truyÒn h×nh trong c¶ n­íc vµ cho c¸c trung t©m s¶n xuÊt ch­¬ng tr×nh PT-TH cho c¸c ®µi ®Þa ph­¬ng. Trung t©m chuyÓn giao c«ng nghÖ PT-TH cã chøc n¨ng vµ nhiÖm vô sau:  T­ vÊn ®Çu t­ vµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh PT-TH .  Kh¶o s¸t, thiÕt kÕ kü thuËt, l¾p r¸p thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh th«ng tin, c«ng tr×nh PT-TH.  TiÕp nhËn kü thuËt vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ PT-TH  Tæ chøc ®µo t¹o kü thuËt chuyªn ngµnh vÒ sö dông, söa ch÷a b¶o tr× c¸c thiÕt bÞ ph¸t sãng vµ lµm ch­¬ng tr×nh TruyÒn h×nh.  Kinh doanh vËt t­, thiÕt bÞ ®iÖn tö phôc vô ngµnh PT-TH. - Trung t©m øng dông c«ng nghÖ PT-TH Trung t©m ®­îc thµnh lËp víi chøc n¨ng nghiªn cøu øng dông kü thuËt míi. Trung t©m ®· l¾p ®Æt vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ c¸c hÖ thèng thiÕt bÞ lµm ch­¬ng tr×nh truyÒn h×nh c«ng nghÖ cao (ThiÕt dÞ kü thuËt sè - Digital) ®­a vµo øng dông cho mét sè ®µi ®Þa ph­¬ng. NhiÖm vô chÝnh cña trung t©m lµ:  Nghiªn cøu øng dông vµ ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc kü thuËt c«ng nghÖ truyÒn thanh truyÒn h×nh míi, hiÖn ®¹i cña c¸c n­íc tiªn tiÕn phï hîp víi ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cña ngµnh PT-TH ViÖt nam .  Tæ chøc chÕ t¹o vËn hµnh c¸c thiÕt bÞ chuyªn ngµnh cã tiªu chuÈn cao, b»ng c¸ch h×nh thøc l¾p r¸p c¸c linh kiÖn SKD, CKD, IKD ®¸p øng cho nhu cÇu ph¸t triÓn toµn nghµnh trªn toµn quèc vµ c¸c môc tiªu quy ho¹ch ®Æt ra Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 43  Tæ chøc kinh doanh c¸c mÆt hµng ®iÖn tö th«ng tin, liªn kÕt víi c¸c ®¬n vÞ trong vµ ngoµi n­íc nh»m t¹o ra c¸ s¶n phÈm hµng ho¸ cã chÊt l­îng cao phôc vô ph¸t triÓn nghµnh vµ nhu cÇu th«ng tin. - Trung t©m truyÒn h×nh th­¬ng m¹i Trung t©m truyÒn h×nh th­¬ng m¹i ra ®êi víi môc tiªu lµ nhËp khÈu theo tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ truyÒn h×nh míi gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng kü thuËt, lµm phong phó vµ hÊp dÉn cho c¸c ch­¬ng tr×nh cña §µi TruyÒn H×nh ViÖt nam. NhiÖm vô cña trung t©m lµ:  Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu c¸c hÖ thèng thiÕt bÞ, vËt t­ chuyªn dông vµ d©n dông trong lÜnh vùc PT-TH nh­: C¸c hÖ thèng thiÕt bÞ ph¸t x¹, truyÒn dÉn tÝn hiÖu PT-TH, c¸c hÖ thèng thiÕt bÞ s¶n xuÊt ch­¬ng tr×nh PT-TH, c¸ hÖ thèng ¸nh s¸ng, c¸c hÖ thèng thiÕt bÞ thu tÝn hiÖu tõ vÖ tinh cung cÊp cho §µi THVN, c¸c §µi truyÒn h×nh ®¹i ph­¬ng vµ khu vùc, c¸c c¬ quan c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc. - Trung t©m thiÕt bÞ khoa häc ®o l­êng vµ giíi thiÖu s¶n phÈm PT- TH  T­ vÊn kü thuËt, giíi thiÖu vµ gióp lùa chän mua s¾m c¸c lo¹i thiÕt bÞ ®o chuyªn dông cña c¸c h·ng næi tiÕng trªn thÕ giíi thuéc c¸c n­íc nh­ Anh, Ph¸p, Mü, §øc, Thuþ Sü, NhËt B¶n,…  Kinh doanh XNK c¸c lo¹i vËt t­ thiÕt bÞ khoa häc ®o l­êng kiÓm nghiÖm phôc vô ngµnh PTTH vµ c¸c ngµnh kh¸c.  Thùc hiÖn dÞch vô l¾p ®Æt, b¶o hµnh b¶o tr×, hiÖu chØnh söa ch÷a vµ s¶n xuÊt c¸c thiÕt bÞ ®o l­êng, thiÕt bÞ PTTH chuyªn dông vµ d©n dông. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 44  Lµm ®¹i lý mua b¸n vµ giíi thiÖu c¸c lo¹i vËt t­ thiÕt bÞ ®o l­êng kiÓm nghiÖm vµ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ vËt t­ chuyªn dông thuéc lÜnh vùc PT-TH  Kinh doanh nh÷ng mÆt hµng kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Trung t©m b¶o hµnh thiÕt bÞ ph¸t thanh truyÒn h×nh Trung t©m b¶o hµnh thiÕt bÞ PT-TH lµ mét trong nh÷ng ®¬n vÞ duy nhÊt chuyªn cung cøng l¾p ®Æt, söa ch÷a, b¶o hµnh, b¶o tr× thiÕt bÞ vËt t­ chuyªn dông phôc vô cho c¸c §µi PT-TH trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng. HiÖn nay t¹i trung t©m ®· ®Çu t­ c¸c lo¹i m¸y ®o chuyªn dông , hiÖn ®¹i ®¹t tiªu chuÈn Quèc tÕ ®Ó phôc vô tèt nhiÖ vô cña m×nh nh­ :  Lµm c¸c dÞch vô b¶o d­ìng, söa ch÷a vµ ®¹i lý mua b¸n giíi thiÖu s¶n phÈm míi thuéc ngµnh PT-TH .  Tæ chøc kinh doanh c¸c mÆt hµng ®iÖn tö th«ng tin, liªn kÕt víi c¸c ®¬n vÞ trong vµ ngoµi n­íc nh»m t¹o ra c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ chÊt l­îng co phôc vô ph¸t triÓn ngµnh vµ nhu cÇu th«ng tin.  Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do gi¸m ®èc c«ng ty uû quyÒn. - Trung t©m hîp t¸c Quèc tÕ Trung t©m ®­îc thµnh lËp víi nhiÖm vô lµ :  §µm ph¸n lùa chän h×nh thøc ®­a lao ®éng ®i lµm viÖc ë n­íc ngoµi, chñ ®éng t×m kiÕm vµ kh¶o s¸t thÞ tr­êng lao ®éng, ký kÕt vµ tæ chøc dÞch vô ®­a lao ®éng vµ häc sinh ViÖt nam ®i lµm viÖc vµ häc tËp ë n­íc ngoµi.  Trùc tiÕp hoÆc th«ng qua mét tæ chøc kinh tÕ kh¸c ë trong n­íc ®Ó tuyÓn chän ng­êi lao ®éng phï hîp víi yªu cÇu cña bªn sö dông lao ®éng theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 45  §­îc phÐp mang ra n­íc ngoµi mét sè ph­¬ng tiÖn cÇn thiÕt vµ mang vÒ n­íc c¸c thiÕt bÞ vËt liÖu kh¸c.  §­îc phÐp lµm®¹i lý chi tr¶ KiÒu hèi thu ®æi ngo¹i tÖ, vËn chuyÓn, giao nhËn hµng phôc vô ng­êi lao ®éng, häc sinh ë n­íc ngoµi víi gia ®×nh cña hä ë trong n­íc.  T­ vÊn ®µo t¹o vµ giíi thiÖu viÖc lµm cho c¸c c¸ nh©n cã nhu cÇu. - Trung t©m dÞch vô Qu¶ng c¸o truyÒn h×nh. Lµ mét ®¬n vÞ thµnh viªn víi c¸c chøc n¨ng lµm dÞch vô qu¶ng c¸o trªn truyÒn h×nh. Trung t©m ®· s¶n xuÊt nhiÒu phim qu¶ng c¸o, giíi thiÖu c¸c ho¹t ®éng cho c¸c ®¬n vÞ c«ng ty trong vµ ngoµi n­íc víi chÊt l­îng cao. Ngoµi ra trung t©m cßn lµm c¸c dÞch vô phôc vô héi th¶o triÓn l·m héi nghÞ vµ t­ vÊn qu¶ng c¸o cho mäi kh¸ch hµng. NhiÖm vô cña trung t©m:  DÞch vô t­ vÊn, m«i giíi, ký kÕt víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc ®Ó qu¶ng c¸o trªn sãng truyÒn h×nh.  DÞch vô héi nghÞ, héi th¶o, héi chî triÓn l·m.  S¶n xuÊt phim qu¶ng c¸o theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. - XÝ nghiÖp §iÖn tö truyÒn h×nh Xi nghiÖp §iÖn tö truyÒn h×nh lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt c¸c lo¹i m¸y thu h×nh, thu thanhphôc vô ch­¬ng tr×nh phñ sãngTH vïng s©u vïng xa, biªn giíi h¶i ®¶o.Víi d©y truyÒn kü thuËt khÐp kÝn hiÖn ®¹i, XÝ nghiÖp cã thÓ ®¶m ®­¬ng c¸c c«ng ®o¹n kü thuËt l¾p r¸p thiÕt bÞ ®iÖn tñ cao cÊp theo h×nh thøc IKD, CKD, SKD, XÝ nghiÖp ®· l¾p r¸p vµ s¶n xuÊt ®­îc hµng v¹n m¸y thu thanh, hµng ngh×n m¸y thu h×nh. Ngoµi ra xÝ nghiÖp cßn tham gia c¸c dÞch vô kü thuËt kh¸c cho c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ trong vµ ngoµi n­íc. NhiÖm vô cña xÝ nghiÖp: Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 46  L¾p r¸p m¸y thu h×nh, thu thanh, m¸y ph¸t h×nh, ph¸t thanh vµ c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö kh¸c .  Söa ch÷a b¶o hµnh c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö cho ngµnh truyÒn h×nh vµ d©n dông.  Kinh doanh phôc vô cho viÖc l¾p r¸p vµ cung øng ra thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. - Xý nghiÖp §iÖn tö DTH Lµ mét trong nh÷ng ®¬n vÞ ®­îc trang bÞ d©y chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i nhÊt ViÖt Nam hiÖn nay nh»m ®ãn ®Çu c«ng nghÖ míi, XÝ nghiÖp ®iÖn tö DTH ®ang s¶n xuÊt c¸c thiÕt bÞ thu truyÒn h×nh kü thuËt sè mÆt ®Êt (lÇn ®Çu tiªn ®­îc triÓn khai thö nghiÖm ë ViÖt Nam) vµ c¸c thiÕt bÞ thu truyÒn h×nh tõ vÖ tinh, víi c¸c thiÕt bÞ míi nµy truyÒn h×nh sÏ ®Õn víi mäi gia ®×nh (Direct To Home – DTH) nh»m phôc vô nhiÖm vô chiÕn l­îc “ Phñ sãng truyÒn h×nh ViÖt Nam víi chÊt l­îng cao trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû XXI. XÝ nghiÖp ®iÖn tö DTH cã c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô:  S¶n xuÊt ®Çu thu truyÒn h×nh kü thuËt sè mÆt ®Êt vµ ®Çu thu truyÒn h×nh kü thuËt sè b¨ng tÇn KU vµ b¨ng C  Nghiªm cøu øng dông kh¶o s¸t, thiÕt kÕ chÕ t¹o vµ s¶n xuÊt, l¾p r¸p, l¾p ®Æt vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö phôc vô ngµnh PTTH vµ c¸c ngµnh kh¸c ®Æc biÖt lµ c¸c thiÕt bÞ kü thuËt sè.  X©y dùng vµ triÓn khai thùc hiÖn c¸c dù ¸n ph¸t triÓn vµ øng dông c«ng nghÖ kü thuËt ®iÖn tö sè trong vµ ngoµi ngµnh.  Kinh doanh XNK c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ, linh kÞªn ®iÖn tö.  Kinh doanh c¸c mÆt hµng chuyªn dông, d©n dông thuéc lÜnh vùc PTTH vµ c¸c lÜnh vùc kh¸c. - Chi nh¸nh C«ng ty t¹i Lµo vµ Angola Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 47 Thùc hiÖn môc tiªu s¶n xuÊt thay thÕ hµng nhËp khÈu vµ tiÕn tíi xuÊt khÈu, trong nhiÒu n¨m qua C«ng ty ®· thùc hiÖn viÖc nghiªn cøu, t×n hiÓu thÞ tr­êng ë c¸c n­íc nh­ Angola, Lµo, Campuchia, Myanma… ®Ó s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng c«ng ty cã thÕ m¹nh nh­ c¸c s¶n phÈm PTTH (M¸y ph¸t h×nh tõ 100W ®Õn 5KW, m¸y ph¸t thanh FM, Anten ph¸t h×nh (UHF,VHF) do C«ng ty s¶n xuÊt, c¸c lo¹i m¸y thu h×nh mµu, m¸y thu thanh,.. Nhê vËy C«ng ty më réng ®­îc vïng thÞ tr­êng, t¹o thªm nhiÒu c¬ héi ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong n­íc còng nh­ t¨ng c­êng quan hÖ h÷u nghÞ víi c¸c n­íc b¹n 2.1.3 §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty cæ phÇn ®Çu t­ ph¸t triÓn Th¨ng Long 2.1.3.1. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty. Do ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty cho nªn ngoµi nh÷ng néi dung kÕ to¸n th«ng th­êng nh­ c¸c nghiÖp vô vÒ TSC§ , nghiÖp vô vÒ tiÒn l­¬ng , thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép ... c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty cßn ph¶i theo dâi mét khèi l­îng hîp ®ång t­¬ng ®èi lín víi c¶ c¸c kh¸ch hµng trong n­íc vµ c¸c nhµ cung øng n­íc ngoµi . ChÝnh do ®Æc ®iÓm nµy , viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n trong C«ng ty ®­îc chia ra lµm hai bé phËn chÝnh. * Bé phËn theo dâi C«ng nî – Hîp ®ång: Tæ c«ng nî - hîp ®ång gåm 4 ng­êi víi chøc n¨ng qu¶n lý vµ theo dâi t×nh h×nh thanh to¸n c¸c hîp ®ång nãi chung bao gåm c¶ hîp ®ång ngo¹i (hîp ®ång víi nhµ cung cÊp) vµ hîp ®ång néi (hîp ®ång víi bªn ñy th¸c hoÆc hîp ®ång cung øng cho kh¸ch hµng). Víi c¸c c«ng viÖc cô thÓ sau:  Theo dâi t×nh h×nh thanh to¸n víi ng­êi b¸n, tiÕn hµnh mua ngo¹i tÖ, lµm thñ tôc më L/C ( nÕu hîp ®ång cã yªu cÇu thanh to¸n b»ng L/C ). Trong Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 48 thùc tÕ hÇu hÕt c¸c hîp ®ång víi nhµ cung øng ®Òu thanh to¸n b»ng L/C hoÆc b»ng ®iÖn chuyÓn tiÒn (TTR ).  TiÕp nhËn c¸c giÊy tê, hãa ®¬n, chøng tõ tõ phÝa ng­êi cung øng qua ng©n hµng. Theo dâi tiÕn ®é thanh to¸n ®Ó cã kÕ ho¹ch cô thÓ trong thanh to¸n nh­ mua ngo¹i tÖ göi vµo tµi kho¶n, tæ chøc thanh to¸n vµ tiÕn hµnh thanh lý hîp ®ång khi ®Õn h¹n.  Theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn hîp ®ång bao gåm c¸c néi dung nh­ : Theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång, theo dâi c¸c kho¶n thuÕ nhËp khÈu ph¶i nép hé cho kh¸ch hµng (víi c¸c hîp ®ång nhËp khÈu uû th¸c), lµm thñ tôc chuyÓn tiÒn thuÕ nhËp khÈu ph¶i nép. Gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thanh to¸n nh­ c¸c kho¶n thuÕ nép thõa hay cßn ph¶i nép...  §«n ®èc kh¸ch hµng thanh to¸n theo ®óng tho¶ thuËn trong hîp ®ång, phèi hîp víi c¸c phßng chøc n¨ng tiÕn hµnh c¸c c¸c thñ tôc tiÕp nhËn, bµn giao vµ tiÕn hµnh thanh lý hîp ®ång sau khi ®· thùc hiÖn hoµn tÊt.  Theo dâi c¸c kho¶n c«ng nî víi c¸c ®¬n vÞ néi bé NhiÖm vô chñ yÕu cña tæ c«ng nî - hîp ®ång lµ c«ng t¸c qu¶n lý t×nh h×nh thanh to¸n cña C«ng ty víi kh¸ch hµng, nhµ cung cÊp vµ víi ng©n s¸ch. C«ng t¸c h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô thanh to¸n do tæ kÕ to¸n thùc hiÖn. * Bé phËn kÕ to¸n  tµi chÝnh : Tæ kÕ to¸n gåm 8 ng­êi : Víi c¸c c«ng viÖc cô thÓ sau:  KÕ to¸n tiÒn mÆt  KÕ to¸n ng©n hµng (02 ng­êi)  KÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ kho¶n thanh to¸n néi bé vµ c¸c kho¶n ph¶i thu  KÕ to¸n chi phÝ vµ TSC§  KÕ to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶ , thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 49  KÕ to¸n c«ng nî  KÕ to¸n tæng hîp M« h×nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n cña phßng Tµi chÝnh – KÕ to¸n cã thÓ ®­îc kh¸i qu¸t th«ng qua s¬ ®å sau : 2.1.3.2 H×nh thøc tæ chøc sæ s¸ch kÕ to¸n. C«ng ty tæ chøc hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n theo ph­¬ng thøc nhËt ký chøng tõ, viÖc theo dâi vµ h¹ch to¸n ®­îc bao gåm c¶ theo dâi tæng hîp vµ chi tiÕt. Toµn bé c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n ®· ®­îc tin häc ho¸. C«ng ty cã Nh©n viªn theo dâi hîp ®«ng ngo¹i Nh©n viªn theo dâi hîp ®ång néi Nh©n viªn theo dâi thanh to¸n KÕ to¸n TIÒN mÆt, ng©n hµng KÕ to¸n l­¬ng -tt néi bé vµ c¸c kho¶n ph¶i thu KÕ to¸n chi phÝ vµ TSC§ KÕ to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶ thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Tr­ëng phßng Tæ hîp ®ång Tæ kÕ to¸n KÕ to¸n tæng hîp KÕ to¸n Tr­ëng - Quan hÖ chØ ®¹o - Quan hÖ phèi hîp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 50 trang bÞ mét hÖ thèng m¹ng LAN vµ phÇn mÒm kÕ to¸n tµi chÝnh do chÝnh c¸n bé, chuyªn viªn cña C«ng ty thiÕt kÕ, lËp tr×nh vµ hoµn thiÖn trong qu¸ tr×nh c«ng t¸c nªn ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c vµ ®¸p øng yªu cÇu c«ng t¸c cña C«ng ty.  §èi víi c¸c ho¹t ®éng th­êng xuyªn cña C«ng ty nh­ ho¹t ®éng thu chi tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp kh¸c... kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi sæ th­êng xuyªn khi cã ph¸t sinh  §èi víi c¸c néi dung nh­: Theo dâi t×nh h×nh thanh to¸n víi ng­êi b¸n (TK 331), ph¶i thu cña kh¸ch hµng (TK 131), thuÕ nhËp khÈu ph¶i nép (hay nép hé kh¸ch hµng (nÕu cã)), c¸c kho¶n gi¶m trõ cña ng­êi cung cÊp do kh«ng thùc hiÖn ®óng hîp ®ång ®· ký... bªn c¹nh viÖc theo dâi vµ ph¶n ¸nh th­êng xuyªn c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, kÕ to¸n tiÕn hµnh më sæ theo dâi chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng.  Víi h×nh thøc tæ chøc nh­ trªn, c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n ho¹t ®éng võa ®éc lËp võa phèi hîp chÆt chÏ víi nhau ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t ®éng lu«n th«ng suèt. Mét c¸ch tæng qu¸t cã thÓ ®¸nh gi¸ C«ng ty cã mét triÓn väng ph¸t triÓn trong t­¬ng lai kh¸ tèt nÕu C«ng ty triÖt ®Ó tËn dông c¸c tiÒm n¨ng vèn cã nh­ nh©n lùc, vËt lùc. TiÕp tôc gi÷ v÷ng vµ më réng trong khu vùc thÞ tr­êng hiÖn cã vµ tÝch cùc chñ ®éng trong viÖc t×m kiÕm thÞ tr­êng míi ®Ó ph¸t triÓn ®Æc biÖt trong viÖc khai th¸c c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu ra thÞ tr­êng c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §©y lµ lÜnh vùc mµ l©u nay ch­a ®­îc C«ng ty quan t©m thÝch ®¸ng. 2.2 Thùc tr¹ng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn ®Çu t­ ph¸t triÓn Th¨ng Long Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 51 Sö dông h×nh thøc nhËt ký chøng tõ, kÕ to¸n t¹i c«ng ty sö dông ®Çy ®ñ c¸c nhËt ký chøng tõ, b¶ng kª theo quy ®Þnh hiÖn nay trong kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. a. NhËt ký chøng tõ sè : 1,2,5,10... b. NhËt ký chøng tõ sè 7 : TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn doanh nghiÖp vµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo. c. B¶ng kª sè 3 : Chi phÝ thùc tÕ vËt liÖu, c«ng cô dông cô d. B¶ng kª sè 4 : TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt tõng ph©n x­ëng. e. B¶ng ph©n bæ sè 1 : TiÒn l­¬ng, b¶o hiÓm x· héi. f. B¶ng ph©n bæ sè 2 : KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. Bªn c¹nh ®ã kÕ to¸n sö dông c¸c lo¹i chøng tõ sæ s¸ch nh­: B¶ng thanh to¸n l­¬ng, hîp ®ång s¶n xuÊt, biªn b¶n hoµn thµnh giao nhËn s¶n phÈm, phiÕu nhËp kho thµnh phÈm, phiÕu xuÊt vËt t­ cho SX ... Tuy nhiªn, do ®Æc thï cña viÖc øng dông tin häc trong kÕ to¸n, trªn c¬ së c¸c biÓu mÉu vµ sæ s¸ch theo quy ®Þnh C«ng ty ®· thiÕt kÕ hÖ thèng sæ s¸ch cã mét sè ®iÓm vËn dông vµo thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh t¹i ®¬n vÞ ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc theo dâi vµ h¹ch to¸n. Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cã thÓ ®­îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau: Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 52 2.2.1. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i c«ng ty 2.2.1.1 §Æc ®iÓm vÒ chi phÝ s¶n xuÊt t¹i C«ng ty Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét kú nhÊt ®Þnh. T¹i C«ng ty, chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ vÒ nh©n c«ng, chi phÝ vÒ khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c... Cã rÊt nhiÒu kho¶n môc chi phÝ kh¸c nhau ph¸t sinh t¹i c«ng ty. Do ®Æc ®iÓm s¶n phÈm cña c«ng ty cã rÊt nhiÒu chñng lo¹i, mÉu m·, quy c¸ch, chi tiÕt kh¸c nhau, bªn c¹nh ®ã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt l¹i phøc t¹p v× vËy chi phÝ ph¸t sinh ë c«ng ty ph¶i tËp hîp theo tõng lo¹i, tõng kho¶n môc chi phÝ vµ ph¶i ®­îc th­êng xuyªn theo dâi chi tiÕt ë tõng ph©n x­ëng vµ chi tiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm. §iÒu ®ã ®ßi hái c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i ®­îc tæ chøc mét c¸ch khoa häc, cã hÖ S¬ ®å 2.1: Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm PhiÕu xuÊt kho, nhËp kho vµ c¸c chøng tõ gèc liªn quan Sæ chi tiÕt B¶ng ph©n bæ 1,2,3 B¶ng kª sè3 NKCT 1,2,5,10 B¶ng kª sè 4 NKCT sè 7 Sæ c¸i c¸c TK 621,622,627,154 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 53 thèng ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c vµ ph¶n ¸nh trung thùc c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh. Kú tËp hîp chi phÝ ë C«ng ty lµ hµng th¸ng, c¸c kho¶n môc chi phÝ ph¸t sinh t¹i c«ng ty sÏ ®­îc tÝnh vµ ph©n bæ theo th¸ng, cuèi quý kÕ to¸n gi¸ thµnh c¨n cø vµo c¸c b¶ng ph©n bæ cña tõng th¸ng ®Ó tËp hîp lËp thµnh c¸c b¶ng ph©n bæ chi phÝ cho c¶ quý ®Ó tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh. 2.2.1.2 Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt: Nh­ trªn ®· tr×nh bµy, chi phÝ s¶n xuÊt ë C«ng ty bao gåm rÊt nhiÒu lo¹i, nhiÒu kho¶n môc phÝ. Nh»m kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c kÕ to¸n vµ ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c, kÞp thêi cña c¸c sè liÖu tµi chÝnh kÕ to¸n, ngay tõ khi thµnh lËp vµo th¸ng 12 n¨m 1996, C«ng ty ®· triÓn khai vµ øng dông tin häc trong c«ng t¸c kÕ to¸n. §iÒu nµy ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ trong sù thµnh c«ng cña C«ng ty trong nh÷nh n¨m võa qua. Do vËy, mÆc dï c¸c s¶n phÈm do c«ng ty s¶n xuÊt ra lµ c¸c s¶n phÈm c«ng nghÖ cao, quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p vµ cã nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖu nh­ng cã thÓ khÝa qu¸t viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ë c«ng ty ®­îc tËp hîp theo ba kho¶n môc:  Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp  Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp  Chi phÝ s¶n xuÊt chung 2.2.1.3 §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt thùc chÊt lµ viÖc x¸c ®Þnh néi dung chi phÝ vµ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ. Do ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ cña c«ng ty rÊt phøc t¹p, c¸c s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ chÕ t¹o, gia c«ng vµ ®ãng gãi. Mçi giai ®o¹n c«ng nghÖ ®­îc giao cho mét bé phËn s¶n xuÊt hay mét ph©n x­ëng s¶n xuÊt ®¶m nhiÖm. S¶n phÈm cña ph©n x­ëng nµy lµ vËt liÖu s¶n xuÊt cña kh©u tiÕp theo theo mét chu tr×nh khÐp Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 54 kÝn. Cóng do ®Æc thï lµ s¶n phÈm c«ng nghÖ cao trong lÜnh vùc ®iÖn tö viÔn th«ng nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña C«ng ty kh«ng cã b¸n thµnh phÈm nhËp kho. ChÝnh v× nh÷ng ®Æc ®iÓm ®ã viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty ®­îc thùc hiÖn ë tõng ph©n x­ëng hay tæ s¶n xuÊt vµ sau ®ã phßng kÕ to¸n c¨n cø vµo chi phÝ ph¸t sinh thùc tÕ ë tõng bé phËn, tõng ph©n x­ëng s¶n xuÊt trong kú ®Ó ph©n bæ vµ tÝnh gi¸ thµnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho. 2.2.1.4 Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc kÕ to¸n cña c«ng ty tiÕn hµnh mét c¸ch tr×nh tù, hîp lý vµ khoa häc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm . a. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ c¬ së vËt chÊt chñ yÕu cÊu thµnh nªn s¶n phÈm, nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chiÕm tû träng tõ 70-80% trong gi¸ thµnh vµ th­êng æn ®Þnh trong c¬ cÊu mçi lo¹i s¶n phÈm. Nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty bao gåm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau, c¨n cø vµo vai trß vµ t¸c dông cña tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu trong s¶n xuÊt th× nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty ®­îc chia thµnh 3 lo¹i:  Nguyªn vËt liÖu chÝnh bao gåm: T«n, nhùa Ðp, bo m¹ch chñ, hép kªnh (turner),chip, linh kiÖn chÕ t¹o ...  VËt liÖu phô bao gåm: thiÕc hµn, keo d¸n, ®ai nhùa, s¬n, èc, vÝt c¸c lo¹i, thïng giÊy, nilon bao gãi,..  Nhiªn liÖu bao gåm: ®iÖn, x¨ng, dÇu. §Ó theo dâi t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån nguyªn vËt liÖu kÕ to¸n sö dông TK 152- nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ ®­îc më chi tiÕt theo 3 tiÓu kho¶n:  TK 1521 : Nguyªn vËt liÖu chÝnh  TK 1522 : VËt liÖu phô Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 55  TK 1523 : Nhiªn liÖu. Trong ®ã víi tõng tiÓu kho¶n, kÕ to¸n më c¸c m· hµng chi tiÕt theo dâi ®Õn tõng lo¹i nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh sö dông trong s¶n xuÊt. §Ó ®¸p øng nhu cÇu vËt liÖu cho s¶n xuÊt, Hµng quý c¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ c¸c hîp ®ång ®· ký kÕt víi kh¸ch hµng, còng nh­ dù ®o¸n møc b¸n lÎ trªn thÞ tr­êng vµ th«ng qua m¹ng l­íi c¸c ®¹i lý, phßng kÕ ho¹ch lªn c¸c kÕ ho¹ch sö dông nguyªn vËt liÖu ®Ó tr×nh lªn Gi¸m ®èc c«ng ty. Sau khi ®­îc phª duyÖt, phßng kÕ ho¹ch sÏ lµm viÖc víi c¸c bé phËn cã liªn quan ®Ó tiÕn hµnh nhËp hµng phôc vô cho s¶n xuÊt. Nguyªn vËt liÖu phôc vô cho s¶n xuÊt ë C«ng ty ®­îc chi thµnh 2 lo¹i:  Thø nhÊt lµ lo¹i nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi bao gåm: Bo m¹ch chñ, chÝp, IC vµ c¸c linh kiÖn ®iÖn tö cao cÊp trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­ îc.  Thø hai lµ c¸c nguyªn vËt liÖu mua trong n­íc nh­ t«n, vá nhùa, hép carton,.. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nÕu ph¸t sinh nhu cÇu vËt liÖu ngoµi kÕ ho¹ch th× c¸c bé phËn lËp b¸o c¸o göi lªn phßng kÕ ho¹ch ®Ó lªn ph­¬ng ¸n tr×nh Gi¸m ®èc C«ng ty phª duyÖt vµ triÓn khai thùc hiÖn. Mét sè tr­êng hîp, ®Ó ®¶m b¶o yªu cÇu kü thuËt vµ thêi gian cho c¸c ®¬n ®Æt hµng c¸c ph©n x­ëng cã thÓ tù ®¶m nhËn phÇn vËt liÖu (nÕu cã thÓ) sau khi ®­îc sù ®ång ý cña Gi¸m ®èc C«ng ty sau ®ã thanh to¸n víi c«ng ty theo khèi l­îng thùc tÕ ph¸t sinh.. Gi¸ cña vËt liÖu mua vÒ nhËp kho ®­îc x¸c ®Þnh tuú theo ®Æc ®iÓm vµ tÝnh chÊt cña tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu.  §èi víi c¸c nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi, gi¸ nhËp khao bao gåm gi¸ mua, chi phÝ vËn chuyÓn, b¶o hiÓm vÒ ®Õn cöa khÈu (CIF), thuÕ nhËp khÈu vµ chi phÝ tiÕp nhËn vËn chuyÓn ®­a vÒ ®Õn kho cña C«ng ty. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 56  Thø hai lµ c¸c nguyªn vËt liÖu mua trong n­íc gi¸ nhËp kho ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n vµ c¸c kho¶n chi phÝ thu mua ph¸t sinh nh­: chi phÝ vËn chuyÓn, chi phÝ bèc dì, lÖ phÝ cÇu ®­êng...  Riªng ®èi víi thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng hµng nhËp khÈu vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ghi trªn ho¸ ®¬n ®­îc kÕ to¸n t¸ch thuÕ theo ho¸ ®¬n vµ më sæ theo dâi riªng (sæ chi tiÕt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc khÊu trõ) lµm c¨n cø ®Ó khÊu trõ lóc cuèi th¸ng ®ång thêi theo dâi h¹ch to¸n trªn tµi kho¶n 133 (ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ). Trong ®ã kÕ to¸n më c¸c tiÓu kho¶n theo dâi ®Õn tõng lo¹i thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ bao gåm:  TK 1331 : ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ cña hµng ho¸ dÞch vô  TK 1332 : ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ cña hµng nhËp khÈu  TK 1333 : ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ cña tµi s¶n cè ®Þnh ViÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh thùc tÕ vËt liÖu - c«ng cô, dông cô xuÊt dïng trong tõng th¸ng sÏ ®­îc kÕ to¸n vËt liÖu thùc hiÖn trªn b¶ng kª sè 3, ®Õn cuèi th¸ng kÕ to¸n vËt liÖu sÏ tiÕn hµnh lËp b¶ng ph©n bæ sè 2- B¶ng ph©n bæ c«ng cô dông cô vµ vËt rÎ tiÒn mau háng. Trong b¶ng nµy vËt liÖu xuÊt dïng ®­îc ph©n bæ cho tõng ph©n x­ëng vµ chi tiÕt cho tõng s¶n phÈm c¨n cø vµo phiÕu xuÊt vËt t­ cho tõng s¶n phÈm. B¶ng ph©n bæ sè 2 nµy sÏ ®­îc kÕ to¸n vËt liÖu chuyÓn sang cho kÕ to¸n chi phÝ theo tõng th¸ng vµ ®Õn cuèi quý, kÕ to¸n chi phÝ c¨n cø vµo 3 b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô cña 3 th¸ng lËp thµnh b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô cho c¶ quý (BiÓu sè 1). KÕ to¸n chi phÝ sÏ c¨n cø vµo sè liÖu trªn b¶ng ph©n bæ vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô ®Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµo c¸c tµi kho¶n thÝch hîp. VÝ dô viÖc h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp quý III/ 2004 ®­îc kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Ghi Nî TK 621 : 5.439.164.280 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 57 Ghi Cã TK 152 : 5.332.514.000 Ghi Cã TK 153 : 106.650.280 §ång thêi kÕ to¸n chi phÝ tiÕn hµnh ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong quý cho tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ (cô thÓ lµ c¸c ph©n x­ëng) qua Sæ theo dâi chi phÝ NVL trùc tiÕp. ë sæ nµy, chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sÏ ®­îc kÕ to¸n tËp hîp theo tõng ph©n x­ëng vµ chi tiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm. VÝ dô: Sæ theo dâi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ë ph©n x­ëng c¬ khÝ (gia c«ng vá vµ khung cña ®Çu thu truyÒn h×nh kü thuËt sè quÝ III/ 2004 nh­ sau: BiÓu sè 1: C«ng ty ®Çu t­ & ph¸t triÓn th¨ng long Ph©n x­ëng c¬ khÝ - XNSXKD Sæ theo dâi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (Tõ ngµy: 01/07/2004 ®Õn ngµy 30/09/2004) §¬n vÞ tÝnh: ®ång TT Tªn VËt T­ ®¬n gi¸ S.phÈm hoµn thµnh S¶n phÈm dë dang SL Thµnh tiÒn SL Thµnh tiÒn 01 Th©n m¸y (Main case) 88.500 2.510 222.135.000 1.490 131.865.000 02 N¾p m¸y (cover case) 97.500 2.510 244.725.000 1.490 145.275.000 03 M¾t m¸y (Front panel) 28.500 2.510 71.535.000 1.490 42.465.000 Céng 538.395.000 319.605.000 C¸c sæ theo dâi chi tiÕt chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho tõng ph©n x­ëng sÏ lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n chi phÝ ghi vµo B¶ng kª sè 4 (BiÓu sè 2), nhËt ký chøng tõ sè 7 vµ sæ c¸i TK 621 (BiÓu sè 3). Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 58 BiÓu sè 2 B¶ng kª sè 4 - TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph©n x­ëng (Tõ ngµy: 01/07/2004 ®Õn ngµy 30/09/2004) §¬n vÞ tÝnh: ®ång Ghi cã TK Ghi nî TK Tµi kho¶n 1521 Tµi kho¶n 1522 .... Céng - Tµi kho¶n 621 5.332.514.000 106.650.280 5.439.164.280 + Ph©n x­ëng c¬ khÝ 538.395.000 10.767.900 549.162.900 + XN §iÖn tö DTH 4.210.466.500 84.209.330 4.294.675.830 + Ph©n x­ëng l¾p r¸p 583.652.500 11.673.050 595.325.550 BiÓu sè 3 - Sæ c¸i tµi kho¶n C«ng ty ®Çu t­ & ph¸t triÓn Th¨ng Long Sè c¸i tµi kho¶n: 621 – chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Tõ ngµy 01/07/2004 ®Õn ngµy 30/09/2004 (Bªn Nî) §¬n vÞ tÝnh: ®ång Néi dung TK §¦ QuÝ I QuÝ II QuÝ III QuÝ VI Céng D­ ®Çu kú Chi phÝ NVL chÝnh 1521 4.266.011.200 4.692.612.320 5.332.514.000 14.291.137.672 Chi phÝ NVL phô 1522 85.320.224 93.852.246 106.650.280 285.822.903 Céng PS nî 4.351.331.424 4.786.464.566 5.439.164.280 14.576.960.575 Céng PS cã 4.351.331.424 4.786.464.566 5.439.164.280 14.576.960.575 D­ cuèi kú b. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm cïng víi c¸c kho¶n ph¶i nép theo l­¬ng kh¸c Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 59 ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú nh­:B¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn. T¹i C«ng ty, viÖc tÝnh tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ®­îc thùc hiÖn d­íi h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo ngµy c«ng lao ®éng. Vµ ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ = (Sè ngµy lµm viÖc trong th¸ng) x (møc l­¬ng ngµy) Trong ®ã møc l­¬ng ngµy cña mçi c«ng nh©n phô thuéc vµo ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng do phßng tæ chøc lao ®éng tiÒn l­¬ng x©y dùng dùa trªn c¸c c¨n cø nh­: ®¬n gi¸ tiÒn l­îng ®­îc §µi TruyÒn h×nh ViÖt Nam giao trong kÕ ho¹ch, t×nh h×nh thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú, møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng bé phËn,.. ®Ó x©y dùng hÖ sè ®iÒu chØnh l­¬ng phï hîp víi tõng thêi kú Hµng th¸ng, phßng tæ chøc lao ®éng tiÒn l­¬ng c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt vµ ®Ó tiÕn hµnh lËp b¶ng thanh to¸n l­¬ng, b¶ng thanh to¸n BHXH, BHYT cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. KÕ to¸n theo dâi trªn c¬ së b¶ng chi l­¬ng tiÕn hµnh lËp b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH cho khu vùc s¶n xuÊt trªn c¬ së sè s¶n phÈm nhËp kho hoµn thµnh trong kú b¸o c¸o. Trong néi dung h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n chi phÝ sÏ c¨n cø vµo sè liÖu trªn b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH do kÕ to¸n tiÒn l­¬ng chuyÓn sang theo tõng th¸ng råi ®Õn cuèi quý kÕ to¸n chi phÝ sÏ tiÕn hµnh tæng hîp 3 b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH cña 3 th¸ng ®Ó lËp thµnh B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH cho c¶ quý (BiÓu sè 5). Sau ®ã, dùa vµo b¶ng ph©n bæ TiÒn l­¬ng vµ BHXH cho c¶ quý, kÕ to¸n chi phÝ sÏ tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. VÝ dô nh­ trong quý III n¨m 2004 kÕ to¸n chi phÝ sÏ x¸c ®Þnh ®­îc tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong quý vµ thùc hiÖn ®Þnh kho¶n nh­ sau: Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 60 Ghi Nî TK 622 : 161.837.270 Ghi Cã TK 334 : 161.837.270 C¸c kho¶n ph¶i nép theo l­¬ng nh­ BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp quý III n¨m 2004 ®­îc trÝch theo quy ®Þnh vµ h¹ch to¸n: Ghi Nî TK 622 : 30.749.081 Ghi Cã TK 338 : 30.749.081 Trong ®ã:  Cã TK 3382 : 3.236.745  Cã TK 3383 : 24.275.591  Cã TK 3384 : 3.236.745 Sè liÖu nµy sÏ lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n chi phÝ ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trªn Sæ theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho tõng ph©n x­ëng vµ chi tiÕt cho tõng s¶n phÈm s¶n xuÊt t¹i ph©n x­ëng ®ã (VÝ dô cho ph©n x­ëng §óc)(BiÓu sè 6), B¶ng kª sè 4 (trÝch sè liÖu ) (BiÓu sè 7), NKCT sè 7 vµ sæ c¸i TK 622 (BiÓu sè 8). BiÓu sè 4 – C«ng ty ®Çu t­ & ph¸t triÓn th¨ng long Ph©n x­ëng c¬ khÝ - XNSXKD Sæ theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (Tõ ngµy: 01/07/2004 ®Õn ngµy 30/09/2004) §¬n vÞ tÝnh: ®ång TT Tªn VËt T­ ®¬n gi¸ S.phÈm hoµn thµnh trong ®ã tiÒn l¦¬ng SL Thµnh tiÒn 01 Th©n m¸y (Main case) 88.500 2.510 222.135.000 6.886.185 02 N¾p m¸y (cover case) 97.500 2.510 244.725.000 7.586.475 03 MÆt m¸y (Front panel) 28.500 2.510 71.535.000 2.217.585 Céng 538.395.000 16.690.245 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 61 BiÓu sè 5 - B¶ng kª sè 4: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph©n x­ëng (Tõ ngµy: 01/07/2004 ®Õn ngµy 30/09/2004) §¬n vÞ tÝnh: ®ång Ghi cã TK Ghi nî TK Tµi kho¶n 334 Tµi kho¶n 338 .... Céng - Tµi kho¶n 622 169.065.445 32.122.435 201.187.880 + Ph©n x­ëng c¬ khÝ 16.690.245 3.171.147 19.861.392 + XN §iÖn tö DTH 134.281.972 25.513.575 159.795.547 + Ph©n x­ëng l¾p r¸p 18.093.228 3.437.713 21.530.941 BiÓu sè 6 - Sè c¸i tµi kho¶n: 622 – chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Tõ ngµy 01/07/2004 ®Õn ngµy 30/09/2004 (Bªn Nî) §¬n vÞ tÝnh: ®ång Néi dung TK §¦ QuÝ I QuÝ II QuÝ III QuÝ VI Céng D­ ®Çu kú Ph©n x­ëng c¬ khÝ 334 13.352.196 14.687.416 16.690.245 44.729.857  338 2.536.917 2.790.609 3.171.147 8.498.673 XÝ nghiÖp DTH 334 107.425.577 118.168.135 134.281.972 359.875.684  338 20.410.860 22.451.946 25.513.575 68.376.380 Ph©n x­ëng l¾p r¸p 334 14.474.582 15.922.040 18.093.228 48.489.850  338 2.750.171 3.025.188 3.437.713 9.213.071 Céng PS nî 160.950.303 177.045.333 201.187.878 539.183.514 Céng PS cã 160.950.303 177.045.333 201.187.878 539.183.514 D­ cuèi kú c. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi c¸c ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, ®ã lµ nh÷ng chi phÝ phôc Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 62 vô chung cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ chi phÝ ®iÒu hµnh vÒ qu¶n lý s¶n xuÊt. ë c«ng ty chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tËp hîp vµ ph©n bæ ngay cho tõng ph©n x­ëng, nÕu kh«ng thÓ h¹ch to¸n ngay ®­îc theo ph©n x­ëng th× sÏ ph©n bæ theo tiªu thøc phï hîp. §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông TK627- chi phÝ s¶n xuÊt chung. Tµi kho¶n nµy më chi tiÕt cho tõng ph©n x­ëng bao gåm c¸c tiÓu kho¶n:  TK 6271 : Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng  TK 6272 : Chi phÝ vËt liÖu.  TK 6273 : Chi phÝ c«ng cô dông cô dïng cho s¶n xuÊt  TK 6274 : Chi phÝ khÊu hao TSC§  TK 6277 : Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi  TK 6278 : Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Tr×nh tù c«ng t¸c kÕ to¸n vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung nh­ sau:  Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng (TK 6271). Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng ®­îc ph©n bæ cho tõng ph©n x­ëng, tõng ®¬n vÞ s¶n xuÊt, c¬ cÊu chi phÝ ®­îc ph©n bæ nh­ sau:  Ph©n bæ chi phÝ tiÒn l­¬ng, BHXH, BHYT vµ kinh phÝ c«ng ®oµn cña nh©n viªn qu¶n lý trùc tiÕp ë c¸c ph©n x­ëng.  Ph©n bæ chi phÝ tiÒn l­¬ng vµ BHXH cña c¸n bé qu¶n lý ë v¨n phßng c«ng ty. Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n l­¬ng, kÕ to¸n tiÒn l­¬ng tiÕn hµnh lËp b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH chi tiÕt cho tõng ph©n x­ëng vµ thùc hiÖn ph©n bæ tiÒn l­¬ng thùc tr¶ cña c¸n bé qu¶n lý vµo kho¶n môc chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng( TK 6271), phÇn cßn l¹i ®­îc ph©n bæ vµo kho¶n môc chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý cña v¨n phßng c«ng ty (TK6421). Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 63 Cuèi quý, kÕ to¸n chi phÝ c¨n cø vµo b¶ng l­¬ng thùc chi tiÕn hµnh lËp b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH ( BiÓu sè 5) vµ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ cña toµn bé nh©n viªn c¸c ph©n x­ëng, ghi ®Þnh kho¶n: Ghi Nî TK 6271 : 9.298.599 Ghi Cã TK 334 : 7.531.865 Ghi Cã TK 338 : 1.766.734 Sè liÖu nµy lµ c¨n cø ®Ó ghi vµo kho¶n môc chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng trong b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung.  Chi phÝ vËt liÖu dïng cho ph©n x­ëng ( Tµi kho¶n 6272) Chi phÝ vËt liÖu dïng cho ph©n x­ëng bao gåm: bãng ®Ìn, d©y ®iÖn l¾p dïng chung cho ph©n x­ëng, x¨ng dÇu dïng cho m¸y ph¸t ®iÖn dù phßng,... Cuèi quý kÕ to¸n c¨n cø vµo sè liÖu ë b¶ng ph©n bæ sè 2 (BiÓu sè 1 -B¶ng ph©n bæ vËt liÖu, c«ng cô dông cô sö dông trong kú: Ghi Nî TK 6272 : 4.630.000 Ghi Cã TK 152 : 4.630.000  Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt. (TK 6273) ë c«ng ty, chi phÝ CCDC dïng cho s¶n xuÊt bao gåm: ®Çu má hµn, quÇn ¸o b¶o hé lao ®éng, ®ång hå ®o nhiÖt... C¸c c«ng cô, dông cô xuÊt dïng cho s¶n xuÊt ®Òu ®­îc ph©n bæ mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. Cuèi quý, kÕ to¸n c¨n cø gi¸ thùc tÕ CCDC xuÊt dïng trong kú vµ tiÕn hµnh ghi sæ: Ghi Nî TK 6273 : 6.020.000 Ghi Cã TK 152 : 6.020.000  Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. ( TK6274) Do ®Æc thï lµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc c«ng nghÖ cao, d©y chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i vµ cã gi¸ trÞ lín, thêi gian khÊu hao nhanh. §ång thêi còng do ®Æc thï cña ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét ngµnh cã Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 64 tèc ®é ph¸t triÓn cao, tèc ®é ®æi míi d©y chuyÒn s¶n xuÊt cao vµ vßng ®êi s¶n phÈm ngµy cµng ng¾n. Tuy nhiªn, do chÕ ®é quy ®Þnh møc trÝch khÊu hao cho tõng lo¹i m¸y mãc trang thiÕt bÞ ®­îc quy ®Þnh rÊt râ rµng do vËy thêi gian khÊu hao vµ tèc ®é khÊu hao lu«n lµ vÊn ®Ò ®­îc doanh nghiÖp quan t©m. KhÊu hao nhanh lµm t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh, ®øng d­íi gi¸c ®é qu¶n lý thu ng©n s¸ch, ph­¬ng thøc nµy kh«ng ®­îc kuyÕn khÝch. MÆt kh¸c, nÕu khÊu haotheo ®óng khung quy ®Þnh hoÆc khÊu hao chËm th× nguy c¬ doanh nghiÖp sÏ ph¶n ¸nh kh«ng chÝnh x¸c chi phÝ trong kú do tµi s¶n kh«ng sö dông ®­îc khi ch­a hÕt thêi h¹n khÊu hao. Ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§ ë c«ng ty lµ ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu, møc khÊu hao trÝch hµng n¨m dùa vµo nguyªn gi¸ TSC§ vµ thêi gian sö dông theo khung quy ®Þnh cña TSC§ ®ã. Hµng quý, c¨n cø vµo tû lÖ khÊu hao ®· ®¨ng ký ®èi víi tõng lo¹i TSC§ ®Ó tÝnh ra møc khÊu hao hµng quý theo c«ng thøc: QuÝ 4 n¨m hao khÊu lÖTû x gi¸ nNguyª quý hao khÊu Møc  Trªn c¬ së møc khÊu hao quy ®Þnh, kÕ to¸n lËp b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§ theo tõng quý. Cuèi kú, kÕ to¸n chi phÝ c¨n cø vµo sè liÖu trªn b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§ ghi ®Þnh kho¶n: Ghi Nî TK 6274 : 612.610.680 Ghi Cã TK 214 : 612.610.680 §ång thêi kÕ to¸n ghi bót to¸n ®¬n vµo tµi kho¶n ngoµi b¶ng sè 009: nguån vèn khÊu hao x©y dùng c¬ b¶n: Ghi Nî TK 009 : 612.610.680 Sè liÖu trÝch khÊu hao trong kú h¹ch to¸n ®­îc tËp hîp tõ b¶ng kª chi tiÕt khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. §ång thêi sè khÊu hao nµy lµ c¨n cø ®Ó kÕ Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 65 to¸n ghi vµo kho¶n môc khÊu hao TSC§ trªn b¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung.  Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: ( TK 6277) Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi cña c«ng ty bao gåm chi phÝ tiÒn ®iÖn, tiÒn ®iÖn tho¹i, tiÒn n­íc, chi phÝ söa ch÷a,.... C¸c kho¶n chi phÝ nµy ®­îc theo dâi chi tiÕt ë tõng ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt theo møc chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú kÕ to¸n. Thùc tÕ, c¸c kho¶n chi phÝ nµy tØ lÖ thuËn víi s¶n l­îng s¶n xuÊt trong kú cña c«ng ty. ViÖc h¹ch to¸n ®­îc thùc hiÖn khi cã nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, c¨n cø chøng tõ thanh to¸n, kÕ to¸n tiÕn hµnh ®Þnh kho¶n vµ ghi sæ kÕ to¸n: Ghi Nî TK 6277 DT : 5.816.700 Ghi Nî TK 6277 DL : 56.462.300 Ghi Nî TK 6277 KH : 7.636.985 Ghi Nî TK 1331 : 6.991.590 Ghi Cã TK 111,112 : 76.907.490 Trªn c¬ së ph¸t sinh thùc tÕ chi phÝ dÞch vô mua ngoµi cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt trong c«ng ty, kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp b¶ng tæng hîp chi phÝ theo tõng bé phËn lµm c¬ së ®Ó h¹ch to¸n, ph©n bæ cho tõng bé phËn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cuèi kú. Sè liÖu nµy sÏ ®­îc tËp hîp vµo b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt.  Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: (TK6278) §©y lµ kho¶n chi phÝ b»ng tiÒn phôc vô cho viÖc s¶n xuÊt ë ph©n x­ëng nh­ chi phÝ båi d­ìng ca ®ªm, chi phÝ söa ch÷a m¸y mãc, chi phÝ héi nghÞ, tiÕp kh¸ch... Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ®­îc theo dâi h¹ch to¸n khi cã ph¸t sinh, cuèi kú kÕ to¸n, kÕ to¸n chi phÝ tiÕn hµnh tËp hîp c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 66 tõng ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt ®Ó x¸c ®Þnh kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho gi¸ thµnh s¶n phÈm. Khi cã ph¸t sinh c¸c kho¶n chi phÝ, kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n: Ghi Nî TK 6278 : 5.650.000 Ghi Nî TK 1331 : 565.000 Ghi Cã TK 111,112 : 6.215.000 Sè liÖu nµy sÏ ®­îc tËp hîp vµo b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµm c¨n cø ®Ó ph©n bæ chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cuèi kú.  KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung. Sau khi ®· tËp hîp xong c¸c kho¶n môc cña chi phÝ s¶n xuÊt chung, cuèi quý kÕ to¸n chi phÝ tiÕn hµnh lËp b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ph©n x­ëng theo tõng kho¶n môc phï hîp víi yªu cÇu kÕ to¸n th«ng qua b¶ng ph©n bæ sè 1,2,3 vµ c¸c nhËt ký chøng tõ sè 1,2,5,10 Mét ®Æc ®iÓm riªng cña C«ng ty lµ viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tiÕn hµnh t¹i C«ng ty trªn c¬ së ph¸t sinh thùc tÕ t¹i c¸c ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt. KÕ to¸n chi phÝ sÏ tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú cho s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho. ViÖc tæ chøc nh­ vËy ®¶m b¶o viÖc ph©n bæ chi phÝ ®­îc tiÕn hµnh nhÊt qu¸n t¹i c«ng ty vµ ph©n bæ ®Òu cho s¶n phÈm hoµn thµnh, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tËp hîp ®Çy ®ñ chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuy nhiªn, nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ë tõng kh©u, tõng ph©n x­ëng kh«ng chÝnh x¸c, kh«ng ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ thùc tÕ cña s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Nh­ng do ®Æc thï cña c«ng ty, s¶n phÈm cña c«ng ty kh«ng cã b¸n thµnh phÈm xuÊt kinh doanh cho nªn kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 67 2.2.1.5. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn c«ng ty: Sau khi h¹ch to¸n c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo 3 kho¶n môc:  Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp  Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp  Chi phÝ s¶n xuÊt chung C¸c kho¶n môc nµy ®­îc tËp hîp vµo bªn nî TK 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng viÖc nµy ®­îc kÕ to¸n thùc hiÖn vµo cuèi quý. C¨n cø vµo c¸c ph¸t sinh thùc tÕ vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung, cuèi kú kÕ to¸n khi tiÕn hµnh lËp c¸c bót to¸n kÕt chuyÓn, t¹i c«ng ty C«ng ty §Çu T­ & Ph¸t triÓn Th¨ng Long c¸c bót to¸n nµy ®­îc m¸y tù tËp hîp vµ lªn bót to¸n kÕt chuyÓn tù ®éng. KÕ to¸n s¶n xuÊt chØ cÇn kiÓm tra vµ tiÕn hµnh hiÖu chØnh nÕu thÊy cÇn thiÕt: Bót to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc ghi tù ®éng nh­ sau: Ghi Nî TK 154 : 6.348.477.337 Chi tiÕt theo SP Ghi Cã TK 621 : 5.439.164.280 Ghi Cã TK 622 : 201.187.878 Ghi Cã TK 627 : 708.125.179 Trong ®ã chi tiÕt cho tõng tiÓu kho¶n: Ghi Cã TK 6271 : 9.298.599 Ghi Cã TK 6272 : 4.630.000 Ghi Cã TK 6273 : 6.020.000 Ghi Cã TK 6274 : 612.610.680 Ghi Cã TK 6277 : 69.915.900 Ghi Cã TK 6278 : 5.650.000 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 68 Trªn c¬ së c¸c bót to¸n kÕt chuyÓn tù ®éng do m¸y tÝnh thùc hiÖn, kÕ to¸n s¶n xuÊt kiÓm tra, hiÖu chØnh (nÕu cÇn thiÕt) vµ tiÕn hµnh lËp sæ c¸i tµi kho¶n 154. Sæ c¸i tµi kho¶n 154 cã cÊu tróc nh­ sau: BiÓu sè 7 - Sè c¸i tµi kho¶n: 154 – chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Tõ ngµy 01/07/2004 ®Õn ngµy 30/09/2004 (Bªn Nî) §¬n vÞ tÝnh: ®ång Néi dung TK §¦ QuÝ I QuÝ II QuÝ III QuÝ VI Céng D­ ®Çu kú 541.749.430 385.725.594 489.741.485 270.874.715 Chi phÝ NVL T.tiÕp 621 4.351.331.424 4.786.464.566 5.439.164.280 14.576.960.270 Chi phÝ NC T.tiÕp 622 160.950.302 177.045.333 201.187.878 539.183.513 Chi phÝ SX chung 627 689.022.279 696.663.439 708.125.179 2.093.810.897 + CP Nh©n viªn 6271 7.438.879 8.182.767 9.298.599 24.920.245 + CP vËt liÖu 6272 3.704.000 4.074.400 4.630.000 12.408.400 + CP C«ng cô DC 6273 4.816.000 5.297.600 6.020.000 16.133.600 + CP khÊu hao TSC§ 6274 612.610.680 612.610.680 612.610.680 1.837.832.040 + CP DV mua ngoµi 6277 55.932.720 61.525.992 69.915.900 187.374.612 + CP b»ng tiÒn kh¸c 6278 4.520.000 4.972.000 5.650.000 15.142.000 Céng PS nî 5.201.304.005 5.660.173.338 6.348.477.337 17.209.954.680 Céng PS cã 5.537.327.841 5.556.157.447 6.567.344.107 17.480.829.395 D­ cuèi kú 385.725.594 489.741.485 270.874.715 2.2.2. Thùc tÕ c«ng t¸c theo dâi chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty. 2.2.2.1 Kh¸i qu¸t vÒ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty. C«ng ty §Çu t­ & Ph¸t triÓn Th¨ng Long lµ c«ng ty ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ph¸t thanh truyÒn h×nh, s¶n phÈm cña C«ng ty rÊt ®a d¹ng, tõ c¸c s¶n phÈm chuyªn dông nh­ m¸y ph¸t h×nh c«ng suÊt tõ 50W ®Õn 2KW, m¸y ph¸t thanh FM, anten m¸y ph¸t h×nh, m¸y ph¸t thanh,.. ®Õn c¸c s¶n phÈm d©n dông nh­ tivi, radio,.. ®Õn c¸c s¶n phÈm d©n dông c«ng nghÖ cao nh­ ®Çu thu truyÒn h×nh kü thuËt sè (Settop Box). Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 69 Do giíi h¹n vÒ thêi gian nghiªn cøu, nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, trong b¸o c¸o nµy em chØ tËp trung nghiªn cøu vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ còng nh­ ph­¬ng thøc tæ chøc h¹ch to¸n vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Çu thu truyÒn h×nh kü thuËt sè VTC-DT model T9.2001 2.2.2.2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm øng dông ë C«ng ty Do ®Æc ®iÓm c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p, s¶n phÈm ®­îc tr¶i qua nhiÒu quy tr×nh c«ng nghÖ, nhiÒu giai ®o¹n gia c«ng do vËy viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¸ phøc t¹p. Kh¸i qu¸t quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®Çu thu truyÒn h×nh sè mÆt ®Êt nh­ ®· ®­îc ®Ò cËp trong s¬ ®å 6 – môc 1.1 phÇn III. Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = Gi¸ trÞ sp dë dang ®Çu kú + Chi phÝ ph¸t sinh trong kú  Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú thµnh hoµn phÈm ns¶l­îng Sè phÈm ns¶ thµnh gi¸Tæng phÈm ns¶ thµnh Gi¸  Do s¶n phÈm ph¶i tr¶i qua nhiÒu quy tr×nh c«ng nghÖ, nhiÒu giai ®o¹n gia c«ng, s¶n xuÊt míi t¹o ra s¶n phÈm cuèi cïng. V× vËy ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña c«ng ty mµ cô thÓ ë ®©y lµ ®Çu thu Settop box th× ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ®­îc ¸p dông lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm. Tøc lµ b¸n thµnh phÈm hoµn thµnh cña quy tr×nh c«ng nghÖ nµy, qu¸ tr×nh gia c«ng s¶n xuÊt nµy sÏ lµ nguyªn liÖu ®Çu vµo hay lµ ®èi t­îng chÕ biÕn cña quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ biÕn tiÕp theo vµ cø nh­ vËy cho ®Õn khi s¶n phÈm hoµn thµnh ta sÏ tÝnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm ë b­íc c«ng nghÖ cuèi cïng. Riªng ®èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n s¶n xuÊt sÏ ph©n bæ 1 lÇn cho s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho nªn b¸n thµnh phÈm ë c¸c kh©u s¶n xuÊt Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 70 tr­íc ®ã, xÐt vÒ mÆt gi¸ trÞ theo dâi sÏ thÊp h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ do ch­a ®­îc ph©n bæ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung. 2.2.2.3 Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, do ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ë c«ng ty lµ t­¬ng ®èi phøc t¹p, s¶n phÈm ph¶i tr¶i qua nhiÒu kh©u, nhiÒu giai ®o¹n cho nªn c«ng viÖc tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang lµ t­¬ng ®èi phøc t¹p. Cuèi kú mçi bé phËn s¶n xuÊt, mçi ph©n x­ëng tiÕn hµnh kiÓm kª b¸n thµnh phÈm vµ thµnh phÈm hoµn thµnh, ®ång thêi x¸c ®Þnh sè s¶n phÈm ®ang lµm dë ë tõng ph©n x­ëng ®Ó tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ë tõng bé phËn SX, tõng ph©n x­ëng ®ã. Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®­îc ¸p dông ë c«ng ty lµ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ céng 50% chi phÝ chÕ biÕn. Cã nghÜa lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh n»m trong s¶n phÈm dë dang vµ 50% chi phÝ chÕ biÕn. Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang = Gi¸ trÞ NVL chÝnh n»m trong s¶n phÈm dë dang + 50% chi phÝ chÕ biÕn Trong ®ã chi phÝ chÕ biÕn bao gåm: chi phÝ vËt liÖu phô, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung. 2.2.2.4. Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm (§Çu thu sè mÆt ®Êt VTC-DT): a. Giai ®o¹n gia c«ng c¬ khÝ: Trong giai ®o¹n nµy, t«n nguyªn liÖu th« ®­îc gia c«ng qua hÖ thèng m¸y dËp thuû lùc ®Ó ®Þnh h×nh khung m¸y (main case) vµ n¾p m¸y (cover case). Khung m¸y vµ n¾p m¸y sau khi qua giai ®o¹n s¬ chÕ, ®¹p lç, soi r·nh,.. ®­îc xö lý ®¸nh bãng bÒ mÆt råi ®­îc ®­a vµo d©y chuyÒn nhóng, qua bÓ nhóng ®Ó t¹o líp chèng rØ sau ®ã ®­îc ®­a qua d©y chuyÒn s¬n tÜnh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 71 ®iÖn ®Ó t¹o líp s¬n phñ bÒ mÆt. Sau giai ®o¹n nµy, khung m¸y vµ vá m¸y ®· hoµn thiÖn. Chi phÝ s¶n xuÊt trong giai ®o¹n nµy ®­îc tËp hîp dùa trªn chÝ phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Gi¸ thµnh trong giai ®o¹n nµy ®­îc ph¶n ¸nh mét c¸ch kh«ng ®Çy ®ñ. C¸c chi phÝ qu¶n lý chung ®­îc ph©n bæ sau cïng ë giai ®oan s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho. BiÓu sè 8 – Ph©n x­ëng c¬ khÝ - XNSXKD B¶ng tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm Tõ ngµy 01/07/2004 ®Õn ngµy 30/09/2004 S¶n phÈm: Khung m¸y & vá m¸y (case) Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh: 2.510 §¬n vÞ tÝnh: ®ång Néi dung SP dë dang ®Çu kú Chi phÝ PS trong kú SP dë dang cuèi kú Tæng chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ 1. Chi phÝ NVL T.tiÕp  Nguyªn vËt liÖu chÝnh 429.767.973 429.767.973 171.222  VËt liÖu phô 22.619.367 22.619.367 9.012 2. Chi phÝ NC T.tiÕp 14.472.660 14.472.660 5.766 Tæng céng 466.860.000 466.860.000 186.000 b. Giai ®o¹n gia c«ng c¸c chi tiÕt nhùa: T¹i giai ®o¹n nµy, nguyªn liÖu chÝnh lµ vá nhùa nguyªn liÖu d¹ng th« ®­îc gia c«ng ®Ó ®Þnh h×nh mÆt m¸y (Front panel). Sau ®ã ®­îc ®¸nh bãng bÒ mÆt vµ s¬n phñ b»ng d©y chuyÒn s¬n tÜnh ®iÖn vµ ®¸nh bãng. KÕt thóc qu¸ tr×nh nµy cã ®­îc mÆt m¸y hoµn chØnh ®Ó chuyÓn cho bé ph©n l¾p r¸p. Giai ®o¹n nµy còng do bé phËn c¬ khÝ víi d©y chuyÒn kÐp kÝn thùc hiÖn. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm cña giai ®o¹n nµy còng gièng nh­ giai ®o¹n gia c«ng th©n m¸y vµ mÆt m¸y. Toµn bé s¶n phÈm cña ph©n x­ëng c¬ khÝ sÏ ®­îc chuyÓn cho d©y chuyÒn l¾p r¸p ®Ó tiÕn hµnh l¾p r¸p hoµn chØnh ë c¸c giai ®o¹n sau. C«ng t¸c Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 72 tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm ®­îc thÓ hiÖn qua biÓu sè 9. BiÓu sè 9 – Ph©n x­ëng c¬ khÝ - XNSXKD B¶ng tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm Tõ ngµy 01/07/2004 ®Õn ngµy 30/09/2004 S¶n phÈm: MÆt m¸y (Front panel) Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh: 2.510 §¬n vÞ tÝnh: ®ång Néi dung SP dë dang ®Çu kú Chi phÝ PS trong kú SP dë dang cuèi kú Tæng chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ 1. Chi phÝ NVL T.tiÕp  Nguyªn vËt liÖu chÝnh 65.851.544 65.851.544 26.236  VËt liÖu phô 3.465.871 3.465.871 1.380 2. Chi phÝ NC T.tiÕp 2.217.585 2.217.585 884 Tæng céng 71.535.000 71.535.000 28.500 c. Giai ®o¹n chÕ t¹o bo m¹ch chÝnh vµ nguån: §©y lµ giai ®o¹n quan träng nhÊt vµ còng lµ giai ®o¹n phøc t¹p nhÊt trong d©y chuyÒn chÕ t¹o ®Çu thu sè mÆt ®Êt VTC-DT, tõ c¸c nguyªn, vËt liÖu bao gåm bo m¹ch chÝnh (main board) vµ c¸c linh kiÖn d¸n, th«ng qua d©y chuyÒn d¸n vµ hµn linh kiÖn (hoµn toµn tù ®éng) cho ra ®­îc bo m¹ch hoµn chØnh. Sau khi kÕt thóc giai ®o¹n d¸n vµ hµn linh kiÖn d¸n, bo m¹ch ®­îc chuyÓn sang d©y chuyÒn c¾m linh kiÖn, ë giai ®o¹n nµy c«ng nh©n tiÕn hµnh c¾m c¸c linh kiÖn cã ch©n nh­ hép kªnh (digital turner), cæng giao tiÕp RS232, hép tÝn hiÖu cao tÇn vµo/ra (RF in/out box), hép tÝn hiÖu video-audio vµo/ra (AV in/out box),.. khi linh kiÖn ®­îc c¾m hoµn tÊt, bo m¹ch chÝnh ®­îc ®­a vµo bÓ hµn nhóng vµ qua thiÕt bÞ c¾t ch©n linh kiÖn vµ kÕt qu¶ lµ cã ®­îc bo m¹ch hoµn chØnh. §ång thêi víi viÖc gia c«ng bo m¹ch, bé Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 73 nguån sö dông cho ®Çu thu (power supply) còng ®­îc chÕ t¹o víi c¸c quy tr×nh t­¬ng tù. Bo m¹ch chñ hoµn chØnh sÏ ®­îc chuyÓn cho d©y chuyÒn l¾p r¸p ®Ó tiÕn hµnh hoµn tÊt kh©u cuèi cïng tr­íc khi cho ra s¶n phÈm. Gi¸ trÞ chñ yÕu cña s¶n phÈm n»m trong giai ®o¹n nµy víi nhiÒu chñng lo¹i vËt liÖu phøc t¹p, quy tr×nh c«ng nghÖ cao, hiÖn ®¹i. Còng t­¬ng tù nh­ c¸c giai ®o¹n tr­íc, viÖc tËp hîp vµ tÝnh gi¸ thµnh bo m¹ch chñ còng ®­îc tËp hîp qua b¶ng tËp hîp chi phÝ: BiÓu sè 10 – XÝ nghiÖp DTH B¶ng tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm Tõ ngµy 01/07/2004 ®Õn ngµy 30/09/2004 S¶n phÈm: Main Board Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh: 2.510 §¬n vÞ tÝnh: ®ång Néi dung SP dë dang ®Çu kú Chi phÝ PS trong kú SP dë dang cuèi kú Tæng chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh Gi¸ thµnh ®¬n vÞ 1. Chi phÝ NVL T.tiÕp  Nguyªn vËt liÖu chÝnh 356.842.700 3.803.690.550 197.368.750 3.963.164.500 1.578.950  VËt liÖu phô 14.678.700 156.464.550 8.118.750 163.024.500 64.950 2. Chi phÝ NC T.tiÕp 5.758.593 125.338.330 3.185.063 127.911.860 50.961 Tæng céng 377.279.993 4.085.493.430 208.672.563 4.254.100.860 1.6