Luận văn Hoàn thiện công tác kế toán tài sản cố định tại công ty tư vấn và thiết kế kiến trúc Việt Nam

…………..o0o………….. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: Hoàn thiện công tác kế toán TSCĐ tại Công ty Tư vấn & Thiết kế Kiến trúc Việt Nam THÀNH PHỐ HCM, NGÀY………..THÁNG…………..NĂM Lêi nãi ®Çu Lịch sử phát triển của x• hội loài người đ• chứng minh rằng sản xuất là cơ sở để cho tất cả các quốc gia trên thế giới tồn tại và phát triển. Hơn nữa quá trình sản xuất được tiến hành trên những điều kiện thiết yếu như là tư liệu sản xuất và lực lượng sản xuất. Trong đó TSCĐ là một phần cơ bản của tư liệu sản xuất và lực lượng sản xuất. Trong đó TSCĐ là một phần cơ bản của tư liệu sản xuất, nó giữ vai trò là tư liệu lao động chủ yếu tham gia một cách trực tiếp vào quá trình sản xuất kinh doanh. TSCĐ được coi là một bộ phận cơ bản tạo nên cơ sở vật chất kỹ thuật của nền kinh tế quốc dân và chúng chính là nền tảng để thúc đẩy sản xuất phát triển nâng cao năng suất lao động x• hội. Cùng với sự phát triển không ngừng của x• hội loài người đòi hỏi các cuộc cách mạng công nghiệp phải tập trung giải quyết các vấn đề cơ khí hóa, điện khí hóa, tự động hóa quá trình sản xuất. Thực chất của vấn đề này là đổi mới, cải tiến hoàn TSCĐ nhằm phù hợp với điều kiện sản xuất của thời thế. Trong đièu kiện đang tiếp cận với nền kinh tế thị trường, sự cạnh tranh giữa các nhà sản xuất diễn ra gay gắt, ai cũng muốn có tiếng tăm và chiếm lĩnh thị trường rộng thì việc đổi mới trang thiết bị, các phương tiện sản xuất hay gọi chung là TSCĐ ở các doanh nghiệp được coi là vấn đề thời sự cấp bách bởi lẽ sự tăng trưởng hay phát triển của các doanh nghiệp nói riêng và của toàn nền kinh tế quốc dân nói chung phần lớn dựa trên cơ sở trang bị TSCĐ phục vụ cho quá trình sản xuất. Những năm gần đây Nhà nước thực hiện chính sách mở cửa đa phương đa dạng, điều đó giúp cho nhiều doanh nghiệp tranh thủ được sự đầu tư của các đối tác nước ngoài. Với việc đầu tư máy móc thiết bị sản xuất tiên tiến và kết quả sản xuất được những sản phẩm có chất lượng tốt làm tăng sản lượng của nền kinh tế quốc dân, thu nhập bình quân đầu người được cải thiện, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, góp phần tăng trưởng kinh tế, dần đưa Việt Nam hòa nhập vào guồng máy sôi động của các nước trong khu vực và trên thế giới. Đứng trước thực tế trên, bất kỳ một doanh nghiệp công nghiệp nào muốn đứng vững và phát triển trong nền kinh tế thị trường đều phải không ngừng đổi mới công nghiệp sản xuất kinh doanh đồng thời không ngừng đổi mới công nghệ sản xuất kinh doanh đồng thời không ngừng nâng cao hiệu quả sử dụng TSCĐ trong doanh nghiệp. Nếu như hạch toán với chức năng vừa nhiệm vụ là công cụ đắc lực quản lý, cung cấp các thông tin chính xác cho quản lý thì tổ chức kế toán TSCĐ là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng TSCĐ. Nhận thức được vấn đề đó, các doanh nghiệp nói chung cũng như Công ty Tư vấn & Thiết kế Kiến trúc Việt Nam nói riêng thấy được tổ chức công tác kế toán TSCĐ có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với quá trình phát triển sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, thu hồi vốn nhanh để tái đàu tư sản xuất, không đổi mới và trang bị thêm TSCĐ. Trong quá trình thực tập, tìm hiểu thực tế ở Công ty Tư vấn & Thiết kế Kiến trúc Việt Nam em thấy kế toán TSCĐ có ý nghĩa hết sức quan trọng trong toàn bộ công tác kế toán của doanh nghiệp vì vậy em lựa chọn đề tài “Hoàn thiện công tác kế toán TSCĐ tại Công ty Tư vấn & Thiết kế Kiến trúc Việt Nam”. Néi dung cña ®Ò tµi gåm 3 phÇn: PhÇn thø nhÊt: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n TSC§ ë trong c¸c doanh nghiÖp. PhÇn thø hai: T×nh h×nh thùc tÕ vµ c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ ë C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ KiÕn tróc ViÖt Nam PhÇn thø ba: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ ë C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ KiÕn tróc ViÖt Nam Do thêi gian thùc tËp nghiªn cøu ë C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ KiÕn tróc ViÖt Nam víi kiÕn thøc hiÓu biÕt vÒ kÕ to¸n TSC§ cßn cã h¹n, nªn cuèn chuyªn ®Ò nµy ch¾c ch¾n cã nhiÒu thiÕu sãt em rÊt mong ®­îc sù quan t©m vµ gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o vÒ néi dung còng nh­ h×nh thøc ®Ó bµi chuyªn ®Ò cña em ®­îc hoµn chØnh h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! PhÇn I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh trong c¸c doanh nghiÖp 1. VÞ trÝ cña tµi s¶n cè ®Þnh trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ vai trß cña kÕ to¸n trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông TSC§. 1.1 Kh¸i niÖm vµ vai trß cña TSC§. 1.1.1. Kh¸i niÖm TSC§. TSC§ ®­îc hiÓu lµ toµn bé h÷u h×nh hoÆc v« h×nh tham gia mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tïy theo ®iÒu kiÖn kinh tÕ, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh mµ cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ tiªu chuÈn gi¸ trÞ cña TSC§. ë n­íc ta hiÖn nay, trong quyÕt ®Þnh sè 166/1999/Q§- BTC. Ngµy 30/12/1999 cña Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh ban hµnh chÕ ®é qu¶n lý sö dông vµ trÝch khÊu hao TSC§ ®· quy ®Þnh tiªu chuÈn gi¸ trÞ vµ thêi gian sö dông ë ®iÒu 4 nh­ sau: C¸c TSC§ h÷u h×nh hoÆc v« h×nh. * Cã thêi gian sö dông tõ mét n¨m trë lªn. * Cã gi¸ trÞ tõ (n¨m triÖu ®ång) 5.000.000 ® trë lªn. Mäi t­ liÖu lao ®éng hay mäi kho¶n chi phÝ thùc tÕ ®ång thêi tháa m·n 2 ®iÒu kiÖn trªn ®­îc coi lµ TSC§. 1.1.2.Vai trß cña TSC§. - TSC§ lµ mét bé phËn t­ liÖu lao ®éng s¶n xuÊt gi÷ vai trß t­ liÖu lao ®éng chñ yÕu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - TSC§ lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n. 1.2. §Æc ®iÓm cña TSC§. Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh TSC§ cã ®Æc ®iÓm nh­ sau: + TSC§ tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt vµ vÉn gi÷ ®­îc h×nh th¸i hiÖn vËt ban ®Çu cho ®Õn khi h­ háng ph¶i lo¹i bá. + Gi¸ trÞ cña TSC§ hao mßn dÇn vµ chuyÓn dÇn tõng phÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp... Nh­ vËy TSC§ ph¸t huy t¸c dông vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh vµ chØ ®­îc thay thÕ khi hÕt thêi h¹ sö dông hoÆc kh«ng cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ. + TSC§ ®­îc mua vÒ víi môc ®Ých ®­îc sö dông chø kh«ng ph¶i ®Ó b¸n., ®©y lµ mét tiªu thøc ®Ó ph©n biÖt TSC§ víi c¸c tµi s¶n kh¸c vµ lµ c¬ së lý luËn ®Ó tæ chøc kÕ to¸n TSC§. 1.3. Yªu cÇu qu¶n lý TSC§. ViÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n ®Ó th­êng xuyªn theo dâi, n¾m ch¾c t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ vÒ sè l­îng vµ gi¸ trÞ, t×nh h×nh sö dông vµ hao mßn TSC§ ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông hîp c«ng suÊt cña TSC§ gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt, thu håi vèn ®Çu ra nhanh ®Ó t¸i s¶n xuÊt. Nh­ vËy ®ßi hái ph¶i qu¶n lý TSC§ lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt. 1.3.1. Yªu cÇu qu¶n lý. Nh­ chóng ta biÕt TSC§ bao gåm c¶ h×nh th¸i vËt chÊt vµ gi¸ trÞ cho nªn TSC§ ph¶i ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ c¶ vÒ hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. - VÒ mÆt hiÖn vËt ®ßi hái ph¶i qu¶n lý suèt thêi gian sö dông. §iÒu nµy cã nghÜa lµ ph¶i qu¶n lý tõ viÖc mua s¾m ®Çu t­, x©y dùng ®· h×nh thµnh, qu¸ tr×nh sö dông TSC§ ë doanh nghiÖp cho ®Õn khi kh«ng sö dông ®­îc n÷a. - VÒ mÆt gi¸ trÞ ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh hao mßn, viÖc ph©n bè chi phÝ khÊu hao mét c¸ch khoa häc, qu¶n lý ®Ó thu håi vèn ®Çu t­ phôc vô cho viÖc t¸i dÇu t­ TSC§, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ trÞ cßn l¹i ®Ó gióp cho c«ng t¸c ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng cña TSC§ ®Ó cã ph­¬ng h­íng ®Çu t­, ®æi míi TSC§. 1.3.2. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc kÕ to¸n TSC§. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu tæ chøc qu¶n lý TSC§ trªn th× sù cÇn thiÕt lµ ng­êi qu¶n lý ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n TSC§ mät c¸ch hîp lý. §Ó ®¶m b¶o ghi chÐp kÞp thêi, chÝnh x¸c c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vµ cung cÊp nh÷ng th«ng tin h÷u hiÖu nhÊt cho qu¶n lý th× cÇn tæ chøc h¹ch to¸n TSC§ mét c¸ch khoa häc. V× vËy, tæ chøc h¹ch to¸n lµ cÇn thiÕt. 1.4. NhiÖm vô kÕ to¸n TSC§. §Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý kÕ to¸n TSC§ ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nghiÖp vô sau ®©y: - Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh tæng hîp sè liÖu mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, kÞp thêi vÒ sè l­îng, hiÖn tr¹ng vµ gi¸ trÞ TSC§ hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng gi¶m vµ di chuyÓn TSC§ trong néi bé doanh nghiÖp, viÖc b¶o qu¶n vµ sö dông TSC§ ë doanh nghiÖp. - Ph¶n ¸nh kÞp thêi gi¸ trÞ hao mßn TSC§ trong qu¸ tr×nh sö dông, tÝnh to¸n, ph©n bæ, hoÆc kÕt chuyÓn chÝnh x¸c sè khÊu hao vµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. - Tham gia lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a vµ dù to¸n chi phÝ söa ch÷a TSC§, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c chi phÝ thùc tÕ vµ söa ch÷a TSC§, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch vµ chi phÝ söa ch÷a TSC§. - Tham gia kiÓm kª, kiÓm tra ®Þnh kú hay bÊt th­êng TSC§ tham gia ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ khi cÇn thiÕt, tæ chøc ph©n tÝch t×nh h×nh b¶o qu¶n vµ sö dông TSC§ ë doanh nghiÖp. 2. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ TSC§. 2.1. Ph©n lo¹i TSC§. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, cã rÊt nhiÒu lo¹i TSC§ ®­îc doanh nghiÖp sö dông vµ mçi lo¹i TSC§ l¹i cã ®Æc ®iÓm kh¸c nhau do ®ã dÓ thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n TSC§ cÇn ph©n lo¹i TSC§ theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau. 2.1.1. Ph©n lo¹i TSC§ theo h×nh th¸i biÓu hiÖn. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, toµn bé TSC§ cña doanh nghiÖp ®­îc chia thµnh 2 lo¹i TSC§ h÷u h×nh vµ TSC§ v« h×nh. - TSC§ h÷u h×nh lµ nh÷ng tµi s¶n cã h×nh th¸i hiÖn vËt cô thÓ nh­ nhµ x­ëng, m¸y mãc, thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, vËt kiÕn tróc... - TSC§ v« h×nh lµ nh÷ng tµi s¶n kh«ng cã thùc thÓ h÷u h×nh nh­ng ®¹i diÖn cho mét quyÒn hîp ph¸p nµo ®ã vµ ng­êi chñ ®­îc h­ëng quyÒn lîi kinh tÕ. Thuéc TSC§ v« h×nh lµ chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ.... 2.1.2. Ph©n lo¹i TSC§ theo quyÒn së h÷u. C¨n cø vµo quyÒn së h÷u, TSC§ cña doanh nghiÖp ®­îc chia thµnh 2 lo¹i TSC§ tù cã vµ TSC§ thu ngoµi. * TSC§ tù cã: lµ TSC§ ®­îc x©y dùng, mua s¾m vµ h×nh thµnh tõ nguån vèn ng©n s¸ch cÊp hoÆc cÊp trªn cÊp, nguån vèn vay,nguån vèn liªn doanh c¸c quü cña doanh nghiÖp vµ c¸c TSC§ ®­îc biÕu tÆng... §©y lµ nh÷ng TSC§ cña doanh nghiÖp ®­îc ph¶n ¸nh trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. * TSC§ thuª ngoµi: lµ TSC§ ®i thuª ®Ó sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh theo hîp ®ång ®· ký kÕt. Tuú theo hîp ®ång thuª mµ TSC§ ®i thuª ®­îc chia thµnh: * TSC§ thuª tµi chÝnh: lµ c¸c TSC§ ®i thuª nh­ng doanh nghiÖp cã quyÒn kiÓm so¸t vµ sö dông l©u dµi theo c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång thuª. Theo th«ng lÖ TSC§ ®­îc gäi µ thuª tµi chÝnh nÕu nã tho¶ m·n mét trong bèn ®iÒu sau: + QuyÒn së h÷u TSC§ thuª ®­îc chuyÓn cho bªn ®i thuª khi hÕt h¹n hîp ®ång. + Hîp ®ång cho phÐp bªn ®i thuª ®­îc chän mua TSC§ thuª víi gi¸ thÊp h¬n gi¸ thùc tÕ cñ TSC§ thuª t¹i thêi ®iÓm mua l¹i. + Thêi h¹n thuª theo hîp ®ång Ýt nhÊt ph¶i b»ng 3/4 (75%) thêi gian h÷u dông cña tµi s¶n thuª. + Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n chi theo hîp ®ång Ýt nhÊt ph¶i b»ng 90% gi¸ trÞ cña TSC§ thuª. * TSC§ thuª ho¹t ®éng: lµ TSC§ thuª kh«ng tho¶ m·n bÊt cø ®iÒu kho¶n nµo cña hîp ®ång thuª tµi chÝnh nh­ ®· nãi ë trªn. Bªn ®i thuª chØ d­îc qu¶n lý, sö dông trong thêi h¹n hîp ®ång vµ ph¶i hoµn tr¶ khi kÕt thóc hîp ®ång. 2.1.3. Ph©n lo¹i TSC§ theo ®Æc tr­ng kü thuËt Theo ®Æc tr­ng kü thuËt, c¸c TSC§ ®­îc chia thµnh tõng lo¹i sau: - §èi víi TSC§ h÷u h×nh gåm : + Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc. + M¸y mãc, thiÕt bÞ. + Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i truyÒn dÉn. + ThiÕt bÞ dông cô qu¶n lý. + C©y l©u n¨m, gia sóc c¬ b¶n. + TSC§ kh¸c. - §èi víi TSC§ v« h×nh gåm: + QuyÒn sö dông ®Êt. + Chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp. + B»ng ph¸t minh s¸ng chÕ. + Chi phÝ nghiªn cøu ph¸t triÓn. + Chi phÝ vÒ lîi thÕ th­¬ng m¹i. + TSC§ v« h×nh kh¸c. Lo¹i TSC§ cã t¸c dôn riªng nh­ng môc ®Ých cña tÊt c¶ c¸c c¸ch ph©n lo¹i ®Òu ®Ó t¨ng c­êng qu¶n lý TSC§. 2.2. §¸nh gi¸ TSC§. §¸nh gi¸ TSC§ lµ biÓu hiÖn gi¸ trÞ TSC§ b»ng tiÒn teo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. §¸nh gi¸ TSC§ lµ ®iÒukiÖn cÇn thiÕt ®Ó h¹ch to¸n TSC§, trÝch khÊu hao vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông TSC§ trong doanh nghiÖp. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý TSC§ trong qu¸ tr×nh sö dông, TSC§ ®­îc ®¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i. 2.2.1. Nguyªn gi¸ TSC§. Nguyªn gi¸ TSC§ lµ toµn bé chi phÝ b×nh th­êng vµ hîp lý mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã TSC§, ®­a TSC§ vµo vÞ trÝ s½n sµng sö dông. Nguyªn gi¸ TSC§ trong tõng tr­êng hîp cô thÓ ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: - §èi víi TSC§ mua s¾m (kÓ c¶ tr­êng hîp mua TSC§ míi hay ®· dïng). Lµ toµn bé chi phÝ tõ khi mua ®Õn khi TSC§ ®­îc ®­a vµo sö dông bao gåm gi¸ mua, thuÕ nhËp khÈu, thuÕ tr­íc b¹, chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö (nÕu cã). Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh mua s¾m kh«ng bao gåm thuÕ GTGT ®Çu vµo, hoÆc thuÕ GTGT ë kh©uhËp khÈu khimua TSC§ (nÕu TSC§ nµy ®­îc dïng cho môc ®Ých s¶n xuÊt, kinh doanh hµng hãa, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ). Tr­êng hîp doanh nghiÖp nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc TSC§ kh«ng dïng cho môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh hµng hãa, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT hoÆc sö dông cho c¸c môc ®Ých sù nghiÖp, dù ¸n, phóc lîi, th× nguyªn gi¸ TSC§ bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo vµ thuÕ GTGT ë kh©u nhËp khÈu khi mua TSC§. §èi víi TSC§ h÷u h×nh x©y dùng míi, nguyªn gi¸ ®­îc h¹ch to¸n thµnh 2 phÇn : + Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm x©y l¾p vµ c¸c chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö theo thiÕt kÕ kü thuËt sau khi trõ phÇn gÝa trÞ thu håi cña s¶n phÈm ch¹y thö (nÕu cã). + PhÇn chªnh lÖch do ®¸nh gi¸ trÞ c«ng tr×nh theo mÆt b»ng gi¸ khi ®­a c«ng tr×nh vµo sö dông (®­îc cÊp qu¶n lý cã thÈm quyÒn duyÖt y- §èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc). Nguyªn gi¸ TSC§ x©y dùng míi kh«ng bao gåm thuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu TSC§ nµy ®­îc dïng cho môc ®Ých s¶n xuÊt, kinh doanh hµng hãa, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ). Tr­êng hîp doanh nghiÖp nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, hoÆc TSC§ kh«ng dïng cho môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh, hµng hãa dÞch vô chÞu thuÕ GTGT th× nguyªn gi¸ TSC§ bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo cña TSC§. - §èi víi TSC§ h÷u h×nh tù chÕ: Nguyªn gi¸ gåm gi¸ thµnh thùc tÕ (gi¸ trÞ quyÕt to¸n) cña TSC§ tù chÕ vµ chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö hîp lý, hîp lÖ (nÕu cã). Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh tù chÕ kh«ng bao gåm thuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu TSC§ nµy ®­îc dïng cho môc ®Ých s¶n xuÊt, kinh doanh hµng hãa, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ). Tr­êng hîp doanh nghiÖp nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc TSC§ kh«ng dïng cho môc ®Ých s¶n xuÊt, kinh doanh hµng hãa, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT th× nguyªn gi¸ TSC§ bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo cña TSC§. - §èi víi TSC§ nhËn cña ®¬n vÞ kh¸c gãp vèn liªn doanh th× nguyªn gi¸ lµ gi¸ trÞ tho¶ thuËn cña c¸c bªn liªn doanh céng vãi c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, l¾p ®Æt ch¹y thö (nÕu cã). - §èi víi TSC§ ®­îc cÊp. Nguyªn gi¸ lµ gi¸ ghi trong “biªn b¶n bµn giao TSC§” cña ®¬n vÞ cÊp vµ chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö (nÕu cã). - §èi víi TSC§ ®­îc tÆng biÕu Nguyªn gi¸ lµ gi¸ tÝnh to¸n trªn c¬ së gÝ thÞ tr­êng cña c¸c TSC§ t­¬ng ®­¬ng. - §èi víi TSC§ thuª tµi chÝnh: Nguyªn gi¸ ®­îc x¸c ®Þnh tuú thuéc vµo ph­¬ng thøc thuª (thuª mua, thuª trùc tiÕp, thuª qua c«ng ty cho thuÕ TSC§...) vµ tuú thuéc vµo néi dung ghi trong hîp ®ång tµi s¶n. Tr­êng hîp thuª TSC§ trùc tiÕp, nguyªn gi¸ ghi sæ TSC§ ®i thuª ®­îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña hîp ®ång. ViÖc ghi sæ TSC§ theo nguyªn gi¸ cho phÐp ®¸nh gi¸ tæng qu¸t n¨ngùc s¶n xuÊt, tr×nh ®é trang bÞ c¬ së vËt chÊt, kü thuËt vµ quy m« cua rdn. ChØ tiªu nguyªn gi¸ cßn lµ c¬ së ®Ó tÝnh khÊu hoa, theo dâi t×nh h×nh thu håi vèn ®Çu t­ ban ®Çu vµ x¸c ®Þnh hiÖu suÊt sö dông TSC§. KÕ to¸n TSC§ ph¶i triÖt dÓ t«n träng nguyªn t¾c ghi theo nguyªn gi¸. Nguyªn gi¸ cña tõng ®èi t­îng TSC§ ghi trªn sæ vµ b¸o c¸o kÕ to¸n chØ ®­îc x¸c dÞnh mét lÇn khi t¨ng tµi s¶n vµ kh«ng thay ®æi trong suèt thêi gian tån t¹i cña tµi s¶n t¹i doanh nghiÖp, trõ c¸c tr­êng hîp sau: + §¸nh gi¸ l¹i TSC§. + X©y dùng trang bÞ thªm cho TSC§. + C¶i t¹o, n©ng cÊp lµm t¨ng n¨ng lùc vµ kÐo dµi thêi gian h÷u dông cña TSC§. + Th¸o dì bít mét sè bé phËn lµm gi¶m gi¸ trÞ TSC§. 2.2.2. Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§. Trong qu¸ tr×nh sö dông TSC§, gi¸ trÞ cña nã bÞ hao mßn dÇn vµ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú, do ®ã gi¸ trÞ cña TSC§ sÏ bÞ gi¶m dÇn. V× vËy, yªu cÇu qu¶n lý vµ sö dông t­c ®Æt ra lµ cÇn x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®Ó tõ dã cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc n¨ng lùc s¶n xuÊt thùc cña TSC§ trong doanh nghiÖp. Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ = Nguyªn gi¸ cña TSC§ - Sè khÊu hao luü kÕ cña tµi s¶n Trong ®ã, sè ®· hao mßn chÝnh lµ phÇn gi¸ trÞ cña TSC§ ®· ®­îc tÝnh to¸n, ph©n bæ vµo chi phÝ kinh doanh ®Ó thu håi chi phÝ ®Çu t­ trong qu¸ tr×nh sö dông hay nãi c¸ch kh¸c chÝnh lµ sè ®· khÊu hao cña TSC§. Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ cã thÓ thay ®æi khi doanh nghiÖp thùc hiÖn ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. ViÖc ®iÒu chØnh gi¸ trÞ cßn l¹i ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc : Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ sau khi ®¸nh gi¸ l¹i = Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ tr­íc khi ®¸nh gi¸ x Gi¸ ®¸nh l¹i cña TSC§ Nguyªn gi¸ cò cña TSC§ Ngoµi ra, gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ cßn ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ®¸nh gi¸ l¹i dùa vµo biªn b¶n kiÓm kª va ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. 3. Néi dung kÕ to¸n TSC§ u c¸c quy ®Þnh sè hiÖu cña TSC§. - Cã thÓ ®¸nh sè hiÖu TSC§ b»ng c¸ch dïng ch÷ sè la m·, ch÷ sè ký hiÖu lo¹i, ch÷ c¸i lµm ký hiÖu nhãm vµ kÌm theo mét sè thø tù ®Ó chØ ®èi t­îng TSC§ (trong mçi nhãm, tõng ®èi t­îng ghi TSC§ ®­îc ký hiÖu theo thêi gian x©y dùng hay mua s¾m TSC§ ®ã. Cã thÓ ®¸nh sè hiÖu TSC§ b»ng c¸ch dïng c¸c tµi kho¶n cÊp 1, cÊp 2 vÒ TSC§ ®Ó chia lo¹i, nhãm TSC§ kÌm theo mét d·y sè nhÊt ®Þnh trong d·y sè tù nhiªn ®Ó ký hiÖu ®èi t­îng ghi TSC§.3.1. H¹ch to¸n chi tiÕt TSC§. Yªu cÇu qu¶n lý TSC§ trong ®¬n vÞ ®ßi hái ph¶i kÕ to¸n chi tiÕt TSC§ th«ng qua kÕ to¸n chi tiÕt TSC§, kÕ to¸n sÏ cung cÊp nh÷ng chØ tiªu quan träng vÒ c¬ cÊu TSC§, t×nh h×nh ph©n bæ TSC§, sè l­îng vµ t×nh tr¹ng chÊt l­îng cña TSC§ còng nh­ t×nh h×nh b¶o qu¶n, tr¸ch nhiÖm cña c¸c bé phËn vµ c¸ h©n trong viÖc b¶o qu¶n vµ sö dông TSC§. C¸c chØ tiªu quan träng ®ã lµ c¨n cø ®Ó doanh nghiÖp c¶i tiÕn, trang bÞ vµ sö dông TSC§, ph©n bæ chÝnh x¸c sè khÊu hao x¸c ®Þnh vµ n©ng cao chÊt l­îng vËt chÊt trong viÖc b¶o qu¶n vµ sö dông. Néi dung chÝnh cña tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi tiÕt tµi s¶n cè ®Þnh bao gåm: - §¸nh sè TSC§. KÕ to¸n chi tiÕt TSC§ ë bé phËn kÕ to¸n doanh nghiÖp vµ c¸c ®¬n vÞ, bé phËn sö dông TSC§. 3.1.1. §¸nh sè tµi s¶n cè ®Þnh. §¸nh sè TSC§ lµ quy ®Þnh cho mçi tµi s¶n cão dÞnh mét hiÖu t­¬ng øng theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. ViÖc ®¸nh sè TSC§ ®­îc tiÕn hµnh theo tõng ®èi t­îng tµi s¶n cè ®Þnh (gäi lµ ®èi t­îng ghi TSC§). Mçi ®èi t­îng TSC§ kh«ng ph©n biÖt ®ang sö dông hay dù tr÷ ®Òu ph¶i cã sè hiÖu riªng. Sè hiÖu cña mçi ®èi t­îng ghi TSC§ kh«ng thay ®æi trong suèt thêi gian sö dông hay b¶o qu¶n t¹i ®¬n vÞ. Trong thùc tÕ cã thÓ cã rÊt nhiÒ 3.1.2.KÕ to¸n chi tiÕt TSC§ ë bé phËn kÕ to¸n vµ c¸c ®Þa ®iÓm sö dông: ë phßng ban kÕ to¸n, kÕto¸n chi tiÕt TSC§ ®­îc thùc hiÖn ë thÎ TSC§ (mÉu sè 02- TSC§/BD). ThÎ TSC§ dïng ®Ó theo dâi chi tiÕt tõng TSC§ cña tõng ®¬n vÞ , t×nh h×nh thay dæi nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ hao mßn ®· trÝch hµng n¨m cña tõng TSC§ cña ®¬n vÞ. ThÎ TSC§ do kÕ to¸n TSC§ lËp cho tõng ®èi t­îng ghi TSC§. C¨n cø ®Ó kÕ to¸n lËp thÎ TSC§ lµ: - Biªn b¶n giao nhËn TSC§. - Biªn b¶n thanh to¸n TSC§. - Biªn b¶n giao nhËn TSC§ söa ch÷a lín h×nh thµnh. Ngoµi ra, c¨n cø ®Ó lËp thÎ TSC§ cßn gåm c¸c chøng tõ nh­: - Biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. - B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ kÕ ho¹ch TSC§ - C¸c tµi liÖu kû luËt kh¸c cã liªn quan. T¹i c¸c ®Þa ®iÓm sö dông TSC§, ®Ó theo dâi ®Þa ®iÓm ®Æt TSC§. T×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ do tõng ®¬n vÞ, bé phËn ph©n x­ëng (®éi, tr¹i) hoÆc phßng ban mçi ®¬n vÞ sö dông ph¶i më mét sæ riªng sæ TSC§ trong ®ã ghi TSC§ t¨ng, gi¶m cña ®¬n vÞ m×nh theo tõng chøng tõ, t¨ng, gi¶m TSC§ theo tr×nh tù thêi gian ph¸t sinh ng­îc. C¸c b­íc tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi tiÕt bao gåm: - §¸nh sè hiÖu cho tµi s¶n. - LËp thÎ TSC§ vµ vµo sæ chi tiÕt TSC§ theo tõng ®èi t­îng. 3.2. KÕ to¸n tæng hîp t¨ng, gi¶m TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh. Ngoµi kÕ to¸n chi tiÕt TSC§, ®Ó ®¶m b¶o sù ®ång bé trong c«ng t¸c kÕ to¸n, gióp cho viÖc h¹ch to¸n chung toµn doanh nghiÖp th× kÕ to¸n ph¶i ph¶n ¸nh kÞp thêi, chÆt chÏ, chÝnh x¸c sù biÕn ®éng vÒ gi¸ trÞ TSC§ trªn sæ kÕ to¸n b»ng viÖc h¹ch to¸n tæng hîp TSC§ ®Ó kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô t¨ng, gi¶m TSC§, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n chÝnh sau: - Tµi kho¶n 211: Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh. - Tµi kho¶n 212: Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh. - Tµi kho¶n 213: Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. - Tµi kho¶n 214: Hao mßn TSC§. Ngoµi ra, ®Ó ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng TSC§ vµ trÝch khÊu hao TSC§ ng­êi ta cßn quy ®Þnh sö dông c¸c tµi kho¶n cã liªn quan nh­ tµi kho¶n 111, 112, 241, 331, 341, 342, 411. *Nguyªn t¾c chung trong kÕ to¸n TSC§ lµ: + ViÖc ghi chÐp trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tµi s¶n (TK 211, 212, 213) lµ ghi theo nguyªn gi¸. + Tr­êng hîp sö dông vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, quü xÝ nghiÖp ®Ó ®Çu t­ TSC§ th× ®ång thêi víi viÖc ghi t¨ng TSC§ lµ viÖc ghi chuyÓn nguån ®Ó t¨ng nguån kinh doanh. Cßn viÖc sö dông vèn tõ khÊu hao, vèn kinh doanh th× kh«ng h¹ch to¸n t¨ng nguån vèn. + ViÖc h¹ch to¸n khÊu hao ®ång thêi víi h¹ch to¸n hao mßn TSC§ trªn TK 214. + ChØ ®iÒu chØnh nguyªn gi¸ TSC§ khi quyÕt ®Þnh ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ cña cÊp trªn cã thÈm quyÒn. * KÕ to¸n tæng hîp t¨ng TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh. Trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay cã nhiÒu tr­êng hîp t¨ng TSC§ nh­: x©y dùng nhµ x­ëng, mua s¾m m¸y mãc, thiÕt bÞ, c¸c ®¬n vÞ kh¸c gãp vèn liªn doanh b»ng TSC§, ®­îc biÕu tÆng.. tõng tr­êng hîp t¨ng TSC§ ®Òu ®­îc kÕ to¸n ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp thêi trªn c¬ së c¸c chøng tõ nh­ ho¸ ®¬n mua s¾m TSC§, c¸c ho¸ ®¬n chi tiÕt vÒ c¸c chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö vµ c¸c tµi liÖu kh¸c cã liªn quan. *KÕ to¸n tæng hîp gi¶m TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh. TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh cña doanh nghiÖp gi¶m ®i do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau nh­: nh­îng b¸n, thanh lý, mÊt m¸t, ph¸t hiÖn thiÕu khi kiÓm kª, ®em gãp vèn liªn doanh, ®iÒu chuyÓn cho ®¬n vÞ kh¸c.... mäi tr­êng hîp gi¶m ®Òu ph¶i lµm ®Çy ®ñ tñ tôc x¸c ®Þnh ®óng c¸c kho¶n thiÖt h¹i, chi phÝ thu nhËp (nÕu cã) vµ tuú tr­êng hîp cô thÓ ®Ó kÕ to¸n ghi sæ. Tr×nh tù kÕ to¸n t¨ng gi¶m TSC§ v« h×nh, TSC§ h÷u h×nh ®­îc biÓu diÔn ë s¬ ®å d­íi ®©y: (1a) :Mua TSC§ (1b): ThuÕ VAT ph¶i nép khi mua TSC§ (theo ph­¬ng thøc khÊu trõ). (2) : NhËn TSC§ ®­îc cÊp, liªn doanh tÆng biÕu. (3): TSC§ x©y dùng hoµn thµnh bµn giao. (4): NhËn l¹i TSC§ gãp vèn liªn doanh ng¾n h¹n, dµi h¹n, TSC§ cho thuª tµi chÝnh. (5): ChuyÓn TSC§ thuª tµi chÝnh thµh TSC§ tù cã. (6): Gãp vèn liªn doanh b»ng TSC§. (7): Cho thuª TSC§ tµi chÝnh. (8): Thanh lý, nh­îng b¸n TSC§. (9): TSC§ thiÕu chê xö lý. TK 111, 112 341, 331 TK 411 TK 241 TK 128, 222, 228 TK 212 TK 133 TK 211, 133 TK 214 TK 412 TK 128, 222 TK 228 TK 821 TK 138 (1381) TK 214 1a 6 1b 2 7 3 8 4 9 5 3.3. KÕ to¸n khÊu hao vµ hao mßn TSC§ 3.3.1.Hao mßn TSC§. TSC§ tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ bÞ t¸c ®éng bëi nhiÒu yÕu tè bÞ gi¶m gi¶m gi¸ trÞ sö dông hay nãi c¸ch kh¸c TSC§ bÞ hao mßn dÇn. Hao mßn cã 2 lo¹i: - Hao mßn h÷u h×nh lµ sù hao mßn vËt chÊt trong qu¸ tr×nh sö dông, bÞ hao mßn, h­ háng tõng bé phËn vµ mÊt dÉn gi¸ trÞ sö dông ban ®Çu. - Hao mßn v« h×nh lµ sù gi¶m gi¸ TSC§ do sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt ®· cho ra ®êi nh÷ng tµi s¶n thay thÕ cã tÝnh n¨ng, c«ng dông tèt h¬n vµ gi¸ thµnh rÎ h¬n, nh÷ng TSC§ mµ doanh nghiÖp ®ang sö dông. Hao mßn v« h×nh ph¸t triÓn nhanh hay chËm phô thuéc vµo nhÞp ®é ph¸t triÓn cña tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ sù t¨ng n¨ng suÊt cña nh÷ng TSC§ cïng lo¹i. ChÝnh v× vËy, doanh nghiÖp cÇn ph¶i nhËn thøc ®óng hao mßn TSC§ ®ång thêi ph¶i x©y dùng vµ sö dông mét c¸ch hîp lý c¶ 2 yÕu tè hao mßn h÷u h×nh vµ hao mßn v« h×nh ®Ó x¸c ®Þnh ®óng thêi gian h÷u Ých cña TSC§. 3.3.2. KhÊu hao TSC§. KhÊu hao TSC§ lµ sù biÓu hiÖn b»ng tiÒn gi¸ trÞ hao mßn TSC§. ViÖc tÝnh khÊu hao TSC§ lµ nh»m thu håi l¹i vèn ®Çu t­ trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó t¸i s¶n xuÊt TSC§ khi TSC§ bÞ h­ háng ph¶i thanh lý, lo¹i bá khái qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. 3.3.3. C¸c ph­¬ng ph¸p khÊu hao. - Ph­¬ng ph¸p khÊu hao tuyÕn tÝnh. - Ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo s¶n l­îng. - Ph­¬ng ph¸p khÊu hao nhanh. Tuú vµo ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh mµ mçi doanh nghiÖp lùa chän cho m×nh mét ph­¬ng ph¸p khÊu hao cho phï hîp. HiÖn nay, theo quyÕt ®Þnh sè 166/1999/Q§- BTC ngµy 3012/1999 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh. Møc khÊu hao hµng n¨m cña doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: MK = NG/T Trong ®ã MK: møc khÊu hao trung b×nh hµng n¨m cña TSC§. NG: nguyªn gi¸ cña TSC§. T: thêi gian sö dông ®Þnh møc TSC§. Khi ®ã: Møc khÊu hao hµng th¸ng = Møc khÊu hao hµng n¨m 12 Tû lÖ khÊu hao tµi kho¶n hµng n¨m ®­îc tÝnh nh­ sau: TK = MK x 100 = 1 x 100 NG T Nh­ vËy viÖc nghiªn cøu c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§ lµ mét c¨n cø quan träng phôc vô cho ng­êi qu¶n lý vµ kÕ to¸n TSC§ quyÕt ®Þnh viÖc thu håi vµ b¶o toµn vèn cè ®Þnh ®ã còng lµ c¨n cø phôc vô viÖc lËp kÕ ho¹ch kh©óhao TSC§ cña doanh nghiÖp. 3.3.4.KÕ to¸n tæng hîp khÊu hao vµ hao mßn TSC§. KÕ to¸n khÊu hao vµ hao mßn TSC§ ®­îc ph¶n ¸nh ®ång thêi trªn TK “214”- Hao mßn TSC§ vµ ®­îc ph¶n ¸nh qua s¬ ®å sau: (1): TrÝch khÊu hao TSC§ (2): NhËn TSC§ trong néi bé ®· khÊu hao (3): Gi¶m TSC§ ®· khÊu hao (4):KhÊu hao nép cÊp trªn (nÕu kh«ng ®­îc hoµn tr¶) §Ó theo dâi viÖc sö dông nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n ng­êi ta sö dông TK ngoµi b¶ng 009. Bªn nî: nguån vèn khÊu hao gi¶m. Bªn cã: Nguån vèn hÊu hao t¨ng. Sè d­ bªn cã: Nguån khÊu hao hiÖn cßn ë doanh nghiÖp. 3.4. KÕ to¸n söa ch÷a TSC§: TSC§ lµ nh÷ng t­ liÖu lao ®éng chñ yÕu cã thêi gian sö dông l©u dµi, chóng chÞu ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña nh÷ng t¸c ®éng c¬, lý, ho¸ häc lµm cho TSC§ bÞ hao TK 214 TK 821, 138 TK 222, 228 TK 627, 641, 642 (1) TK 211, 213 TK 241 TK 142, 335 TK 111, 112, 338 TK 411 TK 211 TK 009 (3) (2) (4) (1b) (4b) mßn, h­ háng dÇn. §Ó ®¶m b¶o cho TSC§ ho¹t ®éng ®­îc b×nh th­êng trong suèt thêi gian sö dông, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh söa ch÷a nh÷ng bé phËn hao mßn, h­ háng ®ã. Tuy nhiªn, trong ho¹t ®éng söa ch÷a cã ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ ph¸t sinh liªn quan tíi TSC§ v× vËy h¹ch to¸n cÇn tu©n theo c¸c chuÈn mùc chung: Mét lµ, c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn TSC§ nÕu chØ ®­îc h¹ch to¸n vµo TSC§ nÕu nh­ chóng thùc sù c¶i thiÖn t×nh tr¹ng hiÖn h÷u cña TSC§ ®ã, thªm vµo tr¹ng th¸i tiªu chuÈn ban ®Çu cña TSC§ ®ã nh­: Thay ®æi mét bé phËn cña tµi s¶n lµm cho thêi gian h÷u Ých cña chóng ®­îc t¨ng lªn, bao gåm c¶ viÖc t¨ng c«ng suÊt cu¶ chóng. C¶i tiÕn c¸c bé phËn cña m¸y mãc, thiÕt bÞ lµm t¨ng mét c¸ch ®¸ng kÓ l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. ViÖc ¸p dông quy tr×nh s¶n xuÊt míi lµm gi¶m c¬ b¶n c¸c chi phÝ s¶n xuÊt. Hai lµ, c¸c chi phÝ söa ch÷a b¶o d­ìng TSC§, nh»m môc ®Ých kh«i phôc hoÆc b¶o tån kh¶ n¨ng, ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ tµi s¶n tõ tr¹ng th¸i tiªu chuÈn ban ®Çu cho nªn chóng ®­îc h¹ch to¸n nh­ mét chi phÝ ph¸t sinh. C¸c doanh nghiÖp c¨n cø vµo quy m«, tÝnh chÊt cña c«ng viÖc söa ch÷a ®Ó ph©n thµnh: Söa ch÷a th­êng xuyªn TSC§ lµ c«ng viÖc söa ch÷a mang tÝnh th­êng xuyªn chi phÝ söa ch÷a nhá ®Ó gi÷ cho TSC§ tr¹ng th¸i b×nh th­êng. Do chi phÝ th­êng xuyªn ph¸t sinh ®Òu ®Æn vµ gi¸ trÞ nhá nªn ®­îc h¹ch to¸n th¼ng vµo cho c¸c ®èi t­îng sö dông TSC§ ®ã. Söa ch÷a lín TSC§: cã gi¸ trÞ t­¬ng ®èi lín, viÖc söa ch÷a tiÕn hµnh cã ®Þnh kú hµng n¨m hoÆc vµi ba n¨m mét lÇn theo kÕ ho¹ch ®· dù to¸n trong thêi gian tiÕn hµnh söa ch÷a lín cã khi ph¶i ngõng ho¹t ®éng mét thêi gian. §Ó theo dâi qu¸ tr×nh söa ch÷a lín TSC§, doanh nghiÖp ®­îc më TK 241(TK 2413) “x©y dùng c¬ b¶n dë dang” ®Ó h¹ch to¸n. Tuú theo quy m«, tÝn chÊt cña c«ng viÖc söa ch÷a vµ tuú theo kh¶ n¨ng doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh söa ch÷a TSC§ theo c¸c ph­¬ng thøc tù lµm hoÆc thuª ngoµi. 3.4.1.KÕ to¸n söa ch÷a TSC§ theo ph­¬ng thøc tù lµm. Theo ph­¬ng thøc nµy c¸c doanh nghiÖp ph¶i chi ra c¸c chi phÝ söa ch÷a TSC§ nh­ vËt liÖu, phô tïng, tiÒn l­¬ng, b¶o hiÓm x· héi.... tuû theo møc ®é chi phÝ nhiÒu hay Ýt mµ c¸ch h¹ch to¸n cã kh¸c nhau. 3.4.2. §èi víi söa ch÷a th­êng xuyªn. C¸c chi phÝ söa ch÷a th­êng xuyªn Ýt nªn chi phÝ söa ch÷a ®­îc ph¶n ¸nh trùc tiÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña bé phËn cã TSC§ söa ch÷a. KÕ to¸n ghi Nî TK 627, 641, 642. Cã TK 111, 112, 152. 3.4.3.§èi víi söa ch÷a lín TSC§. S¬ ®å kÕ to¸n söa ch÷a lín TSC§ TK 111, 112, 152, 153, 338 TK 627, 641, 642 TK 214 (2143- SCL TSC§) TK 142(1421) TK 627, 641, 642 TK 331 Chi phÝ söa ch÷a tù lµm Chi phÝ söa ch÷a th­êng xuyªn Chi phÝ söa ch÷a lín TK 627, 641, 642 vµo chi phÝ tr¶ tr­íc Gi¸ thµnh c«ng tr×nh SCL kÕt chuyÓn SCL hoµn thµnh Gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng tr×nh TK 627, 641, 642 Thuª ngoµi Chi phÝ söa ch÷a lín Chi phÝ SCL TSC§ TrÝch tr­íc Chªnh lÖch, ghi gi¶ CP Vµo CP SXKD Ph©n bæ dÇn 3.4.4. KÕ to¸n söa ch÷a TSC§ theo ph­¬ng thøc cho thÇu. S¬ ®å kÕ to¸n söa ch÷a TSC§ theo ph­¬ng thøc cho thÇu% 3.5. Sæ kÕ to¸n ¸p dông 3.5.1 Tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc NhËt ký Sæ c¸i TK 142 Vµo CP SXKD Ph©n bæ dÇn TK 331 TK 241 (2413) kÕt chuyÓn Gi¸ thµnh c«ng tr×nh SCL TK 627, 641, 642 TK 335 SCL TSC§ TrÝch tr­íc CP Hoµn thµnh Sè tiÕn ph¶i tr¶ cho ng­êi nhËn thÇu Gi¸ thµnh c«ng tr×nh SCL B¸o c¸o kÕ to¸n B¶ng tæng hîp chøng tõ gèc NhËt ký – Sæ c¸i Chøng tõ gèc B¶ng tæng h¬p chi tiÕt Sæ (thÎ) H¹ch to¸n chi tiÕt Sæ quü 3.5.2 Tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc chøng tõ ghi sæ 3.5.2 Tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc nhËt ký chung 3.5.2 Tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc NhËt ký Chøng tõ PhÇn II: T×nh h×nh thùc tÕ vµ c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ t¹i c«ng ty t­ vÊn & thiÕt kÕ kiÕn tróc viÖt nam 1. ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 1.1 lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÎn C«ng ty t­ vÊn vµ thiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt nam ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 2847/Q§/UB ngµy 11/12/1996 cña UBND Thµnh phè Hµ néi vµ th«ng b¸o chuyÓn ®æi c«ng ty sè 111/TB-§KKD ngµy 02 th¸ng 6 n¨m 2000 do Së kÕ ho¹ch & ®Çu t­ Hµ néi cÊp. Ngµy 19 th¸ng 12 n¨m 1996 C«ng ty ®­îc Së kÕ ho¹ch ®Çu t­ Hµ néi cÊp giÊy ®¨ng ký kinh doanh sè 0466053 & ®¨ng ký kinh doanh chuyÓn ®æi sè 0103000058 ngµy 7 th¸ng 6 n¨m 2000 cña Së kÕ ho¹ch & ®Çu t­ Hµ néi. Chøng chØ hµnh nghÒ sè 82/BXD-CSXD cña Bé x©y dùng cÊp ngµy 26 th¸ng 3 n¨m 1997. C«ng ty cã trô së ®Æt t¹i: Sè 101-A7 Phè Mai dÞch-Ph­êng Mai DÞch- QuËn CÇu giÊy-Thµnh phè Hµ néi. Tr­íc n¨m 1996 C«ng ty tiÒn th©n lµ mét x­ëng thiÕt kÕ vµ x©y dùng trang trÝ néi ngo¹i thÊt c«ng tr×nh trùc thuéc C«ng ty KiÕn tróc ViÖt nam-Héi kiÕn tróc s­ ViÖt nam. X­ëng nµy cã tªn gäi lµ:V¨n phßng kiÕn tróc vµ x©y dùng- C«ng ty kiÕn tróc ViÖt nam. Sau mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn th× x­ëng nµy ®· t¸ch ra vµ thµnh lËp C«ng ty T­ vÊn vµ thiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt nam.Víi môc ®Ých ho¹t ®éng lµ nh»m khai th¸c triÖt ®Ó c¸c kh¶ n¨ng, tri thøc vµ kinh nghiÖm cu¶ ®éi ngò khoa häc kü thuËt, c¸n bé qu¶n lý, kinh doanh vµ ®éi ngò x©y dùng trang trÝ néi ngo¹i thÊt c«ng tr×nh. 1.2 ngµnh nghÒ kinh doanh Víi néi dung ngµnh nghÒ : - Trang trÝ néi ngo¹i thÊt c«ng tr×nh. - ThiÕt kÕ vµ t­ vÊn x©y dùng. - X©y dùng c¸c c«ng tr×nh d©n dông, c«ng nghiÖp, giao th«ng, thuû lîi. - Kh¶o s¸t ®Þa h×nh, ®Þa chÊt c«ng tr×nh, ®Þa chÊt thuû v¨n. - KiÓm ®Þnh ®¸nh gi¸ chÊt l­îng c«ng tr×nh, ®¸nh gi¸ vµ xö lý c¸c t¸c ®éng cña m«i tr­êng. - Xö lý chèng mèi, chèng thÊm vµ c¸c t¸c nh©n sinh ho¸ ¶nh h­ëng tíi c«ng tr×nh. - T­ vÊn ®Çu t­ x©y dùng; Hîp t¸c ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc trong lÜnh vùc x©y dùng. 1.3 Vèn C«ng ty lµ mét doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cã quy m« võa, cã vèn kinh doanh 2.000 triÖu ®ång (Trong ®ã :Vèn cè ®Þnh lµ 913 triÖu ®ång; Vèn l­u ®éng lµ 987 triÖu ®ång). 1.4 thÞ tr­¬ng cung cÊp Tuy ra ®êi vµ ho¹t ®éng ch­a l©u, nh­ng C«ng ty T­ vÊn vµ thiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt nam ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong t×m kiÕm thÞ tr­êng ho¹t ®éng, cã nhiÒu h×nh thøc huy ®éng vèn s¶n xuÊt, kinh doanh, ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm do C«ng ty s¶n xuÊt, kh«ng ngõng ®Çu t­ ®æi míi trang thiÕt bÞ, n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý cña c¸n bé, tay nghÒ kü s­, kiÕn tróc s­ vµ c«ng nh©n... ChÝnh nhê cã ®­êng lèi ®óng ®¾n ®i ®«i víi c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp, nªn doanh thu, lîi nhuËn,®ãng gãp cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc, vèn chñ së h÷u, l­¬ng c¸n bé c«ng nh©n cña c«ng ty kh«ng ngõng ®ùoc n©ng cao. §Õn nay C«ng ty ®· thùc sù ®øng v÷ng ®­îc trong m«i tr­êng c¹nh tranh khèc liÖt cña ngµnh x©y d­ng. 1.5 kÕt qu¶ kinh doanh mét sè n¨m gÇn ®©y T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh-Tµi chÝnh cña c«ng ty T­ vÊn vµ thiÕt kÕ kiÕn tróc Viªt nam cã thÓ ®­îc thÓ hiÖn khÊi qu¸t qua mét sè chØ tiªu. Sau ®©y lµ mét sè chØ tiªu c¬ b¶n cña doanh nghiÖp trong 3 n¨m gÇn ®©y. ChØ tiªu N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 1. Doanh thu 8.570 12.543 15.780 2.Lîi nhuËn 428 1280 2.367 3. C¸c kho¶n nép nhµ n­íc 449 820 1.222 4. L­¬ng b×nh qu©n trªn ®Çu ng­êi 1,35 1,5 1,85 5. Vèn chñ së h÷u 3.428 4.708 7.075 6. Nguyªn gi¸ Tµi s¶n cè ®Þnh 913 1.028 1.210 2. tæ chøc bé m¸y qu¶n lý 2.1 c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý C«ng ty cã 8 x­ëng ho¹t ®éng d­íi sù l·nh ®¹o cña Gi¸m ®èc vµ 3 phã gi¸m ®èc chñ tr× phô tr¸ch vÒ chuyªn m«n cïng tham gia víi c¸c kiÕn tróc s­, kü s­ vµ cö nh©n kinh tÕ. C«ng ty cã 86 c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ 50 c«ng nh©n. Sau ®©y gåm cã c¸c x­ëng ho¹t ®éng víi c¸c lÜnh vùc : - X­ëng 1 : ThiÕt kÕ quy ho¹ch, c«ng tr×nh giao th«ng - X­ëng 2 : ThiÕt kÕ c«ng tr×nh d©n dông. - X­ëng 3 : ThiÕt kÕ c«ng tr×nh c«ng nghiÖp thuû lîi - XÝ nghiÖp1: X©y dùng c¸c c«ng tr×nh ;Trang trÝ néi ngo¹i thÊt c«ng tr×nh - §éi 5 : §éi kh¶o s¸t ®o ®¹c kh¶o s¸t ®Þa chÊt, kiÓm ®Þnh chÊt l­îng - §éi 6 : Thi c«ng c¬ giíi - §éi 7 : §éi c¬ khÝ - §éi 8 : X©y l¾p. Tuy lµ doanh nghiÖp cã quy m« võa, nh­ng C«ng ty ®· chó träng ®Õn sù ph¸t triÓn l©u dµi. C¬ cÊu qu¶n lý C«ng ty ®­îc tæ chøc trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c: + Phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n trÞ doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. + Cã môc tiªu chiÕn thuËt thèng nhÊt. + Cã chÕ ®é tr¸ch nhiÖm râ rµng, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm c©n xøng víi nhau. + Cã sù chØ huy thèng nhÊt vµo mét ®Çu mèi, ®ång thêi cã sù mÒm dÎo vÒ tæ chøc. + B¶o ®¶m t¨ng hiÖu qu¶ trong kinh doanh cña C«ng ty. C«ng ty ®­îc qu¶n lý theo c¬ cÊu trùc tuyÕn - chøc n¨ng. Ban gi¸m ®èc C«ng ty ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c phßng chøc n¨ng, c¸c trî lý trong viÖc suy nghÜ, nghiªn cøu t×m c¸c gi¶i ph¸p tèi ­u cho nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p. Nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý do c¸c phßng chøc n¨ng nghiªn cøu ®Ò xuÊt, khi ®­îc Gi¸m ®èc th«ng qua sÏ biÕn thµnh mÖnh lÖnh ®­îc truyÒn ®¹t tõ trªn xuèng d­íi c¸c xÝ nghiÖp, c¸c ®éi cã liªn quan. C¸c phßng chøc n¨ng kh«ng cã quyÒn ra mÖnh lÖnh cho c¸c xÝ nghiÖp, c¸c ®éi, x­ëng s¶n xuÊt. §©y lµ kiÓu tæ chøc rÊt phï hîp víi C«ng ty hiÖn nay, Nã ph¸t huy n¨ng lùc chuyªn m«n cña c¸c bé phËn chøc n¨ng, võa ®¶m b¶o quyÒn chØ huy thèng nhÊt cña Gi¸m ®èc C«ng ty. Trong c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý C«ng ty c¬ b¶n cã 2 mèi liªn hÖ : 1. Liªn hÖ trùc thuéc: Lµ liªn hÖ gi÷a Ban gi¸m ®èc C«ng ty víi c¸n bé l·nh ®¹o c¸c phßng nghiÖp vô, c¸c xÝ nghiÖp vµ c¸c ®éi trùc thuéc; Lµ liªn hÖ gi÷a chØ huy c¸c bé phËn víi c¸c nh©n viªn. c«ng nh©n cña bé phËn ®ã. 2.Liªn hÖ chøc n¨ng: Lµ liªn hÖ gi÷a c¸c phßng víi nhau, gi÷a c¸c phßng víi c¸c xÝ nghiÖp, ®éi trùc thuéc trong qu¸ tr×ng chuÈn bÞ quyÕt ®Þnh cho Ban giÊm ®èc; Lµ liªn hÖ gi÷a c¸c phßng chøc n¨ngvíi c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc n¨ng cÊp d­íi, nh»m h­íng dÉn, gióp ®ì vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n: Phßng kü thuËt - C¸n bé kü thuËt ë xÝ nghiÖp, ®éi; Phßng kÕ to¸n - nh©n viªn kÕ to¸n xÝ nghiÖp, kÕ to©n ®éi. .. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña c«ng ty ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: Ban gi¸m ®èc C¸c phßng chøc n¨ng C¸c x­ëng C¸c ®éi trùc thuéc P. kÕ ho¹ch P. KÕ to¸n X­ëng TK 1 X­ëng TK 3 §éi kh¶o s¸t P. Kü thuËt P. VËt t­ X­ëng TK 2 XN X©y l¾p §éi thi c«ng c¬ giíi §éi c¬ khÝ §éi x©y l¾p 2.2 chøc n¨ng nhiÖm vô c¸c phßng ban Ban gi¸m ®èc C«ng ty ký kÕt hîp ®ång x©y dùng, sau ®ã giao nhiÖm vô s¶n xuÊt cho ®éi x©y dùng. Phßng kü thuËt cïng c¸n bé gi¸m s¸t cña ®éi tæ chøc nghiÖm thu,thùc hiÖn b¶o hµnh c«ng tr×nh. Phßng kÕ ho¹ch kÕt hîp víi phßng kÕ to¸n tµi chÝnh thùc hiÖn c«ng t¸c thanh quyÕt to¸n víi bªn A. 3 tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n 3.2 tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n. 3.2.1 c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n Toµn bé C«ng ty lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n. Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty ®¶m nhiÖm nh÷ng chøc n¨ng, nhiÖm vô h¹ch to¸n kÕ to¸n trong C«ng ty. Dùa trªn c¬ cÊu qu¶n lý cña toµn C«ng ty, bé m¸y kÕ to¸n ®­îc tæ chøc theo m« h×nh tËp trung hay cßn gäi lµ tæ chøc kÕ to¸n mét cÊp. C«ng ty chØ më mét bé sæ kÕ to¸n, tæ chøc mét bé m¸y kÕ to¸n ®Ó thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n h¹ch to¸n ë mäi phÇn hµnh kÕ to¸n. Phßng kÕ to¸n cña C«ng ty lµ toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n tõ thu nhËn, ghi sæ, xö lý th«ng tin trªn hÖ thèng b¸o c¸o ph©n tÝch vµ tæng hîp cña ®¬n vÞ. C¸c x­ëng, XÝ nghiÖp kh«ng cã bé m¸y vµ sæ s¸ch kÕ to¸n riªng mµ chØ cã nh©n viªn kÕ to¸n c¬ së cã nhiÖm vô h¹ch to¸n ban ®Çu theo chÕ ®é b¸o sæ. ViÖc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c sau: - §¶m b¶o sù chØ ®¹o toµn diÖn, th«ng nhÊt vµ tËp trung c«ng t¸c kÕ to¸n, thèng kª vµ h¹ch to¸n nghiÖp vô kü thuËt cña kÕ to¸n tr­ëng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn kÕ to¸n hoÆc th«ng tin kinh tÕ. - Gän nhÑ hîp lý theo h­íng chuyªn m«n ho¸, ®óng n¨ng lùc cña kÕ to¸n viªn. - Phï hîp víi tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý cña C«ng ty §ång thêi qua thùc tÕ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty mÊy n¨m qua, bé m¸y kÕ to¸n ®· chøng tá ®­îc tÝnh hîp lý vÒ mÆt tæ chøc. Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty ®· hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô cña m×nh. - Thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n theo ®óng quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc - Gióp ban Gi¸m ®èc C«ng ty h­íng dÉn, chØ ®¹o c¸c phßng x­ëng thùc hiÖn viÖc ghi chÐp ban ®Çu ®óng chÕ ®é, ®óng ph­¬ng ph¸p, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn chÕ ®é, thÓ lÖ qu¶n lý kinh tÕ, tµi chÝnh trong toµn C«ng ty. - Gióp ban Gi¸m ®èc C«ng ty tæ chøc c«ng t¸c th«ng tin kinh tÕ, h¹ch to¸n kinh tÕ, ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ vµ quyÕt to¸n. - L­u tr÷ b¶o qu¶n tèt hå s¬ tµi liÖu vµ qu¶n lý tËp trung thèng nhÊt sè liÖu kÕ to¸n thèng kª vµ cung cÊp c¸c sè liÖu ®ã cho c¸c c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn theo quy ®Þnh. - Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty gän nhÑ, ®¶m b¶o thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c phÇn hµnh kÕ toÊn, ph¸t huy hiÖu qu¶ lµ viÖc cña mçi thµnh viªn kÕ to¸n. Phßng kÕ to¸n cña C«ng ty cã 4 nh©n viªn. D­íi mçi x­ëng cã 1 nh©n viªn kÕ to¸n c¬ së. Mçi nh©n viªn kÕ to¸n ë phßng kÕ to¸n th­êng ®­îc ®¶m nhiÖm 1 ®Õn 2 phÇn hµnh kÕ to¸n : + Nh©n viªn kÕ to¸n tæng hîp; ®¶m nhËn phÇn hµnh kÕ to¸n tæng hîp, thanh to¸n vµ phÇn hµnh kÕ to¸n vèn, quü. + Nh©n viªn kÕ to¸n l­¬ng - chi phÝ - gi¸ thµnh: §¶m nhiÖm phÇn hµnh kÕ to¸n tiÒn l­¬ng, b¶o hiÓm x· héi, y tÕ vµ phÇn hµnh kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm. + Nh©n viªn kÕ to¸n quü tiÒn mÆt - TiÒn göi ng©n hµng. + Nh©n viªn kÕ to¸n ë c¸c x­ëng, ®éi: ë mçi x­ëng ®Òu cã 1 nh©n viªn kÕ to¸n chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña kÕ to¸n tr­ëng, ®¶m nhiÖm phÇn hµnh kÕ to¸n cña ®¬n vÞ c¬ së. Quan hÖ gi÷a c¸c lao ®éng trong bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty ®­îc thÓ hiÖn theo kiÓu trùc tuyÕn. KÕ to¸n tr­ëng trùc tiÕp ®iÒu hµnh c¸c nh©n viªn kÕ to¸n phÇn hµnh kh«ng th«ng qua kh©u trung gian (quan hÖ däc ). Gi÷a c¸c kÕ to¸n phÇn hµnh lµ quan hÖ ngang, mang tÝnh nghiÖp vô, C¸c kÕ to¸n phÇn hµnh ®Òu cã tr¸ch nhiÖm liªn hÖ víi kÕ to¸n tæng hîp, ®Ó hoµn thµnh ghi sæ tæng hîp vµ lËp b¸o c¸o ®Þnh kú chung. KÕ to¸n x­ëng cung cÊp c¸c sè liÖu ban ®Çu cña x­ëng cho kÕ to¸n phÇn hµnh. M« h×nh tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n t¹i C«ng ty T­ vÊn vµ thiÕt kÕ kiÕn tróc VN 3.2.2 chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c kÕ to¸n phÇn hµnh C«ng t­ vÊn thiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt nam lµ doanh nghiÖp thiÕt kÕ vµ x©y dùng trang trÝ néi ngo¹i thÊt c«ng tr×nh, x©y dùng c«ng tr×nh thùc nghiÖm cã quy m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh võa. §èi t­îng h¹ch to¸n lµ c¸c c«ng tr×nh, KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n tæng hîp tµi chÝnh KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh vËt t­ KÕ to¸n l­¬ng, chi phÝ, gi¸ thµnh KÕ to¸n quü tiÒn mÆt , ng©n hµng KÕ to¸n x­ëng ®éi trùc thuéc c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh, giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t­ vµ giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t­ ban ®Çu ®èi víi nh÷ng c«ng tr×nh thiÕt kÕ vµ tõ giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t­, tíi khi c«ng tr×nh hoµn thµnh ®­a vµo sö dông th× ®èi víi nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng, trang trÝ néi ngo¹i thÊt c«ng tr×nh. Bé phËn kÕ to¸n ®­îc tæ chøc chuyªn tr¸ch, hay cßn gäi lµ kÕ to¸n phÇn hµnh. Mçi phÇn hµnh kÕ to¸n cã khèi l­îng c«ng t¸c kÕ to¸n nh­ sau: KÕ to¸n tr­ëng: chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Nhµ n­íc, gi¸m ®èc vÒ mÆt nghiÖp vô ®ã lµ c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n. Tæ chøc ®iÒu hµnh c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n cña c«ng ty. KÕ to¸n lao ®éng tiÒn l­¬ng: Cã nhiÖm vô tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh, tæng hîp sè liÖu vÒ lao ®éng, thêi gian lao ®éng vµ kÕt qu¶ lao ®éng ; TÝnh l­¬ng, BHXH, c¸c kho¶n phô c¸p, trî cÊp. ...; Ph©n bæ chi phÝ lao ®éng cho c¸c ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh ; H­íng dÉn kiÓm tra c¸c nh©n viªn kÕ to¸n x­ëng thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ ghi chÐp ban ®Çu, më sæ s¸ch cÇn thiÕt vÒ lao ®éng, tiÒn l­¬ng; LËp c¸c b¸o c¸o cung cÊp c¸c sè liÖu vÒ lao ®éng tiÒn l­¬ng cho c¸c kÕ to¸n phÇn hµnh cã liªn quan kh¸c. KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh: Cã nhiÖm vô ghi chÐp, ph¶n ¸nh, tæng hîp sè liÖu vÒ sè l­îng, hiÖn tr¹ng vµ gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng, gi¶m vµ di chuyÓn tµi s¶n cè ®Þnh ; KiÓm tra viÖc sö dông, b¶o qu¶n, b¶o d­ìng tµi s¶n cè ®Þnh ; TÝnh to¸n vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§ hµng kú cho c¸c ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ ; Tham gia lËp dù to¸n söa ch÷a lín, ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh lý, nh­îng b¸n TSC§; H­íng dÉn, kiÓm tra c¸c x­ëng, phßng thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ ghi chÐp ban ®Çu, më c¸c sæ s¸ch cÇn thiÕt vÒ TSC§; Tham gia kiÓm kª, lËp b¸o c¸o ph©n tÝch t×nh h×nh trang bÞ, b¶o qu¶n vµ sö dông TSC§ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña TSC§. KÕ to¸n vËt t­: Cã nhiÖm vô tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh, tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh thu mua, vËn chuyÓn, nhËp, xuÊt, tån, tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña c¸c lo¹i vËt liÖu, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch vÒ cung øng vËt liÖu vÒ sè l­îng,chÊt l­îng, chñng lo¹i. ..h­íng dÉn kiÓm tra c¸c x­ëng thùc hiÖn ghi chÐp ban ®Çu, më sæ s¸ch cÇn thiÕt vÒ vËt liÖu nhÊt lµ nh÷ng vËt liÖu phô ; KiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é b¶o qu¶n, nhËp, xuÊt vËt liÖu, c¸c ®Þnh møc hao hôt, ®Ò xuÊt biÖn ph¸p xö lý vËt t­ thiÕu, thõa, ø ®äng, kÐm phÈm chÊt, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè l­îng, gi¸ trÞ vËt t­ tiªu hao vµ ph©n bæ hîp lý chi phÝ nµy cho c¸c ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ; Tham gia c«ng t¸c kiÓm kª, ®¸nh gi¸ vËt liÖu, lËp b¸o c¸o vÒ vËt t­ vµ tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh thu mua, b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông vËt t­. KÕ to¸n chi phÝ gi¸ thµnh: §©y lµ phÇn hµnh kÕ to¸n thuéc lo¹i phøc t¹p, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n. KÕ to¸n viªn thùc hiÖn phÇn hµnh nµy ®ßi hái ph¶i cã kiÕn thøc nhÊt ®Þnh vÒ c«ng nghÖ thi c«ng còng nh­ tæ chøc s¶n xuÊt cña C«ng ty. C«ng viÖc ®Çu tiªn cña phÇn hµnh kÕ to¸n lµ x¸c ®Þnh ®­îc ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh, ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p thÝch hîp tËp hîp, ph©n bæ chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh. Do s¶n phÈm x©y dùng cã ®Æc thï lµ s¶n phÈm ®¬n chiÕc, nªn tuú theo tÝnh chÊt x©y dùng, c¬ chÕ qu¶nlý cña mçi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh mµ x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cho phï hîp. NhiÖm vô kh¸c cña kÕ to¸n chi phÝ - gi¸ thµnh lµ tæ chøc ghi chÐp ph¶n ¸nh, tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng ®éi; tham gia vµo viÖc x©y dùng chØ tiªu h¹ch to¸n néi bé vµ giao chØ tiªu ®ã cho tõng c«ng tr×nh, tõng x­ëng, ®éi. .. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang, tÝnh gÝa thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh hoµn thµnh, tæng hîp kÕt qu¶ h¹ch to¸n kinh tÕ cña c¸c x­ëng, ®éi, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ kÕ ho¹ch gi¸ thµnh c«ng tr×nh thiÕt kÕ vµ x©y dùng; H­íng dÉn kiÓm tra c¸c x­ëng, tÝnh to¸n, ph©n lo¹i chi phÝ nh»m phôc vô cho viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh cho mçi s¶n phÈm thiÕt kÕ còng nh­ x©y dùng ®­îc khoa häc, nhanh chãng; LËp c¸c b¸o c¸o vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. (KÕ to¸n phÇn hµnh nµy cña C«ng ty ph¶i lËp thªm c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ vÒ chi phÝ, gi¸ thµnh ®Ó phôc vô kÞp thêi cho Ban gi¸m ®èc vµ Héi ®ång qu¶n trÞ )Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh, tõ ®ã t×m ra ®­îc biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n xuÊt. KÕ to¸n tæng hîp - Tµi chÝnh: Cã nhiÖm vô ghi chÐp, ph¶n ¸nh, tæng hîp sè liÖu vÒ c¸c hîp ®ång nhËn thÇu, thanh quyÕt to¸n c¸c phÇn c«ng viÖc, c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh víi bªn giao thÇu, vÒ c¸c lo¹i vèn, c¸c quü cña C«ng ty;X¸c ®Þnh kÕt qu¶ l·i lç cña tõng c«ng tr×nh, tõng kú h¹ch to¸n, theo dâi thanh to¸n víi ng©n s¸ch, víi ng©n hµng, víi ng­êi b¸n vµ trong néi bé c«ng ty; Ghi chÐp sæ c¸i, lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh theo quy ®Þnh, kiÓm tra l¹i tÝnh chÝnh x¸c cña c¸c b¸o c¸o cña C«ng ty tr­íc khi Gi¸m ®èc ký duyÖt, gióp kÕ to¸n tr­ëng dù th¶o c¸c v¨n b¶n vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tr×nh Gi¸m ®èc ®Ó ban hµnh ¸p dông trong C«ng ty nh­: Quy ®Þnh vÒ viÖc lu©n chuyÓn chøng tõ, quan hÖ cung cÊp sè liÖu kÕ to¸n gi÷a c¸c phßng, xÝ nghiÖp, ®éi trùc thuéc; KiÓm tra th­êng xuyªn viÖc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh trong C«ng ty; B¶o qu¶n l­u tr÷ hå s¬, tµi liÖu, sè liÖu kÕ toÊn, th«ng tin kinh tÕ vµ cung cÊp tµi liÖu cho c¸c bé phËn cã liªn quan kÓ c¶ cho bªn ngoµi. KÕ to¸n quü tiÒn mÆt - tiÒn göi ng©n hµng: Cã nhiÖm vô ghi chÐp, ph¶n ¸nh tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh thu - chi tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, tån quü tiÒn mÆt giao dÞch víi ng©n hµng c¾t chuyÓn sÐc, nép sÐc vµo ng©n hµng, lËp kÕ ho¹ch sö dông tiÒn mÆt, lÜnh tiÒn mÆt t­ ng©n hµng. ..®Þnh kú tham gia kiÓm quü tiÒn mÆt. KÕ to¸n x­ëng, ®éi trùc thuéc: Cã nhiÖm vô ghi chÐp, thu thËp tæng hîp sè liÖu vÒ sö dông c«ng nh©n, vËt t­ m¸y mãc trong ph¹m vi xÝ nghiÖp, ®éi trùc thuéc; tham gia kiÓm kª ®¸nh gi¸ c«ng tr×nh dë dang, cung cÊp c¸c tµi liÖu thuéc phÇn viÖc cña m×nh cho c¸c kÕ to¸n phÇn hµnh cña C«ng ty. 3.3 tæ chøc vËn dông hÖ thèng chøng tõ t¹i ®¬n vÞ. S¶n phÈm chñ yÕu cña C«ng ty lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh do ®ã hÖ thèng chøng tõ kÕ to¸n mang tÝnh ®Æc thï sau : - Chøng tõ kÕ to¸n víi vËt liÖu + PhiÕu nhËp kho: Nh»m x¸c nhËn sè l­îng vËt t­, s¶n phÈm nhËp kho lµm c¨n cø ghi thÎ kho, thanh to¸n tiÒn hµng, x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm víi ng­êi cã liªn quan vµ ghi sæ kÕ to¸n. + PhiÕu xuÊt kho: Theo dâi chÆt chÏ sè l­îng vËt t­ s¶n phÈm, hµng ho¸ xuÊt kho cho c¸c bé phËn sö dông trong ®¬n vÞ, lµm c¨n cø ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ kiÓm tra viÖc sö dông, thùc hiÖn ®Þnh møc tiªu hao vËt t­. + Biªn b¶n kiÓm kª vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸: nh»m x¸c ®Þnh sè l­îng, chÊt l­îng vµ gi¸ trÞ vËt t­, s¶n phÈm hµng ho¸ cã ë kho t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª, lµm c¨n cø x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm trong viÖc b¶o qu¶n, xö lý vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ thõa thiÕu vµ ghi sæ kÕ to¸n. - Chøng tõ tiÒn l­¬ng + B¶ng chÊm c«ng: Theo dâi ngµy c«ng thùc tÕ lµm viÖc, nghØ viÖc ngõng viÖc, nghØ b¶o hiÓm x· héi. .. ®Ó cã c¨n cø tÝnh tr¶ l­¬ng, BHXH tr¶ thay l­¬ng cho tõng ng­êi, vµ qu¶n lý lao ®éng trong ®¬n vÞ. + PhiÕu lµm thªm giê: Lµ chøng tõ x¸c nhËn sè giê c«ng, ®¬n gi¸ vµ sè tiÒn lµm thªm ®­îc h­ëng cña tõng c«ng viÖc vµ lµ c¬ së ®Ó tÝnh tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. + B¶ng thanh to¸n l­¬ng: Lµ chøng tõ lµm c¨n cø thanh to¸n tiÒn l­¬ng phô cÊp cho ng­êi lao ®éng, kiÓm tra viÖc thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi lµ c¨n cø ®Ó thèng kª vÒ lao ®éng tiÒn l­¬ng. - Chøng tõ thanh to¸n tiÒn mÆt + PhiÕu thu: X¸c ®Þnh sè tiÒn mÆt, ngo¹i tÖ, vµng b¹c ®¸ quý thùc tÕ nhËp quü vµ lµm c¨n cø ®Ó thñ quü thu tiÒn, ghi sæ quü, kÕ to¸n ghi sæ c¸c kho¶n thu cã liªn quan. +PhiÕu chi: X¸c ®Þnh c¸c kho¶n tiÒn mÆt, ngo¹i tÖ, vµng b¹c ®¸ quý, thùc tÕ xuÊt quü vµ lµm c¨n cø ®Ó thñ quü xuÊt quü, ghi quü vµo sæ kÕ to¸n. + GiÊy ®Ò nghÞ t¹m øng: Lµ c¨n cø ®Ó xÐt duyÖt t¹m øng, lµm thñ tôc lËp phiÕu chi vµ xuÊt quü cho t¹m øng. + GiÊy thanh to¸n t¹m øng: Lµ b¶ng liÖt kª c¸c kho¶n tiÒn ®· nhËn t¹m øng vµ c¸c kho¶n ®· chi cña ng­êi nhËn t¹m øng, lµm c¨n cø thanh to¸n sè tiÒn t¹m øng vµ ghi sæ kÕ to¸n. + Biªn b¶n kiÓm kª quü nh»m x¸c nhËn tiÒn, vµng b¹c ®¸ quý, ngo¹i tÖ. tån quü thùc tÕ vµ sè thõa, thiÕu, trªn c¬ së ®ã t¨ng c­êng qu¶n lý quü vµ lµm c¬ sá quy tr¸ch nhiÖm vËt chÊt, ghi sæ kÕ to¸n sè chªnh lÖch. - Chøng tõ thanh to¸n tiÒn göi: + GiÊy b¸o nî, giÊy b¸o cã, vµ c¸c b¶ng sao kª cña ng©n hµng. 2. T×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ ë c«ng ty t­ vÊn & thiÕt kÕ kiÕn tróc viÖt nam 2.1. T×nh h×nh chung vÒ c«ng t¸c qu¶n lý TSC§ ë c«ng ty. 2.1.1.§Æc ®iÓm vµ t×nh h×nh trang bÞ TSC§ t¹i c«ng ty. Lµ mét c«ng ty x©y dùng cho nªn nh÷ng m¸y mãc, thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i á ®©y cã ®Æc ®iÓm vµ c«ng dông ®Æc thï cho ngµnh kiÕn tróc x©y dùng. HiÖn nay nguyªn gi¸ TSC§ cña c«ng ty lµ 1.210.000.000 ®. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, do chøc n¨ng vµ nhiÖm vô s¶n xuÊt cña c«ng ty më réng ®ßi hái ph¶i mua s¾m, n©ng cÊp, c¶i t¹o TSC§ ®Ó phôc vô cho c«ng viÖc. Nh»m ®¸p øng tèt nhu cÇu TSC§ cho s¶n xuÊt, c«ng ty vµ c¸c ®éi, ®¬n vÞ s¶n xuÊt trùc thuéc lu«n quan t©m ®Õn qu¶n lý vµ sö dông TSC§ mét c¸ch hîp lý, thùc hiÖn trong viÖc ghi chÐp, theo dâi sæ s¸ch vµ sö dông tèi ®a c«ng suÊt c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ. C«ng viÖc khÊu hao TSC§ ®­îc tÝnh to¸n t­¬ng ®èi chÝnh x¸c, t¹o nguån khÊu hao nh»m thu håi vµ t¸i ®Çu t­ TSC§. Thùc tÕ TSC§ t¨ng thªm t¹i c«ng ty 100% tù bæ sung. Do ®ã, tr¸ch nhiÖm cña c¸c nhµ qu¶n lý c«ng ty l¹i cµng ®ßi hái cao h¬n, ph¶i lµm sao ®Ó sö dông vèn cè ®Þnh mét c¸ch cã hiÖu qu¶, x©y dùng c«ng ty ngµy cµng v÷ng m¹nh cã ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng x©y dùng víi c¸c c«ng ty kh¸c, tù kh¼ng ®Þnh m×nh vµ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thêi më cöa. Tõ khi nÒn kinh tÕ n­íc ta chuyÓn tõ c¬ chÕ bao cÊp kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc ®Ó hoµn thµnh tèt c«ng viÖc cña m×nh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong sù ®æi míi nµy c«ng ty ®· tù xoay xë ®Ó c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. NÒn kinh tÕ cña ta ph¸t triÓn rÊt nhanh ®Æc biÖt lµ nh÷ng n¨m gÇn ®©y kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× c¬ së h¹ tÇng l¹i cµng ph¸t triÓn. V× vËy, c«ng ty còng kh«ng ngõng ®æi míi TSC§ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ. §¸p øng nh÷ng ®ßi hái ngµy cµng ph¸t triÓn c«ng ty cã sù t¨ng tr­ëng vÒ TSC§ cña c«ng ty lªn c¸c n¨m víi sè liÖu nh­ sau: N¨m 1999: 913.000.000 N¨m 2000: 1.028.000 N¨m 2001: 1.210.000.000 Trong thêi gian sö dông mét mÆt TSC§ ®­îc trÝch khÊu hao vµo gi¸ thµnh theo tØ lÖ quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, mÆt kh¸c l¹i ®­îc theo dâi, x©y dùng møc hao mßn. Gi¸ trÞ cßn l¹i thù tÕ cã kÕ ho¹ch ®æi míi. Ngoµi ra hµng n¨m c«ng ty cßn tæ chøc kiÓm kª vµo cuèi n¨m võa ®Ó kiÓm tra TSC§ vÒ mÆt hiÖn vËt ®Ó xö lý tr¸ch nhiÖm vËt chÊt ®èi víi c¸c tr­êng hîp h­ háng, mÊt m¸t mét c¸ch kÞp thêi. 2.1.2. Ph©n lo¹i TSC§ t¹i c«ng ty. Do ®Æc ®iÓm cña ngµnh kiÕn tróc x©y dùng c¬ b¶n vµ yªu cÇu nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Tµi s¶n cè ®Þnh cña c«ng ty cã rÊt nhiÒu lo¹i, mçi lo¹i ®ßi hái ph¶i ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ, riªng biÖt. §Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý TSC§, c«ng ty ®· tiÕn hµnh ph©n lo¹i TSC§ theo c¸c tiªu thøc sau: 2.1.2.1.Ph©n lo¹i TSC§ theo nguån h×nh thµnh. TSC§ hiÖn cã cña c«ng ty ®­îc h×nh thµnh nguån duy nhÊt lµ tù ®Çu t­ V× vËy ®Ó t¨ng c­êng qu¶n lý TSC§, c«ng ty ®· thùc hiÖn ph©n lo¹i TSC§ theo ®Æc tr­ng kü thuËt 2.1.2.2. Ph©n lo¹i TSC§ theo ®Æc tr­ng kü thuËt: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy sÏ cho ta biÕt kÕt cÊu TSC§ theo ®Æc tr­ng kü thuËt, cho biÕt c«ng ty cã nh÷ng lo¹i TSC§ nµo kÕt cÊu cña mçi lo¹i so víi tæng sè lµ bao nhiªu, n¨ng lùc s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo. Lµ c¬ së ®Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n, qu¶n lý chi tiÕt theo tõng nhãm TSC§, tiÕn hµnh tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao + Nhµ cöa kiÕn tróc: 482.117.000 + M¸y mãc, thiÕt bÞ: 261.533.000 + Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i : 346.562.000 + ThiÕt bÞ dông cô qu¶n lý: 68.508.000 + TSC§ kh¸c: 51.280.000 2.1.3. §¸nh gi¸ TSC§ t¹i c«ng ty. Muèn ®¶m b¶o chÊt l­îng c«ng tr×nh vµ tiÕn ®é thi c«ng th× c«ng ty lu«n ph¶i ®¶m b¶o tèt nhu cÇu vÒ trang bÞ nh­ m¸y mãc thi c«ng, thiÕt bÞ ®éng lùc, dông cô..... ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc nghiªn cøu vµ n¾m râ n¨ng lùc cña m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng hiÖn cã, tÝnh to¸n khÊu hao TSC§ vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông cÇn thiÕt ®Ó cã kÕ ho¹ch ®Çu t­, mua míi, söa ch÷a TSC§ ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt c«ng ty cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. ë C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt Nam, TSC§ ®­îc ®¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i. 1.3.1.§¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸. Nguyªn gi¸ TSC§ mua s¾m (kh«ng ph©n biÖt míi hay cò) = Gi¸ mua (ch­a cã thuÕ GTGT) + Chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö + ThuÕ nÕu cã - ChiÕt khÊu gi¶m gi¸ VÝ dô: Ngµy 10/8/2000 c«ng ty mua mét « t« biÓn 29 H- 22- 53. - Gi¸ mua hãa ®¬n (ch­a cã thuÕ GTGT): 51.600.000 - ThuÕ GTGT 5%: 2.580.000 - Tæng gi¸ thanh to¸n: 54.180.000 KÕ to¸n x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ cña chiÕc xe lµ: 51.600.000 Nguyªn gi¸ TSC§ x©y dùng míi, tù chÕ: lµ gi¸ thµnh thùc tÕ (gi¸ trÞ quyÕt to¸n) cña TSC§ tù x©y dùng tù chÕ. 1.3.2.§¸nh gi¸ theo gi¸ trÞ cßn l¹i. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c TSC§ ®­îc ®­a vµo sö dông, chóng bÞ hao mßn h­ háng dÇn t¹o ra gi¸ trÞ hao mßn. V× vËy, trong qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ sö dông TSC§ ngoµi viÖc ®¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸ cña TSC§ cßn ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§. Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ = Nguyªn gi¸ TSC§ - KhÊu hao lòy kÕ VÝ dô: Nguyªn gi¸ cña tr¹m biÕn thÕ lµ: 38.932.000® KhÊu hao lòy kÕ lµ: 26.037.600® KÕ to¸n x¸c ®Þnh (t¹i thêi ®iÓm cuèi qóy IV/2000) Gi¸ trÞ cßn l¹i cña tr¹m biÕn thÕ xãm 6 lµ: 38.932.000 - 26.037.600 = 12.894.400® 2.2. KÕ to¸n chi tiÕt ë C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ KiÕn tróc VN Nh­ phÇn ph©n lo¹i TSC§ ë c«ng ty chung ta ®· thÊy ë c«ng ty cã rÊt nhiÒu lo¹i TSC§ do ®ã mµ yªu cÇu qu¶n lý TSC§ trong c«ng ty ®ßi hái ph¶i kÕ to¸n chi tiÕt TSC§ ®Ó th«ng qua ®ã kÕ to¸n sÏ cung cÊp nh÷ng chØ tiªu quan träng vÒ c¬ cÊu TSC§, t×nh h×nh ph©n bè TSC§, sè l­îng vµ t×nh h×nh chÊt l­îng kü thuËt cña TSC§. T×nh h×nh huy ®éng còng nh­ t×nh h×nh b¶o qu¶n TSC§ ë c«ng ty. Qu¸ tr×nh mua b¸n ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau: Tr­íc tiªn c«ng ty lËp dù ¸n, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh kÕ to¸n chi tiÕt TSC§ ë C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt Nam ®­îc thùc hiÖn trªn c¸c sæ, thÎ TSC§, sæ TSC§, sæ chi tiÕt theo dâi t¨ng gi¶m TSC§ vµ b¶ng theo dâi nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ theo nguån h×nh thµnh. TSC§ cña C«ng ty t¨ng lªn chñ yÕu lµ do mua s¾m míi vËt t­ t¨ng do c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n h×nh thµnh ®­a vµo sö dông. Lªn danh môc trang thiÕt bÞ thuéc TSC§ cÇn cho dù ¸n ®Çu t­ s¶n xuÊt. Sau ®ã lËp tê tr×nh lªn chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ phª duyÖt. Sau khi xem xÐt ®¸nh gi¸ vÒ tÊt c¶ c¸c chØ tiªu cña c«ng ty, môc ®Ých ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ ho¹ch vµ ph­¬ng ¸n mua s¾m tæ chøc qu¶n lý vµ kÕ ho¹ch hoµn tr¶ vèn ®Çu t­. Khi ®­îc phª duyÖt, c«ng ty tæ chøc mêi thÇu, chän thÇu chµo hµng. Chñ thÇu nµo ®Æt gi¸ rÎ nhÊt mµ chÊt l­îng tèt nhÊt sÏ tróng thÇu. Bé phËn mua hµng sÏ lªn b¶ng b¸o gi¸ göi lªn gi¸m ®èc c«ng ty. NÕu ®­îc chÊp nhËn th× viÖc ký kÕt hîp ®ång mua b¸n míi ®­îc tiÕn hµnh. C«ng ty ph¶i lËp héi ®ång ®Ó x¸c ®Þnh ®óng nguyªn gi¸ cña TSC§. Khi cã TSC§ t¨ng th× c«ng ty ph¶i lËp “biªn b¶n giao nhËn TSC§” cïng víi ng­êi giao TSC§ (mÉu 01- TSC§- hÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp x©y l¾p). Bªn giao nhËn gåm cã: gi¸m ®èc c«ng ty, phßng kÕ to¸n, phßng vËt t­ thiÕt bÞ, nh©n viªn kü thuËt (do phßng kü thuËt ph©n c«ng), tæ b¶o vÖ. Sau ®ã bªn giao nhËn TSC§ lËp mét hå s¬ riªng vÒ TSC§ hå s¬ gåm cã: - Biªn b¶n giao nhËn TSC§. - Hîp ®ång, hãa ®¬n mua TSC§ vµ c¸c chøng tõ kh¸ cã liªn quan. Bé hå s¬ gåm 2 b¶n: 1 b¶n do phßng kÕ to¸n göi ®Ó ghi sæ theo dâi. 1 b¶n ®­îc phßng vËt t­, thiÕt bÞ gi÷ ®Ó qu¶n lý. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty cã mét sè TSC§ ®· bÞ cò ®i, h­ háng hoÆc bÞ lçi thêi do tiÕn bé khoa häc kü thuËt, kh«ng phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng TSC§ mµ c«ng ty kh«ng cÇn dïng cho nªn c«ng ty ph¶i tiÕn hµnh thanh lý hoÆc nh­îng b¸n c¸c tµi s¶n ®ã. ViÖc tiÕn hµnh nh­îng b¸n, thanh lý TSC§ chØ ®­îc tiÕn hµnh sau khi ®­îc quyÕt ®Þnh thanh lý nh­îng b¸n cu¶ Gi¸m ®èc C«ng ty. Ng­êi nµo ®Æt gi¸ cao nhÊt trong sè nh÷ng ng­êi tham gia ®Êu gi¸ th× TSC§ sÏ thuéc vÒ ng­êi ®ã. Ban thanh lý gåm cã: + Gi¸m ®èc c«ng ty. + Phßng kÕ to¸n + Phßng vËt t­ thiÕt bÞ. + Nh©n viªn kü thuËt. + Tæ b¶o vÖ. Tr­êng hîp nh­îng b¸n th× ph¶i cã biªn b¶n giao nhËn TSC§, hîp ®ång mua b¸n, ph¶i lËp héi ®ång x¸c ®Þnh gi¸, th«ng b¸o c«ng khai... Sau ®ã cïng nhau tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ TSC§ theo hiÖn tr¹ng. - Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ - Gi¸ trÞ thu håi. - Chi phÝ thanh lý (nh­îng b¸n). ......... Tr×nh tù ghi sæ chi tiÕt t¹i phßng kÕ to¸n C«ng ty t­ vÊn & ThiÕt kÕ kiÕn tróc VN *ThÎ TSC§: c¨n cø ®Ó lËp thÎ TSC§ lµ c¸c chøng tõ. - Biªn b¶n giao nhËn TSC§. - Biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. - B¶ng tÝnh khÊu hao TSC§. - C¸c tµi liÖu kü thuËt cã liªn quan. * Sæ chi tiÕt theo dâi t¨ng gi¶m TSC§: §­îc më theo qóy cho tõng lo¹i TSC§. *Sæ TSC§: §­îc më theo qóy cho toµn bé TSC§ trong c«ng ty: c¨n cø ®Ó ghi sæ chi tiÕt t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ vµ c¸c chøng tõ t¨ng, gi¶m TSC§. B¶ng theo dâi nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i theo nguån h×nh thµnh. B¶ng ®­îc lËp theo qóy ®Ó ®¸p øng cho yªu cÇu n¾m b¾t th«ng tin lµ c¬ së cho viÖc lËp b¸o c¸o kiÓm kª ®Þnh vÒ TSC§ lËp kÕ ho¹ch ®Çu t­ cho TSC§ 2.3. KÕ to¸n tæng hîp t¨ng gi¶m TSC§ h÷u h×nh. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®Ó qu¶n lý vµ theo dâi t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ trong c«ng ty kÕ to¸n tæng hîp ®· sö dông c¸c tµi kho¶n chñ yÕu sau: TK 211- Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh. TK 214- Hao mßn TSC§. TK 241- X©y dùng c¬ b¶n dë dang. TK 411- Nguån vèn kinh doanh. Vµ mét sè tµi kho¶n kh¸c ®­îc sö dông TK 111, TK 112, TK 627, TK 821, TK 642, TK 331, TK 414.... C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt nam h¹ch to¸n TSC§ trªn hÖ thèng sæ s¸ch ®­îc tæ chøc theo nguyªn t¾c: viÖc ghi sæ kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo c¸c chøng tõ kÕ to¸n, sè liÖu trªn sæ ph¶i râ rµng, liªn tôc vµ cã hÖ thèng, kh«ng ghi xen kÏ. B¾t ®Çu niªn ®é kÕ to¸n ®Òu thùc hiÖn khãa sæ. 4. KÕ to¸n tæng hîp khÊu hao TSC§ TSC§ bÞ hao mßn dÇn vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ tÝnh n¨ng t¸c dông trong qu¸ tr×nh sö dông. §Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc tiÕn hµnh b×nh th­êng liªn tôc th× viÖc tÝnh to¸n ph©n bæ chÝnh x¸c møc khÊu hao ë C«ng ty X©y dùng sè 2 Th¨ng Long trÝch khÊu hao TSC§ theo quyÕt ®Þnh sè 166/1999/QA-BTC ngµy 30/12/1999 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh. Nh÷ng TSC§ ®· khÊu hao hÕt mµ vÉn cßn sö dông ®­îc th× C«ng ty kh«ng ph¶i trÝch khÊu hao vµ vÉn qu¶n lý vµ sö dông theo chÕ ®é hiÖn hµnh. 5. KÕ to¸n söa ch÷a TSC§. Nh­ ®· tr×nh bµy ë phÇn tæ chøc bé m¸y s¶n xuÊt C«ng ty cã x­ëng c¬ khÝ. X­ëng c¬ khÝ cã nhiÖm vô söa ch÷a , b¶o d­ìng thiÕt bÞ m¸y cho C«ng ty. Thùc tÕ c«ng viÖc b¶o d­ìng m¸y mãc thiÕt bÞ ®­îc duy tr× th­êng xuyªn.ë C«ng ty dï lµ söa ch÷a lín hay nhá ®Òu kh«ng trÝch tr­íc mµ khi ph¸t sinh th× tÝnh th¼ng vµo gi¸ thµnh trong kú. NÕu lµ söa ch÷a nhá th­êng xuyªn th× C«ng ty tù lµm cßn söa ch÷a lín th× thuª ngoµi. PhÇn III : Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n TµI S¶N Cè §ÞNH ë C«ng ty T­ vÊn & thiÕt kÕ kiÕn tróc viÖt nam I. Nh÷ng thµnh tÝch ®· ®¹t ®­îc vµ h¹n chÕ cßn tån t¹i trong c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ ë C«ng ty T­ vÊn & thiÕt kÕ kiÕn tróc viÖt nam 1.Nh÷ng thµnh tÝch ®· ®¹t ®­îc trong c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ ë C«ng ty T­ vÊn & thiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt nam Tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt Nam nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng, c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña TSC§. §©y lµ vÊn ®Ò ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty lµ ch×a khãa gióp C«ng ty giµnh ®­îc th¾ng lîi trong c¹nh tranh. V× vËy C«ng ty ®ang tõng b­íc ®æi míi, mua s¾m trang bÞ thªm TSC§. ChÝnh tõ nhËn thøc ®óng nµy mµ hiÖn nay trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a vµ thµnh phÇn kinh tÕ nãi chung vµ gi÷a c¸c c«ng ty trong cïng lÜnh vùc kinh tÕ nãi riªng C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt Nam ®· vµ ®ang b­íc nh÷ng b­íc ®i v÷ng ch¾c cña m×nh, æn ®Þnh s¶n xuÊt ®¶m b¶o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô cña m×nh ®èi víi Nhµ n­íc. Cã ®­îc thµnh tÝch nµy ph¶i kÓ ®Õn sù ®ãng gãp kh«ng nhá, quan träng cña phßng Tµi chÝnh- KÕ to¸n C«ng ty vµ sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a ban Gi¸m ®èc, c¸c phßng ban, c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt d­íi c¸c ®éi, ®¬n vÞ. Ban l·nh ®¹o C«ng ty ®· linh ho¹t ®­a ra nhiÒu biÖn ph¸p kinh tÕ cã hiÖu qu¶ nh»m kh«i phôc khã kh¨n hßa nhËp nhÞp sèng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. §Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm cña m×nh C«ng ty ®· chñ ®éng mua s¾m ®æi míi nhiÒu TSC§, ®Ó phï hîp víi ngµnh nghÒ míi, n©ng cao tay nghÒ cho c«ng nh©n, tæ chøc l¹i phßng ban, ®éi, ®¬n vÞ s¶n xuÊt. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tuy thu nhËp b×nh qu©n th¸ng cña C«ng ty ch­a cao vµ cã tÝnh æn ®Þnh. Hy väng r»ng víi sù nç lùc cña ban l·nh ®¹o thu nhËp b×nh qu©n cña C«ng ty sÏ ®­îc n©ng lªn. Víi bé m¸y qu¶n lý khoa häc c¸c phßng ban chøc n¨ng phôc vô cã hiÖu qu¶ cho l·nh ®¹o C«ng ty vµ viÖc gi¸m s¸t s¶n xuÊt thi c«ng qu¶n lý kinh tÕ, c«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt, tæ chøc h¹ch to¸n ®­îc tiÕn hµnh phï hîp víi khoa häc hiÖn nay. §Æc biÖt lµ ph©n c«ng chøc n¨ng nhiÖm vô tõng ng­êi rÊt râ rµng, cô thÓ céng víi tr×nh ®é n¨ng lùc vµ sù nhiÖt t×nh cña c¸n bé phßng Tµi chÝnh- KÕ to¸n ®· gãp phÇn ®¾c lùc vµo c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ qu¶n lý kinh tÕ cña c«ng ty. H×nh thøc tæ chøc kÕ to¸n tËp trung t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó kiÓm tra chØ ®¹o nghiÖp vô, ®¶m b¶o sù l·nh ®¹o tËp trung thèng nhÊt cña kÕ to¸n tr­ëng còng nh­ sù chØ ®¹o kÞp thêi cña l·nh ®¹o C«ng ty. VÒ h×nh thøc kÕ to¸n, C«ng ty ¸p dông h×nh thøc chøng tõ ghi sæ phï hîp bíi quy m« võa cña C«ng ty, c¸c mÉu sæ ®¬n gi¶n ®Ó ghi chÐp, thuËn tiÖn cho viÖc ph©n c«ng lao ®éng kÕ to¸n vµ ®Ó ¸p dông vµo kÕ to¸n m¸y trong nh÷ng n¨m s¾p tíi (h­íng cña C«ng ty). *VÒ c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông TSC§. ë C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt Nam TSC§ chñ yÕu ®­îc sö dông cho môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh thÓ hiÖn kh¶ n¨ng tËn dông tèi ®a TSC§ ë C«ng ty. - ViÖc ph©n lo¹i TSC§ theo nguån h×nh thµnh sÏ cho ta biÕt ®­îc nguån vèn h×nh thµnh nªn tõng ®èi t­îng TSC§, - Ph©n lo¹i theo ®Æc tr­ng kü thuËt gióp kÕ to¸n ph©n bæ chÝnh x¸c khÊu hao TSC§ vµ gi¸ thµnh tõng h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh trong kú, ®¶m b¶o cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®­îc ®óng ®¾n - VÒ kÕ to¸n chi tiÕt TSC§. C«ng ty më sæ chi tiÕt theo dâi t¨ng gi¶m TSC§ trong qóy theo tõng lo¹i TSC§ lµ c¬ së ®Ó ghi sæ TSC§, tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao trong qóy. - Sæ TSC§ ®¶m b¶o theo dâi ®Çy ®ñ c¸c ®Æc tr­ng cña TSC§ ®ã lµ c¸c chØ tiªu. Sè thÎ, tªn, ®Æc ®iÓm, ký hiÖu TSC§, møc s¶n xuÊt th¸ng n¨m ®­a vµo viÖc söa ch÷a...gióp kÕ to¸n qu¶n lý TSC§ mét c¸ch chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶. - B¶ng theo dâi nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ theo nguån h×nh thµnh lµ c¬ së cho c¸c nhµ qu¶n lý n¾m râ t×nh h×nh TSC§ trong C«ng ty m×nh, ®Þnh kú cuèi n¨m lËp biªn b¶n kiÓm kª TSC§. Ngoµi ra, C«ng ty cßn lËp mét sæ chi tiÕt nh­ chi tiÕt ph¶i thu cña kh¸ch hµng, ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kÕ to¸n tr­ëng cïng Ban Gi¸m ®èc C«ng ty trong viÖc ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ. C«ng t¸c nµy kh¸ tèt nªn ®· ®­a ra quy ®Þnh kÞp thêi ch qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tÝch ®¹t ®­îc C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt Nam vÉn cßn nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc, trong c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n TSC§ cô thÓ lµ: - ViÖc tiÕn hµnh ph©n lo¹i TSC§ theo ®Æc tr­ng kü thuËt vµ ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh ®iÒu nµy g©y h¹n chÕ cho nhµ qu¶n lý trong viÖc n¾m mét tæng qu¸t qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¬ cÊu TSC§. - ViÖc ph©n lo¹i TSC§ cã “TSC§ kh¸c” lµm ng­êi xem khã hiÓu kh«ng ®óng víi néi dung mµ chÕ ®é quy ®Þnh. - B¶ng ph©n bæ khÊu hao ch­a thÓ hiÖn ®­îc sÏ khÊu hao ®· trÝch th¸ng tr­íc, sæ khÊu hao t¨ng trong th¸ng, sæ khÊu hao gi¶m trong th¸ng mµ chØ biÕt ®­îc sæ khÊu hao trÝch trong qóy mµ th«i. Ngoµi ra mét sè tr­êng hîp cßn dïng bót xãa ch÷a sæ ch­a ®óng víi chÕ ®é kÕ to¸n mµ Bé Tµi chÝnh yªu cÇu. - C«ng ty ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nhiÒu ph¸t sinh nhÒu nghiÖp vô viÖc ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ th­êng trïng lÆp, khèi l­îng c«ng viÖc ghi chÐp kÕ to¸n nhiÒu viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu dån vµo cuèi th¸ng nªn viÖc cung cÊp sè liÖu b¸o c¸o th­êng chËm -Trong c«ng t¸c qu¶n lý TSC§, kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ lµ biÖn ph¸p b¶o vÖ tµi s¶n cho C«ng ty. Hµng n¨m C«ng ty ®Òu tiÕn hµnh kiÓm kª tµi s¶n vµo cuèi n¨m, song viÖc kiÓm tra sæ biÖn ph¸p ®¸nh gi¸ chÊt l­îng cña tµi s¶n nhiÒu khi chØ mang tÝnh chÊt h×nh thøc t­¬ng ®èi. Do ®ã kh«ng ®­a ra ®­îc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c thùc tr¹ng thiÕt bÞ kü thuËt cña TSC§, C«ng ty cÇn quan t©m h¬n tíi c«ng nghÖ nµy. Nãi tãm l¹i c«ng t¸c kÕ to¸n ë C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt Nam cÇn ®­îc hoµn thiÖn thªm mét sè vÊn ®Ò nªu trªn ®Ó c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n TSC§ ®­îc thuËn lîi vµ cã hiÖu qu¶ h¬n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. VÊn ®Ò nµy t«i xin ®­îc tr×nh bµy cô thÓ nh­ sau: II. Mét sè ý kiÕn ®ãng gãp nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n TSC§ ë C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt Nam 1.VÒ c¸ch ph©n lo¹i HiÖn nay ë C«ng ty ®ang tiÕn hµnh ph©n lo¹i TSC§ theo ®Æc tr­ng kü thuËt vµ nguån h×nh thµnh. Nh­ vËy sÏ kh«ng thÊy râ ®­îc kÕt cÊu TSC§ ®ang sö dông nh­ thÕ nµo? TSC§ ®ang dïng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh c¬ b¶n hay ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh c¬ b¶n còng ch­a thÊy râ. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy C«ng ty ch­a thÊy ®­îc tû lÖ TSC§ h­ háng chØ thanh lý lµ bao nhiªu, nhiÒu hay Ýt so víi tæng nguyªn gi¸ TSC§ ®Ó cã ph­¬ng h­íng ®Çu t­ míi. §Ó kh¾c phôc ®­îc vÊn ®Ò nµy th× cïng víi viÖc ph©n lo¹i TSC§ theo ®Æc tr­ng kü thuËt vµ nguån h×nh thµnh, C«ng ty nªn tiÕn hµnh ph©n lo¹i TSC§ theo c«ng dông kinh tÕ vµ t×nh h×nh sö dông. NÕu t×nh h×nh ph©n lo¹i TSC§ theo c«ng dông kinh tÕ th× toµn bé TSC§ ë C«ng ty ®­îc chia lµm 2 lo¹i: TSC§ dïng trong x©y dùng kinh doanh c¬ b¶n vµ TSC§ dïng ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh c¬ b¶n. Ph©n lo¹i TSC§ theo c¸ch nµy gióp ng­êi qu¶n lý thÊy ®­îc kÕt cÊu TSC§ theo c«ng dông kinh tÕ, n¾m b¾t ®­îc tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt trong doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý TSC§ vµ tÝnh khÊu hao chÝnh x¸c. H¬n n÷a theo c¸ch ph©n lo¹i nµy nhµ qu¶n lý cßn cã thÓ thÊy râ ®­îc TSC§ dïng trong vµ ngoµi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¬ b¶n ®Ó ®­a ra c¸c ph­¬ng h­íng ®Çu t­ ®¸p øng nhu cÇu ®ái hái trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong thùc tÕ viÖc mua s¾m x©y dùng nh÷ng TSC§ ®Òu ph¶i chi ra b»ng tiÒn tøc lµ viÖc mua s¾m TSC§ tr­íc hÕt ph¶i cã mét sè vèn øng tr­íc. Thùc tÕ nguån vèn C«ng ty chñ yÕu lµ ®i vay nÕu C«ng ty kh«ng x©y dùng ®­îc kÕ ho¹ch ®Çu t­ ®óng lóc kÞp thêi vµ ®Çu t­ kh«ng ®óng c«ng dông kinh tÕ sÏ bÞ l·ng phÝ rÊt nhiÒu, thËm chÝ mÊt c¶ c¬ héi kinh doanh khi bÞ thiÕu hôt vèn do viÖc ®Çu t­ sai lÖch. ViÖc ph©n lo¹i TSC§ theo t×nh h×nh sö dông gióp nhµ qu¶n lý ph©n tÝch ®iÒu tra ®¸nh gi¸ tiÒm lùc cÇn khai th¸c, thÊy ®­îc tý lÖ TSC§ kh«ng dïng do h­ háng ho¹c ®ang chê thanh lý .MÆt kh¸c ta cã thÓ thÊy ®­îc sè l­îng TSC§ ®ang dïng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ bao nhiªu, ®· ®ñ ch­a vµ n¨ng suÊt ho¹t ®éng lµ nhiÒu hay Ýt... ®Ó cã ph­¬ng h­íng ®iÒu chØnh cho thÝch hîp. V× vËy viÖc ph©n lo¹i TSC§ ë c«ng ty cã thÓ tiÕn hµnh th«ng qua b¶ng sau (trang bªn). Dùa vµo b¶ng ph©n lo¹i nµy chóng ta cã thÓ thÊy ngay: Nh×n vµo: PhÇn A: TSC§ ®ang dïng: c¨n cø t×nh h×nh thùc tÕ cña viÖc sö dông TSC§ ®Ó ghi dßng nµy. PhÇn B: TSC§ kh«ng dïng chê thanh lý. C¨n cø vµo nh÷ng TSC§ bÞ h­ háng kh«ng dïng ®­îc hoÆc nh÷ng TSC§ kh«ng cßn h÷u Ých ®èi víi viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ®ang chê thanh lý ghi vµo dßng nµy. + Ph©n lo¹i TSC§ theo c«ng dông kinh tÕ (nh×n vµo phÇn I vµ II) I. TSC§ dïng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¬ b¶n. II.TSC§ dïng ngoµi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¬ b¶n. + Ph©n lo¹i TSC§ theo ®Æc tr­ng kü thuËt (nh×n vµo phÇn 1, 2, 3, 4). 1. Nhµ cöa vËt kiÕn tróc (c¶ nhµ x­ëng phôc vô s¶n xuÊt vµ trô së c«ng ty). 2. M¸y mãc thiÕt bÞ. 3. Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i. 4. Trang bÞ v¨n phßng. + Ph©n lo¹i TSC§ theo nguån h×nh thµnh (nh×n vµo cét nguyªn gi¸ TSC§, khÊu hao TSC§ vµ cét gi¸ trÞ cßn l¹i) chóng ta sÏ thÊy ®­îc TSC§ ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh. 2. VÒ kÕ to¸n chi tiÕt TSC§ . + Tõ thÎ vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt c«ng ty nªn lËp b¶ng chi tiÕt TSC§ nh»m kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu víi sæ c¸i, dÔ dµng ph¸t hiÖn sai sãt vµ ch÷a sæ theo quy ®Þnh tµi chÝnh hiÖn hµnh. C¬ së lËp b¶ng chi tiÕt TSC§ lµ sæ chi tiÕt c¸c TK, chøng tõ ghi sæ. MÉu: B¶ng chi tiÕt TSC§ TK 211- TSC§ h÷u h×nh TT Lo¹i TSC§ D­ ®Çu qóy Ph¸t sinh trong qóy D­ cuèi qóy Nî Cã Nî Cã Nî Cã 1 Nhµ cöa vËt kiÕn tróc 2 M¸y mãc, thiÕt bÞ. 3 Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i. 4 Dông cô qu¶n lý 5 TSC§ kh¸c Céng - 3. VÒ kÕ to¸n chi tiÕt khÊu hao TSC§. B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§ ph¶i ®­îc lËp theo quy ®Þnh hiÖn hµnh thÓ hiÖn ®­îc sè khÊu hao ®· trÝch th¸ng tr­íc, sè khÊu hao TSC§ t¨ng trong th¸ng sè khÊu hao TSC§ gi¶m trong th¸ng sè khÊu hao TSC§ ph¶i trÝch th¸ng nµy. Cã nh­ vËy ng­êi xem míi hiÓu râ ®­îc néi dung cña b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§ ®ång thêi nã ®óng víi vÞ trÝ quy ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh ban hµnh. MÉu lËp nh­ sau: Tr­êng hîp c«ng ty h¹ch to¸n theo qóy th× c¨n cø vµo b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao cña ba th¸ng trong qóy ®Ó lËp b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao qóy. 4. VÒ kÕ to¸n söa ch÷a lín TSC§. C«ng ty kh«ng tiÕn hµnh trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ cho nªn kh«ng cã nguån bï ®¾p cho c¸c chi phÝ söa ch÷a ph¸t sinh v× vËy khi ph¸t sinh kÕ to¸n tËp hîp vµo 2413- söa ch÷a lín TSC§. Theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 2413 Cã TK liªn quan. Sau ®ã quyÕt to¸n sè chi phÝ söa ch÷a lín nµy theo tõng tr­êng hîp. + Tr­êng hîp chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ cã gi¸ trÞ lín vµ liªn quan nhiÒu kú s¶n xuÊt, khi cã chi phÝ söa ch÷a lín h×nh thµnh ®­îc quyÕt to¸n, kÕ to¸n kÕt chuyÓn vµo chi phÝ tr¶ tr­íc: Nî TK 142(1421) Cã TK 2413 Sau ®ã ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng söa ch÷a lín TSC§. Nî TK 627, 642 Cã TK 1421 KÕt luËn Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y kinh tÕ thÞ tr­êng ®· trë thµnh ®ßn bÈy hÕt søc h÷u hiÖu ®èi víi sù vËn ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong mét nÒn kinh tÕ më “chÝnh v× vËy mµ ®iÒu quyÕt ®Þnh tr­íc tiªn ®èi víi sù tån t¹i cña mçi doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n ®ã lµ sù uy tÝn vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Cã ®­îc nh­ vËy doanh nghiÖp míi cã thÓ tån t¹i vµ cã ®­îc thÞ phÇn cña m×nh trªn thÞ tr­êng. Song ®Ó t¹o ®­îc ®iÒu ®ã chóng ta cÇn ph¶i cã mét d©y chuyÒn c«ng nghÖ tiÕn tiÕn, m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cïng víi sù qu¶n lý tèt c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh. KÕ to¸n lµ mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ ®¾c lùc, cã hiÖu qu¶ nhÊt. Vµ kÕ to¸n TSC§ lµ kh©u quan träng trong c«ng t¸c kÕ to¸n doanh nghiÖp, ®Æc biÖt ®èi víi doanh nghiÖp x©y dùng. Qua qu¸ tr×nh häc tËp trªn ghÕ nhµ tr­êng vµ qua thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt Nam em ®· nhËn thøc ®­îc r»ng ®i ®«i víi viÖc häc tËp nghiªn cøu lý luËn th× viÖc t×m hiÓu thùc tÕ lµ mét giai ®o¹n hÕt søc quan träng. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì h­íng dÉn tËn t×nh cña c¸c anh chÞ vµ c« chó phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cña c«ng ty c¶m ¬n thÇy gi¸o Ph¹m §øc C­êng ®· gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp víi ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ ë C«ng ty T­ vÊn & ThiÕt kÕ kiÕn tróc ViÖt Nam ” em mong r»ng trong thêi gian tíi C«ng ty sÏ gÆt h¸i ®­îc nhiÒu thµnh tÝch cao h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!