Luận văn Hoạch định chiến lược phát triển du lịch tại thủ đô Phnom Penh (Kampuchea)đến năm 2015

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH lll AM KENRETH HOAÏCH ÑÒNH CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH TAÏI THUÛ ÑOÂ PHNOM PENH ( KAMPUCHEA) ÑEÁN NAÊM 2015 LUAÄN VAÊN THAÏC SYÕ KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH NAÊM 2007 BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH lll AM KENRETH HOAÏCH ÑÒNH CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH TAÏI THUÛ ÑOÂ PHNOM PENH (KAMPUCHEA) ÑEÁN NAÊM 2015 Chuyeân ngaønh : Quaûn trò kinh doanh Maõ soá : 60.34.05 LUAÄN VAÊN THAÏC SYÕ KINH TEÁ Ngöôøi höôùng daãn Khoa hoïc : PGS.TS. ÑOÀNG THÒ THANH PHÖÔNG TP. HOÀ CHÍ MINH NAÊM 2007 MUÏC LUÏC TRANG PHUÏ BÌA LÔØI CAM ÑOAN MUÏC LUÏC DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT DANH MUÏC CAÙC BAÛNG Trang MÔÛ ÑAÀU…....................................................................................................... 1 CHÖÔNG I :TOÅNG QUAN VEÀ DU LÒCH VAØ PHAÙT TRIEÅN DULÒCH 4 1.1. KHAÙI NIEÄM VAØ LÒCH SÖÛ HÌNH THAØNH DU LÒCH ...................... 4 1.2.THÒ TRÖÔØNG DU LÒCH........................................................................ 6 1.2.1. Cung du lòch ................................................................................................................... 6 1.2.2. Caàu du lòch................................................................................... 6 1.2.3. Saûn phaåm du lòch ......................................................................... 7 1.3.CAÙC NGUOÀN LÖÏC ÑEÅ PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH............................... 7 1.3.1.Taøi nguyeân thieân nhieân ................................................................ 7 1.3.2.Taøi nguyeân nhaân vaên.................................................................. 10 1.3.3.Cô sôû haï taàng vaø vaät chaát kyõ thuaät............................................. 12 1.3.4.Caùc yeáu toá khaùc.......................................................................... 13 1.4.VAI TROÙ CUÛA NGAØNH DU LÒCH .................................................... 13 1.4.1.Vai troø cuûa ngaønh du lòch ñoái vôùi phaùt trieån kinh teá .................. 13 1.4.2.Vai troø cuûa ngaønh du lòch ñoái vôùi lónh vöïc vaên hoùa-xaõ hoäi........ 14 1.4.3.Vai troø cuûa ngaønh du lòch ñoái vôùi moâi tröôøng sinh thaùi.............. 14 1.4.4.Vai troø cuûa ngaønh du lòch ñoái vôùi chính trò................................. 15 1.5.THÖÏC TIEÃN VAØ KINH NGHIEÄM PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH CUÛA MOÄT SOÁ QUOÁC GIA ................................................................. 15 1.5.1.Thöïc tieãn phaùt trieån du lòch moät soá quoác gia.............................. 15 1.5.2.Nhöõng baøi hoïc ruùt ra töø thöïc teá phaùt trieån du lòch taïi moät soá quoác gia.......................................................................................... 20 CHÖÔNG II :THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH THUÛ ÑOÂ PHNOM PENH(KAMPUCHEA)..................................................... 21 2.1.TIEÀM NAÊNG,LÔÏI THEÁ VAØ ÑIEÀU KIEÄN PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH THUÛ ÑOÂ PHNOM PENH ...................................................... 21 2.1.1.Khaùi quaùt Thuû ñoâ PHNOM PENH ............................................. 21 2.1.2.Vò trí ñòa lyù.................................................................................. 22 2.1.3.Taøi nguyeân du lòch...................................................................... 23 2.1.3.1.Taøi nguyeân thieân nhieân...................................................... 23 2.1.3.2.Taøi nguyeân nhaân vaên ......................................................... 25 2.1.4.Chuû tröông, chính saùch phaùt trieån du lòch cuûa Thuû ñoâ PHNOM PENH................................................................................... 28 2.2.THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH THUÛ ÑOÂ PHNOM PENH ................................................................................. 28 2.2.1.Cô sôû haï taàng.............................................................................. 28 2.2.1.1.Maïng löôùi ñöôøng saù vaø phöông tieän giao thoâng ................ 28 2.2.1.2.Phöông tieän thoâng tin lieân laïc ............................................ 29 2.2.1.3.Heä thoáng caùc coâng trình caáp ñieän, nöôùc ............................ 30 2.2.2.Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät du lòch ................................................... 30 2.2.2.1.Cô sôû phuïc vuï aên uoáng, löu truù .......................................... 30 2.2.2.2.Maïng löôùi cuûa haøng thöông nghieäp ................................... 30 2.2.2.3.Cô sôû theå thao .................................................................... 31 2.2.2.4.Cô sôû y teá ........................................................................... 31 2.2.2.5.Cô sôû phuïc vuï dòch vuï boå sung khaùc.................................. 32 2.2.3.Löôïng khaùch du lòch ................................................................... 32 2.2.4.Lao ñoäng trong ngaønh du lòch..................................................... 34 2.2.5.Thò tröôøng du lòch ....................................................................... 35 2.2.6.Tình hình ñaàu tö vaøo ngaønh du lòch ............................................ 35 2.2.7.Saûn phaåm du lòch cuûa Thuû ñoâ..................................................... 36 2.2.8.Quûan lyù nhaø nöôùc veà du lòch ...................................................... 36 2.3.ÑAÙNH GIAÙ THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH THUÛ ÑOÂ PHNOM PENH........................................................................ 36 2.3.1.Nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc ............................................................. 36 2.3.1.1.Löôïng khaùch....................................................................... 37 2.3.1.2.Chính saùch ñaàu tö phaùt trieån .............................................. 37 2.3.1.3.Nguoàn nhaân löïc trong ngaønh.............................................. 37 2.3.1.4.Moâi tröôøng.......................................................................... 38 2.3.2.Nhöõng haïn cheá yeáu keùm ............................................................ 38 2.3.3.Nhöõng nguyeân nhaân ................................................................... 40 CHÖÔNG III :CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN NGAØNH DU LÒCH TAÏI THUÛ ÑOÂ PHNOM PENH (KAMPUCHEA)ÑEÁN NAÊM 2015.................... 43 3.1.QUAN ÑIEÅM PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH THUÛ ÑOÂ PHNOM PENH. 43 3.1.1.Coi vieäc ñaàu tö cô sôû haï taàng va ñaøo taïo phaùt trieån nguoàn nhaân löïc laø nhieäm vuï caáp baùch haøng ñaàu trong vieäc phaùt trieån du lòch Thuû ñoâ PHNOM PENH........................................................ 43 3.1.2.Phaùt trieån ngaønh du lòch Thuû ñoâ PHNOM PENH laø raát caàn thieát trong vieäc ñoät phaù chuyeån dòch cô caàu kinh teá trong Thuû ñoâ. Do caàn phaûi keát hôïp nhieàu nguoàn löïc ñaàu tö nöôùc ngoaøi, trong nöôùc vaø lieân keát vôùi nhau............................................................................ 43 3.1.3.Du lòch caàn phaùt trieån trong moái quan heä lieân ngaønh lieân vuøng vôùi noäi duïng vaên hoùa saâu saéc vaø haõ hoäi hoùa cao ...................... 44 3.1.4.Phaùt trieån du lòch nhanh vaø beàn vöõng, tranh thuû khai thaùc moïi nguoàn löïc trong vaø ngoaøi nöôùc, phaùt huy söùc maïnh toång hôïp cuûa caùc thaønh phaàn tham gia, naâng cao chaát löôïng vaø ña daïng hoùa saûn phaåm ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån ......................................... 45 3.1.5.Phaùt trieån du lòch quoác teá vaø du lòch noäi ñòa, ñaûm baûo hieäu quaû cao veà chính trò vaø kinh teá-xaõhoäi, laáy phaùt trieån du lòch quoác teá laø höôùng ñoät phaù..................................................................... 45 3.2.CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH THUÛ ÑOÂ PHNOM PENH ÑEÁN NAÊM 2015........................................................................ 46 3.2.1.Caên cö xaây döïng chieán löôïc ....................................................... 46 3.2.2.Chieán löôïc phaùt trieån du lòch Thuû ñoâ PHNOM PENH ñeán naêm 2015 ..................................................................................... 48 3.2.2.1.Chieán löôïc phaùt trieån thò tröôøng , xuùc tieán, tuyeân truyeàn quaûng baù du lich...................................................... 48 3.2.2.2.Chieán löôïc phaùt trieån saûn phaåm......................................... 51 3.2.2.3.Chieán löôïc ñaàu tö phaùt trieån du lòch Thuû ñoâ PHNOM PENH.................................................................. 52 3.2.2.4.Chieán löôïc baûo veä, toân taïo taøi nguyeân du lòch vaø moâi tröôøng..................................................................................... 54 3.2.2.5.Chieán löôïc xaây döïng cô sôû haï taàng cho phaùt trieån du lòch............................................................................................. 55 3.2.2.6.Chieán löôïc veà hôïp taùc quoác teá ........................................... 57 3.2.2.7.Chieán löôïc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc................................ 58 3.3. KIEÁN NGHÒ........................................................................................ 61 4.2.1.Ñoái vôùi Nhaø nöôùc vaø Boä du lòch................................................. 61 4.2.2.Ñoái vôùi UBND Thuû ñoâ vaø Sôû du lòch ........................................................................... 61 KEÁT LUAÄN ........................................................................................ 63 DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT ADB : Ngaân haøng phaùt trieån Chaâu AÙ (Asia Development Bank) AFTA : Khu vöïc maäu dòch töï do ASEAN (ASEAN Free Trade Area) APEC : Dieãn ñaøn hôïp taùc kinh teá Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông ASEAN : Hieäp hoäi caùc quoác gia Ñoâng Nam AÙ ASEANTA : Hieäp hoäi du lòch ASEAN (ASEAN Tourism Association) CDC : Hoäi ñoàng phaùt trieån Campuchia CDRI : Vieän phaùt trieån nguoàn löïc Campuchia EU : Lieân minh Chaâu Aâu (Europe Union) GDP : Toång saûn phaåm quoác noäi (Gross domestic product) GMS : Tieåu vuøng soâng Mekong môû roäng KVA : Ñôn vò ñieän naêng MICE : Hoäi hoïp, Khen thöôûng, Hoäi nghò, Söï kieän trieån laõm (Meeting Incentive, Convention, Exhibition) RM : Ñoàng tieàn Rupie Malaysia SARS : Vieâm ñöôøng hoâ haáp caáp SWOT : Ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, cô hoäi vaø ruûi ro UBND : Uyû ban nhaân daân UNESCO : Toå chöùc giaùo duïc, khoa hoïc vaø vaên hoùa cuûa Lieân hieäp quoác USD : Ñoàng dollar Myõ WHO : Toå chöùc y teá theá giôùi (Worl Health Organization) WTO : Toå chöùc thöông maïi theá giôùi (World Tourism Organization) XHCN : Xaõ hoäi chuû nghóa DANH MUÏC CAÙC BAÛNG Trang -Baûng 2.1 : soá lieäu caùc khu vöïc taïi Thuû ñoâ Phnom Penh 26 -Baûng 2.2 : Cô sôû phuïc vuï dòch vuï boå sung khaùc 27 -Baûng 2.3 : soá löôïng khaùch du lòch ñeán Thuû ñoâ Phnom Penh 2001-2005 33 -Baûng 3.1 : Ma traän SWOT 47-48 MÔÛ ÑAÀU 1.Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi: Kampuchea coi vieäc phaùt trieån ngaønh du lòch laø moät trong nhöõng ngaønh muõi nhoïn trong thôøi gian tôùi, ñoàng thôøi thoâng qua ñoù ñeå chuyeån dòch cô caáu kinh teá trong caû nöôùc. Trong boái caûnh ñoù vieäc phaùt trieån du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh laø raát caàn thieát goùp phaàn ñöa ngaønh du lòch Kampuchea phaùt trieån maïnh vaø beàn vöõng. Thuû ñoâ Phnom Penh laø ñieåm hoaït ñoäng tích cöïc cuûa ngaønh du lòch, Thuû ñoâ Phnom Penh coù bieán giôùi giaùp vôùi tænh Kanñal, Kompong spö vaø Kompong chhnang, coù tieàm naêng du lòch phong phuù, laø nôi coù 3 khu ñeàn thaùp noåi tieáng: Wat Phnom (Phnom ñoân penh), Phnom chi soâ, Phnom ta mao ñaõ vaø ñöôïc ngöôøi daân coâng nhaän laø khu vaên hoùa du lòch. Tuy nhieân trong thôøi gian qua, ngaønh du lòch cuûa Thuû ñoâ phaùt hieän chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng hieän coù. Do ñoù, vieäc tìm ra chieán löôïc, bieän phaùp ñeå khai thaùc vaø phaùt trieån ngaønh du lòch nhaèm taän duïng tieàm naêng du lòch phong phuù vaø giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm ñeå taïo thu nhaäp thu nhaäp ñaát nöôùc Kampuchea , laø voâ cuøng caáp baùch vaø caàn thieát. Vôùi yù nghóa ñoù taùc giaû ñaõ choïn ñeà taøi “Hoaïch ñònh chieán löôïc phaùt trieån du lòch taïi Thuû ñoâ Phnom Penh – Kampuchea ñeán naêm 2015” laøm luaän vaên thaïc syõ cuûa mình nhaèm ñoàng goùp moät soá bieän phaùp thieát thöïc ñeå phaùt trieån du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh. 2. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu: Ñeà taøi naøy chæ taäp trung chuû yeáu vaøo ñoái töôïng laø phaùt trieån ngaønh du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh, vaø coù xu höôùng nhaém ñeán trong töông lai phaùt trieån du lòch xanh vaø beàn vöõng. Phaïm vi nghieân cöùu veà du lòch laø raát quan troïng vaø phong phuù. Tuy nhieân ñeà taøi taäp trung chuû yeáu vaøo vieäc laøm roõ nhöõng vaán ñeà lyù luaän veà phaùt trieån du lòch, nghieân cöùu kinh nghieäm phaùt trieån du lòch cuûa moät soá caùc nöôùc trong khu vöïc, ñoàng thôøi ñaùnh giaù tieàm naêng du lòch vaø phaân tích thöïc traïng phaùt trieån du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh trong thôøi gian qua ñeå coù caùi nhìn thöïc teá nhaèm tìm ra nhöõng bieän phaùp chieán löôïc hôïp lyù ñeå phaùt trieån du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh trong thôøi gian tôùi. 3. Phöông phaùp nghieân cöùu: Trong quaù trình nghieân cöùu, ñeà taøi söû duïng ñoàng boä nhieàu phöông phaùp, trong ñoù quan troïng nhaát laø caùc phöông phaùp duy vaät bieän chöùng vaø duy vaät lòch söû, keát hôïp vôùi phöông phaùp so saùnh ñoái chieáu, phaân tích vaø toång hôïp, suy dieãn, vaø cuoái cuøng laø phöông phaùp tröøu töôïng hoaù khoa hoïc ñeå nghieân cöùu tình hình phaùt trieån du lòch Kampuchea noùi chung vaø Thuû ñoâ Phnom Penh noùi rieâng. Töø keát quaû nghieân cöùu, ñeà taøi ruùt ra nhöõng keát luaän mang tính lyù luaän vaø thöïc tieãn ñeå laøm cô sôû cho vieäc ñeà xuaát nhöõng chieán löôïc mang tính ñoäi phaù, ñoàng thôøi ñeà ra nhöõng bieän phaùp mang tính chieán thuaät ñeå phaùt trieån ngaønh du lòch Kampuchea. 4. Muïc ñích vaø nhieäm vuï nghieân cöùu: ¾ Muïc ñích: ñeà taøi ñeà xuaát nhöõng chieán löôïc chuû yeáu vaø caùc bieän phaùp coù cô sôû khoùa hoïc ñeå phaùt trieån ngaønh du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh trong thôøi gian tôùi nhaèm goùp phaàn tích cöïc vaøo söï nghieäp coâng nghieäp hoaù hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc. ¾ Nhieäm vuï: Thoâng qua vieäc laøm roõ lyù luaän vaø phaân tích thöïc tieãn phaùt trieån du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh trong thôøi gian qua, ñeå ñeà xuaát nhöõng chieán löôïc vaø bieän phaùp phaùt trieån cho khu du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh noùi rieâng vaø du lòch Kampuchea noùi chung. 5. Keát caáu cuûa ñeà taøi bao goàm: -Môû ñaàu : -Chöông I : Toång quan veà du lòch vaø phaùt trieån du lòch.. -Chöông II : Thöïc traïng phaùt trieån ngaønh du lòch taïi Thuû ñoâ Phnom Penh. -ChöôngIII:Chieán löôïc phaùt trieån du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh ñeán naêm 2015. -Keát luaän : -Danh muïc taøi lieäu tham khaûo -Danh muïc phuï luïc CHÖÔNG I TOÅNG QUAN VEÀ DU LÒCH VAØ PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH 1.1. KHAÙI NIEÄM VAØ LÒCH SÖÛ HÌNH THAØNH DU LÒCH “Du lòch” theo tieáng la tinh “Tusnus”, tieáng Hy Laïp “Tomos”, tieáng Anh “Tourism”, tieáng phaùp “Tour” vôùi yù nghóa daõ ngoaïi, daïo chôi, leo nuùi, vaän ñoäng ngoaøi trôøi… Thuaät ngöõ “Tourism” ngaøy nay ñaõ ñöôïc quoác teá hoaù, ñöôïc hieåu nhö söï dòch chuyeån cuûa con ngöôøi ra khoûi nôi thöôøng soáng vaø laøm vieäc cuûa mình ñeå naâng cao söùc khoûe, taàm hieåu bieát veà ñôøi soáng vaên hoaù con ngöôøi vaø moâi tröôøng sinh thaùi môùi trong moät khoaûng thôøi gian töông ñoái ngaén. Theo caùc tö lieäu chuyeân nghieân cöùu veà du lòch, du lòch hoïc ñaõ ñöôïc hình thaønh töø cuoái theå kyû 19 taïi caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån, ñieån hình nhö Aùo, Ñöùc, YÙ, Thuïy Só, Taây Ban Nha, Phaùp, [1,3]. Theo Robert Laquar, “Du lòch chæ trôû thaønh ñoái töôïng nghieân cöùu kinh teá coù heä thoáng töø sau Theá chieán thöù II vôùi söï coå vuõ cuûa hai nhaø kinh teá Thuïy Só Karpt vaø Hunzikeer trong vieäc thaønh laäp Hieäp hoäi quoác teá caùc chuyeân gia khoa hoïc veà du lòch “ [1,7]. Caùc nöôùc XHCN baét ñaàu nghieân cöùu du lòch töø nhöõng naêm 60 xuaát phaùt töø nhu caàu böùc thieát cuûa thöïc tieãn phaùt trieån. Vaø töø ñoù ñeán naøy coù ñaõ hình thaønh raát nhieàu khaùi nieäm du lòch vaø moãi khaùi nieäm ñeàu coù yù nghóa rieâng cuûa noù. Tuy nhieân theo taùc giaû thì coù moät khaùi nieäm du lòch maø taùc giaû raát taâm ñaéc ñoù laø khaùi nieäm du lòch cuûa WTO – Toå chöùc du lòch theá giôùi. Theo ñaïi hoäi WTO taïi thaønh phoá Ottawa, Canada naêm 1991 ñaõ ñònh nghóa raèng “Du lòch laø nhöõng hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ñi ñeán vaø ôû moät soá nôi beân ngoaøi moâi tröôøng soáng thöôøng xuyeân cuûa hoï trong khoaûng thôøi gian lieân tuïc döôùi moät naêm ñeå giaûi trí vui chôi, kinh doanh vaø moät soá muïc ñích khaùc”. Trong ñònh nghóa treân coù ba cuïm töø raát quan troïng: “di chuyeån ra khoûi moâi tröôøng thöôøng xuyeân”, “vieäc di chuyeån naøy nhaèm thoûa maõn moät soá nhu caàu nhaát ñònh” vaø “trong moät khoaûng thôøi gian döôùi 1 naêm”. Phaùt trieån du lòch theo höôùng beàn vöõng laø xu theá taát yeáu vaø caùc quoác gia ngaøy caøng höôùng tôùi du lòch beàn vöõng. Theo ñònh nghóa cuûa WTO ñöa ra taïi Hoäi nghò veà Moâi tröôøng vaø Phaùt trieån cuûa Lieân hôïp quoác taïi Rio de Janeiro naêm 1992 “Du lòch beàn vöõng laø vieäc phaùt trieån caùc hoaït ñoäng du lòch nhaèm ñaùp öùng caùc nhu caàu hieän taïi cuûa khaùch du lòch vaø ngöôøi daân baûn ñòa trong khi vaãn quan taâm ñeán vieäc baûo toàn vaø toân taïo caùc nguoàn taøi nguyeân cho vieäc phaùt trieån hoaït ñoäng du lòch trong töông lai. Du lòch beàn vöõng seõ coù keá hoaïch quaûn lyù caùc nguoàn taøi nguyeân nhaèm thoaû maõn caùc nhu caàu veà kinh teá, xaõ hoäi, thaåm myõ cuûa con ngöôøi trong khi ñoù vaãn duy trì ñöôïc söï toaøn veïn veà vaên hoaù, ña daïng sinh hoïc, söï phaùt trieån cuûa caùc heä sinh thaùi vaø caùc heä thoáng hoã trôï cho cuoäc soáng cuûa con ngöôøi” Nhö vaäy coù theå coi du lòch beàn vöõng laø moät nhaùnh cuûa phaùt trieån beàn vöõng ñaõ ñöôïc Hoäi nghò cuûa Uyû ban Theá giôùi veà Phaùt trieån vaø Moâi tröôøng xaùc ñònh naêm 1987. Hoaït ñoäng phaùt trieån du lòch beàn vöõng laø hoaït ñoäng phaùt trieån ôû moät khu vöïc cuï theå sao cho noäi dung, hình thöùc, vaø quy moâ laø thích hôïp vaø beàn vöõng theo thôøi gian, khoâng laøm suy thoaùi moâi tröôøng, laøm aûnh höôûng ñeán khaû naêng hoã trôï caùc hoaït ñoäng phaùt trieån khaùc. Ngöôïc laïi tính beàn vöõng cuûa hoaït ñoäng phaùt trieån du lòch ñöôïc xaây döïng treân neàn taûng söï thaønh coâng trong phaùt trieån cuûa caùc ngaønh khaùc. Söï phaùt trieån beàn vöõng chung cuûa khu vöïc. Du lòch beàn vöõng ñöùng tröôùc moät thöû thaùch laø caàn phaùt trieån caùc saûn phaåm du lòch coù chaát löôïng, coù khaû naêng thu huùt khaùch cao song khoâng gaây phöông haïi ñeán moâi tröôøng töï nhieân vaø vaên hoaù baûn ñòa, thaäm chí coøn phaûi coù traùch nhieäm baûo toàn vaø phaùt trieån chuùng. Troïng taâm cuûa phaùt trieån du lòch beàn vöõng ñaáu tranh cho söï caân baèng giöõa caùc muïc tieâu veà kinh teá xaõ hoäi baûo toàn taøi nguyeân moâi tröôøng vaø vaên hoaù coäng ñoàng trong khi phaûi taêng cöôøng suï thoaû maõn nhu caàu ngaøy caøng cao vaø ña daïng cuûa du khaùch. Söï caân baèng naøy coù theå thay ñoåi theo thôøi gian, khi coù söï thay ñoåi veà caùc quy taéc xaõ hoäi, caùc ñieàu kieän ñaûm baûo moâi tröôøng sinh thaùi vaø söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc coâng ngheä. 1.2 .THÒ TRÖÔØNG DU LÒCH Thò tröôøng du lòch laø moät boä phaän cuûa thò tröôøng chung, moät phaïm truø cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoaù, dòch vuï du lòch, phaûn aùnh toaøn boä quan heä trao ñoåi giöõa ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn, giöõa Cung – Caàu veà moät saûn phaåm dòch vuï naøo ñoù vaø toaøn boä caùc moái quan heä. 1.2.1 .Cung du lòch Laø taäp hôïp nhöõng hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc taïo ra ñeå saün saøng giuùp cho vieäc thöïc hieän caùc cuoäc haønh trình vaø löu truù taïm thôøi cuûa con ngöôøi thoâng qua vieäc toå chöùc vaän chuyeån, phuïc vuï löu truù, phuïc vuï aên uoáng, höôùng daãn tham quan. 1.2.2 .Caàu du lòch Laø heä thoáng caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán söï hình thaønh caùc cuoäc haønh trình löu truù taïm thôøi cuûa con ngöôøi ôû moät nôi khaùc ngoaøi nôi ôû thöôøng xuyeân cuûa hoï ñeå nghæ döôõng, chöõa beänh, thoaû maõn caùc nhu caàu veà vaên hoaù, ngheä thuaät, giao löu tình caûm, coâng vuï… nhöõng yeáu toá taùc ñoäng ñoù goàm: khaû naêng chi tieâu, nhu caàu, sôû thích, thôøi gian nghæ ngôi… Giöõa cung vaø caàu du lòch coù moät quan heä taùc ñoäng qua laïi laãn nhau. Tuy nhieân, cung – caàu du lòch coù moät ñaëc ñieåm rieâng laø cung – caàu caùch xa nhau veà khoâng gian ñòa lyù. Do ñoù coâng taùc Marketing, tuyeân truyeàn quaûng baù, ñeå keùo cung – caàu gaëp nhau laø heát söùc caàn thieát. 1.2.3 . Saûn phaåm du lòch “Saûn phaåm du lòch laø moät toång theå bao goàm caùc thaønh phaàn khoâng ñoàng nhaát höõu hình vaø voâ hình”. Saûn phaåm du lòch coù theå laø moät moùn haøng cuï theå nhö thöùc aên, hoaëc moät moùn haøng khoâng cuï theå nhö chaát löôïng phuïc vuï, baàu khoâng khí taïi nôi nghæ maùt” Saûn phaåm du lòch nhieàu ñaëc tính rieâng bieät. Nhöõng ñaëc tính naøy cuõng laø nhöõng ñaëc tröng cuûa dòch vuï du lòch. Sau ñaây laø nhöõng ñaëc tính saûn phaåm du lòch: + Khaùch mua saûn phaåm tröôùc khi thaáy saûn phaåm. + Saûn phaåm du lòch thöôøng laø moät dòch vuï neân deã baét chöôùc. + Khoaûng thôøi gian mua saûn phaåm vaø söû duïng saûn phaåm cuõng trong moät thôøi ñieåm (khoâng quaù laâu). + Saûn phaåm du lòch thöôøng laø nhöõng ñieåm ôû xa khaùch haøng. + Saûn phaåm du lòch laø saûn phaåm söï toång hôïp caùc ngaønh kinh doanh khaùc nhau. + Saûn phaåm du lòch( nhö choã ngoài ôû maùy bay, phoøng nguû khaùch saïn, gheá ngoài nhaø haøng ) khoâng theå ñeå toàn kho. + Trong thôøi gian ngaén, löôïng cung saûn phaåm du lòch coá ñònh, nhöng löôïng caàu cuûa khaùc coù theå gia taêng hoaïc suùt giaûm. + Khaùch mua saûn phaåm du lòch ít trung thaønh hoaëc khoâng trung thaønh vôùi coâng ty baùn saûn phaåm. + Nhu caàu cuûa khaùch ñoái vôùi saûn phaåm du lòch deã bò thay doåi trong söï giao ñoäng veà tieàn teä, chính trò. 1.3.CAÙC NGUOÀN LÖÏC ÑEÅ PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH Ñeå phaùt trieån du lòch, ñaëc bieät laø du lòch beàn vöõng coù caùc nguoàn löïc sau: 1.3.1.Taøi nguyeân thieân nhieân Thieân nhieân laø moâi tröôøng soáng cuûa con ngöôøi bao goàm moïi sinh vaät treân traùi ñaát, song chæ coù moät soá thaønh phaàn vaø caùc theá toång hôïp töï nhieân tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp ñöôïc khai thaùc söû duïng phuïc vuï cho muïc ñích phaùt trieån du lòch môùi ñöôïc xem laø taøi nguyeân du lòch thieân nhieân. Caùc taøi nguyeân du lòch thieân nhieân goàm: ¾ Ñòa hình: Caùc daïng ñòa hình taïo neân cho phong caûnh, moät soá kieåu ñòa hình ñaëc bieät vaø caùc di tích töï nhieân coù giaù trò phuïc vuï cho nhieàu loaïi hình du lòch. Khaùch du lòch coù taâm lyù vaø sôû thích chung laø muoán ñeán nhöõng nôi coù phong caûnh ñeïp, khaùc laï so vôùi nôi hoï ñang sinh soáng. Nhöõng taøi nguyen ñòa hình ñöôïc khai thaùc cho du lòch thöôøng laø: caùc phong caûnh ñeïp, hang ñoäng, caùc baõi bieån, caùc ñaûo vaø quaàn ñaûo ven bôø, caùc di tích töï nhieân. ¾ Khí haäu: Laø moät daïng taøi nguyeân du lòch quan troïng. Caùc ñieàu kieän khí haäu ñöôïc xem nhö caùc taøi nguyeân khí haäu du lòch cuõng raát ña daïng vaø ñaõ ñöôïc khai thaùc ñeå phuïc vuï cho caùc muïc ñích du lòch khaùc nhau. ¾ Nguoàn nöôùc: Ñoái vôùi hoaït ñoäng du lòch, thuyû vaên cuõng ñöôïc xem nhö moät daïng taøi nguyeân quan troïng. Nhieàu loaïi hình du lòch gaén boù vôùi ñoái töôïng nöôùc chính vaø taïo theâm nhieàu saûn phaåm du lòch môùi, thích hôïp nhö maët nöôùc vaø vuøng ven bôø, taøi nguyeân nöôùc khoaùng. ¾ Sinh vaät: Taøi nguyeân sinh vaät coù giaù trò taïo neân phong caûnh laøm cho thieân nhieân ñeïp vaø soáng ñoäng hôn. Ñoái vôùi moät soá loaïi hình du lòch nhö du lòch sinh thaùi, tham quan, nghieân cöùu khoa hoïc, taøi nguyeân sinh vaät coù yù nghóa ñaëc bieät quan troïng tröôùc heát laø tính ña daïng sinh hoïc, laø söï baûo toàn ñöôïc nhieàu nguoàn gen quyù giaù raát ñaëc tröng trong vuøng nhieät ñôùi, laø vieäc taïo neân nhöõng phong caûnh mang daùng daáp cuûa vuøng nhieät ñôùi vaø oân ñôùi laï maét ñoái vôùi nhöõng ngöôøi soáng ôû vuøng nhieät ñôùi. Taøi nguyeân sinh vaät ñöôïc khai thaùc cho du lòch thöôøng laø caùc vöôøn quoác gia, caùc khu röøng ñaëc duïng, heä sinh thaùi ñaëc bieät, caùc khu sinh vaät nuoâi. Treân ñaây laø caùc daïng taøi nguyeân du lòch töï nhieân chuû yeáu döïa treân caùc thaønh phaàn cuûa töï nhieân ñeå laøm cô sôû cho vieäc xaùc ñònh caùc loaïi hình du lòch vaø coù ñònh höôùng khai thaùc chuùng theo nhöõng chuû ñeà vaø chöôøng trình nhaát ñònh. Nhöng trong thöïc teá, caùc daïng taøi nguyeân luoân gaén boù vôùi nhau, boå sung vaø hoã trôï cho nhau vaø cuøng ñöôïc khai thaùc moät luùc taïo neân caùc saûn phaåm du lòch hoaøn chænh, coù tính toång hôïp cao. Vì theá caùc taøi nguyeân du lòch töï nhieân caàn ñöôïc xem xeùt döôùi goùc ñoä toång hôïp cuûa caùc daïng taøi nguyeân vôùi nhau taïi moãi moät ñôn vò laõnh thoå coù khoâng gian vaø thôøi gian xaùc ñònh. BAÛN ÑOÀ CUÛA KAMPUCHEA Hình.1.1 1.3.2. Taøi nguyeân nhaân vaên a) Daân cö, daân toäc hoïc: Moãi daân toäc coù nhöõng ñieàu kieän sinh soáng nhöõng ñaëc ñieåm vaên hoaù, phong tuïc taäp quaùn, hoaït ñoäng saûn xuaát maïnh nhöõng saùc thaùi rieâng cuûa mình vaø coù ñòa baøn cö truù nhaát ñònh. Nhöõng ñaëc thuø cuûa töøng daân toäc coù söïc haáp daãn rieâng ñoái vôùi khaùch du lòch. Caùc ñoái töôïng du lòch gaén lieàn vôùi daân toäc hoïc yù nghóa vôùi du lòch laø caùc taäp tuïc laï veà cö truù, veà toå chöùc xaõ hoäi, veà thoùi quen aên uoáng sinh hoaït, veà kieán truùc coå, caùc neùt truyeàn thoáng trong quy hoaïch cö truù vaø xaây döïng, trang phuïc daân toäc… Moãi daân toâïc, moãi quoác gia ñeàu theå hieän nhöõng saéc thaùi rieâng bieät cuûa mình ñeå thu huùt khaùch du lòch. Ngöôøi Taây Ban Nha ôû vuøng bieån Ñòa Trung Haûi vôùi neàn vaên hoaù Phlamanco vaø truyeàn thoáng ñaáu boø laø ñoái töôïng haáp daãn khaùch du lòch nghæ heø ôû Chaâu aâu. Ñaát nöôùc Phaùp, Italia, Hy Laïp… laø nhöõng caùi noâi cuûa vaên minh Chaâu Aâu,kho taøng vaên hoaù, sinh hoaït vaên hoaù ñaëc thuø laø ñieàu kieän thuaän lôïi cho coâng nghieäp du lòch phaùt trieån. b) Di tích lòch söû – vaên hoaù: Di tích lòch söû – vaên hoaù laø nhöõng khoâng gian vaät chaát cuï theå khaùch quan, trong ñoù chöùa ñöïng caùc giaù trò ñieån hình lòch söû, do taäp theå hoaëc caù nhaân con ngöôøi hoaït ñoäng saùng taïo ra trong lòch söû ñeå laïi. Di tích lòch söû – vaên hoaù ôû moãi daân toäc, moãi quoác gia ñöôïc phaân chia thaønh: ¾ Di tích vaên hoaù khaûo coå: laø nhöõng ñòa ñieåm aån giaáu moät boä phaän giaù trò vaên hoaù, thuoäc veà thôøi kyø lòch söû xaõ hoäi loaøi ngöôøi chöa coù vaên töï vaø thôøi gian naøo ñoù trong lòch söû coå ñaïi. ¾ Di tích lòch söû: di tích lòch söû thöôøng bao goàm (1) di tích ghi daáu veà daân toäc hoïc; (2) di tích ghi daáu söï kieän chính trò quan troïng, tieâu bieåu coù yù nghóa quyeát ñònh chieàu höôùng phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc, cuûa ñòa phöông; (3) di tích ghi daáu chieán coâng choáng xaâm löôïc; (4) di tích ghi daáu nhöõng kyû nieäm; (5) di tích ghi daáu söï vinh quang trong lao ñoäng; (6) di tích ghi daáu toäi aùc cuûa ñeá quoác, phong kieán vaø ñoäc taøi. ¾ Di tích vaên hoaù ngheä thuaät: laø caùc di tích gaén vôùi caùc coâng trình kieán truùc coù giaù trò neân coøn goïi laø di tích kieán truùc ngheä thuaät. Nhöõng di tích naøy khoâng chæ chöùa ñöïng nhöõng giaù trò kieán truùc maø coøn chöùa ñöïng caû nhöõng giaù trò vaên hoaù xaõ hoäi, vaên hoaù tinh thaàn (Thaùp Eiffel, Khaûi Hoaøn Moân ôû Phaùp, khu ñeàn Angkor Wat Kampuchea, Kim töï thaùp Ai Caäp…) c) Leã Hoäi: Laø neùt ñoäc ñaùo ñaëc tröng cho moãi daân toäc. Nhìn beân ngoaøi coù theå leã hoäi mang tính chaát coå khoâng phuø hôïp vôùi tính hieän ñaïi trong thôøi kyø thoâng tin buøng noå hieän nay, nhöng neáu thöïc söï ñeå taâm nghieân cöùu seõ thaáy ñöôïc nhöõng neùt heát söùc ñoäc ñaùo vaø khoâng khoûi kinh ngaïc veà giaù trò phi thôøi gian, ñoàng thôøi thoâng qua ñoù coù theå hieåu roõ hôn veà sinh hoaït veà nhu caàu taâm linh cuûa ngöôøi xöa ñöôïc minh hoïa roõ neùt cho töøng giai ñoaïn lòch söû cuûa daân toäc. Ñieàu ñoù chính laø ñieàu du khaùch mong muoán khaùm phaù. Mong muoán cuûa du khaùch khoâng chæ ñôn thuaàn chæ ngaém nhìn thöôûng thöùc veû ñeïp thieân nhieân, nhöõng danh lam thaéng caûnh, nhöõng di tích coå xöa, nghe nhöõng huyeàn thoaïi veà ñaát nöôùc con ngöôøi maø coøn coù nhu caàu hieåu bieát phong tuïc taäp quaùn, neáp sinh hoaït vaên hoaù truyeàn thoâng daân gian cuõng nhö ñôøi soáng hieän ñaïi. Do ñoù leã hoäi laø nguoàn cung caáp nhöõng nhu caàu ñaëc bieät ñoù cho du khaùch. Do ñoù leã hoäi taïo neân söùc haáp daãn du khaùch moät caùch maõnh lieät. d) Caùc loaïi hình ngheä thuaät ca muùa, nhaïc, saân khaáu: caùc loaïi hình ngheä thuaät ca muùa nhaïc saân khaáu cuõng laø moät di saûn cuûa con ngöôøi coù khaû naêng haáp daãn du khaùch trong vaø ngoaøi nöôùc. Coù theå noùi trong sinh hoaït vaên hoaù coù tính ñaëc tröng cuûa moãi ñòa phöông moãi vuøng ñoùng vai troø heát söùc quan troïng. Trong chuyeán du ngoaïn treân nhöõng doøng keânh raïch len loõi trong mieät vöôøn ñaày hoa traùi, beân caïnh veû ñeïp thieân nhieân neáu ñöôïc nghe nhöõng ñieäu lyù, lôøi ca voïng coå, bay boång giöõa trôøi ñaát meânh mong, coû caây soâng nöôùc thì tính haáp daãn seõ taêng leân gaáp boäi laàn. Neáu baïn ñeán Angkor Wat coù keøm theo nhöõng ñieäu muùa daân gian, nhöõng trang phuïc cuûa vua chuùa coå xöa haún seõ laøm du khaùch thuù vò hôn gaáp nhieàu laàn. Nhöõng ñoäi ca nhaïc cuûa chuøa, nhaø thôø, nhöõng ngaøy teát ñaát nöôùc, nhöõng ngaøy hoäi ñua thuyeàn treân soâng… seõ phuïc vuï toát hôn nhu caàu thöôûng ngoaïn cuûa khaùch. e) Ngheà vaø laøng ngheà truyeàn thoáng: Ngheà thuû coâng truyeàn thoáng cuõng laø loaïi taøi nguyeân du lòch nhaân vaên quan troïng vaø coù söùc haáp daãn lôùn ñoái vôùi du khaùch thoâng qua nhöõng saûn phaåm thuû coâng ñoäc ñaùo, ñaëc saéc. Ñaáy cuõng chính laø nhöõng ñaëc tính rieâng cuûa caùc neàn vaên hoaù vaø laø söùc haáp daãn cuûa caùc ngheà vaø laøng thuû coâng truyeàn thoáng. Nhöõng ngheà thuû coâng truyeàn thoáng bao goàm: ngheà chaïm khaéc ñaù, ngheà ñuùc ñoàng, ngheà kim hoaøn, ngheà goám, ngheà moäc, ngheà deät – theâu ren truyeàn thoáng, ngheà sôn maøi vaø khaûm. f) Caùc söï kieän vaên hoaù, theå thao: Nhöõng hoaït doäng mang tính söï kieän nhö caùc giaûi theå thao lôùn, caùc cuoäc trieån laõm caùc thaønh töïu kinh teá quoác daân, caùc hoäi chôï, caùc lieân hoan phim aûnh quoác teá, ca nhaïc quoác teá hay daân toäc, caùc leã hoäi ñieån hình… cuõng laø nhöõng ñoái töôïng haáp daãn du khaùch. Thoâng thöôøng nhöõng ñoái töôïng vaên hoaù naøy thöôøng taäp trung ôû nhöõng thaønh phoá lôùn, vaø nhöõng thaønh phoá naøy laø nhöõng haït nhaân cuûa caùc trung taâm du lòch quoác gia, vuøng vaø khu vöïc. 1.3.3. Cô sôû haï taàng vaø vaät chaát kyõ thuaät Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät chuyeân ngaønh vaø cô sôû haï taàng chung cuûa neàn kinh teá laø yeáu toá quan troïng ñeå phaùt trieån ngaønh du lòch. Quoác gia naøo neáu coù cô sôû vaät chaát kyõ thuaät chuyeân ngaønh vaø cô sôû haï taàng chung yeáu keùm thì quoác gia ñoù khoù thaønh coâng trong chieán löôïc phaùt trieån cho ngaønh du lòch hay phaùt trieån neàn kinh teá quoác daân noùi chung. Coù cô sôû haï taàng toát thì lôïi theá caïnh tranh raát maïnh veà thu huùt du khaùch, thaäm chí seõ haáp daãn nhaø ñaàu tö. 1.3.4. Caùc yeáu toá khaùc. Moät yeáu toá voâ cuøng quan troïng taïo nguoàn tieàm naêng cho ngaønh du lòch laø chuû tröôøng chính saùch ñaàu tö caûu nhaø nöôùc. Kinh nghieäm cuûa moät soá nöôùc cho thaáy khi Chính phuû ñaàu tö maïnh cho ngaønh du lòch thì toác ñoä taêng tröôûng cuûa ngaønh raát cao, khaû naêng caïnh tranh vôùi ngaønh du lòch cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc cuõng nhö treân theá giôùi raát maïnh nhö Thaùi Lan, Trung Quoác,… 1.4 . VAØI TROØ CUÛA NGAØNH DU LÒCH 1.4.1. Vai troø cuûa ngaønh du lòch ñoái vôùi phaùt trieån neàn kinh teá Ngaønh du lòch ñoùng moät vaøi troø quan troïng trong vieäc chuyeån dòch cô caáu kinh teá cuûa moät quoác gia, moät khi ngaønh du lòch phaùt trieån thì noù seõ keùo theo tyû troïng trong GDP taêng leân vaø cuøng luùc ñoù tyû trong noâng nghieäp giaûm. Ngoaøi ra ngaønh du lòch coøn ñoùng goùp moät tyû troïng khoâng nhoû trong GDP cuûa moät quoác gia. Treân phaïm vi toaøn caàu, thu nhaäp cuûa ngaønh du lòch töông ñöông 48,25% toång thu cuûa toaøn ngaønh dòch vuï trong giai ñoaïn 2002-2006; ñaëc bieät taïi caùc quoác gia ñang phaùt trieån tyû troïng ñoùng goùp cuûa ngaønh du lòch chieám ñeán 60% toaøn ngaønh dòch vuï. Ngaønh du lòch laø ngaønh coâng nghieäp söû duïng nhieàu lao ñoïng, laø ngaønh chuû löïc coù möùc ñoùng goùp quan troïng cho ngaân saùch quoác gia. Trong naêm 2002, thoáng keâ veà ngaønh du lòch ñaõ ñoùng goùp 8,8% vaøo GDP theá giôùi, trong ñoù du lòch noäi ñòa chieám 75%. WTO döï baùo möùc ñoùng goùp tröïc tieáp hoaëc gian tieáp cuûa ngaønh du lòch vaøo GDP theá giôùi seõ leân tôùi tyû leä 12,5% vaø naêm 2015. Ngaønh du lòch laø cô sôû quan troïng kích thích söï phaùt trieûn caùc ngaønh kinh teá khaùc, trong ñoù noåi leân öu theá cuûa dòch vuï giao thoâng, aên ôû… Ngoaøi ra, ngaønh du lòch coøn laø ngaønh dòch vuï mang laïi nguoàn thu ngoaïi teä lôùn cuûa nhieàu nöôùc. 1.4.2. Vai troø cuûa du lòch trong lónh vöïc vaên hoaù – xaõ hoäi. Ngaønh du lòch taïo ra nhieàu coâng aên vieäc laøm, ñaëc bieät laø lao ñoäng taïi caùc vuøng mieàn coù ñieåm du lòch. Du lòch theå hieän trong vieäc giöõ gìn, phuïc hoài söùc khoeû vaø taêng cöôøng söùc soáng cho nhaân daân. Trong chöøng möïc naøo ñoù du lòch coù taùc duïng haïn cheá caùc beänh taät, keùo daøi tuoåi thoï vaø khaû naêng lao ñoäng cuûa con ngöôøi. Du lòch laø caàu noái giao löu vaên hoaù giöõa caùc coäng ñoàng, nhôø coù du lòch maø quaàn chuùng coù ñieàu kieän tieáp xuùc vôùi nhöõng thaønh töïu vaên hoaù phong phuù vaø laâu ñôøi cuûa caùc daân toäc, töø ñoù taêng theâm loøng yeâu nöôùc, tình thaàn ñoaøn keát quoác teá, hình thaønh nhöõng phaåm chaát ñaïo ñöïc toát ñeïp nhö loøng yeâu lao ñoäng, tình baïn… 1.4.3. Vai troø cuûa ngaønh du lòch ñoái vôùi moâi tröôøng sinh thaùi Ngaønh du lòch ñöôïc theå hieän trong vieäc taïo neân moâi tröôøng soáng oån ñònh veà maët sinh thaùi. Nghæ ngôi du lòch laø nhaân toá coù taùc duïng kích thích vieäc baûo veä, khoâi phuïc vaø toái öu hoaù moâi tröôøng thieân nhieân bao quanh. Vieäc ñaåy maïnh hoaït ñoäng du lòch, taêng möùc ñoä taäp trung khaùch vaøo nhöõng vuøng nhaát ñònh laïi ñoøi hoûi phaûi toái öu hoaù quaù trình söû duïng töï nhieân vôùi muïc ñích du lòch. Ñeán löôïc mình du lòch laïi kích thích vieäc tìm kieám caùc hình thöùc baûo veä töï nhieân, ñaûm baûo ñieàu kieän söû duïng nguoàn taøi nguyeân moät caùch hôïp lyù. Vieäc laøm quen vôùi caùc danh lam thaéng caûnh vaø moâi tröôøng thieân nhieân bao quanh coù yù nghóa khoâng nhoû ñoái vôùi khaùch du lòch. Noù taïo ñieàu kieän cho hoï hieåu bieát saâu saéc caùc tri thöùc veà töï nhieân, hình thaønh quan nieäm veà thoùi quen baûo veä töï nhieân, goùp phaàn giaùo duïc cho khaùch du lòch veà maët sinh thaùi hoïc. 1.4.4. Vai troø cuûa ngaønh du lòch ñoái vôùi chính trò Du lòch nhö laø moät nhaân toá cuûng coá hoaø bình, ñaåy maïnh caùc moái giao löu quoác teá, môû roäng sö hieåu bieát giöõa caùc daân toäc. Du lòch quoác teá laøm cho con ngöôøi soáng ôû caùc khu vöïc khaùc nhau hieåu bieát vaø xích laïi gaàn nhau. Moãi naêm, hoaït ñoäng du lòch vôùi caùc chuû ñeà khaùc nhau, nhö “Du lòch laø giaáy thoâng haønh cuûa hoaø bình” (naêm 1967). “Du lòch khoâng chæ laø quyeàn lôïi, maø coøn laø traùch nhieäm cuûa moãi ngöôøi” (naêm 1983)… keâu goïi haøng trieäu ngöôøi quyù troïng lòch söû, vaên hoùa vaø truyeàn thoáng cuûa caùc quoác gia, giaùo duïc loøng meán khaùch vaø traùch nhieäm cuûa chuû nhaø ñoái vôùi khaùch du lòch, taïo neân söï hieåu bieát vaø tình höõu nghò giöõa caùc daân toäc. 1.5 .THÖÏC TIEÃN KINH NGHIEÄM PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH CUÛA MOÄT SOÁ QUOÁC GIA Nhaèm taïo cô sôû cho vieäc hình thaønh nhöõng giaûi phaùp phaùt trieån du lòch, coâng vieäc nghieân cöùu tham khaûo moâ hình phaùt trieån du lòch cuûa caùc quoác gia ñieån hình treân theá giôùi noùi chung vaø khu vöïc noùi rieâng laø coâng vieäc heát söùc caàn thieát. Döôùi ñaây laø nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm coù giaù trò lôùn ñeå hoïc hoûi. 1.5.1. Thöïc tieãn phaùt trieån du lòch moät soá quoác gia ¾ Kinh nghieäm cuûa Trung Quoác: Quoác gia naøy ñaõ ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån trong 20 naêm qua vaø ñaõ taïo neân moät böôùc ñoät phaù trong lòch söû veà nguoàn khaùch ña daïng vaø phong phuù. Neáu nghieân cöùu kyõ, coù leõ deã daøng nhaän ra ngaønh du lòch Trung Quoác ñaõ choïn cho mình moät höôùng ñi ñuùng. Ñoù laø söï naâng cao chaát löôïng dòch vuï theo tieâu chuaãn quoác teá, thuû tuïc haønh chính goïn nheï, giao thoâng thuaän lôïi, giaù caû hôïp lyù, saûn phaåm du lòch theo chuyeân ñeà vaø raát ña daïng. Du lòch vaên hoaù – di tích lòch söû: laø moät yeáu toá cöïc kyø quan troïng cuûa ngaønh du lòch Trung Quoác, laø quoác gia coù neàn vaên hoaù laâu ñôøi – ña daïng phong phuù vaø ñaõ giöõ gìn, baûo toàn toát nhö: phong tuïc taäp quaùn daân toäc, vaïn lyù tröôøng thaønh… Du lòch xanh: laø moät chuû ñeà chính cuûa ngaønh du lòch Trung Quoác, ñöôïc ra ñôøi töø naêm 1999. töø ñoù , chính phuû ñaõ khoâng ngöøng phaán ñaáu baûo veä moâi tröôøng. Trung Quoác ñaõ toå chöùc hoäi thaûo veà: Phaùt trieån du lòch beàn vöõng; Quaûn lyù vaø phaùt trieån du lòch sinh thaùi cuûa töøng ñòa phöông; Xaây döïng vaø truyeàn baù nhöõng thuaän lôïi cuûa caùc tieän nghi du lòch. Keát quaû cuûa nhöõng hoäi thaûo aáy ñaõ höôùng Trung Quoác ñi vaøo vieäc phaùt trieån du lòch sinh thaùi vaø xem ñaây laø moät trong nhöõng caùch taùc ñoäng tröïc tieáp vaø tích cöïc ñeán vieäc phaùt trieån beàn vöõng. Vaøo naêm 2000. Trung Quoác ñaõ böôùc vaøo keá hoaïch 5 naêm laàn thöù 10; Chính phuû Trung Quoác ñaõ tieáp tuïc xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån du lòch beàn vöõng, söû duïng coâng ngheä taïo ra nhöõng saûn phaåm saïch vaø xanh, thu hoài chaát pheá thaûi, Chính phuû quaûn lyù saâu, roäng heä thoáng xanh. Hoï coá gaéng höôùng du lòch trôû thaønh moät boä phaän khoâng theå thieáu vaø coù moái quan heä chaët cheõ vôùi moâi tröôøng. Vaøo thaùng Gieâng naêm 2003, Trung Quoác laø nôi ñaõ phaùt hieän beänh dòch SARS raát nguy hieåm vaø ñaõ ñe doaï theá giôùi. Toå chöùc WHO ñaõ caûnh baùo khaùch du lòch ñöøng ñeán nhöõng quoác gia coù beänh dòch SARS naøy. Hieän naùy Chính phuû vaø caùc coâng ty du lòch Trung Quoác ñang khaéc phuïc tình traïng naøy vôùi moät soá chöông trình quaûng baù ñeå theá giôùi bieát laø nôi an toaøn söùc khoeû nhaèm thu huùt du khaùch trôû laïi nhö: Hoäi chôï du lòch quoác teá Trung Quoác vöøa dieãn ra taïi thaønh phoá Coân Minh töø 20-24/11/2003 vôùi söï tham gia gaàn 10 nghìn quan chöùc vaø doanh nghieäp du lòch ñeán töø 49 quoác gia nhaèm taêng cöôøng trao ñoåi vaø hôïp taùc giöõa ngaønh du lòch Trung Quoác vôùi theá giôùi. Theâm vaøo ñoù, Cuïc phaùt trieån Du lòch Hong Kong vöøa phaùt ñoäng ñôït vaän ñoäng môùi quaûng baù du lòch töø ngaøy 28/11/2003 ñeán ngaøy 04/1/2004 vôùi chuû ñeà “Nhöõng ngaøy röïc rôõ cuoái naêm”. [2]. Ñaây laø moät trong nhöõng noäi dung tieáp theo cuûa chieán dòch quaûng baù du lòch quy moâ lôùn “Keá hoaïch môû roäng du lòch toaøn caàu” cuûa Hong Kong vôùi muïc ñích laø vò trí “ñoâ thò du lòch, giaûi trí vaø toå chöùc caùc hoäi nghò lôùn Chaâu AÙ”. Ngaønh du lòch Trung Quoác cuõng nhö Cuïc Du lòch Hong Kong ñaõ ñöa ra caùc chieán dòch nhö : Hong Kong kính chaøo quyù khaùch, trôû thaønh laø chieán löôïc quyù khaùch cuûa chuùng ta vì theá giôùi,baây giôø Cathay’s thaêm quan Hong Kong, Heïn gaëp laïi Trung Quoác…nhaèm phuïc hoài ngaønh du lòch sau ñaïi dòch SARS. Nhöõng hoaït ñoäng treân laø chính saùch vaø thöïc tieãn cuûa ngaønh Du lòch Trung Quoác ñaõ thöïc hieän thaønh coâng trong vieäc thu huùt du khaùc quoác teá. ¾ Kinh nghieäm cuûa Thaùi Lan: Thaùi Lan laø moät trong nhöõng ñieåm thu huùt khaùch du lòch nhieàu nhaát trong khu vöïc, chæ ñöùng sau Trung Quoác vaø Malaysia, bôûi leõ öu theá quyeát ñònh cuûa Thaùi Lan laø neàn kinh teá phaùt trieån, ñoàng thôøi chaát löôïng dòch vuï khaùch saïn laïi khaù toát. Trong keá hoaïch phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ñaát nöôùc giai ñoaïn 1997 – 2003, Thaùi Lan ñaõ xaùc ñònh phaùt trieån du lòch theo hai höôùng öu tieân chính laø: baûo toàn caùc nguoàn taøi nguyeân vaø taøi saûn du lòch, phuïc vuï cho phaùt trieån du lòch. Chính phuû ñaõ phaùt ñoäng phong traøo khoâi phuïc laïi giaù trò nguyeân baûn cuûa vaên hoaù vaø ñaát nöôùc cuûa hoï, keâu goïi caùc laøng maïc ôû vuøng noâng thoân giöõ nguyeân veû ñeïp nguyeân sô, baûo veä caây coái, giaûm thieåu tieáng oàn vaø giöõ gìn phong caùch kieán truùc Thaùi Lan. Maët khaùc, Cô quan Du lòch Thaùi Lan cuõng hoã trôï caùc coäng ñoàng baûn ñòa duy trì söùc haáp daãn cuûa caùc ñieåm du lòch, phoái hôïp vôùi Cuïc baûo toàn röøng töø caùc cô quan lieân quan ôû ñòa phöông trieån khai caùc chöông trình giaùo duïc, ñaøo taïo vaø naâng cao nhaän thöùc veà du lòch cho moïi taàng lôùp daân cö. Ngoaøi ra, Thaùi Lan coøn xaây döïng nhieàu chöông trình du lòch raát saùng taïo vaø ñoäc ñaùo ñeå thu huùt khaùch du lòch. Beân caïnh ñoù Thaùi Lan coøn thieáp laäp nhöõng chöông trình quaûng caùo, khuyeán maõi raàm roä, coù söùc thu huùt chöông trình Thai – Amazing, Du lòch kieán taïo neân hoaø bình, “Road Show” quaûng baù maïnh meõ taïi Toyo, Osaka vaø Fukuoka, “Luck is in the Air” nhaèm ñaåy maïnh löôïng khaùch ñeán Thaùi Lan baèng chöông trình khuyeán maõi veù cuûa Thai Airways… ¾ Kinh nghieäm cuûa Malaysia: Ngaønh du lòch nöôùc naøy taäp trung phaùt trieån du lòch vôùi baûo veä caùc giaù trò vaên hoaù, truyeàn thoáng. Maylasia ñaõ xaây döïng vaø phaùt trieån du lòch vaên hoaù treân cô sôû phoái hôïp cuûa coäng ñoàng ñòa phöông theo höôùng beàn vöõng. Boä vaên hoaù – Ngheä thuaät vaø Du lòch cuûa Malaysia ñaõ xaùc ñònh muïc tieâu phaùt trieån chuû ñaïo cuûa ngaønh du lòch laø höôùng tôùi phaùt trieån beàn vöõng treân cô sôû baûo toàn caùc nguoàn gien quyù hieám, duy trì ña daïng sinh hoïc vaø phaùt huy baûn saéc vaên hoaù Maylasia truyeàn thoáng taïo ra caùc saûn phaåm du lòch beàn vöõng vaø ñoäc ñaùo. Chöông trình du lòch nghæ taïi nhaø daân laø saûn phaåm du lòch raát haáp daãn vaø ñöôïc Chính phuû pheâ duyeät cho tieán haønh taïi 5 laøng thí ñieåm. Muïc ñích chính cuûa chöông trình naøy nhaèm giuùp cho du khaùch coù ñieàu kieän ñöôïc tieùp xuùc, trao ñoåi vaø tröïc tieáp tham gia vaøo ñôøi soáng sinh hoaït cuûa coäng ñoàng ngöôøi Malaysia baûn ñòa vaø nhaèm taïo ñieàu kieän duy trì phaùt huy baûn saéc vaên hoaù truyeàn thoáng daân toäc cuõng nhö goùp phaàn naâng cao möùc soáng cho ngöôøi daân ñòa phöông. Sau ñaïi dòch SARS, ñeå phuïc hoài ngaønh du lòch Chính phuû Malaysia ñaõ ñöa ra chieán dòch môùi, ñöôïc söï hoã trôï trò giaù moät tyû RM töø quyõ hoã trôï ñaëc bieät daønh cho caùc doanh nghieäp kinh doanh du lòch vaø Chính phuû cuõng ñaõ cam keát: Giaûm 5% tieàn ñieän cho caùc khaùch saïn trong voøng 6 thaùng, Giaûm 50% thueá caàu ñöôøng trong voøng 6 thaùng cho Taxi, Giaûm thueá dòch vuï cho caùc khaùch saïn vaø nhaø haøng trong voøng 6 thaùng, xoaù boû thueá dòch vuï taïi caùc phoøng nguû, hoaõn thanh toaùn thueá thu nhaäp cho caùc haõng löõ haønh trong voøng 6 thaùng. Ñaây laø tieàn ñeå taïo ñieâu kieän cho söï phaùt trieån ngaønh du lòch cuûa Malaysia trong thôøi gian qua vaø nhöõng naêm gaàn ñaây. ¾ Kinh nghieäm cuûa Vieät Nam: Nhìn chung ngaønh du lòch Vieät Nam ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû cao trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ñaëc bieät trong naêm 2004 ngaønh du lòch Vieät Nam ñaõ thu huùt hôn 2,9 trieäu löôït khaùch quoác teá vaø thu ñöôïc 26 ngaøn tyû ñoàng. Nhöõng thaønh töïu naøy do söï noã löïc cuûa Chính phuû, caùc caáp, caùc ngaønh, caùc ñòa phöông vaø ñaëc bieät laø caùc cô quan ngaønh du lòch Vieät Nam. Töø keát quaû phaùt trieån du lòch Vieät nam taùc giaû ruùt ra moät soá kinh nghieäm trong quaù trình phaùt trieån du lòch Vieät Nam : • Töøng böôùc xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån du lòch daøi haïn, ñaëc bieät laø coù söï ñieàu chænh kòp thôøi theo töøng giai ñoaïn. • Taän duïng toát nhöõng theá maïnh nhö oån ñònh chính trò, taêng tröôûng kinh teá cao vaø hình aûnh quoác gia ñöôïc quaûng baù roäng raõi. • Töøng böôùc xaây döïng vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc theo höôùng chuyeân moân hoaù du lòch. • Ñaõ phaùt huy ñöôïc vai troø cuûa coâng taùc tuyeân chuyeån, quaûng baù, xuùc tieán du lòch, ñaëc bieät laø vieäc höôùng ñeán khai thaùc theá maïnh veà du lòch mua saém, du lòch hoäi nghò – hoäi chôï – trieån laõm (MICE), du lòch sinh thaùi, du lòch di tích lòch söû chieán tranh choáng Phaùp – choáng Myõ. • Caùc doanh nghieäp vaø ngaønh du lòch ngaøy caøng ña daïng hoaù caùc saûn phaåm vaø dòch vuï du lòch nhö caùc tour du lòch lieân vuøng.Tuy nhieân cuõng coù theå ruùt ra nhöõng baøi hoïc töø nhöõng haïn cheá. • Chöa phaùt huy heát caùc tieàm naêng du lòch hieän coù, ñaëc bieät laø söï thieáu haún caùc khu du lòch nghæ maùt cao caáp (resort). • Chöa phoå bieán kieán thöùc du lòch cho moïi ngöôøi, ñaëc bieät laø chöa coù söï keát hôïp giöõa nhaø nöôùc vaø nhaân daân cuøng laøm du lòch, chöa phaùt trieån ñoàng boä maø phaùt trieån coøn manh muùn töï phaùt ôû moät soá tuyeán ñieåm du lòch sinh thaùi, chöa quan taâm ñuùng möùc yeáu toá veä sinh moâi tröôøng. • Chöa coù ñònh höôùng trong vieäc vöøa phaùt trieån du lòch beàn vöõng vöøa toân taïo vaø baûo veä moâi tröôøng thieân nhieân. 1.5.2. Nhöõng baøi hoïc ruùt ra töø thöïc teá phaùt trieån du lòch taïi moät soá quoác gia Qua nghieân cöùu chính saùch moâ hình phaùt trieån du lòch treân theá giôùi vaø trong khu vöïc, phaân tích nhöõng baøi hoïc thaønh coâng cuõng nhö khoâng thaønh coâng taïi moät soá quoác gia coù theå ruùt ra moät soá baøi hoïc kinh nghieäm nhö sau: 1. Caàn quaùn trieät saâu saéc töø trung öông ñeán ñòa phöông veà chuû tröông – chính saùch phaùt trieån du lòch cuûa nhaø nöôùc cuõng nhö söï hoã trôï tích cöïc cuûa Chính phuû. 2. Phaûi coù söï keát hôïp chaët cheõ giöõa caùc thaønh phaàn kinh teá, caùc caù nhaân – ñôn vò kinh doanh vaø chính quyeàn ñòa phöông ñeå hoaïch ñònh, toå chöùc, phaùt trieån du lòch theo quy hoaïch chung. 3. Phaûi coù söï giaùo duïc veà nhaän thöùc ñuùng vaø ñoàng tình uûng hoä cuûa toaøn xaõ hoäi , ñaëc bieät laø cö daân ñòa phöông taïi nhöõng nôi coù ñieåm du lòch. 4. Phaùt trieån du lòch phaûi chuù troïng baûo veä moâi tröôøng töï nhieân, giöõ gìn vaø khai thaùc taøi nguyeân du lòch moät caùch coù hieäu quaû. 5. Phaùt trieån du lòch phaûi chuù troïng baûo veä moâi tröôøng xaõ hoäi, ngaên ngöøa söï suy ñoài cuûa neàn vaên hoaù ñòa phöông, baûo daûm traät töï ,veä sinh taïi caùc khu du lòch. 6. Chöông trình, saûn phaåm du lòch phaûi theå hieän ñöôïc neùt ñoäc ñaùo, ñaëc thuø cuûa ñòa phöông quoác gia mình. 7. Ñaûm baûo tuyeät ñoái an toaøn – an ninh cho du khaùch trong quaù trình tham quan du lòch 8. Quaûn lyù cuûa Chính phuû ñoái vôùi hoaït ñoäng du lòch phaûi nghieâm ngaët. CHÖÔNG II THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH THUÛ ÑOÂ PHNOM PENH (KAMPUCHEA) 2.1.Tieàm naêng,lôïi theá vaø ñieàu kieän phaùt trieån du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh : 2.1.1. Khaùi quaùt Thuû ñoâ Phnom Penh (Kampuchea) : Thuû ñoâ Phnom Penh (Kampuchea) coù toång dieän tích ñaát ñai laø 375 km2(trong naêm 2004).Trong ñoù, Thuû ñoâ chia laøm 7 Quaän : Trong noäi ñoâ coù 04 quaän coù dieän tích 28,15km², ngoaïi oâ coù 03 quaän vôùi dieän tích 346,85km², coù 76 phöông. Toång daân soá laø 1.042.108 ngöôøi(2004) trong ñoù nam 484.323 ngöôøi vaø nöõ 557.785 ngöôøi, toång soá giaø ñình 205.042, trong ñoù tÍnh trung bình coù 5,5 ngöôøi trong moät giaø ñình. Maät ñoä daân soá trung bình laø 2681 ngöôøi/km2 .Taïi Thuû ñoâ laø16.688 ngöôøi/km², Laø ngoaïi oâ tröôûng 1289 ngöôøi/km². Daân soá Kampuchea trong naêm 1998 laø 11.437.000 ngöôøi, trong naêm 2004 laø 13.091.000 ngöôøi. So saùnh phaàn traêm cuûa daân soá taïi Thuû ñoâ Phnom Penh so vôùi caû nöôùc laø : -Thuû ñoâ Phnom Penh coù daân soá :1.042.108 ngöôøi so vôùi caû nöôùc, chieám tyû leä khoaûng 7% vôùi caû nöôùc. -Kampuchea coù daân soá :13.091.000 ngöôøi. Phaàn lôùn daân soá laø daân toäc Khmer laáy ñaïo phaät laâm quoác ñaïo. Khí haäu Kampuchea noùi chung vaø Thuû ñoâ Phnom Penh noùi rieâng laø khí haäu nhieät ñôùi gioù möùa, noùng vaø aåm öôùt, löôïng möa trung bình 250-350 mm/naêm. Nhieät ñoä trung bình khoaûng 27oc. Coù hai muøa : möa vaø khoâ roõ reät. Tuy nhieân muøa khoâ thöôøng coù hai tieåu muøa laø muøa laïnh vaø muøa noùng. + muøa möa: töø thaùng 06 ñeán thaùng 10, nhieät ñoä töø 27 ñeán 35 ñoä c + muøa khoâ: töø thaùng 11 ñeán thaùng 02, nhieät ñoä töø 17 ñeán 27 ñoä c, muøa noùng töø thaùng 03 ñeán thaùng 05, nhieät ñoä töø 29 ñeán 38 ñoä c. Coù theå noùi raèng thôøi tieát khí haäu nhö vaäy thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån du lòch Kamphuchea noùi chung vaø Thuû ñoâ Phnom Penh noùi rieâng vì khoâng coù baõo taùp vaø noùng böùc. 2.1.2. Vò trí ñòa lyù : Phnom Penh laø Thuû ñoâ vaø laø traùi tìm cuûa vöông quoác Kampuchea, naèm ôû phía Taây, khu vöïc ASEAN. BAÛN ÑOÀ CUÛA THUÛ ÑOÂ PHNOM PENH Hình.2.1 2.1.3. Taøi nguyeân du lòch : 2.1.3.1 Taøi nguyeân thieân nhieân : Nguoàn taøi nguyeân du lòch thieân nhieân cuûa Thuû ñoâ Phnom Penh raát ña daïng vaø phong phuù, taäp trung chuû yeáu vaøo taøi nguyeân du lòch sinh thaùi coù hoà 4 maët taäp trung vôùi nhau goïi laø hoà “Chatomuk” nhö hoà: Mekong leu(treân), Mekong krom(döôùi), Tonley Basak vaø Tonley Sap, coù nhieàu loaøi Ñoäng thöïc vaät soáng ôû bôø soâng vaø nguoàn thöïc phaêm cho quan troïng. Taïi Phnom Penh coù moät soá khu du lòch raát phong phuù vaø ña daïng nhö : + khu du lòch Wat Phnom (Wat Phnoâm Ñoân Peânh): Theo truyeàn thuyeát xa xöa coù moät coâ gaùi ñaõ tìm nhaø ôû gaàn hoà. Luùc ñoù Coâ theo Ñaïo Phaät ñaõ phaät goïi leân nuùi taïi ñoù hình thaønh moät nhaø Thô goïi laø chuùa Phnoâm Ñoân Peânh (Wat Phnoâm Ñoân Peânh) ñöôïc xaây döïng hoaøn thaønh trong naêm 1372. Wat Phnoâm Ñoân Peânh hieän nay coù nghóa laø nuùi cuûa coâ teân laø Peânh. Hieän laø chuùa goïi laø Wat Phnoâm Ñoân Peânh. Hieän nay du khaùch trong vaø ngoaøi nöôùc ñeán tham quan raát nhieàu. + Khu du lòch Hoaøng cung : Ñaõ ñöôïc xaây döïng trong naêm 1866 vaø xong naêm 1870, naèm trong Quaän Ñoân Peânh laø traùi tim cuûa Vöông quoác Kampuchea noùi chung laø nhaøø cuûa Vua, haøng ngaøy khu du lòch Hoaøng cung cuõng môû cöûa cho du khaùch trong vaø ngoaøi nöôùc vaøo tham quan vaø raát quan taâm ñeán phong tuïc taäp quaùn cuûa Vua taïi Hoaøng cung. +khu du liïch vaên hoaù Vieän baûo taøng : Beân caïnh nhöõng di tích lòch söû, vaên hoùa phong phuù vaø ña daïng.Vöông quoác Kampuchea coøn coù moät heä thoáng baûo taøng, laøng vaên hoùa vaø khu löu nhieäm nhö : baûo taøng Quoác gia ñöôïc xaây döïng töù ngaøy 15 thaùng 08 naêm 1917 vaø ñaõ hoaøn thaønh trong ngaøy 13 thaùng 04 naêm 1920, ñuùng vôùi ngaøy teát cuûa Kampuchea theo kieån truùc Khmer, hieän nay baûo taøng ñaõ tröng baøy vaø giöõ gìn hôn 5.000 coå vaät cuûa cheá ñoä xöa tröôùc theá kyû 20. Baûo taøng gieät chuûng Toul sleng, Baûo taøng quaân ñoäi vaø caùc baûo taøng toång hôïp taïi caùc tænh coù di tích lòch söû, vaên hoùa, laøng vaên hoùa taïi tænh Sieâm Rieâp vaø caùc cöûa haøng baùn haøng löu nieäm xung quanh nhaø baûo taøng quoác gia vaø taïi khu Angkor. Ñaây laø nhöõng ñieåm gaén lieân vôùi chöông trình du lòch taïi Kampuchea vaø ñöôïc nhieàu du khaùch ñeán xem va raátø quan taâm. + Khu du lòch Hoà Tonlesap : Naèm ôû tröôùc maët nhaø Hoaøng cung thöôøng coù toå chöùc thi ñua thuyeàn baét ñaàu töø ngaøy 04-05-06 thaùng 11 haøng naêm coù 23 tænh vaøo tham gia raát soâi noåi taïo neân taäp quaùn raát haáp daãn vôùi du khaùch. Hình.2.2 + Khu du lòch Nhaø tuø toul sleng : Tröôùc ñaây taïi ñoù laø tröôøng trung hoïc , nhöng trong cheá ñoä gieät chuùng cuûa Poâl Poât, ñaõ bieán thaønh Nhaø Tuø laø choã gieát ngöôùi raát daõ maõn. Ñoù laø cheá ñoä dieät chuùng cuûa lòch söû nöôùc Kampuchea. Nhieàu du khaùch cuûa moät soá quoác gia treân theá giôùi raát quan taâm vaø thöôøng ñeán tham quan. + Khu du lòch Toul Cheung Ek : Trong cheá ñoä Poâl Poât, Taïi ñaây cuõng laø nôùi dieät ngöôøi. Giam giöõ taïi Toul Sleng taäp trung dieät.Taïi ñaây hieän nay cuõng laø ñieåm thu huùt söï quan taâm cuûa du khaùch. +khu du lòch hoà Kokey : naèm trong Thuû ñoâ Phnom Penh, laø nôi hoäi tuï nguoàn nöôùc vaø coù dieän tích raát roäng lôùn.Ngoaøi ra, Thuû ñoâ Phnom Penh coù heä thoáng röøng nuùi chaèng chòt, Theo söï nghieân cöùu cho bieát taïi ñaây coù hôn 1000 loaøi ñoäng thöïc vaät, rieâng caùc loaøi chim töø 200-400 loaøi soáng trong khu vöïc naøy, vaø coøn coù nhieàu loaøi boø saùt, nhieàu loaøi ñoäng vaät quyù hieám. Ñaây coù theå ñöôïc xem laø nguoàn taøi ngueân thieân nhieân phong phuù, phuïc vuï cho vieäc phaùt trieån loaïi hình du lòch sinh thaùi nhö du lòch nuùi, nghæ maùt, thöôûng ngoaïn thieân nhieân…. 2.1.3.2. Taøi nguyeân nhaân vaên : Nguoàn taøi nguyeân du lòch nhaân vaên cuûa Kampuchea noùi chung vaø Thuû ñoâ Phnom Penh noùi rieâng voâ cuøng ña daïng vaø phong phuù laø ‘‘Thieân ñöôøng kho baùu cuûa theá giôùi’’. Coù theå noùi raèng, Thuû ñoâ Sieâm Rieâp noåi tieáng veà khu ñeàn thaùp Angkor Wat ñöôïc UNESCO coâng nhaän laø di saûn vaên hoùa theá giôùi, thì Thuû ñoâ Phnom Penh cuõng noåi tieáng veà cung vua, Nhaø Tuø Toul Sleng, Wat Phnoâm Ñoân Peânh, Toul Chuang Ek, Nhaø Baûo Taøng, Hoà Kokey vaø coù moät soá chuøa vôùi caùch kieân thöùc raát ñeïp vaø ñaëc saéc. Taøi nguyeân du lòch nhaân vaên cuûa Thuû ñoâ Phnom Penh chuû yeáu taäp trung vaøo di tòch lòch söû – vaên hoaù vaø kieán truùc, ñaëc bieät laø caùc khu ñeàn thaùp coå xöa. Baûng 2.1:soá lieäu caùc khu vöïc taïi Thuû ñoâ Phnom Penh St Vò trí soá löôïng 1 Quaän 07 2 Phöôøng 76 3 Xoùm laøng 637 4 Dieän tích 375km² 5 Daân soá trong Thuû ñoâ 1.042.108 Ngöôøi 6 Daân soá toaøn Kampuchea 13.091.000 Ngöôøi 7 Daân soá tyû leä bình quaân trong 01 km² treân caû nöôùc 2681 Ngöôøi Daân soá tyû leä bình quaân cuûa Thuû ñoâ Treân 01 km² 16.688 Ngöôùi Daân soá tyû leä bình quaân Ngoaïi oâ 01km² 1289 Ngöôùi 8 Chieáu daøi maïng löôùi phaân phoái nöôùc 921.909m 9 Tyû troïng nöôùc 46.800km³ (Nguoàn: Boä du lòch Kampuchea,2006) So saùnh phaàn traêm cuûa daân soá Thuû ñoâ Phnom Penh vaø caû Vöông quoác Kampuchea : -Thuû ñoâ Phnom Penh : 1.042.108 Ngöôøi -Toaøn Vöông quoác Kampuchea : 13.091.000 Ngöôøi Theo söï tình toaùn cuûa daân soá treân ta thaáy laø Thuû ñoâ Phnom Penh chieám tyû leä khoaûng 7% trong caû nöôùc. Baûng 2.2 : Cô sôû phuïc vuï dòch vuï boå sung khaùc Stt Vò trí Soá löôïng 1 khaùch saïn 117 Phoøng taïi khaùch saïn 6.106 2 Nhaø troï 123 Phoøng taïi nhaø troï 2.211 3 Nhaø haøng 548 Phoøng taïi nhaø haøng 4.635 4 Ngöôøi phuïc vuï du khaùch 1560 (Nguoàn: Sôû du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh, 2006) Haøng naêm taïi Thuû ñoâ Phnom Penh cuõng coù toå chöùc caùc ngaøy leã cuûa truyeàn thoáng nhö sau : Caùc leã hoäi truyeàn thoáng ôû Thuû ñoâ Phnom Penh cuõng gioáng nhö nhöõng tænh khaùc ôû Kampuchea ñoù laø : -Leã “ Naêm môùi Quoác teá “ chuùc möøng Naêm môùi theo lòch chung cuûa Theá giôùi dieãn ra vaøo ngaøy 01 thaùng 01 haøng naêm. - Leã “ Meak Bochea “chuùc möøng Oâng Ñaïo phaät sinh ra, dieãn ra vaøo ngaøy 13 thaùng 2 haøng naêm. - Leã “Boân Choâl Chhnaêm thmey” chuùc möøng naêm môùi theo daân toäc Khmer dieãn ra vaøo ngaøy13-14-15 thaùng 4 haøng naêm. - Leã “Boân Chroat Preah Nengkoal hoaëc laø Visak Bochea” chuùc möøng thu hoaïch muøa dieãn ra vaøo ngaøy 12 thaùng 5 haøng naêm. - Leã “ Boân Om Tuok ” laø leã cuùng baùi oâng baø toå tieân dieãn ra vaøo ngaøy 04-05-06 thaùng 11 haøng naêm. - Leã “Boân Ñak Ben vaø Pchum Ben” laø leã hoä nöôùc ñua thuyeàn dieãn ra vaøo ngaøy 16 thaùng 10 haøng naêm. 2.1.4. Chuû tröông, chính saùch phaùt trieån du lòch cuûa Thuû ñoâ Phnom Penh : Keå töø naêm 1995, chính Phuû vaø Boä Du Lòch Kampuchea baét ñaàu thuùc ñaåy phaùt trieån du lòch baèng vieäc chuû tröông xaây döïng ngaønh du lòch trôû thaønh moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn, ñoàng thôøi trieån khai caùc chính saùch phaùt trieån nhö chính saùch ñaàu tö cô sôû haï taàng vaät chaát, kyõ thuaät vaø ñaàu tö taïi caùc ñòa ñieåm quan troïng, ñeïp nhaát cuûa khu du lòch troïng ñieåm nhö : Thuû ñoâ Phnom Penh, Tæønh Sieâm Riep, Tæønh Sihanouk, Tæønh Coâmpong Chham, Tænh Coâmpong Thoâm vaø Tænh Preach Vihear . Trong boái caûnh ñoù, Thuû ñoâ Phnom Penh cuõng ñöôïc söï tröïc tieáp chæ ñaïo töø Chính Phuû vaø Boä du lòch veà chính saùch vaø chuû truông phaùt trieån, ñaëc bieät laø chính saùch ñaàu tö cô sôû haï taàng vaø cô sôû vaät chaát phuïc vuï du lòch, sôû keá hoaïch Thuû ñoâ ñaõ trieån khai caùc keá hoaïch ñaàu tö 03 naêm 2000-2003 vaø töø 2003-2005 seõ trieån khai keá hoaïch ñaàu tö 05 naêm 2005-2010 vaø coøn tieáp tuïc laäp caùc keá hoaïch môùi nöõa. 2.2. Thöïc traïng phaùt trieån du liïch Thuû ñoâ Phnom Penh : 2.2.1. cô sôû haï taàng : 2.2.1.1. Maïng löôùi ñöôøng saù vaø phöông tieän giao thoâng : Thuû ñoâ Phnom Penh laø moät Thuû ñoâ ñeïp nhaát cuûa ñaát nöôùc Kampuchea, coù heä thoáng ñöôøng saù bao goàm : Ñöôøng boä, Ñöôøng thuûy, Ñöôøng haøng khoâng,Ñöôøng xe löûa. Trong tình hình hieän nay, heä thoáng cô sôû haï taàng giao thoâng trong toaøn Thuû ñoâ ñang ñöôïc caûi thieän. Tuy nhieân, heä thoáng ñöôøng saù vaãn chöa toát vaø laøm cho heä thoáng giao thoâng gaëp raát nhieàu khoù khaên trong muøa möa do 30% ñaõ bò hö hoûng vaø xuoáng caáp, hieän ñang ñöôïc söûa laïi vaø xaây theâm nhö : + Ñöôøng boä: töø Thuû ñoâ Phnom Penh ñeán caùc tænh trong caû nöôùc gaëp raát nhieàu khoù khaên trong muøa möa, neân giao thoâng chöa thuaän lôïi. +Ñöôøng thuûy: töø Thuû ñoâ Phnom Penh ñeán caùc tænh chæ ñi ñöôïc trong muøa möa (khoaûng 4 thaùng/naêm). +Ñöôøng haøng khoâng: coù moät saân bay ôû Poâ Chaân Toâng ñoù laø saân bay lôùn nhaát cuûa Kampuchea, coù 3 chuyeán bay ñi tôùi 3 tænh nhö : Tænh Siem Reap, Tænh Bat Tom Bang vaø Tænh Coâm Poâng Chham, cuõng coù moät vaøi chuyeán bay khaùc nhöng khoâng oán ñònh, chæ duøng cho nhöõng may bay coù côõ nhoû ví duï ñöôøng bay Phnom Penh ñi Preach Vihier. +Ñöôøng xe löûa : Goàm coù 2 chuyeán, thöù nhaát ñi theo tænh Porsat, Baâtam bang, Poây Peât vaø thöù hai ñi theo tænh Compoât. Trong thôøi gian qua sôû giao thoâng phoái hôïp vôùi sôû du lòch cuøng vôi Thuû ñoâ ñaõ khaéc phuïc heä thoáng giao thoâng ñöôøng saét ñang söûa chöõa vaø xaây döïng theâm moät soá ñöôøng lôùn nöõa ñeå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu ñi laïi cuûa haønh khaùch. Chính phuû ñaõ vaø ñang tieáp tuïc ñaàâu tö phaùt trieån theâm theo keá hoaïch phaùt trieån Noâng thoân treân caû nöôùc Kampuchea. 2.2.1.2. Phöông tieän thoâng tin lieân laïc : Tình hình thoâng tin lieân laïc chöa ñaûm baûo vieäc vaän chuyeån caùc tin töùc moät caùch nhanh choùng vaø kòp thôøi goùp phaàn thöïc hieän caùc moái giao löu giöõa caùc vuøng, caùc tænh vaø caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi. Hieän nay, toaøn Thuû ñoâ coù keânh truyeàn thoâng tin chuû yeáu nhö ñaøi truyeàn hình, baùo chí, internet, heä thoáng keânh truyeàn thanh,…Nhöng maø chöa ñaùp öùng nhu caàu ñeå truyeàn tröïc tieáp töø ñaøi phaùt thanh vaø ñaøi truyeàn hình cuûa Thuû ñoâ Phnom Penh tôùi caùc khu du lòch trong vaø ngoaøi nöôùc. 2.2.1.3. Heä thoáng caùc coâng trình caáp ñieän, nöôùc : Duøng ñeå phuïc vuï tröïc tieáp cho vieäc nghæ ngôi giaûi trí cuûa khaùch du lòch ñeán Thuû ñoâ Phnom Penh. Hieän nay heä thoáng caùc coâng trình coâng coäng nhö ñieän, nöôùc, khu giaûi trí, coâng vieân,… trong toaøn Thuû ñoâ cuõng coøn yeáu vaø thieáu. Heä thoáng ñieän löïc, chuû yeáu laø söû duïng maùy phaùt ñieän caù nhaân vaø moät soá maùy phaùt ñieän coâng coäng coù coâng suaát nhoû vaø do nhaø nöôùc yeâu caàu ñaâu tö. Heä thoáng nöôùc, söû duïng heä thoáng nöôùc coâng coäng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu tieâu duøng, baûo ñaûm coù heä thoáng nöôùc maùy coâng coäng cung caáp trong toaøn Thuû ñoâ. 2.2.2. Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät du lòch : Bao goàm toaøn boä caùc phöông tieän vaät chaát nhaèm thöïc hieän dòch vuï ñeå ñaùp öùng moïi nhu caàu cuûa khaùch du lòch, bao goàm” cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cuûa ngaønh du lòch vaø cô sôû vaät chaát cuûa moät soá ngaønh kinh teá quoác daân tham gia phuïc vuï du lòch nhö thöông nghieäp, dòch vuï,… 2.2.2.1. cô sôû phuïc vuï aên uoáng, löu truù : Bao goàm caùc cô sôû löu truù du lòch xaõ hoäi, nhaø khaùch, khaùch saïn trung chuyeån du lòch, khaùch saïn thoâng thöôøng, khaùch saïn du lòch lôùn ñaõ ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu söû duïng cuûa du khaùch. Dòch vuï aên uoáng goàm caùc nhaø haøng cuõng ñaát tieâu chuaån, phuïc vuï caùc moùn aên theo sôû thích trong vaø ngoaøi nöôùc raát ngon. 2.2.2.2. Maïng löôùi cuûa haøng thöông nghieäp : Bao goàm töø cöûa haøng baùn thöïc phaåm, rau quaû, cöûa haøng baùn ñoà löu nieäm ñeán caùc cöûa haøng baùn ñoà chuyeân duøng cho du liïch, baùn haøng tieâu duøng(baèng ngoaïi teä hay noïâi teä….) Ngoaøi ra taïi Thuû ñoâ coù 12 chôï lôùn vaø tieáp tuïc xaây theâm moät soá nöõa, coù 5 chôï hieän ñaïi (Super Market)vaø tieáp tuïc xaây theâm moät soá nöõa. 2.2.2.3. Cô sôû theå thao : Caùc cô sôû theå thao trong Thuû ñoâ hieän nay coøn quaù ít, chæ coù hai saân vaän ñoäng boùng ñaù : thöù nhaát laø saân vaän ñoäng goïi laø (Stat Olympic) goàm coù 2 hoà bôùi, 2 phoøng lôùn taäp theå duïc theå thao,1 saân boùng chuyeàn, moät saân vaän ñoäng boùng ñaù vaø thöù hai saân vaän ñoäng goïi laø (Stat Chash) chæ coù moät saân vaän ñoäng boùng ñaù. Ngoaøi ra coù saân vaän ñoäng boùng ñaù, boùng chuyeân thuoäc caùc boä vaø sôû khaùc quaûn lyù... Tuy nhieân caùc cô sôû theå thao coøn haïn cheá chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu theå thao giaûi triù cuûa khaùch du lòch vaø cuûa ngöôøi daân, ñaëc bieät laø caùc coâng trình theå thao nhö saân Golf, saân quaàn vôït, nhaø thi ñaáu laø hoaøn toaøn chöa coù ñaày ñuû. 2.2.2.4. Cô sôû y teá : Bao goàm caùc trung taâm chöõa beänh, caùc phoøng y teá vôùi caùc trang thieát bò nhö phoøng taém hôi, massage cuõng chöa coù ñaày ñuû,… Nhìn chung heä thoáng y teá Thuû ñoâ coøn quaù yeáu vaø thieáu, chæ ñieàu trò ñöôïc nhöõng beänh lyù thoâng thöôøng, vaø nhöõng beänh lyù naëng chuyeån ñeán caùc nöôùc trong khu vöïc nhö Vieät Nam, Thaùi Lan, Singapor, Malaysia,... Thuû ñoâ Phnom Penh chöa coù trung taâm y teá chöõa beänh nghæ döôõng naøo ñeå phuïc vuï hình thöùc du lòch nghæ döôõng nhö taém hôi, massage,…Ngoaøi ra coøn coù caùc coâng trình vaên hoùa khaùc taïi Thuû ñoâ Phnom Penh nhö : trung taâm vaên hoaù,Thoâng tin, phoøng chieáu phim, nhaø haùt, caâu laïc boä, phoøng trieån laõm,… nhöng soá löôïng caùc cô sôû naøy raát ít, nhaø nöôùc cuõng ñang ñaàu tö vaø raát quan taâm veà vaân ñeá naøy, nhöng maø cuõng chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu tieâu duïng cuûa ngöôøi daân vaø khaùch du lòch. Haøng naêm sôû du lòch Thuû ñoâ phoái hôïp vôùi caùc cô quan quaûn lyù toå chöùc caùc chöông trình ngheä thuaät nhö : kieán truùc, ñoà hoïa, myõ thuaät, vaên ngheä vaø video, khaûo coå vaø khu du lòch sinh thaùi. ÔÛ Thuû ñoâ coù raïp chieáu phim, ñoaøn caø nhaïc coäng ñoàng, ñoaøn nhaïc coå, ñoaøn nhaïc hieän ñaïi,… Haàu heát caùc cô sôû naøy chæ phuïc vuï coäng ñoàng ñòa phöông,nhöng chöa ñuû khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu cuûa khaùch du lòch trong thaønh phoá. 2.2.2.5. Cô sôû phuïc vuï dòch vuï boå sung khaùc : Cô sôû phuïc vuï dòch vuï boå sung khaùc cuûa Thuû ñoâ bao goàm : traïm xaêng daàu, thieát bò caáp cöùu ôû traïm khaùc, xöôûng söûa chöõa duïng cuï theå thao, phoøng röûa traùng phim aûnh, hieäu caét toùc, hieäu söûa ñoàng hoà, tieäm giaët uûi, böu ñieän, telex, phoøng sao chuïp…töôùng ñoái ñaày ñuû. Trong ñoù coù 16 chuøa, coù nhieàu tröôøng phoå thoâng, trung hoïc, ñaïi hoïc vaø moät soá tröôøng hoïc tö nhaân ñeå taïo ñieàu kieän cho sinh vieân hoïc taäp, coù ki oát bao goàm 1180 phoøng ñeå tieáp khaùch . Noùi chung caùc cô sôû dòch vuï naøy cuõng coøn thieáu veà soá löôïng vaø chöa ñaït yeâu caàu veà chaát löôïng phuïc vuï, neân haïn cheá khaû naêng phuïc vuï nhu caàu cuûa du khaùch. 2.2.3. Luôïng khaùch du lòch : Ngaønh du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh chæ thaät söï ñi vaøo hoaït ñoäng naêm 2001, ñaây cuõng laø naêm khai tröông laøm leã ñaàu naêm cuûa ngaønh du lòch nhaém thu huùt raát nhieàu du khaùch töø caùc tænh vaø ñòa phöông khaùc ñeán vaø ñaõ thu huùt ñöôïc khaùch töø caùc nöôùc khaùc ñaëc bieät laø nöôùc xung quanh. Tình hình naøy ñöôïc theå hieän qua baûn soá lieäu sau : Baûng 2.3 : soá löôïng khaùch du lòch ñeán Thuû ñoâ Phnom Penh 2001.2005 Löôïng khaùch du lòch(löôït khaùch) Naêm Theo cöûa khaåu Theo maùy baùy theo saân baùy P.Peânh Toång coäng Thuû ñoâ PP chieám ñöôïc % tính theo löôït du khaùch 2001 366.837 258.883 625.720 70,56% 2002 - 19.718 19.718 -67,41% 2003 - 25.510 25.510 -9,88% 2004 12.570 43.897 56.467 35,29% 2005 36.450 109.607 146.057 38,66% Toång coäng 415.857 457.615 873.472 (Nguoàn:Boä du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh.2006) - Qua baûn soá lieäu treân chung ta thaáy raèng : Naêm 2001, khaùch du lòch vaøo tham quan Thuû ñoâ Phnom Penh laø103.267 löôït, theo cöûa khaåu Moäc baøi thuoäc tænh Taây Ninh vaø tænh Svaây Rieâng theo bieân giôùi cuûa Vieät nam vaø Kampuchea. Khaùch du lòch Vieät nam vaø khaùch du lòch caùc nöôùc khaùc laø 204.578 löôït/naêm. Moät soá ñi tröïc tieáp vaøo Thuû ñoâ Phnom Penh theo chuyeán maùy baùy ôû saân baøy Poâ Chin Toâng laø72.678 löôït. Tieáp theo caùc du khaùch theo cöûa khaåu Poâi Peât thuoäc tænh Ban Teay Mean Chay theo bieân giôùi cuûa Thaùi Lan vaø Kampuchea vaø khaùch du lòch caùc nöôùc khaùc laø 162.269 löôït. Khaùch du lòch vaøo thaêm Thuû ñoâ Phnom Penh laø 82.938 löôït, hôn70,56%, vôùi muïc ñích laøm aên, kinh doanh, laøm vieäc vaø soá coøn laïi ñeán thaêm Angkor Wat, ñeán thaêm khu ñeàn thaùp Preah Vihear vaø thaêm moät soá thaùp naèm ôû trong tænh Kom Pong thom (Prasat Soâm boâ Prey Koup). Naêm 2002 khaùch du lòch vaøo Thuû ñoâ Phnom Penh giaûm 67,41%, so vôùi naêm 2001 chæ coøn 19.718 löôït khaùch. Soá löôïng khaùch ñi thôøi ñieåm naøy theo ñöôøng maùy bay. Nguyeân nhaân laø do tình hình an ninh giöõa nöôùc Kampuchea vôùi caùc nöôùc khaùc baát oån ñònh veà tình hình chinh trò vaø cuøng vôùi söï thay ñoåi nhieäm vuï töø uûy ban nghieân cöùu döï aùn cuûa Thuû ñoâ, chính phuû ñaõ ñoùng cöûa khaåu vôùi caùc nöôùc khaùc trong khu vöïc ñaëc bieät vôùi caùc nöôùc xung quanh. Naêm 2003, khaùch du lòch trong Thuû ñoâ taêng leân 9,88% so vôùi naêm 2002 chæ coøn 25.510 luôït khaùch, soá khaùch nay ñeàu ñi theo ñöôøng maùy bay. Naêm 2004 khaùch du lòch vaøo Thuû ñoâ laø 56.467 löôït khaùch taêng 35,29% so vôùi naêm 2003. soá löôïng khaùch taêng leân laø vì chính phuû vôùi caùc nöôùc khaùc ñaõ thoáng nhaát, môû caùc cöûa khaåu vaøo ngaøy 01/06/2003 vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho khaùch töø phía Thaùi Lan vaø caùc nöôùc trong khu vöïc leân tham quan. Naêm 2005 soá löoïng khaùch du lòch vaøo Thuû ñoâ laø 146.057 löôït khaùch taêng 38,66% so vôùi naêm 2004. Nhìn chung soá löôïng khaùch vaøo Thuû ñoâ trong voøng 2 naêm cuoái vöøa qua söï taêng leân roõ reät, nhöng so vôùi soá löôïng khaùch vaøo caû nöôc Kampuchea coøn qua ít.môùi chieám ñöôïc13,44%. 2.2.4. Lao ñoäng trong ngaønh du lòch : Tình hình lao ñoäng trong ngaønh du lòch trong thôøi gian qua ñaõ coù phaàn taêng leân. Theo soá lieäu thoáng keâ khoâng ñaây ñuû thì tính ñeán naêm 2006, löïc luôïng lao ñoäng tham gia kinh doanh thöôïng maïi, nhaø haøng, nhaø nghæ,...cuõng taêng leân nhieàu nhöng ña soá löïc löoïng naøy chöa qua chuyeân moân, thaäm chí trình ñoä vaên hoùa coøn thaáp chöa qua phoå thoâng. Rieâng sôû du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh trong soá coâng nhaân vieân laêm vieäc vaø quaûn lyù,trong ñoù coù moät soá ít coù trình ñoä ñaïi hoïc vaø chuyeân moân quaûn lyù. Tuy nhieân trong thôøi gian qua, Sôû du lòch Thuû ñoâ cuõng ñaõ chuù troïng ñeán coâng taùc giaùo duïc vaø ñaøo taïo cho ñoäi nguõ caùn boä coâng nhaân vieân, cöû caùn boä coâng nhaân vieân ñi ñaøo taïo trong vaø ngoaøi nöôùc, ñaëc bieät laø tham gia caùc chöông trình hoâïi thaûo, boài döoõng, nghieân cöùu vaø phaùt trieån du lòch. 2.2.5. Thò truôøng du lòch : Nhö ñaõ phaân tích ôû treân, thò tröôøng khaùch du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh laø quaù haïn heïp. Chæ coù moät soá thò tröôøng khaùc chính laø töø caùc nöôùc trong khu vöïc khaùch du lòch quoác teá ñeán Kampuchea chieám khoaûng 70% ñoù laø ña soá raát lôùn, nhöng Thuû ñoâ Phnom Penh thu huùt löôïng khaùch quoác teá raát ít. Ñaây cuõng chính laø ñieåm yeáu cuûa ngaønh du lòch Kampuchea vaø Thuû ñoâ Phnom Penh maø trong thôøi gian tôùi caàn phaûi khaéc phuïc ñeå thu huùt khaùch quoác teá thaêm laø( thaùp Angkor Wat) ñeán thaêm khu ñeàn laø (thaùp Preah Vihear) vaø thaêm moät soá thaùp naèm trong tænh Koâm Poâng thoâm laø (Prasat Soâm boâ Prey Coup) caän caûi thieän phaùt trieån moät soá khu du lòch sinh thaùi theâm coù phaàn taäp trung ñaàu tö cô sôû haï taàng vaät chaát kyõ thuaät ñeå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu phaùt trieån du khaùch quoác teá môùi coù ñieàu kieän phaùt trieån du lòch. 2.2.6. Tình hình ñaàu tö vaøo ngaønh du lòch : Vieäc thu huùt ñaàu tö vaøo ngaønh du lòch cuûa Thuû ñoâ Phnom Penh nhöõng naêm qua coù nhöõng keát quaû vöôït troäi so vôùi caùc ngaønh vaø caùc lónh vöïc khaùc. Ñaàu tö vaøo ngaønh du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh baét ñaàu taäp trung töø naêm 2002, keå töø ñoù ñeán nay heä thoáng ñöôøng saù vaø ôû caùc khu du lòch troïng ñieåm nhö khu du lòch sinh thaùi,… ñaõ ñöôïc caûi thieän roõ reät. Ngoaøi ra coøn ñaàu tö vaøo coâng taùc söûa chöõa caùc thaùp coå, vaø tieán haønh nghieân cöùu thu thaäp soá lieäu veà caùc khu du lòch. Nhìn chung coâng taùc ñaàu tö cuûa Thuû ñoâ Phnom Penh vaøo ngaønh du lòch ñaõ coù phaàn caûi thieän vaø phaût trieån, taäp trung ñaàu tö cô sôû haï taàng vaät chaát kyõ thuaät. Tuy nhieân, ñeå ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån ngaønh du lòch, thì tình traïng naøy vaãn coøn yeáu keùm. 2.2.7. Saûn phaåm du lòch cuûa Thuû ñoâ : Trong boái caûnh chung cuûa caû nöôùc coù tieàm naêng phaùt trieån du lòch vaên hoaù lòch söû vaø du lòch toân giaùo döïa treân heä thoâng tieàm naêng du lòch vaên hoaù – lòch söû nhö khu ñeàn thaùp Angkor Wat-kyø quan cuûa theá giôùi. Thuû ñoâ Phnom Penh laø Thuû ñoâ giaøu tieàm naêng du lòch vaên hoaù – lòch söû, toân giaùo nhö ñaõ ñöôïc keå treân. Khaùch du lòch ñeán Thuû ñoâ haàu heát laø ñeå tham vieáng vaø tìm hieåu veà lòch söû ñaëc bieät laø phong tuïc, lòch söû saâu saéc cuûa ñaát nöôùc Kampuchea. 2.2.8. Quaûn lyù nhaø nöôùc veà du lòch : Nhaèm taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho söï phaùt trieån cuûa ngaønh du lòch, coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc veà du lòch ñaõ ñöôïc taêng cöôøng hôn trong nhöõng naêm qua. Thuû ñoâ ñaõ xaùc ñònh ñöôïc caùc chöông trình cuï theå, thaønh vaên baûn chæ ñaïo phaùt trieån du lòch, taêng cöôøng boä phaän quaûn lyù nhaø nöôùc ôû sôû du lòch ñeå kieåm tra tình hình thöïc hieän caùc quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc nhö veà veä sinh moâi truôøng, giöõ gìn traät töï an toaøn trong khu vöïc vaø trong quoác gia ñaûm baûo cho du khaùch. 2.3. Ñaùnh giaù thöïc traïng phaùt trieån du lòch Thuû ñoâ : 2.3.1. Nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc : Nhö ñaõ trình baøy ôû treân ngaønh du lòch Thuû ñoâ trong nhöõng naêm qua ñaõ ñaët ñöôïc moät soá keát quaû sau: 2.3.1.1. Luôïng khaùch : Trong naêm 2001 löôïng khaùch ñaøng taêng leân , tuy nhieân sau nhöõng khoù khaên khi Thaùi Lan ñoùng cöûa khaåu vaøo thaùp Preah Vihear vaøo naêm 2002 vaø 2003 nhö vaäy coù söï aûnh höôûùng ñeán Thuû ñoâ Phnom Penh, thì töø ñoù ñeán nay khaùch du lòch nhìn chung laø coù khuyeân höôùng taêng nhanh du khaùch vaøo naêm 2004 vaø taêng leân löôït khaùch theâm caøng maïnh trong naêm 2005. 2.3.1.2. Chính saùch ñaàu tö phaùt trieån : Trong nhöõng naêm vöøa qua, ngaønh du lòch Thuû ñoâ khoâng ngöøng noã löïc trong vieäc ñaàu tö phaùt trieån caùc khu du lòch trong heä thoáng ñöôøng saù ñeán caùc ñieåm du lòch daàn ñöôïc caûi thieän, ñaõ ñaàu tö caûi thieän vaø xaây döïng ñöôøng saù töø Thuû ñoâ ñeán caùc tænh coù ñieåm khu du lòch quan troïng nhaát, ñaëc bieät laø môû ñöôøng töø khu ñeàn (thaùp Angkor Wat) ôû Thuû ñoâ Sieâm Reap, ñeán khu ñeàn (thaùp Preah Vihear) naèm ôû trong tænh Preah Vihear vaø khu ñeàn (thaùp Sam boâ prey coup) naèm ôû trong tænh Coâm Poâng Thoâm. Ngoaøi ra, Boä du lòch trong Thuû ñoâ coøn ñaàu tö khaùm phaù vaø môû ñöôøng vaøo caùc khu du lòch thieân nhieân,… 2.3.1.3. Nguoàn nhaân löïc trong ngaønh : Ngaønh du lòch cuõng coi vieäc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc laø yeáu toá maáu choát ñeå phaùt trieån ngaønh du lòch, xem coâng taùc ñaøo taïo caùn boä ngaønh laø coâng vieäc thöôøng xuyeân vaø töøng böôùc ñöa caùn boä ñi ñaøo taïo ôû caùc nôi khaùc trong vaø ngoaøi nöôùc. Trong thôøi gian qua Boä du lòch Thuû ñoâ ñaõ taêng cuôøng caùn boä caáp döoùi baèng caùch cöû caùn boä tham gia hoäi thaûo, ñaøo taïo vaø göûi ñi hoïc caùc ngaønh kyõ thuaät trong ñoù coù: -Tham gia hoäi thaûo vaø ñaùnh giaù (1 hoïc kyø). -Khoùa boài döoõng vaø xaây döïng keá hoaïch phaùt trieån trong Thuû ñoâ ( 1khoùa). -Khoùa boài döôõng tìm hieåu veà luaät (1 hoïc kyø). -Khoùa boài döôõng döï aùn 3 naêm tôùi vaø chöông trình ñaàu tö döôùi söï chæ ñaïo cuûa sôû keá hoaïch. -Tham gia hoäi thaûo cuûa Uyû ban quoác gia soâng Mekong taïi Thuû ñoâ Sieâm Reap, Tænh Koâmpoâng Cham, Tænh Coâmpoâng Thoâm vaø Tænh Preach Vihear. -Cöû caùn boä nghieân cöùu theo ngaønh ôû Vieät Nam 3 thaùng, Thaùi Lan 3 thaùng vaø caùc nöôùc khaùc trong khu vöïc ñeå nghieân cöùu veà quaûn lyù phaùt trieån du lòch. - Ñoàng thôøi ñöa caùn boä sang Trung Quoác vaø caùc nöôùc khaùc ñaùng phaùt trieån hoïc quaûn lyù vaø phaùt trieån veà ngaùnh du lòch . 2.3.1.4. Moâi tröôøng : Thuû ñoâ Phnom Penh cuõng ñaõ chuù troïng raát nhieàu ñeán vaán ñeà moâi tröôøng ñöôïc theå hieän qua vieäc thaønh laäp sôû moâi tröôøng vaø hieän nay ñang thöïc hieän caùc döï aùn veà baûo veä an ninh moâi tröôøng nöôùc nhö soâng suoái, baûo veä taøi nguyeân röøng, saép xeáp laïi traät töï sinh soáng vaø caûi thieän caùc baõi raùc coâng coäng. 2.3.2. Nhöõng haïn cheá yeáu keùm : - cô sôû haï taàng vaät chaát kyõ thuaät : Thuû ñoâ Phnom Penh coù tình hình phaùt trieån kinh teá coøn raát nhieàu khoù khaên, neân cô sôû haï taàng vaâït chaát kyõ thuaät du lòch coøn yeáu keùm, chöa theå ñaùp öùng ñöôïc cho vieäc phaùt trieån ngaønh du lòch trong Thuû ñoâ kip thôøi. Cô sôû haï taàng giao thoâng coøn thieáu vaø yeáu, haàu heát caùc tuyeán ñöôøng boä ñi vaøo Thuû ñoâ vaø trong caùc tænh baéng ñaát ñoû vaø chaät heïp. Ngoaøi ra, cuõng chöa coù nhöõng tuyeán ñöôøng troïng yeáu ñeán caùc ñieåm du lòch khaùc. Maët khaùc, heä thoáng ñöôøng haøng khoâng trong nöôùc vaø quoác teá ñeán Thuû ñoâ chöa coù, chæ coù moät saân bay coøn laïi coù heä thoáng ñöôøng saét vaø ñöôøng thuyû chæ ñi ñöôïc vaøo muøa möa nhöng soá löôïng haïn cheá. Heä thoáng caùc coâng trình coâng coäng coøn quaù yeáu vaø thieáu, khoâng coù caùc coâng trình coâng coäng nhö ñieän, nöôùc,… Caùc cô sôû truyeàn thoâng ñaïi chuùng, thoâng tin lieân laïc coù nhö ñaøi truyeàn hình, cô quan baùo chí,… Caùc cô sôû vaät chaát kyõ thuaät du lòch coøn laïc haäu vaø yeáu keùm, caùc cô sôû kinh doanh löu truù trong Thuû ñoâ khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu nghæ ngôi cuûa khaùch du lòch. - Nguoàn nhaân löïc : Ñoäi nguõ nguoàn nhaân löïc trong ngaønh chöa theå ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu phaùt trieân du lòch, ñoäi nguõ naøy thieáu haún veà kyõ naêng, trình ñoä chöa qua coâng taùc ñaøo taïo veà chuyeân ngaønh du lòch vaø quaûn lyù, ñoàng thôøi cuõng thieáu veà soá löoïng. Trong khi ñoù sôû du lòch vaø chính quyeàn Thuû ñoâ chæ cöû moät soá löoïng caùn boä ñi ñaøo taïo cho ñuû nhu caàu ñieàu haønh, quaûn lyù vaø thöïc hieän nghieäp vuï chuyeân moân hieän nay, hôn nöõa vieäc cöû ñi ñaøo taïo naøy chæ trong thôøi gian ngaén haïn, khoâng coù caùc khoaù ñaøo taïo daøi haïn trong vaø ngoaøi nöôùc. Chính vì lyù do naøy cuõng goùp phaàn khoâng nhoû vaøo vieäc kieàm haõm phaùt trieån ngaønh du lòch. - coâng taùc tuyeân truyeàn quaûng baù vaø xuùc tieán du lòch : Nhö ñaõ trình baøy ôû treân, heä thoáng thoâng tin lieân laïc vaø truyeàn thoâng cuûa Thuû ñoâ coøn quaù yeáu, khoâng thöïc hieän ñöôïc chöùc naêng ñöa thoâng tin veà tieàm naêng du lòch Thuû ñoâ ñeán vôùi coäng ñoàng vaø theá giôùi. Coâng taùc tuyeân truyeàn vaø quaûng baù veà tieàm naêng du lòch Thuû ñoâ chöa ñöôïc thöïc hieän trong vaø ngoaøi nöôùc. - Söï tham gia cuûa chính quyeàn vaø cuûa coâng ñoàng ñòa phöông : Trong thôøi gian qua, chính quyeân ñòa phöông ôû caùc huyeän vaø coâng ñoàng ñòa phöông chöa thaät quan taâm ñeán vaán ñeà phaùt trieån du lòch. Do ñoù coâng taùc phaùt trieån du lòch lieân vuøng gaëp raát nhieâu khoù khaên töø vieäc giao tieáp yù thöùc cuûa ngöôøi daân. - Caùc dòch vuï hoã trôï cho ngaønh du lòch : Caùc dòch vuï hoã trôï cho ngaønh du lòch coøn haïn cheá nhö caùc chöông trình ca muùa nhaïc, leã hoäi, caùc cöûa haøng löu nieäm, caùc chöông trình vui chôi giaûi trí,.. ngoaøi ra, trong Thuû ñoâ cuõng chöa thöïc hieän toå chöùc caùc chöông trình nhö tröng baøy ñoà coå, hoäi chôï, trieãn laõm, vieän baûo taøng,.. Coøn caùc dòch vuï khaùc nhö aên uoáng, nghæ ngôi vaø ñi laïi,.. coøn haïn cheá bôûi ngöoøi daân chöa hieåu bieát veà ngaønh naøy,… - coâng taùc toå chuùc tour vaø saûn phaåm du lòch : Hieän nay, sôû du lòch Thuû ñoâ chöa coù keá hoaïch toå chöùc tour keát hôïp Thuû ñoâ vôùi tænh Sieâm Reap, Coâm poâng Som, Preach Vihear vaø Coâmpoâng Thoâm. Chính vì vaäy, maø khaùch du lòch ñeán Kampuchea nhöng khoâng ñeán Phnom Penh vaø caùc nôi khaùc ôû caùc tænh. Ngoaøi ra saûn phaåm du lòch coøn quaù yeáu chæ coù moät loaïi hình duy nhaát laø thaêm vieáng caùc khu du lòch sinh thaùi, du lòch toân giaùo,.. 2.3.3. nhöõng nguyeân nhaân : - Chieán löôïc quy hoaïch ñaàu tö vaø phaùt trieân : Trong thôøi gian qua vieäc ñaàu tö phaùt trieån vaøo ngaønh du lòch Thuû ñoâ thieáu caû veà chieán löôïc vaø quy hoaïch ñaàu tö. Töø ñoù laøm cho vieäc ñaàu tö vaøo ngaønh gaëp nhieàu khoù khaên. Ñaëc bieät laø ñaàu tö daøn traõi khoâng taäp trung, tieán ñoä ñaàu tö chaäm chaïp,Khoâng thu huùt ñöôïc caùc nhaø ñaàøu tö trong vaø ngoaøi nöôùc. Chöa xaây döïng ñöôïc moät loä trìønh naøo tö hôïp lyù vaø trong thôøi gian naøo? Ñaàu tö vaøo caùi gì? Ôû ñaâu?… - Nguoàn voán ñaàu tö : Voán ñaàu tö vaøo nghaønh du lòch noùi chung vaø caùc ngaønh khaùc noùi rieâng ôû Thuû ñoâ hieän naøy coøn thieáu traám troïng, vaø ñaây cuõng laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân coøn yeáu maø trong thôøi gian tôùi caàn phaûi giaûi quyeát. Töøng nguoàn voán ñaàu tö veà cô sôû haï taàng khoâng thoâi cuõng ñaõ laø raát lôùn, chöù chöa noùi ñeán voán ñaàu tö vaøo cô sôû vaät chaát kyõ thuaät du lòch. - heä thoáng caùc giaûi phaùp keát hôïp : Sôû du lòch vaø ban ngaønh trong Thuû ñoâ chöa xaây döïng ñöôïc heä thoáng caùc giaûi phaùp ñoàng boä töø ñaàu tö cô sôû haï taàng, cô sôû dòch vuï, ñeán coâng taùc tuyeân truyeàn, xuùc tieán vaø quaûng baù du lòch, cuõng nhö coâng taùc khai thaùc nguoàn taøi nguyeân du lòch trong Thuû ñoâ,… ñeå trieån khai phaùt trieån ngaønh du lòch Thuû ñoâ, vieäc thieáu nhöõng giaûi phaùp chieán löôïc nhö vaäy gaây raát nhieâu khoù khaên cho ñònh höôùng söï phaùt trieån ngaønh du lòch Thuû ñoâ trong thôøi gian qua vaø cuõng nhö thôøi gian tôùi. - Coâng taùc toå chöùc quaûn lyù vaø ñieàu haønh : Coâng taùc toå chöùc quaûn lyù vaø ñieàu haønh cuûa Chính phuû, Boä du lòch, vaø sôû du lòch trong thôøi gian qua coøn quaù coàng keành vaø naëng neà, vieäc ñieàu haønh cuõng nhö quaûn lyù coâng vieäc cuûa caùc sôû, ban ngaønh coøn choàng cheùo gaây aùch taéc trong vieäc trieån khai caùc döï aùn ñaàu tö cuõng nhö caùc döï aùn phaùt trieån du lòch. - Chieán löôïc ñaøo taïo vaø boá trí nhaân löïc phuïc vuï ngaønh du lòch : Vieäc ñaøo taïo vaø boá trí nhaân löïc ñeå phaùt trieån ngaønh du lòch cuûa Thuû ñoâ trong thôøi gian qua laø hoaøn toaøn thieáu ñònh höôùng, chæ ñaøo taïo sô saøi, thieáu khaû naêng ñaøo taïo chieàu saâu. Nhö chuùng ta ñaõ bieát, vieäc ñaøo taïo vaø boá trí nguoàn nhaân löïc hôïp lyù laø moät vaán ñeà voâ cuøng quan troïng cho ngaønh du lòch cuõng nhö caùc ngaønh khaùc. - Trieån khai vaø aùp duïng khoa hoïc coâng ngheä : Ngaøy nay khoa hoïc coâng ngheä laø moät yeáu toá khoâng theå thieáu, neáu khoâng muoán noùi laø quan troïng baät nhaát cho vieäc phaùt trieån caùc ngaønh kinh teá vaø caùc ngaønh ngheà khaùc. Vaäy maø trong thôøi gian qua, ngaønh du lòch Thuû ñoâ laïi khoâng heà quan taâm ñeán vieäc trieån khai vaø aùp duïng khoa hoïc coâng ngheä, ñaëc bieät laø coâng ngheä thoâng tin, internet, du lòch ñieän töû,.. chính vì lyù do naøy ñaõ khoâng truyeàn taûi ñöôïc thoâng tin veà tieàm naêng du lòch cuûa Thuû ñoâ ñeán coäng ñoàng quoác teá. Kampuchea ñöôïc öu ñaõi vôùi nhieàu taøi nguyeân thieân nhieân phong phuù, ñoäc ñaùo veà heä sinh thaùi vaø thaûm thöïc vaät ña daïng, ñòa hình nhieàu soâng suoái, nuùi ñoài, röøng, hang ñoäng, hoà nöôùc, thaùc gheành, baõi bieån, haûi ñaûo… taïo ñieàu kieän toát cho vieäc phaùt trieån du lòch. Cuøng vôùi lòch söû haøng nghìn naêm ñaáu tranh vôùi thieân nhieân vaø giaëc ngoaïi xaâm ñeå baûo veä xaây döïng ñaát nöôùc daân toäc, ñoàng thôøi daân Khmer ñaõ xaây döïng neàn vaên hoùa ña daïng, phong phuù ñoäc ñaùo, ñaëc saéc bieåu hieän moät phaàn qua nhöõng di tích lòch söû, vaên hoùa, kieán truùc coøn toàn taïi ôû khaép caùc ñòa phöông trong caû nöôùc ñeå cho du khaùch tham quan vaø thöôûng thöùc. Qua lyù luaän vaø thöïc traïng trong chöông 2 cuûa luaän aùn ñaõ phaân tích nhöõng ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu cuûa ngaønh du lòch ñang thaùch thöùc ngaøy nay vaø töông lai ñoåi vôùi hoaït ñoäng du lòch ngaøy caøng phaùt trieån. Ñieàu ñoù daãn ñeán moät soá chieán löôïc ñeå phaùt trieån ngaønh du lòch ñeán naêm 2015. CHÖÔNG III CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH THUÛ ÑOÂ PHNOM PENH KAMPUCHEA ÑEÁN NAÊM 2015 3.1. QUAN ÑIEÅM PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH THUÛ ÑOÂ PHNOM PENH Ñeå phaùt trieån maïnh vaø nhanh choùng ngaønh du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh trong thôøi gian tôùi caàn phaûi döïa treân heä thoáng caùc quan ñieåm sau: 3.1.1 Coi vieäc ñaàu tö cô sôû haï taàng vaø ñaøo taïo phaùt trieån nguoàn nhaân löïc laø nhieäm vuï caáp baùch haøng ñaàu trong vieäc phaùt trieån du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh. Ngaønh du lòch laø ngaønh kinh teá toång hôïp lieân keát vôùi nhieàu ngaønh khaùc, trong ñoù ngaønh giao thoâng vaø dòch vuï coâng coäng laø raát quan troïng, hoã trôï ñaéc löïc cho ngaønh du lòch. Vì vaäy vieäc phaùt trieån cô sôû haï taàng laø böôùc ñaàu tieân cho caùc ngaønh kinh teá noùi chung vaø ngaønh du lòch Thuû ñoâ noùi rieâng. Nguoàn nhaân löïc laø moät trong nhöõng nguoàn löïc ñeå phaùt trieån baát kyø moät ngaønh kinh teá naøo trong ñoù coù caû ngaøng du lòch. Vì vaäy vieäc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc du lòch cho Thuû ñoâ Phnom Penh cuõng voâ cuøng quan troïng vaø ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu. 3.1.2 Phaùt trieån ngaønh du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh laø raát caàn thieát trong vieäc ñoät phaù chuyeån dòch cô caáu kinh teá trong Thuû ñoâ. Do ñoù caàn phaûi keát hôïp nhieàu nguoàn löïc ñaàu tö nöôùc ngoaøi, trong nöôùc vaø lieân keát vôùi nhau. Theo kinh nghieäm maø taùc giaû ñöôïc bieát, ñeå phaùt trieån ngaønh du lòch cuûa baát kyø moät ñòa phöông hay quoác gia naøo thaønh coâng thì ñeàu phaûi keát hôïp moïi nguoàn löïc ñaàu tö trong nöôùc cuõng nhö ngoaøi nöôùc. Vì vaäy, ñeå phaùt trieån du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh thaønh coâng thì phaûi keát hôïp nhieàu nguoàn löïc ñaàu tö, ñaëc bieät laø nguoàn löïc ñaàu tö nöôùc ngoaøi vì tình hình kinh teá cuûa Thuû ñoâ Phnom Penh cuõng coøn ngheøo vaø laïc haäu. 3.1.3 Du lòch caàn phaùt trieån trong moái quan heä lieân ngaønh lieân vuøng vôùi noäi dung vaên hoùa saâu saéc vaø xaõ hoäi hoùa cao. - Du lòch phaùt trieån nhanh, vöõng chaéc khi caùc lónh vöïc kinh teá – xaõ hoäi phaùt trieån ñoàng boä, ñaëc bieät laø caùc lónh vöïc vaên hoùa, thöông maïi, giao thoâng vaän taûi, giaùo duïc ñaøo taïo, khoa hoïc coâng ngheä, cô cheá chính saùch, ñoái ngoaïi, quoác phoøng, an ninh,… Maët khaùc, moïi phöông aùn du lòch caàn coù söï phoái keát chaët cheõ vôùi caùc ngaønh, caùc caáp trong moät keá hoaïch toång theå cho töøng giai ñoaïn, phuø hôïp vôùi khaû naêng ñaàu tö, ñaùp öùng kòp thôøi caùc nhieäm vuï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi tröôùc maét vaø laâu daøi. - Baûn saéc vaên hoùa cuûa moãi daân toäc, moãi quoác gia luoân laø ñoái töôïng haáp daãn khaùch du lòch. Vôùi lòch söû haøng ngaøn naêm, Vöôn quoác Khmer coù nguoàn taøi nguyeân lòch söû vaên hoùa – lòch söû phong phuù, coù giaù trò cao ñoái vôùi vieäc thu huùt khaùch du lòch ñeán tham quan tìm hieåu. Noäi dung vaên hoùa caàn ñöôïc quaùn trieät vaø trieån khai cuï theå trong caùc hoaït ñoäng du lòch. - Hoaït ñoäng du lòch coù khaû naêng thu huùt roäng raõi caùc thaønh phaàn kinh teá, coäng ñoàng daân cö tham gia. Do vaäy caàn xaùc laäp nhöõng moâ hình hoaït ñoäng coù hieäu quaû nhaèm khuyeán khích söï tham gia cuûa toaøn xaõ hoäi döôùi söï quaûn lyù thoáng nhaát cuûa Nhaø nöôùc vaø Uyû ban nhaân daân thaønh phoá, goùp phaàn naâng cao hieäu quaû kinh teá – xaõ hoäi, giöõ gìn vaø phaùt trieån caùc nguoàn taøi nguyeân moâi tröôøng, baûn saéc vaên hoùa daân toäc, naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng nhaân daân. 3.1.4. Phaùt trieån du lòch nhanh vaø beàn vöõng, tranh thuû khai thaùc moïi nguoàn löïc trong vaø ngoaøi nöôùc, phaùt huy söùc maïnh toång hôïp cuûa caùc thaønh phaàn tham gia, naâng cao chaát löôïng vaø ña daïng hoùa saûn phaåm ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån. - Phaùt huy nhöõng lôïi theá vaø moïi nguoàn löïc ñeå phaùt trieån du lòch nhanh vaø coù hieäu quaû, ñaëc bieät laø ôû caùc troïng ñieåm öu tieân nhö caùc tænh coù khu thaùp lôùn, ñoùng goùp tích cöïc vaøo toác ñoä taêng tröôûng chung veà kinh teá – xaõ hoäi cuûa Thuû ñoâ vaø ñaát nöôùc, ñaåy maïnh quaù trình chuyeån ñoåi cô caáu kinh teá, ñaûm baûo caùc muïc tieâu ñaõ ñeà ra. - Phaùt trieån du lòch beàn vöõng, theo höôùng phaùt trieån du lòch sinh thaùi vaø du lòch vaên hoùa – lòch söû, ñaûm baûo söï taêng tröôûng lieân tuïc veà thu nhaäp du lòch, goùp phaàn tích cöïc trong vieäc giöõ gìn, baûo veä moâi tröôøng, caûnh quan thieân nhieân, baûn saéc vaên hoùa daân toäc, xaây döïng caùc saûn phaåm du lòch ñaëc thuø, chaát löôïng cao coù khaû naêng caïnh tranh trong khu vöïc vaø quoác teá. - Trong boái caûnh quoác teá, khu vöïc vaø tình hình Kampuchea hieän nay, phaùt trieån du lòch giai ñoaïn tôùi caàn döïa vaøo phaùt huy noäi löïc laø chính, ñoàng thôøi tích cöïc tranh thuû söï uûng hoä vaø trôï giuùp quoác teá. 3.1.5. Phaùt huy du lòch quoác teá vaø du lòch noäi ñòa, ñaûm baûo hieäu quaû cao veà chính trò vaø kinh teá – xaõ hoäi, laáy phaùt trieån du lòch quoác teá laø höôùng ñoät phaù: - Ñaåy maïnh du lòch quoác teá nhaèm khuyeán khích, thuùc ñaåy vaø taêng cöôøng saûn xuaát vaø xuaát khaåu taïi choã, taêng nguoàn thu ngoaïi teä cho ñaát nöôùc, tuyeân truyeàn ñoái thoaïi, môû roäng giao löu, hoäi nhaäp. Trong giai ñoaïn tôùi caàn höôùng ñeán thò tröôøng khaùch quoác teá coù khaû naêng chi traû cao, du lòch daøi ngaøy, thò tröôøng truyeàn thoáng vaø thò tröôøng coù nguoàng khaùch lôùn, ñaûm baûo taêng tröôûng oån ñònh löôïng khaùch quoác teá Kampuchea noùi chung vaø Thuû ñoâ Phnom Penh noùi rieâng. - Song song vôùi phaùt trieån du lòch quoác teá caàn ñaåy maïnh phaùt trieån du lòch noäi ñòa, nhaèm thoûa maõn nhu caàu nghæ ngôi, giaûi trí, taùi saûn xuaát söùc lao ñoäng xaõ hoäi, tuyeân truyeàn giaùo duïc naâng cao hieåu bieát veà truyeàn thoáng vaên hoùa, lòch söû, moâi tröôøng cho nhaân daân, goùp phaàn naâng cao daân trí, giaùo duïc truyeàn thoáng yeâu nöôùc, yeâu queâ höông vaø taêng cöông hieäu quaû kinh doanh du lòch. - Ñoái vôùi Thuû ñoâ Phnom Penh, vieäc thu huùt khaùch du lòch noäi ñòa trong thôøi gian tôùi laø raát quan troïng vôùi cô sôû haï taàng coøn yeáu. - Thuû ñoâ Phnom Penh coù 40% laø daân ngheøo laøm noâng nghieäp, do ñoù caàn ñaåy maïnh phaùt trieån maïnh du lòch ñeå taïo theâm nhieàu vieäc laøm cho xaõ hoäi, môû roäng giao löu giöõa caùc vuøng mieàn, goùp phaàn thöïc hieän thaéng lôïi coâng cuoäc xoùa ñoùi, giaûm ngheøo, caûi thieän dieän maïo caùc khu, ñieåm du lòch ôû thò traán vaø noâng thoân, ñaëc bieät coù nhieàu taøi nguyeân vaø tieàm naêng cho phaùt trieån du lòch. 3.2. CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH THUÛ ÑOÂ PHNOM PENH ÑEÁN NAÊM 2015 3.2.1. Caên cöù xaây döïng chieán löôïc Caùc chieán löôïc maø taùc giaû nghieân cöùu ñeà xuaát döïa treân vieäc phaân tích nhöõng ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, caùc cô hoäi vaø nguy cô ñoái vôùi hoaït ñoâng phaùt trieån ngaønh du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh noùi rieâng vaø Kampuchea noùi chung. Veà noäi dung cuûa caùc chieán löôïc ñöôïc taùc giaû trình baøy chi tieát qua ma traän SWOT sau: Baûng 3.1: Ma traän SWOT SWOT Ñieåm maïnh (Strength-S) S1: Söï quan taâm ñeán vieäc ñaàu tö cho khaû naêng phuïc hoài caùc nguoàn taøi nguyeân. S2: Ñieàu kieän thieân nhieân oån ñònh, vaø coù taøi nguyeân du lòch phong phuù vaø ña daïng, ñaëc bieät laø taøi nguyeân lòch söû vaø nhaân vaên. S3: Coù moái quan heä toát vaø ñoaøn keát vôùi thaønh phoá Phnom Penh caùc tænh. S4: Thuû ñoâ PP laø traùi tìm cuûa ñaát nöôùc Kampuchea laø Thuû ñoâ lôùn nhaát trong nöôùc Kampuchea. Ñieåm yeáu (Weaknesses-W) W1: Cô sôû haï taàng, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät du lòch coøn quaù yeáu keùm. W2: Nguoàn nhaân löïc trong ngaønh vöøa thieáu veà soá löôïng vöøa thieáu veà trình ñoä chuyeân moân, trình ñoä ngoaïi ngöõ, kieán thöùc moâi tröôøng vaø xaõ hoäi-lòch söû. W3: Tình hình an ninh quoác gia vaø an toaøn xaõ hoäi coøn loûng leûo. W4: Saûn phaåm du lòch coøn quaù ñôn ñieäu vaø chaát löôïng chöa cao. W5: Coâng thò tröôøng vaø xuùc tieán, tuyeân truyeàn, quaûng baù du lòch chöa ñöôïc chuù troïng vaø haïn cheá. Cô hoäi (Opportunities-O) O1: Kampuchea laø thaønh vieân cuûa WTO vaø ASEAN vaø hieäp hoäi löõ haønh Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông (PATA). O2: Nhu caàu du lòch cuûa con ngöôøi treân theá giôùi ngaøy caøng taêng. O3: Theo döï ñoaùn cuûa toå chöùc du lòch theá giôùi, khaùch du lòch ñeán thò tröôøng Ñoâng Baéc AÙ ngaøy caøng taêng nhanh. O4: Chính saùch ñaàu tö vaø luaät phaùp thoâng thoaùng, Chính phuû öu tieân cho vieäc phaùt trieån ngaønh du lòch. S1+O1: Ñaåy maïnh tieán ñoä hoäi nhaäp vaø hôïp taùc quoác teá. S1S2S3+O4: Ñaåy maïnh thu huùt ñaàu tö phaùt trieån du lòch. W1W5+O1O4: Ñaåy maïnh ñaàu tö xaây döïng cô sôû vaät chaát kyõ thuaät vaø cô sôû haï taàng phuïc vuï du lòch. W4W3+O3O1: Ña daïng hoùa loaïi hình, saûn phaåm du lòch vaø taïo saûn phaåm ñoäc ñaùo. W5+O1O2: Naâng cao hoaït ñoäng xuùc tieán, tuyeân truyeàn quaûn baù du lòch. Thaùch thöùc (Threats-T) T1: Tình hình baát oån ñònh veà moâi tröôøng thieân nhieân trong khu vöïc vaø quoác teá ngaøy caøng taêng nhö ñoäng ñaát, soùng thaàn, thieân tai,… T2: Moâi tröôøng chính trò khoâng oån ñònh, hieän töôïng khuûng boá quoác teá vaø dòch beänh toaøn caàu ngaøy caøng gia taêng. T3: Tình hình caïnh tranh thu huùt khaùch du lòch ngaøy caøng khoác lieät. T4: Caùc yeáu toá xaõ hoäi nhö: Teä naïn, cöôùp giaät, cheøn eùp khaùch, aên xin…. Laøm maát loøng tin cuûa du khaùch. T5: Neàn kinh teá coøn yeáu, thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi coøn thaáp. T6: Söï xaâm nhaäp cuûa vaên hoùa beân ngoaøi taïo neân hieän töôïng kinh doanh maïi daâm, ma tuùy … S3+T4T6: Baûo veä an ninh vaø an toaøn cho du khaùch. S2S4+T3T4T3: Cuûng coá vaø môû roäng thò tröôøng. S2S4+T5T6: Baûo veä vaø toân taïo moâi tröôøng. W2+T3T8: Chieán löôïc ñaøo taïo phaùt trieån nguoàn nhaân löïc phuïc vuï du lòch. W1+T2T4: Oån ñònh chính trò vaø taêng cöôøng coâng taùc phaùp luaät. Ngoaøi ra vieäc xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh du lòch Kampuchea coøn ñöôïc taùc giaû söû duïng ñeán khaû naêng taùc ñoäng bieän chöùng cuûa moâi tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc. 3.2.2. Chieán löôïc phaùt trieån Thuû ñoâ Phnom Penh ñeán naêm 2015 : 3.2.2.1. Chieán löôïc phaùt trieån thò tröôøng, xuùc tieán, tuyeân truyeàn quaûng baù du lòch : * Muïc tieâu: Cuûng coá vaø môû roäng khai thaùc coù hieäu quaû nhöõng thò tröôøng du lòch quoác teá quan troïng, song song vôùi vieäc phaùt trieån thò tröôøng noäi ñòa phuø hôïp vôùi nhöõng ñieàu kieän cuï theå cuûa Thuû ñoâ Phnom Penh, chuù troïng trieån khai vaø ñaåy maïnh coâng taùc xuùc tieán, tuyeân truyeàn quaûng baù du lòch, ñaëc bieät laø caùc taøi nguyeân du lòch cuûa Thuû ñoâ, taïo laäp vaø naâng cao hình aûnh cuûa du lòch Thuû ñoâ laø "ñieåm ñeán haáp daãn veà du lòch sinh thaùi, vaên hoùa- lòch söû vaø toân giaùo" vôùi caùc coäng ñoàng trong khu vöïc vaø theá giôùi. Song song vôùi muïc tieâu ñònh tính ôû treân, thì Thuû ñoâ caàn phaûi döï kieán caùc muïc tieâu ñònh löôïng laø: (1) ñeán naêm 2010, khaùch du lòch quoác teá vaøo Thuû ñoâ phaûi ñaït 500 ngaøn löôït khaùch, vaø ñeán naêm 2015 phaûi ñaït 800 ngaøn löôït khaùch. (2) khaùch du lòch noäi ñòa döï kieán ñeán naêm 2010 ñaït 300 ngaøn löôït vaø ñeán naêm 2015 ñaït 500 ngaøn löôït. * Caùc bieän phaùp thöïc hieän: a/. Khai thaùc thò tröôøng quoác teá: Coù keá hoaïch cuï theå khai thaùc thò tröôøng quoác teá troïng ñieåm ôû khu vöïc Ñoâng AÙ – Thaùi Bình Döông, Taây Aâu, Baéc Myõ, trong ñoù caàn chuù troïng caùc thò tröôøng Nhaät Baûn, Trung Quoác, Myõ, ASEAN, Phaùp, Ñöùc, Anh vaø caùc thò tröôøng öu tieân khaùc ôû Baéc Aâu, Uùc, Newzealand. Beân caïnh ñoù khoâi phuïc khai thaùc caùc thò tröôøng truyeàn thoáng nhö Thaùi Lan, Laøo, Vieät Nam. Ñaëc bieät trong boái caûnh hieän nay, Thuû ñoâ Phnom Penh caàn taän duïng söï giuùp ñôõ cuûa Boä du lòch vaø lieân keát vôùi caùc coâng ty löõ haønh trong nöôùc nhaèm ñöa khaùch ñeán Thuû ñoâ Phnom Penh. Thieát laäp ñaïi dieän du lòch cuûa Thuû ñoâ taïi caùc thò tröôøng troïng ñieåm ôû nöôùc ngoaøi, ñaåy maïnh xuùc tieán, tuyeân truyeàn, quaûng baù du lòch ôû nhöõng thò tröôøng coù nguoàn khaùch lôùn. b/. Khai thaùc thò tröôøng noäi ñòa: Khuyeán khích ngöôøi daân trong nöôùc ñi du lòch nhieàu hôn, ñaëc bieät laø du lòch trong nöôùc baèng caùch giaûm chi phí du lòch cho ngöôøi daân ñeå kích caàu du lòch noäi ñòa, taêng cöôøng giaùo duïc vaø naâng cao nhaän thöùc cuûa ngöôøi daân veà lôïi ích cuûa vieäc ñi du lòch nhö : phuïc hoài söùc khoûe, taêng cöôøng khaû naêng giao löu, ñoàng thôøi goùp phaàn vaøo vieäc phaùt trieån nhanh ngaønh du lòch trong Thuû ñoâ vaø caû nöôùc. Lieân keát vôùi nöôùc ngoaøi taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho ngöôøi daân Thuû ñoâ Phnom Penh coù ñieàu kieän ñi du lòch quoác teá ra nöôùc ngoaøi ôû möùc ñoä hôïp lyù, ñaûm baûo phuø hôïp khaû naêng taøi chính cuûa nhaân daân trong Thuû ñoâ Phnom Penh, nhaèm taïo nguoàn thu hoã trôï phaùt trieån cô sôû haï taàng cho Thuû ñoâ. c/. Taêng cöôøng xuùc tieán tuyeân truyeàn quaûng baù du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh: Xuùc tieán tuyeân truyeàn quaûng baù du lòch laø bieän phaùp quan troïng ñeå taïo laäp hình aûnh Kampuchea cuõng nhö caùc khu du lòch khaùc trong vaø ngoaøi nöôùc nhaèm thu huùt khaùch, giaùo duïc du lòch toaøn daàn, goùp phaàn thöùc hieän tuyeân truyeàn ñoái noäi vaø ñoái ngoaïi caàn ñöôïc chuù troïng trong thôøi gian tôùi taäp trung vaøo: - Nghieân cöùu taâm lyù, thò hieáu, taäp quaùn, thoùi quen tieâu duøng cuûa caùc ñoái töôïng khaùch ñeå coù nhöõng saûn phaåm phuø hôïp vôùi thò tröôøng thoâng qua caùc hình thöùc tuyeân truyeàn quaûng caùo. Theo nghieân cöùu veà thò tröôøng cuûa caùc nöôùc cho thaáy taâm lyù khaùch du lòch Taây AÂu thích du lòch sinh thaùi soâng nöôùc, ñeàn thaùp, nuùi non. Cho neân caàn quaûng baù veà ñieàu kieän du lòch sinh thaùi vaø lòch söû taïi khu du lòch khaùc coù ñaëc ñieåm quan troïng nhaát. Ví coù ñaày ñuû tieàm naêng du lòch : coù 237 thaùp coå trong ñoù coù baûy thaùp lôùn, ñaëc bieät thaùp ôû trong tænh Preah Vihear vaù thaùp Angkor Wat cuûa tænh Siem Reap, ngoaøi ra coøn coù nuùi non truøng ñieäp chieám khoaûng 90% dieän tích coù heä thoáng ñoäng thöïc vaät raát phong phuù, coù caû heä thoáng soâng nöôùc phong caûnh raát ñeïp,… - Lieân keát vôùi caùc haõng löù haønh, coâng ty du lòch cuûa Sieâm Reap,Preah Vihear, Coâm Poâng Thoâm, Coâm Poâng Soâm vaø Phnom Penh ñeå quaûng baù veà tieàm naêng du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh, ñoàng thôøi gian Phnom Penh vaøo caùc tour du lòch Kampuchea. - Thoâng qua ñaïi dieän du lòch Kampuchea ñeå giôùi thieäu tieàm naêng du lòch cuûa Thuû ñoâ Phnom Penh. - Ngoaøi ra caàn taêng cöôøng tuyeân truyeàn quaûng baù treân caùc phöông tieän truyeàn thoâng, phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng vôùi caùc loaïi hình khaùc nhau nhö ñaêng baøi phoùng söï ngaén veà tieàm naêng du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh treân ñaøi truyeàn hình Kampuchea taïi Phnom Penh, lieân keát vôùi taïp chí quoác teá veà du lòch noåi tieáng cuûa Kampuchea laø APSARA TOURS Cambodia – Discovering the World Heritage ñeå ñaêng baøi veà tieàm naêng du lòch Thuû ñoâ Phnom Penh. - Phoái hôïp vôùi caùc löïc löôïng laøm thoâng tin ñoái ngoaïi, tranh thuû caùc nguoàn löïc töø beân ngoaøi vaø hoã trôï quoác teá ñeå coäng taùc xuùc tieán quaûng baù du lòch ñaït hieäu quaû. 3.2.2.2. Chieán löôïc phaùt trieån saûn phaåm * Muïc tieâu: Xaây döïng nhöõng saûn phaåm du lòch ñoäc ñaùo mang saéc thaùi rieâng cuûa Thuû ñoâ Phnom Penh, ñuû söùc caïnh tranh trong khu vöïc vaø quoác teá, trong ñoù ñaëc bieät chuù troïng ñeán caùc saûn phaåm du lòch tìm hieåu vaên hoùa – lòch söû, du lòch toân giaùo vaø du lòch sinh thaùi. Ñaây laø 3 loaïi hình du lòch hoaøn toaøn coù khaû naêng taän duïng trieät ñeå vôùi nguoàn taøi nguyeân du lòch phong phuù cuûa Thuû ñoâ Phnom Penh, ñaëc bieät laø nguoàn taøi nguyeân lòch söû – nhaân vaên phong phuù vaø ña daïng, beân caïnh heä sinh thaùi ñaëc saéc goàm 90% laø röøng töï nhieân, khoâng khí trong laønh vaø maùt dòu quanh naêm. Ngoaøi ra, caàn xaây döïng saûn phaåm du lòch sinh thaùi phuø hôïp vôùi nhu caàu du lòch vaø khaû naêng taøi chính cuûa nhaân daân trong tænh Preah Vihear coù (thaùp Preah Vihear) trong tænh Sieâm Rieâp coù (thaùp Angkor) nhaèm kích caàu du lòch noäi ñòa, taïo ñieàu kieän cho khaùch du lòch caùc tænh vaø caùc quoác giaù treân theá giôùi ñeán tham quan nhaèm goùp phaàn naâng cao daân trí, caûi thieän ñôøi soáng vaät chaát tinh thaàn cuûa nhaân daân. *Caùc bieän phaùp thöïc hieän: a/. Ñieàu tra, döï baùo nhu caàu khaùch du lòch ñeå coù ñònh löôïng phaùt trieån: Ñieàu tra, döï baùo nhu caà