Luận văn Giải pháp nâng cao khả năng thu hút đầu tư nước ngoài trong qúa trình phát triển kinh tế xã hội ở tỉnh Bình Dương giai đoạn 2006-2010

MUÏC LUÏC CHÖÔNG MÔÛ ÑAÀU...................................................................................................................1 1. Söï caàn thieát cuûa ñeà taøi nghieân cöùu......................................................................................1 2. Muïc tieâu nghieân cöùu............................................................................................................2 3. Ñoái töôïng, phaïm vi nghieân cöùu ..........................................................................................2 4. Phöông phaùp nghieân cöùu.....................................................................................................2 5. Noäi dung nghieân cöùu............................................................................................................3 CHÖÔNG 1: ÑAÀU TÖ NÖÔÙC NGOAØI VAØ THU HUÙT ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI ÔÛ VIEÄT NAM................................................................................................................4 1.1 Ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø caùc hình thöùc ñaàu tö nöôùc ngoaøi.....................................................4 1.1. 1 Ñaàu tö nöôùc ngoaøi........................................................................................................4 1.1.2 Caùc hình thöùc ñaàu tö nöôùc ngoaøi................................................................................4 1.1.3 Vai troø cuûa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaø nhöõng taùc ñoäng cuûa noù........................5 1.1.3.1 Ñoái vôùi caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö....................................................................6 1.1.3.2 Taùc ñoäng cuûa FDI ñoái vôùi chính baûn thaân caùc nöôùc xuaát khaåu tö baûn .........9 1.2 Caùc yeáu toá cô baûn thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi..................................................10 1.3 Cô sôû lyù thuyeát thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Bình Döông: ..........................................11 1.4 Thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi trong quùa trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi ôû Vieät Nam ............................................................................................................................................12 1.4.1 Khaùi löôïc tình hình thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ôû Vieät Nam ...................12 1.4.2 Nhöõng taùc ñoäng cuûa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñoái vôùi neàn kinh teá Vieät Nam..13 1.4.2.1 Nhöõng taùc ñoäng tích cöïc....................................................................................13 1.4.2.2 Nhöõng taùc ñoäng khoâng thuaän lôïi .....................................................................14 - 1 - 1.4.3 Nhaän ñònh veà tình hình ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam ........................16 1.5 Kinh nghieäm thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ôû moät soá nöôùc trong khu vöïc..........18 1.5.1 Kinh nghieäm cuûa Trung Quoác, Singapore vaø Thaùi Lan........................................18 ...............1.5.2 Moät soá baøi hoïc kinh nghieäm ruùt ra veà thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi cho Bình Döông noùi rieâng vaø caû nöôùc noùi chung..........................................................................20 CHÖÔNG 2: THU HUÙT ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI TRONG QUAÙ TRÌNH PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ XAÕ HOÄI ÔÛ BÌNH DÖÔNG HIEÄN NAY..............................23 2.1 Toång quan veà tænh Bình Döông........................................................................................23 2.1.1 Caùc yeáu toá cô baûn trong thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi..................................23 2.1.2 Caùc giai ñoaïn phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa Bình Döông........................................23 2.2 Tình hình thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ôû Bình Döông.........................................24 2.2.1 Khaùi löôïc thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi töø naêm 1987 ñeán nay.....................24 2.2.2 Thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaøo Bình Döông theo ngaønh ........................26 2.2.3 Thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaøo Bình Döông theo vuøng, laõnh thoå...........27 2.3 Nhöõng taùc ñoäng cuûa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñoái vôùi quaù trình phaùt trieån ôû Bình Döông ...............................................................................................................................................28 2.3.1 Nhöõng taùc ñoäng tích cöïc ...........................................................................................28 2.3.2 Nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc ...........................................................................................36 2.4 So saùnh thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi giöõa Bình Döông vôùi moät soá tænh ôû Vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam.....................................................................................................39 2.5 Nhöõng thaønh coâng vaø toàn taïi trong thu huùt tröïc tieáp ñaàu tö nöôùc ngoaøi ôû Bình Döông44 2.5.1 Nhöõng kinh nghieäm thaønh coâng ...............................................................................44 2.5.2 Moät soá toàn taïi haïn cheá................................................................................................46 - 2 - 2.6 Phaân tích ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, cô hoäi vaø nguy cô trong thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ôû tænh Bình Döông hieän nay....................................................................................48 CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP VAØ KIEÁN NGHÒ NAÂNG CAO KHAÛ NAÊNG THU HUÙT ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI TAÏI BÌNH DÖÔNG GIAI ÑOAÏN 2006-2010.......... 3.1 Muïc tieâu, ñònh höôùng vaø quan ñieåm ñeà xuaát giaûi phaùp.................................................51 3.1.1 Muïc tieâu ñeà xuaát giaûi phaùp...................................................................................51 3.1.2 Ñònh höôùng ñeà xuaát giaûi phaùp..............................................................................51 3.1.3 Quan ñieåm ñeà xuaát giaûi phaùp...............................................................................52 3.2 Giaûi phaùp vó moâ nhaèm naâng cao khaû naêng thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ôû Vieät Nam ...............................................................................................................................................52 3.2.1 Hoaøn thieän theå cheá phaùt trieån thò tröôøng caùc yeáu toá...............................................52 3.2.2 Naâng cao naêng löïc caïnh tranh caùc doanh nghieäp trong nöôùc...............................53 3.2.3 Thuùc ñaåy quaù trình hoäi nhaäp.....................................................................................54 3.2.4 Hình thaønh heä thoáng doanh nghieäp phuï trôï............................................................54 3.3 Nhoùm giaûi phaùp naâng cao khaû naêng thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ôû Bình Döông giai ñoaïn 2006-2010 ..................................................................................................................54 3.3.1 Giaûi phaùp phaùt huy nhöõng taùc ñoäng tích cöïc ..........................................................55 3.3.1.1 Caûi caùch thuû tuïc haønh chính..............................................................................55 3.3.1.2 Quy hoaïch vaø phaùt trieån cô sôû haï taàng ............................................................58 3.3.1.3 Ñoåi môùi vaø naâng caáp khaû naêng tieáp thò ñaàu tö................................................60 3.3.1.4 Thöïc hieän caùc ñoàng boä giaûi phaùp hoå trôï caùc nhaø ñaàu tö ................................61 3.3.15 Lieân keát khu vöïc vaø traùnh ñoái ñaàu caïnh tranh.................................................62 3.3.2 Giaûi phaùp haïn cheá nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc............................................................63 3.3.2.1 Chính saùch thu huùt nhöõng coâng ty lôùn, ña quoác gia .......................................63 - 3 - 3.3.2.2 Chính saùch thu huùt ñaàu tö ôû nhöõng ngaønh kyõ thuaät cao, thu huùt xaây döïng caùc khu kyõ ngheä thoâng tin...............................................................................................64 3.3.2.3 Khuyeán khích caùc döï aùn söû duïng nguyeân lieäu vaø lao ñoäng trong nöôùc 3.3.2.4 Kieåm soaùt hoaït ñoäng chuyeån giaù vaø troán thueá................................................65 3.3.2.5 Giaûi phaùp ñaøo taïo vaø khaéc phuïc nhöõng baát caäp veà nguoàn nhaân löïc ............66 3.3.2.6 Chuù troïng giaûi quyeát caùc vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng, teä naïn xaõ hoäi...........67 3.4 Caùc kieán nghò.......................................................................................................................68 KEÁT LUAÄN.................................................................................................................................72 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC PHUÏ LUÏC 1 PHUÏ LUÏC 2 PHUÏ LUÏC 3 PHUÏ LUÏC 4 - 4 - CHÖÔNG MÔÛ ÑAÀU 1. Söï caàn thieát cuûa ñeà taøi nghieân cöùu. Tænh Bình Döông vôùi daân soá treân 976 ngaøn ngöôøi naèm ôû mieàn Ñoâng Nam Boä. Treân 13 naêm tröôùc ñaây, tænh chuû yeáu phaùt trieån veà noâng nghieäp, thì nay vôùi cô caáu coâng nghieäp vaø dòch vuï chieám ñeán 88%GDP, Bình Döông trôû thaønh moät trong nhöõng tænh phaùt trieån naêng ñoäng nhaát ôû Vieät Nam coù toác ñoä taêng tröôûng kinh teá cao (thôøi kyø 2001-2004 laø 15,3% so vôí cuûa caû nöôùc laø 7,7%). Tính ñeán heát naêm 2004, tænh ñaõ thu huùt 962 döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi vôùi toång soá thu huùt laø 4.209,85 trieäu USD. Trong ñoù lónh vöïc coâng nghieäp caùc döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñoùng goùp 68,21% giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp cuûa tænh; chieám 66,98% kim ngaïch xuaát khaåu; chieám 71,74% kim ngaïch nhaäp khaåu; hôn 60,1% löôïng lao ñoäng laøm trong khu vöïc ñaàu tö nöôùc ngoaøi so vôùi toång caùc thaønh phaàn kinh teá … Quan troïng hôn caû, caùc döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi mang laïi söùc baät chung cho cho söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh trong chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa; trong ñoåi môùi kyõ thuaät coâng ngheä, trong vieäc taïo moäi tröôøng caïnh tranh kích thích caùc doanh nghieäp trong nöôùc phaùt trieån … Vôùi nhöõng ñoùng goùp to lôùn ñoù, thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi laø moät nhaân toá quan troïng trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh Bình Döông. Tuy nhieân, trong thôøi gian qua caùc döï aùn ôû Bình Döông chuû yeáu coøn ôû möùc quy moâ nhoû, voán ñaàu tö trung bình coøn thaáp; trình ñoä kyõ thuaät coâng ngheä ôû möùc trung bình, trung bình khaù; chöa coù nhöõng döï aùn taàm côû laøm noøng coát cho söï phaùt trieån cao… Trong boái caûnh caû nöôùc Vieät Nam tieáp tuïc keâu goïi thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi, nghóa laø taát caû caùc tænh thaønh ñeàu môøi goïi ñaàu tö nöôùc ngoaøi, nhöõng vuøng, laõnh thoå laân caän cuøng khu vöïc cuõng coù nhöõng chính saùch môøi goïi ñaàu tö nöôùc ngoaøi raát haáp daãn thì ôû Vieät Nam noùi chung, Bình Döông noùi rieâng coù nhöõng giaûi - 5 - phaùp gì ñeå caïnh tranh thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi veà ñaàu tö. Chính vì vaäy, raát caàn thieát coù nhöõng coâng trình khoa hoïc nghieân cöùu nhöõng giaûi phaùp, nhöõng chính saùch thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuûa tænh Bình Döông. Ñaây laø lyù do ñeå chuùng toâi choïn ñeà taøi “Giaûi phaùp naâng cao khaû naêng thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi trong quùa trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi ôû tænh Bình Döông giai ñoaïn 2006-2010” vôùi kyø voïng laø moät phaàn keát quûa nghieân cöùu cuûa ñeà taøi seõ ñöôïc öùng duïng trong thöïc teá. 2. Muïc tieâu nghieân cöùu. - Heä thoáng hoùa lyù luaän veà ñaàu tö nöôùc ngoaøi. - Phaân tích tình hình thöïc hieän thu huùt FDI taïi Bình Döông. - Ñoái chieáu vieäc thu huùt FDI vôùi caùc quoác gia vaø tænh khu vöïc qua ñoù ruùt ra baøi hoïc kinh nghieäm vaø ñaùnh giaù khaû naêng thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi cuõng nhö taùc ñoäng cuûa noù trong quaù trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi ôû Bình Döông. - Ñeà ra caùc giaûi phaùp nhaèm naâng cao khaû naêng thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi ôû tænh Bình Döông. 3. Ñoái töôïng, phaïm vi nghieân cöùu: - Ñoái töôïng: nghieân cöùu khaû naêng thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Bình Döông trong caùc thôøi kyø tröôùc ñaây vaø trong giai ñoaïn 2006-2010. - Phaïm vi nghieân cöùu: o Phaïm vi vaán ñeà nghieân cöùu: chæ nghieân cöùu caùc vaán ñeà coù lieân quan ñeán vieäc thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi, laøm roõ vai troø cuûa thu huùt voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi trong phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi treân ñòa baøn tænh Bình Döông. o Phaïm vi veà thôøi gian: töø naêm 1988 ñeán ñaàu naêm 2005, trong ñoù soá lieäu chuû yeáu laø naêm 2004. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu: Luaän vaên söû duïng chuû yeáu caùc phöông phaùp sau: - 6 - - Phöông phaùp phaân tích thoáng keâ. - Phöông phaùp chuyeân gia. - Phöông phaùp toång hôïp. 5. Noäi dung nghieân cöùu: Ngoaøi phaàn môû ñaàu, keát luaän vaø danh muïc taøi lieäu tham khaûo, Noäi dung cuûa luaän vaên goàm 3 chöông nhö sau: - Chöông 1: Ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ôû Vieät Nam. - Chöông 2: Thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi trong quaù trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi ôû Bình Döông hieän nay. - Chöông 3: Giaûi phaùp vaø kieán nghò naâng cao khaû naêng cao thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Bình Döông giai ñoaïn 2006-2010. - 7 - CHÖÔNG 1: ÑAÀU TÖ NÖÔÙC NGOAØI VAØ THU HUÙT ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI ÔÛ VIEÄT NAM. 1.1 Ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø hình thöùc ñaàu tö nöôùc ngoaøi 1.1.1 Ñaàu tö nöôùc ngoaøi: Ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù theå hieåu moät caùch toång quaùt ñoù laø caùc hình thöùc maø ngöôøi nöôùc ngoaøi tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp boû voán thoâng qua caùc loaïi hình khaùc nhau ñaàu tö vaøo saûn xuaát kinh doanh ôû moät nöôùc khaùc nhaèm thu lôïi nhuaän thoâng qua vieäc taän duïng caùc lôïi theá saün coù cuûa caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö, cuï theå nhö: nhaân coâng, nguyeân lieäu, thò tröôøng tieâu thuï … hoaït ñoäng trong khuoân khoå phaùp luaät cuûa nöôùc sôû taïi vaø thoâng leä quoác teá. Theo Luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam söûa ñoåi naêm 2000 thì: Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi laø vieäc caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöa vaøo Vieät Nam voán baèng tieàn hoaëc baát kyø moät loaïi taøi saûn naøo ñeå tieán haønh caùc hoaït ñoäng ñaàu tö theo quy ñònh cuûa phaùp luaät Vieät Nam. Caên cöù vaøo noäi dung cuûa Luaät naøy, nhaø nöôùc Vieät Nam khuyeán khích vaø taïo ñieàu kieän ñeå caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaàu tö vaøo Vieät Nam, theå hieän yù chí vaø nguyeän voïng cuûa nhaân daân Vieät Nam nhaèm taêng cöôøng hôïp taùc hôn nöõa vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi treân cô sôû toân troïng ñoäc laäp chuû quyeàn vaø tuaân thuû ñaày ñuû phaùp luaät Vieät Nam, bình ñaúng cuøng coù lôïi. 1.1.2 Caùc hình thöùc ñaàu tö nöôùc ngoaøi: Ñaàu tö nöôùc ngoaøi thöôøng coù 2 daïng chuû yeáu: ñaàu tö tröïc tieáp vaø ñaàu tö giaùn tieáp. Ñaàu tö tröïc tieáp laø loaïi hình ñaàu tö maø nhaø ñaàu tö coù theå boû 100% voán hoaëc toaøn boä thieát bò ñeå ñaàu tö vaøo moät lónh vöïc saûn xuaát kinh doanh hay dòch vuï naøo ñoù. Cuõng coù moät hình thöùc khaùc ñöôïc xem laø ñaàu tö tröïc tieáp khi nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi mua laïi toaøn boä hoaëc töøng phaàn moät doanh nghieäp cuûa nöôùc sôû taïi ñeå kinh doanh hoaëc hôïp taùc kinh doanh. Loaïi hình naøy chæ ñöôïc xem laø tröïc tieáp vôùi ñieàu kieän nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi phaûi mua ñöôïc soá coå phieáu hoaëc hieän vaät ñuû coù theå chi phoái, ra quyeát ñònh hoaëc kieåm soaùt ñöôïc coâng ty ñoù. Hieåu moät caùch toång quaùt - 8 - thì ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi laø moät hình thöùc maø nhaø ñaàu tö coù theå tröïc tieáp vaø chuû ñoäng kieåm soaùt vaø quaûn lyù ñöôïc nguoàn voán tham gia ñaàu tö. Ñaàu tö giaùn tieáp laø loaïi hình ñaàu tö maø nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù theå mua coå phaàn trong doanh nghieäp hoaëc chöùng khoaùn treân thò tröôøng taøi chính nhaèm thu lôïi nhuaän. Neáu loaïi hình ñaàu tö tröïc tieáp maø nhaø ñaàu tö thu lôïi nhuaän tröïc tieáp töø hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh thì ñaàu tö giaùn tieáp thu lôïi nhuaän qua coå töùc (thu nhaäp qua coå phieáu hoaëc qua chöùng khoaùn). Ngoaøi ra, coøn coù moät hình thöùc phoå bieán khaùc, ñoù laø tín duïng quoác teá keå caû döôùi daïng ODA. Hình thöùc naøy tuy coù nhöõng ñaëc ñieåm rieâng so vôùi ñaàu tö tröïc tieáp vaø giaùn tieáp nhöng theo chuùng toâi noù chæ laø moät hình thöùc ñaëc bieät cuûa ñaàu tö giaùn tieáp. Theo thoâng leä chung cuûa quoác teá, voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù theå ñoùng goùp döôùi daïng sau: - Caùc loaïi ngoaïi teä maïnh hoaëc tieàn noäi ñòa. - Hieän vaät höõu hình bao goàm tö lieäu saûn xuaát, nhaø xöôûng, nguyeân vaät lieäu, haøng hoùa, taøi nguyeân (keå caû maët ñaát, maët bieån). - Haøng hoùa voâ hình: söùc lao ñoäng, coâng ngheä, bí quyeát coâng ngheä, baèng phaùt minh, nhaõn hieäu vaø uy tín thöông hieäu… Hieän nay ôû Vieät Nam toàn taïi caû 2 loaïi hình ñaàu tö nöôùc ngoaøi tröïc tieáp vaø giaùn tieáp. Theo xu theá phaùt trieån, caùc hình thöùc ñaàu tö nöôùc ngoaøi ôû Vieät Nam chaéc chaén seõ ña daïng hôn nöõa trong töøng loaïi hình ñaàu tö tröïc tieáp vaø ñaàu tö giaùn tieáp. 1.1.3 Vai troø cuûa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaø nhöõng taùc ñoäng cuûa noù: Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi coù vò trí raát quan troïng goùp phaàn taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá khoâng chæ rieâng ñoái vôùi caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö maø coøn ñoái vôùi baûn thaân caùc nöôùc xuaát khaåu tö baûn. Ngaøy nay trong xu theá toøan caàu hoùa, hôïp taùc vaø phaân coâng quoác teá, hoäi nhaäp vaø cuøng phaùt trieån laø vaán ñeà mang tính quy luaät. Lôïi ích cuûa vieäc xuaát khaåu tö baûn vaø tieáp nhaän ñaàu tö ñeàu coù yù nghóa nhö nhau. Tuy nhieân lôïi ích seõ khoâng theå chia ñeàu, noù chæ coù theå ñöôïc taän - 9 - duïng moät khi ñoâi beân ñeàu bieát phaùt huy toát nhaát nhöõng lôïi theá, haïn cheá toái ña nhöõng maët traùi vaø khieám khuyeát. Treân tinh thaàn ñoù, ñeå hieåu roõ vai troø vaø vò trí cuûa ñaàu tö nöôùc ngoaøi neân xem xeùt taùc duïng cuûa noù töø ôû caû hai phía. 1.1.3.1 Ñoái vôùi caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö: Hieän nay nguoàn FDI khoâng phaûi chæ ñaàu tö vaøo caùc nöôùc coù neàn kinh teá chaäm phaùt trieån vaø ñang phaùt trieån maø coøn ôû caû nhöõng nöôùc tö baûn phaùt trieån. Nguoàn FDI ñeàu coù nhöõng taùc duïng nhö sau: a. Taùc ñoäng tích cöïc: bao goàm 2 nhoùm. (i). Taùc ñoäng tröïc tieáp, cuï theå laø: − FDI laø nguoàn voán quan troïng laøm taêng voán ñaàu tö, giuùp caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö cô caáu laïi neàn kinh teá, thöïc hieän caùc muïc tieâu kinh teá xaõ hoäi, phaùt trieån saûn xuaát, thuùc ñaåy taêng tröôûng. − Ngoaøi FDI, caùc nhaø ñaàu tö coøn mang vaøo nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö caùc khoa hoïc coâng ngheä môùi cuõng nhö moâ hình toå chöùc quaûn lyù cuûa caùc chuyeân gia… Ñeå khai thaùc toát nguoàn voán, ñem laïi hieäu quaû kinh teá cao, chuyeån giao coâng ngheä trôû thaønh taát yeáu. Thöïc tieãn cho thaáy, chæ khi naøo ñoäi nguõ nhöõng ngöôøi lao ñoäng ôû caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö coù khaû naêng söû duïng thaønh thaïo caùc thieát bò hieän ñaïi, coù naêng löïc toå chöùc quaûn lyù gioûi, nguoàn FDI môùi coù ñieàu kieän phaùt huy taùc duïng. - FDI laø phöông thöùc quan troïng laøm taêng kim ngaïch xuaát khaåu do goùp phaàn vaøo vieäc khai thaùc caùc lôïi theá veà taøi nguyeân, nhaân löïc nhaèm taïo ra nhöõng saûn phaåm xuaát khaåu vaø thay theá haøng nhaäp khaåu coù giaù trò, naâng cao khaû naêng caïnh tranh vaø hoäi nhaäp cuûa neàn kinh teá trong xu theá toøan caàu hoùa. Nhôø coù coâng ngheä hieän ñaïi, caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö taïo ra nhieàu saûn phaåm ña daïng, chaát löôïng toát, giaù caû hôïp lyù, thoûa maõn nhu caàu tieâu duøng ngaøy caøng cao cuûa caùc taàng lôùp nhaân daân. - 10 - - FDI goùp phaàn vaøo vieäc taêng quy moâ hoaït ñoäng caùc doanh nghieäp thaønh laäp, caùc ngaønh kinh doanh môùi, phaùt trieån saûn xuaát, thu huùt theâm lao ñoäng, laøm giaûm tyû leä thaát nghieäp, giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm cho lao ñoäng ôû caùc nöôùc ñaàu tö vaø nhaän ñaàu tö. Ñaây laø ñieàu kieän vaø moâi tröôøng toát nhaát ñeå giaûi quyeát tình traïng lao ñoäng dö thöøa ôû caùc nöôùc chaäm phaùt trieån, ñoàng thôøi cuõng laø cô hoäi toát nhaát ñeå nhöõng ngöôøi lao ñoäng ôû caùc nöôùc nhaän ñaàu tö coù ñieàu kieän tieáp nhaän khoa hoïc coâng ngheä, reøn luyeän kyõ naêng lao ñoäng vaø naêng löïc toå chöùc quaûn lyù ôû moät trình ñoä cao. - FDI coøn ñem laïi moät soá lôïi theá khaùc cho caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö nhö goùp phaàn laøm taêng nguoàn thu cho ngaân saùch Nhaø nöôùc töø caùc khoaûn thueá vaø thu lôïi nhuaän, chuyeån ñoåi cô caáu kinh teá, môû theâm moät soá ngaønh dòch vuï phuïc vuï cho caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. - FDI do taïo ra moät löôïng haøng xuaát khaåu, taêng nguoàn ngoïai teä goùp phaàn hoã trôï caùn caân thanh toaùn, seõ giuùp oån ñònh kinh teá vó moâ vaø ñaåy nhanh quaù trình hoäi nhaäp hôïp taùc giöõa nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö vôùi caùc nöôùc khaùc treân theá giôùi. Nguoàn löïc quan troïng naøy chính laø nhaân toá baûo ñaûm cho caùc nöôùc chaäm vaø ñang phaùt trieån coù ñieàu kieän ruùt ngaén khoûang caùch caùch bieät, naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa neàn kinh teá. Thöïc tieãn cho thaáy, khoâng ôû ñaâu coù ñieàu kieän naâng cao khaû naêng tieáp caän coâng ngheä hieän ñaïi vaø phöông thöùc quaûn lyù coù hieäu quaû baèng caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Trong caùc lôïi ích maø FDI mang laïi thì lôïi ích veà vaán ñeà taïo coâng aên vieäc laøm vaø naâng cao trình ñoä tay ngheà cho theá heä nhöõng ngöôøi lao ñoäng môùi, laø vaán ñeà coù giaù trò vaø yù nghóa to lôùn hôn caû. (ii) Taùc ñoäng giaùn tieáp (coøn goïi laø taùc ñoäng traøn): laø taùc ñoäng töø caùc doanh nghieäp FDI ñoái vôùi caùc doanh nghieäp trong nöôùc, bao goàm caùc taùc ñoäng chính: - FDI taïo neân söùc eùp caïnh tranh treân thò tröôøng theå hieän ôû 2 maët. + Doanh nghieäp FDI laøm cho ñoái thuû caïnh tranh suy yeáu hôn coù nguy cô bò thu heïp thò phaàn, laøm giaûm saûn xuaát, thaäm chí ruùt lui khoûi thò tröôøng. - 11 - + Chính söï caïnh tranh laïi kích thích caùc ñoái thuû ñaàu tö ñoåi môùi vöôn leân ñöùng vöõng treân thò tröôøng, töø ñoù naêng suaát ñöôïc caûi thieän. - FDI giuùp chuyeån giao coâng ngheä töø doanh nghieäp FDI sang doanh nghieäp trong nöôùc. - FDI giuùp lieân keát giöõa doanh nghieäp FDI vôùi doanh nghieäp trong nöôùc ñeå saûn xuaát saûn phaåm môùi. - FDI giuùp löu chuyeån lao ñoäng töø doanh nghieäp FDI sang caùc doanh nghieäp trong nöôùc. b. Caùc maët haïn cheá: Tuy nhieân thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuõng coù moät soá haïn cheá maø caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö caàn nhaän thaáy: Nguoàn FDI chuû yeáu do caùc coâng ty xuyeân quoác gia chi phoái. Vì vaäy caùc nöôùc nhaän ñaàu tö phaûi phuï thuoäc vaøo voán, coâng ngheä, thò tröôøng vaø heä thoáng maïng löôùi tieâu thuï cuûa caùc nöôùc xuaát khaåu tö baûn. Neáu caùc nöôùc nhaän ñaàu tö chæ bieát döïa vaøo FDI maø khoâng chuù troïng ñuùng möùc ñeán vieäc khai thaùc caùc nguoàn ñaàu tö khaùc töø noäi löïc cuûa neàn kinh teá thì nguy cô leä thuoäc vaø maát ñoäc laäp veà kinh teá laø khoù traùnh khoûi. Caùc coâng ty xuyeân quoác gia coù theå duøng quyeàn löïc kinh teá cuûa mình gaây aûnh höôûng baát lôïi ñeán tình hình kinh teá xaõ hoäi cuûa nöôùc chuû nhaø. − Muïc tieâu cuûa baát kyø nhaø ñaàu tö naøo cuõng ñeàu mong muoán thu hoài voán nhanh vaø coù ñöôïc lôïi nhuaän nhieàu. Do ñoù vieäc chuyeån giao coâng ngheä cuõng cô baûn laø nhaèm muïc ñích naøy. Coù hai khuynh höôùng thöôøng xaûy ra: o Ñöa caùc thieát bò coâng ngheä hieän ñaïi vaøo nhaèm thu hoài voán vaø lôïi nhuaän nhanh maø khoâng tính ñeán chaát löôïng vaø soá löôïng lao ñoäng hieän coù cuûa nöôùc sôû taïi. Keát quaû laø maëc duø taêng voán ñaàu tö, môû roäng saûn xuaát, coù theâm nhieàu ngaønh ngheà môùi nhöng ngöôøi lao ñoäng vaãn thieáu vieäc laøm. Soá löôïng lao ñoäng dö thöøa vaãn khoâng ñöôïc giaûi quyeát. o Taän duïng caùc thieát bò coâng ngheä ñaõ cuõ vaø laïc haäu chuyeån giao caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö. Do maùy moùc thieát bò laïc haäu neân chi phí saûn xuaát lôùn, giaù thaønh saûn phaåm cao, khaû naêng - 12 - caïnh tranh thaáp, nhoùm caùc nöôùc thuoäc daïng naøy khoù coù theå ñuoåi kòp caùc nöôùc phaùt trieån. Ñoù laø chöa tính ñeán caùc taùc haïi khaùc nhö oâ nhieãm moâi tröôøng, khoâng coù ñieàu kieän tieáp nhaän khoa hoïc coâng ngheä vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc hieän ñaïi… Beân caïnh ñoù do öu theá veà voán, coâng ngheä hieän ñaïi, thò tröôøng, trình ñoä toå chöùc quaûn lyù, maïng löôùi tieâu thuï saûn phaåm… caùc nöôùc xuaát khaåu tö baûn hoaøn toaøn coù ñuû ñieàu kieän ñeå giaønh theá chuû ñoäng trong saûn xuaát kinh doanh ngay taïi nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö. Do ñoù baèng con ñöôøng caïnh tranh hôïp quy luaät caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi hoaøn toaøn coù theå thoân tính caùc coâng ty noäi ñòa laø moät thöïc teá. Dó nhieân ñoù laø moät thöïc teá vôùi ñieàu kieän caùc coâng ty noäi ñòa töï ñaùnh maát chính mình. Ngoaøi ra, aûnh höôûng cuûa FDI ñoái vôùi caùn caân thanh toaùn laø moät vaán ñeà raát ñöôïc chuù troïng. Thoâng thöôøng nhaø nöôùc sôû taïi raát khoù kieåm soùat ñöôïc giao dòch ngoaïi thöông cuûa caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi, bôûi haàu heát caùc giao dòch naøy laø giao dòch trong noäi boä coâng ty cuûa caùc taäp ñoøan tö baûn xuyeân quoác gia. Nhôø giao dòch trong noäi boä, caùc coâng ty coù voán ñaàu tö coù theå ñònh giaù caùc saûn phaåm do mình saûn xuaát ra hoaëc caùc nguoàn ñaàu tö theo möùc giaù coù lôïi nhaát cho hoï nhaèm ñeå troán thueá hoaëc neù traùnh söï kieåm soaùt cuûa Nhaø nöôùc sôû taïi. Ñaëc ñieåm naøy ñaõ khieán caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö khoù coù khaû naêng kieåm soaùt nguoàn ngoïai teä ñeå duy trì vaø laøm chuû caùn caân thanh toaùn, gaây trôû ngaïi cho vieäc thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi, giaûm taùc ñoäng tích cöïc cuûa FDI leân caùn caân thanh toaùn cuûa nöôùc chuû nhaø. Nhö vaäy ñoái vôùi caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö, taùc duïng cuûa FDI phaûi ñöôïc nhìn nhaän thaáu ñaùo treân caû hai maët bieåu hieän cuï theå cuûa noù. 1.1.3.2 Taùc ñoäng cuûa FDI ñoái vôùi chính baûn thaân caùc nöôùc xuaát khaåu tö baûn - Nhôø xuaát khaåu tö baûn, caùc coâng ty xuyeân quoác gia coù ñieàu kieän naâng cao hieäu quaû söû duïng voán baèng caùch khai thaùc toái ña nhöõng lôïi theá veà nhaân löïc vaø taøi nguyeân ôû caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö ñeå giaûm giaù thaønh, tìm kieám tyû suaát lôïi nhuaän cao. - 13 - - Môû roäng phaïm vi aûnh höôûng sang nhieàu quoác gia nhaèm khaúng ñònh söùc maïnh veà kinh teá vaø naâng cao uy tín veà chính trò treân quoác teá, ñoàng thôøi thoâng qua vieäc cho vay voán vôùi soá löôïng lôùn, laõi suaát thaáp ñeå aùp ñaët caùc ñieàu kieän veà chính trò vaø kinh teá buoäc caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö phaûi leä thuoäc vaøo mình. - Ñaàu tö voán ra nöôùc ngoaøi giuùp caùc coâng ty xuyeân quoác gia môû roäng saûn xuaát sang nhieàu nöôùc, nhaèm traùnh nhöõng baát lôïi veà kinh teá vaø chính trò trong nöôùc mình (phaân taùn voán ñeå traùnh nhöõng ruûi ro), ñoàng thôøi taän duïng lôïi theá cuûa nöôùc khaùc ñeå phaân coâng laïi lao ñoäng chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng coù lôïi nhaát cho caùc coâng ty trong heä thoáng taäp ñoaøn tö baûn xuyeân quoác gia. Taïo moâi tröôøng môùi ñeå caïnh tranh, thuùc ñaåy vaø môû roäng saûn xuaát. - Taän duïng cô cheá hoaït ñoäng ñaàu tö cuûa moãi nöôùc khaùc nhau ñeå thöïc hieän vieäc chuyeån giaù, traùnh möùc thueá cao nhaèm toái öu hoùa lôïi nhuaän. - Môû roäng thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm, oån ñònh vaø duy trì saûn xuaát ôû moät trình ñoä cao, trong ñoù ñaùng chuù yù laø khai thaùc ñöôïc nguyeân lieäu giaù reõ töø caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö. Dó nhieân xuaát khaåu tö baûn cuõng coù nhöõng ruûi ro nhaát ñònh, tröôùc heát laø khaû naêng kieåm soaùt vaø quaûn lyù nguoàn voán tröôùc nhöõng bieán ñoäng chính trò xaõ hoäi ôû caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö. Maët khaùc caùc nöôùc xuaát khaåu tö baûn cuõng ñang phaûi ñoái phoù vôùi nhöõng haïn cheá veà naêng löïc quaûn lyù, heä thoáng chính saùch vaø phaùp luaät chöa cuï theå, thieáu ñoàng boä, ñoäi nguõ coâng nhaân trình ñoä thaáp, quy hoaïch daøn traûi thieáu khoa hoïc cuûa nöôùc sôû taïi. Taát caû nhöõng bieåu hieän treân ñeàu taïo ra nhöõng trôû ngaïi nhaát ñònh cho caùc nhaø ñaàu tö. 1.2 Caùc yeáu toá cô baûn thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi: Coù 4 yeáu toá cô baûn thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi laø tình hình chính trò xaõ hoäi oån ñònh: oån ñònh laø ñieàu kieän tieân quyeát ñeå ñaûm baûo caùc cam keát cuûa chính phuû ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö veà sôû höõu voán ñaàu tö, caùc chính saùch öu tieân ñaàu tö vaø ñònh höôùng phaùt trieån (cô caáu ñaàu tö) cuûa nöôùc nhaän ñaàu tö; chính saùch kinh teá vó moâ oån ñònh: oån ñònh caùc chính saùch kinh teá vó moâ trong nöôùc giuùp cho caùc nhaø ñaàu tö coù theå giaûm bôùt - 14 - caùc yeáu toá khoâng löôøng tröôùc ñöôïc trong quaù trình ñaàu tö vaø döï tính khaù chính xaùc keát quaû ñaàu tö cuûa mình; cô sôû haï taàng ñaûm baûo cho ñaàu tö phaùt trieån: baûo ñaûm söï vaän haønh lieân tuïc, thoâng suoát caùc luoàng cuûa caûi vaät chaát, caùc luoàng thoâng tin vaø dòch vuï. Söï phaùt trieån cuûa cô sôû haï taàng vaø dòch vuï seõ taïo ra nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi vaø giaûm nhöõng chi phí phaùt sinh cho caùc hoaït ñoäng ñaàu tö; vaø chính saùch khuyeán khích vaø hoã trôï ñaàu tö : trong ñoù caùc khuyeán khích veà taøi chính luoân chieám vò trí quan troïng vaø ñöôïc coi laø ñieåm maáu choát ñeå haáp daãn ñaàu tö nöôùc ngoaøi, bao goàm caùc möùc thueá öu ñaõi, thôøi haïn mieãn giaûm thueá, hoaøn thueá, öu ñaõi tín duïng, leä phí, quy ñònh thôøi gian khaáu hao... . 1.3 Cô sôû lyù thuyeát thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Bình Döông: “ñaøn ngoãng bay” Trong caùc lyù thuyeát ngoaïi thöông, theo toâi, ngoaøi lyù thuyeát veà lôïi theá so saùnh thì noåi baät leân laø lyù thuyeát veà “ñaøn ngoãng bay”. Nhaø kinh teá hoïc ngöôøi Nhaät Baûn, Akamatsu, ñaõ ñöa ra moâ hình lyù thuyeát veà söï di chuyeån cuûa caùc ngaønh coâng nghieäp (thöôøng goïi laø moâ hình ñaøn ngoãng bay). Caùc nöôùc dòch chuyeån treân cuøng moät höôùng vôùi khoaûng caùch khaùc nhau ñoái vôùi nöôùc daãn ñaàu; caùc ngaønh coâng nghieäp thaâm duïng lao ñoäng vôùi coâng ngheä ñôn giaûn trôû neân khoâng coù khaû naêng sinh lôøi khi giaù trò gia taêng phuï troäi töø ngaønh ñoù laøm cho tieàn coâng taêng cao vaø caùc ngaønh ñoù seõ ñöôïc chuyeån sang “ con ngoãng” keá tieáp trong haøng. ÔÛ Chaâu AÙ, con ngoãng ñaàu ñaøn laø Nhaät Baûn, nhöõng con ngoãng trong haøng keá tieáp laø Haøn Quoác, Ñaøi Loan, Hoàng Koâng, Singapore; tieáp ñeán laø nhöõng “con ngoãng” Thaùi Lan, Trung Quoác, Malaysia, Philipne, Vieät Nam … Ñeå minh chöùng theâm cho laäp luaän naøy, hai taùc giaû Ito vaø Orio ñaõ khaûo saùt söï bieán ñoåi giöõa caùc tieåu ngaønh cuûa Chaâu AÙ (naêm 2000), trong quyeån “ Suy gaãm söï thaàn kyø cuûa Ñoâng AÙ”. Caùc ngaønh ngheà khaûo saùt cuûa 2 taùc giaû naøy chuû yeáu laø caùc ngaønh ngheà coâng nghieäp, chuû yeáu ôû 3 nhoùm ngaønh sau: - Ngaønh L: bao goàm caùc ngaønh saûn xuaát thöïc phaåm, ñoà uoáng thuoác laù, deät may, caùc saûn phaåm töø da, giaøy, goã vaø ñoà goã gia duïng (chuû yeáu laø haøng tieâu duøng). - 15 - - Ngaønh C bao goàm caùc ngaønh saûn xuaát giaáy, xuaát baûn vaø in aán, hoùa daàu, cao su, chaát deûo, phi kim loaïi (goám söù, xi maêng, thuûy tinh…), kim loaïi maøu (haøng coâng nghieäp). - Ngaønh T goàm caùc ngaønh cheá taïo maùy, ñieän töû, vaän taûi, coâng nghieäp chính xaùc (haøng coâng ngheä cao). Ito vaø Orii nhaän thaáy raèng tyû troïng cuûa ngaønh L trong giaù trò gia taêng seõ giaûm daàn theo thôøi gian ôû haàu heát caùc nöôùc, trong khi cuûa ngaønh C thì ban ñaàu taêng leân nhöng sau ñoù giaûm xuoáng khi thu nhaäp cuûa nöôùc ñoù ñaït ñeán möùc cao. Coøn ngaønh T, khi thu nhaäp thaáp thì chieám tyû troïng khieâm toán nhöng noù seõ môû roäng khi ñaït ñeán moät giai ñoaïn phaùt trieån kinh teá nhaát ñònh. Hình thaùi taùi dieãn cuûa 3 ngaønh naøy khaù roõ raøng, nhöõng nöôùc ñi sau laëp laïi söï chuyeån dòch cô caáu ngaønh cuûa nöôùc ñi tröôùc trong tieán trình coâng nghieäp hoùa. Caùc quoác gia Chaâu AÙ döôøng nhö ñang raát thaønh coâng trong vieäc chuyeån giao caùc lôïi theá so saùnh trong lónh vöïc saûn xuaát töø nhöõng nöôùc ñi tröôùc ñeán nhöõng nöôùc theo sau. 1.4 Thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi trong quaù trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi ôû Vieät Nam hieän nay: 1.4.1 Khaùi löôïc tình hình thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ôû Vieät Nam : Luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù hieäu löïc treân laõnh thoå Vieät Nam töø thaùng 12 naêm 1987. Muïc tieâu cuûa boä luaät naøy laø nhaèm thu huùt voán, coâng ngheä hieän ñaïi khai thaùc toát nhaát lôïi theá veà taøi nguyeân vaø nguoàn löïc con ngöôøi, phaùt trieån kinh teá, taïo coâng aên vieäc laøm, naâng cao khaû naêng xuaát khaåu thu ngoaïi teä, caûi thieän kyõ naêng cuûa caùc nhaø quaûn lyù vaø reøn luyeän tay ngheà cho coâng nhaân thoâng qua vieäc tieáp caän coâng ngheä, naêng löïc quaûn lyù vaø marketing hieän ñaïi, kích thích tính caïnh tranh treân thò tröôøng noäi ñòa vaø töøng böôùc thaâm nhaäp thò tröôøng theá giôùi. Qua thöïc teá phaùt trieån naêm 1990 nöôùc ta chuû ñoäng söûa ñoåi vaø boå sung nhieàu chính saùch thoâng thoaùng nöõa nhaèm giaûm bôùt caùc haïn cheá ñeå taêng tính haáp daãn ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi, cuõng nhö hoaøn thieän theâm moät laàn nöõa boä luaät veà thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi naêm 2000. Boä Luaät ñaàu tö naêm 2000 cuûa Vieät - 16 - Nam laø boä luaät töông ñoái hoaøn chænh vaø theå hieän nhöõng öu ñaõi noåi troäi trong chính saùch thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuûa Vieät Nam so vôùi caùc nöôùc khaùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi. Trong ñoù xaùc ñònh caùc lónh vöïc ñöôïc öu tieân khuyeán khích ñaàu tö nhö: saûn xuaát haøng tieâu duøng xuaát khaåu; nuoâi troàng cheá bieán noâng, laâm, thuûy, haûi, saûn; öu tieân caùc ngaønh coù söû duïng coâng ngheä cao, kyõ thuaät hieän ñaïi, xaây döïng cô sôû haï taàng, caùc ngaønh coù khaû naêng söû duïng nhieàu lao ñoäng vaø taäp trung khai thaùc coù hieäu quaû nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân cuûa Vieät Nam. Vaø trong naêm 2005 naøy, Vieät Nam ñang soaïn thaûo Luaät doanh nghieäp thoáng nhaát vaø Luaät ñaàu tö nhaèm ñaåy maïnh hôn nöõa thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi. 1.4.2 Nhöõng taùc ñoäng cuûa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñoái vôùi neàn kinh teá Vieät Nam: 1.4.2.1 Nhöõng taùc ñoäng tích cöïc: Gaàn 18 naêm thöïc hieän thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam, kinh teá coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ trôû thaønh moät boä phaän khoâng theå thieáu trong neàn kinh teá. Möôøi taùm naêm qua, caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ coù nhieàu ñoùng goùp quan troïng cho söï taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá cuûa nöôùc nhaø. Coù theå nhaän thaáy nhöõng ñoùng goùp quan troïng ñoù ñöôïc bieåu hieän treân moät soá khía caïnh sau: - Thöù nhaát, ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñaõ cung caáp nguoàn voán quan troïng cho vieäc thöïc hieän caùc muïc tieâu kinh teá xaõ hoäi ôû nöôùc ta; boå sung nguoàn voán quan troïng cho ñaàu tö phaùt trieån , goùp phaàn khai thaùc, naâng cao hieäu quaû söû duïng caùc nguoàn löïc trong nöôùc, taïo theá vaø löïc phaùt trieån môùi cho neàn kinh teá. - Thöù hai, nguoàn voán FDI ñaõ ñoùng goùp quan troïng vaøo vieäc thuùc ñaåy, thöïc hieän chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng coâng nghieäp hoùa hieän ñaïi hoùa, naâng cao naêng löïc saûn xuaát. Ngoaøi caùc ngaønh coâng nghieäp , phaùt trieån khu vöïc coù FDI coøn keùo theo nhieàu ngaønh dòch vuï khaùc, goùp phaàn naâng cao tyû troïng caùc ngaønh dòch vuï leân. - 17 - - Thöù ba, ñoùng goùp FDI ñoái vôùi toác ñoä taêng tröôûng kinh teá, doøng FDI ñoå vaøo Vieät Nam lieân tuïc taêng, hoaït ñoäng khu vöïc ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuõng töông ñoái oån ñònh, trong suoát thôøi kyø 1988 –1997, doanh thu cuûa FDI taêng trung bình haøng naêm treân 50%. - Thöù tö, ñoùng goùp cuûa FDI vôùi phaùt trieån coâng ngheä môùi, thuùc ñaåy aùp duïng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät, quaûn lyù hieän ñaïi vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát, kinh doanh cuûa nhieàu ngaønh ngheà vaø lónh vöïc kinh teá. - Thöù naêm, taùc ñoäng ñeán tính caïnh tranh cuûa thò tröôøng Vieät Nam, môû roäng thò tröôøng, taêng kim ngaïch xuaát khaåu, naâng tính caïnh tranh vaø vò theá cuûa haøng Vieät Nam treân thò tröôøng theá giôùi. - Thöù saùu, taùc ñoäng cuûa FDI ñoái vôùi xuaát khaåu vaø goùp phaàn ñaåy nhanh tieán ñoä hoäi nhaäp. Ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaëc bieät coù yù nghóa to lôùn ñoái vôùi söï phaùt trieån ngoaïi thöông cuûa ñaát nöôùc. Caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ ñoùng goùp quan troïng trong vieäc gia taêng nhanh choùng kim ngaïch xuaát khaåu. - Thöù baûy, thu huùt 860.000 lao ñoäng tröïc tieáp vaø lao ñoäng giaùn tieáp trong caùc doanh nghieäp xaây döïng, dòch vuï, goùp phaàn quan troïng giaûi quyeát vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng. Toùm laïi, hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ ñoùng goùp raát nhieàu cho tieán trình hoäi nhaäp cuûa Vieät Nam, nhöõng tieán boä kyõ thuaät ñeå saûn xuaát caùc saûn phaåm coù chaát löôïng cao, ñaït yeâu caàu xuaát khaåu, giaù thaønh saûn xuaát thaáp. Ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ giuùp cho Vieät Nam taêng cöôøng xuaát khaåu, thieát laäp nhöõng keânh phaân phoái, thoâng qua thò tröôøng cuûa nöôùc ñaàu tö vaø caùc thò tröôøng coù quan heä thöông maïi vôùi hoï. Maëc duø tyû troïng xuaát khaåu cuûa caùc coâng ty coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi chöa cao, nhöng soá löôïng caùc coâng ty tham gia vaøo hoaït ñoäng xuaát khaåu ngaøy caøng taêng, mang laïi nhieàu cô hoäi cho caùc quoác gia treân theá giôùi bieát ñeán vaø daønh quan taâm hôn nöõa veà nhieàu phöông dieän ñoái vôùi Vieät Nam. - 18 - 1.4.2.2 Nhöõng taùc ñoäng khoâng thuaän lôïi : Nhaän roõ nhöõng maëc tích cöïc ñeå khai thaùc vaø haïn cheá ñeå khaéc phuïc vaø raát caàn thieát trong xu theá hoäi nhaäp vaø caïnh tranh gay gaét hieän nay. Coù theå khaùi quaùt beân caïnh nhöõng maët tích cöïc, FDI ñang ñaët chuùng ta tröôùc nhöõng thaùch thöùc gay gaét. - Thöù nhaát, FDI chöa phuïc vuï ñuùng möùc caùc muïc tieâu phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa Vieät Nam. o Baát hôïp lyù trong ñaàu tö theo ngaønh: coù nhöõng ngaønh chuùng ta caàn ñaàu tö thì caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi khoâng boû voán, cuõng coù nhöõng ngaønh cung vöôït quaù caàu nhö khaùch saïn, nhaø haøng, vaên phoøng cho thueâ… nöôùc ngoaøi vaãn taäp trung ñaàu tö. o Baát hôïp lyù trong ñaàu tö theo vuøng: phaàn lôùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi taäp trung ôû caùc thaønh phoá lôùn coù cô sôû haï taàng toát, caùc vuøng caàn thu huùt ñaàu tö ôû noâng thoân, mieàn nuùi tyû leä raát thaáp. o Baát hôïp lyù veà cô caáu ñaàu tö theo ñoái taùc: phaàn lôùn caùc doanh nghieäp ñeán ñaàu tö laø töø caùc nöôùc Chaâu AÙ. - Thöù hai, taùc ñoäng chöa thuaän lôïi ñeán caùn caân thanh toaùn vaø thöông maïi cuûa Vieät Nam. Maëc duø ñaõ chuyeån sang kinh teá thò tröôøng, nhieàu doanh nghieäp coù FDI ñaõ tham gia xuaát nhaäp khaåu nhöng caùn caân thöông maïi cuûa Vieät Nam thöôøng xuyeân bò thaâm huït. - Thöù ba, taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán caùc coâng ty noäi ñòa. Loaïi hình ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi phoå bieán nhaát ôû Vieät Nam laø hình thöùc lieân doanh ñaàu tö, maø trong ñoù ñoái taùc trong nöôùc chính laø caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc vöøa vaø nhoû (SMEs). Neáu caùc lieân doanh naøy laøm aên khoâng hieäu quaû, chính phuû seõ phaûi gaùnh nhöõng traùch nhieäm veà thua loã cuõng nhö thanh toaùn nôï naàn cuûa caùc ñoái taùc Vieät Nam. - Thöù tö, hoaït ñoäng ñònh giaù vaø nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa noù ñoái vôùi neàn kinh teá Vieät Nam. Ñònh giaù cao hôn giaù caû thò tröôøng ñoái vôùi maùy moùc thieát bò, coâng ngheä, nguyeân lieäu - 19 - nhaäp khaåu vaø ñònh giaù thaáp hôn giaù thò tröôøng ñoái vôùi caùc saûn phaåm vaø dòch vuï xuaát khaåu trong noäi boä caùc MNEs laø moät ñaëc ñieåm khaù phoå bieán cuûa caùc coâng ty FDI vaø hieän cuõng ñang xaûy ra khaù phoå bieán ôû Vieät Nam . - Thöù naêm, taùc ñoäng ñeán söï phaân hoùa XH. Coù theå xeùt taùc ñoäng treân söï phaân hoùa XH treân ba maët sau ñaây: phaân hoùa giaøu ngheøo qua thu nhaäp; phaân hoùa khu vöïc thaønh thò noâng thoân; phaân hoùa giöõa caùc ngaønh kinh teá vaø caùc thaønh phaàn kinh teá daãn ñeán caïnh tranh thieáu laønh maïnh. 1.4.3 Nhaän ñònh veà tình hình ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam: Ñaùnh giaù toång quaùt, thu huùt FDI ôû Vieät Nam ñaõ ñaït ñöôïc moät soá maët tích cöïc vaø boäc loä moät soá maët haïn cheá sau: * Veà öu ñieåm: - Doøng voán FDI ñaõ mang laïi hieäu quaû ñaùng keå cho neàn kinh teá, ñaëc bieät söï phaùt trieån cuûa caùc lónh vöïc xuaát khaåu, coâng nghieäp,… Nhôø coù söï tham gia cuûa doøng FDI, khaû naêng caïnh tranh cuûa Vieät Nam so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi ñöôïc caûi thieän raát nhieàu. Ñieàu naøy ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc giuùp cho Vieät Nam höôùng tôùi xu theá töï do hoùa thöông maïi, saün saøng cho quaù trình hoäi nhaäp. - Maëc duø coøn söï phaân boå khoâng ñoàng ñeàu cuûa FDI giöõa caùc ngaønh kinh teá, nhöng nhôø coù chính saùch öu tieân töông ñoái hôïp lyù, FDI ñang töøng böôùc ñöôïc phaân boå moät caùch khaù phuø hôïp vôùi muïc tieâu coâng nghieäp hoùa ñaát nöôùc. Moät löôïng lôùn FDI ñaõ ñöôïc taäp trung vaøo caùc ngaønh coâng nghieäp chuû choát ñeå goùp phaàn thöïc hieän chuyeån ñoåi cô caáu kinh teá, laøm taêng tieán trình coâng nghieäp hoùa neàn kinh teá, taêng saûn löôïng saûn xuaát caùc saûn phaåm coâng nghieäp xuaát khaåu. - Thu huùt FDI ñaõ giuùp Vieät Nam coù quan heä vôùi nhieàu nöôùc, trong ñoù nhieàu döï aùn thöïc hieän bôûi caùc MNCs coù taàm côû nhö IBM, Motorolla… Vaø chæ ñöùng sau Trung Quoác, Vieät Nam cuõng raát haáp daãn caùc nhaø ñaàu tö Nhaät Baûn laø moät trong nhöõng nhaø ñaàu tö lôùn vôùi maùy moùc thieát - 20 - bò coâng ngheä hieän ñaïi. Beân caïnh ñoù, Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Myõ ñöôïc kyù keát cuõng taïo cô hoäi cho caùc nhaø ñaàu tö lôùn töø quoác gia thuoäc loaïi giaøu nhaát theá giôùi naøy ñaàu tö vaøo Vieät Nam. - Ñeå coù ñöôïc söï phaùt trieån caân ñoái giöõa caùc vuøng trong nöôùc, Vieät Nam ñang aùp duïng nhieàu chính saùch khuyeán khích vaø caùc bieän phaùp kinh teá höõu hieäu ñeå keùo caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi tôùi nhöõng vuøng coøn keùm hoaëc chöa phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc, maø Khu kinh teá môû Chu Lai laø moät ví duï. Keát quaû laø raát nhieàu vuøng trong caû nöôùc nhaän ñöôïc ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi bao goàm caû nhöõng vuøng saâu vuøng xa nhö: Lai Chaâu, Haø Giang, Yeân Baùi, Quaûng Ngaõi, Taây Ninh, Gia Lai… Nhöõng thaønh töïu naøy ñaõ goùp phaàn laøm taêng hieäu quaû cuûa thu huùt ñaàu tö nhôø giaûm toån thaát do phaân hoùa theo thu nhaäp vaø phaùt trieån khoâng ñoàng ñeàu. - So vôùi thôùi kyø ñaàu tieân thi haønh luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi, caùc cô quan quaûn lyù vaø caùc chuyeân gia ñaõ coù nhöõng tieán boä ñaùng keå. Coâng taùc quaûn lyù ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ daàn ñi vaøo neà neáp, trình ñoä chuyeân moân cuûa caùc caùn boä quaûn lyù ñaõ ñöôïc naâng leân… chuùng ta ñaõ maïnh daïn aùp duïng nhieàu hình thöùc ñaàu tö coù lôïi nhaát cho neàn kinh teá (ñieån hình laø vaøo ngaøy 03/8/2005 Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö ñaõ trao giaáy pheùp ñaàu tö nöôùc ngoaøi theo moâ hình coâng ty meï -coâng ty con ñaàu tieân ôû Vieät Nam cho coâng ty Panasonic Vieät Nam, vôùi 2 coâng ty moät saûn xuaát haøng gia duïng ôû Haø Noäi vaø moät saûn xuaát ti vi ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh ). Söï tröôûng thaønh veà naêng löïc cuûa ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù laø söï oån ñònh moät böôùc veà heä thoáng chính saùch laø raát ñaùng traân troïng. * Moät soá maët haïn cheá caàn nhaän roõ: - Neàn kinh teá Vieät Nam coù xuaát phaùt ñieåm thaáp, toác ñoä taêng tröôûng thieáu beàn vöõng vaø khoâng oån ñònh laø moät trôû ngaïi khoâng theå khaéc phuïc nhanh choùng. - Söï cheânh leäch giöõa caùc vuøng vaø maát caân ñoái giöõa caùc ngaønh kinh teá (thaønh thò, noâng thoân; noâng nghieäp, coâng nghieäp, dòch vuï) quaù lôùn. Heä thoáng chính saùch chöa ñoàng boä, chöa coù - 21 - nhöõng chính saùch haáp daãn vaø thoâng thoaùng ñeå thu huùt ñaàu tö vaøo caùc khu vöïc naøy. Söï cheânh leäch vaø baát caäp keùo daøi cuõng laø moät trôû ngaïi thu huùt ñaàu tö. - Boä maùy quaûn lyù chöa theo kòp yeâu caàu phaùt trieån, heä thoáng chính saùch chöa ñoàng boä vaø thieáu nhaát quaùn daãn tôùi caùc tieâu cöïc vaø nhieàu teä naïn xaõ hoäi laøm naûy sinh nhieàu trôû ngaïi cho caùc nhaø ñaàu tö. - Ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo Vieät Nam môùi chuû yeáu töø caùc nöôùc Chaâu Aù vaø Ñoâng Nam AÙ. Phaàn lôùn thieát bò cuûa caùc nöôùc naøy ôû trình ñoä chöa cao. Ngoaøi ra, do quy moâ nhoû neân khoâng ñuû naêng löïc taøi chính chi traû caùc hôïp ñoàng chuyeån giao coâng ngheä tieân tieán. Ñieàu ñoù laøm cho naêng löïc caïnh tranh vaø xu theá hoäi nhaäp cuûa Vieät Nam haïn cheá, laøm cho söùc haáp daãn cuûa caùc nhaø ñaàu tö quoác teá giaûm. - Chuyeån sang kinh teá thò tröôøng, kinh teá caù theå, moät ñoái taùc chieán löôïc cuûa thu huùt FDI ñang ôû trình ñoä xuaát phaùt ñieåm thaáp, naêng löïc nhoû beù, khoâng töông xöùng ñeå thu huùt FDI cuûa caùc nhaø ñaàu tö lôùn. Vì theá, caùc doanh nghieäp trong nöôùc khoâng ñuû söùc thu huùt caùc lao ñoäng coù tay ngheà cao töø doanh nghieäp FDI veà coâng ty noäi ñòa. - Ñoäi nguõ nhöõng ngöôøi lao ñoäng ôû nöôùc ta phaàn lôùn chöa qua ñaøo taïo, naêng löïc chuyeân moân thaáp, khieán khaû naêng haáp thu coâng ngheä thaáp, chöa coù taùc phong coâng nghieäp, chöa quen vaø thích öùng vôùi moâi tröôøng lao ñoäng coâng nghieäp cuõng laø moät trôû ngaïi. Trong boái caûnh hieän taïi, Vieät Nam ñang treân con ñöôøng tieáp tuïc tieán trình hoäi nhaäp vôùi caùc quoác gia treân theá giôùi, caàn phaûi caïnh tranh vaø thu huùt FDI ngaøy caøng nhieàu. Tìm kieám caùc giaûi phaùp kinh teá höõu hieäu nhaèm giaûi quyeát caùc vaán ñeà toàn taïi vaø phaùt huy nhöõng thaønh töïu ñaõ ñaït ñöôïc laø raát caàn thieát ñeå thu huùt FDI. Chæ coù treân cô sôû nhaän roõ nhöõng ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu, vieäc thu huùt ñaàu tö môùi hy voïng ñaït ngaøy caøng nhieàu vaø coù hieäu quaû hôn. - 22 - 1.5 Kinh nghieäm thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ôû moät soá nöôùc trong khu vöïc: 1.5.1 Kinh nghieäm cuûa Trung Quoác, Singapore vaø Thaùi Lan: kinh nghieäm thu huùt FDI ñöôïc nghieân cöùu ôû 3 quoác gia coù nhöõng ñieàu kieän töông ñoàng vaø gaàn Vieät Nam laø Sigapore, Thaùi Lan vaø Trung Quoác, ñoàng thôøi ñaït nhöõng thaønh coâng nhaát ñònh (Chi tieát ñöôïc trình baøy ôû Phuï luïc 2). Qua moâ hình chuùng toâi ruùt ñöôïc caùc baøi hoïc kinh nghieäm sau ñaây: Kinh nghieäm thu huùt tröïc tieáp ñaàu tö nöôùc ngoaøi ôû Trung Quoác: Trung Quoác khoâng coù Luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi maø thoâng qua caùc ñaïo luaät rieâng raát cuï theå veà töøng lónh vöïc nhö: Luaät veà caùc doanh nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi, Luaät veà xí nghieäp lieân doanh coå phaàn, Luaät veà caùc xí nghieäp lieân doanh hôïp taùc … Trung Quoác coøn thaønh laäp caùc ñaëc khu kinh teá vôùi nhieàu chính saùch öu ñaõi veà thueá, quyeàn söû duïng ñaát, lao ñoäng, chuyeån lôïi nhuaän veà nöôùc … raát haáp daãn. Cuøng vôùi nhöõng chính saùch thoâng thoaùng laø söï hình thaønh vaø vaän duïng raát linh hoaït caùc loaïi hình ñaàu tö. Hieän nay Trung Quoác coù raát nhieàu loaïi hình ñaàu tö raát ña daïng, haáp daãn, phuø hôïp vôùi raát nhieàu ñoái töôïng vaø caùch thöùc ñaàu tö khaùc cuûa caùc chuû ñaàu tö töø nhieàu nöôùc. Kinh nghieäm thu huùt tröïc tieáp ñaàu tö nöôùc ngoaøi ôû Singapore: Singapore laø moät nöôùc khoâng ban haønh Luaät ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi, Nhaø nöôùc caên cöù vaøo muïc tieâu chieán löôïc cuï theå cuûa töøng thôøi kyø maø xaùc ñònh nhöõng thaønh phaàn kinh teá ñoäng löïc ñeå khuyeán khích ñaàu tö. Chính phuû cho pheùp caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi ñöôïc ñaàu tö khoâng giôùi haïn veà voán maø caùc lónh vöïc maø Nhaø nöôùc khuyeán khích ñaàu tö, giaûm möùc thueá ñaùnh vaøo caùc doanh nghieäp khoâng ñònh cö taïi Singapore. Taïo moïi ñieàu kieän ñeå caùc nhaø ñaàu tö coù theå cö truù vaø nhaäp caûnh deã daøng, ñöôïc hoài höông voán vaø chuyeån lôïi nhuaän ra nöôùc ngoaøi. Ñaëc bieät, hoï taäp trung kinh phí xaây döïng cô sôû haï taàng, tìm kieám ñaát cho caùc nhaø ñaàu tö vaø öu tieân chuù troïng phaùt trieån giaùo duïc vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc - 23 - Kinh nghieäm thu huùt tröïc tieáp ñaàu tö nöôùc ngoaøi ôû Thaùi Lan: Hình thaønh 2 khu cheá xuaát vôùi 2 loaïi chính saùch ñaëc thuø nhaèm thu huùt voán taäp trung höôùng vaøo phuïc vuï xuaát khaåu ôû caùc trong vaø ngoaøi nöôùc. Doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöôïc quyeàn baùn, chuyeån nhöôïng, baûo toàn voán khi coù nhöõng ruûi ro, nhöõng nguyeân nhaân khaùch quan baát khaû khaùng, ñöôïc chuyeån ñoåi lôïi nhuaän veà nöôùc… Toùm laïi neáu so saùnh vôùi Singapore, Thaùi Lan, Trung Quoác vaø moät soá nöôùc trong khu vöïc, tuy coù nhieàu noã löïc nhöng ôû Vieät Nam söï ñoåi môùi caùc chính saùch coøn chöa thaät thoâng thoaùng vaø ñoàng boä. Nhieàu chính saùch coøn haïn cheá thaäm chí coù nhöõng chính saùch coøn quaù chaët cheõ. Thu huùt FDI trong boái caûnh caïnh tranh raát quyeát lieät hieän nay, vieäc tìm hieåu caùc quoác gia khaù thaønh coâng trong thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå töï ñoåi môùi mình laø moät quyeát saùch ñuùng nhaèm khaéc phuïc nhöõng yeáu keùm, chuû ñoäng hoäi nhaäp. 1.5.2 Moät soá baøi hoïc kinh nghieäm ruùt ra veà thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi cho Bình Döông noùi rieâng vaø caû nöôùc noùi chung: Chuùng ta khoâng theå phuû ñònh, maëc duø coøn nhieàu baát caäp nhöng thu huùt FDI ñang laø moät trong nhöõng nguoàn löïc ñoùng goùp quan troïng vaøo vieäc thuùc ñaåy taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá. Vieäc phaân tích nhöõng maët tích cöïc vaø haïn cheá cuûa thu huùt FDI nhaèm phaùt huy nhöõng maët maïnh ñöa nöôùc ta mau choùng hoäi nhaäp cuøng vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi laø moät chuû tröông nhaát quaùn cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta. Laø moät tænh naèm trong vuøng kinh teá troïng ñieåm, ñoàng thôøi laø moät trong nhöõng tænh coù thu huùt FDI haøng ñaàu cuûa caû nöôùc, Bình Döông raát quan taâm ñeán vaán ñeà naøy. Qua phaân tích caùc hoaït ñoäng thu huùt ñaàu tö ngoaøi nöôùc thôøi gian vöøa qua, ta coù theå ruùt ra moät soá nhaän ñònh sau: - Ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo Vieät Nam ñaõ coù nhieàu ñoùng goùp quan troïng vaøo toác ñoä phaùt trieån kinh teá, tuy nhieân nhöõng naêm gaàn ñaây coù söï giaûm suùt veà soá voán ñaêng kyù. Nhieàu döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ ñöôïc caáp giaáy pheùp ñaàu tö nhöng trieån khai thöïc - 24 - hieän coøn chaäm, coù theå bò maát cô hoäi kinh doanh thuaän lôïi cho nhaø ñaàu tö . Soá voán ñaàu tö bò giaûi theå hoaëc ruùt giaáy pheùp tröôùc thôøi haïn coù xu höôùng gia taêng trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ñaõ laøm cho voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ ít laïi caøng ít hôn. Nhöõng nhaø doanh nghieäp gaëïp phaûi khoù khaên trong quaù trình hoaït ñoäng, thaäm chí thua loã seõ aûnh höôûng khoâng toát ñeán nhaø ñaàu tö tieàm naêng. - Caùc nhaø ñaàu tö ñaëc bieät quan taâm tôùi moâi tröôøng ñaàu tö. Khi gaëp nhöõng baát lôïi, söï bieán ñoäng moâi tröôøng ñaàu tö hoï thöôøng tìm caùch ruùt voán hoaëc ngöng ñaàu tö. Ñieåm naøy gaây neân nhöõng bieán ñoäng baát lôïi cho neàn kinh teá cuûa nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö. Chính vì vaäy vieäc phaûi taïo ra moâi tröôøng ñaàu tö thaät söï oån ñònh veà chính trò xaõ hoäi laø voâ cuøng caàn thieát. - Kinh nghieäm cho thaáy ñeå daønh theá chuû ñoäng trong vieäc thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi, moãi ñòa phöông caàn phaûi coù moät chieán löôïc phaùt trieån kinh teá thaät cuï theå phuø hôïp vôùi chieán löôïc phaùt trieån chung. Treân cô sôû ñoù maø löïa choïn nhöõng ngaønh caàn öu tieân coù tính chaát ñoäng löïc ñeå thu huùt ñaàu tö taïo ra nhöõng toá chaát môùi cho lónh vöïc naøy phaùt trieån. - Ñeå phaùt huy ñuùng möùc nguoàn voán FDI, vieäc phaùt huy vaø khuyeán khích nguoàn ñaàu tö trong nöôùc phaûi ñöôïc ñaëc bieät chuù troïng bôûi vì voán trong nöôùc laø nguoàn ñoái taùc quan troïng nhaèm haïn cheá tieáp nhaän ñaàu tö giaùn tieáp thoâng qua hình thöùc tham gia coå phaàn, mua tín duïng. Vì theá khuyeán khích ñaàu tö trong nöôùc cuõng phaûi ñöôïc xem laø moät giaûi phaùp hoã trôï cho vieäc thu huùt ñaàu tö FDI, thaäm chí keå caû vieäc khuyeán khích môû roäng ñaàu tö ñaàu tö ôû trong nöôùc ra thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Beân caïnh ñoù, moät soá maët traùi cuûa vieäc thu huùt ñaàu tö seõ dieãn ra neáu ta khoâng kieåm soaùt ñöôïc, nhö: - Do caïnh tranh thieáu laønh maïnh vaø khaû naêng kieåm soaùt cuûa Nhaø nöôùc ôû khía caïnh naøy coøn nhieàu baát caäp neân coâng ty FDI deã daøng ñaåy caùc coâng ty trong nöôùc ñi ñeán phaù saûn, cheøn eùp neàn saûn xuaát noäi ñòa. - Caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö thöôøng bò chuyeån giao nhöõng coâng ngheä laïc haäu, khoâng thích hôïp, gaây oâ nhieãm moâi tröôøng sinh thaùi. Ngoaøi ra, coøn bò caùc nhaø ñaàu tö khai taêng giaù nhaèm truïc lôïi, bieán nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö phuï thuoäc vaøo caùc nöôùc coù nguoàn voán ñaàu tö veà kinh teá, töø ñoù daãn ñeán phuï thuoäc veà chính trò. - 25 - - Söï phaân hoùa giaøu ngheøo dieãn ra nhanh choùng cuøng vôùi caùc tieâu cöïc xaõ hoäi laøm aûnh höôûng ñeán muïc tieâu taêng tröôûng beàn vöõng cuûa Vieät Nam. Moät soá vaán ñeá coù theå khaéc phuïc nhöõng haïn cheá vaø khai thaùc toát caùc maët maïnh naøy laø: - Thöù nhaát, vai troø cuûa ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ ñöôïc khaúng ñònh trong caùc Hoäi nghò Ñaûng, nhöng noù chöa ñöôïc quaùn trieät thoâng suoát neân caùch hieåu coøn chöa thoáng nhaát vaø quan ñieåm coøn khaùc nhau neân caùch xöû lyù caùc vaán ñeà veà ñaàu tö nöôùc ngoaøi coøn khaùc nhau. Caàn phaûi thoâng suoát, cuï theå caùch nghó baèng thöïc tieãn haønh ñoäng. - Thöù hai, Chính phuû caàn cuï theå hoùa caùc chính saùch cuûa mình moät caùch toaøn dieän. Cô cheá ñieàu haønh phaûi nhaát quaùn, oån ñònh. - Thöù ba, coâng taùc quaûn lyù Nhaø nöôùc ñoái vôùi FDI coøn nhieàu baát caäp, vöøa buoâng loûng vöøa can thieäp saâu vaøo hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. - Thöù tö, coâng taùc quy hoaïch coøn chaäm, chaát löôïng chöa cao, laïi thieáu cuï theå, coøn coi nheï yeáu toá ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Moät soá quy hoaïch ñaõ ñöôïc pheâ duyeät chæ ñeà caäp ñeán keá hoaïch cuûa moät soá toång coâng ty lôùn, söû duïng nguoàn voán Nhaø nöôùc laø chuû yeáu (ngaønh theùp, xi maêng…) - Thöù naêm, caàn caûi thieän caùc chi phí coù lieân quan ñeán ñaàu tö nöôùc ngoaøi nhö chi phí ñaàu vaøo taïo neân haøng hoùa, chi phí dòch vuï hoã trôï hoaït ñoäng saûn xuaát coøn raát cao nhö chi phí caûng bieån, cöôùc vieãn thoâng, phí ñaêng kieåm, phí giaûi phoùng maët baèng… ñaëc bieät laø caùc tieâu cöïc phí. - 26 - CHÖÔNG 2: THU HUÙT ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI TRONG QUAÙ TRÌNH PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ XAÕ HOÄI ÔÛ BÌNH DÖÔNG HIEÄN NAY. 2.1 Toång quan veà tænh Bình Döông: 2.1.1 Caùc yeáu toá cô baûn trong thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi: Caùc yeáu cô baûn trong thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi Bình Döông ñaõ hoäi tuï gaàn nhö khaù ñaày ñuû veà ñaát, nöôùc, röøng, khoaùng saûn, daân cö, nguoàn nhaân löïc (ñöôïc trình baøy chi tieát Phuï luïc 1). Ñaây laø ñieåm thuaän lôïi cuûa Bình Döông trong coâng taùc thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi. 2.1.2 Caùc giai ñoaïn phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa Bình Döông: Sau ngaøy mieàn Nam hoaøn toaøn giaûi phoùng, Bình Döông laø moät phaàn cuûa tænh Soâng Beù cuøng caû nöôùc böôùc vaøo thôøi kyø khaéc phuïc nhöõng haäu quaû cuûa chieán tranh, khoâi phuïc xaây döïng vaø phaùt trieån kinh teá. Coù theå khaùi quaùt thaønh töïu maø Soâng Beù ñaõ ñaït ñöôïc trong giai ñoaïn 1975- 1995 nhö sau: Coâng nghieäp coù böôùc phaùt trieån caû veà soá löôïng cuõng nhö keát quaû saûn xuaát; Noâng nghieäp vaãn duy trì ñöôïc möùc taêng tröôûng ñeàu ñaën qua caùc thôøi kyø keá hoaïch 5 naêm; Thu ngaân saùch ñaõ phaán ñaáu töø choã thu khoâng ñuû chi phaûi nhôø vaøo söï vieän trôï cuûa Trung öông, ñeán nay ñaõ töï trang traûi vaø ñaõ laøm ñöôïc nghóa vuï vôùi Trung öông… Ñeán thôøi ñieåm naêm 1997, tænh Soâng Beù ñöôïc taùch ra thaønh Bình Döông vaø Bình Phöôùc. Keå töø ñoù, Bình Döông ñaõ ñaït ñöôïc moät soá keát quaû khaû quan. Bình Döông trong 10 naêm qua, töø 1997-2005 toác ñoä taêng tröôûng kinh teá lieân tuïc taêng cao, ñaït 14,15%/naêm thôøi kyø 1997-2000, 15,3%/naêm thôøi kyø 2001-2004. Veà giaù trò tuyeät ñoái, GDP cuûa tænh ñaït 2.325 tyû ñoàng naêm 1996, ñeán naêm 2000 laø 3.946,7 tyû ñoàng vaø naêm 2004 GDP cuûa tænh laø 6.962 tyû ñoàng. Döï kieán heát naêm 2005 laø 8.024 tyû ñoàng (giaù so saùnh naêm 2004). Thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi lieân tuïc taêng nhanh, naêm 1996 ñaït 4,83 trieäu ñoàng/ngöôøi, naêm 2004 laø 13,1 trieäu ñoàng/ngöôøi. Öôùc tính 2005 - 27 - laø 15 trieäu ñoàng/ngöôøi. Toác ñoä taêng tröôûng cuûa caùc ngaønh coâng nghieäp – xaây döïng taêng raát nhanh, thôøi kyø 1997-2000 taêng 21,8%/naêm, döï kieán thôøi kyø 2001-2005 taêng bình quaân 18,57%/naêm. Trong thôøi kyø töông öùng, khu vöïc dòch vuï taêng tröôûng 9%/naêm, 14,6% naêm; caùc ngaønh noâng laâm ngö nghieäp coù toác ñoä taêng tröôûng oån ñònh, xaáp xæ khoaûng 3,58%/naêm cho caùc naêm (xem chi tieát Phuï luïc 1) 2.2 Tình hình thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ôû Bình Döông: 2.2.1 Khaùi löôïc thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi töø naêm 1987 ñeán nay: Töø khi Luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöôïc ban haønh naêm 1987 ñaõ khôi daäy khaû naêng ñaàu tö cuûa moïi thaønh phaàn kinh teá vaøo saûn xuaát kinh doanh, taïo moâi tröôøng phaùp lyù ñeå thu huùt voán FDI goùp phaàn thöïc hieän chieán löôïc phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc noùi chung vaø cuûa tænh Bình Döông noùi rieâng. Hieän nay, tænh Bình Döông coù toác ñoä taêng tröôûng kinh teá vaø soá voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi khaù cao. Nhìn chung, trong giai ñoaïn 1987-2004, nhòp ñoä thu huùt FDI treân ñòa baøn tænh Bình Döông taêng nhanh, coù theå taïm chia laøm 4 giai ñoaïn nhö sau: - Giai ñoaïn töø 1987-1992 laø giai ñoaïn khôûi ñoäng cuûa hoaït ñoäng ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Luùc naøy caùc nhaø ñaàu tö chæ bieát ñeán Vieät Nam noùi chung vaø tænh Bình Döông noùi rieâng nhö moät mieàn ñaát môùi, vöøa xa laï, vöøa haáp daãn neân raát thaän troïng, khoâng daùm maïo hieåm, chæ thöû ñeå thaêm doø cô hoäi. Vì theá, soá döï aùn vaø voán ñaàu tö trong thôøi gian naøy khoâng nhieàu. - Giai ñoaïn 1993-1996 laø giai ñoaïn taêng tröôûng nhanh veà soá löôïng laãn chaát löôïng cuûa hoaït ñoäng FDI taïi Bình Döông. Chæ tính rieâng soá voán ñaàu tö vaø soá döï aùn trong naêm 1993 ñaõ gaàn baèng caû boán naêm tröôùc coäng laïi. Quy moâ döï aùn cuõng taêng khaù nhanh, ñaëc bieät naêm 1994 quy moâ döï aùn leân ñeán 18,96 trieäu USD/döï aùn. Ñaây laø giai ñoaïn quy moâ cuûa döï aùn cao nhaát töø tröôùc ñeán nay taïi Bình Döông noùi rieâng vaø Vieät Nam noùi chung. - 28 - - Giai ñoaïn 1997-1999 hoaït ñoäng FDI coù xu höôùng chöïng laïi, chuû yeáu do taùc ñoäng cuûa cuoäc khuûng hoaûng taøi chính khu vöïc Ñoâng Nam AÙ. - Giai ñoaïn 2000-2004 giai ñoaïn taêng tröôûng vöôït baäc veà soá döï aùn FDI taïi Bình Döông vì soá löôïng döï aùn ñaàu tö haøng naêm ñaõ vöôït qua soá 100 vaø toång voán ñaàu tö cuõng taêng. Xem Phuï luïc 3 (Baûng 2.1 : Tình hình thu huùt FDI taïi Bình Döông 1989-2004) Toác ñoä FDI vaøo Bình Döông trong nhöõng naêm 1989-2004 taêng nhanh. Bình quaân trong 16 naêm 1989-2004 soá döï aùn ñaõ taêng 52,8% treân naêm vaø voán ñaàu tö taêng hôn 103% treân naêm. Trong hai naêm 1997, 1998 toác ñoä ñaàu tö giaûm suùt roõ reät bieåu hieän qua vieäc giaûm soá voán ñaàu tö chæ coøn moät nöûa do aûnh höôûng cuûa cuoäc khuûng hoaûng taøi chính – tieàn teä cuûa khu vöïc vaø cuõng do xuaát hieän moät soá vöôùng maéc trong caùc thuû tuïc ñaàu tö chöa ñöôïc khai thoâng, taïo ra taâm lyù e deø, nghi ngaïi cuûa moät soá nhaø ñaàu tö. Trong giai ñoaïn 2001-2004, toác ñoä ñaàu tö FDI taêng nheï vaø coù daáu hieäu suy giaûm. Nguyeân nhaân khaùch quan chuû yeáu laø do moät soá neàn kinh teá coù aûnh höôûng ñeán nguoàn cung caáp FDI taêng tröôûng chaäm nhö Anh, Ñöùc, Nhaät Baûn vaø kinh teá Hoa Kyø trong 6 thaùng ñaàu naêm 2003. Luoàng voán FDI treân theá giôùi vaø khu vöïc cuõng ñaõ chòu taùc ñoäng tröïc tieáp cuûa chieán tranh Iraéc, hoaït ñoäng khuûng boá vaø dòch SARS. Quy moâ döï aùn ñöôïc caáp pheùp ôû Bình Döông töông ñoái thaáp, thöôøng laø quy moâ nhoû, taäp trung vaøo caùc ngaønh coâng nghieäp cheá bieán, noâng laâm saûn, may maëc vaø hoùa chaát… Neáu nhö nhöõng naêm ñaàu môû cöûa, giai ñoaïn 1989-1992, voán ñaêng kyù bình quaân cuûa moãi döï aùn nhoû, gaàn 4,3 trieäu USD, thì sau ñoù quy moâ voán taêng leân daàn cho ñeán 1996, bình quaân laø 11 trieäu USD/döï aùn. Nhöng cho ñeán nay, quy moâ ñaàu tö cuûa moät döï aùn giaûm daàn, chæ coøn 2,7 trieäu USD naêm 2004. Ñaây laø hieän töôïng chung cuûa caùc tænh trong hoaït ñoäng thu huùt FDI. Vaøo nöõa ñaàu thaäp kyû 90, Bình Döông cuõng nhö caùc tænh khaùc taäp trung thu huùt caùc döï aùn lôùn, söû duïng coâng ngheä hieän ñaïi, hoaëc ñaàu tö nhieàu vaøo cô sôû haï taàng. Nhöng ñieàu naøy ñaõ khoâng dieãn ra laâu bôûi gaëp khoù khaên khi cuoäc khuûng hoaûng kinh teá khu vöïc xaûy ra. Tröôùc tình hình ñoù, Bình Döông ñaõ coù - 29 - nhöõng ñieàu chænh kòp thôøi: keâu goïi ngay caùc döï aùn quy moâ nhoû, coâng ngheä ôû möùc trung bình, thaâm duïng nhieàu lao ñoäng. Do ñoù, trong nhöõng naêm gaàn ñaây, toång voán ñaàu tö vaøo Bình Döông chæ ôû möùc 300 trieäu USD moãi naêm nhöng soá döï aùn laïi taêng leân gaáp nhieàu laàn. 2.2.2 Thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaøo Bình Döông theo ngaønh: Tính ñeán heát naêm 2004, tyû troïng caùc döï aùn coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi theo ngaønh cuûa Bình Döông nhö sau: Baûng 2.2: Soá döï aùn ñaàu tö tröïc tieáp cuûa nöôùc ngoaøi ñöôïc caáp giaáy pheùp naêm 1989-2004 phaân theo ngaønh kinh teá (ÑVT: trieäu USD) Chæ tieâu Soá döï aùn Tyû troïng Voán ñaêng kyù Tyû troïng Ngaønh 962 100% 4209,89 100% Noâng laâm nghieäp 8 0,83% 81,25 1,93% Coâng nghieäp 938 97,51% 3912,77 92,94% Xaây döïng 5 0,52% 9,8 0,23% Khaùch saïn, döông lòch Giao thoâng vaän taûi, böu ñieän 2 0,21% 7 0,17% Hoaït ñoäng vaên hoùa theå thao 1 0,10% 28,23 0,67% Dòch vuï khaùc 8 0,83% 170,84 4,06% (Nguoàn: Nieân giaùm Thoáng keâ Bình Döông naêm 2004) Qua baûng treân, chuùng ta thaáy caùc döï aùn FDI hoaït ñoäng ôû haàu heát caùc ngaønh kinh teá quoác daân vaø coù söï chuyeån dòch phuø hôïp hôn vôùi yeâu caàu coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa neàn kinh teá tænh. Lónh vöïc coâng nghieäp thu huùt soá döï aùn vaø voán ñaàu tö lôùn nhaát, cuï theå: chieám tyû troïng 97,51% trong toång soá döï aùn vaø chieám 92,94% trong toång voán FDI. Ñöùng thöù hai laø khu vöïc dòch vuï chieám 0,83% soá döï aùn vaø 4,06% toång voán ñaàu tö. Trong ñoù, chuû yeáu taäp trung vaøo dòch vuï kho laïnh vaø vaän chuyeån haøng hoùa , dòch vuï xuaát nhaäp khaåu … coøn hoaït ñoäng vaên hoùa theå thao chæ coù 1 döï aùn chieám 0.12% soá döï aùn vaø 0.67% voán ñaêng kyù. Ñöùng thöù 3 laø noâng, laâm nghieäp chæ chieám 0,83% soá döï aùn vaø 1,93% toång voán ñaàu tö. Voán ñaàu tö thu huùt vaøo lónh vöïc noâng - 30 - nghieäp luoân ôû möùc thaáp khoâng chæ xaõy ra ôû Bình Döông maø ñaây laø tình traïng chung cuûa caû nöôùc. Vaø cuoái cuøng laø khu vöïc giao thoâng vaän taûi, böu ñieän chieám tyû troïng thaáp, 0,17% toång voán ñaàu tö vôùi 2 döï aùn. Tình hình treân ñaây cho thaáy, xu höôùng chung, caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi chæ chuù troïng ñeán caùc lónh vöïc coù khaû naêng thu huùt hoài voán nhanh, hieäu quaû kinh teá cao. Do ñoù ñeå thöïc hieän toát muïc tieâu chuyeån dòch cô caáu theo ñuùng höôùng, Nhaø nöôùc caàn coù nhieàu chính saùch thoâng thoaùng hôn nöõa. 2.2.3 Thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaøo Bình Döông theo vuøng, laõnh thoå: Qua 15 naêm thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi, keå töø döï aùn ñaàu tieân cuûa Hoàng Koâng ñeán nay ñaõ coù hôn 34 quoác gia vaø vuøng laõnh thoã ñaàu tö vaøo tænh Bình Döông. Trong ñoù, xuaát hieän ngaøy caøng nhieàu caùc taäp ñoaøn, coâng ty xuyeân quoác gia coù naêng löïc veà taøi chính vaø coâng ngheä. Ñaëc bieät tyû leä caùc nhaø ñaàu tö chaâu AÙ chieám vò trí cao nhaát vôùi 811 döï aùn chieám 84,3% toång soá döï aùn vaø 81,95% toång voán ñaàu tö vaøo Bình Döông. Xem Phuï luïc 3 (Hình 2.1: 5 Vuøng, laõnh thoå ñaàu tö vaøo Bình Döông cao nhaát ñeán 2004) Trong soá 962 döï aùn töø 1989-2004 thì rieâng nhaø ñaàu tö Ñaøi Loan ñaõ coù 424 döï aùn (chieám 44,07% toång döï aùn) daãn ñaàu veà soá döï aùn ñaàu tö vaøo Bình Döông vôùi toång voán ñaàu tö laø 1.411,84 trieäu USD (chieám 33,54%). Ñaøi Loan baét ñaàu tham gia ñaàu tö vaøo Bình Döông töø cuoái naêm 1992 sau hôn 5 naêm nghieân cöùu tình hình thò tröôøng. Hieän nay, caùc chuû ñaàu tö Ñaøi Loan ñaõ coù haün moät KCN rieâng vaø chính caùc KCN aáy cuõng do hoï ñaàu tö. Caùc döï aùn cuûa Ñaøi Loan thöôøng laø caùc döï aùn vöøa vaø nhoû, trung bình moät döï aùn khoaûng 3,33 trieäu USD vì caùc döï aùn nhoû seõ ít bò aûnh höôûng khi coù söï coá taøi chính, deã löïa choïn vaø thueâ nhaân coâng, ñaàu tö nhanh coù lôøi nhanh. Hoï chuû tröông laø voán ñaàu tö ban ñaàu thaáp, sau ñoù tuøy theo tình hình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh maø ra quyeát ñònh taêng voán hay giaûm voán ñaàu tö. Ñöùng thöù hai laø nhaø ñaàu tö Singapore vôùi voán ñaàu tö 536,57 trieäu USD cho 62 döï aùn. Tuy soá döï aùn thaáp nhöng Singapore laïi coù voán ñaàu tö cao neân voán ñaàu tö trung bình cuûa moät döï aùn laø 8,65 trieäu USD. Nhaät Baûn, - 31 - moät con hoå Chaâu AÙ, cuõng coù möùc voán ñaàu tö trung bình cuõng gioáng nhö Singapore laø 8,66 trieäu USD/ döï aùn, soá döï aùn ñaàu tö cuûa Nhaät Baûn laø 48 döï aùn. Quy moâ ñaàu tö cao nhaát taïi Bình Döông laø caùc döï aùn cuûa Hoàng Koâng, 9,79 trieäu USD /döï aùn vôùi toång soá döï aùn laø 32 döï aùn. Trung Quoác, Haøn Quoác cuõng laø nhöõng quoác gia coù soá löôïng döï aùn ñaàu tö vaøo Bình Döông khaù cao, quy moâ cuûa caùc döï aùn naøy khoaûng 2,2 trieäu USD /döï aùn, chuû yeáu laø caùc döï aùn trong ngaønh coâng nghieäp goám söù, ñieän töû, ñieän, may maëc, saûn xuaát trang thieát bò, phuï tuøng xe hôi… Beân caïnh caùc quoác gia Chaâu AÙ coù soá döï aùn ñaàu tö lôùn vaøo Bình Döông coøn coù caùc nöôùc Chaâu Aâu vaø Baéc Myõ vôùi soá döï aùn ñaàu tö ngaøy caøng chieám tyû troïng cao trong toång löôïng ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo Vieät Nam noùi chung vaø tænh Bình Döông noùi rieâng. Caùc nöôùc naøy khi ñaàu tö vaøo Bình Döông ñaõ ñem ñeán moät nguoàn coâng ngheä hieän ñaïi vaø phöông thöùc quaûn lyù tieân tieán goùp phaàn vaøo coâng cuoäc coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa cuûa tænh. Ñieån hình laø Hoa Kyø chieám 3,33% toång soá döï aùn, veà voán trung bình laø 5,15 trieäu USD, moät quoác gia ñöôïc döï baùo laø seõ taêng löôïng ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo Vieät Nam trong 3 naêm tôùi. Xem Phuï luïc 3 (Baûng 2.3: Soá döï aùn FDI 1988-2004 phaân theo ñoái taùc ñaàu tö ) 2.3 Nhöõng taùc ñoäng cuûa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñoái vôùi quaù trình phaùt trieån ôû Bình Döông: 2.3.1 Nhöõng taùc ñoäng tích cöïc : Hôn 16 naêm thöïc hieän Luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi tænh Bình Döông cho thaáy: voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñaõ, ñang vaø seõ laø moät boä phaän quan troïng cuûa kinh teá tænh. Thaät vaäy, voán FDI ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp tích cöïc cho quaù trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh trong caùc lónh vöïc sau: - 32 - (1) FDI boå sung nguoàn voán quan troïng cho taêng tröôûng kinh teá: Trong nhöõng naêm baét ñaàu thôøi kyø ñoåi môùi, khi nguoàn ñaàu tö trong nöôùc coøn haïn cheá, luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöôïc ban haønh kòp thôøi ñaõ boå sung nguoàn voán quan troïng cho taêng tröôûng phaùt trieån kinh teá cuûa tænh, chuùng ta thaät khoù hình dung böùc tranh kinh teá cuûa Bình Döông neáu khoâng coù hình aûnh cuûa nhöõng nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Theo quyeát ñònh cuûa Chính phuû, naêm 1997, Bình Döông ñöôïc thaønh laäp, taùch ra töø tænh Soâng Beù, taäp trung phaùt trieån coâng nghieäp, dòch vuï, ñaëc bieät laø taêng cöôøng thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Do ñoù, kinh teá Bình Döông ñaõ ñaït ñöôïc toác ñoä taêng tröôûng GDP khaù cao vaø duy trì ñöôïc toác ñoä naøy trong suoát giai ñoaïn 1997-2004. Baûng 2.4: Toác ñoä taêng GDP vaø toác ñoä taêng cuûa FDI 1997-2004 Naêm 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Toác ñoä taêng tröôûng GDP (%) 23,3 16,66 14,57 15,5 14,4 15,8 15,3 15,17 Toác ñoä taêng FDI (%) 8,1 25,61 -8,36 -20,5 -29,2 -31,4 7,22 3,46 (Nguoàn: Nieân giaùm Thoáng keâ Bình Döông naêm 2004) FDI ñoùng goùp vaøo taêng tröôûng GDP cuûa tænh nhaø, tuy coù nhöõng naêm GDP taêng nhöng FDI laïi giaûm nhö gia ñoaïn 1999-2001. Thu huùt FDI trong naêm khoâng coù nghóa laø vieäc thu huùt naøy coù taùc duïng laøm taêng GDP ngay trong naêm ñoù, maø noù coøn phaûi maát nhieàu thôøi gian ñeå trieån khai döï aùn, neân taùc duïng cuûa noù seõ keùo daøi trong nhieàu naêm. Toác ñoä taêng tröôûng GDP trung bình trong giai ñoaïn 1997-2000 laø 14,15%, giai ñoaïn 2001-2004 laø 15,3%. Naêm 1997 laø naêm coù toác ñoä taêng GDP cao nhaát, naêm 1998 laïi coù toác ñoä taêng FDI cao nhaát khoaûng thôøi gian 1997-2004. Coù moái quan heä gaén boù giöõa taêng tröôûng kinh teá vôùi FDI. Hôn nöõa, vôùi voán FDI, Bình Döông vöøa boå sung nguoàn voán cho taêng tröôûng kinh teá vöøa khoâng laøm taêng nôï nöôùc ngoaøi nhö voán ODA hay voán vay ngaén haïn. - 33 - (2) Ñaàu tö nöôùc ngoaøi laøm chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng CNH, HÑH: Cô caáu thu huùt voán ñaàu tö FDI cuûa Bình Döông thay ñoåi theo chieàu höôùng ngaøy caøng phuø hôïp hôn vôùi yeâu caàu chuyeån dòch cô caáu kinh teá: coâng nghieäp hoùa höôùng veà xuaát khaåu. Hieän nay, voán FDI chuû yeáu taäp trung vaøo lónh vöïc saûn xuaát vaät chaát vaø taêng nhanh qua caùc naêm. Ñeán heát naêm 2004, caùc döï aùn hoaït ñoäng ôû haàu heát caùc ngaønh kinh teá nhöng taäp trung phaàn lôùn laø ôû caùc ngaønh: trong ñoù lôùn nhaát laø coâng nghieäp chieám 97,51% toång soá döï aùn vaø 92,14% toång soá voán ñaàu tö, raõi treân 24 ngaønh coâng nghieäp cheá bieán vaø 2 ngaønh coâng nghieäp saûn xuaát vaø phaân phoái ñieän, gas, khí ñoát, nöôùc. Roài keá ñeán laø ngaønh dòch vuï chieám 0,83% toång soá döï aùn , 4,06% toång voán ñaàu tö , vaø chuû yeáu laø dòch vuï vaên phoøng cho thueâ, kho laïnh, dòch vuï khaùc. Coøn noâng laâm nghieäp maëc duø laø khu vöïc taäp trung hôn 70% daân soá tænh nhöng chæ thu huùt 0,83% soá döï aùn vaø chieám 1,93% treân toång voán ñaàu tö . Nhìn chung: - Trong nhöõng naêm ñaàu, nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi chuû yeáu ñaàu tö vaøo ngaønh coâng nghieäp cheá bieán noâng laâm saûn, döïa treân nguoàn nguyeân lieäu saün coù ôû ñòa phöông nhö: cheá bieán goã, saûn xuaát ñuûa tre, saûn phaåm cao su … Trong nhöõng naêm sau naøy, voán FDI taäp trung nhieàu vaøo ngaønh coâng nghieäp kyõ thuaät cao nhö : saûn xuaát haøng linh kieän ñieän töû, phuï tuøng xe oâ toâ, xe maùy, saûn xuaát nhöïa PVC, kính cao caáp, ti vi, tuû laïnh, maùy ñieàu hoøa … - Vôùi xu höôùng thu huùt FDI nhö hieän nay, khu vöïc coù voán FDI ngaøy caøng ñoùng goùp tích cöïc cho söï phaùt trieån kinh teá cuûa Bình Döông, ñaëc bieät laøm chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng CNH, HÑH thoâng qua giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp cuûa khu vöïc naøy luoân coù toác ñoä taêng tröôûng cao (gaàn 50%/naêm) vaø chieám tyû troïng lôùn trong ngaønh coâng nghieäp cuûa tænh (naêm 2004 laø 52,96%) (3) Ñaàu tö nöôùc ngoaøi goùp phaàn phaùt trieån kinh teá vuøng: Ñeán nay caùc döï aùn FDI treân ñòa baøn tænh Bình Döông ñeàu ñöôïc boá trí vaøo caùc cuïm quy hoaïch phaùt trieån saûn xuaát coâng nghieäp (hay KCN), theo ñuùng ñòa giôùi haønh chính cuûa tænh nhaèm khai - 34 - thaùc ñuùng tieàm naêng cuûa töøng khu vöïc ñeå taïo söï phaùt trieån caân ñoái giöõa caùc khu vöïc, taïo ra vaønh ñai coâng nghieäp phaùt trieån bao boïc trung taâm thò xaõ Thuû Daàu Moät. Taát caû caùc huyeän, thò ñeàu coù döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi duø coù nhöõng huyeän chæ coù 1 döï aùn ñaàu tö nhö vaøo huyeän Phuù Giaùo, huyeän Daàu Tieáng. Ñaàu tö FDI taïi Bình Döông raát thuaän lôïi bôûi gaàn nguoàn nguyeân lieäu, thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm, hôn nöõa, giaù ñaát laïi töông ñoái reû hôn so vôùi TP. Hoà CHí Minh, heä thoáng giao thoâng ñöôïc naâng caáp vaø hoaøn thieän taïo ñieàu kieän cho löu thoâng haøng hoùa ñöôïc deã daøng. Xem Phuï luïc 3 (Baûng 2.5: Soá döï aùn FDI phaân theo ñòa baøn 1989-2004) Tính ñeán heát naêm 2004, Bình Döông coù 12 KCN ñöôïc Chính phuû caáp giaáy pheùp vôùi toång dieän tích laø 2.431 ha vaø 01 khu Lieân hôïp Coâng nghieäp dòch vuï Ñoâ thò dieän tích 4.196 ha. Caùc KCN ñaõ thu huùt 422 döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi (chieám 43,86% soá döï aùn FDI vaøo tænh Bình Döông). Rieâng naêm 2004 caùc KCN ñaõ giaûi quyeát vieäc laøm cho 26.000 lao ñoäng, chieám 78% soá lao ñoäng ñöôïc giaûi quyeát vieäc laøm trong naêm cuûa tænh. Theo ñònh höôùng cuûa tænh vaãn laø taêng cöôøng thu huùt caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi ñaàu tö vaøo caùc KCN vaø hieän ñang môû roäng moät soá KCN ôû phía Baéc, tröôùc ñaây laø caùc vuøng chuyeân saûn xuaát noâng nghieäp. Coù theå noùi raèng, vieäc gia taêng caùc döï aùn FDI gaén lieàn vôùi vieäc hình thaønh caùc KCN ôû Bình Döông ñaõ laøm gia taêng ñaùng keå naêng löïc saûn xuaát cuûa caùc huyeän thò, töø ñoù, laøm thay ñoåi boä maët kinh teá cuûa toaøn tænh, goùp phaàn caûi taïo cô caáu kinh teá tænh thoâng qua vieäc giaûm tyû troïng noâng nghieäp, taêng tyû troïng coâng nghieäp vaø dòch vuï. (4) Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi goùp phaàn phaùt trieån khoa hoïc coâng ngheä: Thoâng qua hoaït ñoäng ñaàu tö tröïc tieáp, caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ tieán haønh chuyeån giao coâng ngheä. Nhieàu coâng ngheä môùi ñaõ ñöôïc nhaäp vaøo Bình Döông nhö laép raùp saûn xuaát oâ toâ, toång ñaøi ñieän thoaïi kyõ thuaät soá, saûn xuaát caùp quang, daây chuyeàn töï ñoäng laép raùp haøng ñieän töû … Moät soá thieát bò ñaõ qua söû duïng ñaõ ñöôïc naâng caáp tröôùc khi ñöa vaøo Bình Döông. Nhaèm ñaït ñöôïc lôïi - 35 - nhuaän trong boái caûnh ngaøy caøng caïnh tranh gay gaét, caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi buoäc phaûi chuyeån giao caùc kyõ thuaät hieän ñaïi vaø töøng böôùc naâng leân vì: thöù nhaát, kinh teá thò tröôøng buoäc caùc nhaø kinh doanh noùi chung phaûi caûi tieán kyõ thuaät, neáu khoâng veà laâu daøi seõ khoâng toàn taïi ñöôïc; thöù hai, do chính saùch môû cöûa, ña phöông hoùa quan heä quoác teá, neân caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi duø raát muoán ñoäc quyeàn coâng ngheä nhöng vì phaûi caïnh tranh vôùi nhieàu nöôùc khaùc hoaït ñoäng cuøng ngaønh trong tænh Bình Döông hoaëc ôû caùc tænh khaùc neân phaûi töøng böôùc naâng cao kyõ thuaät, thuùc ñaåy phaùt trieån khoa hoïc coâng ngheä; thöù ba, laø phaûi keå ñeán caùc doanh nghieäp Vieät Nam trong vieäc tieáp nhaän khoa hoïc coâng ngheä. Trong ñieàu kieän caïnh tranh gay gaét cuûa cô cheá môû, ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån, raát nhieàu doanh nghieäp Vieät Nam trong tænh ñaõ töï thay ñoåi daây chuyeàn coâng ngheä, töï trang bò môùi thieát bò, naâng cao chaát löôïng vaø maãu maõ, ñoàng thôøi hoïc taäp kinh nghieäm cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi veà quaûn lyù vaø toå chöùc saûn xuaát. Ngoaøi ra, ñeå ñaït naêng suaát, chaát löôïng vaø hieäu quaû nhaát ñònh, caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi thöôøng toå chöùc ñaøo taïo vaø naâng cao tay ngheà cho ngöôøi lao ñoäng, keå caû lao ñoäng tröïc tieáp vaø ñoäi nguõ quaûn lyù. Nhö vaäy, thoâng qua hoaït ñoäng chuyeån giao coâng ngheä, FDI khoâng chæ goùp phaàn taïo ra nhöõng saûn phaåm môùi chaát löôïng cao ñaït caùc tieâu chuaån Vieät Nam vaø quoác teá, maø coøn ñaøo taïo neân moät ñoäi nguõ laønh ngheà vaø caùn boä quaûn lyù coù trình ñoä cho ñòa phöông, ñoàng thôøi taïo moâi tröôøng caïnh tranh, thuùc ñaåy doanh nghieäp trong tænh phaûi töï ñoåi môùi ñeå toàn taïi. (5) FDI coù taùc ñoäng tích cöïc ñeán caân ñoái taøi chính cuûa tænh: Nhìn chung, caùc döï aùn FDI ñaõ daàn ñi vaøo oån ñònh, taêng doanh thu, neân goùp phaàn raát lôùn trong vieäc gia taêng nguoàn thu ngaân saùch cuûa tænh. Neáu naêm 1996, moät naêm tröôùc khi taùch tænh, khu vöïc FDI chæ ñoùng goùp 35,941 tyû ñoàng, chieám 5,1% trong toång thu ngaân saùch thì sang naêm 2004, soá noäp vaøo ngaân saùch cuûa caùc doanh nghieäp naøy ñaõ laø 968 tyû ñoàng, chieám tyû troïng 37% vaø ñaõ - 36 - taêng hôn 20 laàn so vôùi naêm 1997. Sôû dó coù söï taêng cao naøy laø do söï thay ñoåi tích cöïc cuûa chính saùch thueá, söï chuyeån bieán tích cöïc trong lónh vöïc xuaát nhaäp khaåu. Baûng 2.6: Ñoùng goùp vaøo ngaân saùch cuûa khu vöïc FDI Naêm 1996 2000 2001 2002 2003 2004 Thu ngaân saùch (tyû ñoàng) 35,941 141,05 161,22 270,75 427,46 968 Tyû troïng trong toång thu ngaân saùch (%) 5,1 11,49 9,78 13,17 15,56 37 (Nguoàn: Nieân giaùm Thoáng keâ tænh Bình Döông naêm 2004) Phaûi nhìn nhaän raèng, khu vöïc FDI coù taùc ñoäng tích cöïc ñeán caân ñoái taøi chính cuûa tænh Bình Döông. Thaät vaäy, ngoaøi vieäc gia taêng nguoàn thu ngaân saùch, taïo khaû naêng chuû ñoäng hôn trong caân ñoái ngaân saùch tænh, khu vöïa FDI goùp phaàn caûi thieän caùn caân vaõng lai, laønh maïnh hoùa caùn caân thöông maïi. Vì hieän nay ôû khu vöïc naøy, tuy giaù trò kim ngaïch xuaát khaåu luoân thaáp hôn giaù trò nhaäp khaåu nhöng vieäc nhaäp khaåu naøy laø tích cöïc vì noù taïo ra taøi saûn coá ñònh vaø khaû naêng phaùt trieån saûn xuaát, taïo ra saûn phaåm môùi, laøm taêng giaù trò gia taêng trong töøng ngaønh kinh teá hieän höõu. Hôn nöõa xeùt ôû goùc ñoä khaùc, toác ñoä taêng giaù trò nhaäp khaåu ñang coù xu höôùng giaûm daàn töø 59,43% naêm 1997 vaø ñeán naêm 2004 thì toác ñoä taêng naøy chæ coøn laø 41,06%. Trong khi ñoù, giaù trò kim ngaïch xuaát khaåu taêng maïnh töø 42,905 ngaøn USD naêm 1996 vaø 2004 kim ngaïch xuaát khaåu cuûa tænh ñaõ ñaït laø 1.353 ngaøn USD. Giaûi thích cho söï taêng tröôûng naøy laø nhöõng naêm ñaàu tham gia thò tröôøng Vieät Nam, caùc doanh nghieäp FDI nhaém vaøo thò tröôøng noäi ñòa. Vôùi chính saùch öu ñaõi, khuyeán khích xuaát khaåu cuûa Chính phuû, caùc doanh nghieäp naøy ñaõ chuù troïng ñaàu tö vaø gia taêng haøng xuaát khaåu daãn ñeán söï gia taêng tyû troïng trong kim ngaïch xuaát khaåu. Khoâng nhöõng ñoùng goùp trong giaù trò kim ngaïch xuaát khaåu, caùc doanh nghieäp FDI coøn goùp phaàn ña daïng hoùa haøng xuaát khaåu cuûa Bình Döông. Neáu tröôùc ñaây, Bình Döông chæ xuaát khaåu chuû yeáu nhöõng maët haøng thaâm duïng lao ñoäng thì - 37 - trong nhöõng naêm gaàn ñaây coù xu höôùng chuyeån sang caùc maët haøng coâng nghieäp thaâm duïng kyõ thuaät. Maët khaùc, cuøng vôùi vieäc gia taêng xuaát khaåu, khu vöïc FDI coøn taïo ra nguoàn thu ngoaïi teä taïi choã, ñoùng goùp tieàm naêng cho caùc ngaønh khaùch saïn, du lòch, goùp phaàn caûi thieän caùn caân vaõng lai. Hôn nöõa nguoàn voán FDI chuû yeáu laø tö nhaân töø nöôùc ngoaøi, do hoï töï caân ñoái hoaëc baûo laõnh cho vay, neân vöøa boå sung nguoàn voán quan troïng cho quaù trình taêng tröôûng kinh teá, vöøa khoâng gaây aûnh höôûng ñeán nôï Chính phuû, vöøa coù ñoä an toaøn cao hôn so vôùi caùc döï aùn söû duïng vieän trôï chính thöùc. Baûng 2.7: Kim ngaïch xuaát nhaäp khaåu cuûa khu vöïc FDI giai ñoaïn 1996-2004 Naêm 1996 2000 2001 2002 2003 2004 1. Kim ngaïch xuaát khaåu (ngaøn USD) 42.905 217.712 326.317 581.098 884.170 1.353.000 2. % so kim ngaïch xuaát khaåu tænh 20,77 41,07 47,68 56,03 62,33 67,10 3.Toác ñoä taêng xuaát khaåu (%) - 52,04 49,88 78,08 52,15 53,02 4. Kim ngaïch nhaäp khaåu (ngaøn USD) 122.431 360.338 551.084 802.188 1.048.448 1.478.903 5. % so kim ngaïch nhaäp khaåu tænh 54,85 67,25 72,29 73,82 76,26 72,29 6.Toác ñoä taêng nhaäp khaåu (%) -7 29,24 52,94 45,57 27,96 52,94 (Nguoàn: Nieân giaùm Thoáng keâ tænh Bình Döông naêm 2004) (6) FDI taùc ñoäng ñeán caùc maët cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi Bình Döông Tính ñeán cuoái naêm 2004, khu vöïc FDI ñaõ thu huùt khoaûng 189.162 nghìn ngöôøi lao ñoäng tröïc tieáp vaø caû lao ñoäng giaùn tieáp ( lao ñoäng tham gia trong lónh vöïc xaây döïng cô baûn, saûn xuaát nguyeân vaät lieäu vaø caùc dòch vuï cung öùng …). Khu vöïc taäp trung FDI khoâng chæ thu huùt lao ñoäng ôû ñòa baøn tænh Bình Döông maø coøn thu huùt lao ñoäng töø caùc ñòa phöông khaùc ñeán, chieám gaàn - 38 - 90%. Ñoàng thôøi, ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuõng goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu ngaønh ngheà, cô caáu lao ñoäng taïo ra ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù coù trình ñoä cao, coâng nhaân laønh ngheà coù khaû naêng tieáp thu vaø söû duïng coâng ngheä tieân tieán. Ngoaøi ra cung caùch quaûn lyù cuûa caùc doanh nghieäp treân ñòa baøn tænh, keå caû doanh nghieäp trong nöôùc do giaùn tieáp chòu söï taùc ñoäng cuûa khu vöïc FDI ñaõ thay ñoåi vaø tieán boä roõ neùt. Naêng suaát lao ñoäng cuûa khu vöïc FDI cao hôn raát nhieàu so vôùi möùc trung bình cuûa Bình Döông (töø 3- 6,5 laàn). Maët khaùc, ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi coøn coù taùc ñoäng raát lôùn trong vieäc naâng cao möùc soáng cuûa ngöôøi daân thoâng qua thu nhaäp: thu nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng trong caùc doanh nghieäp ôû khu vöïc coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi thöôøng cao hôn so vôùi caùc doanh nghieäp khaùc trong tænh. Vôùi möùc löông bình quaân töø 700.000/thaùng ñeán 900.000/ thaùng. Neân ñaây cuõng laø moät lyù do maø lao ñoäng thöôøng coù xu höôùng choïn caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi laøm nôi laøm vieäc. (7) FDI goùp phaàn caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö : Beân caïnh nhöõng taùc ñoäng tích cöïc veà maët kinh teá, FDI cuõng coù nhöõng ñoùng goùp tích cöïc trong vieäc ñoåi môùi cô cheá quaûn lyù, caûi caùch thuû tuïc haønh chính, naâng caáp cô sôû haï taàng cuõng nhö kích thích caùc ngaønh dòch vuï phuïc vuï ñaàu tö nöôùc ngoaøi ôû Bình Döông phaùt trieån. Thaät vaäy, trong thôøi gian qua, Bình Döông ra söùc trong vieäc caûi taïo moâi tröôøng ñaàu tö vôùi chính saùch “traûi thaûm ñoû” môøi goïi caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Ñaëc bieät, chính quyeàn ñòa phöông ñaõ thöïc hieän moät caùch coù hieäu quaû cô cheá quaûn lyù “moät cöûa, taïi choã”, giuùp giaûi quyeát nhanh choùng nhöõng khoù khaên, vöôùng maéc cuûa caùc nhaø ñaàu tö, goùp phaàn tích cöïc vaøo vieäc caûi caùch thuû tuïc haønh chính, laøm cho vieäc quaûn lyù Nhaø nöôùc trôû thaønh dòch vuï coâng quyeàn, phuïc vuï toát cho caùc nhaø ñaàu tö. Vôùi nhöõng caûi caùch tích cöïc nhö treân, Bình Döông trôû thaønh moät ñòa chæ ñoû trong hoaït ñoäng thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi ôû Vieät Nam. Nhieàu döï aùn FDI ñaõ ñaàu tö vaøo lónh vöïc böu chính vieãn thoâng, giao thoâng vaän taûi, naêng löôïng, laøm ñöôøng cao toác … ñaõ goùp phaàn laøm caûi thieän roõ neùt heä thoáng giao thoâng, boä maët ñoâ thò, - 39 - naâng caáp nhanh choùng cô sôû haï taàng – kyõ thuaät cuûa tænh, töø ñoù thuùc ñaåy caùc ngaønh vaø caùc lónh vöïc khaùc phaùt trieån. Ñaëc bieät laø kích thích caùc ngaønh dòch vuï phuïc vuï hoaït ñoäng ñaàu tö nöôùc ngoaøi phaùt trieån, theå hieän ôû söï xuaát hieän ngaøy caøng nhieàu nhaø haøng, khaùch saïn, khu vui chôi giaûi trí, khu du lòch treân ñòa baøn tænh. Töø nhöõng phaân tích vaø soá lieäu cuï theå treân, coù theå khaúng ñònh, hoaït ñoäng FDI ñaõ coù nhieàu ñoùng goùp tích cöïc cho quaù trình taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh Bình Döông. Tuy nhieân trong lónh vöïc ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi, beân caïnh nhöõng ñoùng goùp tích cöïc vaãn toàn taïi khoâng ít nhöõng vaán ñeà caàn ñöôïc quan taâm giaûi quyeát, khaéc phuïc, ñeå naâng cao hieäu quaû cuûa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi trong quaù trình taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá ôû Bình Döông. 2.3.2 Nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc : Maëc duø laø moät trong naêm tænh thaønh daãn ñaàu caû nöôùc veà FDI, trong nhöõng naêm qua FDI ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp to lôùn trong quaù trình phaùt trieån chung cuûa tænh nhöng nhìn chung vaãn coøn moät soá maët haïn cheá, tieâu cöïc caàn ñöôïc khaéc phuïc. Ñoù laø: (1) FDI chöa taïo ñöôïc ñoäng löïc phaùt trieån nhanh, beàn vöõng cho neàn kinh teá ñòa phöông: Tuy Bình Döông laø moät trong nhöõng tænh ñöùng ñaàu caû nöôùc veà thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi nhöng Bình Döông vaãn chöa coù moät chieán löôïc vaø cô cheá chính saùch thu huùt caùc döï aùn ñaàu tö coù choïn loïc ñeå ñaûm baûo tính hieäu quaû beàn vöõng cho quaù trình phaùt trieån kinh teá ñòa phöông. Cho neân, ña soá caùc KCN cuûa Bình Döông ñeàu ôû trong tình traïng ai xin ñaàu tö cuõng cho maø chöa chuù troïng thu huùt nhöõng döï aùn voán lôùn, ñaàu tö laâu daøi ñeå laøm ñoøn baåy thuùc ñaåy taêng tröôûng vaø phaùt trieån lieân ngaønh. Ñieàu naøy daãn ñeán heä quaû laø caùc döï aùn ñeàu nhoû veà quy moâ, chæ töø 1 ñeán 2 trieäu USD moät döï aùn, coâng ngheä söû duïng giaûn ñôn, caùc döï aùn chuû yeáu ñaàu tö vaøo caùc ngaønh deät, may, da, laép raùp, cheá bieán thöïc phaåm, cheá bieán goã … laø nhöõng ngaønh thaâm duïng lao ñoäng nhieàu. Caùc döï - 40 - aùn chi phí ñaàu tö thaáp thöôøng keøm theo hieän töôïng coâng ngheä söû duïng giaûn ñôn, cuõ kyû, laïc haäu, gaây oâ nhieãm moâi tröôøng lôùn. Theâm vaøo ñoù, tyû leä caùc döï aùn ñaàu tö vaøo caùc KCN, thöïc hieän caùc döï aùn gia coâng cho nöôùc ngoaøi coøn cao, hieäu quaû kinh teá thaáp. Vaø nhö vaäy khu vöïc ñaàu tö nöôùc ngoaøi chöa thöïc hieän toát vai troø thuùc ñaåy tieán trình coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa vaø naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa tænh Bình Döông trong tieán trình hoäi nhaäp. (2) Hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc döï aùn FDI thaáp, hieän töôïng chuyeån giaù phoå bieán trong hoaït ñoäng ñaàu tö taïo moâi tröôøng caïnh tranh khoâng laønh maïnh. Cô cheá kieåm tra vaø giaùm saùt cuûa Sôû Taøi chính, Cuïc Thueá tænh Bình Döông vaãn chöa chaët cheõ ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp FDI laøm cho hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc döï aùn FDI thaáp, daãn ñeán tình traïng thaát thu ngaân saùch vaø hieän töôïng chuyeån giaù trôû neân phoå bieán, khoâng theå kieåm soaùt. Coâng cuï kieåm tra giaùm saùt chuû yeáu thoâng qua chính saùch thueá neân chöa chính xaùc, ñaày ñuû. Vì caên cöù vaøo caùc baùo caùo taøi chính cuûa doanh nghieäp nhö baûng caân ñoái keá toaùn, baùo caùo keát quaû kinh doanh, baùo caùo löu chuyeån tieàn teä … ñeå xaùc ñònh möùc thueá maø thieáu söï kieåm tra, kieåm soaùt neân deã phaùt sinh hieän töôïng gian laän ñoái phoù. Caùc doanh nghieäp ñaàu tö nöôùc ngoaøi thöôøng keâ taêng giaù trò maùy moùc thieát bò töø 20%-30% laøm taêng chi phí khaáu hao taøi saûn coá ñònh, töø ñoù taêng toång chi phí, giaûm lôïi nhuaän, giaûm khoaûn thueá phaûi noäp, maø hieän nay tænh chöa coù coâng ty giaùm ñònh taøi chính neân khoâng theå ñònh giaù chính xaùc taøi saûn coá ñònh cuûa doanh nghieäp. Ngoaøi ra hieän töôïng chuyeån giaù xaûy ra phoå bieán ôû caùc MNCs thoâng qua keâ khai taêng chi phí nguyeân vaät lieäu, chi phí tieáp thò quaûng caùo,… (3) Ñôøi soáng ngöôøi lao ñoäng chöa ñaûm baûo vöõng chaéc Hieän nay lao ñoäng chuû yeáu cuûa Bình Döông laø daân nhaäp cö, vôùi möùc löông cuûa moät coâng nhaân 700.000-900.000 ñoàng/ thaùng khieán hoï khoâng ñaûm baûo veà nôi aên, choán ôû, ñieàu kieän sinh hoaït, ñôøi soáng vaên hoùa tinh thaàn. Hoï ñang phaûi soáng trong nhöõng caên phoøng heát söùc chaät choäi, - 41 - thieáu tieän nghi, khoâng hôïp veä sinh, laøm vieäc töø 10-12 thaäm chí laø 16 tieáng moät ngaøy. Ñieàu naøy aûnh höôûng raát lôùn ñeán nguoàn löïc lao ñoäng cuûa tænh khi tænh keâu goïi ñaàu tö nöôùc ngoaøi. (4) An ninh xaõ hoäi Trong thôøi gian qua, nguoàn lao ñoäng cuûa ñòa phöông ñaõ khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu veà lao ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp ñaàu tö nöôùc ngoaøi do söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa khu vöïc FDI ôû Bình Döông . Tình traïng naøy daãn ñeán moät heä quaû laø xuaát hieän luoàng lao ñoäng chaûy töø caùc ñòa phöông khaùc ñeán Bình Döông (hay noùi caùch khaùc laø di daân voâ toå chöùc) vaø chieám ña soá laø lao ñoäng nhaäp cö töø caùc tænh phía Baéc. Söï taäp trung moät löôïng lôùn lao ñoäng vôùi nhieàu trình ñoä vaên hoùa khaùc nhau coäng vôùi söï khaùc nhau veà taäp quaùn sinh hoaït, phong tuïc vaên hoùa cuûa caùc vuøng, mieàn ñaõ gaây söï maát oån ñònh veà an ninh treân ñòa baøn tænh. Beân caïnh ñoù, hieän töôïng taäp trung lao ñoäng taïi caùc KCN coù taùc ñoäng ñeán vieäc löu thoâng vaän chuyeån haøng hoaù, taát yeáu seõ daãn ñeán söï quaù taûi cuûa caùc coâng trình haï taàng kyõ thuaät trong caùc khu vöïc, ñaëc bieät laø heä thoáng ñöôøng giao thoâng ñoâ thò. Ñaây chính laø nguyeân nhaân cuûa söï gia taêng soá vuï tai naïn giao thoâng haèng naêm treân ñòa baøn tænh Bình Döông. (5) Vaán ñeà moâi tröôøng Trong thôøi gian qua, chính quyeàn tænh Bình Döông chöa thöïc söï quan taâm ñeán nhöõng taùc haïi gaây ra cho moâi tröôøng cuûa khu vöïc ñaàu tö nöôùc ngoaøi nhö: vaán ñeà chaát thaûi, oâ nhieãm nguoàn nöôùc, khoâng khí … Hieän nay, phaàn lôùn caùc doanh nghieäp FDI coù phaùt sinh nöôùc thaûi saûn xuaát chæ trang bò heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cuïc boä, quaù trình vaän haønh thöôøng gaëp nhieàu khoù khaên vöôùng maéc daãn ñeán hieäu quaû xöû lyù ñaït tieâu chuaån chöa cao. Moät phaàn laø do moät soá doanh nghieäp nhaän thöùc vaán ñeà naøy mang tính ñoái phoù, moät phaàn laø do chính quyeàn tænh chöa coù bieän phaùp cheá taøi cuï theå vaø nghieâm khaéc aùp duïng ñoái vôùi doanh nghieäp gaây oâ nhieãm. Neáu khoâng coù nhöõng bieän phaùp chaán - 42 - chænh kòp thôøi thì tình traïng oâ nhieãm nguoàn nöôùc seõ khoâng ñöôïc caûi thieän, aûnh höôûng xaáu ñeán söùc khoûe vaø cuoäc soáng cuûa nhaân daân tænh. Veà raùc thaûi, caùc KCN cuûa Bình Döông chöa ñöôïc trang bò boä phaän thu gom phaân loaïi raùc hoaøn chænh neân vaán ñeà quaûn lyù soá löôïng vaø thaønh phaàn raùc thaûi phaùt sinh taïi caùc KCN khoâng ñöôïc kieåm soaùt, gaây ra nhieàu trôû ngaïi cho chính quyeàn trong coâng taùc quaûn lyù vaø baûo veä moâi tröôøng vì raùc thaûi sinh hoaït vaø raùc coù chöùa chaát ñoäc haïi trong saûn xuaát ñeàu duøng chung moät kyõ thuaät xöû lyù giaûn ñôn. Ngoaøi ra, khí thaûi oâ nhieãm töø caùc KCN ñang laøm oâ nhieãm nghieâm troïng moâi tröôøng tænh vì maùy moùc, thieát bò duøng cho coâng taùc xöû lyù khoâng khí oâ nhieãm ôû caùc doanh nghieäp FDI chöa ñöôïc chuù troïng naâng caáp. Nhìn chung, caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ ñöôïc taäp trung trong caùc KCN theo ñuùng quy hoaïch cuûa chính quyeàn tænh nhöng vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng vaãn chöa ñöôïc giaûi quyeát trieät ñeå. Cho neân chính caùc KCN laïi laø nhöõng khu vöïc goùp phaàn gaây oâ nhieãm ñaùng keå cho moâi tröôøng. 2.4 So saùnh thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi giöõa Bình Döông vôùi moät soá tænh ôû VKTTÑPN. Bình Döông laø moät tænh thuoäc Vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam (goàm chuû yeáu laø caùc tænh mieàn Ñoâng Nam Boä), neân khi baøn veà thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi, caàn phaûi ñaët Bình Döông so vôùi Vuøng troïng ñieåm. Qua moät vaøi soá lieäu cho thaáy: *Veà ñoái taùc ñaàu tö: So vôùi 10 nöôùc vaø vuøng laõnh thoã ñaàu tö vaøo Vieät Nam nhieàu nhaát tính ñeán thôøi ñieåm 8/2005, keå caû so vôùi Vuøng Ñoâng Nam Boä (xem Phuï luïc 3 (Baûng 2.8)) Bình Döông coù 3 quoác gia naèm ngoaøi baûng chung so vôùi top möôøi cuûa Vieät Nam ñoù laø Trung Quoác, Philipine vaø Indonesia. Nhöng trong möôøi vò trí haøng ñaàu laïi khoâng coù British Virinlslands, Phaùp vaø Haø Lan. Nhö vaäy, - 43 - veà maët ñoái taùc Bình Döông thu huùt chuû yeáu laø caùc quoác gia vaø vuøng laõnh thoå thuoäc Chaâu AÙ nhieàu hôn caùc chaâu luïc khaùc. *Veà soá voán ñaàu tö: Hình 2.2: Voán thu huùt FDI ôû VKTTÑPN naêm 2004 Voán thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi ôû Vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam naêm 2004 Bình Döông 398,2 trieäu USD Ñoàng Nai 680 trieäu USD Baø Ròa Vuõng Taøu 40,4 trieäu USD thaønh phoá Hoà Chí Minh 431 trieäu USD Theo baùo caùo cuûa Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö , ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi töø 1988-2004 trong 5 tænh, thaønh thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi nhieàu nhaát caû nöôùc thì coù ñeán 4 tænh thuoäc vuøng Ñoâng Nam Boä laø thaønh phoá Hoà Chí Minh, Ñoàng Nai, Bình Döông vaø Baø Ròa Vuõng Taøu (xem Phuï luïc 3 (Baûng 2.9)) tuy nhieân toång löôïng voán ñaàu tö cuûa caùc tænh naøy cheânh leäch gaàn gaáp ñoâi löôïng voán ñaàu tö ôû tænh kia, roõ neùt nhaát laø 3 tænh Ñoàng Nai, Bình Döông vaø Baø Ròa Vuõng Taøu. *Veà soá löôïng döï aùn ñaàu tö vaø quy moâ cuûa döï aùn ñaàu tö : Töông töï nhö voán ñaàu tö trình baøy ôû treân, soá döï aùn ñaàu tö tröïc tieáp ôû caùc tænh, thaønh naøy cuõng cao nhaát Vieät Nam. Ñöùng ñaàu laø thaønh phoá Hoà Chí Minh (1.595 döï aùn), Bình Döông (913 döï aùn), Ñoàng Nai (609 döï aùn) vaø cuoái cuøng laø Baø Ròa Vuõng Taøu (110 döï aùn). - 44 - Veà maët quy moâ döï aùn ñaàu tö , cao nhaát laø Baø Ròa Vuõng Taøu (gaàn 20 trieäu USD/ döï aùn), keá ñoù laø Ñoàng Nai (khoaûng 12,5 trieäu USD/ döï aùn), thaønh phoá Hoà Chí Minh ( treân 7 trieäu USD/ döï aùn) vaø cuoái cuøng laø Bình Döông (khoaûng 4,7 trieäu USD/ döï aùn). Hình 2.3: Soá döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi thu huùt qua caùc naêm ôû Bình Döông Soá döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi thu huùt qua caùc naêm ôû Bình Döông 0 200 400 600 800 1000 19 88 19 90 19 92 19 94 19 96 19 98 20 00 20 02 20 04 Thôøi gian So á d öï aùn Soá döï aùn thu huùt qua caùc naêm *Veà kim ngaïch xuaát nhaäp khaåu: Kim ngaïch xuaát khaåu cuûa Vuøng ngaøy caøng ñoùng goùp quan troïng trong nguoàn thu ngoaïi teä cho Vieät Nam. Neáu laáy naêm 2000 ñeå so saùnh vôùi naêm 2004, tyû troïng kim ngaïch xuaát khaåu ñoùng goùp cuûa tænh Bình Döông trong vuøng coù phaàn taêng leân, töø 4,76% ñeán 10,01%; trong khi ñoù tyû troïng cuûa 3 tænh coøn laïi ñeàu giaûm duø giaù trò tuyeät ñoái coù taêng leân. Veà toác ñoä xuaát khaåu taêng, Bình Döông laø taêng cao nhaát gaáp 3,6 laàn trong khi bình quaân chung toaøn vuøng laø 1,7 laàn. Kim ngaïch nhaäp khaåu, tyû troïng chung 2004 so vôùi 2000 thì taát caû caùc tænh ñeàu giaûm, tröø Bình Döông vaø Baø Ròa Vuõng Taøu. Toác ñoä taêng giaù trò nhaäp khaåu Bình Döông cuõng cao nhaát, gaáp 3,6 laàn, caû vuøng laø 1,8 laàn (xem Phuï luïc 3 (Baûng 2.10)). - 45 - *Veà toác ñoä thu huùt voán: Toác ñoä thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi naêm 2005 so saùnh giöõa caùc tænh ñöôïc laáy moác thôøi gian töø heát naêm 2004 ñeán ngaøy 15/8/2005. Veà soá döï aùn thu huùt, Bình Döông thu huùt ñöôïc 87 döï aùn, Ñoàng Nai thu huùt ñöôïc 50 döï aùn, Baø Ròa Vuõng Taøu thu huùt ñöôïc 8 döï aùn vaø thaønh phoá Hoà Chí Minh thu huùt 135 döï aùn. Tuy nhieân do quy moâ döï aùn thu huùt ôû Bình Döông coù soá voán nhoû neân thu huùt khoaûng 400 trieäu USD, Baø Ròa Vuõng Taøu thu huùt khoaûng 23 trieäu USD, Ñoàng Nai thu huùt treân 553 trieäu USD vaø thaønh phoá Hoà Chí Minh laø 259 trieäu USD. Xem Phuï luïc 3 (Baûng 2.11: FDI ôû khu vöïc mieàn Ñoâng Nam Boä 1988-2005) *Veà ngaønh ngheà ñaàu tö : Ngaønh ngheà ñaàu tö cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Bình Döông chuû yeáu laø saûn xuaát coâng nghieäp (97,5%) coøn trong caû nöôùc saûn xuaát coâng nghieäp laø 66,01% (bao goàm coâng nghieäp cheá bieán vaø khai thaùc moû). Lao ñoäng ôû khu vöïc ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Bình Döông tính trung bình 197 ngöôøi/ döï aùn. ÔÛ Bình Döông voán FDI bình quaân treân moät ha ñaát cuûa 1 döï aùn laø 3,9 trieäu USD cho caû giai ñoaïn 1988-2004, rieâng 2001-2003 chæ ñaït 0,91 trieäu USD. Beân caïnh ñoù, moät vaøi con soá veà tyû troïng caùc ngaønh coâng nghieäp (L,T,C) ñöôïc chia nhoùm theo moâ hình “ñaøn ngoãng bay” ôû caùc tænh nhö sau: Hình 2.4: Tyû troïng ngaønh L trong trong cô caáu coâng nghieäp moät soá tænh - 46 - 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 Naêm Tyû troïng (%) Ñoàng Nai Bình Döông Long An Taây Ninh Ñoàng Nai 56.09 43.75 44.66 44.63 49.86 Bình Döông 49.94 48.80 45.19 45.06 46.31 Long An 65.33 66.95 57.85 67.59 70.93 Taây Ninh 76.50 74.09 72.63 69.72 71.97 1999 2000 2001 2002 2003 Hình 2.5: Tyû troïng ngaønh C trong trong cô caáu coâng nghieäp moät soá tænh 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 Naêm Tyû troïng (%) Ñoàng Nai Bình Döông Long An Taây Ninh Ñoàng Nai 21.66 18.84 22.53 24.30 23.15 Bình Döông 37.77 36.46 36.16 39.38 35.03 Long An 20.67 19.62 30.33 15.73 14.83 Taây Ninh 15.70 16.17 16.37 18.96 19.58 1999 2000 2001 2002 2003 - 47 - Hình 2.6: Tyû troïng ngaønh T trong trong cô caáu coâng nghieäp moät soá tænh 0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 Naêm Tyû troïng (%) Ñoàng Nai Bình Döông Long An Taây Ninh Ñoàng Nai 12,98 33,92 29,47 27,77 23,81 Bình Döông 8,67 11,39 15,25 13,41 16,63 Long An 8,40 8,33 7,26 11,01 9,11 Taây Ninh 0,20 0,70 0,64 0,41 0,42 1999 2000 2001 2002 2003 Qua vaøi soá lieäu so saùnh treân, ta hình dung ñöôïc ñoái töôïng FDI taïi Bình Döông coù ñaëc ñieåm laø: phaàn lôùn ñoù laø caùc nhaø ñaàu tö Chaâu AÙ; soá löôïng döï aùn ñaàu tö nhieàu nhöng voán ñaàu tö treân moät döï aùn khoâng cao (keå caû voán ñaàu tö treân dieän tích maët ñaát söû duïng); ngaønh ngheà ñaàu tö thu huùt chuû yeáu laø saûn xuaát coâng nghieäp; saûn phaåm chuû yeáu laø haøng gia coâng (nhaäp nhieàu, xuaát cuõng nhieàu); söû duïng nhieàu lao ñoäng (thaâm duïng lao ñoäng). 2.5 Nhöõng thaønh coâng vaø toàn taïi trong thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ôû Bình Döông. 2.5.1 Nhöõng kinh nghieäm thaønh coâng + Söï uyeån chuyeån, linh ñoäng trong coâng taùc laõnh ñaïo cuûa Chính quyeàn ñòa phöông: Chuû tröông nhaát quaùn vaø xuyeân suoát cuûa Bình Döông trong vieäc khuyeán khích, keâu goïi thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo tænh laø nhaân toá quyeát ñònh... Uûy ban nhaân daân tænh thöôøng xuyeân toå chöùc caùc cuoäc hoäi thaûo, gaëp gôû caùc nhaø ñaàu tö ñeå xuùc tieán, môøi goïi ñaàu tö vaø nhaát laø luoân quan taâm theo doõi giaûi quyeát nhöõng khoù khaên, vöôùng maéc cuûa caùc nhaø ñaàu tö. Ñoái vôùi caùc vaán ñeà thuoäc thaåm quyeàn, Uûy ban nhaân daân tænh nhanh choùng giaûi quyeát cho caùc nhaø ñaàu tö, ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà vöôït thaåm quyeàn thì Uûy ban nhaân daân tænh cuøng caùc nhaø ñaàu tö kieán nghò vôùi caùc cô - 48 - quan Trung öông giaûi quyeát caùc khoù khaên, vöôùng maéc cuûa caùc nhaø ñaàu tö trong quaù trình trieån khai döï aùn. Ñaây laø nhaân toá quan troïng ñoùng goùp söï thaønh coâng thu huùt FDI thôøi gian qua cuûa Bình Döông. + Cô sôû haï taàng ñöôïc khai thaùc trieät ñeå: Coâng taùc quy hoaïch ñònh höôùng keâu goïi ñaàu tö cuõng ñöôïc chuaån bò kyõ, ñeà ra ñöôïc muïc tieâu, bieän phaùp thöïc hieän cuï theå bao goàm chöông trình ñaàu tö cô sôû haï taàng: giao thoâng, ñieän, nöôùc, vieãn thoâng, haï taàng caùc khu daân cö taäp trung ñoâ thò gaén lieàn vôùi quy