Luận văn Giải pháp hoàn thiện và phát triển thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại các Chi nhánh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh
Tài liệu Luận văn Giải pháp hoàn thiện và phát triển thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại các Chi nhánh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh: MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU 1.Tính thiết thực của đề tài 2. Mục đích nghiên cứu. 3. Phương pháp nghiên cứu. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài. 6. Cơ cấu của luận văn. CHƯƠNG 1 THANH TOÁN QUỐC TẾ VÀ PHƯƠNG THỨC TDCT CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG TTQT CỦA NHTM. 1.1.1. Khái niệm về TTQT. 1.1.2. Vai trò của TTQT. 1.1.2.1. Vai trò của TTQT trong nền kinh tế. 1.1.2.2. Vai trò của hoạt động TTQT đối với các NHTM. 1.1.3. Các phương thức TTQT. 1.1.3.1. Phương thức chuyển tiền. 1.1.3.2. Phương thức ghi sổ. 1.1.3.3. Phương thức nhờ thu. 1.1.3.4. Phương thức giao chứng từ nhận tiền. 1.1.3.5. Phương thức ủy thác mua. 1.2. PHƯƠNG THỨC TTQT BẰNG TDCT. 1.2.1. Cơ sở ra đời của TDCT. 1.2.2. Khái niệm, đặc trưng và vai trò của phương thức tín dụng chứng từ. 1.2.2.1. Khái niệm. 1.2.2.2. Đặc trưng....
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Luận văn Giải pháp hoàn thiện và phát triển thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại các Chi nhánh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MUÏC LUÏC
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
1.Tính thieát thöïc cuûa ñeà taøi
2. Muïc ñích nghieân cöùu.
3. Phöông phaùp nghieân cöùu.
4. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu.
5. YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa ñeà taøi.
6. Cô caáu cuûa luaän vaên.
CHÖÔNG 1
THANH TOAÙN QUOÁC TEÁ VAØ PHÖÔNG THÖÙC TDCT CUÛA NGAÂN HAØNG
THÖÔNG MAÏI
1.1. VAI TROØ CUÛA HOAÏT ÑOÄNG TTQT CUÛA NHTM.
1.1.1. Khaùi nieäm veà TTQT.
1.1.2. Vai troø cuûa TTQT.
1.1.2.1. Vai troø cuûa TTQT trong neàn kinh teá.
1.1.2.2. Vai troø cuûa hoaït ñoäng TTQT ñoái vôùi caùc NHTM.
1.1.3. Caùc phöông thöùc TTQT.
1.1.3.1. Phöông thöùc chuyeån tieàn.
1.1.3.2. Phöông thöùc ghi soå.
1.1.3.3. Phöông thöùc nhôø thu.
1.1.3.4. Phöông thöùc giao chöùng töø nhaän tieàn.
1.1.3.5. Phöông thöùc uûy thaùc mua.
1.2. PHÖÔNG THÖÙC TTQT BAÈNG TDCT.
1.2.1. Cô sôû ra ñôøi cuûa TDCT.
1.2.2. Khaùi nieäm, ñaëc tröng vaø vai troø cuûa phöông thöùc tín duïng chöùng
töø.
1.2.2.1. Khaùi nieäm.
1.2.2.2. Ñaëc tröng.
1
1.2.2.3. Vai troø cuûa tín duïng chöùng töø ñoái vôùi ngöôøi XK , ngöôøi NK vaø
ngaân haøng.
1.2.3. Khaùi nieäm, noäi dung vaø phaân loaïi thö tín duïng.
1.2.3.1. Khaùi nieäm thö tín duïng (Letter of Credit).
1.2.3.2. Noäi dung cuûa thö tín duïng.
1.2.3.3. Caùc loaïi thö tín duïng.
1.2.3.4. Thö tín duïng coù theå huûy boû (Revocable letter of credit).
1.2.3.5. Thö tín duïng khoâng theå huûy boû (Irrevocable L/C).
1.2.3.6. Thö tín duïng khoâng theå huûy boû coù xaùc nhaän (Confirmed
irrevocable L/C).
1.2.3.7. Thö tín duïng khoâng theå huûy boû, mieãn truy ñoøi (Irrevocable without
recourse L/C).
1.2.3.8. Caùc loaïi thö tín duïng ñaëc bieät:
a. Thö tín duïng chuyeån nhöôïng (Irrevocable transferable L/C).
a. Thö tín duïng chuyeån nhöôïng (Irrevocable transferable L/C).
b. Thö tín duïng tuaàn hoaøn (Irrevocable revolving L/C).
c. Thö tín duïng giaùp löng (Back to back L/C).
d. Thö tín duïng ñoái öùng (Recipvocal L/C).
e. Thö tín duïng döï phoøng (Stand-by L/C).
f. Thö tín duïng ñieàu khoaûn ñoû (Red clause L/C).
1.2.4. Quy trình thanh toaùn theo phöông thöùc TDCT.
1.2.4.1. Caùc beân tham gia trong phöông thöùc TDCT .
1.2.4.2. Quyeàn lôïi vaø nghóa vuï cuûa caùc ngaân haøng trong phöông thöùc
TDCT.
1.2.4.3. Quy trình thanh toaùn theo phöông thöùc TDCT.
1.2.5. Giôùi thieäu UCP.
1.2.5.1 - Khaùi nieäm UCP.
1.2.5.2 – Giôùi thieäi UCP 500.
2
1.2.6. Giôùi thieäu UCP600 .
1.3. Xu höôùng phaùt trieån cuûa vieäc söû duïng phöông thöùc TDCT .
KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1.
CHÖÔNG 2
2.1. KHAÙI QUAÙT VEÀ NHNo&PTNT VIEÄT NAM VAØ CAÙC CHI NHAÙNH
TAÏI TP. HOÀ CHÍ MINH.
2.1.1. Söï ra ñôøi vaø quaù trình phaùt trieån cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam vaø
caùc Chi nhaùnh taïi Tp. Hoà Chí Minh.
2.1.1.1. Ngaân haøng No Vieät Nam.
2.1.1.2. Caùc chi nhaùnh NHNo&PTNT VN taïi Tp.HCM.
2.1.2. Quy trình TTQT baèng phöông thöùc TDCT.
2.1.2.1. Vaên baûn quy ñònh cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam veà quy trình nghieäp
vuï thanh toaùn baèng L/C vaø lieân quan ñeán L/C ñang coù hieäu löïc.
2.1.2.2 Nghieäp vuï thanh toaùn NK theo phöông thöùc TDCT.
2.1.2.3. Quy trình thanh toaùn XK baèng phöông thöùc TDCT.
2.2. THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG TTQT ÔÛ CAÙC CHI NHAÙNH
NHNo&PTNT VIEÄT NAM TAÏI TP.HCM THEO PHÖÔNG THÖÙC TDCT.
2.2.1. Doanh soá TTQT baèng L/C vaø thò phaàn trong ñòa baøn Tp.HCM cuûa
caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN töø naêm 2001 ñeán naêm 2005.
2.2.2. Caùc saûn phaåm vaø thò tröôøng chuû yeáu maø caùc Chi nhaùnh
NHNo&PTNT VN thöïc hieän thanh toaùn baèng phöông thöùc L/C.
2.2.3. Nhöõng tình huoáng thöôøng xaåy ra ruûi ro trong phöông thöùc thanh
toaùn baèng TDCT ôû caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN treân ñòa baøn Tp.HCM.
2.2.3.1 Trong phöông thöùc tín duïng NK.
2.2.3.2 Trong phöông thöùc tín duïng XK.
2.2.4. Ñaùnh giaù chung moät soá keát quaû ñaït ñöôïc trong hoaït ñoäng baèng
phöông thöùc TDCT ôû caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN taïi Tp.HCM.
2.2.4.1 Ñoái vôùi caùc Chi nhaùnh.
3
2.2.4.2 Ñoái vôùi caùc khaùch haøng vaø neàn kinh teá.
2.3. NHÖÕNG HAÏN CHEÁ TRONG TTQT BAÈNG PHÖÔNG THÖÙC
TDCT TAÏI CAÙC CHI NHAÙNH NHNo&PTNT VN TAÏI TP.HCM VAØ
NGUYEÂN NHAÂN TOÀN TAÏI.
2.3.1. Nhöõng haïn cheá cuûa baûn thaân heä thoáng NHNo&PTNTVN.
2.3.1.1. Hoaït ñoäng tieáp thò, khuyeán maõi thu huùt khaùch haøng trong nghieäp vuï
TTQT coøn yeáu.
2.3.1.2. Trình ñoä coâng ngheä Ngaân haøng coøn thaáp.
2.3.1.3. NHNo&PTNT VN chöa coù caùc chi nhaùnh ôû nöôùc ngoaøi.
2.3.1.4. NHNo&PTNT Vieät Nam chöa coù chính saùch rieâng veà hoaït ñoäng
TTQT ñoái vôùi caùc Chi nhaùnh thuoäc ñòa baøn ñoâ thò lôùn nhö taïi Tp.HCM.
2.3.1.5. Vöôùng maéc trong quy trình nghieäp vuï thanh toaùn L/C.
2.3.2. Haïn cheá xuaát phaùt ôû caùc chi nhaùnh NHNo&PTNT VN taïi
Tp.HCM.
2.3.2.1 Ñoäi nguõ caùn boä laøm nghieäp vuï TTQT vöøa thieáu, vöøa yeáu.
2.3.2.2 Chöa coù söï ñaàu tö thöïc söï vaøo nghieäp vuï TTQT.
2.3.3. Nhöõng haïn cheá xuaát phaùt töø khaùch haøng.
2.3.3.1 Trình ñoä thöông thaûo trong giao dòch thöông maïi quoác teá cuûa caùc
Coâng ty XNK Vieät Nam coøn yeáu.
2.3.3.2 Thöïc löïc taøi chính cuûa doanh nghieäp coøn haïn cheá, hoaït ñoäng kinh
doanh chuû yeáu baèng voán vay Ngaân haøng.
2.3.4. Nhöõng khoù khaên khaùch quan khaùc.
2.3.4.1. Veà cô cheá quaûn lyù ngoaïi hoái cuûa NHNN.
2.3.4.2 Nhöõng nguyeân nhaân khaùc.
KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 2.
4
CHÖÔNG 3
3.1. PHÖÔNG HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN HOAÏT ÑOÄNG TTQT CUÛA CAÙC
CHI NHAÙNH NHNo&PTNT VN TREÂN ÑÒA BAØN TP.HCM.
3.2. NHÖÕNG GIAÛI PHAÙP NHAÈM PHAÙT TRIEÅN NGHIEÄP VUÏ TTQT
BAÈNG PHÖÔNG THÖÙC TDCT ÔÛ CAÙC CHI NHAÙNH NHNo&PTNT VIEÄT
NAM TAÏI TP.HCM.
3.2.1. Giaûi phaùp nhaân söï vaø ñaøo taïo nhaân söï.
3.2.2. Hieän ñaïi hoaù coâng ngheä ngaân haøng, ñaëc bieät laø coâng ngheä öùng
duïng vaøo TTQT baèng L/C.
3.2.3. Xaây döïng maïng löôùi khaùch haøng lieân caùc Chi nhaùnh
NHNo&PTNT VN taïi Tp.HCM vaø cuõng nhö taïi khu vöïc Mieàn Nam trong lónh
vöïc TTQT.
3.2.4. Taêng cöôøng coâng taùc kieåm tra, kieåm soaùt:
3.2.5. Taêng cöôøng chính saùch khaùch haøng
3.2.6. Ña daïng hoaù caùc loaïi ngoaïi teä trong kinh doanh vaø dòch vuï.
3.3.1. Ñoái vôùi NHNo&PTNT Vieät Nam:
3.3.1.1 – Taêng cöôøng coâng taùc tieáp thò, khuyeán maõi nhaèm thu huùt khaùch
haøng trong nghieäp vuï TTQT:
3.3.1.2 - Thaønh laäp caùc chi nhaùnh cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam ôû nöôùc
ngoaøi:
3.3.1.3 - Coù chính saùch khuyeán khích cuï theå ñoái vôùi caùc Chi nhaùnh coù
nghieäp vuï TTQT phaùt trieån toát nhö ñoái vôùi nghieäp vuï huy ñoäng voán vaø tín duïng.
3.3.1.4 . Hoaøn thieän quy trình thanh toaùn TDCT:
3.3.2. Kieán nghò ñoái vôùi doanh nghieäp hoaït ñoäng kinh doanh XNK:
3.3.2.1 Doanh nghieäp tham gia kinh doanh XNK phaûi coù caùc caùn boä chuyeân
traùch veà XNK:
3.3.2.2 Doanh nghieäp XNK phaûi thöôøng xuyeân naâng cao trình ñoä nghieäp vuï
veà thanh toaùn TDCT cho caùc caùn boä chuyeân traùch.
5
3.3.2.3 Doanh nghieäp XNK caàn tìm hieåu kyõ veà ñoái taùc XNK
3.3.2.4 Doanh nghieäp XNK caàn naâng cao naêng löïc taøi chính:
3.3.3. Kieán nghò ñoái vôùi NHNN:
3.3.3.1. Giaûm tyû leä döï tröõ baét buoäc:
3.3.3.2. Caàn coù chính saùch ñieàu haønh tyû giaù linh hoaït vaø chính saùch quaûn lyù
ngoaïi hoái chaët cheõ, phaûn öùng kòp thôøi vôùi nhöõng bieán ñoäng cuûa thò tröôøng XNK.
3.3.3.3 Caàn ban haønh moät soá vaên baûn phaùp lyù caàn thieát ñieàu chænh hoaït
ñoäng TTQTcuõng nhö daàn hoaøn chænh thò tröôøng hoái ñoaùi taïi caùc NHTM.
3.3.4. Kieán nghò ñoái vôùi Chính phuû:
3.3.4.1 Coù chính saùch kinh teá thöông maïi roõ raøng, oån ñònh vaø ñoàng boä.
3.3.4.2 Tieáp tuïc hoaøn thieän moâi tröôøng phaùp lyù cho hoaït ñoäng TTQT cuõng
nhö trong phöông thöùc thanh toaùn baèng TDCT cuûa caùc NHTM.
3.3.4.3 Xaây döïng chính saùch ñoái ngoaïi hôïp lyù.
KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 3
KEÁT LUAÄN
PHUÏ LUÏC SOÁ 1: Sô ñoà toå chöùc NHNo&PTNT & PTNT VN
PHUÏ LUÏC SOÁ 2: Thò phaàn huy ñoäng voán cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn
Tp.HCM.
PHUÏ LUÏC SOÁ 3: Thò phaàn tín duïng cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn Tp.HCM.
PHUÏ LUÏC SOÁ 4: Caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN taïi Tp.HCM ( ñeán
31/12/2006)
PHUÏ LUÏC SOÁ 5: Kim ngaïch xuaát nhaäp khaåu Vieät Nam qua caùc naêm töø
2000 ñeán 2005.
PHUÏ LUÏC SOÁ 5: Muïc tieâu chieán löôïc veà Xuaát nhaäp khaåu cuûa Vieät Nam
giai ñoaïn 2001-2010.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO.
6
C¸C Tõ VIÕT T¾T
TTQT: thanh toaùn quoác teá.
KTÑN: kinh teá ñoái ngoaïi.
XNK: xuaát nhaäp khaåu.
XK: xuaát khaåu
NK: nhaäp khaåu.
NHTM: Ngaân haøng thöông maïi.
NHNN: Ngaân haøng Nhaø nöôùc.
NHNo&PTNT VN: Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân Vieät
Nam.
TCTD: toå chöùc tín duïng
L/C ( letter of credit): thö tín duïng.
WTO: World Trading Organization: toå chöùc thöông maïi theá giôùi.
ICC: International Chamber of Commerce Commission: Phoøng thöông maïi
quoác teá.
SWIFT: Society Worlwide Interbank and Financial Telecommunication. Heä
thoáng ñieän töû lieân ngaân haøng toaøn caàu.
7
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
1. Tính thieát thöïc cuûa ñeà taøi:
Trong nhöõng naêm ñoåi môùi vöøa qua, hoaït ñoäng thöông maïi quoác teá cuûa nöôùc
ta coù nhieàu böôùc thaêng traàm, song xu höôùng chung laø ngaøy caøng hoaøn thieän vaø
phaùt trieån. Hoâäi nhaäp Toå chöùc thöông maïi theá giôùi, neàn kinh teá Vieät Nam seõ coù
nhieàu cô hoäi nhöng cuõng khoâng ít thaùch thöùc vaø trong ñoù hoaït ñoäng thöông maïi
quoác teá seõ laø moät lónh vöïc nhaïy caûm nhaát, laø caàu noái tröïc tieáp phaûn aùnh töøng
böôùc hoaø nhaäp vaø phaùt trieån cuûa caû neàn kinh teá ñaát nöôùc.
Theo cuøng vôùi söï phaùt trieån thöông maïi quoác teá laø söï phaùt trieån cuûa hoaït
ñoäng thanh toaùn quoác teá cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam trong ñoù coù
Ngaân haøng noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân Vieät Nam. NHNo&PTNT VN laø
Ngaân haøng thöông maïi Nhaø nöôùc daãn ñaàu trong caû nöôùc veà maïng löôùi vaø voán töï
coù tham gia hoaït ñoäng. Vôùi theá maïnh cuûa mình, NHNo&PTNT VN ñang töøng
böôùc chieám lónh ñöôïc thò phaàn lôùn trong moät soá lónh vöïc hoaït ñoäng nhö huy ñoäng
voán, tín duïng vaø thanh toaùn trong nöôùc. Tuy nhieân, veà hoaït ñoäng thanh toaùn quoác
teá noùi chung vaø thanh toaùn baèng tín duïng chöùng töø noùi rieâng taïi NHNo&PTNT
VN coøn nhieàu haïn cheá caû veà maët chaát löôïng cuõng nhö doanh soá hoaït ñoäng. Ñaëc
bieät laø ngay ôû taïi thò tröôøng thaønh phoá Hoà Chí Minh, thò tröôøng coù hoaït ñoäng kinh
teá soâi ñoäng nhaát cuûa ñaát nöôùc, hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá theo phöông thöùc
thanh toaùn tín duïng chöùng töø cuûa caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN cuõng chöa
ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu caïnh tranh vaø hoäi nhaäp hieän nay.
Xuaát phaùt lyù do treân, töø kinh nghieäm trong coâng taùc thöïc teá taïi boä phaän
thanh toaùn quoác ôû moät chi nhaùnh NHNo&PTNT VN taïi Tp.HCM, keát hôïp vôùi
kieán thöùc moân hoïc, toâi ñaõ choïn ñeà taøi: “Giaûi phaùp hoaøn thieän vaø phaùt trieån thanh
toaùn quoác teá theo phöông thöùc tín duïng chöùng töø taïi caùc Chi nhaùnh cuûa Ngaân
haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân Vieät Nam treân ñòa baøn Tp.HCM”.
Qua ñoù hy voïng ñöa ra nhöõng ñeà xuaát coù ích trong vieäc naâng cao hieäu quaû hoaït
8
ñoäng thanh toaùn quoác teá ôû caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN taïi Tp.HCM trong
giai ñoaïn hoäi nhaäp hieän nay.
2. Muïc ñích nghieân cöùu:
- Heä thoáng hoaù moät caùch khoa hoïc nhöõng lyù luaän cô baûn veà thanh toaùn
quoác teá vaø phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø, taàm quan troïng cuûa noù
trong hoaït ñoäng kinh teá hieän nay.
- Phaân tích, ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá
theo phöông thöùc tín duïng chöùng töø taïi caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN treân ñòa
baøn Tp.HCM, töø ñoù ruùt ra nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc, nhöõng toàn taïi, khoù khaên vaø
nguyeân nhaân cuûa nhöõng toàn taïi ñoù ôû caùc Chi nhaùnh.
- Ñeà xuaát, giaûi phaùp ñeå khaéc phuïc haïn cheá, khoù khaên, khoâng hieäu quaû töø ñoù
hoaøn thieän vaø phaùt trieån phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø taïi caùc Chi
nhaùnh NHNo&PTNT VN treân ñòa baøn Tp.HCM.
3. Phöông phaùp nghieân cöùu:
Trong quaù trình thöïc hieän coù söû duïng phöông phaùp duy vaät bieän chöùng,
phöông phaùp so saùnh phaân tính vaø phöông phaùp thoáng keâ ñeå xaùc ñònh baûn chaát
cuûa vaán ñeà caàn nghieân cöùu.
4. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu:
+ Ñoái töôïng nghieân cöùu: hoaït ñoäng thanh toaùn quoác teá theo phöông thöùc
thanh toaùn tín duïng chöùng töø taïi caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN treân ñòa baøn
Tp.HCM.
+ Phaïm vi nghieân cöùu:
Nghieân cöùu veà lyù luaän cô baûn veà phöông thöùc tín duïng chöùng töø, thoâng leä
quoác teá ñöôïc aùp duïng trong phöông thöùc naøy (töø UCP 500 ñeán UCP 600). Töø ñoù
taäp trung nghieân cöùu quy trình vaø thöïc traïng vaän duïng phöông thöùc tín duïng
chöùng töø trong giai ñoaïn 2002 - 2006 cuûa caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN treân
ñòa baøn Tp.HCM.
9
5. YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa ñeà taøi:
Luaän vaên döïa treân thöïc traïng cuûa hoaït ñoäng nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá
cuûa caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN vaø so saùnh vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi
khaùc treân ñòa baøn Tp.HCM, töø ñoù ñi saâu vaøo phaân tích baûn chaát nhöõng khía caïnh,
vaán ñeà coøn toàn taïi, haïn cheá vaø khoù khaên. Döïa treân thöïc traïng coäng vôùi nghieân
cöùu lyù luaän, tö duy cuûa nhieàu nhaø nghieân cöùu, cuõng nhö kinh nghieäm baûn thaân vaø
ñoàng nghieäp trong quaù trình tham gia nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá, töø ñoù ñeå coù
caùc yù kieán ñeà xuaát phuø hôïp vôùi thöïc teá, ñaûm baûo tuaân thuû caùc nguyeân taéc, thoâng
leä quoác teá vaø quy ñònh cuûa phaùp luaät.
Qua vieäc nghieân cöùu veà phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø taïi caùc
chi nhaùnh cuûa NHNo&PTNT VN treân ñòa baøn Tp.HCM, hoïc vieân mong muoán
nhöõng suy nghó vaø ñeà xuaát cuûa mình seõ giuùp cho cho coâng vieäc thöïc teá ngaøy caøng
hieäu quaû hôn vaø xa hôn nöõa laø nhöõng giaûi phaùp coù theå caùc nhaø laõnh ñaïo caùc Chi
nhaùnh cuûa NHNo&PTNT VN treân ñòa baøn Tp.HCM quan taâm vaø öùng duïng trong
vieäc hoaøn thieän vaø phaùt trieån nghieäp vuï naøy trong thöïc teá.
6. Cô caáu cuûa luaän vaên:
Ngoaøi phaàn muïc luïc, môû ñaàu vaø keát luaän, luaän vaên ñöôïc keát caáu thaønh 3
chöông nhö sau:
Chöông 1: Thanh toaùn quoác teá vaø phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng
töø cuûa Ngaân haøng thöông maïi.
Chöông 2: Thöïc traïng vaän duïng phöông thöùc thanh toaùn tín duïng chöùng töø
taïi caùc Chi nhaùnh cuûa NHNo&PTNT VN treân ñòa baøn Tp.HCM.
Chöông 3: Nhöõng giaûi phaùp ñeå hoaøn thieän vaø phaùt trieån thanh toaùn quoác teá
theo phöông thöùc tín duïng chöùng töø taïi caùc Chi nhaùnh cuûa NHNo&PTNT VN
treân ñòa baøn Tp.HCM.
10
CHÖÔNG 1:
THANH TOAÙN QUOÁC TEÁ VAØ
PHÖÔNG THÖÙC TÍN DUÏNG CHÖÙNG TÖØ
CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI
1.1. VAI TROØ CUÛA HOAÏT ÑOÄNG TTQT CUÛA NHTM:
1.1.1. Khaùi nieäm veà TTQT:
TTQT laø vieäc chi traû caùc nghóa vuï tieàn teä phaùt sinh trong caùc quan heä kinh
teá, thöông maïi, taøi chính, tín duïng giöõa caùc toå chöùc, caùc ñôn vò kinh teá, caùc caù
nhaân giöõa nöôùc naøy vôùi nöôùc khaùc.
TTQT laø khaâu raát quan troïng trong quaù trình thöïc hieän buoân baùn - trao ñoåi
haøng hoùa - dòch vuï giöõa caùc nöôùc. Noù phaûn aùnh söï vaän ñoäng coù tính quy luaät cuûa
giaù trò trong quaù trình chu chuyeån haøng hoùa tieàn teä giöõa caùc quoác gia vaø ñöôïc
xem laø khaâu cuoái cuøng trong moät giao dòch kinh teá.
TTQT khoâng chæ ñôn thuaàn gioáng hoaït ñoäng thanh toaùn trong quan heä giao
dòch mua baùn trong nöôùc, maø TTQT raát phöùc taïp. Ñieàu naøy laø do TTQT coù lieân
quan ñeán nhieàu quoác gia khaùc nhau, vôùi nhieàu ñoàng tieàn thanh toaùn khaùc nhau.
Vaø hôn nöõa, vieäc thanh toaùn giöõa caùc nöôùc ñeàu phaûi tieán haønh thoâng qua caùc toå
chöùc taøi chính trung gian maø chuû yeáu laø Ngaân haøng. Hoaït ñoäng thanh toaùn
thöôøng khoâng duøng tieàn maët, chuû yeáu laø thanh quyeát toaùn giöõa caùc Ngaân haøng.
Vì vaäy, TTQT coù nhöõng neùt ñaëc thuø rieâng.
1.1.2. Vai troø cuûa TTQT:
1.1.2.1. Vai troø cuûa TTQT trong neàn kinh teá:
TTQT ra ñôøi töø caùc quan heä kinh teá ñoái ngoaïi vaø baûn thaân noù thuùc ñaåy söï
phaùt trieån cuûa caùc quan heä KTÑN. TTQT laø caàu noái trong moái quan heä KTÑN,
khoâng coù hoaït ñoäng TTQT thì khoâng coù hoaït ñoäng KTÑN. TTQT thuùc ñaåy hoaït
ñoäng KTÑN phaùt trieån. Vieäc toå chöùc TTQT ñöôïc tieán haønh nhanh choùng, an toaøn
11
chính xaùc, seõ laøm cho caùc nhaø saûn xuaát yeân taâm vaø ñaåy maïnh hoaït ñoäng XNK
cuûa mình, nhôø ñoù thuùc ñaåy hoaït ñoäng KTÑN phaùt trieån, ñaëc bieät laø hoaït ñoäng
ngoaïi thöông.
Ñoàng thôøi, hoaït ñoäng TTQT goùp phaàn haïn cheá ruûi ro trong quaù trình thöïc
hieän hôïp ñoàng KTÑN. Trong hoaït ñoäng TTQT, do vò trí ñòa lyù caùc ñoái taùc xa
nhau neân vieäc tìm hieåu khaû naêng taøi chính, khaû naêng thanh toaùn cuûa ngöôøi mua
gaëp nhieàu khoù khaên. Neáu toå chöùc toát coâng taùc TTQT thì seõ giuùp cho caùc nhaø kinh
doanh haøng hoaù XNK haïn cheá ñöôïc ruûi ro trong quaù trình thöïc hieän hôïp ñoàng
KTÑN, nhôø ñoù thuùc ñaåy hoaït ñoäng KTÑN phaùt trieån.
TTQT laø coâng cuï cuûa Nhaø nöôùc nhaèm hoaïch ñònh caùc chính saùch veà hoaït
ñoäng XNK. Thoâng thöôøng hoaït ñoäng TTQT luoân thuoäc taàm kieåm soaùt cuûa Nhaø
nöôùc. Taát caû xuaát phaùt töø vai troø cuûa TTQT ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá.
Hoaït ñoäng TTQT ôû caùc NHTM luoân naèm döôùi söï kieåm soaùt cuûa Ngaân haøng
Trung Öông, nhaèm theo doõi caùc luoàng ngoaïi teä vaøo ra vaø coù bieän phaùp can thieäp
khi caàn thieát.
Vieäc theo doõi hoaït ñoäng TTQT cuûa caùc NHTM seõ giuùp Nhaø nöôùc hoaïch
ñònh chính saùch thích hôïp cho hoaït ñoäng XNK. Thaät vaäy, khi Nhaø nöôùc ñaõ naém
vöõng ñöôïc tình hình TTQT cuûa caùc NHTM thì cuõng seõ naém vöõng ñöôïc hoaït ñoäng
XNK haøng hoaù cuûa ñaát nöôùc, töø ñoù quyeát ñònh nhöõng maët haøng naøo caàn ñaåy
maïnh hoaït ñoäng XNK vaø nhöõng maët haøng naøo caàn haïn cheá XNK.
1.1.2.2. Vai troø cuûa hoaït ñoäng TTQT ñoái vôùi caùc NHTM:
TTQT laø moät trong nhöõng hoaït ñoäng kinh doanh nhaèm thu lôïi nhuaän. Hoaït
ñoäng TTQT thöôøng do caùc NHTM tieán haønh vaø veà baûn chaát ñaây laø moät hoaït
ñoäng cung caáp dòch vuï nhaèm thu phí. Caùc Ngaân haøng coù lôïi theá tuyeät ñoái veà coâng
ngheä vaø nhaân löïc so vôùi caùc toå chöùc tín duïng khaùc trong vieäc cung caáp dòch vuï
TTQT, chính vì vaäy thò phaàn TTQT cuûa caùc Ngaân haøng cuõng lôùn hôn nhieàu so
vôùi caùc toå chöùc khaùc. Do ñoù, phí thu töø hoaït ñoäng TTQT cuûa caùc Ngaân haøng cuõng
12
laø moät nguoàn thu ñaùng keå, nhaát laø nhöõng Ngaân haøng coù doanh soá hoaït ñoäng
ngoaïi thöông lôùn.
Ngoaøi hoaït ñoäng kinh doanh ngoaïi teä treân thò tröôøng ngoaïi hoái thì TTQT
cuõng laø caùch taïo nguoàn thu ngoaïi teä cuûa caùc NHTM xuaát phaùt töø vieäc giöõ taøi
khoaûn khaùch haøng XNK, töø ñoù coù khaû naêng cung öùng ngöôïc trôû laïi voán ngoaïi teä
tín duïng cho khaùch haøng NK. Nhö vaäy nghieäp vuï TTQT coù lieân quan tröïc tieáp
ñeán caùc nghieäp vuï khaùc nhö nghieäp vuï tín duïng, nghieäp vuï huy ñoäng voán, thanh
toaùn trong nöôùc, baûo laõnh vaø kinh doanh ngoaïi teä ôû caùc NHTM.
Ngoaøi ra, TTQT coøn naâng cao vai troø cuûa NHTM trong giao dòch thanh toaùn
XNK, laøm trung gian thanh toaùn cuõng nhö tö vaán nghieäp vuï cho khaùch haøng, taêng
uy tín ngaân haøng treân thò tröôøng taøi chính, tín duïng quoác teá. Nhôø coù nghieäp vuï
TTQT maø caùc NHTM ôû nhieàu quoác gia khaùc nhau bieát ñeán nhau vaø coù söï lieân
keát vôùi nhau töø ñoù coù theå ña daïng hoaù ñöôïc khaùch haøng vaø môû roäng thò phaàn
hoaït ñoäng.
1.1.3. Caùc phöông thöùc TTQT:
Phöông thöùc thanh toaùn laø ñieàu kieän quan troïng baäc nhaát trong caùc ñieàu
kieän TTQT. Phöông thöùc thanh toaùn seõ noùi nhaø XK duøng caùch naøo ñeå thu tieàn veà
coøn nhaø NK duøng caùch naøo ñeå traû tieàn.
Trong TTQT hieän nay, ngöôøi ta coù theå löïa choïn nhieàu phöông thöùc thanh
toaùn khaùc nhau ñeå thu tieàn hoaëc traû tieàn. Tuy nhieân xeùt cho cuøng vieäc löïa choïn
phöông thöùc naøo cuõng xuaát phaùt töø yeâu caàu cuûa nhaø XK laø thu ñöôïc tieàn ñaày ñuû,
nhanh choùng vaø nhaø NK laø mua ñöôïc haøng theo ñuùng soá löôïng, chaát löôïng vaø
ñuùng thôøi haïn. Caùc phöông thöùc TTQT trong ngoaïi thöông goàm coù:
- Phöông thöùc chuyeån tieàn.
- Phöông thöùc ghi soå.
- Phöông thöùc nhôø thu.
- Phöông thöùc giao chöùng töø nhaän tieàn.
- Phöông thöùc uûy thaùc mua.
13
- Phöông thöùc TDCT.
1.1.3.1. Phöông thöùc chuyeån tieàn (Remittance):
+ Khaùi nieäm: Laø phöông thöùc thanh toaùn trong ñoù nhaø NK (ngöôøi traû tieàn)
yeâu caàu ngaân haøng cuûa mình chuyeån moät soá tieàn nhaát ñònh cho nhaø XK (ngöôøi
höôûng lôïi) ôû moät ñòa ñieåm nhaát ñònh tröôùc hoaëc sau khi nhaän ñöôïc haøng theo hôïp
ñoàng ñaõ thoaû thuaän. Coù hai loaïi chuyeån tieàn: chuyeån tieàn tröôùc khi nhaän haøng vaø
chuyeån tieàn sau khi nhaän haøng.
+ Öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông thöùc chuyeån tieàn:
- Öu ñieåm: Phöông thöùc naøy coù öu ñieåm laø raát ñôn giaûn, thuaän tieän, chi phí
thaáp. Nhaø NK chæ vieäc ñeán ngaân haøng yeâu caàu chuyeån tieàn vaø nhaän haøng, nhaø
XK chæ vieäc giao haøng, giao chöùng töø vaø nhaän tieàn.
- Nhöôïc ñieåm:
Ñoái vôùi chuyeån tieàn tröôùc khi giao haøng: nhaø NK seõ gaëp ruûi ro töø vieäc nhaø
XK löøa ñaûo, nhaän tieàn nhöng khoâng giao haøng, nhaø XK phaù saûn khoâng coù khaû
naêng giao haøng hoaëc giao haøng khoâng ñuùng soá löôïng, chuûng loaïi, chaát löôïng
hoaëc thôøi haïn nhö hôïp ñoàng ñaõ kyù.
Ñoái vôùi chuyeån tieàn sau khi giao haøng: nhaø XK seõ gaëp ruûi ro sau khi giao
haøng vaø chöùng töø nhöng khoâng nhaän ñöôïc tieàn hoaëc nhaän khoâng ñaày ñuû, ñuùng
haïn nhö hôïp ñoàng ñaõ kyù vì nhaø NK löøa ñaûo, phaù saûn, khoâng coù khaû naêng thanh
toaùn.
Phöông thöùc naøy chæ phuø hôïp vôùi vieäc mua baùn giöõa hai beân thaät söï tin
töôûng laãn nhau.
1.1.3.2. Phöông thöùc ghi soå (Open Account):
+ Phöông thöùc thöïc hieän: ngöôøi XK môû taøi khoaûn ghi caùc khoaûn tieàn maø
ngöôøi NK nôï veà vieäc mua haøng hoaù hay dòch vuï chi phí khaùc coù lieân quan ñeán
vieäc mua haøng hoaù. Ngöôøi NK ñònh kyø haøng thaùng, quyù hoaëc naêm thanh toaùn
khaûn nôï hình thaønh treân taøi khoaûn cho ngöôøi XK.
+ Öu nhöôïc ñieåm:
14
- Öu ñieåm: taïo ñieàu kieän toát cho nhaø NK mua haøng khi chöa coù khaû naêng
thanh toaùn ngay.
- Nhöôïc ñieåm: Khoâng coù söï ñaûm baûo ñaày ñuû cho nhaø XK trong vieäc baùn
haøng, chaäm thu tieàn haøng.
Phöông thöùc naøy chæ phuø hôïp trong quan heä giöõa nhaø XK vaø NK coù ñoä tín
nhieäm cao.
1.1.3.3. Phöông thöùc nhôø thu (Collection of Payment):
+ Khaùi nieäm: laø moät phöông thöùc thanh toaùn maø trong ñoù beân XK sau khi
hoaøn thaønh nghóa vuï giao haøng hoaëc cung öùng moät dòch vuï cho khaùch haøng ñaõ uûy
thaùc cho ngaân haøng cuûa mình thu hoä soá tieàn treân cô sôû hoái phieáu do beân XK laäp
ra. Coù hai loaïi nhôø thu: nhôø thu trôn vaø nhôø thu keøm chöùng töø.
+ Nhôø thu trôn: laø phöông thöùc thanh toaùn maø beân XK nhôø ngaân haøng cuûa
mình thu hoä soá tieàn cuûa hoái phieáu ôû ngöôøi NK maø khoâng keøm theo baát cöù moät
ñieàu kieän naøo. Cuøng vôùi vieäc göûi haøng hoaù cho ngöôøi NK, beân XK göûi boä chöùng
töø cho beân NK ñeå ñi nhaän haøng khoâng qua ngaân haøng.
Öu nhöôïc ñieåm cuûa nhôø thu trôn:
- Öu ñieåm: Quyeàn lôïi cuûa beân NK ñöôïc baûo ñaûm vì sau khi ñaõ chaéc chaén
nhaän ñöôïc haøng môùi traû tieàn.
- Nhöôïc ñieåm: khoâng ñaûm baûo quyeàn lôïi cho beân XK vì vieäc nhaän haøng
cuûa ngöôøi NK hoaøn toaøn taùch rôøi khoûi khaâu thanh toaùn. Ñoái vôùi ngöôøi NK cuõngbò
baát lôïi trong tröôøng hôïp neáu hoái phieáu ñeán tröôùc thì ngöôøi NK phaûi traû tieàn ngay
trong khi khoâng bieát beân XK coù giao haøng ñuùng hôïp ñoàng hay khoâng. Do vaäy,
phöông thöùc naøy khoâng ñöôïc aùp duïng nhieàu trong thanh toaùn.
+ Nhôø thu keøm chöùng töø: laø phöông thöùc trong ñoù beân XK chuyeån cho ngaân
haøng hoái phieáu cuøng boä chöùng töø göûi haøng ñeå nhôø thu tieàn ôû ngöôøi NK vôùi ñieàu
kieän ngöôøi NK traû tieàn hoaëc chaáp nhaän traû hoái phieáu ( hoái phieáu coù kyø haïn trong
tröôøng hôïp baùn chòu) thì ngaân haøng môùi giao toaøn boä chöùng töø cho ngöôøi NK ñeå
nhaän haøng.
15
Öu, nhöôïc ñieåm:
- Öu ñieåm: Quyeàn lôïi cuûa beân XK ñöôïc baûo ñaûm hôn do coù söï tham gia
khoáng cheá boä chöùng töø cuûa ngaân haøng. Maët khaùc, quyeàn lôïi cuûa ngöôøi NK cuõng
ñöôïc baûo ñaûm do hoï chæ phaûi thanh toaùn hoaëc chaáp nhaän thanh toaùn khi chaéc
chaén ñaõ nhaän ñöôïc haøng hoaù.
- Nhöôïc ñieåm: beân XK thoâng qua ngaân haøng môùi khoáng cheá ñöôïc quyeàn
ñònh ñoaït haøng hoaù cuûa ngöôøi NK, chöa khoáng cheá ñöôïc vieäc traû tieàn cuûa ngöôøi
NK. Ngöôøi NK coù theå keùo daøi vieäc thanh toaùn baèng caùch chöa nhaän chöùng töø
hoaëc coù theå khoâng traû tieàn khi thaáy tình hình thò tröôøng baát lôïi cho hoï.
Phöông thöùc thanh toaùn nhôø keøm chöùng töø so vôùi nhôø thu trôn thì quyeàn lôïi
beân XK ñöôïc baûo ñaûm toát hôn vì giöõa vieäc thanh toaùn vaø nhaän haøng cuûa ngöôøi
mua ñaõ coù söï raøng buoäc chaët cheõ.
Tuy nhieân, vôùi hình thöùc nhôø thu keøm chöùng töø, beân XK chöa theå khoáng
cheá ngöôøi NK phaûi laáy haøng maëc duø haøng ñaõ ñöôïc chuyeån ñi vaø cuõng chæ phaùt
huy ñöôïc öu ñieåm khi hai beân mua baùn thöïc söï coù ñoä tin caäy laãn nhau.
1.1.3.4. Phöông thöùc giao chöùng töø nhaän tieàn (Cash against documents -
CAD) (Cash on delivery - COD) :
+ Khaùi nieäm: laø phöông thöùc thanh toaùn maø sau khi kyù hôïp ñoàng mua baùn,
beân NK yeâu caàu ngaân haøng beân XK môû moät taøi khoaûn tín thaùc ( Trust account)
ñeå thanh toaùn tieàn cho beân XK khi beân XK xuaát trình chöùng töø giao haøng theo
thoûa thuaän.
+ Öu nhöôïc ñieåm:
- Öu ñieåm: beân NK chæ phaûi giao tieàn khi beân XK ñaõ giao haøng vaø giao
chöùng töø theo thoûa thuaän coøn beân XK chaéc chaén nhaän ñöôïc tieàn khi ñaõ baùn haøng.
- Nhöôïc ñieåm: beân NK phaûi töï lieân heä vôùi ngaân haøng beân NK ( ôû nöôùc
khaùc) ñeå môû taøi khoaûn kyù thaùc vaø phaûi öùng tröôùc tieàn haøng chôø beân baùn giao
haøng.
16
Phöông thöùc naøy chæ ñöôïc aùp duïng khi beân NK raát tin töôûng beân XK vaø beân
NK coù vaên phoøng ñaïi dieän taïi nöôùc XK.
1.1.3.5. Phöông thöùc uûy thaùc mua (Authority to purchase –A/P) :
+ Khaùi nieäm: laø phöông thöùc thanh toaùn maø ngaân haøng beân NK, theo yeâu
caàu cuûa nhaø NK, vieát thö cho ngaân haøng ñaïi lyù taïi nöôùc XK ñeå yeâu caàu ngaân
haøng naøy thay maët mua hoä hoái phieáu cuûa beân XK kyù phaùt cho beân NK. Ngaân
haøng ñaïi lyù caên cöù vaøo thö uûy thaùc ñeå quyeát ñònh thanh toaùn tieàn cho beân XK.
Ñaây chính laø hình thöùc mua laïi hoái phieáu cuûa beân NK.
+ Öu nhöôïc ñieåm:
- Öu ñieåm: beân XK ñöôïc nhaän tieàn ngay khi giao haøng vaø kyù phaùt hoái
phieáu.
- Nhöôïc ñieåm: beân NK thöôøng phaûi kyù quyõ taïi ngaân haøng vaø ngaân haøng NK
phaûi coù taøi khoaûn tieàn göûi taïi ngaân haøng ñaïi lyù nöôùc XK.
Treân ñaây laø nhöõng öu ñieåm vaø haïn cheá cuûa 5 phöông thöùc thaùnh toaùn, moãi
phöông thöùc ñeàu coù öu ñieåm nhöng nhöôïc ñieåm chuû yeáu laø hai beân XK vaø NK
phaûi thöïc söï tin töôûng nhau hoaëc beân NK phaûi coù tieàn kyù quyõ ñuû taïi ngaân haøng.
Nhöõng haïn cheá naøy chæ coù theå khaéc phuïc ñöôïc neáu nhö caùc beân XK vaø NK
aùp duïng phöông thöùc thanh toaùn khaùc hoaøn thieän hôn, an toaøn hôn, chaët cheõ hôn
vaø dung hoaø quyeàn lôïi cuûa moãi beân ñoù laø phöông thöùc thanh toaùn baèng TDCT.
1.2. PHÖÔNG THÖÙC TTQT BAÈNG TÍN DUÏNG CHÖÙNG TÖØ:
1.2.1. Cô sôû ra ñôøi cuûa TDCT:
Treân thò tröôøng quoác teá, vieäc töï tìm kieám thoâng tin veà ñoái taùc laø raát khoù
khaên. Thöïc teá ñoøi hoûi moät phöông thöùc thanh toaùn maø trong moïi giaûi phaùp ñeàu
laøm haøi loøng caùc beân – ñoù laø phöông thöùc TDCT.
Trong thöïc teá, TDCT ra ñôøi töø söï khoâng chaéc chaén cuûa ngöôøi baùn vaø caû
ngöôøi mua. Ngöôøi baùn vöøa muoán giao haøng vöøa muoán bieát chaéc chaén ñöôïc thanh
toaùn, ngöôïc laïi, ngöôøi mua cuõng vöøa muoán thanh toaùn vöøa muoán chaéc chaén nhaän
ñöôïc haøng. Do ñoù, ngöôøi mua seõ ñeà nghò Ngaân haøng cuûa mình môû moät thö tín
17
duïng. Ñoù laø cam keát cuûa ngöôøi thöù ba (Ngaân haøng), moät cam keát veà khaû naêng
chaéc chaén thanh toaùn cuûa ngöôøi mua. Ngaân haøng cam keát seõ thanh toaùn haøng NK
neáu ngöôøi XK xuaát trình moät soá chöùng töø ñaõ yeâu caàu trong luùc môû thö tín duïng –
coù teân laø chöùng töø tín duïng.
1.2.2. Khaùi nieäm, ñaëc tröng vaø vai troø cuûa phöông thöùc TDCT:
1.2.2.1. Khaùi nieäm:
Phöông thöùc TDCT laø moät söï thoûa thuaän maø trong ñoù coù moät Ngaân haøng
(Ngaân haøng môû L/C) theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng (ngöôøi xin môû L/C) seõ traû moät
soá tieàn nhaát ñònh cho ngöôøi khaùc (ngöôøi höôûng lôïi soá tieàn cuûa L/C), hoaëc chaáp
nhaän hoái phieáu do ngöôøi naøy kyù phaùt trong phaïm vi soá tieàn ñoù, khi ngöôøi naøy
xuaát trình cho Ngaân haøng moät boä chöùng töø thanh toaùn phuø hôïp vôùi nhöõng quy
ñònh cuûa L/C.
1.2.2.2. Ñaëc tröng :
TDCT laø vaên baûn theå hieän söï cam keát tröïc tieáp cuûa Ngaân haøng (theo yeâu
caàu cuûa ngöôøi NK) ñoái vôùi ngöôøi XK veà vieäc thanh toaùn tieàn haøng. Ngöôøi höôûng
lôïi thö tín duïng khoâng phaûi laø ngöôøi yeâu caàu môû thö tín duïng.
Trong phöông thöùc TDCT, Ngaân haøng vôùi tö caùch khoâng chæ laø trung gian
thu hoä vaø chi hoä, maø coøn laø ñaïi dieän cuûa caùc beân. Ngaân haøng phuïc vuï ngöôøi NK
ñaïi dieän cho beân NK, thanh toaùn tieàn haøng cho beân XK. Coøn Ngaân haøng ñaïi dieän
cho beân XK xem xeùt chöùng töø vaø thu hoä tieàn töø Ngaân haøng ngöôøi NK cho beân
XK. Ngaân haøng coù chöùc naêng ñaûm baûo cho ngöôøi NK nhaän ñöôïc haøng hoùa cuõng
nhö ñaûm baûo cho beân XK thu ñöôïc tieàn haøng.
Neùt ñaëc tröng cuûa TDCT coøn ñöôïc theå hieän ôû choã, vieäc chi traû coù lieân quan
ñeán vieäc theå hieän chöùng töø. Söï toàn taïi cuûa caùc chöùng töø naøy (boä chöùng töø) cuõng
nhö söï phuø hôïp cuûa noù vôùi caùc thôøi haïn tín duïng taïo neân cô sôû neàn taûng cuûa
phöông thöùc TDCT.
Beân caïnh ñoù, “Thanh toaùn TDCT" laø moät phöông thöùc thanh toaùn döïa treân
söï thoûa thuaän cuûa beân NK vaø XK thoâng qua hôïp ñoàng mua baùn. Nhöng khi thöïc
18
hieän thì noù laïi hoaøn toaøn ñoäc laäp ñoái vôùi hôïp ñoàng mua baùn cuõng nhö haøng hoùa
vaø phöông thöùc thanh toaùn naøy chuû yeáu chæ döïa vaøo caùc chöùng töø lieân quan ñeán
vieäc mua baùn, giao nhaän haøng hoùa.
1.2.2.3. Vai troø cuûa tín duïng chöùng töø ñoái vôùi ngöôøi XK, ngöôøi NK:
Coù theå noùi raèng, trong taát caû caùc phöông thöùc TTQT noùi chung, phöông
thöùc thanh toaùn baèng TDCT laø phöông thöùc phöùc taïp nhaát nhöng laïi ñöôïc coi laø
chaët cheõ nhaát bôûi nhöõng khaû naêng ñaûm baûo cuûa noù ñoái vôùi taát caû caùc beân coù lieân
quan, duø chi phí ñeå thöïc hieän coù lôùn hôn caùc phöông thöùc khaùc nhöng noù laïi luoân
ñaûm baûo ñöôïc khaû naêng nhaän haøng, khaû naêng ñöôïc thanh toaùn vaø haïn cheá ñöôïc
nhieàu ruûi ro trong quan heä thanh toaùn XNK.
Ñoái vôùi ngöôøi XK:
- Laø ngöôøi höôûng lôïi cuûa thö tín duïng, ngöôøi XK ñöôïc ñaûm baûo raèng khi
xuaát trình chöùng töø phuø hôïp vôùi caùc ñieàu khoaûn cuûa thö tín duïng ngöôøi XK seõ
nhaän ñöôïc tieàn thanh toaùn.
- Tình traïng taøi chính cuûa ngöôøi mua ñöôïc thay theá baèng vieäc Ngaân haøng
môû thö tín duïng cam keát traû tieàn, chaáp nhaän hoaëc chieát khaáu treân cô sôû chöùng töø
ñöôïc trao phuø hôïp vôùi caùc ñieàu khoaûn cuûa thö tín duïng.
- Moät thö tín duïng khoâng huûy ngang coù xaùc nhaän seõ ñaët traùch nhieäm cho
Ngaân haøng thanh toaùn/chieát khaáu/chaáp nhaän vaø cung caáp söï an toaøn toát nhaát cho
ngöôøi XK. Ñieàu ñoù coù nghóa laø vôùi moät thö tín duïng xaùc nhaän ñaõ ñöa ra moät cam
keát chaéc chaén raèng caùc ñieàu kieän veà thanh toaùn/chieát khaáu/chaáp nhaän seõ ñöôïc
thöïc hieän theo nguyeân taéc khoâng truy ñoøi ngöôøi thuï höôûng.
Ñoái vôùi ngöôøi NK:
- Ngöôøi NK seõ nhaän caùc chöùng töø do mình quy ñònh ñöôïc Ngaân haøng môû
thö tín duïng ghi roõ trong thö tín duïng.
- Ngöôøi NK ñöôïc baûo ñaûm raèng seõ chæ bò ghi nôï taøi khoaûn soá tieàn thö tín
duïng khi taát caû caùc chæ thò cuûa thö tín duïng ñöôïc thöïc hieän ñuùng.
- Ngöôøi NK coù khaû naêng giöõ ñöôïc voán vì khoâng phaûi öùng tröôùc tieàn.
19
- Vì coù söï ñaûm baûo veà thanh toaùn, ngöôøi NK coù theå thöông löôïng giaù caû vaø
ñieàu kieän toát hôn.
- Cho pheùp ngöôøi NK ñaùp öùng yeâu caàu cuûa ngöôøi baùn thoâng qua thanh toaùn
baèng phöông thöùc TDCT.
1.2.3. Khaùi nieäm, noäi dung vaø phaân loaïi thö tín duïng:
1.2.3.1. Khaùi nieäm thö tín duïng (Letter of Credit) :
Thö tín duïng laø moät vaên baûn phaùp lyù do Ngaân haøng vieát ra theo yeâu caàu
cuûa ngöôøi NK (ñöôïc goïi laø ngöôøi yeâu caàu môû L/C) ñaûm baûo cam keát traû tieàn cho
ngöôøi XK (ngöôøi höôûng lôïi L/C) moät soá tieàn nhaát ñònh trong moät thôøi haïn nhaát
ñònh, quy ñònh trong böùc thö ñoù.
Hay noùi moät caùch khaùc, L/C laø vaên baûn theå hieän söï cam keát cuûa Ngaân haøng
phuïc vuï ngöôøi mua ñoái vôùi ngöôøi baùn ñeå thöïc hieän nghóa vuï traû tieàn quy ñònh
trong ñieàu khoaûn thanh toaùn cuûa hôïp ñoàng mua baùn.
1.2.3.2. Noäi dung cuûa thö tín duïng:
Noäi dung cuûa moät L/C bao goàm :
- Soá hieäu cuûa L/C: Taùc duïng cuûa soá hieäu laø duøng ñeå trao ñoåi thö töø, ñieän tín
coù lieân quan ñeán vieäc thöïc hieän thö tín duïng, ñoàng thôøi, soá hieäu coøn duøng ñeå ghi
vaøo caùc chöùng töø coù lieân quan trong boä chöùng töø thanh toaùn cuûa L/C.
- Ñòa ñieåm vaø ngaøy môû L/C: ñòa ñieåm môû thö tín duïng ñöôïc coi laø nôi maø
Ngaân haøng môû thö tín duïng vieát cam keát traû tieàn cho ngöôøi XK. Ngaøy môû L/C laø
ngaøy baét ñaàu phaùt sinh cam keát cuûa Ngaân haøng môû L/C vôùi ngöôøi NK, laø ngaøy
baét ñaàu tính thôøi haïn hieäu löïc cuûa L/C.
- Loaïi L/C: Ñaây laø noäi dung quan troïng coù taùc duïng ñieàu khieån tính chaát,
nghieäp vuï, quyeàn lôïi cuûa caùc beân tham gia.
- Teân vaø ñòa chæ cuûa nhöõng ngöôøi coù lieân quan ñeán phöông thöùc TDCT nhö:
Ngöôøi xin môû L/C: laø ngöôøi NK; Ngöôøi höôûng lôïi L/C: laø ngöôøi XK; Ngaân haøng:
Ngaân haøng môû L/C (Ngaân haøng cuûa ngöôøi NK), Ngaân haøng thoâng baùo, Ngaân
haøng traû tieàn, Ngaân haøng xaùc nhaän…. ñeàu phaûi ñöôïc ghi roõ raøng, chính xaùc.
20
- Soá tieàn cuûa L/C: Soá tieàn cuûa L/C vöøa phaûi ghi baèng soá, vöøa phaûi ghi baèng
chöõ vaø thoáng nhaát vôùi nhau.
- Thôøi haïn hieäu löïc, thôøi haïn traû tieàn cuûa L/C vaø thôøi haïn giao haøng ghi
trong L/C.
- Thôøi haïn hieäu löïc cuûa L/C laø thôøi haïn maø boä chöùng töø phaûi ñöôïc xuaát
trình taïi nôi quy ñònh, neáu ngöôøi XK xuaát trình boä chöùng töø thanh toaùn trong thôøi
haïn ñoù vaø phuø hôïp vôùi nhöõng quy ñònh trong L/C. Thôøi haïn hieäu löïc cuûa L/C baét
ñaàu tính töø ngaøy môû L/C ñeán ngaøy heát hieäu löïc cuûa L/C.
- Thôøi haïn traû tieàn cuûa L/C laø quy ñònh vieäc traû tieàn ngay hay traû tieàn veà
sau.
- Thôøi gian giao haøng: laø thôøi haïn chaäm nhaát beân XK phaûi giao haøng.
- Caùc noäi dung veà haøng hoùa nhö: teân haøng, soá löôïng, troïng löôïng, giaù caû,
quy caùch phaåm chaát, bao bì……
- Caùc noäi dung veà vaän taûi, vaän chuyeån vaø caùc ñieàu kieän veà cô sôû giao haøng
(FOB, CIF, …), nôi göûi, nôi giao haøng…..
- Nhöõng chöùng töø maø ngöôøi XK phaûi xuaát trình. Ñaây laø noäi dung then choát
cuûa L/C, laø baèng chöùng ñeå chöùng minh raèng ngöôøi XK hoaøn thaønh nghóa vuï giao
haøng vaø laøm ñuùng nhöõng ñieàu kieän quy ñònh trong L/C. Thoâng thöôøng boä chöùng
töø bao goàm:
+ Baûn goác thö tín duïng ( Original L/C).
+ Hoái phieáu ( Bill of Exchange).
+ Hoùa ñôn thöông maïi (Invoice commercial).
+ Giaáy chöùng nhaän baûo hieåm ( Insurance Certificate).
+ Vaän ñôn (Bill of loading).
+ Giaáy chöùng nhaän xuaát xöù ( Certificate of Origin).
+ Baûn keâ khai haøng hoùa (Packing list).
Vaø moät soá giaáy tôø khaùc theo yeâu caàu cuûa ngöôøi NK.
- Caùc ñieàu kieän khaùc.
21
- Chöõ kyù cuûa Ngaân haøng môû L/C: laø söï cam keát traû tieàn cuûa Ngaân haøng môû
L/C, noù raøng buoäc traùch nhieäm cuûa Ngaân haøng môû L/C. ( Ñoái vôùi L/C môû qua
maïng SWIFT, chöõ kyù theå hieän ôû maõ khoaù ñuùng ( correct testkey) giöõa caùc NH ).
1.2.3.3. Caùc loaïi thö tín duïng:
Thö tín duïng coù theå coù nhieàu loaïi khaùc nhau tuøy theo caùch phaân loaïi, sau
ñaây laø caùch phaân loaïi thoâng duïng nhaát veà caùc loaïi thö tín duïng duøng trong
TTQT:
1.2.3.4. Thö tín duïng coù theå huûy boû (Revocable letter of credit):
Laø loaïi L/C maø Ngaân haøng môû L/C vaø ngöôøi NK coù theå söûa ñoåi boå sung
hoaëc coù theå töï yù huûy boû L/C baát cöù luùc naøo maø khoâng caàn baùo tröôùc cho ngöôøi
höôûng lôïi L/C. Loaïi L/C naøy noùi chung raát ít söû duïng, bôûi vì khoâng ñaûm baûo
quyeàn lôïi cho ngöôøi baùn, noù chæ coù tính chaát nhö moät lôøi höùa traû tieàn coù theå thay
ñoåi hay moät söï thoâng baùo maø khoâng phaûi laø söï cam keát traû tieàn.
1.2.3.5. Thö tín duïng khoâng theå huûy boû (Irrevocable L/C).
Ñaây laø loaïi L/C maø theo nguyeân taéc Ngaân haøng khi ñaõ môû L/C phaûi chòu
traùch nhieäm traû tieàn cho ngöôøi baùn (ngöôøi XK), trong thôøi haïn hieäu löïc cuûa L/C
khoâng ñöôïc quyeàn söûa ñoåi, boå sung hoaëc huûy boû L/C ñoù. Tuy nhieân Loaïi L/C naøy
vaãn coù theå söûa ñoåi, boå sung hoaëc huûy boû nhöng vôùi ñieàu kieän phaûi ñöôïc söï ñoàng
yù cuûa taát caû caùc beân coù lieân quan. L/C naøy ñaûm baûo ñöôïc quyeàn lôïi cuûa ngöôøi
baùn neân ñöôïc söû duïng roäng raõi.
1.2.3.6. Thö tín duïng khoâng theå huûy boû coù xaùc nhaän (Confirmed
irrevocable L/C):
Laø loaïi L/C khoâng theå huûy boû, ñöôïc moät Ngaân haøng khaùc baûo ñaûm traû tieàn
L/C theo yeâu caàu cuûa Ngaân haøng môû L/C. Ngaân haøng xaùc nhaän chòu traùch nhieäm
traû tieàn cho ngöôøi baùn neáu nhö Ngaân haøng môû L/C khoâng traû tieàn. Loaïi L/C naøy
ngöôøi XK kyù phaùt hoái phieáu ñoøi tieàn Ngaân haøng môû L/C nhöng göûi thaúng tôùi
Ngaân haøng xaùc nhaän ñeå thanh toaùn.
22
Sôû dó coù loaïi L/C naøy laø do ngöôøi höôûng lôïi khoâng tin töôûng vaøo Ngaân haøng
môû L/C, neân yeâu caàu chæ ñònh moät ngaân haøng khaùc xaùc nhaän L/C. Traùch nhieäm
cuûa Ngaân haøng xaùc nhaän cuõng nhö Ngaân haøng môû L/C. Do quyeàn lôïi cuûa ngöôøi
XK (ngöôøi höôûng lôïi) ñöôïc ñaûm baûo hôn neân loaïi L/C naøy cuõng ñöôïc söû duïng
roäng raõi trong TTQT.
1.2.3.7. Thö tín duïng khoâng theå huûy boû, mieãn truy ñoøi (Irrevocable without
recourse L/C):
Laø loaïi L/C khoâng ñöôïc huûy boû maø sau khi ngöôøi XK ñaõ ñöôïc traû tieàn thì
Ngaân haøng môû L/C khoâng coù quyeàn ñoøi laïi tieàn töø ngöôøi XK trong baát cöù tröôøng
hôïp naøo. Ñoái vôùi loaïi L/C naøy, treân hoái phieáu ngöôøi XK ghi “khoâng ñöôïc truy
ñoøi ngöôøi kyù phaùt”. Nhìn chung loaïi L/C naøy cuõng ñöôïc söû duïng roäng raõi treân
TTQT.
1.2.3.8. Caùc loaïi thö tín duïng ñaëc bieät:
a. Thö tín duïng chuyeån nhöôïng (Irrevocable transferable L/C):
Laø loaïi L/C khoâng theå huûy boû, trong ñoù quy ñònh quyeàn cuûa ngöôøi höôûng
lôïi thöù nhaát coù theå yeâu caàu Ngaân haøng phaùt haønh L/C, hoaëc laø Ngaân haøng chæ
ñònh chuyeån nhöôïng toaøn boä hay moät phaàn quyeàn thöïc hieän L/C cho moät hay
nhieàu ngöôøi khaùc. L/C chuyeån nhöôïng chæ ñöôïc pheùp chuyeån nhöôïng moät laàn.
Chi phí chuyeån nhöôïng thöôøng laø do ngöôøi höôûng lôïi ñaàu tieân chi traû.
L/C chuyeån nhöôïng phaûi coù leänh ñaëc bieät cuûa Ngaân haøng môû L/C vaø treân
L/C phaûi ghi chöõ “coù theå chuyeån nhöôïng” (transferable).
b. Thö tín duïng tuaàn hoaøn (Irrevocable revolving L/C) :
Laø loaïi L/C maø sau khi ñaõ söû duïng xong hoaëc ñaõ heát thôøi haïn hieäu löïc thì
noù laïi töï ñoäng coù hieäu löïc nhö cuõ vaø tieáp tuïc ñöôïc söû duïng sau moät thôøi gian nhaát
ñònh. Cöùù nhö vaäy, noù tuaàn hoaøn cho ñeán khi naøo toång giaù trò hôïp ñoàng ñöôïc thöïc
hieän hoaøn taát. Loaïi L/C tuaàn hoaøn naøy coù hai daïng: loaïi L/C tuaàn hoaøn coù tích
luõy vaø L/C tuaàn hoaøn khoâng tích luõy.
23
Loaïi L/C naøy thöôøng ñöôïc duøng trong vieäc mua baùn nhöõng maët haøng coù soá
löôïng lôùn nhöng dao ñoäng thöôøng xuyeân, nhieàu kyø, vôùi soá löôïng ít thay ñoåi nhaèm
traùnh ñoïng voán, ñôn giaûn hoùa thuû tuïc L/C.
c. Thö tín duïng giaùp löng (Back to back L/C):
Laø loaïi L/C khoâng theå huûy boû, ñöôïc môû ra caên cöù vaøo L/C khaùc laøm baûo
ñaûm, theo L/C naøy, toå chöùc XK caên cöù vaøo L/C cuûa ngöôøi NK môû yeâu caàu Ngaân
haøng môû moät L/C cho toå chöùc XK khaùc höôûng. L/C giaùp löng phaûi thoûa maõn
nhöõng ñieàu kieän laø hai L/C phaûi môû thoâng qua moät Ngaân haøng tröïc tieáp phuïc vuï
toå chöùc XK vaø soá tieàn treân L/C thöù nhaát phaûi lôùn hôn hoaëc baèng soá tieàn treân L/C
thöù hai.
d. Thö tín duïng ñoái öùng (Recipvocal L/C)
Laø loaïi L/C coù giaù trò hieäu löïc khi L/C cuûa ñoái phöông ñöôïc môû ra. Loaïi
L/C naøy coù nghóa laø: ngöôøi XK khi nhaän ñöôïc L/C do ngöôøi NK môû thì phaûi môû
laïi L/C töông öùng thì môùi coù giaù trò. Loaïi naøy thöôøng chæ ñöôïc söû duïng trong
phöông thöùc mua baùn haøng ñoåi haøng hoaëc gia coâng.
e. Thö tín duïng döï phoøng (Stand-by L/C)
Laø loaïi L/C trong ñoù Ngaân haøng môû L/C cam keát vôùi Ngaân haøng ngöôøi XK
seõ thanh toaùn laïi cho hoï trong tröôøng hôïp ngöôøi XK xuaát trình chöùng töø göûi haøng
khoâng phuø hôïp vôùi L/C hoaëc khoâng hoaøn thaønh traùch nhieäm cuûa mình theo L/C
ñeà ra, ñoàng thôøi, seõ boài thöôøng caùc khoaûn thieät do mình gaây ra ñoái vôùi ngöôøi NK.
f. Thö tín duïng ñieàu khoaûn ñoû (Red clause L/C):
Laø loaïi L/C coù ñieàu khoaûn ñaëc bieät, thoâng thöôøng ñoù laø ñieàu khoaûn ngöôøi
môû L/C cho pheùp ngöôøi XK ñöôïc quyeàn thaùo khoaùn tröôùc moät soá tieàn nhaát ñònh
tröôùc khi giao haøng, hay coøn goïi laø thö tín duïng öùng tröôùc.
1.2.4. Quy trình thanh toaùn theo phöông thöùc TDCT:
1.2.4.1. Caùc beân tham gia trong phöông thöùc TDCT :
Caùc beân tham gia trong phöông thöùc TDCT bao goàm :
24
- Ngöôøi yeâu caàu môû thö tín duïng (Applicant): laø ngöôøi mua, ngöôøi NK,
hoaëc ngöôøi ñöôïc uûy thaùc NK, laø ngöôøi coù ñaày ñuû caùc ñieàu kieän ñeå môû L/C.
- Ngöôøi höôûng lôïi (Benificatian) thö tín duïng: laø ngöôøi baùn, ngöôøi XK hay
baát cöù ngöôøi naøo khaùc maø höôûng lôïi chæ ñònh.
- Ngaân haøng môû thö tín duïng (hay Ngaân haøng phaùt haønh L/C) (Issuing
bank): laø Ngaân haøng ñaïi dieän cho ngöôøi NK.
- Ngaân haøng thoâng baùo thö tín duïng (Advising bank): laø Ngaân haøng phaùt
haønh thö tín duïng yeâu caàu thoâng baùo cho ngöôøi höôûng lôïi caùc ñieàu khoaûn cuûa thö
tín duïng.
Thoâng thöôøng trong quan heä TDCT chæ coù boán beân tham gia, nhöng coù theå
coù caùc Ngaân haøng khaùc tham gia trong phöông thöùc thanh toaùn nhö: Ngaân haøng
xaùc nhaän (The Confirming bank), Ngaân haøng thanh toaùn (The Paying bank)...
1.2.4.2. Quyeàn lôïi vaø nghóa vuï cuûa caùc ngaân haøng trong phöông thöùc
TDCT:
+ Ngaân haøng môû L/C: coù nghóa vuï caên cöù vaøo ñôn yeâu caàu môû L/C cuûa
ngöôøi mua ñeå môû L/C cho ngöôøi baùn vaø tìm caùch thoâng baùo vieäc môû L/C naøy cho
ngöôøi baùn bieát. Ngaân haøng môû L/C chòu traùch nhieäm thaåm tra caùc chöùng töø do
ngöôøi baùn xuaát trình thoâng qua ngaân haøng thoâng baùo ( ngaân haøng thanh toaùn)
xem coù phuø hôïp vôùi L/C hay khoâng. Neáu phuø hôïp thì Ngaân haøng phaûi thanh toaùn
tieàn cho ngöôøi baùn vaø nhaän chöùng töø. Sau khi traû tieàn cho ngöôøi baùn, Ngaân haøng
trao boä chöùng töø cho ngöôøi mua vaø thu tieàn laïi cuûa ngöôøi mua. Ngaân haøng môû
L/C ñöôïc thu phí môû L/C, tu chænh L/C (neáu coù), phí thanh toaùn L/C vaø phí khaùc
lieân quan.
+ Ngaân haøng thoâng baùo L/C – Ngaân haøng thanh toaùn tieàn cho ngöôøi baùn:
theo quy ñònh cuûa ICC, Ngaân haøng thoâng baùo phaûi kieåm tra tính chaân thaät beà
ngoaøi cuûa L/C maø mình thoâng baùo, ñoàng thôøi coù traùch nhieäm kieåm tra, ñoái chieáu
boä chöùng töø vaø L/C gôûi tôùi Ngaân haøng môû L/C ñeå ñoøi hoä tieàn cho ngöôøi höôûng
25
lôïi. Sau khi hoaøn thaønh nghóa vuï Ngaân haøng thoâng baùo ñöôïc höôûng moät khoaûn
phí goïi laø phí thoâng baùo L/C vaø caùc khoaûn phí söûa ñoåi L/C (neáu coù).
1.2.4.3. Quy trình thanh toaùn theo phöông thöùc TDCT:
Trình töï nghieäp vuï thanh toaùn ñöôïc tieán haønh theo sô ñoà sau :
(2)
(6)
(7)
Môû L/C
Ngaân haøng Ngaân haøng
thoâng baùo
(3) (5) (8) (9) (1) (8)
(4) Hôïp ñoàng
(ngöôøi NK)
Ngöôøi mua
(ngöôøi XK)
Ngöôøi baùn
Böôùc 1: Caên cöù treân cô sôû hôïp ñoàng mua baùn, ngöôøi NK laøm ñôn xin môû
L/C göûi ñeán Ngaân haøng phuïc vuï mình, yeâu caàu môû moät L/C cho ngöôøi XK.
Böôùc 2: Caên cöù vaøo ñôn xin môû L/C vaø caùc chöùng töø khaùc coù lieân quan,
Ngaân haøng cuûa ngöôøi NK laäp moät L/C vaø göûi cho ngöôøi XK thoâng qua Ngaân
haøng ñaïi lyù cuûa mình ôû nöôùc ngoaøi hoaëc laø ngaân haøng cuûa ngöôøi höôûng lôïi (vôùi
tö caùch laø Ngaân haøng thoâng baùo).
Böôùc 3: Ngaân haøng thoâng baùo seõ thoâng baùo cho ngöôøi XK toaøn boä noäi dung
L/C.
Böôùc 4: Ngöôøi XK (ngöôøi höôûng lôïi) nhaän ñöôïc L/C do Ngaân haøng thoâng
baùo göûi ñeán, tieán haønh kieåm tra L/C, neáu ñoàng yù thì seõ tieán haønh giao haøng cho
ngöôøi NK, neáu khoâng ñoàng yù thì ñeà nghò ngöôøi NK söûa ñoåi hoaëc boå sung theâm
vaøo L/C cho ñeán khi naøo hoaøn chænh thì môùi giao haøng.
Böôùc 5: Sau khi giao haøng, ngöôøi XK laäp boä chöùng töø thanh toaùn theo yeâu
caàu caùc ñieàu khoaûn L/C vaø göûi boä chöùng töø thanh toaùn tôùi Ngaân haøng thoâng baùo.
26
Böôùc 6: Ngaân haøng thoâng baùo sau khi nhaän ñöôïc boä chöùng töø thanh toaùn
tieán haønh kieåm tra chöùng töø, neáu hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi L/C thì chuyeån sang cho
ngaân haøng môû L/C.
Böôùc 7: Ngaân haøng môû L/C kieåm tra, ñoái chieáu vôùi caùc ñieàu khoaûn ñaõ ghi
trong L/C. Neáu phuø hôïp, Ngaân haøng môû L/C seõ thanh toaùn cho Ngaân haøng phuïc
vuï ngöôøi XK (thöôøng laø Ngaân haøng thoâng baùo) hoaëc laø chaáp nhaän thanh toaùn.
Böôùc 8: Nhaän ñöôïc baùo coù töø ngaân haøng môû L/C, NH phuïc vuï ngöôøi XK
baùo coù cho ngöôøi XK hoaëc thoâng baùo hoái phieáu kyø haïn ñaõ ñöôïc chaáp nhaän thanh
toaùn (hoaëc thoâng baùo söï töø choái thanh toaùn neáu chöùng töø coù baát hôïp leä).
Böôùc 9: Ngöôøi NK kieåm tra boä chöùng töø, neáu thaáy phuø hôïp thì thanh toaùn
ngay hoaëc chaáp nhaän thanh toaùn (chaáp nhaän hoaøn traû laïi tieàn cho Ngaân haøng môû
L/C). Neáu thaáy chöùng töø khoâng phuø hôïp thì coù quyeàn töø choái thanh toaùn.
Trong quy trình nghieäp vuï thanh toaùn baèng phöông thöùc TDCT thöôøng noäi
dung vaø caùc ñieàu khoaûn quy ñònh trong L/C ñeàu phaûi ñöôïc ñoái chieáu vôùi UCP
500 ( töø 01/7/2007 laø UCP 600), noù ñöôïc coi laø cô sôû phaùp lyù ñeå raøng buoäc caùc
beân veà quyeàn lôïi vaø nghóa vuï.
1.2.5. Giôùi thieäu UCP (ICC Uniform Customs and Practice for
Documentary Credits).
1.2.5.1 - Khaùi nieäm: UCP laø quy taéc vaø thöïc haønh thoáng nhaát veà TDCT.
UCP laø vaên baûn ñöôïc söû duïng ñöôïc daãn chieáu, soaïn thaûo cho phöông thöùc thanh
toaùn TDCT.
Naêm 1951, UCP ñöôïc ban haønh laàn ñaàu, qua nhieàu laàn boå sung söûa ñoåi, cho
ñeán nay coù 5 baûn söûa ñoåi vaø ñeán nay vaên baûn aùp duïng laø UCP 500. Ñaây laø caåm
nang lôùn nhaát cho giôùi kinh doanh ngoaïi thöông treân toaøn theá giôùi. Ngoaïi tröø Myõ
vaø Colombia laø hai nöôùc duy nhaát chaáp nhaän UCP laø moät boä phaän cuûa heä thoáng
phaùp luaät cuûa hoï, caùc nöôùc coøn laïi ñeàu nhìn nhaän laø vaên baûn trong heä thoáng
thoâng leä vaø taäp quaùn quoác teá maø khaùch haøng caùc nöôùc muoán trao ñoåi giao dòch
ñeàu phaûi tuaân thuû.
27
Muïc tieâu coát yeáu cuûa UCP laø hoã trôï thöông maïi quoác teá phaùt trieån hôn,
taêng cöôøng tính hieäu quaû cuûa phöông thöùc TDCT.
1.2.5.2 – Giôùi thieäu veà UCP 500 (ICC Uniform Customs and Practice for
Documentary Credits, 1993 revision, Publication No 500):
UCP 500 goàm coù 49 ñieàu khoaûn, chia laøm 7 chöông quy ñònh quyeàn lôïi vaø
nghóa vuï, ñieàu chænh quan heä cuûa caùc beân tham gia vaøo hoaït ñoäng TDCT, quy taéc
kieåm tra chöùng töø vaø caùc quy ñònh khaùc. Trong ñoù nhöõng noäi dung chính laø quy
ñònh:
- Nguyeân taéc chung vaø ñònh nghóa veà TDCT.
- Hình thöùc vaø thoâng baùo thö tín duïng.
- Nghóa vuï vaø traùch nhieäm cuûa ngaân haøng.
- Chöùng töø.
- Nhöõng ñieàu khoaûn khaùc nhö: soá löôïng haøng hoaù vaø soá tieàn, giao haøng
töøng phaàn, ngaøy heát hieäu löïc, caùch boác xeáp haøng, xuaát trình chöùng töø…
- Chuyeån nhöôïng L/C vaø nhöôïng tieàn thu ñöôïc.
Ngoaøi UCP 500 coøn coù moät soá vaên baûn khaùc lieân quan ñeán phöông thöùc
TDCT nhö:
+ ISPB 645: Naêm 2003, ICC cho ra ñôøi aán phaåm ISPB 645 ( International
Standard Banking Practice for The examination of Documents under
Documentary credits) – taäp quaùn ngaân haøng tieâu chuaån quoác teá duøng ñeå kieåm tra
chöùng töø theo TDCT, goàm 200 quy taéc. ISBP laø moät boä phaän ñính keøm cuûa UCP
500 nhaèm ñöa ra nhöõng caùch giaûi thích thoáng nhaát trong vieäc kieåm tra chöùng töø
cho caùc ngaân haøng vaø caùc khaùch haøng tham gia phöông thöùc thanh toaùn TDCT.
+ e UCP 1.0: laø phuï tröông veà xuaát trình chöùng töø ñieän töû, goàm 12 ñieàu
khoaûn, ñöôïc söû duïng ñoàng thôøi cuøng UCP 500, coù hieäu löïc töø 01/4/2002, muïc
ñích nhaèm ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån cuûa thöông maïi ñieän töû ñang dieãn ra maïnh
meõ treân toaøn theá giôùi.
Theo thoáng keâ cuûa UÛy ban thöông maïi ngaân haøng – Phoøng thöông maïi
quoác teá, hieän nay coù 60 -70% caùc L/C thanh toaùn giöõa caùc nöôùc bò töø choái thanh
toaùn, vì chöùng töø khoâng phuø hôïp vôùi L/C vaø UCP 500. Nguyeân nhaân laø do taäp
28
quaùn caùc nöôùc veà vieäc laäp caùc chöùng töø khoâng gioáng nhau vaø UCP 500 ñeà ra
nhöõng yeâu caàu laäp chöùng töø coøn thieáu vaø ñaëc bieät laø coøn chöa roõ raøng.
Vì vaäy, hieän nay UÛy ban thöông maïi ngaân haøng - Phoøng thöông maïi quoác teá
ICC ñaõ soaïn thaûo UCP 600, ñöôïc ICC thoâng qua ngaøy 25/10/2006 vaø seõ chính
thöùc coù hieäu löïc aùp duïng töø ngaøy 01/7/2007, coù theå söû duïng thay theá cho UCP
500.
1.2.6. Giôùi thieäu UCP 600 (ICC Uniform Customs and Practice for
Documentary Credits, 2007 revision, Publication No 600).
UCP 600 goàm coù 39 ñieàu khoaûn. Cô baûn UCP 600 vaãn ñeà caäp ñeán nhöõng
noäi dung trong UCP 500 ñaõ neâu, tuy nhieân coù moät soá ñaëc ñieåm chính khaùc bieät
cuûa UCP 600 so vôùi UCP 500 ñoù laø:
- UCP 600 ñöôïc boá cuïc laïi vôùi 39 ñieàu khoaûn theo xu höôùng phuø hôïp vôùi
keát caáu cuûa caùc vaên baûn phaùp lyù veà taøi chính cuûa caùc quoác gia thaønh vieân ICC.
- Giaûm thieåu truøng laép khoâng caàn thieát vaø maâu thuaãn ngay trong UCP, boå
sung vaø giaûi thích thuaät ngöõ môùi ñeå laøm roõ nhöõng thuaät ngöõ chöa raøng.
- Boå sung caùc quy ñònh phaùp lyù nhö: kieåm tra tính chaân thaät beà ngoaøi cuûa
söûa ñoåi, thôøi haïn hieäu löïc cuûa L/C töø luùc naøo, quy ñònh roõ thôøi gian cho vieäc töø
choái hoaëc chaáp nhaän ( 05 ngaøy laøm vieäc ngaân haøng), quy ñònh môùi veà ñòa chæ
ngöôøi yeâu caàu môû vaø ngaân haøng phaùt haønh ñöôïc pheùp töø choái chöùng töø vaø giao
boä chöùng töø cho ngöôøi yeâu caàu môû L/C khi nhaän ñöôïc chaáp nhaän boä chöùng töø baát
hôïp leä cuûa hoï..
- Ruùt ngaén ñieàu khoaûn vaø löôïc boû nhöõng lôøi vaên röôøm raø.
Ñi cuøng vôùi söï thay ñoåi UCP 600 laø baûn eUCP 600 ( Supplement to UCP
600 for Electronic Presentation Version 1.1 – 2007 ICC) baûn phuï tröông UCP
600 veà vieäc xuaát trình chöùng töø ñieän töû baûn dieãn giaûi soá 1.1, goàm 12 ñieàu khoaûn.
1.3. Xu höôùng phaùt trieån cuûa phöông thöùc TDCT:
Phöông thöùc TDCT hieän vaãn ñöôïc coi laø moät trong nhöõng phöông thöùc
thanh toaùn an toaøn nhaát trong caùc phöông thöùc TTQT hieän nay, ñaëc bieät laø ñoái
vôùi caùc ñoái taùc ôû caùc nöôùc chöa thöïc söï coù ñoä minh baïch cao veà taøi chính, chöa
coù söï raøng buoäc phaùp lyù chaët treõ trong tranh chaáp hôïp ñoàng.
29
Taïi Myõ vaø Chaâu Aâu, phöông thöùc TDCT ñöôïc söû duïng töông ñöông vôùi caùc
phöông thöùc traû tröôùc, nhôø thu, ghi soå.. Tuy nhieân taïi caùc nöôùc Chaâu AÙ, tröø moät
soá nöôùc phaùt trieån nhö Nhaät, Haøn Quoác, Singapore.. coøn laïi caùc nöôùc trong ñoù coù
Vieät Nam thì tính minh baïch veà taøi chính cuûa caùc doanh nghieäp vaø ngaân haøng
ñeàu keùm. Do vaäy vieäc söû duïng phöông thöùc TDCT cuûa caùc nöôùc khaùc treân theá
giôùi ñoái vôùi Chaâu AÙ noùi chung vaø Vieät Nam noùi rieâng vaãn laø chuû yeáu trong thôøi
gian gaàn ñaây vaø trong nhieàu naêm tôùi.
Thöïc tieãn cho thaáy, raát nhieàu doanh nghieäp Vieät Nam khi xuaát nhaäp khaåu
haøng hoaù ra nöôùc ngoaøi neáu khoâng söû duïng phöông thöùc thanh toaùn TDCT thì
khoù ñöôïc ñoái taùc chaáp nhaän. Phía ñoái taùc nöôùc ngoaøi do chöa coù ñoä tin caäy cao
ñoái vôùi caùc doanh nghieäp Vieät Nam do ñoù khi môø L/C hoï khoâng nhöõng choïn
ngaân haøng phaùt haønh, ngaân haøng chieát khaáu coù uy tín ôû Vieät Nam maø coøn ñoøi hoûi
phaûi coù caùc ngaân haøng lôùn treân theá giôùi xaùc nhaän laïi. Tuy vaäy sai soùt, ruûi ro ñaõ
xaûy ra trong nghieäp vuï TTQT theo phöông thöùc TDCT ôû moät soá ngaân haøng Vieät
Nam trong thôøi gian vöøa qua khoâng nhöõng laøm thieät haïi taøi chính cho ngaân haøng,
cho doanh nghieäp maø coøn laøm giaûm uy tín cuûa ngaân haøng Vieät Nam treân theá giôùi.
Kinh nghieäm ñeå thöïc hieän moät caùch hieäu quaû phöông thöùc naøy ôû moät soá
ngaân haøng lôùn nhö Hongkong and Standard Bank Comericial, Citybank vaø
Wachovia Bank laø khi caùc beân coù lieân quan ñeàu naém vöõng hai nguyeân taéc cô baûn
cuûa phöông thöùc TDCT laø tính ñoäc laäp cuûa thö tín duïng vaø tính tuaân thuû chaët cheõ
cuûa chöùng töø xuaát trình thì seõ haïn cheá ñöôïc ruûi ro.
Hieän nay, quaù trình hoäi nhaäp neàn kinh teá theá giôùi cuûa Vieät Nam seõ coù nhieàu
cô hoäi nhöõng cuõng khoâng ít thaùch thöùc buoäc caùc ngaân haøng trong nöôùc phaûi
khoâng ngöøng cuûng coá, hoaøn thieän vaø phaùt trieån, ñaëc bieät laø trong nghieäp vuï thanh
toaùn quoác teá. Do vaäy naém vöõng vaø vaän duïng phöông thöùc TDCT theo ñuùng
nguyeân taéc vaø phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá laø vaán ñeà raát quan troïng ôû caùc ngaân
haøng cuõng nhö caùc doanh nghieäp XNK cuûa Vieät Nam hieän nay.
30
KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1
Phöông thöùc tín duïng chöùng töø laø moät trong nhöõng phöông thöùc thanh toaùn
quoác teá phöùc taïp nhaát, noù lieân quan ñeán nhieàu beân vaø gaén keát chaët treõ traùch
nhieäm cuûa nhöõng beân naøy khi tham gia thöïc hieän, ñaëc bieät laø traùch nhieäm cuûa
caùc ngaân haøng.
Tuy nhieân töø nhöõng lyù luaän cô baûn treân ñaây veà vai troø hoaït ñoäng thanh toaùn
quoác teá, caùc phöông thöùc thanh toaùn vaø veà phöông thöùc tín duïng chöùng töø, cho
thaáy phöông thöùc tín duïng chöùng töø coù nhöõng öu ñieåm maø noù vaãn ñang laø phöông
thöùc thanh toaùn an toaøn nhaát trong caùc phöông thöùc thanh toaùn quoác teá, haøi hoaø
quyeàn lôïi vaø traùch nhieäm ñöôïc caùc beân vaø ñöôïc söû duïng roäng raõi treân toaøn theá
giôùi, trong ñoù coù Vieät Nam.
Ñeå naém baét veà thöïc tieãn aùp duïng phöông thöùc tín duïng chöùng töø vaø vai troø
cuûa caùc ngaân haøng trong phöông thöùc thanh toaùn naøy taïi Vieät Nam hieän nay,
chuùng ta coù theå tìm hieåu töø thöïc traïng nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá taïi caùc ngaân
haøng thöông maïi Vieät Nam vaø cuï theå laø taïi Ngaân haøng noâng nghieäp vaø Phaùt
trieån noâng thoân Vieät Nam – moät trong nhöõng ngaân haøng thöông maïi Nhaø nöôùc coù
maïng löôùi roäng lôùn nhaát, thoâng qua caùc Chi nhaùnh cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam
ñang hoaït ñoäng taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh trong Chöông 2.
31
CHÖÔNG 2:
THÖÏC TRAÏNG VAÄN DUÏNG
PHÖÔNG THÖÙC THANH TOAÙN TÍN DUÏNG CHÖÙNG TÖØ
TAÏI CAÙC CHI NHAÙNH NHNo&PTNT VN TREÂN ÑÒA BAØN TP.HCM
2.1. KHAÙI QUAÙT VEÀ NHNo&PTNT VIEÄT NAM VAØ CAÙC CHI
NHAÙNH TAÏI TP. HOÀ CHÍ MINH:
2.1.1. Söï ra ñôøi vaø quaù trình phaùt trieån cuûa NHNo&PTNT Vieät
Nam vaø caùc Chi nhaùnh taïi Tp. Hoà Chí Minh.
2.1.1.1. NHNo&PTNT Vieät Nam:
NHNo&PTNT Vieät Nam coù teân giao dòch quoác teá laø Vietnam bank for
Agriculture and rural development ( vieát taét laø Agribank), truï sôû chính ñöôïc ñaët
taïi soá 02 phoá Laùng Haï, quaän Ba Ñình, Haø Noäi.
NHNo&PTNT Vieät Nam ñöôïc thaønh laäp töø ngaøy 26/3/1988 theo Nghò ñònh soá
53/HÑBT cuûa Chuû tòch Hoäi ñoàng Boä Tröôûng (nay laø Thuû töôùng Chính phuû), vôùi
nhieäm vuï chuû yeáu laø cho vay vaø thöïc hieän caùc dòch vuï ngaân haøng ñeå phaùt trieån
noâng laâm nghieäp vaø thuûy haûi saûn. Hieän taïi, NHNo&PTNT VN ñöôïc toå chöùc vaø
hoaït ñoäng theo moâ hình Toång coâng ty, laø doanh nghieäp nhaø nöôùc haïng ñaëc bieät,
hoaït ñoäng theo luaät caùc toå chöùc tín duïng vaø chòu söï quaûn lyù tröïc tieáp cuûa NH NN
Vieät Nam.
Töø khi ra ñôøi ñeán nay, NHNo&PTNT VN lieân tuïc giöõ vai troø chuû löïc trong
thò tröôøng taøi chính noâng thoân Vieät nam. Laø ngaân haøng lôùn nhaát Vieät nam caû veà
taøi saûn vaø maïng löôùi hoaït ñoäng, ñeán cuoái naêm 2006, NHNo&PTNT VN coù voán töï
coù gaàn 15.000 tyû ñoàng; vôùi 2.200 chi nhaùnh vaø ñôn vò phuï thuoäc treân toaøn quoác
vôùi 30.000 caùn boä nhaân vieân.
32
Hieän NHNo&PTNT Vieät Nam coù quan heä ngaân haøng ñaïi lyù vôùi 979 ngaân
haøng ñaïi lyù taïi 113 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå, laø thaønh vieân hieäp hoäi tín duïng
noâng nghieäp noâng thoân Chaâu aù Thaùi Bình Döông (APRACA), Hieäp hoäi tín duïng
Noâng nghieäp Quoác teá ( CICA) vaø hieäp hoäi Ngaân haøng Chaâu aù (ABA).
NHNo&PTNT VN coøn laø ngaân haøng haøng ñaàu taïi Vieät nam trong vieäc tieáp nhaän
vaø trieån khai caùc döï aùn nöôùc ngoaøi, ñaëc bieät laø caùc döï aùn cuûa Ngaân haøng Theá
giôùi, Ngaân haøng phaùt trieån Chaâu aù. Beân caïnh ñoù ngaân haøng ñaõ taïo ñöôïc thöông
hieäu qua vieäc taøi trôï giaûi boùng ñaù AGRIBANK CUP, saûn xuaát thöông hieäu vaøng
mieáng "AAA", ñöôïc ngöôøi daân tin duøng trong giao dòch thanh toaùn.
Vôùi vò theá laø NHTM lôùn nhaát ôû Vieät nam, NHNo&PTNT Vieät Nam ñaõ ñaït
ñöôïc nhieàu thaønh töïu ñaùng khích leä, ñoùng goùp vaøo söï nghieäp coâng nghieäp hoaù,
hieän ñaïi hoaù vaø phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc, do vaäy ngaøy 7/5/2003 ngaân haøng
ñaõ ñöôïc Ñaûng vaø Nhaø nöôùc trao taëng danh hieäu Anh huøng lao ñoäng thôøi kyø ñoåi
môùi.
Toân chæ hoaït ñoäng cuûa NHNo&PTNT VN luoân laø: giöõ vöõng laø moät trong
nhöõng NHTM haøng ñaàu cuûa Vieät Nam vaø laø ngaân haøng daãn ñaàu, giöõ vò theá chuû
ñaïo vaø chuû löïc trong lónh vöïc phaùt trieån noâng nghieäp, noâng thoân, phaán ñaáu trôû
thaønh moät taäp ñoaøn taøi chính ngaân haøng ngang taàm khu vöïc, ñaùp öùng caùc yeâu caàu
hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. Vôùi phöông chaâm hoaït ñoäng: "Trung thöïc, kyû cöông,
saùng taïo, chaát löôïng, hieäu quaû".
Trong hoaït ñoäng TTQT vaø kinh doanh ngoaïi teä, NHNo&PTNT Vieät nam
ñaõ vaø ñang coù nhöõng böôùc phaùt trieån nhaát ñònh. Nhöõng naêm tröôùc ñaây laø ngaân
haøng thöôøng xuyeân thieáu huït ngoaïi teä trong thanh toaùn thì ñeán naêm 2005 laø naêm
ñaàu tieân NHNo&PTNT Vieät Nam khoâng nhöõng töï caân ñoái ñöôïc ngoaïi teä maø ñaõ
baùn cho NHNN vaø caùc TCTD khaùc treân thò tröôøng lieân ngaân haøng, ñaït doanh soá
420 trieäu USD. Naêm 2005, NHNo&PTNTVN ñaõ nhaän ñöôïc giaûi thöôûng veà TTQT
vaø quaûn lyù voán do ngaân haøng Wachovia vaø HSBC trao taëng.
33
2.1.1.2. Caùc chi nhaùnh NHNo&PTNT VN taïi Tp.HCM:
Caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT Vieät Nam taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh laø
nhöõng doanh nghieäp nhaø nöôùc hoaït ñoäng tröïc thuoäc NHNo&PTNT VN, ñöôïc
thaønh laäp theo caùc quyeát ñònh cuûa Toång giaùm ñoác NHNo&PTNTVN vaø hieän hoaït
ñoäng theo quyeát ñònh soá 454/QÑ/HÑQT ngaøy 24/12/2004 cuûa Hoäi ñoàng quaûn trò
NHNo&PTNT Vieät Nam.
Caùc Chi nhaùnh coù toå chöùc theo moâ hình Chi nhaùnh caáp 1 do NHNo&PTNT
VN tröïc tieáp quaûn lyù, coøn caùc Chi nhaùnh caáp 2 vaø phoøng giao dòch do caùc Chi
nhaùnh caáp 1 quaûn lyù.
Moät soá Chi nhaùnh lôùn hieän nay laø: Chi nhaùnh Saøi goøn, Chi nhaùnh Tp.HCM,
Chi nhaùnh Maïc Thò Böôûi, Chi nhaùnh Chôï Lôùn vaø caùc Chi nhaùnh thuoäc huyeän
ngoaïi thaønh tröôùc ñaây nhö: Thuû Ñöùc, Bình Chaùnh, Caàn Giôø, Cuû Chi.. ñöôïc thaønh
laäp töø ñaàu nhöõng naêm 1990, coøn laïi haàu heát caùc Chi nhaùnh taïi Tp.HCM môùi ñöôïc
thaønh laäp töø naêm 2000 ñeán nay.
Vôùi maïng löôùi roäng khaép caùc quaän huyeän trong ñòa baøn thaønh phoá, tính ñeán
31/12/2006 taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ coù 106 ñieåm giao dòch, goàm 26 Chi
nhaùnh caáp 1 (khoâng tính caùc chi nhaùnh laø coâng ty cho thueâ taøi chính, nhaø in..), 47
Chi nhaùnh caáp 2, 22 phoøng giao dòch vaø gaàn 1.400 caùn boä. Caùc chi nhaùnh taïi
Tp.HCM thöïc hieän ñöôïc caùc nghieäp vuï nhö sau:
- Huy ñoäng voán ( huy ñoäng tieát kieäm, phaùt haønh chöùng töø coù giaù, tieàn göûi,
tieàn vay, tieáp nhaän döï aùn uûy thaùc ñaàu tö..).
- Kinh doanh ngoaïi teä ( thu ñoåi, mua baùn ngoaïi teä trong nöôùc).
- Thanh toaùn quoác teá ( thanh toaùn theo thoâng leä quoác teá).
- Tín duïng ( cho vay, baûo laõnh, caàm coá, chieát khaàu vaø taùi chieát khaáu chöùng
töø coù giaù baèng ngoaïi teä).
- Caùc dòch vuï khaùc veà ngoaïi teä ( chi traû kieàu hoái, tö vaán, ngaân quyõ…)
34
2.1.2. Quy trình TTQT baèng phöông thöùc TDCT :
2.1.2.1. Vaên baûn quy ñònh cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam veà quy trình nghieäp
vuï baèng phöông thöùc TDCT vaø lieân quan ñang coù hieäu löïc:
- Quyeát ñònh soá 388/QÑ-HÑQT-QHQT ngaøy 05/09/2005 cuûa Chuû tòch Hoäi
ñoàng quaûn trò NHNo&PTNT Vieät Nam veà vieäc ban haønh quy ñònh quaûn lyù, ñieàu
haønh hoaït ñoäng kinh doanh ngoaïi hoái trong heä thoáng NHNo&PTNT VN.
- Quyeát ñònh soá 1998/NHNo-QHQT ngaøy 15/12/2005 cuûa Toång giaùm ñoác
NHNo&PTNT Vieät Nam veà vieäc ban haønh quy ñònh veà quy trình nghieäp vuï
TTQT trong heä thoáng NHNo&PTNT VN.
- Quyeát ñònh soá 2008/QÑ-HÑQT-QHQT ngaøy 16/12/2005 cuûa Toång giaùm
ñoác NHNo&PTNT Vieät Nam veà vieäc ban haønh quy ñònh veà quy trình mua baùn
ngoaïi teä trong heä thoáng NHNo&PTNT VN.
2.1.2.2 Nghieäp vuï thanh toaùn NK theo phöông thöùc TDCT:
Böôùc 1: Môû ñieàu chænh L/C vaø kyù quyõ:
* Khi khaùch haøng coù nhu caàu môû L/C, khaùch haøng ñeán ngaân haøng ñem theo
boä hoà sô, bao goàm:
+ Ñôn yeâu caàu môû L/C. Ñôn naøy coù saün maãu neân khaùch haøng phaûi ñieàn ñaày
ñuû noäi dung in saün trong maãu moät caùch chính xaùc, phuø hôïp vôùi L/C theo yeâu caàu
cuûa mình.
+ Hôïp ñoàng NK.
+ Vaên baûn cho pheùp NK cuûa Boä Thöông maïi hoaëc cô quan chuû quaûn quaûn
lyù chuyeân ngaønh ( ñoái vôùi ngaønh haøng NK coù ñieàu kieän).
+ Giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù kinh doanh vaø giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù maõ soá
XNK, quyeát ñònh boå nhieäm Giaùm ñoác vaø keá toaùn tröôûng, ñieàu leä hoaït ñoäng (ñoái
vôùi khaùch haøng giao dòch laàn ñaàu).
* Ñoái vôùi tu chænh L/C: laø ñôn xin tu chænh vaø vaên baûn lieân quan ñeán vieäc tu
chænh (nhö phuï luïc hôïp ñoàng).
35
Nhaän ñöôïc boä hoà sô, thanh toaùn vieân phaûi kieåm tra noäi dung theo maãu quy
ñònh: kieåm tra tö caùch phaùp nhaân, chöùc naêng kinh doanh, loaïi haøng hoaù NK,
nguoàn voán (voán vay, voán töï coù) vaø khaû naêng thanh toaùn cuûa khaùch haøng ñoái vôùi
L/C yeâu caàu môû, ñeå yeâu caàu kyù quyõ hoaëc xem xeùt ñieàu kieän mieãn/giaûm kyù quyõ
theo quy ñònh.
Sau khi kieåm tra neáu hôïp leä, thanh toaùn vieân laäp hoà sô L/C vaø môû hoaëc
ñieàu chænh L/C ñöôïc thöïc hieän baèng moät trong nhöõng phöông thöùc sau:
Ñieän:
+ Baèng SWIFT theo maãu ñieän MT700, MT701 (môû L/C), MT707 (söûa
L/C).
+ Baèng TELEX: coù maõ khoaù.
Thö: Theo maãu quy ñònh cuûa Ngaân haøng No VN vaø phaûi coù ñaày ñuû chöõ kyù
ñöôïc uûy quyeàn.
Tröôøng hôïp khaùch haøng yeâu caàu môû L/C xaùc nhaän, tröôùc khi môû L/C
ngoaøi vieäc kieåm tra nguoàn voán cuûa L/C, thanh toaùn vieân phaûi kieåm tra ñieàu
khoaûn quy ñònh phí xaùc nhaän.
Böôùc 2: Thanh toaùn vieân chuyeån hoà sô xin môû L/C vaø ñieän ñeå phuï traùch
phoøng kieåm soaùt vaø trình Ban giaùm ñoác pheâ duyeät. Sau ñoù phuï traùch phoøng
chuyeån ñieän, thö ñeán ngaân haøng thoâng baùo theo chæ ñònh trong L/C.
Böôùc 3: Xöû lyù caùc tröôøng hôïp phaùt sinh khi L/C ñöôïc chuyeån ñi:
Trong thôøi haïn hieäu löïc cuûa L/C neáu:
+ Ngaân haøng thoâng baùo yeâu caàu huûy L/C thì thanh toaùn vieân phaûi thoâng
baùo ngay cho ngöôøi mua, ñeà nghò hoï traû lôøi baèng vaên baûn vaø ñieän ngay cho Ngaân
haøng thoâng baùo bieát.
+ Ngöôøi mua yeâu caàu huûy L/C, caên cöù theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng, Ngaân
haøng No VN ñieän baùo cho Ngaân haøng thoâng baùo L/C bieát.
Khi L/C heát haïn hieäu löïc, hoaëc L/C ñöôïc pheùp huûy, phaûi huûy soá dö L/C vaø
hoaøn traû kyù quyõ (neáu coù).
36
Tieáp nhaän, kieåm tra chöùng töø, giao chöùng töø, traû tieàn. Khi nhaän ñöôïc chöùng
töø giao haøng töø Ngaân haøng nöôùc ngoaøi, thanh toaùn vieân kieåm tra chöùng töø tröôùc
khi giao cho khaùch haøng.
* Tröôøng hôïp L/C cho pheùp ñoøi tieàn baèng ñieän.
Khi nhaän ñöôïc ñieän ñoøi tieàn cuûa Ngaân haøng nöôùc ngoaøi xaùc nhaän chöùng töø
phuø hôïp, thanh toaùn vieân kieåm tra söï xaùc nhaän maõ (neáu baèng telex) caùc maãu
ñieän thích hôïp (neáu baèng SWIFT) neáu hôïp leä thanh toaùn vieân thöïc hieän vieäc traû
tieàn theo chæ daãn treân leänh chuyeån tieàn ñoàng thôøi ñieän baùo cho Ngaân haøng ñoøi
tieàn bieát neáu hoï yeâu caàu, tröø phí treân soá tieàn phaûi traû vaø haïch toaùn theo cheá ñoä
keá toaùn hieän haønh. Maëc duø ñaõ traû tieàn theo ñieän ñoøi tieàn nhöng khi nhaän ñöôïc
chöùng töø thanh toaùn vieân phaûi kieåm tra neáu phaùt hieän chöùng töø khoâng phuø hôïp.
Khi nhaän ñöôïc ñieän cuûa Ngaân haøng nöôùc ngoaøi thoâng baùo chöùng töø khoâng
phuø hôïp, thanh toaùn vieân phaûi thoâng baùo ngay cho ngöôøi mua chi tieát nhöõng ñieåm
khoâng phuø hôïp.
+ Neáu ngöôøi mua chaáp nhaän thanh toaùn, thöïc hieän thanh toaùn theo quy ñònh
nhö khi xaùc nhaän chöùng töø ñaõ phuø hôïp.
+ Neáu ngöôøi mua khoâng chaáp nhaän thanh toaùn hoaëc chaáp nhaän thanh toaùn
moät phaàn, phaûi ñieän baùo ngay cho Ngaân haøng ñoøi tieàn bieát.
* Tröôøng hôïp L/C quy ñònh ñoøi tieàn baèng chöùng töø:
Khi nhaän ñöôïc chöùng töø nöôùc ngoaøi xaùc nhaän chöùng töø phuø hôïp, thanh toaùn
vieân kieåm tra chöõ kyù ñöôïc uûy quyeàn, kieåm tra noäi dung cuûa chöùng töø.
+ Neáu phuø hôïp thì thöïc hieän traû tieàn vaø giao chöùng töø cho khaùch haøng.
+ Neáu chöùng töø khoâng phuø hôïp vôùi caùc ñieàu kieän vaø ñieàu khoaûn cuûa L/C
thanh toaùn vieân phaûi baùo ngay cho ngöôøi mua nhöõng ñieåm khoâng phuø hôïp vôùi
L/C. Yeâu caàu hoï trong voøng 3 ngaøy laøm vieäc keå töø ngaøy nhaän ñöôïc thoâng baùo
cuûa Ngaân haøng, phaûi coù yù kieán baèng vaên baûn veà boä chöùng töø ñoù. Ñoàng thôøi phaûi
ñieän baùo cho Ngaân haøng chuyeån chöùng töø nhöõng ñieåm khoâng phuø hôïp.
37
Tröôøng hôïp nhaän ñöôïc chöùng töø cuûa Ngaân haøng nöôùc ngoaøi göûi ñeán nhôø thu
theo L/C do chöùng töø khoâng phuø hôïp, phaûi thoâng baùo cho ngöôøi mua vaø neâu roõ
caùc ñieåm khoâng phuø hôïp... yeâu caàu ngöôøi mua traû lôøi:
+ Neáu chaáp nhaän thanh toaùn thì giao chöùng töø cho khaùch haøng vaø thöïc hieän
vieäc traû tieàn nhö khi chöùng töø ñaõ phuø hôïp.
+ Neáu khoâng chaáp nhaän thanh toaùn hoaëc chaáp nhaän thanh toaùn moät phaàn
phaûi thoâng baùo ngay cho Ngaân haøng chuyeån chöùng töø bieát.
Ñoái vôùi L/C thanh toaùn coù kyø haïn (L/C traû chaäm): sau khi kieåm tra chöùng töø
neáu chöùng töø phuø hôïp vôùi ñieàu kieän, ñieàu khoaûn L/C phaûi laäp ñieän/thö chaáp nhaän
hoái phieáu hoaëc kyù haäu hoái phieáu göûi Ngaân haøng göûi chöùng töø. 3 ngaøy tröôùc khi
ñeán haïn traû tieàn hoái phieáu, phaûi göûi thö nhaéc khaùch haøng thanh toaùn ñuùng haïn.
Vieäc chuyeån tieàn thanh toaùn hoái phieáu phaûi ñuùng haïn treân leänh chuyeån tieàn phaûi
ghi roõ ngaøy giaù trò ñoàng thôøi haïch toaùn theo cheá ñoä hieän haønh.
Neáu ñeán haïn thanh toaùn maø ngöôøi mua khoâng coù khaû naêng thanh toaùn phaûi
kòp thôøi baùo caùo laõnh ñaïo phoøng ñeå coù höôùng xöû lyù. Tröôøng hôïp chöùng töø coù sai
soùt thì phaûi xöû lyù nhö tröôøng hôïp L/C quy ñònh ñoøi tieàn baèng chöùng töø maø chöùng
töø khoâng phuø hôïp.
* Tröôøng hôïp ngöôøi mua yeâu caàu NHNo&PTNT VN phaùt haønh baûo laõnh
nhaän haøng hoaëc kyù haäu vaän ñôn ñeå nhaän haøng nhaäp theo L/C.
Khi ñoù ngöôøi mua phaûi coù yeâu caàu baèng vaên baûn vaø cam keát traû tieàn keå caû
khi chöùng töø khoâng phuø hôïp vaø thu thuû tuïc phí theo bieåu phí hieän haønh cuûa
NHNo&PTNT VN.
2.1.2.3. Quy trình thanh toaùn XK baèng phöông thöùc TDCT:
Trong quy trình thanh toaùn XK baèng phöông thöùc TDCT, NHNo&PTNT
Vieät Nam laø Ngaân haøng thoâng baùo, giöõ vai troø laø ngöôøi thay maët ñôn vò XK
(trong nöôùc) ñoøi tieàn ñôn vò NK ôû nöôùc ngoaøi. Toaøn boä caùc nghieäp vuï naøy do boä
phaän XK ñaûm nhaän vaø nghieäp vuï cô baûn laø:
38
Nhaän L/C töø Ngaân haøng phaùt, thoâng baùo L/C cho ngöôøi höôûng lôïi trong
nöôùc vaø thoâng baùo söûa ñoåi L/C.
Tieáp nhaän, kieåm tra chöùng töø vaø ñoøi tieàn.
Moïi nghieäp vuï tieáp nhaän L/C töø nöôùc ngoaøi ñeán, nhaän tin ñeán vaø truyeàn tin
ñi ñeàu ñöôïc thöïc hieän thoâng qua heä thoáng maïng thoâng tin ñieän töû ñöôïc keát noái
trong heä thoáng Ngaân haøng, chuû yeáu caùc nghieäp vuï nhaän L/C töø nöôùc ngoaøi cuûa
NHNo&PTNT VN ñeàu ñöôïc thöïc hieän thoâng qua heä thoáng truyeàn tin ñieän töû
SWIFT.
Coù theå khaùi quaùt nghieäp vuï thanh toaùn xuaát baèng L/C theo sô ñoà sau :
(2)
(3) (1)
(6) (3)
(1) (6) (4)
(5)
Boä phaän nhaän
chöùng töø
Thanh toaùn vieân
Ngöôøi höôûng lôïi
(trong nöôùc)
Ngaân haøng phaùt haønh L/C
(nöôùc ngoaøi)
Tröôûng/phoù
phoøng thanh toaùn
* Nhaän vaø thoâng baùo L/C, thoâng baùo söûa ñoåi L/C
Böôùc (1): L/C sau khi môû, ñöôïc chuyeån töø Ngaân haøng phaùt haønh sang Ngaân
haøng thoâng baùo (NHNo&PTNT VN), boä phaän nhaän chöùng töø taïi Ngaân haøng laøm
nhieäm vuï tieáp nhaän thoâng qua heä thoáng maïng vi tính. Hieän nay vieäc kieåm tra maõ
ñieän vaø xaùc nhaän chöõ kyù cuûa NH phaùt haønh ñöôïc thöïc hieän thoâng qua Sôû quaûn lyù
vaø kinh doanh ngoaïi teä NHNo&PTNT VN.
Boä phaän nhaän chöùng töø chuyeån L/C cho thanh toaùn vieân.
Böôùc (2): Sau khi kieåm tra thanh toaùn vieân tieán haønh laäp boä hoà sô vaø ghi
vaøo soå theo doõi thanh toaùn, ñöa soá lieäu vaøo maùy tính: nhaäp soá hieäu L/C, ñòa chæ
cuûa ngöôøi traû tieàn, Ngaân haøng môû L/C, soá tieàn... vaø laäp thoâng baùo göûi cho ngöôøi
39
höôûng lôïi keøm L/C goác. Ngaân haøng nhaän ñöôïc thö tín duïng nhö theá naøo thì xaùc
baùo baèng vaên baûn y nhö vaäy.
Ñeå ñaûm baûo ñöôïc tính chaân thaät beà ngoaøi cuûa vieäc xaùc baùo naøy, theo quy
ñònh hieän haønh Ngaân haøng chæ chòu traùch nhieäm chuyeån nguyeân vaên böùc ñieän maø
mình ñaõ nhaän. Trong vaên baûn xaùc baùo cuûa L/C göûi cho ngöôøi höôûng lôïi
NHNo&PTNT VN ñaõ ghi chuù veà vieäc mieãn traùch cuûa mình “Xin vui loøng kieåm
tra kyõ ñieàu khoaûn cuûa L/C , neáu coù gì baát lôïi haõy ñieàu chænh L/C qua ngaân haøng
chuùng toâi”.
Tröôøng hôïp Ngaân haøng phaùt haønh L/C yeâu caàu Ngaân haøng No VN xaùc nhaän
L/C, tuøy vaøo töøng tröôøng hôïp cuï theå trình giaùm ñoác Chi nhaùnh ( hoaëc Toång Giaùm
ñoác neáu vöôït thaåm quyeàn) xem xeùt vieäc xaùc nhaän hoaëc khoâng xaùc nhaän, yeâu caàu
Ngaân haøng môû L/C kyù quyõ hoaëc khoâng kyù quyõ.
Khi laäp thoâng baùo L/C hoaëc söûa ñoåi L/C, thanh toaùn vieân ñoàng thôøi laäp
phieáu thu phí thoâng baùo, phí söûa ñoåi, phí xaùc nhaän (ñoái vôùi L/C xaùc nhaän) theo
bieåu phí dòch vuï hieän haønh cuûa Ngaân haøng No VN.
Tröôøng hôïp NHNo&PTNT VN töø choái thoâng baùo L/C thì phaûi thoâng baùo
ngay cho Ngaân haøng môû L/C bieát.
* Tieáp nhaän, kieåm tra, göûi chöùng töø vaø ñoøi tieàn
Böôùc (3): Sau khi hoaøn taát thuû tuïc giao haøng, ngöôøi XK trong nöôùc döïa vaøo
noäi dung yeâu caàu cuûa L/C vaø hôïp ñoàng thöông maïi laäp moät boä chöùng töø thanh
toaùn vaø gôûi tôùi NHNo&PTNT VN.
Taïi boä phaän nhaän chöùng töø, thanh toaùn vieân tieán haønh kieåm tra chöùng töø
theo nguyeân taéc nhö sau: kieåm tra tính beà ngoaøi ngoaøi cuûa chöùng töø sau ñoù tieán
haønh ñoái chieáu vaø kieåm tra cuï theå chi tieát töøng loaïi chöùng töø xem coù phuø hôïp vôùi
noäi dung vaø caùc ñieàu khoaûn trong L/C, coù söï maâu thuaãn giöõa caùc chöùng töø, hoaëc
coù maâu thuaãn vôùi UCP aùp duïng hay khoâng. Hay noùi caùch khaùch, kieåm tra chöùng
töø treân cô sôû 3 nguyeân taéc chính nhö sau:
+ Tính ñaày ñuû veà maët soá löôïng cuûa chöùng töø.
+ Söï hoaøn thieän veà hình thöùc theo quy ñònh UCP 500 vaø L/C.
+ Tính thoáng nhaát giöõa caùc chöùng töø vôùi nhau.
40
Böôùc (4): Khi kieåm tra chöùng töø thanh toaùn vieân phaûi ghi yù kieán cuûa mình
treân phieáu kieåm tra chöùng töø sau ñoù phaûi laáy yù kieán cuûa tröôûng hoaëc phoù phoøng
tröôùc khi laäp boä hoà sô L/C vaø chöùng töø ñoøi tieàn Ngaân haøng cuûa ngöôøi mua (ngöôøi
NK ôû nöôùc ngoaøi) hoaëc tröôùc khi thoâng baùo cho khaùch haøng veà söï sai soùt vaø söï
khoâng hôïp leä cuûa boä chöùng töø thanh toaùn.
Böôùc (5): Sau khi kieåm tra chöùng töø vaø laäp boä chöùng töø göûi ñi ñoøi tieàn, coù 2
trröôøng hôïp xaûy ra:
Tröôøng hôïp 1: Neáu boä chöùng töø thanh toaùn phuø hôïp vôùi L/C: L/C coù theå cho
pheùp ñoøi tieàn baèng ñieän hoaëc baèng thö. Ñoøi tieàn baèng thö phaûi theo maãu quy
ñònh, ñoøi tieàn baèng ñieän phaûi söû duïng caùc maãu SWIFT thích hôïp hoaëc phaûi coù
khoaù maõ ñieän neáu baèng Telex vaø noäi dung phaûi ghi ñaày ñuû theo maãu.
Tröôøng hôïp 2: Boä chöùng töø thanh toaùn khoâng phuø hôïp vôùi noäi dung L/C.
Ñoái vôùi caùc chöùng töø sai soùt khoâng nghieâm troïng coù theå söûa ñoåi ñöôïc thì
baùo ngay cho khaùch haøng (ngöôøi höôûng lôïi trong nöôùc) bieát ñeå kòp thôøi söûa chöõa.
Nhöõng loãi nhoû thöôøng gaëp nhö: sai loãi chính taû, sai soùt veà soá löôïng chöùng töø...
Chöùng töø xuaát trình khoâng phuø hôïp vôùi L/C maëc duø coù theå söûa chöõa, boå
sung vaø thay theá ñöôïc nhöng khaùch haøng khoâng ñoàng yù vôùi nhöõng yù kieán veà söûa
ñoåi cuûa Ngaân haøng thì thanh toaùn vieân yeâu caàu khaùch haøng phaûi xaùc nhaän vaø coù
kyù baûo löu chòu traùch nhieäm veà nhöõng ñieåm khoâng phuø hôïp ñoù neáu Ngaân haøng
nöôùc ngoaøi töø choái thanh toaùn.
Böôùc (6): Khi nhaän ñöôïc ñieän hoaëc thö baùo coù cuûa Ngaân haøng nöôùc ngoaøi,
thanh toaùn vieân phaûi laäp töùc haïch toaùn vaøo taøi khoaûn khaùch haøng vaø ñoàng thôøi
thanh toaùn vieân laäp giaáy baùo nôï göûi khaùch haøng veà vieäc thu phí thoâng baùo vaø söûa
ñoåi L/C (neáu coù) theo bieåu phí hieän haønh cuûa NHNo&PTNT VN.
2.2. THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG TTQT THEO PHÖÔNG THÖÙC TDCT ÔÛ
CAÙC CHI NHAÙNH NHNo&PTNT VIEÄT NAM TAÏI TP.HCM:
2.2.1. Doanh soá TTQT baèng L/C vaø thò phaàn trong ñòa baøn Tp.HCM cuûa
caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN töø naêm 2001 ñeán naêm 2005:
Ngaân haøng No Vieät Nam ñaõ tham gia vaøo heä thoáng thanh toaùn toaøn caàu
SWIFT, laø thaønh vieân cuûa Hieäp hoäi Ngaân haøng Chaâu AÙ, thaønh vieân uûy ban buoân
41
baùn Vieät - UÙc, thaønh vieân caùc toå chöùc theû quoác teá. Naêm 2004, NHNo&PTNT VN
ñöôïc 02 ngaân haøng nöôùc ngoaøi trao giaûi thöôûng "TTQT vaø quaûn trò voán" do
HSBC trao taëng vaø giaûi thöôûng baïch kim cho "ñoái taùc thöông maïi toát nhaát khu
vöïc Chaâu aù" do Standard Chatered Bank trao taëng. Do ñoù, coù theå noùi raèng vò theá
vaø uy tín cuûa NHNo&PTNT VN ngaøy caøng ñöôïc naâng cao.
Taïi thò tröôøng Tp. Hoà Chí Minh, caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN hieän nay
cuõng thöïc söï laø nhöõng ngaân haøng naêng ñoäng vaø coù nhöõng böôùc tieán khaù vöõng
chaéc so vôùi caùc NHTM khaùc ñaëc bieät laø trong nghieäp vuï huy ñoäng voán vaø cho
vay. Tuy nhieân veà nghieäp vuï TTQT noùi chung vaø phöông thöùc thanh toaùn TDCT
coøn raát haïn cheá so vôùi caùc Ngaân haøng khaùc. Sau ñaây laø soá lieäu hoaït ñoäng veà
doanh soá thanh toaùn baèng L/C xuaát vaø nhaäp cuûa caùc ngaân haøng taïi TP.HCM töø
naêm 2002-2006.
Baûng 2.1: Doanh soá L/C xuaát:
Ñôn vò: quy ñoåi trieäu USD.
Stt Teân caùc NH 2002 2003 2004 2005 2006
I HT NH Nhaø nöôùc 1,326 1,523 1,788 1,982 2,041
1 Chi nhaùnh NHCT 125 145 150 156 166
2 NH Ngoaïi thöông 1,140 1,301 1,483 1,622 1,653
3 Caùc NH ñaàu tö 42 49 56 77 92
4 Caùc CN NHNo&PTNT 19 27 98 127 129
II Heä thoáng NHCP 195 227 273 358 463
III HT NH lieân doanh 28 50 97 111 138
IV HT NH nöôùc ngoaøi 323 678 718 906 1,064
Toång coäng 1,872 2,477 2,876 3,357 3,706
(Nguoàn: Ngaân haøng Nhaø nöôùc Chi nhaùnh Tp.HCM)
42
Ñoà thò 2.1: So saùnh doanh soá L/C xuaát:
0
200
400
600
800
1,000
1,200
1,400
1,600
1,800
2002 2003 2004 2005 2006
DOANH SOÁ L/C XUAÁT
Chi nhaùnh
NHCT
NH Ngoaïi
thöông
Caùc NH ñaàu tö
Caùc CN NHNo
Heä thoáng
NHCP
HT NH Lieân
doanh
HT NH nöôùc
ngoaøi
Baûng 2.2: Thò phaàn L/C xuaát.
Stt Teân caùc NH 2002 2003 2004 2005 2006
I HT NH Nhaø nöôùc 70.8% 61.5% 62.2% 59.0% 55.1%
1 Chi nhaùnh NHCT 6.7% 5.8% 5.2% 4.7% 4.5%
2 NH Ngoaïi thöông 60.9% 52.5% 51.6% 48.3% 44.6%
3 Caùc NH ñaàu tö 2.2% 2.0% 2.0% 2.3% 2.5%
4 Caùc CN NHNo&PTNT 1.0% 1.1% 3.4% 3.8% 3.5%
II Heä thoáng NHCP 10.4% 9.2% 9.5% 10.7% 12.5%
III HT NH lieân doanh 1.5% 2.0% 3.4% 3.3% 3.7%
IV HT NH nöôùc ngoaøi 17.3% 27.4% 25.0% 27.0% 28.7%
Toång coäng 100% 100% 100% 100% 100%
(Nguoàn: Ngaân haøng Nhaø nöôùc Chi nhaùnh Tp.HCM)
43
Ñoà thò 2.2: Veà thò phaàn L/C xuaát trong naêm 2006:
THÒ PHAÀN L/C XUAÁT NAÊM 2006
3.7%
12.5% 3.5% 2.5%
44.6%
4.5%
28.7%
Chi nhaùnh NHCT NH Ngoaïi thöông Caùc NH ñaàu tö
Caùc CN NHNo Heä thoáng NHCP HT NH Lieân doanh
HT NH nöôùc ngoaøi
* Baûng 2.3: Doanh soá L/C nhaäp.
Ñôn vò: quy ñoåi trieäu USD.
Stt Teân caùc NH 2002 2003 2004 2005 2006
I HT NH Nhaø nöôùc 1,383 1,508 1,783 2,300 2,700
1 Chi nhaùnh NHCT 212 218 203 245 294
2 NH Ngoaïi thöông 938 1,015 1,212 1,566 1,779
3 Caùc NH ñaàu tö 145 163 187 267 305
4 Caùc CN NHNo&PTNT 88 112 181 222 322
II Heä thoáng NHCP 749 852 1,025 1,254 1,497
III HT NH lieân doanh 57 70 67 75 78
IV HT NH nöôùc ngoaøi 549 674 972 1,205 1,376
Toång coäng 2,738 3,104 3,847 4,834 5,651
(Nguoàn: Ngaân haøng Nhaø nöôùc Chi nhaùnh Tp.HCM)
44
Ñoà thò 2.3: So saùnh doanh soá L/C nhaäp.
0
200
400
600
800
1,000
1,200
1,400
1,600
1,800
2002 2003 2004 2005 2006
DOANH SOÁ L/C NHAÄP
Chi nhaùnh
NHCT
NH Ngoaïi
thöông
Caùc NH ñaàu tö
Caùc CN NHNo
Heä thoáng
NHCP
HT NH Lieân
doanh
HT NH nöôùc
ngoaøi
Baûng 2.4: Thò phaàn L/C nhaäp:
Stt Teân caùc NH 2002 2003 2004 2005 2006
I HT NH Nhaø nöôùc 50.5% 48.6% 46.4% 47.6% 47.8%
1 Chi nhaùnh NHCT 7.8% 7.0% 5.3% 5.1% 5.2%
2 NH Ngoaïi thöông 34.3% 32.7% 31.5% 32.4% 31.5%
3 Caùc NH ñaàu tö 5.3% 5.3% 4.9% 5.5% 5.4%
4 Caùc CN NHNo&PTNT 3.2% 3.6% 4.7% 4.6% 5.7%
II Heä thoáng NHCP 27.4% 27.5% 26.6% 26.0% 26.5%
III HT NH lieân doanh 2.1% 2.3% 1.7% 1.5% 1.4%
IV HT NH nöôùc ngoaøi 20.1% 21.7% 25.3% 24.9% 24.3%
Toång coäng 100% 100% 100% 100% 100%
(Nguoàn: Ngaân haøng Nhaø nöôùc Chi nhaùnh Tp.HCM)
45
Ñoà thò 2.4: veà thò phaàn L/C nhaäp trong naêm 2006:
THÒ PHAÀN L/C NHAÄP NAÊM 2006
31.5%
5.2%24.3%
1.4%
26.5%
5.7%
5.4%
Chi nhaùnh NHCT NH Ngoaïi thöông Caùc NH ñaàu tö
Caùc CN NHNo Heä thoáng NHCP HT NH Lieân doanh
HT NH nöôùc ngoaøi
Thöïc teá maëc duø maïng löôùi cuûa caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN taïi
Tp.HCM raát roäng, naêm 2006 chieám ñeán 28%/ toång soá ñòa ñieåm hoaït ñoäng cuûa
caùc ngaân haøng treân ñòa baøn ( 82/292 ñòa ñieåm). Nhöng qua baûng soá lieäu treân ta
thaáy doanh soá thanh toaùn L/C qua caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN taïi Tp.HCM
trong 5 naêm (2002-2006) laø töông ñoái thaáp so vôùi caùc NHTM khaùc trong cuøng ñòa
baøn. Nhö vaäy, so saùnh vôùi caùc hoaït ñoäng khaùc laø hoaït ñoäng chính cuûa ngaân haøng
hieän nay nhö hoaït ñoäng tín duïng vaø huy ñoäng voán thì coù theå thaáy ngay laø thò
phaàn cuûa caùc Chi nhaùnh Nho taïi Tp.HCM veà thanh toaùn quoác teá cuõng nhö trong
nghieäp vuï TDCT laø raát thaáp, nhö trong naêm 2006 doanh soá L/C xuaát chæ chieám
3,5% thò phaàn, L/C nhaäp chieám 5,7% thò phaàn.
Tuy nhieân, xeùt veà chieàu höôùng phaùt trieån laø töông ñoái toát vì doanh soá
thöôøng xuyeân gia taêng qua caùc naêm: trong naêm 2003 doanh soá L/C xuaát taêng
27% vaø L/C nhaäp taêng 45% so vôùi naêm 2002, naêm 2004 doanh soá L/C xuaát taêng
61% vaø L/C nhaäp taêng 60%, naêm 2005 doanh soá L/C xuaát taêng 22% vaø L/C nhaäp
taêng 30%, naêm 2006 doanh soá L/C xuaát taêng 45% vaø L/C nhaäp taêng 1%. Ñieàu
naøy cho thaáy söï coá gaéng cuûa caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN taïi Tp.HCM trong
hoaït ñoäng nghieäp vuï naøy.
46
2.2.2. Caùc saûn phaåm chuû yeáu maø caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN thöïc
hieän thanh toaùn baèng phöông thöùc L/C.
Maëc duø laø ngaân haøng chuû yeáu ñöôïc bieát ñeán trong lónh vöïc tín duïng phaùt
trieån noâng nghieäp vaø noâng thoân, nhöng khi ñöôïc ra ñôøi taïi ñòa baøn TP.HCM -
moät thò tröôøng kinh teá soâi ñoäng nhaát caû nöôùc vaø söùc caïnh tranh raát cao, caùc Chi
nhaùnh NHNo&PTNT Vieät nam taïi Tp.HCM ñaõ coù ñöôïc moät soá chính saùch khaùch
haøng ñeå thu huùt vaø giöõ khaùch haøng, caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT Vieät Nam taïi
Tp. HCM ñaõ coù ñöôïc moät soá doanh nghieäp coù doanh soá hoaït ñoäng TTQT lôùn.
Caùc saûn phaåm vaø thò tröôøng chuû yeáu cuûa caùc doanh nghieäp thanh toaùn baèng
phöông thöùc L/C qua caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN taïi Tp.HCM nhö sau:
Thanh toaùn XK:
Baûng 2.5: Saûn phaåm chuû yeáu XK qua caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN
taïi Tp.HCM töø 2004-2006.
Ñôn vò: trieäu USD ( coù quy ñoåi).
Naêm 2004 Naêm 2005 Naêm 2006
Maët haøng D.Soá Ttroïng
(%)
D.Soá Ttroïng
(%)
D.Soá Ttroïng
(%)
Noâng saûn 24.4 25% 30.1 24% 33 26%
Thuyû saûn 19.6 20% 26.5 21% 24.6 19%
Caø pheâ 8.9 9% 15.8 12% 14.5 11%
Goã 5.4 5% 6.9 5% 3 2%
Deät may 12.3 13% 18 14% 19.2 15%
Haøng khaùc 27.7 28% 30 24% 34.7 27%
Toång doanh soá 98.3 100% 127.3 100% 129 100%
( Nguoàn tham khaûo: Sôû quaûn lyù voán vaø kinh doanh ngoaïi teä NHNo&PTNT VN)
Lieân heä vôùi cô caáu maët haøng XK cuûa nöôùc ta hieän nay cho thaáy raèng caùc
maët haøng XK chuû löïc vaãn ñöôïc thöïc hieän thanh toaùn qua caùc Chi nhaùnh baèng
47
phöông thöùc TDCT, tyû troïng veà doanh soá thanh toaùn qua caùc naêm vaãn taêng ñeàu.
Cô caáu maët haøng thanh toaùn XK qua caùc Chi nhaùnh cuõng khoâng coù nhieàu thay
ñoåi, maët haøng noâng saûn vaø thuûy saûn vaãn laø maët haøng chieám tyû troïng lôùn nhaát
trong caùc maët haøng thanh toaùn qua caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT taïi Tp.HCM
(chuû yeáu ñöôïc thöïc hieän ôû caùc chi nhaùnh lôùn nhö Chi nhaùnh Saøi Goøn, Chi nhaùnh
Maïc Thò Böôûi, Chi nhaùnh Tp.HCM).
Caùc soá lieäu toång hôïp treân ñaây cho thaáy vieäc duy trì vaø giöõ ñöôïc caùc khaùch
haøng XK noâng saûn, thuûy saûn vaø deät may laø vaán ñeà caàn heát söùc quan taâm, bôûi leõ
khi caùc khaùch haøng naøy ruùt giao dòch khoûi caùc Chi nhaùnh thì doanh soá thanh toaùn
seõ giaûm suùt ñaùng keå.
Thanh toaùn NK
Baûng 2.7: Saûn phaåm chuû yeáu NK qua caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN
taïi Tp.HCM töø 2004-2006.
Ñôn vò: trieäu USD ( coù quy ñoåi).
Naêm 2004 Naêm 2005 Naêm 2006
Maët haøng D.Soá Ttroïng
(%)
D.Soá Ttroïng
(%)
D.Soá Ttroïng
(%)
Maùy moùc 92,4 51% 118,2 53% 186,5 58%
Gia duïng 37,5 21% 48,3 22% 40,7 13%
Haøng khaùc 51,5 28% 55,1 25% 95,0 29%
Toång doanh soá 181,4 100% 221,6 100% 322,2 100%
( Nguoàn tham khaûo: Sôû quaûn lyù voán vaø kinh doanh ngoaïi teä NHNo&PTNT VN).
Doanh soá thanh toaùn NK moät soá maët haøng chính trong caùc naêm 2004, 2005
vaø 2006 cuûa caùc Chi nhaùnh laø maùy moùc thieát bò chieám ñeán treân 50% doanh soá
NK. Veà thò tröôøng NK chuû yeáu maùy moùc thieát bò laø töø caùc nöôùc Chaâu AÂu ( EU),
coøn ñoà gia duïng chuû yeáu NK töø caùc nöôùc trong khu vöïc Chaâu aù.
48
2.2.3. Nhöõng tình huoáng thöôøng xaåy ra ruûi ro trong phöông thöùc thanh
toaùn baèng TDCT ôû caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN treân ñòa baøn Tp.HCM:
Khaûo saùt ruûi ro trong nghieäp vuï TTQT baèng phöông thöùc TDCT taïi caùc Chi
nhaùnh NHNo&PTNT VN treân ñòa baøn Tp.HCM töø thôøi gian gaàn ñaây cho thaáy
thöôøng taäp trung ôû moät soá tình huoáng sau:
2.2.3.1 Trong phöông thöùc tín duïng NK:
+ Thoâng baùo baát ñoàng khoâng hôïp leä: caùn boä TTQT taïi Chi nhaùnh nhaän
chöùng töø theo thö tín duïng, sau khi kieåm tra thì cho raèng boä chöùng töø coù baát ñoàng
vì moät lyù do naøo ñoù (nhöng khoâng phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa UCP 500) vaø laäp
thoâng baùo göûi ñeán ngaân haøng chieát khaáu. Ngaân haøng chieát khaáu nhaän ñöôïc thoâng
baùo vaø phaûn ñoái lyù do töø choái thanh toaùn boä chöùng töø vaø daãn chieáu ñieàu khoaûn
UCP.
Nhö vaäy vieäc töø choái baát ñoàng khoâng hôïp leä seõ xaûy ra ruûi ro khoâng nhöõng
veà uy tín cuûa ngaân haøng maø coøn veà taøi chính seõ bò thieät haïi neáu ngöôøi xin môû L/C
cuõng khoâng muoán thanh toaùn cho loâ haøng döïa treân lyù do töø choái cuûa ngaân haøng
vaø ngaân haøng chieáu khaáu ñoøi tieàn cuøng vôùi laõi suaát chaäm traû.
Ví duï: baét loãi nhöõng sai soùt veà maët chính taû ( nhö teân Cty, ñòa chæ ..) khoâng
aûnh höôûng ñeán chaát löôïng haøng hoaù, baét loãi chöùng töø baûn goác ( thieáu daáu
Original)..
+ Thoâng baùo baát ñoàng quaù thôøi haïn quy ñònh cuûa UCP 500: caùn boä TTQT
nhaän chöùng töø cuøng vôùi L/C NK nhöng khoâng kieåm tra ngay, ñeå quaù thôøi haïn 7
ngaøy laøm vieäc vì lyù do ñeå queân hoaëc chôø yù kieán cuûa khaùch haøng nhaäp traû lôøi roài
môùi thoâng baùo loãi cho nöôùc ngoaøi. Maëc duø chöùng töø coù loãi baát ñoàng nhöng ngaân
haøng maát quyeàn töø choái vì quaù haïn. Ruûi ro xaûy ra vì veà nguyeân taéc ngaân haøng
phaûi töï thanh toaùn cho ngaân haøng vaø ngöôøi NK luùc naøy hoaøn toaøn coù quyeàn töø
choái nhaän chöùng töø.
49
2.2.3.2 Trong phöông thöùc tín duïng XK:
+ Khoâng phaùt hieän vaø tö vaán cho khaùch haøng veà nhöõng ñieàu khoaûn baát lôïi
cuûa thö tín duïng.
Vôùi vai troø laø ngaân haøng thoâng baùo phaûi thöôøng xuyeân quan taâm nhaéc nhôû
khaùch haøng, kieåm tra noäi dung L/C XK vôùi hôïp ñoàng ngoaïi thöông vaø löu yù
khaùch haøng nhöõng baát lôïi tröôùc khi thöïc hieän giao haøng. Vì L/C coù tính ñoäc laäp
vôùi hôïp ñoàng, cam keát cuûa ngaân haøng phaùt haønh chæ döïa theo L/C, khoâng lieân
quan ñeán hôïp ñoàng ngoaïi thöông. Do ñoù, nhaø XK phaûi ñaûm baûo nhöõng ñieàu
khoaûn cuûa L/C phaûn aùnh trung thöïc traùch nhieäm vaø quyeàn haïn cuûa mình ñaõ thoaû
thuaän trong hôïp ñoàng. Noùi caùch khaùc, noäi dung cuûa L/C phaûi phuø hôïp vôùi hôïp
ñoàng thì nhaø XK môùi coù khaû naêng ñoøi tieàn. Do vaäy neáu khoâng phaùt hieän sôùm ñeå
yeâu caàu tu chænh, maø voäi giao haøng thì ngöôøi NK seõ phaûi chòu ruûi ro vaø ngaân
haøng neáu cho vay cuõng gaùnh chòu ruûi ro.
Ví duï: ngaøy giao haøng quaù sôùm, khaùch haøng khoâng chuaån bò kòp haøng hoaëc
yeâu caàu nhöõng chöùng töø caàn phaûi coù xaùc nhaän cuûa ñaïi dieän beân baùn..
+ Khoâng phaùt hieän baát ñoàng cuûa boä chöùng töø chieát khaáu hoaëc thöông
löôïng:
Khi tieán haøng chieát khaáu hoaëc thöông löôïng boä chöùng töø xuaát trình theo
L/C XK. Caùc Chi nhaùnh seõ gaëp ruûi khi khoâng ñònh ñoaït ñöôïc tình traïng boä chöùng
töø, daãn ñeán quyeát ñònh chieát khaáu boä chöùng töø khoâng hoaøn haûo hoaëc göûi chöùng töø
coù baát hôïp leä nhöng khoâng phaùt hieän ñeå thoâng baùo cho nhaø XK. Ñaây laø tình
huoáng thöïc teá ñaõ xaûy ra vaø gaây ra raát nhieàu ruûi ro cho caùc Chi nhaùnh trong hoaït
ñoäng TTQT. Tuy raèng vieäc chieát khaáu taïi caùc Chi nhaùnh thöôøng laø truy ñoøi,
nhöng vieäc khoâng ñoøi ñöôïc tieàn laø do loãi cuûa ngaân haøng khoâng phaùt hieän ra baát
ñoàng cuûa boä chöùng töø.
Coù theå noùi, vieäc phaùt sinh ruûi ro trong nghieäp vuï TTQT noùi chung vaø trong
phöông thöùc TDCT noùi rieâng coù aûnh höôûng lôùn ñeán uy tín vaø taøi chính cuûa ngaân
haøng. Trong ñieàu kieän kinh teá hoäi nhaäp hieän nay, uy tín cuûa ngaân haøng laø vaán ñeà
50
voâ cuøng quan troïng aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa taát caû caùc maët hoaït ñoäng
ngaân haøng. Ñoái vôùi NHNo&PTNT VN, coøn coù ñaëc thuø do maïng löôùi hoaït ñoäng
roäng, neân neáu chæ moät Chi nhaùnh ñeå xaûy ra ruûi ro, seõ aûnh höôûng daây chuyeàn ñeán
uy tín cuûa caû moät heä thoáng cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam. Vì uy tín laø vaán ñeà
nhaïy caûm, ñöôïc xaây döïng trong moät thôøi gian daøi vaø gaén lieàn vôùi teân tuoåi cuûa
Ngaân haøng khoâng chæ ôû trong nöôùc maø coøn treân thò tröôøng quoác teá. Phaùt trieån
thöông hieäu vaø uy tín ñaõ khoù, nhöng giöõ ñöôïc laïi caøng khoù hôn trong ñieàu kieän
thoâng tin ñaïi chuùng phaùt trieån raát maïnh meõ nhö hieän nay.
Do vaäy, ñoái vôùi caùc Chi nhaùnh taïi tp.HCM - nôi coù doanh soá hoaït ñoäng
TTQT baèng phöông thöùc TDCT chieám ñeán 34% cuûa caû heä thoáng NHNo&PTNT
VN trong caû nöôùc, thì vieäc tìm ra nhöõng haïn cheá vaø khaéc phuïc haïn cheá laø caùch
toát nhaát ñeå haïn cheá ruûi ro.
2.2.4. Ñaùnh giaù chung moät soá keát quaû ñaït ñöôïc trong hoaït ñoäng baèng
phöông thöùc TDCT ôû caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN taïi Tp.HCM:
Maëc duø thôøi gian trieån khai vaø phaùt trieån phöông thöùc TDCT coøn ngaén vaø
kinh nghieäm chöa nhieàu so vôùi caùc NHTM khaùc treân ñòa baøn Tp.HCM (chuû yeáu
töø phaùt trieån maïnh töø naêm 2000 ñeán nay), song soá lieäu treân cho thaáy nhöõng thaønh
quaû nhaát ñònh cho baûn thaân caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN cuõng nhö heä thoáng
NHNo&PTNT VN, cho caùc khaùch haøng vaø caû neàn kinh teá Tp.HCM. Maët tích cöïc
cuûa thöïc hieän nghieäp vuï TDCT taùc ñoäng nhö sau:
2.2.4.1 Ñoái vôùi caùc Chi nhaùnh:
Phaùt trieån hoaït ñoäng thanh toaùn XNK baèng phöông thöùc TDCT ñaõ goùp
phaàn ña daïng hoaù caùc saûn phaåm dòch vuï cuûa ngaân haøng, taêng naêng löïc caïnh tranh
cuûa caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT VN treân thò tröôøng ñòa baøn Tp.HCM. Hoaït
ñoäng naøy taïo theâm nguoàn thu ngoaïi teä vaø phí dòch vuï cho ngaân haøng, trong khi
chi phí cho hoaït ñoäng naøy laø nhoû, möùc ñoä ruûi ro khoâng cao. Taïi moät soá Chi
nhaùnh, tyû leä thu töø hoaït ñoäng TTQT chieám ñeán 7-10% treân toång thu nhaäp roøng,
vaø thu töø thanh toaùn L/C chieám ñeán 70% khoaûn thu. Phaùt trieån hoaït ñoäng naøy laø
51
tieàn ñeà quan troïng taïo ñieàu kieän hoã trôï caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc phaùt trieån
nhö hoaït ñoäng kinh doanh ngoaïi teä, hoaït ñoäng ngaân haøng ñaïi lyù, nhaát laø nghieäp
vuï tín duïng – nghieäp vuï vaãn ñang laø truyeàn thoáng vaø chieám nguoàn thu chuû yeáu
cuûa caùc Chi nhaùnh.
Beân caïnh ñoù thoâng qua phaùt trieån phöông thöùc thanh toaùn TDCT, uy tín cuûa
caùc NHNo&PTNT VN ñaõ ñöôïc naâng cao treân thò tröôøng quoác teá. Nhaän thöùc ñöôïc
lôïi ích cuûa vieäc môû roäng, naâng cao chaát löôïng cuûa nghieäp vuï TDCT neân ôû moät soá
Chi nhaùnh ngay töø khi hoaït ñoäng ñaõ coù moät soá chuyeån bieán tích cöïc trong vieäc
chaáp haønh cô cheá, theå leä vaø ñuùc ruùt ñöôïc kinh nghieäm. Trình ñoä caùn boä ñöôïc
naâng leân raát nhieàu caû veà maët nghieäp vuï, ngoaïi ngöõ, tin hoïc, phong caùch giao
dòch, yù thöùc chaáp haønh phaùp luaät vaø caùc thoâng leä quoác teá, coù khaû naêng xöû lyù caùc
loaïi hình L/C ñoøi hoûi trình ñoä cao nhö L/C döï phoøng, L/C xaùc nhaän, chuyeån
nhöôïng, giaùp löng ... Töø ñoù taêng theâm söï tin töôûng cho khaùch haøng vaø taïo ñöôïc
caùch nhìn khaùc hôn veà heä thoáng NHNo&PTNT Vieät Nam – laø ngaân haøng chæ
chuyeân veà noâng nghieäp, noâng thoân.
Trong nhöõng naêm qua, caùc Chi nhaùnh luoân coá gaéng thöïc hieän ñuùng nhöõng
nghóa vuï maø mình ñaõ cam keát, phuø hôïp vôùi luaät phaùp Vieät Nam vaø thoâng leä quoác
teá. Ngay caû ôû nhöõng thôøi ñieåm khoù khaên veà nguoàn voán ngoaïi teä, caùc Chi nhaùnh
ñaõ noã löïc tìm kieám nguoàn cuøng vôùi söï hoã trôï cuûa NHNo&PTNT VN, vaãn thanh
toaùn cho ngaân haøng nöôùc ngoaøi ñuùng haïn ñeå giöõ uy tín. Chính vì vaäy ñeán nay, soá
löôïng khaùch haøng ñeán vôùi caùc Chi nhaùnh ngaøy caøng taêng.
Thoâng qua phaùt trieån phöông thöùc thanh toaùn TDCT, trình ñoä quaûn lyù, ñieàu
haønh cuõng nhö nghieäp vuï cuûa caùc Chi nhaùnh ñaõ ñöôïc naâng leân. Treân cô sôû nhöõng
baøi hoïc kinh nghieäm trong vieäc quaûn lyù môû L/C traû chaäm, giaûi quyeát tranh chaáp
trong quaù trình thanh toaùn TDCT vôùi nöôùc ngoaøi ... cuûa caû heä thoáng trong ñoù coù
caùc Chi nhaùnh taïi Tp.HCM, NHNo&PTNT Vieät Nam ñaõ ban haønh, boå sung,
chænh söûa cô baûn vaø ñoàng boä caùc cô cheá, quy cheá, quy trình lieân quan ñeán thanh
toaùn L/C XNK.
52
Ñeán nay, caùc Chi nhaùnh töøng böôùc taïo ñöôïc moät ñoäi nguõ caùn boä TTQT coù
nghieäp vuï, xöû lyù toát quy trình thanh toaùn L/C, kieåm tra, phaùt hieän ra caùc sai soùt
cuûa boä chöùng töø, ñaûm baûo quyeàn lôïi cho khaùch haøng, haïn cheá ruûi ro cho ngaân
haøng, laø nhaân toá quan troïng goùp phaàn naâng cao uy tín cuûa caû heä thoáng
NHNo&PTNT Vieät nam.
2.2.4.2 Ñoái vôùi caùc khaùch haøng vaø neàn kinh teá.
Taøi trôï thoâng qua caùc nghieäp vuï L/C, giuùp cho quaù trình thöïc hieän thanh
toaùn cuûa khaùch haøng ñöôïc thoâng suoát, troâi chaûy. Hoaït ñoäng TTQT cuûa caùc Chi
nhaùnh NHNo&PTNT taïi Tp.HCM töøng böôùc tham gia vaø chieám lónh thò tröôøng
phuïc vuï cho caùc hoaït ñoäng kinh doanh XNK, taïi moät quy trình kheùp kín trong caùc
dòch vuï cho khaùch haøng.
Moät soá Chi nhaùnh lôùn nhö Saøi Goøn, Tp.HCM, Maïc thò Böôûi vaø Phuù Giaùo ñaõ
chuù troïng laøm toát coâng taùc tö vaán cho khaùch haøng trong caùc giao dòch mua baùn
quoác teá keå töø khi kyù keát hôïp ñoàng ñeán khi keát thuùc thanh toaùn. Nhieàu khaùch
haøng ñeán vôùi caùc Chi nhaùnh do tin töôûng söï phuïc vuï nhieät tình cuûa ngaân haøng,
nhôø ngaân haøng tö vaán choïn phöông thöùc thanh toaùn thích hôïp.
Hoaït ñoäng taøi trôï thöông maïi quoác teá noùi chung vaø thoâng qua phöông thöùc
thanh toaùn TDCT noùi rieâng cuûa caùc Chi nhaùnh ñang ñöôïc phaùt trieån khoâng
ngöøng, taïo ñieàu kieän gia taêng cho hoaït ñoäng thanh toaùn qua heä thoáng ngaân haøng,
goùp phaàn taêng cöôøng söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa caùc thaønh
phaàn kinh teá. Ngoaøi ra, noù coøn goùp phaàn laøm ña daïng hoaù caùc maët haøng cuûa caùc
doanh nghieäp, taïo ra nhieàu loaïi maët haøng môùi thay theá haøng ngoaïi nhaäp do chính
caùc doanh nghieäp trong nöôùc saûn xuaát, giaùn tieáp taïo coâng aên vieäc laøm cho xaõ hoäi,
goùp phaàn giaûm thaát nghieäp, giaûm gaùnh naëng cho ngaân saùch nhaø nöôùc, giaûm caùc
teä naïn xaõ hoäi.
53
2.3. NHÖÕNG HAÏN CHEÁ TRONG TTQT BAÈNG PHÖÔNG THÖÙC
TDCT TAÏI CAÙC CHI NHAÙNH NHNo&PTNT VN TAÏI TP.HCM VAØ
NGUYEÂN NHAÂN TOÀN TAÏI:
2.3.1. Nhöõng haïn cheá cuûa baûn thaân heä thoáng NHNo&PTNTVN:
2.3.1.1. Hoaït ñoäng tieáp thò, khuyeán maõi thu huùt khaùch haøng trong nghieäp
vuï TTQT coøn yeáu.
Maëc duø ñaõ thöïc hieän ñöôïc haàu heát caùc nghieäp vuï TTQT maø caùc NHTM
khaùc ôû Vieät Nam ñang coù vaø ñaëc bieät coù theá maïnh veà maïng löôùi, nhöng ñeán nay
heä thoáng NHNo&PTNT Vieät nam chöa thöïc söï taïo ñöôïc söï aán töôïng toát veà dòch
vuï TTQT ñeán vôùi moïi thaønh phaàn kinh teá trong nöôùc cuõng nhö nöôùc ngoaøi.
Nguyeân nhaân chuû yeáu laø hoaït ñoäng tieáp thò, khuyeán maõi thu huùt khaùch haøng veà
giao dòch nghieäp vuï TTQT coøn yeáu. Hay noùi caùch khaùc NHNo&PTNT Vieät Nam
chöa xaây döïng ñöôïc thöông hieäu maïnh trong lónh vöïc ngoaïi teä.
Ñoái vôùi haàu heát khaùch haøng hoaït ñoäng kinh doanh XNK hieän nay, nhö moät
thoùi quen trong caùch hieåu, nghó ñeán giao dòch veà ngoaïi teä laø nghó ñeán ngaân haøng
Ngoaïi thöông (Vietcombank), nghó ñeán NHNo&PTNT VN laø nghó ñeán phuïc vuï
noâng nghieäp. Ñieàu naøy xuaát phaùt töø lyù do chính nhö sau:
- Teân goïi ngaân haøng noâng nghieäp thì thöôøng ñöôïc hieåu laø hoaït ñoäng chuû
yeáu trong lónh vöïc phaùt trieån noâng nghieäp.
- Xuaát phaùt töø thöïc teá NHNo&PTNT VN trong thôøi gian qua cuõng thöïc söï laø
ngaân haøng daãn ñaàu trong tyû troïng ñaàu tö tín duïng vaøo noâng nghieäp, noâng thoân.
Laø ngaân haøng ñöôïc chính phuû giao moät soá chöông trình döï aùn mang tính chaát
chính trò cuûa ñaát nöôùc nhö: cho vay döï aùn ñaùnh baét xa bôø, döï aùn mía ñöôøng, cho
vay xoaù ñoùi giaûm ngheøo ( hieän nay ñaõ chuyeån giao sang ngaân haøng chính saùch xaõ
hoäi), cho vay khaéc phuïc thieân tai…
- NHNo&PTNT VN chöa coù chieán löôïc marketing thöïc söï phuø hôïp nhaèm
phaùt trieån hình aûnh moät ngaân haøng ña daïng veà saûn phaåm dòch vuï. Caùc hình thöùc
khuyeán maïi chöa nhieàu vaø cuõng chöa thöôøng xuyeân, beân caïnh ñoù laõi suaát cho
54
vay coøn cao nhöng laõi suaát huy ñoäng laïi thaáp so vôùi caùc ngaân haøng khaùc neân
chöa thu huùt ñöôïc khaùch haøng lôùn veà giao dòch.
2.3.1.2. Trình ñoä coâng ngheä Ngaân haøng coøn thaáp.
NHNo&PTNT VN hieän nay so vôùi caùc ngaân haøng khaùc veà cô sôû haï taàng
coøn khaù laïc haäu. Ñieàu naøy theå hieän ôû vieäc caùc truï sôû hoaït ñoäng cuûa caùc Chi
nhaùnh ôû khaép caû nöôùc cuõng nhö taïi Tp.HCM chöa taïo ñöôïc söï khang trang, taïo
caûm giaùc an toaøn vaø hieän ñaïi cuûa moät ngaân haøng. Rieâng ôû Tp.HCM, tyû troïng caùc
Chi nhaùnh NHNo&PTNT coøn ñi thueâ nhaø laøm truï sôû chieám ñeán 60%.
Beân caïnh ñoù, vieäc laép ñaët vaø öùng duïng caùc maùy moùc thieát bò, ñaëc bieät laø
coâng ngheä thoâng tin trong lónh vöïc hoaït ñoäng Ngaân haøng cuûa NHNo&PTNT VN
chöa ñaày ñuû vaø coøn yeáu keùm.
Hieän taïi, chæ moät soá chi nhaùnh lôùn laø söû duïng chöông trình World Banking,
coøn laïi haàu heát caùc Chi nhaùnh laø söû duïng Chöông trình ngaân haøng baùn leû. Maùy vi
tính chöa ñuû 01 maùy/ caùn boä. Chöa noái maïng toaøn heä thoáng vaø maïng internet ...
Chính vì vaäy vieäc keát noái maïng ñeå khai thaùc thoâng tin cuõng nhö thöïc hieän giao
dòch göûi tieàn moät nôi nhöng ruùt ôû nhieàu nôi ngay trong noäi boä heä thoáng khoâng theå
thöïc hieän ñöôïc.
Veà nghieäp vuï TTQT, cuõng chæ coù moät soá chi nhaùnh lôùn ôû moät soá thaønh phoá
lôùn laø söû duïng IPCAP tröïc tieáp chuyeån ñieän ra nöôùc ngoaøi, coøn laïi caùc Chi nhaùnh
söû duïng ñöôøng SWIFT truyeàn qua mordem ñieän thoaïi vaø gaàn ñaây nhaát vaøo ñaàu
thaùng 9/2006 caùc chi nhaùnh coøn laïi môùi ñöôïc caøi ñaët chöông trình naâng caáp môùi
laø SWIFT noäi boä, qua ñöôøng truyeàn leadline (töï ñoäng theo maïng noäi boä), nhöng
vaãn thoâng qua Sôû quaûn lyù vaø kinh doanh voán kieåm soaùt ñieän.
Beân caïnh ñoù vieäc quaûn lyù trong heä thoáng NHNo&PTNT VN thoâng qua heä
thoáng quaûn lyù giaùm saùt töï ñoäng chöa ñöôïc thöïc hieän, khaû naêng xöû lyù töï ñoäng cuûa
heä thoáng coâng ngheä coøn haïn cheá, ñoâi khi phaûi xöû lyù baèng tay hoaëc qua fax, do
vaäy gaây chaäm treã, gaây thieät haïi cho khaùch haøng vaø baát lôïi veà uy tín cho
NHNo&PTNT VN.
55
Ñaây laø thöïc traïng caàn phaûi sôùm khaéc phuïc vì hieän nay, trong TTQT baèng
L/C, vieäc chuyeån vaên baûn chuû yeáu tieán haønh qua maïng thoâng tin quoác teá. Neáu
coâng ngheä thoâng tin khoâng ñaùp öùng ñöôc, NHNo&PTNT
Các file đính kèm theo tài liệu này:
46789.pdf
