Luận văn Công tác kế toán tổng hợp và giá thành sản phẩm

…………..o0o………….. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: CÔNG TÁC KẾ TOÁN TỔNG HỢP VÀ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM Lêi nãi ®Çu Trong điều kiện nền kinh tế thị trường phát triển như vũ bểo, đất nước đang trên đà phát triển theo con đường công nghiệp hoá - hiện đại hoá thì càng cần nhiều các doanh nghiệp, các công ty. Để quản lý được phải nhờ sự điều hành của Nhà nước và kế toán với tư cách là công cụ quản lý ngày càng được khai thác tối đa sức mạnh và sự uyển chuyển của nó nhằm điều chỉnh vĩ mô và kiểm soát sự vận hành của nền kinh tế trong hiện thực phong phú và đa chiều. Mặt khác, kế toán còn là công cụ không thể thiếu được trong hệ thống các công cụ quản lý vốn, tài sản và mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đồng thời nó là nguồn cung cấp thông tin đáng tin cậy để Nhà nước điều chỉnh vĩ mô nền kinh tế. Giá thành sản phẩm cũng như phạm trù kinh tế khác của sản xuất có vai trò to lớn trong quản lý và sản xuất. Nó là nhân tố tác động trực tiếp đến giá cả hàng hoá, để tiến hành hoạt động kinh doanh có hiệu quả thì không thể không kế hoạch hoá hạch toán mọi chi phí sao cho đạt lợi nhuận cao nhất với chi phí thấp nhất. Vì vậy, hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành đúng đủ, chính xác, kịp thời là nhân tố quan trọng trong quyết định doanh lợi cho công ty. Bước sang một thế kỷ mới - thế kỷ XXI - thế kỷ của nhân loại phát triển của khoa học kỹ thuật đất nước lại càng phải đổi mới và các công trình kiến trúc hạ tầng ngày lại xây dựng nhiều. Công ty Thạch Bàn qua nhiều giai đoạn phát triển để đứng vững được trong nền kinh tế thị trường đầy tính cạnh tranh này. Sản phẩm của Công ty không chỉ được biết đến ở trong nước mà còn ngoài nước. Để Công ty lớn mạnh và phát triển như hiện nay là nhờ có sự thay đổi cơ chế quản lý. Để thâm nhập sản phẩm của mình ra ngoài thị trường với chất lượng tốt, giá thành hạ và đem lại hiệu quả kinh tế cao thì tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm để thực sự trở thành khâu trung tâm và quan trọng cho toàn bộ công tác kế toán ở Công ty. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh còng nh­ hiÓu ®­îc môc ®Ých kinh doanh cña c¸c c«ng ty lµ g× vµ thùc tÕ ë C«ng ty Th¹ch Bµn em ®· m¹nh d¹n ®i t×m hiÓu vÊn ®Ò nµy. §©y lµ yªu cÇu kh¸ch quan vµ cã tÝnh thêi sù cÊp b¸ch vµ ®Æc biÖt cã ý nghÜa khi s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp ®· g¾n chÆt víi c¬ chÕ thÞ tr­êng. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù nhiÖt t×nh chØ b¶o gióp ®ì cña thÇy c« gi¸o vµ phßng Tµi chÝnh - KÕ to¸n cña C«ng ty Th¹ch Bµn ®· gióp em hoµn thµnh b¸o c¸o nµy. Néi dung, kÕt cÊu ®Ò tµi gåm: PhÇn I: C¬ së lý luËn vÒ tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm g¹ch èp l¸t Granit t¹i C«ng ty Th¹ch Bµn. PhÇn III: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm g¹ch èp l¸t Granit t¹i C«ng ty Th¹ch Bµn. PhÇn I C¬ së lý luËn tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt I. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 1. Chi phÝ s¶n xuÊt: 1.1. B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c chi phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cÇn thiÕt mµ doanh nghiÖp bá ra cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã c¸c yÕu tè c¬ b¶n vÒ chi phÝ vµ chi phÝ lao ®éng, chi phÝ vÒ vËt t­ lao ®éng vµ ®èi t­îng lao ®éng. Sù tham gia cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã sù kh¸c nhau vµ nã h×nh thµnh c¸c kho¶n chi phÝ t­¬ng øng. Chi phÝ s¶n xuÊt g¾n liÒn víi sö dông tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng, tiÒn vèn. V× thÕ, qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt thùc chÊt lµ viÖc qu¶n lý, viÖc sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm c¸c lo¹i tµi s¶n, vËt t­... cña doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. MÆt kh¸c, chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së t¹o nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh nªn qu¶n lý chÆt chÏ chi phÝ s¶n xuÊt lµ môc tiªu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh­ vËy, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, nÒn kinh tÕ hµng ho¸ th× biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña nh÷ng hao phÝ lao ®éng vËt ho¸ vµ lao ®éng sèng cÇn thiÕt cña doanh nghiÖp ph¶i chi ra trong mét kú ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt. Néi dung cña nã bao gåm c¸c yÕu tè nh­: chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Do ®ã, viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ph¶i ®­îc tiÕn hµnh trong nh÷ng kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh kh«ng ph©n biÖt s¶n phÈm ®· hoµn thµnh hay ch­a. §Ó qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chÆt chÏ, lµm c¬ së cho viÖc ph©n tÝch qu¸ tr×nh ph¸t sinh chi phÝ s¶n xuÊt h×nh thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm còng nh­ kÕt cÊu tû träng cña chi phÝ s¶n xuÊt, ng­êi ta cÇn tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mét sè tiªu thøc kh¸c nhau. 2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu ®Ó h¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt, phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cã thÓ ®­îc ph©n lo¹i theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau vµ tuú thuéc vµo môc ®Ých yªu cÇu qu¶n lý. Tuy nhiªn, vÒ mÆt h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt th­êng ®­îc ph©n theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau. 2.1. Ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, toµn bé chi phÝ ®­îc chi thµnh 7 yÕu tè chi phÝ sau: - YÕu tè nguyªn liÖu, vËt liÖu - YÕu tè nhiªn liÖu, ®éng lùc - YÕu tè tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng - YÕu tè BHXH, BHYT, KDC§ - YÕu tè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh - YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi - YÕu tè chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. 2.2. Ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó thuËn lîi cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh toµn bé chi phÝ ®­îc ph©n theo kho¶n môc, c¸ch ph©n lo¹i nµy dùa vµo c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi t­îng. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng x­ëng) ë ViÖt Nam bao gåm 3 kho¶n môc chi phÝ: - Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp - Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Ngoµi ra, khi tÝnh chØ tiªu gi¸ thµnh toµn bé (gi¸ thµnh ®Çy ®ñ) th× chØ tiªu gi¸ thµnh cßn bao gåm kho¶n môc chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ b¸n hµng. 2.3. Ph©n lo¹i theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn chi phÝ. Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc chia thµnh chi phÝ s¶n phÈm vµ chi phÝ thêi kú. - Chi phÝ s¶n phÈm: Lµ nh÷ng chi phÝ g¾n liÒn víi c¸c s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra hoÆc ®­îc mua. - Chi phÝ thêi kú: Lµ nh÷ng chi phÝ lµm gi¶m lîi tøc trong mét kú. Nã kh«ng ph¶i lµ mét phÇn gi¸ trÞ s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra hoÆc ®­îc mua nªn ®­îc xem lµ c¸c phÝ tæn cÇn ®­îc khÊu trõ ra tõ lîi tøc cña thêi kú mµ chóng ph¸t sinh (bao gåm chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp). 2.4. Ph©n lo¹i theo quan hÖ cña chi phÝ vµ khèi l­îng c«ng viÖc s¶n phÈm hoµn thµnh. §Ó viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ kiÓm tra chi phÝ thuËn tiÖn ®ång thêi lµm c¨n cø ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc ph©n theo quan hÖ víi khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh. Theo c¸ch nµy chi phÝ ®­îc chia thµnh biÕn phÝ vµ ®Þnh phÝ. - BiÕn phÝ: Lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi vÒ tæng sè, vÒ tû lÖ so víi c«ng viÖc hoµn thµnh (ch¼ng h¹n chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp). Tuy nhiªn, c¸c chi phÝ biÕn ®æi nÕu tÝnh trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm l¹i cã tÝnh cè ®Þnh. - §Þnh phÝ: Lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng ®æi vÒ tæng sè, vÒ tû lÖ so víi c«ng viÖc hoµn thµnh (ch¼ng h¹n chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ thuª mÆt b»ng, ph­¬ng tiÖn kinh doanh...). C¸c chi phÝ nµy nÕu tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i biÕn ®æi nÕu nh­ sè l­îng s¶n phÈm thay ®æi. II. Gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l­îng c«ng t¸c, s¶n phÈm lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh. 1. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch c¨n cø vµo thêi ®iÓm tÝnh vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh, gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®­îc tÝnh tr­íc khi s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ cña kú tr­íc vµ c¸c ®Þnh møc, c¸c dù to¸n chi phÝ cña kú kÕ ho¹ch. - Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm, dÞch vô lµ toµn bé hao phÝ, cña c¸c yÕu tè dïng ®Ó t¹o ra s¶n phÈm, dÞch vô trong ®ã bao gåm qu¶n lý NVLTT, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho s¶n phÈm dÞch vô hoµn thµnh Gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt ®­îc tÝnh: Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dë dang ®Çu kú Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dë dang cuèi kú. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®­îc x©y dùng trªn c¬ së x¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh t¹i thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch th­êng vµo ngµy ®Çu th¸ng, gi¸ thµnh ®Þnh møc cã thÓ thay ®æi do gi¸ thµnh ®Þnh møc lu«n thay ®æi phï hîp víi sù thay ®æi cña c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. - Gi¸ thµnh toµn bé: lµ chi phÝ thùc tÕ cña sè s¶n phÈm, dÞch vô tiªu thô vµ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cña mét sè s¶n phÈm dÞch vô ®ã. C«ng thøc tÝnh: Gi¸ thµnh toµn bé = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm dÞch vô ®· tiªu thô + Chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho s¶n phÈm, dÞch vô ®· tiªu thô + Chi phÝ QLDN ph©n bæ cho s¶n phÈm, dÞch vô ®· tiªu thô 2. ý nghÜa cña chØ tiªu gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi s¶n xuÊt hµng ho¸, ®ã lµ mét ph¹m trï kinh tÕ kh¸ch quan, ®ång thêi cã ®Æc tÝnh chñ quan trong mét giíi h¹n nhÊt ®Þnh. Gi¸ thµnh cßn lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt l­îng toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý kinh tÕ, tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. §Ó xem xÐt viÖc qu¶n lý gi¸ thµnh, ng­êi ta c¨n cø chØ tiªu møc h¹ gi¸ thµnh vµ tû lÖ h¹ gi¸ thµnh. Th«ng qua hai chØ tiªu nµy cã thÓ thÊy ®­îc tr×nh ®é sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn vËt liÖu, kh¶ n¨ng tËn dông c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt vµ møc ®é trang bÞ ¸p dông kü thuËt s¶n xuÊt tiªn tiÕn kÕt qu¶ cña viÖc sö dông hîp lý søc lao ®éng, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ - tµi chÝnh, tr×nh ®é h¹ch to¸n cña doanh nghiÖp. 3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. VÒ thùc chÊt chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh lµ hai mÆt kh¸c nhau cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. TÊt c¶ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh vµ chi phÝ tÝnh tr­íc cã liªn quan ®Õn khèi l­îng s¶n phÈm, lao vô dÞch vô ®· hoµn thµnh trong kú sÏ t¹o nªn chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nãi c¸ch kh¸c, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu toµn bé kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra ë bÊt kÓ kú nµo nh­ng cã liªn quan ®Õn khèi l­îng c«ng viÖc s¶n phÈm ®· hoµn thµnh trong kú. S¬ ®å mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. A B CPSX dë dang ®Çu kú CPSX ph¸t sinh trong kú Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh CPSX dë dang cuèi kú C D Qua s¬ ®å ta thÊy: AC = AB + BD - CD Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = CPSX dë dang ®Çu kú + Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú - Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú Khi gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú b»ng nhau hoÆc c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh«ng cã s¶n phÈm dë dang th× tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm b»ng tæng chi phÝ ph¸t sinh trong kú. 4. ý nghÜa cña c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét h×nh thøc qu¶n lý kinh tÕ cã kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp. Nã ®ßi hái ph¶i dïng ®Õn tiÒn tÖ ®Ó ®o l­êng, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh tÕ, ph¶i bï ®¾p ®­îc nh÷ng chi phÝ bá ra b»ng chÝnh doanh thu cña m×nh trªn c¬ së tiÕt kiÖm vèn vµ ®¶m b¶o cã l·i. H¹ch to¸n kinh tÕ thóc ®Èy tiÕt kiÖm thêi gian lao ®éng, ®¶m b¶o tÝch luü, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc më réng kh«ng ngõng t¸i s¶n xuÊt më réng trªn c¬ së ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn nh»m tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng cao vµ n©ng cao phóc lîi cho ng­êi lao ®éng. 5. NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: - X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. - Tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi t­îng ®· x¸c ®Þnh vµ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ thÝch hîp. - X¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi phÝ vÒ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú. - Thùc hiÖn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kÞp thêi, chÝnh x¸c theo ®óng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh hîp lý. -- Thùc hiÖn ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó cã nh÷ng kiÕn nghÞ ®Ò suÊt cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp ra c¸c quyÕt ®Þnh thÝch hîp tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi ®èi víi sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. III. §èi t­îng, ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, vµo yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh... Bëi thÕ, ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ míi ph¸t sinh chi phÝ nh­ ph©n x­ëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt, giai ®o¹n c«ng nghÖ hoÆc cã thÓ lµ ®èi t­îng chÞu chi phÝ nh­ chi tiÕt, bé phËn s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng... Nh­ vËy, x¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp chi phÝ mµ thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i chi phÝ ph¸t sinh vµ n¬i chÞu chi phÝ. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn, ®Þnh h­íng cho toµn bé c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt sau nµy. Trªn c¬ së x¸c ®Þnh ®óng, thÝch hîp ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt mµ tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu, tæ chøc bé sæ kÕ to¸n phï hîp ®Ó tõ ®ã ph©n c«ng c«ng t¸c râ rµng cho nh©n viªn kÕ to¸n theo dâi viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c cña m×nh theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c nhau tuú theo ®èi t­îng h¹ch to¸n ë tõng doanh nghiÖp. Trong thùc tÕ th­êng ¸p dông mét sè ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ sau: - H¹ch to¸n chi phÝ theo s¶n phÈm - H¹ch to¸n chi phÝ theo chi tiÕt hoÆc bé phËn s¶n phÈm - H¹ch to¸n chi phÝ theo nhãm s¶n phÈm - H¹ch to¸n chi phÝ theo ®¬n ®Æt hµng. 2. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2.1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh: ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ®­îc dùa trªn c¸c c¬ së sau: * §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt: - Víi s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm cuèi cïng. - Víi s¶n xuÊt phøc t¹p, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ b¸n thµnh phÇn ë tõng b­íc chÕ t¹o hay thµnh phÈm ë b­íc chÕ t¹o cuèi cïng. * Lo¹i h×nh s¶n xuÊt: §¬n chiÕc, s¶n xuÊt hµng lo¹t nhá hay s¶n xuÊt hµng lo¹t víi khèi l­îng lín. - Víi s¶n xuÊt ®¬n chiÕc vµ s¶n xuÊt hµng lo¹t nhá, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña tõng ®¬n. - §iÒu kiÖn s¶n xuÊt hµng lo¹t khèi l­îng lín, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ s¶n phÈm cuèi cïng hay b¸n thµnh phÈm ë tõng b­íc chÕ t¹o. * Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. - Víi tr×nh ®é cao, cã thÓ chi tiÕt ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ë c¸c gãc ®é kh¸c nhau. - Víi tr×nh ®é thÊp, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ bÞ h¹n chÕ vµ thu hÑp l¹i. NÕu ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp cïng mét quy tr×nh s¶n xuÊt, cïng mét lo¹i vËt liÖu nh­ng s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ quy vÒ mét lo¹i s¶n phÈm gèc (s¶n phÈm tiªu chuÈn) ®Ó sau ®ã tÝnh ra gi¸ thµnh c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm, b¸n thµnh phÈm, c«ng viÖc hoÆc lao vô nhÊt ®Þnh ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. §¬n vÞ gi¸ thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ph¶i thèng nhÊt vµ phï hîp víi thÞ tr­êng. 2.2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ mét ph­¬ng ph¸p hay hÖ thèng ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông ®Ó tÝnh tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. * Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp (cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p gi¶n ®¬n): Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp thuéc lo¹i h ×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, sè l­îng mÆt hµng Ýt, s¶n xuÊt vµ khèi l­îng lín vµ chu kú s¶n xuÊt ng¾n nh­ c¸c nhµ m¸y ®iÖn, n­íc, c¸c doanh nghiÖp khai th¸c (quÆng, than, gç). Gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc tÝnh Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm Tæng chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú Chªnh lÖch gi¸ trÞ SPDD ®Çu kú so víi cuèi kú Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm = * Ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ: §­îc ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®­îc thùc hiÖn ë nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt, nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¸c bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc giai ®o¹n c«ng nghÖ hay bé phËn s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch céng chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm hay tæng chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c giai ®o¹n, bé phËn s¶n xuÊt t¹o nªn thµnh phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm = Z1 + Z2 + .... + Zn Ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ ®­îc ¸p dông phæ biÕn trong c¸c doanh nghiÖp khai th¸c, dÖt nhuém, c¬ khÝ chÕ t¹o, may mÆc... * Ph­¬ng ph¸p hÖ sè: Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cïng sö dông mét thø nguyªn liÖu vµ mét l­îng lao ®éng nh­ng ®ång thêi thu ®­îc nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau vµ chi phÝ kh«ng tËp hîp riªng cho tõng lo¹i s¶n phÈm mµ ph¶i tËp trung cho c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, tr­íc hÕt kÕ to¸n c¨n cø vµo hÖ sè quy ®æi ®Ó quy c¸c lo¹i s¶n phÈm vÒ s¶n phÈm gèc, råi tõ ®ã ®­a vµo tæng chi phÝ liªn quan ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· ®­îc tËp hîp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gèc vµ gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm gèc = Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm gèc HÖ sè quy ®æi tõng lo¹i s¶n phÈm Trong ®ã: Sè l­îng s¶n phÈm quy ®æi = Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña c¸c lo¹i s¶n phÈm = Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú + Tæng chi phÝ ph¸t sinh trong kú - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú * Ph­¬ng ph¸p tû lÖ: §­îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm cã quy c¸ch, phÈm chÊt kh¸c nhau nh­ may mÆc, dÖt kim, ®ãng giÇy, c¬ khÝ chÕ t¹o (dông cô, phô tïng...). §Ó gi¶m bít khèi l­îng h¹ch to¸n, kÕ to¸n th­êng tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i. C¨n cø vµo tû lÖ chi phÝ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ víi chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch (hoÆc ®Þnh møc), kÕ to¸n sÏ tÝnh ra tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i. Gi¸ thµnh thùc tÕ ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch (hoÆc ®Þnh møc) ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i Tû lÖ chi phÝ Trong ®ã: Tû lÖ chi phÝ = x 100 Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ tõng lo¹i s¶n phÈm Gi¸ thµnh thùc tÕ ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i Sè l­îng s¶n phÈm tõng lo¹i * Ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ s¶n phÈm phô: §èi víi c¸c doanh nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, bªn c¹nh c¸c s¶n phÈm chÝnh cßn cã thÓ thu ®­îc c¸c s¶n phÈm phô (c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn ®­êng, r­îu, bia...) ®Ó tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm chÝnh, kÕ to¸n ph¶i lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô ra khái tæng chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ trÞ s¶n phÈm phô cã thÓ x¸c ®Þnh theo nhiÒu ph­¬ng ph¸p nh­ gi¸ cã thÓ sö dông ®­îc, gi¸ ­íc tÝnh, gi¸ kÕ ho¹ch, gi¸ nguyªn liÖu ban ®Çu... Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh Gi¸ trÞ s¶n phÈm chÝnh dë dang ®Çu kú Tæng chi phÝ ph¸t sinh trong kú Gi¸ trÞ s¶n phÈm phô thu håi Gi¸ trÞ s¶n phÈm chÝnh dë dang cuèi kú. * Ph­¬ng ph¸p liªn hîp: Lµ ph­¬ng ph¸p ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp cã tæ chøc s¶n xuÊt, tÝnh chÊt quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt s¶n phÈm lµm ra ®ßi hái viÖc tÝnh gi¸ thµnh ph¶i kÕt hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau nh­ doanh nghiÖp s¶n xuÊt ho¸ chÊt, dÖt kim, ®ãng giÇy, may mÆc... Trªn thùc tÕ, kÕ to¸n cã thÓ kÕt hîp ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp víi tæng céng chi phÝ, tæng céng chi phÝ víi tû lÖ, hÖ sè víi lo¹i trõ s¶n phÈm phô. .. * Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc TÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc theo ph­¬ng ¸n h¹ch to¸n cã b¸n thµnh phÈm: Ph­¬ng ¸n h¹ch to¸n nµy th­êng ®­îc ¸p dông ë c¸c doanh nghiÖp cã yªu cÇu h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé cao hoÆc b¸n thµnh phÈm ra ngoµi. §Æc ®iÓm cña ph­¬ng ¸n h¹ch to¸n nµy lµ khi tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ, gi¸ trÞ b¸n thµnh phÈm cña c¸c b­íc tr­íc chuyÓn sang b­íc sau ®­îc tÝnh theo gi¸ thµnh thùc tÕ vµ ®­îc ph¶n ¸nh theo tõng kho¶n môc chi phÝ gäi lµ kÕt chuyÓn tuÇn tù. Tr×nh tù tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ¸n nµy cã thÓ ph¶n ¸nh qua s¬ ®å sau: + Cã tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm S¬ ®å + Ph­¬ng ¸n kh«ng cã b¸n thµnh phÈm Theo ph­¬ng ¸n nµy, kÕ to¸n kh«ng cÇn tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm trong tõng giai ®o¹n mµ chØ tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm hoµn thµnh b»ng c¸ch tæng céng chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ c¸c chi phÝ chÕ biÕn kh¸c trong giai ®o¹n c«ng nghÖ. Cã thÓ ph¶n ¸nh ph­¬ng ¸n nµy qua s¬ ®å sau: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh cho thµnh phÈm Chi phÝ b­íc 1 tÝnh cho thµnh phÈm Chi phÝ b­íc 2 tÝnh cho thµnh phÈm Chi phÝ b­íc... tÝnh cho thµnh phÈm Chi phÝ b­íc n tÝnh cho thµnh phÈm 4. C¸c h×nh thøc sæ s¸ch: Víi mçi doanh nghiÖp th× cã mét h×nh thøc tæ chøc sæ kÕ to¸n riªng phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ë ViÖt Nam hiÖn nay ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp 1 trong 4 h×nh thøc sæ kÕ to¸n sau: * H×nh thøc NhËt ký chung: §Æc tr­ng c¬ b¶n cña h×nh thøc nµy lµ theo tr×nh tù thêi gian ph¸t sinh vµ ®Þnh kho¶n kÕ to¸n cña nghiÖp vô ®ã. Sau ®ã lÊy sè liÖu tõ NhËt ký chung ®Ó ghi vµo sæ c¸i theo tõng nghiÖp vô ph¸t sinh. H×nh thøc nµy gåm c¸c lo¹i sæ kÕ to¸n chñ yÕu sau: - Sæ NhËt ký chung - Sæ C¸i - C¸c sæ, ThÎ kÕ to¸n chi tiÕt. * H×nh thøc NhËt ký - Sæ c¸i: Theo h×nh thøc nµy c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®­îc kÕt hîp ghi chÐp theo tr×nh tù thêi gian vµ theo néi dung kinh tÕ trªn c¬ së NhËt ký - Sæ c¸i. C¨n cø ®Ó ghi NhËt ký - Sæ c¸i lµ chøng tõ gèc hay b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc. H×nh thøc nµy gåm c¸c lo¹i sæ kÕ to¸n sau: Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm - Sæ NhËt ký - Sæ c¸i - C¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt. * H×nh thøc chøng tõ - ghi sæ: Lµ h×nh thøc sæ kÕ to¸n tæng hîp gi÷a ghi sæ theo thêi gian trªn sæ §¨ng ký chøng tõ Ghi sæ. - Chøng tõ ghi sæ ®­îc ®¸nh sè hiÖu liªn tôc trong tõng th¸ng hoÆc c¶ n¨m (theo sè thø tù trong sæ §¨ng ký chøng tõ ghi sæ), vµ cã chøng tõ gèc ®Ýnh kÌm ph¶i ®­îc kÕ to¸n tr­ëng duyÖt tr­íc khi ghi sæ kÕ to¸n. Bao gåm: - Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ - Sæ c¸i - C¸c sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt. * H×nh thøc NhËt ký - Chøng tõ: lµ h×nh thøc tæ chøc sæ kÕ to¸n chung ®Ó tËp hîp vµ hÖ thèng ho¸ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo bªn Cã cña c¸c tµi kho¶n kÕt hîp víi viÖc ph©n tÝch c¸c nghiÖp vô theo bªn Nî cña c¸c tµi kho¶n ®èi øng. H×nh thøc nµy bao gåm: - NhËt ký chøng tõ - B¶ng kª (sè 4, 5, 6 vµ NhËt ký chøng tõ sè 07) - Sæ c¸i - Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt. 3. Ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ 3.1. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. a. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu... ®­îc xuÊt dïng trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm. §èi víi nh÷ng vËt liÖu khi xuÊt dïng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt (ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt hoÆc s¶n phÈm, lo¹i s¶n phÈm lao vô...) th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®èi t­îng ®ã. Tiªu thøc ph©n bæ th­êng ®­îc sö dông lµ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao, theo hÖ sè, heo träng l­îng, sè l­îng s¶n phÈm... Chi phÝ vËt liÖu ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng Tæng chi phÝ vËt liÖu ph©n bæ Tû lÖ (hay hÖ sè ph©n bæ) Tû lÖ (hay hÖ sè ph©n bæ) = * Tµi kho¶n sö dông: §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông TK 621 - Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiªu theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ (ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt). Bªn Nî: Gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. Bªn cã: - Gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp kho hay chuyÓn kú sau. - KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp vµo TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. TK 621 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. * Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n - XuÊt kho nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu sö dông trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. Nî TK 621 (chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng) Cã TK 152 (chi tiÕt vËt liÖu): gi¸ trÞ thùc tÕ xuÊt dïng theo tõng lo¹i. - Tr­êng hîp niªn vËt liÖu vÒ kh«ng nhËp kho mµ xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. C¨n cø vµo gi¸ thùc tÕ xuÊt dïng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 621 Nî TK 133: ThuÕ VAT ®­îc khÊu trõ Cã TK 331, 111, 112: VËt liÖu mua ngoµi Cã TK 411: VËt liÖu nhËn cÊp ph¸t, nhËn liªn doanh Cã TK 154: VËt liÖu tù s¶n xuÊt hay thuª ngoµi, gia c«ng Cã TK kh¸c (311, 336, 338): VËt liÖu vay, m­în. - Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho hay chuyÓn kú sau: Nî TK 152 Cã TK 621 - Gi¸ trÞ vËt liÖu cßn l¹i kú tr­íc nhËp l¹i kho mµ ®Ó l¹i bé phËn sö dông sÏ ®­îc kÕ to¸n ghi vµo ®Çu kú sau b»ng bót to¸n: Nî TK 621 Cã TK 152 - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh: Nî TK 621 Cã TK 152 - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh: Nî TK 154 Cã TK 621 2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (CNCTT) Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n thï lao lao ®éng ph¶i tr¶ (gåm tiÒn l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng) cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô. Ngoµi ra, CPNCTT cßn bao gåm c¸c kho¶n ®ãng gãp cho c¸c quü b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn do ng­êi sö dông lao ®éng chÞu vµ tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh víi sè tiÒn l­¬ng ph¸t sinh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. * Tµi kho¶n sö dông: §Ó theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, thùc hiÖn lao vô dÞch vô theo tõng ®èi t­îng. Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh TK 622 - cuèi kú kh«ng cã sè d­ * Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n - TÝnh ra tæng sè tiÒn c«ng, tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho c«ng nh©n s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô trong kú. Nî TK 622 Cã TK 334 S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn - TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh (phÇn tÝnh vµo chi phÝ 19%0 Nî TK 622 Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) - Víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt mang tÝnh chÊt thêi vô, phÇn tiÒn l­¬ng tÝnh vµo chi phÝ vµ c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng tÝnh tr­íc cña c«ng nh©n s¶n xuÊt (ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch) Nî TK 622 Cã TK 335 - Cuèi kú, kÕt chuyÓn CPNCTT vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ: Nî TK 154 Cã TK 622 3. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm sau CPNVLTT vµ CPNCTT. §©y lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt theo tõng ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt dÞch vô. Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. Bªn Cã: C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt - KÕt chuyÓn (hoÆc ph©n bæ) chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo chi phÝ s¶n phÈm hay lao vô, dÞch vô. TK 627 cuèi kú kh«ng cã sè d­ vµ ®­îc chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n tuú thuéc vµo yÕu tè chi phÝ sau: 6271 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng 6272 - Chi phÝ vËt liÖu 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§ 6277 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 6278 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. * Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: - TÝnh ra tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n x­ëng Nî TK 627 (6271) Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) - Chi phÝ vËt liÖu dïng chung ph©n x­ëng Nî TK 627 (6272) Cã TK 152 - Chi phÝ c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt dïng cho c¸c bé phËn, ph©n x­ëng Nî TK 627 (6273) Cã TK 153 - TrÝch khÊu hao TSC§ cña ph©n x­ëng Nî TK 627 (6274) Cã TK 214 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi (®iÖn, n­íc, ®iÖn tho¹i, söa ch÷a nhá...) Nî TK 627 (6277) Nî TK 133: ThuÕ VAT ®­îc khÊu trõ Cã TK 111, 112, 331: Gi¸ trÞ mua ngoµi - C¸c chi phÝ ph¶i tr¶ (trÝch tr­íc) kh¸c tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú (chi phÝ söa ch÷a TSC§, chi phÝ ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch...), gi¸ trÞ c«ng cô nhá Nî TK 627 Cã TK 335: Chi tiÕt chi phÝ ph¶i tr¶ Cã TK 142: Chi tiÕt chi phÝ tr¶ tr­íc - C¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c (tiÕp t©n, héi nghÞ...) Nî TK 627 (6278) Cã TK lq (111, 112) - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung Nî TK lq (111, 112) Cã TK 627 - Cuèi kú, tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tiªu thøc phï hîp cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ. Nî TK 154 Cã TK 627 * Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung Do chi phÝ s¶n xuÊt chung cã liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô trong ph©n x­ëng nªn cÇn thiÕt ph¶i ph©n bæ kho¶n chi phÝ nµy cho tõng ®èi t­îng (s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô) theo tiªu thøc phï hîp. Trong thùc tÕ, c¸c tiªu thøc ®­îc sö dông phæ biÕn ®Ó ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung nh­ ph©n bæ theo ®Þnh møc, theo tiÒn l­¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt. C«ng thøc ph©n bæ Møc chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng = x Tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung cÇn ph©n bæ 4. Tæng chi phÝ s¶n xuÊt, kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang 4.1. Tæng chi phÝ s¶n xuÊt * Tµi kho¶n sö dông ViÖc tæng hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm ®­îc tiÕn hµnh trªn tµi kho¶n 154 - "Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang". Tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt theo tõng ngµnh s¶n xuÊt, tõng n¬i ph¸t sinh chi phÝ hay lo¹i s¶n phÈm, lo¹i lao vô, dÞch vô... cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh, s¶n xuÊt kinh doanh phô (kÓ c¶ thuª ngoµi gia c«ng chÕ iÕn). Néi dung ph¶n ¸nh cña TK 154 nh­ sau: Bªn Nî: TËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú (chi phÝ NVLTT, chi phÝ NCTT, chi phÝ s¶n xuÊt chung). Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ (hay chi phÝ thùc tª) cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh. D­ Nî: Chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô dë dang ch­a hoµn thµnh. * Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n - Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng, ph©n x­ëng, s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) Nî TK 154 Cã TK 621 - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (chi tiÕt theo ®èi t­îng) Nî TK 154 Cã TK 622 - Ph©n bæ (hoÆc kÕt chuyÓn) chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô (chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng) Nî TK 154 Cã TK 627 §ång thêi ph¶n ¸nh c¸c bót to¸n ghi gi¶m chi phÝ - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt (vËt t­, s¶n phÈm thiÕu hôt trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt, s¶n phÈm háng trªn d©y chuyÒn kh«ng söa ch÷a ®­îc), vËt t­ xuÊt dïng kh«ng hÕt, phÕ liÖu thu håi...) Nî TK lq (152, 138, 334, 111, 112, 154...) Cã TK 154 (chi tiÕt ®èi t­îng) - Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm lao vô, dÞch vô hoµn thµnh Nî TK 155: NhËp kho thµnh phÈm Nî TK 157: Göi b¸n kh«ng qua kho Nî TK 632: B¸n trùc tiÕp kh«ng qua kho Nî TK 152, 153 Cã TK 154 4.2. KiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm ch­a kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm, doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang t¹i c¸c bé phËn, ph©n x­ëng hoÆc d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Tuú theo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt cña s¶n phÈm, doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang sau: - §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang dùa theo chi phÝ kÕ ho¹ch hoÆc ®Þnh møc. C¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh vµ chi phÝ ®Þnh møc (hoÆc kÕ ho¹ch) cho tõng kh©u c«ng viÖc ®Ó x¸c ®Þnh s¶n phÈm dë dang cuèi kú lµ bao nhiªu. Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ®­îc ¸p dông víi b¸n thµnh phÈm. - Ph­¬ng ph¸p ­íc tÝnh theo s¶n l­îng t­¬ng ®­¬ng: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, ng­êi ta c¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë ®Ó ­íc tÝnh nã ®¹t bao nhiªu % so víi s¶n phÈm hoµn thµnh. §Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc ®¸nh gi¸, ph­¬ng ph¸p nµy chØ nªn ¸p dông ®Ó tÝnh c¸c chi phÝ chÕ biÕn, cßn c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ph¶i x¸c ®Þnh theo sè thùc tÕ ®· dïng. - Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo 50% theo chi phÝ chÕ biÕn. Th­êng ®­îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng lo¹i s¶n phÈm mµ chi phÝ chÕ biÕn chiÕm tû träng thÊp trong tæng chi phÝ: Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang Gi¸ trÞ NVL chÝnh n»m trong SPDD (theo ®Þnh møc) 50% chi phÝ chÕ biÕn so víi thµnh phÈm Ph­¬ng ph¸p tÝnh theo chi phÝ vËt liÖu chÝnh tiªu hao n»m trong s¶n phÈm dë dang. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang chØ bao gåm gi¸ trÞ vËt liÖu chÝnh tiªu hao n»m trong s¶n phÈm dë cßn chi phÝ chÕ biÕn n»m hÕt trong thµnh phÈm hoµn thµnh trong kú. Ph­¬ng ph¸p tÝnh theo chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp hay chi phÝ trùc tiÕp. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang chØ bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (nguyªn vËt liÖu vµ nh©n c«ng trùc tiÕp) mµ kh«ng tÝnh ®Õn c¸c chi phÝ kh¸c. 5. C¸c h×nh thøc sæ s¸ch PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm g¹ch èp l¸t Grant t¹i C«ng ty Th¹ch Bµn §Æc ®iÓm ho¹t ®éng chung cña C«ng ty Tªn gäi: C«ng ty Th¹ch Bµn Ngµy thµnh lËp: 15/02/1959 Trô së: X· Th¹ch Bµn - Gia l©m - Hµ Néi H×nh thøc së h÷u: Doanh nghiÖp Nhµ n­íc H×nh thøc ho¹t ®éng: H¹ch to¸n ®éc lËp LÜnh vùc kinh doanh: S¶n xuÊt kinh doanh, vËt liÖu x©y dùng vµ x©y l¾p Tæng sè c«ng nh©n viªn (2000): 400 ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông t¹i doanh nghiÖp Niªn ®é kÕ to¸n: tõ 01/01/2000 - 31/12/2000 §¬n vÞ sö dông tiÒn tÖ trong ghi chÐp kÕ to¸n: ®ång ViÖt Nam. H×nh thøc sæ kÕ to¸n ¸p dông: NhËt ký chung. I. §Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt vµ tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i C«ng ty Th¹ch Bµn cã ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c hÖ thèng chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1. T×m hiÓu sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty Th¹ch Bµn C«ng ty Th¹ch Bµn lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh h¹ch to¸n ®éc lËp, tiÒn th©n lµ "C«ng tr­êng g¹ch Th¹ch Bµn" thuéc "C«ng ty s¶n xuÊt vËt liÖu kiÕn tróc Hµ Néi" ®­îc UBHC thµnh phè Hµ Néi ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp vµo ngµy 15/02/1959, ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 498/BKT ngµy 05/6/1969 cña Bé KiÕn tróc vµ sau ®ã lµ quyÕt ®Þnh sè 100A/BXD - TCL§ ngµy 24/3/1993 cña Bé X©y dùng, lµ ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng C«ng ty Thuû tinh vµ Gèm x©y dùng. Sau h¬n 40 n¨m ho¹t ®éng C«ng ty ®· ph¸t triÓn qua c¸c giai ®o¹n: 1. Nh÷ng ngµy ®Çu thµnh lËp: tõ th¸ng 2 n¨m 1959 ®Õn th¸ng 7 n¨m 1964, trong nÒn kinh tÕ tËp trung, víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch ngãi ®Êt sÐt nung lµ t¹o h×nh thñ c«ng, ph¬i c¸ng che phªn nøa - nung ®èt lß ®øng 3-4 v¹n viªn/mÎ vµ s¶n l­îng toµn xÝ nghiÖp chØ ®¹t 3-4 sau t¨ng lªn 8 -9 triÖu viªn/n¨m. 2. Tr­ëng thµnh qua thêi kú chèng Mü: Tõ th¸ng 8 n¨m 1968 ®Õn cuèi n¨m 1985 trong nÒn kinh tÕ tËp trung, víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch ngãi ®Êt sÐt nung lµ hÖ m¸y gia c«ng chÕ t¹o h×nh FG5, hÖ m¸y cã hót ch©n kh«ng TiÖp Kh¾c - sÊy tunel kiÓu cò 10 hÇm - nung ®èt lß ®øng c¶i tiÕn 8-10 v¹n viªn/mÎ vµ s¶n l­îng toµn xÝ nghiÖp t¨ng tõ 14 ®Õn 23 triÖu viªn/n¨m. V÷ng vµng tr­íc thö th¸ch cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng: tõ ®Çu n¨m 1985 ®Õn th¸ng 3 n¨m 1991, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch ngãi ®Êt sÐt nung lµ hÖ m¸y gia c«ng chÕ biÕn t¹o h×nh FG5, hÖ m¸y cã hót ch©n kh«ng Bungari - sÊy tunel kiÓu cò 10 hÇm - nung ®èt lß ®øng c¶i tiÕn 8-10 v¹n viªn/mÎ vµ s¶n l­îng toµn xÝ nghiÖp ®¹t 14-16 triÖu viªn/n¨m. 4. §Çu t­ vµ ph¸t triÓn (tõ th¸ng 4 n¨m 1991 ®Õn th¸ng 12 n¨m 1994): Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch ngãi ®Êt sÐt nung lµ bé m¸y gia c«ng chÕ biÕn t¹o h×nh cã hót ch©n kh«ng Bungari - sÊy tunel kiÓu cò - nung ®èt lß tunel c«ng suÊt 20-25 triÖu viªn/n¨m, xÝ nghiÖp ®· t¨ng s¶n l­îng tõ 25 lªn 30 triÖu viªn/n¨m. Th¸ng 4/1993, Bé tr­ëng Bé x©y dùng quyÕt ®Þnh t¸ch xÝ nghiÖp g¹ch ngãi Th¹ch Bµn ra khái liªn hîp c¸c xÝ nghiÖp g¹ch ngãi sµnh sø thµnh ®¬n vÞ trùc thuéc Bé. Ngµy 20 th¸ng 7 n¨m 1994, ®Ó phï hîp víi nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Bé tr­ëng Bé x©y dùng ra quyÕt ®Þnh sè 480/BXD - TCL§ ®æi tªn xÝ nghiÖp g¹ch ngãi Th¹ch Bµn thµnh C«ng ty Th¹ch Bµn. Trong thêi gian nµy, C«ng ty ®· b­íc ®Çu tham gia c«ng t¸c x©y l¾p vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch ngãi ®Êt sÐt nung b»ng lß tunel 5 v­¬n lªn tÇm cao míi (tõ th¸ng 01 n¨m 1995 ®Õn nay, th¸ng 9/1999): - C«ng ty ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. - Víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch ngãi ®Êt sÐt nung lµ t¹o h×nh cã hót ch©n kh«ng Bunrari - sÊy tunel kiÓu míi - nung ®èt lß tunel c«ng suÊt 20-25 triÖu viªn/n¨m. PhÇn II Thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm g¹ch èp l¸t Granit t¹i C«ng ty Th¹ch Bµn. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng chung cña c«ng ty Tªn gäi: C«ng ty Th¹ch Bµn Ngµy thµnh lËp: 15/02/1959 Trô së: x· Th¹ch Bµn - Gia L©m - Hµ Néi H×nh thøc së h÷u: Doanh nghiÖp Nhµ n­íc Hµnh thøc ho¹t ®éng: H¹ch to¸n ®éc lËp LÜnh vùc kinh doanh: S¶n xuÊt kinh doanh vËt liÖu x©y dùng vµ x©y l¾p Tæng sè c«ng nh©n viªn (2000): 4000 ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông t¹i Doanh nghiÖp Niªn ®é kÕ to¸n| tõ 01/01/2000 - 31/12/2000 §¬n vÞ sö dông tiÒn tÖ trong ghi chÐp kÕ to¸n: §ång ViÖt Nam H×nh thøc sæ kÕ to¸n ¸p dông: NhËt ký chung I. §Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt vµ tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i C«ng ty Th¹ch Bµn cã ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1. T×m hiÓu sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty Th¹ch Bµn C«ng ty Th¹ch Bµn lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc thuéc Tæng C«ng ty Thuû tinh vµ gèm x©y dùng ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 100A/BXD- TCL§ ngµy 24/3/1993 cña Bé tr­ëng Bé X©y dùng. C«ng ty cã trô së ®ãng t¹i: X· Th¹ch Bµn - Gia L©m - Hµ Néi Ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu: S¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, vËt liÖu trang trÝ néi thÊt, x©y l¾p vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ c¸c c«ng tr×nh vËt liÖu x©y dùng (g¹ch gèm sø), x©y dùng c¸c c«ng tr×nh d©n dông, kinh doanh vËt t­ thiÕt bÞ phôc vô ngµnh x©y dùng, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng. Còng nh­ hÇu hÕt c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ quèc doanh, C«ng ty ®· cã mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kh«ng ngõng ®Ó tån t¹i vµ kh¼ng ®Þnh vai trß cña m×nh. TiÒn th©n cña C«ng ty lµ "C«ng tr­êng g¹ch Th¹ch Bµn ®­îc thµnh lËp tõ 15/2/1959 thuéc C«ng ty KiÕn tróc Hµ Néi, s¶n xuÊt hoµn toµn thñ c«ng, s¶n l­îng thÊp tõ 2-3 triÖu viªn s¶n phÈm /n¨m. Sau h¬n 40 n¨m ho¹t ®éng C«ng ty ®· ph¸t triÓn qua c¸c giai ®o¹n: 1. Nh÷ng ngµy ®Çu thµnh lËp: tõ th¸ng 2/1959 ®Õn ®Çu th¸ng 7/1964, trong nÒn kinh tÕ tËp trung, víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch ngãi ®Êt sÐt nung lµ t¹o h×nh thñ c«ng, ph¬i c¸ng che phªn nøa, cung ®èt lß ®øng 3-4 v¹n viªn/mÎ vµ s¶n l­îng toµn xÝ nghiÖp chØ ®¹t 3-4 sau t¨ng lªn 8-9 triÖu viªn/n¨m. 2. Tr­ëng thµnh qua thêi kú chèng Mü: tõ th¸ng 8 n¨m 1968 ®Õn cuèi n¨m 1985 trong nÒn kinh tÕ tËp trung, víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch ngãi ®Êt sÐt nung lµ hÖ m¸y gia c«ng chÕ biÕn t¹o h×nh EG5, hÖ m¸y cã hót ch©n kh«ng TiÖp Kh¾c - sÊy tunel kiÓu cò 10 hÇm nung ®èt lß ®øng 8-10 v¹n viªn/ mÎ vµ s¶n l­îng toµn xÝ nghiÖp t¨ng tõ 14 ®Õn 23 triÖu viªn/n¨m. 3. V÷ng vµng tr­íc thö th¸ch cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng: tõ ®Çu n¨m 1985 ®Õn th¸ng 3 n¨m 1991, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch ngãi ®Êt sÐt nung lµ hÖ m¸y gia c«ng chÕ biÕn t¹o h×nh EG5, hÖ m¸y cã hót ch©n kh«ng Bungaria-sÊy tunel kiÓu cò 10 hÇm - nung ®èt lß c¶i tiÕn 8- 10 v¹n viªn/mÎ vµ s¶n l­îng toµn xÝ nghiÖp chØ ®¹t 14-16 triÖu viªn/n¨m. 4. §Çu t­ vµ ph¸t triÓn (tõ th¸ng 4 n¨m 1991 ®Õn th¸ng 12 n¨m 1994): Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch ngãi ®Êt sÐt nung lµ hÖ m¸y gia c«ng chÕ biÕn t¹o h×nh cã hót ch©n kh«ng Bungaria - sÊy tunel kiÓu míi - nung ®èt lß tunel c«ng suÊt 20-25 triÖu viªn/n¨m, XÝ nghiÖp ®· t¨ng s¶n l­îng tõ 25 lªn 30 triÖu viªn/n¨m. Th¸ng 4/1993, Bé X©y dùng quyÕt ®Þnh t¸ch XÝ nghiÖp g¹ch ngãi Th¹ch Bµn ra khái liªn hiÖp c¸c XÝ nghiÖp g¹ch ngãi sµnh sø thµnh ®¬n vÞ trùc thuéc Bé. Ngµy 30 th¸ng 7 n¨m 1994, ®Ó phï hîp víi nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, Bé tr­ëng Bé X©y dùng ra quyÕt ®Þnh sè 480/BXD-TCL§ ®æi tªn XÝ nghiÖp G¹ch ngãi Th¹ch Bµn thµnh C«ng ty Th¹ch Bµn. Trong thêi gian nµy, C«ng ty ®· b­íc ®Çu tham gia c«ng t¸c x©y l¾p vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch ngãi ®Êt sÐt nung b»ng lß tunel. 5. V­¬n lªn tÇm cao míi (tõ th¸ng 01 n¨m 1995 ®Õn nay, ®Õn th¸ng 9 n¨m 1999): - C«ng ty ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. - Víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch ngãi ®Êt sÐt nung lµ hÖ m¸y gia c«ng chÕ biÕn t¹o h×nh cã hót ch©n kh«ng Bungaria- sÊy tunel kiÓu míi - nung ®èt lß tunel c«ng suÊt 20-25 triÖu viªn/n¨m. Qua nhiÒu s¸ng kiÕn nh­ l¾p qu¹t ®Èy lß nung tunel, pha than vµo g¹ch méc, lµm nguéi nhanh, C«ng ty ®· t¨ng s¶n l­îng tõ 30 lªn 38 triÖu viªn/n¨m. - Tõ n¨m 1993 ®Õn n¨m 1999, C«ng ty ®· tham gia c«ng t¸c x©y l¾p vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch ngãi ®Êt sÐt nung b»ng lß tunel ®­îc 33 nhµ m¸y, gãp phÇn thay ®æi tËn gèc nghÒ lµm g¹ch ë ViÖt Nam. - Th¸ng 8 n¨m 1995, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· ký quyÕt ®Þnh sè 4265/KTN phª duyÖt dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng Nhµ m¸y gèm Granit nh©n t¹o cña C«ng ty Th¹ch Bµn, víi tæng sè vèn ®Çu t­ h¬n 100 tû ®ång ViÖt Nam. Ngµy 21 th¸ng 11 n¨m 1996, mÎ s¶n phÈm Granit ®Çu tiªn cña C«ng ty ra lß. §Õn nay, sau khi t¸ch d©y chuyÒn s¶n xuÊt g¹ch ngãi ®Êt sÐt nung thµnh c«ng ty cæ phÇn, doanh thu cña c«ng ty ®· ®¹t trªn 100 tû VN§, s¶n l­îng 1.000.000m2/n¨m. C«ng ty ®ang triÓn khai l¾p ®Æt d©y chuyÒn 2 nhµ m¸y Granit, ®­a s¶n l­îng toµn c«ng ty lªn 2.000.000m2/n¨m vµo cuèi n¨m 2000. HiÖn nay, s¶n phÈm granit cña c«ng ty ®· ®­îc tiªu thô trªn toµn quèc, víi 3 chi nh¸nh ë 3 miÒn, h¬n 800 ®¹i lý vµ b­íc ®Çu xuÊt khÈu sang Hµn Quèc, Ucraina, Lµo. §Ó phï hîp víi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi vµ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh÷ng n¨m gÇn ®©y C«ng ty ®· ®a d¹ng ho¸ ngµnh nghÒ kinh doanh: - S¶n xuÊt kinh doanh vËt liÖu x©y dùng, vËt liÖu trang trÝ néi thÊt vµ vËt t­ thiÕt bÞ phôc vô ngµnh x©y dùng, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng. - Thi c«ng x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh d©n dông vµ c«ng nghiÖp (g¹ch, ngãi, gèm, sø) - T­ vÊn x©y dùng c¸c c«ng tr×nh vËt liÖu x©y dùng (g¹ch, gèm, sø); t­ vÊn sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt gåm sø vµ tæ chøc chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm gèm sø. - C¸c ngµnh nghÒ kinh doanh kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Lµ mét trong nh÷ng ®¬n vÞ hµng ®Çu cña ngµnh s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng ViÖt Nam, C«ng ty lu«n chó träng ®Çu t­ n©ng cao kü thuËt c«ng nghÖ cho d©y chuyÒn s¶n xuÊt g¹ch èp l¸t granit ®¹t chÊt l­îng cao nhÊt, tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu t«n chØ "ch÷ tÝn víi kh¸ch hµng". §Ó thùc hiÖn tèt chØ tiªu ®ã, C«ng ty quyÕt ®Þnh x©y dùng vµ ¸p dông cã hiÖu qu¶ c¶i tiÕn liªn tôc "HÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng" theo tiªu chuÈn ISO 9002. BiÓu 1: Mét sè chØ tiªu vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty §¬n vÞ: triÖu ®ång ChØ tiªu N¨m Doanh thu Lîi nhuËn TiÒn l­¬ng bq Nép NS nhµ n­íc 1998 110.004 250 0,961531 2256 1999 118.116 479 1,031657 7289 2000 135.428,82 6834 1,524000 8881,20 2. §Æc ®iÓm quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm g¹ch èp l¸t granit Nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt g¹ch granit lµ ®Êt sÐt, Caolin, Fenspat, §«lomit ®­îc khai th¸c chñ yÕu ë trong n­íc. Cã mét sè lo¹i vËt liÖu phô c«ng ty ph¶i nhËp tõ n­íc ngoµi nh­ bi nghiÒn, qu¶ l«, ®Üa v¸t c¹nh, ®¸ mµi. Nguyªn vËt liÖu xuÊt kho vËt t­ cho s¶n xuÊt ®­îc ®­a tíi nhµ m¸y b¾t ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Nguyªn liÖu sau khi gia c«ng ®­îc chuyÓn lªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt qua hÖ m¸y nghiÒn bi, bÓ hå, sÊy phun, lß nung. S¶n phÈm sau khi nung ®­îc nhËp kho b¸n thµnh phÈm nhµ m¸y. C¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt trong kú mét sè s¶n phÈm sau nung qua hÖ m¸y lùa chän mét phÇn ®­îc ®ãng hép (s¶n phÈm th­êng), mét phÇn ®­îc chuyÓn tíi d©y chuyÒn v¸t c¹nh, mµi bãng ®Ó tiÕp tôc gia c«ng thµnh s¶n phÈm v¸t c¹nh, cßn s¶n phÈm mµi bãng ngoµi v¸t c¹nh cßn ®­îc mµi bãng bÒ mÆt nhê ®¸ mµi, qu¶ l« kim c­¬ng. S¶n phÈm v¸t c¹nh, bµi bãng sau khi gia c«ng còng ®­îc ®ãng hép. S¶n phÈm ®ãng hép sau khi ®­îc bé phËn KCS kiÓm tra chÊt l­îng, ®ãng dÊu míi ®­îc nhËp kho thµnh phÈm. S¬ ®å quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt g¹ch èp l¸t granit nh©n t¹o S¬ ®å 1 Nguyªn vËt liÖu Sµng rung SÊy phem KÕt chøa Sµng rung(qua khö tõ) N¹p liÖu NghiÒn bi BÓ chøa cã khuÊy chËm Si l« ®¬n mµu Si l« ®a mµu M¸y Ðp SÊy ®øng Tr¸ng men, engobe Trén hai trôc M¸y lùa chän Lß nung SÊy tunel Xe goßng S¶n phÈm ®¹t tiªu chuÈn®ãng gãi M¸y v¸t c¹nh, mµi bãng NhËp kho thµnh phÈm 3) §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña C«ng ty Th¹ch Bµn C«ng t¸c qu¶n lý lµ kh©u quan träng ®Ó duy tr× ho¹t ®éng cña bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo. Nã thËt sù cÇn thiÕt vµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong sù vËn hµnh mäi ho¹t ®éng, ®¶m b¶o gi¸m s¸t chÆt chÏ t×nh h×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Bé m¸y qu¶n lý t¹i C«ng ty lµ mét ®éi ngò c¸n bé cã n¨ng lùc gi÷ vai trß chñ chèt ®iÒu hµnh toµn bé ho¹t ®éng cña C«ng ty mét c¸ch n¨ng ®éng vµ cã hiÖu qu¶. Sau khi cæ phÇn Nhµ m¸y g¹ch ngãi Th¹ch Bµn, C«ng ty Th¹ch Bµn gåm cã 4 nhµ m¸y (xÝ nghiÖp) thµnh viªn: Nhµ m¸y g¹ch èp l¸t granit: XÝ nghiÖp kinh doanh, xÝ nghiÖp x©y l¾p vµ t­ vÊn x©y dùng; ph©n x­ëng c¬ ®iÖn. Mçi ®¬n vÞ cã nhiÖm vô kh¸c nhau: Nhµ m¸y g¹ch èp l¸t granit chuyªn s¶n xuÊt g¹ch granit cao cÊp, xÝ nghiÖp kinh doanh chuyªn tiªu thô s¶n phÈm g¹ch granit vµ kinh doanh c¸c mÆt hµng vËt liÖu x©y dùng kh¸c. XÝ nghiÖp x©y l¾p chuyªn thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc x©y dùng trong vµ ngoµi c«ng ty, ph©n x­ëng c¬ ®iÖn chuyªn l¾p ®Æt, söa ch÷a thiÕt bÞ ®iÖn cho toµn C«ng ty, chñ yÕu phôc vô cho s¶n xuÊt ë nhµ m¸y g¹ch granit. Do ®Æc ®iÓm C«ng ty Th¹ch Bµn gåm cã 4 ®¬n vÞ thµnh viªn nªn viÖc tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh còng mang nhiÒu nÐt ®Æc tr­ng so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. C«ng ty hiÖn nay cã h¬n 300 c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®ã nhµ m¸y g¹ch granit chiÕm kho¶ng 200 ng­êi, bËc thî trung b×nh cña c«ng nh©n s¶n xuÊt lµ 5, 6, 7. §éi ngò qu¶n lý t¹i c«ng ty cã trªn 90 ng­êi trong ®ã h¬n 80% kü s­, cö nh©n c¸c ngµnh nghÒ. §Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ c«ng ty tæ chøc bé m¸y gän nhÑ theo chÕ ®é mét thñ tr­ëng. §øng ®Çu lµ gi¸m ®èc c«ng ty - ng­êi cã quyÒn hµnh cao nhÊt, chÞu mäi tr¸ch nhiÖm víi Nhµ n­íc vµ tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn vÒ mäi mÆt trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh. Gióp viÖc cho gi¸m ®èc lµ 1 phã gi¸m ®èc, 1 trî lý gi¸m ®èc cïng hÖ thèng c¸c phßng, ban kh¸c. Nhµ m¸y lµ bé phËn trùc tiÕp tham gia chÕ t¹o s¶n phÈm. HiÖn nay, c«ng ty cã 4 phßng chøc n¨ng gióp viÖc gi¸m ®èc, mçi phßng, ban chøc n¨ng cã nhiÖm vô cô thÓ sau: * V¨n phßng c«ng ty: ChÞu tr¸ch nhiÖm c¸c c«ng viÖc sau: + C«ng t¸c hµnh chÝnh + C«ng t¸c tæ chøc lao ®éng: TuyÓn chän, theo dâi, qu¶n lý nh©n sù toµn c«ng ty ®ång thêi gióp Gi¸m ®èc xÐt duyÖt l­¬ng khèi gi¸n tiÕp. + C«ng t¸c th­ ký gi¸m ®èc, y tÕ vµ kiÓm tra vÖ sinh c«ng nghiÖp, b¶o vÖ tµi s¶n vµ gi÷ g×n an ninh trËt tù trong c«ng ty. Ngoµi ra v¨n phßng c«ng ty cßn chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý quü tiÒn mÆt * Phßng tµi kÝnh - kÕ to¸n. Cã nhiÖm vô thu thËp, xö lý vµ cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña tõng xÝ nghiÖp, nhµ m¸y còng nh­ cña toµn c«ng ty. Cô thÓ: - LËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh ®¶m b¶o cho mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. - LËp kÕ ho¹ch vµ biÖn ph¸p qu¶n lý c¸c nguån vèn; kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc sö dông vèn ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh. - Tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña c«ng ty theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña nhµ n­íc. - KiÓm tra gi¸m s¸t viÖc tiªu thô s¶n phÈm vµ ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c. * Phßng kÕ ho¹ch - kü thuËt - ban KCS - LËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh th¸ng, quý, n¨m, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña c«ng ty - X©y dùng c¸c ®Þnh møc vËt t­, kü thuËt, lao ®éng, tiÒn l­¬ng ®ång thêi qu¶n lý viÖc thùc hiÖn quy tr×nh c«ng nghÖ, quy ph¹m kü thuËt vµ c¸c chØ tiªu kü thuËt trong s¶n xuÊt cña c«ng ty. Ngoµi ra phßng cßn cã nhiÖm vô nghiªn cøu, øng dông tiÕn bé KH-KÕ to¸n, c¶i tiÕn kü thuËt vµo s¶n xuÊt. - Ban KCS: Qu¶n lý chÊt l­îng nguyªn, nhiªn vËt liÖu, thiÕt bÞ nhËp vÒ c«ng ty. Theo dâi, kiÓm tra chÊt l­îng b¸n thµnh phÈm, thµnh phÈm tr­íc khi nhËp kho. * Phßng vËt t­ - vËn t¶i cã nhiÖm vô: - Qu¶n lý tµi s¶n trong c¸c kho cña c«ng ty ®¶m b¶o khoa häc chÝnh x¸c vµ trung thùc - Khai th¸c vµ cung øng toµn bé vËt t­, m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ x©y l¾p toµn c«ng ty. - Qu¶n lý vµ chñ ®éng khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i thuéc phßng qu¶n lý phôc vô ho¹t ®éng SXKD. * Nhµ m¸y g¹ch èp l¸t granit Lµ n¬i trùc tiÕp tham gia chÕ t¹o s¶n phÈm. D­íi nhµ m¸y lµ c¸c bé phËn, tæ s¶n xuÊt. Phßng thÝ nghiÖm lµ bé phËn trùc tiÕp thuéc Nhµ m¸y, phôc vô s¶n xuÊt ë nhµ m¸y. S¬ ®å bé m¸y tæ chøc qu¶n lý t¹i C«ng ty Th¹ch Bµn S¬ ®å 2 Gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc Phßng thÝ nghiÖm XN x¨y l¾p Nhµ m¸y g¹ch èp l¸t GranÝt V¨n phßng Phßng Tµi chÝnh - KÕ to¸n Phßng kÕ ho¹ch - kü thuËt Phßng vËt t­ vËn t¶i PX c¬ ®iÖn XN kinh doanh Tæ gia c«ng nguªn liÖu Tæ t¹o h×nh Tæ lß nung Tæ mµi Tæ c¬ ®iÖn BP phôc vô: - NghiÖp vô - Qu¶n lý -Bèc xÕp Quan hÖ chØ ®¹o Quan hÖ phèi hîp 4) §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n, c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty Th¹ch Bµn Do tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, tiªu thô cña mét doanh nghiÖp c«ng nghiÖp nªn bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty còng ph¶i tæ chøc cho phï hîp víi c¬ chÕ kinh doanh cña m×nh. Khi Nhµ n­íc ban hµnh chÕ ®é kÕ to¸n míi, Phßng Tµi chÝnh - kÕ to¸n c«ng ty ®· sím ¸p dông vµ thùc hiÖn tèt. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn t¹i ph¶i qu¶n lý ho¹t ®éng cña c¶ 4 ®¬n vÞ thµnh viªn, nghiÖp vô ph¸t sinh nhiÒu vµ phøc t¹p nh­ng phßng vÉn gi÷ ®­îc bè trÝ gän nhÑ, hîp lý, c«ng viÖc ®­îc ph©n c«ng cô thÓ râ rµng cho tõng kÕ to¸n viªn. C«ng ty còng ®· ®­a ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y vµo ¸p dông nh»m gi¶m bít khèi l­îng c«ng viÖc tÝnh to¸n, tiÕt kiÖm nh©n lùc trong phßng. Víi ®éi ngò kÕ to¸n cã tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cao, nhiÖt t×nh vµ cã tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc, phßng ®· thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ngµy cµng cao cña c«ng ty. C«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc tæ chøc kh¸ chÆt chÏ vµ khoa häc. C«ng ty ¸p dông tæ chøc kÕ to¸n theo h×nh thøc tËp trung, t¹i c¸c xÝ nghiÖp, nhµ m¸y kh«ng tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n riªng mµ bè trÝ c¸c nh©n viªn kinh tÕ chñ yÕu lµm nhiÖm vô thèng kª. Mäi c«ng viÖc ph©n lo¹i, tæng hîp ®­îc thùc hiÖn t¹i phßng kÕ to¸n C«ng ty, kÕ to¸n c¨n cø vµo ®ã ®Ó xö lý chøng tõ vµ nhËp vµo m¸y tÝnh theo yªu cÇu cña c«ng t¸c kÕ to¸n. T¹i C«ng ty Th¹ch Bµn, ®øng ®Çu bé m¸y kÕ to¸n lµ kÕ to¸n tr­ëng trùc tiÕp qu¶n lý c¸c nh©n viªn kÕ to¸n, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ban l·nh ®¹o C«ng ty vÒ c«ng t¸c thu thËp, xö lý vµ cung cÊp thong tin kinh tÕ. D­íi kÕ to¸n tr­ëng lµ c¸c nh©n viªn kÕ to¸n kh¸c. Phßng gåm 5 ng­êi, mçi ng­êi ®¶m ®­¬ng mét phÇn hµnh kÕ to¸n S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n t¹i C«ng ty Th¹ch Bµn S¬ ®å 3 KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n tiªu thô vµ ng©n hµng KÕ to¸n vËt t­ KÕ to¸n tæng hîp TSC§, TL, chi phÝ, gi¸ thµnh KÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm Nh©n viªn kinh tÕ nhµ m¸y g¹ch GranÝt KÕ to¸n hµng ho¸ Nh©n viªn kinh tÕ PX c¬ ®iÖn Nh©n viªn kinh tÕ XN x©y l¾p Nh©n viªn kinh tÕ XN kinh doanh KÕ to¸n miÒn b¾c KÕ to¸n miÒn nam KÕ to¸n miÒn trung + KÕ to¸n tr­ëng: ®iÒu hµnh toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty, chØ ®¹o, phèi hîp thèng nhÊt trong phßng tµi chÝnh - kÕ to¸n, gióp gi¸m ®èc trong lÜnh vùc qu¶n lý kinh tÕ toµn c«ng ty nh­ lo vèn phôc vô s¶n xuÊt vµ ®Çu t­, sö dông vèn sao cho cã hiÖu qu¶, lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh... ®ång thêi chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt vÒ c¸c vÊn ®Ò trong ph¹m vi quyÒn h¹n ®­îc giao. + KÕ to¸n tæng hîp: (TSC§, tæng hîp l­¬ng, chi phÝ gi¸ thµnh): cã nhiÖm vô theo dâi qu¶n lý t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m TSC§ vµ trÝch khÊu hao TSC§ theo tõng quý, lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a TSC§; tæng hîp chi phÝ ph¸t sinh, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n tÝch gi¸ thµnh hµng quý, lËp b¸o c¸o tµi chÝnh th¸ng, quý, n¨m ®èi víi nhµ n­íc. + KÕ to¸n thanh to¸n vµ ng©n hµng: cã nhiÖm vô theo dâi c«ng nî víi kh¸ch hµng vµ c«ng nî c¸ nh©n néi bé ®Çy ®ñ kÞp thêi th«ng qua c¸c kho¶n thu, chi b»ng tiÒn mÆt, tiÒn göi vµ tiÒn vay ng©n hµng ph¸t sinh hµng ngµy t¹i c«ng ty, giao dÞch víi ng©n hµng vÒ vay nî vµ tr¶ nî ®ång thêi thùc hiÖn c¸c b¸o c¸o cho ng©n hµng. + KÕ to¸n tiªu thô: TËp hîp c¸c ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ b¶ng kª tiªu thô vÒ sè l­îng vµ doanh thu cña 3 chi nh¸nh B¾c, Trung, Nam, kiÓm tra ®èi chiÕu kho hµng, c«ng nî víi c¸c chi nh¸nh, theo dâi ký quü víi c¸c kh¸ch hµng cña 3 chi nh¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi. + KÕ to¸n vËt t­: cã nhiÖm vô theo dâi chi tiÕt, tæng hîp t×nh h×nh nhËp, xuÊt tõng lo¹i vËt t­ nh­ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, c«ng cô... viÕt phiÕu nhËp, xuÊt vËt t­; Hµng th¸ng ®èi chiÕu nhËp, xuÊt, tån kho víi thñ kho. §Þnh kú 6 th¸ng vµ cuèi n¨m kiÓm kª vµ tÝnh chªnh lÖch thõa thiÕu kiÓm kª, b¸o c¸o tr­ëng phßng tr×nh gi¸m ®èc xin xö lý. * C¸c nh©n viªn kinh tÕ t¹i c¸c ®¬n vÞ xi, nhµ m¸y vµ c¸c chi nh¸nh cã nhiÖm vô thèng kª, thu thËp chøng tõ göi vÒ phßng tµi chÝnh - kÕ to¸n C«ng ty ®Ó xö lý. §Þnh kú nép lµ 1 th¸ng. MÆc dï quy ®Þnh nhiÖm vô vµ chøc n¨ng riªng cña tõng phÇn hµnh nh­ng gi÷a c¸c phÇn hµnh vÉn cã quan hÖ chÆt chÏ, thèng nhÊt vµ còng hç trî nhau ®Ó hoµn thµnh tèt nhiÖm vô kÕ to¸n cña c«ng ty. * Tæ chøc sæ kÕ to¸n Víi ®iÒu kiÖn trang bÞ tÝnh to¸n hiÖn ®¹i, viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n ë c«ng ty ®­îc thùc hiÖn hoµn toµn theo ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n sö dông trªn m¸y vi tÝnh. H×nh thøc sæ kÕ to¸n c«ng ty ®ang ¸p dông lµm nhËt ký chung. Do ®Æc ®iÓm lao ®éng kÕ to¸n b»ng m¸y ®· gióp gi¶m bít rÊt nhiÒu lao ®éng tÝnh to¸n b»ng tay trªn c¸c lo¹i sæ tæng hîp còng nh­ sæ chi tiÕt. C¸c lo¹i sæ ®Òu do m¸y tÝnh tù lËp vµ tÝnh to¸n theo ch­¬ng tr×nh cµi ®Æt s½n. Hµng ngµy, khi cã nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc kÕ to¸n tËp hîp, ph©n lo¹i sau ®ã cËp nhËt sè liÖu vµo m¸y tÝnh. Mçi chøng tõ cËp nhËt mét lÇn (ghi ngµy, th¸ng, sæ chøng tõ, kÕt to¸n ®Þnh kho¶n, néi dung diÔn gi¶i, sè l­îng, tiÒn, ...) Ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y sÏ tù ®éng vµo sæ nhËt ký chung, sæ c¸i vµ lªn c©n ®èi c¸c tµi kho¶n cuèi quý kÕ to¸n in c¸c lo¹i sæ, b¸o c¸o ®· ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y ra giÊy, ®èi chiÕu víi c¸c chøng tõ gèc vµ c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n liªn quan cho khíp ®óng, chÝnh x¸c sau ®ã ®ãng dÊu vµ l­u tr÷. S¬ ®å tr×nh tù h¹ch to¸n PCSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm g¹ch granit theo h×nh thøc sæ NhËt ký chung t¹i C«ng ty Th¹ch Bµn S¬ ®å 04 - chøng tõ gèc - B¶ng tæng hîp l­¬ng toµn c«ng ty - B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao NhËt ký chung Sæ c¸i TK 6211, 6221, 1541 - C©n ®èi kho¶n - B¸o c¸o kÕ to¸n Sæ tæng hîp chi tiÕt §èi chiÕu Ghi hµng ngµy II) T×nh h×nh thùc tÕ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm g¹ch èp l¸t granit t¹i C«ng ty Th¹ch Bµn 1) Ph©n lo¹i chi phÝ T¹i C«ng ty Th¹ch Bµn, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt cho Nhµ m¸y sö dông ®­îc ph©n theo c¸c kho¶n môc cã chi tiÕt sau: * Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp: bao gåm toµn bé chi phÝ vÒ c¸c lo¹i ®èi t­îng lao ®éng nh­ nguyªn vËt liÖu chÝnh, bét mµu, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu... ë nhµ m¸y g¹ch granit, chi phÝ vÒ nguyªn, vËt liÖu chiÕm mét tû träng kh¸ lín (kho¶ng tõ 60-65%) Toµn bé chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc chi tiÕt thµnh: - Nguyªn vËt liÖu chÝnh bao gåm: §Êt sÐt, Caolin, Fenspat Lµi Cai, Fenspat VÜnh Phó, §«l«mit. - Bét mµu c¸c lo¹i - VËt liÖu phô: gåm bi nghiÒn, chÊt ®iÖn gi¶i (Na3P5O10) - VËt liÖu kh¸c: ®¸ mµi, ®Üa mµi, qu¶ l« kim c­¬ng ®­îc sö dông trùc tiÕp ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm mµi bãng, v¸t c¹nh. - Nhiªn liÖu: Gaz, dÇu Diezel * Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: lµ toµn bé chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tiÒn l­¬ng víi tû lÖ quy ®Þnh ®­a vµo chi phÝ s¶n xuÊt. * Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Do chi phÝ mua ngoµi (®éng lùc) vµ chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng cho s¶n xuÊt chiÕm mét tû träng lín nªn 2 kho¶n chi phÝ nµy ®­îc t¸ch ra khái chi phÝ s¶n xuÊt chung theo dâi riªng. - §éng lùc - KhÊu hao TSC§ ph©n bæ trong kú - Chi phÝ qu¶n lý ph©n x­ëng: trõ hai kho¶n chi phÝ mua ngoµi (®éng lùc) vµ chi phÝ khÊu hao TSC§, tÊt c¶ c¸c chi phÝ ph¸t sinh kh¸c (thuéc chi phÝ s¶n xuÊt chung) ®­îc tËp hîp vµo kho¶n môc chi phÝ nµy gäi lµ chi phÝ qu¶n lý ph©n x­ëng. Nh­ vËy, chi phÝ qu¶n lý ph©n x­ëng bao gåm c¸c kho¶n chi tiÕt chi phÝ sau: + Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng + Chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô dïng chung ph©n x­ëng (bao gåm c¶ vá hép g¹ch) + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. 2) §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: T¹i C«ng ty Th¹ch Bµn, tæ chøc s¶n xuÊt g¹ch èp l¸t granit ®­îc tËp trung toµn bé ë nhµ m¸y (®ång th êi lµ ph©n x­ëng s¶n xuÊt). Mäi chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®­îc tËp hîp chung cho mét ®èi t­îng h¹ch to¸n nh­ vËy xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh t¹i c«ng ty. C«ng ty ph¶i tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh tÕ cho 2 ®¬n vÞ: xÝ nghiÖp x©y l¾p, Nhµ m¸y g¹ch èp l¸t granit HiÖn t¹i, s¶n phÈm chÝnh cña c«ng ty lµ g¹ch granit víi nhiÒu kÝch th­íc, mµu s¾c kh¸c nhau. V× vËy, trong b¸o c¸o nµy em sÏ tËp trung tr×nh bµy qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña Nhµ m¸y g¹ch èp l¸t granit. Kú tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ®­îc chän lµ quÝ IV/2000 3) T×nh t­¬ng h¹ch to¸n HiÖn nay, toµn bé c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm g¹ch granit cña c«ng ty tiÕn hµnh theo c¸c quy ®Þnh chung cña h×nh thøc sæ NhËt ký chung kÕt hîp víi ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn chi phÝ s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm ph¸t sinh t¹i Nhµ m¸y ®­îc tËp hîp theo nh÷ng kho¶n môc sau: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh vËt liÖu phô (bao gåm c¶ vá hép g¹ch), bét mµu, nhiªn liÖu vµ c¸c vËt t­ dïng ®Ó gia c«ng s¶n phÈm mµi bãng, v¸t c¹nh. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: TiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng (phÇn tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt 19%) cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: gåm chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng, chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô dïng chung ph©n x­ëng, chi phÝ khÊu hao TSC§; chi phÝ dÞch vô mua ngoµi (®iÖn) vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. Tr×nh tù h¹ch to¸n cô thÓ sau: 3.1) H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp VËt liÖu lµ ®èi t­îng lao ®éng, lµ mét trong 3 yÕu tè c¬ b¶n ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ kho¶n môc chi phÝ chiÕm tû träng lín trong tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm cña Nhµ m¸y. Do ®ã, chØ mét thay ®æi nhá trong viÖc sö dông vËt liÖu còng g©y ra rÊt lín ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §iÒu nµy chøng tá chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong viÖc h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt, ®Æc biÖt ®èi víi mét sè lo¹i vËt t­ c«ng ty ph¶i nhËp tõ n­íc ngoµi nh­ bi nghiÒn, ®¸ mµi, qu¶ l« kim c­¬ng víi gi¸ cao. ChÝnh v× vËy mµ viÖc sö dông vËt liÖu hîp lý trong s¶n xuÊt t¹i Nhµ m¸y lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc nh»m h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó tËp trung chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n tiÕn hµnh theo dâi vËt liÖu xuÊt dïng tõ kho vËt t­ cña c«ng ty cho viÖc s¶n xuÊt t¹i Nhµ m¸y. TÊt c¶ c¸c nhu cÇu sö dông ®Òu xuÊt ph¸t tõ nhiÖm vô s¶n xuÊt. ViÖc sö dông c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu ®­îc tÝnh to¸n trªn c¬ së s¶n xuÊt thùc tÕ cÊu thµnh s¶n phÈm vµ ®Þnh møc tiªu hao vËt liÖu do phßng kÕ ho¹ch - kü thuËt ®Æt ra. C¨n cø vµo nhu cÇu s¶n xuÊt thùc tÕ vµ ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu. Nhµ m¸y ghi danh môc nguyªn vËt liÖu cÇn lÜnh cô thÓ vÒ sè l­îng vµ viÕt phiÕu yªu cÇu xin lÜnh vËt t­. PhiÕu nµy ®­îc göi vÒ phßng kÕ ho¹ch - kü thuËt c«ng ty. Sau khi ®­îc xÐt duyÖt, nh©n viªn Nhµ m¸y mang phiÕu yªu cÇu xin lÜnh vËt t­ vÒ phßng Tµi chÝnh - kÕ to¸n ®Ó kÕ to¸n vËt t­ tiÕn hµnh viÕt phiÕu xuÊt kho. §©y lµ chøng tõ ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. PhiÕu xuÊt kho ®­îc lËp thµnh 2 liªn: - Liªn 1: Thñ kho gi÷ lµm c¨n cø ®Ó xuÊt kho vµ ghi vµo thÎ kho. Cuèi kú thñ kho tËp hîp c¸c phiÕu nhËp, xuÊt göi vÒ phßng tµi chÝnh - kÕ to¸n ®Ó tiÕn hµnh ®èi chiÕu. - Liªn 2: §­îc giao cho nh©n viªn Nhµ m¸y (®¬n vÞ sö dông) ®Ó cuèi th¸ng lµm b¸o c¸o quyÕt to¸n vËt t­ sö dông trong kú VÝ dô phiÕu xuÊt kho cã mÉu sau: PhiÕu xuÊt kho Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2000 Sè: 15 Hä vµ tªn ng­êi nhËn hµng: Nhµ m¸y Granit §Þa chØ: Nhµ m¸y Granit (NNGR) Nî TK 6211 Lý do xuÊt: XuÊt nguyªn, nhiªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt Cã TK 152 XuÊt t¹i kho: KHO2 M· hµng Tªn hµng §vt Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 00BDST00 §Êt sÐt tr¾ng tÊn 680,093 364.356 247.796.128 00BCTB22 Bét Caolin tÊn 216,068 592.739 128.072.082 01DM39QL §¸ mµi qu¶ l« viªn 1,00 41.544.414 41.544.414 Céng 3.466.397.135 Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho ë C«ng ty ®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n (b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp). Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm võa chÝnh x¸c, võa cËp nhËt phï hîp víi lao ®éng kÕ to¸n b»ng m¸y t¹i C«ng ty. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp = Gi¸ thùc tÕ VL tån truí c khi nhËp + Sè hËp thùc tÕ VL truí c khi nhËp + l ng nhËp n uoLuong ë C«ng ty, ®Ó theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m nguyªn vËt liÖu kÕ to¸n sö dông TK 152 (chi tiÕt lo¹i vËt liÖu). §Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho s¶n xuÊt t¹i Nhµ m¸y, kÕ to¸n sö dông TK 621 (6211 - chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Granit) khi xuÊt kho vËt liÖu phôc vô s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi ®Þnh kho¶n: Nî TK 621 (6211) Cã TK 152 Theo, phiÕu xuÊt kho sè 15 kÕ to¸n ghi ®Þnh kho¶n: Nî TK 621 (6211): 3.466.397.135 Cã TK 152: 3.466.397.135 Chi tiÕt: Cã TK 15211: 1.605.030.915 Cã TK 15212: 911.355.466 Cã TK 1522: 66.451.703 Cã TK 1523: 883.559.061 C¨n cø vµo c¸c phiÕu xuÊt kho ®· ®­îc tÝnh gi¸ xuÊt dïng kÕ to¸n lËp sæ tæng hîp chi tiÕt vËt t­. TrÝch sæ tæng hîp chi tiÕt vËt t­ phÇn xuÊt cho s¶n xuÊt g¹ch Granit Tæng hîp xuÊt vËt t­ quÝ IV/2000 - TK6211 Tõ ngµy 01/10/2000 - 31/12/2000 M· vËt t­ VËt t­ §v tÝnh Sè l­îng TiÒn Bét nguyªn liÖu s¶n xuÊt 5.208.879.532 BCTB22 Bét Cao lanh TB22 TÊn 722.120 432.571.038 ... ... BMXP00 Bét mµu xanh Ph¸p CP-VE14 Kg 283.500 57.844.141 BM§000 Bét mµu ®en CP-NE18 Kg 6.626.650 247.516.889 Nhãm vËt liÖu chÝnh 2.474.647.205 BN3750 BÝ nghiÒn 37,50mm Kg 1.850.000 48.404.103 BN4735 BÝ nghiÒn 43,75mm Kg 3.500.000 95.361.050 ... ... DT29QL §¸ mµi qu¶ l« Segment 43x9x11 viªn 4000 146.319.660 §VO300 §Üa t¹o vu«ng 300mm x 12x10 ChiÕc 41.000 239.416.431 Nhãm vËt liÖu phô kh¸c 235.131.288 BDHG00 B¶ng dÝnh hép Granite Cuén 960.000 8.640.000 BV00 Bét ®¸ v«i Kg 3.153.600 1.419.120 ... ... NHT00 Xim¨ng Hoµng Th¹ch Kg 50.000 42.344 Nhãm nhiªn liÖu 3.082.920.504 A20000 DÇu Diezel LÝt 412.121.000 1.295.487.739 A2000 Gaz Kg 337.736.170 1.787.432.765 Nhãm vËt rÎ tiÒn 1.880.000 D000 G¨ng tay §«i 400.000 1.440.000 ... ... Nhãm bao b× 269.617.297 80300 Hép g¹ch kÝch th­íc 300 x 300 C¸i 68.352.000 158.928.653 ... ... Tæng céng 1.023.829.447 11.273.075.826 KÕ to¸n tr­ëng Ngµy th¸ng n¨m Ng­êi lËp biÓu Quý IV/2000 chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp tËp hîp cho toµn nhµ m¸y nh­ sau: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: 11.273.075.826 Trong ®ã: Nguyªn vËt liÖu chÝnh: 3.203.651.697 Bét mµu (chi tiÕt tõng lo¹i): 2.070.445.461 VËt liÖu phô: 783.330.737 Nhiªn liÖu: 3.082.920.504 VËt liÖu kh¸c (chi tiÕt tõng lo¹i): 1.863.110.130 §¸ mµi: 1.018.023.017 §Üa kim c­¬ng: 437.574.575 Qu¶ l« kim c­¬ng: 407.512.538 Hép g¹ch: 269.617.297 Cuèi quÝ, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµo TK154 (1541 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang: Granit) Nî TK 154 (1541): 11.273.075.826 Cã TK 621 (6211): 11.273.075.826 Sau khi ®Þnh kho¶n, ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y sÏ tù ®éng vµo c¸c sæ NhËt ký chung, sæ c¸i vµ lªn c©n ®èi tµi kho¶n. Cuèi quÝ, kÕ to¸n in c¸c mÉu sè ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y ra giÊy, kiÓm tra, ®ãng dÊu vµ l­u tr÷. VÝ dô, trang sæ c¸i TK6211 - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Granit. Sæ c¸i tµi kho¶n Tõ ngµy 01/10/2000 - 31/12/2000 Tµi kho¶n: 6211 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Granit Ngµy Sè DiÔn gi¶i TK d­ PS nî PS cã 31/10 41 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 15211 1.875.552.692 31/10 41 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 15212 506.236.489 31/10 41 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 1522 116.398.264 31/10 41 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 1523 1.018.928.429 30/11 45 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 15211 1.413.191.409 30/11 45 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 15212 258.677.115 30/11 45 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 1522 96.082.999 30/11 45 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 1523 1.033.299.707 30/11 75 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 15212 50.537.291 31/12 230 KC 621-154 6211-1541 1541 9.686.58 9.070 31/12 23 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 15211 1.588.209.697 31/12 23 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 15212 126.985.061 31/12 23 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 1522 105.830.413 31/12 23 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 1523 1.077.068.197 31/12 47 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 15212 507.852.557 31/12 47 XuÊt s¶n xuÊt (Nhµ m¸y Granit) 1522 1.738.800 Ph¸t sinh nî: 9.686.589.070 Ph¸t sinh cã: 9.686.589.070 D­ nî cuèi kú: 3.2. TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: HiÖn nay, C«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n vµ c¸n bé nh©n viªn Nhµ m¸y lµ tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. Theo h×nh thøc nµy th× tiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng ®­îc c¨n cø vµo sè l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm mµ hä lµm ra (tr¶ theo s¶n phÈm trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ). C«ng ty ®· x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho tõng lo¹i chÊt l­îng s¶n phÈm (s¶n phÈm th­êng, phÇn t¨ng cho s¶n phÈm v¸t c¹nh, vµ phÇn t¨ng cho s¶n phÈm mµi bãng) ¸p dông cho c«ng nh©n s¶n xuÊt t¹i Nhµ m¸y. §¬n gi¸ nµy bao gåm l­¬ng s¶n phÈm, phô cÊp ca 3, phô cÊp ®éc h¹i, phô cÊp tr¸ch nhiÖm. TT DiÔn gi¶i §v tÝnh B¸n thµnh phÈm PhÇn t¨ng víi s¶n phÈm ®ãng hép Kho Nhµ m¸y §ãng hép VËt c¹nh Mµi bãng Tæng §/m2 1102 299 1079 1220 1 C«ng nh©n c«ng nghÖ §/m2 754 214 712 853 2 C«ng nh©n phôc vô §/m2 147 15 219 219 3 Qu¶n lý + ThÝ nghiÖm §/m2 201 20 148 148 Nh­ vËy: TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n Nhµ m¸y =  (sè l­îng SPi x §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng SPi) Trong ®ã: i: lµ chÊt l­îng s¶n phÈm Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nÕu c«ng nh©n tiÕt kiÖm ®­îc vËt t­ sÏ ®­îc th­ëng theo mét phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh trªn tæng sè gi¸ trÞ vËt t­ tiÕt kiÖm ®­îc. Chi phÝ c«ng nh©n trùc tiÕp cña Nhµ m¸y bao gåm tiÒn l­¬ng (l­¬ng s¶n phÈm, l­¬ng phô, tiÒn th­ëng) cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ c¸c kho¶n trÝch B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn vµo chi phÝ theo quy ®Þnh hiÖn hµnh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh víi sè tiÒn l­¬ng ph¸t sinh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt do C«ng ty chÞu. * VÒ tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt: T¹i Nhµ m¸y g¹ch Granit, viÖc ph©n c«ng lao ®éng ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch hîp lý, b¶o ®¶m ®­îc quan hÖ c©n ®èi gi÷a ng­êi lao ®éng vµ c¸c yÕu tè kh¸c cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ lao ®éng cao nhÊt. C«ng nh©n s¶n xuÊt t¹i Nhµ m¸y cã tay nghÒ cao, ®­îc ®µo t¹o phï hîp víi quy tr×nh c«ng nghÖ, s¶n xuÊt 3 ca liªn tôc b¶o ®¶m cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n. C«ng nh©n Nhµ m¸y ®­îc ph©n thµnh c¸c tæ, bé phËn, mçi tæ (bé phËn) do mét tæ tr­ëng phô tr¸ch, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc qu¶n ®èc Nhµ m¸y vÒ c¸c c«ng viÖc do bé phËn m×nh thùc hiÖn. Hµng ngµy c¸c tæ tr­ëng theo dâi t×nh h×nh lao ®éng cña tõng c«ng nh©n trong tæ vµ chÊm ®iÓm c«ng tõng ng­êi. Cuèi th¸ng, c¸c tæ hîp b¶ng chÊm c«ng, phiÕu b¸o èm, b¸o nghØ, giÊy nghØ phÐp... göi cho nh©n viªn kinh tÕ Nhµ m¸y ®Ó tiÕn hµnh lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng th¸ng. Trªn c¬ së c¸c phiÕu nhËp kho b¸n thµnh phÈm vµ thµnh phÈm cïng c¸c chøng tõ liªn quan kh¸c, nh©n viªn kinh tÕ Nhµ m¸y lËp b¶ng tæng hîp thanh lý kÕt qu¶ s¶n xuÊt. B¶ng nµy sau khi ®­îc Phßng KÕ ho¹ch - kü thuËt x¸c nhËn sÏ ®­îc chuyÓn vÒ Phßng Tµi chÝnh - KÕ to¸n C«ng ty ®Ó duyÖt quü l­¬ng th¸ng. Sau khi ®· cã tæng quü l­¬ng kho¸n theo ®Þnh møc. KÕ to¸n tËp hîp b¶ng chÊm c«ng cña c¸c tæ ®Ó x¸c ®Þnh tæng sè ®iÓm cña toµn bé c«ng nh©n s¶n xuÊt, c¸n bé Nhµ n­íc. VÝ dô: B¶ng chÊm c«ng (trÝch) cña bé phËn Ðp sÊy ®øng th¸ng 10/2000 nh­ sau: Nhµ m¸y g¹ch èp l¸t Granit Bé phËn: Ðp sÊy ®øng B¶ng chÊm c«ng Th¸ng 10/2000 STT Hä vµ tªn CÊp bËc hoÆc chøc vô 1 2 ... 30 31 Sè c«ng h­ëng l­¬ng SP Sè c«ng h­ëng l­¬ng thêi gian ... ... 1 NguyÔn V¨n VÜnh Tæ tr­ëng 18 18 450 25 2 TrÇn Xu©n M¹nh Tæ viªn 10 10 232 23 3 §ç ViÖt Hoµn Ca tr­ëng 10 10 276 25 4 NguyÔn V¨n TuÊn Tæ viªn 11 10 289 26 ... ... Céng: 20 ng­êi 480 Sè ®iÓm mµ ng­êi c«ng nh©n ®¹t ®­îc trong ngµy (th¸ng) phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau: 1. VÞ trÝ cña ng­êi c«ng nh©n ®ã trªn d©y chuyÒn c«ng nghÖ: Tuú thuéc vµo møc ®é quan träng cña tõng c«ng ®o¹n mµ sè ®iÓm ng­êi c«ng nh©n nhËn ®­îc cao hay thÊp. 2. VÞ trÝ lµm viÖc cña ng­êi c«ng nh©n trong c«ng ®o¹n ®ã: §èi víi nh÷ng c«ng nh©n ®¶m nhËn c«ng viÖc yªu cÇu tay nghÒ cao hoÆc c«ng nh©n gi÷ chøc vô tæ tr­ëng, ca tr­ëng th× ®­îc h­ëng sè ®iÓm cao h¬n so víi nh÷ng c«ng nh©n b×nh th­êng. 3. Sè giê c«ng nh©n lµm viÖc trong ngµy 4. Sè ngµy c«ng: lµ sè ngµy c«ng nh©n ®i lµm trong th¸ng. YÕu tè nµy ¶nh h­ëng ®Õn tæng sè ®iÓm cña c«ng nh©n ®ã trong th¸ng. 5. HÖ sè b×nh xÐt: Cuèi th¸ng tæ tiÕn hµnh b×nh xÐt møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña tõng ng­êi trong tæ. Cã 3 møc b×nh xÐt: + XuÊt s¾c: Tæng sè ®iÓm chia l­¬ng cuèi cïng = 1,1 x sè ®iÓm th¸ng + Hoµn thµnh nhiÖm vô: Tæng sè ®iÓm chia l­¬ng = 1 x sè ®iÓm th¸ng + Kh«ng hoµn thµnh nhiÖm vô: Tæng sè ®iÓm chia l­¬ng = 0,9 x sè ®iÓm th¸ng Dùa vµo b¶ng chÊm c«ng, tæng quü l­¬ng th¸ng ®­îc duyÖt, tuú thuéc vµo hÖ sè l­¬ng c¬ b¶n, sè ngµy c«ng, sè c«ng ®iÓm cña tõng ng­êi ®Ó tÝnh l­¬ng cho tõng c«ng nh©n TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ 1 CN th¸ng = TiÒn l­¬ng s¶n phÈm 1CN + TiÒn l­¬ng, tiÕt kiÖm vËt t­, phÈm cÊp + L­¬ng phô Trong ®ã: TiÒn l­¬ng s¶n phÈm 1CN = Tæng TL s¶ n phÈm toan nha m¸ y Tæng sè diÓm CN toan nha m¸ y x Sè ®iÓm 1CN TiÒn th­ëng, tiÕt kiÖm vËt t­, phô cÊp = Tæng tiÒn thuë ng TK vËt tu, phô cÊp (Sè iÓm CNi x HÖ sè tiÕt kiÖm) VT  d x Sè ®iÓm CNi x HÖ sè TKVT CNi Nh÷ng ngµy nghØ chÕ ®é nh­ nghØ tÕt, nghØ phÐp, héi häp, häc tËp... (n»m trong l­¬ng phô) cña c«ng nh©n ®­îc tr¶ l­¬ng theo c«ng nhËt vµ møc l­¬ng b×nh qu©n ngµy ®­îc tÝnh nh­ sau: Møc l­¬ng b×nh qu©n ngµy = Møc lu ng c b¶ no o 24 C¨n cø vµo sè tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho tõng c«ng nh©n, kÕ to¸n lËp b¶ng thanh to¸n l­¬ng cho tõng b×nh qu©n. VÝ dô: B¶ng thanh to¸n l­¬ng cña bé phËn Ðp, sÊy ®øng th¸ng 2 nh­ sau: (TrÝch). Nhµ m¸y gèm Granit Bé phËn: Ðp, sÊy ®øng B¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng Th¸ng 10/2000 ST T Hä vµ tªn L­¬ng c¬ b¶n Ngµy c«ng Sè ®iÓm HÖ sè TKVT §iÓm TKVT L­¬ng SP TKVT Tæng 1 NguyÔn V¨n VÜnh 2,02 450 1 45- 1.399.16 9 455.331 1.854.50 0 2 TrÇn Xu©n M¹nh 2,33 23 232 1 232 721.349 234.748 956.097 3 §ç ViÖt Hoµn 1,72 25 276 1 276 858.157 279.269 1.137.42 6 4 NguyÔn V¨n TuÊn 1,72 26 289 1,5 433,5 898.578 438.635 1.337.21 3 Céng 21.557.6 32 Tõ b¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng tõng tæ kÕ to¸n lËp b¶ng tæng hîp thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho toµn Nhµ m¸y trong tõng th¸ng. VÝ dô: th¸ng 10/2000 (trÝch) C«ng ty Th¹ch Bµn Nhµ m¸y g¹ch èp l¸t Granit B¶ng tæng hîp thanh to¸n tiÒn l­¬ng Th¸ng 10/2000 S T T Bé phËn L­¬ng CB TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ T¹m øng BHXH BHYT TiÒn nhµ Tæng Cßn ®­îc lÜnh 1 NghiÒn sÊy 55.81 35.056.7 71 10.100.0 00 401.832 80.366 2 Ðp, sÊy ®øng 30,21 21.557.6 32 9.200.00 0 217.512 43.502 3 Lß nung 74,77 55.494.7 57 18.800.0 00 538.344 107.669 4 Tæ mµi 91,19 43.356.1 54 26.000.0 00 656.568 131.314 5 C¬ ®iÖn 21,82 16.645.8 52 8.100.00 0 157.104 31.421 6 VSCN 9,01 3.132.16 1 1.600.00 0 64.872 12.974 7 C¸n bé PX 25,12 20.673.5 18 9.200.00 0 180.864 36.173 8 ThÝ nghiÖm 27,98 17.685.3 81 7.700.00 0 201.456 40.291 Céng 335,91 213.602. 229 90.700.0 00 2.418.55 2 483.710 * VÒ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng: Theo chÕ ®é hiÖn hµnh c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ do ng­êi sö dông lao ®éng chÞu ®­îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh ®­a vµo kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. HiÖn nay, kho¶n chi phÝ BHXH theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, C«ng ty ®ang ¸p dông th× viÖc trÝch lËp quü BHXH ®­îc thùc hiÖn hµng th¸ng theo tû lÖ 15% trªn quü tiÒn l­¬ng c¬ b¶n, cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trong th¸ng. Quü BHXH ®­îc thiÕt lËp ®Ó t¹o ra nguån vèn tµi trî cho c«ng nh©n viªn trong tr­êng hîp èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng. Quü BHXH ®­îc ph©n cÊp qu¶n lý sö dông: mét bé phËn ®­îc nép lªn c¬ quan qu¶n lý chuyªn m«n ®Ó chi cho c¸c tr­êng hîp quy ®Þnh, mét bé phËn ®Ó chi tiªu trùc tiÕp t¹i C«ng ty cho nh÷ng tr­êng hîp èm ®au,... BHYT ë C«ng ty ®­îc trÝch vµo chi phÝ s¶n xuÊt hµng th¸ng theo tû lÖ quy ®Þnh lµ 2% trªn quü l­¬ng c¬ b¶n. BHYT ®­îc nép lªn c¬ quan qu¶n lý chuyªn m«n ®Ó phôc vô b¶o vÖ vµ ch¨m sãc søc khoÎ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty. KPC§ ®­îc trÝch hµng th¸ng theo tû lÖ quy ®Þnh lµ 2% trªn tæng thu nhËp thùc tÕ cña c«ng nh©n viªn trong th¸ng vµ còng ®­îc ph©n cÊp qu¶n lý: mét nöa nép cho c¬ quan c«ng ®oµn cÊp trªn, mét nöa ®Ó chi tiªu cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn cña c«ng nh©n viªn C«ng ty. §Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh vµ thanh to¸n l­¬ng cho c«ng nh©n viªn C«ng ty, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 334 - "Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn" vµ tµi kho¶n 338 - "C¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c" (chi tiÕt 3 tiÓu kho¶n 3382, 3383, 3384). §Ó tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt t¹i Nhµ m¸y, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622 (6221 - chi phÝ trùc tiÕp Granit). KÕ to¸n tæng hîp C«ng ty hµng th¸ng tæng hîp c¸c B¶ng tæng hîp thanh to¸n tiÒn l­¬ng cña c¸c ®¬n vÞ trong toµn C«ng ty ®Ó lËp b¶ng "TiÒn l­¬ng c¸c bé phËn toµn C«ng ty" vµ "B¶ng theo dâi BHXH, BHYT, KPC§". Trong b¶ng nµy, bé phËn Nhµ m¸y Granit ®­îc chia thµnh 3 kho¶n: - Gi¸n tiÕp, phôc vô: gåm tiÒn l­¬ng cña tæ VSCN, cßn bé PX vµ thÝ nghiÖm - Tæ mµi: TiÒn l­¬ng cña tæ mµi - Cßn l¹i: TiÒn l­¬ng cña c¸c bé phËn trùc tiÕp s¶n xuÊt cßn l¹i. C«ng ty Th¹ch Bµn H¹ch to¸n tiÒn l­¬ng, c¸c kho¶n trõ vµo l­¬ng Th¸ng 12/2000 STT Bé phËn TiÒn l­¬ng BHXH BHYT Nhµ KPC§ Kh¸c 3383 3384 1388 6428/3382 1388 1 Gi¸n tiÕp 154.952.7 64 1.124.370 224.874 73.500 757.400 2 Phôc vô hµnh chÝnh 9.707.397 112.410 22.482 41.000 3 B¶o vÖ 7.250.000 163.800 32.760 4 Nhµ trÎ 3.252.550 83.250 16.650 7.000 5 XN x©y l¾p 9.185.600 82.720 16.530 6 Chi kh¸c tÝnh vµo l­¬ng 84.350.00 0 - - 7 Bèc xÕp 24.466.62 6 365.220 73.044 8 L¸i xe 7.084.218 86.310 17.262 9 Ph©n x­ëng c¬ ®iÖn 28.097.51 6 407.340 81.468 8.750 10 Nhµ m¸y Granit 241.495.7 95 3.156.570 631.314 0 0 + Tæ mµi 60.019.31 0 777.330 155.466 + Phôc vô 66.152.73 0 660.870 132.174 + Trùc tiÕp 115.323.7 55 1.718.370 343.674 11 XÝ nghiÖp kinh doanh 169.766.9 94 1.740.790 595.782 12 Nhµ ¨n 11.104.80 0 169.020 33.804 74.000 13 Ban qu¶n lý dù ¸n 4.047.550 53.640 10.728 C«ng 334 739.609.4 60 7.322.780 1.712.166 130.250 1.093.400 0 Tæng céng 754.761.8 10 7.545.440 1.756.698 204.250 1.093.400 0 Luü kÕ 334 6.605.962. 285 Luü kÕ 6.760.461. 378 1) H¹ch to¸n BHXH, BHYT trÝch vµo Z Nî TK 6221 Nî TK 62711 Cã TK 3382: 3.506.861 Cã TK 3382: 2.516.002 Cã TK 3383: 7.487.100 Cã TK 3383: 4.559.220 Cã TK 3384: 998.280 Cã TK 3384: 607.896 Nî TK 6411 Nî TK 6421 Cã TK 3382: 3.059.340 Cã TK 3382: 3.767.917 Cã TK 3383: 5.222.370 Cã TK 3383: 4.860.570 Cã TK 3384: 1.191.564 Cã TK 3384: 648.048 Nî TK 6428 Nî TK 2414 Nhµ ¨n Dù ¸n Cã TK 3382: 222.096 Cã TK 3383: 53.640 Cã TK 3383: 676.080 Cã TK 3384: 10.728 Cã TK 3384: 101.412 2) Ph©n bæ tiÒn l­¬ng trong th¸ng Nî TK 6221: 175. 343.065 Nî TK 62711: 125.801.090 Nî TK 6411: 169.766.994 Nî TK 6421: 268.698.311 Cã TK 334: 739.609.440 C«ng ty Th¹ch Bµn H¹ch to¸n tiÒn l­¬ng bæ sung Th¸ng 12/2000 STT Bé phËn TiÒn l­¬ng BHXH BHYT Nhµ KPC§ Kh¸c 3383 3384 1388 6428/3382 1388 1 Gi¸n tiÕp 202.739.635 2 Phôc vô hµnh chÝnh 30.576.274 3 B¶o vÖ - 4 Nhµ trÎ - 5 XN x©y l¾p 21.756.000 6 Chi kh¸c tÝnh vµo l­¬ng 24.850.000 7 Bèc xÕp 44.379.644 8 L¸i xe - 9 Ph©n x­ëng c¬ ®iÖn 34.023.649 10 Nhµ m¸y Granit 371.819.785 0 0 0 0 0 + Tæ mµi 88.108.059 + Phôc vô 95.217.880 + Trùc tiÕp 188.493.846 11 XN Kinh doanh 111.166.001 12 Nhµ ¨n 14.500.000 13 Ban qu¶n lý dù ¸n - Céng 334 841.310.988 Tæng céng 855.810.988 Luü kÕ 334 7.447.273.273 0 0 0 0 0 Luü kÕ 7.616.272.366 0 0 0 0 0 1) H¹ch to¸n BHXH, BHYT Nhµ trÝch vµo gi¸ thµnh: Nî TK 6221 Cã TK 3382: 5.532.028 Cã TK 3383: 0 Cã TK 3384: 0 Nî TK 62711 Cã TK 3382: 3.472.423 Cã TK 3383: 0 Cã TK 3384: 0 Nî TK 6411 Cã TK 3382: 2.223.320 Cã TK 3383: 0 Cã TK 3384: 0 Nî TK 6428 (Nhµ ¨n) Cã TK 3382: 290.000 Cã TK 3383: 0 Cã TK 3384: 0 Nî TK 2414 (Dù ¸n) Cã TK 3383: 0 Cã TK 3384: 0 2) Ph©n bæ tiÒn l­¬ng trong th¸ng: Nî TK 6221: 276.601.905 Nî TK 62711: 173.621.173 Nî TK 6411: 111.166.001 Nî TK 6421: 279.921.909 Cã TK 334: 841.310.988 Cuèi quý, c¨n cø vµo sè liÖu trªn 3 b¶ng cña 3 th¸ng, chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ®­îc tÝnh lµ 2 bé phËn nhá: Tæ mµi vµ cßn l¹i thuéc Nhµ m¸y Granit, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n lÇn l­ît cho tõng th¸ng. QuÝ IV/2000 - tæng ph¸t sinh bªn Nî TK 622 (6221) lµ: 900.143.508 (trong ®ã Tæ mµi: 167.224.644) ®­îc kÕ to¸n cuèi quý kÕt chuyÓn sang Tk 154 (1541). Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Granit. Sau khi ®Þnh kho¶n, ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y sÏ tù ®éng vµo c¸c sæ NhËt ký chung, sæ c¸i vµ lªn c©n ®èi tµi kho¶n. Cuèi quý kÕ to¸n in c¸c mÉu sæ ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y ra ngoµi, ®ãng dÊu vµ l­u tr÷. VÝ dô trong sæ c¸i TK 6221 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Granit. Sæ c¸i tµi kho¶n Tõ ngµy 01/10/2000 - 31/12/2000 Tµi kho¶n: 6221 chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Granit D­ nî ®Çu kú: 62.194.135 Ngµy sè DiÔn gi¶i TK d­ PS nî PS cã 31/10 45 Ph©n bæ tiÒn l­¬ng th¸ng 10 334 167.224.644 31/10 45 H¹ch to¸n c¸c kho¶n KPC§ trÝch vµo Z 3382 3.344.493 31/10 45 H¹ch to¸n c¸c kho¶n BHXH 3383 7.113.690 trÝch vµo Z 31/10 45 H¹ch to¸n c¸c kho¶n BHYT trÝch vµo Z 3384 948.492 30/11 34 Ph©n bæ l­¬ng bæ sung th¸ng 11Z 334 239.096.322 30/11 34 H¹ch to¸n KPC§ l­¬ng bæ sung th¸ng 11 3382 4.781.926 30/11 34 H¹ch to¸n BHXH vµo Z th¸ng 11 3383 7.204.140 30/11 34 H¹ch to¸n BHYT vµo Z th¸ng 11 3384 960.552 31/12 37 Ph©n bæ l­¬ng bæ sung th¸ng 12 334 451.914.970 31/12 57 H¹ch to¸n KPC§ vµo Z l­¬ng bæ sung th¸ng 12 3382 9.038.899 31/12 57 H¹ch to¸n BHXH vµo Z l­¬ng bæ sung th¸ng 12 3383 7.487.180 31/12 57 H¹ch to¸n BHYT vµo Z l­¬ng bæ sung th¸ng 12 3384 998.280 31/12 231 KÕt chuyÓn 622-154, 6221-1541 1541 962.337.643 Ph¸t sinh nî: 900.143.508 Ph¸t sinh cã: 962.337.643 D­ nî cuèi kú: 0 KÕ to¸n tr­ëng Ngµy th¸ng n¨m Ng­êi lËp biÓu 3.3. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung: Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ toµn bé nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cßn l¹i ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm trõ chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. §©y lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi Nhµ m¸y. §Ó theo dâi kho¶n chi phÝ nµy, kÕ to¸n C«ng ty sö dông tµi kho¶n 627 - "Chi phÝ s¶n xuÊt chung" vµ ®­îc chi tiÕt thµnh 7 tiÓu kho¶n sau: TK 62711: Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng Granit TK 62721: Chi phÝ vËt liÖu ph©n x­ëng Granit TK 62731: Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt ph©n x­ëng Granit TK 62741: Chi phÝ khÊu hao TSC§ ph©n x­ëng Granit TK 62742: Chi phÝ trÝch tr­íc ph©n x­ëng Granit TK 62771: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ph©n x­ëng Granit TK 62781: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ph©n x­ëng Granit ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung toµn Nhµ n­íc ®­îc tiÕn hµnh cô thÓ cho tõng ®èi t­îng chi phÝ nh­ sau: 3.3.1. Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng Granit Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng bao gåm tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n BHXH, BHYT, KPC§ trÝch theo l­¬ng (phÇn tÝnh vµo chi phÝ) cña nh©n viªn ph©n x­ëng (qu¶n ®èc, nh©n viªn kinh tÕ ph©n x­ëng, bèc v¸c...) tÝnh vµo chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng Granit, ngoµi bé phËn gi¸n tiÕp phôc vô (VSCN, c¸n bé PX, thÝ nghiÖm) t¹i Nhµ m¸y, kÕ to¸n C«ng ty cßn tÝnh c¸c kho¶n chi phÝ nµy tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña bé phËn bèc xÕp, l¸i xe n©ng hµng vµ ph©n x­ëng c¬ ®iÖn trong C«ng ty. TiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña bé phËn nµy ®­îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 62711 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng Granit. Cô thÓ, cuèi quý c¨n cø vµo sè liÖu tæng cét "Céng" trªn b¶ng tæng hîp l­¬ng vµ sè trÝch ®­a vµo gi¸ thµnh ë b¶ng theo dâi BHXH, BHYT, KPC§ cña c¸c bé phËn bèc xÕp, l¸i xe n©ng hµng, gi¸n tiÕp phôc vô, Ph©n x­ëng c¬ ®iÖn lËp cho tõng th¸ng kÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh­ sau: VÝ dô tõ b¶ng h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña th¸ng 12/2000. Céng tiÒn l­¬ng: 125.801.090 Céng sè trÝch ®­a vµo gi¸ thµnh: 2516002 + 4559220 + 607896 = 7683118 Nî TK 62711: 133.484.208 Cã TK 334: 125.801.090 Cã TK 338: 7.683.118 3382: 2.516.002 3383: 4.559.220 3384: 607.896 QuÝ IV/2000 tæng ph¸t sinh bªn Nî Tk 62711 lµ 609.554.041 ®­îc kÕ to¸n cuèi quý kÕt chuyÓn sang TK 1541 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Granit theo ®Þnh kho¶n sau: Nî TK 1541: 609.554.041 Cã TK 62711: 609.554.041 Sau khi ®Þnh kho¶n ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y sÏ tù ®éng vµo c¸c sæ NhËt ký chung, sæ c¸i vµ lªn c©n ®èi tµi kho¶n. Cuèi quý kÕ to¸n in c¸c mÉu sè ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y ra giÊy, kiÓm tra, ®ãng dÊu vµ l­u tr÷. VÝ dô trong sæ c¸i TK 62711 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng Granit Sæ c¸i tµi kho¶n Tõ ngµy 01/10/2000 ®Õn ngµy 31/12/2000 Tµi kho¶n: 62711: Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng Granit Ngµy Sè DiÔn gi¶i TK d­ PS nî PS cã 31/10 45 Ph©n bæ tiÒn l­¬ng T10 334 108.633.418 30/11 34 Ph©n bæ l­¬ng bæ sung T11 334 154.715.877 3382 3.094.317 3383 4.427.730 3384 590.364 31/12 57 Ph©n bæ l­¬ng bæ sung T12 334 299.422.263 31/12 234 KÕt chuyÓn 62711-1541, 62711- 1541 1541 609.554.041 Ph¸t sinh nî: 609.554.041 Ph¸t sinh cã: 609.554.041 D­ nî cuèi kú: 0 3.3.2. Chi phÝ vËt liÖu Granit §Ó tËp hîp chi phÝ vËt liÖu sö dông chung cho s¶n xuÊt t¹i Nhµ m¸y, kÕ to¸n C«ng ty ®· sö dông TK 62721. Trong kú, c¨n cø vµo c¸c phiÕu xuÊt kho ®· ph©n lo¹i kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 62721 Cã TK 152 VÝ dô PhiÕu xuÊt kho sè 17 ngµy 31/12/2000 ®­îc ®Þnh kho¶n nh­ sau: Nî TK 62721: 57.663.094 Cã TK 152 (15241): 57.663.094 Cuèi quý, tæng ph¸t sinh bªn Nî TK 62721 lµ 1.633.056.875 ®­îc kÕ to¸n kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n 1541. Nî TK 1541: 1.633.056.875 Cã TK 62721: 1.633.056.875 Sau khi ®Þnh kho¶n, ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y sÏ tù ®éng vµo c¸c sæ NhËt ký chung, sæ c¸i vµ lªn c©n ®èi tµi kho¶n. Cuèi quý kÕ to¸n in c¸c mÉu sæ ®­îc thùc hiÖn ra giÊy, kiÓm tra, ®ãng dÊu vµ l­u tr÷. VÝ dô trong sæ c¸i TK 62721 - Chi phÝ vËt liÖu ph©n x­ëng Granit Sæ c¸i tµi kho¶n Tõ ngµy 01/10/2000 ®Õn 31/12/2000 Tµi kho¶n 62721: Chi phÝ vËt liÖu ph©n x­ëng Granit D­ nî ®Çu kú: Ngµy Sè DiÔn gi¶i TK d­ PS nî PS cã 31/10 27 XuÊt cho PXSX nhµ m¸y Granit 1524 767.250 29/11 12 XuÊt trang bÞ c¬ khÝ 1524 409836 31/12 21 XuÊt söa ch÷a nhµ m¸y Granit 1524 18.496.365 31/12 235 KÕt chuyÓn 62721-1541, 62721- 1541 1541 1.633.056.875 Ph¸t sinh nî: 1.633.056.875 Ph¸t sinh cã: 1.633.056.875 D­ cuèi kú: 0 3.3.3. Chi phÝ dông cô, c«ng cô ph©n x­ëng Granit: T­¬ng tù nh­ ®èi víi chi phÝ vËt liÖu, ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ c«ng cô, dông cô xuÊt dïng cho s¶n xuÊt t¹i Nhµ m¸y, kÕ to¸n C«ng ty sö dông tµi kho¶n 62731. Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: Granit. Chi phÝ vÒ dông cô ph¸t sinh cã gi¸ trÞ nhá, kÕ to¸n ¸p dông ph­¬ng ph¸p ph©n bæ mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. Hµng ngµy, c¨n cø vµo c¸c phiÕu xuÊt ®· ®­îc ph©n lo¹i cho tõng môc ®Ých kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 62731 Cã TK 153 VÝ dô: PhiÕu xuÊt sè 3 ngµy 31/10/2000, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh­ sau: Nî TK 62731: 56.451.278 Cã TK 153: 56.451.278 Cuèi quý IV/2000 tæng ph¸t sinh lªn Nî TK 62731 kÕ to¸n tËp hîp lµ: 930.740 ®­îc kÕt chuyÓn sang Tk 1541 theo ®Þnh kho¶n sau: Nî TK 1541: 930.740 Cã TK 62731: 930.740 Sau khi ®Þnh kho¶n, ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y sÏ tù ®éng vµo c¸c sæ NhËt ký chung, sæ c¸i vµ lªn c©n ®èi tµi kho¶n. Cuèi quý kÕ to¸n in c¸c mÉu sæ ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y ra giÊy, kiÓm tra, ®ãng dÊu vµ l­u tr÷. VÝ dô trong sæ c¸i TK 62731 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt Granit. Sæ c¸i tµi kho¶n Tõ ngµy 01/10/2000 ®Õn 31/12/2000 Tµi kho¶n 62731: Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt ph©n x­ëng Granit D­ nî ®Çu kú Ngµy Sè DiÔn gi¶i TK d­ PS nî PS cã 31/10 16 XuÊt cho PXSX nhµ m¸y Granit 1531 2.200.000 31/12 26 XuÊt söa ch÷a (nhµ m¸y Granit) 153 510.000 31/12 237 KÕt chuyÓn 62731-1541 62731-1541 1541 930.790 Ph¸t sinh nî: 930.740 Ph¸t sinh cã: 930.740 D­ nî cuèi kú: 0 3.3.4. Chi phÝ khÊu hao TSC§ ph©n x­ëng Granit: ViÖc tÝnh møc khÊu hao TSC§ t¹i C«ng ty ®­îc thùc hiÖn theo quyÕt ®Þnh sè 1062 TC/Q§/CSTC ngµy 14/11/1996 cña Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh. Sè khÊu hao trÝch c¶ n¨m cña tõng lo¹i TSC§ ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së nguyªn gi¸ vµ tû lÖ khÊu hao n¨m cña TSC§ ®ã. (Tû lÖ nµy ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn khung thêi gian sö dông c¸c lo¹i TSC§ do Bé tµi chÝnh quy ®Þnh). Nh­ vËy: Møc khÊu hao n¨m = Nguyªn gi¸ x Tû lÖ khÊu hao n¨m Møc KH quý = Møc khÊu hao n¨m 4 §èi víi nh÷ng biÕn ®éng vÒ TSC§ cã liªn quan ®Õn viÖc trÝch khÊu hao th× møc khÊu hao t¨ng (gi¶m) ®­îc tÝnh theo nguyªn t¾c trªn th¸ng, nghÜa lµ nÕu TSC§ (hoÆc gi¶m) th¸ng nµy th× th¸ng sau míi tiÕn hµnh trÝch (hoÆc th«i trÝch) khÊu hao TSC§ ®ã. Do vËy, møc khÊu hao cÇn trÝch cña nh÷ng TSC§ t¨ng trong quý ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Møc KH cÇn trÝch = Nguyªn gi¸ x TØ lÖ khÊu hao n¨m 12 x sè th¸ng cÇn trÝch KH quý b¸o c¸o VÝ dô: Trong th¸ng 01/1999 C«ng ty mua mét m¸y vi tÝnh cña NhËt dïng cho qu¶n lý C«ng ty cã nguyªn gi¸: 10.768.597 vµ tû lÖ khÊu hao n¨m ®­îc x¸c ®Þnh lµ 16,7%. KÕ to¸n nhËp c¸c sè liÖu, th«ng tin vÒ TSC§ nµy vµo m¸y tÝnh (tªn tµi s¶n, ngµy, th¸ng, n¨m ®­a vµo sö dông, ®¬n vÞ sö dông, nguyªn gi¸, tû lÖ khÊu hao). Møc khÊu hao ®­îc x¸c ®Þnh trong quý IV/2000 cña TSC§ nµy nh­ sau: Møc khÊu hao cÇn trÝch = -------- x 3 = 449.588,9 T­¬ng tù ®èi víi nh÷ng TSC§ t¨ng, gi¶m kh¸c, hµng quý kÕ to¸n C«ng ty tiÕn hµnh tËp hîp møc khÊu hao cÇn trÝch cho toµn bé TSC§ (nhµ x­ëng, vËt kiÕn tróc, m¸y mãc thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn xe n©ng, thiÕt bÞ dông cô qu¶n lý) thuéc ®èi t­îng sö dông lµ Nhµ m¸y. Toµn bé gi¸ trÞ khÊu hao ®­îc trÝch trong quý cho nh÷ng TSC§ thuéc Nhµ m¸y ®­îc kÕ to¸n tËp hîp vµo bªn Nî TK 62741 - Chi phÝ khÊu hao TSC§: Granit. Sè liÖu ®­îc thÓ hiÖn trªn b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§ cña toµn C«ng ty. B¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§ c«ng ty Th¹ch Bµn Tõ th¸ng 10 ®Õn th¸ng 12 n¨m 2000 Tµi kho¶n Nî Tµi kho¶n Cã Gi¸ trÞ ph©n bæ 62741 Chi phÝ khÊu hao TSC§ Granit 2141 Hao mßn TSC§ h÷u h×nh 3.156.760. 867 62743 Chi phÝ khÊu hao TSC§ x©y l¾p 2141 Hao mßn TSC§ h÷u h×nh 2.500.000 6414 Chi phÝ b¸n hµng: KhÊu hao TSC§ 2141 Hao mßn TSC§ h÷u h×nh 31.765.86 6 6424 Chi phÝ qu¶n lý: khÊu hao TSC§ 2141 Hao mßn TSC§ h÷u h×nh 98.267.31 1 6424 Chi phÝ qu¶n lý: KhÊu hao TSC§ 2143 Hao mßn TSC§ v« h×nh 900.000 Tæng céng 3.290.184. 044 Tõ b¶ng ph©n bæ, ta cã b¶ng tÝnh khÊu hao TSC§ quÝ IV/2000 Tæng c«ng ty Thuû tinh vµ gèm x©y dùng C«ng ty Th¹ch Bµn B¸o c¸o khÊu hao TSC§ QuÝ IV/2000 (§¬n vÞ: ®ång) STT Nhãm TS Céng Ng©n s¸ch Tù bæ sung Kh¸c KhÊu hao SCL QuÝ IV 6.806.383.14 4 10.522.134 14.273.694 6.781.587.31 6 730.000.000 Qu¶n lý c«ng ty 85.023.717 10.522.134 14.273.694 60.227.889 Nhµ m¸y Granit 6.721.359.42 7 6.721.359.42 7 730.000.000 Luü kÕ c¶ n¨m 15.132.240.9 93 42.088.536 37.094.776 15.003.057.6 89 2.920.000.00 0 Qu¶n lý C«ng ty 332.085.700 42.088.536 57.094.776 232.902.388 Nhµ m¸y Granit 14.800.135.2 93 14.800.135.2 93 2.920.000.00 0 KÕ to¸n ®Þnh kho¶n sè liÖu quÝ IV/2000: Nî TK 62741: 2.695.458.759 Cã TK 2411: 2.695.458.759 Cuèi quÝ, kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn chi phÝ nµy vµo chi phÝ SXKD dë dang: Nî TK 1541: 2.695.458.759 Cã TK 62741: 2.695.458.759 Sau khi ®Þnh kho¶n ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y sÏ tù ®éng vµo c¸c sæ NhËt ký chung, sæ c¸i vµ lªn c©n ®èi tµi kho¶n. Cuèi quý kÕ to¸n in c¸c mÉu sæ ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y ra giÊy, kiÓm tra, ®ãng dÊu vµ l­u tr÷. VÝ dô trong sæ c¸i TK 62741 - Chi phÝ khÊu hao TSC§ ph©n x­ëng Granit. Sæ c¸i tµi kho¶n Tõ ngµy 01/10/2000 ®Õn ngµy 31/12/2000 Tµi kho¶n 62741: Chi phÝ khÊu hao TSC§ ph©n x­ëng Granit D­ nî ®Çu kú Ngµy Sè DiÔn gi¶i TK d­ PS nî PS cã 31/12 58 Ph©n bæ khÊu hao c¬ b¶n + SCL quÝ IV 2141 2.659.458.759 31/12 58 Ph©n bæ khÊu hao c¬ b¶n + SCL quÝ IV 2141 730.000.000 31/12 238 KÕt chuyÓn 62741-1541 62741-1541 1541 2.695.458.759 Ph¸t sinh nî: 2.695.458.759 Ph¸t sinh cã: 2.695.458.759 D­ nî cuèi kú: 0 3.3.5. Chi phÝ tr­íc ph©n x­ëng Granit Ngoµi c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh, ®Ó ®¶m b¶o cho gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng bÞ ®ét biÕn t¨ng th× cã söa ch÷a lín TSC§, kÕ to¸n C«ng ty ®· tiÕn hµnh trÝch tr­íc mét phÇn chi phÝ söa ch÷a lín vµ chi phÝ ngõng s¶n xuÊt trong kÕ ho¹ch vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. §©y lµ kho¶n chi phÝ thùc tÕ ch­a ph¸t sinh nh­ng ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ trong kú h¹ch to¸n. QuÝ IV/2000 kho¶n chi phÝ nµy ®­îc tÝnh lµ 730.000.000. KÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh­ sau: Nî TK 62742: 730.000.000 Cã TK 335: 730.000.000 Sau khi ®Þnh kho¶n ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y sÏ tù ®éng vµo c¸c sæ NhËt ký chung, sæ c¸i vµ lªn c©n ®èi tµi kho¶n. Cuèi quý kÕ to¸n in c¸c mÉu sæ ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y ra giÊy, kiÓm tra, ®ãng dÊu vµ l­u tr÷. VÝ dô trong sæ c¸i TK 62742 - Chi phÝ trÝch tr­íc ph©n x­ëng Granit. Sæ c¸i tµi kho¶n Tõ ngµy 01/10/2000 ®Õn ngµy 31/12/2000 Tµi kho¶n 62742 - Chi phÝ trÝch tr­íc ph©n x­ëng Granit D­ nî ®Çu kú: Ngµy Sè DiÔn gi¶i TK d­ PS nî PS cã 31/10 21 TrÝch tr­íc CPSX ph©n x­ëng Granit 335 730.000.000 31/10 57 KÕt chuyÓn 62742-1541 1541 730.000.000 Ph¸t sinh nî: 730.000.000 Ph¸t sinh cã: 730.000.000 D­ nî cuèi kú: 0 3.3.6. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ph©n x­ëng Granit Chi phÝ vÒ dÞch vô mua ngoµi cho s¶n xuÊt t¹i Nhµ m¸y g¹ch Granit gåm cã chi phÝ vÒ ®iÖn mua cña §iÖn lùc Gia L©m. Kho¶n chi phÝ nµy ®­îc kÕ to¸n C«ng ty h¹ch to¸n vµ theo dâi trªn tµi kho¶n 62771 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ph©n x­ëng Granit. §Ó tÝnh chi phÝ vÒ ®éng lùc (®iÖn) cho s¶n xuÊt t¹i Nhµ m¸y, kÕ to¸n c¨n cø vµo B¶ng ph©n bæ ®iÖn sö dông hµng th¸ng cho tõng ®èi t­îng thanh to¸n trong C«ng ty ®Ó x¸c ®Þnh sè ®iÖn tiªu thô cña tõng ®èi t­îng. Chi phÝ vÒ ®iÖn hµng th¸ng t¹i Nhµ m¸y tiªu hao hµng th¸ng b»ng tæng sè ®iÖn tiªu hao nh©n víi ®¬n gi¸ ®iÖn. VÝ dô th¸ng 12/2000, Nhµ m¸y tiªu thô hÕt 641.527 kw, ®¬n gi¸ b¸n 837 ®/kw vµ 1000 ®¬n gi¸ 450 ®/kw, thuÕ suÊt thuÕ VAT lµ 10%. KÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh­ sau: Nî TK 62771 Nî TK 133 (1331) Cã TK 331 (®iÖn lùc Gia L©m) QuÝ IV/2000, tæng ph¸t sinh bªn Nî TK 62771 ®­îc kÕ to¸n tËp hîp lµ: 1.439.607.530. KÕ to¸n cuèi quÝ kÕt chuyÓn sang Tk 1541 Nî TK 1541: 1.439.607.530 Cã TK 62771: 1.439.607.530 Sau khi ®Þnh kho¶n ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y sÏ tù ®éng vµo c¸c sæ NhËt ký chung, sæ c¸i vµ lªn c©n ®èi tµi kho¶n. Cuèi quý kÕ to¸n in c¸c mÉu sæ ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y ra giÊy, kiÓm tra, ®ãng dÊu vµ l­u tr÷. VÝ dô trong sæ c¸i TK 62771 - Chi phÝ dÞch vô ngoµi ph©n x­ëng Granit. Sæ c¸i tµi kho¶n Tõ ngµy 01/10/2000 ®Õn ngµy 31/12/2000 Tµi kho¶n 62771: Chi phÝ d4 mua ngoµi ph©n x­ëng Granit D­ nî ®Çu kú: Ngµy Sè DiÔn gi¶i TK d­ PS nî PS cã 31/10 27 Ph©n bæ ®iÖn T10/2000 (CN§GL) 331 441.434.375 30/11 3 Ph©n bæ ®iÖn T11/2000 (CN§GL) 331 558.819.475 31/12 56 Ph©n bæ ®iÖn T12/2000 (CN§GL) 331 439.353.680 31/12 238 KÕt chuyÓn 62771-1541 62771-1541 1541 1.439.607.530 Ph¸t sinh nî: 1.439.607.530 Ph¸t sinh cã: 1.439.607.530 D­ nî cuèi kú: 0 3.3.7. H¹ch to¸n chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ph©n x­ëng Granit Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ph¸t sinh t¹i Nhµ m¸y nh­ chi phÝ vÒ chèng nãng, phôc vô ca 3, tiÕp kh¸ch... ®­îc kÕ to¸n C«ng ty theo dâi h¹ch to¸n trªn tµi kho¶n 62781. Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ph©n x­ëng Granit. Mçi khi cã chi phÝ ph¸t sinh kÕ to¸n ghi ®Þnh kho¶n: Nî TK 62781 Cã TK lq (111, 141...) Ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y sÏ tù ®éng vµo sæ NhËt ký chung, Sæ c¸i vµ lªn c©n ®èi tµi kho¶n. QuÝ IV/2000 toµn bé chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ®­îc tËp hîp lµ: 190.432.827, kÕ to¸n cuèi quý kÕt chuyÓn sang TK 1541. Nî TK 1541: 190.432.827 Cã TK 62781: 190.432.827 VÝ dô trong Sæ c¸i TK 62781 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ph©n x­ëng Granit. Sæ c¸i tµi kho¶n Tõ ngµy 01/10/2000 ®Õn ngµy 31/12/2000 Tµi kho¶n 62781 - chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ph©n x­ëng Granit D­ nî ®Çu kú: Ngµy Sè DiÔn gi¶i TK d­ PS nî PS cã 31/10 27 TiÒn trång c©y xanh (N§T-BV) 141 23.825.000 15/12 55 Chi tiªu ®éc h¹i 1111 614.000 31/12 240 KÕt chuyÓn 62781-1541 62781- 1541 1541 190.432.827 Ph¸t sinh nî: 190.432.827 Ph¸t sinh cã: 190.432.827 D­ nî cuèi kú: 3.4. Tæng chi phÝ s¶n xuÊt, kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: 3.4.1. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt: §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong kú, kÕ to¸n sö dông b¶ng "Tæng hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú" ®Ó ph¶n ¸nh. Toµn bé chi phÝ ph¸t sinh ®· ®­îc tËp hîp vµo bªn Nî c¸c Tk 6211, 6221, 62711, 62721, 62731, 62741, 62742, 62771, 62781 cuèi quý lÇn l­ît ®­îc kÕt chuyÓn sang TK 1541 - Chi phÝ s1 kinh doanh dë dang Granit. Tr×nh tù kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong quý ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau: C¨n cø vµo sæ tæng hîp xuÊt vËt t­ - TK 6211, kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®­îc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, bét mµu tõng lo¹i, vËt liÖu phô (gåm bi nghiÒn vµ chÊt liÖu gi¶i), nhiªn liÖu (gaz, dÇu), hép g¹ch vµ c¸c chi phÝ vÒ ®¸ mµi, ®Üa kim c­¬ng, qu¶ l« kim c­¬ng. Riªng chi phÝ vÒ hép g¹ch ®­îc tÝnh vµo phÇn chi phÝ qu¶n lý ph©n x­ëng (QLPX) trong b¶ng tÝnh. C¨n cø vµo b¶ng tæng hîp l­¬ng vµ b¶ng theo dâi BHXH, BHYT, KPC§ lËp cho quý, kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®­îc tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch vµo chi phÝ theo l­¬ng cña c«ng nh©n tæ mµi. Dùa vµo tæng sè ph¸t sinh bªn Nî TK 6221 vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt kh¸c (phÇn nµy ®­îc tÝnh cho s¶n phÈm th­êng). C¨n cø vµo tæng ph¸t sinh bªn Nî TK 62711, 62721, 62731, 62781 vµ chi phÝ vÒ hép g¹ch kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®­îc chi phÝ qu¶n lý ph©n x­ëng. C¨n cø vµo tæng ph¸t sinh bªn Nî TK 62741 vµ 62442, kÕ to¸n x¸c ®Þnh sè khÊu hao cÊu trÝch trong kú. Sè liÖu ph¸t sinh bªn Nî TK 62771 x¸c ®Þnh chi phÝ vÒ ®éng lùc ph¸t sinh trong kú. Toµn bé sè liÖu trªn ®­îc thÓ hiÖn trªn cét "XuÊt trong kú" ë b¶ng "Tæng hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú". B¶ng sè 1. B¶ng sè 1 Tæng hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú QuÝ IV/2000 §¬n vÞ: ®ång STT Danh môc chi phÝ Tån ®Çu kú XuÊt trong kú Tån cuèi kú Chi phÝ tÝnh 1 Nguyªn vËt liÖu chÝnh 324.830.042 2.910.019.091 323.898.959 2.910.950.174 2 Bét mµu 160.692.840 1.961.376.933 256.875.933 1.865.195.840 + Bét mµu xanh l¸ c©y 0 279.953.480 0 279.953.484 + Bét hång Mn 30.762.684 373.332.557 26.911.863 377.183.378 + Bét mµu n©u ®Êt 117.580.260 651.569.613 74.978.710 694.351.163 + Bét mµu ®en 12.349.896 642.124.011 155.165.360 499.308.547 + Bét mµu xanh Ph¸p 0 0 0 0 + Bét mµu ®á 0 0 + Bét mµu vµng 14.397.268 14.397.268 3 VËt liÖu phô (bi, C§G, oxit 2n, Mg) 2.134.262.922 381.020.137 1.993.134.570 522.148.989 4 Nhiªn liÖu (gaz, dÇu) 86.360.000 3.129.296.333 80.750.098 3.134.906.235 5 §iÖn lùc (®iÖn) 37.600.000 1.439.607.530 35.248.000 1.441.559.530 6 TiÒn l­¬ng 902.337.643 961.337.643 7 KhÊu hao ph©n bæ trong kú 3.425.458.759 3.425.458.759 8 Chi phÝ ph©n x­ëng 22.296.745 2.433.994.842 26.863.756 2.429.427.831 Céng chi phÝ trùc tiÕp 2.766.042.549 16.643.111.26 8 2.716.771.316 16.692.382.50 1 9 §¸ mµi c¸c lo¹i 690.353.456 690.353.456 10 §Üa kim c­¬ng 256.982.563 256.982.563 Qu¶ l« kim c­¬ng 357.540.557 357.540.557 11 Chi phÝ qu¶n lý XN 0 0 12 Chi phÝ b¸n hµng 0 0 Céng chi phÝ BH + QL 0 0 ChiÕt khÊu b¸n hµng 0 Tæng céng chi phÝ 2.766.042.549 17.947.987.84 4 2.716.771.316 17.997.259.07 7 3.4.2. KiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang H¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao gåm 2 giai ®o¹n: tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt ®· ®­îc tËp hîp theo néi dung nhÊt ®Þnh, muèn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ chi phÝ cho s¶n phÈm dë dang. S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm ch­a kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn, cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. ?ë Nhµ m¸y Granit, s¶n phÈm dë dang trªn d©y chuyÒn c«ng nghÖ lµ hçn hîp cña nhiÒu lo¹i vËt liÖu ®­îc ®­a vµo tõ kh©u gia c«ng nguyªn liÖu nh­ng ch­a ra khái lß nung nªn kh«ng coi h×nh th¸i cña chÊt ban ®Çu. Mçi hçn hîp g¾n mét tû lÖ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu nhÊt ®Þnh do phßng kÕ ho¹ch ®· tÝnh ®Þnh møc trªn c¬ së c¸c tµi liÖu kü thuËt. S¶n phÈm dë dang trªn d©y chuyÒn cã ë bÓ hå, s«l« chøa vµ trong sÊy ®øng, xe goßng, lß nung. §èi víi d©y chuyÒn v¸t c¹nh, mÆt b»ng khi xuÊt kho b¸n thµnh phÈm bao nhiªu th× qua hÖ m¸y v¸t c¹nh, mµi bãng chuyÓn kÕt thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh bÊy nhiªu, v× vËy kh«ng cã s¶n phÈm dë dang trªn d©y chuyÒn nµy. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang mµ c«ng ty hiÖn nay ®ang ¸p dông cho h¹ch to¸n Nhµ m¸y lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cho chi phÝ nguyªn, nhiªn liÖu chÝnh vµ vËt liÖu phô n»m trong s¶n phÈm dë. Theo ph­¬ng ph¸p nµy th× gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, ®éng lùc vµ mét sè vËt t­ kh¸c (sè hép b¨ng dÝnh ch­a sö dông) n»m trong chi phÝ qu¶n lý ph©n x­ëng. Cßn c¸c chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng vµ chi b»ng tiÒn kh¸c ®­îc kÕ to¸n ph©n bæ hÕt cho s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. C¸