Tài liệu Luận văn Chủ nghĩa Mác - Lênin về xã hội chủ nghĩa và thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa ở Việt Nam: Luận văn
Đề Tài:
Chủ nghĩa Mác - Lênin về xã hội chủ
nghĩa và thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội, thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa ở
Việt Nam
1
LỜI NÓI ĐẦU
Phát triển kinh tế là vấn đề quan trọng nhất từ trước tới nay của xã hội
loai người. Kể từ khi con người xuất hiện , xã hội loài người đã trải qua và
hình thành xã hội : cuộc sống nguyên thuỷ , chiếm hữu nô lệ , phong kiến , tư
bản chủ nghĩa và đỉnh cao đang huớng tới xã hội chủ nghĩa . Tương ứng với
mỗi tình thái xã hội trong một hình thái kinh tế mang nét đặc trưng riêng . Tư
bản chủ nghĩa cũng vậy , đây là một giai đoạn mà của cải vật chất của xã hội
được sản xuất ra nhiều hơn tất cả các giai đoạn trước cộng lại . Một giai đoạn
chứng kiến bao sự biến đổi cả về mặt chất lẫn về mặt lượng của xã hội loài
người : kinh tế , khoa học kĩ thuật , chính trị , văn hoá ... Tuy nhiên trong giai
đoạn này cũng là một giai đoạn phát triển còn nhiều thiếu sót như phân biệt
giàu nghèo , khủng hoảng king tế , ...
36 trang |
Chia sẻ: haohao | Lượt xem: 1242 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Luận văn Chủ nghĩa Mác - Lênin về xã hội chủ nghĩa và thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa ở Việt Nam, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Luận văn
Đề Tài:
Chủ nghĩa Mác - Lênin về xã hội chủ
nghĩa và thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội, thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa ở
Việt Nam
1
LỜI NÓI ĐẦU
Phát triển kinh tế là vấn đề quan trọng nhất từ trước tới nay của xã hội
loai người. Kể từ khi con người xuất hiện , xã hội loài người đã trải qua và
hình thành xã hội : cuộc sống nguyên thuỷ , chiếm hữu nô lệ , phong kiến , tư
bản chủ nghĩa và đỉnh cao đang huớng tới xã hội chủ nghĩa . Tương ứng với
mỗi tình thái xã hội trong một hình thái kinh tế mang nét đặc trưng riêng . Tư
bản chủ nghĩa cũng vậy , đây là một giai đoạn mà của cải vật chất của xã hội
được sản xuất ra nhiều hơn tất cả các giai đoạn trước cộng lại . Một giai đoạn
chứng kiến bao sự biến đổi cả về mặt chất lẫn về mặt lượng của xã hội loài
người : kinh tế , khoa học kĩ thuật , chính trị , văn hoá ... Tuy nhiên trong giai
đoạn này cũng là một giai đoạn phát triển còn nhiều thiếu sót như phân biệt
giàu nghèo , khủng hoảng king tế , chiến tranh bất công bằng trong xã hội ...
Từ những khuyết tật đó , con người muốn hướng tới một xã hội ở đó con
người có quyền bình đẳng , không còn đói nghèo và áp bức bóc lột , vật chất
sản xuất ra có thể đáp ứng mọi nhu cầu của con người... đó chính là chế độ xã
hội chủ nghĩa.
Nhưng liệu xã hội tiến lên cộng sản chủ nghĩa bằng con đường nào và
trong bao lâu , đây là một bài toán nan giải đã đang và sẽ đặt ra với tất cả
nhân loại. Để tiến lên xã hội chủ nghĩa thì cần phải trải qua hai giai đoạn : đó
là giai đoạn chủ nghĩa xã hội và giai đoạn chủ nghĩa cộng sản. Hiện nay nước
ta đang ở trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội ; một thời kì mang tính
chất quá độ , cái mới thì chưa thành cái cũ thì chư hoàn toàn dứt bỏ , thời kí
này có sự giao nhập của nhiều tư tưởng . Dưới ngọn cờ của Đảng là kim chỉ
nam la Mác - Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh chúng ta cúng khong thể đốt
cháy giai đoạn hay phủ nhận hoàn toàn những thành tựu mà chủ nghĩa tư bản
đạt được , nhất là c3 chủ nghĩa tư bản nhà nước . Theo Lênin thì trong giai
đoạn quá độ lên xã hội chủ nghĩa , chúng ta không thể vuứt bỏ hoàn toàn chủ
nghĩa tư bản nhà nước mà phải thấy được những điểm mạnh của nó dể phát
huy.
Sau sự sụp đổ của Liên xô và các nước Đông Âu , hệ thống các nước
theo chủ nghĩa xã hội bị ảnh hưởng rất lớn . Tuy nhiên Đảng và nhân đân Việt
Nam vẫn kiên định đi theo con đường đã chọn và bảo vệ thành quả Cách
mạng . Để tiến lên Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam phải trải qua rất nhiều khó
2
khăn do xuất phát điểm rất thấp , nền kinh tế lạc hậu , khoa học kĩ thuật thấp ,
trình độ quản lí còn yếu kém ...Vì vậy muốn phát triển xã hội chúng ta phải áp
dụng mô hình kinh tế nhà nước tư bản vào sản xuất và quản lý . Đây là một
vấn đề cần giải quyết làm sao cho phù hợp với nền kinh tế nước ta , tình hình
phát triển kinh tế khu vực và thé giới trong sự chuyển hoá mạnh mẽ của nền
kinh tế toàn cầu , chúng ta phải đuổi kịp được guồng quay của toàn cầu
hoákinh tế . Cũng vì thế nên đề án kinh tế chính trị : ((Chủ nghĩa Mác - Lênin
về xã hội chủ nghĩa và thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, thời kỳ quá độ
đi lên chủ nghĩa ở Việt Nam )) là một đề án rất cấp bách không chỉ đặt ra cho
các nhà kinh tế và quản lý mà còn là một vấn đề đặt ra cho chúng ta , những
cử nhân kinh tế tương lai một kết luận nhận thức và thực tế của nền kinh tế
nước ta hiện nay đó là phát triển nền kinh tế TT theo định hường Xã hội chủ
nghĩa .
3
PHẦN NỘI DUNG
A. Lý luận của V.I.Lê Nin về c CNTB nhà nước trong thời kỳ quá độ
lên CNXH
I- Chính sách kinh tế mới và sự cần thiết phải sử dụng Chủ
nghĩa Tư bản Nhà nước .
1. Chính sách kinh tế mới và sự cần thiết phải sử dụng Chủ nghĩa Tư bản
Nhà nước .
Sau khi giành được chính quyền từ tay phong kiến lại bước vào cuộc
chiến nhằm lật đổ chế độ thành quả cách mạng vừa đạt được . Một nước nga
vừa bước ra khỏi cuộc nội chiến với nền kinh tế lâm vào tình trang khủng
hoảng trầm trọng : Thiếu lương thực , thiếu năng lượng , sản xuất đình đốn ,
nông dân nghèo đói , khối liên minh công nông có nguy cơ tan vỡ ... thì chỉ
sau một thời gian ngắn hầu hết các ngành đều đã đạt và vượt mức trước chiến
tranh , nền kinh tế được phục hồi dần , nhân dân hăng hái thi đua lao động sản
xuất . Nước Nga như được thổi một luồng sinh lực mới kể từ khi chính sách
kinh tế mới ra đời . Thực tiễn đó đã bác bỏ những kể thù của Nhà nước Xô
viết và những bọn hoài nghi khách coi chính sách kinh tế mới như là một
chính sách quay về chủ nghĩa tư bản .
Khi kế thừa những lý luận của Mác- Anghen , Lê Nin đã nói đến một
thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Đặc điểm nổi bật của thời kỳ này là
những nhân tố của xã hội mới và những tàn tích của xã hội cũ tồn tại đan xen
lẫn nhau , đấu tranh với nhau trên mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế,
văn hoá, xã hội , tư tưởng , tập quán trong xã hội ... trong giai đoạn này, chưa
có một lực lượng nào thắng thé tuyệt đối , có nghĩa là việc tiếp tục áp dụng
phương thức sản xuất và phân phối cộng sản chủ nghĩa là một sai lầm đáng
tiếc và ngay giai đoạn thấp của Chủ nghĩa cộng sản chúng ta cũng không thể
đạt tới được .
Sự thiên tài của Lê Nin được thểhiện ở việc người đã nhận ra sự ấu trĩ
ấy và đã phát triển ngay lý luận của Mác khi cách mạng Xã hội Chủ nghĩa
mới giành được thắng lợi chỉ trong một thời gian rất ngắn . Lênin nhấn mạnh
việc cần phải xác định xem mình đang ở giai đoạn nào của quá trình phát
triển. Những xí nghiệp nhỏ trước đây bị Quốc hữu hoá nay cho tư nhân thuê
hay mua lại đẻ kinh doanh tự do , chủ yếu là xí nghiệp sản xuất hàng tiêu
4
dùng . Cho phép mở rộng trao đổi hàng hoá giữa thành thị và nông thôn , giữa
công nghiệp và nông nghiệp cho thương nhân được tự do hoạt động ( chủ yếu
là bán lẻ ) để góp phần khôi phục kinh tế thay thế chính sách trưng thu lương
thực bằng chính sách thuế lương thực . Theo chính sách này người nông dân
phải nộp thuế lương thực với một mức cố định trong nhiều năm . Mức thuế
này căn cứ vào điều kiện tự nhiên của đất đai canh tác . Nói cách khác thuế
nông nghiệp chính là địa tô mà người nông dân canh tác trên ruộng đất thuộc
sỏ hữu toàn dân phải trả cho nhà nước . Số lượng lương thực còn lại người
nông dân được tự do trao đổi , mua bán trên thị trường . Tổ chức thị trường ,
thương nghiệp , thiết lập quan hệ hàng hóa - tiền tệ giữa nhà nước và nông
dân , giữa thành thị và nông thôn , giữa công nghiệp và nông nghiệp . Sử
dụng sức mạnh kinh tế nhiều thành phần , các hình thức kinh tế quá đọ như
khuyến khích phát triển sản xuất nhỏ của nông dân , thợ thủ công , khuyến
khích kinh tế tư bản tư nhân , sử dụng chủ nghĩa Tư bản Nhà nước, củng cố
lại các doanh nghiệp nhà nước , chuyển sang chế độ hạch toán kinh tế. Đồng
thời, V.I.Lênin chủ trương phát triển mạnh mẽ quan hệ hợp tác kinh tế với các
nước tư bản phương tây để tranh thủ kỹ thuật , vốn và khuyến khích kinh tế
phát triển . Danh từ nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xôviết có nghĩa là chính
quyền Xôviết quyết tâm thực hiện bước chuyển lên chủ nghĩa xã hội, chứ
hoàn toàn không có nghĩa là đã thừa nhận chế độ kinh tế hiện nay là chế độ xã
hội chủ nghĩa (( điều này có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng , nhất là sau thất
bại nặng nề của chính sách cộng sản thời chiến hồi mùa xuân năm 1921 . Nó
chỉ là một chính sách tạm thời trong thời chiến còn khi đất nước đã giành lại
thắng lợi thì chẳng người dân nào còn muốn thực hiện nó nữa . Còn lúc này
Nga là một nước trung nông chú không phải là một nước tư bản phát triênt
như Đức hay Anh , Pháp để mà có thể chuyển lên ngay chủ nghĩa xã hội .
Muốn duy trì đượ chủ ngihã xã hội thì phải có những cơ sở kinh tế , xã hội
nhất định . Sai lầm ở đây là những người cộng sản tưởng rằng chỉ cần thiết lập
chế độ sản xuất quốc doanh và chế đọ nhà nước phân phối là đã bắt đầu một
chế độ kihn tế mới khác với chế độ trước .
Như vậy đến thời kỳ hoà bình xây dựng chủ nghĩa xã hội thì chính sách
kinh tế công sản thời chiến không còn thích hợp là một điều tất yếu và cần
phải được thay thế bằng một chính sách khác phù hợp hơn với quy luật của sự
phát triển
5
Theo Lênin , nền kinh tế xã hội chủ nghĩa vẫn cần phải được tổ chức
theo kiểu sản xuất hàng hoá và vận động theo các quy luật kinh tế hoàng hoá ,
kinh tế thị trượng . Giai cấp vô sản lãnh đạo cần thiết phải biết sử dụng tốt các
quan hệ hàng - tiền , các phạm trù kinh tế của sản xuất hàng hoá để thực hiện
được mục đích của mình . chính sách kinh tế mới ( NEP ) ra đời . Vậy thực
chất của chính sách này là như thê nào và nó có ưu điểm gì hơn so với chính
sáchsách cộng sản thời chiến.
Có thể khái quát toàn bộ nội dung của chính sách kinh tế mới thành
chính sách phát triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất , đặc biệt đối với một nước
tiểu nông quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Đây được coi là nhiệm vụ cơ bản và
bức thiết nhất , phù hợp với cương lĩnh mà Đảng đã đề ra .
Chúng ta biết rằng bất cứ một lí luận nào đưa ra đều phải dựa trên những
cơ sở thực tế khách quan . Nước Nga lúc bấy giờ là một nước trung nông ,
nông dân chiếm đại đa số nhưng sau chiến tranh nó lại rơi vào tình trạng thiếu
lương thực trầm trọng , nạn đầu cơ tích trữ lúa mì gia tăng khiến cho chính
phủ không thể kiểm soát được tình hình . Các hoạt động sản xuất đều bị đình
trệ , toàn bbộ nền đại công nghiệp bị phá huỷ toàn bbộ sau chiến tranh , công
nhân thiếu việc làm , thiếu lương thực , đời sống hết sức khó khăn . Kể cả đối
với một nước giàu nhất và phát triển nhất thì sau cuộc chiến tranh đế quốc tàn
phá cũng chỉ có thể khôi phục được nền đại sản xuất công nghiệp sau nhiều
năm . Vậy với một nước tiểu nông , giải pháp tối ưu để khôi phục nền kinh tế
phải chăng là cải thiện đời sống của người nông dân và nâng cao lực lượng
sản xuất của họ , đồng thời trong một chừng mực nào đó có thể khôi phục nền
tiểu công nghiệp để giúp đỡ ngay một phần nào đó cho nền king tế nông dân
?
Lênin khẳng định (( phải bắt đầu đầu tư nông dân , người nào không
hiểu điều đó , người nào có ý đưa vấn đề nông đân lên hàng đầu như thế là
một sự từ bỏ hoặc tương tự như sự từ bỏ chuyên chính vô sản , thì chẳng qua
là vì người đó không chịu suy nghĩ kĩ càng vấn đề đó và bị loèi nói chống
rỗng chi phối )) . Tuy giai cấp vô sản nắm chính quyền nhưng một sự liên kết
chặt chẽ giữa giai cấp nông dân trong một nước tiểu nông sẽ là điều kiện cần
để thực hiện được chủ nghĩa xã hội . Giai cấp tư sản với tư cách là giai cấp
lãnh đạo cần thiết phải biết hướng chính sách vào việc giải quyết trước tiên
những vấn đề cấp thiết nhất , mấu chốt nhất . Mà (( vấn đề cấp thiết nhất hiện
nay là dùng các biện pháp có thể khôi phục ngay lực lượng sản xuất cuả kinh
6
tế nông dân )) . Chính sách thuế lương thực và tự do trao đổi ra đời chính là sự
biểu hiện quan điểm đó của Lênin . Đối với những người tiểu nông thì chế độ
xã hội chủ nghĩa hay chế độ tư bản không quan trọng , điều mà họ quan tâm
là họ sẽ được lợi như thế nào . Việc tự do trao đổi hàng hoá và lương thực
thừa đẫ tạo ra một động lực thúc đẩy tinh thần hăng say lao động của người
nông dân . Đối với nước Nga lúc bấy giờ , nông nghiệp phát triển tất sẽ kéo
theo các ngành khác phát triển . Chính điều đó đã củng cố thêm mối liên minh
công nông và vô sản được sự ủng hộ của những nông dân nghèo khổ . Tuy
nhiên nói đến tự do trao đổi là tự do buôn bán , mà tự do buôn bán theo quan
điểm của Lênin thời đó - tức là lùi lại chủ nghĩa tư bản. Lênin chỉ rõ , tự do
buôn bán là khôi phục chủ nghĩa tư bản trên một mức độ lớn , là tự do của chủ
nghĩa tư bản . Điều đó có phải là một thất bại nặng nề của giai cấp vô sản hay
không hay chỉ là một bước lùi mang tính chiến lược mà chính quyền Xô Viết
thi hành nhằm đạt được cái mà mình muốn .
Cần thấy ngay rằng với chính sách tự do trao đổi , từng lớp sản xuất
nhỏ đã phát triển nhanh chóng và chủ nghĩa tư bản là cần cho đông đảo quần
chúng nông dân và cho tư bản tư nhân là người phải buôn bán để thoã mãn
nhu cầu nông dân . Để vừa khuyến khích sản xuất phát triển mà vẫn giữ được
bản chất chuyên chính của mình , giai cấp vô sản chỉ có thể thừa nhận cho chủ
nghĩa tư được phát triển ở một chừng mực nào đó . Tư bản tư nhân cần phải
được phát triển theo sự điều tiết của Nhà nước , và điều đó tất dẫn đến sự ra
đời của chủ nghĩa tư bản Nhà nước .
Một nguyên nhân nữa dẫn đến sự ra đời của chủ nghĩa tư bản nhà nước
là ở ngay tình trạng sản xuất của nước Nga lúc bấy giờ . Mác và Anghen dự
báo rằng : Cách mạng vô sản và do đó chủ nghĩa xã hội và Chủ nghĩa cộng
sản sẽ nổ ra và thắng lợi cùng một lúc , hoặc trong phần lớn các nước tư bản
tiên tiến ở tây âu . Thế nhưng nước Nga là một nước tư bản trung bình - theo
cách đánh giá của Lênin - đang muốn tiến lên con đường chủ nghĩa xã hội .
Nó không phải là nước Anh xã hội chủ nghĩa hay nước Đức xã hội chủ nghĩa
. Vì vậy nếu chỉ muốn không thôi mà không có nền tảng kinh tế vững chắc thì
con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội đột phá vào tương lai là một điều không
tưởng . Lênin nói rõ thêm không có kĩ thuật tư bản chủ nghĩa đựoc xây dựng
trên những trên những phát minh mới nhất của khoa học hiện đại thì không
thể nói đến chủ nghĩa xã hội được . Nhiệm vụ của chính quyền vô sản Nga là
hết sức nặng nề . Làm sao để nước Nga vốn lạc hậu về khoa học kĩ thuật ,
7
trình độ dân chí thấp lên một nước có trình độ khoa học kĩ thuật phát triển ,
khoa học kĩ thuật tiến tiến khi mà đại đa số nhân dân là nông dân nghèo chỉ
có biết sản xuất nông nghiệp . Mối quan hệ giữa công nghiệp và nông nghiệp ,
nông dân với công nhân không chỉ mang tính chất một chiều mà người nông
dân cũng cần những sản phẩm , hàng hoá của công nghiệp và thủ công
nghiệp, điều đó sẽ kích thích cả công nghiệp và nông nghiệp phát triển . Thế
nhưng sau chiến tranh nước Nga còn lại gì ?
Chỉ như " một người bị đánh gần chết ... và may mà nó vẫn có thể chống
nạng mà đi được " . Không có bất kỳ sự ủng hộ của cách mạng xã hội chủ
nghĩa ở một nước hay một số nước nào, nuớc Nga phải dựa vào nỗ lực của
mình là chính nhưng điều đó vẫn chua đủ . Dân tộc Nga cần phải dựa vào thời
đại để tồn tại , để xây dựng lý tưởng của mình . Trong khi chủ nghĩa tư
bảnvẫn mạnh thì tại sao ta không dựa vào nó để sống ? Lênin nói rõ điều đó
chúng ta không thể tự mình làm được nếu không có sự giúp đỡ của tư bản
nước ngơài . Người nào không chìm đắm trong ảo tưởng mà nhìn vào thực tế
, thì phải hiểu rõ điều đó . Theo Lênin cần phải du nhập chủ nghĩa tư bản từ
bên ngoài bằng những hợp đồng buôn bán với các nước tư bản lón bằng chính
sách tônhượng . Tóm lại bằng những hình thức khác nhau của chủ nghĩa tư
bản nhà nước , chủ nghĩa tư bản nhà nước sẽ làm một bước tiến so với tình
hình hiện nay trong nước cộng hoà Xô Viết của chúng ta . Nếu chẳng hạn
trong nửa năm nữa chúng ta thiết lập được chủ nghĩa tư bản nhà nước thì đó
sẽ là thắng lợi to lớn và sẽ đảm bảo chắc chắn rằng qua một năm sau chủ
nghĩa xã hội sẽ được củng cố hoần toàn và trở nên vững chắc .
Tại sao một nước xã hội chủ nghĩa lại có thể tồn tại một hình thứccủa
chủ nghĩa tư bản nhưng đó lại là nhận xét của V.I.Lênin , người đã sáng lập ra
Đảng cộng sản Xô Viết đưa dân Nga đi theo con đường chủ nghĩa tư bản .
Bằng những chính sách tiến bộ và những thành quả đạt được sau một thời
gian ngắn thực hiện chính sách kinh tế mới ( NEP ) mà nội dung chủ yếu của
chính sách này là việc thực hiện chủ nghĩa tư bản nhà nước. Lênin đã chứng
minh được rằng nhận định trên là hoàn toàn đúng đắn với một nước Nga có
chính quyền mới non trẻ và một nền kinh tế đi lên từ lạc hậu .
2/ Thành tựu của chính sách kinh tế ( NEP ) .
Chính sách kinh tế mới đã tạo điều kiện phát triển lực lượng sản xuất ở cả
thành thị lẫn nông thôn , vì nó đắp ứng được nhu cầu của qui luật kinh tế của
nền sản xuất xã hội chủ nghĩa còn mang tính chất hàng hoá và có nhiều thành
8
phần . Nhờ đó , trong một thời gian ngắn , Nhà nước Xô Viết đã khôi phục
được nền kinh tế quốc dân bị chiến tranh tàn phá , ã tiến được một bứoc dài
trong việc củng cố khối liên minh công nông ; một Nhà nước công nông nhiều
dân tộc đầu tiên trên thế giới đã được thành lập , đó là liên bang cộng hoà xã
hội chủ nghĩa Xô Viết .
Chính sách kinh tế mới còn có ý nghĩa quốc tế của nó . Đối với các nước
tiên tiến lên chủ nghĩa xã hội đều cần thiết vận dụng tinh thần cơ bản của
chính sách đó bchẳng hạn như vấn đề quan hệ hàng hoá - tiền tệ , nguyên tắc
liên minh công nông , sử dụng nền kinh tế nhiều thành phần .
Chính sách kinh tế mới được quán triệt trong các ngành kinh tế và lấy
việc khôi phục nông nghiệp làm nhiệm vụ hàng đầu , là vấn đề cấp bách trước
mắt . Đến cuối xuân năm 1922 , Liên Xô đã vượt qua được nạn đói và
đếnnăm 1925 , nông nghiệp Liên Xô đã vượt mức trước chién tranh .
Tổng sản lượng công nghiệp năm 1925 so với năm 1913 mới đặt 75.5%.
tuy nhiên ngành iện và cơ khí chế tạo vượt mức trước chiến tranh , nhiều xí
nghiệp công nghiệp nhẹ và công nghiệp thực phẩm đã đặt và vượt mứ trước
chiến tranh . Trong việc thực hiện chính sách kinh tế mới , Lênin coi thương
nghiệp là mắt xíchtrong chuỗi dây xích các sự biến lịch sử mà Nhà nước phải
đem toàn lực ra mà nắm lấy nó . Do đó thương nghiệp đã được tăng cường
mạnh mẽ .
II-Chủ nghĩa tư bản nhà nước
1.Khaựi nieọm:
Chuỷ Nghúa Tử Baỷn laứ moọt hỡnh thaựi kinh teỏ xaừ hoọi lụựn
cuỷa xaừ hoọi loaứi ngửụứi vụựi caực giai ủoaùn phaựt trieồn khaực
nhau.Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực laứ moọt trong nhửừng giai ủoaùn
lũch sửỷ quan troùng cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn .Khoõng moọt ai coự theồ
phuỷ nhaọn thaứnh quaỷ cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn ự ủaừ ủaùt ủửụùc ,ủoự
laứ moọt bửựục ngoaởt cuỷa lũch sửỷ.
C.Mac ủaừ coự nhaọn xeựt xaực ủaựng raống trong voứng chửa ủaày
moọt theỏ kyỷ thoỏng trũ cuỷa mỡnh Chuỷ Nghúa Tử Baỷn ủaừ taùo ra moọt
mửực saỷn xuaỏt khoồng loà baống taỏt caực theỏ heọ loaứi ngửụứi trửụực
ủoự ủaừ taùo ra .Tửứ luực xuaỏt hieọn loaứi ngửụứi ,hoù ủaừ soỏnng laõu
daứi trong neàn saỷn xuaỏt nhoỷ laùc haọu,phaõn taựn ,naờng xuaỏt voõ
cuứng thaỏp keựm, khoõng baỷo ủaỷm taựi saỷn suaỏt giaỷn ủụn.Tửứ ủaàu
theỏ kyỷ XVI ủeỏn nay,laàn ủaàu tieõn trong lũch sửỷ ,Chuỷ Nghúa Tử Baỷn
ủaừ chuyeồn neàn saỷn xuaỏt nhoỷ leõn neàn saỷn xuaỏt lụựn vụựi ủaởc
trửng veà chaỏt so vụựi saỷn xuaỏt nhoỷ.Sửù thaộng lụùi naứy dieón ra ủaàu
9
tieõn ụỷ nửụực Anh roài laàn lửụùt sang caực nửụực Phaựp ,ẹửực,…vaứ caực
nửụực khaực . Cuứng vụựi ủaứ phaựt trieồn cuỷa lửùc lửụùng saỷn xuaỏt
,quaự trỡnh xaừ hoọi hoaự saỷn xuaỏt cuừng ủaùt ủửụùcnhửụừng bửụực tieỏn
lụựn , vụựi trỡnh ủoọ cao . Hieọp taực ủụn giaỷn , coõng trửụứng thuỷ coõng
neàn ủaùi coõng nghieọp cụ khớ laứ nhửừng giai ủoaùn phaựt trieồn xaừ hoọi
hoaự saỷn xuaỏt Tử Baỷn Chuỷ Nghúa .
Maàm moỏng ủaàu tieõn cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn chớnh laứ sửù
tớch luyừ tử baỷn nguyeõn thuyỷ, vụựi sửù buoõn baựn noõ leọ ,trao ủoồi
buoõn baựn caực loaùi haứng hoaự vụựi nửụực ngoaứi do neàn saỷn xuaỏt
thuỷ coõng phaựt trieồn vaứ do boực loọt thuoọc ủũa caực nửụực ủaừ tớch
luyừ ủửụùc moọt khoỏi lửụùng khoồng loà tử baỷn cho neàn saỷn xuaỏt tử
baỷn sau naứy .Tieỏp tuùc phaựt trieồn kinh teỏ vụựi sửù trụù giuựp ủaộc
lửùc cuỷa khoa hoùc kú thuaọt caực nửụực Tử baỷn tieỏp tuùc phaựt trieồn
vửụùt baọc veà kinh teỏ , sửù caùnh tranh cuỷa caực nửụực veà thi trửụứng
tieõu thuù haứng hoaự ,thuoọc ủũa…ủaừ daón ủeỏn caực cuoọc chieỏn tranh
lụựn maứ ủieồn hỡnh laứ hai cuoọc chieỏn tranh theỏ giụựi thửự nhaỏt vaứ
thửự hai voõ cuứng aực lieọt vaứ thaỷm khoỏc.
Hỡnh thửực xaừ hoọi hoaự cao hụn khi Chuỷ Nghúa Tử Baỷn
chuyeồn leõn giai ủoaùn Chuỷ Nghúa Tử Baỷn ủoọc quyeàn va ủổnh cao laứ
Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực . Chuỷ Nghúa Tử Baỷn ủoọc quyeàn
Nhaứ Nửụực laứ hỡnh thửực thoỏng trũ cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn ủoọc
quyeàn dửùa treõn cụ sụỷ tớch tuù vaứ taọp trung tử baỷn ra ủụứi tửứ sau
chieỏn tranh theỏ giụựi thửự nhaỏt ,noự xuaỏt hieọn ủaàu tieõn ụỷ ẹửực .Do
caùnh tranh quaự khoỏc lieọt neõn caực nhaứ saỷn xuaỏt tử baỷn coự xu
hửụựng lieõn keỏt vụựi nhau hay quy luaọt caự lụựn nhuoỏt caự beự hỡmh
thaứnh neõn caực taọp ủoaứn ủoọc quyeàn quoỏc gia ủeỏn caực taọp ủoaứn
xuyeõn quoỏc gia cac- ten, xanh-di-ca,congglomera .Trong giai ủoaùn naứy
vai troứ cuỷa nhaứ nửụực con chửa thửùc sửù quan troùng laộm nhửng sau
naứy thỡ noự caứng theồ hieọn vai troứ cuỷa mỡnh nhử trong giai ủoaùn
Chuỷ Nghúa Tử Baỷn ủoọc quyeàn Nhaứ Nửụõc coọng saỷn theồ noựi tử
baỷn daó taùo ra phaàn moọt neàn taỷng kinh teỏ vửừng chaộc vụựi cụ sụỷ
khoa hoùc kú thuaọt tieõn tieỏn,neàn saỷn xuaỏt cụ khớ ,tửù ủoọng hoaự taùo
ra moọt khoỏi lửụùng vaọt chaỏt khoồng loà.
Leõnin ủaừ tửứng so saựnh nửụực nga vụựi nửụực ẹửực luực baỏy giụứ
vaứ cho raống neỏu nửụực Nga coự ủaày ủuỷ vaọt chaỏt kyừ thuaọt nhử
10
nửụực ẹửực thỡ coự theồ chuyeồn tieỏp leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi maứ
khoõng phaỷi traỷi qua baỏt kỡ moọt giai ủoaùn trung gian naứo. Ngửụứi
nhaọn ủũnh raống “Chuỷ Nghúa Tử Baỷn ủoùc quyeàn Nhaứ nửụực laứ sửù
chuaồn bũ vaọt chaỏt ủaày ủuỷ nhaỏt cho Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi ,laứ phoứng
chụứ ủi vaứo Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi maứ giửừa naỏc thang ủoự vụựi naỏc
thang Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi khoõng coứn moọt naỏc thang naứo nửừa caỷ”
.Nhử vaọy xaừ hoọi coọng saỷn chổ coự theồ xuaỏt hieọn moọt caựch tửù
nhieõn khi nhửừng tieàn ủeà vaọt chaỏt vaứ tieàn ủeà xaừ hoọi ủửụùc chuaồn
bũ ủaày ủuỷnhaỏt , moọt “phoứng chụứ” lyự tửụỷng cho Chuỷ Nghúa Xaừ
Hoọi ủaừ saỹn saứng.
Nhửng thaộng lụùi cuỷa Caựch Maùng Thaựng 10 Nga khoõng xuaỏt
phaựt tửứ tieàn ủeứ noựi treõn.Laứ moọt nửụực tử baỷn phaựt trieồn trung
bỡnh vaứ coứn nhieàu maởt haùn che ỏ, nửụực Ngak coự cụ sụỷ vaọt chaỏt
kú thuaọt , khoõng coự lửùc lửụùng saỷn xuaỏt phaứt trieồn nhaốm taùo tieàn
ủeà vaọt chaỏt cho Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi ra ủụứi .Chớnh vỡ vaọy noự
khoõng theồ quaự ủoọ trửùc tieỏp leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi maứ phaỷi
laỏy moõ hỡnh giaựn tieỏp ủi leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi .ngửụứi noựi trong
boỏi caỷnh ủoự ,phaỷi bieỏt baộc chieỏc caàu nhoỷ xuyeõn qua Chuỷ Nghúa
Tử Baỷn leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi ,ủoự laứ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ ỉ
nửụực _moọt sửù trụỷ laùi con ủửụứng phaựt trieồn hụùp quy luaọt kinh teỏ.
Khi LEÂ_NIN ủaừ ủửa quan nieọm veà Chuỷ Nghúa Tử Baỷn nhaứ
nửụực ,ủaừ coự raựt nhieàu ngửụứi hoang mang giao ủoọng .ngay caỷ baỷn
thaõn LEÂ_NIN cuừng baỏt ngụứ veà “thửự Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ
nửụực” khoõng ai dửù kieỏn naứy .Moùi ngửụứi cho raống” Chuỷ Nghúa Tử
BaỷnNhaứ nửụực laứ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn “,vaứ ta coự theồ caàn hieồu
nhử theỏ thoõi .LEÂ-nin ủaừ thuyeỏt phuùc moùi ngửụứi raống ủoự laứ
caựch hieồu kinh vieọn ,sai laàm vi rụi vaứo caựi beọnh trớ thửực vaứ chuỷ
nghúa tửù do .baõy giụứ muoỏn xaõy dửùng thaứnh coõng Chuỷ Nghúa Xaừ
Hoọi thỡ chuựng ta phaỷi thaỳng thaộn thửứa nhaọn raống “toaứn boọ quan
ủieồm cuỷa chuựng ta veà Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi ủaừ thay ủoồi veà cụ
baỷn”.Theo LEÂN_NiN,Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi Nhaứ nửụực laứ saỷn phaồm
cuỷa sửù can thieọp tớch cửùc cuỷa nhaứ nửụực vaứ hoaùt ủoọng cuỷa caực
xớ nghieọp tử baỷn .Neỏu laứ nhaứ nửụực tử saỷn thỡ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn
Nhaứ nửụực phucv vuù lụùi ớch giai caỏp tử saỷn,neỏu laứ nhaứ nửụực Xaừ
hoọi chuỷ nghúa thỡ phuùc vuù cho lụùi ớch giai caỏp coõng nhaõn vaứ
nhaõn daõn lao ủoọng.
Trong thụứi kỡ quaự ủoọ leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi ,Chuỷ Nghúa Tử
Baỷn Nhaứ nửụực mang tớnh chaỏt ủaởc bieọt ủoự laứ tớnh chaỏt chớnh trũ
nhaứ nửụực thay ủoồi ,nhaứ nửụực Xaừ hoọi chuỷ nghúa –Nhaứ nửụực cuỷa
11
daõn do daõn ,vỡ daõn .Nhaứ nửụực naứy coự trong tay moọt thửùc lửùc kinh
teỏ dửùa treõn hỡnh thửực sụỷ hửừu xaừ hoọi maứ nhaứ nửụực laứ ủaùi bieồu
naộm giửừ nhửừng vũ trớ then choỏt troùng yeỏu cuỷa neàn kinh teỏ ,giửừ
vai troứ chuỷ ủaùo cuỷa caực thaứnh phaàn kinh teỏ khaực .
Sửù phaựt trieồn cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn nhaứ nửụực trong thụứi
kỡ quaự ủoọ leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi khoõng coự muùc ủớch tửù thaõn
,maứ laứ phửụng tieọn ,con ủửụứng ủeồ taờng saỷn xuaỏt ,laứ bieọn phaựp
bieỏn caực xớ nghieọp Tử baỷn chuỷ nghúa thaứnh Xaừ hoọi chuỷ nghúa
.LEÂ-NIN noựi “thửụứng chuựng ta vaón coứn laọp laùi caựi lyự luaọn cho
raống Chuỷ Nghúa Tử Baỷn laứ xaỏu, Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi laứ toỏt
“Cuừng nhử quan ủieồm trửụực ủaõy cho raống “maởt traờng Trung Hoa
troứn hụn maởt traờng Hoa Kè “.Nhửng caựi lớ luaọn aỏy laứ sai vỡ noự
khoõng ủeỏm xổa ủeỏn toaứn boọ keỏt caỏu kinh teỏ xaừ hoọi hieọn coự
,maứ chổ nhỡn thaỏy coự hai keỏt caỏu trong soỏ ủoự thoõi .Chuỷ Nghúa Tử
Baỷn la xaỏu so vụựi Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi nhửng laứ toỏt so vụựi neàn
tieồu saỷn xuaỏt .Chuỷ Nghúa Tử Baỷn nhaứ nửụực veà kinh teỏ cao hụn
raỏt nhieàu so vụựi neàn kinh teỏ luực ủoự cuỷa nửục Nga vỡ vaọy nửụực
Nga phaỷi bieỏt lụùi duùng noự laứm maột xớch trung gian giửừa neàn tieồu
saỷn xuaỏt vaứ Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi ,laứm phửụng tieọn ,laứm con ủửụứng
,phửụng phaựp,phửụng thửực ủeồ ỷ taờng lửùc lửụùng saỷn xuaỏt leõn .Vaứ
ủieàu ủoự seừ ủửa nửụực Nga ủeỏn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi baống con
ủửụứng chaộc chaộn nhaỏt.
Vụựi ủieàu kieọn ủaởc bieọt ủoự ,vụựi sửù kieồm keõ, kieồm soaựt vaứ
sửù thoón hụùp cuỷa voỏn cuỷa nhaứ nửụực vaứo caực doanh nghieọp coõng
nghieọp,noõng nghieọp vaứ dũch vuù seừ hửụựng sửù hoaùt ủoọng cuỷa caực
doanh nghieọp theo tay laựi cuỷa nhaứ nửụực xaừ hoọi chuỷ nghúa .Bụỷi
vaọy Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực theo caựch noựi cuỷa Leõ-nin “laứ
caựi khoõng ủaựng sụù “laứ saỷn phaồm taỏt yeỏu “laứ moọt “bửụực tieỏn
trong sửù phaựt trieồn cuỷa lũch sửỷ ủoỏi vụựi caực nửụực quaự ủoọ leõn
Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi tử moọt neàn kinh teỏ laùc haọu
Coự theồ noựi noọi dung cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực qua
caực maởt sau :
-Sửù kieồm keõ ,kieồm soaựt ủoỏi vụựi caực thaứnh phaàn kinh teỏ .
_Caực hỡnh thửực kinh teỏ quaự ủoõù dửùa treõn caực hỡnh thửực sụỷ
hửừu hoón hụùp veà voỏn giửừa nhaứ nửụực XóHCN vụựi nenà kinh teỏ tử
baỷn tử nhaõn trong vaứ ngoaứi nửụực.
-Vieọc hoùc taọp ,sửỷ duùng coự choùn loùc nhửừng thaứng tửùu khoa
hoùc coõng ngheọ vaứ chuyeồn giao khoa hoùc kyừ thuaọt,coõng ngheọ
,khoa hoùc kinh teỏ vaứ quaỷn lyự kinh teỏ ụỷ caực nửụực tử baỷn tieõn
tieỏn.
12
-Vieọc coi troùng lụùi ớch kinh teỏ ,hieọu quaỷ kinh teỏ thoõng qua vieọc
nhaứ nửụực vaọn duùng cụ cheỏ thũ trửụứng vụựi tử caựch laứ ủoọng lửùc
kinh teỏ cuỷa sửù phaựt trieồnneà kinh teỏ quoỏc daõn.
Tửứ caực khớa caùnh treõn coự theồ quan nieọm sửù hỡnh thaứnh vaứ phaựt
trieồn Chuỷ Nghúa Tử Baỷn.Nhaứ nửụực trong thụứi kyứ quaự ủoọ leõn
Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi ,veà noọi dung gaộn lieàn vụựi 3 mửực ủoọ:
-ễÛ mửực cao nhaỏt vaứ toaứn dieọùn nhaỏt , Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ
Nửụực ủửụùc quan nieọm nhử laứ moọt hỡnh thửực kinh teỏ-xaừ hoọi quaự
ủoọ
-ễÛ mửực heùp vaứ thaỏp hụn ,Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực ủửụùc
quan nieọm laứ moọt chớnh saựch,moọt coõng cuù maứ nhaứ nửụực Xaừ
Hoọi Chuỷ Nghúa duứng ủeồ ủieàu tieỏt vaứ quaỷn lyự hoaùt ủoọng cuỷa
caực thaứnh phaàn kinh teỏ ,nhaỏt laứ kinh teỏ tử baỷn tử nhaõn trong thụứi
kyứ quaự ủoọ leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi .
-Dửụựi goực nhỡn kinhteỏ,Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực ủửụùc quan
nieọm laứ caực hỡnh thửực kinh teỏ trung gian quaự ủoọ.Caực hỡnh thửực
naứy dửùa treõn hỡnh thửực sụỷ hửừu hoón hụùp giửừa kinh teỏ nhaứ nửụực
vaứ kinh teỏ tử baỷn tử nhaõn trong vaứ ngoaứi nửụực.
2.ẹieàu kieọn thửùc hieọn Chuỷ Nghúa Tử Baỷn nhaứ nửụực vaứ
vieọc sửỷ duùng coự hieọu quaỷ hỡnh thửực naứy.
Baỷnỷ thaõn Chuỷ Nghúa Tử Baỷn khoõng theồ tửù noự phaựt
trieồn trong loứng cheỏ ủoọ Xaừ Hoọi Chuỷ Nghúa duứ raống sửù phaựt
trieồn cuỷa noự coự laứ khaựch quan ,taỏt yeỏu ủi chaờng nửừa.Vỡ vaọy
muoỏn duy trỡ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực thỡ chớnh quyeàn voõ
saỷn phaỷi taùo ra caực ủieàu kieọn ủeồ thửự Chuỷ Nghúa Tử Baỷn
naứycoự theồ toàn taùi vaứ phaựt trieồn.Vieọc sửỷ duùng sao cho coự hieọu
quaỷ hỡnh thửực kinh teỏ Tử baỷn Nhaứ Nửụựccuừng laứ moọt vaỏn ủeà
caàn ủửụùc quan taõm .
Theo lyự luaọn cuỷa V.I.Leõnin veà Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực Û
thỡ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực laứ saỷn phaồm cuỷa sửù can thieọp
tớch cửùc cuỷa nhaứ nửụực vaứo hoaùt ủoọng trong caực xớ nghieọp tử
baỷn.Vaọy muoỏn Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực ra ủụứi thỡ ủieàu
trửụực tieõn laứ phaỷi coự quan heọ saỷn xuaỏt Tử Baỷn Chuỷ Nghúa , tửực
laứ caàn phaỷi coự giai caỏp tử saỷn vaứ giai caỏp voõ saỷn.ễÛ nửụực Nga
luực baỏy giụứ giai caỏp tử saỷn haàu nhử khoõng coứn toàn taùi , caực xớ
nghieọp tử baỷnkeồ caỷ vửứa vaứ nhoỷ ủeàu bũ quoỏc hửừu hoaự,neàn ủaùi
coõng nghieọp Tử Baỷn Chuỷ Nghúa bũ taứn phaự naởng neà, caự coõng
xửoỷng vaứ nhaứ maựy bũ ngửứng hoaùt ủoọng .Giai caỏp voõ saỷn voỏn laứ
giai caỏp saỷn xuaỏt ra cuỷa caỷi vaọt chaỏt trong caực xớ nghieọp cuỷa neàn
ủaùi coõng nghieọp Tử Baỷn Chuỷ Nghúa neõn hoù, nhửừng ngửụứi coõng
13
nhaõn “ủaừ bũ maỏt tớnh giai caỏp,nghúa laứ bũ daồy ra ngoaứi con ủửụứn
toàn taùi giai caỏp cuỷa mỡnh , vaứ khoõng coứn toàn taùi vụựi tử caựch laứ
giai caỏp voõ saỷn nửừa..ẹoõi khi veà hỡnh thửực noự ủửùoc coi laứ giai caỏp
voõ saỷn, nhửng noự khoõng coự goỏc reó kinh teỏ.Vỡ vaọy moọt yeõu caàu
ủaởt ra laứ muoỏn khoõi phuùc quan heọ saỷn xuaỏt Tử Baỷn Chuỷ Nghúa
thỡ phaỷi phuùc hoài giai caỏp tử saỷn trong nửụựcvaứ keõu goùi ủaàu tử
cuỷa tử saỷn nửụực ngoaứi.Nhụứ ủoự giai caỏp coõng nhaõn mụựi coự ủieứu
kieọn tieỏp tuùc phaựt trieồn, “ ủửụùc laứm vieọc trong caực coõng xửụỷng
cụ khớ lụựn chửự khoõng laứm caựi vieọc ủaàu cụ, chửự khoõng phaỷi cheỏ
taùo caựi baọt lửỷa ủeồ baựn… .Quan heọ saỷn xuaỏt Tử Baỷn Chuỷ Nghúa
xeựt veà maởt sụỷ hửừu thỡ noự toàn taùi dửụựi nhieàu hỡnh thửực sụỷ hửừu
khaực nhau: Sụỷ hửừu tử nhaõn Tử Baỷn Chuỷ Nghúa , Sụỷ hửừu taọp theồ
Tử Baỷn Chuỷ Nghúa , Sụỷ hửừu nhaứ nửụực ,Sụỷ hửừu hụùp taực , Sụỷ
hửừu khoõng mang tớnh chaỏt Tử baỷn Nhaứ nửụực .Tửụng ửựng vụựi caực
loaùi hỡnh thửực khaực nhau laứ sửù ủa daùng veà caực thaứnh phaàn kinh
teỏ. ẹaõy cuừng laứ moọt phaàn noọi dung cuỷa chớnh saựch kinh teỏ mụựi
maứ Leõnin ủaừ ủeà ra.Vaứ noự cuừng phuứ hụùp vụựi neàn kinh teỏ thụứi
kyứ quaự ủoọ.Quan heọ sụỷ hửừu Tử Baỷn Chuỷ Nghúa vụựi hỡnh thửực
phoồ bieỏn nhaỏt laứ sụỷ hửừu coồ phaàn ủửùoc C.Maực coi laứ bửụực quaự
ủoọ ủeồ “bieỏn taỏt caỷ nhửừng chửực naờng cuỷa quaự trỡnh taựi saỷn
xuaỏt hieọn coứn gaộn vụựi quyeàn sụỷ hửừu tử baỷn giaỷn ủụn than chửực
naờng cuỷa ngửụứi saỷn xuaỏt ủaừ lieõn hieọp laùi vụựi nhau ,tửực laứ thanh
chửực naờng cuỷa xaừ hoọi.,vaứ do ủoự xớ nghieọp cuỷa noự cuừng bieồu
hieọn ra laứ nhửừng xớ nghieọp xaừ hoọi.
ẹieàu kieọn thửự hai ủeồ phaựt trieồn Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực
coự sửù can thieọp cuỷa nhaứ nửụực vaứo neàn kinh teỏ .ẹieàu naứy coự yự
nghúa raỏt quan troùng vỡ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực trong thụứi
kyứ quaự ủoọ leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi phaỷn aựnh moỏi quan heọ giửừa
giai caỏp coõng nhaõn vaứ nhaứ nửụực cuỷa hoù vụựi nhaứ nửụực tử baỷn
.Kinh teỏ tử baỷn nhaứ nửụực laứ moọt kieồu toồ chửực kinh teỏ do nhaứ
nửụực cuỷa hoù vụựi caực nhaứ tử baỷn.Kinh teỏ tử baỷn nhaứ nửụực laứ
moọt kieồu toồ chửực kinh teỏ do nhaứ nửụực cuỷa giai caỏp coõng nhaõn
chuỷ ủoọng taùo ra ủeồ khai thaực ,thu huựt caực nguoàn lửùc ủũnh hửụựng
caực thaứnh phaàn kinh teỏ khaực phaựt trieồn theo con ủửụứng Xaừ Hoọi
Chuỷ Nghúa .Khi aựp duùng Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực vaứo neàn
kinh teỏ Nga thỡ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn seừ coự ủieàu kieọn phaựt trieồn
trong loứng moọt nửụực ủi theo ủũnh hửụựng Xaừ Hoọi Chuỷ Nghúa .vaứ
nhử vaọy thỡ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn hay giai caỏp voõ saỷn seừ chieỏn
thaộng? Lieọu raống nhaứ nửụực voõ saỷn coự khoỏng cheỏ ủửụùc caực nhaứ
tử saỷn maứ phaựt trieồn theo nhửừng ủũnh hửụựng ,keỏ hoaùch maứ mỡnh
ủaởt ra hay khoõng hay laùi bi laọt ủoồ vaứ bũ cheỏ nhaùo.ễÛ ủaõy vai troứ
14
cuỷa nhaứ nửụực laứ raỏt to lụựn .ẹeồ ủũnh hửụựng sửù phaựt trieồn cuỷa
Chuỷ Nghúa Tử Baỷn theo cheỏ ủoọ Xaừ Hoọi Chuỷ Nghúa thỡ nhaứ nửụực
voõ saỷn khoõng chổ ủụn thuaàn ủoựng vai troứ ngửụứi quaỷn lyự,ủieàu
haứnh kinh teỏ quoỏc daõn maứ coứn phaỷi coự thửùc lửùc kinh teỏ laứm cụ
sụỷ .Do ủoự nhaứ nửụực caàn trửùc tieỏp ủaàu tử vaứo nhửừng lúnh vửùc ,
nhửừng ngaứnh troùng yeỏu , nhửừng vũ trớ “phaựo ủaứi” ,”huyeỏt maùch”
cuỷa neàn kinh teỏ quoỏc daõn nhử: keỏt caỏu haù taàng kinh teỏ xaừ hoọi ,
heọ thoỏng taứi chớnh ngaõn haứng, quoỏc phoứng an ninh…
Nhaứ nửựục voõ saỷn taực ủoọng ủeỏn quaự trỡnh tuaàn hoaứn TB thoõng
qua caực chớnh saựch veà thueỏ
15
Tử lieọu saỷn xuaỏt
T – H …….Saỷn xuaỏt
…..H’_T’
Sửực lao ủoọng
Moói giai ủoaùn cuỷa quaự trỡnh tuaàn hoaứn nhaứ nửụực laùi coự
nhửừng chớnh saựch taực ủoọng nhau nhử : ụỷ gai ủoaùn baựn (H’ – T’)
chớnh quyeàn Xoõ Vieỏt coự theồ yeõu caàu nhaứ tử baỷn baựn theõm tửứ
50% ủeỏn 100% soỏ lửụùng saỷn phaồm tieõu duứng cho caực coõng nhaõn
ụỷ xớ nghieọp toõcuừng vụựi moọt giaự baựn, laứm nhử vaọy laứ ủeồ caỷi
thieọn ủụứi soỏng coõng nhaõn khaực .
Tửứ nhửừng phaõn tớch teõn ta thaỏy raống vieọc aựp duùng thaứnh
coõng Chuỷ Nghúa Tử Baỷn nhaứ nửụực ủoứi hoỷi phaỷi coự nhửừng caỷi
bieỏn saõu saộc trong caựch nhỡn vaứ trong caựch laứm cuỷa giai caỏp voõ
saỷn ủoỏi vụựi Chuỷ Nghúa Tử Baỷn .ẹaõy laứ moõùt vaỏn ủeà mụựi meỷ
caàn ủửụùc tieỏp tuùc nghieõn cửựu tửứ kinh nghieọm thửùc tieón.
3.Taực duùng cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực .
Qua nhửừng phaõn tớch treõn chuựng ta thaỏy raống vieọc phaựt
trieồn Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực trong thỡ kyứ quaự ủoọ leõn
Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi laứ moọt taỏt yeỏu khaựch quan . ẹaõy laứ thửự Chuỷ
Nghúa Tử Baỷn “coự lụùi vaứ caàn thieỏt” ,laứ”ủieàu ủaựng mong ủụùi”
cho chuựng ta.
Theo Leõ Nin ,caàn phaỷi nhaọn thửực roừ : Thửùc haứnh Chuỷ Nghúa Tử
Baỷn Nhaứ Nửụực seừ coự lụùi cho ai ?
Nửụực ẹửực luực baỏy giụứ “laứ ủổnh cao veà kyừ thuaọt ủaùi Tử
Baỷn Chuỷ Nghúa hieõùn ủaùi vaứ veà toồ chửực coự keỏ hoaùch , phuùc
tuứng chuỷ nghúa ủeỏ quoỏc gioỏng_keỷ_tử saỷn”.Neỏu nhử thay theỏ chớnh
quyeàn quaõn phieọt ẹửực baống chớnh quyeàn Xoõ Vieỏt thỡ nửụực ẹửực
coự taỏt caỷ caực ủieàu kieọn ủeồ xaõy dửùng thaứnh coõng Chuỷ Nghúa
Xaừ Hoọi .
Vụựi thửùc traùng nửụực Nga hieọn nay thỡ ủieàu quan troùng
trửụực tieõn laứ phaỷi phaựt trieồn lửùc lửụùng saỷn xuaỏt ,taờng leõn ngay
hoaởc trong moọt thụứi gian ngaộn baống sửù “du nhaọp”
Chuỷ Nghúa Tử Baỷn tửứ beõn ngoaứi vaứo.Vaứ taực duùng ủaàu tieõn
cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực laứ lụùi duùng sửù phaựt trieồn
cuỷa khoa hoùc kú thuaọt cuỷa caực nửụực tử baỷn phaựt trieồn ủeồ xaõy
dửùng neàn ủaùi saỷn xuaỏt coõng nghieọp.Qua ủoự giai caỏp coõng nhaõn
coự theồ hoùc taọp ủửụùc caựch quaỷn lyự vaứ toồ chửực moọt neàn saỷn
xuaỏt lụựn , daàn khoõi phuùc laùi tớnh giai caỏp ủaừ bũ maỏt cuỷa mỡnh.
“Chửứng naứo giai caỏp coõng nhaõn hoùc ủửụùc caựch saộp ủaởt toồ chửực
saỷn xuaỏt vụựi quy moõ lụựn” , chửứng naứo lửùc lửụùng saỷn xuaỏt xaừ
hoọi ủửụùc xaõy dửùng treõn nhửừng phaựt minh mụựi nhaỏt cuỷa khoa
16
hoùc hieọn ủaùithỡ khi ủoự mụựi coự theồ noựi ủeỏn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi
ủửụùc.
Nửụực Nga tieồu noõng bũ bao truứm bụỷi naùn ủaàu cụ vaứ tỡnh traùng
quan lieõu chuỷ ngiaừ mang tớnh heọ thoỏng , xaừ hoọi rụi vaứo khuỷng
hoaỷng , tớn nhieọm cuỷa noõng daõn ủoựi vụựi chớnh quyeàn Xoõ Vieỏt bũ
giaỷm suựt nghieõm troùng .Chổ coự Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực
mụựi “cửựu nguy”ủửụùc cho neàn chuyeõn chớnh voõ saỷn.Chuỷ Nghúa Tử
Baỷn Nhaứ Nửụực seừ laứ sửù lieõn hụùp neàn saỷn xuaỏt nhoỷ laùi thaứnh
neàn ủaùi saỷn xuaỏt , moọt ủaởc trửng cuỷa xaừ hoọi coọng saỷn . Moọt
nửụực tieồu noõng vụựi ủaùi ủa soỏ nhửừng ngửụứi saỷn xuaỏt haứng hoaự
nhoỷ thỡ “tớnh tửù phaựt tieồu tử saỷn chieỏm ửu theỏ vaứ khoõng theồ
khoõng chieỏm ửu theỏ” .Chớnh nhửừng ngửụứi tieồu tử saỷn naứy ủang
ngaỏm ngaàm phaự hoaùi sửù ủoọc quyeàn cuỷa Nhaứ nửụực XOÂ
Vieỏtbaống vieọc ủaàu cụ tớch trửừ, choỏng laùi caực bieọn phaựp kinh teỏ
cuỷa chớnh quyeàn.Nhửng khi Leõnin ủửa ra thaứnh phaàn kinh teỏ tử baỷn
nhaứ nửụực thỡ moọi ngửụứi ủeàu cho raờng chớnh Chuỷ Nghúa Tử Baỷn
Nhaứ Nửụực mụựi laứ keỷ thuứ cuỷa giai caỏp voõ saỷn .Vaọy thửùc chaỏt
vaỏn ủeà ụỷ ủaõy laứ gỡ?Chuựng ta ủeàu bieỏt raống cụ sụỷ kinh teỏ cuỷa
naùn ủaàu cụlaứ taàng lụựp nhửừng keỷtieồu tử hửừu voõ cuứng roọng raừi
ụỷ nửụực Nga,coự ủaùi dieọn cuỷa mỡnh trong moói ngửụứi tieồu tử saỷn,
oỷơ ủaõy khoõng phaỷi laứ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực ủaỏu tanh
vụựic1 maứ laứ giai caỏp tieồu tử saỷn coọng vụựi Chuỷ Nghúa Tử Baỷn tử
nhaõn ủaỏu tranh choỏng laùi caỷ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực vaứ
Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi .Nhử vaọy trong thụứi kyứ quaự ủoọ Chuỷ Nghúa Tử
Baỷn Nhaứ Nửụực seừ laứ moọt nhaõn toỏ quan troùng giuụự giai caỏp
coõng nhaõn sụựm hoaứn thaứnh lyự tửụỷng cuỷa mỡnh .
Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực do nhaứ nửụực voõ saỷn kieồm soaựt vaứ
ủieứu tieỏt coự theồ ủaồy nhanh sửù phaựt trieồn ngay tửực khaộc neàn
noõng nghieọp .Nhụứ vieọc taờng nhanh lửùc lửụùng saỷn xuaỏt trong noõng
nghiieọp maứ oồn ủũnh dửụùc xaừ hoọi ,thoaựt khoỷi khuỷng hoaỷng vaứ
phaàn naứo khaộc phuùc ủửụùc naùn ủaàu coỷ nhoỷ traứn lan…
Chớnh vụựi yự nghúa vai troứ cuỷa vieọc thửùc hieọn Chuỷ Nghúa Tử Baỷn
Nhaứ Nửụực nhử vaọy maứ Leõnin noựi raống ủoự laứ ủieàu caàn thieỏt
ủaựng moõng ủụùi trong dieàu kieọn cuỷa chớnh quyeàn Xoõ Vieỏt luực
baỏy giụứ .
17
4.Caực hỡnh thửực cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực ủửụùc
Leõnin ủửa ra :
* Hỡnh thửực toõ nhửụùng :laứ sửù giao keứo ,sửù lieõn keỏt lieõn
minh giửừa chớnh quyeàn nhaứ nửụực Xoõ Vieỏt ,nghúalaứ nhaứ nửụực voõ
saỷn vụựi Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực choỏng laùi theỏ lửùc phaựt
trieồn tử hửừu ,ngửụứi nhaọn toõ nhửụùng laứ nhaứ tử baỷn .Nhửng trong
hỡnh thửực naứy caỷ nhaứ tử baỷn laón chớnh quyeàn Xoõ Vieỏt ủeàu nhaọn
ủửụùcnhửừng quyeàn lụùi nhaỏt ủũnh.
Ngửụứi nhaọn toõ nhửụùng phaỷi coự traựch nhieọm caỷi thieọn ủụứi
soỏng coõng nhaõn trong caực xớ nghieọp toõ nhửụùng sao cho ủaùt tụựi
mửực soỏng trung bỡnh cuỷa nửụực ngoaứi.
Ngoaứi ra ngửụứi nhaọn toõ nhửụùng phaỷi baựn theõm cho chớnh
quyeõn Xoõ Vieỏt (neỏu coự yeõu caàu )tửứ 50%ủeỏn 100%soỏ lửụùng saỷn
phaồm tieõu duứng cho caực coõng nhaõn caực xớ nghieọp khaực cuừng
vụựi giaự nhử treõn ủeồ caỷi thieọn ủụứi soỏng coõng nhaõn khaực .
ẹieàu kieọn traỷ lửụng cho coõng nhaõn seừ quy ủinh rieõng trong tửứng
hụùp ủoàng ủaỷm baỷo mửực soỏng cho coõng nhaõn .Coõng ủoaứn coự
quyeàn ủoứi cuỷa Nga cuừng nhử luaọt leọ cuỷa Nga ủoỏi vụựi baỷn hụùp
ủoàng ủoự.Phaỷi toõn troùng caực ủaùo luaọt cuỷ Nga nhử ủieàu kieọn lao
ủoọng , veà kỡ haùn phaựt lửụng…Khoõng cho caực chuyeõn gia ửu tuự
laứm vieọc trong caực xớ nghieọp toõ nhửụùng ,hụp ddooứng phaỷi ủửụùc
giaựm saựt .
*Caực hụùp taực xaừ :laứ moọt hỡnh thửực cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn
Nhaứ Nửụực theo quan nieọm ban ủaàu cuỷa Leõnin nhửng sau naứy oõng
cho raống trong thửùc teỏ toàn taùi hai hỡnh thửực hụùp taực xa ừ tử baỷn
chuỷ nghúa vaứ Xaừ Hoọi Chuỷ Nghúa trong loứng cheỏ ủoọ XoõVieỏt
ủửụùc coi laứ moọt hỡnh thửực cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực
ẹaởc trửng caực xớ nghieọp cuỷa hỡnh thửực naứy laứsửù keỏt hụùp
giửaừ tử baỷn tử nhaõn xaõy dửùng treõn ủaỏt ủai thuoọc veà xaừ hoọi vụựi
nhửừng xớ nghieọp kieồu xaừ hoọi chuỷ nghúa chớnh coỏng .Chuỷ Nghúa
Tử Baỷn hụùp taực xaừ gioỏng Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực ụỷ choó
noự taùo ủieàu kieùn cho sụùkieồm keõ kieồm soaựt theo doừi nhửừng quan
heọ ủaừ ghi trong hụùp ủoàng giửừa nhaứ nửụực vụựi tử baỷn vaứ taùo ủieàu
kieọn cho haứng trieọu ngửụứi vaứ toaứn boọ daõnchuựng chuaồn bũ cho
bửụực quaự ủoọ trong tửụng lai.tửứ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực leõn
Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi .
Cheỏ hụùp taực dửùa treõn cụ sụỷ neàn saỷn xuaỏt tieồu coõng nghieọp
,treõn neàn saỷn xuaỏt thuỷ coõng maứ moọt boọ phaọn mang tớnh gia
trửụỷng.phaỷi cho caự hụùp taực xaừ hửụỷng ụu ủaừi veà taứi chớnh ngaõn
haứng .Theo Leõnin ủaõy laứ moọt hoaùt ủoọng vaờn minh laứ cheỏ doọ xaừ
hoọi Xaừ Hoọi Chuỷ Nghúa .
18
*Hỡnh thụực ủaùi uyỷ thaực :Hỡnh thụực naứy laứ nhaứ nửụực loõi
cuoỏn nhaứ tử baỷn vụựi tử caựch moọt nhf buoõn ,traỷ cho hoù soỏ tieàn hoa
hoàng ủeồ hoù baựn saỷn phaồm cuỷa nhaứ nửụực vaứ mua saỷn phaồm cuỷa
nhaứ saỷn xuaỏt nhoỷ.
*Cho nhaứ tử baỷn trong nửụực thueõ caực xớ nghieọp vuứng moỷ
,rửứng ,ủaỏt :Hỡnh thửực naứy gioỏng nhử hỡnh thửực toõ nhửụùng Nhửng
ủoỏi vụựi toõ ngửụứi]ụng khoõng phaỷi laứ tử baỷn ngửụứi[cs ngoaứi maứ
laứ tử baỷn trong nửụực .Hỡnh thửực nay ủửụùc coi laứ hỡnh thửực rieõng
bieọt ủeồ phaõn bieọt noự vụựi hỡnh thửực tửụng tửù nhửng ủoỏi tửụùng
thueõ chổ laứ tử baỷn trong nửụực.
*Cho coõng nhaõn thueõ nhửng haàm moỷ nhoỷ :Qua thửùc tieón
Leõnin ruựt ra moọt hỡnh thửực nửừa cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ
Nửụực laứ: cho coõng nhaõn thueõ nhửừng haàm moỷ .noõng daõn naứy
hoaùt ủoõng theo kieồu noọp toõ cho nhaứ nửụực ẹaõy cuừng laứ kieồu cho
thueõ nhửng ủoỏi tửụùng cho thueõ theo caựch noựi cuỷa leõnin laứ nhửng
tieồu tử baỷn .
*Coõng ty hụùp doanh:Hoaùt ủoọng cuỷa caực coõng ty naứy laứ trong
lúnh vửùc thửụng nghieọp ,ủửụùc thaứnh laọp theo theồ thửực tieàn voỏn
moọt phaàn laứ cuỷa tử baỷn tử nhaõn ,ngoaứi ra cuỷa tử baỷn nửụực ngoaứi
va moọt phaàn laứchớnh quyeàn Xoõ Vieỏt .
5-YÙ nghúa cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực trong thụứi
kyứ quaự ủoù leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi noựi chung vaứ cuỷa nhaứ
nửụực Xoõ Vieỏt luực baỏy giụứ noựi rieõng :
Kinh teỏ Tử baỷn Nhaứ nửụực coự vai troứ quan troùng trong vieọc
ủoọng vieõn tieàm naờng to lụựn veà voỏn ,coõng ngheọ ,khaỷ naờng toồ
chụực quaỷn lyự…cuỷa caực nhsaứ tử baỷn vỡ lụùi ớch cuỷa rieõng hoù
cuừng nhụ cuỷa coõng cuoọc xaõy dửùng ủaỏt nửụực bụỷi theo A.Smith:”Lụi
ớch caứ nhaõn seừ laứ loaùi daàu nhụứn toỏt nhaỏt ủeồ laứm chaùy caực
baựnh xe cuỷa toaứn neàn kinh teỏ “.
Rieõng chớnh saựch Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực ,qua caực taứi
lieọu vaứ sửù ủaựnh giaự cho ủeỏn naờm1924.nhỡn chungủaừ mang laùi cho
nửục Nga Xoõ Vieỏt nhửừng taựcduùng tớch cửùc nhaỏt ủũnh goựp phaàn
laứm soỏng ddoongj neàn kinh teỏ ủaừ suy suùp tửứ sau chieỏn tranh . Nhụứ
toõ nhửụùng vụựi nửụực ngoaứi , nhieàu ngaứnh coõng nghieọp quan troùng
(nhaỏt laứ khai thaực daàu ) ủaừ phaựt trieồn ,nhieàu kinh nghieọm tieỏn
tieỏn vụựi kú thuaọt , thieỏt bũ hieọn ủaùi cuỷa neàn saỷn xuaỏt lụựn tử baỷn
chuỷ nghúa ủửụùc ủụa vaứo quy trỡnh saỷn xuaỏt ,mang laùi hieọu quỷa cao
.Toõ nhửụùng cuứng caực coõng ty hụùp doanh ủaừ goựp phaàn phaựt trieồn
saỷn xuaỏt haứng hoaự ,taờng theõm dụù trụừ ngoaùi teọ cho ủaỏt nửụực ,
mụỷ roọng caực quan heọ lieõn doanh ,lieõn keỏt kinh teỏ trong caực lúnh
vụùc ủaàu tụ saỷn xuaỏt ,chuyeồn giao coõng ngheọ tieõn tieỏn vaứ phaựt
19
trieồn ngoaùi thửụng vụựi caực nửụực tử baỷn phửụng Taõy .Thoõng qua
caực hoaùt ủoọng cuỷa cacs coõng ty hụùp doanh ,nhửừng ngửụứi coọng saỷn
Nga coự theồ thửùc sửù hoùc caựch buoõn baựn ,ủieàu maứ Leõnin tử baỷn
thửứụng noựi laứ nhieọm vuù raỏt quan troùng .Hoaùt ủoọng cuỷa caực xớ
nghieọp cho thueõ ủaừ goựp phaàn giuựp nhaứ nửụực Xoõ Vieỏt duy trỡ
hoaùt ủoọng ụỷ caực cụ sụỷ kinh teỏ ,taờng theõm saỷn phaồm cho xaừ hoọi
,vieọc laứm cho ngửụứi lao ủoọng .Hỡnh thụực ủaùi lyự thửụng nghieọpvaứ
caực hụùp taực xaừ tử baỷn chuỷ nghúa tong caực lúnh vụùc saỷn xuaỏt ,tớn
duùng vaứ tieõu thuù ủaừ goựp phaàn phaựt trieồn heọ thoỏng thửụng
nghieọp Xaừ Hoọi Chuỷ Nghúa ,ủaồy nhanh quaự trỡnh troa ủoồi ,lửu thoõng
haứng hoaự tieàn teọ ,laứm soỏng ủoùng neàn saỷn xuaỏt nhoỷ ,qua ủoự caỷi
bieỏn nhgeà tieồu noõng ,noỏi lieàn quan heọ trao ủoồi coõng- noõng nghieọp
,thaứnh thũ -noõng thoõn giửừa trong nửụực vaứ quoỏc teỏ…
Thửùc hieõn chớnh saựch mụựi (NEP) maứ moọt phaàn ủaởc trửng laứ
Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực ,chớnh quyeàn XoõVieỏt ủaừ giửừ
nhửừng vũ trớ vửừng chaộc trong noõng nghieọp vaứ coõng nghieọp vaứ coự
khaỷ naờng tieỏn leõn ủửụùc .Noõng daõn vửứa loứng ,coõng nghieọp vaứ
noõng nghieọp ủang hoài sinh vaứ phaựt trieồn .ẹoự laứ moọt thaộng lụùi
cuỷa chớnh quyeàn Xoõ Vieỏt noựi rieõng vaứ cuỷa neàn kinh teỏ trong thụứi
kyứ qua ủoọ noựi chung.Tuy nhieõn so vửựi sửù moõng muoỏn ,muùc tieõu
ban ủaàu ủaởt cuỷa Leõnin thỡ keỏt quaỷ thửùc haứnh cheỏ ủoọ naứy vaón
coứn raỏt thaỏp .Nguyeõn nhaõn quan troùng nhaỏt laứ Chuỷ Nghúa Tử
Baỷn ủeỏ quoỏc vaón ủang tỡm caựch boựp cheỏt chớnh quyeàn XoõVieỏt
,vỡ theỏ sửù hụùp taực ,ủaàu tử cuỷa Tử baỷn nửụực ngoaứi vaứo Lieõn
Xoõk ủaùt ủửụùc nhử sửù moõng muoỏn.
B-Vaõn duùng ụỷ Vieọt Nam.
I-Tớnh taỏt yeỏu khaựch quan phaỷi sửỷ duùng Chuỷ Nghúa Tử Baỷn
Nhaứ Nửụực ụỷ Vieọt Nam
1.Tỡnh traùng moọt neàn kinh teỏ tửứ xuaỏt phat ủieồm thaàp:
-Trửụực khi Phaựp thuoọc nửụực Vieọt Nam coự moọt neàn saỷn xuaỏt
noõng nghieọp phong kieỏn laùc haọu .Vụựi sụù saõm lửụùc cuỷa thửùc
daõn Phaựpvaứ nay laứ ủeỏ quoỏc Myừ ,Phaựt xớt nhaọt vaứ hai cuoọc
khaựng chieỏn trửụứng kyứ ủaừ laứm cho neàn kinh teỏ nửụực ta ra vaứo
tỡnh traùng kieọt queọ ,chuựng vụ veựt taứi nguyeõn ,baàn cuứng hoaự ủụứi
soỏng con ngửụứi ủeồ deó cai trũ ,beõn caùnh ủoự laứ neàn noõng nghieọp
vụựi cụ sụỷ haù taàng thaỏp keựm,trỡnh ủoù kyừ thuaọt coõng ngheọ laùc
haọu..
Bửụực ra khoỷi cuoọc chieõn tranh ủeồ vửùc daọy moọt neàn kinh
teỏ ủaừ voỏn saỹn khoự laùi coự moọt bửụực phaựt trieồn sai laàm cuỷa
nửụực ta laứ duy trỡ quaự laõu cheỏ ủoọ taọp trung bao caỏp trỡ hoaừn sửù
phaựt trieồn cuỷa neàn kinh teỏ ,laứm cho neàn kinh teỏ khoõng theồ phaựt
20
trieồn hụn ủửụùc do aựp duùng daọp khuoõn maựy moực moõ hinh trửụực
ủaõy cuỷa Lieõn Xoõ
Cuừng may ủaỷng vaứ nhaứ nửụực ta ủaừ sụựm nhaọn ra ủửụùc sai
laàm vaứ kũp thụứi sửỷa sai sau ủaùi hoọi ẹaỷng laàn thửự VIII (1986) ủửa ra
ủửoứng loỏi mụỷ cửỷa neàn kinh teỏ ,neàn kinh teỏ thũ trửụứng coự sửù
quaỷn lyự cuỷa nhaứ nửụực laứ moọt neàn kinh teỏ nhieàu thaứnh phaàn
,nhieàu hỡnh thửực sụỷ huừư khaực nhau ,nhửng Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi laứ
coõng hửừu tử lieọu saỷn xuaỏt vaứ duứng quaỷn lyự nhaứ nửụực veà kinh
teỏ laứ chớnh coứn sụỷ hửừu nhaứ nửụực veà tử baỷn vụựi thaứnh phaàn kinh
teỏ tử baỷn nhaứ nửụực cuừng laứ moọt trong nhửừng thaứnh phaàn kinh teỏ
quan troùng cuaỷn nửụực ta
2. Do yeõu caàu cuỷa sửù vaọn duùng quy luaọt quan heọ saỷn xuaỏt
pahổ phuứ hụùp vụựi tớnh chaỏt vaứ trỡnh ủoọ phaựt trieồn cuỷa lửùc
lửụùng saỷn xuaỏt ụỷ moọt nửụực noõng nghieọp laùc haọu
Cuừng nhử lyự luaọn ụỷ phaàn treõn nửụực ta ủang traỷi qua thụứi
kyứ quaự ủoọ ,moùi saỷn xuaỏt nhoỷ laùc haọu khoõng cho pheựo chuựng ta
ủi leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi baống con ủửứng trửùc tieỏp ,khoõng theồ
ủoỏt chaựy giai ủoaùn ,ủoự laứ moọt taỏt yeỏu khaựch quan ,Nghieõn cửựu
lyự luaọn cuỷa Leõnin veà Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực ủaừ mụỷ ra
cho ta moọt moõ hỡnh giaựn tieỏp ủi leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi thoõng qua
caực hỡnh thửực kinh teỏ tử baỷn nhaứ nửụực
Chuỷ Nghúa Xaế Hoọi laứ saỷn phaỷm baọc cao cuỷa Chuỷ Nghúa Tử
Baỷn ,vỡ vaọy ta khoõng theồ aựp duùng caực quan heọ saỷn xuaỏt Chr
Nghúa Xaừ Hoọi vaứo moọt neàn kinh teỏ tieồu noõng ,keựm phaựt trieồn
.Noự khoõng nhửừng kỡm haừm sửù phaựt trieồn cuỷa lửùc lửụùng saỷn
xuaỏt maứ coứn laứm sai leọch nhửừng nhaọn thửực veà Chuỷ Nghúa Xaừ
Hoọi ,neàn kinh teỏ ủaỏt nửụực rụi vaứo khuỷng hoaỷng toaứn dieọn, saõu
saộc .Thửùc traùng kinh teỏ thụứi kyứ keỏ hoaùch hoaự ủaừ xhửựng minh sai
laàm naứy .Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực laứ hỡnh thửực quan troùng
,quaự ủoọ ,thieỏu hoaởc khoõng qua caực hinh thửực trung gian coự tớnh
chaỏt quaự ủoọ naứy thỡ saỷn xuaỏt nhoỷ khoõng theồ leõn Chuỷ Nghúa Xaừ
Hoọi ủửụùc
3. Tửứ yeõu caàu phaỷi nhanh choựng hieọn ủaùi hoaự lửùc lửụùng
saỷn xuaỏt .
Dửụựi goực nhỡn lũch sửỷ coõng nghieọp hoaự laứ nhieọm vuù chuỷa
Chuỷ Nghúa Tử Baỷn ,maứ leừ ra theo con ủửụứng phaựt trieồn tuaàn tửù
seừ traỷi qua .Nhửngẹaỷng vaứ nhaõn daõn ta ủaừ lửùa choùn con ủửụứng ủi
leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi khoõng qua cheỏ ủoọ Tử Baỷn Chuỷ Nghúa
.Con ủửụứng ruựt ngaộn ủaựng keồ veà maởt thụứi gian phaựt trieồn leõn
Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi ủaừ ủaởt nửụực ta vaứo moọt tỡnh theỏ khoự khaờn
khi phaỷi tỡm caựch coõng nghieọp hoaự ,hieọ ủaùi hoaự lửùc lửụùng saỷn
21
xuaỏt ủeồ coự cụ sụỷ vaọt chaựt kyừ thuaọt baỷo ủaỷm cho sửù toàn taùi cuỷa
Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi .Vieọc lửùa choùn con ủửoứng phaựt trieồn cuừng
phaỷi tớnh ủeựn nhửừng yeỏu toỏ ủaởc trửng cuỷa thụứi ủaùi nhử trỡnh ủoọ
phaựt trieồn khoa hoùc kyừ thuaùt hay Chuỷ Nghúa Tử Baỷn ủaừ chuyeồn
sang moọt hỡnh thửực mụựi .Chuỷ Nghúa Tử Baỷn ủoọc quyeàn Nhaứ
nửụực ,tửực laứ tỡnh hỡnh hieọn nay cuỷa nửụực ta ủaừ khaực xa thụứi
Leõnin .ẹieàu naứy ủoứi hoỷi ẹaỷng vaứ Nhaứ nửụực Vieọt Nam phaỷi coự
nhửừng saựng taùo mụựi trong vieọc vaọn duùng tử tửụỷng cuỷa Leõnin ủeồ
ủửa ủaỏt nửụực nhanh choựng thoaựt khoi khuỷng hoaỷng .
Nhửng vieọc sửỷ duùng ngay quan heọ saỷn xuaỏt Tử Baỷn Chuỷ Nghúa
ủaởt dửoựi sửù kieồm keõ ,kieồm soaựt cuỷa nhaứ nửụực ủeồ xaõy dửùng
neõn coõng nghieọp lụựn _cụ sụỷ vaọt chaỏt cuỷa Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi seừ
luoõn laứ sửù lửùa chon ủuựng ủaộn .Hụn theỏ nửừa ,ủeồ Chuỷ Nghúa Xaừ
Hoọi hoaứn toaứn chieỏn thaộn Chuỷ Nghúa Tử Baỷn khi maứ Chuỷ Nghúa
Tử Baỷn ủaừ ủaùt trỡnh ủoọ phaựt trieồn cao dửùa treõn nhửừng thaứnh tửùa
cuỷa cuoọc caựch maùng khoa hoùc coõng ngheọ hieõn ủaùi ,thỡ lửùc lửụùng
saỷn xuaỏt maứ nhaứ nửụực ta taùo dửùng phaỷi ủaùt trỡnh ủoọ hieọn ủaùi
.Vỡ vaọy chổ coứn caựch duy nhaỏt laứ sửỷ duùng roọng raừi caực hỡnh
thửực kinh teỏ cua Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực
* Do nhu caàu xaõy dửùng saỷn xuaỏt theo ủũnh hửụựng Xaừ Hoọi Chuỷ
Nghúa cuỷa neàn kinh teỏ haứng hoaự .
Cho tụi thụứi ủieồm naứy ,tớnh chaỏt haứng hoaự cuỷa neàn kinh teỏ Xaừ
Hoọi Chuỷ Nghúa ủaừ ủửùc chửựng minh laứ ủuựng ủaộn .Sau sửù suùp ủoồ
cuỷa Lieõn Xoõ vaứ caực nửụực ẹoõng Aõu .caực nửụực Xaừ Hoọi Chuỷ
Nghúa coứn laùi ủeàu thay ủoồi ủửụứng loỏi phaựt trieồn kinh teỏ xaừ hoọi
cuỷa mỡnh .ễÛ Vieọt Nam ,ủeồ naõng cao trỡnh ủoọ xaừ hoõih hoaự saỷn
xuaỏt ,chuựng ta chuyeồn hửụựng sang neàn kinh teỏ haứng hoaự nhieàu
thaứnh phaàn vaọn ủoọng theo cụ cheỏ thũ trửụứng coự sửù quaỷn lyự cuỷa
nhaứ nửụực .Theỏ nhửng moọt vaỏn ủeà ủaởt ra laứ laứm theỏ naứo haùn
cheỏ ủửụùc tớnh tửù phaựt Tu Baỷn Chuỷ Nghúa ,hửụng Chuỷ Nghúa Tử
Baỷn vaứo con ủửụứng phaựt trieồn cuỷa Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi ,ủieàu ủoự
laùi lieõn quan ủeỏn ủũnh hửụựng Xaừ Hoọi chuỷ Nghúa cuỷa neàn kinh teỏ
.Muoỏn vaọy nhaỏt thieỏt phaỷi hửụựng caực quan heọ saỷn xuaỏt Tử Baỷn
Chuỷ Nghúa vaứo con ủửụng Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực ,lam “ maột
xớch trung gian” noỏi lieàn giửừa saỷn xuaỏt nhoỷ vụựi saỷn xuaỏt lụựn
Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi : phaỷi dung naùp “ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn trong vaứ
ngoaứi nửụực hoaùt ủoõng dửụựi sửù kieồm keõ ,kieồm soaựt ,hửụựng daón
cuỷa nhaứ nửụực ,,thoõng qua caực hỡnh thửực kinh teỏ tử baỷn nhaứ nửụực
,moọt hỡnh thửực gaộn vụựi hỡnh thửực kinh teỏ nhaứ nửụực vaứ kinh teỏ
hụùp taực .
22
Baống caựch ủoự ,moọt maởt seừ naõng cao trỡnh ủoọ xaừ hoọi hoa saỷn
xuaỏt theo ủũnh hửụựng Xaừ Hoọi Chuỷ Nghúa ụỷ beõn trong cuỷa neàn
kinh teỏ ,maởt khaực cho pheựp sửỷ duùng toỏt nhaỏt nhửừng thaứnh quaỷ
phaựt trieồn cuỷa nhaõn loaùi vaứo sửù nghieọp xaõy dửùng Chuỷ Nghúa
Xaừ Hoọi ụỷ nửụực ta.
*. Do yeõu caàu thửùc hieọn taờng trửụỷng vaứ phaựt trieồn beàn vửừng
muùc tieõu : “daõn giaứu” . “ nửụực maùnh” , “ xaừ hoọi coõng baống vaờn
minh” vaứ Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi
Cho ủeỏn nay chuựng ta khoõng coứn aỷo tửoỷng sụựm coự moọt ngaứy
xaừ hoọi toỏt ủeùp trong khi neàn kinh teỏ coứn keựm phaựt trieồn ,naờng
suaỏt lao ủoọng thaỏp ,khoa hoùc kysx thuaọt coứn laùc haọu .Nhửng chuựng
ta phaỷi chuỷ trửụng keỏt hụùp ngay tửứ ủaàu taờng trửụỷng kinh teỏ vụựi
tiớen boọ vaứ coõng baống xaừ hoọi ,tửứng bửụực xaõy dửùng treõn thửực j
teỏ moọt xaừ hoọi trong ủoự nhaõn daõn lao ủoùng laứm chuỷ ,moùi ngửụứi
soỏng nhaõn aựi ,aỏm no haùnh phuực …
ễÛ nửụực ta vieõc thửùc hieọn nhửừng muùc tieõu treõn gaởp phaỷi hai
khoự khaờn chuỷ yeỏu laứ thieỏu voỏn vaứ do chửa coự trỡnh ủoù khoa hoùc
kyừ thuaọt coõng ngheọ hieọn ủaùi .ẹaỏt nửựoc haứng chuùc naờm khoõng
coự tớch luyừ noọi boọ neàn kinh teỏ .Tuy nhieõn baột ủaứu tửứ naờm 1994
khaỷ naờng tớch luyừ noọi boọ ủaừ xuaỏt hieọõn nhửng khoõng nhieàu , noựi
caựch khaực laứ ụỷ mửực ủoọ khoõng ủaựng keồ .Qua 10 naờm ủoồi mụựi
theo quan ủieồm thửùc hieọn nhaỏt quaựn chớnh saựch neàn kinh teỏ nhieàu
thaứnh phaàn va “ mụỷ” caỷ trong laón ngoaứi thoõng qua huy ủoọng voỏn
nhaứ nửụực , nhaỏt laứ thoõng qua ủaàu tử trửùc tieỏp (FDI) vaứvieọn trụù
chớnh thửực cuỷa chớnh phuỷ (ODA) ,nửụực ta ủaừ ủaùt nhũp ủoọ taờng
trửụỷng va lieõn tuùc qua nhieàu naờm ,tửứ naờm 1991-1995 ,vụựi mửực
taờng trửụỷng bỡnh quaõn cuỷa 5 naờm naứy laứ 8,2%/naờm ,ủua daỏt nửụực
ra khoỷi tỡnh trnaùg khuỷng hoaỷng kinh teỏ xaừ hoọi ; loứng tin cuỷa nhaõn
daõn vaứo ủũnh hửụựng Xaừ Chuỷ Nghúa ngaứy moọt taờng leõn ,con
ủửụứng Xaừ Hoọi Chuỷ Nghúa ngaứy moọt rao hụn . Nhửừng thaứnh tửùu
ủoự phaỷn aựnh keỏt quaỷ toồng hụùp cuỷa nhieàu nguyeõn nhaõn ,trong ủoự
coự nguyeõn nhaõn nhụứ vaọn duùng caực hỡnh thửực kinh teỏ cuỷa Chuỷ
Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực ,nhaỏt laứ hỡnh thửực lieõn doanh lieõn keỏt
hụùp taực ủaàu tử saỷn xuaỏt kinh doanh
Tửứ sửù phaõn tớch veà lyự luaọn vaứ thửùc tieón ụỷ caực nửụực vaứ
nửựoc ta cho thaỏy vieọc mụỷ roọng vaứ phaựt trieồn caực hỡnh thửực kinh
teỏ tử baỷn nhaứ nửụực laứ giaỷi phaựp coự yự nghúa cửùc kyứ quan troùng
ủeồ thửùc hieõn yeõu caàu cuỷa muùc tieõu taờng trửụỷng vaứ phat trieồn
beàn vửừng ,muùc tieõu “ daõn giaứu nửụực maùnh” , “ xaừ hoọi coõng
baống vaờn minh “ vaứ Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi ụỷ nửụực ta .
23
4. Do nhu caàu phaỷi bieỏt lụùi duùng caực lụùi theỏ so saựnh ủeồ nhanh
choựng hoọi nhaọp vaứo neàn kinh teỏ theỏ giụựi vaứ khu vửùc
Khi thửùc hieọn Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực ,chuựng ta coự
nhieàu lụùi theỏ hụn thụứi Leõnin .Veà vũ trớ ủũa lyự nửụực ta naốm trong
khu vửùc phaựt trieồn naờng ủoọng nhaỏt theỏ giụựi hieọ nay .Xu theỏ cuỷa
theỏ giụựi laứ vửứa hụùp taực ,caùnh tranh ủeồ xaõy dửùng moọt neàn kinh
teỏ toaứn caàu .Vaỏn ủeà ủaởt ra laứ laứm sao ta coự theồ hoọi nhaọp vaứ
hụùp taực vụựi caực nửụực khaực haỳn ta veà tử tửụỷng ,cheỏ ủoọ chớnh trũ
xaừ hoọi .hửụng thửực hoọi nhaọp ủoự chổ coự theồ thửch hieọn thoõng qua
caực hỡnh thửực kinh teỏ tử baỷn nhaứ nửụực vụựi tớnh caựch laứ moọt
kieồu lieõn minh kinh teỏ vụựi tử baỷn taứi chớnh ụỷ caực nửụực tieõn tieỏn
nhử Leõnin ủaừ dửù baựo vaứ mong muoỏn trửụực ủaõy .
Toaứn caàu hoaứ neàn kinh teỏ theỏ giụựi laứ moọt xu theỏ khaựch
quan do taực ủoọng cuỷa sửù phaựt trieồn cuỷa lửùc lửụùng saỷn xuaỏt
.NHửng thaọp nieõn cuoỏi theỏ kyỷ XX,cuoọc caựch maùng khoa hoùc vaứ
coõng ngheù hieọn ủaùi ủaừ ủaồy maùnh toỏc ủoọ chu chuyeồn voỏn, haứng
hoaự ,dũch vuù,chuyeồn giao coõng ngheọ trong phaùm vi toaứn caàu xuaỏt
hieenj nhieàu hieọn tửụùng mụựi nhử thửụng maùi ủieọn tửỷ , ủoàng tieàn
aỷo ,neàn kinh teỏ soỏ…keựo theo lyự thueỏt mụựi veà neàn kinh teỏ ,ủoứi
hoỷi caực daõn toọc treõn theỏ giụựi phaỷi coự tử duy mụựi ủoỏi vụựi thaựch
thửực vaứ cụ hoọi trong qua trỡnh phaựt trieồn .
Quaự trỡnh toaứn caàu hoaứ dieón ra ụỷ nhieàu caỏp ủoù khaực nhau
,tửứ hụùp taực song phửụng giửừa hai nửụực ,hỡnh thanh tam giaực tửự giaực
,caực tieồu vuứng kinh teỏ ,lieõn minh khu vửùc ,maọu dũch tửù do ,dieõn
ủaứn kinh teỏ ,lieõn minh kinh teỏ, caực toồ chửực toaứn caàu …hieọn nay
treõn toaứn theỏ giụựi coự khoang treõn 100 toồỷ chửực nhử vaọy.
Toaứn caàu hoaự laứ moọt quaự trỡnh vuứa hụùp taực vửứa ủaỏu tranh
,moói nửụực caàn taọn duùng toỏi ủa theỏ vaứ lửùc cuỷa mỡnhủeồủaồm baỷo
lụùi ớch cuỷa daõn toọc trong quan heọ song phửụng vaứ ủa phửụng vụựi
caực nửụực.
Caực nửụực phaựt trieồn cuừng nhử ủang phaựt trieồn ủeàu tỡm caựch
hoọi nhaọp neàn kinh teỏ cuỷa mỡnh ủeồ thu ủửụùc lụùi theỏ lụựn nhaỏt.
II\ Sửù vaọn duùng caực hỡnh thửực kinh teỏ tử baỷn nhaứ
nửụực ụỷ nửụực ta
Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực vụựi tớnh caựch laứ nhửừng hỡnh
thửực kinh teỏ cuù theồ ủaừ ủửụùc Leõnin nghieõn cửựu vaứ thửùc haứnh ụỷ
nửụực nga sau noọi chieỏn .ẹeỏn nay ,nhửừng hỡnh thửực cuù theồ ủoự vaón
coứn nhửừng giaự trũ thửùc tieón lụựn lao, Vụựi tinh thaàn cụ baỷn laứ phaựt
trieồn Chuỷ Nghúa Tử Baỷn noọi ủũa dửụựi sửù kieồm soaựt ủieàu tieỏt
cuỷa nhaứ nửụực vaứ du nhaọp Chuỷ Nghúa Tử Baỷn tửứ beõn ngoaứi
24
.Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực theo ủũnh hửụựng Xaừ Hoọi Chuỷ
Nghúa ,ụỷ nửụực ta co caực hỡnh thửực vaọn duùng sau:
1. Mụỷ roọng hỡnh thửực lieõn doanh lieõn keỏt giửừa nhaứ nửụực vụựi
lkinh teỏ tử nhaõn trong nửụực
Sửù lieõn doanh lieõn keỏt caực nhaứ kinh teỏ ,caỷ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn
hieọn ủaùi ,coi laứ moọt “ yự tửụỷng tuyeọt vụứi” .Sửù khai thaực trieọt ủeồ
veà Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực ủoứi hoỷi phaỷi mụỷ roọng khaựi
nieọm lieõn doanh ,lieõn keỏt .khoõng phaỷi chổ coự lieõn doanh ,lieõn keỏt
vụựi Chuỷ Nghúa Tử Baỷn tửứ beõn ngoai ,maứ caỷ vụựi Chuỷ Nghúa Tử
Baỷn noọi ủũa ,vụựi caực cụ sụỷ thuoọc thaứnh phaàn kinh teỏ tử nhaõn ,keồ
caỷ hụùp taực xaừ tử nhaõn .Nhửng ụỷ nửụực ta vieõc phaựt trieồn hỡnh
thửực lieõn doanh lieõn keỏt vụựi caực lửùc lửụùng kinh teỏ tử nhaõn trong
nửựoc coự phaàn bũ laừng queõn hay chửa ủửùoc chuự yự ủuựng mửực
.ủieàu naứy coự nguyeõn nhaõn khaựch quan vaứ chuỷ quan laứ :lửùc lửụùng
kinh teỏ tử nhaõn trongnửụực sau nhieàu naờm bũ xoaự boỷ vửứa ủửụùc
khoõi phuù ,caàn phaỷi coự thụứi gian phaựt trieồn veà voỏn vaứ kinh
nghieọm ủeồlửụùng hụùp taực ,lieõn doanh lieõn keỏt vụựi nhaứ nửụực.
Qua gaàn 10 naờm ủoồi mụựi ,cho ủeỏn nay ,lửùc lửụùng kinh teỏ tử
nhaõn ụỷ nửụực ta, nhụứ sửù hoaùt ủoõng cuỷa quy luaatj tớh tuù vaứ taọp
trung voỏn, baờng nhieàu con ủửụứng vaứ nguoàn goỏc khaực nhau,tieàm
naờng cuỷa lửùc lửụùng kinh teỏ naứy ủaừ coự bửụực phaựt trieồn ủaựng
keồ.
Tieàm naờng kinh teỏ tử nhaõn theồ hieọn roừ nhaỏt qua chổ tieõu veà
voỏn kinh doanh.theo soỏ lieọu ủieàu tra cuỷa vieọn nghieõn cửựu quaỷn lyự
kinh teỏ trung ửụng cho thaỏy : so vửựi khi thaứnh laùp voỏn ủaàu tử ban
ủaàu cuỷa moọt chuỷ doanh nghieọp tử nhaõn bỡnh quaõn chung caỷ nửụực
ủeỏn nay taờng 192%(gaàn 2 laàn ). Soỏ coõng ty traựch nhieọm hửừu haùn
coự voỏn ủieàu leọ tửứ 1deỏn 5 tyỷ ddoongf khi mụựi thaứnh laọp chổ
chieỏm 11,05% ủeỏn nay ủaừ taờng leõn 22,08% (taờng gaỏp ủoõi),trong ủoự
HaứNoọi tửứ 14,4% leõn 30%,hổa Phoứng tửứ 8%leõn 15,7%vaứ ụỷ Thaứnh
Phooự HOÀ Chớ Minh tửứ 10,3%leõn 17,07%.veà lúnh vửùc hoaùt ủoọng
tớnh ủeỏn nat trong caỷ nửụực coự khoang 21% coõng ty traựch nhieọm huừu
haùn hoaùt ủoọng trong lúnh vửùc coõng nghieọp va 5% trong lúnh vửc
khaựch saùn vaứ du lũch .Tieàm naờng nay caàn ủửụùc thu huựt vaứo caực
hỡnh thửực hụùp taực ,clieõn doanh lieõn keỏt nửụực ngoaứi .thửùc hieọn
dieàu naứy coự keỏt quaỷ laứ bieồu hieọn roừ vieọc bieỏt lụùi dung sửực
maùnh cuỷa caực thaứng phaàn kinh teỏ trong nửụực .ủoỏi vụựi sửù nghieọo
coõng nghieọp hoaự hieọn ủaùi hoaự ủaỏt nửụực xaõy dửng neàn kinh teỏ thũ
trửụứng theo quan ủieồm mụựi .
Nhaứ nhaứ nửụực caàn coự bieọn phaựp chớnh saựch ,nhaỏt laứ chớng
saựh kinh teỏ ủửụùc ban haứnh hụùp lớ hụùp tỡnh .neỏu ủoỏi vụựi lửùc
25
lửụùng kinh teỏ tử nhaõn ,nửụực ngoaứi, nhaứ nửụực coự luaọt phaựp chớnh
saựch ửu ủaừi vaứ thoõng thoaựng thỡ chớ ớt ủoỏi vụựi lửùc lửụng kinh teỏ
tử nhaõn trong nửụực cuừng vaọy hoaởc coự theồ ửu tieõn thoõng thoaựng
hửn .Vỡ daóu sao caựi maứ tử nhaõn ủửụùc lụùi hụn nửụực ngoaứi vaón laứ
caựi lụùi coự khaỷ naờng taùo ra noọi lửùc cho neàn kinh teỏ daõn toọc
baống caựch ủoự nhaứ nửụực khuyeỏn khioựch kinh teỏ tử nhan triong nửụực
vỡ lụùi ớch kinh teỏ vaứ loứng yeõu nửụực maứ nhanh choựng tieỏp nhaõn
hỡnh thửực naứy tronh thụứi gian tụựi ụỷ nửụực ta .
2,tieỏp tuùc mụỷ roọng vaứ phaựt trieồn hỡnh thửực lieõn doanh
vụựi nửụực ngoaứi :,
Sửù lieõn doanh lieõn keỏt giaừư caực nửụực vụựi nhau ủang laứ xu
hửụựng phaựt trieồn chung cuỷa theỏ giụựi .hieọn nay caực nửụực ủang treõn
ủuoứng tỡm kieỏm caực hỡnh thửực lieõn doanh kinh teỏ coự lụùi nhuaọn
keồ caỷ Myừ ,Anh Nhaọt Phaựp. …laứ caực nửụực ủang phaựt trieồn treõn
giụựi cho thaỏy ủeồ lieõn doanh ủaùt hieọu quaỷ kinh teỏ ,chớnh trũ ,xaừ hoọi
caàn phaỷi giaỷi ủaựp moọt loaùt vaỏn ủeà coự lieõn quan ,chaỳng haùn lieõn
doang ủeồ saỷn xuaỏt caựi gỡ?lieõn doanh vụựi ai?ủũa ủieồm xaõy dửùng xớ
nghieọp ụỷ ủaõu?…vieọc lửùa choùn ụ sụỷ trong nửụực ủeồ lieõn doanh vụựi
nửụực ngoaứi cuừng laứ vaỏn ủeà phaỷi xem xeựt caồn thaọn neỏu khoõng
muoỏn ủaựnh maỏt mỡnh .
Tửứ naờm 1988 ủeựn cuoỏi naờm 1990 soỏ dửù aựn ủửụùc caỏp giaỏy
pheựp laứ 213 dửù aựn ,vụựi toồng soỏ voỏn ủaàu tử laứ 1794213,7 trieọu
USD voỏn ủaàu tử laứ 6376441,9 trieọu USD, voỏn phaựp ủũnh .
Qua soỏ lieõu treõn cho thaỏy ủoọng thaựi vaứ nhũp ủieọu phaựt trieồn
thu huựt ủaàu tử nhanh chuỷ yeỏu laứ tửứ naờm 1991 .Nhỡn chung cho ủeỏn
nay caực dửù aựn ủửụùc phaõn boỏ taọp trung nhieàu ụỷ thaứnh phoỏ Hoà
Chớ Minh ,Haứ Noọi , Hổa Phoứng vaứ ủaừ ủửa laùi moọt soỏ keỏt quaỷ
nhaỏt ủũnh >Moọt soỏ trung taõm coõng nghieọp kyừ thuaọt cao ủaừ ủửa laùi
moọt soỏ keỏt quaỷ nhaỏt ủũnh ,nhaựt laứ khaựch saùn du laich qua hỡnh
thửực lieõn doanh voỏn nửụực ngoai bửụực ủaàu hỡnh thaứnh ; taùo theõm
coõng aờn vieọc laứm cho ngửụứi lao ủoọng ;laứm thay ủoồi boọ maởt cuỷa
ủaỏt nửụực theo hửụựng coõng nghieọp hoaự hieọn ủaùi hoaự .
Tuy nhieõn vieọc thửùc hieọn hỡnh thửực naứy trong thụứi gian qua
trieồn khai coứn chaọm so vụựi yeõu caàu ủaởt ra .Coự nhieàu nguyeõn
nhaõn trong ủoự coự nguyeõn nhaõn veà thuỷ tuùc giaỏy tụứ vụựi nhieàu cụ
quan ủaà moỏi thaồm ủũnh vaứ xeựt duyeọt dửù aựn ; coự nguyeõn nhaõn
veà naờng lửùc ủieàu haứnh ,quaỷn trũ .Lụùi duùng beõn Vieọt Nam thieỏu
voỏn ,thieỏu naờng lửùc ,beõn ủaàu tử nửụực ngoaứi ủaừ vi phaùm moọt soỏ
khớa caùnh nhu: mua chuoọc caựn boọ quaỷn lyự vaứ caựn boọ ủoỏi taực ;
ủaàu tử chui ,cheứn eựp haứ khaộc coõng nhaõn Vieọt Nam (naờm 1994 coự
26 vuù ủỡnh coõng cuỷa coõng nhaõn ) : mua baựn baỏt ủoọng saỷn traựi
26
pheựo ,lửứa ủaỷo ,choỏn thueỏ ,eựp giaự gia coõng ,taờng giaự ủaàu tử thieỏt
bũv.v…Nhửừng haùn cheỏ naứy caàn ủửụùc giaỷi quyeỏt thoaỷ ủaựng ,taùo
ủieàu kieõn tieỏp tuùc mụỷ roọng hỡnh thửực lieõn doanh vụựi nửụực ngoaứi
moọt caựch coự hieọu quaỷ trong thụứi gian tụựi ụỷ nửựoc ta .
3.Veà hỡnh thửực toõ nhửụùng ,maứ thửùc chaỏt laứ hỡnh thửực
xớ nghieọp 100% voỏn nửụực ngoaứi ,ủửụùc hỡnh thaứnh trong caực khu
cheỏ xuaỏt .
Hỡnh thửực naứy ụỷ Nga trửựoc ủaõy dửụựi thụứi Leõnin coự ủửa ra
,nhửng do ủieàu kieọn lũch sửỷ luực baỏy giụứ ,ớt ủửụùc sửù hửụỷng ửựng
cuỷa caực nhaứ tue baỷn nửụực ngaoứi ,neõn toõ nhửụùng ủửụùc thửùc hieõn
khoõng ủaựng keồ .ễÛ moọt soỏ nửụực khaực nhaỏt la Trung Quoỏc ,toõ
nhửoùng ủửùoc thửùc hieõn dửụựi hỡnh thửực xớ nghieọp 100% thoõng qua
vieõc hỡnh thaứnh caực khu cheỏ xuaỏt ,ủaừ thu ủửùoc nhửừng thaứnh coõng
nhaỏt ủũnh ,song khoõng phaỷi khoõng coự choó chửa thaứnh coõng …ụ
nửụực ta loaùi hỡnh xớ nghieọp 100% voỏn nửụực ngoai trong caực khu cheỏ
xuaỏt hieõn nay ủang coứn raỏt mụựi meỷ ,vửứa laứm vửứa ruựt kinh
nghieọm.Treõn tinh thaõn ủoự ,ngaứy 18/10/1991 Chớnh phuỷ ủaừ ban haứnh
quy cheỏ khucheỏ xuaỏt vụựi noọi dung bao goà vieõc xaực ủũnh muùc tieõu
,ủoỏi tuụùng ủaàu tử ,nghaứnh ủửùoc khuyeỏn khớch ủaàu tử ,caực hỡnh
thửực ủaàu tử ,nhửừng chớnh saựch ửu ủaừi vaứ vieọc quaỷn lyự nhaứ nửụực
ủoỏi vụựi khu cheỏ xuaỏt . deỏn nay caỷ nửựục ủaừ ủửụùc chớnh phuỷ cho
pheựp hỡnh thaứnh 6 khu cheỏ xuaỏt (Thaứnh phoỏ Hoà CHớ Minh 2,Caàn
Thụ 1,Quaỷng Nam-ẹaứ Naỹng 1 ,Haứ Noọi1vaứ Haỷi Phoứng1)
Muùc tieõu vieọc hỡnh thaứnh khu cheỏ xuaỏt laứ:
-thu huựt voỏn ủaàu tử nửụực ngoaứi vaứ trong nửụực
-giaỷi quyeỏt coõng aờn vieọc laứm baứ thoõng qua ủoự ủaứo taùo ủoọi
nguừ caựn boọ quaỷn ly,caựn boọ kyừ thuaọt vaứ coõng nhaõn laứnh ngheà
-du nhaọp kyừ thuaọt hieọn ủaùi vaứ kinh nghieọm quaỷn lyự tieõn
tieỏn
-taùo nguoàn haứng xuaỏt khaồu vaứ coự sửực caùnh tranh tren thũ
trửụứng theỏ giụựi ,goựp phaàn thuực ủaồy sửù hoọi nhaọp cuỷa neàn kinh
teỏ Vieọt Nam vaứo neàn kinh teỏ theỏ giụựi vaứ khu vửùc
-taờng nguoàn thu ngoaùi teọ ,goựp phaàn caỷi thieọn caựn caõn
thửụng maùi vaứ caựn caõn thanh toaựn quoỏc teỏ
-thuực ủaồy neàn kinh teỏ noọi ủũa coự muừi nhoùn ủoọt phaự theo
hửụựng coõng nghieọp hoaự ,hieọn ủaùi hoaự .
Qua gaàn 4 naờm thửùc hieọn tỡnh hỡnh naứy cho thaỏy ,nhieàu dửù aựn
khu cheỏ xuaỏt chửa hoaứn taỏt veà thuỷ tuùc ;ủoỏi taực tham gia chửa
nhieàu laùi chửa oồn ủũnh neõn vieọc trieồn khai coứn chaọm, chửa ủửụùc
nhieàu ; ễÛ Thaứnh phoỏ Hoà Chớ Minh ,hai khu cheỏ xuaỏt Linh Trung vaứ
Taõn Thuaọn ủaừ ủửụùc trieồn khai ,bửụực ủaàu ủửa laùi moọt soỏ keỏt quaỷ
27
( nhaỏt laứ khu cheỏ xuaỏt Taõn Thuaọn) tớnh ủeỏn 30/9/95 ,khu cheỏ xuaỏt
Taõn Thuaọn ủaừ coự 115 coõng ty ủaờng kyự ủaởt coùc thueõ ủaỏt vụựi
toồng soỏ voỏn ủaàu tử 340.729.491USD vụựi 105 ha dieọn tớch ủaỏt ủửùoc
thueõ.Coự 16 xớ nghieọp ủi vaứo hoaùt ủoọng ,8 xớ nghieọp ủang saỷn xuaỏt
thửỷ ,16 xớ nghieọp ủang xaõy dửùng .ẹaừ coự 3.235 lao ủoọng ủửụùc
tuyeồn duùng ,246 nhaõn vieõn quaỷn lyự ,kyừ thuaọtvaứ coõng nhaõn laứnh
ngheà .Coự 7 xớ nghieọp ủaừ xuaỏt khaồu vụựi kim nghaùch 30 trieọu USD
…Trong khi ủoự khu cheỏ xuaỏt Taõn Linh mụựi coự 5 xớ nghieọp ủaừ caỏp
giaỏy pheựp
Maởc duứ vieọc trieồn khai khu cheỏ xuaỏt ụỷ moọt vaứi nụi coự ủửa laùi
moọt soỏ keỏt quaỷ nhaỏt ủũnh naứo ủoự ,song nhỡn chung vieõc phaựt
trieồn coứn chaọm so vụựi dửù kieỏn ban ủaàu .Chớnh ủieàu naứy ủaừ daón
ủeỏn moọt soỏ hoaứi nghi veà vieọc xaõy dửùng khu cheỏ xuaỏt
4 Thửùc hieọn hỡnh thửực cho thueõ thong qua ủaỏu thaàu moọt
soỏ cụ sụỷ vaọt chaỏt cuỷa doanh nghieọp thuoọc khu vửùc kinh teỏ nhaứ
nửụực.
ẹaõy laứ moọt hỡnh thửực kinh teỏ tue baỷn nhaứ nửụực ủửùoc Leõnin
raỏt coi troùng .Trong kinh teỏ noõng ngieọp nửụực ta ủaừ vaứ ủang toàn
taùi loaùi hỡnh thửực naứy .ẹoự laứ con ủửụứng hửừu hieọu nhaỏt ủeồ phaựt
trieồn noõng nghieọp ,chuyeồn neàn saỷn xuaỏt tửứ phaõn taựn ủeỏn taọp
trung ,tửứ neàn noõng nghieọp nửỷa tửù nhieõn ,tửù nhieõn sang neàn kinh
teỏ haứng hoaự .ẹoự laứ con ủửụứng xaừ hoọi hoaự saỷn xuaỏt noõng
nghieọp trong thửùc teỏ
5. Hỡnh thửực gia coõng ủaởt haứng
Hỡnh thửực naứy thửụứng aựp duùng ủoỏi vụựi caực nghaứnh saỷn xuaỏt
vaọt chaỏt ,nghaứnh maứ haứm lửụùng lao ủoọng soỏng ủoứi hoỷi nhieàu
.Noự laứ hỡnh thửực khaự phuứ hụùp vụựi nửụực ta , moọt nửụực coự tyỷ
leọ gia taờng ủaõn soỏ vaứ gia taờng lao ủoọng coứn cao ,coõng aờn vieọc
laứm hieõn ủang laứ sửực eựp caàn ủửùoc giaỷi toaỷ .Hỡnh thửực gia coõng
ủaởt haứng coứn theồ hieọn theo hai chieàu : caực doanh nghieọp nhaứ
nửụực Vieọt Nam nhaọn gia coõng cho kinh teỏ tử nhaõn trong vaứ ngoaứi
nửụực vaứ ngửùoc laùi kinh teỏ tử nhaõn trong vaứ ngoaứi nửụực nhaọn gia
coõng cho doang nghieọp nhaứ nửụực Vieọt Nam
6. Hỡnh thửực ủaùi lyự
ẹaõy laứ hỡnh thửực thửụứng aựp duùng trong caực nghaứnh nhaỏt laứ
nghaứnh dũch vuù ( hieồu theo nghúa roõng) Noự bao goàm ủaùi lyự mua,
ủaùi lyự baựn ủaùi lyự veà caực dũch vuù khaực giửừa caực doanh nghieọp
nhaứ nửụực Vieọt Nam vụựi caực toồ chửực tử nhaõn trong nửụực vaứ
ngoaứi nửụực >Hỡnh thửực naứy cuừng ủửùục thửùc hieọn hai chieàu nhử
hỡnh thửực gia coõng ủaởt haứng .
28
Treõn ủaõy laứ moọt soỏ hỡnh thửực chuỷ yeỏu thửụứng ủửùoc aựp duùng
.Trong ủụứi soỏng thửùc teỏ ,caực quan heọ kinh teỏ trong vaứ ngoaứi nửụực
,caực hỡnh thửực cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực dieón ra raỏt
phong phuự vaứ ủa daùng .Noự ủoứi hoỷi xuaỏt phaựt tửứ thửùc tieón luoõn
luoõn bieỏn ủoùng ủeồ ủieàu chổnh caực hỡnh thửực ớt hoaởc khoõng coứn
thớch hụùp ,tỡm toứi saựng taùo theõm caực hỡnh thửực mụựi coự hieọu
quaỷ hụn ủeồ vaọn duùng vaứo thửùc tieón nửựoc ta .Tuy nhieõn, cho duứ
lửùa choùn vaứ ửựng duùng hỡnh thửực naứo cuừng phaỷi ủaỷm baỷo cho
phuứ hụùp vụựi quan ủieồm laứm cụ sụỷ cho sửù lửùa choùn ủaừ ủửụùc xaự
ủũnh.
7.Hỡnh thửực coồ phaàn hoaự caực doanh nghieọp:
Daõy laứ hỡnh thửực nhaốm huy ủoõng voỏn nhaứn roói trong caực
thaứnh phaàn kinh teỏ baống caựch baựn ủi nhửừng coồ phaàn cuỷa doanh
nghieọp maứ ngửụứi mua seừ nhaọn ủửụùc khoaỷn laừi tửụng ủửụng vụựi
giaự trũ soỏ tieàn ủaừ boỷ ra vaứ tổ suaỏt lụùi nhuaọnmaứ doanh nghieọp thu
ủửụùc.
III\ Phửụng hửụựng vaứ nhửừng ủieứu kieọn ủeồ coự theồ
vaọn duùng thaứnh coõng kinh teỏ tử baỷn Nhaứ nửụực ụỷ
nửựục ta
1. Heọ cụ sụỷ laứm quan ủieồm cho vieọc mụỷ roọng caực hỡnh
thửực kinh teỏ tử baỷn Nhaứ nửụực :
*Phaỷi ủaồm baỷo neàn kinh teỏ phaựt trieồn beàn vửngx ,tửực nghúa laứ
coự taờng trửụỷng kinh teỏ ủụứi soỏng saỷn xuaỏt vaứ ủụứi soỏng nhaõõn
daõn ủửụùc naõng caonhửng vaón ủaỷm bao veà cụ sụỷ vaọt chaỏt ,moõi
trửụứng,vaứ taứi nguyeõn thieõn nhieõn phaựt trieồn theo ủuựng quy luaọt.
*Vụớ cheỏ ủoù Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi thỡ moõi phửụng hửụựng muùc
tieõu ủeàu laỏy con ngửụứi laứm trung taõmvỡ theỏ phaỷi laứm sao ủaỷm
baỷo cho ủụứi soỏng nhaõn daõn khoõng nhửừng no ủuỷ maứ coứn phaỷi
daàu sang.ẹoự cuừng chớnh laứ khaồu hieọu daõn giaứu nửụực maùh ,xaừ
hoọi coõng baống vaờn minh.
* Phaỷi thoõng qua thửùc traùng vaọn duùng caực hỡnh thửực Chuỷ
Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực trong thụứi gian qua ,nhaỏt laứ thụứi kyứ ủoồi
mụựi neàn kinh teỏ ụỷ ựnửụực ta ,coự tớnh ủeỏn nhửừng kinh nghieọm
thaứnh coõng vaứ chửa thaứnh coõng cuỷa moọt soỏ nửụực ,gaộn vụựi ủieàu
kieọn mụựi cuỷa thụứi ủaùi ủeồ tỡm ra hỡnh thửực Chuỷ Nghúa Tử Baỷn
Nhaứ Nửụực coự theồ vaọn duùngthớch hụùp vụựi ủieàu kieọn nửựoc ta
.Noựi caựch khaực phaỷi coự quan ủieồm mụựi vaứ toaứn dieọn ,xem xeựt
caỷ trửụực maộ vaứ laõu daứi ,ủeồ lửùa choùn caực hỡnh thửực ,ủoàng thụứi
vửứa laứm vửứa phaựt hieọn caực hỡnh thửực mụựi hửừu hieọu coự theồ
29
vaọn duùng trong caực nghaứnh coõng nghieọp ,noõng nghieọp vaứ dũch
vuù ụỷ nửụực ta .
* Vieọc vaọn duùng ,phaựt trieồn vaứ mụỷ roọngcaực hỡnh thửực
Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực phaỷi baỷo ủaỷm neàn kinh teỏ taờng
trửụỷng beàn vửừng ,gaộn taờng trửụỷng vụựi giửừ gỡn ủoọc laọp chuỷ
quyeàn vaứ baỷn saộc vaờn hoaự daõn toọc ; gaộn phaựt trieồn vụựi phuực
lụùi xaừ hoọi vaứ baỷo veọ moõi trửụứng sinh thaựi ,giaỷi quyeỏt moỏi quan
heọ ủuựng daộn veà nghúa vuù vaứ quyeàn lụùi cuỷa ngửụứi lao ủoùng vaứ
sửỷ duùng sửực lao ủoùng trong caực doanh nghieọp ,nhaỏt laứ doanh
nghieọp lieõn doanh vụựi nửụực ngoaứi ; ủaỷm baỷo phaựt trieõnt theo
ủuựng muùc tieõu daõn giaứu nửụực maùnh ,xaừ hoọi coõng baống vaờn
minh vaứ Xaừ Hoọi Chuỷ Nghúa
, Quaự trỡnh phaựt trieồn vaứ mụỷ roọng caực hỡnh thửực cuỷa Chuỷ
Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực phaỷi baỷo ủaỷm khu vửùc kinh teỏ nhaứ
nửụực giửừ vai troứ chuỷ ủaùo ; coõng nghieọp hoaự ,hieọn ủaùi hoaự
ủửùoc xaõy dửùng thaứnh coõng taùo ra moọt lửùc lửụùng saỷn xuaỏt
maùnh hửụựng Xaừ Hoọi Chuỷ Nghúa ủửùoc hỡnh thaứnh vaứ phaựt trieồn
,ủuỷ sửực hoaứ nhaọp vaứo neàn kinh teỏ theỏ giụựi vaứ neàn kinh teỏ khu
vửùc.
2. Nhửừng ủieàu kieọn baỷo ủaỷm sửù thaứnh coõng cuỷa vieọc
mụỷ roọng vaứ phaựt trieồn caực hỡnh thửực kinh teỏ tử baỷn
nhaứ nửụực
*Taờng cửụứng thửùc lửùc kinh teỏ nhaứ nửụực:
ẹeồ giửừ vửừng ủũnh hửụựng Xaừ Hoọi Chuỷ Nghúa trong quaự trỡnh ủaồy
maùnh coõng nghiieọp hoaự ,hieọn ủaùi hoaự .Nhaứ nửụực khoõng chổ ủụn
thuaàn ủoựng vai troứ ngửụứi quaỷn lyự ủieàu haứnh neàn kinh teỏ quoỏc
daõn ,maứ phaỷi coự thửùc lửùc kinh teỏ laứm cụ sụỷ .Nhaứ nửụực caàn
naộm giửừu ủửụùc nhửừng nghaứnh nhửừng khaõu then choỏt ,troùng yeỏu
nhaỏt cuỷa neõn kinh teỏ quoỏc daõn .
ẹaởc ủieồm cuỷa thụứi ủaùi ngaứy nay laứ sửù phaựt trieồn cuỷa heọ
thoỏng taứi chớnh vaứ thũ trửoứng tieàn teọ ,chửựng khoaựn .Khi neàn
kinh teỏ taờng trửoỷng thỡ taỏt yeỏu coự laùm phaựt vaứ caực chu kyứ
kinh doanh .Muoỏn haùn cheỏ ủửụùc nhửụùc ủieồm naứy nhaứ nửụực
phaỷi tieỏn haứnh ủieàu tieỏt neàn kinh teỏ baống caực chớnh saựch vú
moõ nhử chớnh saựch taứi khoaự hay chớnh saựch tieàn teọ .Vi vaọy
heọ thoỏng ngaõn saựch ,ngaõn haứng thuoọc khu vửùc kinh teỏ nhaứ
nửụực phaỷi vửừng maùnh ; Lửùc lửoùng dửù trửừ quoỏc gia veà vaọt
tử haứng hoaự vaứ hang hoaự chieỏn lửụùc phaỷi ủaỷm baỷo ủaứy ủuỷ
ủeồ Nhaứ nửụực coự theồ daọp ủửùoc caực cụn soỏt do tỡnh traùng tửù
phaựt cuỷa thũ trửoứng gaõy ra.
30
* Vai troứ laừnh ủaùo cuỷa ẹaỷng coọng saỷn Vieọt Nam ủửùoc giửừ
vửừng.
ẹaõy coự theồ coi laứ ủieàu kieọn chớnh trũ tieõn quyeỏt ủeồ
thửc hieọn thaứnh coõng Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực
Sửù oồn ủũnh veà chớnh trũ luoõn taùo ra moọt moõi trửụứng
ủaàu tử ttoựt cho caực nhaứ ủaàu tử.Hoù khoõng theồ ủửa taứi saỷn
,moà hoõi nửụực maựt cuỷa mỡnh vaứo nhửừng nụi maứ chổ trong
moọt deõm taứi saỷn cuỷa hoù coự theồ tan thaứnh maõy khoựi .Moọt
luaọt sử ủaùi dieõn cho moọt coõng ty cuỷa Myừ noựi : hoù thaọn
troùng khi ủaứu tử vaứo Lieõn Xoõ vỡ tỡnh hỡnh chớnh trũ ụỷ ủaõy
coứn hoón loaùn …
ẹeồ vai troứ laừnh ủaùo cuỷa ẹaỷng ủửụùc giửừ vửừng thỡ ẹaỷng ta phaỷi
thửùc sửù trong saùch ,ủaỷng vieõn vaứ nhaỏt laứ caựn boọ phaỷi thửùc sửù
coự trớ tueọ vaứ naờng lửùc.
* Xaõy dửùng Nhaứ nửụực phaựp quyeàn Xaừ Hoọi Chuỷ Nghúa
Khi ủeà xuaỏt vaứ thửùc hieọn chớnh saựch Chuỷ Nghúa Tử Baỷn
Nhaứ Nửụực, Leõnin ủaừ chổ roừ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực la thửự
Chuỷ Nghúa Tử Baỷn “phuùc tuứng sửù ủieàu tieỏt cuỷa nhaứ nửụực”
.Trong ủieàu kieọn quaự ủoọ leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi ,tửứ moọt nửụực
tieồu noõng leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi ,sửù thaứnh coõng trong vieọc thửùc
haứnh Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực ụỷ nửựoc ta laứ phuù thuoọc vaứo
sửù vửừng maùnh cuỷa boọ maựy Nhaứ nửụực .muoỏn vaọy phaỷi ủaồy
maùnh caỷi caựch Nhaứ nửụực veà haứnh chớnh ,xaõy dửùng ủoàng boọ heọ
thoõng phaựp luaọt,ủoồi mụựi keỏ hoaùch hoaự ,taờng cửoứng naờng lửùc
cuỷa cụ quan phaựp luaọt ,haứnh phaựp vaứ tớnh ngieõm minh cuỷa cụ quan
tử phaựp .
Veà maởt kinh teỏ quaỷn lyự cuỷa Nhaứ nửụực phaỷi baỷo ủaỷm:
-ẹoỏi vụựi nhửừng nghaứnh coự khaỷ naờng thu ủửùoc lụùi nhuaọn cao
,ủoứi hoỷi voỏn ủaàu tử khoõng lụựn thỡ ửu tieõn cho vieọc goùi voỏn trong
nửựoc .Neỏu coự lieõn doanh thỡ voỏn cuỷa phớa Vieọt Nam phaỷi chieỏm
tửứ 2/3 trụỷ leõn ,voỏn nửụực ngoaứi chổ daứnh cho vieọc nhaọp thieỏt bũ
,coõng ngheọ ụỷ nhửừng khaõu quyeỏt ủũnh naờng suaỏt ,chaỏt lửụùng saỷn
phaồm
-Haùn cheỏ ủeỏn mửực thaỏp nhaỏt vieọc nhaọp nhửừng thieỏt bũ
,coõng ngheọ maứ nghaứnh cụ khớ trong nửựoc ủaừ cheỏ taùo ủửùoc
-Thửùc hieọn sửù baỷo hoọ ủoỏi vụựi nhửừng maởt haứng coõng
nghieọp trong nửụực saỷn xuaỏt ủaùt chaỏt lửụùng ụỷ mửực caàn thieỏt vaứ
coự giaự thaứnh hụùp lyự ,baỷo ủaỷm lụùi ớch chớnh ủaựng cho ngửụứi saỷn
xuaỏt .Chổ coự nhử vaọy caaực doanh nhaõn trong nửụực mụựi maùnh daùn
boỷ voỏn ủaàu tử vaứo saỷn xuaỏt coõng nghieọp , noọi lửùc mụựi ủửụùc
phaựt huy vaứ thu huựt voỏn ủaàu tử nửụực ngoaứi dửụựi hỡnh thửực kinh
31
teỏ tử baỷn nhaứ nửụừc mụựi phaựt trieồn maùnh theo ủuựng muùc tieõu
ủũnh hửụựng vaứ ủaùt keỏt quaỷ cao ,ủửa sửù nghieọp coõng nghieọp
hoaự,hieọn ủaùi hoaự ủaỏt nửụực ủi tụựi thaộờng lụùi.
*Giaỷi quyeỏt toỏt moỏi quan heọ ủoọc laọp chuỷ quyeàn daõn toọc vụựi
vieọc mụỷ roọng kinh teỏ ủoỏi ngoaùi ,taùo moõi trửụứng kinh teỏ ,chớnh trũ
vaứ xaừ hoọi thuaọn lụùi nhử xaõy dửùng keỏt caỏu haù taàng cụ sụỷ , oồn
ủũn chớnh trũ , heọ thoỏng phaựp luaọt , chớnh saựch thueỏ , chớnh saựch
giaự ủaựt ủai , thuỷ tuùc xeựt duyeọt thaồm ủũnh ..cho caực chuỷ theồ kinh
teỏ tham gia caực hỡnh thửực kinh teỏ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ
Nửụực.Coự theồ noựi raống hoọi nhaọp neàn kinh teỏ laứ voõcuứng quan
troùng trong giai ủoan hieọn nay ,tuy nhieõn khoõng vỡ theỏ maứ chuựng ta
laùi phuù thuoọc vao moọt nửụực naứo ủaự ,cuừng caàn phaỷi nhaỏn maùnh
raứng sửực maùnh noọi lửùc laứ treõn heỏt, hoaứ nhaọp chửự khoõng hoaứ
tan.
KEÁT LUAÄN
Qua sửù phaõn tớch lyự luaọn nhửừng ủieàu kieọn taỏt yeỏu khaựch
quan phaỷi traỷi qua thụứi kyứ qua ủoọ leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi khoõng
theồ ủoỏt chaựy giai ủoaùn cuỷa nửụực Nga Xoõ Vieỏt luực baỏy giụứ vaứ
hieọn thửùc neàn kinh teỏ nửụực ta hieọn nay cuừng nhử do con ủửụứng maứ
chuựng ta ủaừ choùn ủoứi hoỷi chuựng ta phaỷi coự nhửng chớnh saựch kinh
teỏ ,chớnh trũ ,vaờn hoaự hụùp lyự ủeồ ủửa Vieọt Nam tieỏn leõn Chuỷ
Nghúa Xaừ Hoọi moọt caựch vửừng chaộc .Treõn con ủửụng maứ ẹaỷng vaứ
nhaõn daõn ta ủaừ choùn ủoự laứ kieõn ủinh tieỏn leõn Chuỷ Nghúa Xaừ
Hoọi theo ủửụứng loỏi Mac-Leõnin vaứ tử tửụỷng Hoà Chớ Minhboỷ qua
giai ủoaùn Tử Baỷn Chuỷ Nghúa laứ hoaứn toaứn ủuựng , Nhửng cuừng caàn
phaỷi nhaỏn maùnh theõm laứ muoỏn coự moọt Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi thửùc
sửù thỡ neàn kinh teỏ phaỷi laứ moọt neàn kinh teỏ phaựt trieồn veà moùi
maởt taùo ra cuỷa caỷi vaọt chaỏt ủuỷ cho nhu caàu cuỷa con ngửụứi trong
khi neàn kinh teỏ nửụực ta laùi ủang raỏt chaọm phaựt trieồn so vụựi theỏ
giụựi noựi chung vaứ caực nửựục tử baỷn noựi rieõng .Ta laùi caứng khoõng
theồ phuỷ nhaọn nhửừng thaứnh quỷa to lụựn maứ Chuỷ Nghúa Tử Baỷn
ủaừ ủaùt ủửục ủoự laứ moọt neàn saỷn xuaỏt taùo ra moọt khoỏi lửụùng
khoồng loà cuỷa caỷi xaừ hoọi ,moọt neàn ủaùi coõng nghieọp ,phaựt trieồn
khoa hoùc kú thuaọt …ẹuựng laứ chuựng ta boỷ qua giai ủoaùn phaựt trieồn
tử baỷn veà chớnh tri nhửng khoõng phaỷi laứ boỷ qua caỷ phửụng thửực
saỷn xuaỏt Tử Baỷn Chuỷ Nghúa .Chuựng ta caàn phaỷi hoùc hoỷi nhửừng
ủieồm maùnh cuỷa noựủeồ xaõy dửùng lửùc lửụùng saỷn xuaỏt cuỷa Vieọt
Nam phaựt trieồn ngang taàm hụn nửừalaứ vửụùt troọi ,taùo ra moọt baứn
ủaùp coự sửực baọt lụựn ủửa nửụực tieỏn nhanh vaứo Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi
32
.Trong quaự trinh phaựt trieồn cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn vaứ ủổnh cao laứ
Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực laứ moọt cụ cheỏ quaỷn lyự nhaứ nửụực
veà kinh teỏ cuỷa caực nhaứ tử baỷn ủaừ laứm neõn moọt bửụực ngoaởt lụựn
veà lũch sửỷ cho xaừ hoọi loaứi ngửụứi .Vỡ theỏ maứ trong lyự luaọn veà con
ủửụứng ủửa nửụực Nga quaự ự ủoọ leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi , Leõnin ủaừ
khaỳng ủũnh caàn phaỷi coự thaứnh phaàn kinh teỏ tử baỷn nhaứ nửụực laứ
hoaứn toaứn ủuựng ,xeựt veà tỡnh hỡnh Vieọt Nam hieọn nay ,moọt ủaỏt
nửụực ủang trong thụứi kyứ qua ủoọ coự neàn kinh teỏ nhieàu thaứnh phaàn
coự sửù quaỷn lyự cuỷa nhaứ nửụực ,moọt neàn kinh teỏ thũ trửụứng theo
ủũnh hửụựng Xaừ Hoọi Chuỷ Nghúa maứ tong caực vaờn kieọn ủaùi hoọi
ẹaỷng toaứnn quoỏc laàn thửự VIII, IX ủaừ dửa ra laứ mụỷ cửỷa neàn kinh
teỏ thỡ phaỷi noựi ủeà aựn kinh teỏ chớnh trũ “Lyự luaọn cuỷa Leõnin veà
Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực trong thụứi kyứ quaự ủoọ leõn Chuỷ
Nghúa Xaừ Hoọi ,vaọn duùng vaứo Vieọt Nam hieọn nay”mang tớnh thụứi
sửù noựng boỷng vaứ raỏt caàn thieỏt.
Chuựng ta caàn phaỷi tranh luaọn vaứ ủửa ranhửừng quyeỏt ủũnh ủuựng
nhaỏt ,ủaõy khoõng chổ laứ caõu hoỷi ủaởt ra cho Nhaứ nửụực ,ẹaỷng ,caực
nhaứ hoaùch ủũnh kinh teỏ ,caực nhaứ kinh teỏ maứ coứn ủaởt ra cho chớnh
nhửừng cửỷ nhaõn kinh teỏ tửụng lai.
Qua qua trỡnh nghieõn cửựu vaứ hoaứn thaứnh ủeà aựn kinh teỏ
chớnh trũ naứy em ủaừ nhaõnj thửực ủửụùc raỏt nhieàu ủieàu trong lúnh vửùc
vaứ tỡnh hỡnh kinh teỏ nửụực ta noựi chung vaứ veà Chuỷ Nghúa Tử Baỷn
Nhaứ Nửụực , Chuỷ Nghúa Tử Baỷn, Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi ,thụứi kỡ quự
ủoọ leõn Chuỷ Nghúa Xaừ Hoọi noựi rieõng.
Eừm xin chaõn thaứnh caỷm ụn giaỷng vieõn giaỷng daùy boọ moõn
kinh teỏ chớnh trũ ,thaày :Mai Hửu Thửùc .Trong quaự trỡnh giaỷng daùy
boọ moõn kinh teỏ chớnh trũ vaứ hửụựng daón chuựng em laứm ủeà aựn
naứy daừ giuựp chuựng em coự theõm raỏt nhieàu nhaọn thửực boồ ớch veà
ủeà aựn ,boọ moõn kinh teỏ chớnh trũ vaứ caỷ nhửng kieỏn thửực thửùc teỏ .
33
TAỉI LIEÄU THAM KHAÛO
Giaựo trỡnh kinh teỏ chớnh trũ .
Giaựo trỡnh lũch sửỷ kinh teỏ quoỏc daõn,lũch sửỷ caực hoùc thuyeỏt
kinh te .ỏ
Leõnin toaứn taọp:”Baứn veà thueỏ lửụng thửùc”-chớnh saựch kinh teỏ
mụựi (NEP)
Taùp chớ lớ luaọn coọng saỷn.
Taùp chớ coọng saỷn.
Taùp chớ kinh teỏ vaứ thụứi ủaùi.
Taùp chớ trieỏt hoùc.
Vaờn ieọn ủaọi hoọi ẹaỷng.
Vaứ moọt soỏ saựch baựo khaực.
34
MUẽC LUẽC
Teõn danh muùc Trang
-Phaàn mụỷ ủaàu.
A-Lyự luaọn cuỷa Leõnin veà Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực
I-Chớnh saựch kinh teỏ mụựivaứ sửù taỏựt yeỏu phaỷi sửỷ duùng
Tử baỷn Nhaứ nửụực .
1.Chớnh saựch kinh teỏ mụựi (NEP ).
1Taỏt yeỏu khaựch quan phaỷi sửỷ duùng Chuỷ Nghúa Tử
Baỷn Nhaứ Nửụực luực ủoự.
2.Caực thaứnh tửùu nhụứ chớnh saựch kinh teỏ mụựi .
II-Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực .
1.Khaựi nieọm.
2.ẹieàu kieọn ủeồ thửùc hieọn Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ
Nửụực
3.Caực hỡnh thửực Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực maứ
Leõnin ủửa ra.
4.YÙ nghúa cuỷa Chuỷ Nghúa Tử Baỷn Nhaứ Nửụực
C-Vaọn duùng ụỷ Vieọt Nam
I-Tớnh taỏt yeỏu phaỷi vaọn duùng ụỷ Vieọt Nam .
1.Tỡnh traùng moọt neàn kinh teỏ tuứe xuaỏt phaựt ủieồm
thaỏp.
2.Do yeõu caàu cuỷa sửù vaọn duùng quy luaọt quanheọ saỷn
xuaỏt phuứ hụùp vụựi trỡnh ủoọ cuỷa lửùc lửụùng saỷn xuaỏt.
3.Tửứ yeõu caàu phaựt trieồn nhanh choựng lửùc lửụùng saỷn
xuaỏt .
4.toaứn caàu hoaự neõnd kinh teỏ ủoứi hoỷi kinh teỏ Vieọt
Nam phaỷi hoaứ nhaọp.
II-Thửùc traùng vaứ caực hỡnh thửực thửùc hieọn Tử baỷn Nhaứ
nửụực ụỷ nửụực ta hieọn nay.
1.Mụỷ roọng hỡnh thửực lieõn doanh lieõn keỏt giửừa nhaứ
nửụực vụựi kinh teỏ tử nhaõn trong nửụực.
1
3
3
2
3
7
8
8
12
14
17
18
18
18
19
19
21
22
22
23
24
26
26
26
35
2.Tieỏp tuùc mụỷ roọng vaứ phaựt trieồn hỡnh thửực lieõn
doanh vụựi nửụực ngoaứi .
3.veà hỡnh thửực toõ nhửụùng ,maứ thửùc chaỏt laứ hỡnh
thửực xớ nghieọp 100% voỏn nửụực ngoaứi ,ủửụùc hỡnh thaứnh trong
caực khu cheỏ xuaỏt.
4. Thửùc hieọn hỡnh thửực cho thueõ thong qua ủaỏu thaàu
moọt soỏ cụ sụỷ vaọt chaỏt cuỷa doanh nghieọp thuoọc khu vửùc kinh
teỏ nhaứ nửụực.
5.Hỡnh thửực gia coõng ủaởt haứng.
6.Hỡnh thửực ủaùi lyự.
III. Phuong huong va nhung dieu kien de co the van dung
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Đề Tài- Chủ nghĩa Mác - Lênin về xã hội chủ nghĩa và thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa ở Việt Nam.pdf