Tài liệu Kinh tế - Xã hội - Chương 2: Máy nâng và vận chuyển
35 trang |
Chia sẻ: tranhong10 | Lượt xem: 1086 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Kinh tế - Xã hội - Chương 2: Máy nâng và vận chuyển, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
10
CHÆÅNG II
MAÏY NÁNG- CHUYÃØN
2.1 Âënh nghéa vaì phán loaûi
2.1.1 Âënh nghéa: Maïy náng chuyãøn laì nhæîng thiãút bë duìng âãø náng chuyãøn caïc
loaüi haìng kiãûn, haìng råìi, váût liãûu loíng, . . . tæì nåi naìy sang nåi khaïc theo mäüt chu
trçnh laìm viãûc nháút âënh
Maïy náng chuyãøn âæåüc sæí duûng räüng raîi trong ngaình GTVT, ngaình Xáy
Dæûng vaì caïc ngaình kinh tãú quäúc dán khaïc.
2.1.2 Phán loaûi: dæûa vaoì kãúp cáúu vaì cäng duûng cuía chuïng ta coï caïc loaûi sau
- Maïy náng chuyãøn âån giaín: laì nhæîng maïy chè coï cå cáúu náng haû haìng,
chuïng chè coï khaí nàng náng haû haìng theo phæång thàóng âæïng, phæång nghiãng
hoàûc keïo haìng theo phæång ngang. Âoï laì caïc loaûi: Kêch, tåìi keïo, Pa làng.
- Maïy náng chuyãøn phæïc taûp: laì nhæîng maïy coï cáúu taûo gäöm nhiãöu cå cáúu,
âaím baío náng haû haìng åí mäüt chiãöu cao nháút âënh. Noï coï thãø di chuyãøn haìng theo
phæång thàóng âæïng, phæång nghiãng (hoàûc cong), coï phaûm vi ráút räüng. Loaûi maïy
naìy gäöm caïc loaûi cáön truûc, cáöu truûc, maïy náng tæû haình,. . . nhæîng maïy naìy âæåüc
dáùn âäüng bàòng tay hoàûc bàòng maïy.
2.2 Maïy Náng
Tuìy theo âàûc tênh náng maì chuïng ta seî sæí duûng thiãút bë náng phuì håüp.
Kêch:
• Náng váût coï khäúi læåüng låïn
• Chiãöu cao náng nhoí, thæåìng tæì 0,5-0,7m
Tåìi xáy dæûng
• Keïo hay náng váût nàûng
• Chiãöu cao náng khaï låïn
Palàng
• Treo vaìo mäüt âiãøm tæûa
• Nàng hay keïo váût nàûng
Thang náng xáy dæûng
• Coï hãû thäúng dáùn hæåïng cæïng theo phæång thàóng âæïng
• Náng váût coï khäúi læåüng khaï låïn
Cáön truûc thaïp cäú âënh
• Náng váût nàûng
• Táöm våïi khaïc nhau
• Quay xung quanh âæåüc 3600 , nhæng khäng di chuyãøn
Cáön truûc tæû haình
• Tæû di chuyãøn
Cáön truûc kiãøu cáöu
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
11
• Náng váût nàûng lãn cao vaì di chuyãøn trong mäüt khu væûc âënh
træåïc
2.2.1 Kêch
2.2.1a Kêch thanh ràng: Duìng âãø náng váût nàûng coï taíi troüng tæì 3-6táún vaì chiãöu cao
náng tæì 0.4 - 0.6m. Noï âæåüc sæí duûng vaìo viãûc làõp raïp caïc kãút cáúu theïp, náng váût
nàûng trong cäng taïc thaïo làõp.
a) hçnh chung; b) Phanh tæû âäüng; c) màût càõt
Læûc P cáön thiãút taïc duûng lãn tay quay âãø náng váût
P=
η..2
.
iR
dQ
P - Læûc quay âãø náng váût nàûng Q (KG)
d - Âk. voìng troìn chia cuía baïnh ràng dáùn âäüng thanh ràng, m;
R - chiãöu daìi laìm viãûc cuía tay quay,m;
i - tyí säú truyãön âäüng baïnh ràng
η - hiãûu suáút cuía cå cáúu kêch
Våïi kêch khäng coï baïnh ràng truyãön âäüng trung gian η = 0.80 âãún 0.85
Våïi kêch coï baïnh ràng truyãön âäüng trung gian η = 0.67 âãún 0.85
2.2.1b Kêch thuíy læûc
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
12
Læûc taïc âäüng lãn tay quay âãø náng váût
Pt= Q 2
2
D
d
.
l
a .
η
1
Q - troüng læåüng váût náng (KG)
d, D, a, l - âæåìng kênh caïc xi lanh vaì caïnh tay âoìn cuía tay quay (m)
η : Hiãûu suáút chung cuía truyãön âäüng 0.75 âãún 0.80
Khi náng caïc kãút cáúu cäng trçnh låïn nhæ nhëp cáöu, táöng làõp gheïp sàón cuía
nhaì, . . . tåïi haìng nghçn táún, ngæåìi ta duìng mäüt säú kêch näúi laûi thaình mäüt bäü coï
cháút loíng naûp tæìì mäüt traûm båm. Caïc van phán phäúi vaì caïc khoaï cho pheïp caïc kêch
coï thãø laìm viãûc âäüc láûp.
2.2.1c Kêch vêch
Så âäö cáúu taûo kêch vêch
Læûc náng cáön thiãút âãø náng váût nàûng Q âæåüc xaïc âënh
Pmax= lr
Q
.
tg(α ± ρ) KG
Trong âoï: Q- taíi troüng haìng náng ( KG)
r- baïn khênh trung bçnh cuaí truûc vêt (m)
l- chiãöu daìi tay quay (m)
α - goïc náng ren vêch (âäü)
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
13
ρ- goïc ma saït, (+)khi náng váût vaì (-) khi haû váût
Âãø haìng coï thãø giæî åí mäüt vë trê naìo âoï khi náng, tæïc laì truûc vêch khäng
quay ngæåüc laûi phaíi âaím baío âiãöu kiãûn tæû haím tæïc α < ρ , ngæåìi ta thæåìng láúy α =
4 âãún 6 âäü
Kêch vêch thæåìng chãú taûo ra våïi taíi troüng náng tæì 2 âãún 50 táún, khi taíi troüng
låïn hån 20 táún thæåìng âàût thãm bäü truyãön truûc vêch- baïnh vêch âãø giaím nheû læûc
taïc âäüng lãn tay quay. Ngæåìi ta thæåìng sæí duûng kêch vêch trong làõp raïp vaì sæía
chæía hoàûc âãø cå giåïi hoaï caïc cäng viãûc náng cäúp pha, giaìn giaïo,kãút cáúu dåí, . . .
2.2.2 Tåìi keïo
2.2.2a Tåìi quay tay
Tåìi quay tay cåí låïn coï sæïc náng 0.5 âãún 10 táún, læåüng caïp cuäün trãn tang laì
100 âãún 300m; tåìi cåí nhoí sæïc náng tæì 0.25 âãún 0.5 táún læåüng caïp cuäün trãn tang laì
50 âãún 100m
Taíi troüng náng cho pheïp âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc
Q =
r
R . P . η . i ( táún)
Trong âoï: Q - taíi troüng náng ( táún)
R,r - Baïn kênh tay quay vaì baïn kênh tang träúng (m)
i- Tyí säú truyãön
η- Hiãûu suáút truyãön âäüng ( 0.65 âãún 0.85 )
Moment trãn tang cuäún caïp M = Md .i. η ( N)
Md= P.l.a.k , laì moment dáùn âäüng tay quay
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
14
a: säú ngæåìi phuûc vuû
k: hãû säú laìm viãûc khäng âãöu( k = 0,8 khi hai ngæåìi taïc duûng
læûc vaìo tay quay, k=0,7 khi 4 ngæåìi laìm viãûc)
2.2.2b Tåìi âiãûn âaío chiãöu
Caïc loaûi tåìi âiãûn cåí nhoí coï sæïc náng tæì 0.5 âãún 7.5 táún, våïi täúc âäü náng tæì
0.4 âãún 0.6m/s thç læåüng caïp cuäün trãn tang tæì 15 âãún 450m. caïc tåìi loaûi låïn coï sæïc
náng âãún 75 táún, täúc âäü náng 0.07m/s thç læåüng caïp trãn tang laì 1600m
Taíi troüng náng cho pheïp cuía tåìi âiãûn âæåüc xaïc âënh
Q =
T
dc
R
iM η..
(táún)
Trong âoï : Mâc - Mä men quay cuía âäüng cå
i- tyí säú truyãön
RT- Baïn kênh tang träúng
η- Hiãûu suáút bäü tåìi
Tåìi âiãûn âaío chiãöu
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
15
Så âäö dáùn âäüng: a) tåìi quay tay; b) tåìi âiãûn
2.2.3 Palàng
Palàng âiãûn
Palàng xêch
Læûc taïc duûng vaìo tay xêch âãø náng váût
Q = 2.i.p.η.
r
R
Trong âoï: i, η- tè säú truyãön vaì hiãûu suáút cuía bäü truyãön truûc vêt, baïnh vêt
R, r- baïn kênh voìng troìn chia cuía âéa xêch 6 vaì 3
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
16
2.2.4 Cáön Truûc: Laì loaûi maïy náng haìng hoaût âäüng coï chu kyì, duìng âãø náng haû
haìng theo phæång thàóng âæïng vaì di chuyãøn haìng theo phæång ngang trong khu
væûc xáy dæûng, bäúc dåí. Thaïo làõp maïy trong caïc nhaì maïy hoàûc phán xæåíng sæîa
chæîa.
2.2.4a Cáön truûc nhoí: Thæåìng âæåüc sæí duûng trong cäng taïc náng haû váût liãûu
xáy dæûng, cäng taïc thaïo làõp maïy khi sæía chæía. Æu âiãøm cuía loaûi cáön truûc naìy laì
troüng læåüng baín thán vaì kêch thæåïc nhoí, âån giaín vãö kãút cáúu thaïo làõp dãø daìng vaì
an toaìn trong quaï trçnh laìm viãûc.
* Loaûi cáön truûc cäú âënh
* Loaûi cáön truûc di âäüng: loaûi naìy duìng âãø náng caïc loaûi haìng hoaï, váût liãûu
xáy dæûng hoàûc caïc loaûi bãtäng âuïc sàón( táúm panen), coï thãø duìng trong cäng taïc
thaïo làõp maïy.
Cáön truûc naìy coï goïc quay 3600 våïi taíi troüng náng Q = 0.5 âãún 0.8T
Chiãöu cao nángH= 3 âãún 6m
Táöm våïi R= 3 âãún 3.65m
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
17
2.2.4b Cáön truûc thaïp: laì thiãút bë náng chuí yãúu duìng trong caïc cäng trçnh xáy dæûng
dán duûng, xáy dæûng cäng nghiãûp, caïc cäng trçnh thuyí âiãûn, thuyí låüi,. . Cáön truûc
thaïp coï nhiãöu æu âiãøm so våïi caïc cáön truûc khaïc åí chiãöu cao náng, táöm våïi vaì taíi
troüng náng låïn, ngoaìi ra cáön truûc thaïp coï kãút cáúu håüp lê, dãø thaïo làõp vaì váûn
chuyãøn.
Trong xáy dæûng nhaì dán duûng thæåìng sæí duûng caïc cáön truûc thaïp coï taíi
troüng náng 3 - 10 táún, táöm våïi âãún 25m vaì chiãöu cao náng âãún 50m. Âàûc âiãøm cuía
caïc loaûi cáön truûc naìy laì coï tênh cå âäüng cao, khi laìm viãûc coï thãø di chuyãøn trãn
âæåìng ray, thaïo làõp vaì váûn chuyãøn dãø daìng. Âãø xáy dæûng nhaì cao táöng vaì caïc
thaïp coï âäü cao låïn ngæåìi ta duìng caïc loaûi cáön truûc thaïp cäú âënh neo vaìo cäng
trçnh, cáön truûc thaïp tæû náng, coï chiãöu cao náng âãún 150m vaì táöm våïi âãún 50m.
Mäüt säú cáön truûc coï táöm våïi âãún 70m do âoï coï thãø bao quaït âæåüc toaìn bäü cäng
trçnh âang thi cäng màûc duì thaïp âàût cäú âënh mäüt chäø. Trong xáy dæûng cäng
nghiãûp ngæåìi ta coï cáön truûc thaïp chuyãn duìng coï taíi troüng náng âãún 80 táún, táöm
våïi 25 âãún 45m vaì chiãöu cao náng 50 âãún 80m.
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
18
* Cáön truûc thaïp våïi thaïp quay
Cáön truûc thaïp KB-504
a) cáön nàòm ngang; b) cáön nghiãng 30o
I- táöm våïi L= 35m; II- Táöm våïi L= 40m; III- táöm våïi L= 45m
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
19
* Cáön truûc thaïp coï âáöu quay( thaïp khäng quay)
Cáön truûc thaïp KB-674A
a) så âäö cáúu taûo; caïc så âäö màõc caïp; b) di chuyãøn âäúi troüng; c) di chuyãøn xe con; d)
náng váût våïi a= 4; e) náng váût våïi a= 2
f) âàûc tênh taíi troüng cuía KB-674A
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
20
* Cáön truûc thaïp cäú âënh neo vaìo cäng trçnh, duìng trong xáy dæûng nhaì cao
táöng
a) så âäö cáúu taûo; b) så âäö màõc caïp náng váût våïi hai cå cáúu dáùn âäüng; thanh giàòng;
d) så âäö caïp làõp dæûng
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
21
Cáön truûc thaïp cäú âënh potain, så âäö näúi thaïp tæì phêa trãn
Så âäö näúi thaïp tæì phiaï trãn, âoaûn thaïp trãn läöng vaìo thaïp cäú âënh
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
22
* Cáön truûc thaïp chuyãn duìng trong xd dán duûng vaì cäng nghiãûp
I- quan hãû giæîa chiãöu cao náng cuía moïc treo phuû vaì táöm våïi
II- quan hãû giæîa chiãöu cao náng cuía moïc treo chênh vaì táöm våïi
III vaì IV- quan hãû giæîa taíi troüng náng cuía moïc treo chênh vaì táöm våïi tæång
æïng våïi bäüi suáút palàng náng váût a= 4 vaì a=2
V- Taíi troüng náng cuía moïc treo phuû
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
23
2.2.4c Cáön truûc tæû haình: laì loaûi cáön truûc khäng cáön cung cáúp náng læåüng tæì bãn
ngoaìi trong quaï trçnh laìm viãûc. Cáön truûc tæû haình sæí duûng räüng raíi trãn caïc kho,
baîi hoàûc làõp raïp trong xáy dæûng dán duûng vaì cäng nghiãûp. Æu âiãøm chênh cuía
cáön truûc tæû haình laì laìm viãûc âäüc láûp, coï tênh cå âäüng cao. Vç váûy noï coìn âæåüc goüi
laì cáön truûc kiãøu cáön quay, di âäüng vaûn nàng.
Theo kãút cáúu pháön di chuyãøn ta coï caïc loaûi cáön truûc ätä, cáön truûc baïnh läúp,
cáön truûc xêch, cáön truûc âæåìng sàõt vaì cáön truûc maïy keïo
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
24
Cáön truûc ätä dáùn âäüng chung
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
25
Cáön truûc ä tä dáùn âäüng thuíy læûc
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
26
Cáön truûc baïnh läúp
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
27
Cáön truûc xêch
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
28
2.2.4d Cáön truûc kiãøu cäøng truûc
2.2.4e Cáön truûc caïp
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
29
2.2.5 Khai thaïc cáön truûc
2.2.5a Nàng suáút cáön truûc
Nàng suáút sæí duûng trung bçnh cuía cáön truûc duìng trong xáy dæûng âæåüc xaïc
âënh theo cäng thæïc
Nsd = Q. kq . ktg. n (t/h)
Trong âoï: Q- taíi troüng náng cuía cáön truûc ( táún)
Kq vaì ktg- hãû säú sæí duûng taíi troüng náng vaì hãû säú sæí duûng thåìi
gian, láúy theo thiãút bë mang váût: våïi våïi moïc treo Kq=0.8 âãún 0.9, Ktg= 0.8 âãún 0.88;
våïi gáöu ngoaûm kq= 0.8 âãún 0.9, Ktg= 0.85 âãún 0.95
n =
ckt
3600
- säú chu kyì laìm viãûc cuía cáön truûc trong moüt giåì våïi
tck laì thåìi gian trung bçnh cuía mäüt chu kyì laìm viãûc (s)
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
30
Trong træåìng håüp täøng quaït, mäüt chu kyì laìm viãûc bao gäöm caïc thåìi gian
sau:
tck= tn+ th+ 2tâc+ 2tq+ 2ttv+ t1+ t2+ tp (s)
trong âoï: tn=
nv
hH +1 - thåìi gian náng váût
H1 : chiãöu cao cuía cäng trçnh (m)
h: khoaíng caïch tæì màût trãn cuía cäng trçnh âãún màût dæåïi cuía
váût náng (m)
vn: täúc âäü náng (m/s)
th=
hv
hH +1 - thåìi gian haû moïc treo khäng taíi sau khi daî làõp âàût váût nàûng vaìo
vë trê cáön thiãút våïi täúc âäü haû nhanh( nãúu cáön truûc coï hai täúc âäü haû) âãø ruït ngàõn thåìi
gian haû
th= tn nãúu täúc âäü haû bàòng täúc âäü náng
tdc=
dcv
l0 - thåìi gian di chuyãøn cáön truûc
lo- chiãöu daìi quaîng âæåìng di chuyãøn (m)
vdc- täúc âäü di chuyãøn cáön truûc ( m/s)
tq=
qn6
α
- thåìi gian quay
α- goïc quay cuía cáön truûc (âäü)
nq- täúc âäü quay cuía cáön truûc (vg/ph)
ttv=
tvv
l1 - thåìi gian thay âäøi táöm våïi
l1- quaîng âæåìng váût náng di chuyãøn theo phæång ngang khi thay
âäøi táöm våïi (m)
vtv- täúc âäü thay âäøi táöm våïi (m/s)
t1=
0v
h
- thåìi gian haû haìng xuäúng vë trê làõp raïp
v0- täúc âäü haû làõp raïp (m/s)
t2=
nv
h
- thåìi gian náng moïc treo lãn vë trê làõp raïp sau khi âaî dåí haìng
tp- thåìi gian caïc cäng viãûc laìm bàòng tay( âäúi våïi moïc treo )gäöm thåìi gian
buäüc haìng, thåìi gian giæí haìng trãn moïc treo åí vë trê làõp raïp âãø chènh vaì cäú âënh,
thåìi gian dåí moïc treo vaì dáy chàòng khoíi haìng
Nàng suáút sæí duûng cáön truûc theo ca hoàûc nàm:
Nca(nàm)= Nsd.T (t/ca(nàm))
Trong âoï T laì säú giåì sæí duûng maïy trong ca (nàm) xaïc âënh theo chãú âäü laìm
viãûc thæûc tãú cuía cáön truûc.
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
31
3.10.1- Tênh äøn âënh cuía cáön truûc
Så âäö kiãøm tra äøn âënh cuía cáön truûc kiãøu cáön
a) äøn âënh khi coï taíi; b) äøn âënh khi khäng taíi
Hãû säú äøn âënh khi coï taíi âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc:
k01=
Q
qtWG
M
MMM ∑−− ≥ 1.15
trong âoï: MG= G[(b+c)cosα - hsinα] - momen giæî do troüng læåüng baín thán cáön
truûc ( kãø caí âäúi troüng), G coï troüng tám laì c, h
MQ= Q(A-b)- mämen láût do troüng læåüng váût náng Q våïi táöm våïi lån
nháút cuía cáön truûc A.
MW= W1a + W2L- momen láût do gioï våïi W1 laì læûc gioï låïn nháút åí
traûng thaïi laìm viãûc taïc duûng lãn cáön truûc vaì W2 laì læûc gioï låïn nháút åí trang thaïi laìm
viãûc taïc duûng lãn váût náng qui vãö âáöu cáön.
∑Mtg = Mh + Mdc + Mlt- momen láût do caïc læûc: quaïn tênh cuía læûc náng khi
phanh trong quaï trçnh haû váût; quaïn tênh cuía cáön truûc vaì váût náng khi phanh cå
cáúu di chuyãøn; quan tênh li tám cuía váût náng khi quay
Mh= g
Q
.
1t
vh (A-b)
vh- täúc âäü haû váût
t1- thåìi gian phanh váût náng trong quaï trçnh haû
Mdc= g
G .
2t
vdc . h +
g
Q .
2t
vdc .L
vdc- täúc âäü di chuyãøn cuía cáön truûc
t2- thåìi gian phanh cuía cå cáúu di chuyãøn( læûc quaïn tênh cuía váût náng
Q khi phanh cå cáúu di chuyãøn âæåüc qui vãö âáöu cáön nãn coï caïnh tay âoìn laì L)
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
32
Khi quay cáön truûc, xuáút hiãûn læûc li tám quaïn tênh cuía váût náng
F=
g
Q . w2. r ; w =
30
.npi ; r = A + Htgβ
n- täúc âäü quay cuía cáön truûc (vg/ph)
β- goïc nghiãng cuía caïp khi quay do taïc dung cuía læûc li tám vaì tgβ =
Error!
Taûo ra momen Mlt=F. L (qui vãö âáöu cáön)
Hãû säú äøn âënh k01 phaíi âæåüc xaïc âënh khi cáön coï táöm våïi låïn nháút vaì åí hai
vë trê: cáön nàòm vuäng goïc våïi canh láût vaì cáön nàòm taûo goïc 450 so våïi caûnh láût
Hãû säú äøn âënh ténh khi coï taíi
K02=
Q
G
M
M
= )(
)(
baQ
cbG
−
+
≥ 1.4
Hãû säú äøn âënh cuía cáön truûc trong traûng thaïi khäng laìm viãûc
K03=
W
G
M
M = [ ]
'
0
'' sincos)(
aW
hcbG αα −−
≥ 1.15
2.3 Maïy váûn chuyãøn
2.3.1 Âàûc âiãøm chung
Trong xáy dæûng ngæåìi ta sæí duûng caïc phæång tiãûn váûn chuyãøn trãn
bäü, âæåìng thuíy. Pháön låïn caïc thiãút bë vaì váût liãûu âæåüc váûn chuyãøn bàòng
âæåìng bäü: ätä, maïy keïo, xe læía... viãûc læûa choün phæång tiãûn váûn chuyãøn
phuû thuäüc vaìo âàûc âiãøm, khäúi læåüng váût liãûu, cæû ly vaì thåìi gian váûn
chuyãøn.
Hån 80% khäúi læåüng âáút âaï, váût liãûu xáy dæûng, kãút cáúu xáy dæûng, thiãút bë
maïy moïc âãöu duìng ätä, maïy keïo âáöu keïo laìm phæång tiãûn váûn chuyãøn.
Chi phê váûn chuyãøn cho caïc phæång tiãûn naìy chiãúm tåïi 15% giaï thaình xáy
làõp, do tênh linh âäüng cuía caïc phæång tiãûn.
Phán loaûi caïc thiãút bë váûn chuyãøn:
− Phæång tiãûn váûn taíi coï cäng duûng chung: ätä váûn taíi, âáöu keïo, råmooc
duìng váûn chuyãøn haìng hoaï thäng duûng.
− Phæång tiãûn váûn chuyãøn chuyãn duìng: caïc thiãút bë duìng váûn chuyãøn
âæåìng äúng, panen, daìn theïp, caïc thiãút bë siãu nàûng.
− Phæång tiãûn váûn chuyãøn trãn säng hay trãn biãøn ráút hiãûu quaí nãúu taûi
cäng trçnh coï bãún bäúc xãúp haìng hoïa, váût liãûu lãn ätä.
− Váûn chuyãøn, làõp raïp bàòng âæåìng haìng khäng chè thæûc hiãûn trong
nhæîng træåìng håüp âàûc biãût taûi vuìng nuïi non hiãøm tråí khäng thãø sæí
duûng caïc phæång tiãûn khaïc. Trong træåìng håüp naìy thæåïng duìng maïy
bay træûc thàng.
− Maïy váûn chuyãøn liãn tuûc vaì thiãút bë váûn chuyãøn bàòng khäng khê neïn.
2.3.2 Ätä váûn chuyãøn, maïy keïo, âáöu keïo
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
33
2.3.2a Ätä taíi.
Xe ätä taíi gäöm âäüng cå, thuìng xe, khung xe(satxi). Thán xe ätä coï váúu taûo
khaïc nhau âãø phuì håüp våïi loaûi haìng hoïa.
Trong ngaình xáy dæûng sæí duûng nhiãöu loaûi xe váûn taíi coï taíi troüng tæì 3-30
táún. Nhiãöu haîng chãú taûo xe näøi tiãún nhæ Catepillar(Myî), Komatsu (Nháût), Volvo (
Thuûy Âiãøn),... saín xuáút nhiãöu loaûi xe coï taíi troüng tåïi 100 táún, cäng suáút âäüng cå tåïi
700 kW va âáöu keïo âãún 200 táún.
Maïy keïo baïnh läúp coï täúc âäü linh hoaût vaì coï täúc âäü låïn nháút laì 40 km/h, aïp
læûc lãn âáút låïn (0,2-0,35 Mpa). Do âoï noï khoï di chuyãøn trãn âæåìng taûm våïi taíi låïn.
Trong træåìng håüp naìy ngæåìi ta duìng xe baïnh xêch.
Ä tä váûn taíi
a) thuìng xe âãø håí
b) xe coï khaí nàng thäng qua låïn
c) âáöu keïo
2.3.2b Maïy keïo xêch vaì maïy keïo baïnh läúp
Caïc loaûi naìy duìng keïo haìng nàûng hoàûc âæåìng taûm thåìi. Caïc loaûi maïy keïo
naìy coï thãø duìng nhæ mäüt âáöu keïo råmooc hay maïy cå såí cuía caïc maïy xáy dæûng (
maïy caûp, maïy uíi, maïy âaìo, cáön truûc...). maïy keïo xêch coï aïp læûc riãng lãn âáút nhoí (
0,1 Mpa), hiãûu xuáút keïo vaì sæïc baïm cao nãn coï khaí nàng keïo nàûng hån baïnh läúp.
Täúc âäü di chuyãøn täúi âa khäng quaï 12 km/h.
2.3.2c Âáöu keïo
Âáöu keïo duìng laìm maïy cå såí cho maïy xáy dæûng hay duìng laìm råmooc.
Âáöu keïo coï täúc âäü cao vaì sæïc keïo låïn ( 50km/h).
2.3.3 Caïc phæång tiãûn váûn chuyãøn chuyãn duìng
− Ä tä tæû âäø
Hçnh Ä tä tæû âäø
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
34
− Ä tä coï råmooc
Hçnh Ätä råmooc
− Såmi råmooc chåí bitum loíng
Hçnh Xe chåí bitum loíng
− Xe chåí âæåìng äúng
Hçnh Xe chåí âæåìng äúng
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
35
− Xe chåí panen
Hçnh Xe chåí panen
− Xe chåí congtenå
− Xe chåí haìng nàûng
Hçnh 2. Xe chåí cängtenå
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
36
2.3.4 Tênh toaïn læûc keïo ä tä váûn taíi
Tênh toaïn læûc keïo cuía ä tä váûn taíi nháöm xaïc âënh chãú âäü laìm viãûc täúi æu,
tuìy theo âiãöu kiãûn âæåìng saï, âãø phaït huy cäng suáút vaì nàng suáút täúi âa.
Âiãöu kiãûn cáön vaì âuí âãø ä tä taíi âi chuyãøn:
∑P < Pk < Pb
Trong âoï: täøng læûc caín di chuyãøn cuía ä tä taíi
Pk læûc keïo tiãúp tuyãún cuía ä tä taíi
Pb læûc baïm cuía baïnh xe vaì màût âæåìng (Pb = Gb.ϕ).
Gb: Pháön troüng læåüng xe taïc âäüng lãn baïnh chuí âäüng ( troüng
læåüng baïm); ϕ hãû säú baïm.
Læûc caín di chuyãøn cuía xe taíi:
Trong âoï:
Pf: læûc caín làn do biãún daûng cuía läúp xe vaì cuía âæåìng vaì ma
saït giæîa läúp xe vaì màût âæåìng.
Pi: læûc caín däúc
Pw: læûc caín khäng khê
Pj: læûc caín quaïn tênh do coï gia täúc
Trong tæåìng håüp ä tä chuyãøn âäüng âãöu ( khäng coï gia täúc) Pj = 0. Do ä tä
chaûy trãn cäng træåìng vaì trãn âæåìng våïi váûn täúc khäng låïn (≤50km/h) nãn pháön
læûc caín Pw coï thãø boí qua.
Læûc keïo tiãúp tuyãún taûo ra cho baïnh xe mäüt læûc Pk âæåüc tênh næ sau:
Trong âoï:
N cäng suáút danh nghéaa cuía ä tä, kW
v váûn täúc cuía ä tä, km/h
η 0,85 - 0,95 hiãûu suáút cuía hãû truyãön âäüng tæì âäüng cå tåïi
caïc baïnh xe chuí âäüng
Hãû säú caín làn f vaì hãû säú baïm ϕ
Baïnh läúp Baïnh xêch
Aïp suáút cao Aïp suáút tháúp
Loaûi
âæåìng
f ϕ F ϕ
f ϕ
Atphan
bãtäng
0.015-0.02 0.7-0.8 0.2 0.7-0.8
Âæåìng
âáút
Nãûn khä 0.02-0.06 0.6-0.7 0.025-0.035 0.4-0.6 0.06-0.07 0.8-1.0
jwif PPPPP ++±=∑
∑P
η
v
NPk ∗= 3600
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
37
æåït báøn 0.13-0.25 0.1-0.3 0.15-0.2 0.15-0.25 0.12-0.15 0.5-0.6
Âáút
Tåi xäúp 0.2-0.3 0.3-0.4 0.1-0.2 0.4-0.6 0.07-0.1 0.6-0.7
Chàût dênh 0.1-0.2 0.4-0.6 0.1-0.15 0.5-0.7 0.08 0.8-1.0
Caït
Æåït 0.1-0.4 0.3-0.6 0.06-0.15 0.4-0.5 0.05-0.1 0.6-0.7
Khä 0.4-0.5
0.25-
0.3
0.2-0.3 0.2-0.4 0.15-0.2 0.4-0.5
Láöy 0.25 0.1 0.3 0.15
bãtäng 0.015-0.02 0.7-0.8 0.02 0.7-0.8 0.06 0.5-0.6
Âàûc tênh kyî thuáût cuía xe ä tä tæû âäø
Thäng säú GAZ
-53B
MAZ-
503A
KrAZ
-256b*
Euclid*
R32
KaMAZ
5511
Capter
pilliar
Komatsu
HD205-3*
BelAZ
549
Cäng
suáút(kw)
84 132 176 295 132 336 220
Khäúi læåüng(
kg)
3750 7100 10850 23600 9000 31000 19100 26925
Dung têch
thuìng
xe(m3)
3.0 5.0 6.0 21.0 5.0 17.5 15.5 26
Taíi troüng(
táún)
3.5 4.5 11 32 6.9 36 20 40
Täúc âäü(
km/h)
80 75 65 57 50 75 50 55
2.3.5 Maïy váûn chuyãøn liãn tuûc
2.3.5a Bàng taíi: bàng taíi âæåüc sæí duûng räüng raîi âãø váûn chuyãøn váût liãûu theo
phæång ngang hoàûc nghiãng. Chuïng coï nàng suáút cao( tåïi haìng nghçn táún/h) vaì
coï thãø váûn chuyãøn âi xa tåïi haìng cáy säú. Trong xáy dæûng thæåìng duìng loaûi bàng
taíi cäú âënh vaì bàng taíi di âäüng.
Bàng taíi di âäüng váûn chuyãøn váût liãûu åí cæû li 10-15m vaì dåí váût liãûu åí cæû li 2-
4m.
Bàng taíi cäú âënh coï khung bãû laìm tæìng âoaûn 2-3m làõp raït laûi våïi nhau,
bàng taíi naìy thæåìng daìi 50-100m vaì coï thãø tàng giaím chiãöu daìi bàòng caïch thãm
båït caïc âoaûn khung theo tênh toaïn
Bàng laì bäü pháûn mang váût liãûu vaì laì bäü pháûn keïo. Hay duìng nháút laì loaûi
bàng vaíi cao su, gäöm caïc låïp vaíi bãön xen keî caïc låïp cao su vaì boüc xung quanh
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
38
bàòng låïp cao su. Låïp vaíi bãön laì loaûi chuyãn duìng laìm âai, låïp cao su boüc ngoaìi
phêa trãn dáöy hån phêa dæåïi
Chiãöu räüng bàng taíi cuîng nhæ säú låïp cao su cuía bàng taíi âãöu laì nhæîng säú
liãûu tiãu chuáøn hoaï. B = 0,4 - 1,6m.
Säú låïp vaíi âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc:
Våïi: B - chiãöu räüng bàng, m;
K - taíi troüng phaï hoíng cho pheïp cuía mäüt låïp vaíi coï chiãöu räüng 1m,
N;
Smax - læûc keïo bàng låïn nháút åí nhaïnh cuäún vaìo âáùn âäüng.
Læûc keïo: P=T-t
T - læûc càn trãn nhaïnh cuäún
t - læûc càn trãn nhaïnh nhaí
Trong bàng taíi, læûc âáùn âäüng âæåüc truyãön tæì tang dáùn qua bàng nhåì ma
saït. Vç váûy âãø bàng khoíi bë træåüt trãn tang dáùn phaíi âaím baío theo yãu cáöu cuía
cäng thæïc Åle.
Våïi: f - hãû säú ma saït giæîa bàng vaì tang dáùn; α - goïc äm cuía bàng trãn tang.
Váûy P = T( 1- fe .
1
α )
KB
Si
.
max
=
α.
.
fetT =
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
39
Nàng suáút bàng taíi xaïc âënh theo cäng thæïc:
Q = 3600F.v.γ (t/h)
F- diãûn têch màût càõt cuía váût liãûu trãn bàng (m2)
v- täúc âäü váûn chuyãøn váût liãûu (m/s)
γ- khäúi læåüng riãng cuía váût liãûu ( kg/m3)
c- hãû säú tênh theo goïc nghiãng cuía bàng taíi β
β= 0 - 10, c=1
β= 10-15, c= 0.95
β= 15-20, c= 0.9
β > 20, c= 0.85
Âäúi våïi váût thãø khäúi
l - khoaíng caïch giæîa caïc khäúi (m)
2.3.5b Xêch táúm taíi
Hçnh Bàng taíi coï cå cáúu bàòng xêch
a) xêch taíi táúm;b) bàng gaût
cBc
tgBB
c
hb
F ×=
××
=
×
=
211
1 04,02
4,08,0
2
ϕ
0
22
22 2022
tgabhabF −=+=
l
vQ ×= 3600
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
40
2.3.5c Vêt taíi
Vêt taíi
a)cáúu taûo chung;b)caïnh vêt liãön;
c)caïnh vêt håí;d,e)caïnh vêch khäng liãn tuûc
Vêt taíi duìng váûn chuyãøn váût liãûu råìi tåi xäúp, deío nhæ xi màng, caït bäüt...
theo phæång ngang hoàûc phæång nghiãng tåïi 200, cæû ly 30-40m, nàng suáút 20 - 40
m3/h.
Vêt taíi coï æu âiãøm laì kãút cáúu âån giaín, kêch thæåïc nhoí goün váût liãûu âæåüc
che kênh khäng tháút thoaït vaì gáy ä nhiãøm mäi træåìng. Tuyì theo tênh
cháút vaì kêch thæåïc cuía váût liãûu maì sæí duûng caïc loaûi caûnh vêt coï hçnh daûng khaïc
nhau.
Nàng suáút cuía vêch taíi âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc
N = 3600 F. v. γ ( m3/h)
F=
4
.
2Dpi
. ψ. c , laì diãûn têch trung bçnh cuía tiãút diãûn doìng váût liãûu
trong äúng maïng (m2)
D- âæåìng kênh ngoaìi cuía caïnh vêt (m)
ψ - hãû säú laìm âáöy cuía tiãút diãûn maïng, phuû thuäüc vaìo tênh cháút cuía
váût liãûu:
Våïi váût liãûu xäúp( xi màng, caït khä) ψ = 0.3 âãún 0.45
Våïi váût liãûu cuûc nhoí( soíi, xè) ψ = 0.3 âãún 0.45
Våïi váût liãûu dênh áøm, dung dëch ψ = 0.3 âãún 0.45
Hãû säú tênh âãún sæû laìm giaím sæû âáöy cuía tiãt diãûn maïng khi bàng âàût
nghiãng. Hãû säú c thay âäøi tuyì theo goïc nghiãng β
β 0o 5o 10o 15o 20o
c 1.0 0.9 0.8 0.7 0.65
v- täúc âäü chuyãøn âäüng cuía váût liãûu trãn bàng vêt
v =
60
.nS (m/s)
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
41
S- bæåïc vêt (m)
n- säú voìng quay cuía vêt ( vg/ph)
2.3.5d Gáöu taíi
Gáöu taíi
Âæåüc sæí duûng räüng raîi trong caïc xê nghiãûp saín xuáút bã täng vaì bã täng
nhæûa cuîng nhæ duìng åí caïc xê nghiãûp xáy dæûng âæåìng sàõt âãø váûn chuyãøn caïc loaûi
haìng xäúp nhæ xi màng, caït soíi, âáút xäúp vuûn, caïc loaûi haìng cuûc vuûn, . . . theo
phæång thàóng âæïng hay nghiãng mäüt goïc nhoí hån 600. Bàng gáöu coï kêch thæåïc
nhoí goün, coï chiãöu cao náng tæång âäúi låïn( âãún 50m)
Nàng suáút coï thãø âaût tæì 5 âãún 140m3/h
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
42
Trong quaï trçnh laìm viãûc gáöu vaì thiãút bë keïo gáöu coï thãø gàûp phaíi læûc caín
phaït sinh ráút låïn do quaï trçnh xuïc, naûp váût liãûu vaìo gáöu, læûc naìy låïn seí laìm hæ
hoíng gáöu, laìm âæït thiãút bë keïo, do âoï váûn täúc di chuyãøn cuía gáöu chè nãn nhoí dæåïi
1m/s
Nàng suáút gáöu âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc
N = 3,6
T
q . v. γ. kâ (t/h)
v- váûn täúc váûn chuyãøn váût liãûu (m/s)
γ- troüng læåüng riãng cuía váût liãûu ( KG/m2)
T- bæåïc gáöu( khoaíng caïch giæîa caïc gáöu) (m)
q- dung têch gáöu
kâ- hãû säú âáöy gáöu( kâ= 0.6 âãún 0.85)
2.3.5e Maïy váûn chuyãøn bàòng khäng khê neïn
Xe chåí xi màng råìi
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
43
2.3.5f Maïy bäúc xuïc
Xe náng haìng
Xe náng haìng
2.7.1- Maïy xuïc láût
Maïy xuïc láût âäø vãö phêa træåïc
Chæång 2. Maïy náng vaì váûn chuyãøn
44
Maïy xuïc láût quay næîa voìng
Thang náng( váûn thàng)
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- CHUONG 2 may nang-chuyen.pdf