Kinh tế quản lý - Chương 7: Rủi ro và bất trắc

CHƯƠNG 7: RỦI RO VÀ BẤT TRẮC Nội dung chương học Rủi ro vs. Bất trắc Thái độ đối với Rủi ro, bất trắc Bất trắc Ra QĐ trong điều kiện Rủi ro • Khái niệm • Giá trị kz vọng, Phương sai, Độ lệch chuẩn • Bất trắc và Hành vi tiêu dùng • Bất trắc và Doanh nghiệp • Bất trắc và Thị trường • Thích/ Không thích/ Trung lập với Rủi ro • Độ thỏa dụng kz vọng • Phân tích đường bàng quan • Tiêu chí • Cách áp dụng • Tài liệu bắt buộc: Business Economics and Managerial Decision Making – Chương 3 • Tài liệu đọc thêm: Tài liệu chương học Rủi ro và Bất trắc 01 5 Rủi ro và Bất trắc Rủi ro vs. Bất trắc Bất trắc đề cập tới tình huống khi có thể dự đoán các kết quả có thể xảy ra trong tương lai nhưng không dự đoán được xác suất của các kết quả đó . Rủi ro đề cập tới tình huống khi xác suất các kết quả có thể xảy ra trong tương lai được dự đoán trước dựa vào kinh nghiệm ► Không biết điều gì sẽ xảy ra ► Không biết xác suất của các kết quả có thể xảy ra ► Sử dụng độ tin cậy ước lượng Rủi ro Bất trắc ► Không biết điều gì sẽ xảy ra ► Biết xác suất các kết quả có thể xảy ra ► Dựa vào kinh nghiệm Rủi ro và Bất trắc Rủi ro và Bất trắc Tổng hợp thông tin trong trường hợp bất trắc Giá trị kỳ vọng Phương sai Độ lệch chuẩn Rủi ro và Bất trắc • Giá trị kz vọng: 𝐸 𝑥 = 𝑝1𝑥1 + 𝑝2𝑥2 + ⋯ + 𝑝𝑛𝑥𝑛 𝑥1, 𝑥2, . . . , 𝑥𝑛: các kết quả có thể có của một biến ngẫu nhiên 𝑝1, 𝑝2, , 𝑝𝑛: xác suất tương ứng của các kết quả đó Rủi ro và Bất trắc • Phương sai: 𝜎2 = 𝑝1(𝑥1−𝐸 𝑥 ) 2 + 𝑝2(𝑥2−𝐸 𝑥 ) 2 + ⋯ + 𝑝𝑛(𝑥𝑛−𝐸 𝑥 ) 2 𝑥1, 𝑥2, . . . , 𝑥𝑛: các kết quả có thể có của một biến ngẫu nhiên 𝑝1, 𝑝2, , 𝑝𝑛: xác suất tương ứng của các kết quả đó 𝐸 𝑥 : Giá trị kz vọng của biến x Rủi ro và Bất trắc • Độ lệch chuẩn: 𝜎 = 𝜎2 = 𝑝1(𝑥1−𝐸 𝑥 )2 + 𝑝2(𝑥2−𝐸 𝑥 )2 + ⋯ + 𝑝𝑛(𝑥𝑛−𝐸 𝑥 )2 Rủi ro và Bất trắc Rủi ro và Bất trắc Rủi ro và Bất trắc Thái độ đối với Rủi ro và Bất trắc 02 Thái độ đối với Rủi ro và Bất trắc Ghét rủi ro Không quan tâm đến rủi ro Ưa thích rủi ro Thái độ đối với Rủi ro và Bất trắc Thái độ đối với Rủi ro và Bất trắc • Ghét rủi ro: – Ưa thích một khoản tiền M chắc chắn hơn là khoản đầu tư với giá trị kz vọng bằng M • Không quan tâm đến rủi ro: – Bàng quan trong việc lựa chọn giữa khoản tiền M chắc chắn và khoản đầu tư với giá trị kz vọng bằng M • Ưa thích rủi ro – Ưa thích khoản đầu tư với giá trị kz vọng bằng M hơn là khoản tiền M chắc chắn Thái độ đối với Rủi ro và Bất trắc • Ghét rủi ro: Thái độ đối với Rủi ro và Bất trắc • Không quan tâm đến rủi ro: Thái độ đối với Rủi ro và Bất trắc • Ưa thích rủi ro: Thái độ đối với Rủi ro và Bất trắc • Phân tích đường bàng quan giữa rủi ro và thu nhập: – Thể hiện các kết hợp giữa rủi ro và thu nhập đem lại mức độ thỏa dụng là như nhau đối với một cá nhân – Các cá nhân khác nhau có đường bàng quan với hình dạng khác nhau Thái độ đối với Rủi ro và Bất trắc • Phân tích đường bàng quan giữa rủi ro và thu nhập: Thái độ đối với Rủi ro và Bất trắc • Phân tích đường bàng quan giữa rủi ro và thu nhập: Thái độ đối với Rủi ro và Bất trắc • Phân tích đường bàng quan giữa rủi ro và thu nhập: Thái độ đối với Rủi ro và Bất trắc • Phân tích đường bàng quan giữa rủi ro và thu nhập: Bất trắc 03 Bất trắc Thị trường Doanh nghiệp Hành vi cá nhân Bất trắc • Bất trắc và Hành vi cá nhân: – Khách hàng ghét rủi ro • Chất lượng sản phẩm: – Ưa thích lựa chọn sản phẩm với chất lượng rõ ràng hơn là một sản phẩm khác với chất lượng kz vọng tương tự – Gợi ý cho doanh nghiệp: » Hạ giá thành sản phẩm mới thấp hơn so với giá thành cũ » Sử dụng quảng cáo nhằm so sánh hai loại sản phẩm Bất trắc • Bất trắc và Hành vi cá nhân: – Khách hàng ghét rủi ro: • Địa điểm mua sắm: – Cửa hàng nhỏ vs. Trung tâm thương mại – Quán ăn lạ vs. Nhà hàng quen Bất trắc • Bất trắc và Hành vi cá nhân: – Khách hàng ghét rủi ro: • Bảo hiểm: – Sẵn sàng mua bảo hiểm để hạn chế rủi ro – Người mua bảo hiểm sẵn sàng từ bỏ một khoản tiền nhỏ (phí bảo hiểm) để loại bỏ rủi ro khi xảy ra mất mát Bất trắc • Bất trắc và Hành vi cá nhân: – Tìm kiếm thông tin: • Khách hàng không biết giá của sản phẩm tương tự của các doanh nghiệp khác • Giá bảo lưu: Là mức giá mà tại đó khách hàng bàng quan trong việc mua hàng ở mức giá hiện tại và việc tìm kiếm để có mức giá thấp hơn Bất trắc • Bất trắc và Hành vi cá nhân: – Tìm kiếm thông tin: Bất trắc • Bất trắc và Hành vi cá nhân: – Tìm kiếm thông tin: Bất trắc • Bất trắc và doanh nghiệp: – Ghét rủi ro: • Đa dạng hóa: Đầu tư vào nhiều dự án để giảm rủi ro • Nhà quản lý và chủ sở hữu – Tối đa hóa lợi nhuận: • 𝐸[𝑀𝑅] = 𝑀𝐶 Bất trắc • Bất trắc và doanh nghiệp Bất trắc • Bất trắc và thị trường – Thông tin bất cân xứng: • Là tình huống khi một vài người có thông tin tốt hơn so với những người khác • Nhóm người có ít thông tin từ chối không tham gia thị trường • Ảnh hưởng đến lợi nhuận và các quyết định quản lý khác Bất trắc • Bất trắc và thị trường: – Đặc tính ẩn: là những đặc tính mà chỉ có một bên trong giao dịch kinh tế nắm được thông tin – Hành động ẩn: Là hành động được thực hiện bởi một bên mà bên kia không thể giám sát được Bất trắc • Bất trắc và Thị trường – Lựa chọn nghịch: – Rủi ro đạo đức: Ra quyết định trong điều kiện rủi ro 04 Ra quyết định trong điều kiện rủi ro • Cây ra quyết định: – Đưa ra quyết định dựa trên sự phụ thuộc và tương tác của các chuỗi kết quả – Chuỗi lựa chọn được thể hiện dưới dạng sơ đồ cây Ra quyết định trong điều kiện rủi ro • Cây ra quyết định: Ra quyết định trong điều kiện rủi ro Maxi - min Maxi - max Mini – max regret Bayes’-Hurwicz’s 𝜶 Ra quyết định Ra quyết định trong điều kiện rủi ro • Tiêu chí ra quyết định Maxi-min: – Lựa chọn dự án với giá trị kz vọng cao nhất trong các kết quả với giá trị thấp nhất – Là tiêu chí ra quyết định của người ghét rủi ro Ra quyết định trong điều kiện rủi ro • Tiêu chí ra quyết định Maxi - max: – Lựa chọn dự án với giá trị kz vọng cao nhất trong các kết quả với giá trị cao nhất – Là tiêu chí ra quyết định của người ưa thích rủi ro Ra quyết định trong điều kiện rủi ro Ra quyết định trong điều kiện rủi ro • Tiêu chí ra quyết định mini – max regret: – So sánh chi phí cơ hội của các lựa chọn sai lầm – Cho phép người quản lý phân tích lợi ích/ thiệt hại đi kèm với các quyết định – Lựa chọn dự án nhằm hạn chế sự hối tiếc Ra quyết định trong điều kiện rủi ro • Tiêu chí ra quyết định Mini-max regret: Ra quyết định trong điều kiện rủi ro • Tiêu chí ra quyết định Hurwicz’s alpha: Ra quyết định trong điều kiện rủi ro • Tiêu chí ra quyết định Hurwicz’s alpha: